בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת שמות, ט"ו טבת, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב

עס טוט מיר וויי דיך צו זען טאג נאך טאג קומען נאך חצות דאווענען אן קיין מנין. ערשטנס זאלסטו וויסן אז נאך חצות קען מען נישט דאווענען, עס איז ברכות לבטלה, צווייטנס, איך ווייס נישט וואס צו טראכטן; אויב דו ביסט אריינגעפאלן אין א מרה שחורה, אז דו שטייסט אויף שפעט, אדער זאל איך טראכטן אז דו גייסט אריין ערשט אין אפיס און שפעטער קומסטו אין שול.

עס טוט מיר וויי, איך האב דאך אזויפיל געלערנט מיט דיר אין ישיבה און דיך חתונה געמאכט מיט אן איידעלע פון בית פיגא; איז וואס איז מיט דיר געשען אז דו פירסט זיך אזוי אויף?

איך בעט דיר זייער זאלסט זיך צוריק באנייען, קומען אין שול אינדערפרי, א אינגערמאן ווי דו דארף דאווענען וואס פריער; שפעטסטנס אכט אזייגער, און גיין צו די ארבעט ניין אזייגער.

איך וויל זיך דערקוויקן, זען אין די קאמערע ווי די אברכי הכולל לערנען פלייסיג, קוק איך אין די קאמערע, אבער פון די אנדערע זייט מחיצה באקום איך ווייטאג צו זען אינגעלייט וואס האבן געלערנט אין ישיבה קומען טאג נאך טאג דאווענען נאך חצות, טרעטן אויף די הלכה מפורשת פון דאווענען שחרית אין צייט; מילא בעלי מרה שחורה וכו', אבער טייערע אברכים ווי דיר – דאס קען איך נישט נעמען.

איך וויל צוויי זאכן פון דיר, איינס דאווענען מיט מנין אלע תפילות שחרית וואס פריער, צוויי, זאלסט גיין צום דיין'ס גמרא שיעור.

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת וירא, י"א מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

איך וויל דיך מחזק זיין זאלסט קומען צו די וועכנטליכע שיעורים, די ליל שישי שיעורים; וועסט הערן וויכטיגע זאכן פארן לעבן.

דער הייליגער רבי אלימלך זכותו יגן עלינו זאגט אויפן פסוק (תהלים צה, י): "וְהֵם, לֹא יָדְעוּ דְרָכָי", 'והם' – אז מען בלייבט אינדער'היים', מען גייט נישט צו צדיקים, 'לֹא יָדְעוּ דְרָכָי', ווייסט מען נישט די וועג ווי צו דינען דעם אייבערשטן.

קען זיין אז די וועכנטליכע שיעורים זענען צו פשוט'ע זאכן, מען רעדט צו פשוט, פון שלום בית, חינוך הבנים והבנות, מען רעדט נישט פון קבלה וכו' וכו', אבער די פשוט'ע זאכן איז לעבנ'ס וויכטיג, אזוי ווי רב הונא האט געזאגט פאר זיין זון רבה (שבת פב.): "הוא עסיק בחיי דברייתא", ער רעדט פון לעבנ'ס וויכטיגע זאכן, "ואת אמרת במילי דעלמא", און דו זאגסט אז די דיבורים זענען צו פשוט.

קום צוריק, קום צו די הייליגע חבורה פון היכל הקודש, איך האב דיך ליב, איך וויל אזוי שטארק זיין נאנט מיט דיר.

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת עקב, חמשה עשר באב, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

זע דיין ווייב זאל קומען צו די וועכנטליכע פרויען שיעורים וועט אלעס זיך טוישן צום גוטן, טו אלעס וואס דו קענסט זי זאל קומען; בלייב אין שטוב זי זאל קענען גיין, און אז זי האט נישט קיין חשק צו גיין - זאלסטו מיט חכמה איר מחזק זיין צו גיין (נאר מיט חכמה און סבלנות); אלעס וועט זיך טוישן צום גוטן אז זי וועט גיין צו די שיעורים, און אז זי האט א פחד פון טרעפן מענטשן וכו' - זאל זי כאטשיג הערן די שיעורים פריוואט אין שטוב; דיין גאנצע שטוב זאל לעבן מיט די שיעורים.

אויך זאלסטו נישט מוותר זיין אויף די וועכנטליכע ליל שישי שיעור, וועסטו ביים סוף ווערן א צדיק און אויך מצליח זיין אין פרנסה; ווייל מיט די עצות פון רבי'ן איז מען מצליח - סיי ברוחניות און סיי בגשמיות, מיט די חיזוק און עידוד וואס דער רבי געבט - קען מען אפלעבן א חיים טובים, און אפילו דער וואס איז אין עבירות, ער איז געפאלן אין שאול תחתית - טוט תשובה און ווערט א צדיק, דעריבער פארלייגט זיך דער סמ"ך מ"ם זייער שטארק מען זאל אפלאזן דעם רבי'ן, מען זאל נישט קומען צווישן אנשי שלומינו.

דורך הערן דעם רבינ'ס ווערטער - ווערט מען א גרויסער צדיק, אזוי האט דער הייליגער רבי געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן שנח): "מיט יעדע שיחה וואס איך שמועס מיט ענק קען מען זיין אן ערליכער איד, און נישט סתם אן ערליכער איד נאר אן ערליכע איד אזוי ווי איך מיין אן ערליכער איד", דורך דעם רבינ'ס ספרים און דיבורים ווערט מען אן אמת'ער בעל תשובה, דער רבי האט געזאגט (שם, סימן שמט): "שֶׁיְּכוֹלִין לִהְיוֹת נַעֲשֶׂה בַּעַל תְּשׁוּבָה גָּמוּר עַל יְדֵי לִמּוּד הַסֵּפֶר שֶׁלּוֹ", מען קען ווערן אן אמת'ער בעל תשובה אז מען לערנט ליקוטי מוהר"ן, "וְאָמַר, שֶׁמִּי שֶׁיֵּשֵׁב וְיַעֲסֹק בִּסְפָרָיו רַק בְּלִי קִנְטוּר וְנִצָּחוֹן, וְיִסְתַּכֵּל בּוֹ בֶּאֱמֶת, אָז בְּוַדַּאי יִהְיוּ נִבְקָעִין אֶצְלוֹ כָּל גִּידֵי קַשְׁיוּת לְבָבוֹ, ואמר בזו הלשון: 'סע וועט אים אלע אדערן טרענען'", און ווער עס וועט לערנען זיין ספר מיט אן אמת, וועט זיך אים עפענען אלע פארשטאפטע אָדערן און ער וועט ווערן אן ערליכער איד; דערפאר זאלסטו נישט אויסלאזן צו קומען הערן דעם רבינ'ס תורות, דעם רבינ'ס חיזוק און עצות.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת וישב, כ"ג כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

אודאי האסטו גוט געטון אז דו האסט שטיל געמאכט די אינגעלייט אין שול ביים שיעור, און איך וויל דיך בעטן אויף ווייטער, אויב דו זעסט ביי די ליל שישי שיעור וואס מען האלט מיט ביי ענק דורך א לייוו הוק-אפ, אז מען שמועסט - זאלסטו בעטן די וואס שמועסן אז זיי זאלן ארויסגיין שמועסן אינדרויסן. אז מען שמועסט ביים שיעור וויל איך נישט מען זאל זיך צוזאמנעמען מיטהאלטן דעם שיעור, ווייל "דרך ארץ קדמה לתורה"; אדער זיצט מען מיט דרך ארץ, אז נישט - זיי מבטל דעם ליל שישי שיעור ביי ענק, און ווער עס וויל מיטהאלטן - זאל פריוואט אין שטוב מיטהאלטן אויפן טעלעפאן.

אזוי אויך אין שטוב זאלסטו אויסלערנען דיינע קינדער אז ווען א טאטע רעדט, אדער א מאמע רעדט - דארף מען זיין שטיל. שבת ביי די סעודה ווען דו הויבסט אן רעדן - זאלסטו דערמאנען נאכאמאל און נאכאמאל די ווערטער: "ווען א טאטע רעדט - טאר מען נישט רעדן", "ווען א מאמע רעדט - טאר מען נישט רעדן".

אזוי אויך זאלסטו אויסלערנען דיינע קינדער נישט צו רעדן אין קלאס, סיי די אינגלעך און סיי די מיידלעך. דער רבי זאגט (ספר המדות אות בנים, סימן סד): "צָרִיךְ לְלַמֵּד אֶת הַתִּינוֹק דֶּרֶךְ אֶרֶץ מִנְּעוּרָיו", מען דארף אויסלערנען די קינדער זיי זאלן האבן דרך ארץ און גוטע מידות פון ווען זיי זענען נאך יונג.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת האזינו ב', ו' תשרי, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

געב אכטונג אין שטוב עס זאל נישט זיין קיין קריגערייען. זיי מכבד דיין ווייב, געב אכטונג אויף איר כבוד. נעם די זאך זייער ערנסט, ווייל אלע צרות וואס קומט אויפן מענטש - איז נאר ווייל ער איז מזלזל אין זיין ווייב, ער טוט איר וויי.

היינט נאכט וועט זיין די וועכנטליכער ליל שישי שיעור אין ישיבה. איך האף דו וועסט קומען, עס איז וויכטיג צו קומען זיך אויפוועקן און אויפפרישן מיט די רבינ'ס עצות, עס איז נישט גענוג אז מען האט דאס געהערט נעכטן, יעדן טאג דארף מען פון פריש חיזוק. ווייל חכמינו זכרונם לברכה זאגן (קידושין ל:): "יצרו של אדם מתגבר עליו בכל יום ומבקש המיתו", יעדן טאג קומט דער יצר הרע און וויל הרג'ענען דעם מענטש, ער וויל אים אראפווארפן אין עבירות, "ואלמלא הקדוש ברוך הוא עוזרו אין יכול לו", און ווען נישט וואס דער אייבערשטער העלפט אים - וואלט ער נישט געקענט בייקומען די שווערע נסיונות.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א גמר חתימה טובה.

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת עקב, חמשה עשר באב, שנת תשפ"ג לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

אז אייער מאן קומט נישט צו די שיעורים אין ישיבה - איז ער נישט קיין מתנגד און נישט קיין חסיד שנפל. טרייבט נישט איבער; איר האט א טייערע מאן, א גאלדענע הארץ.

דא איז נישט קיין חסידות ווי אלע דארפן קומען צו די שיעורים; די שיעורים זענען פאר בחורים, עס איז בכלל נישט פאר אינגעלייט; וואס דארפט איר זיך אויפעסן אייער געזונט אז אייער מאן גייט נישט צו די ראש ישיבה'ס שיעורים?!

דאנקט דעם אייבערשטן - וועט איר זען ניסים.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת חקת בלק, י' תמוז, שנת תשפ"ג לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

נעכטן בין איך אריינגעפארן אין שטאט צו א חתונה פון א תלמיד הישיבה, החתן ישראל מנחם נרו יאיר. צו דער חתונה האב איך זייער געוואלט גיין, ווייל דער חתן איז פון די ערשטע מנין תלמידים פון אונזער ישיבה, דער בחור האט יארן געמאכט און געטון אלעס פאר די ישיבה, ער האט מיר זייער געהאלפן. אויך פלעגט ער אכטונג געבן אויף מיר אין די צייט פון די מחלוקות, ווען איך האב געדארפט האבן שמירה ביים גיין אין גאס. ער האט מיטגעהאלטן די פראטעסטן וואס מען האט געמאכט אינדערפרי ביי מיין שטוב, ער האט דעמאלט גענומען מיינע קינדער אינדערפרי אין חדר, כדי מיין ווייב זאל נישט דארפן אראפגיין אין גאס און ווערן פארשעמט פון די הפגנות; ביי דער חתונה האב איך געוואלט זיין, אלס הכרת הטוב.

אויך בין איך געווען באזוכן מיינע טייערע עלטערן שיחיו, אויך בין איך געווען אין שפיטאל מבקר חולה זיין א אינגערמאן וואס מוטשעט זיך זייער נעבעך מיט די ביטערע מחלה השם ישמרינו. ווען מען גייט אין שפיטאל, דארט הויבט מען אן כאפן די חסד פונעם אייבערשטן אז מען איז געזונט, מען קען גיין, קומען, מען איז נישט באהאפטן צו מאשינען; מען דארף שוין גארנישט, מען וויל נאר זיין געזונט.

אומאן ראש השנה... עס הויבט אן קאכן, מען הויבט אן בענקען, מען קומט שוין נענטער און נענטער... בעט דעם אייבערשטן דו זאלסט זוכה זיין צו קענען די יאר זיין ביים קיבוץ הקדוש און זוכה זיין צו די תיקונים וואס דער הייליגער רבי איז מתקן יעדן איינעם.

אוודאי איז דא מניעות, יעדער איינער האט זיינע מניעות, מיין נישט אז א צווייטער פארט אויף אומאן אן מניעות; איינער האט מניעות פון עלטערן א צווייטער פון די ווייב, איינער פון געלט און א צוויטער פון זיך אליינס; אזוי גייט דאס, אזוי איז ווען מען טוט הייליגע זאכן - מען גייט אריבער שווערע ביטערע מניעות; וואויל איז דעם וואס קומט אלעס איבער.

היינט נאכט וועט זיין א שיעור אין שטעטל אין היכל ראזענבערג. קומענדיגע וואך ליל שישי וועט נישט זיין קיין שיעור, קומענדיגע ליל שישי איז שבעה עשר בתמוז א פאסט טאג, מען הויבט אן די דריי וואכן; זאלסטו קומען די וואך צום שיעור.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת ויקרא, כ"ט אדר, ערב ראש חודש ניסן, שנת תשפ"ג לפרט קטן

לכבוד מיין ליבער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי

איך האב זייער הנאה צו הערן אז דו גייסט יעדע נאכט צום שיעור גמרא פונעם דיין שליט"א, ביסט קובע עיתים לתורה, בפרט ביי אזא מגיד שיעור; קענסט אסאך קונה זיין פון אים, אסאך יראת שמים און התחזקות.

גיי התבודדות, זיץ אין פעלד אן דיין טעלעפאן, אן קיין שום שטער. רעד זיך אויס דיין הארץ צום אייבערשטן, בעט אים:

"הורינו ה' דרכיך, לערן מיך אייבערשטער די וועג פון די תורה, אהלך באמתיך, איך זאל זיך פירן מיט אמת, יחד לבבי, רייניג מיין הארץ, ליראה שמך, צו מורא האבן פון דיר".

בעט אויף דיין שפראך, דיין מאמע לשון - זאלסט האבן א קלארע אמונה און זיין שטענדיג פרייליך.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת ויקרא, כ"ט אדר, ערב ראש חודש ניסן, שנת תשפ"ג לפרט קטן

לכבוד מיין ליבער טייערער ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

בנוגע אויפהערן פארלערנען וכו'; דו קענסט זיך נישט פארשטעלן דאס גרויסקייט פון לערנען תורה מיט אנדערע. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סוכה מט:) אויפן פסוק (משלי לא, כו): "וְ'תוֹרַת חֶסֶד' עַל לְשׁוֹנָהּ", וואס איז דאס תורת חסד? "תּוֹרָה לְלַמְּדָהּ, זוֹ הִיא תּוֹרָה שֶׁל חֶסֶד", ווען מען לערנט תורה מיט אנדערע, בפרט ווען מען לערנט פאר אנשי שלומינו, ובפרטי פרטיות אז מען לערנט פאר דעם דף גמרא - דאס איז זייער א חשוב'ע זאך; איז א שאד דו זאלסט דאס אפלאזן.

דאס אז דו האסט קוים מענטשן וואס קומען צום שיעור; וואס איז אן אונטערשייד וויפיל מענטשן עס קומען? כל זמן דו האסט אפילו איינער וואס קומט און הערט זיך צו צום שיעור - איז שוין אלעס כדאי. איך לערן פאר יעדן טאג דעם דף גמרא, דאס איז שוין דער צווייטער מחזור אין ש"ס וואס איך לערן פאר. מיר איז נישט קיין נפקא מינה וויפיל אידן זיצן ביים שיעור, דאס איז ביי מיר פון מיינע חשוב'סטע זאכן. אויך בין איך מחזק מיינע זון זיי זאלן אלע פארלערנען יעדן טאג דעם דף גמרא. אזוי האבן געטון אלע גדולי ישראל, איך מיין דו זאלסט דאס נישט אויפגעבן.

איך האב געהאט כמה וכמה תלמידים וואס איך האב זיי געבעטן פארצולערנען יעדן טאג דעם דף, למעשה - זע איך - איז דא אויף דעם א גרויסער נסיון. אזוי ווי מוהרא"ש זכותו יגן עלינו זאגט: "דער יצר הרע וועט אלעס לאזן טון, נאר נישט לערנען גמרא, ובפרט דעם בלאט גמרא פונעם טאג".

בפרט ווען איך באקום צוריק אזעלכע גוטע גרוסן פון די אינגעלייט, זיי זענען זיך מחי' מיטן שיעור. זאלסטו זיך מתבודד זיין אויב איז ריכטיג דאס אפצולאזן.

ובנוגע אז דו קוקסט זיך פאר, דו לייגסט אריין אזויפיל כח און עס נעמט דיר אוועק אסאך צייט פון לערנען דיינע שיעורים כסדרן בכל חלקי התורה; זאג איך דיר, עס איז כדאי וכדאי, ווייל לערנען מיט אנדערע - איז גאר חשוב ביים אייבערשטן, און זיכער ווען מען וויל אוועק שטעלן א בית המדרש על שם רבינו, מחזק זיין אינגעלייט און בחורים, און ווען איינער וועט דארפן גאר וויכטיג חיזוק - וועט ער האבן וואו צו גיין הערן אפאר גוטע ווערטער.

בנוגע תכלת; טו אן אויף דיין טלית קטן, דאס וועט נישט שטערן וכו'; מענטשן זעען נישט דעם טלית קטן.

בנוגע דיין טאטע שליט"א וכו'; אוודאי וועט אים דער רבי מתקן זיין, ווייל ווער עס נעמט א חלק אין פארן קיין אומאן אויף ראש השנה - ווארט אים אפ א גרויסער שכר און האט א חלק אין די גאולה.