בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת בא, ראש חודש שבט, שנת תשפ"ב לפרט קטן
יישר כח מרת ... תחי'
נישטא קיין ווערטער ארויסצוברענגען אייער זכות מיט'ן מתרגם זיין די בריוון.
איר מאכט ליכטיג פאר אידישע קינדער; ווער עס ליינט די בריוו – ווערט אים ליכטיג אין לעבן.
שטארקט אייך מיט די הייליגע ארבעט; אין דעם זכות זאלט איר זען נאר נחת ביי אייערע קינדער און אייניקלעך.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת בא, ראש חודש שבט, שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד דער חשוב'ער גבאי ... נרו יאיר, בני ברק
איך באקום יעדן טאג בריוו פון פרישע מקורבים; איינער שרייבט מיר: "פרשת שמות האב איך זוכה געווען צו זיין ביי שלש סעודות אין בית המדרש אין בני ברק, עס איז געווען זייער שיין; דער גבאי נרו יאיר האט פארגעלערנט גאר א שטארקע בריוו, אין עצתו אמונה חלק ב' מכתב קז, וועגן די ענין פון שלום בית, אז נאכלויפן די ווייב הייסט נישט געבן ליבשאפט, נאר נעמען ליבשאפט; זייער א יסודות'דיגע בריוו. יענער שרייבט: 'עס איז געווען כדאי די גאנצע התקרבות נאר כדי צו הערן דעם בריוו; אזא שכל וואס איז נישטא אין קיין שום אנדערע פלאץ אויף די וועלט'".
איך שיק דיר א בריוו פאר האברך ... נרו יאיר, געב אים איבער די בריוו און זאג אים פערזענליך א גרויסן יישר כח פאר'ן בארגן די ספר תורה.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ה' פרשת וישלח, י"ד כסליו, שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
איך בעט דיר זייער, שטארק זיך מיט דיין הייליגע ארבעט, איך מיין אז דו ווייסט נישט וואס דו טוסט, וואס די קונטרסים, די בריוון – טוען; ווען דו וואלסט געוויסט נאר איין פראצענט וואס די נייע קונטרסים און גליונות טוען - וואלסטו נישט געווען אזוי צעבראכן ביי זיך, דו וואלסט געארבעט מיט א שמחה ארויסצוגעבן די וועכנטליכע קונטרסים עצתו אמונה און איש אמונות וכו' וכו'.
אזויפיל בחורים און מיידלעך, אינגעלייט און ווייבלעך זאגן אז די קונטרסים איז זייער גאנצע חיות, זיי זענען אויסגעהונגערט א גאנצע וואך פאר די בריוו.
דא האסטו א מעשה פאר די קינדער אפטיילונג, די מעשה ווי אזוי דער רבי איז געווען באהאלטן אין זיינע יונגע יארן, ער האט זיך געמאכט ווי א פשוט'ער מענטש און שטילערהייט האט ער געדינט דעם אייבערשטן.
די מעשה איז אביסל א לענגערע מעשה, דו קענסט דאס צעטיילן פאר דריי וואכן מיט דריי בילדער, שפעטער ווען דו וועסט דרוקן אלע מעשיות פון עצתו אמונה פאר קינדער - זאלסטו דאס צאמשטעלן אינאיינעם.
"אין די שניי מיט'ן אייבערשטן"
קינדער ווער וויל זיין א צדיק?
איך פריי זיך זייער אז אלע קינדער ווילן זיין צדיקים; קינדער איר ווייסט אז מען קען זיין א צדיק און אויך שפילן, שפרינגען און טאנצן? איך וועל ענק דערציילן דעם רבינ'ס יונגע יארן.
דער הייליגער רבי האט זיך זייער אויסבאהאלטן נאך זיין חתונה, קיינער האט נישט געוויסט ווער דער רבי איז, נאר דער רבי'ס ווייב; דער רבי האט געבעטן זיין ווייב די צדקת סאשיא זי זאל נישט דערציילן פאר קיינעם פון זיין עבודות השם. דער רבי פלעגט שטילערהייט לערנען און דאווענען, ער פלעגט גיין אין וואלד רעדן צום אייבערשטן, אויך האט ער זיך באהאלטן אויף די אנדערע זייט טייך, דארט האט ער געלערנט און געדאווענט.
געווען איז דאס אינמיטן ווינטער, עס איז קאלט, עס גייט א פראסט, די טייך אין הוסיאטן איז פארפרוירן, מענטשן גייען אויפ'ן טייך, מען נוצט די טייך פאר א וועג צו גיין פון איין שטאט צום צווייטן. עס גייט דארט אויך רבי אפרים זכרונו לברכה דעם רבינ'ס שווער און זעט ווי זיין איידעם - דער רבי - שפילט זיך מיט חברים, זיי גליטשן זיך אין די שניי, ער ווערט אזוי צעבראכן, ער קען דאס נישט אויסהאלטן, ער טראכט צו זיך: 'איך האב אים גענומען ווייל ער איז אן אייניקל פון הייליגן בעל שם טוב זכותו יגן עלינו, איך האב געמיינט איך האב גענומען פאר מיין טאכטער אן ערליכער איידעם; ער לערנט נישט, ער דאווענט נישט, ער קען אפילו נישט קיין עברי'.
ביז דא לייג איין וואך. מאך א בילד ווי א בחור מיט א שטריימל גליטשט זיך אין די שניי, אין די זייט שטייען צוויי עלטערע אידן, איינער ווייסט פאר'ן צווייטן מיט די הענט, א תנועה ווי ער איז נישט צופרידן פון דעם וואס דער בחור שפילט זיך מיט די שניי.
לייג נאך די שטיקל מעשה:
קינדער, איר ווייסט אבער יא דעם אמת אז עכט איז דער רבי געווען זייער ערליך, ער האט געלערנט און געדאווענט, און אפילו ווען ער האט געשפילט מיט די שניי - האט ער דאס געטון מיט'ן אייבערשטן. מען קען שפילן, שפרינגען און טאנצן, און זיין דבוק צום אייבערשטן, זאגן א גאנצע צייט: "שכוח אייבערשטער!", "איך דאנק דיר אייבערשטער"; אויב מען צעקלאפט זיך זאגט מען: "אלעס איז דער אייבערשטער!" "אלעס איז פאר מיין טובה".
קינדער טייערע, אז מיר וועלן טון וואס דער רבי האט אונז געלערנט - וועלן מיר אויך זיין גרויסע צדיקים.
חלק ב':
טייערע קינדער מיר האלטן אינמיטן דערציילן ווי אזוי דער רבי האט געדינט דעם אייבערשטן אין זיינע יונגע יארן און קיינער האט נישט געוויסט אז ער איז א צדיק, ער האט זיך געמאכט ווי א פשוט'ער מענטש.
ווער געדענקט וואו מיר האלטן אין די מעשה?
רבי אפרים זכרונו לברכה, דעם רבינ'ס שווער - זעט ווי זיין איידעם שפילט זיך מיט די שניי, ער ווערט אזוי צעבראכן, ער קען דאס נישט אויסהאלטן, ער טראכט צו זיך: 'איך האב אים גענומען ווייל ער איז אן אייניקל פון הייליגן בעל שם טוב זכותו יגן עלינו, איך האב געמיינט אז איך האב גענומען פאר מיין טאכטער אן ערליכער איידעם, דערווייל לערנט ער נישט, ער דאווענט נישט, ער קען אפילו נישט קיין עברי'.
און יעצט ליינט ווייטער:
רבי אפרים זכרונו לברכה איז געווען א גרויסער בעל מכניס אורח, עס פלעגן קומען צו אים גרויסע צדיקים און ער האט יעדן איינעם זייער שיין אויפגענומען. איינמאל איז אנגעקומען צו אים אין שטוב א גרויסער צדיק, א תלמיד פון הייליגן מעזריטשער מגיד זכרונו לברכה. רבי אפרים האט זיך באקלאגט פאר אים, ער האט זיך אויסגעגאסן פאר אים דאס הארץ: "איך האב דא א גרויסע פראבלעם, איך האב גענומען פאר אן איידעם אן אייניקל פון הייליגן בעל שם טוב, אבער ער לערנט נישט! ער שפילט זיך מיט די קינדער, ער האט שוין אפילו פארגעסן די עברי, ער קען נישט ליינען בכלל!"
דער גאסט, דער גרויסער צדיק - זאגט פאר רבי אפרים: "איר מאכט א טעות! עס קען נישט זיין, עס איז זיכער נישט אמת!" דער צדיק האט מורא געהאט צו רעדן אויף אן אייניקל פון בעל שם טוב, אבער רבי אפרים, דעם רבינ'ס שווער, זאגט אים: "הלוואי זאל איך מאכן א טעות, איך זאג אייך ער קען נישט ליינען, ער האט פארגעסן די עברי, ער שפילט א גאנצן טאג מיט חברים; פרובירט אים אויס, געבט אים צו ליינען א ספר וועט איר זען אז ער קען נישט קיין עברי", דער צדיק זאגט פאר רבי אפרים: "רופט אהער אייער איידעם, איך וועל אים געבן צו ליינען".
דער רבי קומט צו גיין מיט זיין שווער, דער צדיק האלט אינמיטן זאגן משניות, ער נעמט זיין משניות און זאגט פאר'ן רבי'ן: "איך וויל הערן אויב דו קענסט ליינען די ווערטער פון משניות", ער עפנט די משניות ביי מסכת בבא קמא פרק ב משנה ג: "הַכֶּלֶב וְהַגְּדִי שֶׁקָּפְצוּ מֵרֹאשׁ הַגָּג", און ער זאגט פאר'ן רבי'ן: "זאג!" דער רבי איז געווען זייער קלוג, דער רבי האט נישט געוואלט מען זאל וויסן אז ער לערנט, האט ער זיך געמאכט ווי ער האט פארגעסן ווי אזוי מען ליינט, ער הייבט אן זאגן: "הַכֶּלֶב וְהַגְּדִי", די הינט מיט די ציג, "שֶׁקָּפְצוּ מַארְשׁ", וואס האבן געטאנצן א מארש; דער צדיק האט זיך זייער פארשעמט, ער האט נישט געקענט גלייבן וואס דא גייט פאר, דעם רבינ'ס שווער רבי אפרים זאגט: "איך האב אייך געזאגט אז ער האט שוין פארגעסן אפילו די עברי!"
דער צדיק נעמט דעם רבי'ן אין א זייט און זאגט אים מוסר: "דו שעמסט זיך נישט?! דו ביסט אן אייניקל פון הייליגן בעל שם טוב זכותו יגן עלינו, דו ביסט אן אייניקל פון דעם גרויסן צדיק רבי נחמן הוראדענקער זכותו יגן עלינו, דיין שווער האט דיר געגעבן א גרויסער נדן, אסאך געלט ביי דיין חתונה, און דו לערנסט נישט! דו האסט שוין אפילו פארגעסן די עברי!!!" און ער געבט דעם רבי'ן צוויי געזונטע פעטש אין פנים. דער רבי וויינט, דער רבי וויל נישט זאגן ווער ער איז, דער רבי וויל זיין באהאלטן, דער רבי מאכט זיך ווי ער קען נישט לערנען.
ביז דא לייג די אנדערע וואך. מאך א בילד ווי אן עלטערער איד געבט א פאטש פאר א בחור, אין דער זייט א בילד ווי א הינט מיט א ציג טאנצן א מארש; עס מוז זיין אינטערעסאנט פאר די קינדער, אזוי גייען אריין די מעשיות זייער שטארק אין זייער הארץ.
לייג נאך די שטיקל מעשה:
קינדער, מיר ווייסן דעם אמת אז דער רבי האט יא געקענט ליינען, ער האט זייער פלייסיג געלערנט, געדאווענט און גערעדט צום אייבערשטן, דער רבי האט נישט געוואלט מען זאל שמועסן פון אים, ער האט געוואלט זיין אויסבאהאלטן פון די וועלט; מיר לערנען זיך ארויס פון די מעשה צו רעדן צום אייבערשטן שטילערהייט, אזוי וועלן מיר זיין גרויסע צדיקים.
חלק ג:
טייערע קינדער, מיר האלטן אינמיטן דערציילן די מעשה פון הייליגן רבי'ן, ווי ער האט זיך באהאלטן אין זיינע יונגע יארן, ער האט נישט געוואלט מען זאל וויסן פון זיין עבודות השם.
קינדער, ווער געדענקט וואו מיר האלטן אין די מעשה?
לאמיר איבערגיין און קורצן פון פריער. דער רבי'ס שווער רבי אפרים האט ביי זיך א גאסט א צדיק, און יענער צדיק זעט אז דער רבי לערנט נישט, ער האט שוין אפילו פארגעסן די עברי, דער צדיק נעמט דעם רבי'ן אין א זייט און זאגט אים מוסר: "דו שעמסט זיך נישט?! דו ביסט אן אייניקל פון הייליגן בעל שם טוב זכותו יגן עלינו! דו ביסט אן אייניקל פון דער גרויסער צדיק רבי נחמן האראדענקער זכותו יגן עלינו, דיין שווער האט דיר געגעבן א גרויסער נדן, אסאך געלט ביי דיין חתונה - און דו לערנסט נישט! דו האסט שוין אפילו פארגעסן די עברי!" ער האט געגעבן דעם רבי'ן צוויי געזונטע פעטש אין פנים און דער רבי האט זייער געוויינט.
און יעצט ליינט ווייטער:
דער צדיק דער גאסט וואס האט געגעבן פאר'ן רבי'ן צוויי פעטש גרייט זיך אהיים צו פארן, ער פארט ארויס פון הוסיאטין, ער זיצט אין וואגן און עפעס הערט ער, ער בעט דעם בעל עגלה זאל אפשטעלן די וואגן, ער הערט איינעם וויינען, דער בעל עגלה ווערט דערשראקן און ער שטעלט אפ די וואגן.
זיי הערן ביידע א וויינעדיגע קול, א זיסע קול; זיי גייען אראפ פון וואגן און גייען נאך דעם קול, דער צדיק זאגט פאר'ן בעל עגלה: "עס הערט זיך א קול ווי איינער דאווענט", פלוצלונג זעען זיי א איד אין וואלד אנגעטון מיט טלית און תפילין דאווענט מיט א ברען, מיט א פלאקער; דער איד וויינט, דער איד בענקט, דער איד זאגט די ווערטער פון פסוקי דזמרה מיט אזא הארציגקייט.
דער צדיק ווערט דערשראקן, ער שפירט ווי ער גייט חלש'ן, ער דערקענט דעם מענטש, ער שרייט: "אוי, וויי איז מיר, איך האב געגעבן דעם מענטש צוויי פעטש?!?!" ער כאפט שוין וואס גייט פאר, דאס איז דער רבי, רבי אפרים'ס איידעם, דער אייניקל פון בעל שם טוב זכותו יגן עלינו, ער פארשטייט שוין אז דער רבי האט זיך געמאכט ווי ער קען נישט קיין עברי, עכט איז ער א באהאלטענער צדיק! ער וויינט צום רבי'ן: "זיי מיר מוחל, פארגעב מיר!" דער רבי זאגט אים: "איך בין דיר מוחל מיט מיין גאנצע הארץ נאר אויב דו זאגסט מיר צו אז דו גייסט קיינעם נישט דערציילן, ווי לאנג איך לעב, וואס דו האסט דא געזען..."
(מיר ווייסן די מעשה ווייל דער צדיק האט געלעבט לענגער פון רבי'ן, ער איז אמאל איינשטאנען ביי חייקל, דער חזן פון רבי'ן, דעמאלט האט ער דערציילט די מעשה).
ביז דא לייג די אנדערע וואך, מאך א בילד ווי מען זעט דעם רבי'ן אין וואלד מיט טלית און תפילין, ער שטייט ביי א בוים, ער דאווענט און וויינט, פון די זייט שטייט דער רב, דער בעל עגלה, די פערד און וואגן, זייער פנים איז דערשראקן.
לייג נאך די שטיקל מעשה:
אזוי איז דער רבי אויסגעוואקסן דער הייליגער רבי, ער האט געדאווענט און געלערנט, ער איז געגאנגען התבודדות, געבעטן דעם אייבערשטן, געוויינט צום אייבערשטן - ביז ער איז געווארן דער הייליגער רבי.
אז מיר וועלן פאלגן דעם רבי'ן, מיר וועלן רעדן צום אייבערשטן, מיר וועלן זינגען צום אייבערשטן, מיר וועלן אים דאנקען אויף אלעס - וועלן מיר ווערן גרויסע צדיקים.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת ויגש, ג' טבת, שנת תשפ"ב לפרט קטן
מרת ... תחי'
ביטע איבערגעבן פאר מרת ... תחי'; זי שרייבט מיר לאנגע בריוו, איך דארף זיך אנשטרענגען דאס צו ליינען, עס איז נישט קלאר געשריבן; עס גייט מיר אוועק אסאך צייט צו ליינען די בריוו.
אויב זי וויל איך זאל ליינען אירע בריוו און איר ענטפערן - זאל זי עס שרייבן קלאר און מסודר, אז נישט וועל איך עס נישט ליינען; עס נעמט מיר זייער אסאך צייט.
דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת מקץ, כ"ו כסליו, ב' דחנוכה, שנת תשפ"ב לפרט קטן
די חשוב'ע תלמידה ... תחי'
איך ליין אלע אייערע בריוו, איך האב זייער הנאה צו ליינען אייערע בריוו, שרייבט נאך.
זייט שטארק, איר זאלט וויסן אז דער אייבערשטער איז מיט דיר, ביי דיר און נעבן דיר.
בעזרת ה' יתברך
יום ה' פרשת וישב, כ"א כסליו, שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
מזל טוב פאר דיין בר מצוה! דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט אויסוואקסן אן ערליכער איד, א גרויסער צדיק.
דיין טאטע האט מיר געשיקט בילדער פון דיין בר מצוה; איך באוואונדער דיין קלוגשאפט, דו ביסט יונג אבער דו האסט שכל מער פון עלטערע, דו האסט געבעטן דיינע עלטערן פאר א פשוט'ע בר מצוה, עס האט זיי נישט געקאסט קיין געלט; וואויל איז דיר.
דו בעטסט איך זאל דיר שרייבן הדרכה ווי אזוי זיך צו פירן אין לעבן.
די ערשטע זאך אינדערפרי זאלסטו אפגיסן נעגל וואסער, גיי נישט אראפ פון בעט אן נעגל וואסער. טו זיך אן און גיי אין מקוה, דער רבי זאגט: "די ערשטע זאך איז מקוה"; ברסלב'ער חסידים זענען זייער מקפיד נישט צו פארפעלן מקוה קיין איין טאג.
יעצט אז דו ביסט אין ישיבה זאלסטו גיין מיט זייער סדר היום; ווען מען דארף זיין ביים לערנען - זאלסטו זיין גרייט אין צייט, און ווען מען דארף זיין ביים דאווענען - זאלסטו זיין גרייט, סדר איז זייער וויכטיג פאר עבודות השם.
ווען דו האסט איבריגע צייט זאלסטו זיך מסדר זיין א סדר צו לערנען די שיעורים. די ערשטע שיעור זאלסטו זיך מאכן אין מקרא; לערן יעדן טאג א חלק פון די פרשה, זונטאג ביז שני, מאנטאג ביז שלישי און אזוי ווייטער, ביז סוף וואך - די גאנצע פרשה שנים מקרא ואחד תרגום מיט רש"י.
די צווייטע שיעור זאלסטו זיך מאכן אין משניות; זע צו לערנען יעדן טאג אכצן פרקים, אויב איז דיר שווער צו זאגן אכצן פרקים אין איין צי קענסטו עס איינטיילן אין דריי; זעקס פרקים אינדערפרי, זעקס פרקים נאכמיטאג און זעקס פרקים ביינאכט.
אכצן פרקים משניות איז זייער וויכטיג פאר א יונגער בחור; קוק נישט אויב דו פארשטייסט וואס דו לערנסט, דו זאג די ווערטער פון די משניות, פארשטייסט איז גוט און אז נישט זאלסטו ווייטער זאגן מיט א שטארקע עקשנות, דאס וועט דיר מאכן פאר א גרויסער צדיק.
אויך זאלסטו זיך מאכן א שיעור אין גמרא און אויך זאלסטו זאגן יעדן טאג תהלים.
ווען עס ווערט נאכט - גיי שלאפן; דריי זיך נישט אין די גאסן, גיי נישט צו קיין חבורות, גיי שלאפן פרי און שטיי אויף פרי.
זיי מקפיד אויף קריאת שמע שעל המטה. זיי זיך מרגיל צו ליינען קריאת שמע בנוסח אריז"ל; אנהייב איז דאס שווער, אבער אז מען טוט דאס א לאנגע צייט אין איין צי - ווערט דאס ווי א געוואוינהייט.
ועל כולם זאלסטו גיין התבודדות, רעד צום אייבערשטן אויף דיין אייגענע שפראך; בעט אים ער זאל דיר העלפן דו זאלסט זיין א צדיק, בעט אים ער זאל דיר מקרב זיין צו אים. רעד צו אים אלעס וואס ליגט דיר אויפ'ן הארץ, זאג אים ווי שטארק דו ווילסט זיין גוט, ווי שטארק דו ווילסט זיין ערליך. דער רבי זאגט אז התבודדות, דאס איז די סוד ווי אזוי מען ווערט א צדיק.
שרייב מיר לכל הפחות יעדע וואך א בריוו וועסטו מיר מחי' זיין.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
ערב שבת קודש פרשת וישב, מכרכים החודש, כ"ב כסליו, שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד מיינע טייערע חברים, תלמידי היכל הקודש ירושלים, ה' עליהם יחיו
איך בעט אייך זייער, שטארקט אייך אינאיינעם, זייט אייך מחזק מיט די זיסע עצות פון הייליגן רבי'ן. געדענקט, אונזער הצלחה איז נאר אז מיר וועלן זיך ליב האבן און זיך ליידן; אז מיר וועלן זיך ליב האבן - וועלן מיר קענען אריינברענגען אורו של משיח, דעם רבינ'ס שכל - אין די גאנצע וועלט.
פארשטייט גוט, יעדער מענטש איז א שכל פרטי, יעדער מענטש האט זיין וועג ווי אזוי ער טראכט, זיין וועג ווי אזוי ער פירט זיך, מיר אלע קומען צום רבי'ן דער רבי זאל אונז היילן, דער רבי זאל אונז ברענגען צום תכלית, מיר זאלן טראכטן פון בורא כל עולמים. ווען מען נעמט זיך צאם א גאנצער עולם קען אויסקומען רייבערייען, דער שלעפט אהער, דער שלעפט אהין, יעדער איינער האט דאך זיין וועג פון טראכטן, אבער אז מען קוקט אויף די נשמה, מען קוקט אויף די תכלית; פארוואס מען האט זיך צאמגענומען - דעמאלט איז גוט, דעמאלט האט מען זיך ליב.
מיינט נישט אז איך בין ווייט פון ענק; מצד הגוף זענען מיר אביסל ווייט, אבער מיין הארץ, מיין מח - איז מיט ענק. איך האלט מיט יעדע ריר ביי אייך אין שול, די גבאים שרייבן מיר יעדע פרט ופרט, איך פריי זיך בעיקר מיט איין זאך, דאס איז ביי מיר דער עיקר; אינגעלייט און בחורים שרייבן מיר אז מען האלט זיך זייער באחדות, יעדער שפירט זיך גוט אין שול, מען שמייכלט איינער צום צווייטן, מען פארגינט זיך איינער דעם צווייטן; דעריבער שרייב איך אייך, זייט ממשיך מיט די וועג ווי אזוי איר פירט זיך - וועט דער בית המדרש אין ירושלים זיין א מאגאנעטישער פלאץ, עס וועלן קומען און קומען בחורים און אינגעלייט, אלע וועלן טרעפן חיזוק דארט.
יעצט קומט דער הייליגער יום טוב חנוכה, ביי אונז פירט מען זיך אנצוטון בגדי שבת ווען מען צינדט, מען דאווענט מעריב און מען גייט אהיים גלייך צינדן. מוהרא"ש איז געווען זייער ברוגז אויף די וואס פארן אוועק שבת חנוכה, לאזן איבער די ווייב און קינדער; מוהרא"ש זאגט, חנוכה איז א חינוך יום טוב, חנוכה איז א צייט וואס דער טאטע זיצט אין שטוב מיט די קינדער, מען פריידט זיך, מען זינגט און מען טאנצט אינאיינעם.
איך בין געווען די וואך ביי א נסיעה צו מקומות הקדושים, איך האב זייער הנאה געהאט פון די נסיעה, בעיקר צו זיין מיט אפאר חברים פון אונזער בית המדרש אין ירושלים. אינו דומה ווען מען זיצט אפאר טעג אינאיינעם, מען זיצט אינאיינעם, מען פארט גאנצע טעג און נעכט אינאיינעם, דעמאלט זעט מען דעם מענטש דורך און דורך, איך האב זייער הנאה געהאט.
מיר האבן גערעדט אויפ'ן וועג אסאך נקודות ווי אזוי א שול דארף זיך פירן, די גבאים וועלן אייך שוין איבערגעבן. איך וויל זייער שטארק אז דער שול אין ירושלים זאל זיך פירן מיט א מורא'דיגע דרך ארץ וואס מען זעט נישט ערגעץ אנדערש.
איך האב געהערט פון די גבאים בשעת די נסיעה אז איר ווארט זייער שטארק אויף א בריוו, דער גאנצער עולם וויל אזוי שטארק א בריוו; וועל איך פרובירן מיט אלע כוחות אייך צו שרייבן יעדע וואך א בריוו.
א פרייליכן שבת און א ליכטיגער חנוכה.
בעזרת ה' יתברך
יום ד' פרשת וישב, כ' כסליו, שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי
איך האף דו געבסט אכטונג אויף דיין ווייב תחי'. נישט לאנג צוריק האב איך דיר געשריבן א בריוו ווי אזוי אכטונג צו געבן אויף א ווייב, איך האף דו חזר'סט די בריוו. וואלסט ווען געדארפט נעמען אלע בריוו וואס איך האב דיר פערזענליך געשריבן, דאס צאמבינדן און דאס חזר'ן כאטשיג איינמאל א וואך.
איך האב דיר געשריבן אזעלכע וויכטיגע זאכן; עס איז נישט קיין חידושים, עס שטייען אין די בריוו פשוט'ע זאכן, אבער עס איז זייער וויכטיג, צום ביישפיל די אלע בריוו וואס רעדן זיך פון שלום בית; ווי אזוי צו רעדן מיט די ווייב, ווי אזוי אכטונג צו געבן אויף איר, נישט אוועק מאכן איר משפחה, איר לאזן גיין צו משפחה, איר לאזן קויפן קליידער, נישט זיין קיין קמצן, געבן גוטע ווערטער - דאס אלעס זענען זייער פשוט'ע זאכן. עס זעט אויס קינדיש, עס זענען דא מענטשן וואס לאכן פון די בריוו, אבער דער מציאות ווייזט אז מענטשן ווייסן נישט, אדער כאפט מען זיך נישט ווי וויכטיג דאס איז; הלוואי זאלסטו איבער'חזר'ן אלע בריוו וואס דו האסט באקומען און אכטונג געבן אויף דיין ווייב.
דו האסט באקומען פון הימל א מתנה, אזא אשת חיל, זי איז דיר אזוי געטריי - דארפסטו איר מכבד זיין, רעדן שיין, ווייך און הארציג צו איר. זי איז זייער אן איידעלע, בבחינת בת מלך, וואס מען דארף רעדן ווייך און הארציג.
טראג איר וואו זי וויל גיין, נעם איר אריין אין שטאט צו אירע עלטערן און צו איינקויפן, נישטא קיין וויכטיגערע זאך ווי שלום בית, ווייל ווען עס איז אתה שלום וביתך שלום, דעמאלט איז וכל אשר לך שלום; אלעס איז גאנץ מיט שלום בית.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת וישלח, י"ב כסליו, שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
יא, זיכער; אז דו וועסט געבן צדקה צו דרוקן די גליונות און די נייע ספרים עצתו אמונה - וועסטו האבן א ישועה.
די הבטחה וואס מוהרא"ש האט צוגעזאגט, אז ווער עס וועט נעמען א חלק אין דרוקן אשר בנחל וועט זען ישועות, דאס גייט אויך ארויף אויף די גליונות און קונטרסים. וואס שטייט אין די גליונות? וואס שטייט אין די נייע ספרים? עס שטייט נאר ווערטער, שכל און חיזוק פון מוהרא"ש, אזויפיל אידן זענען זיך מחזק מיט דעם, אזויפיל אידישע שטובער שטייען בזכות דעם, אזויפיל קומען צוריק צום אייבערשטן בזכות דעם, וואס איז בכלל די פראגע?
וואויל איז דעם וואס נעמט א חלק אין דרוקן די גליונות מידי שבת בשבתו; די גליונות מאכן אזא מהפכה אין די וועלט, עס איז נאכנישט געווען אזא הפצה אין ברסלב אזוי ווי די הפצה מיט די גליונות. אלע ליינען דאס, אלע ווארטן אויף דעם; מענטשן גייען פון שול צו שול זוכן א גליון, מען ווערט צוגעקלעבט צו דעם, בפרט צו די בריוו פון עצתו אמונה, איש אמונות; מענטשן זאגן אז דאס לעבט זיי אויף, דאס איז זיי אזוי מחזק.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת ויצא, ה' כסליו, שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
איך האב געהאט א פראבלעם מיט מיין אימעיל, עס האט זיך פארמעקט זייער אסאך בריוו. איך האב נאכנישט געהאט א געלעגנהייט צו ליינען דיין בריוו, זיי אזוי גוט און שיק איבער די בריוו אויף וואס דו ווארטסט א תשובה; איך וועל דיר בלי נדר ענטפערן.
איך שטעל זיך פאר אז צענדליגער מענטשן מיינען אז איך וויל זיי נישט ענטפערן; וואס זאל איך טון אז דאס האט פאסירט.
גיי צום אייבערשטן, ביים אייבערשטן פארמעקט זיך נישט קיין איין ווארט, קיין איין גוטע ווילן, (פרשת תרומה, קנ:): "לֵית רְעוּתָא טָבָא דְּיִתְאֲבִיד מִקַּמֵּי מַלְכָּא קַדִּישָׁא", קיין איין גוטע ווילן גייט נישט לאיבוד.
בעט דעם אייבערשטן ער זאל רחמנות האבן אויף דיר.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת ויצא, ה' כסליו, שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי
איך הער זייער גוטע גרוסן פון דיין מלמד נרו יאיר אויף דיר, ער זאגט אז דו פירסט זיך אויף מיט דרך ארץ און דו לערנסט פלייסיג.
איך פריי זיך זייער צו הערן די גוטע גרוסן, איך האף צום אייבערשטן אז דו ביסט מקרב אלע קינדער, דו לעבסט בשלום מיט זיי אלע.
איינער פון די עלטערן האבן מיר געזאגט אז זיין קינד וויינט אינדערהיים אז מען טשעפעט אים אין חדר; איך האף אז עס איז נישט אמת, איך האף אז עס איז נישט דו, איך וועל רעדן צו יענער קינד, אפשר איז עס נאר אן איינרעדעניש.
על כל פנים, דיר בעט איך דו זאלסט יעדן ליב האבן, יעדן געבן גוטע ווערטער. דו ביסט א טייער קינד, איך האב דיר זייער ליב, איך האף דו וועסט אויסוואקסן א גרויסער צדיק.
מוהרא"ש זאגט, א צדיק ווערט מען ווען מען בייגט זיך איין פאר א צווייטן איד. די אות צדיק איז אזוי ווי אן איינגעבויגענע מענטש וואס טראגט א יוד אויף די פלייצע 'צ'.
אויך בעט איך דיר זייער זאלסט מיר שרייבן בריוו, אמאל פלעגסטו מיר שרייבן איין מאל א וואך; איך ווארט אויף דיינע בריוו.
בעזרת ה' יתברך
יום ה' פרשת ויצא, ז' כסליו, שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
איך נעם אן די מוסר; עס קומט זיך מיר אסאך מער.
בנוגע דיין זון; געלויבט דעם אייבערשטן ער איז זייער וואויל, ער לערנט פלייסיג און פירט זיך מיט יראת שמים.
אויף דיין טענה פארוואס איך ענטפער דיר נישט וועגן די שידוך; דאס נישט ענטפערן - דאס איז די תשובה, קומט אויס אז איך האב דיר יא געענטפערט.
איך האף צום אייבערשטן אז דו וועסט זיך זייער שטארקן אפילו איך קום נישט אן צו רעדן צו דיר און דיר צו ענטפערן, פון הערן די שיעורים און לערנען די בריוו באקומט מען ענטפערס אויף יעדע פראגע און יעדע ספק.
איך פארשטיי אז דו ווילסט פריוואטע אויפמערקזאמקייט; זיי מיר מוחל, איך בין פארנומען מיט די בחורים און קינדער, דאס איז ביי מיר די ערשטע און דאס וויכטיגסטע, און אז עס בלייבט איבער צייט דארף איך לערנען מיינע שיעורים און פארשטייט זיך אהיים גיין העלפן מיין ווייב. אפשר איז דא אנדערע פלעצער וואס מען קען באקומען מער פריוואטע אויפמערקזאמקייט, דא אין היכל הקודש אפילו איינער זאל קיינמאל נישט קומען רעדן פריוואט, אויב עפנט ער זיינע אויערן ווי א טראכטער און הערט אויס די שיעורים, ער עפנט די אויגן און לערנט די בריוו - איז נישטא קיין זאך וואס ער זאל נישט זען און האבן א תשובה דערויף.
מיט דעם אלעם וועל איך פרובירן צו מאכן צייט פאר דיר.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ד' פרשת חיי שרה, כ"א מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
פאר געזונטערהייט און זאלסט צוריק קומען געזונטערהייט. איך וויל מיט דיר שיקן א מתנה פאר דער בר מצוה בחור, ...'ס זון. איך האב גרויס הכרת הטוב פאר משפחת ..., זיי האבן געעפנט ביי זיי אין שטוב דעם בית המדרש היכל הקודש ירושלים, אויך ביי זיי אין שטוב דרוקט מען די גליונות און די נייע ספרים עצתו אמונה איש אמונות, וואס אזויפיל מענטשן האבן ממש לעבן פון דעם.
אויך שיק איך דיר א זילבערנע ה, געב דאס פאר ..., אויך געב אים די בריוו. ער איז א גרויסער מפיץ, ער רוט נישט, ער איז א פלאם פייער, ער שטייט אונטער די אלע פרישע מקורבים.
לאז גריסן אלע חברים, דערצייל זיי וואס דא טוט זיך; דערצייל זיי ווי פארנומען איך בין, זיי האבן אסאך מאל חלישות הדעת אז איך ענטפער נישט זייערע בריוו, בפרט די חבורות בעטן יעדע וואך א בריוו, אויך די שול אין ירושלים בעטן יעדע וואך א בריוו און איך קום נישט אן אלץ זיי צו שרייבן, דערצייל זיי וואס ליגט אויף מיר, זיי זאלן מיר דן זיין לכף זכות.
דא האסטו א מעשה פאר די קינדער עצתו אמונה פרשת תולדות, די מעשה פונעם בענקל, ווי דער רבי האט הנאה געהאט אז דער שוחט האט געטראכט יעדן טאג פון רבי'ן א האלבע יאר אין איין צי.
די מלמדים און טיטשערס נעמען די עצתו אמונה פאר קינדער און ליינען דאס מיט די קינדער, אזוי וועלן זיי אריינלייגן אין די קינדער די זאך פון טון פאר'ן רבי'ן, אויך די עלטערן וועלן ארויסנעמען אן התעוררות, זיי וועלן אנהייבן טון עפעס פאר'ן רבי'ן יעדן טאג.
דא האסטו די מעשה:
ווער האט היינט געטראכט פון רבי'ן? ווער האט היינט עפעס געטון פאר'ן רבי'ן?
אלע קינדער וואונדערן זיך: 'וואס דארף מען טראכטן פון רבי'ן? וואס דארף מען טון פאר'ן רבי'ן?' די קינדער ווייסן שוין, יעצט גייט מען דערציילן א שיינע מעשה פון רבי'ן.
קינדער איר זענט גרייט?!
קינדער, קוקט וואס דער שוחט פון טעפליק שלעפט, ער שלעפט א גרויסע בענקל, אזא שיינע בענקל! קוק די שיינע בלומעלעך, די צוויי לייבן ביי די הענטלעך, דאס איז דאך עפעס הערליך שיין, אויסנאם שיין; דאס איז האנט ארבעט! איין שטיק וואונדער! אלע באוואונדערן דעם בענקל, מען קען זיך נישט גענוג אפזעטיגן פון קוקן אויף דעם בענקל, "מאכט פלאץ!" שרייען אלע, ער וויל אריינגיין צום הייליגן רבי'ן, ער האט געמאכט דעם בענקל פאר'ן רבי'ן.
דער איד עפנט אויף די טיר, ער שטייט שוין ביים רבינ'ס שטוב, ער זאגט: "רבי, איך האב געברענגט א מתנה, א בענקל! איך האב דאס אליינס געמאכט, איך האב דאס אויסגעשניצט מיט מיינע הענט!" דער רבי באטראכט דעם בענקל און פרעגט: "זאגט מיר, ווי לאנג האט אייך גענומען צו מאכן דעם שיינעם בענקל?" דער איד ענטפערט: "רבי, דער בענקל האט מיר גענומען צו מאכן א האלבע יאר", "א האלבע יאר?" - פרעגט דער רבי, "דאס האסטו געמאט א גאנצן טאג פאר א האלבע יאר אין איין צי?" זאגט דער איד: "ניין, איך האב נישט געארבעט א גאנצן טאג אויף דעם, איך האב יעדן טאג געארבעט איין שעה צו בויען דעם בענקל פאר א האלבע יאר", רופט זיך אן דער רבי: "אזוי? דו האסט געטראכט פון מיר יעדן טאג א שעה, א האלבע יאר אין איין צי?" דער רבי האט געשמייכלט, דער רבי האט זייער הנאה געהאט.
קינדער, איר ווייסט פון וואס דער רבי האט הנאה געהאט? פון די שיינע בענקל אדער פון דעם אז דער איד האט יעדן טאג געטראכט פון רבי'ן פאר א שעה? טייערע קינדער, מוהרא"ש זאגט אונז אז דער רבי האט מער הנאה געהאט פון דעם אז דער איד האט געטראכט יעדן טאג פון רבי'ן, ער האט יעדן טאג עפעס געטון פאר'ן רבי'ן - ווי פונעם בענקל אליינס... דער בענקל איז טאקע זייער א שיינע בענקל, איר אלע האט שוין געזען דעם בענקל, עס ליגט אין בית המדרש, מען מאכט דערויף ברית'ן, מען נוצט דאס פאר די כסא של אליהו; אבער דער וואס לעבט מיט א צדיק, טראכט פון צדיק און טוט עפעס יעדן טאג פאר'ן צדיק - דאס איז נאך מער חשוב ביים רבי'ן.
קינדער, מיר גייען יעדן טאג עפעס טון פאר'ן רבי'ן; די אינגלעך וועלן ריין מאכן די חדר, די מיידלעך וועלן ריין מאכן אין סקול, אלע וועלן אכטונג געבן צו האלטן ריין די באס, מיר וועלן העלפן אוועק פאקן די ספרים אין שול; ווייל אלעס וואס מען טוט אין שול, חדר און סקול - איז העלפן דעם רבי'ן. דער רבי קוקט פון גן עדן און זעט ווי מיר טוען פאר אים, ווי מיר טראכטן פון אים, ווי מיר זענען אים משמש; 'משמש' מיינט 'מיר באדינען אים'; דער רבי שמייכלט צו אונז, ער האט ליב ווען מען איז צוגעבינדן צו אים.
אלע קינדער, לאמיר זינגען: "אשרינו שזכינו ל'שמש' את רבינו, אשרינו! אשרינו!"
מאך א בילד ווי א איד האלט א בענקל אין דער הייעך, ער זאל נאך מאלן דעם בענקל וואס מיר האבן אין שול, דעם רבינ'ס בענקל; און פון דער זייט שטייען מענטשן און באוואונדערן זיך.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ה' פרשת חיי שרה, כ"ב מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
דו לערנסט נישט די נייע וועכנטליכע ספרים "עצתו אמונה" און "איש אמונות"? עס איז געווען א בריוו פאר צוויי וואכן צוריק וואו איינער פרעגט דיין שאלה, אויב מען מעג ליינען קריאת שמע און לערנען ווען מען דארף גיין אין מקוה פאר טבילת עזרא.
איך האב געמיינט די אינגעלייט פון דיין חבורה אין ארץ ישראל לעבן מיט די בריוו; א שאד דו ליינסט נישט די בריוו, די נייע ספרים, די וועכנטליכע קונטרסים "עצתו אמונה" און "איש אמונות"; דארט איז דא אזויפיל חיזוק, אזויפיל עצות, פראקטישע עצות פאר'ן לעבן; ווען מען ליינט דאס - ווערט פארענטפערט אלע ספיקות, אלע קשיות.
דא האסטו דעם בריוו:
לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א, איך האב ברוך ה' זוכה געווען פארגאנגענע יאר צו ענדיגן גאנץ חמשה חומשי תורה, און יעצט אנגעהויבן פון פריש די הייליגע תורה, און דאס איז אלעס אין אייער זכות, א גרויסן יישר כח.
איך וויל פרעגן אויב מען מעג לערנען אינדערפרי פאר די מקוה. איך שטיי אויף געווענליך אום זיבן אזייגער און איך דאווען אום ניין אזייגער. ביז דעמאלט געב איך אכטונג אויף די קינדער, און צען מינוט פאר'ן דאווענען גיי איך אין מקוה. און ווען איך דארף גיין אין מקוה, ווייס איך נישט אויב איך מעג לערנען תורה איידער איך גיי אין מקוה. היינט אינדערפרי האב איך געליינט א צייטונג פאר א שעה, אנשטאט צו לערנען, ווייל איך האב נאכנישט געקענט גיין אין מקוה.
וואס איז די ריכטיגע וועג זיך צו פירן מיט דעם? יישר כח
תשובה:
מען קען זיך גארנישט פארשטעלן דאס גרויסקייט פון מקוה; דער הייליגער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו האט געזאגט אז ער האט זוכה געווען צו אלע מדריגות ווייל ער איז געווען זייער נזהר אין מקוה, ער האט זיך זייער אסאך גע'טובל'ט.
דאס בעסטע איז מען זאל גיין גלייך אינדערפרי אין מקוה און נאכדעם דאווענען און לערנען, אבער אויב מען קען נישט גיין אין מקוה - דארף מען דאווענען און לערנען און שפעטער גיין אין מקוה; זייער אסאך מענטשן זענען זיך טועה, זיי לערנען נישט און דאווענען נישט ווען זיי האבן נישט קיין מקוה.
דאס וואס דו שרייבסט אז דו האסט נישט געקענט גיין אין מקוה, האסטו געליינט א צייטונג; אויף דעם זאגט שוין דער רבי (חיי מוהר"ן, סימן תקמז): "יֶשׁ אֲנָשִׁים שֶׁבִּשְׁבִיל חוּמְרָא אַחַת - מְבַטְּלִין הַרְבֵּה מְּאֹד מֵעֲבוֹדַת ה', כִּמְעַט הַכֹּל", עס זענען דא מענטשן וואס צוליב א חומרא פארלירן זיי אלעס אין עבודת השם; אז מען האט נישט קיין מקוה אדער מען קען נישט גיין וכו' - טאר מען נישט מבטל זיין תורה ותפילה, אז מען קען נישט גיין אין מקוה ליינט מען נישט קיין צייטונגען; צייטונגען זענען מטמא דעם מענטש במגע ובמשא.
אז מען האט נישט קיין מקוה, אדער מען קען נישט גיין אין מקוה און מען וויל זיין נזהר אין טבילת עזרא - קען מען בשעת הדחק יוצא זיין מיט ט' קבין, מען שטייט אונטער די שויער פאר פינף מינוט, אזוי האט מען כאטשיג ט' קבין.
וואויל איז דעם וואס איז מקפיד צו גיין אין מקוה, וועט ער זוכה זיין צו ווערן א גרויסער צדיק.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ד' פרשת וירא, י"ד מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר
איך וויל דיר מחזק זיין, גיי אן מיט די הייליגע ארבעט; דו האסט נישט קיין אנונג וויפיל גוטס קומט ארויס פון דיין ארבעט, הונדערטער און טויזנטער אידן זענען זיך מחי' מיט די בריוו פון ספר עצתו אמונה און ספר איש אמונות.
מוהרא"ש זאגט, עס איז דא הונדערטער און טויזנטער ספרי שאלות ותשובות, אבער אזא ספר ווי אשר בנחל, וואס מענטשן פרעגן זייערע שאלות; שאלות פון צרות, שאלות פון יסורים, שאלות פון שאול תחתית, שאלות וואס זיי קענען נישט פרעגן א צווייטער רב - דאס איז נישטא; א ספר וואס זאל מחזק זיין מענטשן און זיי צוריק ברענגן צום אייבערשטן - איז נאר אשר בנחל, און דאס זעלבע איז מיט די ספרים עצתו אמונה, איש אמונות.
איך ווארט שוין צו זען ווען עס וועט ארויסקומען נאך חלקים געהעריג געבינדן, און אויך ווארט איך בכליון עיניים אויף ספרי איש אמונות פון שנת תש"פ און פון שנת תשפ"א. וואלסטו געוויסט וויפיל אידן גייען אן מיט'ן לעבן בזכות די בריוו - וואלסטו געטאנצן פאר שמחה אז דו האסט א חלק אין דעם.
איך שרייב דיר א מעשה פאר די 'קינדער עצתו אמונה', איך שרייב עס אויף א וועג פאר קינדער, אז די עלטערן, די טאטע אדער מאמע, און אזוי אויך די מלמד מיט די טיטשער - זאלן דאס קענען פארציילן, עס זאל אריינגיין אין די קינדער דעם רבינ'ס ווילן, דער וועג ווי אזוי דער רבי וויל מיר זאלן דאווענען, נישט ווי קאלטע מענטשן, טרוקענע מענטשן, נאר מיט א חיות, מיט א שמחה.
דא האסטו די מעשה:
איינגענומען ברסלב
"טאטי, איך האב געזען א לאכעדיגע זאך אין שול, איינער פאטשט ביים דאווענען, הא הא עס איז אזוי פאני!"
אלע קינדער לאכן; טאקע, טאקע, ער פאטשט; עס איז זייער לאכעדיג.
דער טאטע ווערט זייער ערנסט און זאגט: "טייערע קינדער, איך וועל ענק דערציילן א שיינע מעשה וואס איז געווען ביים רבי'ן, אבער פאר איך דערצייל די מעשה וויל איך אייך פרעגן א פראגע, ווער ווייסט וואס האט דער רבי געזאגט ווען ער האט זיך אריינגעצויגן אין ברסלב? "איך האב איינגענומען די שטאט דורך? ... "
קיינער ווייסט נישט?
קינדער טייערע, רבי נתן זכרונו לברכה דערציילט (חיי מוהר"ן, סימן עח) ווען איך בין מקורב געווארן צום רבי'ן האט דער רבי זייער אסאך גערעדט פון דאס גרויסקייט פון פאטשען ביים דאווענען, דער רבי איז געשטאנען ביים טיר פון שול און געזאגט: "רבותי, פארוואס הערט מען נישט פאטשען ביים דאווענען? פארוואס דאווענט מען אזוי פארשלאפן? איך וויל צוריק ברענגען דאס אמאליגע אידן פון דעם הייליגן בעל שם טוב זכותו יגן עלינו, זיי פלעגן דאווענען מיט א לעבעדיגקייט".
דער טאטע דערציילט: "דעמאלט איז געווען ביים רבי'ן א מעשה, צוויי אידן האבן געשפעט פון א איד וואס האט געדאווענט מיט א לעבעדיגקייט, יענער האט געפאטשט ביים דאווענען און די צוויי אידן האבן חוזק געמאכט; דער רבי האט זיי אנגעשריגן, דער רבי האט זיי געזאגט: 'איר ווייסט נישט דאס גרויסקייט פון פאטשן ביים דאווענען! ווען מען פאטשט ביים דאווענען ווערט א ריינע לופט, מען ברענגט צו זיך לופט פון ארץ ישראל, מען באקומט א ריינע מח, אלע שלעכטע מחשבות גייען אוועק', דער רבי האט זיי זייער גע'מוסר'ט זיי זאלן נישט שפעטן פון דעם".
קינדער, איר גייט נאך שפעטן ווען איר זעט איינעם דאווענען מיט א לעבעדיגקייט און מיט פאטשן? "ניין, מיר גייען נישט שפעטן, מיר גייען אויך פאטשן!" אבער איר זאלט וויסן קינדער, מוהרא"ש זאגט אז מען דארף נישט פאטשן אז יענער זאל הערן, מען קען פאטשן פאר זיך, דאווענען מיט א לעבעדיגקייט.
נאכדעם האט דער רבי געזאגט: "איך האב איינגענומען די שטאט ברסלב דורך פאטשן און טאנצן"; אלע מענטשן פון די שטאט האבן זיך מבטל געווען פאר'ן רבי'ן, מען האט געפאלגט דעם רבי'ן אזוי ווי מען פאלגט א קעניג, דאס איז געקומען דורך דעם וואס דער רבי האט צוריק געברענגט די וועג ווי אזוי אמאליגע אידן פלעגן דאווענען, מיט א לעבעדיגקייט.
לאמיר אלע אינאיינעם גיין א טענצל, קינדער קומט טאנצן און פאטשן: "שבת טי רי רי ריי רייי ריי ריי".
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' האזינו, ח' תשרי, שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר, טרענספארטעישן מענידזשער
איך האב זייער הנאה פון דיר; פון דיין יראת שמים, פון דיין התמדת התורה און פון דיין געטריישאפט ווי דו העלפסט די מוסד אזוי געטריי מיט די באסעס און ווענס, ברענגען און טראגן די קינדער מידי יום ביומו.
א שאד דו ליינסט נישט די וועכנטליכע קונטרסים פון עצתו אמונה און איש אמונות; אין די בריוו ליגן אזויפיל חיזוק, אזויפיל שכל; עס ליגן אין די בריוו אלעס וואס דו דארפסט וויסן פאר דיין לעבן. איך שרייב דיר יעדע וואך א גאנצע קונטרס, יעצט זאגסטו מיר אז דו ליינסט עס נישט; עס איז א שאד פאר דיר, דו וואלסט זיך מחי' געווען מיט די בריוו.
אין די בריוו וועסטו זען ווי אזוי זיך צו פירן אין לעבן.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
א גמר חתימה טובה.
בעזרת ה' יתברך
יום א' לסדר כי תבוא לאומאן, י"ד אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד מיינע טייערע ליבע הארציגע בני ברק'ער חברים, אנשי שלומינו, וואס זענען זוכה צו טרינקען פונעם נחל נובע מקור חכמה.
איך באקום כמעט יעדן טאג בריוו פון בחורים און אינגעלייט פון חבורת בני ברק וואס בעטן זיך אז דער ראש ישיבה זאל שרייבן א בריוו ספעציעל פאר די חבורה. ווען איך ליין די בריוו וואס איר בעט טראכט איך צו מיר 'היינט גיי איך שרייבן א בריוו פאר זיי, איך מוז שרייבן'; אבער עס פאסירט דאס וואס פאסירט, איך שרייב נישט. גלייבט מיר, איך בין זייער אנגעשטרענגט, איך קום נישט אן צו וואס איך דארף טון, דעריבער ווערט עס אפגעשטופט נאכאמאל און נאכאמאל; יעצט האב איך אפאר מינוט, די בחורים פארן היינט אהיים פון שטעטל - קען איך יעצט שרייבן.
טייערע ברידער, שטארקט אייך מיט די עצות פון רבי'ן; דער וואס איז מקושר מיט'ן רבי'ן דא - דער וועט זיין אויבן אין הימל מקושר מיט'ן רבי'ן. דער הייליגער רבי האט דערציילט (חיי מוהר"ן, סימן קא) עס איז געווען א איד, א תלמיד פון הרב הקדוש רבי מנחם מענדל פון וויטעבסק זכותו יגן עלינו, ווען ער איז נפטר געווארן זענען געקומען די מלאכי חבלה און אים איינגערעדט אז ער לעבט נאך און ער איז עוסק אין מסחר, מען האט אים אריינגעשלעפט אין עולם התוהו, כאילו ער טוט ביזנעס, ער האט אנגעהויבן דמיונ'ען אז ער פארט צום יריד וכו'. דער איד איז געווען זייער דבוק צום גרויסן צדיק, ער פלעגט כסדר פארן צום הייליגן צדיק, אויפ'ן וועג צום יריד זאגט דער איד: "איך וויל גיין צו מיין רבי, הרב הקדוש רבי מענדעלע זכותו יגן עלינו", האבן אים די ארבעטערס - וואס זענען געווען מלאכים - אפגערעדט; זיי האבן אים געזאגט: "מען וועט גיין שפעטער וכו'", אזוי איז געווען אפאר מאל, ער האט געוואלט גיין צו זיין רבי און די מלאכים האבן אים אפגערעדט, ביז ער האט זיי געזאגט: "יעצט גיי איך ענק שוין נישט פאלגן, איך גיי צו מיין הייליגער רבי", און וויפיל זיי האבן אים געזאגט אז עס לוינט זיך נישט פאר די געשעפטן, האט ער געזאגט: "עס גייט מיך גארנישט אן, זאל איך פארלירן מיינע געשעפטן, איך פאר צו מיין רבי!" און ער האט זיך אנגעפאנגען שלאגן מיט זיי, ער האט געשריגן: "איר זענט מיינע ארבעטערס און איר דארפט מיר פאלגן!" האבן זיי אים אויסגעזאגט דעם אמת: "זאלסט וויסן אז דו ביסט א מת - א טויטער מענטש און דו גייסט נישט אין ערגעץ, דו קומסט מיט אונז", האט ער געשריגן: "איך וויל גיין צו מיין רבי!" האבן זיי אים געזאגט: "מה דאך פריער ווען מיר האבן געשפילט מיט דיר, מיר האבן דיר איינגערעדט א גאנצע מעשה כאילו דו לעבסט, דו ארבעטסט און מיר זענען דיינע ארבעטערס האבן מיר דיך נישט געלאזט גיין, יעצט וואס דו ווייסט שוין דעם אמת אז דו ביסט טויט און מיר זענען מלאכי חבלה - דארפן מיר דיך זיכער נישט פאלגן", עס איז געגאנגען קולות ביז דער בית דין של מעלה האט געפרעגט וואס די קולות זענען, האט מען זיי געזאגט וואס עס גייט פאר, האט בית דין של מעלה גע'פסק'נט אז זיי מוזן אים לאזן גיין צו זיין רבי וויבאלד ער פלעגט כסדר גיין צו זיין רבי, און דער הייליגער רבי מענדעלע זכותו יגן עלינו האט אים געגעבן א תיקון.
האט דער רבי אויסגעפירט די מעשה, אז א מענטש איז שטארק דא אויף די וועלט מיט א צדיק - וועט אים דער צדיק מתקן זיין.
גייט א טענצל: "אומאן אומאן, ראש השנה! אומאן אומאן, ראש השנה!!" מיר דארפן זיך זייער פרייען אז מיר פארן שוין קומענדיגע וואך צום רבי'ן קיין אומאן; דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תג): "מִי שֶׁזּוֹכֶה לִהְיוֹת עַל רֹאשׁ הַשָּׁנָה, רָאוּי לוֹ לִשְׂמֹחַ מְאֹד מְאֹד", ווער עס איז געווען ביי מיר ראש השנה דארף זיך זייער פרייען, אזוי ווי עס שטייט (נחמיה ח, י): "אִכְלוּ מַעֲדַנִּים וּשְׁתוּ מַמְתַּקִּים", עסט גוטע זאכן און טרינקט זיסע געטראנקען, "כִּי חֶדְוַת ה' הִיא מָעֻזְּכֶם", אונזער שטארקייט איז - זיך פרייען מיט'ן אייבערשטן.
איך האף אייך אלע צו זען אין אומאן.
א כתיבה וחתימה טובה.
בעזרת ה' יתברך
יום ד' פרשת שופטים, ג' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
א גרויסן יישר כח פאר אלעס וואס דו טוסט מיט די קינדער, איך הער צוריק נאר גוטע גרוסן.
איך באקום יעדע וואך די בריוו פון אלע קינדער און בחורים, אבער נישט אלץ האב איך די מעגליכקייט צוריק צו שרייבן. זיי מחזק די קינדער זיי זאלן ווייטער שרייבן, עס איז זייער א גוטע זאך אויסצולערנען קינדער שרייבן בריוו, אזוי וועלן זיי קענען שרייבן אין זייער לעבן.
רעד אסאך צו זיי פון מוותר זיין, רעד צו זיי פון דאס גרויסקייט פון זיין בשלום. אז דו זעסט איינער פון די קינדער אדער בחורים מיט אויסגעצייכנטע מדות, א קינד וואס איז מוותר; זאלט מאכן אן עסק פון אים, אזוי וועלן די אנדערע קינדער אויך וועלן זיין אזוי.
איינער פון די קינדער ... נרו יאיר, שרייבט מיר אז ... נרו יאיר – רודפ'ט אים, ער וויינט אינעם בריוו אז ער האלט נישט אויס. זיי מברר וואס דארט גייט פאר, ווייל ער איז א טייער קינד, און דער אנדערער איז אויך וואויל, דארף מען זען אז קיינער זאל נישט ווערן בא'עולה'ט.
איך וויל קומען מארגן, דאנערשטאג, רעדן צו די קינדער; לאז מיר וויסן אויב עס איז גוט צו קומען מארגן.
אויך וויל איך דיר בעטן, דינסטאג פרשת כי תבוא האבן מיר א חתונה אין ישיבה, איך האף אז דו וועסט נישט אפלאזן די מצוה, אנשי שלומינו זאלן קענען חתונה מאכן בחנם ממש.
איין זאך וויל איך טוישן, איך וויל לייגן ביי די פרויען סחורה'נע טישטוכער, עס זאל האבן א שטיקל פנים.
בנוגע אומאן; לאזן וויסן פאר די פאר וואס האבן נישט קיין בעט אז מען קען יא דינגען ווייל מיר (חסר).
בעזרת ה' יתברך
יום ד' פרשת ראה, כ"ו מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
אנטשולדיגט אז איך האב נישט געשריבן גענוג בריוו און דו האסט נישט געקענט מאכן א קונטרס פאר די וואך.
עס איז מיר אריין שלעכטע מחשבות אין קאפ איך זאל מער נישט שרייבן; איך האב געטראכט: 'ווער דארף די בריוו? וואס שטייט דען אין די בריוו?' אזעלכע נישט גוטע מחשבות, און וויפיל איך האב עס געוואלט אוועק שטופן איז מיר נישט געגאנגען דאס שרייבן; איך האב געבעטן דעם אייבערשטן איינמאל און נאכאמאל, דערווייל איז די וואך אריבער און עס איז נישט געווען גענוג בריוו.
ביז א אינגערמאן האט מיר געשיקט א בריוו וואס ער האט מיר דערמיט אזוי געעפנט מיין הארץ, איך האב ממש געוויינט; ער שרייבט מיר אז ער וויל אזוי שטארק זיין גוט און ערליך, אבער ער קען נישט. דער בריוו האט מיר געגעבן א וועק אויף, איך האב געטראכט: 'אוי וויי, אינגעלייט און בחורים גייען אריבער אזעלכע שווערע ביטערע נסיונות, זיי בעטן חיזוק און איך זיץ מיט פארלייגטע הענט?' איך שיק דיר די שאלה פון דעם אינגערמאן און די תשובה.
איך שרייב דיר דאס אלץ כדי דו זאלסט זיך שטארקן ווייטער ארויסצוגעבן די בריוו; סיי די וועכנטליכע און סיי די ספרים. מען מוז ראטעווען נאך און נאך מענטשן, זיי געבן חיזוק, זיי מוטיגן צו בלייבן ביי די אמונה.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.
בעזרת ה' יתברך
יום א' פרשת ראה, כ"ג מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן
מרת ... תחי'
א גרויסן יישר כח פאר'ן דערציילן די גוטע נייעס; רוב מענטשן ווענדן זיך נאר מיט די פראבלעם, זייער ווייניג מענטשן קומען דערציילן ווי דער אייבערשטער האט זיי געהאלפן.
דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט מצליח זיין אין אלע אייערע וועגן.
א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.
בעזרת ה' יתברך
ערב שבת קודש פרשת עקב, כ"א מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן
... תחי'
איך האב ערהאלטן אייער בריוו.
איר קענט שרייבן אלע אייערע פראגעס; מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף וועל איך ענטפערן ווי אזוי איך האב מקבל געווען פון מוהרא"ש - די שכל, עצות און חיזוק פון הייליגן רבי'ן.
אסאך מאל ווערט פארגעסן די בריוו, פון די פיל טרדות וכו' וכו'; זאל מען נישט ווערן באליידיגט, נאר מען קען נאכאמאל איבערפרעגן.
איר זאלט האבן א פרייליכער שבת.
בעזרת ה' יתברך
יום א' פרשת שלח, י"ט סיון, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר
דו דארפסט דאך א גרויסע ישועה, זאלסטו מנדב זיין געלט צו דרוקן אשר בנחל, אדער עצתו אמונה, איש אמונות - וואס איז א המשך פון אשר בנחל.
ווייל מוהרא"ש האט מבטיח געווען, ווער עס וועט נעמען א חלק אין דרוקן די הייליגע בריוו פון אשר בנחל - וועט גלייך זען א גרויסע ישועה, למעלה מדרך הטבע.
די הבטחה גייט אויך ארויף אויפ'ן ספר עצתו אמונה, און ספר איש אמונות; די בריוו פון עצתו אמונה און איש אמונות איז א שטיק אשר בנחל, אלעס איז גענומען פון מוהרא"ש, יעדע בריוו איז שכל פון מוהרא"ש.
איך האב געגעבן דעם נאמען איש אמונות, געבויט אויף דעם וואס שלמה המלך זאגט (משלי כח, כ): "אִישׁ אֱמוּנוֹת", א מענטש מיט אמונה, "רַב בְּרָכוֹת", האט אסאך ברכות; אין די ווארט אי"ש איז דא די אותיות א' ש' - די נאמען פון מוהרא"ש, און אויך איז מרומז מיין נאמען - י' - אריינגעלייגט צווישן די אותיות פון מוהרא"ש'ס נאמען; איך האף צום אייבערשטן איך זאל בלייבן ביי מוהרא"ש מיין גאנץ לעבן בזה ובבא.
אז דו וועסט מנדב זיין צו דרוקן די הייליגע בריוון וואס ברענגט אריין אזויפיל קדושה וטהרה און חיזוק צו מקיים זיין די תורה, וועסטו זען א גרויסע ישועה בקרוב ממש.
בעזרת ה' יתברך
יום ה' פרשת אמור, י"ז אייר, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר
אז דו וועסט אריינקוקן אין בריוו פון פריערדיגע צדיקים, וועסטו זען ווי זיי שרייבן; זיי חתמ'נען זיך: "הדורש שלומך באהבה רבה", אדער: "ידידך האוהב אותך מכל הלב", וכדומה; פארוואס איז דאס נישט קינדיש – ווייל עס איז לשון הקודש?! וואס איז אזוי געפערליך אז א ראש ישיבה זאל שרייבן פאר זיין תלמיד "איך האב דיר ליב"? פארוואס איז דאס מער קינדיש ווי הדו"ש באה"ר - ווייל עס איז לשון הקודש געשריבן אין ראשי תיבות איז דאס מער ערוואקסן?
הקץ לדברי רוח? א שאד צו רעדן, א שאד צו ענטפערן; אין די צייט קען מען מזכה זיין נאך בחורים און אינגעלייט מיט תורה, תפלה, תשובה ומעשים טובים.
די וואס מאכן ליצנות פון די בריוו פון עצתו אמונה אינעם גליון, אז עס איז א גליון פאר קליינע קינדער; מען רעדט פון שלום בית, פון קינדערישע זאכן; פרעג זיי אויב זיך קריגן איז יא דערוואקסן... רעדן שיין, אויסלערנען אינגעלייט א' ב' פון לעבן דאס איז קינדיש, זיך קריגן איז וואס? – דערוואקסן.
שטארק זיך אין דיין עבודת הקודש, זיי ממשיך מיט דיינע תלמידים ביתר שאת וביתר עוז בדרך אהבה ורחמנות.
איך האב דיר ליב.
הדוש"ט [הדורש שלומו וטובתו] באה"ר [באהבה רבה] בלו"נ [בלב ונפש]
בעזרת ה' יתברך
יום א' פרשת אחרי קדושים, ו' אייר, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר, בית שמש
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
איך פריי זיך צו הערן אז איר האט אנגעהויבן אין בית שמש צו דרוקן די גליונות און קונטרסים פון עצתו אמונה. קענסט זיך נישט פארשטעלן דאס גרויסקייט פון פארשפרייטן די גליונות און קונטרסים; אן א שיעור מענטשן זענען זיך מחי' מיט די חיזוק פון רבי'ן, מענטשן שרייבן פון גאנץ ארץ ישראל ווי זייער לעבן האט זיך פשוט געטוישט צום גוטן פון די גליונות, די קונטרסים, די דיבורים.
מענטשן דאנקען מיר, זיי ווייסן נישט אז דאס איז נישט מיינע דיבורים, דאס איז מוהרא"ש; אים קומט דער יישר כח. מוהרא"ש האט זיך מוסר נפש געווען זיין גאנץ לעבן פאר אידישע קינדער, מיר קענען זיך נישט פארשטעלן וואס מוהרא"ש איז אריבער פאר אונז און פאר די קומענדיגע דורות. מען האט אים זיין גאנץ לעבן מבזה געווען מיט די גרעסטע בזיונות, נישטא נאך איינער וואס זאל האבן די בזיונות וואס מוהרא"ש איז אריבער פאר גארנישט און פאר נישט.
איך האב זוכה געווען צו זיין ביי מוהרא"ש אפאר טעג פאר זיין הסתלקות. מוהרא"ש איז אוועק ליל שישי פרשת יתרו, י"ז שבט, תשע"ה; איך בין געווען מוצאי שבת פרשת בשלח ביי מוהרא"ש, מוהרא"ש האט קוים געקענט רעדן, ער איז געליגן אין בעט און מיר געזאגט די שיחה וואס דער רבי האט געזאגט אויף דעם הייליגן בעל יסוד ושורש העבודה זכותו יגן עלינו (חיי מוהר"ן, סימן תקכב), איידער ער איז אוועק פון דער וועלט האט ער געקלאפט מיט זיין פינגער און געזאגט: "איבער געשפרינגען!" אזוי ווי איינער וויל באווייזן עפעס און עס איז אים געלונגען, דער צדיק האט געמיינט צו זאגן אז עס איז אים געלונגען די אלע יארן אויף די וועלט; דער רבי האט זייער באוואונדערט דאס ווארט. האט זיך מוהרא"ש אנגערופן און געזאגט: "איך פאטש"; ער האט אנגעהויבן פאטשן און געזאגט: "מיין גאנץ לעבן האב איך געווארט אויף דעם טאג, איך גיי יעצט אוועק פון דער וועלט; מיין גאנצע לעבן האב איך זיך מוסר נפש געווען פאר אידישע קינדער, איך האב זיך איינגעקויפט אזויפיל שונאים, עד היום ווייס איך נישט פארוואס".
אלע דיבורים וואס מיר רעדן איז דיבורים וואס איך האב זוכה געווען צו הערן פון מוהרא"ש. אלע גליונות, בריוו - אלעס איז נאכגעשריבן פון מוהרא"ש; וואויל איז דעם וואס פארשפרייט עס פאר נאך אידן און האט א חלק אין די הייליגע ארבעט, דאס איז דער גרעסטער תיקון זיך צו מתקן זיין, צו האבן א חלק אין צוריק ברענגען מענטשן צום אייבערשטן.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ד' פרשת ויקהל-פקודי, כ"ו אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר
דיין זכות איז זייער גרויס אז דו העלפסט דרוקן דעם פערטן חלק, "עצתו אמונה חלק ד'".
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן גרויס שפע און האבן די זכי' ווייטער צו העלפן דרוקן די ספרים וואס זענען מחי' די גאנצע וועלט.
פון דיין ראש ישיבה.
