בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#20 - אריינצוברענגען דעם יום טוב דארף מען קענען די הלכות
הלכה, פסח

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת ויקרא, ב' ניסן, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד אנשי שלומינו, תושבי קרית ברסלב, ה' עליהם יחיו


היינט וועט זיין א שיעור כללי פונעם דיין שליט"א, איך וויל אז יעדער איינער אן אויסנאם זאל קומען צום שיעור.


אך און וויי אז מען גייט צו צום יום טוב אן וויסן די הלכות; חכמינו זכרונם לברכה זאגן (אבות ב, ה): "וְלֹא עַם הָאָרֶץ חָסִיד"; ווי קען מען אריינברענגען דעם יום טוב אן לערנען די הלכות?!


נאכן שיעור וועט מען קענען פארקויפן די חמץ ביים דיין שליט"א.


אויך זאל מען שטיצן אנשי שלומינו; האברך היקר ... האט יעצט געעפנט די גראסערי אין שטעטל, זאל מען איינקויפן ביי אים.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#19 - הלכות פון שבת ערב פסח
הלכה, פסח

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת ויקהל-פקודי, כ"ז אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, גבאי קרית ברסלב


איך שרייב דיר די הלכות וואס איז די יאר אנדערש; דו ביסט דאך גבאי, זאלסטו וויסן ווי אזוי צו פירן דעם בית המדרש.


שבת הגדול די יאר געפאלט ערב פסח פרשת צו; די יאר איז אביסל אנדערש. צום ביישפיל, די יוצרות לשבת הגדול זאגט מען א וואך פריער כדי מען זאל וויסן די הלכות, אבער מען זאגט דאס אנדערש ווי אלע יארן, מען זאגט די יוצרות נאך שמונה עשרה, נאך קדיש תתקבל.


אזוי אויך די דרשת שבת הגדול זאגט מען פרשת ויקרא, די וואך פאר ערב פסח, ווייל מען דארף דאך וויסן ווי אזוי אריין צו ברענגען דעם פסח, ווי אזוי מען כשר'ט און ווי אזוי מען איז בודק חמץ.


מוצאי שבת זאגט מען "ויהי נועם" און "ואתה קדוש" אזוי ווי אלע יארן, וויבאלד עס איז נאך דא א גאנצע וואכעדיגע וואך, ערב שבת איז דאך נישט קיין יום טוב ווייל שבת איז ערב פסח. מען מאכט קידוש לבנה, אויך עסט מען מלוה מלכה אזוי ווי א געווענליכע יאר.


תענית בכורים מאכט מען די יאר דאנערשטאג; אלע בכורים אדער די וואס האבן קינדער בכורים מאכן דעם סיום שוין דאנערשטאג, ווייל ערב שבת פאסט מען נישט.


בדיקת חמץ מאכט מען ליל שישי - דאנערשטאג ביינאכט; מען איז בודק חמץ אזוי ווי אלע יארן, מען מאכט די ברכה און נאכן ענדיגן בודק חמץ זיין זאגט מען כל חמירא וכו'. פרייטאג אינדערפרי פירט מען זיך אזוי ווי אלע יארן ערב פסח, מען פארברענט די חמץ, מען לאזט נישט איבער קיין חמץ; נאר לחם משנה פאר די שבת'דיגע סעודות, מען דארף אכטונג געבן דאס צו לייגן אין אן אפגעהיטענע פלאץ.


שבת אינדערפרי דאווענט מען ותיקין - זעקס דרייסיג, ווייל מען דארף נאך קענען אהיימגיין מאכן די סעודה; עסן די שבת'דיגע סעודה, די חמץ, פאר סוף זמן אכילת חמץ, וואס געפאלט די יאר צען דרייסיג. מען דאווענט נישט לאנג, מען ליינט נישט לאנג; די הפטרה זאגט מען "וערבה".


עס זענען דא וואס פירן זיך אויך די יאר ווען ערב פסח געפאלט אין שבת - צו עסן שלש סעודות, זיי צעטיילן די סעודה אינדערפרי. הגם דער מחבר פסק'נט (אורח חיים סימן תמד, סעיף א) אז מען איז נישט יוצא די דריטע סעודה נאר נאך מנחה גדולה, אין א יאר וואס ערב פסח געפאלט אום שבת קען מען שוין נישט עסן נאכמיטאג קיין חמץ, זאגט דער רמ"א מען זאל עסן פירות, דאך זענען דא שיטות וואס זאגן אז מען קען יא יוצא זיין די דריטע סעודה אינדערפרי, אזוי פסק'נט דער מגן אברהם (שם, סעיף קטן א).


אנדערע פירן זיך אז מען צעטיילט נישט די סעודה; מוהרא"ש האט זיך געפירט צו עסן די דריטע סעודה מיט פירות און קוגל. מוהרא"ש שרייבט: "וְזוֹ הַשַּׁבָּת הַיְחִידָה שֶׁאֵין אוֹכְלִין סְעוּדָה שְׁלִישִׁית", דאס איז די איינציגסטע יאר וואס מען עסט נישט קיין דריטע סעודה שבת, "אֶלָּא פֵּירוֹת אוֹ פַּשְׁטִידָא מִתַּפּוּחֵי אֲדָמָה", מען עסט פרוכט און קארטאפל קוגל, "וְהוּא עַל פִּי זוֹהַר שֶׁאָמַר רֶבִּי שִׁמְעוֹן בַּר יוֹחָאִי שֶׁמִיָּמָיו לֹא בִּטֵּל סְעוּדָה שְׁלִישִׁית", דאס איז געבויט אויף די הייליגע ווערטער וואס שטייט אין זוהר הקדוש (פרשת אמור, צה.), אז רבי שמעון בן יוחאי האט זיין גאנצע לעבן געגעסן יעדע וואך דריי סעודת שבת, "אֶלָּא בְּעֶרֶב פֶּסַח שֶׁחָל לִהְיוֹת בְּשַׁבָּת", אויסער ווען עס איז אויסגעפאלן ערב פסח אום שבת, "שֶׁאָז לֹא נוֹטְלִים לֶחֶם מִשְׁנֶה כִּי אָסוּר לֶאֱכֹל חָמֵץ כְּבָר, שֶׁהוּא אַחַר הַזְּמַן וְאָסוּר לֶאֱכֹל מַצָה קוֹדֵם לֵיל פֶּסַח", וואס דעמאלט טאר מען נישט עסן קיין סעודה מיט לחם משנה; חמץ טאר מען נישט עסן ווייל עס איז שוין נאכן זמן און מצה טאר מען אויך נישט עסן דעמאלט.


שבת נאכמיטאג דאווענט מען מנחה, מען זיצט אינאיינעם און מען זיגט די זמירות פון שלש סעודות און מען זאגט דברי תורה, אזוי ווי יעדן שבת.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן שוין זוכה זיין צו (פסחים קטז:): "וְנֹאכַל שָׁם מִן הַזְּבָחִים וּמִן הַפְּסָחִים"; און צו (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.

#18 - בעטן דעם אייבערשטן מיר זאלן זוכה זיין ארויס צו גיין פון מצרים
תפילה והתבודדות, חסידות ברסלב, התחדשות, רבינו ז"ל, פסח, תיקון הכללי

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת ויקהל-פקודי, כ"ו אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד תלמידי היכל הקודש, תושבי ארץ ישראל, ה' עליהם יחיו


איך בעט ענק טייערע חברים, מיר שטייען יעצט אין אזא הייליגע צייט, שבת החודש שבת מברכים ניסן, ערב דעם הייליגן רבינ'ס געבורטסטאג; דער רבי איז געבוירן געווארן ראש חודש ניסן, אינעם טאג וואס מען האט אויפגעשטעלט דעם משכן. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (מדרש סדר עולם, פרק ז): "רֹאשׁ חוֹדֶשׁ נִיסָן נָטַל עֶשֶׂר עֲטָרוֹת"; דאס גייט ארויף אויף די מתנה פון די צען קאפיטלעך תהילים, וואס איז אראפגעקומען אויף די וועלט ראש חודש ניסן; איז יעצט א צייט וואס מען דארף זיך פון פריש באנייען, פון פריש זיך צוריקקערן צום אייבערשטן.


טייערע ברידער, טייערע חברים; לאמיר אנהייבן לעבן מיט די עצות פון רבי'ן. דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן כו): "ביי די וועלט איז שכחה א חסרון, אבער ביי מיר איז שכחה א גרויסע מעלה; ווען עס וואלט נישט געווען שכחה וואלט מען נישט געקענט דינען דעם אייבערשטן, מען וואלט נישט פארגעסן פונעם פארגאנגענהייט, פון אלע דורכפעלער און אלע פראבלעמען וואס מען איז דורך, דאס וואלט געמאכט אז דער מענטש זאל נישט וועלן נאכאמאל פרובירן צו זיין אן ערליכער איד, אבער יעצט אז עס איז דא שכחה, קען מען זיך באנייען און אנהייבן פונדאסניי"; דאס איז געווען ביים רבי'ן א וויכטיגער יסוד, מען זאל אלץ אנהייבן פונדאסניי, נישט זיך קלאפן מיט'ן עבר נאר גיין ווייטער.


איך בעט אייך מיינע ברידער, מיינע טייערע חברים פון ארץ ישראל; אז מיר זענען מקורב צום רבי'ן דארפן מיר פאלגן דעם רבי'ן. מיר דארפן זיך באנייען, מיר דארפן אנהייבן נוצן די עצות. די עצה פון התבודדות; גיין אין א ווינקל, א פלאץ וואו קיינער הערט נישט און זיך אויסרעדן דאס הארץ צום אייבערשטן. איר וואוינט אין ארץ ישראל, איר זענט ארומגענומען מיט אזוינע הייליגע צדיקים, וואו מען גייט און וואו מען שטייט ליגן די הייליגע צדיקים וואס אויף זיי שטייט די וועלט; כאפט א שפאציר, גייט צו א ציון פון א צדיק אינמיטן טאג, ביינאכט אדער פארטאגס און זייט אייך מתבודד דארט.


מיר שטייען יעצט נאנט צום הייליגן יום טוב פסח, מיר דארפן שוין אנהייבן בעטן דעם אייבערשטן מיר זאלן זוכה זיין ארויס צו גיין פון מצרים, ארויסגיין פון אלע טמאות און אנקומען צו די קדושה פון יום טוב פסח. פסח איז די אותיות פֶּה סָח (פרי עץ חיים שער חג המצות, פרק ז; ועוד); מען הייבט אן רעדן צום אייבערשטן, מען הייבט אן זען און פארשטיין אז עס איז גארנישט דא אויף די וועלט נאר דער אייבערשטער. אזוי גייט מען ארויס פון פרעה; פרעה איז די אותיות פֶּה רַע (ספר הליקוטים פרשת שמות, דבור המתחיל "ויגדל הילד"), א שלעכט מויל, א מויל וואס שעלט, א מויל וואס טשעפעט, א מויל וואס רעדט זיך אפ, א מויל וואס בארעדט אנדערע און טוט וויי אנדערע; דורך פסח, פה סח - גייט מען ארויס פון די קליפות.


רעדט נאר פון רבי'ן און פון זיינע תלמידים. ווען איר קומט זיך צאם זאלן זיין די דיבורים נאר פון רבי'ן, זייט מקבל איינער פון צווייטן שיינע זאכן פון רבי'ן, שיינע שמועסן. דארט וואו מען רעדט פון רבי'ן - דארט איז דער רבי, דארט וואו מען רעדט נישט פון רבי'ן, מעג זיין א גרויסע טאוול "בית המדרש ברסלב", אבער אז מען רעדט נישט פון רבי'ן - איז דער רבי נישט דארט.


זאלט איר נאר רעדן פון רבי'ן; דערציילט מעשיות פון רבי'ן, מעשיות פון אנשי שלומינו ובעיקר מעשיות פון הפצה. ווער עס גייט הפצה איז מחויב צו דערציילן פאר אנשי שלומינו יעדע פרט פון הפצה, דאס געבט חשק פאר אנדערע זאלן אויך אנהייבן גיין הפצה. ווען מען הערט ווי מענטשן זענען זיך מחי', מענטשן דערציילן ווי זייער לעבן האט זיך איבערגעדריידט, עס איז זיי זיס געווארן - דאס מאכט מען זאל בלייבן פרישע מקורבים, נישט אלט געזעצן. קוקט גוט וועט איר זען אן אינטערעסאנטע זאך, די מפיצים זענען אלץ פריש, ווייל זיי זעען יעדע רגע ווי דער רבי איז מחי' מתים.


די וואך האב איך געהאט א געמישטע וואך, פון איין זייט בין איך א בעל שמחה, דער אייבערשטער האט מיר געגעבן א געזונטע אינגל למזל טוב; פון די אנדערע זייט האב איך פארלוירן מיין גרויסער זיידע זכותו יגן עלינו, דאס איז מיר זייער שווער.


איך האב געהאט די זכי' אים משמש זיין לאנגע יארן; מיין זיידע האט געהאט זייער א גרויסע הרגשה אין הייליגן רבי'ן, ער האט מיר גענומען אלס בחור מיט זיך קיין אומאן. מיר זענען געפארן אין גאנץ אוקריינע, ראמעניע, אונגארן און פולין - ביי זייער אסאך מקומות הקדושים, און ווען מיר זענען אנגעקומען אין אומאן האט מיין זיידע געמאכט דארט א סטאנציע, מען איז געגאנגען אין מקוה, געדאווענט שחרית און נאכדעם געזאגט אינאיינעם די צען קאפיטלעך תהילים. ער האט געהאלטן א פייערדיגע דרשה ביים ציון פון רבי'ן פון דאס גרויסקייט פון די צען קאפיטלעך, ער האט געוויינט ביים ציון און נאכגעזאגט וואס דער רבי זכותו יגן עלינו פון סאטמאר ברענגט אין הייליגן ספר ויואל משה (מאמר ישוב ארץ ישראל, סימן קנ) אז דער רבי האט געוויסט ברוח הקודש וואס וועט זיין ביז משיח וועט קומען, ער שרייבט בזה הלשון: "וזה ענין של רוח הקודש, שראה מה הגיע אלינו בעיקבא דמשיחא".


איך האב מיטגעהאלטן ווי ער פלעגט געבן געלט פאר ברסלב'ע חסידים זיי זאלן קענען פארן צום רבי'ן אויף ראש השנה און מיט געשיקט א קוויטל "יחזקאל בן יהודית"; ער האט זייער חשוב געהאלטן ברסלב'ער חסידים.


מיין זיידע פלעגט מיר זייער אסאך מחזק זיין אין מיינע יונגע יארן איך זאל זיך מאכן א שיעור גורס זיין משניות; ער האט מיר געבעטן אלס חתן נאכאמאל איך זאל יעדן טאג זאגן אכצן פרקים משניות. ער פלעגט זיין גאנץ לעבן זאגן משניות, זיין גאנץ לעבן איז געווען נאר דינען דעם אייבערשטן.


מן השמים איז געווען אז איך זאל מאכן די וואכטנאכט מאנטאג נאכט און דינסטאג דעם ברית אויף מיין זון יחזקאל נרו יאיר, דאס האט אפגעהאלטן איך זאל נישט מיטגיין קיין ארץ ישראל; איך האף און איך בעט צו קענען קומען קיין ארץ ישראל, זיין מיט ענק און זיך מחזק זיין אינאיינעם מיט די הייליגע עצות.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#17 - מיטהאלטן דעם שיעור כללי אין הלכות פסח פונעם דיין שליט"א
הלכה, פסח

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת ויקהל-פקודי, כ"ז אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, קרית ברסלב


זיי מודיע פאר אלע אינגעלייט אז עס וועט זיין א שיעור כללי פונעם דיין שליט"א אין הלכות פסח זונטאג נאכט אום אכט אזייגער אין בית המדרש אין שטעטל, אלע זאלן קומען צום שיעור; מען זאל דאס נעמען זייער ערנסט כדי מען זאל קענען אריינברענגען דעם יום טוב פסח אזוי ווי עס דארף צו זיין.


אויך וועט דער דיין ארויסקומען נענטער צום יום טוב פסח, מען וועט קענען פארקויפן די חמץ.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#16 - פסח פראוועט מען אין שטוב
חסידות ברסלב, פסח

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת כי תשא, כ' אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, תלמיד הישיבה


מאך טיקעטס אהיים צו פארן אויף יום טוב פסח. פסח איז נישט א צייט צו גיין צו טישן, פסח פראוועט מען אין שטוב.


איך נעם נישט קיין בחורים צו מיר, נאר די וואס האבן נישט וואו צו גיין; די שטובער זענען צעפאלן (היי יאר קען איך דאס אויך נישט, מיין ווייב איז א קימפעטארין). דאנק דעם אייבערשטן אז דו האסט עלטערן, טייערע עלטערן, וואוילע עלטערן; זאלסטו שוין ערלעדיגן און מאכן דיינע פלענער צו קענען זיין אין שטוב.


זע צו לערנען דיינע שיעורים תמידין כסדרן בכל יום בלי הפסק, דאס וועט דיר אפוואשן און אפרייניגן.


געדענק וואס רבי נתן פלעגט זאגן: "אפילו א בעל עבירה, אויב וועט ער זיך האלטן אין רבי'ן, וועט ער ביים סוף אלעס פאררעכטן".

#15 - פסח ביינאכט איז א מצוה צו לייגן וואס מער שיינע כלים אויפ'ן טיש
פסח

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת כי תשא, י"ח אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, קרית ברסלב


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


עס איז נישט קיין פראבלעם צו לייגן זילבערנע כלים אויפ'ן פסח טיש; אדרבה, עס ווערט גע'פסק'נט אין שלחן ערוך (אורח חיים סימן תעב, סעיף ב; משנה ברורה שם, סעיף קטן ו) מען זאל לייגן אויפ'ן טיש וואס מער שיינע כלים. מען לייגט אויס אלע כלים, אפילו די וואס מען נוצט נישט.


א גאנץ יאר ווערט גע'פסק'נט (שלחן ערוך אורח חיים סימן תקס, סעיף ב) מען זאל נישט נוצן אלע שיינע כלים אויף איינמאל, ווייל מען דארף געדענקען פונעם חורבן בית המקדש, אבער פסח ביינאכט איז א מצוה צו לייגן וואס מער שיינע כלים אויפ'ן טיש; מיט דעם ווייזט מען אז מיר זענען ארויס פון זיין אונטערטעניגט פאר פרעה, דער אייבערשטער האט אונז אויסדערוועלט פאר זיינע קינדער.


געב נאר אכטונג, אויב די ווילסט נוצן פסח די זילבערנע כלים וואס ליגט א גאנץ יאר אויף דעם חמץ'דיגן טיש, זאלסטו דאס כשר'ן אזוי ווי די הלכה איז.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן זוכה זיין צו מקבל זיין דעם יום טוב פסח מיט שמחה און צו די קדושה פונעם יום טוב; מיר זאלן זוכה זיין צו (פסחים קטז:): "וְנֹאכַל שָׁם מִן הַזְּבָחִים וּמִן הַפְּסָחִים" און (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.


 

#14 - ס'איז געווען א פרייליכער פורים, און מ'גרייט זיך אויף יום טוב פסח
שטעטל, פסח, פורים

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת כי תשא, שושן פורים, ט"ז אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, קרית ברסלב


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך האב נישט קיין כח צו קומען היינט אין שטעטל, איך בין זייער אפגעמאטערט פון יום טוב פורים. מיר זענען זיך צאמגעקומען אין ישיבה כמעט ביזן זמן כניסת שבת, מיר האבן געטאנצן; עס איז געווען שמחות און בכיות, מיר האבן געדאנקט דעם אייבערשטן אז מיר ווייסן פון מרדכי הצדיק. א האלבע שעה פאר שבת בין איך אהיים העלפן מיין ווייב אנגרייטן דעם שבת.


פרייטאג צו נאכטס איז געווען זייער דערהויבן אין ישיבה; מען האט געדאווענט מיט אן אויסטערלישע שמחה. פאר קבלת שבת האבן מיר גערעדט פון דאס גרויסקייט פון דאנקען דעם אייבערשטן, מיר האבן געזאגט נשמת, מיר האבן געדאנקט דעם אייבערשטן אינאיינעם; נאכדעם האבן מיר געטאנצן און געזינגען.


נעכטן נאכט מוצאי שבת איז מען נאכאמאל געווען אין ישיבה, מען האט געטאנצן ביז פארטאגס; די בחורים און אינגעלייט זענען געווען זייער פרייליך, מען האט מיר נישט אפגעלאזט וכו' וכו', איך בין זייער אפגעמאטערט.


עס זענען געווען זייער אסאך אינגעלייט פון שטעטל, זיי וועלן דיר דערציילן וואס דא האט זיך אפגעטון; אפשר וועט איינער פון זיי אפשרייבן דעם גאנצן יום טוב, אלע דיבורים, התחזקות וכו'.


זיי מיר מוחל אז איך קען נישט אננעמען ענקער פארלאנג ארויס צו קומען אין שטעטל, איך וועל בלייבן אין ישיבה פאר די היינטיגע סעודה.


איך וועל מיט'ן אייבערשטנס הילף זיין יום טוב פסח אין שטעטל. עס וועט זיין שיעורים אלע טעג, סיי יום טוב און אויך חול המועד. איך וועל אם ירצה ה' פארלערנען אלע טעג פאר'ן דאווענען שחרית די בלאט בבלי און ירושלמי.


חול המועד וועל איך דאווענען שחרית עלף אזייגער, פאר'ן דאווענען וועט זיין די שיעור אין בבלי און ירושלמי. אז איר ווילט קענט איר מאכן א מנין שחרית פריער, איך וועל דאווענען עלף אזייגער. פארנאכטס וועט זיין א שיעור התחזקות; מיר וועלן דאווענען מנחה אכט אזייגער און נאך מעריב וועט זיין א שיעור, מיר וועלן זיך מחזק זיין מיט'ן הייליגן רבינ'ס עצות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#13 - גיין צו די עלטערן אויף פסח
צדיקים, פסח

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת תצוה, י"ג אדר, תענית אסתר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


פסח איז נישט קיין צייט צו פארן צו רבי'ס און עס איז נישט קיין יום טוב וואס מען גייט עסן סעודות דא און דארט, פסח מישט מען זיך נישט; דעריבער זאלסטו גיין צו דיינע עלטערן און צו דיין ווייב'ס עלטערן.


דאנק דעם אייבערשטן אז דו האסט טייערע עלטערן, דיין ווייב האט טייערע עלטערן; דו האסט וואו צו גיין. בלייב נישט אין שטעטל עסן ביי דעם און ביי יענעם, נאך אביסל ווען דיינע קינדער וועלן אונטערוואקסן וועסטו מאכן אליינס דעם סדר.


חול המועד וועט זיין שיעורים; אינדערפרי וועל איך פארלערנען דעם דף גמרא, פארנאכטס וועלן מיר רעדן פון רבי'ן, וועסטו קענען קומען זיך מחזק זיין, אבער די ערשטע טעג און די צווייטע טעג זאלסטו זיין ביי דיינע עלטערן.

#12 - ווי אזוי פסח'דיג צו מאכן
פסח

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת תצוה, י"ג אדר, תענית אסתר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


דיין ווייב וויל וויסן וואס מען דארף טון מיט'ן פסח'דיג מאכן, וואס דארף מען אלץ אויסרוימען? דא האסטו פאר דיר דעם כלל, וועסטו שוין וויסן ווי אזוי צו טון ביי יעדן פרט.


די אלע פלעצער וואס מען פארקויפט פאר'ן גוי, מען פארקלעבט דאס, מען עפנט עס נישט - דארף מען נישט אויסקראצן די ברעקלעך. די פלעצער וואס מען נוצט פאר פסח, צום ביישפיל אין קאך, די אלע שענק און לעדלעך וואס מען נוצט, דארט דארף מען ארויסנעמען אלע ברעקלעך, מען זאל נישט נכשל ווערן מיט חמץ וואס איז במשהו.


דעריבער דארף מען זיין זייער נזהר ווען מען מאכט די קאך וכדומה לזה, אבער די אנדערע מקומות - די שפילצייג וכו', דארט דארף מען נישט קראצן, דאס פארקלעבט מען און מען פארקויפט עס.


דער הייליגער קדושת לוי זכותו יגן עלינו זאגט, די אלע מלאכים וואס ווערן באשאפן פון די מצוה פון בלאזן שופר, די מלאכים ווערן באשאפן פון ק'ראצן, ש'ארן ר'וימען און ק'אשערן; דארט וואו מען דארף, אבער די אלע מקומות וואס מען נוצט נישט, דארף מען נישט מאכן.

#11 - ברוך ה' אז דו ביסט שוין געזונט און שטארק
הפצה, רפואה, חסד, פסח

בעזרת ה' יתברך


יום ג' לסדר טהרה, כ"ז ניסן, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר,


מי שגמלך כל טוב הוא יגמלך כל טוב סלה!


הודו לה' כי טוב כי לעולם חסדו אז דו שפירסט שוין גוט, דו ביסט צוריק געזונט און שטארק בזכות די אלעס חסדים; די צדקה און גמילות חסד וואס דו טוסט טאג און נאכט.


איך דאנק דיר פאר'ן זארגן פאר מיר און פאר אנשי שלומינו אויף קמחא דפסחא, א יישר כח פאר די עסן; די פיש און פלייש, אייער און וויין וכו', וכו'; דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט זיין געזונט און שטארק, דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן חלק א', סימן רב): פִּ'זַּר נָ'תַן לָ'אֶבְיוֹנִים איז א סגולה לָחֳלִי נוֹפֵל רַחֲמָנָא לִצְלָן, און אזוי אויך פאר אלע מחלות ה' ירחם.


זיי ממשיך מיט'ן העלפן דרוקן און פארשפרייטן די ספרים פון רבי'ן וועסטו האבן א רפואה אויף די פוס, דער רבי זאגט (ספר המדות, אות צדקה, חלק ב', סימן א) אז דאס איז א רפואה פאר חולי כאב רגלים, פוס ווייטאג.


איך בעט פאר דיר און איך האב דיר ליב.


דיין ראש ישיבה.

#10 - אויף פסח וועט זיין, אבער ווי נעמט מען דעם פסח אליין?
פחדים, אמונה, הפצה, צדיקים, פסח, קאראנע וויירוס

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת ויקרא, ב' ניסן, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיינע טייערע חברים תלמידי היכל הקודש פון ירושלים, ה' עליהם יחיו.


אשרינו מה טוב חלקינו ומה נעים גורלינו אז מיר וויייסן פון הייליגן רבי'ן און זיינע תלמידים; ווער עס לעבט מיט'ן רבי'ן האט אן אנדערע סארט לעבן, מען לעבט מיט א קלארע אמונה, מען ווערט נישט פארלוירן ווען עס גייט איבער שווערע צייטן, די אמונה איז אזוי קלאר, מען שפירט ווי דער אייבערשטער היט, דער אייבערשטער מאכט אלעס.


יעצט ווען די וועלט איז אין אזא שרעק זעט מען וואס דער רבי געבט אונז, דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן ח', אות ח): "וְצָרִיךְ לְבַקֵּשׁ מְאֹד מֵהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ 'שֶׁיִּזְכֶּה לְהִתְקָרֵב לְמַנְהִיג אֲמִתִּי, כְּדֵי שֶׁיִּזְכֶּה לֶאֱמוּנָה אֲמִתִּית בִּשְׁלֵמוּת'", מען דארף אסאך בעטן דעם אייבערשטן מען זאל זוכה זיין צו טרעפן אן אמת'ער צדיק וואס קען צוברענגען צו האבן א ריינע קלארע אמונה, "כָּל הַמִּתְקָרְבִים לְמַנְהִיג אֲמִתִּי, זוֹכִין לֶאֱמוּנָה יְשָׁרָה דִּקְדֻשָּׁה", ווייל אלע וואס זענען מקורב צו אן אמת'ן צדיק זענען זוכה צו האבן א קלארע אמונה; דאס באקומט מען ווען מען ווערט מקרוב צום רבי'ן, אלע קשיות, ספיקות און בלבולים גייען אוועק און די אמונה שיינט און לייכט, מען לעבט מיט אן אמונה ברורה ומזוככת.


זארגט נישט פון וואו איר וועט האבן אויף צרכי פסח, אלע וועט איר האבן גרויס שפע; דער עיקר דארף מען זארגן ווען מיר וועלן שוין זוכה זיין צו זיין ערליכע אידן, פרייליכע אידן. אזוי ווי רבי נתן האט געזאגט פאר איינעם וואס איז זיך געקומען אפרעדן צו אים אז ער האט נישט קיין געלט אויף פסח, רבי נתן האט אים מחזק געווען און געזאגט: "אויף פסח וועט זיין, אבער ווי נעמט מען דעם פסח אליין?" מען זעט בחוש אז ווען עס קומט אן דער יום טוב פסח האט למעשה יעדער איינער וויין, מצות און כל טוב וטוב; אידן פארטיילן שווערע געלטער פאר צדקה, מען טיילט מצות און אלע סארטן עסן וכו' וכו', האט רבי נתן געזאגט: "אויף פסח וועט זיין, אבער ווי נעמט מען דעם פסח אליין?" ווי נעמט מען דעם פֶּה-סָח - דאס רעדן צום באשעפער. מיר דארפן בעטן דעם אייבערשטן: "רבונו של עולם, העלף מיר אז איך זאל זוכה זיין צו רעדן צו דיר און געדענקען אז קיינער קען מיר גארנישט טון, העלף מיר איך זאל געדענקען אז אלעס קומט פון דיר. העלף מיר באשעפער אז איך זאל האבן ריינע אויגן, א ריינע מח און א ריינע הארץ, העלף מיר איך זאל קענען אויסרייניגן מיינע אברים זיי זאל נישט זיין חמץ'דיג פונעם יצר הרע".


איך בענק זיך זייער נאך אייך, מיין הארץ איז מיט אייך; בפרט מיט די מפיצים וואס רוען נישט, נאר גיין טאג און נאכט פארשפרייט מען דעם הייליגן רבינ'ס עצות.


שטארקט אייך מיט אמונה פשוטה; מיר ווייסן גארנישט, מיר פרעגן גארנישט, מיר פארשטייען גארנישט און מיר ווילן נישט פארשטיין; מיר ווילן נאר טון וואס דער אייבערשטער הייסט און וויל.


שטארקט אייך אלע אין הפצה; יעצט איז א צייט וואס אלע וועלן נעמען די ספרים, מענטשן זענען זייער פארלוירן, מען זוכט אביסל חיזוק, נאר דער רבי האט חיזוק.


א גוט שבת.

#9 - א סיום הש"ס ביים ליל הסדר
בחור, מוהרא"ש, לימוד התורה, סיום הש"ס, היטן די צייט, פסח

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת ויקרא, כ"ט אדר, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר,


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך בין אזוי פרייליך צו הערן די גוטע נייעס אז דו גייסט מאכן א סיום הש"ס ביים ליל הסדר; עס איז זייער א פאסיגע צייט צו מאכן דעמאלט דעם סיום הש"ס, די גאנצע משפחה וועט זיך פרייען צו זען ווי א יונגער בחור נוצט אויס די צייט מיט לימוד התורה אויפ'ן סדר דרך הלימוד פון רבי'ן. דאס איז די וועג ארויס צו גיין פון מצרים, פון אלע טומאות, אזוי ווי דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן יא): ווען משה רבינו איז געקומען צו פרעה בעטן ער זאל ארויס שיקן די אידן פון מצרים ווייל דער אייבערשטער וויל זיי געבן די תורה ביים בארג סיני, האבן אים די כישוף מאכער'ס געפרעגט: "תֶּבֶן אַתָּה מַכְנִיס לַעֲפָרִים?" דו ווילסט נעמען אידן וואס זענען עֲפָרִים אזוי ווי ערד - אויף זייער א נידעריגע מדריגה, און אין זיי ווילסטו אריין ברענגען 'תֶּבֶן' - געטליכקייט?! האט זיי משה רבינו געענטפערט: "אָמְרֵי אֱנָשֵׁי: לְמָתָא יַרְקָא, יַרְקָא שְׁקֻל", ער האט זיי געזאגט: "יא, מען קען נעמען א מענטש, אפילו ער איז טיף אין דער ערד; ער ליגט אין בלאטע, ער איז נעבעך אריין געפאלן אין גראבע עבירות, ער איז באמת א שטיק 'עָפָר', און אים צו ברענגען צו די גרעסטע מדריגות", אויב וועט דער מענטש אנהייבן זאגן די ווערטער פון די הייליגע תורה, "אָמְרֵי אֱנָשֵׁי" - זאגן און זאגן בלעטער גמרא, זאגן פרקים משניות, וועט ער זוכה זיין תשובה צו טון, "יַרְקָא" איז א לשון פון תשובה, עיין שם.


יעצט ווען דו ענדיגסט ש"ס זאלסטו נעמען א מסכתא און דאס לערנען הונדערט און איין מאל, נאכאמאל און נאכאמאל און נאכאמאל, אזוי ווי מוהרא"ש האט געשריבן אינעם בריוו אפאר שעה פאר'ן הסתלקות וואו ער בעט אלע בחורים תלמידי היכל הקודש מען זאל נעמען א מסכתא און דאס לערנען מאה פעמים ואחד פאר זיין נשמה, איך ברענג דיר אראפ דעם בריוו, דעם לשון וואס מהורא"ש האט געשריבן אפאר שעה פאר'ן הסתלקות:


"שָׁלוֹם וּבְרָכָה לִינִיקֵי הַצֹאן הַתַּלְמִידִים הַיְקָרִים אֶצְלִי אֵלוּ שֶׁלּוֹמְדִים בְּמִסְגֶּרֶת "הֵיכַל הַקוֹדֶשׁ" בְּ"בֵּית מְנַחֶם" וְכֵן בְּ"בֵּית שְׁלֹמֹה" וּבְ"תִּפְאֶרֶת הַתּוֹרָה"


אִיךְ בֶּעט אַייךְ זֵייעֶר אוֹיבּ אִיר וִוילְט עֶפֶּעס טוּן פַאר מַיין זְכוּת, זָאל יֶעדֶער אֵיינֶער פוּן עֶנְק נֶעמֶען אַ מַסֶכְתָּא, סֵיי וֶועלְכֶע מַסֶכְתָּא גְמָרָא אִיר וִוילְט, אוּן מִיט דֶעם אַלֵיין וָואס אִיר וֶועט נֶעמֶען עֶפֶּעס אַ מַסֶכְתָּא אוּן דָאס אִיבֶּערְ'חַזְרְ'ן הוּנְדֶערְט אוּן אֵיין מָאל, וֶועט אִיר מִיר אַרוֹיפְבְּרֶענְגֶען אַזוֹי הוֹיךְ וָואס מֶען קֶען גָארְנִישְׁט אוֹיסְמָאלְן אוּן אָפְּשַׁאצְן בִּכְלַל.


דֶערִיבֶּער אִיז דָאס מַיין בַּקָשָׁה פוּן אַייךְ, אַז אִיר זָאלְט אִיבֶּערְ'חַזְרְ'ן אֵיין מַסֶכְתָּא הוּנְדֶערְט אוּן אֵיין מָאל אוּן מַזְכִּיר זַיין מַיין נָאמֶען, אוּן מִיט דֶעם וֶועט אִיר מִיר אַרוֹיפְבְּרֶענְגֶען הוֹיךְ הוֹיךְ הוֹיךְ.


אַזוֹי אוֹיךְ בֶּעט אִיךְ אַייךְ אַז אִיר זָאלְט זִיךְ נִישְׁט חַבֶר'ן מִיט קַיין שׁוּם בָּחוּר וָואס גְלִיטְשְׁט לֵיידֶער אַוֶועק.


אִיר זָאלְט קוּמֶען כְּסֵדֶר צוּ מַיין קֵבֶר מִתְפַּלֵל צוּ זַיין דָארְטְן אוּן רֶעדְן צוּם אֵייבֶּערְשְׁטְן דָארְטְן, אוּן לֶערְנֶען תּוֹרָה דָארְט, אוּן אִיךְ וֶועל אַייךְ דַאנְקְבַּאר זַיין פַאר דֶעם. אִיךְ וֶועל אַוַודַאי הֶערְן אַלֶעס וָואס אִיר בֶּעט, אוּן אִיךְ וֶועל פְּרוּבִּירְן צוּ טוּן אַייעֶר וִוילְן.


נָאר נֶעמְט אַייךְ פָאר צוּ הָאבְּן גוּטֶע מִדוֹת, אוּן אִיר זָאלְט זַיין גֶעוואוֹינְט צוּ קוּמֶען בַּיי מַיין קֵבֶר אוּן אִיךְ וֶועל עֶרְפִילְן אַייעֶר גֶעבֶּעט פוּן אַייעֶר הַארְץ צוּם גוּטְן".


דאס איז די עצה פאר שמירת עיניים, דאס איז די עצה פאר אלע פראבלעמען, דאס איז די עצה צו ווערן פרייליך.


געב א גריס פאר דיין טאטע; זאג אים אז איך בענק זיך נאך אים, איך האב זייער ליב תלמידי היכל הקודש.

#8 - מאכן א פלאן ווי אזוי אויסצורוימען דעם חמץ און אריינברענגען דעם פסח
פסח

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת ויקהל-פקודי, י"ט אדר, שנת תש"פ לפרט קטן


 מרת ... תחי'.


ווערטס נישט דערשראקן פון פסח'דיג מאכן; פון יעצט ביז פסח איז נאך דא גענוג צייט אויסצורוימען דעם חמץ און אריין ברענגען דעם פסח. מאכטס א פלאן וואס איז וויכטיג און וואס איז נישט וויכטיג, וואס צו טון קודם און וואס האט צייט שפעטער, וועט איר זען ווי גרינג עס וועט אייך אנקומען אריין צו ברענגען דעם פסח.


דער אייבערשטער זאל אייך שיקן מלאכים זיי זאלן אייך העלפן פסח'דיג מאכן, מיר זאלן אלע זוכה זיין צו א כשר'ע יום טוב פסח.

#7 - פרשת פרה רייניגט מען זיך אויף יום טוב פסח
תפילה והתבודדות, קדושה, תשובה, לימוד התורה, פסח

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת כי תשא-פרה, י"ז אדר, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד די חשוב'ע חבורה תלמידי היכל הקודש ברסלב בירושלים עיר הקודש, ה' עליהם יחיו.


איך שרייב אייך אפאר ווערטער, דאס זאלט איר לערנען צוזאמען ביי שלוש סעודות.


איך וויל אייך זייער בעטן אז בשעת מען לערנט פאר זאל מען נישט שמועסן; עס דארף זיין שטיל, מען דארף זיצן מיט דרך ארץ, נאר אזוי קען מען מקבל זיין די גוטע עצות.


די וואך שבת איז זייער א גרויסער שבת, מען ליינט די פרשה פון טהרת ישראל, די פרשה פון פרה אדומה; מיט דעם איז מען מקיים (הושע יד, ג): 'וּנְשַׁלְּמָה פָרִים שְׂפָתֵינוּ', דאס איז די הכנה צו קענען מקבל זיין דעם הייליגן יום טוב פסח, אזוי ווי דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן עד): "אַחַר פּוּרִים קוֹרִין פָּרָשַׁת פָּרָה שֶׁהִיא הֲכָנָה לְפֶסַח, כִּי פָּרָשַׁת פָּרָה קוֹרִין כְּדֵי שֶׁיִּהְיוּ נִזְהָרִין לִטָּהֵר מִטֻּמְאַת מֵת, כְּדֵי שֶׁיִּהְיוּ טְהוֹרִין לַעֲשׂוֹת הַפֶּסַח", ווי אזוי איז מען זיך מטהר פון טמאת מת? דורך: 'וּנְשַׁלְּמָה פָרִים שְׂפָתֵינוּ', מיט'ן רעדן צום אייבערשטן, אזוי ווי דער פסוק זאגט (הושע, שם): "קְחוּ עִמָּכֶם דְּבָרִים וְשׁוּבוּ אֶל ה', אִמְרוּ אֵלָיו כָּל תִּשָּׂא עָוֹן וְקַח טוֹב, וּנְשַׁלְּמָה פָרִים שְׂפָתֵינוּ"; אז מען רעדט צום אייבערשטן, מען דערציילט אים אלעס וואס גייט אריבער, דורכדעם ווערט מען ריין פון אלעס אויף וואס מען דארף תשובה טון, און דער אייבערשטער איז מוחל אויף אלעס.


דער הייליגער רבי האט אונז געגעבן א מתנה וואס הייסט 'התבודדות'; א מענטש זאל גיין אין א פלאץ וואו קיינער איז נישט דארט און זיך אויסרעדן זיין הארץ צום אייבערשטן אויף זיין אייגענע שפראך, ער זאל דערציילן פאר'ן אייבערשטן אלעס וואס גייט אריבער אויף אים. ווען א מענטש זאגט פאר'ן אייבערשטן אז ער וויל זיין ערליך; ער וויינט צו אים: "רבונו של עולם, וואס זאל איך טון אז דער יצר הרע ווארפט מיר אראפ נאכאמאל און נאכאמאל? וויפיל מאל איך נעם זיך פאר צו זיין וואויל פאל איך נאכאמאל אראפ!" דורכדעם נעמט ער אראפ פון זיך אלע עונשים; דער אייבערשטער איז אים מוחל און נעמט אים צוריק.


בפרט א מענטש וואס דער יצר הרע האט אים געפאנגען אין זיין נעץ, ער זינדיגט אין די מיאוס'ע עבירה פון פגם הברית, זאל ער נעמען די עצה פון התבודדות און זאגן דעם אייבערשטן וואס ער וויל באמת טון, ער זאל זאגן: "רבונו של עולם, באמת וויל איך זיין ערליך, ריין און הייליג, אבער עס גייט מיר נישט, איך האלט אין איין אראפפאלן אין די עבירה פון פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, עס איז מיר נמאס דאס לעבן"; ווען מען טוט דאס, מען קומט צום אייבערשטן און מען גיסט זיך אויס דאס הארץ, נעמט דער אייבערשטער אלע זיינע תפילות און ער איז זוכה דורכדעם אויסצומעקן אלע קליפות ומשחיתים וואס ער האט באשאפן דורך זיינע מעשים.


איך וויל אייך מחזק זיין איר זאלט לערנען יעדן טאג; יעדער זאל לערנען זיינע שיעורים כסדרן על פי סדר דרך הלימוד פון רבי'ן (שיחות הר"ן, סימן עו), אביסל חומש רש"י מיט'ן תרגום, אביסל משניות און אסאך בלעטער גמרא. גמרא פארברענט דעם יצר הרע; דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן ריד): "תַּלְמוּד בְּגִימַטְרִיָּא אוֹתִיּוֹת שֶׁל שְׁמָהּ 'לִילִית', עַל כֵּן יֵשׁ כֹּחַ בְּלִמּוּד הַתַּלְמוּד לְהַכְנִיעַ אוֹתָהּ", 'תלמוד' באטרעפט די זעלבע ווי די נאמען פון די קליפה וואס מאכט א מענטש זינדיגן אין פגם הברית, ווען מען לערנט גמרא איז מען מכניע די קליפה; דערפאר האט דער סמ"ך מ"ם זייער מורא פון א דף גמרא, אלעס וועט ער לאזן דעם מענטש טון, אבי נישט עפענען א גמרא.


איך בין נאך נישט געווען ביי אייך אין שול אין ירושלים, אבער מיין הארץ איז מיט ענק; איך טראכט פון ענק און איך בעט פאר ענקער הצלחה.


מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף, ווען איך וועל זיין אין ארץ ישראל וועל איך קומען צו אייך זיך מחזק זיין אינאיינעם.

#6 - זע צו פאלגן דעם הייליגן רבי'ן מיט די עצה פון "התבודדות"
תפילה והתבודדות, שלום בית, לימוד התורה, פסח

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת אחרי ב', אסרו חג, כ"ג ניסן, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


 לכבוד מיין טייערער תלמיד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין נדבה פאר די ישיבה, יישר כח.


פסח האבן מיר זוכה געווען צו עסן די הייליגע מצה וואס דער זוהר הקדוש רופט אן (זוהר שמות, קפג:): "מֵיכְלָא דִּמְהֵימְנוּתָא", 'עסן וואס ברענגט אמונה', אזוי אויך רופט עס דער זוהר הקדוש אן (פרשת תצוה, קפג:): "מֵיכְלָא דְּאַסְוָותָא", 'עסן וואס ברענגט א רפואה'; זאל דער אייבערשטער דיר געבן און פאר אונז אלע - א רפואה.


איך וואונדער זיך זייער צי דו לערנסט נאך משניות און גמרא; אמאל פלעגסטו מיר זאגן דיינע סיומים, דאס האט מיר מחי' געווען הערנדיג אז דו כאפסט אריין עפעס אייביגע גוטס וואס וועט בלייבן מיט דיר.


זע צו פאלגן דעם הייליגן רבי'ן מיט די עצה פון "התבודדות"; נעם זיך אראפ אפאר מינוט א טאג ווען דו זאלסט גיין אויף א פלאץ וואו קיינער איז נישט דארט און דו זאלסט זיך אויסשמועסן דאס הארץ מיט'ן אייבערשטן. בעט אים אלעס וואס דו דארפסט און דערצייל אים אלעס וואס דער יצר הרע טוט מיט דיר במחשבה, דיבור ומעשה; דער רבי האט געזאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן כה): "הִתְבּוֹדְדוּת הוּא מַעֲלָה עֶלְיוֹנָה וּגְדוֹלָה מִן הַכֹּל", די עבודה איז העכער פון אלעס, און אלע צדיקים זענען צוגעקומען צו זייערע מדריגות דורך די הנהגה פון התבודדות.


זע צו רעדן שיין צו דיין ווייב תחי'; דו האסט באקומען א מתנה פון הימל א טייערע ווייב, זאלסטו איר אויפהייבן מיט גוטע ווערטער וועט זי דיר זיין געטריי דיין גאנץ לעבן.


דאנק און לויב דעם אייבערשטן אויף די ליכטיגע קינדער וואס דו האסט; ווי מער דו וועסט דאנקען וועט דער אייבערשטער מאכן מיט דיר נאך ניסים.


פון דיין ראש ישיבה וואס האט דיר זייער ליב.


...

#5 - זיך פרייען מיט די מצוות
שמחה, פסח

בעזרת ה' יתברך


ה' פרשת אחרי א', ליל בדיקת חמץ, י"ג ניסן, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך בעט אייך זייער איר זאלט זיך שטארקן מיט אלע כוחות צו אויפנעמען דעם יום טוב בשמחה; ערב יום טוב איז א צייט וואס מען איז זייער פארנומען מיט די לעצטע צוגרייטונגען, דעמאלט קומט דער יצר הרע און זוכט צו מאכן א פירוד לבבות אין שטוב צווישן מאן און ווייב, זאלט איר זיך שטארקן מיט אלע כוחות צו זיין פרייליך.


מיר זענען אזוי גליקליך אז מיר זענען אידישע קינדער; מיר גייען מקיים זיין די הייליגע מצוות פון פסח און מיר גייען עסן די הייליגע מצות. יעצט פסח ווערט אנטפלעקט פאר אלעמען אז דער אייבערשטער פירט די וועלט און דאס געבן מיר איבער פאר אונזערע דורות ליל הסדר, אז דער אייבערשטער - ער איז דער בעל הבית, ער פירט אלעס און מען דארף זיך צו אים איבערגעבן.


מיר דארפן זיך פרייען מיט די מצוות וואס דער אייבערשטער האט אונז געגעבן, דאס וועט אונז אפהיטן פון עבירות א גאנץ יאר. אזוי ווי דער אר"י הקדוש זאגט (מובא בבאר היטב אורח חיים סימן תמז, סעיף קטן א): "הַנִזְהָר מִמַּשֶּׁהוּ חָמֵץ בְּפֶסַח, מֻבְטָח לוֹ שֶׁלֹא יֶחְטָא כָּל הַשָּׁנָה", ווער עס איז אפגעהיטן פון א משהו חמץ אום פסח, וועט א גאנץ יאר זיין אפגעהיטן פון עבירות; אז מען פריידט זיך מיט די מצה, מען פריידט זיך "שֶׁלֹא עָשַׂנִי גּוֹי", מען געדענקט א גאנץ יאר אז מיר האבן זוכה געווען צו עסן די הייליגע מצה און מיר האבן נישט געגעסן קיין משהו חמץ - די שמחה היט אפ דעם מענטש פון זינדיגן.


דער של"ה הקדוש זאגט (מסכת פסחים; מובא בבאר היטב אורח חיים סימן תעז, סעיף קטן א): "איך האב געזען ערליכע אידן פלעגן זיך אזוי פרייען מיט די מצות, זיי פלעגן קישן די מצות מיט א גרויסע שמחה"; וואויל איז דעם מענטש וואס ברענגט אריין אין זיינע קינדער זיך צו פרייען מיט די הייליגע מצוות.


אז איר ווילט ארויס גיין פון אלע אייער פחדים און דמיונות זאלט איר בעטן דעם אייבערשטן בשעת איר עסט די מצה אז איר זאלט זוכה זיין צו א רפואה. עס שטייט אין זוהר הקדוש (פרשת בא, מא.) אז מצה ווערט אנגערופן: "מֵיכְלָא דִּמְהֵימְנוּתָא", אן עסן פון אמונה; ווייל דורך מצה ווערט געשטארקט די אמונה. ווידער אויף א צווייטע פלאץ (פרשת תצוה, קפג:) רופט עס דער זוהר אן: "מֵיכְלָא דְּאַסְוָותָא", אן עסן פון רפואה; אז מצה היילט אויס דעם מענטש. זאגט מוהרא"ש אז מיטן רבינ'ס ווערטער איז עס איין זאך, ווייל דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן ה): "כִּי יֵשׁ סוֹבְלֵי חֳלָאִים, שֶׁיֵּשׁ לָהֶם מַכּוֹת מֻפְלָאוֹת, וְהֵם סוֹבְלִים הֶחֳלָאִים רַק בִּשְׁבִיל נְפִילַת הָאֱמוּנָה", עס זענען דא זייער אסאך מענטשן וואס האבן מחלות און זיי ליידן דאס נאר ווייל זיי האבן נישט קיין אמונה; קומט אויס ווען מען עסט מצה און עס ווערט געשטארקט די אמונה ווערט מען אויסגעהיילט.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן זוכה זיין צו (פסחים קטז:): "וְנֹאכַל שָׁם מִן הַזְּבָחִים וּמִן הַפְּסָחִים"; און צו (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.


א פרייליכן יום טוב.

#4 - דיין שווער מיינט נישט קיין שלעכטס
כיבוד אב ואם, פסח, מעביר סדרה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת אחרי א', י' ניסן, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


היי יאר אז פרשת אחרי גייט צוויי וואכן קען מען שוין די וואך מעביר סדרה זיין פרשת אחרי; מען קען איינטיילן די פרשה דאס צו לערנען במשך ביידע וואכן כדי מען זאל לערנען יעדן טאג אביסל חומש רש"י.


אז דו גייסט אהיים גיין שלאפן חול המועד ביי דיר אין שטוב, זאלסטו צודעקן די חמצ'דיגע קאונטערס מיט א טישטוך אדער מיט זילבער פאפיר וכדומה - נישט צו זען די חמצ'דיגע קאונטערס, אויך די טיש זאלסטו צודעקן מיט א טישטוך.


עס דארף דיר נישט שטערן ווען דיין שווער פרעגט דיר וואו דו דאוונסט וכו' און דו דארפסט זיך נישט שעמען צו ענטפערן: "אין ברסלב"; ער מיינט דיר נישט צו טשעפען, ער פרעגט פשוט ווייל אים האט מען אויך געפרעגט ווען ער איז געווען א יונגערמאן וואו ער האט געדאוונט וכו', ער מיינט נישט גארנישט.


אויב עס שטערט דיר יא די פראגע און עס איז דיר נישט געשמאק ווען דו עסט ביי דיין שווער די סעודות און ער פרעגט ביי יעדע סעודה פון דיין ווייב: "וואו דאוונט דיין מאן?" זאלסטו טון ווי אזוי עס איז גרינגער פאר דיר און דיין ווייב, מאך נישט פון טפל עיקר. דער עיקר זאלסטו אריין כאפן יעדן טאג אביסל לערנען און יעדע זאך וואס דו דארפסט זאלסטו נאר בעטן דעם אייבערשטן.


דער רבי שרייבט פאר זיין איידעם (מכתבי רבינו ז"ל, בריש ספר עלים לתרופה): "בַּקָּשָׁתִי מֵאֲהוּבִי חֲתָנִי, שֶׁתִּלְמוֹד בְּכָל יוֹם שִׁיעוּר גְמָרָא וּפוֹסֵק, שֶׁלא תַּעֲשֶׂה חַס וְשָׁלוֹם מִטָּפֵל עִיקָר, רַק אֶת הָאֱלֹקִים יְרֵא וְכוּ', כִּי זֶה כָּל הָאָדָם", מיין ליבער איידעם, איך בעט דיר זייער, זאלסט לערנען יעדן טאג גמרא און שלחן ערוך. זאלסט חס ושלום נישט מאכן פונעם טפל אן עיקר און פון עיקר א טפל; זעט מען וואס דער רבי האט געוואלט און וואס עס איז געווען ביים רבי'ן אן עיקר - נאר תורה, תפילה ויראת שמים.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן זוכה זיין צו (פסחים קטז:): "וְנֹאכַל שָׁם מִן הַזְּבָחִים וּמִן הַפְּסָחִים"; און צו (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.


א פרייליכן יום טוב.

#3 - אכטונג געבן וואס מ'עסט פסח
חברים, פסח

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת טהרה, ד' ניסן, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז דו ביסט זיך מחי' מיט די שיעורים יעדע ליל שישי און אז די שיעורים פרישן אויף דיין שלום בית.


זייער גוט האסטו געטון אז דו ביסט געגאנגען צו האברך ... נרו יאיר זיך מחזק זיין מיט אים בשיחות חברים; א גוטע חבר איז מער פון אלעס, מען קען צוקומען צו מקבל זיין פונעם רבי'ן אסאך מער ווען מען האט א גוטע חבר.


דער הייליגער רבי האט דערציילט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן מח): "וְשָׁמַעְנוּ מִצַּדִּיק אֲמִתִּי שֶׁאָמַר", איך האב געהערט פון אן אמת'ן צדיק, "שֶׁאִלּוּ הָיָה אוֹמֵר לוֹ אֶחָד, יִהְיֶה מִי שֶׁיִּהְיֶה, בְּעֵת שֶׁעָסַק בַּעֲבוֹדַת הַשֵּׁם בִּתְחִלָּתוֹ: אָחִי, חֲזַק וֶאֱחֹז עַצְמְךָ – הָיִיתִי רָץ וּמִזְדָּרֵז מְאֹד בַּעֲבוֹדָתוֹ יִתְבָּרַךְ, כִּי גַּם עָלָיו עָבַר כָּל הַנַּ"ל", אז ער האט נישט געהאט א חבר וואס זאל אים מחזק זיין און זאגן: "בְּרוּדֶער, שְׁטַארְק זִיךְ אוּן דֶערְהַאלְט זִיךְ"; ווייל אויב וואלט אים איינער געזאגט די ווערטער: "בְּרוּדֶער, שְׁטַארְק זִיךְ אוּן דֶערְהַאלְט זִיךְ", וואלט ער געקענט אסאך מער אנקומען אין עבודת השם, "וְלֹא הָיָה שׁוֹמֵעַ שׁוּם הִתְחַזְּקוּת מִשּׁוּם אָדָם", אבער קיינער האט אים דאס נישט געזאגט; עס איז באוואוסט אז דער רבי האט געמיינט מיט דעם זיך אליינס. זעט מען פון דעם אז אפילו דער גרעסטער צדיק דארף אויך התחזקות.


בנוגע קויפן פסח פראדוקטן; דו ווייסט דאך וואס מוהרא"ש האט געהאלטן אז מען זאל נישט קויפן די אלע "כשר לפסח" זאכן וואס מען מאכט נאך פון חמץ. נישט קיין פיצא, נישט קיין קעיק, נישט קיין זופ מאנדלעך און דאס גלייכן; מוהרא"ש שרייבט: "איך פארשטיי נישט די רבנים וואס געבן אן הכשר אויף די אלע זאכן! וואויל איז דעם וואס עסט נאר וואס מען מאכט ביי אים אין שטוב אדער פון זיינע עלטערן און ער מישט זיך נישט מיט א צווייטן".


אז מען טראכט אריין זעט מען אז דאס וואס מען זאגט "פסח הונגערט מען" - איז נישט אמת, ווייל פסח איז דא מער עסן ווי א גאנץ יאר; מען קען עסן די הייליגע מצות וואס יעדע שטיקל מצה וואס מען עסט פסח איז א מצוה, עס ברענגט אמונה און עס היילט אויס דעם מענטש.


בנוגע צי דו זאלסט גיין ארבעטן ערב פסח צו מאכן די פאר דאללער; איך פארשטיי נישט דיין פראגע, פאר דריי הונדערט דאללער זאלסטו ארבעטן ביטער שווער א גאנץ ערב יום טוב און אריין פאלן אין בעט שלאפן א גאנצע סדר?! ענדערש גיי פון היינט ביז יום טוב יעדן טאג אביסל 'הפצה', וועסטו מאכן נישט נאר דעם סכום נאר דאפלט און דריי מאל די סכום, און ערב יום טוב זאלסטו זיך גרייטן צום יום טוב.


כאפ אריין יעדן טאג אביסל חומש - שנים מקרא ואחד תרגום מיט פרקים משניות און דפים גמרא, ווייל נאר דאס בלייבט פונעם מענטש.


וואס דו דארפסט זאלסטו בעטן דעם אייבערשטן.

#2 - די חשיבות פון די פלאג פון א אידישע מאמע
פסח

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת פרשת שמיני-פרה, מברכים החודש, כ"ב אדר ב', שנת תשע"ט לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


יעצט ווען מיר קומען שוין נענטער און נענטער צום יום טוב פסח און עס הייבט זיך אן די ארבעט פאר אידישע פרויען צו רייניגן אויף פסח; כאטשיג פון איין זייט איז אביסל שווער צו רייניגן לכבוד פסח אבער וויסן זאלט איר אז אין הימל זעט מען יעדע זאך וואס מען טוט דא בזה העולם; יעדע ריר, יעדע בייג און יעדע שווערע אטעם וואס די פרויען טוען לכבוד פסח. אזוי ווי דער הייליגער בעל קדושת לוי - דער בארדיטשובער רב זכותו יגן עלינו האט געזאגט, אז פון די ארבעט פון די פרויען וואס מאכן פסח'דיג; פון זייער קראצן, רייבן און כשר'ן ווערן באשאפן מלאכים, די זעלבע מלאכים וואס ווערן באשאפן ראש השנה ווען מען בלאזט שופר. דערפאר זאלט איר זיך זייער פרייען אז איר זענט באשעפטיגט מיט אזא הייליגע ארבעט.


עס איז טאקע שווער יעצט פאר פסח מיט די גאנצע ווירטשאפט וואס ליגט אויף אייך, אבער פון הימל קוקט מען זיך צו צו די ארבעט וואס די פרויען ארבעטן און בזכות נשים צדקניות וועלן מיר אויסגעלייזט ווערן פון דעם ביטער'ן גלות.


אמאל איז א פרוי געקומען צום הייליגן סטייפלער גאון זכרונו לברכה און אים אנגעפרעגט וכו' נישט צו האבן קינדער וכו' ווייל זי האט נישט קיין כח, האט דער סטייפלער גאון איר געזאגט: "יעדער מענטש שרייבט מען אפ ראש השנה וויפיל כח ער וועט האבן און וויפיל ער זאל זיך מוטשען וכו', אויב מען דריידט זיך ארויס פון די ארבעט פון קינדער וכו' מיינט נישט אז מען דריידט זיך ארויס פון די פלאג, דעמאלט קומט אנדערע פלאג"; דאס זעלבע זאג איך אייך, די וואס דרייען זיך ארויס פון פסח'דיג מאכן מיינט נישט אז זיי דרייען זיך ארויס פון ארבעטן, ווייל עס קומט אנדערע שווערע ארבעט. דעריבער זאלט איר זיך פרייען אז אייער פלאג, ארבעט און מי גייט אריין אין מצוות און אין גוטע זאכן. אין אנגרייטן פאר יום טוב און אין זיך באשעפטיגן מיט קינדער.


ווען עס איז אייך גאר ביטער זאגט ארויס שטילערהייט א ווארט פון מויל; זאגט: "טאטע, געב מיר כח", וועט אייך גלייך גרינגער ווערן.


א פרייליכן שבת.

#1 - בנין אין אומאן וועט זיין פארטיג דאס יאר? וואס לערנען מיט קינדער אויף פסח?
חינוך הילדים, צדקה, אומאן, פסח

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת ויקהל פקודי, כ' אדר, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


בנוגע צי מיר וועלן זיין אינעם נייעם בנין נאך דעם יאר ראש השנה אין אומאן; וואס זאל איך דיר זאגן, הלואי וואלט איך דיר געקענט ענטפערן 'יא', ביז דערווייל בין איך עומד ומצפה לישועת ה' ער זאל מיר העלפן ענדיגן דעם בנין. איך בין אריינגעפאלן אין חובות, איך דארף נאך שאפן איבער א האלב מיליאן דאללער צו ענדיגן דעם בנין, ואין בידי לפורטה אפילו שוה פרוטה. אבער איך האף צום אייבערשטן אז איך וועל עס קענען ענדיגן בויען אן חובות.


מען זעט ווי עס בויעט זיך פאר יעדער מוסד און פאר יעדער קהלה הערליכע בנינים וכו'; בעט איך דעם אייבערשטן: "רבונו של עולם, 'וְלֹא תְּהֵא כּוֹהֶנֶת כְּפֻנְדָקִית?' פארוואס מיר דארפן זיך אזוי מוטשען?!" נאר דער תירוץ איז זייער פשוט: "מען קען נישט בויען קיין תורה מיט געלט; תורה און אמונה קען מען נאר אריין ברענגען אין מענטשן מיט בלוט און מיט שווייס".


מען זעט אן אינטערעסאנטע זאך, חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (אבות ו, ט): רבי יוסי בן קיסמא פארציילט: "פַּעַם אַחַת הָיִיתִי מְהַלֵּךְ בַּדֶּרֶךְ", איינמאל בין איך געווען אונטערוועגנס, "וּפָגַע בִּי אָדָם אֶחָד", און א מענטש האט מיך אנגעטראפן, "וְנָתַן לִי שָׁלוֹם, וְהֶחֱזַרְתִּי לוֹ שָׁלוֹם", ער האט מיר געגעבן שלום און איך האב אים צוריקגעגעבן. "אָמַר לִי, רַבִּי, מֵאֵיזֶה מָקוֹם אַתָּה?" האט ער מיר געפרעגט פון וואו איך קום, "אָמַרְתִּי לוֹ, מֵעִיר גְּדוֹלָה שֶׁל חֲכָמִים וְשֶׁל סוֹפְרִים אָנִי", האב איך אים געזאגט אז איך וואוין אין א פלאץ פון תלמידי חכמים, "אָמַר לִי, רַבִּי, רְצוֹנְךָ שֶׁתָּדוּר עִמָּנוּ בִמְקוֹמֵנוּ, וַאֲנִי אֶתֵּן לְךָ אֶלֶף אֲלָפִים דִּינְרֵי זָהָב וַאֲבָנִים טוֹבוֹת וּמַרְגָּלִיּוֹת?" האט ער מיר געפרעגט 'אפשר ווילסטו קומען וואוינען ביי אונזער שטאט און איך וועל דיר געבן אסאך געלט און טייערע שטיינער', "אָמַרְתִּי לוֹ, בְּנִי, אִם אַתָּה נוֹתֵן לִי כָל כֶּסֶף וְזָהָב וַאֲבָנִים טוֹבוֹת וּמַרְגָּלִיּוֹת שֶׁבָּעוֹלָם, אֵינִי דָר אֶלָּא בִמְקוֹם תּוֹרָה", האב איך אים געענטפערט 'אפילו אויב דו וועסט מיר געבן די גאנצע געלט פון די וועלט וועל איך אויך נישט גיין וואוינען נאר אויף א פלאץ וואו מען לערנט תורה', "וְלֹא עוֹד, אֶלָּא שֶׁבִּשְׁעַת פְּטִירָתוֹ שֶׁל אָדָם אֵין מְלַוִּין לוֹ לָאָדָם לֹא כֶסֶף וְלֹא זָהָב וְלֹא אֲבָנִים טוֹבוֹת וּמַרְגָּלִיּוֹת, אֶלָּא תוֹרָה וּמַעֲשִׂים טוֹבִים בִּלְבַד", ווייל ווען א מענטש גייט אוועק פון דער וועלט נעמט ער מיט נאר תורה און גוטע מעשים; די אלע געלט, גאלד און זילבער דאס נעמט מען נישט מיט מיט זיך.


די וועלט פרעגט זייער א שטארקע קשיא אויף דעם סיפור, פארוואס ווען דער מענטש האט אים אנגעטראגן צו געבן אלף אלפים דינרי זהב ואבנים טובות ומרגליות, האט ער נישט מסכים געווען צו גיין וואוינען ביי אים, ער וואלט דאך געקענט נעמען די געלט און בויען דארט ישיבות, בתי חינוך און מאכן דארט א מקום תורה? ענטפערט דער גאון רבי חיים וואלאזשינער זכותו יגן עלינו, אז א מקום תורה קען מען נישט בויען מיט געלט, א מקום תורה קען מען נאר בויען מיט מסירות נפש.


אזוי דערציילט מען אויך נאך פון הייליגן סאטמארער רבי זכותו יגן עלינו, אז די הנהלה האט זיך אמאל באקלאגט פאר אים אז די מוסד האלט זיך ביים פארמאכן ווייל עס איז נישט דא קיין געלט צו צאלן די איינגעשטעלטע, האט דער רבי געענטפערט: "א מוסד מאכט זיך נישט צו אז עס האט נישט קיין געלט, א מוסד מאכט זיך צו פון מחלוקת אדער פון דעם וואס מען פירט עס מיט נגיעות שלא לשם שמים".


געלויבט דעם אייבערשטן אז מיר מוטשען זיך אויך יעדן טאג אינעם מוסד; יעצט דארף איך שאפן איבער הונדערט טויזענט דאללער צו קענען באצאלן די איינגעשטעלטע אינעם מוסד. דאס אליינס איז א נס אז מיר האבן נישט קיינעם אויף וועם זיך צו פארלאזן, אזוי פארלאזן מיר זיך נאר אויפן אייבערשטן, מיר קוקן נאר צו אים, וועט ער אונז זיכער העלפן. אז מען קוקט צוריק זעט מען די ניסים ונפלאות ווי מיר גייען אן שוין צען יאר מיט די ישיבה, אכט יאר מיט די תלמוד תורה און זיבן יאר מיט די מיידל סקול, אזוי וועט דער אייבערשטער ווייטער העלפן.


נעם נאך נישט צוזאם געלט פאר בעטן אין אומאן, ווייל איך ווייס נישט צי מיר וועלן שוין זיין אינעם נייעם בנין.


א יישר כח פארן צוזאמנעמען די קינדער ביי שלש סעודות אין בית המדרש בשעת מען זינגט זמירות; עס איז א תענוג צו הערן ווי שיין די קינדער זינגען מיט די ניגונים. מיר דארפן מחנך זיין די קינדער אזוי ווי דער רבי האט געוואלט, דער רבי האט געוואלט מען זאל זינגען זמירות שבת דארפן מיר זינגען זמירות בתמימות ופשיטות (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב, סימן קד); אז דו וועסט זיי אזוי מחנך זיין וועלן אונזערע קינדער אויסוואקסן גרויסע צדיקים.


הלוואי ווען דו וואלסט ווען געזאגט מיט זיי יעדע וואך שיר השירים פארן דאווענען אזוי ווי דו טוסט זומער אין קעמפ; דאס איז ביי מיר דער גרעסטער תענוג און נחת רוח, צו זען ווי די קינדער וואקסן אויף ערליכע אידן.


בנוגע לערנען מיט די קינדער הלכות פסח וכו'; לערן מיט זיי דעם ספר 'דרך החיים' פון הייליגן חוות דעת זכותו יגן עלינו. דער סאטמארער רבי זי"ע האט געזאגט אז מען זאל דאס לערנען מיט קינדער ווייל דארט איז צוזאמגענומען זייער שיין אלע הלכות אויף למעשה. מוהרא"ש זכרונו לברכה אין די 'הגדה של פסח אור זרוע' ברענגט אראפ די הלכות פונעם ספר דרך החיים.


דער עיקר לייג אריין אין די קינדער אמונה פשוטה; פארצייל זיי מעשיות פון צדיקים, דאס וועט זיי אויפפלאקערן זייער הארץ, און זיי וועלן אויך וועלן זיין צדיקים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.