בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת חיי שרה, כ"א מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
פרוביר מיט אלע כוחות זיך שטארקן צו זיין פרייליך, דאס איז די רפואה פאר אלע קרענק. שמחה געבט כח; דער גוף קען זיך שלאגן מיט אלע מחלות, השם ישמרינו.
אז דער דאקטער זאגט דו דארפסט עסן גלייך אינדערפרי - זאלסטו קודם זאגן ברכת השחר, פאלגן דעם דאקטער און עסן.
דער אייבערשטער זאל דיר שיקן א רפואה שלימה בקרוב.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת חיי שרה, כ"א מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
עס גייט אריבער א טאג נאך א טאג א וואך נאך א וואך, פרובירסט צו מאכן דא אפאר דאלער, דארט אפאר דאלער און בין כך גייען אריבער די יארן, און אז מען קוקט צוריק זעט מען אז עס איז גארנישט איבערגעבליבן פון אלע יארן נאר גוטע זאכן, לערנען און דאווענען.
א שאד דו הייבסט נישט אן לערנען די הייליגע תורה. דער רבי האט דאך א זיסע וועג פאר דיר, א וועג צו לערנען תורה אפילו מען פארשטייט נישט וואס מען לערנט, א וועג צו לערנען תורה אפילו מען האט נישט קיין חברותא, מען האט נישט קיין מסגרת, א וועג צו לערנען אפילו מען איז אויסגעשפילט, מען האט גארנישט - מען זאל זאגן די ווערטער.
קוק אריין אין שיחות הר"ן (סימן עו) די ווערטער פון רבי'ן: "אֵין צְרִיכִין בְּלִמּוּד רַק הָאֲמִירָה לְבַד, לוֹמַר הַדְּבָרִים כְּסֵדֶר", מען דארף נישט ביים לערנען - נאר זאגן די ווערטער, "וּמִמֵּילָא יָבִין", און ביים סוף וועט מען פארשטיין. "וְלֹא יְבַלְבֵּל דַּעְתּוֹ בִּתְחִלַּת לִמּוּדוֹ שֶׁיִּרְצֶה לְהָבִין תֵּכֶף, וּמֵחֲמַת זֶה יִקְשֶׁה לוֹ הַרְבֵּה תֵּכֶף וְלֹא יָבִין כְּלָל רַק יַכְנִיס מֹחוֹ בְּהַלִּמּוּד וְיֹאמַר כְּסֵדֶר בִּזְרִיזוּת וּמִמֵּילָא יָבִין", מען זאל נישט ווערן צעבראכן ווען מען זעט אז מען פארשטייט נישט וואס מען לערנט, וואס דאס אליינס - אז מען וויל גלייך פארשטיין - מאכט אז עס זאל זיין שווער צו פארשטיין דאס לערנען, מען זאל נאר זאגן די ווערטער כסדרן און מען וועט שוין פון זיך אליינס פארשטיין, "וְאִם לֹא יָבִין תֵּכֶף, יָבִין אַחַר כָּךְ, וְאִם יִשָּׁאֲרוּ אֵיזֶה דְּבָרִים, שֶׁאַף עַל פִּי כֵן לֹא יוּכַל לַעֲמֹד עַל כַּוָּנָתוֹ - מַה בְּכָךְ?" און אויב מען פארשטייט נישט דעם ערשטן מאל, וועט מען עס פארשטיין ביים צווייטן מאל; און אויב מען וועט נישט פארשטיין דעם צווייטן מאל איז אויך גארנישט, "כִּי מַעֲלַת רִבּוּי הַלִּמּוּד עוֹלָה עַל הַכֹּל, וּכְמוֹ שֶׁאָמְרוּ רַבּוֹתֵינוּ זִכְרוֹנָם לִבְרָכָה: 'לִגְּמוֹר, וַהֲדַר לִסְבֹּר, וְאַף עַל גַּב דְּלָא יָדַע מַה קָאָמַר' שֶׁנֶּאֱמַר: 'גָּרְסָה נַפְשִׁי לְתַאֲבָה'", ווייל חכמינו זכרונם לברכה זאגן, אז א מענטש זאל קודם אסאך זאגן די ווערטער פון די הייליגע תורה, אפילו ער פארשטייט נישט וואס ער לערנט, און דערנאך זאל ער לערנען צו פארשטיין, "כִּי עַל יְדֵי רִבּוּי הַלִּמּוּד, שֶׁיִּלְמַד בִּמְהִירוּת, וְיִזְכֶּה לִלְמֹד הַרְבֵּה, עַל יְדֵי זֶה יִזְכֶּה לַעֲבֹר כַּמָּה פְּעָמִים אֵלּוּ הַסְּפָרִים שֶׁלּוֹמֵד, לְגָמְרָם, וְלַחֲזֹר לְהַתְחִיל, וּלְגָמְרָם פַּעַם אַחַר פַּעַם, וְעַל יְדֵי זֶה מִמֵּילָא יָבִין וכו'", ווייל אז מען געוואוינט זיך צו צו לערנען שנעל, קען מען זוכה זיין צו לערנען זייער אסאך; מען איז זוכה איבערצוגיין יעדע זאך זייער אסאך מאל, ביז מען איז זוכה דאס צו פארשטיין.
נעכטן איז געווען א סיום אין ישיבה קטנה אין ירושלים, א תלמיד הישיבה, הבחור שלמה צבי פערל נרו יאיר - האט מסיים געווען די צווייטע מאל ש"ס. איך בין אזוי איבערגענומען פון דעם, דער מגיד שיעור רבי משה שמואל נרו יאיר מאכט א גוטע ארבעט מיט די בחורים, די בחורים האבן א שטארקע גליסטעניש צו די תורה און צום אייבערשטן, ער לייגט אריין אין זיי אסאך יראת שמים.
איך שרייב דיר דאס ווייל איך ווייס אז דו ווילסט אויך ענדיגן ש"ס, דו ווארסט נאר אויף חיזוק; יעדע מאל איך שרייב דיר - גייסטו צוריק צום גמרא, און נאך אפאר טעג ווארסטו שוין אויף נאך א שטופ.
איך שיק דיר א בילד פון די סיום.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
ערב שבת קודש פרשת וירא, י"ז מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
נעכטן בין איך געווען א גאנצן טאג אין שטעטל; או ווי שיין דארט איז, קענסט זיך נישט פארשטעלן! עס שפירט זיך דארט ממש די פלאץ וואו דער בעל תפילה פלעגט ארויסטראגן זיינע מענטשן חוץ לישוב (ספורי מעשיות, מעשה יב).
איך בין ארויסגעפארן אינדערפרי. דאס ערשטע בין איך געקומען אין ישיבה פארלערנען דעם בלאט גמרא, מוהרא"ש האט דאס מיר אזוי אריינגעלייגט אין מיינע ביינער, איך זאל נישט אנהויבן דעם טאג אן לערנען א בלאט גמרא, איך האב געדאווענט. איך האב געבעטן דעם אייבערשטן איך זאל האבן א וועג ווי אזוי צו פארן, איך האב געטראפן א אינגערמאן וואס איז מיר גרייט געווען ארויס צו טראגן.
דאס ערשטע בין איך געפארן צו די בנין התלמוד תורה, ווייל ביי מיר איז דער עיקר די תלמוד תורה און די מיידל שולע. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (זוהר חדש, לך לך): "אָמַר רַבִּי יִצְחָק, הַמְלַמֵּד תּוֹרָה לְתִינוֹקוֹת" ווער עס לערנט מיט קינדער די הייליגע תורה, "דִּירָתוֹ עִם הַשְּׁכִינָה" וואוינט ביי אים די שכינה הקדושה, "וְהַיְינוּ דְּאָמַר רַבִּי שִׁמְעוֹן" דאס איז וואס דער הייליגער תנא רבי שמעון האט געזאגט: "כַּד הֲוָה אָתֵי לְמֶחֱמֵי עוּלֵימַיָיא בְּבֵי רַב" ווען ער פלעגט קומען קוקן די קינדער וואס לערנען אין חדר, "הֲוָה אֲמַר" האט ער געזאגט, "אֲזַלְנָא לְמֶחֱמֵי אַפֵּי שְׁכִינְתָּא", איך גיי יעצט קוקן די פנים פון די שכינה; ווען איך פאר אין שטעטל גיי איך די ערשטע צו די קינדער, ביי מיר איז דאס די חשוב'סטע זאך.
איך האב גערעדט פאר די בית פיגא תלמידות, אין יעדע כיתה באזונדער. נאכדעם האב איך געגעבן א שיעור, מחזק זיין אלע וואס האבן א חלק אין אונזער מוסד. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ספרי נשא, פיסקא א): "אֵין מְחַזְקִין אֶלָא לַמְּחוּזָקִין", דאס מערסטע דארפן חיזוק די וואס געבן חיזוק פאר אנדערע; איך בין געגאנגען נאכדעם צו די אינגלעך, איך האב זיי דערציילט א מעשה פון "מעשה'לעך פאר קינדערלעך"; די ליכטיגקייט פון די קינדער, די פרייליכקייט וואס דארט הערשט - איז נישט צום באגרייפן.
מיר האבן אנגעהויבן נישט לאנג צוריק די חדר מיט אפאר קינדער, און די סקול מיט אפאר קינדער, און יעצט איז אין שטעטל אליינס דא אינעם תלמוד תורה און אין די מיידל סקול איבער צוויי הונדערט קינדער, כן ירבו.
פון דארט בין איך געגאנגען קוקן דעם נייעם בנין פונעם תלמוד תורה. מיר וועלן אפטיילן די אינגלעך און מיידלעך אין באזונדערע בנינים; יעצט זענען זיי אויך אפגעטיילט, יעצט איז איין שטאק אינגלעך און איין שטאק מיידלעך, אבער די מוסד וואקסט - דארף מען שוין האבן א באזונדערע בנין פאר אינגלעך און א באזונדערע בנין פאר מיידלעך.
פון דארט בין איך געפארן צום בנין בית הדפוס אביסל שעפן פרישע כוחות, זען די נחת, ווי עס שטייען אינגעלייט און דרוקן אן אפשטעל די ספרים און קונטרסים. איך האב דארט געזען אן אינטערעסאנטע זאך, איך טרעף דארט א אינגערמאן, א שיינער בעל פרנסה, א בעל מלאכה - שטייט און דרוקט, פרעג איך אים: "וואס טוסטו דא?" זאגט ער מיר, ער קומט טון עפעס פאר זיין נשמה; עס איז שוין סוף וואך, ער האט שוין גענוג געלט פאר די וואך - יעצט קומט ער אביסל בהתנדבות העלפן פאקן ספרים און דרוקן. דאס איז מיר זייער געפאלן, צו זען א אינגערמאן האט שכל, ער קומט זיך אנטראגן צו העלפן.
אויך האב איך געזען ווי מען דרוקט שוין אלע ספרים און קונטרסים אויף חנוכה, און אויך גרייטן זיי זיך שוין אויף פורים און אפילו אויף שבועות. עס איז נייע צייטן; יארן צוריק האט מען זיך דערמאנט ערב חנוכה צו דרוקן עפעס אויף חנוכה, היינט אינעם נייעם בית הדפוס קען מען דרוקן אן אויפהער, און אנגרייטן פאר אלע צייטן וואס מען דארף נאר האבן פאר די מפיצים.
מיר האבן געכאפט א טענצל: "אשרינו שזכינו להתקרב לרבינו!" דארט אינעם בית הדפוס איז א פרייליכקייט, מען דרוקט דארט די הייליגע ספרים פון רבי'ן וואס ברענגט אריין אמונה אין אידישע קינדער.
פון דארט בין איך געפארן צום נייעם לאונטש, דארט בין איך געווארן זייער פרייליך, ענדליך וועלן די אינגעלייט אין שטעטל קענען האבן די שטוב זויבער, ריין; מען וועט קענען האבן ביידע זאכן, א זויבערע שטוב, און פון די אנדערע זייט - ווי עס איז דא א פלאץ וואו מען וועט קענען באשטעלן זאכן, קויפן זאכן, ערלעדיגן שטאטישע זאכן, באנק חשבונות, זיך לערנען זאכן וכו' וכו'. איך האף אז אלע וועלן ארויסווארפן די געטשקעס פון שטוב און פון קאר, געענדיגט דאס מישן די יוצרות, שטוב איז שטוב און ביזנעס איז ביזנעס.
לכתחילה איז געווען מיין פלאן צו פארן פארטאגס און צוריק פארן עלף צוועלף אזייגער, זיין צוריק אין ישיבה. למעשה דארט אין שטעטל ווערט אזוי גוט אז עס גליסט זיך דארט צו בלייבן, איך וואלט ווען געבליבן וואוינען דארט, איך קען נאר נישט צוליב די ישיבה, איך דארף א פלאץ נעבן מיין שטוב וואו צו לייגן די בחורים; יעצט פרובירט מען, די הנהלה ארבעט זייער שווער צו באקומען רשות צו בויען א שיינע גרויסע בנין פאר די בחורים.
עס האט זיך פארשלעפט, האב איך קודם געדאווענט מנחה. מוהרא"ש האט אונז אויסגעלערנט נישט ווארטן ביזן לעצטן מינוט, נאר גלייך דאווענען. מיר האבן געמאכט א מנין, עס זענען געקומען נאך אינגעלייט וואס זענען געקומען משלים זיין די מנין.
פון דארט בין איך געגאנגען קוקן די כולל, אויפ'ן וועג פרעגט מיך דער דרייווער א שאלה פון הלכות שבת. ער איז א סעילסמאן פאר טראקינג, מענטשן באשטעלן א טראק צו טראגן און ברענגען סחורה, און אמאל בעט מען אים צו קומען אויפפיקן שבת און אמאל דארף ער דאס טראגן שבת, פרעגט ער מיר אויב מען מעג? זאג איך אים מיר וועלן גיין אין כולל, די חשוב'ע אינגעלייט לערנען יעצט די הלכות אין הלכות שבת, הלכות שכירות וקבלנות, מיר וועלן זיי פרעגן. איך קום אין כולל, איך זע ווי פלייסיג מען לערנט, זאג איך פאר'ן דיין שליט"א דער ראש הכולל: "איך האב דא א אינגערמאן, דאס און דאס איז די שאלה", אלע אינגעלייט האבן אנגעהויבן זאגן לכאן ולכאן, עס האט אנגעהויבן ווערן דארט א טענה'ריי, מען האט זיך מפלפל געווען, איך בין געזיצן דארט און געקוואלן פון נחת.
פון דארט בין איך געפארן קלאפן מזוזות ביי הרב יעקב לעזער שליט"א, אין שטוב פון אונזער מנהלת בית פיגא תחי'. פון דארט בין איך אהיימגעפארן, געלייגט שלאפן די קינדער, געליינט קריאת שמע מיט זיי, און געלאפן געבן א שיעור.
ביים שיעור האבן מיר גערעדט, מיר זעען א פלא'דיגע זאך, דער אייבערשטער האט זיך באוויזן צו אברהם אבינו בְּאֵלֹנֵי מַמְרֵא, זאגט רש"י: "הוא שנתן לו עצה על המילה", וואס איז פשט אברהם אבינו זאל דארפן אן עצה נעמען מיט ממרא? אברהם אבינו, דער גרויסער צדיק וואס איז בייגעשטאנען אלע נסיונות און קיינמאל נישט מהרהר געווען אויפ'ן אייבערשטן - וואס גייט דא פאר?! אלא מאי זעט מען אז מען דארף האבן א גוטער חבר, מען דארף האבן שיחות חברים זיך צו קענען מחזק זיין.
קומענדיגע וואך האבן מיר א סורפרייז אין שטעטל, מיר האבן א גרויסן גאסט, הרב רבי יצחק שליט"א גייט זיין שבת מברכים אין קרית ברסלב ליבערטי. דאס גייט זיין א שטארקע חיזוק פאר אלע אנשי שלומינו, די גבאים וועלן מעלדן די קומענדיגע וואך וואו די תפילות וועלן פארקומען, און די באטע, און אזוי ווייטער.
איך האב געהאט די וואך א גרויסע נס, איך האב פלוצלונג געדארפט באצאלן א חוב פון הונדערט פופציג טויזנט דאלער. ביים בארגן האט זיך יענער אויסגענומען אז אויב ער וועט עס דארפן דארף איך אויפקומען מיט די געלט ביז א וואך. וואס האב איך געטון? איך האב זיך גוט מתבודד געווען, איך האב געבעטן: "הייליגער באשעפער, פארשעם מיך נישט, איך האב געבארגט די געלט - נישט פאר מיין ביזנעס, נאר פאר דיין ביזנעס, פאר די מוסד"; און פון הימל איז געקומען צו מיר א אינגערמאן א תלמיד הישיבה און זיך מיר אנגעטראגן, אויב דער ראש ישבה זוכט אן הלואה; א נס פון הימל. די מעשה איז נאך נישט פערטיג, איך האב דאס געדארפט באצאלן אין גרינע שמאטעס, 'וואו קען מען שאפן גרינע שמאטעס אין הונדערט פופציג טויזנט דאלער?' איך האב זיך מתבודד געווען, איך האב געבעטן דעם אייבערשטן זאל מיר העלפן, און א פרישע נס... א אינגערמאן א תלמיד הישיבה קומט מיר זאגן, אויב דער ראש ישיבה דארף מזומנים; בקיצור ניסים פון הימל, ולא יכלמו לנצח כל החוסים בך.
איך האב א גוטע ביזנעס דיל פאר דיר, אויב דו זוכסט וואו צו משקיע זיין דיין געלט פאר גוטע רווחים - קענסטו זיך מעלדן צו האברך י. הכהן נרו יאיר, חבר הנהלה. ער האט גוטע בנינים וואס מיר ווילן קויפן פאר די מוסד, מען זוכט איינער זאל איינשטעקן די געלט, דאס קויפן. די דיל גייט, מען קויפט דאס פאר די מוסד און די תורה ותפילה וואס קומט ארויס פון דעם בנין - גייט פאר דער וואס איז משקיע, פאר אים און פאר זיינע דורות פאר אייביג. קענסט זיך פארבינדן מיט אים אויב דו ביסט ערנסט אינטערעסירט.
שבת זאלסטו נישט אויפהערן צו לאכן און טאנצן, אז דו ווייסט פון רבי'ן.
א פרייליכן שבת.
בעזרת ה' יתברך
יום ד' פרשת בראשית, כ"ד תשרי, אסרו חג, שנת תשפ"ג לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר
זיי שטארק מיט די דריי תפילות - שחרית מנחה און מעריב; דאווען די דריי תפילות מיט מנין, מיט א סידור; דאס זאל זיין דיין שטערקסטע זאך, דיין וויכטיגסטע זאך - ווייל דאס האלט דעם איד שטארק צו בלייבן א איד און זיין אפגעהיטן פונעם אייבערשטן.
טייערער ... נרו יאיר, דו וועסט האבן שווערע מניעות, עס וועט דיר אונטערקומען שווערע נסיונות; איין טאג וועסטו זיין פארנומען מיט פרנסה, א צווייטע טאג מיט דיין ווייב, א דריטע טאג מיט אנדערע שטערונגען - דאך זאלסטו אלעס לייגן אין די זייט, און ווען עס קומט די צייט פון דאווענען - זאלסטו אנטלויפן צום שול און דאווענען און בעטן דעם אייבערשטן.
אז דו וועסט זיין שטארק אין דעם - וועסטו זייער שטארק מצליח זיין.
בעזרת ה' יתברך
יום ה' פרשת נח, ב' מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר, טברי'
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
בנוגע "ה' מַלַךְ"; מוהרא"ש אין סידור עת רצון זאגט: "וצריך להיות בנקוד פתח", מען דארף דאס שרייבן מיט די נקודות פון פתח. דאס איז על פי קבלה פון הייליגן אריז"ל (עיין פרי עץ חיים שער הזמירות, פרק ג), אבער דאס איז נישט צו זאגן מיט א פתח; זאגן זאגט מען דאס בלשון היה, "ה' מָלָךְ" - דער אייבערשטער האט געקעניגט.
ובנוגע פארוואס מען זאגט קודם לשון הוה: "ה' מֶלֶךְ", מען וואלט ווען געדארפט זאגן קודם היה - "ה' מָלָךְ", און נאכדעם הוה ויהיה? איך האב געזען פון הרב רבי יצחק שליט"א (ספר דרכי איש, גליון פא) זייער א שיינע געדאנק. דער הייליגער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן כו): "ביי דער וועלט איז שכחה א חסרון, אבער איך זאג אז שכחה איז א גרויסע זאך. ווייל ווען א מענטש וואלט געדענקט יעדע זאך וואס ער האט געטון וואלט ער נישט געקענט לערנען, דאווענען און טון מצות, עס וואלט אים געשטערט אלעס וואס ער האט געטון"; דעריבער ווען עס קומט צום דאווענען זאגט מען קודם "ה' מֶלֶךְ" דער אייבערשטער איז יעצט קעניג, טראכט נישט וואס איז געווען, טראכט פון יעצט, יעצט איז דער אייבערשטער דא, ער איז קעניג, 'יעצט וויל איך זיין גוט', 'יעצט גיי איך דאווענען', נאכדעם קענסטו רעדן צו מיר פונעם עבר און פונעם עתיד ודברי פי חכם חן.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת נח, כ"ט תשרי, שנת תשפ"ג לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
נעכטן האב איך זיך זייער נישט גוט געשפירט, עס האט געהייסן איך וועל אויפנעמען אינגעלייט, אזוי ווי געווענליך יעדע זונטאג נעם איך אויף די חתונה געהאטע תלמידי הישיבה, אבער איך האב נישט געקענט, איך האב שווער געאטעמט, איך בין פארקילט.
דיר בעט איך זייער, היט דיינע אויגן; קוק נישט קיין שמוציגע בילדער, עקעלדיגע ווידיאוס. אויב מען איז מפקיר די אויגן - פאלט מען אראפ אין די שרעקליכע עבירה פון פגם הברית, הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן. די עבירה הרג'עט דעם מענטש, מען פארלירט אלעס; מען פארלירט די פרנסה, מען פארלירט די ווייב מיט די קינדער, מען פארלירט די טעם פון דאווענען און לערנען, ועל כולם פארלירט מען די הייליגע אמונה; מען ווערט אנגעפילט מיט קשיות אויפ'ן הייליגן באשעפער, אלץ דורך די עבירה פון פגם הברית.
דו ווייסט דאס אז יעדער גנב לאזט נאך פיס טריט אונטער זיך, נישטא אזא זאך איינער זאל זיך קענען ארויסדרייען, ביים סוף קומט מען אן אין תפיסה. אזוי אויך, ווער עס באהאלט זיך מיט אן עבירה מיינט אז ער קען זיך באהאלטן, אבער ביים סוף קומט ארויס די סוד, דעמאלט איז גאר ביטער, מען ווערט פארשעמט פאר אלעמען; די ווייב אנטלויפט, און אפילו מען וועט איר זאגן נישט אנטלויפן האט דאס שוין יענע טעם, יענץ פנים; זי קען נישט לעבן מער אינאיינעם וכו' וכו', די קינדער שעמען זיך פון אזא טאטע, און אזוי ווייטער, דעריבער זאלסטו שוין באצייטנס אפלאזן אלע דיינע קשרים וכו'.
זוך דיר נישט קיין צרות. אפילו ווען דו ווילסט טון א חסד וכו' - זאלסטו טון חסד מיט מענער, און דיין ווייב זאלסטו לאזן טון חסד מיט פרויען, דו געב אכטונג פאר דיין לעבן. דערפאר האב איך גרויס חשק אין שטעטל אז פרויען זאלן זיך אויסלערנען צו קענען ראטעווען לעבנס, ווייל די שטעטל איז קליין, אלע קענען זיך, איז וואס פעלט אויס אינגעלייט זאלן זיך באשעפטיגן מיט זיי; ענדערש זאלן פרויען טון חסד מיט פרויען און מענער מיט מענער.
איך בין נעכטן געווען מנחם אבל זיין מיין מחותן, דער שווער פון אונזער מנהל ר' מרדכי אינדיג נרו יאיר, הרב ..., ער זיצט שבעה נאך א ברודער זיינע, טאטע פונעם מלמד ...; וואס זאל איך דיר זאגן, מען זעט ממש וואס מוהרא"ש פלעגט זאגן, מען גייט מנחם אבל זיין, דארט הערט מען נאר רעדן פון תורה, תפילה און תמימות; קיינער רעדט נישט פון קיין געלט, מען רעדט נישט פון הייזער, מען רעדט נאר דבורי תכלית.
ביינאכט האב איך זיך שוין בעסער געשפירט, בין איך צוריק אין ישיבה פארלערנען דעם בלאט גמרא. אם ירצה ה' מיטוואך זענען מיר מסיים מסכת כתובות און מען הויבט אן מסכת נדרים.
זאג דיינע בחורים זאלן קומען אין ישיבה מיט א מסכת נדרים, און אויב דיין בחור האלט מיט די הלכה שיעור - זאל ער ברענגען א הלכות שבת, מען גייט לערנען סימן שי"ח - הלכות בישול. און דיינע יונגערע בחורים זאלן אויך ברענגען מסכת סוכה.
היינט זאגט מען נישט יום כיפור קטן, וסימנך מלבד ח'ט'א'ת הכיפורים, יעדע ערב ראש חודש זאגט מען יום כיפור קטן, אויסער די פיר חדשים וואס איז ראשי תיבות חטא"ת: ח'שון ט'בת א'ייר און ת'שרי - זאגט מען נישט יום כיפור קטן.
היינט נאכט וועט זיין די פרויען צאמקום, מען האט צעטיילט די צאמקום, מען קען מיטהאלטן די שיעורים סיי אין בית המדרש עצתו אמונה און סיי אין בית המדרש אשר בנחל; זע צו בלייבן אין שטוב אז דיין ווייב זאל קענען גיין שעפן פרישע כוחות.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
ערב שבת קודש פרשת שופטים, ו' אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר וזוגתו תחי'
דער אייבערשטער זאל העלפן עס זאל ארויפקומען נאך דירות אין שטעטל, וועסטו האבן א דירה.
זיי נישט ברוגז וואס האט פאסירט; איך האב געמאכט א טעות, איך האב געזאגט פאר נאך צוויי משפחות זאלן גיין קוקן די דירה וואס מען האט אפגעשמועסט דיר צו געבן; איך בין אזוי איבערגעשטרענגט אז איך אליינס האלט נישט קאפ.
איך האף דיר צו ברענגען א גוטע דירה בקרוב.
שטארק זיך מיט'ן דאווענען די דריי תפילות מיט מנין, און נעם זיך פאר נישט צו רעדן ביים דאווענען.
מען טאר נישט רעדן ביים דאווענען; אז מען רעדט ביים דאווענען פארשעמט מען דעם באשעפער, עס איז א חילול השם.
נעם זיך פאר צו דאווענען אין א סידור און נישט רעדן פון אנהויב דאווענען ביז'ן סוף, וועסטו האבן אסאך געלט.
א כתיבה וחתימה טובה.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת כי תצא, י' אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר, ירושלים
דער מנהל האט מיר דערציילט ווי פלייסיג דו לערנסט, ער דערציילט מיר אז ער האט מיט דיר אפגעמאכט, היות דו דאווענסט שוין פריער, דו האסט שוין בר מצוה געהאט, דו דאווענסט מיט מנין; איז בשעת די קינדער דאווענען אין חדר - דעמאלט לערנסטו דיינע שיעורים כסדרן על פי סדר דרך הלימוד פון רבי'ן (המבואר בשיחות הר"ן, סימן עו), דו לערנסט מקרא, משנה, גמרא. דער מנהל האט מיר באוויזן דעם צעטל, דעם חשבון וואו דו צייכנסט זיך אליינס אויף יעדן טאג וויפיל דו לערנסט; איך האב זייער הנאה געהאט צו זען דיין צעטל אנגעפילט מיט אזויפיל תורה.
... טייערער, איך וויל דו זאלסט אין שטוב אויך זיין א גרויסער צדיק, דו זאלסט פאלגן דיינע עלטערן מיט גרויס דרך ארץ; אזוי וועסטו מיר מאכן גרויס נחת.
קומענדיגע מאל איך קום קיין ארץ ישראל וועל איך קומען אין חדר ענק באזוכן.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.
בעזרת ה' יתברך
יום ה' פרשת ראה, כ"ח מנחם-אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי
דער אייבערשטער האט געמאכט מיט דיר אזא גרויסע נס, דו האסט חתונה געהאט, האסט באקומען אן "אשת חיל"; זאלסטו אויסנוצן דיינע יונגע יארן מיט תורה ותפילה.
זיי זיך קובע צו לערנען יעדן טאג אכצן פרקים משניות. יעצט האסטו שוין נישט די יצר הרע פון אלס בחור, האסט חתונה געהאט, יעצט קענסטו לערנען תורה בטהרה. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (יומא עב:): "הַלוֹמֵד תּוֹרָה בְּטָהֳרָה וכו', נוֹשֵׂא אִשָּׁה, וְאַחַר כָּךְ לוֹמֵד תּוֹרָה".
אויך בעט איך דיר זייער, קום אין שול מיט דרך ארץ, מיט הכנעה, טו זיך אן א הוט און רעקל, מוהרא"ש זאגט מען זאל קומען אין שול מיט דרך ארץ און הכנעה. אז מען קומט אין שול מיט דרך ארץ נעמט עס נישט אוועק פון האבן א לעבן מיט פארגענוגן, מען קען האבן פא"ן, מען קען מאכן א לעבן, און פון די אנדערע זייט ווייסט מען דאס הייליגקייט פון א שול, דאס גרויסקייט פון דאווענען.
דיין שווער און שוויגער באדאנקען זיך יעדן טאג פאר אזא איידעם ווי דיר, דו פירסט זיך מיט דרך ארץ, דו רעדסט נישט ווען זיי רעדן, ביי די סעודה זיצטו מיט דרך ארץ, דו טענה'סט נישט, דו מאכסט נישט חוזק וכו' וכו'.
שרייב מיר דיינע שיעורים און דיינע סיומים.
א כתיבה וחתימה טובה.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת ראה, כ"ה מנחם-אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר
יעצט ווען דו בויסט דיין שטוב, זאלסטו אוועקשטעלן א פעסטע פונדאמענט; נאר אז מען לייגט גוטע יסודות - קען די שטוב האבן א קיום.
די יסוד זאל זיין די דריי תפילות, זיי נישט מוותר אויף דעם; גיי אין שול דאווענען שחרית, מנחה וערבית מיט מנין דיקא, מיט א סידור פון אינעווייניג; אזוי וועסטו בויען א שיינע שטוב.
זאג נישט: "מארגן וועל איך אנהויבן", זאג נישט קומענדיגע וואך, חודש, יאר - וועל איך אנהויבן, הויב היינט אן דאווענען די דריי תפילות מיט מנין.
עס וועט דיר נאר בעסער ווערן דיין שלום בית; דיין ווייב וועט דיך מער ארויפקוקן, זי וועט זיך בארומען פאר אלע אירע פריינט אז זי האט א מאן וואס איז גוט צו איר, און איז שטארק מיט דאווענען די דריי תפילות.
א כתיבה וחתימה טובה.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת עקב, י"ח מנחם-אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר טאמס ריווער, ניו דזשערסי
איך האב זייער הנאה געהאט אז דו ביסט געקומען אויף א שבת אין שטעטל, איך בין זיכער אז דו האסט אויך הנאה געהאט, דו האסט זיך אויך אויפגעפרישט.
עס איז זייער וויכטיג צו זיין צווישן אנשי שלומינו, אזוי באקומט מען א פרישקייט צו דינען דעם אייבערשטן, צו לערנען שיעורים כסדרן על פי סדר דרך הלימוד פון הייליגן רבי'ן, אביסל חומש יעדן טאג, משניות וגמרא; אויך באקומט מען חיזוק צו רעדן צום אייבערשטן און צו היטן תורה ומצוות.
זיי שטארק מיט שחרית, מנחה מעריב - צו דאווענען דוקא מיט מנין. זוך אויף א בית המדרש נעבן דיין שטוב און גיי דאווענען מיט מנין, אזוי וועסטו האבן שפע, דו וועסט האבן א ברכה אין דיין געלט. מען קען אמאל פארדינען געלט, אבער עס איז נישטא קיין ברכה אין דעם, עס בלייבט גארנישט פונעם גאנצן ריווח, נאר אז מען פירט זיך מיט די תורה, מען גייט אין שול דאווענען יעדן טאג דריי מאל - איז דא א ברכה אין די געלט.
בעזרת ה' יתברך
יום ה' פרשת עקב, כ"א מנחם-אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר, גבאי בית המדרש עצתו אמונה
איך וויל דיר מחזק זיין און אויך די אנדערע גבאים, איר זאלט אכטונג געבן אויף כבוד בית המדרש, מען זאל נישט שמועסן ביים דאווענען, מען זאל זיך אויפפירן מיט דרך ארץ.
נעכטן האב איך געהערט אז ביי ענק אין שול איז דא א גרופע וואס שמועסן און לאכן אויפ'ן קול ביים דאווענען; איך קען נישט פארשטיין פארוואס די גבאים לאזן דאס צו, אז מען איז גבאי דארף מען האבן די אחריות פון כבוד בית המדרש, מען זאל נישט שמועסן, מען זאל נישט שטערן די מתפללים.
נאך א זאך וויל איך דיר בעטן, איך הער אז ביי ענק איז אפן די מקוה שבת נאכמיטאג, און בשעת מנחה ושלש סעודות זיצט מען אין מקוה, מען ווייקט זיך, מען שמועסט; איך פארשטיי נישט וואס דו דארפסט מאכן נייע זאכן, קודם כל, זיך ווייקן שבת אין מקוה איז אסור, צווייטנס, אפילו אינדערוואכן איז דאס נישט גוט, מקוה איז נישט געמאכט צו שמועסן.
פארוואס געבסטו נישט אכטונג עס זאל זיין ביי ענק ביי שלש סעודות א צייט פון תשובה, א צייט פון זיך מחזק זיין? שלש סעודות איז רעוא דרעוין, רצון שברצונות, א צייט וואס אידישע קינדער זיצן אינאיינעם, מען זינגט זמירות, מען בענקט צום אייבערשטן, מען איז זיך מקבל גוטע קבלות אויף די קומענדיגע וואך.
אדער נעמסטו די גבאות אין די הענט אריין, אדער געב איך דאס איבער פאר א צווייטן.
בעזרת ה' יתברך
יום ה' פרשת עקב, כ"א מנחם-אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי
איך בעט דיר זייער זאלסט נישט שמועסן ביים דאווענען, איך הער אז ביי ענק אין שול אין עצתו אמונה איז דא א גרופע שמועסערס, מען רעדט אויפ'ן קול און מען לאכט ביים דאווענען.
דו דארפסט דאך א נס ארויסצוגיין פון דיינע חובות; אז דו וועסט זיך מקבל זיין נישט צו רעדן ביים דאווענען - וועסטו ארויסגיין פון דיינע חובות.
אויב דו האסט א שווערע נסיון מיט רעדן, דו האסט עפעס גאר א וויכטיגע וויץ צו זאגן - זאלסטו ארויסרופן די וואס שמועסן און לאכן אינדרויסן פון שול און דארט דערציילן די וויכטיגע זאכן, אבער נישט אין שול; שטער נישט די מתפללים פון דאווענען.
בעזרת ה' יתברך
יום ה' פרשת עקב, כ"א מנחם-אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי
די מתפללים אין בית המדרש עצתו אמונה רעדן זיך אפ אז מען קען נישט דאווענען, דו שטערסט דאס דאווענען, דו שמועסט און לאכסט אויפ'ן קול מיט קלות ראש.
איך בין גרייט צו מאכן מיט דיר א געשעפט, דו דארפסט דאך א גרויסע ישועה; אויב דו ביסט מקבל אויף זיך נישט צו רעדן פון אנהויב דאווענען ביזן סוף - וועסטו האבן א ישועה, און אויב חס ושלום דו וועסט ווייטער זיך אויפפירן מיט קלות ראש אין בית המדרש - וועל איך זאגן די גבאים זאלן דיר ארויסטרייבן.
די אלע וואס שטערן דאס דאווענען - וואלט ענדערש געווען זיי זאלן בלייבן אין שטוב, נישט קומען.
איך האב היינט אינדערפרי פארגעהאלטן די גבאים פאר'ן גארנישט טון און פאר'ן מיר גארנישט זאגן. איך האב זיי געזאגט: "סתם צו האבן דעם טיטל 'גבאי' און לאזן שמועסן, לאכן וכו' - דאס איז נישט גבאים", איך האב זיי געזאגט, אויב דו וועסט ווייטער שמועסן און לאכן ביים דאווענען, זאלן זיי דיר אנכאפן ביים קארג און ארויסטראגן פון שול.
אז דו וועסט אויפהערן פארשעמען דעם אייבערשטנ'ס הויז - וועסטו האבן א גרויסע נס, און אז נישט - ציטער איך וואס וועט זיין.
בעזרת ה' יתברך
ערב שבת קודש פרשת ואתחנן, חמשה עשר באב, שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי
איך וויל דיר בעטן א טובה, דו ווייסט דאך אז מען רעדט אויף מיר כל דבר אסור, מען רעדט אויף היכל הקודש דאס ערגסטע; איך פרוביר זייער שטארק אז אונזער בית המדרש זאל זיין א פלאץ אן קיין אינטערעסאנטע זאכן, מוהרא"ש האט מיר דאס געהייסן טון.
למעשה זע איך יעדע וואך ערב שבת ווען מיר שטעלן זיך דאווענען מנחה וקבלת שבת - טוסטו אן תפילין דרבנו תם, דו שטייסט ביים אריינגאנג און אלע וואס קומען דאווענען פארוואונדערן זיך דערויף. מילא די איינוואוינער פון שטעטל, מיר זענען צוגעוואוינט זיך נישט צו מישן אין יענעמ'ס געשעפטן, אבער דו ווייסט דאך, עס קומען געסט, עלטערן פון איינוואוינער, און דאס איז פאר זיי זייער אינטערעסאנט; וויל איך דיר בעטן זאלסט אכטונג געבן.
בכלל וואלט זייער גוט געווען זאלסט אנטון ביידע פאר תפילין אינאיינעם, רש"י און רבנו תם - גייט אינאיינעם, אז עס איז דא צייט פאר רש"י - איז דא צייט פאר תפילין דרבנו תם, און אז נישט - נעם אראפ אפאר מינוט פון תפילין דרש"י און טו אן תפילין דרבנו תם.
עס ווענדט זיך ווי אזוי מען געוואוינט זיך צו. איך געדענק נאך מיין חתונה האב איך אויך געהאט די צעפלויגנקייט, איך פלעג אנטון תפילין דרבנו תם שפעט נאכמיטאג, ביז מיין טאטע שליט"א האט מיר מוסר געזאגט און פארלאנגט איך זאל דאס מער נישט טון.
זע צו לערנען יעדן טאג דעם בלאט גמרא - וועסטו באשיצט ווערן פון אלעם שלעכטס.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת מטות מסעי, כ"ו תמוז, שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי
די פאר וואכן וואס איך בין דא אין שטעטל זע איך אביסל דיין געטריישאפט און דיין איבערגעגעבנקייט, ווי דו רוסט נישט, דו שלאפסט נישט; דו ביסט אזוי איבערגעגעבן פאר די קהילה, אלעס זאל זיך פירן על צד היותר טוב.
איך האף דו ביסט אויך געטריי ביי דיר אין שטוב, דו העלפסט דיין ווייב תחי' מיט די קינדער. מוהרא"ש זכותו יגן עלינו האט אונז געלערנט פון הייליגן רבי'ן (שיחות הר"ן, סימן רסד) מען זאל מכבד זיין די ווייב, מען זאל איר האלטן טייער; דאס איז עבודת השם, דאס איז דעם אייבערשטנ'ס ווילן.
ליידער לערנט מען דאס נישט מיט אינגעלייט, מענטשן ווייסן נישט אז שלום בית איז זייער וויכטיג; נאר אז מען האט שלום בית, מען רעדט שיין צו די ווייב, מען העלפט איר - קען מען זיין ערליך און הייליג.
זע צו דאווענען די דריי תפילות מיט דרך ארץ, מיט א הוט און רעקל. אז מען קומט אין שול דאווענען - דארף מען קומען מיט דרך ארץ, מיט יראת הכבוד.
בעזרת ה' יתברך
יום א' פרשת בלק, י"א תמוז, שנת תשפ"ב לפרט קטן
...
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
בנוגע דיין פראגע, אויב מען מעג זאגן תהלים אין די סווימינג פול; איך געדענק ווען מיר זענען געווען אינגעלייט אין כולל האבן מיר געפרעגט מיין זיידע, הגאון הצדיק קארלסבורגער רב זכרונו לברכה - אויב מיר קענען לערנען אינעווייניג פון די מחיצה בשעת מיר טראגן אונזערע קינדער שווימען; האט ער גע'פסק'נט אז מען קען לערנען און זאגן תהלים זייענדיג אין די מחיצה פונעם שווימען, עס האט נישט קיין דין פון א מרחץ. און אזוי פלעג איך טון בשעת'ן אכטונג געבן אויף מיינע קינדער; פארשטייט זיך אז מען דארף זיין אנגעטון, מיט ריינע הענט.
ווען מען זאגט עלינו לשבח דארף מען שטיין (רמ"א אורח חיים סימן קלב, סעיף ב), אויך איז דא אן הלכה אז אלע וואס געפונען זיך אין שול ווען מען זאגט עלינו - דארפן מיט זאגן שטייענדיג (עיין משנה ברורה סימן סה, סעיף קטן ט; עוד יוסף חי כי תשא, אות כב), ווייל די תפילה איז זייער א חשוב'ע תפילה; יהושע בן נון האט דאס מתקן געווען ווען ער האט איינגענומען די שטאט יריחו (מחזיק ברכה סימן קלב, סעיף קטן ב' מתשובת רב האי גאון).
בעזרת ה' יתברך
ערב שבת קודש פרשת בלק, ט"ז תמוז, שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד חבורת היכל הקודש בית שמש, ה' עליהם יחיו
איך באקום גוטע גריסן פון ענקער חבורה, פון די אחדות צווישן ענק, פון די שמחה וואס הערשט ווען איר קומט זיך צוזאמען.
איך וויל בעטן די גבאים זאלן אכטונג געבן עס זאל זיין בעלי תפילות וואס דאווענען געשמאק; מען קען נישט צושיקן אבי ווער זאל אפכיפערן דאס דאווענען. דער בעל תפילה דארף דאווענען געשמאק, איינגענעם, מיט א זיסקייט; דער בעל תפילה איז אזוי ווי א דרייווער, אז דער דרייווער פארט ווילד - ווערן אלע אויפגעשאקלט, מען ווערט נאושעס; אזוי אויך א בעל תפילה קען נישט אפכאפן דאס דאווענען, מען דארף דאווענען געשמאק, נישט אויסציען און נישט כיפערן.
עס איז בעסער איר זאלט צושיקן אינגעלייט פאר בעלי תפילות, נישט קיין בחורים; אויב איז נישטא קיין פאסיגע בעלי תפילות קען מען צושיקן א בחור.
מיר זענען זייער מקפיד אויף זמן רבינו תם, חס וחלילה צו טון מוצאי שבת א מלאכה פאר'ן זמן רבינו תם; אבער דאווענען מעריב קען מען שוין אביסל פאר'ן זמן. אזוי פלעגט זיין ביי מוהרא"ש, ער האט שוין געדאווענט אביסל פריער, און הבדלה איז געווען גלייך ביים זמן רבינו תם.
מען דארף נישט ווארטן אויף ז' ימים צו מקדש זיין די לבנה; מוהרא"ש פלעגט נישט ווארטן אויף זיבן טעג, און אזוי פירן זיך אנשי שלומינו.
בנוגע ווער עס זאל פארלערנען ביי שלש סעודות; מען קען מאכן יעדע וואך זאל א צווייטער פארלערנען. אזוי האבן מיר אנגעהויבן דעם בית המדרש היכל הקודש אין וויליאמסבורג, יעדע וואך האט א צווייטער פארגעלערנט. מען איז געזיצן אין א רינג ארום דעם טיש, יעדער האט געהאט זיין מקום קבוע, און יעדע וואך האט א צווייטער פארגעלערנט, עס האט געהאט אלע טעמים. מען האט געלערנט שיחות הר"ן; דער ערשטער האט אנגעהויבן שיחה א', דער צווייטער שיחה ב', אזוי האבן מיר געלערנט ביז מיר האבן מסיים געווען שיחות הר"ן. דערנאך זענען מיר געגאנגען צו חיי מוהר"ן, ביז שפעטער האט מוהרא"ש ממנה געווען איינעם צו רעדן, און נאכדעם האט מיר מוהרא"ש געזאגט איך זאל רעדן.
אויך איז כדאי איינער זאל זיך אפגעבן מיט די קינדער, זיי זאלן דאווענען און זינגען זמירות.
איין זאך קען איך אייך זאגן: "אויב איר וועט זיך ליב האבן - וועט איר זייער מצליח זיין".
א גוט שבת.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת חקת, ה' תמוז, שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי
אז דיין צוקער איז הויך זאלסטו זיך זייער אכטונג געבן, פרעג דעם דאקטער וואס דו מעגסט עסן און געב זיך זייער אכטונג. אז מען געבט זיך אכטונג קען מען לעבן אפילו מען ליידט אויף צוקער; חס ושלום אז מען שפילט זיך, מען עסט וואס מען טאר נישט - קען מען פארלירן איברים, מען פארלירט א פוס רחמנא לצלן, און אויך די לעבן ה' ישמרינו.
יעדע מינוט וואס מען היט זיך - איז מען מקיים א מצוה, "וְנִשְׁמַרְתֶּם מְאֹד לְנַפְשֹׁתֵיכֶם" (דברים ד, טו), דער אייבערשטער וויל מען זאל זיך היטן; דיינע קינדער דארפן א טאטע, א געזונטע טאטע.
זיי זיך מקבל נישט צו רעדן ביים דאווענען, עס זאל דיר זיין א זכות פאר א רפואה.
בעזרת ה' יתברך
יום ד' פרשת קרח, א' דראש חודש תמוז, שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי
דאנק און לויב דעם אייבערשטן אז דיין קינד איז געזונט, פארגעס נישט די ניסים וואס דער אייבערשטער האט געטון מיט דיר; פארגעס נישט ווי פארלוירן דו און דיין ווייב זענען געווען, ווי שטארק איר האט זיך געמוטשעט און ווי דער אייבערשטער האט דיר געהאלפן.
איך וויל דיר בעטן זאלסט קומען דאווענען די דריי תפילות, שחרית, מנחה און מעריב מיט דרך ארץ; ווען מען קומט אין שול דארף מען קומען מיט דרך ארץ, אנגעטון מיט א הוט און רעקל, אביסל רעספעקט פאר'ן אייבערשטנ'ס הויז. ביי די ארבעט און ווען דו ביסט באשעפטיגט אין דיינע זאכן, דעמאלט קענסטו גיין ווי אזוי דו גייסט, אבער ווען מען קומט אין שול, דארף מען קומען מיט דרך ארץ.
אויך זאלסטו זיך מקבל זיין נישט צו רעדן ביים דאווענען; מען דארף דאך אזויפיל רחמי שמים אויף טריט און שריט, מען ווייסט דען וואס גייט זיין די קומענדיגע סעקונדע מיט זיך, מיט די ווייב און קינדער? דארף מען דאווענען מיט הכנעה, מיט דרך ארץ.
איך האף דו וועסט דאס אלעס מקיים זיין.
ליין איבער דעם בריוו יעדע וואך.
בעזרת ה' יתברך
ערב שבת קודש פרשת נשא, י"א סיון, שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד דער מפיץ ... פון מאנטריאל
איך האב ערהאלטן דיין פראגע.
מוהרא"ש האט געהאלטן מען זאל נישט מאכן פרי שבת; מען רעדט נישט פון מקבל שבת זיין פרי, צינדן ליכט פרי, דאס יא; מען רעדט פון דאווענען פרי.
מיר דאווענען זומער פריער, אבער נישט פאר'ן זמן הדלקת הנרות.
אויב דו האסט נישט נעבן דיין שטוב אן אנדערע מנין, נאר די מנין וואס דאווענט פרי - קענסטו דאווענען מיט זייער מנין, אבער אויב דו האסט א מנין וואס דאווענט ביים זמן, אדער שפעטער - זאלסטו דאווענען ביים זמן, אדער נאכן זמן.
א פרייליכן שבת.
בעזרת ה' יתברך
ערב שבת קודש פרשת נשא, י"א סיון, שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד מו"ה ... הי"ו
מיר זענען אייך זייער דאנקבאר אז מיר קענען דינגען ביי אייך דעם פלאץ פון אונזער בית המדרש היכל הקודש בארא פארק; מיר געפינען זיך זייער גוט דארט, עס איז זייער א גוטע פלאץ.
מיר זענען זייער מקפיד מען זאל נישט רעדן ביים דאווענען; מוהרא"ש זכותו יגן עלינו האט אוועקגעשטעלט אין אלע שול'ן היכל הקודש מען זאל זיין זייער געווארנט נישט צו רעדן ביים דאווענען.
אויך געבן מיר אכטונג אויף ריינקייט; דאס איז געווען אין ברסלב זייער א וויכטיגע זאך.
א גרוס פון אייער אייניקל ... נרו יאיר, ער איז זייער א טייערער אינגעמאן, ער איז קובע עיתים לתורה, ער האט גוטע מידות און העלפט מענטשן מיט הארץ.
דער אייבערשטער זאל אייך געבן געזונט און נחת פון די קינדער און אייניקלעך.
א גוט שבת.
בעזרת ה' יתברך
ליל שישי פרשת קדושים, ה' אייר, כ' לעומר, שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, בארא פארק
אזוי ווי מיר ציען זיך אריין דעם שבת קודש אינעם נייעם בית המדרש אין בארא פארק, וויל איך דיר בעטן דו זאלסט מיר העלפן בויען דעם שול, מיטן נישט רעדן ביים דאווענען, מיר קענען זייער מצליח זיין מיט'ן שול נאר אז מען וועט נישט שמועסן ביים דאווענען.
בעט ביי די גבאים אויב דו קענסט קויפן א פלאץ ביי מזרח זייט ביים וואנט, דארט וועט דיר זיין גרינגער צו דאווענען, נישט צו שמועסן. דארט ביים וואנט זעט מען נישט קיין חברים, מען זעט נישט ווער עס קומט אריין, דארט וועסטו נישט דארפן קיינעם אויפנעמען; איך בעט דיר זייער דו זאלסט מיר העלפן בויען דעם בית המדרש און נישט העלפן חרוב מאכן.
נאכן דאווענען קענסטו יעדן אויפנעמען און דערציילן דיינע מעשיות, אבער בשעת התפלה זאלסטו זיין שטום און טויב.
בעזרת ה' יתברך
ליל שישי פרשת קדושים, ה' אייר, כ' לעומר, שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, גבאי בית המדרש אשר בנחל, ברסלב ליבערטי
דו שרייבסט מיר אז דו האסט זייער הנאה פון די בריוו געשריבן פאר גבאים, וועל איך דיר שרייבן נאך.
איינע פון די וויכטיגע זאכן פאר די הצלחה פון א שול – איז זמנים, מען דארף זיך שטעלן דאווענען ווען מען איז קובע א צייט. בדרך כלל קומען נישט מענטשן צייטליך, דארף זיין א גבאי אין צייט, אדער דער גבאי דארף ממנה זיין א בעל תפילה וואס זאל אנהויבן צייטליך. דער בעל תפילה דאווענט געשמאק, נישט כיפערדיג, נישט ציענדיג – דעמאלט קען מען זייער מצליח זיין.
אויך דארף מען זיין שטיל ביים דאווענען, מען טאר נישט שמועסן ביים דאווענען; נאר אזוי קען זיין הצלחה.
איך וועל דיר נאך שרייבן בעזר השם.
בעזרת ה' יתברך
יום ה' פרשת קדושים, ד' אייר, י"ט לעומר, שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר
איך בין דיר זייער דאנקבאר פאר'ן מיר העלפן קויפן די נייע ברסלב'ער קאנטרי אין ליבערטי. יעדע זאך וואס מען טוט פאר'ן רבי'ן איז אונזער תיקון, דאס וועלן מיר מיטנעמען לנצח.
אז מען דאווענט שחרית, מנחה און מעריב מיט מנין; מען פירט זיך אין שול מיט כבוד צום אייבערשטן, מען רעדט נישט ביים דאווענען – איז מען זייער מצליח. אינגעלייט זעען גרויס הצלחה דורך זיך מקבל זיין צו דאווענען מיט מנין, נישט רעדן ביים דאווענען און פארמאכן דעם טעלעפאן.
נאך א זאך וואס ברענגט שפע – זיין פרייליך שבת, מאכן פרייליכע סעודות, זינגען און טאנצן מיט די קינדער.
