בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת מצורע, ד' ניסן, שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
איך האב דיר שוין איינמאל געבעטן זאלסט מיר אויפהערן שיקן אימעילס; מילא דו ווילסט עפעס פרעגן, א שאלה, אן עצה - וועל איך זיך פרייען דיר צו ענטפערן, אבער דורך סתם שיקן אימעילס גנב'עסטו אוועק מיין צייט.
איך האב דיר שוין געבעטן אין ארץ ישראל זאלסט אויפהערן.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת פקודי, כ"ז אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
יישר כח פאר די גוטע גרוס פון בית המדרש. איך בין זיך זייער מחי' יעדעס מאל איינער שרייבט מיר ווי אזוי מען פירט זיך אין שול, פון די דרך ארץ פון אנשי שלומינו. די ליבשאפט צווישן אנשי שלומינו - דאס איז עפעס וואס מען זעט נישט ערגעץ אנדערש; דער רבי האט געזאגט (חיי מוהרן, סימן רצב): "הָעוֹלָם רָאוּי שֶׁיִּתְמְהוּ עַצְמָן עַל הָאַהֲבָה שֶׁבֵּינֵינוּ", די וועלט וועט זיך וואונדערן אויף די גרויסע ליבשאפט וואס וועט זיין צווישן אייך.
בנוגע בלייבן אין שטוב וכו'; אז דיין ווייב דארף דיך האבן אין שטוב, זי דארף דיין הילף - זאלסטו איר העלפן. אודאי און אודאי איז זייער א גוטע זאך צו גיין צום שיעור, אבער אז דיין ווייב פאלט פון אירע כוחות, זי דארף האבן דיין הילף מיט די קינדער - זאלסטו בלייבן העלפן, און לערנען אין די אנדערע צייטן.
עס איז דא צייט פאר ביידע, עס איז דא צייט פאר אלעס; בעט דעם אייבערשטן דו זאלסט נאר טון זיין רצון.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום א' פרשת תרומה, כ"ח שבט, שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר, בני ברק
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
בנוגע דעם בחור; דו זיי אים נאר מחזק, זארג נישט פאר וכו'.
בנוגע דיין זון נרו יאיר; דו דארפסט אים מחנך זיין, אים זאגן אז מען רעדט נישט אזוי צו א טאטע, מען זאגט נישט אזוי פאר א מאמע; חינוך איז א שווערע עבודה, אבער עס צאלט זיך אויס, מען זעט הערליכע ערליכע פירות.
בנוגע אויפשטיין וכו'; עס זענען דא מענטשן וואס דארפן מער שלאף, צעברעך זיך נישט מיט דעם. ביים רבי'ן איז געווען א מעשה, דער רבי האט געהאט א תלמיד ר' בער זכרונו לברכה פון מעדוועדיווקע, ער פלעגט זיך זייער מוטשען אויפצושטיין חצות, יעדע נאכט איז ער פארשלאפן - יעדעס מאל מיט אנדערע תירוצים, אבער עס פלעגט אים זייער וויי טון אז ער פארשלאפט זיינע טעג און יארן.
ער איז אויפגעקומען מיט א פלאן, ער האט געדינגען א גוי זאל אים קומען אויפוועקן יעדע נאכט ביי חצות, דער גוי פלעגט קומען צוועלף אזייגער קלאפן אויף זיין פענסטער, ער האט געקלאפט און געקלאפט ביז ר' בער איז אויפגעשטאנען, אבער אזוי ווי ער איז געווען א שוואכער כאראקטער, פלעגט ער נאך זיין זייער מיד, נאכדעם וואס דער גוי האט אים אויפגעוועקט האט ער געטראכט צו זיך 'איך לייג זיך צוריק נאר פאר אפאר מינוט'; פארשטייט זיך אז ער איז געבליבן שלאפן ביזן טאג אריין, אזוי איז געווען נאכט נאך נאכט. ווען ער האט געזען אז די עצה העלפט נישט און ער פארשלאפט יעדע נאכט איז ער געווארן זייער צעבראכן, האט ער געטראכט א צווייטע עצה, ער האט געבעטן דעם גוי ער זאל נישט אוועקגיין פון זיין שטוב ביז ער קומט ארויס. פון דעמאלט און ווייטער, ווען דער גוי איז געקומען קלאפן אים אויפצואוועקן און ר' בער האט אים געזאגט אז ער איז שוין אויף און ער קען שוין אהיים גיין, האט אים דער גוי געזאגט: "איך גיי נישט אוועק ביז דו טוסט זיך אן דיינע קליידער און דו קומסט ארויס - אזוי ווי מיר האבן אפגעשמועסט"; פלעגט ר' בער טאקע אויפשטיין ווייל ער האט נישט געהאט קיין אנדערע ברירה, דער גוי איז נישט אוועק פון דארט ביז ווילאנג ער איז ארויסגעקומען, אבער ער פלעגט האבן שרעקליכע קאפ ווייטאג, ביז ער איז שיעור משוגע געווארן.
ווען ער איז געקומען צום רבי'ן האט ער זיך אויסגעגאסן זיין הארץ, ער האט דערציילט פאר'ן רבי'ן אז ער איז זייער מיד וכו', האט אים דער רבי געזאגט: "שלאף און עס, נאר היט די צייט", שפעטער האט אים דער רבי געזאגט: "דיין חצות וועט זיין דריי אזייגער".
זעט מען פון דעם, אז מען קען נישט נאכמאכן א צווייטן; איינער דארף שלאפן מער און איינער קען שלאפן ווייניגער. פארגעס נישט, דעמאלט איז מען געגאנגען שלאפן פרי, נישט אזוי ווי היינטיגע טעג וואס מען בלייבט אויף ביז שפעט.
דער עיקר זאלסטו אויסנוצן די צייט וואס דו ביסט יא אויף; שלאף וויפיל דו דארפסט און עס וויפיל דו דארפסט, העיקר ווען דו ביסט אויף זאלסטו נישט מסיח דעת זיין פון אייבערשטן, זאלסט לערנען אדער דאווענען אדער טון מצוות און גמילות חסדים.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ד' פרשת בשלח, י' שבט, שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר, בראכפעלד
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
דאס וואס דו פרעגסט אויב דו זאלסט נעמען דיינע קינדער קיין יבנאל ביים יארצייט קומענדיגע וואך, אפשר איז דאס ביטול תורה?
דער ענטפער איז יא, נעם דיינע קינדער; ווייל דער רבי זאגט (ספר המדות אות צדיק, סימן נה): "טוֹב לְבַלּוֹת זְמַן רַב, בִּשְׁבִיל שָׁעָה אַחַת שֶׁיִּתְקָרֵב לַצַּדִּיק", עס איז גוט אוועקצוגעבן אסאך צייט צו קומען צום צדיק.
זיי מיר מזכיר ביים ציון, יואל בן רייצא רעכיל
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ד' פרשת בא, ג' שבט, שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר, ירושלים
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
איך פריי זיך זייער צו הערן די שיינע גרוסן פון די חבורה פון די בחורים אין בית המדרש היכל הקודש ירושלים.
בנוגע אויב דו זאלסט לערנען מיט יונגערע בחורים בחברותא, מען בעט דיר מטעם הישיבה דו זאלסט דאס טון, נאר דו ביסט מסופק אויב דו זאלסט דאס אננעמען אדער נישט; וואס איז בכלל די פראגע? אודאי זאלסטו לערנען מיט יונגערע בחורים; דער אייבערשטער האט דיר געגעבן א מתנה, דו האסט גוטע כשרונות, דו האסט שטאף, דו האסט א געפיל צו אנדערע - זאלסטו דאס זיכער טון.
זארג נישט וועגן דיינע שיעורים כסדרן, דו וועסט נאר באקומען דורך דעם א ברכה אין דיין צייט; ווער עס טוט פאר אנדערע אידן - דער באקומט א ברכה אין זיין צייט. פרוביר דאס אויס, איבערצייג זיך, זאג פאר די ישיבה אז דו ביסט גרייט צו לערנען מיט יונגערע, שוואכערע וכדומה.
בלאז אריין אין זיי א חיות; דער עיקר וואס פעלט ביי בחורים איז אמונה אין זיך אליינס. "לְהוֹדִיעַ לִבְנֵי הָאָדָם גְּבוּרֹתָיו" (תהלים קמה, יב), טייטשן צדיקים, מען דארף מודיע זיין פאר מענטשן זייערע כוחות וואס ליגט באהאלטן אין זיי; עס וועט דיר גארנישט שאטן, דו וועסט האבן גענוג צייט פאר דיינע אייגענע שיעורים.
ביי שחרית זאגט מען ביי נפילת אפים "לדוד אליך ה" (קאפיטל כה), ביי מנחה זאגט מען רחום וחנון.
געב א גרוס פאר אלע חברים, איך בענק זיך שוין זייער צו ענק.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
ה' פרשת שמות, כ' טבת, שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר
שטארק זיך מיט דיין הייליגע ארבעט, סיי מיט'ן תלמוד תורה; זיי מחזק די מלמדים, געב זיי א גוטע געפיל. עס איז דאך א ביטערע שווערע ארבעט צו זיין א מלמד; פון איין זייט בין איך זייער מקנא א מלמד, די שכר פון מלמדים איז דאך אין לשער, פון די אנדערע זייט בין איך זיי גארנישט מקנא, די ביטערע שווערע ארבעט מיט די קינדער ווען קיינער איז נישט מכיר אין די ארבעט.
דעריבער בעט איך דיר זייער, געבן יעדן מלמד די געפיל אז מיר פארשטייען און ווייסן זייער ארבעט. אויב איז דא זאכן צו פאררעכטן - זאלסטו זיי זאגן, אבער אויך געבן חיזוק און א גוטע געפיל.
שטארק זיך אין דיין הייליגע ארבעט פון פארשפרייטן דעם הייליגן רבי'ן, סיי מיט די הערליכע גליון און מיט די שאלות ותשובות אויפ'ן וועבסייט, מיט די אידישע קונטרסים און מיט די האטליין קול ברסלב. בעט דעם אייבערשטן זאלסט וויסן וואס איז וויכטיג, אין וואס און וואו לוינט זיך אריינצולייגן די טייערע צייט, למען לא ניגע לריק ולא נלד לבהלה.
א שאד אוועק צו געבן טייערע צייט פאר זאכן וואס בלייבט נישט, מוהרא"ש האט געהאט אויפ'ן טיש אויפגעשריבן א צעטל: "הדיבור הולך אל הרוחות", רעדן גייט צו די לופט, "והכתב נשאר לדורות", און געשריבענע זאכן בלייבט פאר שפעטער; אנשטאט אוועקגעבן צייט פאר אלע שיינע זיסע געדאנקען פון די חברים - וואלסטו אין די צייט געקענט ענדיגן אשר בנחל, און איבערטייטשן האלף לך שלמה - די טויזנט קונטרסים וואס מוהרא"ש האט אונז איבערגעלאזט.
איך זאג נישט וואס צו טון, איך וויל זיך נישט מישן; איך זאג נאר, זיי זיך מתבודד אויב עס פעלט אויס אוועק צו געבן די טייערע מינוטן פאר דעם.
דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן זוכה זיין צו טון פאר אידישע קינדער אונזער גאנצע לעבן, אלע אונזערע דורות זאלן אויך טון פאר אנדערע, מיר זאלן זוכה זיין צו משמש זיין דעם רבי'ן בנאמנות; גארנישט מיינען נאר טון פאר אנדערע.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת ויחי, עשרה בטבת, שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
איך האב זייער הנאה געהאט צו זיין אין ירושלים מיט אנשי שלומינו, זיך באקענען פון דער נאנט מיט ענק אלע; איך האף דו האסט אויך הנאה געהאט.
איך האף דו האסט פארשטאנען די שיעורים אין אידיש, מיר האבן גערעדט ביי שלש סעודות בעיקר פון די צוויי הויפט נקודות פון רבי'ן, די זאך פון רעדן צום אייבערשטן און פון דעם סדר דרך הלימוד.
שטארק זיך, נוץ אויס די יונגע יארן. בטל נישט קיין צייט; עס איז דא א גרויסער יצר הרע ביי בחורים צו פארברענען צייט, מען קען שמועסן שעות אויף שעות פון גארנישט מיט נישט, אלע בחורים האבן די יצר הרע; דעריבער בעט איך דיר זייער, ווען דו האסט איבריגע צייט זאלסטו לויפן צו די תורה, נעם א משניות און זיי גורס פרקים משניות כסדרן, אויך מאך זיך א שיעור אין ש"ס כסדרן דיקא, קוק נישט אויב דו פארשטייסט וואס דו לערנסט אדער נישט.
דער רבי זאגט מען דארף נישט פארשטיין ווען מען לערנט, דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן עו): "טוֹב לִלְמֹד בִּמְהִירוּת וְלִבְלִי לְדַקְדֵּק הַרְבֵּה בְּלִמּוּדוֹ, רַק לִלְמֹד בִּפְשִׁיטוּת בִּזְרִיזוּת, וְלִבְלִי לְבַלְבֵּל דַּעְתּוֹ הַרְבֵּה בִּשְׁעַת לִמּוּדוֹ מֵעִנְיָן לְעִנְיָן, רַק יִרְאֶה לְהָבִין הַדָּבָר בִּפְשִׁיטוּת בִּמְקוֹמוֹ", עס איז גוט מען זאל זיך צוגעוואוינען צו לערנען שנעל און נישט מדקדק זיין צופיל בשעת מען לערנט, נאר זען צו פארשטיין דעם פשטות הפשט, "וְאִם לִפְעָמִים אֵינוֹ יָכוֹל לְהָבִין דָּבָר אֶחָד, אַל יַעֲמֹד הַרְבֵּה שָׁם וְיַנִּיחַ אוֹתוֹ הָעִנְיָן וְיִלְמַד יוֹתֵר לְהַלָּן", און אויב מען פארשטייט נישט - זאל מען נישט פארברענגען אסאך צייט אויף דעם ענין, ענדערש זאל מען גיין ווייטער, "וְעַל פִּי הָרֹב יֵדַע אַחַר כָּךְ מִמֵּילָא מַה שֶּׁלֹּא הָיָה מֵבִין בִּתְחִלָּה, כְּשֶׁיִּלְמַד כְּסֵדֶר בִּזְרִיזוּת לְהַלָּן יוֹתֵר", און אז מען לערנט אסאך וועט מען שפעטער פארשטיין וואס מען האט פריער נישט אזוי גוט פארשטאנען.
נאכדעם ברענגט רבי נתן אז דער רבי האט געזאגט: "שֶׁאֵין צְרִיכִין בְּלִמּוּד רַק הָאֲמִירָה לְבַד, לוֹמַר הַדְּבָרִים כְּסֵדֶר", אפילו מען פארשטייט גארנישט זאל מען זאגן די ווערטער, "וּמִמֵּילָא יָבִין", און ביים סוף וועט מען פארשטיין. "וְלֹא יְבַלְבֵּל דַּעְתּוֹ בִּתְחִלַּת לִמּוּדוֹ שֶׁיִּרְצֶה לְהָבִין תֵּכֶף, וּמֵחֲמַת זֶה יִקְשֶׁה לוֹ הַרְבֵּה תֵּכֶף וְלֹא יָבִין כְּלָל, רַק יַכְנִיס מֹחוֹ בְּהַלִּמּוּד וְיֹאמַר כְּסֵדֶר בִּזְרִיזוּת וּמִמֵּילָא יָבִין", מען זאל נישט ווערן צעבראכן ווען מען זעט אז מען פארשטייט נישט וואס מען לערנט, וואס דאס אליינס - אז מען וויל גלייך פארשטיין - מאכט אז עס זאל זיין שווער צו פארשטיין דאס לערנען, מען זאל נאר זאגן די ווערטער כסדרן און מען וועט שוין פון זיך אליינס פארשטיין, "וְאִם לֹא יָבִין תֵּכֶף, יָבִין אַחַר כָּךְ, וְאִם יִשָּׁאֲרוּ אֵיזֶה דְּבָרִים, שֶׁאַף עַל פִּי כֵן לֹא יוּכַל לַעֲמֹד עַל כַּוָּנָתוֹ, מַה בְּכָךְ", און אויב מען פארשטייט נישט דעם ערשטן מאל, וועט מען עס פארשטיין ביים צווייטן מאל; און אויב מען וועט נישט פארשטיין דעם צווייטן מאל איז אויך גארנישט, "כִּי מַעֲלַת רִבּוּי הַלִּמּוּד עוֹלָה עַל הַכֹּל, וּכְמוֹ שֶׁאָמְרוּ רַבּוֹתֵינוּ זִכְרוֹנָם לִבְרָכָה (שבת סג.; עבודה זרה יט.): 'לִגְּמוֹר, וַהֲדַר לִסְבֹּר, וְאַף עַל גַּב דְּלָא יָדַע מַה קָאָמַר' שֶׁנֶּאֱמַר (תהלים קיט, כ): "גָּרְסָה נַפְשִׁי לְתַאֲבָה", ווייל חכמינו זכרונם לברכה זאגן, אז א מענטש זאל קודם אסאך זאגן די ווערטער פון די הייליגע תורה, אפילו ער פארשטייט נישט וואס ער לערנט, און דערנאך זאל ער לערנען צו פארשטיין, "כִּי עַל יְדֵי רִבּוּי הַלִּמּוּד, שֶׁיִּלְמַד בִּמְהִירוּת, וְיִזְכֶּה לִלְמֹד הַרְבֵּה, עַל יְדֵי זֶה יִזְכֶּה לַעֲבֹר כַּמָּה פְּעָמִים אֵלּוּ הַסְּפָרִים שֶׁלּוֹמֵד, לְגָמְרָם, וְלַחֲזֹר לְהַתְחִיל, וּלְגָמְרָם פַּעַם אַחַר פַּעַם, וְעַל יְדֵי זֶה מִמֵּילָא יָבִין וכו'", ווייל אז מען געוואוינט זיך צו צו לערנען שנעל, קען מען זוכה זיין צו לערנען זייער אסאך; מען איז זוכה איבערצוגיין יעדע זאך זייער אסאך מאל, ביז מען איז זוכה דאס צו פארשטיין.
רבי נתן זאגט דארט ווייטער: "וְדִבֵּר הַרְבֵּה מְאֹד בְּעִנְיָן זֶה, וְאִי אֶפְשָׁר לְבָאֵר דְּבָרִים אֵלּוּ בִּכְתָב הֵיטֵב, אֲבָל בֶּאֱמֶת הוּא דֶּרֶךְ עֵצָה טוֹבָה מְאֹד בְּעִנְיַן הַלִּמּוּד, כִּי עַל יְדֵי זֶה יְכוֹלִים לִזְכּוֹת לִלְמֹד הַרְבֵּה מְאֹד, לִגְמֹר כַּמָּה וְכַמָּה סְפָרִים, וְגַם יִזְכֶּה לְהָבִין הַדְּבָרִים יוֹתֵר, מֵאֲשֶׁר הָיָה לוֹמֵד בְּדִקְדּוּק גָּדוֹל, כִּי זֶה מְבַלְבֵּל מְאֹד מִן הַלִּמּוּד", דער רבי האט זייער אסאך גערעדט פונעם דרך הלימוד, אז מען זאל נישט זוכן צו פארשטיין גלייך ווען מען לערנט, נאר מען זאל לערנען אסאך אן פארשטיין, ביז מען וועט זוכה זיין צו פארשטיין; ווען מען לערנט אויף דעם סדר דרך הלימוד איז מען זוכה אנצוקומען אסאך מער ווי ווען מען לערנט שטייט און מען קלערט אריין אין יעדע ווארט, וואס דאס שטערט נאר דאס לערנען, "וְכַמָּה בְּנֵי אָדָם פָּסְקוּ מִלִּמּוּדָם לְגַמְרֵי עַל יְדֵי רִבּוּי הַדִּקְדּוּקִים שֶׁלָּהֶם, וּמְאוּמָה לֹא נִשְׁאַר בְּיָדָם", און זייער אסאך מענטשן האבן אינגאנצן אויפגעהערט צו לערנען צוליב דעם וואס זיי האבן געלערנט און געקוועטשט וכו'.
"אֲבָל כְּשֶׁיַּרְגִּיל עַצְמוֹ לִלְמֹד בִּמְהִירוּת כַּנִּזְכָּר לְעֵיל, בְּלִי דִּקְדּוּקִים הַרְבֵּה, הַתּוֹרָה תִּתְקַיֵּם בְּיָדוֹ, וְיִזְכֶּה לִלְמֹד הַרְבֵּה מְאֹד, גְּמָרָא וּפוֹסְקִים כֻּלָּם, וְתַנַ"ךְ וּמִדְרָשִׁים וְסִפְרֵי הַזוֹהַר וְקַבָּלָה, וּשְׁאָר סְפָרִים כֻּלָּם", אבער אז א מענטש געוואוינט זיך צו צו לערנען שנעלערהייט - אזוי ווי אויבן דערמאנט, וועט ער זוכה זיין צו לערנען זייער אסאך, און ער וועט לערנען די גאנצע תורה - גמרא מיט אלע פוסקים, תנ"ך מיט אלע מדרשים, און זוהר הקדוש, "וּכְבָר מְבֹאָר שִׂיחָתוֹ שֶׁל רַבֵּנוּ זִכְרוֹנוֹ לִבְרָכָה, שֶׁטּוֹב לָאָדָם שֶׁיַּעֲבֹר בְּחַיָּיו בְּכָל הַסְּפָרִים שֶׁל הַתּוֹרָה הַקְּדוֹשָׁה", אזוי ווי דער רבי האט געוואלט אז מיר זאלן דורך לערנען כל התורה כולה. עיין שם.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ד' פרשת נח, א' דראש חודש מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר
איך ווארט צו הערן וואס איז דיין פלאן פאר'ן קומענדיגן זמן, קומסט אין ישיבה אדער דו גייסט ארבעטן? ווייל איך בין נישט מסכים דו זאלסט זיצן דעם זמן אין שטעטל און גארנישט טון; שטעטל איז נישט קיין עיר מקלט, אויב דו קומסט מיט א פלאן וואס דו גייסט טון - איז גוט, אבער סתם זיין אין שטעטל און גיין ליידיג - בין איך נישט מסכים.
האברך ... נרו יאיר האט מיר געזאגט אז דו האסט אים געפרעגט אויב דו קענסט שלאפן ביי אים; איך האב אים געזאגט אז איך וויל הערן פון דיר וואס דיין פלאן איז.
שטארק זיך בלימוד משניות, פארפעל נישט קיין איין טאג פון ח"י פרקים משניות; משניות לייטערט אויס דעם מענטש, משניות וואשט אפ אלע פלעקן, משניות היילט אויס, עס נעמט אוועק אלע סארט נערווען, שלעכטע מחשבות, דמיונות, חזיונות וכו'.
בעזרת ה' יתברך
ערב שבת קודש פרשת שופטים, ה' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן
טייערער ... נרו יאיר
איך האב זייער הנאה פון דיין התמדה אין כולל, איך האב אזוי שטארק ארויסגעקוקט אלע יארן, פון ווען מיר האבן געעפנט די ישיבה, 'ווען וועט זיין רייף די צייט צו קענען האבן א כולל להלכה, צו קענען אויפשטעלן דיינים, מורה הוראה'ס?' יעצט שטיי איך אין דער זייט, איך שעפ נחת פון אונזער טייערער כולל.
איך וויל דיר מזרז זיין זאלסט היטן די זמנים; מען קען האבן הצלחה נאר אז מען היט די זמנים, די סדר אין כולל זאל זיין ביי דיר חשוב'ער פון אלעמען.
איך וויל נישט אראפנעמען פונעם געהאלט, אבער אז מען היט נישט די זמנים וועל איך אראפנעמען פונעם געהאלט.
בעזרת ה' יתברך
ערב שבת קודש פרשת שופטים, ה' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער הרב ... שליט"א, חבר כולל היכל הקודש
איך געב דיר טויזנט דאלער פאר חודש אב, איך בין זייער צופרידן פון דיין התמדת התורה און פון דיין זיין ערנסט מיט די זמנים.
איך וויל דיר בעטן, יעצט ווען דו ענדיגסט לערנען הלכות מקוואות, זאלסטו זיך צאמנעמען און זיך פארהערן, אזוי וועסטו האבן א שטופ צו גיין צו א פרישע מקצוע.
זיי מחזק דיין חברותא זאל אויך קומען אין צייט, היטן זמנים איז זייער וויכטיג; נאר אז מען היט די זמנים קען מען מצליח זיין.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת אמור, ט"ו אייר, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר, קרית ברסלב
איך האב געזאגט פאר ... נרו יאיר ער זאל נעמען א צווייטן אינגערמאן וואס וועט אויסשטעלן די וועכנטליכע קונטרסים פון עצתו אמונה; מיר דארפן דאס שוין האבן גרייט יעדן זונטאג, מיר שיקן דאס ארויס אין די פאסט און עס האלט זיך אויף, וואך נאך וואך, נאר וועגן דיר.
זיי מיר מוחל, איך קען נישט ארבעטן מיט פארשלעפטע מענטשן.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת משפטים, כ"ז שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן
מרת ... תחי'
איך וויל אייך אויפמערקזאם מאכן, איך הער אז אייער בחור זיצט אסאך אין רעסטאראנט ביינאכט, ער קויפט זיך טייערע סעודות.
איך ווייס נישט וואו די בחורים פארברענגען די נעכט; ווען ישיבה ענדיגט זיך גייען די בחורים אהיים, פון דעמאלט דארפן די עלטערן וויסן וואס זייער סדר הלילה איז.
מילא בחורים וואס קומען פון צעריסענע שטובער, צוטיילטע עלטערן - זיי האבן נישט וואו צו עסן, אבער אייער זון האט עלטערן, ער האט א שטוב - איז פארוואס זאל ער גיין מאכן סעודות נאכט נאך נאכט אין רעסטאראנט? עס איז נישט געזונט, נישט ברוחניות און אויך נישט בגשמיות; דאס ארויסגיין עסן איז א זאך וואס ווערט א געוואוינהייט, ער וועט דאס אדאפטירן אויף נאך זיין חתונה, ער וועט אלץ וועלן ארויסגיין מיט חברים, השם ישמרינו.
איך האף איר וועט אכטונג געבן אויף אייערע בחורים זיי זאלן אויסוואקסן בקדושה ובטהרה, זיי זאלן נישט האבן צוטון מיט לצים, זיי זאלן האבן שמירת עיניים.
איך דאנק דעם אייבערשטן וואס האט מיר געגעבן אזעלכע טייערע עלטערן, וואס האבן געהיטן אויף מיר ביז מיין חתונה; זיי האבן זיכער געמאכט איך זאל אלעס האבן אין שטוב, איך זאל נישט גיין אין קיין רעסטאראנט עסן, אפילו אין גראסערי האט מיר מיין מאמע נישט געשיקט; זי האט אלץ געשיקט די שוועסטערס אז אירע זון זאלן זיין אפגעהיטן.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת יתרו, כ' שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר, מאנטריאל
איך האב ערהאלטן דיין הודעה.
א מחי' צו הערן דיינע שיעורים אין נ"ך, משניות, גמרא, הלכה - משנה ברורה און תהלים; וואויל איז דיר אז דו נוצט אויס די צייט. אנשטאט זיצן ביי לימודי חול - לערנסטו סדר דרך הלימוד, דו בטל'סט נישט קיין צייט.
איך האף אז דו העלפסט אויך אין שטוב; העלפן די מאמע איז זייער א גרויסע מצוה. אז דו קומסט אהיים פריער פון אלע קינדער, דו גייסט נישט צו לימודי חול - זאלסטו פרעגן דיין מאמע וואס דו קענסט העלפן אין שטוב, און אויב זי זאגט דיר אז עס איז נישטא וואס צו העלפן - זאלסטו לערנען דיינע שיעורים כסדרן.
אויך זאלסטו זיך מאכן א שיעור אין התבודדות; מאך א קביעות יעדן טאג צו רעדן צום אייבערשטן אפאר מינוט. גיי אריין אין דיין צימער, פארמאך די טיר און רעד צום אייבערשטן אפאר מינוט, בעט אים וואס דו דארפסט; דער עיקר זאלסטו אים בעטן דו זאלסט זיין א צדיק.
שיק א גרוס פאר דיינע עלטערן.
בעזרת ה' יתברך
יום ד' פרשת יתרו, כ"א שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, תלמיד ישיבת תפארת התורה
דער רבי האט אונז געגעבן א וועג זיך ארויסצורייסן פון שלעכטס, דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן קכט): "אַז מֶען פַאלְט אִין אַ בְּלָאטֶע אַרַיין, שְׁרַייט מֶען, אוּן מֶע שְׁרַייט, אוּן מֶע שְׁרַייט".
הלוואי זאלסטו דאס פרובירן, זיך אויסקרעכצן דאס הארץ צום אייבערשטן. זאג אים די ווערטער: "רבונו של עולם, העלף מיר, האב רחמנות אויף מיר, נעם מיר ארויס פון בלאטע"; די פאר ווערטער זאג נאכאמאל און נאכאמאל, דאס וועט דיר ארויסשלעפן פון אלע בלאטעס.
שטארק זיך, נוץ אויס דיין צייט; אדער קום אין ישיבה אדער נעם אן ארבעט, נאר איין זאך נישט - גיי נישט ליידיג; גיין ליידיג איז סכנת נפשות, דאס ברענגט מען זאל פוגם זיין בברית רחמנא לצלן.
בעזרת ה' יתברך
יום ד' פרשת בשלח, י"ד שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן
מרת ... תחי'
מזל טוב פאר אייער חתונה; דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט אויפשטעלן אן ערליכע אידישע שטוב מיט ליכטיגע דורות.
עס איז זייער וויכטיג איר זאלט נישט גיין ליידיג; גיין ליידיג ברענגט מען זאל ווערן דעפרעסט און צו נישט גוטע זאכן. זעט אנצופילן אייער טאג, זוכט אן ארבעט; אבי נישט גיין ליידיג.
פאר איר הייבט אן ארבעטן זאלט איר פרעגן אויב עס איז גוט פאר אייך.
אייער ראש ישיבה, אייער שדכן.
בעזרת ה' יתברך
יום ד' פרשת מקץ, ראש חודש טבת, ו' דחנוכה, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד אונזער חשוב'ע מנהלת בית פיגא, מרת ... תחי'
די מפיצים זאגן מיר אז זיי טרעפן זיך מיט מענטשן וואס בעטן זיך פאר די צווייטע חלק פעלת הצדיק אין ענגליש; מענטשן זאגן זיי אז ווען זיי האבן גענומען אין די האנט דעם ספר פעולת הצדיק אין ענגליש האבן זיי דאס געליינט און געענדיגט אין איין צו, בלי הפסק.
איך ווייס אז איר האט גענוג און נאך ארבעט, אנגעהויבן מיט די סקול, נאכדעם לערנען און באגלייטן די כלות און יונגע ווייבלעך, און יעצט גרייט מען זיך אויף די קומענדיגע פלעי, און איר האט דאך נאך א בית פיגא ביי אייך אין שטוב - אייערע קינדערלעך, דאך בעט איך אייך, אויב איר קענט זיך מאכן צייט ווייטער צו גיין מיט'ן ספר. עס איז דא א חזקה 'ווי מער מען טוט - אלץ מער צייט איז דא און ווי ווייניגער מען טוט אלץ ווייניגער צייט און כח האט מען'.
יישר כח פאר אלעס.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת וישב, כ"א כסליו, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער זון הרב הגאון ... נרו יאיר.
שטארק זיך אין דיין עבודת הקודש, נוץ אויס דיינע טעג יעצט פאר דיין חתונה מיט תורה, עבודה און גמילות חסדים.
קום צייטליך אין כולל לערנען הלכה; דער רבי האט אונז זייער אנגעזאגט מיר זאלן לערנען הלכה (שיחות הר"ן, סימן כט). אויך זאלסטו אנגיין מיט'ן פארלערנען יעדן טאג דעם בלאט גמרא פאר תלמידים, תורה וואס מען לערנט מיט תלמידים איז זייער חשוב; חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תענית ז.): "וּמִתַּלְמִידַי יוֹתֵר מִכֻּלָּם", ווען מען לערנט תורה מיט תלמידים ווערט דאס זייער שטארק איינגעקריצט אינעם מענטש.
פארנאכטס זאלסטו גיין הפצה - דאס איז גמילות חסדים; גיי פארשפרייטן די הייליגע ספרים, קונטרסים און גליונות פאר אנדערע, דאס איז אונזער תיקון, דאס וואשט אפ אלע פגמים. ווער נישט דערשראקן ווען מען שרייט אויף דיר: "גיי וויש זיך אפ מיט די גליונות!!" "וויש זיך אפ מיט די ספרים!!" ווער נישט שוואך פון דעם; טראכט צו זיך: 'דאס טו איך דאך! דאס דארף איך דאך! איך דארף זיך אפוואשן און זיך אפזויבערן פון אלע מיינע עבירות; הפצה וואשט מיך אפ, הפצה ווישט מיך אפ'.
עס איז דא צייט פאר אלעס; אז מען היט די צייט איז דא צייט פאר דאווענען, פאר לערנען הלכה און גמרא, פאר דיינע שיעורים כסדרן און פאר הפצה.
בעזרת ה' יתברך
יום א' פרשת נח, א' דראש חודש מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.
אז דו ווילסט העלפן בויען דעם שטעטל, דו ווילסט עס זאל מצליח זיין - זאלסטו העלפן די פרישע אינגעלייט זיי זאלן טרעפן פרנסה, איך וויל נישט עס זאלן זיין אינגעלייט וואס גייען ליידיג; אז מען גייט ליידיג איז זייער נישט גוט, נישט בגשמיות און כל שכן ברוחניות.
די הייליגע חכמים זאגן (כתובות נט:): "הַבַּטָּלָה מְבִיאָה לִידֵי זִמָּה", גיין ליידיג ברענגט עבירות רחמנא לצלן, "וְלִידֵי שִׁעֲמוּם", און עס ברענגט דעפרעסיע; אפילו די אינגעלייט וואס האבן יעצט פרנסה פון די רעגירונג וואס פארטיילט גרויסע געלטער פאר ארבעטסלאזע - דארפן אויך זיין פארנומען, מען טאר נישט גיין ליידיג; גיין ליידיג הרג'עט דעם מענטש, עס הרג'עט די שלום בית און עס נעמט אוועק אלע גוטע זאכן.
אז דו ווילסט מיר העלפן זאלסטו העלפן די אינגעלייט מיט דעם; מוהרא"ש זאגט פשט אין דעם וואס די הייליגע חכמים זאגן (אבות ב, ב): "יָפֶה תַלְמוּד תּוֹרָה עִם דֶּרֶךְ אֶרֶץ", עס איז גוט צו לערנען און אויך ארבעטן, "שֶׁיְּגִיעַת שְׁנֵיהֶם מְשַׁכַּחַת עָוֹן", אז מען לערנט און מען ארבעט זינדיגט מען נישט; זאגט מוהרא"ש, עס שטייט 'מְשַׁכַּחַת עָוֹן', א לשון פון שכחה, דאס הייסט אז מען לערנט און מען ארבעט האט מען נישט קיין צייט און מען פארגעסט צו זינדיגן.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת וזאת הברכה, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר.
זע אז די בחורים וואס זענען געבליבן אין שטעטל זאלן נישט גיין ליידיג; אז דו דארפסט זיי האבן זיי זאלן דיר העלפן בויען די הדפסה וכדומה - קענען זיי דארט זיין, אבער אז דו דארפסט זיי נישט האבן, וויל איך זיי זאלן שוין אהיים קומען, איך וויל נישט זיי זאלן גיין ליידיג.
חכמינו זכרונם לברכה זאגן (כתובות נט:): "הַבַּטָּלָה מְבִיאָה לִידֵי שִׁעֲמוּם, וְלִידֵי זִמָּה", אלע פראבלעמען קומען פון גיין ליידיג.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ה' לסדר כי תבוא לאומאן, י"ד אלול, שנת תש"פ לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
איך האב ערהאלטן אייער בריוו.
איך רעד נישט אחד בפה ואחד בלב; ווען איך שרייב אייך "איך האב ליב צו רעדן מיט אייך" - איז דאס אמת, ווען איך שרייב אייך "מיין טייערער חבר" - איז דאס אמת און ווען איר רופט מיר און איר קענט נישט צוקומען צו מיר - איז דאס אויך אמת, ווייל איך בין זייער פארנומען.
איר וועט עס נישט גלייבן ביז איר וועט זען מיט די אויגן וואס ליגט אלץ אויף מיר, אלעס אליינס צו טון; אנגעהויבן מיט די ישיבה, איך האב נישט קיין שטאב, איך אליינס זיץ מיט די בחורים און געב זיי כמה שיעורים אין איין טאג, אין בבלי, ירושלמי, רמב"ם און אין רבינ'ס ספרים. נאכדעם ליגט אויף מיר דריי תלמוד תורה'ס, אין וויליאמסבורג, אין קרית ברסלב ליבערטי און יעצט האבן מיר געעפנט א דריטע אין קרית יואל. נאכדעם די מיידל סקול; אין וויליאמסבורג און אין שטעטל, יעדע זאך פון גרויס ביז קליין ליגט אויף מיר. נאכדעם די צוויי כוללים און שיעורים פאר אברכים און מאכן שלום בית צווישן פארפעלקער און דרוקן דעם רבינ'ס ספרים און מוהרא"ש'ס ספרים, און נאך אסאך.
איך ווייס נישט פארוואס איר זענט ברוגז אויף מיר; איך בין זייער פארנומען, איר דארפט מיר דן זיין לכף זכות.
בנוגע די וואס ווילן מער נישט אריין לאזן דעם ספר עצתו אמונה וכו', (חסר).
זייט מיר מוחל אז איך האב נישט געענטפערט אויף די בריוו ווען איר האט געבעטן וועגן א שידוך; געלויבט דעם אייבערשטן אז זי האט געטראפן א גוטע שידוך.
דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן קענען קומען קיין אומאן אויף ראש השנה און זוכה זיין צו א גוט געבענטשט יאר.
כתיבה וחתימה טובה.
בעזרת ה' יתברך
יום ד' פרשת עקב, חמשה עשר באב, שנת תש"פ לפרט קטן
מרת ... תחי'.
איך האב ערהאלטן אייער בריוו.
איך וועל פרובירן צו מאכן צייט פאר אייך.
זייטס נישט ברוגז, אבער מוצאי שבת קען איך נישט אויפנעמען קיין מענטשן; איך בין זייער פארנומען מיט'ן געבן שיעורים.
אנגעהויבן פון שלש סעודות געב איך א שמועס פאר די בחורים, גלייך נאך הבדלה געב איך א שיעור אין א בלאט גמרא בבלי און אין א בלאט גמרא ירושלמי. גלייך נאכדעם וואשט מען זיך צו מלוה מלכה, מען זינגט אביסל זמירות און עס ווערט נאך א שיינע שמועס חיזוק און עצות פון הייליגן רבי'ן, ביז עס ווערט אזוי שפעט אז איך שפיר ווי איך פאל ממש פון מיינע כוחות.
זאלט איר נישט זיין ברוגז אז איר קומט צו פארן און איר זענט פיין אויסגערוט פון א גאנץ שבת און גוט מחוזק פון די שיינע שמועסן - אז איך קען נישט אויפנעמען דעמאלט קיין מענטשן.
אז איר ווילט וועל איך מאכן צייט פאר אייך פרייטאג נאכמיטאג.
בעזרת ה' יתברך
ערב שבת קודש פרשת חקת-בלק, י"א תמוז, שנת תש"פ לפרט קטן
לכבוד מיינע טייערע ליבע חברים שיחיו, תלמידי היכל הקודש ירושלים.
איך בעט אייך זייער איר זאלט זיך שטארקן צו לערנען יעדן טאג אביסל תורה; שטופט נישט אפ די שיעורים אויף שפעטער, אויף מארגן וכדומה.
חכמינו זכרונם לברכה זאגן (אבות ב, ד): "אַל תֹּאמַר לִכְשֶׁאֶפָּנֶה אֶשְׁנֶה", זאג נישט 'ווען איך וועל זיך מסדר זיין וועל איך לערנען', ווייל "שֶׁמָּא לֹא תִפָּנֶה", עס קען זיין אז דו וועסט אייביג בלייבן נישט מסודר; עס זענען פארהאן מענטשן וואס קענען זיך נישט מסדר זיין, שטענדיג האבן זיי וואס צו ערלעדיגן און עס גייט אריבער דער טאג, עס גייט אריבער דער וואך, דער יאר און מען קערט זיך צוריק צום אייבערשטן אן קיין תורה, אן גארנישט.
דער רבי האט געזאגט (שיחות הר"ן, סימן כג): "אויבן אין הימל שרייען די נשמות 'מיר זענען הונגעריג, מיר דארפן עסן; מיר זענען דארשטיג, געבטס אונז צו טרינקען', און ווען מ'וויל זיי געבן עסן און טרינקען זאגן זיי, 'נישט דאס מיינען מיר, מיר דארפן עסן און טרינקען פון תורה און עבודת ה'', אזוי אויך זענען דא נשמות וואס זענען נאקעט, זיי שרייען און בעטן זיך: 'מיר זענען נאקעט, געבטס אונז קליידער מיט וואס זיך צוצודעקן', און ווען מ'וויל זיי געבן קליידער אנצוטון זאגן זיי 'נישט דאס מיינען מיר, מיר דארפן מצוות און מעשים טובים", און דער רבי האט אויסגעפירט: "וואויל איז דעם מענטש וואס עסט יעדן טאג אפאר פרקים משניות, טרינקט קאפיטלעך תהילים און טוט זיך אן מיט מצוות ומעשים טובים".
איך מוז מקצר זיין, איך בין יעצט זייער טרוד; מיר דארף מסדר זיין צווישן די בערג א פלאץ פאר די בחורים, אינגלעך און מיידלעך, מיר קענען נישט זיין אין שטאט. ביי אונז איז זייער שווער אין שטאט זומער, די גוים זענען זייער געמיין, זיי גייען אויסגעטון ווי די חיות, עס פלאקערט א פייער אין גאס; מיר ציען זיך אוועק פון שטאט פאר די זומער וואכן צו זיין אביסל צווישן די בערג, צווישן די גראז און ביימער צו קענען דינען דעם אייבערשטן ריינערהייט.
איך האב נישט קיין וועג ווי אזוי צו שיקן די בריוו, דאך האב איך זיך זייער אנגעשטרענגט צו קענען שיקן דעם קליינעם בריוו פאר אייך ווייל איך האב ענק זייער ליב; איך זע ענקער שטארקייט, ענקער אחדות און ענקער ווילן. איך וועל אייך נאך שרייבן מער במשך די זומער וואכן.
איין זאך בעט איך ענק טייערע ברידער פון ירושלים, גייט נישט אין קיין וויכוחים מיט קיינעם; אז איר הערט ווי מען שפעט פון רבי'ן, פונעם רבינ'ס תלמידים - זאלט איר שווייגן, אונזער זאך איז נישט קיין וויכוחים, אונזער זאך איז נישט נצחון; מיר דארפן נישט פארענטפערן דעם רבי'ן, מיר דארפן נישט טענה'ען מיט יעדן פארעך, מיר דארפן זיך נאר מחי' זיין מיט דעם וואס מיר האבן זוכה געווען צו וויסן פון אזא רבי.
אז איר כאפט זיך אריבער מתפלל זיין ביי מקומות הקדושים זאלט איר בעטן פאר מיר, יואל בן ריצא רעכיל - איך זאל האבן כח ווייטער צו משמש זיין דעם רבי'ן, פארשפרייטן זיינע עצות אין די וועלט.
א פרייליכן שבת.
בעזרת ה' יתברך
יום ד' פרשת במדבר, כ"ו אייר, שנת תש"פ לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר.
איך דאנק דיר פאר'ן רייניגן דעם בית המדרש.
איך וויל דיר בעטן דו זאלסט זען אז דער בית המדרש זאל זיין געאייגנט נאר פאר תורה ותפילה און זיך מחזק זיין איינער דעם צווייטן; איך וויל נישט מען זאל זיצן ביינאכט און פארברענען די צייט.
איך האב געשיקט אפאר בחורים זאלן מיר העלפן בויען דעם עירוב אין שטעטל, זיי האבן נישט וואו צו עסן, זאלסטו זיי לאזן עסן נאכטמאל אין בית המדרש אבער עס דארף זיין מיט א צייט, נישט זיי זאלן זיצן ביז שפעט אין די נאכט אריין פארברענען טייערע צייט; אפגערעדט אינגעלייט וואס די ווייב ווארט זיי אין שטוב, זיי דארפן אהיים גיין.
ווען דו רייניגסט דעם בית המדרש זאלסטו בעטן דעם אייבערשטן: "הייליגער באשעפער, אזוי ווי איך רייניג דעם בית המדרש זאלסטו מיך רייניגן פון מיינע עבירות".
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ד' פרשת במדבר, כ"ו אייר, שנת תש"פ לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר.
איך בעט דיר זייער זאלסט אכטונג געבן עס זאל נישט ווערן אין שטעטל ביי דיר אין שטוב אן עיר מקלט; לאז נישט בחורים זיך דרייען ביי דיר, נישט דא אזא זאך אז בחורים זאלן זיצן ביי דיר און פארברענען די צייט.
איך האב ארויסגעשיקט צוויי דריי בחורים וועלכע העלפן מיר בויען דעם עירוב, אויף זיי בין איך אחריות וואס זיי טוען וכו' וכו', אבער סתם אזוי זאלסטו אכטונג געבן עס זאל נישט זיין ביי דיר א פלאץ וואו מען פארברענט די צייט.
זיי זיך מתבודד, גיי אביסל שפאצירן אין דיין פעלד, זינג דארט צום אייבערשטן; שמועס זיך אויס מיט'ן אייבערשטן אלע דיינע ספיקות וועסטו ממתיק זיין פון דיר אלע דינים, דו וועסט וויסן ביי יעדע זאך ווי אזוי זיך צו פירן.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ד' פרשת ויקרא, כ"ט אדר, שנת תש"פ לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר,
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
איך בין אזוי פרייליך צו הערן די גוטע נייעס אז דו גייסט מאכן א סיום הש"ס ביים ליל הסדר; עס איז זייער א פאסיגע צייט צו מאכן דעמאלט דעם סיום הש"ס, די גאנצע משפחה וועט זיך פרייען צו זען ווי א יונגער בחור נוצט אויס די צייט מיט לימוד התורה אויפ'ן סדר דרך הלימוד פון רבי'ן. דאס איז די וועג ארויס צו גיין פון מצרים, פון אלע טומאות, אזוי ווי דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן יא): ווען משה רבינו איז געקומען צו פרעה בעטן ער זאל ארויס שיקן די אידן פון מצרים ווייל דער אייבערשטער וויל זיי געבן די תורה ביים בארג סיני, האבן אים די כישוף מאכער'ס געפרעגט: "תֶּבֶן אַתָּה מַכְנִיס לַעֲפָרִים?" דו ווילסט נעמען אידן וואס זענען עֲפָרִים אזוי ווי ערד - אויף זייער א נידעריגע מדריגה, און אין זיי ווילסטו אריין ברענגען 'תֶּבֶן' - געטליכקייט?! האט זיי משה רבינו געענטפערט: "אָמְרֵי אֱנָשֵׁי: לְמָתָא יַרְקָא, יַרְקָא שְׁקֻל", ער האט זיי געזאגט: "יא, מען קען נעמען א מענטש, אפילו ער איז טיף אין דער ערד; ער ליגט אין בלאטע, ער איז נעבעך אריין געפאלן אין גראבע עבירות, ער איז באמת א שטיק 'עָפָר', און אים צו ברענגען צו די גרעסטע מדריגות", אויב וועט דער מענטש אנהייבן זאגן די ווערטער פון די הייליגע תורה, "אָמְרֵי אֱנָשֵׁי" - זאגן און זאגן בלעטער גמרא, זאגן פרקים משניות, וועט ער זוכה זיין תשובה צו טון, "יַרְקָא" איז א לשון פון תשובה, עיין שם.
יעצט ווען דו ענדיגסט ש"ס זאלסטו נעמען א מסכתא און דאס לערנען הונדערט און איין מאל, נאכאמאל און נאכאמאל און נאכאמאל, אזוי ווי מוהרא"ש האט געשריבן אינעם בריוו אפאר שעה פאר'ן הסתלקות וואו ער בעט אלע בחורים תלמידי היכל הקודש מען זאל נעמען א מסכתא און דאס לערנען מאה פעמים ואחד פאר זיין נשמה, איך ברענג דיר אראפ דעם בריוו, דעם לשון וואס מהורא"ש האט געשריבן אפאר שעה פאר'ן הסתלקות:
"שָׁלוֹם וּבְרָכָה לִינִיקֵי הַצֹאן הַתַּלְמִידִים הַיְקָרִים אֶצְלִי אֵלוּ שֶׁלּוֹמְדִים בְּמִסְגֶּרֶת "הֵיכַל הַקוֹדֶשׁ" בְּ"בֵּית מְנַחֶם" וְכֵן בְּ"בֵּית שְׁלֹמֹה" וּבְ"תִּפְאֶרֶת הַתּוֹרָה"
אִיךְ בֶּעט אַייךְ זֵייעֶר אוֹיבּ אִיר וִוילְט עֶפֶּעס טוּן פַאר מַיין זְכוּת, זָאל יֶעדֶער אֵיינֶער פוּן עֶנְק נֶעמֶען אַ מַסֶכְתָּא, סֵיי וֶועלְכֶע מַסֶכְתָּא גְמָרָא אִיר וִוילְט, אוּן מִיט דֶעם אַלֵיין וָואס אִיר וֶועט נֶעמֶען עֶפֶּעס אַ מַסֶכְתָּא אוּן דָאס אִיבֶּערְ'חַזְרְ'ן הוּנְדֶערְט אוּן אֵיין מָאל, וֶועט אִיר מִיר אַרוֹיפְבְּרֶענְגֶען אַזוֹי הוֹיךְ וָואס מֶען קֶען גָארְנִישְׁט אוֹיסְמָאלְן אוּן אָפְּשַׁאצְן בִּכְלַל.
דֶערִיבֶּער אִיז דָאס מַיין בַּקָשָׁה פוּן אַייךְ, אַז אִיר זָאלְט אִיבֶּערְ'חַזְרְ'ן אֵיין מַסֶכְתָּא הוּנְדֶערְט אוּן אֵיין מָאל אוּן מַזְכִּיר זַיין מַיין נָאמֶען, אוּן מִיט דֶעם וֶועט אִיר מִיר אַרוֹיפְבְּרֶענְגֶען הוֹיךְ הוֹיךְ הוֹיךְ.
אַזוֹי אוֹיךְ בֶּעט אִיךְ אַייךְ אַז אִיר זָאלְט זִיךְ נִישְׁט חַבֶר'ן מִיט קַיין שׁוּם בָּחוּר וָואס גְלִיטְשְׁט לֵיידֶער אַוֶועק.
אִיר זָאלְט קוּמֶען כְּסֵדֶר צוּ מַיין קֵבֶר מִתְפַּלֵל צוּ זַיין דָארְטְן אוּן רֶעדְן צוּם אֵייבֶּערְשְׁטְן דָארְטְן, אוּן לֶערְנֶען תּוֹרָה דָארְט, אוּן אִיךְ וֶועל אַייךְ דַאנְקְבַּאר זַיין פַאר דֶעם. אִיךְ וֶועל אַוַודַאי הֶערְן אַלֶעס וָואס אִיר בֶּעט, אוּן אִיךְ וֶועל פְּרוּבִּירְן צוּ טוּן אַייעֶר וִוילְן.
נָאר נֶעמְט אַייךְ פָאר צוּ הָאבְּן גוּטֶע מִדוֹת, אוּן אִיר זָאלְט זַיין גֶעוואוֹינְט צוּ קוּמֶען בַּיי מַיין קֵבֶר אוּן אִיךְ וֶועל עֶרְפִילְן אַייעֶר גֶעבֶּעט פוּן אַייעֶר הַארְץ צוּם גוּטְן".
דאס איז די עצה פאר שמירת עיניים, דאס איז די עצה פאר אלע פראבלעמען, דאס איז די עצה צו ווערן פרייליך.
געב א גריס פאר דיין טאטע; זאג אים אז איך בענק זיך נאך אים, איך האב זייער ליב תלמידי היכל הקודש.
