בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת חיי שרה, כ"א מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
פרוביר מיט אלע כוחות זיך שטארקן צו זיין פרייליך, דאס איז די רפואה פאר אלע קרענק. שמחה געבט כח; דער גוף קען זיך שלאגן מיט אלע מחלות, השם ישמרינו.
אז דער דאקטער זאגט דו דארפסט עסן גלייך אינדערפרי - זאלסטו קודם זאגן ברכת השחר, פאלגן דעם דאקטער און עסן.
דער אייבערשטער זאל דיר שיקן א רפואה שלימה בקרוב.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת חיי שרה, כ"א מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
איך באקום פון דיר כסדר בריוו, אבער יעצט האט מיר איינער געשריבן א טענה אויף מיר. ער האט דיר געבארגט געלט צו קענען פארן צום הייליגן רבי'ן אויף ראש השנה; ער האט דיר פארבארגט צוועלף טויזנט שקל בתנאי אז דו וועסט אים באצאלן יעדע ראש חודש דריי טויזנט שקל ביז די חוב ווערט באצאלט.
ער שרייבט מיר אז ער האט דיר געבעטן ראש חודש חשון צו באצאלן - זאגסטו אים: "מיין ראש ישיבה האט מיר געזאגט איך זאל דיר זאגן א יישר כח", ער פרעגט דיר: "ווען וועסטו באצאלן?" זאגסטו אים מיט שפאס: "מיין ראש ישיבה האט מיר געזאגט איך זאל דיר זאגן א יישר כח"; ער שרייבט מיר אז ער האט א טענה צו מיר, היתכן איך מאך חוזק פון מענטשן.
ראשית, איך האב מיט דיר נישט גערעדט וועגן דעם, צווייטנס וואס נוצטו מיין נאמען חוזק צו מאכן? דריטנס, אז דו ווילסט זיין א תלמיד היכל הקודש זאלסטו מוחל זיין און אים באצאלן; מען קען נישט זיין אין היכל הקודש מיט חובות, היכל הקודש איז נישט קיין ערי מקלט, היכל הקודש איז א פלאץ וואס לערנט אויס דעם מענטש ווי אזוי צו לעבן מיט'ן אייבערשטן, לעבן מיט די תורה.
איך וויל פארשטיין וואס איז מיט דיר, ווי קומט אריין מיין נאמען דא אין בילד? אזוי רעדט מען צו מענטשן?! קומט אויס אז נאכדעם וואס דו וועסט טרעפן א שידוך דארף איך ערווארטן א בריוו פון דיין כלה אז דו גייסט איר זאגן "מיין ראש ישיבה האט מיר געזאגט איך זאל דיר זאגן דו ביסט גערעכט"? און ווען דו וועסט האלטן נאך די חתונה וועסטו איר זאגן: "מיין ראש ישיבה האט מיר געזאגט איך זאל דיר זאגן איך האב דיר ליב"? וואס גייט פאר מיט דיר, אזוי רעדט מען צו א לֹוֶה? ווען יענער האט דיר א טובה געטון און דיר געהאלפן בעת צרה, דו זאלסט קענען אנקומען קיין אומאן - מאכסטו חוזק?!
זע צו מקיים זיין דיינע ווערטער; גיי הפצה, גיי נאך געלט, באצאל דיינע חובות און בעט יענעם איבער.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת חיי שרה, כ' מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
אשריך ואשרי חלקך אז דו לערנסט דיינע שיעורים בכל חלקי התורה על פי סדר דרך הלימוד פון הייליגן רבי'ן (כמבואר בשיחות הר"ן, סימן עו). זיי שטארק, קוק נישט אויף קיינעם, הער נישט קיינעם אויס, דו לערן - וועסטו זייער מצליח זיין.
בנוגע וואס עס שטערט דיר אז דיין טאטע לאכט פון דיר און ער מאכט חוזק פון די זאכן; ערשטנס פארוואס צינדסטו אן אין שטוב שיעורים און ניגונים פון מיר - ווען דו ווייסט אז אלע וועלן לאכן? ענדערש זאלסטו אויסהערן פאר זיך אליינס און נעמען חיזוק, אזוי וועט מען דיר נישט טשעפען און נישט חוזק מאכן.
אזוי אויך זאלסטו זיך נישט רייצן מיט קיינעם. קיינער דארף נישט וויסן אויב דו פארשטייסט וואס דו לערנסט - אדער נישט; דו לערן דיינע שיעורים כסדרן, משניות און גמרא. אז איינער וועט דיך פרעגן "פארשטייסט?" געב א קוק אויף אים מיט א שמייכל, און געב א שאקל מיט די קאפ האלבוועגס אויף יא האלבוועגס אויף ניין, יענער זאל נישט וויסן וואס גייט פאר - און שלום על ישראל. עס פעלט נישט אויס טענה'ן מיט אנדערע; דו גיי דיין וועג, דאנק דעם אייבערשטן אז דו האסט געטראפן א וועג ווי צו לערנען און ווי צו זיין נאנט צום אייבערשטן - וועסטו נישט האבן קיין חלישות הדעת פון קיינעם.
אז דו וועסט לערנען און דאווענען אויף דיין וועג, וועסטו זען אז ביים סוף וועלן אלע זאגן אויף דיר: "דאס איז אן עכטע ברסלב'ער חסיד"; דיינע עלטערן וועלן הנאה האבן פון דיר.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת חיי שרה, כ' מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר, מלמד תלמוד תורה היכל הקודש
איך האף אז דו ווארפסט נישט קיין אימה יתירה אויף דיינע תלמידים. חכמינו זכרונם לברכה זאגן טאקע (כתובות קג:): "זרוק מרה בתלמידים", מען זאל זיך פירן שטרענג מיט תלמידים; דאס מיינט מען זאל נישט זיין קיין חבר פאר'ן תלמיד, דער תלמיד קען נאר מקבל זיין אז דער מלמד איז נישט זיין חבר, אבער מען טאר נישט ווארפן קיין איבריגע שרעק אז די קינדער זאלן מורא האבן, און חס ושלום שלאגן; נישטא קיין שלאגן. אז מען דארף שלאגן - זאלסטו גיין צום מנהל, אים מכבד זיין מיט די מצוה, דו ריר נישט אן קיין קינד.
מוהרא"ש זאגט: "א מלמד וואס שלאגט - דארף גיין ארבעטן ביים צאמנעמען די מיסט קאנעס און זיך אויסגעבן די כעס אויף די קאנעס, נישט אויף די טייערע נשמות, צאן קדשים".
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת חיי שרה, כ' מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר, בית שמש
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
איך פריי זיך זייער צו די גוטע גרוסן וואס דו דערציילסט מיר פון בית שמש, פון אנשי שלומינו.
געדענק וואס דער רבי האט געזאגט ווען ער איז אוועקגעפארן פון ברסלב קיין אומאן: "תִּרְאוּ לְהִתְקַבֵּץ יַחַד, וּלְהִתְפַּלֵּל יַחַד" איר זאלט זיך האלטן צוזאמען און דאווענען צוזאמען, "כִּי אִם תִּתְפַּלְּלוּ בְּכַוָּנָה, אוּלַי תּוּכְלוּ לְהַמְשִׁיךְ אוֹתִי לְכָאן עוֹד הַפַּעַם", אויב איר וועט זיך האלטן צוזאמען און דאווענען צוזאמען - וועט איר מיר קענען ממשיך זיין צו אייך (חיי מוהר"ן קפז); אז אנשי שלומינו נעמען זיך צוזאם, מען דאווענט אינאיינעם, מען רעדט נישט ביים דאווענען, מען האט זיך ליב אינאיינעם, אן קיין ליצנות - איז דער רבי דארט.
שרייב מיר פון די הפצה אין בית שמש; ווער עס גייט הפצה און וויפיל ספרים און קונטרסים גייט א וואך.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת חיי שרה, כ' מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן
לכבוד הרב ... נרו יאיר, יבנאל
איך וויל דיר געבן א גרוס פון דיין זון הרב יחזקאל נרו יאיר, ער זיצט אין כולל און לערנט מיט א שטארקע התמדה און ער פארשטייט גאר גוט דאס לערנען. איך בין געווען פאריגע וואך אין כולל מיט א שאלה פון שכירות וקבלנות, דיין זון האט געענטפערט מיט א שטארקייט, מיט א קלארקייט; איך בין זייער נתפעל געווארן פון אים.
אדרבה, ווען דו רעדסט מיט אים רעד מיט אים אין לערנען - וועסטו זיך אליינס איבערצייגן זיינע כשרונות.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת חיי שרה, כ' מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר, מנהל תלמוד תורה היכל הקודש ירושלים
איך וויל דיר בעטן זאלסט מחזק זיין דעם מלמד אין טברי'; אויב דו קענסט אריבערגיין לכל הפחות איינמאל א וואך מחזק זיין די חדר, און מיר מודיע זיין אלע פרטים וואס טוט זיך דארט.
איך האב געהאט דא נעכטן האברך אברהם רוטמאן, איך האב מיט אים געשיקט תהילים'ס פאר די תלמידות פון בית פיגא. דו זאלסט דאס אויסטיילן פאר די מיידלעך, פארשטייט זיך נאר פאר די עלטערע תלמידות וואס זאגן שוין תהילים.
איך בין זייער צופרידן פון די גרוסן וואס איך באקום פון די חדר, סיי אין ירושלים און אין טבריה און פון בית פיגא ובעיקר פון די ישיבה קטנה, נעכטן איז געווען א סיום הש"ס א בחור'ל האט מסיים געווען די צווייטע מאל ש"ס, דער מגיד שיעור ווייסט גאר גוט וואס איך וויל, און ער טוט די ארבעט הונדערט פראצענט ממש ווי איך וואלט דאס אליינס געפירט.
איך האב נאך אסאך צו שרייבן, איך דארף אריינלויפן צו די בחורים.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת חיי שרה, כ"א מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
עס גייט אריבער א טאג נאך א טאג א וואך נאך א וואך, פרובירסט צו מאכן דא אפאר דאלער, דארט אפאר דאלער און בין כך גייען אריבער די יארן, און אז מען קוקט צוריק זעט מען אז עס איז גארנישט איבערגעבליבן פון אלע יארן נאר גוטע זאכן, לערנען און דאווענען.
א שאד דו הייבסט נישט אן לערנען די הייליגע תורה. דער רבי האט דאך א זיסע וועג פאר דיר, א וועג צו לערנען תורה אפילו מען פארשטייט נישט וואס מען לערנט, א וועג צו לערנען תורה אפילו מען האט נישט קיין חברותא, מען האט נישט קיין מסגרת, א וועג צו לערנען אפילו מען איז אויסגעשפילט, מען האט גארנישט - מען זאל זאגן די ווערטער.
קוק אריין אין שיחות הר"ן (סימן עו) די ווערטער פון רבי'ן: "אֵין צְרִיכִין בְּלִמּוּד רַק הָאֲמִירָה לְבַד, לוֹמַר הַדְּבָרִים כְּסֵדֶר", מען דארף נישט ביים לערנען - נאר זאגן די ווערטער, "וּמִמֵּילָא יָבִין", און ביים סוף וועט מען פארשטיין. "וְלֹא יְבַלְבֵּל דַּעְתּוֹ בִּתְחִלַּת לִמּוּדוֹ שֶׁיִּרְצֶה לְהָבִין תֵּכֶף, וּמֵחֲמַת זֶה יִקְשֶׁה לוֹ הַרְבֵּה תֵּכֶף וְלֹא יָבִין כְּלָל רַק יַכְנִיס מֹחוֹ בְּהַלִּמּוּד וְיֹאמַר כְּסֵדֶר בִּזְרִיזוּת וּמִמֵּילָא יָבִין", מען זאל נישט ווערן צעבראכן ווען מען זעט אז מען פארשטייט נישט וואס מען לערנט, וואס דאס אליינס - אז מען וויל גלייך פארשטיין - מאכט אז עס זאל זיין שווער צו פארשטיין דאס לערנען, מען זאל נאר זאגן די ווערטער כסדרן און מען וועט שוין פון זיך אליינס פארשטיין, "וְאִם לֹא יָבִין תֵּכֶף, יָבִין אַחַר כָּךְ, וְאִם יִשָּׁאֲרוּ אֵיזֶה דְּבָרִים, שֶׁאַף עַל פִּי כֵן לֹא יוּכַל לַעֲמֹד עַל כַּוָּנָתוֹ - מַה בְּכָךְ?" און אויב מען פארשטייט נישט דעם ערשטן מאל, וועט מען עס פארשטיין ביים צווייטן מאל; און אויב מען וועט נישט פארשטיין דעם צווייטן מאל איז אויך גארנישט, "כִּי מַעֲלַת רִבּוּי הַלִּמּוּד עוֹלָה עַל הַכֹּל, וּכְמוֹ שֶׁאָמְרוּ רַבּוֹתֵינוּ זִכְרוֹנָם לִבְרָכָה: 'לִגְּמוֹר, וַהֲדַר לִסְבֹּר, וְאַף עַל גַּב דְּלָא יָדַע מַה קָאָמַר' שֶׁנֶּאֱמַר: 'גָּרְסָה נַפְשִׁי לְתַאֲבָה'", ווייל חכמינו זכרונם לברכה זאגן, אז א מענטש זאל קודם אסאך זאגן די ווערטער פון די הייליגע תורה, אפילו ער פארשטייט נישט וואס ער לערנט, און דערנאך זאל ער לערנען צו פארשטיין, "כִּי עַל יְדֵי רִבּוּי הַלִּמּוּד, שֶׁיִּלְמַד בִּמְהִירוּת, וְיִזְכֶּה לִלְמֹד הַרְבֵּה, עַל יְדֵי זֶה יִזְכֶּה לַעֲבֹר כַּמָּה פְּעָמִים אֵלּוּ הַסְּפָרִים שֶׁלּוֹמֵד, לְגָמְרָם, וְלַחֲזֹר לְהַתְחִיל, וּלְגָמְרָם פַּעַם אַחַר פַּעַם, וְעַל יְדֵי זֶה מִמֵּילָא יָבִין וכו'", ווייל אז מען געוואוינט זיך צו צו לערנען שנעל, קען מען זוכה זיין צו לערנען זייער אסאך; מען איז זוכה איבערצוגיין יעדע זאך זייער אסאך מאל, ביז מען איז זוכה דאס צו פארשטיין.
נעכטן איז געווען א סיום אין ישיבה קטנה אין ירושלים, א תלמיד הישיבה, הבחור שלמה צבי פערל נרו יאיר - האט מסיים געווען די צווייטע מאל ש"ס. איך בין אזוי איבערגענומען פון דעם, דער מגיד שיעור רבי משה שמואל נרו יאיר מאכט א גוטע ארבעט מיט די בחורים, די בחורים האבן א שטארקע גליסטעניש צו די תורה און צום אייבערשטן, ער לייגט אריין אין זיי אסאך יראת שמים.
איך שרייב דיר דאס ווייל איך ווייס אז דו ווילסט אויך ענדיגן ש"ס, דו ווארסט נאר אויף חיזוק; יעדע מאל איך שרייב דיר - גייסטו צוריק צום גמרא, און נאך אפאר טעג ווארסטו שוין אויף נאך א שטופ.
איך שיק דיר א בילד פון די סיום.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת חיי שרה, כ' מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר, גבאי בית המדרש עצתו אמונה קרית ברסלב
בנוגע מאכן א פארברענג מפעם לפעם פאר אינגעלייט וואס ווילן זיך מחזק זיין מיט עצות און חיזוק פון רבי'ן - אדרבה ואדרבה; אויף מחזק זיין אינגעלייט דארפסטו נישט פרעגן קיין רשות, אויף זאגן מוסר דארפסטו פרעגן רשות - אויב דו ביסט כדאי און אויב עס וועט ארויסקומען פון דעם גוטס, אבער צו געבן חיזוק - כל הקודם זכה! ווי פריער מען קען יענעם געבן א גוט ווארט - איז דאס די גרעסטע זכות.
א גבאי אין בית המדרש היכל הקודש איז נישט נאר גבאי ביים דאווענען, מען איז גבאי זיבן טעג א וואך, פיר און צוואנציג שעה א טאג. מען דארף טראכטן פון אלע מתפללים, און טראכטן פון אלע מקורבים, און אז מען זעט א אינגערמאן קומט נישט, אדער ער קומט יא אבער ער איז נישט אזוי פרייליך - דארף מען כאפן א שמועס מיט אים און אים מחזק זיין, און אז דעם אינגערמאן דרוקט חובות - איז מען אים מחזק ער זאל זיך נישט פארלירן, מען דערציילט אים מעשיות וואס מען איז אליינס אריבער און מען האט זיך דערהאלטן, און אז עס דרוקט דעם אינגערמאן עפעס אין שלום בית איז מען זיך מחזק.
א גבאי אין היכל הקודש איז נישט א טיטל און שוין, אויסרופן עליות קען יעדער און אויסקערן א שול קען אויך יעדער, ווער קען דען נישט האלטן א בעזעם אין די האנט? וואשן האנטוכער קען אויך יעדער, אבער זארגן פאר א צווייטן, טראכטן פון א צווייטן, קענען אפלערנען א פנים פון א צווייטן, וויסן אויב איינער פון די מתפללים, פון די חברים - מוטשען זיך מיט עפעס און אים פרובירן צו העלפן - דאס איז א גבאי היכל הקודש.
שטארק זיך מיט דיין גבאות, ווייז דעם בריוו פאר אלע גבאים.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת חיי שרה, כ' מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן
לכבוד משפחת ... שיחיו
איך האב ערהאלטן אייער בריוו.
בנוגע גיין צום דאקטער וכו'; וואס זארגט איר? איר וועט האבן א שיינע שטוב מיט קינדער. זארגט נישט, איר האט נאך קוים חתונה געהאט, דער אייבערשטער וועט אייך נישט פארלאזן.
גייט נישט צום דאקטער, מען דארף נישט גיין צום דאקטער פאר צוויי דריי יאר נאך די חתונה.
קוקט אריין אין ספר המדות. דער רבי געבט גוטע עצות, שיינע סגולות זוכה זיין צו קינדער, דער רבי זאגט (אות בנים, סימן יח): "מַה יַּעֲשֶׂה אָדָם, וְיִהְיֶה לוֹ בָּנִים זְכָרִים", וואס זאל א מענטש טון צו האבן קינדער זכרים? "יִשָּׂא אִשָּׁה הַהוֹגֶנֶת לוֹ", ער זאל חתונה האבן מיט אן ערליכע פרוי, "וִיקַדֵּשׁ אֶת עַצְמוֹ בִּשְׁעַת תַּשְׁמִישׁ", און לעבן מיט איר בצניעות, "וִיבַקֵּשׁ מִמִּי שֶׁהַבָּנִים שֶׁלּוֹ", און מען זאל בעטן דעם אייבערשטן מען זאל האבן קינדער.
דער מקור פון דעם איז די ווערטער פון די הייליגע חכמים זכרונם לברכה (מסכת נדה, עא.) די גמרא פרעגט: "מאי קא משמע לן" אויב קינדער האט מיט תפילה - וואס פעלט אויס חתונה צו האבן מיט אן אשה הוגנת און זיך פירן איידל? ענטפערט די גמרא "דהא בלא הא, לא סגי", מען דארף ביידע, סיי זיך פירן איידל, און סיי בעטן דעם אייבערשטן.
נאך זאגט דער רבי (סם, סימן כב): "מַה יַּעֲשֶׂה אָדָם וְיִהְיֶה לוֹ בָּנִים", וואס זאל א מענטש טון צו האבן קינדער? "יְפַזֵּר מְעוֹתָיו לַעֲנִיִּים", ער זאל געבן צדקה פאר ארעמעלייט, "וִישַׂמַּח אֶת אִשְׁתּוֹ לִפְנֵי תַּשְׁמִישׁ", און פרייליך מאכן די ווייב בדבר מצוה; קוק די ווערטער פון דער הייליגער בן איש חי (בן יהוידע, מסכת בבא בתרא י) דאס גרויסקייט פון שמועסן מיט די ווייב און איר פרייליך מאכן לדבר מצוה; אפילו דער גרויסער צדיק רב, וואס שלא שח שיחת חולין, ער האט קיינמאל נישט געשמועסט סתם זאכן, אבער מיט זיין ווייב האט ער יא גערעדט, אזוי ווי די הייליגע חכמים זאגן (ברכות סב.) רב כהנה האט געהערט דשח ושחק, ווי רב שמועסט און איז פרייליך מיט זיין ווייב.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת חיי שרה, כ' מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
בנוגע זייגן צווישן די קינדער; אודאי דארף דאס זיין איידל, צוגעדעקט וכו', אבער זיך גיין איינשפארן אין שטוב - איז איבעריג; עס איז נישט קיין פראבלעם אז קינדער זאלן זען ווי די מאמע געבט צו זייגן, עס איז נישטא קיין שום ענין זיך צו באהאלטן מיט דעם; פארקערט ענדערש זאלן קינדער אויפוואקסן מיט דעם, מכמה טעמים.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת חיי שרה, כ' מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
שטארק זיך, קוק נישט אויף דיינע נפילות. דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן כה): "וּבָזֶה טוֹעִין הַחֲסִידִים הַרְבֵּה, שֶׁפִּתְאֹם נִדְמֶה לָהֶם שֶׁנָּפְלוּ מֵעֲבוֹדַת ה'", אין דעם זענען זיך ערליכע אידן טועה ווען זיי שפירן פלוצלונג א ירידה, זיי שפירן ווי זיי האבן פארלוירן זייער ברען און חשק וואס זיי האבן געהאט, און עס דאכט זיך זיי אז זיי זענען אראפגעפאלן, "וּבֶאֱמֶת אֵין זֶה נְפִילָה כְּלָל, רַק מֵחֲמַת שֶׁצְּרִיכִין לַעֲלוֹת מִמַּדְרֵגָה לְמַדְרֵגָה, וְאָז מִתְעוֹרְרִין וּמִתְגַּבְּרִין מֵחָדָשׁ הַקְּלִיפּוֹת, שֶׁהֵם הַתַּאֲווֹת וְהַבִּלְבּוּלִים וְהַדִּמְיוֹנוֹת וְהַמַּחֲשָׁבוֹת וְהַמְּנִיעוֹת כַּנַּ"ל, עַל כֵּן צְרִיכִין לְהִתְגַּבֵּר בְּכָל פַּעַם מֵחָדָשׁ", אבער באמת איז דאס נישט קיין נפילה, דאס איז נאר א דמיון וואס דער יצר הרע ברענגט אריין אינעם מענטש ווען ער איז מצליח און ער קען שוין גיין ווייטער אין די קדושה, דעמאלט מאכט ער אז דער מענטש זאל האבן חלישות הדעת, ספיקות און מניעות וכו'; מען טאר נישט קוקן אויף דעם, נאר ווייטער דינען דעם אייבערשטן.
היינט נאכט וועט זיין די פרויען צאמקום אין שטעטל. ברוך ה' עס איז צעטיילט ביי פיר פלעצער, גרינגער צו מאכן פאר אלעמען. זע צו בלייבן אין שטוב אז דיין ווייב זאל קענען גיין שעפן פרישע חיזוק.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום א' פרשת חיי שרה, י"ט מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר, קרית יואל
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
איך וויל נישט זאלסט מיינען אז היכל הקודש איז צו זאגן מען זאל נישט מאכן לייף אינשורענס אדער אנדערע זאכן, היכל הקודש איז איין זאך: ברענגען א מענטש ער זאל רעדן צום אייבערשטן, היכל הקודש איז א פלאץ וואו מען איז מחזק צו לערנען און דאווענען, מען דערמאנט פונעם אייבערשטן; אנדערע זאכן זענען נישט וויכטיג.
אז דו דרוקסט מיך צום וואנט וועל איך דיר זאגן אז לייף אינשורענס איז א דמיון. איך האב דאס אויך געהאט איידער איך בין מקורב געווארן, און ברוך השם איך האב באקומען די טראפ שכל פון מוהרא"ש אז די אלע זאכן זענען דמיונות. איך האב באקומען א נייע דערהער, א נייעם לייף אינשורענס: לערנען די הייליגע תורה, סיי דאס היט אפ דעם מענטש פון אלעם שלעכטס און סיי די קינדער וועלן האבן. אזוי ווי עס שטייט (משלי יג, כב): "טוֹב יַנְחִיל בְּנֵי בָנִים", א גוטער מענטש מאכט ירש'ענען פאר זיינע קינד'ס קינדער, "וְצָפוּן לַצַּדִּיק חֵיל חוֹטֵא", און עס איז באהאלטן פאר'ן צדיק די פארמעגן פונעם זינדיגער; די זינדיגע מענטשן ירש'ענען נישט זייער פארמעגן, עס גייט אלעס צום צדיק.
זיי ממשיך מיט דיינע שיעורים כסדרן בכל חלקי התורה הקדושה. היינט הויבן מיר אן נאכאמאל תלמוד ירושלמי, כאפ זיך מיט, הויב דו אויך אן לערנען די הייליגע תורה, א בלאט ב'בלי, א בלאט י'רושלמי און א פרק ת'וספתא - וועסטו זיך בויען א ב'י'ת' נצחי.
אויך זאלסטו זיך מאכן שיעורים אין רמב"ם, טור, שלחן ערוך, אויך א שיעור אין מדרש רבה, מדרש תנחומא, אויך אין זוהר הקדוש און אין תקוני זוהר, און זיכער אין הייליגן רבינ'ס ספרים - וועסטו האבן די בעסטע אינשורענס.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום א' פרשת חיי שרה, י"ט מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן
מרת ... תחי'
איך האב ערהאלטן אייער בריוו.
בנוגע אייער בעבי וכו'; בזכות וואס איר און אייער מאן געבן זיך אזוי אוועק פאר אונזער מוסד, איר געבט זיך אוועק פאר אידישע קינדער - וועט איער בעבי זיין געזונט און שטארק.
בנוגע קומען וואוינען אין שטעטל וכו'; איר מיינט אז אין שטעטל דארף מען נישט קיין חיזוק? איר מיינט אז אין שטעטל גייט נישט אריבער וואס גייט אריבער? מען קען שפירן איבעראל אייבערשטער, און מען קען זיין אין בית המקדש, אין די עזרה - און דארט זיין פארנומען מיט כבוד און געלט. מען קען זיין אויפן מזבח און דארט זיין א רוצח און שטעכן איינעם צום טויט, אזוי ווי מיר געפונען, די הייליגע חכמים זאגן (יומא כב.) איינער האט אראפגעשטופט פונעם מזבח א צווייטן כהן כדי ער זאל געווינען דעם פארמעסט און זוכה זיין צו טון די עבודה, נאך זאגן זיי (שם כג.) איינער א כהן האט געשטאכן א צווייטן כהן.
דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום א' פרשת חיי שרה, י"ט מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
איך ווייס דיר נישט וואס צו זאגן, איך האב נאך אזוינס נישט געהערט, א זיידע זאל שלאגן די אייניקל פון אכט חדשים אלט?! עפעס פארפעלסטו פון די מעשה, עפעס שטימט נישט; ווי קען זיין מען שלאגט א קינד פון אכט חדשים אלט?
שרייב מיר מער פונקטליך.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום א' פרשת חיי שרה, י"ט מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
איך פריי זיך זייער אויף די שיינע זאכן וואס דו דערציילסט; דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט זוכה זיין צו בנים ובני בנים עוסקים בתורה ובמצוות.
בנוגע וכו'; זאלסט זאגן דיין ווייב וואס עס שטערט דיר. זאג איר עס באופן אז דיר איז דאס שווער, נישט אז זי האט א פראבלעם. זאג איר נישט: "דו שטינקסט!" זאג איר: "מיר איז שווער די גערוך", און שלאג פאר זי זאל לייגן וואס מען לייגט - אוועק צו נעמען די שווייס, און אזוי אויך זיך וואשן די מויל מיט א מינט, וכדומה לזה. קען זיין אז ביים זאגן וועט דאס נישט זיין אזוי איינגענעם, אבער דאס וועט מאכן עס זאל זיין געשמאק און עס זאל בלייבן די ליבשאפט צווישן אייך.
דארפסט פארשטיין, נישט יעדער איינער ווייסט אז עס גייט א גערוך פון מויל, נישט יעדער איינער איז סענסעטיוו צו דעם, און אז מען זאגט עס אויף א שיינעם וועג - פריידט זיך יענער.
צו האבן א גוטע שלום בית - מוז מען רעדן, מען דארף זיין אפן איינער מיט'ן צווייטן, בפרט זאכן וואס מאכט מען זאל זיך פאר'מיאוס'ן איינער אויפ'ן צווייטן - מוז מען זאגן; מען דארף נאר וויסן ווי אזוי עס צו זאגן.
מאך זיך א שיעור אין שטוב, א פרוי האט זייער ליב צו זען איר מאן לערנען; עס מאכט זי זאל אים ארויפקוקן.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום א' פרשת חיי שרה, י"ט מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן
לכבוד החתן ... נרו יאיר, ירושלים
האסט מיר געשיקט לכבוד שבת א גוטע הפצה קענדי; איך האב זיך אזוי מחי' געווען צו הערן די מעסידזש פון די ירושלים'ע חבורה, ווי יעדער זאגט אריין וויפיל ער האט מפיץ געווען און וואו ער איז געגאנגען הפצה, א גאנץ שבת בין איך געווען פרייליך.
געב איבער פאר די גאנצע חבורה אז איך בין זייער צופרידן אז איר גייט הפצה. ביי מוהרא"ש איז געווען הפצה די ערשטע, די לעצטע, די מיטלסטע און די גאנצע זאך!
איך פלעג זען די שמייכל וואס מוהרא"ש פלעגט געבן פאר די מפיצים, ער פלעגט זיך ממש פרייען, און יעדע מאל די מפיצים זענען צוריקגעקומען פון הפצה פלעגט מוהרא"ש זיך אוועקזעצן און אויספרעגן און אויסהערן פינקטליך ווער עס האט גענומען די ספרים און ווער עס האט נישט גענומען און וואס זאגן מענטשן, ער האט זיך זייער שטארק אינטערעסירט; דאס איז געווען ביי אים די חשוב'סטע זאך.
געב איבער פאר די בחורים, אז זיי וועלן גיין הפצה - וועלן זיי טרעפן זייער שידוך; דאס וועט צואיילן זייער שידוך.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
ערב שבת קודש פרשת וירא, י"ז מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
מאך גארנישט.
נעם ספרים און קונטרסים און גיי הפצה; די אלע וואס ווילן מאכן נייע זאכן - האלט אן פון היינט ביז מארגן, מען כאפט אן התלהבות און עס פארלעשט זיך.
אז דו ווילסט האבן א חלק אין די גאולה, אין די גרויסע מצוה פון מקרב זיין אידישע קינדער צום אייבערשטן - זאלסטו נעמען ספרים, קונטרסים און גליונות און גיין הפצה מיד ליד, אדער אין די שטיבער אדער אין די שולן.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
מוצאי שבת קודש פרשת בראשית, כ"ח תשרי, שנת תשפ"ג לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר
אז דיין ווייב וויל נישט קומען וואוינען אין שטעטל - זאלסטו איר נישט שלעפן צו קומען, עס איז נישט כדאי, און אפילו עס וועט דיר געלונגען איר משכנע צו זיין - וועסטו שפעטער ליידן פון דעם. ענדערש בלייב אין מאנסי און ווארט אביסל, ביז זי וועט וועלן קומען.
אויב דו וועסט איר נישט שטופן - וועט זי דיר שלעפן צו קומען אין שטעטל, ווייל די פרויען דארפן אסאך וויכטיגער דעם רבי'ן, זיי דארפן דער רבי זאל מחזק זיין דעם מאן צו לערנען און דאווענען און העלפן אין שטוב וד"ל.
דאנק דעם אייבערשטן אויף די גרויסע נס אז דו האסט א ווייב, דו וואלסט זיך נאך געקענט וואלגערן אין ישיבה כמה שנים... טראכט צוריק די גרויסע נס פון דיין שידוך, די נס אז דו ביסט חתונה געהאט, די נס אז דו האסט קינדער און די אלע אנדערע ניסים.
מאך אין מאנסי א לופט פון שטעטל, גיי יעדע וואך ליל שישי מיטהאלטן די וועכנטליכע שיעור, אויך הויבט זיך יעצט צוריק אן יעדע נאכט דעם דף שיעור. פארבינד זיך מיט האברך אלי קנאלל נרו יאיר, ער וועט דיר איינמעלדן וואו און ווען די שיעורים קומען פאר.
בעזרת ה' יתברך
יום ה' פרשת בראשית, כ"ד תשרי, שנת תשפ"ג לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי
לכבוד דעם נייעם יאר זאלסטו גיין שלאפן צייטליך, אזוי וועסטו קענען אויפשטיין פארטאגס לערנען און דאווענען.
אין שטעטל איז נישטא וואס צו טון ביינאכט, עס איז א מחי' צו לעבן דארט; מען גייט שלאפן פרי, אזוי קען מען אויפשטיין פרי.
נעם זיך א חברותא פאר אינדערפרי צו לערנען דעם בלאט גמרא, מען הויבט אן מסכת נדרים, א הערליכע מסכתא. נעם א חברותא צו לערנען יעדן אינדערפרי, וועסט זיך אזוי מחי' זיין; עס איז גאר אנדערש דאס לערנען אינדערפרי, אפילו דו לערנסט א גאנצן טאג אין כולל - וועסטו שפירן פארטאגס עפעס א גאר גוטע טעם ביים לערנען.
דער עיקר בעט איך דיר, בטל נישט קיין צייט. דריי זיך נישט אינדרויסן פון שטוב, נאך מעריב גיי אהיים; אדער העלף דיין ווייב, אדער לערן אין שטוב, אדער גיי שלאפן.
זיי מכבד דיין שווער, ווען דו זעסט אים גרוס אים און זאג אים א יישר כח פאר אלעס. אזוי אויך מיט יעדן איינעם; באגרוס דיין לענדלאר, באגרוס די גבאים, באגרוס יעדן איינעם, ברענג אריין אין שטעטל אחדות און ליבשאפט.
פון דיין ראש ישיבה וואס האט דיך ליב.
בעזרת ה' יתברך
יום ה' פרשת בראשית, כ"ד תשרי, שנת תשפ"ג לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי
איך פריי זיך זייער יעדעס מאל דו דערציילסט מיר פון דיינע שיעורים, וויפיל און וואס דו לערנסט, אויך דיינע עלטערן האבן פון דיר זייער אסאך נחת.
איך וויל דיר בעטן, יעצט הויבט זיך אן א נייע יאר און מיר האבן אויפגענומען א נייעם מגיד שיעור, הרב ישראל יוסף שניטצלער נרו יאיר. איך האב גערעדט מיט אים, ער ווארט דו זאלסט קומען. ער וועט זיך פרייען, איך וועל זיך פרייען, דיינע עלטערן וועלן זיך פרייען און דו וועסט זיך דאס מערסטע פרייען, דו וועסט זיך שפירן גוט; דו וועסט אהיימקומען נאך א טאג לערנען און דאווענען, וועסט זיך שפירן גאר גוט.
נאך אביסל וועסטו שטיין אין שידוכים, וועסטו טרעפן א גוטע שידוך.
לאז מיך וויסן וואס דו האסט מחליט געווען.
פון דיין ראש ישיבה וואס האט דיך ליב.
בעזרת ה' יתברך
יום ה' פרשת בראשית, כ"ד תשרי, שנת תשפ"ג לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער חתן ... נרו יאיר
מזל טוב פאר דיין שידוך, דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט אויפשטעלן א שיינע ערליכע שטוב, מיט ליכטיגע דורות.
בנוגע חתונה האבן אין ישיבה וכו'; איך פריי זיך זייער צו יעדע חתונה אין ישיבה פון א תלמיד הישיבה מיט א תלמידה פון בית פיגא, אבער דאס קען זיין נאר מיט צוויי תנאים.
ערשטנס, נאר אז די עלטערן פון ביידע צדדים זענען מסכים.
איך האב געמאכט מען זאל קענען חתונה האבן אין ישיבה - גרינגער צו מאכן פאר די עלטערן, זיי זאלן נישט דארפן ווערן בעלי חובות, נאר גרינגער צו מאכן; אבער אויב די עלטערן שעמען זיך חתונה צו מאכן אין א שול - וויל איך נישט דו זאלסט זיך מתחצף זיין צו זיי.
איך האב דאס אויך געזאגט פאר דיין כלה תחי'; זי פרעגט וואס זי קען טון חתונה צו האבן אין ישיבה, איך האב איר געזאגט אז זי האט איין עצה, בעטן דעם אייבערשטן און רעדן שיין צו אירע עלטערן, זי זאל זיי זאגן אז פאר איר מיינט עס זייער אסאך, פאר איר איז דאס איר לעבן.
דאס זעלבע זאג איך דיר, אז דו ווילסט חתונה האבן אין ישיבה, זאלסטו זיי בעטן שיין מיט דרך ארץ, זאג זיי אז דו ווילסט דיין ראש ישיבה זאל זיך באטייליגן ביי די חתונה, דיין ראש ישיבה גייט נישט צו קיין חתונות נאר אין ישיבה.
חס ושלום רעדן מיט חוצפה, חס ושלום זאגן איין שלעכט ווארט פאר טאטע מאמע, עס לוינט נישט חתונה צו האבן אין ישיבה - אויב מען רעדט צו די עלטערן מיט חוצפה; צו עלטערן דארף מען רעדן מיט די גרעסטע מאס דרך ארץ.
די צווייטע תנאי, נאר ווער עס מאכט א פשוט'ע באווארפן, מען עסט אין שטוב אזוי ווי א געהעריגע שבת, און אויך די שבת שבע ברכות איז פשוט אן קיין זאל, אן קיין קעטערינג און אן קיין אויסגעבן געלט; נאר דעמאלט קען מען חתונה האבן אין ישיבה, אויב מען מאכט א טייערע באווארפן, א טייערע שבת שבע ברכות - האט נישט קיין פשט צו חתונה האבן אין ישיבה.
ברוך ה' עס איז שוין געווען פערציג חתונות אין ישיבה אזוי ווי מען פלעגט חתונה מאכן אין אלע דורות ביי אידישע קינדער, און עס וועלן נאך זיין הונדערטער און טויזנטער אזעלכע חתונות, פשוט, מיט א אידישן טעם.
די חתונות אין ישיבה קאסט נישט קיין געלט, עס איז גענצליך בחנם, אנשי שלומינו קאכן די עסן. די סעודה איז אויסדרוקליך נאר פאר חתן כלה, פאר די מחותנים, זיידעס און באבעס, און נאר די חתן כלה'ס געשוויסטער. די איבריגע משפחה קענען עסן א פיינע מאלצייט אין שטוב, און אויב זיי ווילן זיך פרייען - קענען זיי קומען ביים טאנצן ווינטשן מזל טוב.
נאכאמאל בעט איך דיר טייערער חתן, האסט געלערנט די פאר יאר אין ישיבה, זאלסטו געדענקען וואס דו האסט געלערנט די אלע יארן. דאס גרויסקייט פון כיבוד אב ואם; רעד צו דיינע עלטערן מיט די גרעסטע מאס דרך ארץ, עס לוינט זיך נישט די צרות און ביטערניש וואס מען גייט אריבער אויב מען איז מזלזל אין די כבוד פון עלטערן.
לערן יעדן טאג משניות, פארלייג זיך אויף לערנען ח"י פרקים משניות יעדן טאג, און אויף זאגן תהילים; די צוויי שיעורים זאלסטו זאגן מיט מסירות נפש - וועסטו ווערן בטל צום אייבערשטן, עס וועט שיינען אויף דיר אור אין סוף ברוך הוא.
בעזרת ה' יתברך
יום ה' פרשת בראשית, כ"ד תשרי, שנת תשפ"ג לפרט קטן
מרת ... תחי' ברסלב, ליבערטי
אז איר זענט באקוועם צו זיצן אין שטוב און איר זענט נישט אזוי באקוועם צו זיין צווישן מענטשן - איז דאס נישט קיין חסרון.
שטופט זיך נישט ארויס צו גיין צו זיין צווישן מענטשן, אפילו צו די פרויען צאמקום דארפט איר נישט קומען; איר קענט בלייבן אין שטוב און הערן די שיעורים אויפן טעלעפאן ליין.
אזוי אויך יום טוב שמחת תורה ביי די הקפות - דארף מען נישט קומען, מען קען טאנצן אין שטוב אליינס. דער רבי האט געזאגט, ער האט געטאנצן אין שטוב אליינס, ער איז געווען זייער פרייליך שמחת תורה, ער האט געטאנצן אין א פארמאכטע צימער.
קלאפט זיך נישט אראפ, און ווען עס קומען אריין שלעכטע מחשבות, איר טראכט: 'איך בין נישט געזונט', 'איך בין נישט נארמאל', זאלט איר זיך גוט אויסלאכן, און זיך זאגן 'איך בין יא געזונט, איך בין יא נארמאל'.
בלייבט אין שטוב, זייט א געטרייע מאמע, גרייטס אן אינדערפרי אייערע קינדער צו גיין אין חדר, אין סקול, גרייט זיי אן עסן, און ווארט זיי אפ ווען זיי קומען אהיים.
דאנקט דעם אייבערשטן אז איר האט א וואוילער מאן מיט ליכטיגע קינדער; אייערע ליפן זאלן נישט אויפהערן דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן.
בעזרת ה' יתברך
יום ה' פרשת בראשית, כ"ד תשרי, שנת תשפ"ג לפרט קטן
מרת ... תחי'
אייער מאן האט מיך געפרעגט שמחת תורה אויב איר זאלט נעמען די ארבעט ביי ..., היות עס האט א חסרון אז אסאך מאל ענדיגט מען די ארבעט שפעט, ער וויל וויסן וואס איך האלט.
איך מיין עס איז יא כדאי צו נעמען די ארבעט, ענדערש ווי גיין ליידיג; א יונג ווייבל אן קינדער איז נישט גוט צו זיין אן אן ארבעט, גיין ליידיג איז שעדליך, גיין ליידיג מאכט דעפרעסט, ענדערש זאלט איר נעמען די ארבעט, אפילו איר ענדיגט אמאל שפעט, און ווען איר וועט האבן קינדער - דעמאלט קענט איר בלייבן אין שטוב, זיין א מאמע פאר די קינדער.
זאגט יעדן טאג אינדערפרי ברכת השחר, קריאת שמע, די דרייצן אני מאמין'ס און רעדט צום אייבערשטן אויף אייער שפראך. בעטס אים אלעס וואס איר דארפט, שמועסט מיטן אייבערשטן, דאנקט אים אויף אייער לעבן; ווי מער מען דאנקט - ווערט זיסער דאס לעבן.
אויב איר האט זאכן דורך צו רעדן - קענט איר קומען זונטאג מיט אייער מאן קיין וויליאמסבורג, אדער יעדע מוצאי שבת מברכים אין שטעטל, דעמאלט נעם איך אויף בקביעות מיינע תלמידים.
בעזרת ה' יתברך
יום ה' פרשת בראשית, כ"ד תשרי, שנת תשפ"ג לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר
בנוגע דיין פראגע פון בארגן געלט וכו'; אז דו ווילסט פארבארגן דיין אפגעשפארטע געלט - פארבארג עס ענדערש פאר אונזערע מוסדות, אנדערע מוסדות וועלן זיך אן עצה געבן אן דיר, אבער אונזערע מוסדות ווערן געבויט דורך אנשי שלומינו.
איך וועל דיר דערציילן א מעשה וואס איך האב געהאט ביי מוהרא"ש. עס איז אנגעקומען פון יבנאל איינער פון די שמשים ביי מוהרא"ש צו מיר, איך זאל אים העלפן צאמשטעלן פאר אים. אומר ועושה, איך האב גלייך אנגעהויבן צאמנעמען געלט. נאכדעם געב איך א טראכט 'איין מינוט, לאז מיר פרעגן מוהרא"ש', איך פרעג מוהרא"ש, און מוהרא"ש זאגט מיר די ווערטער: "ער וועט זיך אן עצה געבן אן דיר, דו שטעל צוזאם געלט פאר די ישיבה, חדר, הדפסה וכו'".
איך קען דיר נישט זאגן נישט צו פארבארגן פאר אנדערע, אבער דאס קען איך דיר יא זאגן: "וואויל פאר דיר אז דו וועסט העלפן בויען מוסדות היכל הקודש"; דער הייליגער רבי וועט דיר נישט שולדיג בלייבן.
פארלייג זיך צו לערנען משניות, דאס היילט בגוף ונפש, משנה איז מְשַׁנֶה, משנה געבט א נייע נשמה, משנה רייניגט פון אלע שלעכטע מחשבות.
פון דיין ראש ישיבה וואס ליבט דיר.
