בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת וזאת הברכה, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר, גבאי בית המדרש היכל הקודש ירושלים.
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
געב אכטונג זיך אויסצוקומען מיט די שכנים. אונזער וועג איז נאר שלום; רעדט צו זיי שיינערהייט אז זיי זאלן מסכים זיין איר זאלט קענען האבן דארט די סוכה, עס איז זיכער דא א וועג מיט שלום.
איך ווארט צו הערן אויב מען קען שוין קומען קיין ארץ ישראל, איך וויל מסדר זיין גבאים ביי אייך אין שול.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת וזאת הברכה, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר.
זע אז די בחורים וואס זענען געבליבן אין שטעטל זאלן נישט גיין ליידיג; אז דו דארפסט זיי האבן זיי זאלן דיר העלפן בויען די הדפסה וכדומה - קענען זיי דארט זיין, אבער אז דו דארפסט זיי נישט האבן, וויל איך זיי זאלן שוין אהיים קומען, איך וויל נישט זיי זאלן גיין ליידיג.
חכמינו זכרונם לברכה זאגן (כתובות נט:): "הַבַּטָּלָה מְבִיאָה לִידֵי שִׁעֲמוּם, וְלִידֵי זִמָּה", אלע פראבלעמען קומען פון גיין ליידיג.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ה' פרשת האזינו ב', ו' תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן
מרת ... תחי'.
פרויען זענען פטור פון דאווענען די תפילות הקבועות, שחרית מנחה און מעריב; פרויען פירן זיך צו זאגן די ברכות אינדערפרי און בעטן אייגענע בקשות, מיט דעם זענען זיי מקיים די מצוה פון דאווענען.
א פרוי וואס האט צייט, זי האט שוין נישט קיין קליינע קינדער אין שטוב און זי וויל דאווענען די תפילות הקבועות - זאל זי דאווענען, ווייל די תפילות פון פרויען איז זייער חשוב אויבן אין הימל.
בנוגע זיך באשולדיגן ווען מען פארגעסט וכו'; דאס איז נישט ריכטיג, זי דארף זיך פרייען יעדעס מאל זי קען אריין כאפן נאך א דאווענען צום אייבערשטן אבער נישט זיך באשולדיגן ווען מען פארפאסט.
שנה טובה.
בעזרת ה' יתברך
יום ה' פרשת האזינו ב', ו' תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר, גבאי בית המדרש היכל הקודש ירושלים.
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
ווען צו אנהייבן דאווענען און ווען צו ענדיגן - דאס האט מיט אייך; עס ווענדט זיך אין די מתפללים.
דער עיקר זאלסטו אכטונג געבן נישט צו מאכן קיין לאנגע הפסקה אין איין צו; צעשנייד דעם טאג אויף אסאך שטיקלעך, כדי מען זאל נישט קענען אהיים גיין זיך אראפלייגן וכו'. אנשטאט מאכן איין לאנגע הפסקה בעפאר תפילת מוסף, צעטייל די הפסקה, איין שטיקל פאר מוסף און איין שטיקל פאר מנחה וכו'.
געב א גרוס פאר אלע חברים.
א גמר חתימה טובה.
בעזרת ה' יתברך
יום ה' פרשת האזינו ב', ו' תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר, גבאי בית המדרש היכל הקודש ירושלים.
דו קענסט זיך נישט פארשטעלן דאס גרויסקייט פון זיין א גבאי אין רבינ'ס שול; שטעל זיך פאר דו ביסט משמש דעם הייליגן רבי'ן אליינס, וואלסטו דאך דאס געטון מיט שמחה און זריזות; אז דו ביסט א גבאי אין רבינ'ס שול ביסטו משמש דעם רבי'ן אליינס.
בנוגע די געלט פון פדיון נפש; איך וועל שיקן א שליח צו נעמען דאס געלט.
בנוגע ארויסדינגען דעם בית המדרש וכו'; דאס ווענדט זיך אין אייך, אויב דאס שטערט נישט און עס איז אייך נישט שווער - קענט איר דאס טון, אויף דעם דארפט איר מחליט זיין.
בנוגע ווארטן אויף זמן רבינו תם; אז איר פאררופט זיך 'תלמידי היכל הקודש' דארפט איר האלטן זמן רבינו תם אן קיין דריידלעך, מוהרא"ש זכותו יגן עלינו איז געשטאנען אויף דעם זייער שארף. איר דארפט נישט ווארטן מיט מעריב אויף זמן רבינו תם, איר קענט שוין דאווענען מעריב פאר'ן זמן, אבער הבדלה און א מלאכה טאר מען נישט טון פאר'ן זמן.
אנדערע פאסט טעג קענט איר אויספאסטן פריער, ווייל ביי א דרבנן קען מען מקיל זיין און זיך פארלאזן אויף אנדערע שיטות. אבער ווען עס קומט שבת און יום כיפור איז נישטא קיין פשרות ביי דעם.
בנוגע די בעלי תפילות; איר זאלט נעמען די וואס דאווענען שיין, הארציג און נישט איילעדיג.
א גמר חתימה טובה.
בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש פרשת האזינו ב' - תשובה, ז' תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד מרת ... תחי'.
די שבת איז זייער א גרויסע שבת, עס איז די ערשטע שבת פונעם נייעם יאר; דעם שבת רופט מען 'שבת תשובה' ווייל אלע טוען יעצט תשובה, מען גייט אוועק פון די אלטע וועג און מען קערט זיך צוריק צום אייבערשטן.
דעריבער בעט איך אייך זייער איר זאלט אויפנעמען דעם שבת מיט א שמחה, מיט א שטארקע פרייליכקייט; עס זאל אייך גארנישט אנגיין. לאזט נישט אריין די נישט גוטע אין שטוב, דער רבי זאגט (ספר המידות, אות מריבה, סימן סו): "בִּמְקוֹם מְרִיבָה שָׁם הַשָּׂטָן", די נישט גוטע קומען דארט וואו מען קריגט זיך; לאזט נישט אריין דעם שטן אין שטוב, זייט מותר, זייט מוחל, זייט ווייעך - בפרט צו אייער מאן, וועט דער אייבערשטער קומען אין שטוב, עס וועט זיין א פלאץ פאר השראת השכינה.
ווען איר צינדט אן די שבת ליכט פונעם נייעם יאר זאלט איר בעטן ביי די ליכט פאר אייך, פאר אייערע דורות און פאר אלע אידן. פרויען ווייסן נישט און טראכטן נישט וואס פאר א כח זיי האבן; ווען זיי צינדן אן די ליכט צינדן זיך אן אלע הימלען און דער אייבערשטער שטייט און ווארט צו הערן די תפילות זייערע.
איך שרייב אייך א קליינע תפילה וואס איר זאלט בעטן און איר זאלט צולייגן צו דעם תפילה אייערע אייגענע תפילות:
"הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער, הֶעלְף מִיר אַז דִי נֵייעֶ יָאר זָאל זַיין אַ גֶעזוּנְטֶע יָאר, אַ גְלִיקְלִיכֶע יָאר; אַ יָאר פוּן שִׂמְחָה, אַ יָאר פוּן יְשׁוּעוֹת, אַ יָאר וָואס מִיר וֶועלְן אוֹיסְגֶעלֵייזְט וֶוערְן - יֶעדֶער אֵיינֶער פוּן זַיין פְּרִיוַואטֶע צָרוֹת אוּן אַלֶע אִידְן אִינְאֵיינֶעם וֶועלְן אוֹיסְגֶעלֵייזְט וֶוערְן בִּכְּלָלִיּוֹת. הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער הֶעלְף מִיר עֶס זָאל זַיין נָאר שָׁלוֹם אִין אוּנְזֶער שְׁטוּבּ, הֶעלְף אוּנְז מִיר זָאלְן זִיךְ לִיבּ הָאבְּן, מִיר זָאלְן אוֹיפְצִיעֶן דִי קִינְדֶער זָאלְן זַיין עֶרְלִיכֶע אִידְן"; אזוי זאלט איר צולייגן אייערע אייגענע תפילות.
א פרייליכן שבת.
א גמר חתימה טובה.
בעזרת ה' יתברך
יום ה' פרשת האזינו א', כ"ח אלול, שנת תש"פ לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר.
איך בין יעצט אויפ'ן וועג קיין אמסטערדאם, איך ווייס נישט וואו דו געפונסט זיך.
ווען דו זעסט דעם בריוו זאלסטו מיר רופן, איך וויל רעדן מיט דיר אפאר זאכן בנוגע אונזער קיבוץ אין שטעטל אויף דעם ראש השנה.
פארבינד זיך מיט האברך ... נרו יאיר, באשטעל זעקס הונדערט האנטוכער פאר ראש השנה; עס גייט זיין מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף אסאך תלמידים.
איך ווארט דו זאלסט מיר רופן.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת האזינו ב', ד' תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד הרב ... נרו יאיר, שליח חב"ד במאלדאווא.
איך וויל אייך דאנקען פון טיפעניש פון מיין הארץ פאר די גרויסע טובה וואס איר האט געטון מיט מיינע תלמידים וואס זענען געבליבן שטעקן אין לופט פעלד אין מאלדאווא; איר האט זיי געברענגט עסן, איר האט אוועק געגעבן אלע אייערע עסן וואס איר האט זיך אנגעגרייט פאר אייער יום טוב.
דערמיט האט איר מקיים געווען וואס דער אלטער רבי זאגט (לקוטי תורה פרשת ראה לב, ב) א משל צו א גרויסער קעניג וואס זיצט אין א מעכטיגע פאלאץ, דעמאלט קענען נישט צוקומען צו אים פשוט'ע מענטשן, עס איז נישטא קיין וועג צוצוקומען צום קעניג, אבער ווען דער קעניג איז אין פעלד, דעמאלט קענען אלע צוקומען צום קעניג, דעמאלט שמייכלט דער קעניג צו יעדן איינעם. זאגט דער הייליגער בעל התניא, אז חודש אלול איז דער אייבערשטער אזוי ווי א קעניג אין פעלד, דעמאלט איז א צייט ווען יעדער איינער באקומט א שמייכל פונעם קעניג, אן קיין אונטערשייד ווער מען איז; דאס האט איר געטון, איר זענט געקומען אין לופט פעלד טון חסד מיט די זיבעציג מענטשן, זיי געברענגט דריי סעודות - צוויי מאל פרישטאג און נאכטמאל, איר האט זיך געטראפן מיט'ן קעניג אין פעלד, דאס וועט אייך זיין א גרויסע זכות יעצט ווען מען פארשרייבט וואס וועט זיין דעם קומענדיגן יאר.
דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן א שנה טובה ומבורכת, איר און אייער גאנצע משפחה; איר זאלט ווייטער קענען טון גוטס.
א גמר חתימה טובה.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת האזינו ב', ד' תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן
... תחי'.
איך האב ערהאלטן אייער בריוו.
איך פריי זיך זייער צו הערן אז איר שטארקט זיך מיט'ן הייליגן רבינ'ס עצות, בפרט אין די מצוה פון כיבוד אב ואם.
מען האט זיך נישט וואס צו שעמען מיט עלטערן; דער רבי לערנט אונז מיר זאלן טון די מצוות פונעם אייבערשטן מיט שמחה, מיט פרייליכקייט. מען זעט דאס באשיינפערליך ווי ברסלב'ער חסידים זענען מכבד טאטע מאמע אויסנאם שיין; מען רעדט שיין, מען ענטפערט נישט.
בנוגע אייער פראגע וועגן אויסרעדן וכו'; מוהרא"ש האט מבטיח געווען אז אויב מען וועט זאגן תהילים ביי זיין ציון וועט ער נישט רוען ווי לאנג דער בחור אדער מיידל וועלן טרעפן זייער זיווג, זאלט איר זאגן גאנץ תהילים אן אויסרעדן.
בנוגע געבן די הענט וכו'; העכער די ניין יאר דארף מען שוין אכטונג געבן.
א גמר חתימה טובה.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת האזינו ב', ד' תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן
מרת ... תחי', אומאן.
איך וויל זיך באדאנקען פאר'ן מיר אפווארטן מיט פיינע געשמאקע עסן אין אומאן; ווען מיר זענען אנגעקומען אין אומאן זענען מיר געווען זייער הונגעריג, מיר זענען געפארן פון איין מינוט אויפן צווייטן, מיר האבן זיך נישט געקענט געהעריג אנגרייטן עסן, מיר האבן זיך זייער מחי' געווען מיט די נאכטמאל.
איך האב געזאגט פאר אייער מאן אז איך וועל מאכן צייט פאר אייך צו קומען רעדן, אבער דער אייבערשטער האט געפירט אז איך האב זיך געדארפט צוריק קערן.
איך ווארט די גרעניץ זאל זיך עפענען, איך וועל אם ירצה ה' קומען מיט מיין זון פאר ער ווערט זיבן יאר כדי צו באקומען די הבטחה וואס דער רבי האט מבטיח געווען (חיי מוהר"ן, סימן תקיז): "אֲנִי בָּטוּחַ בְּהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ, שֶׁכָּל תִּינוֹק שֶׁיָּבוֹא לְפָנַי קוֹדֶם שֶׁיַּגִּיעַ לְבֶּן שֶׁבַע שָׁנִים, בְּוַדַּאי יִהְיֶה נָקִי מִן הַחֵטְא עַד יוֹם חֲתֻנָּתוֹ", איך זאג צו פאר יעדעס קינד וואס וועט קומען צו מיר פאר די זיבן יאר אז ער וועט גיין צו זיין חתונה מיט א ריינע העמד; וועל איך קומען צו אייך אויף א באזוך.
אויך האט אייער מאן געוואלט מאכן א סיום הש"ס, איך האב אים געזאגט ער זאל אנהייבן נאכאמאל ש"ס און אויסווארטן אויפ'ן סיום; איך וויל זיין ביי זיין סיום הש"ס.
א גמר חתימה טובה.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת האזינו ב', ד' תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר, קרית ברסלב.
מן הסתם האסטו זיך פארגענומען לכבוד דעם נייעם יאר מער עוסק צו זיין אין הפצה - פארשפרייטן די זיסע ליכטיגע עצות פון הייליגן רבי'ן פאר אנדערע.
איך וויל וויסן אויב דו ביסט וויליג איבערצונעמען מסדר זיין די האטליין קול ברסלב - סיי די מענער האט ליין און סיי די פרויען האט ליין, גרינגער צו מאכן פאר ... נרו יאיר ער זאל קענען מער עוסק זיין אין שרייבן קונטרסים וכו'.
עס וועט זיין פאר דיר א גרויסע זכות; צענדליגער טויזנטער מענטשן זענען זיך מחזק יעדן איינציגסטן טאג מיט'ן האטליין, דאס איז א זכות הרבים וואס מאכט זיך נישט יעדן טאג.
לאז מיר וויסן ווי שנעלער.
א גמר חתימה טובה.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת האזינו ב', ד' תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן
... תחי'.
איך האב ערהאלטן אייער בריוו.
איר זאלט קיינעם נישט דערציילן אז איר נעמט אייער גאנצע חיות פון רבי'ן, וואס דארפט איר זיך זוכן מחלוקת? ענדערש זאלט איר ווייטער לעבן מיט די עצות אן דעם וואס מען זאל וויסן דערפון, אזוי וועט איר נישט האבן קיין מחלוקת.
אויב מען וועט זיך דערוואוסן אז אייער גאנצע חיות איז פון הייליגן רבי'ן - איז אויך גארנישט; נישטא פון וואס מורא צו האבן, ווי לאנג מען טוט נישט קיין שלעכטס איז נישטא וואס מורא צו האבן.
זאגט א יעדן טאג תהילים, פרובירט צו זאגן יעדן טאג דעם יום תהילים וועט איר זיך שפירן זייער שטארק; ווען מען זאגט תהילים שפירט מען זייער נאנט צום אייבערשטן, דעמאלט פאלן אוועק אלע פחדים.
א גמר חתימה טובה.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת האזינו ב', ד' תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר, קרית ברסלב.
איך וויל זייער דו זאלסט פארקויפן אין שטעטל די ד' מינים; פארבינד זיך מיט האברך ..., ער וועט דיר פארבינדן מיט סוחרים און דיר אויסלערנען ווי אזוי צו פארקויפן. עס קען זיין אז די יאר וועלן די רווחים נישט זיין גרויס, דאך וויל איך דו זאלסט עס מאכן; אויב דו וועסט האבן שאדן נעם איך עס אויף מיר.
אויך זאלסטו ברענגען כפרות אין שטעטל.
נעם דיר האברך ..., ער זאל דיר העלפן מיט אלעס וואס דו טוסט.
זיי מודיע אז ערב יום כיפור אינדערפרי וועט די בית המדרש און די מקוה זיין פארשפארט, די מקוה וועט זיין אפן פאר פרויען; זע עס זאל זיין בצניעות, מענער זאלן נישט זיין דעמאלט אין בית המדרש.
מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף וועל איך זיין יום הקודש אין שטעטל און יום טוב סוכות - די ערשטע טעג און די צווייטע טעג - וועל איך זיין אין וויליאמסבורג.
א גמר חתימה טובה.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת האזינו ב', ד' תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ליבער חבר ... נרו יאיר.
איך בעט דיר זייער, זאלסט זיך שטארקן מיט אלע כוחות ווייטער צו העלפן די מוסד. איך וויל אזוי שטארק באצאלן יעדן מלמד און יעדע טיטשער און יעדע איינגעשטעלטער נאך בעפאר יום הקדוש, איך וויל קענען זאגן ביים דאווענען: "לְמַעַן נֶחְדַּל מֵעֹשֶׁק יָדֵינוּ".
איך בעט דיר זייער, העלף מיר; גיי ארויס פון דיין קטנות המוחין, דו קענסט מיר העלפן, דו האסט די כוחות. העלף מיר ברענגען שכר לימוד, העלף מיר ברענגען שטאטישע פראגראמען, לאמיר באצאלן נאך פאר יום הקדוש פאר אלע איינגעשטעלטע וואס ארבעטן מיט אזא איבערגעגעבנקייט.
איך ווארט צו הערן פון דיר.
א גמר חתימה טובה.
בעזרת ה' יתברך
יום ה' פרשת האזינו א', כ"ח אלול, שנת תש"פ לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר.
איך האב נישט געקענט רעדן מיט דיר, איך האב געדארפט ארויפגיין אויפ'ן פליגער; יעצט זיצנדיג אויפ'ן פליגער האב איך אפאר מינוט, וועל איך דיר שרייבן וואס עס גייט פאר.
פון ווען עס איז פארשפארט געווארן די גרעניץ אריינצוקומען קיין אוקריינא האב איך זיך מתבודד געווען וואו צו זיין ראש השנה, ביז דער אייבערשטער האט מיר געגעבן די מחשבה צו זיין אין קרית ברסלב ליבערטי, אין א שטעטל וואו אלע לעבן און אטעמען דעם רבי'ן, א פלאץ וואו אלע - יעדער איינער באזונדער, מענער, פרויען, קינדער - אינגלעך, מיידלעך און בחורים - זענען עוסק אין הפצה, נישטא קיינער אין שטעטל וואס האט נישט א חלק אין הפצה, פארשפרייטן די זיסע געשמאקע עצות פון רבי'ן פאר די וועלט (איך וועל דיר נאך שרייבן אין א באזונדערע בריוו יעדע משפחה, מאן, ווייב און קינדער - וואס זיי טוען פאר הפצה).
ווייל דאס ווייסטו דאך אז דער רבי געפונט זיך נאר דארט וואו מען רעדט פון אים, וואו מען פאלגט אים; דאס האבן מיר געהערט אלע יארן אינאיינעם פון מוהרא"ש זכותו יגן עלינו, דער רבי איז נאר אין א פלאץ וואו מען פאלגט אים. און טאקע דערפאר איז מוהרא"ש נישט געקומען קיין אומאן ווען די גרעניץ האט זיך געעפנט, אין די יארן תשמ"ט, תש"נ און תשנ"א, ווייל מוהרא"ש האט געוואלט דאווענען מיט אנשי שלומינו תלמידי היכל הקודש וואס פאלגן דעם רבי'ן און דעריבער איז מוהרא"ש נישט געקומען די פאר יאר, מוהרא"ש האט געמאכט דעם קיבוץ אין יבנאל "עיר ברסלב".
גלייב מיר טייערער ברודער, איך האב זיך אזויפיל מתבודד געווען אויף דעם פרט במשך די אלע וואכן פון ווען מען האט פארשפארט די גרעניץ, ווען מען האט מיר כסדר געזאגט אז עס איז דא א וועג אריין פאר מיר, 'זאל איך גיין? זאל איך בלייבן מיט אנשי שלומינו?' דאס האט זיך מיר געדרייט אין מיין מחשבה, 'יא פארן? נישט פארן?' מיר זענען געשטאנען און געווארט אפשר דאך וועט זיך עפענען די גרעניץ...
פארגעס נישט אז די וואכן צווישן זומער און ראש השנה זענען זייער וויכטיגע וואכן; מיר הייבן אן די יאר אין חדר און אין סקול. היינט האבן מיר שוין אין ניו יארק דריי תלמוד תורה'ס - אין וויליאמסבורג, אין ליבערטי און יעצט האבן מיר געעפנט א פרישע חדר אין קרית יואל; נאכדעם די מיידל סקול - אין שטאט און אין שטעטל, דאס אליינס צו פירן איז שוין גענוג און נאך אנצופולן די צייט; נאכדעם ליגט אויף מיר גאר אסאך, און אין די צייט האט זיך מיר א גאנצן צייט געפרעגט: 'פארסט אליינס? פארסט יא? בלייבסט?' אויך יעדע מינוט האט א צווייטער גערופן: 'זאל איך פארן? זאל איך זיך שווערצן? זאל איך טון אזוי? זאל איך טון אנדערש?'
געלויבט דעם אייבערשטן אז מיר האבן דעם רבי'ן, מיר האבן רבי נתן און מוהרא"ש זכותם יגן עלינו וועלכע האבן אונז געגעבן אזא שיינע מתנה "התבודדות", דאס קלארט אויס דעם מענטש ער זאל וויסן וואס ער האט צוטון; א נס אז מיר האבן די תרופה, די מעדעצין, אן דעם מעדעצין וואלטן מיר געדארפט נעמען אנדערע מעדעצין וכו' צו בארואיגן דעם מח, צו פארענטפערן די ספיקות.
נעבעך די מענטשן וואס ווייסן נישט פון די מתנה פון "התבודדות"; זיי נעמען שארפע מעדעצין, דראגס רחמנא לצלן, דאס ברענט אויס די מח מחשבה ביז דאס הרג'עט זיי; וואלטן זיי געוואוסט אז די זיסע גרינגע היילונג, די זיסע גרינגע וועג ארויס פאר פראבלעמען איז "התבודדות" - זיך אויסשמועסן מיט'ן אייבערשטן אלע ספיקות, אלע בלבולים, אלע מחשבות וכו' - וואלט מען דורכדעם געווארן א רואיגער באזעסענער מענטש.
נחזור לענינינו, אלץ איז מיר אריין געקומען די מחשבה 'בלייב די יאר מיט אנשי שלומינו, מאך דעם קיבוץ אין קרית ברסלב', ביז עס איז געווארן נענטער און נענטער צו ראש השנה, עס איז אלץ געקומען שמועות אז אט אט עפנט אוקריינא צוריק אירע גרעניצן, מען גייט קענען פארן און זיין אין אומאן; אויף דעם האבן מיר געווארט און געהאפט.
א' סליחות אינדערפרי האב איך באקומען א הודעה פון א תלמיד הישיבה וואס וואוינט היינט אין ארץ ישראל, ער איז שוין געקומען קיין אומאן פאר דריי וואכן צוריק בעפארן פארשפארן די גרעניץ, אז ער האט א וועג פאר מיר צו קומען, איך האב זיך נישט וואוסנדיג געמאכט און נישט געענטפערט זיין הודעה, נאכדעם האט ער מיר געשריבן "יש לי דרך להכניס את הראש ישיבה וכל הקהלה" - איך האב א וועג אריינצוברענגען דעם ראש ישיבה מיט די גאנצע קהלה; דאס האט מיר געמאכט איך זאל אים אויפהייבן דעם טעלאפאן, זיין בקשר מיט אים. און ער האט געזאגט נאכאמאל און נאכאמאל מיט א זיכערקייט "יא יא, עס איז דא א וועג", "אויב אזוי - זאג איך אים - גייען מיר אלע, אפילו עס איז א שווערע וועג, א דרך לא דרך, א וועג וואס איז נישט קיין גראדע לייכטע וועג וכו' וכו', אפילו עס קאסט שווערע געלטער, יעדער מענטש דארף באצאלן אפאר טויזנט דאלער אויסער די טיקעט, אבער אז דער רבי האט געהייסן קומען קיין אומאן ראש השנה - גייען מיר, אפילו עס איז שווער, אפילו עס איז מסירות נפש".
איך בין ארויסגעפארן זונטאג נאכמיטאג 5:30 ווען דריי אזייגער האב איך נאכנישט געוואוסט אז איך פאר; מיט די גרעסטע מאס איילעניש בין איך געפארן קיין נוארק, א גאנצע וועג זענען מיר געווען בפחד אויב מיר וועלן מצליח זיין אריין צו קומען קיין אוקריינא.
אזוי ווי מיר זענען אריין געקומען קיין אוקריינא דורך אדעסא בין איך געווען פון איין זייט זייער פרייליך, א גאנצע וועג האבן מיר געזינגען "אומאן אומאן, ראש השנה", פון די אנדערע זייט האט מיר געוויינט מיין הארץ פארוואס מיינע קינדער, מיינע תלמידים - קענען נישט קומען.
איך האב זיך פארבינדן מיט דעם וואס האט מיר צוגעזאגט אז עס איז דא א וועג וכו', מען שיקט מיר צו דעם, צו יענעם - ביז אלע זאגן אז די וועג פון אדעסא האט זיך אויך פארמאכט, די אוקריינער זענען זייער ווילד, זיי זוכן צו כאפן דער וואס ברענגט אריין מענטשן צום רבינ'ס ראש השנה.
מיר האבן זיך פארבינדן מיט דעם מענטש וואס האט אונז ערלעדיגט די וועג אריין, מיר האבן זיך געטראפן מיט אים; איך האב זיך געבעטן ביי אים ער זאל מיר געבן א וועג אריין, מיר האבן אויסגעארבעט א וועג פאר אלע תלמידים אריין צו קומען (יעצט קען איך נאכנישט שרייבן פרטים).
למעשה האט זיך אויסגעשטעלט אז אלעס איז געווען פארהאקט און פארקלאפט און אלע זענען געבליבן אינדרויסן. איך בין געווען ביים ציון און זייער אסאך געוויינט, איך האב זיך גוט אויסגעגאסן מיין הארץ און זיך אסאך מתבודד געווען, ביז עס איז מיר געבליבן איך זאל זיך צוריק קערן צום ערשטן פלאץ; זיין אין קרית ברסלב מיט אנשי שלומינו.
טייערער ..., איך בין זייער אויסגעמאטערט, איך וועל נאך רעדן מיט דיר.
דער אייבערשטער זאל אננעמען די הונדערטער טויזנטער תפילות וואס מיר אנשי שלומינו האבן מתפלל געווען און אננעמען אונזער שלאפלאזע נעכט, אונזער גלות ליידן, אונזער מסירות נפש און אונזער ווילן און דאס לייגן אויפ'ן וואגשאל ווען מען גייט אונז דן זיין און דאס איז ווי מיר זענען אין אומאן.
בעזרת ה' יתברך
יום ה' פרשת האזינו א', כ"ח אלול, שנת תש"פ לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.
נישטא קיין ווערטער וואס איך קען דיר שרייבן ווי גרויס דיין זכות איז אז דו ביסט געבליבן אין אפיס טאג און נאכט די אלע טעג צו העלפן אנשי שלומינו אנצוקומען אויף אומאן.
די אלע טיקעטס וואס מען האט געמאכט ביי דיר און אלע וואס האבן מבטל געווען זייער טיקעט און געמאכט פרישע און די אלע וואס האבן מבטל געווען א צווייטע מאל און א דריטע מאל און אזוי ווייטער - דאס אלעס בלייבט דיר א זכות אויף די וועלט און אויף יענע וועלט, פאר דיר און פאר דיינע דורות.
א ווארט איז א ווארט, אויב האסטו נישט באקומען די געלט פון די טיקעטס פון די ערשטע טראנספארט פון מאלדאווא וועל איך דיר באצאלן ביז'ן לעצטן פרוטה.
איך האף אז דו קומסט אין שטעטל אויף ראש השנה.
בעזרת ה' יתברך
יום ד' פרשת האזינו א', כ"ז אלול, שנת תש"פ לפרט קטן, פה אומאן אוקריינא
לכבוד מיין טייערער מחותן ... נרו יאיר.
איך שיק דיר א בריוו זאלסט עס פארליינען פאר אלע מענטשן וואס זענען געשטראנדעט אין מאלדאווא.
יעקב אבינו האט זיך אויך געדארפט פארשטעלן זוכה זיין צו מקבל זיין די ברכות פון יצחק אבינו; זעט אויס אז מיר דארפן די יאר אריבערגיין דער זאך צו קענען מקבל זיין די ברכות און די תיקונים פון הייליגן רבי'ן.
יעצט ווען איר זענט פארשלאסן אין מאלדאווא קענט איר א פיצקעלע פארשטיין מרחוק וואס דער רבי איז אריבער אויפ'ן וועג קיין ארץ ישראל און אויפ'ן וועג צוריק פון ארץ ישראל, וואס כידוע האט דער רבי באקומען אין ארץ ישראל די מתנה פון ראש השנה.
זיי מחזק דעם עולם; פריוואט בעט איך דיר זיי מחזק מיינע קינדער און אלע קינדער, אויך די דערוואקסענע קענען אמאל אראפפאלן און ווערן בבחינת קינדער, מען פאלט אריין אין א קטנות וכו' וכו'.
לאמיר גיין צום גרעסטן אויבערהאר, ווייל יעדער זאגט "איך דארף באקומען רשות פון מיין אויבערהאר (סופערווייזער)", און דער אויבערהאר זאגט: "איך ווארט צו באקומען רשות פון מיין אויבערהאר"; דאס איז איין גרויסע געלעכטער, מיר ווייסן דאך יא ווער דער אויבערהאר איז, דער אייבערשטער, דער מלך מלכי המלכים - ער איז דער אויבערהאר פון אלע אויבערהארן, לאמיר זיך ווענדן צו אים.
מאכטס א מנין מנחה-מעריב און דאווענט שוין בנוסח ראש השנה צו עפענען די הערצער פון אלעמען און צו צעמישן דעם שטן.
מיר פרובירן צו ברענגען נאכטמאל צו עסן פאר אייך.
איך ווארט אייך אלע איר זאלט קומען קיין אומאן.
יואל בן ריצא רעכיל
בעזרת ה' יתברך
יום ד' פרשת האזינו א', כ"ז אלול, שנת תש"פ לפרט קטן, פה אומאן אוקריינא
לכבוד ... נרו יאיר און ... נרו יאיר.
זוך אויף אינעם עירפארט אין מאלדאווא איינער וואס איז פון די באאמטע, רעד צו אים ווייך און אויך שארף; זאג אים קלאר אז דער הויפט רב פון מאלדאווא איז גרייט אונז אריינצונעמען און צושטעלן א פלאץ פאר אונז מיר זאלן זיין אפגעזונדערט, פארוואס זענען זיי אזוי פאר'עקשנ'ט?
נאך א שאלה פרעג זיי, פארוואס די נישט-אידן האט מען יא אריינגעלאזט און נאר די אידן האט מען אפגעזונדערט?
לייג אסאך דרוק אויף זיי.
איך ווארט צו הערן וואס זיי ענטפערן.
איך שטיי און ווארט אין אומאן אויף ענק אלע.
יואל בן ריצא רעכיל
בעזרת ה' יתברך
יום ד' פרשת האזינו א', כ"ז אלול, שנת תש"פ לפרט קטן, פה אומאן אוקריינא
לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר.
איך האב באקומען א בילד וואו דו לערנסט פאר דעם בלאט גמרא אינעם עירפארט אין מאלדאווא; דאס האט מיר זייער פרייליך געמאכט, צו זען ווי איר דערהאלט זיך, איר פארלירט זיך נישט, אפילו איר זענט שוין עטליכע טעג אינטערוועגנס דאך פארגעסט איר נישט פון תכלית.
לעת עתה איז נישטא קיין וועג מען זאל ענק ארויסלאזן, אבער ישועת ה' כהרף עין; קען זיין אין די קומענדיגע רגע וועט מען אייך ארויסלאזן, נאכדעם דארף מען ווייטער ניסים וואס איך קען נישט שרייבן.
איך האב געזאגט פאר דיין ווייב זאל שיקן דיין זון אפילו אין אזעלכע אומשטענדן.
בעזרת ה' יתברך
יום ד' פרשת האזינו א', כ"ז אלול, שנת תש"פ לפרט קטן, פה אומאן אוקריינא
לכבוד מיינע טייערע קינדערלעך ..., ..., ... און ... שיחיו.
איך בענק נאך ענק, איך בין יעצט געווען ביים ציון און איך האב זייער שטארק געוויינט צום אייבערשטן און צום רבי'ן מען זאל ענק אריינלאזן אין אוקריינע, איר זאלט קענען זיין ביים ציון.
איך בעט ענק זייער, היטס ענקערע אויגן; יעדעס מאל איר וועט היטן די אויגן, איר וועט זיך נישט ארומדרייען אין עירפארט וכו' - מאכט איר גרינגער די וועג אריין.
... מיט ... - קוקט אייך אום און געבט אכטונג אויף אייערע יונגערע ברידער, ... מיט ...
ענקער טאטע וואס ווארט אויף ענק אין אומאן.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת האזינו א', כ"ו אלול, שנת תש"פ לפרט קטן, פה אומאן
לכבוד הרב ר' ... שליט"א.
עס איז געקומען צו מיר האברך ... נרו יאיר, ער בעט מיר איך זאל אייך שרייבן אפאר ווערטער זיך איינבעטן ביי אייך מען זאל אים נישט צונעמען זיין פרנסה פאר'ן פארן קיין אומאן איבערלאזנדיג די כתה פאר אפאר וואכן.
עס איז זייער א שווערע זאך מסביר צו זיין פאר א נישט ברסלב'ער חסיד וואס ברסלב איז און וואס דאס מיינט זיין ראש השנה אין אומאן, דאך וועל איך פרובירן דאס געבן צו פארשטיין אויפ'ן שפיץ גאפל, אפשר וועט איר מסכים זיין אים צוריק צו נעמען אין חדר.
ראש השנה ווייסן אלע וואס דאס איז, ראש השנה איז מען דן די גאנצע וועלט, כל באי עולם יעברון לפניו כבני מרון; וואס טוט מען ווען מען שטייט פאר א משפט? מען זוכט אן עורך דין, א גרויסער לויער וועלכער זאל פארטיידיגן דעם מענטש; ווער רעדט נאך אז מען שטייט פאר א משפט לחיים ולמות - וועט מען טון אלעס אויף דער וועלט צו טרעפן דעם גרעסטן עורך דין ער זאל קומען פרובירן צו העלפן, איז דאך אוודאי ווען מען שטייט פאר ראש השנה ווען מען משפט יעדן איינעם "מי יחיה ומי ימות" וגומר, און אז דער הייליגער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תו): "שֶׁיְּכוֹלִין אָז אֲנָשִׁים לְקַבֵּל תִּקּוּנִים מַה שֶּׁבְּכָל הַשָּׁנָה לֹא הָיָה בְּאֶפְשָׁר שֶׁיִּהְיֶה לָהֶם תִּקּוּן בְּשׁוּם אֹפֶן, אַף עַל פִּי כֵן בְּראשׁ הַשָּׁנָה יְכוֹלִין אֲפִילּוּ הֵם לְקַבֵּל תִּקּוּן" - ראש השנה קען איך יעדן איינעם מתקן זיין, אפילו די מענטשן וואס קענען נישט האבן קיין תיקון; נאך האט דער רבי געזאגט (שם, סימן תג): איך האב באקומען א מתנה פונעם אייבערשטן אז איך ווייס וואס ראש השנה איז, איך האב דאס נישט בקבלה פון מיינע עלטערן, נאר באקומען במתנה פונעם אייבערשטן. די גאנצע וועלט איז אנגעהאנגען אין מיין ראש השנה.
דעריבער פארן ברסלב'ער חסידים אלע יארן קיין אומאן מיט מסירות נפש; קיין שום זאך קען אונז נישט אפשטעלן און קיין שום זאך וועט אונז נישט אפשטעלן.
די יאר האט מען פארמאכט די גרעניץ, מען לאזט נישט אריינקומען קיין אוקריינא, די גאנצע זאך איז נאר צו צעשטערן ברסלב'ע חסידים זאלן נישט קומען קיין אומאן; זיי זאגן אז דאס איז צוליב די קאראנע וויירוס אבער דאס איז נישט וואר ווייל גוים לאזט מען אריבער, נאר ברסלב'ע חסידים שטעלט מען אפ. איך בין בחסדי ה' יתברך אריבער די גרעניץ נעכטן ב' סליחות, אבער מיינע קינדער זענען געבליבן שטעקן אין מאלדאווא מיט נאך אסאך תלמידים מיינע.
אסאך ברסלב'ע חסידים ווען זיי האבן געהערט אז מען גייט פארשפארן די גרעניץ האבן זיי זיך גלייך אויפגעהויבן צו קומען קיין אומאן, דער אינגערמאן ... נרו יאיר האט געשטעלט א פיינער במקום פאר זיינע תלמידים כדי נישט צו לאזן די תלמידים אויף הפקר און איז געקומען קיין אומאן.
אים איז דאס נישט גרינג, ער האט א ווייב מיט קינדער; ער איז נישט קיין הפקר יונג, דאך האט ער דאס געטון ווייל דאס איז אונזער אמונה, מיר האבן אמונת חכמים, מיר גלייבן וואס צדיקים זאגן.
איך האף צום אייבערשטן אז איר וועט אים צוריק נעמען צו זיין א מלמד פאר די תלמידים; ווי נישט ווי איז ער דאך א מלמד מומחה, ער לייגט אריין אין די קינדער יראת שמים און אהבת ה' יתברך.
איך האף איר וועט קוקן אויף די גאנצע זאך מיט אן אנדערע בליק; ער איז נישט אוועק פון די פרנסה מחמת הפקירות, נאר פארקערט, ער האט דאס געטון מיט מסירות נפש, נאר לזכות לכל טוב וטוב.
איך וואונטש אייך א שנה טובה ומבורכת און הצלחה בכל התלמידים.
בעזרת ה' יתברך
יום ד' פרשת האזינו א', כ"ז אלול, שנת תש"פ לפרט קטן, פה אומאן אוקריינא
שלום וברכה ... נרו יאיר והאברך ... נרו יאיר.
גייטס נישט אריבער די וואלד צווישן וכו' וכו' בעפאר איר ווייסט וואס איר טוט, עס איז א גרויסע סכנה דאס צו טון.
איר דארפט דאך הערן שופר בלאזן ראש השנה, וואס וועט איר טון אויב חס ושלום מען וועט אייך לייגן אין תפיסה השם ישמרינו?
איך קען נישט שרייבן אלע פרטים, ביטע זייטס פארבינדן מיט ... נרו יאיר.
בעזרת ה' יתברך
יום ד' פרשת האזינו א', כ"ז אלול, שנת תש"פ לפרט קטן, פה אומאן אוקריינא
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.
ביז דערווייל בלייבטס אין לאנדאן, קומטס נישט קיין מאלדאווא; זיי זענען זייער פארקנאקט, זיי לאזן נישט ארויס פון עירפארט, ביז דערווייל ווארטס.
לויף נישט אוועק פונעם עולם, האלט זיך אינאיינעם ביז מיר וועלן האבן א ידיעה.
איך בין פון איין זייט זייער פרייליך אז איך בין אין אומאן, פון די אנדערע זייט בין איך זייער צעבראכן אז מיינע תלמידים, מיינע חברים, מיינע קינדער - זענען נאכנישט אין אומאן.
ישועת ה' כהרף עין.
בעזרת ה' יתברך
יום ה' פרשת נצבים-וילך, כ"א אלול, שנת תש"פ לפרט קטן
לכבוד מיינע טייערע ... נרו יאיר וזוגתו ... תחי'
איך האב ערהאלטן אייער הודעה.
זייטס מיר מוחל, איך בין היינט געווען א גאנצן טאג אין שטעטל, איך בין געזיצן אין חדר און אין סקול און מיט די אפיס וכו' וכו', איך האב ענק נישט געקענט ענטפערן.
איך האב זיך גלייך פארבינדן מיט דאקטער ... נרו יאיר, ער וויל רעדן מיט אייך, ער וועט אייך זאגן וואס צו טון.
פארלירטס ענק נישט, אייער זון הילד ... נרו יאיר איז געזונט און וועט זיין געזונט מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף.
איר זאלט נאר דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן, און דער אייבערשטער וועט העלפן עס וועט מקוים ווערן דעם פסוק (דברים ל, ו): "וּמָל ה' אֱלֹקֶיךָ אֶת לְבָבְךָ וְאֶת לְבַב זַרְעֶךָ", זיין הארץ וועט זיין געזונט און שטארק.
נאר זיך נישט פארלירן.
זייטס מיר מודיע וואס דער דאקטער זאגט.
בעזרת ה' יתברך
יום ה' פרשת נצבים-וילך, כ"א אלול, שנת תש"פ לפרט קטן
מרת ... תחי'.
לכבוד דעם נייעם יאר וואונטש איך אייך א זיסע ליכטיגע יאר צוזאמען מיט אייער חשוב'ער מאן ... נרו יאיר.
אייער מאן העלפט מיר זייער דורכאויס דעם גאנצן יאר, די אלע גוטע זאכן וואס איר טוט פאר'ן מוסד וועט מען לייגן ראש השנה אויפ'ן וואגשאל און עס וועט ענק העלפן פאר א גוטע זיסע יאר.
אויך דאנק איך אייך פאר'ן קומען לערנען מיט די מיידלעך; די תלמידות האבן אייך זייער ליב, זיי האבן הנאה פון דאס וואס איר לערנט מיט זיי, פראקטישע עצות פאר'ן לעבן.
איך וואונטש אייך אלע ברכות וואס איר ווארט און ווילט.
א גוט געבענטשט יאר.
