בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#2136 - דער וואס האט שלום בית, איז אפגעהיטן פון שלעכטס
שלום בית

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת תצוה, י' אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך וויל דיר מחזק זיין אויף שלום בית; דו ווייסט דאך ווי שטארק מוהרא"ש פלעגט אונז הייסן מיר זאלן האבן שלום בית.


מוהרא"ש פלעגט אזויפיל רעדן פון דעם זאך, אז דאס איז אן עיקר פון אלע עיקרים; ווייל דער וואס האט שלום בית, דער וואס איז צופרידן אין שטוב - דער איז אפגעהיטן פון שלעכטס, דער סמ"ך מ"ם האט נישט קיין שליטה ווען מען לעבט בשלום.


בעט איך דיר מיין טייערער ליבער ..., לייג אלעס אויף די זייט, אבי עס זאל זיין שלום. דיין ווייב זאל זיין ביי דיר נומער איינס און זי זאל שפירן ווי זי איז נומער איינס, אזוי ווי די ערליכע אידן פירן זיך, זיי פירן זיך אין שטוב מיט גרויס דרך ארץ.


איך האב דיר נישט פארפירט ביז יעצט, איך וויל דיר ווייטער העלפן.


 

#2135 - נישט זוכן חסרונות
שלום בית, חיזוק פאר פרויען

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת תצוה, י' אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי', קרית ברסלב ליבערטי


דאנקט דעם אייבערשטן אז איר האט באקומען א ריינעם מאן, ער ווייסט נישט פון קיין שלעכטס, ער האט ריינע אויגן, ער איז צופרידן מיט אייך אזוי ווי איר זענט, איר דארפט זיך נישט מאכן פאר אים ווי א וכו'.


ער דארף נישט די אלע זאכן וכו', ביי אים איז שיין וואס איז טאקע שיין, ביי אים איז ציעדיג וואס איז עכט ציעדיג, נישט וואס איז ציעדיג ביי די גוים.


אייערע ליפן זאלן נישט אויפהערן דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן אז איר האט אן ערליכער מאן. זוכט נישט אויף אים חסרונות; אז איר וועט זוכן אויף אים חסרונות וועט ער זוכן אויף אייך חסרונות, ער איז ליכטיג און טייער צוזאמען מיט אייך.


 

#2134 - אויב איר שפירט אז איר דארפט גיין צו טערעפי, קענט איר גיין
תפילה והתבודדות, טערעפי

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת תצוה, י' אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


אויב איר שפירט אז איר דארפט גיין צו טערעפי, איר זענט איבערצייגט אין דעם אז דאס וועט אייך העלפן - קענט איר גיין.


איך בין נישט דערקעגן, איך זאג נאר דער פאקט אז דאס איז א מים שאין להם סוף, מען קריכט אין טערעפי אזוי ווי א בלינדער טאפט אין די פינסטערניש. בשעת מען גייט וכו', מען רעדט זיך אויס וכו' - שפירט מען זיך גוט, ווייל ווען מען געבט ארויס ווייטאג וואס איז באגראבן אינעם מענטש שפירט מען גלייך בעסער, אבער נאכן זיך אויסרעדן - בלייבט עס אינעם מענטש; דער מענטש מוז זיך אליינס שטארקן מיט אמונה בבורא כל עולמים.


פרובירט די עצה פון התבודדות ותפלה; בעטס דעם אייבערשטן ער זאל ארויסנעמען פון אייך די אלע ווייטאג, דערציילט אים אויף אייער שפראך אלע ווייטאג פון אלס קינד, פון אייער מאמע; ווי זי האט אייך זייער געקלאפט, אייך געמאכט שפירן ווי א שטיק מיסט. וועט איר זען מיט די צייט וועט איר שפירן געזונט און שטארק מיט פרישע כחות.

#2133 - לערנען א מסכתא הונדערט און איין מאל
מוהרא"ש, לימוד התורה, גמרא

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת תרומה, ה' אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער הארציגער ... נרו יאיר, תלמיד ישיבת תפארת התורה


מזל טוב אז דו האסט מסיים געווען מאה פעמים ואחד מסכת תענית.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (חגיגה ט:): "אֵינוֹ דוֹמֶה שׁוֹנֶה פִרְקוֹ מֵאָה פְעָמִים", עס איז נישט גלייך דער וואס לערנט זיין פרק הונדערט מאל, "לְשּׁוֹנֶה פִרְקוֹ מֵאָה פְעָמִים וְאַחַת", צו דעם וואס לערנט זיין פרק הונדערט און איין מאל.


יעצט אז דו האסט שוין א גאנצע מסכתא אין דיין האנט - זאלסטו נעמען א צווייטע מסכתא און דאס חזר'ן נאכאמאל און נאכאמאל, ביז דו וועסט דאס אויך מסיים זיין מאה פעמים ואחד.


מוהרא"ש זכותו יגן עלינו האט געשריבן א בריוו פאר אלע תלמידי הישיבה געציילטע שעה פאר זיין הסתלקות, מען זאל לערנען א מסכתא הונדערט און איין מאל לטובת נשמתו; ווער עס וועט דאס טון וועט ער א טובה טון אויבן אין הימל.


שטארק זיך; איך וואונטש דיר זאלסט טרעפן בקרוב ובניקל דיין שידוך און אויפשטעלן א בית נאמן בישראל, ליכטיגע אידישע דורות.


דיין ראש ישיבה וואס האט דיר זייער ליב.

#2132 - חזר'ן הלכות אן א שיעור מאל
חסידות ברסלב, הלכה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת תרומה, ד' אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


טייערער חתן ... נרו יאיר


זע צו חזר'ן די הלכות אן א שיעור מאל.


מוהרא"ש פלעגט אלץ נאכזאגן פונעם צדיק רבי אורי סטרעליסקער זכותו יגן עלינו, ער האט גע'חזר'ט די הלכות איבער טויזנט מאל; פלעגט מוהרא"ש זאגן: "איז דאך זיכער אז אונז, פשוט'ע מענטשן, דארפן דאס חזר'ן אן א שיעור מאל".


בעט דעם אייבערשטן דו זאלסט אלץ זיין מקושר צום רבי'ן, דו און דיינע דורות. "דדא ביה כולא ביה", דער וואס לעבט מיט'ן צדיק - האט אלעס, "ודלא דא ביה, מה ביה (נדרים מא.)", דער וואס לעבט נישט מיט צדיקים - האט גארנישט אין לעבן.


זאלסטו דער עיקר בעטן אויף דעם; דו און דיין כלה און דיינע דורות זאלן זיין דבוק צו אמת'ע צדיקים.


דיין ראש ישיבה.

#2131 - פורים איז גרעסער פון יום כיפור
תפילות אויף אידיש, אמונה, שלום בית, מחלוקת, ספיקות, שלום, פורים

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת תרומה-זכור, ז' אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד טייערע אנשי שלומינו שיחיו פון ירושלים עיר הקודש


געלויבט דעם אייבערשטן מיר האבן זוכה געווען צו מקיים זיין די מצות עשה אויסצומעקן עמלק, דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן שוין זוכה זיין אויסגעלייזט ווערן.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (עיין תנחומא תצא, יא): "אֵין הַכִּסֵּא שָׁלֵם עַד שֶׁיִמָּחֶה זַרְעוֹ שֶׁל עֲמָלֵק", אז מען מעקט אויס עמלק איז מען זוכה צו ווערן אויסגעלייזט; עמלק פארדעקט די אמונה, עמלק פארדעקט דעם אייבערשטן. מוהרא"ש האט אלץ גע'חזר'ט מיט אונז אז עמל"ק איז בגימטריא ספ"ק, די טומאה פון עמלק איז אריינצוברענגען ספיקות אינעם מענטש, עמלק ברענגט אריין די ספיקות פון (שמות יז, ז): "הֲיֵשׁ ה' בְּקִרְבֵּנוּ אִם אָיִן"; מיר דארפן אויסמעקן עמלק, ארויסנעמען פון זיך די אלע ספיקות ובלבולים וכו', מיר דארפן גלייבן אינעם אייבערשטן.


מיר קומען שוין נענטער צום הייליגן יום טוב פורים; פורים איז זייער א גרויסער טאג. אין תיקוני זוהר שטייט (תיקון כא, נז:): "פּוּרִים אִתְקְרִיאַת עַל שֵׁם יוֹם הַכִּפּוּרִים", פורים איז גרעסער פון יום כיפור; ווייל פורים איז א צייט וואס מען מאכט שלום איינער מיט'ן צווייטן, מען שיקט משלוח מנות איינער פאר'ן צווייטן, מען געבט צדקה פאר ווער עס בעט און מען איז מרבה שמחה - דאס איז חשוב'ער פאר'ן אייבערשטן מער ווי אלצדינג.


שלום איז דער נאמען פונעם אייבערשטן (שבת י:), שלום איז די העכסטע זאך; פורים איז א צייט וואס מען בעט זיך איבער, מען מעקט אויס די קליפה פון המן און עמלק - פון מחלוקת. המן האט געוואלט מאכן מחלוקת, ער האט געזאגט פאר אחשורוש (אסתר ג, ח): "יֶשְׁנוֹ עַם אֶחָד מְפֻזָּר וּמְפֹרָד", זיין זאך איז מחלוקות, וואו עס איז דא א מחלוקת איז עס פון המן און עמלק, דער רבי זאגט (ספר המידות, אות מריבה, סימן סו): "בִּמְקוֹם מְרִיבָה שָׁם הַשָּׂטָן", א פלאץ וואו מען קריגט זיך - דארט איז דער שטן; ווידער מרדכי הצדיק און אסתר המלכה זייער זאך איז (אסתר ד, טז): "לֵךְ כְּנוֹס אֶת כָּל הַיְּהוּדִים", זיך צאמנעמען לעבן בשלום.


בעט איך אייך טייערע חברים, זעט עס זאל זיין שלום אין שטוב; געדענקט, אין שטוב איז אסור וויכוחים, מיט א ווייב איז מען זיך נישט מתווכח, מיט א ווייב טענה'ט מען נישט, מוהרא"ש האט אונז געלערנט: "א ווייב איז אלץ גערעכט"; מען דארף זיך מוסר נפש זיין אויף דעם, ווייל דער יסוד פונעם מענטש איז צו האבן א ריינעם מח מחשבה, און כדי צו האבן א ריינעם מח דארף זיין שלום אין שטוב, אז מען איז בשלום מיט די ווייב איז מען אפגעהיטן פון אלעם שלעכט.


דערפאר יעצט ווען עס קומט יום טוב, עס טוט זיך, מען מאכט הכנות, מען גייט צו די עלטערן און מען איז פארנומען מיט די מצות היום קען אמאל אויסקומען מען זאל פארגעסן פונעם עיקר, מען קען אריינפאלן אין טענה'רייען און קריגערייען, דארף מען זייער אסאך בעטן דעם אייבערשטן: "רבונו של עולם, הצלינו מקליפות המן ועמלק, היט מיר פון מחלוקת, היט מיר פון דעם יצר הרע; העלף מיר איך זאל זוכה זיין צו קדושת מרדכי ואסתר, איך זאל דיר רבונו של עולם שטענדיג שפירן, איך זאל נישט מסיח דעת זיין פון דיר קיין איין רגע".


א פרייליכן ליכטיגן יום טוב פורים.

#2130 - טענה זיך נישט מיט דיין ווייב
כיבוד אב ואם, שלום בית, חסידות ברסלב

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת תרומה-זכור, ז' אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך בעט דיר זייער שטארק, טענה זיך נישט מיט דיין ווייב תחי'; זיי נישט ברוגז אויף איר, זי איז נישט שולדיג; זי ווערט צעריסן צווישן דיר און אירע עלטערן. פון איין זייט וויל זי זיין א געטרייע ווייב, זי וויל גיין מיט דיר, פון די צווייטע זייט רעדט איר טאטע און מאמע צו איר כל דבר אסור אויף ברסלב, זי קען עס נישט נעמען; עס איז איר גרינגער צו שרייען אויף דיר ווי זי זאל זיך קריגן מיט אירע עלטערן, זיי שרעקן איר אן זייער שטארק.


זאג איר די ווערטער איין מאל און נאכאמאל: "מיין לעבן, מיין חיות - איז פון די רבי; אויב דו ווילסט נישט, דו שעמסט זיך - וועל איך פרובירן אז קיינער זאל נישט וויסן, קיינער זאל נישט זען; איך וועל אלעס טון פאר דיר דו זאלסט זיין פרייליך", און אז זי שרייט ווייטער זאלסטו נישט ווערן ברוגז אויף איר. זי איז נעבעך א רחמנות, זי איז נישט שולדיג. זאג איבער נאכאמאל: "איך באקום לעבן פון די רבי, אז דו האסט מורא פון דיינע עלטערן וועל איך מער אכטונג געבן; איך וועל אלעס טון פאר דיר דו זאלסט זיין פרייליך".


וואס זאלן מיר טון אז דער רבי איז אזוי פארשעמט? וואס קען מען טון אז מען רעדט אויפ'ן רבי'ן אזעלכע לשון הרע'ס, מען באשמוצט אונז אז מיר האלטן נישט די תורה חס ושלום; דאס אלעס איז לשון הרע און הוצאת שם רע. די אלע וואס האבן א חלק אין די הוצאת שם רע - די האבן נישט קיין מחילה, ווייל זיי זענען גורם אז בחורים און אינגעלייט וואס דארפן התחזקות זיך צו דערהאלטן, מיט'ן רבינ'ס חיזוק וואלטן זיי געווען ערליכע אידן, אבער נאכן הערן אזויפיל לשון הרע וויל מען נישט האבן צוטון מיט ברסלב, מען וויל נישט די קינדער זאלן האבן צוטון מיט ברסלב.


שטארק זיך, באלד וועלן ווערן פון אלע מניעות - נעימות; עס וועט דיר זיס ווערן, דיין ווייב וועט דיר העלפן, זי וועט דיר זיין אן עזר פאר עבודת השם.


א פרייליכן שבת.

#2129 - אלעס וואס גייט אריבער איז נאר צו זען צו וועם דער מענטש וועט זיך ווענדן
צרות, אמונה, התחזקות, נסיונות

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת תרומה, ה' אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך בעט דיר זייער זאלסט זיך שטארקן מיט אלע כוחות צו גלייבן אינעם אייבערשטן און נישט האבן קיין קשיות אויפ'ן אייבערשטן; גלייב און ווייס אז אלעס וואס דער אייבערשטער טוט - איז מיט א חשבון, ווען איינער שטארבט איז דאס מיט א חשבון. יעצט אז דו האסט פארלוירן דיין זיידע, דיין פעטער און דיין מומע השם ירחם - זאלסטו נישט פארלירן דיין אמונה, נאר ווייטער גלייבן אינעם אייבערשטן.


וויסן זאלסטו, אלעס וואס גייט אריבער איז נאר למען הבחירה והנסיון; מען וויל זען וואס דער מענטשט וועט טון, צו וועם ער וועט זיך ווענדן.


מוהרא"ש זאגט אונז אין די צוואה (צוואת מוהרא"ש, אות יד) מורא'דיגע ווערטער, איך ברענג דיר אראפ דעם גאנצן שטיקל, דאס וועט אריינבלאזן אין דיר א פרישע גייסט, עס וועט דיר שטארקן דיין אמונה; דו וועסט קענען צוריקגיין צו דיין טאג טעגליכן לעבן.


"מַיינֶע טֵייעֶרֶע קִינְדֶער אוּן תַּלְמִידִים, אִיר דַארְפְט וִויסְן אוּן גֶעדֶענְקֶען אַז דָאס לֶעבְּן פוּן אַ מֶענְטְשׁ אוֹיף דִי וֶועלְט אִיז זֵייעֶר זֵייעֶר שְׁוֶוער אוּן בִּיטֶער, מֶען פְּרוּבִּירְט אוֹיס יֶעדְן מֶענְטְשׁ מִיט אַנְדֶערֶע שְׁוֶוערֶע נִסְיוֹנוֹת, אוּן דָאס אַלֶעס אִיז נָאר מִיטְן צִיל צוּ זֶען צוּ וֶועם דֶער מֶענְטְשׁ וֶועט זִיךְ וֶוענְדְן וֶוען עֶס קוּמְט אוֹיף אִים אַ צָרָה.


דֶערִיבֶּער בֶּעט אִיךְ אַייךְ אַז אִיר זָאלְט זִיךְ זֵייעֶר שְׁטַארְקְן, אִיר זָאלְט זִיךְ נִישְׁט לָאזְן צוּבְּרֶעכְן פוּן קַיין שׁוּם שְׁוֶוערִיקַייט וָואס גֵייט אוֹיף אַייךְ אַרִיבֶּער סֵיי בְּגַשְׁמִיוּת אוּן סֵיי בְּרוּחֲנִיוּת. אִיר זָאלְט אַייךְ פְּרוּבִּירְן צוּ הַאלְטְן פְרֵיילִיךְ אוּן לוּסְטִיג דֶעם גַאנְצְן לֶעבְּן. שִׂמְחָה אִיז דֶער כֵּלִי אַרָאפּ צוּ בְּרֶענְגֶען אַלֶע יְשׁוּעוֹת אוּן רְפוּאוֹת. וִוי מֶער פְרֵיילִיךְ אַ מֶענְטְשׁ אִיז, אַלְץ אַ גְרֶעסֶערֶע אוּן שֶׁענֶערֶע יְשׁוּעָה בְּרֶענְגְט עֶר אַרָאפּ. שִׂמְחָה בְּרֶענְגְט פַאר אַ מֶענְטְשׁ הַרְחָבַת הַדַעַת, אוּן וֶוען מֶען הָאט הַרְחָבַת הַדַעַת קֶען מֶען מְקַבֵּל זַיין אַלֶע גוּטֶע זַאכְן וָואס דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער שִׁיקְט, מֶען קֶען מְקַבֵּל זַיין אַלֶע רוּחְנִיוּת'דִיגֶע אוֹרוֹת פוּנֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן.


דֶער אֱמֶת אִיז אַז עֶס אִיז גָארְנִישְׁט דָא אוֹיסֶערְן אֵייבֶּערְשְׁטְן, דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער הָאט בַּאשַׁאפְן אוּן עֶר דֶערְהַאלְט דִי גַאנְצֶע וֶועלְט, עֶר פִירְט דִי וֶועלְט מִיט אַ גֶעוַואלְדִיגֶע הַשְׁגָחָה פְּרָטִית, אוּן דָאס אַלֶעס וָואס גֵייט אַרִיבֶּער אוֹיף אַ מֶענְטְשׁ צָרוֹת אוּן יִסוּרִים אִיז נָאר צוּ אוֹיסְלַייטֶערְן דֶעם מֶענְטְשׁ. דֶער מֶענְטְשׁ הָאט אַ שְׁוֶוערֶע גוּף, וָואס מֶען קֶען נִישְׁט אוֹיסְלַייטֶערְן נָאר דוּרְךְ שְׁוֶוערִיקַייטְן אוּן יִסוּרִים.


דֶערִיבֶּער דַארְפְט אִיר זִיךְ פְרֵייעֶן וֶוען אִיר הָאט יִסוּרִים, חֲזַ"ל זָאגְן (בְּרֵאשִׁית רַבָּה ט) "טוֹב מְאֹד זוּ מִדַת יִסּוּרִין, שֶׁעַל יָדֶיהָ הַבְּרִיוֹת בָּאִים לְחַיֵי עוֹלָם הַבָּא" - דִי יִסוּרִים וָואס אַ מֶענְטְשׁ הָאט, אִיז זֵייעֶר גוּט פַאר אִים, וַוייל דָאס בְּרֶענְגְט אִים צוּ חַיֵי עוֹלָם הַבָּא. דֶערִיבֶּער דַארְפְט אִיר זִיךְ פְרֵייעֶן אַז אִיר בַּאקוּמְט דִי יִסוּרִים וָואס וֶועט אוֹיסְלַייטֶערְן אֵייעֶר גוּף פוּן אַלֶע שְׁלֶעכְטֶע זַאכְן וָואס הָאבְּן זִיךְ אָנְגֶעקְלֶעבְּט אִין אִיר.


גֶעדֶענְקְט גוּט וָואס דִי חֲזַ"ל זָאגְן (בְּרָכוֹת ה.) כָּל שֶׁהַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא חָפֵץ בּוֹ, מְדַכְּאוֹ בְּיִסּוּרִין. וְאִם קִבְּלוֹ בְּאַהֲבָה, יִרְאֶה זֶרַע יַאֲרִיךְ יָמִים" - וֶועם דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער הָאט לִיבּ, שִׁיקְט עֶר אִים יִסוּרִים, אוּן אוֹיבּ דֶער מֶענְטְשׁ אִיז עֶס מְקַבֵּל בְּאַהֲבָה, וֶועט עֶר הָאבְּן גוּטֶע קִינְדֶער אוּן אַ לַאנְג לֶעבְּן.


מַיינֶע טֵייעֶרֶע קִינְדֶער אוּן תַּלְמִידִים, וָואס זָאל אִיךְ אַייךְ זָאגְן? אִיר קֶענְט זִיךְ נִישְׁט פָארְשְׁטֶעלְן וִויפִיל יִסוּרִים אוּן עַגְמַת נֶפֶשׁ אִיךְ הָאבּ גֶעלִיטְן אוֹיף דֶער וֶועלְט, אִיךְ הָאבּ מַמָשׁ נִישְׁט גֶעהַאט קַיין אֵיין גוּטְן טָאג אִין מַיין לֶעבְּן, אָן קַיין גֻּזְמָא. אִיךְ הָאבּ יֶעדְן טָאג גֶעוֵויינְט פוּן דִי פִילֶע צַעַר אוּן עַגְמַת נֶפֶשׁ וָואס אִיךְ הָאבּ גֶעהַאט פוּן אַלֶע זַייטְן, פוּן אִינֶעוֵויינִיג אוּן פוּן אִינְדְרוֹיסְן. אָבֶּער אִיךְ הָאבּ זִיךְ שְׁטֶענְדִיג גֶעטְרֵייסְט מִיט דֶעם אַז בָּרוּךְ ה' אִיךְ גְלֵייבּ אִינֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן, אִיךְ וֵוייס אַז אַלֶעס הָאט אַ פּוּנְקְטְלִיכֶער חֶשְׁבּוֹן, אַלֶעס וֶוערְט גֶעפִירְט מִיט אַ גֶעוַואלְדִיגֶע הַשְׁגָחָה פְּרָטִית, אוּן אִיךְ בִּין נָאר אַנְטְלָאפְן שְׁטֶענְדִיג צוּם אֵייבֶּערְשְׁטְן, אוּן נָאר דָאס הָאט מִיר גֶעהָאלְפְן אִיבֶּערְקוּמֶען מַיינֶע צָרוֹת אוּן יִסוּרִים.


דֶערִיבֶּער זָאלְט אִיר אוֹיךְ טוּן דִי זֶעלְבֶּע, אִיר זָאלְט חַס וְשָׁלוֹם נִישְׁט הָאבְּן קַיין טַעֲנוֹת אוֹיפְן אֵייבֶּערְשְׁטְן, זִיךְ נִישְׁט אָפְּרֶעדְן אוֹיפְן אֵייבֶּערְשְׁטְן. גֶעדֶענְקְט וָואס דִי חֲזַ"ל זָאגְן (תַּנְחוּמָא תֵצֵא) "צָרִיךְ הָאָדָם לְהַחְזִיק טוֹבָה לְהַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא בִּזְמַן שֶׁהַיְסוּרִין בָּאִין עָלָיו, לָמָה? שֶׁהַיְסוּרִין מוֹשְׁכִין אֶת הָאָדָם לְהַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא" - אַ מֶענְטְשׁ דַארְף דַאנְקֶען דֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן וֶוען עֶר שִׁיקְט אִים יִסוּרִים. פַארְוָואס? וַוייל דִי יִסוּרִים שְׁלֶעפְּן דֶעם מֶענְטְשׁ צוּם אֵייבֶּערְשְׁטְן. נָאךְ זָאגְן דִי חֲזַ"ל (סִפְרִי וָאֶתְחַנַּן) "יְהֵא אָדָם שָׂמֵחַ בְּיִסּוּרִין יוֹתֵר מִן הַטוֹבָה, שֶׁאִילוּ הָאָדָם בְּטוֹבָה אֵין נִמְחָל לוֹ עָווֹן שֶׁבְּיָדוֹ, וּבִּיְסוּרִין נִמְחָל לוֹ" - אַ מֶענְטְשׁ דַארְף זִיךְ מֶער פְרֵייעֶן מִיט דִי יִסוּרִים וָואס עֶר בַּאקוּמְט וִוי מִיט דִי גוּטְס וָואס עֶר בַּאקוּמְט, וַוייל וֶוען אַ מֶענְטְשׁ הָאט נָאר גוּטְס וֶועט עֶר מִיט דֶעם נִישְׁט אָפְּקוּמֶען זַיינֶע עֲבֵירוֹת, אָבֶּער וֶוען עֶר הָאט יִסוּרִים וֶועט דָאס אָפְּמֶעקְן אַלֶע זַיינֶע עֲבֵירוֹת.


אוּן דִי עֵצָה זִיךְ אַרוֹיסְצוּדְרֵייעֶן פוּן יִסוּרִים אִיז צוּ אַנְטְלוֹיפְן צוּ דִי הֵיילִיגֶע תּוֹרָה, צוּ לֶערְנֶען תּוֹרָה, אוּן צוּ מְחַדֵשׁ זַיין חִידוּשֵׁי תּוֹרָה, דֶער רֶבִּי זָאגְט (עַיֵין לִיקוּטֵי מוֹהֲרַ"ן חֵלֶק א' סִימָן ס"ה) אַז וֶוען אַ מֶענְטְשׁ הָאט יִסוּרִים מַאכְט עֶר זִיךְ שְׁטַארְק צוּ דִי אוֹיגְן אוּן עֶר גֶעבְּט זִיךְ אִינְגַאנְצְן אִיבֶּער צוּם אֵייבֶּערְשְׁטְן, עֶר אַנְטְלוֹיפְט נָאר צוּם אֵייבֶּערְשְׁטְן, אוּן דוּרְךְ דֶעם אִיז עֶר זוֹכֶה צוּ מְחַדֵשׁ זַיין אַסַאךְ חִידוּשֵׁי תּוֹרָה. חֲזַ"ל זָאגְן (תָּנָא דְבֵי אֵלִיָהוּ רַבָּה פֵּרֶק ו') "אִם רָאִיתָ שֶׁיִּסּוּרִים מְמַשְׁמְשִׁין וּבָאִין עָלֶיךְ, רוּץ לְחַדְרֵי תּוֹרָה, וּמִיַד הַיִּסּוּרִים בּוֹרְחִין מִמְךָ" - אוֹיבּ זֶעסְטוּ אַז עֶס קוּמֶען אוֹיף דִיר יִסוּרִים, זָאלְסְטוּ אַנְטְלוֹיפְן צוּ דִי הֵיילִיגֶע תּוֹרָה, אוּן דַאן וֶועלְן דִי יִסוּרִים אַוֶועק גֵיין פוּן דִיר.


דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער אִיז מַיין עֵדוּת אַז דָאס הָאבּ אִיךְ גֶעטוּן יֶעדְן טָאג, וֶוען אִיךְ הָאבּ גֶעלִיטְן שְׁוֶוערֶע אוּן בִּיטֶערֶע יִסוּרִים בְּגַשְׁמִיוּת אוּן בְּרוּחֲנִיוּת, בִּין אִיךְ שְׁטֶענְדִיג גֶעלָאפְן צוּם אֵייבֶּערְשְׁטְן אוּן צוּ דִי הֵיילִיגֶע תּוֹרָה, אוּן פוּן דֶעם הָאבּ אִיךְ זוֹכֶה גֶעוֶוען צוּ מְחַדֵשׁ זַיין אַזוֹיפִיל חִידוּשֵׁי תּוֹרָה אוּן אַזוֹיפִיל סְפָרִים.


דֶערִיבֶּער בֶּעט אִיךְ אַייךְ, מַיינֶע טֵייעֶרֶע קִינְדֶער אוּן תַּלְמִידִים, אִיר זָאלְט קֵיינְמָאל נִישְׁט וֶוערְן צוּבְּרָאכְן אוּן צוּפַאלְן פוּן אַלֶע שְׁוֶוערִיקַייטְן וָואס גֵייט אוֹיף אַייךְ אַרִיבֶּער, אִיר זָאלְט נָאר אַנְטְלוֹיפְן צוּ דִי תּוֹרָה, אִיר זָאלְט לֶערְנֶען דִי הֵיילִיגֶע תּוֹרָה, אִיר זָאלְט מְחַדֵשׁ זַיין חִידוּשֵׁי תּוֹרָה, אוּן אַזוֹי וֶועט אִיר גֶערַאטֶעוֶועט וֶוערְן פוּן אַלֶע עֶרְלֵיי צָרוֹת אוּן יִסוּרִים, אוּן דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער וֶועט אַייךְ גֶעבְּן נָאר רַחֲמִים וְחַסָדִים גְמוּרִים".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#2128 - נעם נאר א מוהל וואס איז א גרויסער מומחה
ברית

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת תרומה, ה' אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


מזל טוב! דער אייבערשטער זאל העלפן שתזכה להכניסו בבריתו של אברהם אבינו בעתו ובזמנו, ולגדלו לתורה ולחופה ולמעשים טובים.


בנוגע אויב דו זאלסט נעמען פאר א מוהל דיין פעטער; געב אכטונג, נעם נאר א מוהל וואס איז א גרויסער מומחה, מען קען נישט קוקן אויף קיין שום אנדערע זאך.


איך געדענק, איך האב געפרעגט מוהרא"ש ביי איינע פון מיינע זון וועם איך זאל נעמען פאר מוהל, ווער עס איז א צדיק; דער רבי זאגט דאך (ספר המידות אות בנים חלק ב', סימן י): "צָרִיךְ לַחֲזֹר אַחַר מוֹהֵל צַדִּיק וִירֵא שָׁמַיִם", מען זאל זוכן א מוהל א צדיק, אן ערליכער איד; איך האב געבעטן מוהרא"ש זאל מיר זאגן ווער עס איז אן ערליכער מוהל. האט מיר מוהרא"ש געזאגט: "דער עיקר דארף מען קוקן ווער עס איז א גרויסער מומחה", אזוי ווי דער רבי זאגט ווייטער (שם): "כִּי כְּשֶׁהַמּוֹהֵל אֵינוֹ טוֹב", ווייל אויב מען נעמט א נישט גוטער מוהל, "יָכוֹל לִהְיוֹת שֶׁלֹּא יִהְיֶה מוֹלִיד, חַס וְשָׁלוֹם, הַנִּמּוֹל עַל יָדוֹ", קען זיין אז דער קינד וועט נישט קענען האבן קיין קינדער, "גַּם עַל יְדֵי שֶׁהַמּוֹהֵל אֵינוֹ טוֹב, עַל יְדֵי זֶה בָּא הַתִּינוֹק, חַס וְשָׁלוֹם, לִידֵי חֳלִי נוֹפֵל", אויך קען פאסירן אז אויב מען נעמט א נישט גוטער מוהל וועט דער קינד באקומען די קרענק פון חולי נופל רחמנא לצלן.


לאז נישט דיין פעטער זאל זיך לערנען מוהלות אויף דיינע קינדער; געב אכטונג עס זאל נישט פאסירן וואס האט פאסירט ביי משה חינקעס. ווען ער האט מכבד געווען רבי נתן מיט די מצוה פון חיתוך און זיין שוואגער הרב ... - מיט פריעה; דער רב האט נישט געקענט מאכן די פריעה און דער קינד האט געשריגן שרעקליכע קולות. אברהמ'ל פייעס האט דאס נישט געקענט אויסהאלטן, האט ער אים אוועק געשטופט און אליינס געמאכט די פריעה; פון דעמאלט האט זיך אנגעהויבן די מחלוקה אויף רבי נתן, יענער רב איז געווען א חסיד פונעם ... און פון דעמאלט האט זיך אנגעהויבן די ביטערע מחלוקת.


איך ווייס פון אינגעלייט וואס האבן געפרעגט מוהרא"ש אויב זיי זאלן נעמען א געוויסער מוהל וכו' און מוהרא"ש האט זיי געזאגט: "חס ושלום; ער זאל זיך לערנען מוהלות אויף זיינע אייגענע קינדער וכו'".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#2127 - בעטסט דעם אייבערשטן צו פאלגן טאטע מאמע מיט שמחה
תפילות אויף אידיש, כיבוד אב ואם, חיזוק פאר מיידלעך

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת תרומה, ד' אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איר האט ספעציעלע עלטערן, אייערע עלטערן זענען זייער חשוב און טייער.


עס איז זייער א גרויסע מצוה ווען מען פאלגט די מאמע מיט די שטוב ארבעט, מען העלפט ארויס מיט אלעס וואס זי דארף; אז עס איז אייך שווער זאלט איר בעטן דעם אייבערשטן איר זאלט זיך קענען שטארקן און טון די ארבעט אין שטוב מיט שמחה.


דא האט איר א תפילה אויף וואס צו בעטן:


"הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער, אִיךְ דַאנְק דִיר פַאר מַיינֶע טֵייעֶרֶע עֶלְטֶערְן, אִיךְ הָאבּ דִי בֶּעסְטֶע טַאטֶע אוּן דִי בֶּעסְטֶע מַאמֶע; שְׁכּוֹחַ אֵייבֶּערְשְׁטֶער פַאר אַלֶעס וָואס דוּ גֶעבְּסְט מִיר.


הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער, הֶעלְף מִיר אִיךְ זָאל זִי קֶענֶען שְׁטַארְקְן אוּן טוּן דַיין וִוילְן, אִיךְ זָאל פוּן הַיינְט אוּן וַוייטֶער לִיבּ הָאבְּן צוּ הֶעלְפְן מַיינֶע עֶלְטֶערְן; וֶוען מַיין מַאמֶע בֶּעט מִיר עֶפֶּעס זָאל אִיךְ דָאס טוּן מִיט אַ שִׂמְחָה, הֶעלְף מִיר אִיךְ זָאל פָאלְגְן מַיינֶע עֶלְטֶערְן אוּן זֵיי בְּרֶענְגֶען נָאר נַחַת".


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#2126 - ווען מ'רעדט פון אייך, איז דאס א גרויסע הפצה
כיבוד אב ואם, חיזוק פאר מיידלעך, הפצה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת תרומה, ד' אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איר מיינט איר טוט נישט קיין הפצה? נישטא נאך א תלמידה וואס זאל אזוי פארשפרייטן דעם הייליגן רבי'ן ווי אייך; ווייל ווען מען פירט זיך שיין, מען גייט אנגעטון איידל, מען רעדט איידל, מען איז גוט צו אנדערע און מען פירט זיך מיט דרך ארץ צו עלטערע - דאס איז די גרעסטע הפצה. אלע פרעגן: 'ווער איז די איידעלע מיידל? ווער איז זי? וואו לערנט זי? זי איז אזא איידעלע, אזא טייערע'; ווען מען הערט אז די מיידל האט מיט ברסלב, הייבן אלע אן טראכטן: 'מיר וועלן אויך אריינקוקן אין די ספרים, זען וואס ברסלב לערנט; מיר וועלן אויך אויסהערן שיעורים און נעמען די קונטרסים, מיר זעען אז עס איז דא עפעס אין ברסלב, ברסלב פארקויפט איידלקייט, ריינקייט און פרייליכקייט'.


אייער עלטערן ווילן נישט איר זאלט גיין הפצה, זי ווילן נישט איר זאלט אויסטיילן וכו' - זאלט איר זיי אויסהערן, ווייל איר זענט סיי ווי א גרויסע מפיצה; איר ווייסט נישט וויפיל אויגן קוקן אויף אייך, איר ווייסט נישט ווי אלע אייערע חבר'טעס, שכנים און משפחה וכו' - קוקן אויף אייך.


ווען מען רעדט א שמועס און עס קומט אויס מען זאל רעדן פון אייך, הייבן אלע אן רעדן פון ברסלב; אזוי איז מיט אלע תלמידות פון בית פיגא און אלע חתונה געהאטע ווייבלעך וואס געהערן אין קהילות ברסלב. ווען מען שמועסט פון זיי קומט אריין אטאמאטיש א שמועס פון ברסלב; א טייל הייבן אן שפעטן, אנדערע מאכן חוזק און אנדערע טראכטן שטילערהייט 'מיר דארפן אריין קוקן אין די זאך, זען וואס ברסלב געבט פאר מענטשן אז מענטשן ווערן אזוי צוגעקלעבט צו דעם'.


פאלגט אייער עלטערן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#2125 - מסכת תענית הונדערט און איין מאל
שידוכים, סגולות, סיום, לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת תרומה, ב' אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר, תלמיד ישיבת תפארת התורה


אשריך ואשרי חלקיך אז דו האסט זוכה געווען צו לערנען און ענדיגן מסכת תענית הונדערט און איין מאל; דו האסט געטון די סגולה וואס מוהרא"ש זכותו יגן עלינו האט געזאגט, מען זאל לערנען אין די פערציג טעג פון חמשה עשר באב ביז ראש השנה, יעדן טאג, די מסכתא, אזוי אויך אין די פערציג פון די ימי השובבי"ם יעדן טאג די גאנצע מסכתא - דורכדעם וועט מען טרעפן די ריכטיגע שידוך.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט זוכה זיין צו טרעפן שנעל און גרינג דיין שידוך און אויפשטעלן א אידישע ליכטיגע שטוב, ערליכע אידישע דורות.


ביז דיין שידוך קומט אן און נאך דיין שידוך, דיין גאנץ לעבן - זאלסטו נישט אפלאזן די הייליגע תורה; לערן ש"ס כסדרן איין מאל און נאכאמאל, דאס ברענגט דעם מענטש נאנט צום אייבערשטן. דער אייבערשטער, די תורה און דער איד - איז איין זאך, אזוי ווי די הייליגע חכמים זאגן (זוהר הקדוש אחרי, עג.): "קוּדְשָׁא בְּרִיךְ הוּא, אוֹרַיְתָא וְיִשְׂרָאֵל חַד"; נאר דורך תורה קען דער איד זיין ביים אייבערשטן.


דיין ראש ישיבה.

#2124 - אז דיין ווייב וויינט, זאלסטו איר אויסהערן און בארואיגן
כיבוד אב ואם, שלום בית

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת תרומה, ב' אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


ווער נישט פארלוירן ווען דיין ווייב וויינט, געב נאר אכטונג זי זאל נישט וויינען פון דיר, דו זאלסט איר נישט וויי טון.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (בבא מציעא נט.): "לְעוֹלָם יְהֵא אָדָם זָהִיר בְּאוֹנָאַת אִשְׁתּוֹ", מען דארף אכטונג געבן נישט וויי טון די ווייב, "שֶׁדִּמְעָתָהּ מְצוּיָה", ווייל די נאטור ביי פרויען איז אז זיי זענען זייער געפיליש, זיי וויינען שנעלער; זאלסט אכטונג געבן איר נישט וויי צו טון.


ווען זי וויינט פון איר מאמע וכו' זאלסטו איר אויסהערן און בארואיגן, און חס ושלום אפלאכן פון די עלטערן. עס וועט נישט לאנג נעמען ביז איר וועט האבן קינדער און איר וועט אויך זאגן פאר די קינדער ווי אזוי זיך צו פירן; עלטערן מעגן זאגן פאר קינדער ווי אזוי זיך צו פירן, נישט נאר זיי מעגן זאגן - נאר מען דארף זאגן, נישט נאר פאר די חתונה דארף מען זאגן פאר די קינדער ווי זיך צו פירן נאר נאך די חתונה דארף מען אויך זאגן; עס איז נישט עק וועלט אז די עלטערן זאגן ווי אזוי זיך צו פירן.


זיי קלוג, בוי איר אויף; רעד צו איר שיין, רעד צו איר ווייך, זי זאל שפירן זיכער מיט דיר.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#2123 - ווי אזוי אויסצופוצן פאלשע ציין אום שבת
כיבוד אב ואם, הלכה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת תרומה, ד' אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


וואויל איז אייך אז איר זענט אזוי שיין מכבד אייערע עלטערן, איר געבט אכטונג אויף אייער מאמע, איר טוט אלעס פאר איר; אין דעם זכות זאלט איר זוכה זיין צו ערליכע אידישע דורות, בנים ובני בנים עוסקים בתורה ובמצוות.


בנוגע די שאלה אויב מען מעג אויספוצן שבת פאלשע ציין; איר טוט דאס א גאנצע וואך פאר אייער מאמע, איר ווילט וויסן אויב שבת מעג מען דאס טון.


עס איז דא א וועג ווי אזוי מען זאל מעגן אויספיצן די ציין שבת, אבער מען דארף וויסן דאס צו טון זייער פארזיכטיג לויט די הלכות. די ערשטע תנאי דארף זיין, עס מוז זיין א באזונדערע בארשט פאר שבת, מען קען נישט נוצן סתם א בערשטל, עס דארף זיין א ספעציעלע בארשט פאר שבת, אויך זאל די בארשט זיין פון ווייכע האר, פון פלאסטיק. לייגט אריין די ציין אין וואסער, ווען עס ליגט אין די וואסער קען מען דאס אויספיצן און ווען מען ענדיגט דאס אויסצופיצן זאל מען נישט אויסקוועטשן און נישט אויסרייניגן דעם בערשטל.


נישטא קיין ווערטער ארויסצוברענגען דאס גרויסקייט פון קינדער וואס העלפן זייערע עלטערן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#2122 - די אלע וואס לעבן פאר אנדערע, עסן זיך אויף לעבעדיגערהייט
אמונה, שלום בית, קנאה, סבלנות, יענער, מחשבות

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת משפטים, כ"ח שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד טייערע אנשי שלומינו פון ..., ה' עליהם יחיו


מען דארף האבן זייער אסאך סבלנות אויף דער וועלט; עס גייט אריבער אויף יעדן איינציגסטן מענטש שווערע ביטערע נסיונות.


דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן קיט): "אֶפְשָׁר יֵשׁ גַּם עוֹלָם הַזֶּה גַּם כֵּן בְּאֵיזֶה עוֹלָם", אפשר איז דא אויבן אין הימל א וועלט וואס הייסט 'עולם הזה', "כִּי בְּכָאן נִרְאֶה שֶׁהוּא הַגֵּיהִנּוֹם, כִּי כֻלָּם מְלֵאִים יִסּוּרִים גְּדוֹלִים תָּמִיד", ווייל דא איז נישטא קיין עולם הזה, דא איז דער גיהנום אליינס, יעדער האט זיינע יסורים. נאך זאגט דער רבי (שם) יעדער איינער ליידט יסורים, עס איז נישטא קיין איין מענטש וואס זאל נישט האבן קיין יסורים וכו', אפילו די גרויסע עשירים זענען אויך פול מיט יסורים, אזוי ווי עס שטייט (איוב ה, ז): "אָדָם לְעָמָל יוּלָד קְצַר יָמִים וּשְׂבַע רֹגֶז", א מענטש איז באשאפן געווארן זיך צו מוטשען, א מענטש לעבט ווייניג און דאס גאנצע לעבן איז פול מיט ווייטאג; און שלמה המלך זאגט (קהלת ב, כג): "גַּם כָל יָמָיו כַּעַס וּמַכְאוֹבוֹת", דאס גאנצע לעבן איז פול מיט כעס און ווייטאג; עס איז נישטא קיין שום עצה וואו צו אנטלויפן נאר צום אייבערשטן און צו די תורה.


דערפאר איז א שאד מקנא צו זיין א צווייטן; יעדער איינער האט זיינע שוועריקייטן. מען דארף קוקן אויף זיך, מען דארף זיך פרייען מיט די אייגענע לעבן.


די אלע וואס לעבן פאר אנדערע, זיי זענען מקנא אנדערע - די עסן זיך אויף לעבעדיגערהייט. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת קנב:): "כָּל מִי שֶׁיֵּשׁ בּוֹ קִנְאָה - עַצְמוֹתָיו מַרְקִיבִין", ווער עס איז מקנא א צווייטן ווערן זיינע ביינער פארפוילט; בפשטות גייט עס ארויף ווען מען שטארבט, א מענטש וואס האט קיינעם נישט מקנא געווען וועט זיין גוף נישט פארפוילט ווערן אין קבר, אבער מוהרא"ש זכרונו לברכה זאגט אז דאס מיינט מען לעבעדיגע מענטשן, דער וואס האט קנאה, ווערן אים זיינע ביינער פארפוילט בחיים חיותו; במשך זיין גאנצע לעבן עסט ער זיך אויף, ער טראכט שטענדיג: 'פארוואס האב איך נישט אזא לעבן ווי יענעם? פארוואס האב איך נישט אזא ווייב ווי יענער? פארוואס האב איך נישט אזא הויז ווי יענער? א קאר ווי יענער?' באמת דארף אבער א מענטש וויסן 'אויב דער אייבערשטער האט מיר געגעבן די סארט לעבן; די ווייב, די קינדער און די דירה וכו' וכו', איז דאס גוט פאר מיר; דאס איז דאס בעסטע פאר מיר, בעסער קען נישט זיין'.


הלוואי זאלן מיר אנהייבן לעבן דער לעבן פונעם תם. דער רבי האט אונז דערציילט די מעשה פון דער חכם און תם (סיפורי מעשיות, מעשה ט), ווי דער תם האט געהאט א גוט לעבן און איז שטענדיג געווען פרייליך; ער איז געווען א שוסטער, ער פלעגט ארבעטן זייער שווער צו פאבריצירן שיך, ווען ער האט שוין געענדיגט מאכן דעם שיך האט עס געהאט יענץ פנים, עס האט געהאט דריי עקן, אבער ער פלעגט אנכאפן דעם שיך און זיך מחי' זיין דערמיט, ער פלעגט זאגן: "וואס פאר א שיינקייט, וואס פאר א וואוילקייט דאס שיכעלע איז, וואס פאר א זיסקייט דאס שיכעלע איז, וואס פאר א האניג'דיג, וואס פאר א צוקער'דיג שיכעלע דאס איז"; אבער זיין ווייב האט זיך זייער געוואונדערט, זי האט אים געפרעגט: "אז עס איז יא אזוי, פארוואס אנדערע שוסטערס נעמען דריי גילדן פאר א פאר שיך און דו נעמסט נאר א האלבן טאלער?" האט איר דער תם געענטפערט: "וואס האט דאס צו טון מיט מיר? דאס איז יענעמס מעשה און דאס איז מיין מעשה, און ווייטער פארוואס דארפן מיר שמועסן פון אנדערע מענטשן? לאמיר מאכן א חשבון וויפיל איך פארדין פון דעם שיך", ער פלעגט צאמרעכענען וויפיל ער האט אויסגעגעבן פאר די סחורה און וויפיל עס איז אים אריינגעקומען ריווח און ער האט געזען אז ער האט מרוויח געווען צען גראשן, האט ער געזאגט פאר זיין ווייב: "וואס זאל מיר באדערן אז איך האב פארדינט עפעס ריווח מיד ליד?"


אין די מעשה ליגט דער סוד ווי אזוי מען קען האבן א חיים טובים אויף דער וועלט; א מענטש האט נישט וואס צו קוקן אויף א צווייטן, אז מען קוקט אויף א צווייטן האט מען נישט קיין לעבן, איינער וואס איז מקנא א צווייטן עסט זיך אויף לעבעדיגערהייט. מען דארף געדענקען די פאר ווערטער: "וואס האט דאס צו טון מיט מיר? דאס איז יענעמס מעשה און דאס איז מיין מעשה, און ווייטער פארוואס דארפן מיר שמועסן פון אנדערע מענטשן?"


טייערע חברים, טייערע תלמידים; לאמיר געדענקען וואס דער רבי וויל פון אונז, לאמיר בעטן דעם אייבערשטן מיר זאלן פאלגן דעם רבי'ן. ביים רבי'ן איז געווען טהרת המחשבה דער עיקר, מען זאל האבן א ריינעם געדאנק, דערפאר האט דער רבי זייער אסאך גערעדט פון שלום בית, מען זאל זיין בשלום מיט די ווייב; נאר אזוי קען מען האבן א ריינעם מח.


אמאל איז דער רבי געזעצן ביים טיש מיט די תלמידים און איינער פון די אנוועזנדע האט נישט געהאט קיין שלום בית, ער האט זיך געקריגט מיט זיין ווייב, אינמיטן האט זיך דער רבי אנגערופן: "וִוי וַואגְט זִיך צוּ קוּמֶען צוּ מַיין טִישׁ אֵיינֶער וָואס הָאט נִישְׁט קַיין רֵיינֶע מַחְשָׁבוֹת?!" און דער רבי האט זיך אויפגעשטעלט, ער איז אריין אין זיין צימער און מער נישט געוואלט זיצן ביים טיש. ווען דער אינגערמאן - אויף וועם דער רבי האט זיך באצויגן - האט געזען ווי דער רבי גייט אריין אין צימער האט ער זיך אויפגעשטעלט, ער איז צוגעגאנגען צום רבינ'ס צימער און אנגעהויבן זייער צו וויינען, ער האט זיך איינגעבעטן ביים רבי'ן אז דאס גייט מער נישט פאסירן, ביז דער רבי איז צוריק ארויסגעקומען און ווייטער ממשיך געווען מיט'ן זאגן תורה; זעט מען ווי שטארק דער רבי האט געוואלט מען זאל האבן שלום בית.


איך שרייב דעם בריוו בכלליות פאר די גאנצע חבורה אבער די כוונה איז פאר יעדן איינעם בפרטיות. איך בעט יעדן פון אייך באזונדער, הער זיך אויף קריגן אין שטוב מיט דיין ווייב; פארוואס זאלסטו זיצן אין א גיהנום? טאג און נאכט איז מען פארנומען מיט טענות איינער אויפ'ן צווייטן, בעט איך דיר, גיי ארויס פון גיהנום, הער זיך אויף צו קריגן, לעש אויס די פייער, זוך נישט צו זיין גערעכט; מען ווערט נישט מער פרייליך און מער צופרידן ווען מען איז גערעכט, לאז איר זיין גערעכט, געב איר נאך, בעט איר איבער, בלייב מיט איר אין שטוב אנשטאט גיין מיט חברים.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#2121 - די עצתו אמונה אויף ענגליש איז הערליך שיין
עצתו אמונה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת משפטים, כ"ז שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב געזען די בריוו וואס איר זענט מתרגם, עצתו אמונה אויף ענגליש; עס איז הערליך שיין, עס ציט צו ליינען איין בריוו נאכן צווייטן.


שכרך הרבה מאוד, אייער שכר איז זייער גרויס.


דער אייבערשטער זאל אייך שענקען כוחות הנפש, איר זאלט קענען ממשיך זיין אייער גאנץ לעבן מיט די הייליגע ארבעט.

#2120 - שיין צו זען ווי דו האסט געמאכט א בית הדפוס ביי דיר אין שטוב
הפצה, הדפסה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת משפטים, כ"ח שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן די בילדער פונעם נייעם מאשין.


איך בין זייער איבערגענומען פונעם געדאנק אז דו האסט אריינגענומען ביי דיר אין שטוב א מאשין צו דרוקן די ספרים, קונטרסים און גליונות.


עס איז שיין צו זען א בילד וואו אינעם דיינונג רום נעבן דעם שבת טיש, נעבן די שיינע מעבל - שטייט א גרויסע דרוקער; עס איז א נייער דערהער, ביי אונז האט דאס נאך קיינער נישט געטון.


איך האב געוויזן די בילדער פאר אנשי שלומינו אין אמעריקע, אלע זענען ארויס פון התפעלות צו זען די שטארקע ברען און חיות וואס איז דא אין ארץ ישראל ביי די מפיצים.


א גרויסן יישר כח קומט פאר דיין ווייב תחי' אז זי איז מסכים די מאשין זאל ליגן אין שטוב.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#2119 - ווי אזוי אויסצונוצן דעם יום החופה
תפילות אויף אידיש, תודה והודאה, חתונה, כלה, יום החופה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת משפטים, כ"ט שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


חשוב'ע כלה ... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב


אלע כלות פרעגן די זעלבע זאך, 'אויף וואס דארף מען דער עיקר בעטן ביום החופה?' אסאך כלות גייען אריין אין א לחץ פון "אויסנוצן דעם יום החופה", מען שפירט שלעכט טעג און וואכן פאר די חתונה אז "אפשר וועל איך נישט 'אויסנוצן מיין יום החופה'", "וואס קען איך טון 'אויסצונוצן מיין יום החופה'"?


אמת טאקע, די יום החופה איז זייער א גרויסע טאג, מען קען אין דעם טאג אלעס פאררעכטן, אבער אויב קומט אריין לחצים און פחדים, דארף מען וויסן אז דאס האט גארנישט צוטון מיט עבודת השם. אויב איז מען רואיג און פרייליך, דעמאלט איז מען נאנט צום אייבערשטן, פחדים פון "אויסנוצן די צייט" האט נישט מיט עבודת השם.


ווען עס קומט אריין אין מחשבה 'וואס דארף איך טון?' זאלט איר געדענקען וואס צו טון; מען דארף איין זאך טון, זאגן: "יישר כח אייבערשטער"; דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן.


אינעם יום החופה זאלט איר דאנקען דעם אייבערשטן אז איר האלט שוין דא, איר שטייט שוין אינעם טאג פון אייער חופה.


איר האט מיר געבעטן א תפלה וואס צו בעטן ביום החופה:


"רבונו של עולם, איך דאנק דיר זייער; דו ביסט אזוי גוט צו מיר, דו געבסט מיר אלעס, איך דאנק דיר אז איך בין זוכה חתונה צו האבן.


העלף מיר רבונו של עולם אז מיין גאנץ לעבן זאל איך האבן אמונה; איך, מיין מאן, מיינע קינדער און אייניקלעך זאלן האבן א שטארקע, ריינע און קלארע אמונה אין דיר; איך מיט מיין משפחה זאלן זיין צוגעבינדן צו הייליגע צדיקים, צום הייליגן רבי'ן.


הייליגער באשעפער, העלף אלע אידן זאלן זיין געזונט, אלע זאלן האבן שפע, פרנסה בריווח. הייליגער באשעפער, האב רחמנות אויף אונז, דערבארעם זיך אויף דיינע קינדער, לייז אונז שוין אויס פונעם גלות".


אזוי זאלט איר בעטן און צולייגן אייערע אייגענע תפילות, אבער אן קיין לחץ.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט אויפשטעלן מיט אייער חתן א ליכטיגע שטוב, בנים ובני בנים עוסקים בתורה ובמצוות, אמן.


 

#2118 - מ'דארף זייער אכטונג געבן וואו מ'גייט עסן
בחור, כשרות, עסן

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת משפטים, כ"ט שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד הבחור ... נרו יאיר, תלמיד ישיבת תפארת התורה


געב אכטונג וואו דו עסט און וואס דו עסט; בפרט פליישיגס דארף מען זייער אכטונג געבן פון וואס פאר א הכשר מען עסט, ווער זענען די שוחטים און בודקים; מאך זיך א גדר צו עסן נאר גוטע הכשרים.


בכלל וויל איך דיר לערנען, עס איז נישט גוט אז דו עסט אין רעסטאראנט; קודם כל אלס הכשר, אז עס שטייט אידישע אותיות אויפ'ן טיר מיינט נאכנישט אז עס איז בתכלית ההידור, אפילו עס ארבעט דארט אנשי שלומינו מיינט עס גארנישט. צווייטנס, עס ווערט א געוואוינהייט; עס וועט דיר אפקאסטן שווערע געלטער. באלד האסטו חתונה, דו וועסט נישט זיין צופרידן צו זיצן אין שטוב מיט די ווייב, דיין געוואוינהייט פון גיין עסן אינדרויסן וועט דיר אהינציען, עס וועט דיר אריינשלעפן אין חובות, אין אסאך אנדערע פראבלעמען.


ענדערש זאלסטו עסן סיריעל מיט מילך אין שטוב, ווי איידער גיין זוכן גליקן אינדרויסן.

#2117 - יעצט ענדיגן דעם בנין אין אומאן
אומאן, עצתו אמונה, שבת טיש

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת משפטים, כ"ז שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, קרית ברסלב


איך האב זיך מתבודד געווען, למעשה וויל איך יא ענדיגן יעצט דעם בנין אין אומאן.


פארבינד זיך מיט ..., מאך מיט אים די פלענער צו ענדיגן ביידע שטאקן, די טרעפ און די עלעוועיטאר, אלעס, הכל בכל; מיט'ן אייבערשטנס הילף וועל איך שאפן די געלט דאס צו קענען ענדיגן.


ברענג אהיים יעדע וואך די קונטרס עצתו אמונה; דאס זאל זיין די נייעס פונעם שבת. ביי די סעודות זאלסטו שמועסן מיט דיין ווייב און קינדער פון די בריוו; דערצייל זיי די פראגעס און די ענטפערס כדי עס זאל זיין ביי זיי איינגעקריצט פון יונגווייז אן די שכל פון רבי'ן, אזוי וועלן זיי וויסן ווי אזוי זיך צו פירן.


שבת ליינט זיך די בריוו גאר אנדערש, שבת גייט עס אריין שטערקער ווי א גאנצע וואך.

#2116 - אכטונג געבן אויף די בחורים נישט צו גיין אין רעסטוראנט ביינאכט
חברים, חינוך הילדים, אידיש געלט, היטן די צייט

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת משפטים, כ"ז שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך וויל אייך אויפמערקזאם מאכן, איך הער אז אייער בחור זיצט אסאך אין רעסטאראנט ביינאכט, ער קויפט זיך טייערע סעודות.


איך ווייס נישט וואו די בחורים פארברענגען די נעכט; ווען ישיבה ענדיגט זיך גייען די בחורים אהיים, פון דעמאלט דארפן די עלטערן וויסן וואס זייער סדר הלילה איז.


מילא בחורים וואס קומען פון צעריסענע שטובער, צוטיילטע עלטערן - זיי האבן נישט וואו צו עסן, אבער אייער זון האט עלטערן, ער האט א שטוב - איז פארוואס זאל ער גיין מאכן סעודות נאכט נאך נאכט אין רעסטאראנט? עס איז נישט געזונט, נישט ברוחניות און אויך נישט בגשמיות; דאס ארויסגיין עסן איז א זאך וואס ווערט א געוואוינהייט, ער וועט דאס אדאפטירן אויף נאך זיין חתונה, ער וועט אלץ וועלן ארויסגיין מיט חברים, השם ישמרינו.


איך האף איר וועט אכטונג געבן אויף אייערע בחורים זיי זאלן אויסוואקסן בקדושה ובטהרה, זיי זאלן נישט האבן צוטון מיט לצים, זיי זאלן האבן שמירת עיניים.


איך דאנק דעם אייבערשטן וואס האט מיר געגעבן אזעלכע טייערע עלטערן, וואס האבן געהיטן אויף מיר ביז מיין חתונה; זיי האבן זיכער געמאכט איך זאל אלעס האבן אין שטוב, איך זאל נישט גיין אין קיין רעסטאראנט עסן, אפילו אין גראסערי האט מיר מיין מאמע נישט געשיקט; זי האט אלץ געשיקט די שוועסטערס אז אירע זון זאלן זיין אפגעהיטן.

#2115 - דער גליון פון שטעטל לעבט אויף דעם שבת טיש
חינוך הילדים, אידישע שטוב, עצתו אמונה, גליון, שבת טיש

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת משפטים, כ"ז שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


דער גליון פון שטעטל איז זייער שיין, איך האב זייער ליב צו ליינען מעשיות פון תפילה; יעדע וואך ווערט עס שענער און שענער.


אויך די חידות פאר קינדער איז זייער שיין, איינער פון אנשי שלומינו זאגט מיר אז זייט דער בלעטל פון שטעטל האט אנגעהויבן די חידות האט זיין שבת טיש באקומען אן אנדערע פנים. ער הייבט אן אין שול, ער ווייזט פאר די קינדער די חידות, די קינדער ווערן זייער נייגעריג, אבער ער זאגט ערשט די ענטפערס ביי די סעודה. אלע הערן אויס, אלע פרובירן צו זאגן ענטפערס; צום ביישפיל, פאריגע וואך איז געווען א חידה 'וואס האט רבי נתן געטון בשעת מען האט אים געבינדן מיט קייטן?' איין קינד זאגט: "ער האט געזאגט גם זו לטובה", איינער זאגט: "ער האט געזאגט אלעס איז דער אייבערשטער"; ווען אלע ענדיגן זאגן די ענטפערס קומט דער טאטע מיט זיין ענטפער.


ער טוט דאס אויך מיט עצתו אמונה; ער פרעגט א שאלה ביי די סעודה און יעדע קינד פרובירט צו ענטפערן, ער דערציילט מיר אז פאריגע וואך האט ער געפרעגט די שאלה וואס א אינגערמאן פרעגט 'וואס קען איך טון אז מיין ווייב האט א טריפה'נעם טעלעפאן?' איין קינד זאגט ער זאל זיך גט'ן און חתונה האבן מיט א צווייטן; ווען אלע ענדיגן זאגט ער: "יעצט וועט מען הערן וואס דער ראש ישיבה זאגט, דער ראש ישיבה זאגט ער זאל זיך חס ושלום גט'ן, גט'ן איז נישט די עצה".


מיט קינדער דארף מען האבן גרויס חכמה ווי אזוי זיך צו פירן זיי זאלן אויסהערן און מיטהאלטן.

#2114 - אונזערע תלמידות זאלן נישט דרייוון בשום פנים ואופן
חיזוק פאר מיידלעך, מוסדות, דרייוון

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת משפטים, כ"ז שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


משפחת ... שיחיו


אייער טאכטער ... תחי' שרייבט מיר אויב זי זאל יעצט מאכן לייסענס צו פירן א קאר; זי שרייבט אז איר ווילט זי זאל מאכן יעצט לייסענס.


מיר איז א גרויסע וואונדער אז איר זענט מסכים דערצו, א יונג מיידל פון זעכצן יאר זאל זיך לערנען דרייוון; איך בין נישט מסכים בשום פנים ואופן אז אונזערע תלמידות זאלן דרייוון.


אז איר האלט אנדערש זאלט איר זוכן פאר אייער טאכטער א צווייטע סקול, ביי אונז אין בית פיגא איז דאס נישט ערלויבט.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#2113 - לאזט אייער מאמע ארויסגעבן אירע ווייטאגן
כיבוד אב ואם, שלום בית

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת משפטים, כ"ו שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי', קרית ברסלב


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


אויף אייער פראגע וואס צו טון מיט אייער מאמע תחי', זי רעדט זיך זייער אסאך אויס צו אייך און אסאך מאל הייבט זי אן וויינען פון וואס עס גייט אריבער אויף איר; זי רעדט אסאך קעגן אייער טאטע און עס שטערט אייך זייער, איר ווייסט נישט וואס צו טון, איר ווערט זייער צעבראכן ווען איר טראכט דערפון, איר פרעגט אויב איר זאלט ווייטער רעדן מיט איר.


איר זענט נישט די ערשטע מיט דעם פראבלעם און נישט די לעצטע, יעדע צווייטע מענטש האט די פראגע. ווייל ווען מען פארעלטערט זיך הייבט זיך אן א נייע פרשה, ווען מען מאכט חתונה די קינדער דעמאלט קומט ארויס דעם אמת פון לעבן; אויב האט מען געלעבט אין די יונגע יארן שיין און זיס ווערט דעמאלט נאך שענער און נאך זיסער. אויב אבער אין די יונגע יארן האט מען נישט געהאט אמת'ע שלום בית, מען האט געלעבט פאר אנדערע, מען איז געקומען, געגאנגען און געפארן וכו' וכו', דעמאלט ווען מען פארעלטערט זיך, ווען עס גייט זיך שוין נישט, עס קומט זיך שוין נישט און עס פארט זיך שוין נישט - דעמאלט הייבן זיך דאס פארפאלק אן צו קריגן השם ישמרינו.


אוודאי זאלט איר רעדן מיט איר, ערשט יעצט ווען זי גייט אזויפיל אריבער, זאלט איר אויפהייבן דעם טעלעפאן ווען זי רופט און איר מחזק זיין.


די גרעסטע מצוה איז העלפן א מאמע; חכמינו זכרונם לברכה זאגן (פאה א, א): "אֵלּוּ דְּבָרִים שֶׁאָדָם אוֹכֵל פֵּירוֹתֵיהֶן בָּעוֹלָם הַזֶּה, וְהַקֶּרֶן קַיֶּמֶת לּוֹ לָעוֹלָם הַבָּא: כִּיבּוּד אָב וָאֵם וְכוּ'", דער אייבערשטער באצאלט שכר פאר די מצוה פון כיבוד אב ואם, סיי אויף די וועלט און סיי אויף יענע וועלט; עס וועט אייך צוריקקומען ביי אייערע קינדער. אייערע קינדער וועלן רעדן מיט אייך, זיי וועלן אייך מחזק זיין; ווייל אזוי ווי א מענטש פירט זיך מיט זיינע עלטערן, אזוי וועלן זיינע קינדער זיך פירן מיט אים.


לאזט איר רעדן, לאזט איר ארויסגעבן אירע ווייטאגן און נאכדעם זאלט איר איבערנעמען דאס ווארט, איר זאלט אנהייבן דערציילן פון די אייניקלעך, דערציילט איר זיסע זאכן פון אייערע קינדער; דאס וועט איר מחי' זיין. דערציילט איר פון אייער לעבן, ווי גליקליך איר זענט, ווי שיין איר לעבט; דאס וועט איר געבן פרישע כוחות.


פון צייט צו צייט זאלט איר זי גיין באזוכן און איר זאלט איר רופן צו אייך אין שטוב; וועט איר זוכה זיין צו די ברכות וואס דער אייבערשטער בענטשט.


 

#2112 - ליין איבער דעם בריוו מיט א שיינעם טאן, וועסטו זען גאר עפעס אנדערש
בריוו, הדרכות

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת משפטים, כ"ו שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב געשריבן א בריוו פאר דיין ווייב תחי', אין מיינע אויגן איז דאס זייער א שיינע בריוו; איך הער אז זי האט עס אנגענומען כאילו איך וויל ענק אוועקשטופן וכו' וכו'.


בעט איך דיר זייער, נעם נאכאמאל דעם בריוו און ליין עס צוזאמען מיט דיין ווייב מיט א שיינעם טאן, וועסטו זען גאר עפעס אנדערש, דו וועסט זען נאר רחמנות.


איך האב זייער אסאך מאל וואס מענטשן האבן טענות אויף די בריוו, עס איז שארפע בריוו וכו' וכו'; אין אמת'ן איז דאס נאר רחמנות, נאר פאר די טובה פון אייך, מען דארף דאס ליינען מיט רחמנות און געבעט.


די וועלט דערציילט, אמאל איז געקומען א איד צום רב זיך אפרעדנדיג מיט כעס: "קוקט א בריוו וואס מיין זון שרייבט מיר פון ישיבה; א חצוף מחוצף, דער רב זאל קוקן וואס ער שרייבט", דער איד ליינט פאר דעם בריוו מיט קולי קולות: "ער שרייבט מיר מיט חוצפה 'טאטע שיק מיר הויזן...!' איך בין זיין משרת? איך בין זיין קנעכט? - טאטע שיק מיר הויזן?! אזוי שרייבט מען?!" דער איד האט געשוימט פאר כעס, "בָּנִים גִּדַּלְתִּי וְהֵם פָּשְׁעוּ בִי!"


דער רב זאגט אים: "בארואיגט אייך, קוק אריין די זיסע ווערטער וואס דיין זון בעט זיך מיט אזויפיל הכנעה, מיט אזויפיל דרך ארץ"; דער רב שמייכלט און זאגט די ווערטער זיס און ווייך: "'טאטע שיק מיר הויזן', דיין זון בעט זיך אזוי הכנעה'דיג, טאטע האב רחמנות אויף מיר, איך האב נישט קיין הויזן, ביטע שיק מיר הויזן"; האט דער איד געזען אז דער חסרון איז מצדו.


ביי מיר זענט איר זייער באליבט; איך האב אייך ליב און איך שרייב אייך בריוו מיט רחמנות און געפיל, איר דארפט דאס ליינען מיט הארץ און געפיל - וועט איר נאר ווערן מחוזק דערפון.