בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת תולדות, כ"ד מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

בלייב אין שטוב ביינאכט, גיי נישט ארויס, אפילו פאר עבודת השם, דין דעם אייבערשטן אין שטוב; מען קען זיצן אין שטוב און זיך מתבודד זיין כאילו מען איז אין פעלד, אויך קען מען לערנען אין שטוב, מען קען זיין דבוק צום אייבערשטן אין שטוב מיט העלפן די ווייב, מיט לייגן שלאפן די קינדער, מיט מסדר זיין און אויפרוימען וכו'.

בוי זיך א ב'י'ת' נצחי, לערן יעדן טאג א בלאט ב'בלי, א בלאט י'רושלמי, און א פרק ת'וספתא; מוהרא"ש זאגט, אז מען לערנט די דריי לימודים - בויט מען זיך א בית נצחי. היינט ענדיגט מען נאכאמאל ששה סדרי תוספתא און מארגן הויבט מען אן נאכאמאל אינאיינעם לערנען יעדן טאג א פרק תוספתא, מוהרא"ש האט דאס איינגעפירט מיט יארן צוריק ביי תלמידי היכל הקודש, צו לערנען יעדן טאג בבלי ירושלמי און תוספתא.

יעצט איז די צייט צו אינוועסטן אין דעם, ווייל באלד וועט ארויפגיין די פרייז און דו וועסט שרייען 'א שאד איך האב נישט געקויפט און אינוועסטירט ווען עס איז געווען שייך'; אויף יענע וועלט וועט מען שוין נישט קענען אינוועסטירן אין דעם. דו קענסט דאס באווייזן, לערן יעדן טאג א פרק, עס נעמט נישט לאנג.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת חיי שרה, ט"ז מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

בנוגע אייער עלף יעריגער זון וואס ווערט שנעל נערוועז און אויפגערעגט וכו' וכו', די געשוויסטער ווערן פון אים וויי געטון וכו', די בעסטע זאך איז – אים געבן כבוד און אים מאכן פארנומען מיט העלפן, מאכן, טראגן און ברענגען, אזוי וועט ער זיין פארנומען מיט העלפן און נישט האבן קיין צייט זיך צו קריגן.

די קינדער וואס האלטן זיך אין איין קריגן מיט די געשוויסטער – די זענען בדרך כלל גאר קליגע און געלונגענע, די מח ארבעט זיי שנעל און זיי מוזן האבן וואס צו טון, און אז נישט – פארהאנקען זיי זיך כסדר מיט די ארומיגע.

מהיום זאלט איר איבערלאזן זאכן וואס איר אדער אייער מאן קענען ערלעדיגן, און אים דאס געבן צו ערלעדיגן, ווי איינקויפן, טראגן צו משפחה, ברענגען וכו', אויך זאל מען אים לויבן און אויסרימען, דאס וועט אים אויפבויען זייער שטארק, און עס וועט ארויסקומען זיינע טאלאנטן.

זיכער זאלט איר נישט פארגעסן פון די עצה פון תפילה והתבודדות, בפרט ווען עס קומט צו טון די דריי גרויסע הייליגע מצוות וואס מען האט ספעציעל געגעבן פאר פרויען, נדה, חלה און הדלקת הנר, ביי די זמנים דארף מען בעטן פאר די קינדער. וויפיל מען בעט איז ווייניג, ביי די לעכט זאלט איר אויסרעכענען יעדן קינד מיטן נאמען און בעטן פאר יעדן קינד, אזוי אויך ביים אפשיידן חלה לכבוד שבת קודש זאלט איר שטילערהייט שעפשען צום אייבערשטן תפילות פאר די קינדער און אויך ביי די אנדערע מצוה.

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת וירא, י"ב מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

איך דאנק דיר פארן זיך אזוי אוועק געבן פאר די קהילה, פארן פרובירן צו העלפן אלעמען, אלע זאלן קענען האבן אן אפוינטמענט צו קענען קומען רעדן. עס איז זייער וויכטיג אז אלע אברכים זאלן קענען קומען מפעם לפעם זיך דורכשמועסן, סיי זאכן וואס איז בין איש לאשתו, סיי וואס איז נוגע פאר פרנסה, און סיי פאר חינוך הבנים והבנות.

געדענק וואס מוהרא"ש זאגט, גבאי איז די ראשי תיבות א'נא ב'כח ג'דולת י'מינך, א גבאי דארף האבן רחמנות, רעדן שיין צו אלעמען, און חס ושלום נישט זיין קיין פוסע על ראשי עם, נישט טרעטן אויף מענטשן, און חס ושלום נישט מאכן קיין ביזנעס פון צרות ישראל, נאר מאכן זיכער אז יעדער האט א מעגליכקייט צו קומען זיך דורך רעדן און יעדן אויפנעמען שיין.

אויך זאלסטו אויפזוכן די וואס האבן דמיונות (קאמפלעקסן), די אלע תלמידים, אברכים - וואס זענען באהאלטן אין די לעכער, זיי טראכטן 'מען דארף מיך יא, מען דארף מיך נישט', און זיי מחזק זיין צו קומען, "לְהוֹצִיא אֶת עַצְמוֹ מֵהַמְדַמֶּה וְלַעֲלוֹת אֶל הַשֵּׂכֶל", ארויס צו גיין פון דמיון און קומען צום שכל (לקוטי מוהר"ן חלק א, סימן כה).

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת וירא, י"א מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר, מנהל תלמוד תורה היכל הקודש קרית ברסלב

נעכטן איז געווען ביי מיר האברך ... נרו יאיר, ער איז געקומען רעדן צו מיר וועגן זיינע פריוואטע זאכן. בתוך הדברים האב איך אים געפרעגט אויב זיינע קינדער קומען אהיים פרייליך פון חדר, זאגט ער אז זיינע קינדער זענען זייער זייער פרייליך, נאר איין זאך, זיין קינד פון כיתה ... זאגט אז דער מלמד הערט נישט אויף שרייען: "דרך ארץ", "דרך ארץ", און אויך זיין זון פון כיתה ... זאגט אז דער מלמד דארף א גאנצן צייט שרייען: "דרך ארץ, דרך ארץ"; וויל איך דיר בעטן זאלסט מחזק זיין די מלמדים זיי זאלן וויסן וויפיל צו זאגן און וויפיל צו פארלאנגען, און אויב מען שרייט פון פארלוירנקייט העלפט נישט דאס שרייען, עס מאכט נאר ערגער.

אויך זאלסטו מיר מודיע זיין יעדע פרט ופרט וואס טוט זיך אין חדר; סיי פון די מלמדים און סיי פון די באס דרייווערס, פון די באס מלמדים און פון די מענידזשער; איך וויל זיין אין חדר, איך וויל וויסן יעדע פרט פון חדר, ווייל דאס איז ביי מיר וויכטיגער פון יעדע זאך.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת וירא, י"א מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

דו ווייסט אז איך בין דערקעגן פון פארן קיין ארץ ישראל, א בחור האט נישט וואס צו פארן קיין ארץ ישראל; איך ראט דיר זאלסט בלייבן אין אמעריקע. זוך דיר א פרנסה, מאך זיך א סדר היום, שיעורים אין תורה און אויך פרנסה, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (אבות ב, ב): "יָפֶה תַלְמוּד תּוֹרָה עִם דֶּרֶךְ אֶרֶץ, שֶׁיְּגִיעַת שְׁנֵיהֶם מְשַׁכַּחַת עָוֹן".

די אלע וואס רעדן דיך צו זאלסט פארן אויף ארץ ישראל און אויסניצן די צייט פון - ווי זיי רופן עס - "מאכן א לעבן" - די זענען נישט דיינע גוטע פריינד, די ווילן דיר נאר זען אוועק פון די אויגן, אזוי אויך די עלטערן וואס זענען גרייט צו צאלן טויזנטער דאלער פארן קינד ער זאל פארן אויף ארץ ישראל - דאס איז קודם אוועק פון די אויגן, דאס איז נישט ריכטיג.

ריכטיג איז זאלסט זיך מאכן אן ערנסטע סדר היום; דאווענען מיט מנין, לערנען שיעורים כסדרן, מקרא משנה גמרא וכו', און נעמען אן ארבעט, און ווארטן ביז דער אייבערשטער וועט העלפן וועסט טרעפן דיין שידוך.

בנוגע ארבעט וכו'; ווארט נישט ביז מען וועט דיך רופן צו ארבעטן פארן קעניג, נעם וואס פאר אן ארבעט מען טראגט אן, זיי נישט נאריש, זיי קלוג, "איזהו חכם, המכיר את מקומו" (עיין אבות ו, ו), ווער איז קלוג? דער וואס ווייסט זיין מצב, ער ווייסט דעם אמת אז 'איך בין גארנישט מיט נישט, אלעס איז נאר חסדי המקום'.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת חיי שרה, ט"ז מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן

מיין טייערער ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

בנוגע דיין ווייב וואס זי וויל גיין צו א רעבעצין וכו', אויסהערן אירע וכו'; וויסן זאלסטו, מען קען נישט און מען טאר נישט קאנטראלירן די ווייב, עס איז נישט שייך צו זאגן איך לאז דיך יא, איך לאז דיך נישט; מען קען שיין רעדן, זיך אויסשמועסן, און מיט תפילה און סבלנות איז מען זוכה צו זען א ישועה.

מוהרא"ש ברענגט א מאמר החכם: "מה שיעשה הזמן לא יעשה השכל", וואס די צייט וועט טון - קען די שכל נישט טון; לאז אפ דיין ווייב, פריי זיך זי האט דיר געלאזט פארן קיין אומאן, שטופ נישט, דו פיר זיך שיין מיט דרך ארץ, וועסטו זען ווי מיט די צייט וועט זי אויך באקומען א שטארקע געפיל צום רבי'ן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת וירא, י' מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ליבער זון הרב ... שליט"א

איך האב גרויס נחת פון דיר, איך און מאמי תחי' פרייען זיך זייער צו באקומען גאר שיינע גריסן אויף דיר, פון דיין התמדת התורה און דיינע גוטע מידות ויראת שמים.

גיי שלאפן פרי, פעניע נישט אפ די נעכט, און שטיי אויף פרי, לערן דיינע שיעורים כסדרן בכל התורה כולה, מאך זיך א פלאן צו ענדיגן כל התורה כולה.

אויך זאלסטו גיין אין פעלד זיך מתבודד זיין, גיי הינטער דיין הויז, לייג א בענקל צווישן די ביימער, א קביעות'דיגע מקום, און בעט דעם אייבערשטן דו זאלסט זוכה זיין צו זיין א צדיק, נישט מסיח דעת זיין פון אים.

בנוגע כולל, בנוגע לערנען ספרי אחרונים וכו'; לערן בעיקר טור בית יוסף, מחבר רמ"א, טורי זהב און מגן אברהם; דאס זאלסטו לערנען און גוט קענען, מער פון דעם וועט דיך נאר מער צעמישן.

איך ווייס אז היינטיגע אברכים זיצן שעות און לערנען וכו', אבער פון זיידע זכרונו לברכה האב איך מקבל געווען צו לערנען הלכה; טור בית יוסף, שלחן ערוך, טורי זהב מגן אברהם; אז דו וועסט אזוי לערנען – וועסטו מצליח זיין.

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת לך לך, ג' מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד די כולל אינגעלייט שיחיו

איך פריי זיך זייער אז מען האט אנגעהויבן דעם זמן בשעה טובה ומוצלחת, איך האף צום אייבערשטן ענק וועלן מצליח זיין.

איך וויל ענק זייער בעטן מען זאל האלטן די זמנים, קומען צייטליך. כולל הויבט זיך אן צען אזייגער, דאס מיינט אז צען אזייגער דארף מען שוין לערנען נאך אלע הכנות; ווייל נאר אז מען האלט די זמנים, מען איז ערנסט מיט די צייט - קען מען מצליח זיין.

אויך וויל איך בעטן פון אלע כולל אינגעלייט אז יעצט, דעם זמן, ווען מען חזר'ט איבער הלכות שבת - זאל מען זיך קאנצעטרירן נאר צו חזר'ן טור בית יוסף, מחבר רמ"א, און טורי זהב און מגן אברהם, וכל המוסיף גורע; קען זיין אויפן מינוט וועט אויסקוקן אז דער וואס לערנט וואס מער אחרונים - קען מער, אבער עס איז נישט אזוי. איך געדענק ווען איך בין געווען אין כולל ביי מיין זיידע, קארלסבורגער רב זכרונו לברכה, האב איך אויך געוואלט לערנען וואס מער אחרונים, אבער מיין זיידע האט מיר געזאגט: "לערן טור בית יוסף, מחבר רמ"א, טורי זהב און מגן אברהם - אזוי וועסטו האבן הצלחה אין הוראה".

אויך זאלט איר זאגן ברכת התורה מיט כוונה, און אויך אהבת עולם זאלט איר בעטן דעם אייבערשטן ענק זאלן מצליח זיין, לערנען און פארשטיין און קענען וויסן די הלכה ווי אזוי מען פסק'נט.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש פרשת נח, א' דראש חודש מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

איך פריי זיך זייער צו הערן די שיינע גריסן אז די ישיבה אין שטעטל האט זיך אנגעהויבן מיט גרויס הצלחה, און אז דו לייגסט אריין אין די בחורים יראת שמים און מידות טובות, אזוי ווי מיר האבן מקבל געווען פון מוהרא"ש, וואס האט אונז איבערגעגעבן די לימודים פון הייליגן רבי'ן.

איך וויל דיר בעטן זאלסט רעדן צו די בחורים פון שמירת אות ברית קודש, רעד צו זיי מיט רשפי אש שלהבת, רעד צו זיי ווי גליקליך די לעבן איז ווען מען איז אפגעהיטן, און ווי מען ליידט און מען ליידט אין לעבן אויב מען איז פוגם בברית, מען איז מוציא זרע לבטלה רחמנא לצלן; מען ווערט פארארעמט, מען ווערט א שלעכטער, א נערוועזער, און מען ווערט דערווייטערט רחמנא לצלן.

ווען דו רעדסט צו זיי פון שמירת אות ברית קודש, ווי הארב דאס איז - זאלסטו בחדא מחתא רעדן פון תשובה, אז עס זאל נישט ארויסקומען קיין מכשול, בחורים זאלן נישט ווערן מיואש אויף וואס איז געווען לשעבר; אלץ ווען מען רעדט פון די חומר הענין - דארף מען געבן א וועג לתשובה. אזוי ווי מיר געפינען, חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (עבודה זרה י:) אנטונינוס האט געשיקט פאר רבינו הקדוש א גרינצייג וואס הייסט גרגירא, רבינו הקדוש האט פארשטאנען אז אנטונינוס וויל אים עפעס דא שיקן א סוד, עפעס א שאלה. רבינו הקדוש האט פארשטאנען אז אנטונינוס'ס טאכטער וואס הייסט גירא האט געטון אן עבירה און איר טאטע אנטונינוס וויל וויסן וואס צו טון, האט רבינו הקדוש צוריק געשיקט א גרינצייג כוסברתא, רש"י זאגט, כוס מיינט שחט, ברתא טאכטער; האט אנטונינוס צוריק געשיקט א גרינצייג כרתי, צו מרמז זיין אז מיינע קינדער וועלן דאך פארשניטן ווערן, האט רבינו הקדוש צוריק געשיקט א גרינצייג חסא, האב רחמנות אויף איר. די ראשונים פרעגן אויף רש"י, וואס איז פשט, אויב האט רבינו הקדוש געהאלטן אז מען דארף איר באשטראפן - וואס האט ער צוריק געצויגן? זיי זאגן אנדערע פשטים אין די גמרא. איך האב געטראכט לויט ווי מוהרא"ש לערנט אונז, לויט ווי מען זעט אין די בריוו, ווי מוהרא"ש ענטפערט ווען מען פרעגט אים אז מען איז נכשל געווארן אין עבירות, ערשטנס איז דאס זייער שארף, כוסברתא, אז מען טוט די עבירה באקומט מען אן עונש, מען שטארבט, נאכדעם וויל מען דאך נישט אוועק שטופן דעם מענטש, עס זאל ווערן כרתי, ענדיגט מען מיט חסא, והבן למעשה.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת נח, כ"ט תשרי, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

אויב דיין בעל הבית פארלאנגט פון דיר א טעבלעט אדער טעלעפאן, זאג אים צאתכם לשלום און אנטלויף פון אים; עס איז נישט ווערד די פאר דאלער וואס דו וועסט ביי אים פארדינען - צו פארלירן די יראת שמים, און דיין ווייב און קינדער.

פארגעס נישט פון דער עיקר, דער עיקר ביים רבי'ן איז געווען מען זאל לעבן מיטן אייבערשטן, רעדן מיט אים, שמועסן מיט אים און נישט אויפהערן דאנקען.

הויב אן דיין טאג מיט תפילה והתבודדות, גיי שפאצירן הינטער דיין שטוב אין פעלד, הייב אויף דיינע אויגן צום הימל, און געב איבער דיין טאג צום אייבערשטן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת נח, כ"ט תשרי, שנת תשפ"ה לפרט קטן

... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

איך פארשטיי אייער צער און די בושה וכו', עס איז נישט קיין בא'טעמ'טע עסק דורך צו גיין א גט, אבער ההכרח לא יגונה, אז מען האט אייך פארנארט וכו' - דארפט איר זען וואס שנעלער פטור ווערן פון אים.

מען קען היינט מסדר זיין אז די פרוי זאל נישט זיין די גאנצע צייט ביים גט, נאר די לעצטע פאר מינוט; זאלט איר אפשמועסן מיט אייערע עלטערן אז זיי זאלן זיין די גאנצע צייט, און איר זאלט זיין אין שטוב, אדער אין א זייטיגע שטיבל - פון בית דין, און נאר די לעצטע פאר מינוט ביים איבערנעמען די גט - וועט איר אריינקומען.

דער אייבערשטער זאל אייך געבן כח צו קענען אריבערגיין די פרשה און זוכה זיין צו אנהויבן א פרישע בלאט אין לעבן בשמחה ומתוך נחת.

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת נח, כ"ז תשרי, שנת תשפ"ה לפרט קטן

מרת ... תחי'

אז איר זעט אויף א קינד ווי זי רעדט צו זיך אליין מיט אינטערעסאנטע פאקסן און ווי זי דערציילט וואס זי זעט אין שטוב אויפן טעלעפאן; קליפס און מאוויס – זאלט איר דאס דערציילן פאר די מנהלת, און די מנהלת וועט אראפרופן די עלטערן אין סקול און שיין רעדן צו זיי, אז קינדער וואקסן נישט געזונט פון קוקן אויפן סקרין. אלעס וואס איר באמערקט ביי די קינדער - זאלט איר מיטטיילן מיט די מנהלת.

דאס וויכטיגסטע זאך פאר א לערערין איז - זיך איבערגעבן צום אייבערשטן איידער מען הויבט אן די ארבעט מיט די תלמידות, און בעטן א קורצע געבעט: "הייליגער באשעפער העלף מיר איך זאל נאר אויפבויען די תלמידות, און עס זאל חס ושלום נישט ארויסקומען קיין שטרויכלונג דורך מיר".

שטארקט אייך מיט אייער הייליגע ארבעט, בלאזט אריין חיות און א טרייסט אין אידישע קינדער מיט די חיזוק פון הייליגן רבי'ן.

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת נח, כ"ו תשרי, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד די חשוב'ע מערכת קרית ברסלב בלעטל

ערשטנס וויל איך ענק באדאנקען פאר די שיינע ריינע אויסגאבע וואס איז פול מיט אמונה, אמונת חכמים און יראת שמים.

איך וויל אויפמערקזאם מאכן אויף די אויסגאבע פון יום טוב סוכות, וואו מען האט אזוי צענומען די ווערטער פון די אפיקורסים עוכרי ישראל וואס האבן אויסגע'שמד'ט מיליאנען אידן, און אויך גורם געווען דאס פארגיסן בלוט פון מיליאנען אידן; עס פאסט נישט פאר אזא ריינע בלעטל אראפ צו ברענגען זייערע לשונות טמאים, דער רבי זאגט דאך קלאר (לקוטי מוהר"ן חלק ב, סימן מד): "צָרִיךְ לִזָּהֵר מְאֹד מִדִּבּוּרִים שֶׁל כְּפִירָה וְאֶפִּיקוֹרְסוּת" מען דארף זיך זייער היטן פון די ווערטער פון די אפיקורסים, "אַף עַל פִּי שֶׁאֵינוֹ אוֹמְרָם מִלִּבּוֹ הַיְנוּ שֶׁהוּא בְּעַצְמוֹ מַאֲמִין וְאֵינוֹ כּוֹפֵר" אפילו דער מענטש זאגט דאס נאר נאך בשם די אפיקורסים און ער גלייבט יא אינעם אייבערשטן, זאל ער אויך נישט נאכזאגן גארנישט פון זיי.

אונזער בלעטל דארף זיך האלטן ווייטער אויף אמונת חכמים, און אז מוהרא"ש שרייבט אין אשר בנחל ווער די ערב רב זענען, און וויפיל בלוט זיי האבן פארגאסן און פארגיסן נאך יעצט - איז דאס ביי אונז גענוג, מיר דארפן נישט חזר'ן הערצל'ס אדער זשאבוטינסקי'ס ווערטער, און זיכער נישט שרייבן אפילו אלס ווערטל זשאבוטינסקי'ס פערל ווערטער, און אז איינער שיקט אריין א בריוו צום מערכת אז אונזער בלעטל איז פינקט ווי אנדערע בלעטלעך מיטן פארדרייען פאקטן אז עס "איז א שרעק ווי די אנטי ציוני'סטישע באוועגונג איז אזוי גרויס, ממש א שרעק" - וואלט איך נישט געדרוקט אזא בריוו.

שטארקט אייך מיט אייער הייליגע ארבעט, בלאזט אריין חיות און א טרייסט אין אידישע קינדער מיט די חיזוק פון הייליגן רבי'ן.

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת לך לך, ב' מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן

מיין טייערער ... נרו יאיר, גבאי בית המדרש היכל הקודש מאנסי

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

וואויל איז דיר אז דו ביסט משמש דעם רבי'ן, האסט גענומען אויף זיך צו העלפן אין שול מיט ריינקייט און מיט סדר און מיט אלעס. עס איז נישט קיין פשוט'ע זאך צו משמש זיין דעם רבי'ן, דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן שיד ובהשמטות): "אפילו גרויסע צדיקים וועלן גליסטן אין גן עדן צו די נשמה וואס האט מיך משמש געווען".

מאך נישט ביי אונז אין שול אפאר בעל קורא'ס וואס איינער ליינט ביז שני, א צווייטער ביז חמישי און א דריטער ענדיגט די פרשה; מאך נישט אינטערעסאנטע זאכן, נעם איין בעל קורא זאל ליינען די גאנצע פרשה, עס קען זיין אפילו א בחור.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת וזאת הברכה ב', י"ב תשרי, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

איך האף דו האסט פארשטאנען וואס מיר האבן גערעדט, האב נישט קיין חלישות הדעת פון די תלמידים, די לעבעדיגע שפרינגעדיגע זענען געזונטע וכו', די בחורים און קינדער וואס זענען פארמאכט און פארשלאסן וכו' - דאס מיינט נישט זיי זענען בעלי דרך ארץ; די וואס קענען עפענען א מויל, די תלמידים וואס שפרינגען און טאנצן וכו', שרייען וכו' - די זענען געזונטע, און מיט סבלנות איז מען זייער מצליח.

א מלמד דערציילט מיר ער האט א קינד וואס שוין איבער צוויי יאר עפנט ער נישט זיין מויל, די וואך האט ער אים געדארפט געבן א פאטש פארן זיך מתחצף זיין. ער האט דאס דערציילט פאר זיין טאטע, זאגט דער טאטע: "עס איז א מעשה פון תפילה, איך בעט שוין אויף דעם א לאנגע צייט, אז מיינע קינדער זאלן זיך עפענען און זיין געזונט, זיך קענען אנרופן ברבים, און אזוי וועל איך קענען מחנך זיין מיינע קינדער, זיי זאלן זיין דרך ארצ'דיג, ווייל כל זמן מיין קינד עפנט נישט די מויל פון פחד איז דאס נישט קיין דרך ארץ", (דער טאטע אליין איז א מלמד); זיין א פארמאכטע קינד, נישט קענען עפענען די מויל - דאס מיינט נישט אז מען האט דרך ארץ, זיין א קינד וואס קען עפענען א מויל און מען לערנט אים ווי אזוי און ווען מען רעדט צו עלטערע און צו מלמדים - דאס איז דרך ארץ.

רעד צו די בחורים פון אמונה, פון יראת שמים, פון כיבוד הורים, און פון מידות טובות און אסאך פון דרך הלימוד (המבואר בשיחות הר"ן, סימן עו), ווער נישט מיד, און אפילו עס זעט דיר אויס ווי דו טוסט גארנישט אויף, זאלסטו גלייבן אז דו טוסט יא אויף, און ווייטער ממשיך זיין מיט דיין הייליגע ארבעט.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת נח, כ"ה תשרי, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, מנהל תלמוד תורה היכל הקודש ליבערטי

עס איז כדאי צו מאכן א שטיקל טויש אין תלמוד תורה מיט די עלצטע כיתה, זיי זאלן דאווענען שחרית אין בית המדרש אין האשקי מיט מנין. היות עס הויבט אן ווערן בר מצוה'ס די יאר, די בחורים דארפן גיין אין מקוה און דאווענען מיט מנין, זאלן זיי דאווענען מיטן מלמד ביי די זיבן דרייסיג מנין, און נאכן דאווענען - האלב ניין - זאלן זיי גיין אין חדר עסן פת שחרית מיט די באס.

יעדן טאג קומען צו מיר עלטערן אז זיי ווילן ארויסנעמען די קינד פון חדר און אריינלייגן אין ישיבה; וואלט נישט געווען קיין מקוה מיט מנין - פארשטיי איך די טענה, אבער אז מען וועט דאווענען מיט מנין און קענען גיין אין מקוה - איז ענדערש פאר די בחורים צו בלייבן נאך א יאר אין תלמוד תורה, זיי האבן אן אויסערגעווענליכער מלמד, אלע מיינע קינדער האבן געלערנט ביי אים, נישט פאר איין יאר נאר פאר אפאר יאר, ער האט אין זיי אלע אריינגעלייגט אסאך יראת שמים מיט אסאך מידות טובות.

מנחה איז אויך כדאי צוריק מחדש זיין די מנין פאר די עלצטע צוויי כיתות.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת נח, כ"ה תשרי, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

זע צו צאלן טעקס אויף דיין הויז, ווייל אז מען צאלט נישט קיין שטייער קען די רעגירונג אוועק נעמען די הויז, דו וועסט בלייבן אן א דאך איבערן קאפ.

געווענליך אז מען קויפט א הויז נעמט מען א מארטגעדזש און די באנק מאנט יעדע חודש פאר די שטייער, אבער ביי דיר אז דו האסט נישט ארויסגענומען קיין מארטגעדזש - דארפסטו אכטונג געבן צו צאלן שטייער אין צייט אז מען זאל דיר נישט צונעמען די הויז.

גיי יעדן טאג א שפאציר ארום דיין שטוב, דערצייל דעם אייבערשטן אלעס וואס דרוקט דיר, אלעס וואס שטערט דיר, ובעיקר ווי שטארק דו ווילסט זיין ערליך און ווי דער יצר הרע שפילט מיט דיר ארום און ער ווארפט דיר אראפ, נאר מיט התבודדות איז מען פארזיכערט אז מען פארקריכט נישט.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת נח, כ"ה תשרי, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, גבאי בית המדרש היכל הקודש

איך בין נישט צופרידן אז מען דאווענט ביי ענק אזוי שפעט שבת אינדערפרי, אז עס וועלן קומען אינגעלייט און וועלן מאכן נאך א מנין אביסל שפעטער - דאס איז גוט.

איך געדענק ווען איך האב זוכה געווען צו איינשטיין שבת ביי מוהרא"ש אין יבנאל, נאכן דאווענען איז מוהרא"ש אהיים געקומען און מיר האבן געגעסן די סעודה. נאך די סעודה האט מיר מוהרא"ש געזאגט: "קום שפאצירן, איך וויל דיר ווייזן די מנינים ווי שיין דא אין יבניאל איז"; מוהרא"ש האט מיר געוויזן אז עס איז דא נאך מנינים, שפעטע מנינים, מוהרא"ש האט זיך אזוי מחי' געווען, ער האט מיך ארום געפירט פון איין שול צום צווייטן, ער איז ארויף אויבן און געוויזן 'דא איז דא א תימנ'ער מנין, און אונטן שטעלט זיך יעצט נאך א מנין'.

אבער עס דארף זיין אן ערשטע מנין צייטליך, עס זענען דא אינגעלייט וואס ווילן דאווענען אין צייט און מאכן די סעודה אין צייט, דאס שטערט מיר אז די ערשטע מנין איז עלף אזייגער, אז מען דאווענט אין צייט און עס קומען נאך אינגעלייט וואס ווילן אוועק שטעלן נאך א מנין - אדרבה ואדרבה, אבער די ערשטע מנין דארף זיין אין צייט.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת נח, כ"ה תשרי, שנת תשפ"ה לפרט קטן

מיין טייערער ... נרו יאיר, גבאי בית המדרש היכל הקודש קרית יואל

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

איך פריי זיך זייער צו הערן די שיינע גריסן וואס טוט זיך ביי ענק אין שול, ווי שיין מען דאווענט, און מען איז מחזק יעדן איינעם וואס טרעט אריבער דעם שוועל ביי ענק אין שול.

בנוגע וכו'; געדענק וואס מוהרא"ש האט אונז געלערנט: "מי שבא, ברוך הבא", ווער איז קומט אריין אין שול - זאלסטו שיין באגריסן און מחזק זיין, "ומי שלא בא, ברוך השם", און ווער עס קומט נישט - איז ברוך השם.

האב נישט קיין חלישות הדעת פון די זאכן; יארן צוריק האט מיר מוהרא"ש גערופן אויפן טעלעפאן פרעגן אויף איינעם וואס איז געווען נאנט צו מוהרא"ש, ער האט משמש געווען מוהרא"ש - אויב ער דאווענט נאך ביי אונז אין שטיבל, און ווען איך האב געענטפערט אז יענער איז שוין לאנג נישט געקומען דאווענען, האט מוהרא"ש מיר מחזק געווען איך זאל נישט ווערן צעבראכן פון דעם, און נישט ווערן צעבראכן ווען איינער גייט אוועק פון די חבורה, מוהרא"ש האט מיר דעמאלט געזאגט: "ווען מען גייט אין מלחמה פאלן סאלדאטן, מען קען נישט אפשטעלן די מלחמה, מען גייט ווייטער". אגב, די ווערטער האב איך נישט געדארפט פאר דעמאלט, דעמאלט איז מיר געווען א שמחה ווען יענער איז אוועק פון היכל הקודש, יענער איז געווען א לץ, יענער פלעגט זיצן אין חוזק מאכן פון כל הקדוש לנו, פון רבי'ן, פון רבי נתן, און פון מוהרא"ש, איך האב זיך געפרייט ווען יענער איז אוועק געגאנגען דאווענען פון אונז, די ווערטער פון מוהרא"ש האט מיר אבער זייער מחזק געווען במשך די אלע יארן, ווען בחורים און אינגעלייט זענען אוועק געגאנגען, און עס האט מיר יא געציפט ביים הארץ, געדענק איך די ווערטער פון מוהרא"ש: "אין א מלחמה פאלן סאלדאטן, און מען גייט נישט צוריק".

בכלל קוק נישט ווער עס איז נישט געקומען אין שול; נאר ווער עס קומט אריין אין שול, ווער עס טרעט איבער דעם שוועל - זאלסטו אנגיסן מיט קאלטס און ווארעמס; חיזוק, חיזוק און נאכמאל חיזוק.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת נח, כ"ה תשרי, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, גבאי בית המדרש היכל הקודש בני ברק

איך האב באקומען זייער שיינע גריסן פון ענקער מנין יום הקדוש, ווי שיין און ווארעם מען האט געדאווענט. איין זאך וויל איך ענק פאררעכטן, קומענדיגע יארן זאלן ענק דאווענען יום הקדוש אביסל פריער, מען הויבט נישט אן דאווענען תפילת שחרית אין אזא הייליגע טאג עלף אזייגער, עס איז צו שפעט אנצוהויבן דאווענען, און אז דער בעל פסוקי דזמרה פארשלאפט - נעמט מען א צווייטן בעל תפילה.

דער מנהג איז אז דער בעל תפילה וואס דאווענט כל נדרי גייט ארום דעם בימה מיטן ספר תורה און זאגט הויך, חזן וקהל, די צוויי פסוקים: "אור זרוע לצדיק ולישרי לב שמחה", ווי ליכטיג איז פאר די וואס האבן א צדיק און גייען אין די וועג פון א צדיק, עס איז אזוי ליכטיג פארן צדיק און אויך פאר די וואס גייען אין די וועג פון צדיק; מען ליידט נישט, מען דארף נישט וויינען, און דעם פסוק "פלגי מים ירדו עיני, על לא שמרו תורתך", און אויב חס ושלום מען היט נישט די תורה, וויפיל טייכן טרערן דארף מען פארגיסן פון צרות וואס מען מוטשעט זיך השם ישמרינו.

דער בעל תפילה זאגט הויך ביז ער קומט אן צום עמוד, עס האט נישט א געוויסע צאל וויפיל מאל מען זאגט דאס.

איך בעט דיר זייער טייערער ..., געדענק וואס איז דער עיקר הצלחה פון אונז, אנן בחבביתא תליא מילתא, אונזער זאך, אונזער הצלחה - ווענדט זיך אין די ליבשאפט צווישן אונז, מען מוז זיך ליב האבן, מען מוז זיך ליידן, נאר אזוי וועלן מיר האבן הצלחה.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת וזאת הברכה א', ה' תשרי, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, יבנאל

איך האב דערהאלטן דיין בריוו.

איך האב גרויס צער הערנדיג וואס דו גייסט אריבער פון די שווערע נסיעה וואס דו און נאך אסאך אנשי שלומינו פון ארץ ישראל זענען אריבער די יאר ביים פארן צום הייליגן רבי'ן אויף ראש השנה, אז מען האט מבטל געווען די נסיעות די לעצטע מינוט, און זייער אסאך זענען געבליבן אין ארץ ישראל, און אסאך זענען געבליבן שטעקן אונטערוועגנס און נישט געקענט אנקומען צום רבי'ן.

האסט זייער גוט געטון אז דו האסט גענומען די פאר טיקעטס פאר דיר און פאר דיינע קינדער; אזוי וואלט איך אויך געטון, אז מען איז מבטל נסיעות און מען האט נאר א מספר מצומצם - קען מען נישט האבן קיין טענות, עס איז פארשטענדליך אז מען כאפט פאר זיך און פאר די קינדער א וועג צו קומען צום רבי'ן, און אז מען טשעפעט דיך און מען פארשעמט דיך - זאלסטו דאס מקבל זיין באהבה און דאס אננעמען פאר כפרת עוונות; אזוי גייט דאס לעבן, ווער עס טוט פאר אנדערע דארף זיין גרייט צו כאפן בזיונות און קללות וכו' וכו'.

דאס זאל דיך נישט אפשטעלן פון העלפן אנשי שלומינו פאר די קומענדיגע יאר צו קומען צום רבי'ן, און יעדן טאג זאלסטו בעטן אז דו, דיינע קינדער, דיין משפחה און אלע אידן - זאלן קענען קומען ראש השנה הבא עלינו לטובה צום רבי'ן.

א גמר חתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת כי תבוא לאומאן, ט"ו אלול, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

עס איז א גרויסע זכות פארצולערנען אין בית המדרש ביים רבי'ן, סיי סיפורי מעשיות און סיי ביי שלש סעודות, מחזק זיין אנשי שלומינו; ווער נאך דארף אזויפיל חיזוק ווי ברסלב'ער חסידים, נאכדעם וואס דער רבי נעמט אראפ איין הסתרה, מען הויבט אן זען ווי ווייט מען איז, און וואס מען דארף אלץ פאררעכטן; דארף מען אסאך חיזוק.

ווען דו לערנסט פאר זאלסטו רעדן דברים פשוטים, לעובדא ולמעשה, נישט קיין תורות מיט קיין לומדות; קיינער איז נישט אינטערעסירט צו הערן ווי א גרויסער ידען אין רבינ'ס ספרים דו ביסט, און ווי א גרויסער תלמיד חכם דו ביסט. עס מאכט זייער נערוועז ווען דער בעל דרשן קוקט זיך פאר משלים מיט נמשלים און זוכט אפיר צו קראצן מאמרים און שיחות וואס נאר ער ווייסט און קיינער ווייסט נישט וכו', קיינער קומט נישט הערן ווי א גרויסער תלמיד חכם דו ביסט, מען קומט הערן פשוט'ע ווערטער, תמימות'דיגע ווערטער - וואס מען קען גלייך אנהויבן טון; ווי למשל, רעדן אפאר ווערטער צום אייבערשטן, זאגן א פרק משניות און רעדן שיין אין שטוב צו די ווייב; אנשי שלומינו קומען הערן חיזוק, די סארט דיבורים דארפן זיי.

אויף די איין זאך זאלסטו יא שטיין, אז בשעת דו רעדסט זאל מען נישט שמועסן. אויב מען שמועסט אויפן קול, מען לאכט - זאלסטו אפטרעטן פון רעדן, זאלן די גבאים ערשט אוועק שטעלן דרך ארץ, דרך ארץ קדמה לתורה, נאכדעם וועט מען פארלערנען. רעד נישט און לערן נישט פאר אין שול אויב מען שמועסט אויפן קול וכו'; אויב מען שמועסט אין שול, מען לאכט - זאלסטו מיט א שמייכל זיך אויפשטעלן און אהיים גיין מאכן די שבת סעודה, און סעודת מלוה מלכה, און מקיים זיין (תהילים א, א): "במושב לצים לא ישב".

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת כי תבוא לאומאן, י"ד אלול, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר, קרית ברסלב

איך האב ערהאלטן דיינע מעסידזשעס.

וואויל איז דיר און וואויל איז דיין חלק אז דו ביסט א מגיד שיעור פאר בחורים, דו לערנסט מיט זיי תורה און יראת שמים, רוב טאג גייט אריבער מיט הייליגע ארבעט, איך בין מתפלל פאר דיר דו זאלסט מצליח זיין מיט יעדן איינציגסטן תלמיד.

איך וויל דיר בעטן, איך וויל נישט די בחורים זאלן האבן טעלעפאונס וואס מען קען זען דערויף ווידיא, א טעלעפאן אהיים צו רופן - קענען זיי האבן, אבער נישט מער פון דעם.

זע אז אונזערע ד' אמות זאלן זיין ריינע, די בחורים קענען נישט האבן קיין טעלעפאן וואס מען קען שיקן בילדער און ווידיא.

פיר די ישיבה מיט הארץ, באנעם זיך צו יעדן תלמיד מיט געפיל.

ווייז דעם בריוו פאר אלע תלמידים.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת כי תבוא לאומאן, י"ב אלול, שנת תשפ"ד לפרט קטן

מרת ... תחי', מנהלת בית פיגא, קרית ברסלב

ביטע פארלאנגען פון די טיטשערס זיי זאלן זיין אנגעגרייט אנהויב וואך, וואס זיי גייען לערנען פאר די גאנצע קומענדיגע וואך, מען קען נישט קומען אין סקול נישט אנגעגרייט. זיך פארלאזן אז מען וועט דאס טון אינדערפרי - איז נישט אחריות'דיג; וואס וועט זיין אז מען פארשלאפט? אדער עפעס מאכט זיך? און אז מען איז נישט אנגעגרייט - איז דאס אן עוולה.

פארגעסט נישט וואס דער עיקר ארבעט פון א מנהלת איז; זיך אינטערעסירן ביי יעדע לערערין וואס טוט זיך אין כיתה, און אויסהערן יעדע לערערין.

אויך דארף די מנהלת האבן א נאנטקייט מיט יעדע תלמידה, און נישט פארגעסן צו געבן גוטע ווערטער פאר יעדן פריוואט.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש פרשת נצבים וילך, כ"ד אלול, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

די שבת איז די לעצטע שבת פון תשפ"ד, די שבת קען מען אלעס פאררעכטן; אז מען וועט זיין פרייליך שבת, זיך נישט אויפרעגן, מען וועט טאנצן און זינגען שבת! שבת! שבת! - וועט מען אלעס פאררעכטן.

נאר מיט תפילה איז מען זוכה צו זיין פרייליך, נאר אז מען בעט: "באשעפער איך וויל זיין נאר פרייליך, באשעפער היט מיך פון כעס, היט מיך פון מחלוקת, היט מיך פון שרייען און שלאגן", נאר מיט תפילה קען מען זוכה זיין צו זיין פרייליך און רואיג.

קינדער - ווען זיי טאנצן, שפרינגען און ווילדעווען - קען מען ווערן זייער אנגעצויגן, אבער מיט תפילה קען מען זייער הנאה האבן פון דעם. פרוביר אויס צו בעטן דעם אייבערשטן אויף די פרט: "רבונו של עולם היט מיך פון כעס, העלף מיר איך זאל נישט ווערן נערוועז פון די לעבעדיגקייט פון מיינע ליכטיגע קינדער", דעמאלט האט מען הנאה פון די קינדער ווען זיי טאנצן און שפרינגען.

מיר פירן זיך צו זאגן סליחות מוצאי שבת ביי חצות, מען קומט מיט בגדי שבת. דער אייבערשטער זאל אננעמען אונזערע תפילות און אונזערע בקשות, מיר זאלן זוכה זיין צו א גוט געבענטשט יאר. פלעכט אריין אייגענע תפילות ובקשות אין דיין שפראך, אויף אידיש, ביי די סליחות. גיס זיך אויס דאס הארץ, שעם זיך נישט צו בעטן נאכאמאל מחילה, דער אייבערשטער איז אונזער טאטע, ער איז דיין טאטע, מיין טאטע, יעדנ'ס טאטע; בעט אים ער זאל דיר מוחל זיין און דיר אנשרייבן א גוט יאר.

ביי אלע תפילות; אנגעהויבן פון סליחות, ראש השנה, עשרת ימי תשובה, יום הקדוש, און אזוי ווייטער - זאלסטו זאגן די ווערטער: "אייבערשטער אידישע קינדער זענען זייער גוט, אידישע קינדער זענען זייער וואויל, קיינער וויל נישט זיין שלעכט, קיינער מיינט נישט קיין שלעכטס, אפילו ווען מען פאלט אין עבירות איז דאס נישט פון שלעכטיקייט, עס איז פון די שווערע נסיונות", די ווערטער וועלן איבערדרייען אלע וועלטן, עס וועט פארשטאפן אלע מקטריגים.

א גוט שבת, א גוט געבענטשט יאר.