בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#1688 - איך זאג נישט פאר קיינעם וואס צו טון
שידוכים, ראש ישיבה, הדרכות

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וזאת הברכה, י"ג תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר און ... נרו יאיר.


געדענק וואס איך זאג דיר, איך זאג נישט פאר קיינעם וואס צו טון; אפילו ווען מען פרעגט מיר פרוביר איך זיך אויך ארויס צו דרייען וכו', כל שכן ווען מען פרעגט מיר נישט וואס צו טון, וועל איך זיכער נישט זאגן. ווען א בחור זאגט מיר 'ראש ישיבה איך ווער א חתן וכו' וכו'' - געב איך אים א ברכה, איך זאג אים נישט 'יא' אדער 'ניין'. אויב ער פרעגט מיר אויב דער שידוך איז גוט פאר אים; אויב ווייס איך אז די מיידל איז נישט ווי עס דארף צו זיין וועל איך אים מרמז זיין ער זאל פארשטיין צו שטיין ווייט פון דעם.


נאך א זאך זאלסטו געדענקען, איך וועל זיך אן עצה געבן אן דיר, אבער איך ווייס נישט אויב דו וועסט זיך אן עצה געבן אן דיין ראש ישיבה וד"ל.

#1687 - ס'איז דא גענוג צייט צו לערנען, אפילו מען ארבעט
פרנסה, לימוד התורה, שמירת עינים

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת לך לך, ט' מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


בלייב מיט די ארבעט, עס איז דא גענוג צייט צו לערנען; זיי זיך קובע אויפצושטיין פארטאגס, מאך זיך א סדר צו לערנען אינדערפרי חומש רש"י מיט'ן תרגום, אויך זאלסטו לערנען פאר'ן דאווענען לכל הפחות א בלאט גמרא. אז עס בלייבט איבער צייט זאלסטו לערנען פרקים משניות, אינמיטן טאג זאלסטו זיך מאכן צייט פאר תהילים.


עס איז באוואוסט אז דער הייליגער סאטמאר רבי זכותו יגן עלינו האט נישט געוואלט מאכן קיין כוללים. ווען מען איז אים געקומען פרעגן אויב מען זאל גיין אין כולל פלעגט ער אויספרעגן וויפיל שעה מען לערנט, ער האט געזאגט: "ביז אכט שעה א טאג דארף מען נישט קיין כולל, יעדער בעל הבית וואס ארבעט דארף אריין שטופן פאר'ן ארבעט און נאכן ארבעט - אכט שעה צו לערנען".


נעם אריין דעם אייבערשטן אין די ארבעט; מען קען ארבעטן און זיין דבוק צום אייבערשטן, מען קען זיין צוגעקלעבט צום אייבערשטן אן דעם וואס איינער זאל אפילו וויסן. א גאנצן צייט ביי די ארבעט זאלסטו רעדן צום אייבערשטן און אכטונג געבן אויף שמירת עיניים, אזוי וועט די גאנצע טאג זיין איין שטיק דביקות צום אייבערשטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#1686 - איך בעט איבער יעדן איינעם
תשובה, מוהרא"ש, בין אדם לחבירו, ראש ישיבה, אחדות, יום כיפור

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וזאת הברכה, מחרת יום הכיפורים, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


א שאד דו ביסט נישט געווען צוזאמען מיט אונזער קיבוץ אום יום הכיפורים; עס איז געווען גאר א שיינער קיבוץ. מען האט געשפירט דאס ליבשאפט און אייניגקייט פון אנשי שלומינו, אויך איז געווען א שטארקע התעוררות, יעדער איינער האט אמת'דיג תשובה געטון, מען האט געשפירט ווי מוהרא"ש איז מיט אונז.


כל נדרי ביינאכט איז געווען א דרשה, איך האב אלעמען איבערגעבעטן; מיר וואלט בעסער געווען צו זיצן אין די זייט און נישט האבן מיט קיינעם צוטון, וואס זאל איך טון אז מוהרא"ש האט מיר געגעבן א שליחות צו זיין ראש ישיבה - מחזק זיין און אויפברענגען בחורים, שפעטער האט מוהרא"ש צוגעלייגט אויך אינגעלייט, שפעטער פרויען, חדר און סקול; קומט אויס אז אסאך מאל ווערן מענטשן באליידיגט, מען האט חלישות הדעת; איך האב געבעטן אלע זאלן מיר מוחל זיין.


מען האט גערעדט נאך אסאך שיינע זאכן, איך האף אז איינער וועט דאס אפשרייבן, עס זאל זיין פאר אלעמען חיזוק.

#1685 - רעד קלאר צו די קינדער זיך צו היטן פון מנוולים
קדושה, חינוך הילדים, מלמדים

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וזאת הברכה, מחרת יום הכיפורים, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


וואויל איז דיר אז דו לערנסט מיט קינדער, דו ביסט א מלמד; עס איז נישטא קיין חשוב'ערע זאך ווי א מלמד וואס לערנט בנאמנות מיט אידישע קינדער.


איך וויל דיר דערמאנען דו זאלסט רעדן צו די קינדער פון "קדושת הברית"; האב רחמנות אויף אידישע נשמות, ראטעווע אידישע דורות. אז מען רעדט נישט צו די קינדער פון קדושת הברית איז א גרויסע רחמנות אויף זייער עתיד; א שאד צו בויען א בנין אויב מען גיסט נישט א יסוד, אזוי איז א שאד פאר אלע דיבורים און ארבעט וואס מען לייגט אריין אין זיי, אויב מען גרייט זיי נישט אן זייער יסוד.


ווען דו רעדסט פון קדושת הברית זאלסטו רעדן מיט א ברען, מיט א פייער; עס זאל אריינגיין אין די קינדער'ס הערצער. רעד נישט מיט רמזים, רעד קלאר אין דייטליך, זאג זיי מיט פייער: "מען טאר נישט אנרירן דעם אות ברית קודש", "מען טאר נישט קוקן אויפ'ן אות ברית קודש"; נאכדעם זאלסטו זיין אנזאגן: "אויב איינער ציט אראפ דיין הויזן און כאפט דיר אן דעם אות ברית קודש זאלסטו אויסזאגן פאר דיין טאטע מאמע", זאג זיי: "אויב א אינגל רופט דיר אין בית הכסא אדער אין א זייט און עפנט דיר אויף די הויזן און אונטער-הויזן זאלסטו שרייען 'חזיר!'".


איך בעט דיר זייער, טו וואס איך זאג דיר; האב פון קיינעם נישט מורא, אפילו אנדערע זאגן אנדערש. מיר פאלגן די צדיקים פון די פריערדיגע דורות, מיר גייען אין זייערע וועגן, אזוי ווי שלמה המלך זאגט (שיר השירים א, ז): "צְאִי לָךְ בְּעִקְבֵי הַצֹּאן"; אזוי האט מוהרא"ש אונז געלערנט, אזוי האט דער הייליגער סאטמאר רבי זכותו יגן עלינו געזאגט פאר די מלמדים, מען דארף אנגרייטן די קינדער זיי זאלן זיין הייליג, זיי זאלן נישט אריינפאלן אין די הענט פון מנוולים.


פאריגע וואך דערציילט מיר א אינגערמאן, ער איז געווען אין א מקוה אין וויליאמסבורג און ער זעט אין א ווינקל ווי אן עלטערער משוגע'נער בחור נעמט א יונגער בחור און טוט מיט אים מעשה תועבה. ער איז געגאנגען צום משמש, א חסידישער אינגערמאן - דער מקוה איד, און אים דערציילט וואס ער האט געזען, ער זאל פארטרייבן דעם מנוול; אנשטאט דער מקוה איד זאל טון צו דער זאך, הייבט ער אן מיט זיינע תורות, אהער מיט אהין, דער אינגערמאן האט געשפירט ווי עס ווערט אים שלעכט, האט ער אליינס מקיים געווען (דברים כא, כא): "וּבִעַרְתָּ הָרָע מִקִּרְבֶּךָ", ער האט געמאכט א ויצעקו אויף דעם מנוול; אלע זענען זיך צאמגעלאפן קוקן וואס עס גייט פאר, און וואונדער איבער וואונדער, פלאי פלאים, אלע האבן געפרעגט: "וואס דארפסטו שרייען? זאג אים שטילערהייט!"


דער אינגערמאן קומט מיר פרעגן וואס איך זאג, האב איך אים געזאגט, א שאד די צייט זיך אויפצועסן, נישטא צו וועם צו רעדן, איין זאך קענען מיר טון, רעדן צו די קינדער; אנגרייטן די קינדער זיי זאלן נישט אנקומען צו די מנוולים.


אז דו וועסט רעדן אונטער די נאז וועסטו ערגער מאכן, מען קען נישט זאגן פאר קינדער: "אויב איינער רירט דיר אן, זאלסטו שרייען", ווייל די קינדער ווייסן נישט פשט אין דעם, זיי וועלן שרייען יעדעס מאל איינער וועט זיי געבן שלום עליכם וכו'; אז מען רעדט אונטער די נאז איז דאס גארנישט ווערד, עס מאכט ערגער, די קינדער ווערן דערשראקן פון זאכן וואס דארף נישט דערשרעקן. רעד צו זיי מיט גדלות, רעד צו זיי קלאר, שטאמל נישט, זאג זיי: "מען טאר נישט אנרירן דעם אות ברית קודש און קיינער אין די וועלט קען נישט אנרירן קיין שום פלאץ אונטער דיינע אונטער-וועש".


דער בריוו איז וויכטיג א גאנץ יאר, בפרט יעצט פאר יום טוב ווען די קינדער האבן אזויפיל פרייע צייט; זיי זאלן נישט אנקומען אונטער די הענט פון מנוולים - ה' ישמרינו.


ווייז דעם בריוו פאר אלע מלמדים פון אנשי שלומינו און פאר אלע מלמדים וואס ווילן ראטעווען אידישע דורות פון שלעכטס.


שרייב מיר כסדר וואס טוט זיך ביי דיר אין קלאס.

#1684 - דער עיקר איז נישט די חתונה נאכט, נאר דאס לעבן נאכדעם
חתונה, חתן, קאראנע וויירוס

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת וזאת הברכה, י"ב תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד החתן ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


די גאנצע וועלט איז יעצט צעשאקלט; דער אייבערשטער שאקלט אונז אויף, עס בוזשעוועט אין די וועלט די עפידעמיע פון קאראנע, לענדער זענען פארשלאסן און אסאך חתנים גייען אריבער די צער, זיי ווייסן נישט וואס צו טון ווען זיי קענען נישט גיין צו די חתונה מיט די משפחה וכו'.


די שאלה איז אויב פאר דיר אליינס איז יא דא א וועג אריין צו גיין אין ארץ ישראל, אויב יא, און אויב דיינע עלטערן זענען מסכים דו זאלסט חתונה האבן אן זיי, זאלסטו דאס זיכער טון, ווייל עס איז זייער א הארבע זאך אפצושטופן די זמן החתונה.


פרעג דיינע עלטערן וואס זיי זאגן; לויט וויפיל איך קען דיינע עלטערן וועלן זיי זיכער מסכים זיין דו זאלסט גיין צום חתונה און אויפשטעלן א שיינע שטוב, זיי ברענגען נחת.


מיר אידן האבן חתונה ווייל דער אייבערשטער האט געהייסן חתונה האבן און געהייסן מיר זאלן ברענגען קינדער; אודאי איז די נאכט פון די חתונה א פרייליכע צייט, אבער נישט דאס איז דער עיקר; דער עיקר איז אז די גאנצע לעבן וואס מען לעבט זאל מען לעבן מיט ליבשאפט און שלום.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט גיין צום חופה בשעה טובה ומוצלחת.

#1683 - העלף מיר באשעפער איך זאל קענען אפלאזן מיין טעלעפאן
תפילות אויף אידיש, חיזוק פאר פרויען, טעלעפאן

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וזאת הברכה, מחרת יום הכיפורים, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ...


האסט מיר געבעטן איך זאל דיר שרייבן א תפלה וואס צו בעטן דעם אייבערשטן זאלסט האבן די כח אוועקצולייגן דעם טעלעפאון וכו'.


דאס אליינס אז דו בעטסט חיזוק אויף דעם פרט - דאס ווייזט אז דו ביסט א טייערע נשמה, א ריינע נשמה; עס פארשטאפט דאס מויל פון אלע מקטריגים וואס שרייען אויף אידישע קינדער שלעכטס, דאס ווייזט אז אלע ווילן זיין גוט, עס איז נאר שווער זיך אפצוגעוואוינען פון וואס מען איז צוגעוואוינט.


איך שרייב דיר דא א תפלה וואס דו זאלסט בעטן יעדן טאג דעם אייבערשטן:


"רבונו של עולם, איך דאנק דיר פאר אלעס וואס דו געבסט מיר, איך דאנק דיר פאר מיין שיינע לעבן, איך דאנק דיר פאר מיין טייערע מאן וואס דו האסט מיר געגעבן.


העלף מיר טאטע זיסער איך זאל קענען אפלאזן מיין טעלעפאון, איך האב זיך צוגעוואוינט צו לעבן מיט דעם, איך קען זיך נישט אפשיידן פון דעם, איך וויל זיין א וואוילע ווייב און א איבערגעגעבענע מאמע פאר מיינע קינדערלעך, אבער דער טעלעפאון איז אזוי גלאנציג און ציענדיג, עס שלעפט מיר אוועק פון דעם לעבן, איך זיץ אויפ'ן טעלעפאן זייער אסאך.


הייליגער באשעפער דו זעסט מיין הארץ, דו ווייסט אז איך וויל זיין א גוטע ווייב, א גוטע מאמע; דו ווייסט אז איך וויל זיין וואויל, אבער עס איז מיר ממש אוממעגליך דאס אוועקצולייגן, נאר דו קענסט מיר העלפן; העלף מיר בזכות אלע צדיקים וואס האבן זיך מוסר נפש געווען פאר דיינעט וועגן, יִהְיוּ לְרָצוֹן אִמְרֵי פִי וְהֶגְיוֹן לִבִּי לְפָנֶיךָ יְיָ צוּרִי וְגוֹאֲלִי".


פאר דו זאגסט די תפלה לייג א פרוטה אין די צדקה פושקע.


וועסט זען די נסים וואס עס וועט פאסירן; תפלה איז אזוי שטארק, עס איז שטערקער פון נאטור.

#1682 - אנשטאט ליינען צייטונגען און מאגאזינען זאל מען ליינען חיזוק פון רבי'ן
בריוו, עצתו אמונה, מאגאזינען, ספרי ברסלב, גליון, נייעס, צייטונגען

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וזאת הברכה, מחרת יום הכיפורים, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


איך בין געווען יום הקדוש אין שטעטל אין קרית ברסלב. עס איז געווען א הערליכע יום טוב, אסאך תלמידים זענען ארויסגעקומען, מען האט זיך אריינגעשטופט ביי די משפחות. די משפחות וואס וואוינען אין שטעטל האבן אריינגענומען די געסט בסבר פנים יפות.


מוצאי יום הקדוש בין איך געווען טרוד מיט א שידוך, א בחור - א תלמיד פון ישיבה, מיט א מיידל - א תלמידה פון בית פיגא; איך בין הערשט אנגעקומען אהיים מיט מיין משפחה פארטאגס, נאך פיר אזייגער. היינט אגאנצן טאג בין איך געווען פארנומען מיט שרייבן בריוון.


איך בעט דיר אויב עס איז נאך שייך זאלסט צאמנעמען אלע בריוון און דאס אפדרוקן נאך בעפאר יום טוב סוכות, אויב מעגליך עס זאל זיין גרייט ביים שיעור ליל שישי; איך וויל די אינגעלייט זאלן דאס אהיים טראגן אז די ווייבער זאלן דאס ליינען. אנשטאט ליינען צייטונגען און מאגאזינען וואס פאר'תמ'ען דעם קאפ זאל מען ליינען חיזוק פון רבי'ן, שכל פון רבי'ן און עצות פון רבי'ן; דאס איז ביי מיר דאס וויכטיגסטע זאך, דו זאלסט צושטעלן ליינען ערליכע זאכן פאר אנשי שלומינו.


צוביסלעך הער איך צוריק פון די משפחות אין די קהילה אז זיי נעמען מער נישט אריין קיין שום צייטונג און מאגאזין אין שטוב; אנשטאט די צייטונג ליינט מען עצתו אמונה מיט די גליונות און שיחות, און בעיקר נעמט מען דעם ספר תהלים וכו'.

#1681 - מעגסט בארגן געלט פאר יום טוב
צרות, שלום בית, התחזקות, פרנסה, חובות, יום טוב

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וזאת הברכה, מחרת יום הכיפורים, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


פארליר זיך נישט, נאך אביסל וועסטו פטור ווערן פון אלע דיינע חובות, דו וועסט האבן גרויס שפע; יעצט איז א צייט וואס מען פרובירט דיר אויס פון הימל, צו זען ווי אזוי דו וועסט זיך דערהאלטן.


איך בעט דיר טייערער ליבער ברודער, פארליר נישט דיין אמונה ובטחון פאר קיין איין רגע, לאז נישט אריין אין דיין הארץ קיין פינטעלע קשיא אויפ'ן באשעפער; גלייב באמונה שלימה אז אלעס איז לטובה, אלעס איז פאר דיין גוטס, פאר דיין תיקון וכו'.


מעגסט בארגן געלט פאר יום טוב אז דיין ווייב זאל קענען איינקויפן עסן און קליידער. די הייליגע חכמים זאגן (ביצה טו:): "לִוּוּ עָלַי", בארגט פאר מיר, "וַאֲנִי פּוֹרֵעַ", איך וועל העלפן איר וועט קענען באצאלן.


וואס פלעגט רבי נתן זאגן? געדענקסט וואס? רבי נתן פלעגט זאגן בשעת ער איז אריבער ביטערע שווערע נסיונות: "עס איז נאך מיט גרויס חסדים"; זאג עס פאר דיר: "עס איז נאך מיט גרויס חסדים".

#1680 - נישטא אזא זאך ווי 'בין הזמנים'
כולל, לימוד התורה, בין הזמנים

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וזאת הברכה, מחרת יום הכיפורים, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער זון ... נרו יאיר.


איך וויל דיר מחזק זיין זאלסט ארויסכאפן צו לערנען יעדן טאג; אפילו יעצט אום חודש תשרי וואס עס איז נישטא קיין כולל דארף מען לערנען די הייליגע תורה.


דו ווייסט דאך ווי שטארק מוהרא"ש פלעגט חוזק מאכן פון "בין הזמנים"; מוהרא"ש פלעגט זאגן: "נישטא אזא זאך ווי 'בין הזמנים', איינמאל איז דא 'בין הזמנים', ווען א מענטש שטארבט, צווישן די מיתה און דאס באגראבן - דעמאלט איז 'בין הזמנים', דעמאלט האט דער נפטר גרויס צער, ה' ישמרינו, אבער כל זמן מען לעבט איז נישטא 'בין הזמנים'".


איך בעט דיר זייער טייערער ... נרו יאיר, נוץ אויס דיינע יונגע יארן; יעצט האסטו דיינע שענסטע יארן. האסט חתונה געהאט, האסט שוין א ליכטיג קינד, האסט אן אשת חיל; זאלסטו לערנען און דאווענען.


איך און מאמי האבן אזויפיל נחת יעדעס מאל מיר הערן גוטע גריסן אז דו לערנסט און דאווענסט, דאס געבט אונז כח אויף ווייטער.


יישר כח פאר'ן דאווענען פסוקי דזמרה, עס איז געווען זייער שיין.

#1679 - מאך פרייליך דיין ווייב, זיי נישט פארנומען מיט דיין טעלעפאן
שלום בית, מאוויס, טעלעפאן, נייעס

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וזאת הברכה, מחרת יום הכיפורים, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


מיט דעם וואס מיר האבן שוין גערעדט, שפיר איך אז איך דארף דיר שרייבן.


דיין ווייב איז געווען ביי מיר ערב יום הכיפורים, זי האט זייער געוויינט אז זי וויל אן ערליכע ריינע שטוב; עס טוט איר זייער וויי אז דו קוקסט מאווי"ס, נייעס. זי זאגט אז זי האט דיר זייער ליב, עס שטערט איר אז דו ביסט מפקיר דיינע אויגן.


דעריבער בעט איך דיר פון די טיפעניש פון מיין הארץ דו זאלסט אוועקווארפן דיין טעלעפאון וכדומה, דו זאלסט נישט קוקן די אלע זאכן; גלייב מיר, עס איז נישטא וואס צו קוקן, אלעס איז דמיונות, אלעס איז אן אויג פארבלענדעניש; דו וועסט זיין אסאך מער פרייליך אז דו וועסט נישט קוקן קיין שום זאך, נישט קיין ספארט"ס, נישט קיין מאווי"ס, נייעס.


דו האסט דאך א טייערע ווייב, זי וויל לעבן מיט דיר, זי וויל זיין מיט דיר; אנדערע וואלטן זיך געוואונטשן צו האבן אזא געטרייע ווייב וואס דו האסט.


זיי נישט ברוגז אז איך זאג דיר; איך זאג דיר נאר ווייל איך האב דיר ליב, איך וויל זען אביסל נחת ביי מיינע תלמידים.


שרייב מיר דיינע שיעורים, וויפיל דו לערנסט און וואס דו לערנסט.

#1678 - ווען מ'אנערקענט אז קיינער קען נישט העלפן, דעמאלט קומט די ישועה
אמונה, התחזקות, רפואה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וזאת הברכה, מחרת יום הכיפורים, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


איך האב געהערט דיין צער ערב יום כיפור, אז דיין ווייב איז צוריק געפאלן; איר געזונט איז נישט אזוי ווי עס דארף צו זיין.


וואס זאל איך דיר זאגן, ווי קען איך דיר טרייסטן? איין זאך קען איך דיר זאגן, ווען א מענטש אנערקענט אז קיינער קען אים נישט העלפן, דוקא דעמאלט קומט זיין ישועה.


דער הייליגער רבי האט דערציילט, ווען ער איז אנטלאפן אין טברי' פון די אראבער, ער איז געלאפן און זיך געהאנגען אויפ'ן מויער און געזען דעם וואסער אונטער זיך, דעמאלט האט ער אזוי געשריגן צום אייבערשטן; ער האט געזען און פארשטאנען אז קיין אנדערע עצה איז נישט פארהאן, דיקא דעמאלט איז געקומען זיין ישועה.


יעצט ווען דו זעסט זיך אינעם פראבלעם, קיינער קען דיר נישט העלפן, דיקא יעצט, אז דו וועסט זיך ווענדן צום אייבערשטן - וועט דיר ליכטיג ווערן, דער אייבערשטער אליינס וועט איר היילן.


ברודער שטארק זיך, דראפע זיך און דערהאלט זיך.

#1677 - איך האב מער הנאה ווען דו לערנסט תורה
לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וזאת הברכה, מחרת יום הכיפורים, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ...


איך בין דיר דאנקבאר אז דו העלפסט מיר מיט אלעס וואס מען דארף, אבער איך מוז דיר זאגן אז איך וועל מער הנאה האבן צו זען אז דו לערנסט יעדן טאג דיינע שיעורים כסדרן.


מיין גאנצע הנאה איז צו הערן פון די תלמידים אז זיי לערנען יעדן טאג חומש, משניות, גמרא און הלכה.


איך בין נישט רואיג אז דו ביסט געבליבן אין שטעטל העלפן נאר אז איך וועל הערן אז דו לערנסט, אויב דו לערנסט נישט זאלסטו שוין צוריק קומען.

#1676 - זארג נישט איבער דעם וואס האט פאסירט צו דיר יום כיפור
קדושה, הפצה, יום כיפור, דאגות

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וזאת הברכה, מחרת יום הכיפורים, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר.


זיי נישט צעבראכן איבער וואס עס האט פאסירט מיט דיר דעם יום הקדוש, א מקרה בלתי טהור. זיי נישט דערשראקן, ווייל דאס וואס חכמינו זכרונם לברכה זאגן (יומא פח.): "הָרוֹאֶה קֶרִי בְּיוֹם הַכִּפּוּרִים", דער וואס ווערט טמא בטומאת קרי אום יום כיפור, "יִדְאַג כָּל הַשָּׁנָה כֻּלָּהּ", זאל א גאנץ יאר זיך זארגן אפשר גייט ער שטארבן - דאס איז נישט שייך ביי דיר, אזוי ווערט געברענגט פון די אחרונים.


אז דו ווילסט פאררעכטן, דו ווילסט תשובה טון - זאלסטו זיך פארנעמען מער עוסק צו זיין אין לימוד התורה און פארשפרייטן דעם רבינ'ס ספרים, וואס דאס איז דער גרעסטער תיקון פאר הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן. אזוי ווי דער הייליגער רבי זאגט (ספר המידות, אות ניאוף, סימן מא): "תִּיקוּן לְהוֹצָאַת זֶרַע לְבַטָּלָה, שֶׁיִּשְׁתַּדֵּל לְהַחֲזִיר בְּנֵי אָדָם בִּתְשׁוּבָה", ווער עס וויל פאררעכטן חטאות נעורים, זאל משתדל זיין צוריק צו ברענגען מענטשן צום אייבערשטן; נישטא קיין גרעסערע תענוג און נחת רוח ביים אייבערשטן ווי דער וואס ברענגט צוריק מענטשן צום דרך התורה.


דאגה נישט, דאגה נישט פון שטארבן; עס איז קלאר אין די פוסקים אז דאס קומט פון שלעכטע מחשבות און פון עסן וכו', איז נישט שייך די זאך.

#1675 - זיי מיר מוחל אז איך בין נישט אנגעקומען צום "בר מצוה"
שמחות

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וזאת הברכה, מחרת יום הכיפורים, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


זאג דיין טאטע און דיין ברודער - דער בר מצוה בחור, זיי זאלן מיר מוחל זיין אז איך בין נישט אנגעקומען צום "בר מצוה".


איר האט דאך מיטגעהאלטן יום הקדוש אין שטעטל די תפילות; איך בין זייער אפגעמאטערט פון דאווענען אלע תפילות פאר'ן עמוד. כל נדרי, שחרית, מוסף, נעילה און נאכדעם די ריקודין און ועל כולם האב איך נאך געמאכט א שידוך שפעט אויף דער נאכט.


איך בין אנגעקומען אהיים אין וויליאמסבורג פיר אזייגער פארטאגס און היינט האב איך געגעבן אפאר שיעורים אין ישיבה; עס איז מיר זייער שווער געווען צוריק ארויס צו פארן אין שטעטל.


איך וועל דאס מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף משלים זיין, איך וועל קומען צו דעם בר מצוה בחור'ס חתונה און אזוי ווייטער.


איך האף אז דו האלסט אין איין דאנקען דעם אייבערשטן אויף די מתנה, פאר דיין כלה; דו האסט באקומען זייער א חשוב'ע כלה, א צנועה, אן איידעלע און א ערליכע; דארפסטו נאר דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן ווייטער און ווייטער.

#1674 - אז מען העלפט דעם רבי'ן דערלייגט מען נישט
שידוכים, מוסדות

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וזאת הברכה, מחרת יום הכיפורים, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד החתן ... נרו יאיר.


מזל טוב טייערער חתן! דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט אויפשטעלן א בית נאמן בישראל, זוכה זיין צו שיינע ערליכע אידישע דורות, אמן.


זעסט, אז מען העלפט דעם רבי'ן דערלייגט מען נישט; האסט אלע דיינע יארן געהאלפן די מוסדות, די ישיבה, חדר ובפרט די סקול מיט אזא געטריישאפט, און דו האסט געלערנט בהתמדה רבה, שוין געענדיגט איבער הונדערט מאל ששה סדרי משנה, איבער הונדערט מאל מסכת תענית, מסכת ראש השנה און אזוי ווייטער. יעצט האסטו זוכה געווען צו א כלה נאה וחסידה, א טייערע חשוב'ע כלה, א תלמידה פון "בית פיגא", א כלה וואס וויל בויען א ערליכע אידישע "ברסלב'ע" שטוב.


דאס איז נאר א קליינע פראצענט וואס דער רבי האט דיר יעצט געגעבן, אז דו וועסט ווייטער ממשיך זיין העלפן די מוסדות - וועסטו זען נאך שענערע זאכן אין דיין לעבן.

#1673 - שלום בית איז נאר שייך ווען 'ביידע' ארבעטן אויף דעם
שלום בית

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וזאת הברכה, מחרת יום הכיפורים, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... און ... שיחיו.


איך בעט אייך זייער איר זאלט מיר מאכן נחת, איר זאלט האבן שלום בית. איך וויל נישט איר זאלט זיך קריגן איינער מיט'ן צווייטן; איר זענט ביי מיר זייער טייער, איך האב ענק זייער ליב, איך ווארט צו הערן פון אייך ביידע ווי שיין איר לעבט.


שלום בית איז נאר שייך ווען 'ביידע' ארבעטן אויף דעם, ווען ביידע רעכענען זיך מיט די געפילן פונעם צווייטן.


איך בעט דיר טייערער ... נרו יאיר, רעד שיין צו ... תחי', האלט איר טייער, זי איז דיר א מתנה פון הימל. דו קענסט נישט לעבן לויט דיינע טעמים און דיינע וועגן, לעבן מיט א ווייב איז ווי א שותפות; שותפים קענען נאר מצליח זיין ווען ביידע שותפים פארשטייען אז עס איז דא נאך א שותף אינעם געשעפט.


און אויך דיר ... תחי' בעט איך, רעד שיין צו ... נרו יאיר; איר זענט צוויי וואוילע מענטשן, איר קענט זייער מצליח זיין אין לעבן, נאר אז ביידע וועט איר קוקן שיין איינער אויפ'ן צווייטן און זוכן די מעלות איינער אויפ'ן צווייטן.

#1672 - נעם זיך חבר'טעס וואס רעדן פאזעטיוו
חברים, אמונה, חיזוק פאר פרויען, רפואה, זעלבס זיכערקייט

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וזאת הברכה, מחרת יום הכיפורים, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מרת ... תחי'.


איך האף צום אייבערשטן אז דו שפירסט זיך בעסער, איך האב זייער אסאך געבעטן פאר דיר ... - זאל זיין געזונט און שטארק פיזיש און גייסטיש.


ביי פתיחת הארון הקודש האב איך זייער אסאך געבעטן פאר דיר און דיין משפחה; איר זענט זייער באליבט ביי מיר, דיין מאן איז מיר זייער טייער, איך בעט כסדר פאר אייך.


אמונה היילט אויס; נעם אריין אמונה אין דיר, חזר זיך: "דער אייבערשטער איז אלעס און אלעס איז דער אייבערשטער, עס איז נישטא גארנישט, נאר דער אייבערשטער"; דאס איז די גרעסטע היילונג.


נעם זיך חבר'טעס וואס רעדן פאזעטיוו, דו ביסט נישט ביי די כוחות צו היילן אנדערע וואס קרעכצן וכו', רעד מיט פרייליכע און זיכערע.

#1671 - מ'קען נאר פרובירן צו טון וואס מ'קען
התחזקות, השתדלות

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וזאת הברכה, מחרת יום הכיפורים, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד משפחת ... שיחיו.


איך האב געהערט אלע צענדליגע מעסעדזשעס.


איך פארשטיי נישט וואס אייער פראגע איז; איז דא א וועג צו ראטעווען דעם קינד, דעם יתומ'ל - ער זאל בלייבן ביי אייך, איז וואס איז די פראגע? אוודאי זאלט איר אים מגדל זיין אזוי ווי זיין מאמע האט אייך געלאזט צוואה. איז נישט דא וואס צוטון, דער טאטע וויל נישט וכו' - וואס איז שייך צו טון? איר קענט אויפהייבן די הענט צום הימל און זאגן פאר'ן אייבערשטן: "מיר האבן פרובירט צו טון וואס מיר קענען, יעצט אז דער טאטע וויל נישט - קענען מיר גארנישט טון".


נעמט עס נישט צום הארצן, עסט אייך נישט אויף; מען קען טון נאר וויפיל מען קען, מער פון דעם טאר מען נישט.


א גרוס פון אייער זון, איך האב אים שטארק מקרב געווען יום הקדוש; איך האב אים געליידנט אויף שמחת תורה ער זאל זיין מיין גאסט, לאזט מיר וויסן אויב איר זענט מסכים.

#1670 - ארויסגעבן קליפס פון אמונה
הפצה, מאוויס

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וזאת הברכה, מחרת יום הכיפורים, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


איך ווארט צו הערן פון דיר ווען דו גייסט שוין ארויסגעבן נאך קליפס פון ניגוני אמונה.


היינט זענען מענטשן אזוי פאר'תמ'ט, מען האט נישט קיין געדולד צו לערנען, צו ליינען און צו הערן דרשות, נאך איין זאך איז געבליבן וואס זאל אינטערעסירן מענטשן, קוקן קליפס און וואטשן ווידיאוס, דארף מען צעברעכן די קליפות מיט די קליפיס, מיט קליפיס פון אמונה.


הלואי זאלסטו ארויסגעבן כאטשיג איין מאל א וואך א קליפ; דערמאן זיך ווי אזוי דו אליינס ביסט מקורב געווארן, נאר פון א קליפ, קוק זיך אן היינט וואס דער רבי האט געמאכט פון דיר.

#1669 - זיך אוועקרייסן יעדן טאג אפאר מינוט און לויפן צו די תורה
לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וזאת הברכה, מחרת יום הכיפורים, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


לכבוד דעם נייעם יאר וויל איך דיר מחזק זיין דו זאלסט זיך אוועקרייסן יעדן טאג אפאר מינוט פון אלעס און לויפן צו די תורה.


דו מוזט לערנען יעדן טאג אביסל חומש, דו מוזט לערנען יעדן טאג כאטשיג 'איין' פרק משניות און ועל כולם א בלאט גמרא.


איך האב זיך זייער געפרייט אז דו ביסט געווען מיט אונז יום טוב.


א זיס יאר פאר דיר, פאר דיין ווייב און קינדער.

#1668 - דער יסוד פון מלמדות איז דרך ארץ
חינוך הילדים, מלמדים, דרך ארץ

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וזאת הברכה, מחרת יום הכיפורים, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד דער טייערער מלמד אין מוסדות היכל הקודש ... נרו יאיר.


וואויל איז דיר אז דיין פרנסה איז צו זיין א מלמד; עס קען זיין אז עס זענען דא בעסערע פרנסות, מענטשן פארדינען מער געלט, אבער תכלית איז דאס. וואס בלייבט פונעם מענטש? נאר דאס וואס מען כאפט אריין תורה ותפלה און אז מען בויט אויף אידישע קינדער, דאס נעמט מען מיט אויף יענע וועלט.


דער יסוד פון מלמדות איז דרך ארץ; קינדער מוזן האבן דיסציפלין, קינדער קענען נישט ארומטאנצן א גאנצן טאג. דאס ווענדט זיך אינעם מלמד, דער מלמד דארף אויסלערנען די קינדער דרך ארץ; אז מען מוז פאלגן, מען מוז זיצן אויפ'ן פלאץ ווען מען דארף זיצן (יעדע כתה לויט זיין שטייגער).


דעריבער בעט איך דיר זייער, יעצט נאך סוכות ווען מען הייבט אן די נייע זמן, מען גייט אריבער פון איין כתה צום צווייטן, זאלסטו איינפארעמען די קינדער זיי זאלן מיט דרך ארץ; אויב דו וועסט אריינלייגן כוחות אין דעם, בפרט אנהייב זמן - וועט די גאנצע יאר גיין גרינגער.

#1667 - יעדער זאל זיין א חלק פון די קהלה
ישיבה, אחדות, יום כיפור

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וזאת הברכה, מחרת יום הכיפורים, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


איך האב זיך זייער געפריידט אז דו ביסט געקומען יום כיפור אין שטעטל, האסט מיר אראפגענומען א שטיין פון הארץ. ווייל ווי נישט ווי ביסטו מיר איינגעקריצט אין הארץ; ביסט מיר א נאנטע תלמיד. האסט געלערנט אלע יארן אין ישיבה, האסט מיטגעהאלטן אלע צייטן - די שווערע און די גוטע, די הפגנות, די פאליציי, די גלות ליידן - יעדע זמן אין אן אנדערע שול וכו'. און אויך האב איך דיר געברענגט דיין שידוך וכו', וכו', און יעצט ווען איך גיי א טריט ווייטער, איך בוי א שטעטל אויפ'ן רבינ'ס נאמען, פריי איך זיך צו זען אז די תלמידים שטייען מיר צו די האנט. איך זוך נישט אז אלע זאלן קומען דארט וואוינען, נאר פשוט אלע זאלן זיין א חלק פון יעדע תנועה אין די קהילה.


יעצט אז דו ביסט געקומען אויף יום הקדוש האסטו מיר זייער פרייליך געמאכט.


איך דאווען פאר דיר יעדן טאג און איך ווארט אויף דיין הצלחה.


איך האב דיר ליב.

#1666 - עס טוט זיך שמחות, און נאך אביסל וועסטו אויך א חתן ווערן
תפילה והתבודדות, בחור, שידוכים, תשובה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וזאת הברכה, מחרת יום הכיפורים, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר.


זיי נישט צעבראכן ווען דו הערסט יעדן טאג נאך א מזל טוב, נאך א שידוך, נאך א בחור פון ישיבה איז א חתן געווארן; פארקערט, דאס דארף דיר מחזק זיין אז עס טוט זיך שמחות און נאך אביסל וועסטו א חתן ווערן. איינער האט מיר דערציילט אז דו האסט זייער געוויינט ווען דו האסט געהערט אז דיין חבר איז א חתן געווארן.


דעריבער בעט איך דיר זייער דו זאלסט זיך שטארקן מיט דאס ביסל כח וואס דו האסט, גלייב באמונה שלימה אז דער אייבערשטער האט פאר דיר א שידוך. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סוטה ב.): "אַרְבָּעִים יוֹם קוֹדֶם יְצִירַת הַוָּלָד בַּת קוֹל יוֹצֵאת וְאוֹמֶרֶת בַּת פְּלוֹנִי לִפְלוֹנִי", פערציג טעג איידער מען ווערט באשאפן רופט מען אויס אויבן אין הימל: "בַּת פְּלוֹנִי לִפְלוֹנִי", די מיידל וועט זיין די כלה פאר דעם בחור.


איך ווייס אז עס איז דיר ביטער שווער, איך ווייס אז דו ווערסט פארברענגט, דער יצר הרע פלאקערט און ברענט אין דיר, ער ווארפט דיר אראפ; דאך בעט איך דיר, נעם דעם רבינ'ס עצה פון התבודדות, גיי אין א ווינקל און רעד זיך אויס דיין הארץ צום אייבערשטן, בעט אים ער זאל רחמנות האבן אויף דיר, ער זאל דיר מוחל זיין און געבן א שידוך.

#1665 - א ריינע שלאף
שלאפן, קדושה, סיפורי צדיקים, ספרי ברסלב

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וזאת הברכה, מחרת יום הכיפורים, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר.


זיי מיר מוחל פאר'ן ענטפערן אזוי שפעט, עס איז מיר ארויס פון קאפ ביז יעצט.


בעפאר דו לייגסט זיך שלאפן זאלסטו אנגרייטן "נעגל וואסער", נאכדעם ליין קריאת שמע. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות ה.): "כָּל הַקּוֹרֵא קְרִיאַת שְׁמַע עַל מִטָּתוֹ", ווער עס ליינט קריאת שמע שעל המטה, - "מַזִיקִין בְּדֵילִין הֵימֶנּוּ", גייען אלע שלעכטע מזיקין און קליפות אוועק פון אים.


נאכדעם, אז דו קענסט נאכאלץ נישט איינשלאפן, זאלסטו נעמען מעשה ביכלעך פון צדיקים; דוקא פון צדיקים, נישט סתם טשעדעלע באדעלע, קאמיקס, וואס מאכט נאר מער דמיונות און מער בלבולים, אדער נעם דעם ספר אשר בנחל אדער עצתו אמונה, דאס וועט דיר געבן ריינע מחשבות.


דער הייליגער טשערנאבלער מגיד זכותו יגן עלינו האט געגעבן עצות פאר א איד וואס האט זיך כסדר באקלאגט פאר אים אז ער טראכט פון פרויען און ער חלומ'ט פון מיידלעך, די אלע עצות וואס ער האט באקומען האבן נישט געהאלפן, דער איד האט זיך ווייטער כסדר באקלאגט, ביז דער הייליגער מגיד האט אים געזאגט: "יעצט וועל איך דיר געבן אן עצה וואס וועט דיר זיכער העלפן", ער האט אים געגעבן דעם ספר ליקוטי מוהר"ן און אים געזאגט ער זאל דאס לערנען פאר'ן גיין שלאפן, וכך הוה, דאס האט יענעם געהאלפן.


דיינע עלטערן זענען זייער חשוב; זייער גאנצע לעבן איז נאר העלפן אנדערע, איך האף און בעט פאר דיר דו זאלסט זיי ברענגען נאר נחת.


פון דיין ראש ישיבה וואס האט דיר זייער ליב.

#1664 - נישט גיין אין גאס מיט שטוב קליידער
צניעות, שטעטל

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וזאת הברכה, מחרת יום הכיפורים, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר.


בנוגע דיין פראגע וואס דו האסט געפרעגט, דיין ווייב וויל וויסן אויב זי זאל זיך פארנעמען לכבוד דעם נייעם יאר נישט צו גיין א לאנגע קלייד אין שטוב.


וויסן זאלסטו אז א לאנגע קלייד איז זייער א שיינע זאך צו גיין, אבער דאס איז געמאכט צו גיין אין שטוב; אלע גייען שבת מיט לאנגע קליידער, אבער דאס איז א שטוב קלייד, ווען מען גייט אין גאס דארף מען זיין פארזיכטיג נישט צו צוען צו זיך פרעמדע אויגן.


ביי מיר אין שטוב פלעגט מען גיין לאנג ביז מיין שטוב איז געווארן א רשות הרבים, יעדע שבת קומען בחורים, געסט, גייט מען אנגעטון אזוי ווי מען גייט אין גאס.


דעריבער זאלסטו מחזק זיין דיין ווייב זי זאל נישט גיין אין גאס מיט שטוב קליידער. בפרט די משפחות וואס וואוינען אין שטעטל, זיי בעט איך נאך מער מען זאל גיין אנגעטון אין גאס שיין רייך און איידל, נישט שלעפעריש, לאנג און קלעבעדיג. איך דארף נישט אז די פרויען זאלן אויפקערן די גאסן אין שטעטל מיט די לאנגע קלעבעדיגע שלעפערישע שטוב קליידער.


אין שטוב, פאר די מאן - איז נישט קיין שום פראבלעם צו גיין מיט דעם.


א זיסע יאר.