בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#64 - קום העלפן אין בית הדפוס
חינוך הילדים, הדפסה, סבלנות, היטן די צייט

בעזרת ה' יתברך- יום ג' פרשת תרומה, שובבי"ם, ד' אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערע ... נרו יאיר


די טעג וואס דו האסט נישט קיין ארבעט – זאלסטו גיין אין בית הדפוס העלפן בהתנדבות, דרוקן און פאקן פעקלעך פון די ספרים און קונטרסים. גיי נישט ליידיג, און חס ושלום גיי נישט צו די הרי חושך, קום אין אונזער בית הדפוס עוסק זיין בתיקון העולם, האבן א חלק אין מזכה זיין נשמות ישראל מיט די עצות און ווערטער פון הייליגן רבי'ן.


האב סבלנות צו דיינע קינדער, שלאגן איז אסור און שרייען העלפט נישט, מען דארף זאגן נאכאמאל און נאכאמאל מיט סבלנות און שטארקקייט.

#63 - ווילסט שפירן טעם גן עדן? גיי פארטאגס שפאצירן מיט'ן אייבערשטן
עבודת השם, היטן די צייט, התבודדות, גן עדן

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת נח, ג' מר-חשון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


לייג זיך שלאפן פרי, אזוי וועסטו קענען אויפשטיין פארטאגס. אז מען לייגט זיך צען אזייגער שטייט מען שוין אויף פיר אזייגער, וועסט קענען גיין התבודדות און לערנען דיינע שיעורים; חומש, משניות, תיקונים.


ברודער טייערער, ווילסט שפירן טעם גן עדן? טעם עולם הבא? גיי פארטאגס שפאצירן, זיי זיך מתבודד, שעפשע תפילות צום אייבערשטן, זינג צום אייבערשטן. דער זוהר הקדוש זאגט (תיקונים תיקון ה, דף כ.): "וְאִיהוּ צִפְצוּף עוֹפִין קַדִּישִׁין", ווען א מענטש גייט התבודדות, ער רעדט צום אייבערשטן – איז ער גורם א גרויסע נחת רוח אויבן, אזוי ווי עס שטייט (בראשית כד, סג): "וַיֵּצֵא יִצְחָק לָשׂוּחַ בַּשָּׂדֶה" וכו', "זַכָּאָה אִיהוּ מָאן דְּפָגַע בָּהּ", עיין שם.


דריי אויס דיין סדר היום, דאווען מיט די ערשטע מנין. אין אנהויב וועט עס זיין אביסל שווער, אבער אז מען געוואוינט צו דעם גוף צו גיין שלאפן אין צייט און מען שטייט אויף פארטאגס, מען לערנט און מען איז זיך מתבודד – איז דער טאג א גן עדן, מען שפירט טעם עולם הבא.

#62 - גיי נישט ליידיג, טו גוטע זאכן
שטעטל, אומאן, היטן די צייט, דרך הלימוד, זומער

 


בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת כי תצא, ד' אלול, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


חסדי השם יתברך מיר זענען אריין אין פרשת כי תצא, מיר גייען שוין ארויס פונעם יאר שנת תשפ"ג און קומענדיגע וואך איז שוין 'כי תבוא לאומאן', מיר גרייטן זיך שוין צו די נסיעה קיין אומאן.


דעם זומער אין שטעטל מיט די ישיבה איז געווען זייער שיין, מען האט אויסגענוצט די צייט מיט תורה ותפילה. די בחורים פארן שוין אהיים די וואך, און מיטן אייבערשטנ'ס הילף וועלן מיר ממשיך זיין אין שטאט ישיבה די יאר פאר נאך צוויי וואכן, פון מאנטאג כי תבוא לאומאן ביז מאנטאג ב' סליחות.


נעכטן האבן מיר געהאט א סיום הש"ס פון א קינד און אויך מוצאי שבת ביי מלוה מלכה האבן מיר געהאט א סיום הש"ס; א יונג קינד פון עלף יאר האט זוכה געווען צו ענדיגן ש"ס. אלע זענען געווארן אזוי איבערגענומען צו זען ווי יונגע קינדער האבן שכל, זיי לאזן זיך נישט נארן, זיי לערנען יעדן טאג אויפן דרך הלימוד פון רבי'ן (המבואר בשיחות הר"ן, סימן עו).


איך בעט דיר זייער, גיי נישט ליידיג, בטל נישט קיין צייט; גיין ליידיג איז די ערגסטע זאך, עס ברענגט צו ווערן א נערווען קראנקער און אויך ברענגט עס צו טון עבירות. גיי נישט ליידיג, טו גוטע זאכן; אדער לערן, אדער זיי זיך מתבודד, אדער זיי עוסק אין חסד. טראג מיט זיך שטענדיג א זעקל ספרים, א חומש'ל, א משניות'ל, א תהילים'ל און ווען דו האסט איבריגע צייט זאלסטו גורס זיין תורה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.


 

#61 - מען קען נישט זיין קיין מלמד אויב מען איז אפילו נאר איין מינוט שפעט
מקוה, חינוך הילדים, חדר, היטן די צייט, חיזוק פאר מלמדים

בעזרת ה' יתברך - ום ג' פרשת ואתחנן, ז' מנחם-אב, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


נעכטן האבן די בחורים מיר דערציילט א מעשה פון דיר וואס האט מיך זייער באנומען, איך האב געדאנקט דעם אייבערשטן אז דו ביסט מלמד ביי אונז.


זיי דערציילן אז א קינד האט איינגעמאכט אין כיתה און דו האסט עס באמערקט, און ווען דו האסט געזען אז ארום זיין טיש איז וכו' און באלד וועלן די קינדער דאס באמערקן און ער וועט ווערן פארשעמט, ביסטו אריבער מיט א קאווע און מיט חכמה אויסגעגאסן; האסט געגעבן א שריי: "אוי וויי, די קאווע האט זיך אויסגעגאסן", אזוי איז נישט מעגליך געווען צו כאפן אז דאס קינד האט דארט איינגעמאכט; איך האב געזאגט: "שכוח אייבערשטער אז מיר האבן מלמדים וואס האבן אזא הארץ, טראכטן ווי אזוי אכטונג צו געבן אויף די קינדער ווען זיי מאכן טעותים".


אז דו שטייסט אויף שפעט און דו האסט א פראגע, אדער מקוה אדער גיין אין חדר? איז דער ענטפער: "דו דארפסט גיין אין חדר"; איי איך האב דיר נעכטן געזאגט אז מען קען נישט זיין קיין מלמד ביי אונז נאר אז מען גייט אין מקוה? זאג איך דיר יעצט: "אמת, מען קען נישט זיין קיין מלמד ביי אונז אז מען גייט נישט אין מקוה, און אויך קען מען נישט זיין קיין מלמד - נישט ביי אונז און אין קיין שום פלאץ אויף דער וועלט - אויב מען איז אפילו איין מינוט שפעט.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#60 - די מלמדים וואס זענען אין כיתה צייטליך, האבן הצלחה מיט ישוב הדעת
מקוה, מלמדים, חדר, היטן די צייט

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת ואתחנן, ז' מנחם-אב, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, מנהל תלמוד תורה היכל הקודש קרית ברסלב


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


מען דארף א באס רבי, אויף יעדן באס; קינדער קענען נישט פארן אן א באס רבי, עס איז זייער וויכטיג. אויך דארפן די מלמדים אדער אנדערע אפווארטן די קינדער ביים אנקומען אין חדר און ביים אהיים גיין, קינדער טארן נישט זיין הפקר פאר אפילו איין סקונדע; סיי אויבן אין פארקינג לאט ביי די באסעס דארפן זיין מלמדים אדער אנדערע צו זען אז די קינדער קומען אראפ דעם בארג, און סיי אונטן ביים בנין דארף מען אפווארטן די קינדער.


בכלל וויל איך דיר זייער בעטן זאלסט רעדן צו די מלמדים קלארע ווערטער אז מען מוז זיין צייטליך, און אויב מען האלט נישט קיין זמנים - זאלסטו נעמען פרישע מלמדים. זאג די מלמדים: "געענדיגט מיט סטראשען, מיר דארפן נעמען די ארבעט ערנסט", און אז א מלמד פרעגט דיר וואס זאל ער טון אויב ער שטייט אויף שפעט, פון איין זייט האט דער ראש ישיבה אים געזאגט ער מוז גיין אין מקוה און פון די אנדערע זייט איז שוין שפעט...? זאלסטו אים זאגן: "געענדיגט מיט די קינדערישקייטן".


קוק גוט וועסטו זען, די מלמדים וואס זענען אין כיתה צייטליך, זיי זענען אין כיתה נאך איידער די קינדער זענען דארט - די האבן הצלחה, די דארפן נישט שרייען און נישט פארגיטיגן, אלעס גייט מיט ישוב הדעת.


איך יאג זיך זייער צו די בחורים, איך וועל נאך רעדן מיט דיר.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#59 - גיי מיט די בחורים מזמן לזמן צו קברי צדיקים מתפלל זיין
קברי צדיקים, ישיבה, היטן די צייט

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת קרח, א' דראש חודש תמוז, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, מגיד שיעור ישיבה קטנה ירושלים


איך הער זאגן אז דער בחור ... גייט ביינאכט פארברענגען מיט ...; כלומר'יש גייען זיי צו קברי צדיקים. זאג אים ער זאל גיין שלאפן צייטליך און אויפשטיין צייטליך, קומען אין ישיבה לערנען בהתמדה.


דו גיי מיט די בחורים מזמן לזמן צו קברי צדיקים מתפלל זיין, און אויפן וועג קענסטו מיט זיי פארברענגען וכו'.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#58 - ביינאכט איז די צייט פון די נישט גוטע
כיבוד אב ואם, שלאפן, שידוכים, ישיבה, ראש ישיבה, היטן די צייט

בעזרת ה' יתברך - א' פרשת קרח, ראש חודש תמוז, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


קום אין ישיבה, א שאד יעדן טאג וואס דו קומסט נישט; איך האף צום אייבערשטן צו זיין דער גוטער שליח צו זיין דיין שדכן, און ווען דו וועסט חתונה האבן - וועסטו זיך אזוי בענקען צו די יארן וואס דו האסט געקענט זיצן אין ישיבה, לערנען און הערן שיעורים פון דער ראש ישיבה.


טייערער ... גיי שלאפן צייטליך. עס שטייט (בראשית א, ה): "וַיְהִי עֶרֶב וַיְהִי בֹקֶר", ווי אזוי דער נאכט איז - אזוי איז דער טאג; דריי זיך נישט ביינאכט אין גאס מיט בחורים וואס רייכערן און קוקן קליפס און ווידיאוס וכו', ביינאכט איז די צייט פון די נישט גוטע; גיי שלאפן און שטיי אויף אין צייט, קום אין ישיבה. איך ווארט אויף דיר, איך האב דיך ליב און איך האב ליב דיין טאטע, איך וויל נאר דאס גוטס ביי דיר.


זיי מכבד דיין טאטע שליט"א; דיין טאטע איז אן ערליכער איד, א צדיק, מן הסתם דו מיט דיינע געשוויסטער כאפן נישט וואס איר האט. געב אכט, זיי אים מכבד - וועסטו זוכה זיין צו אריכות ימים ושנים.

#57 - אז דו ביסט נישט צייטליך, קענסטו נישט זיין א מלמד
מלמדים, מוסדות, פרנסה, היטן די צייט

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת צו, ה' ניסן, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער ... נרו יאיר


זיין א מלמד איז נישט קיין קינדער שפיל, עס איז א גרויסע אחריות. איך מוז דיר זאגן, פון איין זייט בין איך זייער צופרידן פון דיין ארבעט, אבער אז דו ביסט נישט צייטליך - קענסטו נישט זיין א מלמד.


דאס איז די לעצטע מאל וואס איך פרוביר מיט דיר, אויב דו וועסט ווייטער קומען שפעט - קענסטו מער נישט זיין ביי אונז א מלמד. ווייל אז דו בארגסט געלט פון מענטשן, אדער דו גנב'עסט געלט - קענסטו פאררעכטן און באצאלן, אבער אז דו קומסט שפעט און דו לאזט די קינדער הפקר - אויף דעם איז נישטא קיין כפרה.


מיר האבן מלמדים וואס איז נישטא אין אנדערע מוסדות, טייערע הארציגע וכו' וכו'; אבער די הפקירות פון קומען שפעט - דאס איז אויך נישטא אין ערגעץ, איך מוז יעצט אראפשטעלן א פוס און דאס פאררעכטן.


 

#56 - רייכערן לופטערט נישט אויס, עס מאכט מער אנגעצויגן
הפצה, יונגע יארן, היטן די צייט, רייכערן

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת ויקרא, ב' ניסן, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, ירושלים


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


רייכער נישט, טו נישט די נארישקייט. ביסט א יונג קינד, א שאד פאר דיין לעבן. דער רבי האט נישט געוואלט מען זאל רייכערן (חיי מוהר"ן, סימן רעג, תעב), פארוואס זאלסטו דאס טון? איך וועל רעדן צו דיין מגיד שיעור ר' משה שמואל נרו יאיר, ער זאל דיך מחזק זיין אויף דעם, אז דו זאלסט נישט רייכערן.


רייכערן לופטערט נישט אויס, עס מאכט מער אנגעצויגן; אז דו ווילסט זיך אויסלופטערן - זאלסטו גיין הפצה, הפצה לופטערט אויס דעם מח; אנשטאט שטיין אינדרויסן פון ישיבה, פון בית המדרש און בטל'ן צייט - גיי הפצה.


 


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן שוין זוכה זיין צו (פסחים קטז:): "וְנֹאכַל שָׁם מִן הַזְּבָחִים וּמִן הַפְּסָחִים"; און צו (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.


א פרייליכן שבת.

#55 - מחזק זיין די אינגעלייט פון כולל צו קומען צייטליך
כולל, היטן די צייט, סדר היום

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת ויקהל-פקודי, כ' אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער טייערער ... שליט"א, דומ"ץ דקהילתינו וראש הכולל היכל הקודש


איך בעט דיר זייער, זיי מחזק די אינגעלייט פון כולל זיי זאלן קומען צייטליך. עס איז א שאד אז די פאר אינגעלייט ווי האברך ..., האברך ..., האברך ... - זאלן נישט זיין צייטליך. רעד מיט זיי, אפשר האבן זיי א שוועריקייט מיטן אויפשטיין, אפשר זאלן מיר שטעלן א שמש וואס זאל ארומגיין קלאפן אויף די פענסטער; ווייל נאר אז מען האלט די זמנים, מען איז צייטליך - קען מען מצליח זיין.


א גרויסן יישר כח פאר'ן מחזק זיין מיין זון הרב ... צו לערנען. אם ירצה ה' זומער ציט זיך מיין איידעם ארויס אין שטעטל, איך האף דו וועסט אים אויך מחזק זיין און אים שיין אויסשלייפן.


 

#54 - מען קען נאר מצליח זיין אויב מען האלט זמנים
כולל, היטן די צייט, סדר היום

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת ויקהל-פקודי, כ' אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


איך וויל דיר זייער בעטן זאלסט זיין צייטליך אין כולל, מען קען נאר מצליח זיין אויב מען האלט זמנים.


איך וויל נישט אראפנעמען פון דיין געהאלט, איך בעט דיר זייער קום צייטליך. די צייט צו זיין אין כולל איז אפאר מינוט פאר צען אזייגער, צען אזייגער דארף מען שוין לערנען.


איך בעט דיר זייער, זיי זיך מסדר. גיי שלאפן פרי, שטיי אויף פארטאגס, דאווען פרי און גיי התבודדות; דער גאנצער טאג וועט דיר גיין אנדערש.


 

#53 - אין די יונגע יארן איז יעדן טאג מער פון א גאנצע יאר אין די עלטערע יארן
בחור, הפצה, ריינקייט, פרנסה, בית המדרש, לימוד התורה, יונגע יארן, היטן די צייט

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת ויקהל-פקודי, י"ט אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, ישיבה קטנה היכל הקודש ירושלים


איך דאנק דיך זייער פארן העלפן אין שול, די גבאים שרייבן מיר אז דו העלפסט אין שול; עס איז זייער א גרויסע זאך צו העלפן רייניגן א שול.


בנוגע וכו'; יעצט ביסטו יונג - זאלסטו אויסנוצן דיין צייט צו לערנען און דאווענען, מאך נישט קיין ביזנעס, מאך נישט גארנישט. וועסט חתונה האבן - וועסטו דעמאלט פרעגן וואס צו טון, יעצט אין די יונגע יארן איז יעדן טאג מער ווערד פון א גאנצע יאר אין די עלטערע יארן.


אז דו ביסט שוין אפגעמאטערט פון לערנען, דו ווילסט זיך אויסלופטערן - זאלסטו גיין הפצה, גיי פארשפרייט די ספרים און קונטרסים פון מוהרא"ש זכותו יגן עלינו, חיזוק און עצות פון הייליגן רבי'ן, און די געלט געב פאר די ישיבה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#52 - געוואוין זיך צו נישט צו טון קיין שום זאך אן פרעגן
כיבוד אב ואם, בחור, לימוד התורה, יונגע יארן, מורה דרך, הלכה, היטן די צייט

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת בשלח, כ"ב שובבי"ם, ח' שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער טייערער ... נרו יאיר


איך בעט דיר זייער, גיי יעדן טאג צום שיעור הלכה. דער הייליגער רבי האט געוואלט מען זאל לערנען יעדן טאג הלכה (שיחות הר"ן, סימן כט).


זיי קלוג, נוץ אויס דיינע יונגע יארן מיט לערנען. איך באצווינג טאקע נישט אלע בחורים צו גיין צום שיעור הלכה וואס מיין זון הרב אלחנן חיים שליט"א לערנט פאָר, אבער דו זיי קלוג און גיי צום שיעור, א שאד צו פארברענגען אזויפיל צייט און גארנישט טון.


אז דו וועסט לערנען פלייסיג - וועסטו מאכן א נחת פאר דיינע עלטערן. דו האסט דאך אזעלכע טייערע עלטערן, וועסטו האבן א גרויסע מצוה און דו וועסט טרעפן אן ערליכער שידוך.


איך האף דו וועסט מיך פאלגן, איך וויל דאך נאר דיין גוטס. אזוי אויך טו נישט קיין שום זאך אן פרעגן. געוואוין זיך צו, פרעג יעדע זאך אין דיין לעבן, ווייל ווער עס גייט נאך דעם אייגענעם שכל - קען זיך זייער פארפלאנטערן אין לעבן, און נאר דער וואס גייט אין די וועג פון צדיקים - איז אים גוט.


פון דיין ראש ישיבה וואס ליבט דיך.

#51 - א מלמד דארף האבן א שטארקע אחריות צו זיין צייטליך
מלמדים, מוסדות, שטעטל, היטן די צייט

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת משפטים, ל"ו שובבי"ם, כ"ב שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, מלמד בתלמוד תורה היכל הקודש


איך האב הנאה אז דו שרייבט מיר וואס טוט זיך אין חדר אין שטעטל.


איך וויל דיר בעטן זאלסט קומען צייטליך, און אפאר מינוט פריער. זיין א מלמד איז א גרויסע אחריות, און אז מען נעמט אראפ אפילו איין מינוט פון די צייט וואס מען דארף געבן פאר די קינדער - קען מען דאס נישט באצאלן.


דיין ברודער ר' ישראל יוסף נרו יאיר זאגט מיר, עס איז אים זייער שווער אינדערפרי אליינס ווען די מלמדים קומען נישט אין צייט. איך בעט דיר זייער, שטיי אים צו די האנט, ער זאל נישט פאלן פון די כוחות. איך האף בקרוב וועט איר האבן א גוטע מנהל, ר' מרדכי, וואס וועט ענק קענען מחזק זיין.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#50 - א שיינע גרוס פונעם בעל הבית וואו דו ארבעסט
רעדן, פרנסה, לימוד התורה, היטן די צייט, ניבול פה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת שמות, י"ח טבת, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער טייערער ... נרו יאיר


איך האב באקומען א גרוס פון דער בעל הבית וואו דו ארבעסט, ער שרייבט מיר אז ער קען זיך נישט איבערקומען פון דיין איידלקייט און דיין התמדת התורה, דו קומסט אין ארבעט מיט א זעקל ספרים, און יעדע איבריגע מינוט ביסטו שוין מיט דיינע ספרים.


אויך דיין איידלקייט; ער שרייבט אז דער גוי וואס ארבעט דארט זאגט אים אז דו ביסט אנדערש פון אנדערע, דו רעדסט נאר איידל, דו רעדסט נישט ניבול פה, און ווען איינער דערווייגט זיך צו רעדן ניבול פה – ביסטו זייער שטרענג, דו לאזט דאס נישט.


שטארק זיך, זיי ממשיך מיט לערנען און דאווענען און יראת שמים, כי זה כל האדם.


איך קוק זייער ארויס אויף דיר, וכו' וכו'.

#49 - אויב קענסטו נישט זיין אין צייט, קענסטו נישט זיין א מלמד
מלמדים, מוסדות, היטן די צייט

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ויגש, ג' טבת, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד דער חשוב'ער מלמד הרב ... נרו יאיר, מלמד בחדר היכל הקודש קרית ברסלב ליבערטי.


איך וויל דיך דערמאנען צו זיין צייטליך. איך נעם זיך אויס מיט דיר צו זיין צייטליך, אויב קענסטו נישט זיין אין צייט - קענסטו נישט זיין ביי מיר קיין מלמד; איך בין נישט מוחל אויף דעם, און איך וויל נישט הערן קיין שום תירוץ.


אויך וויל איך דיך מחזק זיין, חס ושלום ארויסצוגיין פון כיתה אין די צייט וואס מען דארף לערנען מיט די קינדער, איבערלאזן די קינדער אויף הפקר.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#48 - וויפיל צייט גייט דיר אוועק א טאג פון קוקן נאר דאס און נאר יענץ?
חינוך הילדים, חנוכה, וויכוחים, סמארטפאון, טעלעפאן, לימוד התורה, היטן די צייט

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וישב, י"ט כסליו, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


וואס האסטו פון טענה'ען מיט דעם און מיט יענעם? א שאד די צייט; אין די צייט קענסטו אריינכאפן א פרק משניות, א בלאט גמרא, אפאר קאפיטלעך תהילים. א שאד צו טענה'ען, א שאד ויכוחים; יענער וועט נישט טוישן זיין מיינונג פאר דיר, איז פארוואס זאלסטו פארברענען דיינע טעג מיט קוקן וואס דער זאגט און וואס יענער זאגט?


וויפיל צייט גייט דיר אוועק א טאג פון קוקן נאר סטעטוס און נאר דאס און נאר יענץ? וויפיל צייט פארלירסטו אין א טאג, אין א וואך... דו ביסט שוין נישט קיין קינד, דו ביסט שוין דערוואקסן, לאז אפ די קינדערישע נארישע זאכן. נעם א זעקל ספרים, נעם עס מיט דיר, "חֲטוֹף וְאֱכוֹל", כאפ אריין נאך תורה, "חֲטוֹף וְאִישְׁתֵּי" כאפ אריין נאך תפילה, "דְּעָלְמָא דְּאָזְלִינָן מִינֵיהּ כְּהִלּוּלָא דָּמִי" (עירובין נד.), ווייל די וועלט איז אזוי ווי א חתונה, ווער עס כאפט אריין עסן און טרינקען ביי די חתונה - דער איז זאט, און ווער עס עסט נישט - דער בלייבט הונגעריג; אזוי איז די וועלט, וואס מען כאפט אריין - דאס האט מען; אז מען לערנט יעדן טאג חומש רש"י, משנה, גמרא, וכו' - דאס בלייבט, דאס נעמט מען מיט.


קומענדיגע וואך זונטאג נאכט איז שוין חנוכה; גרייט זיך אן א מנורה פאר דיר און פאר דיינע קינדער און מאך שוין פלענער מיט דיין ארבעט זיי זאלן דיר לאזן אהיים קומען צינדן די מנורה מיט דיינע קינדער. מען מוז זיין צייטליך אין שטוב, חנוכה איז א צייט וואס דער טאטע פלאנצט קדושה מיט אמונה אין זיינע קינדער. קליינע קינדער אז מען האלט זיי אויף שפעט - ווערן זיי מיד און זיי האלטן נישט מיט. אז מען איז צייטליך אין שטוב, זעקס אזייגער - דעמאלט קען מען האבן א שיינע צייט מיט די קינדער; זינגען, טאנצן און זיי דערציילן פון די ניסים וואס דער אייבערשטער טוט מיט אונז.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#47 - מעג מען גיין מיט א האנט זייגער?
תפילה והתבודדות, כיבוד אב ואם, מוהרא"ש, מסורה, ראש ישיבה, יונגע יארן, היטן די צייט, האנט זייגער

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ויצא, ה' כסליו, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, תלמוד תורה היכל הקודש טברי'


איך באקום גוטע גריסן אז דו לערנסט פלייסיג און דו פירסט זיך מיט דרך ארץ אין חדר.


יעצט אין די יונגע יארן איז די בעסטע צייט אין לעבן. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת קנד.): "יַנְקוּתָא כְּלִילָא דְוַרְדָא", די יונגע יארן איז די שענסטע חלק פונעם רויז, די בעסטע צייט אין לעבן; נוץ אויס די צייט פאר לערנען און דאווענען.


אויף דיין פראגע אויב עס איז א גוטע זאך צו טראגן א האנט זייגער אדער נישט; א טייל זאגן עס איז אזוי ווי א קידושין רינגל פאר'ן יצר הרע, אנדערע זאגן עס איז גאר גוט, עס העלפט מען זאל נישט מבטל זיין קיין צייט פון לערנען.


מוהרא"ש זכותו יגן עלינו איז געגאנגען א האנט זייגער, געבויט אויף די בריוו וואס דער הייליגער רבי נתן שרייבט פאר זיין זון צוויי וואכן איידער זיין הסתלקות (עלים לתרופה יום א' וישב, שנת תר"ה): "אֲהוּבִי בְּנִי חֲבִיבִי" צו מיין טייערער ליבער זון, "יְקַבֵּל הַזֵּייגֶירִיל" נעם מיין זייגער, "וְיִשְׁתַּדֵּל שֶׁיְּתַקְּנוּ אוֹתוֹ מִיָּד" און זע עס צו פאררעכטן גלייך, "בְּאֹפֶן שֶׁיֻּחְזַר לְיָדִי הַיּוֹם עַל יְדֵי מוֹסֵר כְּתָב זֶה" און שיק עס מיר נאך היינט צוריק מיט דעם מענטש וואס געבט דיר איבער מיין בריוו, "וְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ יָאִיר עָלֵינוּ אוֹר קְדֻשַּׁת חֲנֻכָּה הַקָּדוֹשׁ הַבָּא עָלֵינוּ לְטוֹבָה", און מיר זאלן זוכה זיין אז דער אייבערשטער זאל אונז ליכטיג מאכן אונזערע אויגן אין די הייליגע טעג פון חנוכה, "וּבְחַסְדּוֹ יִשְׁלַח אוֹרוֹ וַאֲמִתּוֹ וְכוּ'" און אונז שיקן זיינע חסדים, "נָגִילָה וְנִשְֹמְחָה בִּישׁוּעָתוֹ" מיר זאלן זיך פרייען מיטן אייבערשטנס הילף.


"גַּם יְקַבֵּל מִכְתָּבִים מִטְּשֶׁעהרִין וְיִמְסְרֵם לְהַשַּׁיָּכִים אֲלֵיהֶם" אויך זאלסטו איבערנעמען אלע בריוו און דאס איבערגעבן פאר וועם מען דארף דאס איבערגעבן, "וְשָׁלוֹם לְכָל אַנְשֵׁי שְׁלוֹמֵנוּ בְּאַהֲבָה רַבָּה" און לאז גריסן אלע אנשי שלומינו.


"לְר' נַחְמָן נֵרוֹ יָאִיר אֲנִי מַזְהִיר" און רבי נחמן ווארן איך זייער אן, "שֶׁיְּבַלֶּה הַיּוֹם אֵיזֶה שָׁעוֹת וְיַעֲמֹד עַל הַזֵּייגֶיר מַאכֶיר" ער זאל פארברענגען אסאך צייט היינט ביים זייגער מאכער, "שֶׁיִּגְמֹר תִּקּוּן הַזֵּייגֶירִיל הַיּוֹם בְּכִי טוֹב" ער זאל היינט נאך צוענדיגן פאררעכטן די זייגער, "וְגַם אַתָּה תֵּלֵךְ עִמּוֹ וּתְבַקֵּשׁ מֵהַזֶּיגֶיר מַאכֶיר שֶׁיְּתַקְּנוֹ מִיָּד" און דו מיין טייערער זון זאלסט אויך אהין גיין און זען ער זאל דאס ענדיגן נאך היינט, "וּמִן הַסְּתָם תַּעֲשֹוּ עַל צַד הַיּוֹתֵר טוֹב" און דו וועסט זיכער זען ער זאל דאס גוט פאררעכטן, "כִּי יְדַעְתֶּם כַּמָּה מֻכְרָח לִי הַזֵּייגֶיר בְּכָל שָׁעָה" ווייל דו ווייסט זיכער ווי וויכטיג דער זייגער איז פאר מיר; געבויט אויף די ווערטער וואס רבי נתן שרייבט איז מוהרא"ש געגאנגען מיט א זייגער.


איך גיי נישט מיט א האנט זייגער ווייל ביי אונז אין די משפחה איז דאס נישט אנגענומען. דאס בעסטע איז זאלסט פרעגן דיין טאטע נרו יאיר, ער זאל דיר זאגן אויב דו זאלסט יא גיין דערמיט אדער נישט, אויב דאס איז א זאך וואס איז אנגענומען ביי אייך.


דער עיקר זאלסטו זיך צוגעוואוינען בעטן דעם אייבערשטן יעדע זאך אין דיין שפראך, אויף פראסט אידיש, און זאלסט שמועסן מיטן אייבערשטן אויף פראסט אידיש, וועסטו זוכה זיין צו ווערן א גרויסער צדיק.


שרייב מיר ווייטער אלע דיינע פראגעס.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#46 - יעצט ביסטו יונג, קענסטו נישט באגרייפן וואס מיינט עלטערן
עבודת השם, בריוו, חתונה, ראש ישיבה, היטן די צייט, סדר היום, חתן

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת לך לך, ו' מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער חתן ... נרו יאיר


יעצט אין טעג און וואכן וואס דו גרייסט זיך צו דיין חתונה - זאלסטו אויסנוצן די צייט מיט תורה ותפילה. האסט באקומען א טייערע כלה, דארפסטו זיך גרייטן אזוי ווי עס דארף צו זיין מיט דיינע שיעורים כסדרן, חומש רש"י, ח"י פרקים משניות און דפים גמרא מיט התבודדות ותפילה; שפיל זיך נישט ווי א קליין קינד וכו'.


ביינאכט גיי נאך געלט, העלף דיין טאטע זאל נישט ווערן א בעל חוב פון דיך חתונה מאכן.


יעצט ביסטו יונג, קענסטו נישט באגרייפן וואס מיינט עלטערן, שפעטער ווען דו וועסט עלטער ווערן וועסטו זיך כאפן וואס מיינט עלטערן. מענטשן רייסן זיך די האר פון קאפ ווען זיי טראכטן פון זייערע יונגע יארן, זייער כיבוד אב ואם.


איך האב דיך זייער ליב, איך האב דיר געברענגט א גאר חשוב'ע כלה, איך ווארט צו זען ווי שיין דו וועסט לעבן מיט די עצות פון רבי'ן.


פאלג מיך, נוץ אויס דיין צייט פאר תורה ותפילה און אין די איבריגע צייט גיי נאך געלט פאר דיינע עלטערן.


אויך זאלסטו מיר שרייבן יעדע וואך א בריוו, ווייל איך וויל ווייטער האבן מיט דיר א נאנטע קשר. יעצט אין ישיבה זע איך דיר יעדן טאג און מיר רעדן יעדן טאג, אבער נאך דיין חתונה הויבט זיך אן א נייע פרשה, דו וועסט שוין נישט קומען אין ישיבה יעדן טאג, איך וויל נישט אונזער שייכות זאל ווערן דערווייטערט, וויל איך דו זאלסט מיר שרייבן יעדע וואך א בריוו, און איך וועל דיר ענטפערן אם ירצה ה'.


דא האסטו אפאר יסודות פאר דיין לעבן. נעגל וואסער, מקוה, די דריי תפילות דאווענען מיט מנין, תיקון הכללי, התבודדות, מעביר סדרה זיין יעדן טאג, משניות, א בלאט גמרא, שמחה און יעדן טאג אהיים רופן דיינע עלטערן.


דיין ראש ישיבה

#45 - גיי נישט ליידיג, אדער טוסטו עפעס פאר פרנסה אדער זיץ און לערן
כולל, שלום בית, פרנסה, לימוד התורה, היטן די צייט, סדר היום

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת נח, א' דראש חודש חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


אפשר ווילסטו קומען אין כולל לערנען די הייליגע תורה? האסט דאך נישט קיין פרנסה; סתם זיך דרייען און פרייען - איז דאך נישט קיין עסק, און זיכער נישט אריינשלאפן אין טאג אריין. די שטוב קען צעפאלן; ווייל אז די ווייב שטייט אויף לויפן צו די ארבעט און צו די קינדער, און דער מאן שלאפט אריין אין טאג אריין - שטערט דאס די ווייב, קען חס ושלום די ליבשאפט ווערן אפגעקילט, און ווי קען זי ארויפקוקן וכו'.


יעצט איז דיינע שענסטע יארן, די שענסטע צייט אין לעבן. מאך זיך א סדר אויפצושטיין פארטאגס, נעם זיך א חברותא און נוץ אויס דיינע טעג; אדער טוסטו עפעס פאר פרנסה אדער זיץ און לערן, גיי נישט ליידיג.


שרייב מיר צוריק, וועסטו מיר מחי' זיין.

#44 - ענדערש גיין הפצה, אדער ענדערש לערנען גמרא?
קדושה, הפצה, תשובה, לימוד התורה, היטן די צייט, סדר היום

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת תולדות, כ"ו מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אויף דיין פראגע, ווען דו האסט נישט קיין צייט - וואס דו זאלסט ענדערש טון, אדער לערנען גמרא אדער גיין פארשפרייטן דעם רבינ'ס עצות און חיזוק?


גלייב מיר, עס איז דא צייט פאר ביידע; עס איז דא צייט פאר שיעורים כסדרן און צייט פאר הפצה, און אז דו זעסט נישט אין דיין סדר היום צייט פאר ביידע - זאלסטו ענדערש גיין הפצה; גרעסערס פון מזכה זיין נאך א איד מיט די עצות פון רבי'ן - איז נישט פארהאנען.


גיי הפצה - וועסטו האבן א תיקון אויף פגם הברית רחמנא לצלן. דער רבי זאגט (ספר המדות אות ניאוף, סימן מא): "תִּיקוּן לְהוֹצָאַת זֶרַע לְבַטָלָה שֶׁיִּשְׁתַּדֵּל לְהַחְזִיר בְּנֵי אָדָם בִּתְשׁוּבָה", א תיקון צו פאררעכטן וואס מען האט געזינדיגט אין פגם הברית - איז צוריק ברענגען מענטשן צום אייבערשטן.

#43 - בטל נישט קיין צייט. דריי זיך נישט אינדרויסן פון שטוב
חברים, שלאפן, הכרת הטוב, שווער און שוויגער, מדות טובות, לימוד התורה, היטן די צייט, סדר היום

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת בראשית, כ"ד תשרי, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי


לכבוד דעם נייעם יאר זאלסטו גיין שלאפן צייטליך, אזוי וועסטו קענען אויפשטיין פארטאגס לערנען און דאווענען.


אין שטעטל איז נישטא וואס צו טון ביינאכט, עס איז א מחי' צו לעבן דארט; מען גייט שלאפן פרי, אזוי קען מען אויפשטיין פרי.


נעם זיך א חברותא פאר אינדערפרי צו לערנען דעם בלאט גמרא, מען הויבט אן מסכת נדרים, א הערליכע מסכתא. נעם א חברותא צו לערנען יעדן אינדערפרי, וועסט זיך אזוי מחי' זיין; עס איז גאר אנדערש דאס לערנען אינדערפרי, אפילו דו לערנסט א גאנצן טאג אין כולל - וועסטו שפירן פארטאגס עפעס א גאר גוטע טעם ביים לערנען.


דער עיקר בעט איך דיר, בטל נישט קיין צייט. דריי זיך נישט אינדרויסן פון שטוב, נאך מעריב גיי אהיים; אדער העלף דיין ווייב, אדער לערן אין שטוב, אדער גיי שלאפן.


זיי מכבד דיין שווער, ווען דו זעסט אים גרוס אים און זאג אים א יישר כח פאר אלעס. אזוי אויך מיט יעדן איינעם; באגרוס דיין לענדלאר, באגרוס די גבאים, באגרוס יעדן איינעם, ברענג אריין אין שטעטל אחדות און ליבשאפט.


פון דיין ראש ישיבה וואס האט דיך ליב.

#42 - גיין ליידיג איז שעדליך
חיזוק פאר פרויען, פרנסה, ראש ישיבה, היטן די צייט, שנה ראשונה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת בראשית, כ"ד תשרי, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


אייער מאן האט מיך געפרעגט שמחת תורה אויב איר זאלט נעמען די ארבעט ביי ..., היות עס האט א חסרון אז אסאך מאל ענדיגט מען די ארבעט שפעט, ער וויל וויסן וואס איך האלט.


איך מיין עס איז יא כדאי צו נעמען די ארבעט, ענדערש ווי גיין ליידיג; א יונג ווייבל אן קינדער איז נישט גוט צו זיין אן אן ארבעט, גיין ליידיג איז שעדליך, גיין ליידיג מאכט דעפרעסט, ענדערש זאלט איר נעמען די ארבעט, אפילו איר ענדיגט אמאל שפעט, און ווען איר וועט האבן קינדער - דעמאלט קענט איר בלייבן אין שטוב, זיין א מאמע פאר די קינדער.


זאגט יעדן טאג אינדערפרי ברכת השחר, קריאת שמע, די דרייצן אני מאמין'ס און רעדט צום אייבערשטן אויף אייער שפראך. בעטס אים אלעס וואס איר דארפט, שמועסט מיטן אייבערשטן, דאנקט אים אויף אייער לעבן; ווי מער מען דאנקט - ווערט זיסער דאס לעבן.


אויב איר האט זאכן דורך צו רעדן - קענט איר קומען זונטאג מיט אייער מאן קיין וויליאמסבורג, אדער יעדע מוצאי שבת מברכים אין שטעטל, דעמאלט נעם איך אויף בקביעות מיינע תלמידים.

#41 - מען דארף האבן אן ארבעט, נישט גיין ליידיג
שטעטל, פרנסה, היטן די צייט

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת בראשית, כ"ד תשרי, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי


איך וויל דיר בעטן דו זאלסט טון עפעס פאר פרנסה, איך וויל נישט האבן ביי אונז אין די קהילה מענטשן וואס גייען ליידיג; מען קען וואוינען אין שטעטל נאר אז מען איז באשעפטיגט מיט אן ארבעט.


דער הייליגער רבי נתן האט געזאגט פאר די וואס געבן קעסט, זיי האלטן אויס די קינדער - נאר אז זיי לערנען און דאווענען, אז נישט זאל מען ארויסווארפן זייערע קישענעס און דעקעס, די בעט געוואנט - פון פענסטער; זיי זאלן זיך מוזן טרעפן א דירה און צאלן רענט, אבי נישט גיין ליידיג.


עס איז נישט אויסגעהאלטן צו לעבן א סדר היום - אויפשטיין חצות, זיך ווייקן אין מקוה ביז צוויי אזייגער און זיך שטעלן דאווענען שחרית נאכמיטאג.


גיי ארבעטן. לייג זיך שלאפן צייטליך און שטיי אויף צייטליך, זיי זיך קובע צו לערנען און דאווענען.


לאז מיך וויסן דיין סדר היום, איך וויל נישט האבן אין שטעטל קיין בטלנים.


איך שרייב דיר וויל איך ליב דיר.

#40 - איך וויל שטיין אויף דעם אז מען זאל זיין צייטליך
סקול, מוסדות, היטן די צייט

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת וירא, ט"ו מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


שמועסט אפ מיט די טיטשערס אז אלעס וואס זיי דארפן האבן פאר די קינדער אין סקול - דארף מען אריינגעבן כך וכך טעג פריער וכדומה, און נאר אזוי וועט מען דאס טון. און אז די טיטשערס זענען פארשלעפט און זיי קענען זיך נישט צאמנעמען - וועט די אפיס דאס נישט צושטעלן, זיי וועלן דאס אליינס דארפן צושטעלן.


בנוגע קומען צייטליך; שרייבט מיר די נעמען פון די טיטשערס ווער עס קומט נישט צייטליך, איך וויל שטיין אויף דעם אז מען זאל זיין צייטליך.


בנוגע מאכן א רעגנבויגן אין קלאס; עס איז נישט קיין פראבלעם.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.