בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#2615 - די הארבקייט פון שלעכטע מחשבות
קינדער, סיפורי צדיקים, עצתו אמונה, מחשבות

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת שופטים, ב' דראש חודש אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


די וואך מאך א בילד ווי אזוי עס הענגט א טיכל אויפ'ן זייגער וואס הענגט אויפ'ן וואנט בשעת איינער פארבט די וואנט, און ווי דער רבי ווייזט יענעם מיט די האנט, אזוי ווי איינער האלט יענעם פאר 'וואס טוסטו?!'


די וואך וועלן מיר לייגן די מעשה ווי דער רבי האט פארגעהאלטן רבי נתן פארוואס ער האט צוגעדעקט די זייגער מיט א פרויען טיכל. דער רבי האט אזוי שטארק אכטונג געגעבן מיר זאלן האבן ריינע מחשבות, מען זאל נישט טראכטן פאר איין רגע א שלעכטע מחשבה, אזוי ווי דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן קיד): "סֶע הָאט אַ פָּנִים אַז מֶע מוּז זִיךְ פוּן אַ הִרְהוּר זֵייעֶר הִיטְן; האט דער רבי געזאגט פאר רבי נתן: "מיט א טיכל פארדעקסטו דעם זייגער? דו ווייסט נישט אז עס זענען דא שוואכע מוחות וואס פון קוקן אויף א טיכל האבן זיי שוין שלעכטע מחשבות?!"


איך שרייב דיר די מעשה ווי אזוי מען שרייבט דאס פאר קינדער:


טייערע קינדער, ביים הייליגן רבי'ן איז געווען דער עיקר מען זאל האבן ריינע מחשבות, טראכטן נאר פון גוטע זאכן, נישט טראכטן פון נישט גוטע זאכן; ווייל אויב מען האט א ריינעם געדאנק דעמאלט קען מען זיין א גרויסער צדיק.


איינמאל האט מען געפארבט דעם רבינ'ס הויז, עס איז געווען אין די טעג פאר דעם יום טוב פסח, מען האט איבערגעפארבט די שטוב פון רבי'ן, און רבי נתן דער געטרייער תלמיד האט געהאלפן מיט אלעס וואס מען האט געדארפט. אויפ'ן וואנט איז געווען א שיינעם גרויסן זייגער, האט רבי נתן געזוכט עפעס וואס מען קען איבערדעקן די זייגער עס זאל נישט ווערן שמוציג, ער האט ארויפגעלייגט א טיכל אויפ'ן זייגער.


ווען דער רבי האט געזען מיט וואס ער דעקט צו די זייגער, האט דער רבי געזאגט: "מיט א פרויען טיכל דעקסטו איבער דעם זייגער? דו ווייסט נישט אז עס איז דא אזעלכע מענטשן וואס ווען זיי זעען א טיכל הייבן זיי שוין אן טראכטן פון נישט גוטע מחשבות, נישט מיט דעם זאלסטו דאס צודעקן".


טייערע קינדער, מיר לערנען זיך ארויס פון די מעשה ווי שטארק מען זאל זיך אכטונג געבן אויף וואס מען קוקט און אכטונג געבן פון וואס מען טראכט, אזוי וועלן מיר זיין גרויסע צדיקים; ווייל נאר אז מען היט זיך די אויגן און די מחשבה קען מען זיין א גרויסער צדיק.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן זיין אפגעהיטן פון אלעם שלעכטס; מען דארף דערציילן פאר די קינדער מעשיות פון רבי'ן, מעשיות וואס זיי וועלן ארויסנעמען פון דעם ווי אזוי צו זיין ערליכע אידן.


זיי געזונט.


א כתיבה וחתימה טובה.


 

#2614 - קיינער דארף נישט וויסן אז דו פארסט קיין אומאן
הפצה, הדפסה, שאלות, דרשות, אומאן

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת שופטים, ג' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


הדבר הראשון, זיי מיר דן לכף זכות; איך קום נישט אן צו ענטפערן אלע בריוון, עס קומען אן צו מיר אזויפיל בריוו יעדן טאג, איך האב נישט די צייט צו קענען ענטפערן אלע בריוו.


אז דו וועסט צוהערן צו די שיעורים וועסטו על פי רוב באקומען תשובות; די שיעורים ענטהאלטן אין זיך תשובות אויף אלע סארט שאלות, אז מען הערט זיך צו צו דעם באקומט מען תשובות אויף א וואונדערליכן וועג.


בנוגע קומען קיין אומאן אויף ראש השנה, דו פרעגסט וואס צו טון ווען ביי ענק אין די חסידות איז מען זייער מקפיד מען זאל נישט אוועק פארן פון ענקער רבי; וואס זאל איך דיר זאגן, די בעסטע זאך איז אויב דו קענסט עס באהאלטן, קיינער זאל נישט וויסן וואו דו גייסט און וואו דו פארסט, דעמאלט וועסטו נישט האבן קיין התנגדות.


מאך זיך אליינס א חשבון, שטעל זיך פאר דו דארפסט אריבערגיין א פראצעס, עס ווארט אויף דיר א שווערע געריכט, מען גייט דיר דן זיין אויף תפיסה וכדומה, און דו ווייסט אז עס איז דא א לויער ערגעץ אין א ווייטע מדינה וואס ער זאגט אז ער קען דיר ראטעווען, וואס וואלסטו געטון, וואלסט געפרעגט איינעם א דעה אויב יא פארן אדער נישט פארן? וואלסט בכלל געטראכט פון א צווייטן? דו וואלסט דאך נאר געטראכט פון דיר אליינס, דו וואלסט געכאפט הענט און פיס און געלאפן צום לויער; יעצט פרעג איך דיר, עס קומט ראש השנה, מען גייט אונז אלע משפט'ן, מען גייט אונז משפט'ן מִי יִחְיֶה, מִי יָמוּת, אזוי ווי מען זאגט ביים דאווענען: "בְּרֹאשׁ הַשָּׁנָה יִכָּתֵבוּן, וּבְיוֹם צוֹם כִּפּוּר יֵחָתֵמוּן - כַּמָּה יַעַבְרוּן וְכַמָּה יִבָּרֵאוּן, מִי יִחְיֶה וּמִי יָמוּת, מִי בְקִצּוֹ וּמִי לֹא בְקִצּוֹ, מִי בָאֵשׁ, וּמִי בַמַּיִם, מִי בַחֶרֶב, וּמִי בָרָעָב, מִי בָרַעַשׁ, וּמִי בַמַּגֵּפָה", דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תסו) "ווען דער חזן זאגט: 'מִי... וּמִי...' איז מרומז אינעם נוסח אלע צרות און יסורים וואס מען רעכנט נישט אויס אינעם פיוט"; פרעג איך דיר, אז מיר האבן א צדיק פון צוויי הונדערט יאר צוריק וואס האט געהייסן קומען צו אים, וועסטו קוקן אויף אנדערע וואס זיי זאגן?! דער רבי האט געזאגט (שם, סימן תז): "שֶׁיְּכוֹלִין אָז אֲנָשִׁים לְקַבֵּל תִּקּוּנִים מַה שֶּׁבְּכָל הַשָּׁנָה לֹא הָיָה בְּאֶפְשָׁר שֶׁיִּהְיֶה לָהֶם תִּקּוּן בְּשׁוּם אֹפֶן, אַף עַל פִּי כֵן בְּרֹאשׁ הַשָּׁנָה יְכוֹלִין אֲפִילּוּ הֵם לְקַבֵּל תִּקּוּן. אַף עַל פִּי שֶׁבְּכָל הַשָּׁנָה אֲפִילּוּ הוּא בְּעַצְמוֹ זִכְרוֹנוֹ לִבְרָכָה לֹא הָיָה יָכוֹל לְתַקְּנָם, אֲבָל בְּרֹאשׁ הַשָּׁנָה גַּם הֵם יְכוֹלִים לְקַבֵּל תִּקּוּנִים. כִּי אָמַר שֶׁהוּא עוֹשֶׂה בְּרֹאשׁ הַשָּׁנָה עִנְיָנִים וְתִקּוּנִים מַה שֶּׁבְּכָל הַשָּׁנָה גַּם הוּא אֵינוֹ יָכוֹל לַעֲשׂוֹת", אפילו מענטשן וואס דער רבי קען א גאנץ יאר נישט העלפן, אבער ראש השנה קען ער יעדן איינעם פאררעכטן.


בנוגע העלפן מיט'ן איבערטייטשן די בריוו אויף לשון הקודש; פארבינד זיך מיט האברך ..., דער גבאי אין בית המדרש היכל הקודש ירושלים, ער איז געשטעלט אויפ'ן איבערטייטשן די בריוו.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#2613 - וויי און ביטער איז פאר די קינדער וואס וואקסן אויף מיט מחלוקת
קינדער, חינוך הילדים, מחלוקת, שלום, בית המדרש, מוהרא"ש

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת שופטים, ג' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... שיחיו


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


אין שאלות ותשובות ברסלב (חלק ג, מכתב שצד) פרעגט איינער אז ביי זיי אין שטאט זענען דא צוויי שולן, איינס א ברסלב'ער שטיבל אן קיין הנהגה וכו' וכו' און א צווייטע שול נישט קיין ברסלב'ער שול אבער דארט איז דא אן ערליכער רב וואס איז מעורר צו דאווענען און לערנען, יענער פרעגט וואו ער זאל ענדערש דאווענען; מוהרא"ש ענטפערט: "זֶה בָּרוּר שֶׁעָדִיף לְהִתְפַּלֵּל בְּבֵית הַכְּנֶסֶת הַנִּקְרָא עַל שֵׁם הַצַּדִּיק", דאס איז קלאר אז מען זאל ענדערש גיין דאווענען אין א ברסלב'ער שטיבל, "עִם כָּל זֹאת אִם יֵשׁ שָׁם הֶפְקֵרוּת", אבער אז עס איז דא דארט הפקירות, אזוי ווי עס שטייט (שופטים יז, ו): "בַּיָּמִים הָהֵם אֵין מֶלֶךְ בְּיִשְׂרָאֵל, אִישׁ הַיָּשָׁר בְּעֵינָיו יַעֲשֶׂה", יעדער איינער טוט וואס ער וויל, עס איז נישטא קיין הנהגה, "וּבִפְרָט שֶׁמְּדַבְּרִים בְּאֶמְצַע הַתְּפִלָּה וְכוּ'", ווער רעדט נאך אז מען שמועסט און מען רעדט ביים דאווענען, "עָדִיף לְהִתְפַּלֵּל בְּבֵית הַכְּנֶסֶת שֶׁיֵּשׁ שָׁמָּה סֵדֶר וְכוּ'", איז ענדערש צו דאווענען אין א שול וואס איז דא דארט א סדר, "וּבִפְרָט שֶּׁבַּמָּקוֹם הַזֶּה מְעוֹרְרִים אוֹתוֹ לַעֲבוֹדַת הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ", בפרט אז דארט איז דא התחזקות פאר עבודת השם, איז זיכער כדאי צו דאווענען דארט. "כִּי אָדָם צָרִיךְ לְהִסְתַּכֵּל עַל עַצְמוֹ אֵיפֹה טוֹב לוֹ", מען דארף שטענדיג קוקן וואו איז גוט פאר זיך אליינס, "וְלִילָדָיו", וואו וועלן מיינע קינדער האבן הצלחה, "וְזֶה הָעִקָּר", דאס איז דער עיקר אויף וואס מען דארף קוקן.


מוהרא"ש ענדיגט דעם בריוו: "הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא יַעֲזֹר שֶׁכָּל בֵּית כְּנֶסֶת הַנִּקְרָא עַל שֵׁם רַבֵּנוּ זַ"ל לֹא יְבַזֶּה אֶת שְׁמוֹ הַקָּדוֹשׁ", דער אייבערשטער זאל העלפן אז אלע שולן וואס פאררופן זיך אויפ'ן רבינ'ס נאמען זאל מען נישט פארשעמען דארט דעם הייליגן רבי'ן, "אֶלָּא שֶׁיְּדַבְּרוּ שָׁמָּה רַק מֵעֲצוֹתָיו הַקְּדוֹשׁוֹת", מען זאל נאר רעדן פון הייליגן רבי'ן און פון זיינע עצות, "כִּי רַבֵּנוּ זַ"ל נִמְצָא רַק בְּמָקוֹם שֶׁמְּדַבְּרִים מִמֶּנּוּ וּמְקַיְּמִים אֶת עֲצוֹתָיו הַקְּדוֹשׁוֹת וְאֶת דְּבָרָיו", ווייל דער רבי געפונט זיך נאר דארט וואו מען רעדט פון אים, פון זיינע עצות און מען איז מקיים וואס ער זאגט. "כִּי אִם יֵשׁ בֵּית כְּנֶסֶת עַל שֵׁם רַבֵּנוּ זַ"ל שֶׁבּוֹ בִּכְלָל לֹא מְדַבְּרִים מֵרַבֵּנוּ זַ"ל", אויב איז דא א שול וואס פאררופט זיך א ברסלב'ער שטיבל אבער מען רעדט נישט דארט פון רבי'ן, "רַק הַכֹּל הֶפְקֵר וְכוּ'", אלעס איז מיט הפקירות, "עַבְדָּא בְּהֶפְקֵירָא נִיחָא לֵיהּ וְכוּ'", אזוי ווי קנעכט וואס זוכן הפקירות, קיינער זאל נישט זאגן וואס צו טון, קיינער זאל נישט אנטיילן וכו', "אֲזַי צְרִיכִים לָדַעַת שֶׁרַבֵּנוּ זַ"ל לֹא נִמְצָא שָׁמָּה", איז דער רבי נישט דארט, "כִּי הוּא נִמְצָא רַק בְּמָקוֹם שֶׁמְּדַבְּרִים מִמֶּנּוּ", ווייל דער רבי איז נאר דארט וואו מען רעדט פון אים און וואו מען פאלגט אים.


איך ווייס נישט וואס גייט פאר אין די מוסדות דארט; איין זאך קען איך אייך זאגן, אנטלויפט פון מחלוקות! געבט אכטונג צו שיקן די קינדער אין א מוסד וואס די קינדער קריגן זיך נישט, ווייל וויי און ביטער איז פאר די קינדער וואס וואקסן אויף מיט מחלוקות, די אלע גייען ארויס פריער אדער שפעטער לתרבות רעה.


איר שרייבט אז איר זענט תלמידים פון מוהרא"ש, איר זענט אויפגעוואקסן ביי מוהרא"ש; ווייסט איר אודאי וואס מוהרא"ש האט געוואלט און וואס ער האט אונז געלערנט, מיר זאלן שטיין ווייט פון מחלוקות און זיכער נישט אריינמישן די קינדער אין מחלוקות. עס איז זייער חשוב אז קינדער זאלן לערנען אין מוסדות וואס פאררופן זיך מיט'ן נאמען 'היכל הקודש', אבער אז די גאנצע לופט אין די מוסד אין מחלוקות, שנאה, שפעטן פון ערליכע אידן - האט דאס נישט מיט מוהרא"ש.


איך וועל אייך דערציילן וואס איך האב בייגעוואוינט מיט אונזער תלמוד תורה, מוהרא"ש האט אונז געשריבן א בריוו אז אויב מען וועט נישט טון וואס ער זאגט זאלן מיר אראפנעמען זיין נאמען פון די מוסד; מיר האבן געפרעגט יעדע זאך ווי אזוי צו טון און עד היום פירן מיר די מוסד ווי אזוי מוהרא"ש האט אונז געלערנט.


בעטס דעם אייבערשטן איר זאלט וויסן וואס איר האט צו טון, ווי אזוי זיך צו פירן; בעטס דעם אייבערשטן אז אייערע קינדער זאלן אויסוואקסן ערליכע אידן, און בעיקר מען זאל זיך נישט קריגן צווישן אידן און צווישן אנשי שלומינו, מען זאל זיך ליב האבן, יעדער איינער זאל גיין אויף זיין וועג, קיינער זאל נישט פיינט האבן דעם אנדערן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#2612 - אנטלויפן פון שלעכטע חבר'טעס
חברים, קדושה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת שופטים, ג' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


פארוואס שפירט איר אין זיך א שולד געפיל אז איר האט אפגעלאזט די חבר'טע? פארוואס האט איר מער רחמנות אויף איר ווי אויף זיך? איך פארשטיי נישט וואס איר האט אין זיך א שולד געפיל אז איר רעדט מער נישט מיט איר, אייער לעבן איז אייך נישט וויכטיגער?! אז איר וועט צוריקגיין צו איר קוקן מיט איר די שלעכטע זאכן - איז געענדיגט מיט לעבן.


די בעסטע זאך וואס איר האט געטון אין לעבן איז אז איר האט אפגעהאקט אלע קשרים מיט איר. זוכט אייך גוטע חבר'טעס מיט וועם איר וועט קענען פארברענגען און שמועסן, גיין און קומען, חברט'עס וואס ווייזן אייך נישט קיין שמוץ.


זייט מקרב אנדערע מיידלעך, איר לאזט אפ; אז זי האט א שטארקע השפעה אויף אייך, זי ווייזט אייך שמוץ השם ישמרינו - אנטלויפט פון איר.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#2611 - גייט צו די חתונה מיט שמחה און ישוב הדעת
שלום בית, רפואה, חתונה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת שופטים, ד' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


ווערט נישט דערשראקן פון דעם פראבלעם; דער פראבלעם וכו' וועט גארנישט שטערן פאר נאך אייער חתונה, אייער מאן וועט נישט וויסן פון דעם. עס איז גרינג פאר א פרוי דאס צו אויסבאהאלטן, ווייל די פרוי איז דער וואס וואשט די וועש. אויב עס פאסירט ביינאכט וכו' קען מען אויסוואשן די בעט געוואנט, אנדערש איז ווען עס פאסירט ביים מאן, דעמאלט איז נישט שייך צו באהאלטן; דעריבער דארפט איר בכלל נישט ווערן דערשראקן, און אז אייער מאן וועט זיך יא דערוויסן - וועט אויך גארנישט זיין; וואס איז דען? בסך הכל זענט איר א מענטש, איר זענט נישט קיין מלאך, עס מאכט נישט ווייניגער דעם מענטש. איך האב דאס געהאט ביי א טייל פון מיינע טייערע קינדער, זיי וועקן זיך נישט אויף ביינאכט וכו'; איך זאג זיי אז עס איז גארנישט, עס איז נישט זייער שולד; מען ווערט נישט ווייניגער חשוב אז מען גייט דאס אריבער.


דאנקט דעם אייבערשטן אז איר האלט שוין דא, איר גייט שוין צו אייער חתונה; גייט צו די חתונה מיט שמחה און ישוב הדעת, עס זאל אייך גארנישט אנגיין.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#2610 - סדר פונעם מעמד הכתרה
מוסדות, הכרת הטוב, מסיבות

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת שופטים, ה' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


קודם כל א גרויסן יישר כח פאר'ן מיר שטיין צו הילף מיט יעדע זאך אין די מוסד, דו העלפסט מיר זייער געטריי; דער אייבערשטער זאל דיר העלפן זאלסט שטענדיג בלייבן מיט'ן געפיל צום רבי'ן.


בנוגע די מעמד הכתרה; שטעל אריין אין סדר אז דער עולם זאל אריבערגיין וואונטשן מזל טוב פאר'ן דיין.


איך וויל דו זאלסט מכבד זיין ... נרו יאיר, חבר הנהלה, ער זאל פארליינען דעם קאנסוס. דו ווייסט דאך אז ער האט זיך אלע יארן שטארק אוועקגעגעבן פאר אלעס וואס מיר האבן אין די קהילה, אנגעפאנגען מיט הדפסה און יעצט ביים שטעטל; ער זאל פארליינען די הכתרה.


אויך וויל איך דו זאלסט געבן מתנות פאר צוויי אינגעלייט, איינס ...; ער האט מנדב געווען דעם נייעם בנין, איך וויל מען זאל אים באדאנקען ברבים. בכלל קומט אים דאס גרעסטע יישר כח, ער לייגט אריין זיין גאנצע לעבן אינעם שטעטל; עס וועט נאך קומען א צייט וואס מען וועט קענען דערציילן וואס ער האט אלץ געטון פאר די מוסד און פאר די שטעטל.


אויך זאלסטו באדאנקען ...; ער העלפט מיר מיט זיין גאנצע הארץ מיט אלע לעגאלע זאכן, סיי מיט די מוסד און סיי מיט מיר פריוואט. איך קען נישט רעדן און דערציילן וואס, ווען און ווי; גלייב מיר, ער איז מיר זייער געטריי.


ווי עס זעט אויס וועט דער דיין רבי ... שליט"א נישט קומען; גם זו לטובה, וד"ל.


זיי מודיע די עלטערן זיי זאלן ברענגען די קינדער מיט בגדי שבת, עס איז מיר וויכטיגער די קינדער ווי סיי ווער; אזוי וועלן די קינדער וויסן אז מיר האבן א דיין, און אז מען וויל עפעס וויסן האט מען וועם צו פרעגן.


מיין טאטע הרב מקארלסבורג שליט"א האט געשריבן א שיינע בריוו פאר די קהילה, ווי ער געבט סמיכה פאר'ן דיין און ער בעט די גאנצע קהלה מען זאל פאלגן דעם דיין מיט יעדע זאך; איך וויל מען זאל דאס אויפליינען ברבים.


נאך די הייליגע טעג וויל איך זיצן מיט דיר אויסשטעלן די נסיעה קיין אייראפע.


אויך וויל איך דו זאלסט אנגרייטן דעם קומענדיגן ווינטער א שיינע שבת התאחדות פאר אלע תלמידים.


בנוגע מאכן א שבת מיט אלע מלמדים; איך וועל דאס איבערטראכטן און דיר לאזן וויסן.


א גרויסן ישר כח פאר אלעס.


א פרייליכן שבת.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#2609 - ווען דער יסוד איז גוט און פעסט, קען מען בויען דערויף א שטארקע בנין
קינדער, קדושה, הפצה, חסידות ברסלב, אומאן, מוהרא"ש, ספרי ברסלב, מנוולים

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת שופטים, ה' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיינע טייערע חברים, תלמידי היכל הקודש פון ירושלים, ה' עליהם יחיו


מיר דארפן זיך זייער פרייען אז מיר זענען מקורב צום הייליגן רבי'ן, דער רבי ברענגט אונז צו האבן אמונה, דער רבי ברענגט אונז צו די דרגה פון די גרויסע צדיקים וואס זיי לעבן א גאנצן טאג און א גאנצע נאכט מיט'ן אייבערשטן; צו די דרגה ברענגט אונז דער רבי צו, מיר זאלן נישט מסיח דעת זיין פונעם אייבערשטן.


מענטשן שפעטן פון אונז אז מיר רעדן אזויפיל פון קדושה וטהרה, מענטשן מאכן א געשפעט פון מוהרא"ש וואס האט אזויפיל גערעדט פון קדושת הברית; געשריבן און געדרוקט ספרים פון קדושת ישראל, מען מאכט פון דעם כל הליצנות, מען צערייסט די ספרים, מען איז מבזה תלמידי היכל הקודש השם ישמרינו.


פארוואס טאקע האט מוהרא"ש אזויפיל גערעדט פון קדושת היסוד? וואס האט מוהרא"ש אזויפיל געשריבן פון זיין אפגעהיטן אין קדושת הברית? ווייל ביים רבי'ן איז דאס געווען פון די וויכטיגסטע זאכן; ווייל ווען דער יסוד פונעם מענטש איז גוט און פעסט, דעמאלט קען מען בויען א שטארקע בנין אויף דעם, ווען מען איז אפגעהיטן בקדושת הברית, קדושת המחשבה וואס איז דער יסוד פונעם מענטש - דעמאלט האט מען א ריינע מח, מען קען דינען דעם אייבערשטן און מען קען זוכה זיין צו קומען צו די גרעסטע מדריגה, אבער אויב חס ושלום דער יסוד איז נישט גוט, מען זינדיגט אין פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, דעמאלט איז זייער ביטער, דעמאלט פאלט אלעס אראפ, וואס מען בויט פאלט איין, עס ווערט אלעס חרוב.


איר האט זיכער געהערט די שרעקליכע נייעס וואס האט פאסירט אין אמעריקע, אין שטאט פלארידא; א ריזיגער בנין, א הויכער בנין איז איינגעפאלן מיט אלע איינוואוינער, אינמיטן די נאכט איז געווארן פונעם גרויסן בנין עפר ואפר, ליידער זענען דארט אומגעקומען זייער אסאך אידישע קינדער, יעצט שטעלט זיך ארויס אז מען האט שוין געזאגט פון פאראויס אז דער יסוד איז מקולקל. די בעלי בתים האבן זיך נישט וויסנדיג געמאכט, עס האט זיי געקאסט צופיל געלט דאס צו פאררעכטן, יעצט איז גארנישט געבליבן, נאנט צו הונדערט מענטשן זענען אומגעקומען אלעס ווייל דער יסוד איז נישט גוט.


איך בעט ענק טייערע חברים, מאכט אייך נישט צוטון פון לצים, פון די וואס שפעטן; אויף אונז ליגט א פליכט צו פארשפרייטן די קונטרסים, גליונות און ספרים וואס מער, צו ראטווען אידישע קינדער פון אוועקפאלן.


עס קומען אן צו מיר אזויפיל בריוו פון אינגעלייט און בחורים, זיי וויינען אז זיי זענען אומגליקליך געווארן, זיי האבן נישט געוויסט פון וואס זיך צו היטן, וואלט מען צו זיי גערעדט וואלטן זיי נישט אזוי אראפגעפאלן, יעצט איז זיי אזוי שווער, יעצט ווען זיי זענען נעבעך איינגעוואוינט אין שלעכטס איז שוין זייער שווער פאר זיי. פאריגע וואך שרייבט מיר א בחור א שרעקליכע בריוו, ליינט זיין ווייטאג:


לכבוד ראש הישיבה שליט"א,


קוראים לי ... אני גר ב...; כשהייתי ילד קטן המלמד עשה איתי ואם עוד ילדים כל אחד בנפרד - עברות, כשקצת גדלתי ילדים עשו את זה ביחד בלי המלמד, אחרי כמה שנים עברתי תלמוד תורה, לא בגלל זה, והייתי עושה עברות לבד; עד שחסדי השם זכיתי להתקרב לרבנו והבנתי את גודל הבעיה שלי והתחלתי להגיד משניות, ועכשיו אני רוצה לשאול אם אני ילך לטיפול וכו'.


[אין אידיש: מיין נאמען איז ... איך וואוין אין ... ווען איך בין געווען א קליין קינד האט מיין רבי מיר גענומען און געטון מיט מיר עבירות, אויך האט ער גענומען נאך קינדער פון קלאס און מיט יעדן איינעם באזונדער געטון עבירות, שפעטער ווען איך בין עלטער געווארן פלעגן מיר קינדער טון די עבירות אינאיינעם, נאך שפעטער בין איך שוין אזוי געפאלן אז איך האלט אין איין אראפפאלן אין פגם הברית, ביז דער אייבערשטער האט אויף מיר רחמנות געהאט, איך האב געפינען דעם רבי'ן, ערשט דעמאלט האב איך פארשטאנען אז דאס וואס איך טו איז זייער נישט גוט, איך האב אנגעהויבן זאגן משניות. יעצט וויל איך פרעגן דעם ראש ישיבה אויב איך זאל גיין צו מענטשן זאלן מיר העלפן אדער נישט].


א פחד פון א בריוו וואס קינדער און בחורים גייען אריבער פון מנוולים; מוהרא"ש פלעגט וויינען און שרייען אויף די צרה, עס דרייען זיך ארום צווישן אונז מניוולים וואס הרג'ענען אונזערע קינדער ואין פוצה פה ומצפצף, קיינער זאגט גארנישט, יעדער איז שטיל. מוהרא"ש זאגט, איינער וואס טוט מיט קינדער מעשה נבלה דארף מען יענעם לייגן אין תפיסה פאר זיין גאנץ לעבן, ער זאל נישט זען די ליכטיגקייט פון די זון.


מוהרא"ש האט דערציילט, א גרויסער אדמו"ר פון ברוקלין איז געקומען צו אים און אים פארגעהאלטן היתכן איינער פון זיינע תלמידים האבן פאר'מסר'ט זיינס א מתפלל, דער אדמו"ר האט פארלאנגט פון מוהרא"ש ער זאל אים זאגן ער זאל צוריק ציען פון די מסירה, האט אים מוהרא"ש געזאגט: "איך וויל אייך פרעגן א פשוט'ע שאלה, ווען איינער וואלט דאס געטון מיט אייערע קינדער וואס וואלט איר געטון? ווען א מניוול נעמט אייערע קינדער און הרג'עט זיי וואלט איר אויך געזאגט מען זאל אים נישט לייגן אין תפיסה?" יענער אדמו"ר האט נישט געהאט וואס צו ענטפערן.


די עצה פאר דעם בחור וואס פרעגט וואס ער זאל טון, אויב ער זאל גיין נעמען טיפולים, און פאר אנדערע וואס זענען נעבעך אראפגעפאלן אין פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה, וואס זיי פרעגן 'וואס קענען מיר טון ארויס צו גיין פון אונזער בלאטע?' איז די עצה מען זאל נעמען טיפולים פון רבי'ן; נאר דער רבי קען היילן פון די טומאה, נאר דער רבי קען היילן פון די זוהמה. אז מען נעמט דעם רבינ'ס עצות, בפרט די עצה פון התבודדות, מען גייט יעדן טאג אין א שטילע פלאץ און מען רעדט זיך אויס צום אייבערשטן אויף די אייגענע שפראך, מען דערציילט אים וואו, ווען און ווי אזוי אלעס האט זיך אנגעהויבן, ווי דער יצר הרע איז געקומען נאך פאר ווען מען האט געהאט דעת - דאס היילט דעם מענטש.


דער רבי האט דערציילט (ספורי מעשיות, מעשה יג פון די זיבן בעטלערס - דעם לעצטן טאג) עס איז געווען א שלעכטער קעניג וואס האט זיך פארקאכט אין א בת מלכה ביז ער האט איר פארכאפט, שפעטער איז זי אנטלאפן פונעם קעניג, האט דער קעניג ארויסגעשיקט זיינע באדינער מען זאל זוכן וואו זי איז, ביז מען האט איר געטראפן זיך דרייען ביי א שלאס פון וואסער. איז דער קעניג געגאנגען צום וואסעריגן פעסטונג מיט זיין מיליטער איר כאפן, ווען די בת מלכה האט געזען דעם מלך האכזר האט זי געטראכט: 'ענדערש וועל איך אריינלויפן אינעם שלאס פון וואסער און דערטראנקען ווערן ווי איידער אנצוקומען צום מלך האכזר', ווען דער קעניג האט געזען ווי זי לויפט אריין אין די וואסערדיגע פאלאץ האט דער קעניג געהייסן מען זאל איר שיסן מיט אלע סארט פיילן וואס איז געווען באשמירט מיט אלע סארט סמ'ען, מען האט איר געשאסן מיט די פיילן וואס זענען געווען אנגעשמירט מיט טויטליכע סם, איז די בת מלכה אראפגעפאלן חלשות, האט דער רבי אויסגעפירט: "אוּן אִיךְ הֵייל זִי".


מוהרא"ש געבט אונז צו פארשטיין, דער מלך האכזר - דאס איז דער יצר הרע וואס זוכט צו פארכאפן אידישע קינדער וואס זענען דעם אייבערשטנ'ס קינדער; ער איז מכשיל א מענטש מיט עבירות רחמנא לצלן ביז דער מענטש פאלט חלשות, מען ווערט צעבראכן ביי זיך און מען געבט אויף. קומט דער הייליגער רבי און זאגט: "אוּן אִיךְ הֵייל זִי", דער רבי האט אזעלכע לימודים וואס קען אויסהיילן יעדן איינעם און צוריק ברענגען יעדן איינעם צום אייבערשטן, אפילו דער יצר הרע האט אראפגעווארפן אין די ערגסטע בלאטע, מען איז נכשל געווארן אין פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה וכו' רחמנא לצלן, אויב פאלגט מען דעם רבי'ן און מען נעמט זיינע עצות איז מען זוכה ארויס צו קריכן פון אלע פראבלעמען.


טייערע חברים, עס ליגט א חוב אויף יעדן איינעם פון אונז עוסק זיין מער אין הפצה; איך פארשטיי איר ווילט יעצט הערן פונעם ראש ישיבה חיזוק אויף אומאן, איר ווארט אויף תשובות אויב מען זאל שוין פארן יעצט אדער ווארטן, אפשר גייט מען פארמאכן די גרעניץ - אפשר נישט, וואס זאגט דער ראש ישיבה? יא? ניין? איך וויל רעדן צו אייך פון א וויכטיגערע זאך, עס ברענט א פייער, בחורים און מיידלעך פאלן אין עבירות, קיינער ווייסט נישט אדער מאכט מען זיך ווי מען ווייסט נישט, אלע שלאפן א טיפע שלאף אדער מאכט מען זיך ווי מען שלאפט, אדער שלאפט מען נישט, מען ווייסט יא, נאר מען ווייסט נישט וואס צו טון; מיר האבן יא א וועג צו ראטעווען די יוגענט, מיר דארפן גיין מער הפצה, פארשפרייטן דעם רבי'ן אויף אלע וועגן, בפרט די נייע ספרים וואס מוהרא"ש האט געשריבן פאר אונדער דור און פאר די קומענדיגע דור, דאס קען ראטעווען די גאנצע יוגענט, מיר דארפן תשובה טון אז מיר טוען נישט גענוג פאר אונזערע ברידער, מיר דארפן טון נאך מער.


מאכט אייך נישט צוטון פון לצים וואס שפעטן פון די ספרים און קונטרסים, די אלע וואס שפעטן - די דארפן דאס מערסטע חיזוק, אפילו פון אינדרויסן זעט יענער אויס ווי א שיינער איד.


איינער פון די חברים האבן מיר דערציילט, ער האט דערציילט פאר מוהרא"ש אז בשעת ער איז געגאנגען הפצה מיט די קונטרסים ביי אים אין שול האט אים איינער פארגעהאלטן: "היתכן אזוי שרייבט מען? אזוי אפן פון עבירות?" מוהרא"ש האט געזאגט פאר דעם מפיץ, דאס קומענדיגע מאל ווען יענער וועט דיר פרעגן: "אזוי שרייבט מען?" זאלסטו אים צוריק פרעגן: "און אזוי טוט מען?!" דער אינגערמאן דערציילט מיר, ער איז דעם קומענדיגן טאג נאכאמאל ארום געגאנגען אין שול מיט די קונטרסים און ויבא, יענער איז דא, ער פרעגט נאכאמאל: "היתכן אזוי שרייבט מען? אזוי אפן פון עבירות?!" פרעגט אים דער מפיץ: "און אזוי טוט מען?" יענער איז געווארן ווייס פאר בושה, ער האט פארלוירן זיין שפראך, ער איז ארויסגעלאפן פון שול; מער האט ער נישט געטשעפעט דעם מפיץ.


ווערט נישט שוואך פון לצים; איינער וואס רעדט אויף די ספרים איז זייער ווייט, דער רבי זאגט (ספר המדות אות נאוף, סימן מז): "הַנּוֹאֲפִים לָרֹב הֵם מִתְנַגְּדִים לַצַּדִּיקִים", די בעלי עבירה די זענען וואס קריגן אויף צדיקים; מיר דארפן נישט קוקן אויף דעם, מיר דארפן זיך שטארקן וואס מער מיט הפצה.


ווערט נישט צעטומלט וועגן אומאן; מיר בעטן ווייטער דעם אייבערשטן מיר זאלן קענען קומען, און דער אייבערשטער וועט העלפן מיר וועלן זיין ביים רבי'ן.


א פרייליכן שבת.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.


 

#2608 - תהלים איז א זיסע זאך
חיזוק פאר פרויען, תהלים

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת שופטים, ב' דראש חודש אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


דער ספר תהלים איז א מתנה פאר ... תחי'


זאגט יעדן טאג אביסל תהלים וועט איר באקומען הימלישע כוחות. דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן עג) אז תהלים געבט כח צו טון גוטע זאכן און צו זיין א גוטער איד.


זייער אסאך מיידלעך און ווייבלעך ווילן נישט זאגן תהלים ווייל מען האט זיי גע'קנס'עט מיט זאגן תהלים, אדער דערשראקן מיט זאגן תהלים, אדער געצווינגען צו זאגן תהלים, היינט קענען זיי נישט קוקן אויפ'ן תהלים; זיי ווילן נישט קיין קנס, זיי ווילן נישט שרעק אדער ווערן באצווינגען, אבער באמת איז תהלים א זיסע זאך, תהלים היילט דעם מענטש, תהלים עפנט די הארץ צום אייבערשטן; ווער דען אויב נישט א אידישע מאמע דארף אזוי וויכטיג דעם ספר תהלים, צו בעטן פאר די קינדער און פאר אלעס.


יעדעס מאל איר זענט מסיים נאכאמאל דעם ספר תהלים זאלט איר אריינשרייבן ביים סוף אייער סיום, אויך זאלט איר מיר דערציילן אייערע סיומים, וועט איר מיר דערפרייען.


פון דער ראש ישיבה.

#2607 - אין ספר תהלים ליגן אלע ישועות
תהלים

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת שופטים, ב' דראש חודש אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


דער ספר תהלים איז א מתנה פאר די חשוב'ע תלמידה ... תחי', תלמידה מחנה בית פיגא ברסלב, ליבערטי


זעט צו זאגן יעדן טאג אביסל תהלים, אין ספר תהלים ליגן אלע ישועות. תהלים איז אזוי ווי א וואקער אויף וואס מען ליינט זיך אן (שיחות הר"ן, סימן צח); ווער עס זאגט תהלים פאלט נישט, מען באקומט כח בייצוקומען אלעס פון לעבן.


יעדעס מאל איר ענדיגט זאגן דעם גאנצן ספר תהלים זאלט איר אריינשרייבן ביים סוף פונעם תהלים וויפיל מאל איר האט געענדיגט, אויך זאלט איר מיר דערציילן וויפיל מאל איר ענדיגט תהלים; וועט איר מיר דערפרייען.


פון דער ראש ישיבה.

#2606 - תהלים געבט כח זיך צו דערהאלטן אין אלע צייטן
תהלים

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת שופטים, א' דראש חודש אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


דער ספר תהלים איז א מתנה פאר די חשוב'ע תלמידה ... תחי', תלמידה מחנה בית פיגא ברסלב.


דער הייליגער רבי זאגט, ווער עס וויל נאנט ווערן צום אייבערשטן זאל זאגן תהלים; תהלים ווייזט פאר'ן מענטש וואס מען זאל טון, תהלים געבט כח זיך צו דערהאלטן אין אלע צייטן.


יעדעס מאל איר ענדיגט תהלים זאלט איר אויפשרייבן אינעם תהלים וויפיל מאל איר האט געענדיגט, אויך זאלט איר מיר שרייבן פון צייט צו צייט וויפיל מאל איר האט שוין געענדיגט ספר תהלים.


פון דער ראש ישיבה.

#2605 - שטארק זיך מיט אמונה, אלעס וועט זיין גוט
אמונה, התחזקות, הפצה, רפואה

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת שופטים, א' דראש חודש אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


פארליר זיך נישט, דיין זון נרו יאיר וועט זיין געזונט און שטארק, ער וועט גיין צו דער בר מצוה געזונטערהייט.


שטארק זיך באמונה, בעט דעם אייבערשטן אלעס זאל זיין גוט; ווען דו בעטסט דעם אייבערשטן זאל דאס זיין מיט א געלאסנקייט, נישט פון פארלוירנקייט.


איך בעט פאר דיר און פאר דיין משפחה; די אלע מענטשן וואס דו ברענגסט צוריק צום אייבערשטן דורך דיין הפצה וועט דיר זיין פאר א זכות.


א כתיבה וחתימה טובה.

#2604 - לאז זיך נישט נאך, דיין ישועה וועט זיכער אנקומען
שידוכים, אמונה, התחזקות, צדיקים, אומאן, התחדשות, סיפורי צדיקים

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת שופטים, ג' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


טייערער ..., איך בעט דיר דערהאלט זיך, איך בעט דיר פון מיין הארץ געב נישט אויף, לאז זיך נישט נאך. איך ווייס אז דו ביסט זייער צעבראכן, דו ווארטסט שוין אזוי לאנג אויף דיין שידוך, דו האסט שוין געטון אלע סגולות און אזויפיל גוטע זאכן, דו האסט שוין נישט קיין כח צו גלייבן אז עס גייט טאקע געשען, אז דו גייסט יא טרעפן דיין שידוך. דאך בעט איך דיר פון מיין הארץ, בלייב גלייבן, בלייב שטארק, ווער צוריק שטארק; האב נישט קיין טענות אויפ'ן אייבערשטן, האב נישט קיין ספיקות אין אמונה, אידישע קינדער בלייבן שטארק אפילו זאל זיין וואס זאל זיין.


דער הייליגער בעלזא רב זכותו יגן עלינו, ווען ער איז געזיצן שבעה נאך זיין ברודער דער בילגורייער רב זכרונו לברכה איז געווען ביי אים איינער פון די גרויסע רבי'ס, נאכן זאגן דעם נוסח "המקום ינחם אתכם" וכו', האט ער צוגעלייגט: "מען זאל נישט וויסן פון קיין צער", דער הייליגער בעלזא רב איז געווארן זייער צוקאכט און זיך אנגערופן: "צער?! דער אייבערשטער האט מיר נאך קיינמאל נישט מצער געווען"; ער האט דאס איבערגעזאגט אפאר מאל: "צער?! דער אייבערשטער מאכט נישט קיין צער".


דאס איז די גרויסקייט פון די צדיקים, ביי זיי איז אלץ גוט, זיי גלייבן אזוי שטארק (ברכות ס:): "כָּל מַה דְּעָבֵיד רַחְמָנָא לְטָב עָבֵיד"; און דאס איז די זאך פון הייליגן רבי'ן, ער ברענגט דאס אריין אין אונז פשוט'ע מענטשן, פארגרעבטע און מגושמ'דיגע מענטשן, מיר זאלן אויך האבן אן השגה אין איידלקייט, מיר זאלן וויסן אז אלעס וואס דער אייבערשטער טוט איז גוט.


איך בעט דיר מיין ליבער ברודער, דראפע זיך און דערהאלט זיך, לאז זיך נישט נאך. מיר פארן יעצט צום רבי'ן, דארט וועסטו פועל'ן דיין שידוך, אבער געדענק, דאס וועט נאר געשען אז דו וועסט זיך נישט נאכלאזן, דו וועסט ארומגיין פרייליך, דו וועסט זיך אנטון שיין, פרישע וועש; גיין אין שול דאווענען שחרית, מנחה און מעריב; זיך קובע זיין שיעורים כסדרן על פי סדר דרך הלימוד פון רבי'ן (כמבואר בשיחות הר"ן, סימן ע"ו); זיין פרייליך, נישט ארומגיין מיט א זויערקייט.


פון דיין ראש ישיבה וואס האט דיר ליב און ווארט אויף דיין ישועה.


א כתיבה וחתימה טובה.


 

#2603 - איך בין זיכער אז דו וועסט פועל'ן דיין שידוך אין אומאן
שידוכים, אומאן

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת שופטים, ג' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך בעט דיר, שטארק זיך, בלייב א איד; געב נישט אויף, זיי שטארק מיט דיין עבודות השם, נאך אביסל וועסטו טרעפן דיין שידוך.


מיר פארן יעצט צום רבי'ן, מיר גייען אלע קיין אומאן זיין ביים רבי'ן ראש השנה; דער רבי וועט אונז אלע מתקן זיין, דארט וועלן מיר פועל'ן גרויסע ישועות.


איך בין זיכער אז דו וועסט פועל'ן דיין שידוך אין אומאן; געב נאר אכטונג נישט צו ווערן אוועק געשלעפט אין אומאן אין נישט גוטע פלעצער. מען דארף זייער אכטונג געבן נישט צו גיין אין ערגעץ, גלייך פון עירפארט קומען קיין אומאן. מאך נישט קיין סטאפ אין קיעוו, נישטא וואס צו טון דארט, מען קען זייער גרינג אראפפאלן רחמנא לצלן, און אין אומאן זאלסטו זיין מיט גוטע חברים.


א כתיבה וחתימה טובה.

#2602 - פארגעסן די אלטע מעשיות און אנהויבן פון ניי
תהלים, התחדשות, נעגל וואסער

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת שופטים, ג' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


אייער מאן האט מיר שוין לאנג צוריק געשריבן א בריוו וואו ער בעט מיר אין אייער נאמען אז איר דארפט חיזוק אויף זאגן תהלים, איר קענט נישט קוקן אויפ'ן תהלים צוליב וואס אייערע עלטערן האבן אייך זייער געדרוקט צו זאגן תהלים ביום החופה, אויך דארפט איר חיזוק אויף נעגל וואסער.


איך פארשטיי אייך זייער גוט אז איר קענט נישט, עס דערמאנט אייך צוריק אלטע נישט גוטע זכרונות, דאך בעט איך אייך איר זאלט נישט צוריק גיין צו די אלטע מעשיות, הייבט אן א נייע לעבן. מיר זענען מקורב צום רבי'ן, די עיקר ביים רבי'ן איז "זיך באנייען", נישט טראכטן פונעם עבר, וואס איז געווען איז געווען, מען דארף פארגעסן פונעם עבר.


אז איר וועט זאגן תהלים וועט איר פארדינען גרויסע רווחים, תהלים ברענגט ישועות, אויך זאלט איר זיך אפגיסן נעגל וואסער; וועלן אוועקגיין אלע שדים ורוחות רעות, איר וועט זיין אפגעהיטן פון שלעכטס.


ביי מיר זענט איר זייער חשוב, אויך אייער מאן איז ביי מיר זייער באליבט.


א כתיבה וחתימה טובה.


 

#2601 - איך וואונטש אייך הצלחה לכבוד דעם נייעם יאר
סקול

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת שופטים, ג' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד אונזער מנהלת תחי'.


איך וואונטש אייך הצלחה לכבוד דעם נייעם יאר, עס זאל מקוים ווערן (תהלים קמד, יד): "אֵין פֶּרֶץ וְאֵין יוֹצֵאת וְאֵין צְוָחָה בִּרְחֹבֹתֵינוּ", וואס די הייליגע חכמים דרש'ענען אויף דעם (ברכות יז:) אז קיינער פון די תלמידים זאלן נישט אוועקגיין פון די תורה וועג.


איר זאלט מצליח זיין מיט יעדע תלמידה, מיר זאלן אויפשטעלן א נייעם דור וואס אלע וועלן זיין גרויסע נשים צדקניות.


א כתיבה וחתימה טובה.

#2600 - רעדן שיין מיט הארץ צו די קינדער
לערערין, סקול, חינוך הילדים

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת שופטים, ג' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך דאנק אייך פאר'ן זיך אזוי אנשטרענגען מיט אלע כוחות צו העלפן די סקול "בית פיגא", איר זענט געבליבן אין שטאט צו האלטן אפן די סקול פאר די זומער וואכן; די זכות וועט שטענדיג פארבלייבן מיט ענק, איר וועט באצאלט ווערן פון רבי'ן מיט נחת ביי אייערע קינדער.


יעצט הער איך אז איר גייט זיין א טיטשער די קומענדיגע יאר ביי אונז אין סקול; איך פריי זיך זייער צו האבן טיטשערס ווי אייך וואס רעדן שיין מיט הארץ צו די קינדער.


דער אייבערשטער זאל אייך געבן הצלחה וסייעתא דשמיא און א כתיבה וחתימה טובה.


...


זאגט יעדן טאג תהלים און ווען איר האט נישט קיין צייט זאגט כאטשיג איין קאפיטל.


אויך זאלט איר זאגן די דרייצן אני מאמין'ס; זאגט עס מיט טייטש, "אני מאמין", איך גלייב, "באמונה שלימה", מיט א גאנצע אמונה, וגומר; דאס געבט א שטארקע אמונה.

#2599 - אייער ארבעט אין סקול איז זייער חשוב
סקול

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת שופטים, ג' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


שאצט נישט אונטער אייער ארבעט, פארשטייט אליינס אז אויב האבן מיר נישט א בעבי סיטער פאר די טיטשערס האבן מיר נישט קיין טיטשערס. מיט דעם וואס איר העלפט די מוסד, איר נעמט די קינדער פון די לערערינס – האט איר די זעלבע חלק אינעם סקול.


שטארקט זיך, אייער ארבעט איז זייער חשוב. עס וועט קומען א צייט וואס מיר וועלן פארשטיין דאס גרויסקייט פון העלפן בויען חדרים, סקולס, ישיבות, כוללים; בפרטי פרטיות דעם הייליגן רבינ'ס מוסדות וואס ברענגט אריין א ליכטיגקייט אין די גאנצע וועלט.


א כתיבה וחתימה טובה.

#2598 - טון די ארבעט מיט א חיות, מיט א לעבן און מיט א פרישקייט
לערערין, סקול

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת שופטים, ג' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


די חשוב'ע טיטשער מרת ... תחי'


א מעשה פון תפלה אז איר קומט צוריק נאך א יאר ארבעטן ביי אונז אין סקול בית פיגא.


אייער מעלה איז אז איר טוט אייער ארבעט מיט א חיות, מיט א לעבן און מיט א פרישקייט. עס זענען דא קלוגע טיטשערס, געלונגענע טיטשערס, טאלאנטפולע טיטשערס, אבער דאס איז נאר ווערד וואן עס איז דא א חיות, א לעבן; אן חיות איז דאס אזוי ווי א גוטע זופ וואס האט אלע טעמים אבער עס איז קאלט.


וואס איז דער חילוק פון א ברסלב'ער חסיד און נישט א ברסלב'ער חסיד? קען זיין דער נישט חסיד איז אפשר מער מדקדק וכו', אבער עס איז א קאלטע זופ, מה שאין כן איינער וואס איז לעבעדיג, פריש און מיט א חיות – איז דאס א ווארעמע זופ, יעדער איז זיך מחי' מיט א ווערעמע זופ, אפילו עס איז נישט אזוי ווי די קאלטע זופ.


לייגט אריין ווייטער א לעבן אין די קינדער, לייגט אריין א געשמאק אין סקול. זיין א טיטשער איז א זאך וואס איז זייער חשוב אין הימל, אלע גוטע זאכן וואס די קינדער גייען טון אין זייער לעבן גייט אראפ דערפון פראצענט פאר די לערערינס.


א כתיכה וחתימה טובה.

#2597 - פארהאן קינדער וואס ווייזן נישט ארויס אינטערעסע
חינוך הילדים

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת שופטים, ג' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האף אז איר האט מיטגעהאלטן אויפ'ן טעלעפאן די נעכטיגע אסיפה, מיר האבן גערעדט זייער וויכטיגע זאכן וואס איז נוגע פאר אונזער סקול "בית פיגא".


איינע פון די וויכטיגע נקודות וואס מען האט גערעדט, אז עס זענען דא קינדער וואס ווייזן ארויס אינטערעסע ביים לערנען; ווען מען געבט א שיעור, א שמועס – זעט מען ווי זיי טרינקען מיט דורשט יעדעס ווארט, נאכדעם זענען פארהאן קינדער וואס זיי ווייזן נישט ארויס אינטערעסע, פארקערט, זיי ווייזן כאילו זיי אינטערעסירט דאס נישט, זיי לאכן זיך אונטער וכו'.


געווענליך וואס פאסירט? די טיטשערס מיינען אז די קינדער האבן נישט קיין הארץ, בלוט און נשמה, די טיטשערס רעכענען זיך נישט מיט זייערע געפילן, אבער עס איז נישט אזוי, נאר יעדע איינציגסטע קינד, זאל זיין ווער עס זאל זיין – הערט אויס יעדעס ווארט און נעמט אן יעדע זאך, עס נעמט נאר צייט ביז מען זעט די פירות.


דעריבער פארלאנג איך פון אלע טיטשערס זיי זאלן אכטונג געבן אויף יעדעס קינד און נאך מער ליב האבן די קינדער וואס עס זעט זיך נישט אן ווי זיי דארפן די טיטשער וכו', ווייל יעדעס קינד האט א הארץ, בלוט און א לויטערע נשמה.


דאס פארלאנג איך פון אלע טיטשערס אין בית פיגא אן אויסנאם, זיי זאלן אויספיצן און אויסשלייפן אונזערע דיימאנטן, עס זאל ארויסקומען ליכטיגע דורות פון זיי.


א כתיבה וחתימה טובה.

#2596 - זיכער מאכן אז די לערערינס טוען די ארבעט ווי מ'דארף
לערערין, סקול

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת שופטים, ג' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


אזוי ווי אייער אמט גייט זיין צוצושטעלן די לימודים פאר אלע טיטשערס אין אונזערע דריי סקולס, בית פיגא וויליאמסבורג, ליבערטי און קרית יואל, און אייער אמט איז צו זען אויב די לערערינס טוען זייער ארבעט, וויל איך אייך בעטן און איך פארלאנג דאס, אז איר זאלט מיר מודיע זיין אויף יעדע טיטשער ווער עס טוט די ארבעט גוט, ווער עס קומט אן מיט די לימודים און ווער עס טוט נישט די ארבעט, אזוי אויך ווער עס האלט די זמנים און ווער נישט.


די יאר וויל איך נעמען די סקול זייער ערנסט, איך וויל אריינלייגן אין די קינדער דאס מערסטע וואס מען קען. איך וויל מיטהאלטן יעדע איינציגסטע פרט פון גרויס ביז קליין, פון יעדע טיטשער און פון יעדע תלמידה.


אין דעם זכות פון העלפן אין די בית פיגא סקול זאלט איר זוכה זיין צו ישועות וימלא ה' כל משאלותיכם לטובה.


א כתיבה וחתימה טובה און הצלחה אין אייער ארבעט.

#2595 - מחנך זיין קינדער קען מען נאר ווען מען איז גוט אויסגערוט
חינוך הילדים

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת שופטים, ג' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האף איר האט גוט פארשטאנען וואס מיר האבן נעכטן גערעדט ביי די אסיפה מיט אלע טיטשערס. אויב מאכט זיך א טאג וואס איר זענט נישט אויסגערוט, איר זענט נישט גענוג געשלאפן און איר גייט אין סקול מידערהייט, זאלט איר טראכטן צו זיך און זאגן צו זיך שטילערהייט: 'היינט בין איך א במקום, א שטעלפארטרעטער, איך קען נאר פרובירן האלטן די קינדער אבער איך קען זיי נישט מחנך זיין'.


מחנך זיין קינדער קען מען נאר ווען מען איז גוט אויסגערוט, מען איז גוט זאט, מען איז גוטמוטיג, נאר אזוי קען מען זיי מחנך זיין, דעמאלט רעדט מען שיין, קלאר און צו דער זאך; אויב מען איז מיד קען מען קאליע מאכן, מען קען נישט האלטן קאפ ווי אזוי צו רעדן, ווי אזוי צו זאגן.


איך פריי זיך זייער אז איר גייט לערנען מיט די קינדער קומענדיגע יאר שרייבן, ליינען וכו' וכו'. אייערע תלמידות קומען ארויס סוף יאר זייער קלאר, זיי זענען זייער געלערנט סוף יאר; מיר ווילן אזעלכע טיטשערס וואס האבן א שטארקע דרך ארץ (דיסציפלין).


א כתיבה וחתימה טובה.

#2594 - מ'דארף אכטונג געבן אויף די קינדער, נישט קוקן אויפ'ן טעלעפאן
חברים, לערערין, סקול, חינוך הילדים, טעלעפאן

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת שופטים, ג' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


הגם איך האב שוין גערעדט מיט אייך, וויל איך עס שרייבן.


איינע פון די מיידלעך זאגן מיר מיט שרעק אז זי האט זייער מורא צו שווימען אין קעמפ, ווייל די ליי"ף גאר"ד שפילט זיך מיט'ן טעלעפאן בשעת זי דארף אכטונג געבן.


וויסן זאלט איר, בשעת מען איז ליי"ף גאר"ד טאר מען נישט האלטן אין האנט א טעלעפאן, עס קען זיין סכנת נפשות. אזוי ווי ביים דרייוון טאר מען נישט האלטן דעם טעלעפאן, מען קען חס ושלום ווערן גע'הרג'עט און הרג'ענען אנדערע ה' ירחם, אזוי אויך ביים אכטונג געבן ביים שווימען וכו', דער טעלעפאן נעמט אוועק די מח מחשבה.


איך פארלאנג פון אלע טיטשערס ביי אונז אין שולע "בית פיגא", אז מען קען נישט האבן די טעלעפאן בשעת מען דארף זיין מיט די קינדער, דער טעלעפאן נעמט אוועק די קאפ פון קענען קאנצעטרירן וואס מען דארף טון.


בכלל וואלט איך אייך געראטן איר זאלט אראפגיין פון יעדע סארט גרופ, אנגעפאנגען פון משפחה ביז חבר'טעס. עס נעמט אוועק צייט פון לעבן, עס נעמט אוועק די קאפ פון די אייגענע משפחה. איר האט יעצט א נייע משפחה, אייער משפחה איז איר, אייער מאן און אייערע קינדער; אלע אנדערע איז זייער גוט ווען מען טרעפט זיך וכו' וכו', אבער נישט אויף צו זיין פיר און צוואנציג שעה פארנומען.


איך האף איר קומט צוריק קומענדיגע יאר זיין א טיטשער ביי אונז אין בית פיגא מיט פרישע כוחות.


א כתיבה וחתימה טובה.

#2593 - די קינדער קומען אהיים מיט א ליבשאפט צו צניעות
צניעות, סקול, חינוך הילדים

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת שופטים, ג' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך פריי זיך זייער אז איר נעמט אן נאך א יאר צו לערנען מיט אונזערע קינדער אין "בית פיגא", איך האף איר האט פארשטאנען וואס מיר האבן גערעדט נעכטן ביי די אסיפה מיט אלע טיטשערס.


איינע פון די עיקרים וואס איך פארלאנג פון די טיטשערס, אז מען זאל אריינלייגן אין די קינדער א ליבשאפט צו איידלקייט, א ליבשאפט צו צניעות; וויפיל איך הער צוריק פון די עלטערן זאגן זיי אלע אז די קינדער קומען אהיים מיט אזא ליבשאפט צו צניעות.


א טייל עלטערן זאגן מיר אז זיי ווילן אנטון די קינדער נישט אזוי ווי מען דארף (די עלטערן האבן א פארקערטע געפיל, זיי האט מען אריינגעלייגט א פיינטשאפט צו צניעות וכו'), אבער די טעכטער וויינען, זיי בעטן: "מאמי, איך וויל מער איידעלער, איך האב ליב צניעות".


דאס איז – ווי איך פארשטיי – אייער ארבעט; ווי איר מאכט עס מיט א שטארקע חכמה, נישט געצווינגען, איר מאכט עס פרייליך, איר מאכט מען זאל דאס וועלן.


אין דעם זכות זאלט איר האבן א גוט געבענטשט יאר.

#2592 - איך האב קיינעם נישט געזאגט מען זאל גיין נעמען די וואקסין
מחלוקת, אומאן, וואקסינען

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת שופטים, ב' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


מען פארדריידט מיינע ווערטער; איך האב קיינעם נישט געזאגט מען זאל גיין נעמען די וואקסין, וואס יא? איך זאג פאר דער וואס פרעגט אויב עס איז א פראבלעם צו נעמען - אז דאס איז נישט קיין פראבלעם, מען קען דאס נעמען.


קריג זיך נישט וועגן די וואקסין, כל זמן עס איז דאך דא נאך וועגן אנצוקומען צום רבי'ן אויף ראש השנה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#2591 - ווי אזוי צו העלפן מיט די תלמוד תורה
מוסדות, ריינקייט, אידיש געלט, סכנה

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת ראה – מברכים אלול, כ"ח מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


א גרויסן יישר כח פאר דיין איבערגעגעבענע ארבעט פאר די מוסד, האסט אהערגעשטעלט די מיידל קעמפ אזוי געשמאק; מרת ..., די מנהלת תחי' – זאגט מיר אז די יאר זומער איז די שענסטע זומער, אלעס איז אזוי שיין צוגעשטעלט; די יישר כח קומט דיר פאר'ן זיין אזוי געטריי.


בנוגע העלפן מענידזשן די תלמוד תורה, דו זאגסט מיר אז דו ווילסט העלפן, דו ווילסט טון פאר'ן רבי'ן; בעט איך דיר זאלסט טון די דריי זאכן:


1) ערשטנס, געב אכטונג די קינדער זאלן זיין אפגעהיטן פון סכנה, דער בנין זאל זיין אפגעהיטן פון סכנה.


2) צווייטנס, געב אכטונג אויף ריינקייט, דער בנין זאל זיין ריין, אזוי אויך די באסעס.


3) און די דריטע זאך, געב אכטונג אויפ'ן רבינ'ס געלט; עס זאל דיר אנגיין יעדע פרוטה פון רבי'ן.


אז דו וועסט אראפנעמען פון מיר די דריי זאכן, דו וועסט צושטעלן פאר די קינדער זיי זאלן זיין זיכער; סיי ביים קומען און סיי ביים זיין אין חדר און אין סקול און סיי ביים אהיימגיין, און עס וועט זיין ריין אין חדר און אין סקול, און דו וועסט אכטונג געבן אויפ'ן רבינ'ס געלט – וועסטו האבן א חלק אין די אלע הייליגע זאכן וואס קומט ארויס פון דעם פלאץ.