בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת וישלח, י"ד כסליו, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך בעט דיר זייער, שטארק זיך מיט דיין הייליגע ארבעט, איך מיין אז דו ווייסט נישט וואס דו טוסט, וואס די קונטרסים, די בריוון – טוען; ווען דו וואלסט געוויסט נאר איין פראצענט וואס די נייע קונטרסים און גליונות טוען - וואלסטו נישט געווען אזוי צעבראכן ביי זיך, דו וואלסט געארבעט מיט א שמחה ארויסצוגעבן די וועכנטליכע קונטרסים עצתו אמונה און איש אמונות וכו' וכו'.

אזויפיל בחורים און מיידלעך, אינגעלייט און ווייבלעך זאגן אז די קונטרסים איז זייער גאנצע חיות, זיי זענען אויסגעהונגערט א גאנצע וואך פאר די בריוו.

דא האסטו א מעשה פאר די קינדער אפטיילונג, די מעשה ווי אזוי דער רבי איז געווען באהאלטן אין זיינע יונגע יארן, ער האט זיך געמאכט ווי א פשוט'ער מענטש און שטילערהייט האט ער געדינט דעם אייבערשטן.

די מעשה איז אביסל א לענגערע מעשה, דו קענסט דאס צעטיילן פאר דריי וואכן מיט דריי בילדער, שפעטער ווען דו וועסט דרוקן אלע מעשיות פון עצתו אמונה פאר קינדער - זאלסטו דאס צאמשטעלן אינאיינעם.

"אין די שניי מיט'ן אייבערשטן"

קינדער ווער וויל זיין א צדיק?

איך פריי זיך זייער אז אלע קינדער ווילן זיין צדיקים; קינדער איר ווייסט אז מען קען זיין א צדיק און אויך שפילן, שפרינגען און טאנצן? איך וועל ענק דערציילן דעם רבינ'ס יונגע יארן.

דער הייליגער רבי האט זיך זייער אויסבאהאלטן נאך זיין חתונה, קיינער האט נישט געוויסט ווער דער רבי איז, נאר דער רבי'ס ווייב; דער רבי האט געבעטן זיין ווייב די צדקת סאשיא זי זאל נישט דערציילן פאר קיינעם פון זיין עבודות השם. דער רבי פלעגט שטילערהייט לערנען און דאווענען, ער פלעגט גיין אין וואלד רעדן צום אייבערשטן, אויך האט ער זיך באהאלטן אויף די אנדערע זייט טייך, דארט האט ער געלערנט און געדאווענט.

געווען איז דאס אינמיטן ווינטער, עס איז קאלט, עס גייט א פראסט, די טייך אין הוסיאטן איז פארפרוירן, מענטשן גייען אויפ'ן טייך, מען נוצט די טייך פאר א וועג צו גיין פון איין שטאט צום צווייטן. עס גייט דארט אויך רבי אפרים זכרונו לברכה דעם רבינ'ס שווער און זעט ווי זיין איידעם - דער רבי - שפילט זיך מיט חברים, זיי גליטשן זיך אין די שניי, ער ווערט אזוי צעבראכן, ער קען דאס נישט אויסהאלטן, ער טראכט צו זיך: 'איך האב אים גענומען ווייל ער איז אן אייניקל פון הייליגן בעל שם טוב זכותו יגן עלינו, איך האב געמיינט איך האב גענומען פאר מיין טאכטער אן ערליכער איידעם; ער לערנט נישט, ער דאווענט נישט, ער קען אפילו נישט קיין עברי'.

ביז דא לייג איין וואך. מאך א בילד ווי א בחור מיט א שטריימל גליטשט זיך אין די שניי, אין די זייט שטייען צוויי עלטערע אידן, איינער ווייסט פאר'ן צווייטן מיט די הענט, א תנועה ווי ער איז נישט צופרידן פון דעם וואס דער בחור שפילט זיך מיט די שניי.

לייג נאך די שטיקל מעשה:

קינדער, איר ווייסט אבער יא דעם אמת אז עכט איז דער רבי געווען זייער ערליך, ער האט געלערנט און געדאווענט, און אפילו ווען ער האט געשפילט מיט די שניי - האט ער דאס געטון מיט'ן אייבערשטן. מען קען שפילן, שפרינגען און טאנצן, און זיין דבוק צום אייבערשטן, זאגן א גאנצע צייט: "שכוח אייבערשטער!", "איך דאנק דיר אייבערשטער"; אויב מען צעקלאפט זיך זאגט מען: "אלעס איז דער אייבערשטער!" "אלעס איז פאר מיין טובה".

קינדער טייערע, אז מיר וועלן טון וואס דער רבי האט אונז געלערנט - וועלן מיר אויך זיין גרויסע צדיקים.

חלק ב':

טייערע קינדער מיר האלטן אינמיטן דערציילן ווי אזוי דער רבי האט געדינט דעם אייבערשטן אין זיינע יונגע יארן און קיינער האט נישט געוויסט אז ער איז א צדיק, ער האט זיך געמאכט ווי א פשוט'ער מענטש.

ווער געדענקט וואו מיר האלטן אין די מעשה?

רבי אפרים זכרונו לברכה, דעם רבינ'ס שווער - זעט ווי זיין איידעם שפילט זיך מיט די שניי, ער ווערט אזוי צעבראכן, ער קען דאס נישט אויסהאלטן, ער טראכט צו זיך: 'איך האב אים גענומען ווייל ער איז אן אייניקל פון הייליגן בעל שם טוב זכותו יגן עלינו, איך האב געמיינט אז איך האב גענומען פאר מיין טאכטער אן ערליכער איידעם, דערווייל לערנט ער נישט, ער דאווענט נישט, ער קען אפילו נישט קיין עברי'.

און יעצט ליינט ווייטער:

רבי אפרים זכרונו לברכה איז געווען א גרויסער בעל מכניס אורח, עס פלעגן קומען צו אים גרויסע צדיקים און ער האט יעדן איינעם זייער שיין אויפגענומען. איינמאל איז אנגעקומען צו אים אין שטוב א גרויסער צדיק, א תלמיד פון הייליגן מעזריטשער מגיד זכרונו לברכה. רבי אפרים האט זיך באקלאגט פאר אים, ער האט זיך אויסגעגאסן פאר אים דאס הארץ: "איך האב דא א גרויסע פראבלעם, איך האב גענומען פאר אן איידעם אן אייניקל פון הייליגן בעל שם טוב, אבער ער לערנט נישט! ער שפילט זיך מיט די קינדער, ער האט שוין אפילו פארגעסן די עברי, ער קען נישט ליינען בכלל!"

דער גאסט, דער גרויסער צדיק - זאגט פאר רבי אפרים: "איר מאכט א טעות! עס קען נישט זיין, עס איז זיכער נישט אמת!" דער צדיק האט מורא געהאט צו רעדן אויף אן אייניקל פון בעל שם טוב, אבער רבי אפרים, דעם רבינ'ס שווער, זאגט אים: "הלוואי זאל איך מאכן א טעות, איך זאג אייך ער קען נישט ליינען, ער האט פארגעסן די עברי, ער שפילט א גאנצן טאג מיט חברים; פרובירט אים אויס, געבט אים צו ליינען א ספר וועט איר זען אז ער קען נישט קיין עברי", דער צדיק זאגט פאר רבי אפרים: "רופט אהער אייער איידעם, איך וועל אים געבן צו ליינען".

דער רבי קומט צו גיין מיט זיין שווער, דער צדיק האלט אינמיטן זאגן משניות, ער נעמט זיין משניות און זאגט פאר'ן רבי'ן: "איך וויל הערן אויב דו קענסט ליינען די ווערטער פון משניות", ער עפנט די משניות ביי מסכת בבא קמא פרק ב משנה ג: "הַכֶּלֶב וְהַגְּדִי שֶׁקָּפְצוּ מֵרֹאשׁ הַגָּג", און ער זאגט פאר'ן רבי'ן: "זאג!" דער רבי איז געווען זייער קלוג, דער רבי האט נישט געוואלט מען זאל וויסן אז ער לערנט, האט ער זיך געמאכט ווי ער האט פארגעסן ווי אזוי מען ליינט, ער הייבט אן זאגן: "הַכֶּלֶב וְהַגְּדִי", די הינט מיט די ציג, "שֶׁקָּפְצוּ מַארְשׁ", וואס האבן געטאנצן א מארש; דער צדיק האט זיך זייער פארשעמט, ער האט נישט געקענט גלייבן וואס דא גייט פאר, דעם רבינ'ס שווער רבי אפרים זאגט: "איך האב אייך געזאגט אז ער האט שוין פארגעסן אפילו די עברי!"

דער צדיק נעמט דעם רבי'ן אין א זייט און זאגט אים מוסר: "דו שעמסט זיך נישט?! דו ביסט אן אייניקל פון הייליגן בעל שם טוב זכותו יגן עלינו, דו ביסט אן אייניקל פון דעם גרויסן צדיק רבי נחמן הוראדענקער זכותו יגן עלינו, דיין שווער האט דיר געגעבן א גרויסער נדן, אסאך געלט ביי דיין חתונה, און דו לערנסט נישט! דו האסט שוין אפילו פארגעסן די עברי!!!" און ער געבט דעם רבי'ן צוויי געזונטע פעטש אין פנים. דער רבי וויינט, דער רבי וויל נישט זאגן ווער ער איז, דער רבי וויל זיין באהאלטן, דער רבי מאכט זיך ווי ער קען נישט לערנען.

ביז דא לייג די אנדערע וואך. מאך א בילד ווי אן עלטערער איד געבט א פאטש פאר א בחור, אין דער זייט א בילד ווי א הינט מיט א ציג טאנצן א מארש; עס מוז זיין אינטערעסאנט פאר די קינדער, אזוי גייען אריין די מעשיות זייער שטארק אין זייער הארץ.

לייג נאך די שטיקל מעשה:

קינדער, מיר ווייסן דעם אמת אז דער רבי האט יא געקענט ליינען, ער האט זייער פלייסיג געלערנט, געדאווענט און גערעדט צום אייבערשטן, דער רבי האט נישט געוואלט מען זאל שמועסן פון אים, ער האט געוואלט זיין אויסבאהאלטן פון די וועלט; מיר לערנען זיך ארויס פון די מעשה צו רעדן צום אייבערשטן שטילערהייט, אזוי וועלן מיר זיין גרויסע צדיקים.

חלק ג:

טייערע קינדער, מיר האלטן אינמיטן דערציילן די מעשה פון הייליגן רבי'ן, ווי ער האט זיך באהאלטן אין זיינע יונגע יארן, ער האט נישט געוואלט מען זאל וויסן פון זיין עבודות השם.

קינדער, ווער געדענקט וואו מיר האלטן אין די מעשה?

לאמיר איבערגיין און קורצן פון פריער. דער רבי'ס שווער רבי אפרים האט ביי זיך א גאסט א צדיק, און יענער צדיק זעט אז דער רבי לערנט נישט, ער האט שוין אפילו פארגעסן די עברי, דער צדיק נעמט דעם רבי'ן אין א זייט און זאגט אים מוסר: "דו שעמסט זיך נישט?! דו ביסט אן אייניקל פון הייליגן בעל שם טוב זכותו יגן עלינו! דו ביסט אן אייניקל פון דער גרויסער צדיק רבי נחמן האראדענקער זכותו יגן עלינו, דיין שווער האט דיר געגעבן א גרויסער נדן, אסאך געלט ביי דיין חתונה - און דו לערנסט נישט! דו האסט שוין אפילו פארגעסן די עברי!" ער האט געגעבן דעם רבי'ן צוויי געזונטע פעטש אין פנים און דער רבי האט זייער געוויינט.

און יעצט ליינט ווייטער:

דער צדיק דער גאסט וואס האט געגעבן פאר'ן רבי'ן צוויי פעטש גרייט זיך אהיים צו פארן, ער פארט ארויס פון הוסיאטין, ער זיצט אין וואגן און עפעס הערט ער, ער בעט דעם בעל עגלה זאל אפשטעלן די וואגן, ער הערט איינעם וויינען, דער בעל עגלה ווערט דערשראקן און ער שטעלט אפ די וואגן.

זיי הערן ביידע א וויינעדיגע קול, א זיסע קול; זיי גייען אראפ פון וואגן און גייען נאך דעם קול, דער צדיק זאגט פאר'ן בעל עגלה: "עס הערט זיך א קול ווי איינער דאווענט", פלוצלונג זעען זיי א איד אין וואלד אנגעטון מיט טלית און תפילין דאווענט מיט א ברען, מיט א פלאקער; דער איד וויינט, דער איד בענקט, דער איד זאגט די ווערטער פון פסוקי דזמרה מיט אזא הארציגקייט.

דער צדיק ווערט דערשראקן, ער שפירט ווי ער גייט חלש'ן, ער דערקענט דעם מענטש, ער שרייט: "אוי, וויי איז מיר, איך האב געגעבן דעם מענטש צוויי פעטש?!?!" ער כאפט שוין וואס גייט פאר, דאס איז דער רבי, רבי אפרים'ס איידעם, דער אייניקל פון בעל שם טוב זכותו יגן עלינו, ער פארשטייט שוין אז דער רבי האט זיך געמאכט ווי ער קען נישט קיין עברי, עכט איז ער א באהאלטענער צדיק! ער וויינט צום רבי'ן: "זיי מיר מוחל, פארגעב מיר!" דער רבי זאגט אים: "איך בין דיר מוחל מיט מיין גאנצע הארץ נאר אויב דו זאגסט מיר צו אז דו גייסט קיינעם נישט דערציילן, ווי לאנג איך לעב, וואס דו האסט דא געזען..."

(מיר ווייסן די מעשה ווייל דער צדיק האט געלעבט לענגער פון רבי'ן, ער איז אמאל איינשטאנען ביי חייקל, דער חזן פון רבי'ן, דעמאלט האט ער דערציילט די מעשה).

ביז דא לייג די אנדערע וואך, מאך א בילד ווי מען זעט דעם רבי'ן אין וואלד מיט טלית און תפילין, ער שטייט ביי א בוים, ער דאווענט און וויינט, פון די זייט שטייט דער רב, דער בעל עגלה, די פערד און וואגן, זייער פנים איז דערשראקן.

לייג נאך די שטיקל מעשה:

אזוי איז דער רבי אויסגעוואקסן דער הייליגער רבי, ער האט געדאווענט און געלערנט, ער איז געגאנגען התבודדות, געבעטן דעם אייבערשטן, געוויינט צום אייבערשטן - ביז ער איז געווארן דער הייליגער רבי.

אז מיר וועלן פאלגן דעם רבי'ן, מיר וועלן רעדן צום אייבערשטן, מיר וועלן זינגען צום אייבערשטן, מיר וועלן אים דאנקען אויף אלעס - וועלן מיר ווערן גרויסע צדיקים.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת ויחי, עשרה בטבת, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

איך האב זייער הנאה געהאט צו זיין אין ירושלים מיט אנשי שלומינו, זיך באקענען פון דער נאנט מיט ענק אלע; איך האף דו האסט אויך הנאה געהאט.

איך האף דו האסט פארשטאנען די שיעורים אין אידיש, מיר האבן גערעדט ביי שלש סעודות בעיקר פון די צוויי הויפט נקודות פון רבי'ן, די זאך פון רעדן צום אייבערשטן און פון דעם סדר דרך הלימוד.

שטארק זיך, נוץ אויס די יונגע יארן. בטל נישט קיין צייט; עס איז דא א גרויסער יצר הרע ביי בחורים צו פארברענען צייט, מען קען שמועסן שעות אויף שעות פון גארנישט מיט נישט, אלע בחורים האבן די יצר הרע; דעריבער בעט איך דיר זייער, ווען דו האסט איבריגע צייט זאלסטו לויפן צו די תורה, נעם א משניות און זיי גורס פרקים משניות כסדרן, אויך מאך זיך א שיעור אין ש"ס כסדרן דיקא, קוק נישט אויב דו פארשטייסט וואס דו לערנסט אדער נישט.

דער רבי זאגט מען דארף נישט פארשטיין ווען מען לערנט, דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן עו): "טוֹב לִלְמֹד בִּמְהִירוּת וְלִבְלִי לְדַקְדֵּק הַרְבֵּה בְּלִמּוּדוֹ, רַק לִלְמֹד בִּפְשִׁיטוּת בִּזְרִיזוּת, וְלִבְלִי לְבַלְבֵּל דַּעְתּוֹ הַרְבֵּה בִּשְׁעַת לִמּוּדוֹ מֵעִנְיָן לְעִנְיָן, רַק יִרְאֶה לְהָבִין הַדָּבָר בִּפְשִׁיטוּת בִּמְקוֹמוֹ", עס איז גוט מען זאל זיך צוגעוואוינען צו לערנען שנעל און נישט מדקדק זיין צופיל בשעת מען לערנט, נאר זען צו פארשטיין דעם פשטות הפשט, "וְאִם לִפְעָמִים אֵינוֹ יָכוֹל לְהָבִין דָּבָר אֶחָד, אַל יַעֲמֹד הַרְבֵּה שָׁם וְיַנִּיחַ אוֹתוֹ הָעִנְיָן וְיִלְמַד יוֹתֵר לְהַלָּן", און אויב מען פארשטייט נישט - זאל מען נישט פארברענגען אסאך צייט אויף דעם ענין, ענדערש זאל מען גיין ווייטער, "וְעַל פִּי הָרֹב יֵדַע אַחַר כָּךְ מִמֵּילָא מַה שֶּׁלֹּא הָיָה מֵבִין בִּתְחִלָּה, כְּשֶׁיִּלְמַד כְּסֵדֶר בִּזְרִיזוּת לְהַלָּן יוֹתֵר", און אז מען לערנט אסאך וועט מען שפעטער פארשטיין וואס מען האט פריער נישט אזוי גוט פארשטאנען.

נאכדעם ברענגט רבי נתן אז דער רבי האט געזאגט: "שֶׁאֵין צְרִיכִין בְּלִמּוּד רַק הָאֲמִירָה לְבַד, לוֹמַר הַדְּבָרִים כְּסֵדֶר", אפילו מען פארשטייט גארנישט זאל מען זאגן די ווערטער, "וּמִמֵּילָא יָבִין", און ביים סוף וועט מען פארשטיין. "וְלֹא יְבַלְבֵּל דַּעְתּוֹ בִּתְחִלַּת לִמּוּדוֹ שֶׁיִּרְצֶה לְהָבִין תֵּכֶף, וּמֵחֲמַת זֶה יִקְשֶׁה לוֹ הַרְבֵּה תֵּכֶף וְלֹא יָבִין כְּלָל, רַק יַכְנִיס מֹחוֹ בְּהַלִּמּוּד וְיֹאמַר כְּסֵדֶר בִּזְרִיזוּת וּמִמֵּילָא יָבִין", מען זאל נישט ווערן צעבראכן ווען מען זעט אז מען פארשטייט נישט וואס מען לערנט, וואס דאס אליינס - אז מען וויל גלייך פארשטיין - מאכט אז עס זאל זיין שווער צו פארשטיין דאס לערנען, מען זאל נאר זאגן די ווערטער כסדרן און מען וועט שוין פון זיך אליינס פארשטיין, "וְאִם לֹא יָבִין תֵּכֶף, יָבִין אַחַר כָּךְ, וְאִם יִשָּׁאֲרוּ אֵיזֶה דְּבָרִים, שֶׁאַף עַל פִּי כֵן לֹא יוּכַל לַעֲמֹד עַל כַּוָּנָתוֹ, מַה בְּכָךְ", און אויב מען פארשטייט נישט דעם ערשטן מאל, וועט מען עס פארשטיין ביים צווייטן מאל; און אויב מען וועט נישט פארשטיין דעם צווייטן מאל איז אויך גארנישט, "כִּי מַעֲלַת רִבּוּי הַלִּמּוּד עוֹלָה עַל הַכֹּל, וּכְמוֹ שֶׁאָמְרוּ רַבּוֹתֵינוּ זִכְרוֹנָם לִבְרָכָה (שבת סג.; עבודה זרה יט.): 'לִגְּמוֹר, וַהֲדַר לִסְבֹּר, וְאַף עַל גַּב דְּלָא יָדַע מַה קָאָמַר' שֶׁנֶּאֱמַר (תהלים קיט, כ): "גָּרְסָה נַפְשִׁי לְתַאֲבָה", ווייל חכמינו זכרונם לברכה זאגן, אז א מענטש זאל קודם אסאך זאגן די ווערטער פון די הייליגע תורה, אפילו ער פארשטייט נישט וואס ער לערנט, און דערנאך זאל ער לערנען צו פארשטיין, "כִּי עַל יְדֵי רִבּוּי הַלִּמּוּד, שֶׁיִּלְמַד בִּמְהִירוּת, וְיִזְכֶּה לִלְמֹד הַרְבֵּה, עַל יְדֵי זֶה יִזְכֶּה לַעֲבֹר כַּמָּה פְּעָמִים אֵלּוּ הַסְּפָרִים שֶׁלּוֹמֵד, לְגָמְרָם, וְלַחֲזֹר לְהַתְחִיל, וּלְגָמְרָם פַּעַם אַחַר פַּעַם, וְעַל יְדֵי זֶה מִמֵּילָא יָבִין וכו'", ווייל אז מען געוואוינט זיך צו צו לערנען שנעל, קען מען זוכה זיין צו לערנען זייער אסאך; מען איז זוכה איבערצוגיין יעדע זאך זייער אסאך מאל, ביז מען איז זוכה דאס צו פארשטיין.

רבי נתן זאגט דארט ווייטער: "וְדִבֵּר הַרְבֵּה מְאֹד בְּעִנְיָן זֶה, וְאִי אֶפְשָׁר לְבָאֵר דְּבָרִים אֵלּוּ בִּכְתָב הֵיטֵב, אֲבָל בֶּאֱמֶת הוּא דֶּרֶךְ עֵצָה טוֹבָה מְאֹד בְּעִנְיַן הַלִּמּוּד, כִּי עַל יְדֵי זֶה יְכוֹלִים לִזְכּוֹת לִלְמֹד הַרְבֵּה מְאֹד, לִגְמֹר כַּמָּה וְכַמָּה סְפָרִים, וְגַם יִזְכֶּה לְהָבִין הַדְּבָרִים יוֹתֵר, מֵאֲשֶׁר הָיָה לוֹמֵד בְּדִקְדּוּק גָּדוֹל, כִּי זֶה מְבַלְבֵּל מְאֹד מִן הַלִּמּוּד", דער רבי האט זייער אסאך גערעדט פונעם דרך הלימוד, אז מען זאל נישט זוכן צו פארשטיין גלייך ווען מען לערנט, נאר מען זאל לערנען אסאך אן פארשטיין, ביז מען וועט זוכה זיין צו פארשטיין; ווען מען לערנט אויף דעם סדר דרך הלימוד איז מען זוכה אנצוקומען אסאך מער ווי ווען מען לערנט שטייט און מען קלערט אריין אין יעדע ווארט, וואס דאס שטערט נאר דאס לערנען, "וְכַמָּה בְּנֵי אָדָם פָּסְקוּ מִלִּמּוּדָם לְגַמְרֵי עַל יְדֵי רִבּוּי הַדִּקְדּוּקִים שֶׁלָּהֶם, וּמְאוּמָה לֹא נִשְׁאַר בְּיָדָם", און זייער אסאך מענטשן האבן אינגאנצן אויפגעהערט צו לערנען צוליב דעם וואס זיי האבן געלערנט און געקוועטשט וכו'.

"אֲבָל כְּשֶׁיַּרְגִּיל עַצְמוֹ לִלְמֹד בִּמְהִירוּת כַּנִּזְכָּר לְעֵיל, בְּלִי דִּקְדּוּקִים הַרְבֵּה, הַתּוֹרָה תִּתְקַיֵּם בְּיָדוֹ, וְיִזְכֶּה לִלְמֹד הַרְבֵּה מְאֹד, גְּמָרָא וּפוֹסְקִים כֻּלָּם, וְתַנַ"ךְ וּמִדְרָשִׁים וְסִפְרֵי הַזוֹהַר וְקַבָּלָה, וּשְׁאָר סְפָרִים כֻּלָּם", אבער אז א מענטש געוואוינט זיך צו צו לערנען שנעלערהייט - אזוי ווי אויבן דערמאנט, וועט ער זוכה זיין צו לערנען זייער אסאך, און ער וועט לערנען די גאנצע תורה - גמרא מיט אלע פוסקים, תנ"ך מיט אלע מדרשים, און זוהר הקדוש, "וּכְבָר מְבֹאָר שִׂיחָתוֹ שֶׁל רַבֵּנוּ זִכְרוֹנוֹ לִבְרָכָה, שֶׁטּוֹב לָאָדָם שֶׁיַּעֲבֹר בְּחַיָּיו בְּכָל הַסְּפָרִים שֶׁל הַתּוֹרָה הַקְּדוֹשָׁה", אזוי ווי דער רבי האט געוואלט אז מיר זאלן דורך לערנען כל התורה כולה. עיין שם.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת ויצא, ד' כסליו, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער זון הרב ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי

איך באקום כסדר גרוסן אז דו לערנסט פלייסיג, איך באקום גרוסן אז דו לערנסט פארטאגס; איך דאנק דעם אייבערשטן יעדעס מאל איך הער גוטע גרוסן אז דו לערנסט פלייסיג.

יעצט איז די שענסטע יארן, די ימי הבחרות; אין די יונגע יארן נאך די חתונה - קען מען לערנען מיט התמדה רבה, זוכה זיין צו תורה בטהרה.

גיי אביסל התבודדות צווישן די ביימער, כאפ זיך אריין צווישן די פעלדער און וועלדער, שמועס מיט'ן אייבערשטן, בעט אים ער זאל רחמנות האבן אויף דיר, דו זאלסט זוכה זיין צו זיין אן ערליכער איד. תפילה והתבודדות לייטערט אויס דעם מענטש, מען ווערט צוגעקלעבט צום אייבערשטן מיט א שטארקע דביקות.

דו וואוינסט אין א ריינע פלאץ, די שטעטל איז דאך ריין, עס איז א מחי'; אז מען נוצט די עצות פון רבי'ן איז א גן עדן דארט צו וואוינען.

פון דיין טאטע.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת כי תצא, י' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר, אלעד

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

איך פריי זיך זייער צו הערן פון דיר ווי פלייסיג דו לערנסט; עס איז א פארגענוגן צו הערן ביי א קינד וואס גייט בר מצוה האבן ער זאל שוין האבן שיעורים כסדרן אויפ'ן סדר דרך הלימוד פון רבי'ן (כמבואר בשיחות הר"ן, סימן עו).

איך האף דיר צו טרעפן אין אומאן, איך וועל רעדן מיט דיר, דיך אנגרייטן אויף דיין בר מצוה.

געב א גרוס דיינע חשוב'ע עלטערן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת שופטים, ד' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן

טייערער ... תלמיד מחנה היכל הקודש ברסלב

איך האב זייער הנאה צו הערן פון דיינע רבי'ס זייער גוטע גרוסן אויף דיר, דו ביסט א קינד וואס פירט זיך מיט דרך ארץ, דו ביסט א חבר פאר יעדן איינעם, דו טוסט קיינמאל קיינעם נישט וויי.

טייערער ..., גיי ווייטער אויף די גוטע וועג און אלעס וואס דו דארפסט זאלסטו בעטן פונעם אייבערשטן. רעד צום אייבערשטן אויף דיין שפראך, אידיש – וועסטו ווערן א גרויסער צדיק.

פון דיין ראש ישיבה.

א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת בהעלותך, ט"ז סיון, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב

זיי נישט ברוגז אז איך זאג דיר ווי אזוי צו זיין א מלמד, איך וויל דו זאלסט טון א גוטע ארבעט.

איך בין געווען אין שטעטל, איך האב זיך אונטערגעהערט ווי דו לערנסט מיט די בחורים. מען דארף זיין אנגעגרייט פאר'ן טאג - וואס צו לערנען, מען קען נישט א גאנצן טאג רעדן חיזוק, חיזוק - חיזוק. יונגע בחורים דארפן לערנען אסאך גמרא און חומש רש"י, צו דעם, בנוסף לזה - געבט מען חיזוק, אבער מען קען נישט רעדן א גאנצן טאג חיזוק, די קינדער דארפן לערנען.

גרייט זיך אן וואס דו גייסט לערנען; די ערשטע זאך, די וויכטיגסטע זאך - זאלסטו לערנען מיט זיי חומש רש"י. צעטייל די פרשה אויפ'ן וואך, אז במשך די וואך זאלסטו ענדיגן מיט זיי די גאנצע פרשה מיט רש"י. חומש רש"י איז זייער א וויכטיגער לימוד, לערן עס פאָר מיט א געשמאק, מאך עס אינטערעסאנט פאר זיי, קוק זיך פאָר די פרשה מיט מדרשים; קינדער האבן זייער ליב מעשיות, מאך עס פאר זיי עס זאל זיין א געשמאק.

אויך לערן מיט זיי גמרא, רש"י און תוספות.

נאכדעם דערצייל זיי יעדן טאג אביסל מעשיות פון צדיקים, דאס וועט זיי אויפפלאקערן זייער הארץ צו וועלן זיין צדיקים.

גיי פארטאגס אביסל אין פעלד, זיי זיך מתבודד; בעט דעם אייבערשטן פאר אלע תלמידים, אלע זאלן אויסוואקסן צדיקים.

נאכאמאל, מען דארף חיזוק, אבער א גאנצן טאג חיזוק - האט נישט קיין זין.

קויף זיך א נייע הוט; א מלמד דארף גיין אנגעטון שיין.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת בהר-בחוקותי, כ"ד אייר, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד מיין ליבער תלמיד ... נרו יאיר, תלמוד תורה היכל הקודש וויליאמסבורג

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

דו בעטסט מיר איך זאל דיר שרייבן וואס דו זאלסט זיך פארנעמען לכבוד דיין געבורטסטאג, דו ביסט געווארן יעצט צען יאר.

נעם זיך פאר צו דאווענען אזוי ווי עס דארף צו זיין, פון אנהייב דאווענען ביזן סוף – זאלסטו נישט רעדן מיט קיינעם, אויב א חבר הייבט אן רעדן מיט דיר – זאלסטו זיך מאכן טויב און שטום, רעד נישט קיין איין ווארט מיט א צווייטן. אויב דו ענדיגסט פאר'ן בעל תפלה – זאלסטו בלייבן שטיל, אדער רעדן צום אייבערשטן.

אויך זאלסטו נישט ארויסקוקן פון סידור דורכאויס די גאנצע שמונה עשרה, קוק נאר אין סידור, ווייל מען טאר נישט ארויסקוקן ביי שמונה עשרה.

זיי נישט בייז אז איך שרייב דיר נישט צוריק, איך בין זייער פארנומען; איך קום נישט אן צו ענטפערן איין פראצענט פון די בריוו וואס איך באקום. איך ליין דיינע בריוו, שרייב מיר נאך, שרייב מיר כאטשיג איין בריוו יעדע וואך.

זיי ממשיך מיט דיין עבודת השם יתברך, גיי יעדן טאג התבודדות און לערן דיינע שיעורים כסדרן. דו האסט נאך פונקט דריי יאר ביז דיין בר מצוה, קענסט זוכה זיין צו גיין צו דיין בר מצוה מיט כל התורה כולה און הונדערטער שעות התבודדות.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת בהר-בחוקותי, כ"ד אייר, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, תלמוד תורה היכל הקודש וויליאמסבורג

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

דו האסט זייער חשוב'ע עלטערן, זיי מכבד דיינע עלטערן. דער אייבערשטער זאגט (קידושין ל:): "בִּזְמַן שֶׁאָדָם מְכַבֵּד אֶת אָבִיו וְאֶת אִמּוֹ, אֹמֵר הַקָדוֹשׁ בָּרוּ הוּא, מַעֲלֶה אֲנִי עֲלֵיהֶם כְּאִילוּ דַרְתִּי בֵּינֵיהֶם וְכִבְּדוּנִי", ווען א מענטש איז מכבד טאטע מאמע איז אזוי ווי ער איז מיר מכבד און ער מאכט איך זאל רוען צווישן ענק.

בנוגע צעטיילן די קלאס; איך הער דיין געבעט, קען זיין אויף זומער אין קעמפ וועל איך צעטיילן די עלטערע זאלן לערנען באזונדער, איך קען נאכנישט זאגן אז אזוי גייט זיין; נאכן זומער וועט מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף שוין צעטיילט ווערן די כתה.

יעצט איז א צייט וואס דו קענסט ווערן א גרויסער צדיק; דו ביסט צען יאר אלט, קענסטו יעצט זוכה זיין צו גיין אויף די וועג פון צדיקים. געוואוין זיך צו צו רעדן צום אייבערשטן, רעד אויף דיין שפראך, אין אידיש; בעט דעם אייבערשטן דו זאלסט זיין א גרויסער צדיק.

אויך זאלסטו היטן דיינע אויגן; ווען דו גייסט אין גאס זאלסטו פרובירן קוקן אויף די ערד, פרוביר ווי ווייניגער אויפהייבן די אויגן. אז מען היט די אויגן קען מען נאכדעם לערנען און דאווענען בקדושה ובטהרה.

פון דיין ראש ישיבה.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת אמור, י"ד אייר, פסח שני, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב

איך האב באקומען א באריכט פון חדר אין שטעטל, איך האב א גוטע גרוס פון דיין זון ... נרו יאיר.

דער מלמד שרייבט מיר אז ער האט געלערנט פרשת טהרה 122 פרקים משניות און פיר בלאט גמרא, און אין פרשת אחרי-קדושים האט ער געלערנט 105 פרקים משניות און זיבן בלאט גמרא.

איך פריי זיך זייער אז ער האט באקומען א חשק צו לערנען.

דיין טאכטער ... תחי' איז זייער א קלוגע מיידל, א שארפע מיידל; זי האט אבער לעצטנס אנגעהויבן זיך אונטער צו לאכן פון די טיטשער, זי איז נישט שלעכט, זי איז וואויל, אבער דאס שטערט זייער שטארק די סדר פון סקול. אפשר קענסטו איר ווייזן דעם בריוו, זאג איר אז איך בעט איר זייער זי זאל אויסארבעטן איר נאטור, זי זאל זיין די מיידל וואס פאלגט, די מיידל וואס קאאפערירט, אלע זאלן איר נאכמאכן.

בנוגע די שידוך; איך האב גוטע נייעס, איך וועל רעדן מיט דיר פנים אל פנים.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת אמור, י"ד אייר, פסח שני, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד משפחת ... שיחיו, קרית ברסלב, ליבערטי

איך וויל אייך איבערגעבן א גרוס פון אייערע טייערע קינדער; דער מלמד האט מיר געשיקט א באריכט פון די תלמוד תורה, וויפיל זיי לערנען, יעדער פאר זיך - על פי סדר דרך הלימוד פון רבי'ן.

איך זע אז אייער זון, הבחור ... נרו יאיר האט געלערנט במשך די צוויי וואכן, פרשת טהרה און פרשת אחרי-קדושים - א חשבון פון 156 פרקים משניות און 96 בלעטער גמרא, און אייער זון הילד ... נרו יאיר, האט געלערנט 31 פרקים משניות און 138 בלעטער גמרא.

איך בין זייער איבערגענומען פון אייערע קינדער; פון זייער התמדה, פון זייער ערנסטקייט, ווי זיי נוצן אויס זייערע יונגע יארן מיט תכלית, מיט תורה ותפלה.

אויך זאגט דער מלמד אז זיי זענען זייער וואויל, זייער דרך ארץ'דיג.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט זען נאר נחת פון זיי און פון אלע אייערע קינדער און אייניקלעך.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת טהרה, כ"ט ניסן, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

דיין ברודער ... נרו יאיר שרייבט מיר כסדר דיינע סיומים, יעצט האט ער מיר געשריבן אז דו האסט מסיים געווען די זיבעטע מאל ששה סדרי משנה.

אשריך ואשרי חלקך אז דו נוצט אויס דיינע יונגע יארן מיט התמדת התורה, דער הייליגער רבי זאגט (ספר המידות תשובה, סימן עג): "הָעַבְדוּת שֶׁאָדָם עוֹבֵד אֶת הַשֵּׁם בְּבַחֲרוּתוֹ כָּל יוֹם, עֶרְכּוֹ יָקָר מִשָּׁנִים רַבּוֹת שֶׁל עֲבוֹדָה לְעֵת זִקְנָתוֹ", דאס דינען דעם אייבערשטן אין די יונגע יארן איז מער חשוב ווי די עבודה אויף דער עלטער; דער הייליגער ישמח משה זכותו יגן עלינו שרייבט אינעם בריוו פאר זיין זון: "וְשָׁעָה אַחַת בִּימֵי הַבַּחֲרוּת - כְּשָׁנָה שְׁלֵמָה בִּימֵי הָעֲמִידָה חָשׁוּב", איין שעה אין די יונגע יארן איז אזוי ווי א גאנצע יאר אויף דער עלטער.

שטארק זיך ווייטער צו לערנען בהתמדה רבה.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת תצוה, י"ג אדר, תענית אסתר, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער זון ... נרו יאיר

יעצט ווען דו האסט זוכה געווען האסט חתונה געהאט קענסטו זוכה זיין צו דינען דעם אייבערשטן אזוי ווי עס דארף צו זיין; האסט זוכה געווען צו אן אשת חיל, אן איידעלע ערליכע פרוי, זי וועט דיר זיין פאר אן עזר דו זאלסט קענען לערנען און דאווענען.

זע צו האבן א סדר היום, גיי שלאפן צייטליך; בעסער אז דו גייסט שלאפן פרי און שטייסט אויף פארטאגס לערנען און דאווענען. געדענק די ווערטער פון הייליגן זיידן דער ישמח משה זכותו יגן עלינו וואס ער שרייבט פאר זיין זון, אונזער זיידע רבי אלעזר ניסן זכותו יגן עלינו: "שָׁעָה אַחַת בִּימֵי הַבַּחֲרוּת - כְּשָׁנָה שְׁלֵמָה בִּימֵי הָעֲמִידָה חָשׁוּב", איין טאג אין די יונגע יארן איז מער ווי אסאך יארן אויף דער עלטער.

דיין טאטע, דיין ראש ישיבה

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת יתרו, כ' שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר, מאנטריאל

איך האב ערהאלטן דיין הודעה.

א מחי' צו הערן דיינע שיעורים אין נ"ך, משניות, גמרא, הלכה - משנה ברורה און תהלים; וואויל איז דיר אז דו נוצט אויס די צייט. אנשטאט זיצן ביי לימודי חול - לערנסטו סדר דרך הלימוד, דו בטל'סט נישט קיין צייט.

איך האף אז דו העלפסט אויך אין שטוב; העלפן די מאמע איז זייער א גרויסע מצוה. אז דו קומסט אהיים פריער פון אלע קינדער, דו גייסט נישט צו לימודי חול - זאלסטו פרעגן דיין מאמע וואס דו קענסט העלפן אין שטוב, און אויב זי זאגט דיר אז עס איז נישטא וואס צו העלפן - זאלסטו לערנען דיינע שיעורים כסדרן.

אויך זאלסטו זיך מאכן א שיעור אין התבודדות; מאך א קביעות יעדן טאג צו רעדן צום אייבערשטן אפאר מינוט. גיי אריין אין דיין צימער, פארמאך די טיר און רעד צום אייבערשטן אפאר מינוט, בעט אים וואס דו דארפסט; דער עיקר זאלסטו אים בעטן דו זאלסט זיין א צדיק.

שיק א גרוס פאר דיינע עלטערן.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת מקץ, כ"ז כסליו, ג' דחנוכה, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר, תלמוד תורה היכל הקודש ברסלב, וויליאמסבורג

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

איך בעט דיר זייער, קלעב נישט קיין סטיקערס; מאך נישט קיין שלעכטע נאמען אויפ'ן רבי'ן, עס טוט מיר וויי צו זען סטיקערס פונעם האטליין אנגעקלעבט אין אלע גאסן, קלעבן סטיקערס איז נישט די וועג.

אז דו ווילסט פארשפרייטן די נומער פונעם האטליין קענסטו געבן קארטלעך מיט'ן נומער; קלעב נישט קיין סטיקערס, דאס איז נישט אונזער וועג.

בכלל דארף מען זייער אכטונג געבן ווען מען גייט הפצה; דער רבי זאגט (ספר המדות, אות צדיק, סימן סט): "מִי שֶׁאוֹהֵב אֶת הַצַּדִּיק צָרִיךְ לִשְׁמֹר אֶת הַצַּדִּיק, שֶׁלֹּא יֵצֵא עָלָיו שֵׁם רָע"; מיר דארפן זיך אויפפירן מיט דרך ארץ, אלע זאלן זען ווי אזוי א ברסלב'ער חסיד פירט זיך, וואס דער רבי לערנט מיט זיינע תלמידים.

נוץ אויס דיינע יונגע יארן מיט התמדת התורה; מאך זיך שיעורים אין מקרא, משנה, גמרא, הלכה און אויך אינעם רבינ'ס ספרים. אפילו עס איז דיר שווער צו פארשטיין, דו כאפסט נישט אויף וואס דו לערנסט - זאלסטו ווייטער לערנען אויף דעם וועג. די לימודים וואס מען לערנט אין חדר זאלסטו לערנען מיט פארשטאנד, אויסהערן דיין מלמד און דאס גוט איבער חזר'ן, אין דיין איבריגע צייט זאלסטו לערנען שנעל אפילו אן פארשטיין.

אויך זאלסטו גיין התבודדות; זוך א פלאץ וואו קיינער געפונט זיך נישט, דארט זאלסטו גיין זיך אויסרעדן דיין הארץ צום אייבערשטן; בעט אים ער זאל רחמנות האבן אויף דיר, דו זאלסט זיין אן ערליכער איד.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת וישלח, ט"ו כסליו, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד הילד הנחמד ... נרו יאיר, ירושלים.

די גבאים פון בית המדרש האבן מסדר געווען איך זאל קענען זען אין אמעריקע אין ישיבה וואס עס טוט זיך אין בית המדרש אין ירושלים.

איך זע אן אינטערעסאנטע זאך, טאג נאך טאג קומט אריין א קינד אין בית המדרש און זיצט און לערנט בהתמדה רבה; איך האב זיך נאכגעפרעגט ווער דאס איז ביז מען האט מיר דערציילט פון דיין התמדה, אז דו לערנסט יעדן טאג פערצן בלאט גמרא אויפ'ן סדר דרך הלימוד פון הייליגן רבי'ן.

די יונגע יארן זענען די שענסטע יארן, וואס מען לערנט אין די יונגע יארן דאס בלייבט אויף א גאנץ לעבן; חכמינו זכרונם לברכה זאגן (אבות ד, כ): "הַלּוֹמֵד יֶלֶד לְמַה הוּא דוֹמֶה, לִדְיוֹ כְתוּבָה עַל נְיָר חָדָשׁ". דער הייליגער רבי זאגט (ספר המידות, אות תשובה, סימן עג): "הָעַבְדוּת שֶׁאָדָם עוֹבֵד אֶת הַשֵּׁם בְּבַחֲרוּתוֹ כָּל יוֹם, עֶרְכּוֹ יָקָר מִשָּׁנִים רַבּוֹת שֶׁל עֲבוֹדָה לְעֵת זִקְנָתוֹ", יעדן טאג עבודת השם אין די יונגע יארן איז חשוב'ער פון עטליכע יאר עבודת השם אויף דער עלטער; אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת קנד.): "יַנְקוּתָא כְּלִילָא דְוַרְדָא", די שענסטע זמן פונעם מענטש זענען זיינע יונגע יארן.

שטארק זיך און זיי ממשיך ווייטער מיט דיין התמדה; לאז זיך נישט שטערן פון קיינעם, ווען דו לערנסט זאלסטו נישט קוקן אויף קיינעם. קוק נישט אויף קיינעם; דו זיץ אין דיין ווינקעלע און זאג די הייליגע ווערטער פון די גמרא, וועסטו זוכה זיין צו ווערן א גרויסער צדיק.

קענסט זיך נישט פארשטעלן וואס פאר א נחת איך האב יעדעס מאל איך זע דיך לערנען מיט התמדה.

געב איבער פאר אלע בחורים וואס קומען לערנען אז דער ראש ישיבה האט שטארק הנאה פון די וואס זענען זיך קובע צו לערנען זייערע שיעורים כסדרן - מקרא, משנה, גמרא און אזוי ווייטער.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

                        יום ב' פרשת תולדות, כ"ט מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

שטארק זיך, חבר זיך נישט מיט בחורים וואס רעדן מנוולות; קוק וואס דער הייליגער רבי זאגט (ספר המידות, אות ניבול פה, סימן א): "ווער עס רעדט ניבול פה איז א סימן אז זיין גאנצע קאפ איז אים פארדארבן רחמנא לצלן".

אויף דיין פראגע צי דו זאלסט טוישן ישיבה; עס איז נישטא וואו צו לויפן, אין אלע ישיבות - ליידער - רעדן בחורים ניבול פה. חבר זיך מיט איידעלע בחורים וואס האבן אין זיך בושה, זיי רעדן נישט ניבול פה. אין אלע ישובות איז דא אזוי און אזוי; איך בין זיכער אז עס איז דא ביי ענק אין ישיבה איידעלע בחורים וואס האבן אין זיך די מדה פון אידישע קינדער, זיי זענען בישנים (יבמות עט.).

שטארק זיך בלימוד משניות; חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ויקרא רבה ז, ג): "אֵין כָּל הַגָּלֻיּוֹת הַלָּלוּ מִתְכַּנְסוֹת אֶלָּא בִּזְכוּת מִשְׁנַיוֹת"; מיט משניות וועלן מיר ארויסגיין פון גלות, סיי דער גרויסער גלות און סיי יעדער איינער פון זיין פריוואטע גלות.

דו קענסט זיך נישט פארשטעלן וואס פאר א כח משניות האט און וואס משניות טוט פאר'ן מענטש, מיר זאגן יעדן טאג ביים דאווענען (תהלים ל, ד): "הֶ'עֱלִיתָ מִ'ן שְׁ'אוֹל נַ'פְשִׁי", דאס איז ראשי תיבות 'משנ"ה'; אז א מענטש זאגט משניות נעמט עס אים ארויס פון שאול תחתית.

בפרט אין די בחור'ישע יארן וואס דער יצר הרע האלט אין איין מכשיל זיין אין פגם הברית; וויפיל מען וויל זיין גוט און מען מאכט אפ ביי זיך אז מען גייט שוין מער נישט טון קיין נארישקייטן, מיט דעם אלעם האלט זיך דער יצר הרע אין איין מתגבר זיין אויפ'ן מענטש, ער ווארפט אים אראפ אין די עקלדיגע עבירה פון פגם הברית - הוצאות זרע לבטלה, דארף ער לערנען אסאך משניות.

דער הייליגער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן יט): "אֲפִילּוּ אוֹתָן הָאֲנָשִׁים הָרְחוֹקִים מִן הַקְּדֻשָּׁה מְאֹד, שֶׁנִּלְכְּדוּ בִּמְצוּדָה רָעָה, עַד שֶׁרְגִילִין בַּעֲבֵרוֹת חַס וְשָׁלוֹם רַחֲמָנָא לִצְלָן", אפילו א מענטש וואס איז זייער ווייט פון קדושה, ער טוט עבירות רחמנא לצלן און ער איז שוין אראפ געפאלן אין שאול תחתית, "אַף עַל פִּי כֵן, הַכֹּחַ שֶׁל הַתּוֹרָה גָּדוֹל כָּל כָּךְ, עַד שֶׁיְּכוֹלָה לְהוֹצִיא אוֹתָם מִן הָעֲבֵרוֹת שֶׁרְגִילִין בָּהֶם חַס וְשָׁלוֹם. וְאִם יַעֲשׂוּ לָהֶם חֹק קָבוּעַ וְחִיּוּב חָזָק לִלְמֹד בְּכָל יוֹם וָיוֹם כָּךְ וְכָךְ, יִהְיֶה אֵיךְ שֶׁיִּהְיֶה, בְּוַדַּאי יִזְכּוּ לָצֵאת מִמְּצוּדָתָם הָרָעָה עַל יְדֵי הַתּוֹרָה, כִּי כֹּחַ הַתּוֹרָה גָּדוֹל מְאֹד", אויב וועט ער זיך מאכן א קביעות צו לערנען יעדן טאג 'כך וכך', וועט ער סוף כל סוף ארויס גיין פון זיין בלאטע, ווייל די כח פון תורה איז אזוי גרויס אז עס נעמט ארויס דעם מענטש פון זיין שלעכטס.

מוהרא"ש זכרונו לברכה זאגט, ער האט מקובל פון אנשי שלומינו אז דער שיחה גייט ארויף אויף ח"י פרקים משניות. אפילו איינער וואס איז נעבעך אריין געפאלן אין שמוציגע מעשים, אויב וועט ער זיך מאכן א קביעות צו זאגן יעדן טאג אכצן פרקים משניות, וועט אים די תורה ארויס נעמען פון זיינע נישט גוטע מעשים.

זיי נישט קיין בטלן און נוץ אויס דיינע יונגע יארן; וואס מען לערנט אין די יונגע יארן דאס בלייבט אויף א גאנץ לעבן, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (אבות ד, כ): "הַלּוֹמֵד יֶלֶד לְמַה הוּא דוֹמֶה, לִדְיוֹ כְתוּבָה עַל נְיָר חָדָשׁ"; קוק וואס דער הייליגער רבי זאגט (ספר המידות, אות תשובה, סימן עג): "הָעַבְדוּת שֶׁאָדָם עוֹבֵד אֶת הַשֵּׁם בְּבַחֲרוּתוֹ כָּל יוֹם, עֶרְכּוֹ יָקָר מִשָּׁנִים רַבּוֹת שֶׁל עֲבוֹדָה לְעֵת זִקְנָתוֹ", יעדן טאג עבודת השם אין די יונגע יארן איז חשוב'ער פון עטליכע יארן עבודת השם אויף דער עלטער; אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת קנד.): "יַנְקוּתָא כְּלִילָא דְוַרְדָא", די שענסטע זמן פונעם מענטש זענען זיינע יונגע יארן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת חיי שרה, כ"ה מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר, תלמוד תורה היכל הקודש ברסלב, וויליאמסבורג.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

איך פריי זיך זייער צו הערן פון דיינע מלמדים אז דו ביסט א וואויל קינד, דו פירסט זיך מיט דרך ארץ. ביים הייליגן רבי'ן איז די ערשטע זאך געווען דרך ארץ; דער הייליגער רבי האט געזאגט: "וֶוען קֵסָרִין אוּן קֶענִיגְן וָואלְטְן גֶעוואוּסְט וָואס פַאר אַ דֶּרֶךְ אֶרֶץ אִיךְ לֶערְן מִיט מַיינֶע מֶענְטְשְׁן, וָואלְטְן זֵיי גֶעשִׁיקְט זֵיֶיערֶע קִינְדֶער לֶערְנֶען בַּיי מִיר דֶּרֶךְ אֶרֶץ"; אז דו וועסט זיך ווייטער פירן מיט דרך ארץ וועסטו מיר מאכן אסאך נחת.

אויף דיין פראגע וואס דו זאלסט ענדערש לערנען - משניות אדער גמרא; איך וויל דיר פרעגן, ווען דו קומסט צו א שמחה וואו עס איז דא א גרויסע אויסוואל פון אסאך סארטן עסן, צום ביישפיל אייער שפייז, טונא פיש און א סאלאט - פון וואס וואלסטו גענומען? איך מיין דו וואלסט גענומען פון אלעס אביסל, אזוי זאלסטו טון ווען עס קומט צו לערנען. די תורה איז אזוי ווי א טיש מיט עסן, "כְּשֻׁלְחָן הֶעָרוּךְ וּמוּכָן לֶאֱכֹל (רש"י שמות כא, א)"; זאלסטו נעמען אביסל משניות, אביסל גמרא און אויך אביסל תהילים.

נעם נישט קיין פרעשור אז דו דארפסט לערנען אסאך, לערן אביסל פון אלעס. רבי נתן פלעגט זאגן "פון ווען איך האב געהערט פון רבי'ן 'מְעַט גַם כֵּן טוֹב, אביסל איז אויך גוט'; פון דעמאלט האט איך זייער מצליח געווען".

ווייז דעם בריוו פאר אלע דיינע חברים, זיי זאלן האבן חיזוק פון דעם; זיי זאלן אלע אנהייבן לערנען גמרא און משניות.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת נצבים-וילך, כ"א אלול, שנת תש"פ לפרט קטן

לכבוד הבחור ... נרו יאיר, בית שמש.

דיין טאטע נרו יאיר האט מיר געשריבן די פרייליכע נייעס אז דו גייסט די וואך שבת ענדיגן גאנץ ש"ס און לכבוד די גרויסע שמחה האט דיין טאטע נרו יאיר גענומען די גאנצע משפחה קיין מירון צום הייליגן תנא האלוקי רבי שמעון בר יוחאי.

איך בין זייער איבעראשט פון דיין התמדת התורה; א יונגער בחור ווי דיר זאל זיך אזוי שטארק באפלייסן אין לערנען די הייליגע תורה.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט זוכה זיין אז די אלע תנאים און אמוראים זאלן דיר באגלייטן דיין גאנץ לעבן און דו זאלסט נישט אפלאזן די הייליגע גמרא דיין גאנץ לעבן.

איך בעט דיר א קליינע טובה; בעט פאר מיר ביים ציון פון התנא האלוקי רבי שמעון בר יוחאי, מיין נאמען איז יואל און מיין מאמעס נאמען איז ריצא רעכיל - איך זאל האבן כח ממשיך צו זיין מיט די ישיבה און מיט די גאנצע מוסד.

א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' לסדר כי תבוא לאומאן, י"ג אלול, שנת תש"פ לפרט קטן

לכבוד הילד ... נרו יאיר, תלמוד תורה היכל הקודש ברסלב, ליבערטי.

איך פריי זיך זייער צו הערן פון דיין מלמד גוטע גריסן אויף דיר; ווי פלייסיג דו לערנסט און ווי שיין דו פירסט זיך, דו מאכסט מיר אזויפיל נחת מיט דעם.

יעצט איז דיינע בעסטע יארן; זאלסטו אויסנוצן די טעג מיט לערנען און דאווענען. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת קנד.): "יַנְקוּתָא כְּלִילָא דְוַרְדָא", די שענסטע זמן פונעם מענטש זענען זיינע יונגע יארן.

ווען מען ענדיגט לערנען זאלסטו העלפן רייניגן די שול, דו מיט דיינע חברים.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת כי תצא, ג' אלול, שנת תש"פ לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר, ירושלים.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

איך פריי זיך זייער צו הערן די גוטע נייעס, אז דו האסט זוכה געווען צו לערנען און ענדיגן גאנץ ש"ס; דו לערנסט אויפ'ן סדר דרך הלימוד פון הייליגן רבי'ן און דו נוצט אויס דיינע שיינע יונגע יארן.

חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת קנד.): "יַנְקוּתָא כְּלִילָא דְוַרְדָא", די שענסטע זמן פונעם מענטש זענען זיינע יונגע יארן; דער הייליגער רבי זאגט (ספר המידות, אות תשובה, סימן עג): "הָעַבְדוּת שֶׁאָדָם עוֹבֵד אֶת הַשֵּׁם בְּבַחֲרוּתוֹ כָּל יוֹם, עֶרְכּוֹ יָקָר מִשָּׁנִים רַבּוֹת שֶׁל עֲבוֹדָה לְעֵת זִקְנָתוֹ", יעדן טאג עבודת השם אין די יונגע יארן איז חשוב'ער פון עטליכע יארן עבודת השם אויף דער עלטער.

יעצט זאלסטו נעמען איין מסכתא און דאס איבערגיין איינמאל און נאכאמאל און נאכאמאל, הונדערט און איין מאל, און ווען דו ענדיגסט דאס טון מיט איין מסכתא זאלסטו נעמען נאך א מסכתא, ביז דו וועסט לערנען און חזר'ן גאנץ ש"ס הונדערט און איין מאל.

וואס דו דארפסט און וואס דו ווילסט - דערצייל דעם אייבערשטן אויף דיין שפראך.

זיי מכבד דיינע עלטערן; העלף דיין טאטע מיט'ן מסדר זיין דעם בית המדרש. עס איז א גרויסע זכות צו זיין א געטרייער משמש פאר'ן רבינ'ס בית המדרש.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת קרח, ג' תמוז, שנת תש"פ לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר, אנטווערפן.

איך פריי זיך זייער יעדעס מאל דו לאזט מיר איבער א מעסעדזש וויפיל דו לערנסט.

זאלסט ווייטער ממשיך זיין מיט דיין התמדת התורה; נוץ אויס דיינע יונגע יארן מיט לערנען די הייליגע תורה, וועסטו זוכה זיין צו ווערן א גרויסער צדיק.

וואס דו דארפסט - בעט דעם אייבערשטן, רעדט צו אים אויף אידיש, אויף דיין מאמע לשון - וועסטו זען גרויסע ניסים.

יעדעס מאל דו מאכסט א סיום מסכתא זאלסטו מיר רופן, און אז איך הייב נישט אויף - זאלסטו איבער לאזן א מעסעדזש.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.