בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#1671 - מ'קען נאר פרובירן צו טון וואס מ'קען
התחזקות, השתדלות

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וזאת הברכה, מחרת יום הכיפורים, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד משפחת ... שיחיו.


איך האב געהערט אלע צענדליגע מעסעדזשעס.


איך פארשטיי נישט וואס אייער פראגע איז; איז דא א וועג צו ראטעווען דעם קינד, דעם יתומ'ל - ער זאל בלייבן ביי אייך, איז וואס איז די פראגע? אוודאי זאלט איר אים מגדל זיין אזוי ווי זיין מאמע האט אייך געלאזט צוואה. איז נישט דא וואס צוטון, דער טאטע וויל נישט וכו' - וואס איז שייך צו טון? איר קענט אויפהייבן די הענט צום הימל און זאגן פאר'ן אייבערשטן: "מיר האבן פרובירט צו טון וואס מיר קענען, יעצט אז דער טאטע וויל נישט - קענען מיר גארנישט טון".


נעמט עס נישט צום הארצן, עסט אייך נישט אויף; מען קען טון נאר וויפיל מען קען, מער פון דעם טאר מען נישט.


א גרוס פון אייער זון, איך האב אים שטארק מקרב געווען יום הקדוש; איך האב אים געליידנט אויף שמחת תורה ער זאל זיין מיין גאסט, לאזט מיר וויסן אויב איר זענט מסכים.

#1670 - ארויסגעבן קליפס פון אמונה
הפצה, מאוויס

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וזאת הברכה, מחרת יום הכיפורים, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


איך ווארט צו הערן פון דיר ווען דו גייסט שוין ארויסגעבן נאך קליפס פון ניגוני אמונה.


היינט זענען מענטשן אזוי פאר'תמ'ט, מען האט נישט קיין געדולד צו לערנען, צו ליינען און צו הערן דרשות, נאך איין זאך איז געבליבן וואס זאל אינטערעסירן מענטשן, קוקן קליפס און וואטשן ווידיאוס, דארף מען צעברעכן די קליפות מיט די קליפיס, מיט קליפיס פון אמונה.


הלואי זאלסטו ארויסגעבן כאטשיג איין מאל א וואך א קליפ; דערמאן זיך ווי אזוי דו אליינס ביסט מקורב געווארן, נאר פון א קליפ, קוק זיך אן היינט וואס דער רבי האט געמאכט פון דיר.

#1669 - זיך אוועקרייסן יעדן טאג אפאר מינוט און לויפן צו די תורה
לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וזאת הברכה, מחרת יום הכיפורים, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


לכבוד דעם נייעם יאר וויל איך דיר מחזק זיין דו זאלסט זיך אוועקרייסן יעדן טאג אפאר מינוט פון אלעס און לויפן צו די תורה.


דו מוזט לערנען יעדן טאג אביסל חומש, דו מוזט לערנען יעדן טאג כאטשיג 'איין' פרק משניות און ועל כולם א בלאט גמרא.


איך האב זיך זייער געפרייט אז דו ביסט געווען מיט אונז יום טוב.


א זיס יאר פאר דיר, פאר דיין ווייב און קינדער.

#1668 - דער יסוד פון מלמדות איז דרך ארץ
חינוך הילדים, מלמדים, דרך ארץ

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וזאת הברכה, מחרת יום הכיפורים, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד דער טייערער מלמד אין מוסדות היכל הקודש ... נרו יאיר.


וואויל איז דיר אז דיין פרנסה איז צו זיין א מלמד; עס קען זיין אז עס זענען דא בעסערע פרנסות, מענטשן פארדינען מער געלט, אבער תכלית איז דאס. וואס בלייבט פונעם מענטש? נאר דאס וואס מען כאפט אריין תורה ותפלה און אז מען בויט אויף אידישע קינדער, דאס נעמט מען מיט אויף יענע וועלט.


דער יסוד פון מלמדות איז דרך ארץ; קינדער מוזן האבן דיסציפלין, קינדער קענען נישט ארומטאנצן א גאנצן טאג. דאס ווענדט זיך אינעם מלמד, דער מלמד דארף אויסלערנען די קינדער דרך ארץ; אז מען מוז פאלגן, מען מוז זיצן אויפ'ן פלאץ ווען מען דארף זיצן (יעדע כתה לויט זיין שטייגער).


דעריבער בעט איך דיר זייער, יעצט נאך סוכות ווען מען הייבט אן די נייע זמן, מען גייט אריבער פון איין כתה צום צווייטן, זאלסטו איינפארעמען די קינדער זיי זאלן מיט דרך ארץ; אויב דו וועסט אריינלייגן כוחות אין דעם, בפרט אנהייב זמן - וועט די גאנצע יאר גיין גרינגער.

#1667 - יעדער זאל זיין א חלק פון די קהלה
ישיבה, אחדות, יום כיפור

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וזאת הברכה, מחרת יום הכיפורים, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


איך האב זיך זייער געפריידט אז דו ביסט געקומען יום כיפור אין שטעטל, האסט מיר אראפגענומען א שטיין פון הארץ. ווייל ווי נישט ווי ביסטו מיר איינגעקריצט אין הארץ; ביסט מיר א נאנטע תלמיד. האסט געלערנט אלע יארן אין ישיבה, האסט מיטגעהאלטן אלע צייטן - די שווערע און די גוטע, די הפגנות, די פאליציי, די גלות ליידן - יעדע זמן אין אן אנדערע שול וכו'. און אויך האב איך דיר געברענגט דיין שידוך וכו', וכו', און יעצט ווען איך גיי א טריט ווייטער, איך בוי א שטעטל אויפ'ן רבינ'ס נאמען, פריי איך זיך צו זען אז די תלמידים שטייען מיר צו די האנט. איך זוך נישט אז אלע זאלן קומען דארט וואוינען, נאר פשוט אלע זאלן זיין א חלק פון יעדע תנועה אין די קהילה.


יעצט אז דו ביסט געקומען אויף יום הקדוש האסטו מיר זייער פרייליך געמאכט.


איך דאווען פאר דיר יעדן טאג און איך ווארט אויף דיין הצלחה.


איך האב דיר ליב.

#1666 - עס טוט זיך שמחות, און נאך אביסל וועסטו אויך א חתן ווערן
תפילה והתבודדות, בחור, שידוכים, תשובה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וזאת הברכה, מחרת יום הכיפורים, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר.


זיי נישט צעבראכן ווען דו הערסט יעדן טאג נאך א מזל טוב, נאך א שידוך, נאך א בחור פון ישיבה איז א חתן געווארן; פארקערט, דאס דארף דיר מחזק זיין אז עס טוט זיך שמחות און נאך אביסל וועסטו א חתן ווערן. איינער האט מיר דערציילט אז דו האסט זייער געוויינט ווען דו האסט געהערט אז דיין חבר איז א חתן געווארן.


דעריבער בעט איך דיר זייער דו זאלסט זיך שטארקן מיט דאס ביסל כח וואס דו האסט, גלייב באמונה שלימה אז דער אייבערשטער האט פאר דיר א שידוך. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סוטה ב.): "אַרְבָּעִים יוֹם קוֹדֶם יְצִירַת הַוָּלָד בַּת קוֹל יוֹצֵאת וְאוֹמֶרֶת בַּת פְּלוֹנִי לִפְלוֹנִי", פערציג טעג איידער מען ווערט באשאפן רופט מען אויס אויבן אין הימל: "בַּת פְּלוֹנִי לִפְלוֹנִי", די מיידל וועט זיין די כלה פאר דעם בחור.


איך ווייס אז עס איז דיר ביטער שווער, איך ווייס אז דו ווערסט פארברענגט, דער יצר הרע פלאקערט און ברענט אין דיר, ער ווארפט דיר אראפ; דאך בעט איך דיר, נעם דעם רבינ'ס עצה פון התבודדות, גיי אין א ווינקל און רעד זיך אויס דיין הארץ צום אייבערשטן, בעט אים ער זאל רחמנות האבן אויף דיר, ער זאל דיר מוחל זיין און געבן א שידוך.

#1665 - א ריינע שלאף
שלאפן, קדושה, סיפורי צדיקים, ספרי ברסלב

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וזאת הברכה, מחרת יום הכיפורים, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר.


זיי מיר מוחל פאר'ן ענטפערן אזוי שפעט, עס איז מיר ארויס פון קאפ ביז יעצט.


בעפאר דו לייגסט זיך שלאפן זאלסטו אנגרייטן "נעגל וואסער", נאכדעם ליין קריאת שמע. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות ה.): "כָּל הַקּוֹרֵא קְרִיאַת שְׁמַע עַל מִטָּתוֹ", ווער עס ליינט קריאת שמע שעל המטה, - "מַזִיקִין בְּדֵילִין הֵימֶנּוּ", גייען אלע שלעכטע מזיקין און קליפות אוועק פון אים.


נאכדעם, אז דו קענסט נאכאלץ נישט איינשלאפן, זאלסטו נעמען מעשה ביכלעך פון צדיקים; דוקא פון צדיקים, נישט סתם טשעדעלע באדעלע, קאמיקס, וואס מאכט נאר מער דמיונות און מער בלבולים, אדער נעם דעם ספר אשר בנחל אדער עצתו אמונה, דאס וועט דיר געבן ריינע מחשבות.


דער הייליגער טשערנאבלער מגיד זכותו יגן עלינו האט געגעבן עצות פאר א איד וואס האט זיך כסדר באקלאגט פאר אים אז ער טראכט פון פרויען און ער חלומ'ט פון מיידלעך, די אלע עצות וואס ער האט באקומען האבן נישט געהאלפן, דער איד האט זיך ווייטער כסדר באקלאגט, ביז דער הייליגער מגיד האט אים געזאגט: "יעצט וועל איך דיר געבן אן עצה וואס וועט דיר זיכער העלפן", ער האט אים געגעבן דעם ספר ליקוטי מוהר"ן און אים געזאגט ער זאל דאס לערנען פאר'ן גיין שלאפן, וכך הוה, דאס האט יענעם געהאלפן.


דיינע עלטערן זענען זייער חשוב; זייער גאנצע לעבן איז נאר העלפן אנדערע, איך האף און בעט פאר דיר דו זאלסט זיי ברענגען נאר נחת.


פון דיין ראש ישיבה וואס האט דיר זייער ליב.

#1664 - נישט גיין אין גאס מיט שטוב קליידער
צניעות, שטעטל

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וזאת הברכה, מחרת יום הכיפורים, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר.


בנוגע דיין פראגע וואס דו האסט געפרעגט, דיין ווייב וויל וויסן אויב זי זאל זיך פארנעמען לכבוד דעם נייעם יאר נישט צו גיין א לאנגע קלייד אין שטוב.


וויסן זאלסטו אז א לאנגע קלייד איז זייער א שיינע זאך צו גיין, אבער דאס איז געמאכט צו גיין אין שטוב; אלע גייען שבת מיט לאנגע קליידער, אבער דאס איז א שטוב קלייד, ווען מען גייט אין גאס דארף מען זיין פארזיכטיג נישט צו צוען צו זיך פרעמדע אויגן.


ביי מיר אין שטוב פלעגט מען גיין לאנג ביז מיין שטוב איז געווארן א רשות הרבים, יעדע שבת קומען בחורים, געסט, גייט מען אנגעטון אזוי ווי מען גייט אין גאס.


דעריבער זאלסטו מחזק זיין דיין ווייב זי זאל נישט גיין אין גאס מיט שטוב קליידער. בפרט די משפחות וואס וואוינען אין שטעטל, זיי בעט איך נאך מער מען זאל גיין אנגעטון אין גאס שיין רייך און איידל, נישט שלעפעריש, לאנג און קלעבעדיג. איך דארף נישט אז די פרויען זאלן אויפקערן די גאסן אין שטעטל מיט די לאנגע קלעבעדיגע שלעפערישע שטוב קליידער.


אין שטוב, פאר די מאן - איז נישט קיין שום פראבלעם צו גיין מיט דעם.


א זיסע יאר.

#1663 - דער אייבערשטער זאל דיר שנעל און גרינג אויסהיילן פון קאראנע
שמחה, אמונה, רפואה, קאראנע וויירוס

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת וזאת הברכה, י"ב תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


אייער זון ... נרו יאיר האט מיר געבעטן איך זאל אייך שרייבן אפאר ווערטער, אביסל חיזוק; היות איר זענט יעצט זייער אפגעשוואכט, איר ליגט אין שפיטאל מיט די מחלה קורונה לא עלינו; דער אייבערשטער זאל אייך שנעל אויסהיילן און שיקן א גאנצע רפואה.


פרובירט מיט אלע כוחות זיך צו שטארקן מיט אמונה אינעם אייבערשטן; נעמט אריין אמונה אין זיך, חזר'ט אייך אז דער אייבערשטער מאכט אלעס, ער פירט אלעס, ער טוט אלעס און עס קען גארנישט פאסירן אן אים, דאס וועט אייך געבן כוחות זיך צו שטארקן אויף די מחלה און איר וועט ווערן אויסגעהיילט. אמונה היילט דעם מענטש, אמונה געבט זייער שטארקע כוחות, מען קען פארנעמען וואס סתם א מענטש קען נישט פארנעמען.


דער הייליגער רבי האט אונז געגעבן אן עצה פטור צו ווערן פון אלע מחלות וחלאים רעים, דורך זיין פרייליך; דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן כה): "מִצְוָה גְּדוֹלָה לִהְיוֹת בְּשִֹמְחָה תָּמִיד", עס איז א גרויסע מצוה צו זיין שטענדיג פרייליך, "וּלְהִתְגַּבֵּר לְהַרְחִיק הָעַצְבוּת וְהַמָּרָה שְׁחֹרָה בְּכָל כֹּחוֹ", מען דארף אוועק נעמען פון זיך די עצבות און מרה שחורה מיט אלע כוחות, "וְכָל הַחוֹלַאַת הַבָּאִין עַל הָאָדָם, כֻּלָּם בָּאִין רַק מִקִּלְקוּל הַשִֹֹּמְחָה", און אלע מחלות און קרענק וואס קומען אויפ'ן מענטש, אלעס קומען פון עצבות און מרה שחורה. דער רבי זאגט ווייטער: "וְגַם חַכְמֵי הָרוֹפְאִים הֶאֱרִיכוּ בָּזֶה, שֶׁכָּל הַחוֹלַאַת עַל יְדֵי מָרָה שְׁחֹרָה וְעַצְבוּת, וְהַשִֹֹּמְחָה הִוא רְפוּאָה גְּדוֹלָה", אויך די דאקטורים זענען מודה אז אלע פראבלעמען און קרענק קומען פון נישט זיין פרייליך, און שמחה איז א רפואה פאר אלע קרענק; ווען א מענטש איז פרייליך - נעמט ער אוועק פון זיך אלע צרות און יסורים.


איך ווארט צו הערן פון אייך גוטע בשורות.

#1662 - לאז דיין ווייב גיין ווי אזוי זי גייט
שלום בית, לבוש

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת וזאת הברכה, י"ב תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


לאז דיין ווייב גיין ווי אזוי זי גייט, מוטשע איר נישט זי זאל זיך טוישן, בעט דעם אייבערשטן דו זאלסט ליב האבן די וועג ווי אזוי זי גייט אנגעטון; בעט דעם אייבערשטן עס זאל זיין חן, דו זאלסט האבן חן אין אירע אויגן און זי זאל האבן חן אין דיינע אויגן.


דער רבי זאגט (ספר המידות, אות חן, סימן ו): "כְּשֶׁתַּעֲבִיר עַל מִדּוֹתֶיךָ, תִּמְצָא חֵן", אז מען איז א ותרן, מען געבט נאך, מען זוכט נישט אויסצופירן - דאס ברענגט חן; דאס איז דער סוד פון שלום בית, ווען ביידע - סיי דער מאן און סיי די ווייב, ביידע געבן נאך איינער פאר'ן צווייטן, מען זוכט נישט אויסצופירן, דעמאלט איז דא חן און אז עס איז דא חן איז שוין אלעס דא דארט.


דאנק דיין ווייב פאר'ן זיך פירן איידל, אין דעם זכות וועט איר האבן קינדער צדיקים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#1661 - זיך אויסקומען מיט די שכנים
בית המדרש, שכנים

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וזאת הברכה, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, גבאי בית המדרש היכל הקודש ירושלים.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


געב אכטונג זיך אויסצוקומען מיט די שכנים. אונזער וועג איז נאר שלום; רעדט צו זיי שיינערהייט אז זיי זאלן מסכים זיין איר זאלט קענען האבן דארט די סוכה, עס איז זיכער דא א וועג מיט שלום.


איך ווארט צו הערן אויב מען קען שוין קומען קיין ארץ ישראל, איך וויל מסדר זיין גבאים ביי אייך אין שול.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1660 - אלע פראבלעמען קומען פון גיין ליידיג
היטן די צייט

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וזאת הברכה, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


זע אז די בחורים וואס זענען געבליבן אין שטעטל זאלן נישט גיין ליידיג; אז דו דארפסט זיי האבן זיי זאלן דיר העלפן בויען די הדפסה וכדומה - קענען זיי דארט זיין, אבער אז דו דארפסט זיי נישט האבן, וויל איך זיי זאלן שוין אהיים קומען, איך וויל נישט זיי זאלן גיין ליידיג.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (כתובות נט:): "הַבַּטָּלָה מְבִיאָה לִידֵי שִׁעֲמוּם, וְלִידֵי זִמָּה", אלע פראבלעמען קומען פון גיין ליידיג.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1659 - וויפיל א פרוי דארף דאווענען
תפילה והתבודדות, חיזוק פאר פרויען, שולד געפילן

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת האזינו ב', ו' תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


פרויען זענען פטור פון דאווענען די תפילות הקבועות, שחרית מנחה און מעריב; פרויען פירן זיך צו זאגן די ברכות אינדערפרי און בעטן אייגענע בקשות, מיט דעם זענען זיי מקיים די מצוה פון דאווענען.


א פרוי וואס האט צייט, זי האט שוין נישט קיין קליינע קינדער אין שטוב און זי וויל דאווענען די תפילות הקבועות - זאל זי דאווענען, ווייל די תפילות פון פרויען איז זייער חשוב אויבן אין הימל.


בנוגע זיך באשולדיגן ווען מען פארגעסט וכו'; דאס איז נישט ריכטיג, זי דארף זיך פרייען יעדעס מאל זי קען אריין כאפן נאך א דאווענען צום אייבערשטן אבער נישט זיך באשולדיגן ווען מען פארפאסט.


שנה טובה.


 

#1658 - צעטיילן די הפסקות
מנהגים, יום כיפור

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת האזינו ב', ו' תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, גבאי בית המדרש היכל הקודש ירושלים.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


ווען צו אנהייבן דאווענען און ווען צו ענדיגן - דאס האט מיט אייך; עס ווענדט זיך אין די מתפללים.


דער עיקר זאלסטו אכטונג געבן נישט צו מאכן קיין לאנגע הפסקה אין איין צו; צעשנייד דעם טאג אויף אסאך שטיקלעך, כדי מען זאל נישט קענען אהיים גיין זיך אראפלייגן וכו'. אנשטאט מאכן איין לאנגע הפסקה בעפאר תפילת מוסף, צעטייל די הפסקה, איין שטיקל פאר מוסף און איין שטיקל פאר מנחה וכו'.


געב א גרוס פאר אלע חברים.


א גמר חתימה טובה.

#1657 - ווי אזוי צו פירן דעם בית המדרש "היכל הקודש"
תפילה והתבודדות, בית המדרש, מנהגים, תעניתים, גבאי, מועדים וזמנים

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת האזינו ב', ו' תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, גבאי בית המדרש היכל הקודש ירושלים.


דו קענסט זיך נישט פארשטעלן דאס גרויסקייט פון זיין א גבאי אין רבינ'ס שול; שטעל זיך פאר דו ביסט משמש דעם הייליגן רבי'ן אליינס, וואלסטו דאך דאס געטון מיט שמחה און זריזות; אז דו ביסט א גבאי אין רבינ'ס שול ביסטו משמש דעם רבי'ן אליינס.


בנוגע די געלט פון פדיון נפש; איך וועל שיקן א שליח צו נעמען דאס געלט.


בנוגע ארויסדינגען דעם בית המדרש וכו'; דאס ווענדט זיך אין אייך, אויב דאס שטערט נישט און עס איז אייך נישט שווער - קענט איר דאס טון, אויף דעם דארפט איר מחליט זיין.


בנוגע ווארטן אויף זמן רבינו תם; אז איר פאררופט זיך 'תלמידי היכל הקודש' דארפט איר האלטן זמן רבינו תם אן קיין דריידלעך, מוהרא"ש זכותו יגן עלינו איז געשטאנען אויף דעם זייער שארף. איר דארפט נישט ווארטן מיט מעריב אויף זמן רבינו תם, איר קענט שוין דאווענען מעריב פאר'ן זמן, אבער הבדלה און א מלאכה טאר מען נישט טון פאר'ן זמן.


אנדערע פאסט טעג קענט איר אויספאסטן פריער, ווייל ביי א דרבנן קען מען מקיל זיין און זיך פארלאזן אויף אנדערע שיטות. אבער ווען עס קומט שבת און יום כיפור איז נישטא קיין פשרות ביי דעם.


בנוגע די בעלי תפילות; איר זאלט נעמען די וואס דאווענען שיין, הארציג און נישט איילעדיג.


א גמר חתימה טובה.

#1656 - דער אייבערשטער ווארט צו הערן די תפילות פון די אידישע פרויען ביי ליכט צינדן
תפילות אויף אידיש, שלום בית, שבת קודש, ליכט צינדן, תפילות פון פרויען, שבת תשובה

בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש פרשת האזינו ב' - תשובה, ז' תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 לכבוד מרת ... תחי'.


די שבת איז זייער א גרויסע שבת, עס איז די ערשטע שבת פונעם נייעם יאר; דעם שבת רופט מען 'שבת תשובה' ווייל אלע טוען יעצט תשובה, מען גייט אוועק פון די אלטע וועג און מען קערט זיך צוריק צום אייבערשטן.


דעריבער בעט איך אייך זייער איר זאלט אויפנעמען דעם שבת מיט א שמחה, מיט א שטארקע פרייליכקייט; עס זאל אייך גארנישט אנגיין. לאזט נישט אריין די נישט גוטע אין שטוב, דער רבי זאגט (ספר המידות, אות מריבה, סימן סו): "בִּמְקוֹם מְרִיבָה שָׁם הַשָּׂטָן", די נישט גוטע קומען דארט וואו מען קריגט זיך; לאזט נישט אריין דעם שטן אין שטוב, זייט מותר, זייט מוחל, זייט ווייעך - בפרט צו אייער מאן, וועט דער אייבערשטער קומען אין שטוב, עס וועט זיין א פלאץ פאר השראת השכינה.


ווען איר צינדט אן די שבת ליכט פונעם נייעם יאר זאלט איר בעטן ביי די ליכט פאר אייך, פאר אייערע דורות און פאר אלע אידן. פרויען ווייסן נישט און טראכטן נישט וואס פאר א כח זיי האבן; ווען זיי צינדן אן די ליכט צינדן זיך אן אלע הימלען און דער אייבערשטער שטייט און ווארט צו הערן די תפילות זייערע.


איך שרייב אייך א קליינע תפילה וואס איר זאלט בעטן און איר זאלט צולייגן צו דעם תפילה אייערע אייגענע תפילות:


"הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער, הֶעלְף מִיר אַז דִי נֵייעֶ יָאר זָאל זַיין אַ גֶעזוּנְטֶע יָאר, אַ גְלִיקְלִיכֶע יָאר; אַ יָאר פוּן שִׂמְחָה, אַ יָאר פוּן יְשׁוּעוֹת, אַ יָאר וָואס מִיר וֶועלְן אוֹיסְגֶעלֵייזְט וֶוערְן - יֶעדֶער אֵיינֶער פוּן זַיין פְּרִיוַואטֶע צָרוֹת אוּן אַלֶע אִידְן אִינְאֵיינֶעם וֶועלְן אוֹיסְגֶעלֵייזְט וֶוערְן בִּכְּלָלִיּוֹת. הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער הֶעלְף מִיר עֶס זָאל זַיין נָאר שָׁלוֹם אִין אוּנְזֶער שְׁטוּבּ, הֶעלְף אוּנְז מִיר זָאלְן זִיךְ לִיבּ הָאבְּן, מִיר זָאלְן אוֹיפְצִיעֶן דִי קִינְדֶער זָאלְן זַיין עֶרְלִיכֶע אִידְן"; אזוי זאלט איר צולייגן אייערע אייגענע תפילות.


א פרייליכן שבת.


א גמר חתימה טובה.

#1655 - מסדר זיין דעם קיבוץ ראש השנה אין שטעטל
שטעטל, ראש השנה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת האזינו א', כ"ח אלול, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך בין יעצט אויפ'ן וועג קיין אמסטערדאם, איך ווייס נישט וואו דו געפונסט זיך.


ווען דו זעסט דעם בריוו זאלסטו מיר רופן, איך וויל רעדן מיט דיר אפאר זאכן בנוגע אונזער קיבוץ אין שטעטל אויף דעם ראש השנה.


פארבינד זיך מיט האברך ... נרו יאיר, באשטעל זעקס הונדערט האנטוכער פאר ראש השנה; עס גייט זיין מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף אסאך תלמידים.


איך ווארט דו זאלסט מיר רופן.

#1654 - יישר כח פאר'ן צושטעלן עסן פאר די געשטראנדעטע אידן אין מאלדאווא
הכרת הטוב, ראש השנה, זכותים, חסד

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת האזינו ב', ד' תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד הרב ... נרו יאיר, שליח חב"ד במאלדאווא.


איך וויל אייך דאנקען פון טיפעניש פון מיין הארץ פאר די גרויסע טובה וואס איר האט געטון מיט מיינע תלמידים וואס זענען געבליבן שטעקן אין לופט פעלד אין מאלדאווא; איר האט זיי געברענגט עסן, איר האט אוועק געגעבן אלע אייערע עסן וואס איר האט זיך אנגעגרייט פאר אייער יום טוב.


דערמיט האט איר מקיים געווען וואס דער אלטער רבי זאגט (לקוטי תורה פרשת ראה לב, ב) א משל צו א גרויסער קעניג וואס זיצט אין א מעכטיגע פאלאץ, דעמאלט קענען נישט צוקומען צו אים פשוט'ע מענטשן, עס איז נישטא קיין וועג צוצוקומען צום קעניג, אבער ווען דער קעניג איז אין פעלד, דעמאלט קענען אלע צוקומען צום קעניג, דעמאלט שמייכלט דער קעניג צו יעדן איינעם. זאגט דער הייליגער בעל התניא, אז חודש אלול איז דער אייבערשטער אזוי ווי א קעניג אין פעלד, דעמאלט איז א צייט ווען יעדער איינער באקומט א שמייכל פונעם קעניג, אן קיין אונטערשייד ווער מען איז; דאס האט איר געטון, איר זענט געקומען אין לופט פעלד טון חסד מיט די זיבעציג מענטשן, זיי געברענגט דריי סעודות - צוויי מאל פרישטאג און נאכטמאל, איר האט זיך געטראפן מיט'ן קעניג אין פעלד, דאס וועט אייך זיין א גרויסע זכות יעצט ווען מען פארשרייבט וואס וועט זיין דעם קומענדיגן יאר.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן א שנה טובה ומבורכת, איר און אייער גאנצע משפחה; איר זאלט ווייטער קענען טון גוטס.


א גמר חתימה טובה.

#1653 - אויסזאגן תהלים ביים ציון פון מוהרא"ש, אן אויסרעדן
כיבוד אב ואם, תהלים, מוהרא"ש, חסידות

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת האזינו ב', ד' תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז איר שטארקט זיך מיט'ן הייליגן רבינ'ס עצות, בפרט אין די מצוה פון כיבוד אב ואם.


מען האט זיך נישט וואס צו שעמען מיט עלטערן; דער רבי לערנט אונז מיר זאלן טון די מצוות פונעם אייבערשטן מיט שמחה, מיט פרייליכקייט. מען זעט דאס באשיינפערליך ווי ברסלב'ער חסידים זענען מכבד טאטע מאמע אויסנאם שיין; מען רעדט שיין, מען ענטפערט נישט.


בנוגע אייער פראגע וועגן אויסרעדן וכו'; מוהרא"ש האט מבטיח געווען אז אויב מען וועט זאגן תהילים ביי זיין ציון וועט ער נישט רוען ווי לאנג דער בחור אדער מיידל וועלן טרעפן זייער זיווג, זאלט איר זאגן גאנץ תהילים אן אויסרעדן.


בנוגע געבן די הענט וכו'; העכער די ניין יאר דארף מען שוין אכטונג געבן.


א גמר חתימה טובה.

#1652 - יישר כח פאר'ן אונז אויפנעמען אזוי שיין אין אומאן
הכרת הטוב, אומאן, סיום הש"ס

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת האזינו ב', ד' תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי', אומאן.


איך וויל זיך באדאנקען פאר'ן מיר אפווארטן מיט פיינע געשמאקע עסן אין אומאן; ווען מיר זענען אנגעקומען אין אומאן זענען מיר געווען זייער הונגעריג, מיר זענען געפארן פון איין מינוט אויפן צווייטן, מיר האבן זיך נישט געקענט געהעריג אנגרייטן עסן, מיר האבן זיך זייער מחי' געווען מיט די נאכטמאל.


איך האב געזאגט פאר אייער מאן אז איך וועל מאכן צייט פאר אייך צו קומען רעדן, אבער דער אייבערשטער האט געפירט אז איך האב זיך געדארפט צוריק קערן.


איך ווארט די גרעניץ זאל זיך עפענען, איך וועל אם ירצה ה' קומען מיט מיין זון פאר ער ווערט זיבן יאר כדי צו באקומען די הבטחה וואס דער רבי האט מבטיח געווען (חיי מוהר"ן, סימן תקיז): "אֲנִי בָּטוּחַ בְּהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ, שֶׁכָּל תִּינוֹק שֶׁיָּבוֹא לְפָנַי קוֹדֶם שֶׁיַּגִּיעַ לְבֶּן שֶׁבַע שָׁנִים, בְּוַדַּאי יִהְיֶה נָקִי מִן הַחֵטְא עַד יוֹם חֲתֻנָּתוֹ", איך זאג צו פאר יעדעס קינד וואס וועט קומען צו מיר פאר די זיבן יאר אז ער וועט גיין צו זיין חתונה מיט א ריינע העמד; וועל איך קומען צו אייך אויף א באזוך.


אויך האט אייער מאן געוואלט מאכן א סיום הש"ס, איך האב אים געזאגט ער זאל אנהייבן נאכאמאל ש"ס און אויסווארטן אויפ'ן סיום; איך וויל זיין ביי זיין סיום הש"ס.


א גמר חתימה טובה.

#1651 - די גרויסע זכות פון מסדר זיין דעם טעלעפאן ליין
הפצה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת האזינו ב', ד' תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, קרית ברסלב.


מן הסתם האסטו זיך פארגענומען לכבוד דעם נייעם יאר מער עוסק צו זיין אין הפצה - פארשפרייטן די זיסע ליכטיגע עצות פון הייליגן רבי'ן פאר אנדערע.


איך וויל וויסן אויב דו ביסט וויליג איבערצונעמען מסדר זיין די האטליין קול ברסלב - סיי די מענער האט ליין און סיי די פרויען האט ליין, גרינגער צו מאכן פאר ... נרו יאיר ער זאל קענען מער עוסק זיין אין שרייבן קונטרסים וכו'.


עס וועט זיין פאר דיר א גרויסע זכות; צענדליגער טויזנטער מענטשן זענען זיך מחזק יעדן איינציגסטן טאג מיט'ן האטליין, דאס איז א זכות הרבים וואס מאכט זיך נישט יעדן טאג.


לאז מיר וויסן ווי שנעלער.


א גמר חתימה טובה.

#1650 - מ'דארף נישט דערציילן אז מ'האט חיות פון רבי'ן
תהלים, חסידות ברסלב, מחלוקת

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת האזינו ב', ד' תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איר זאלט קיינעם נישט דערציילן אז איר נעמט אייער גאנצע חיות פון רבי'ן, וואס דארפט איר זיך זוכן מחלוקת? ענדערש זאלט איר ווייטער לעבן מיט די עצות אן דעם וואס מען זאל וויסן דערפון, אזוי וועט איר נישט האבן קיין מחלוקת.


אויב מען וועט זיך דערוואוסן אז אייער גאנצע חיות איז פון הייליגן רבי'ן - איז אויך גארנישט; נישטא פון וואס מורא צו האבן, ווי לאנג מען טוט נישט קיין שלעכטס איז נישטא וואס מורא צו האבן.


זאגט א יעדן טאג תהילים, פרובירט צו זאגן יעדן טאג דעם יום תהילים וועט איר זיך שפירן זייער שטארק; ווען מען זאגט תהילים שפירט מען זייער נאנט צום אייבערשטן, דעמאלט פאלן אוועק אלע פחדים.


א גמר חתימה טובה.

#1649 - ברענגען כפרות און פארקויפן ד' מינים אין שטעטל
שטעטל, סוכות, יום כיפור

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת האזינו ב', ד' תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, קרית ברסלב.


איך וויל זייער דו זאלסט פארקויפן אין שטעטל די ד' מינים; פארבינד זיך מיט האברך ..., ער וועט דיר פארבינדן מיט סוחרים און דיר אויסלערנען ווי אזוי צו פארקויפן. עס קען זיין אז די יאר וועלן די רווחים נישט זיין גרויס, דאך וויל איך דו זאלסט עס מאכן; אויב דו וועסט האבן שאדן נעם איך עס אויף מיר.


אויך זאלסטו ברענגען כפרות אין שטעטל.


נעם דיר האברך ..., ער זאל דיר העלפן מיט אלעס וואס דו טוסט.


זיי מודיע אז ערב יום כיפור אינדערפרי וועט די בית המדרש און די מקוה זיין פארשפארט, די מקוה וועט זיין אפן פאר פרויען; זע עס זאל זיין בצניעות, מענער זאלן נישט זיין דעמאלט אין בית המדרש.


מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף וועל איך זיין יום הקודש אין שטעטל און יום טוב סוכות - די ערשטע טעג און די צווייטע טעג - וועל איך זיין אין וויליאמסבורג.


א גמר חתימה טובה.

#1648 - באצאלן אלע איינגעשטעלטע נאך בעפאר יום הקדוש
שכר לימוד, מוסדות, גניבה, יום כיפור

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת האזינו ב', ד' תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער חבר ... נרו יאיר.


איך בעט דיר זייער, זאלסט זיך שטארקן מיט אלע כוחות ווייטער צו העלפן די מוסד. איך וויל אזוי שטארק באצאלן יעדן מלמד און יעדע טיטשער און יעדע איינגעשטעלטער נאך בעפאר יום הקדוש, איך וויל קענען זאגן ביים דאווענען: "לְמַעַן נֶחְדַּל מֵעֹשֶׁק יָדֵינוּ".


איך בעט דיר זייער, העלף מיר; גיי ארויס פון דיין קטנות המוחין, דו קענסט מיר העלפן, דו האסט די כוחות. העלף מיר ברענגען שכר לימוד, העלף מיר ברענגען שטאטישע פראגראמען, לאמיר באצאלן נאך פאר יום הקדוש פאר אלע איינגעשטעלטע וואס ארבעטן מיט אזא איבערגעגעבנקייט.


איך ווארט צו הערן פון דיר.


א גמר חתימה טובה.

#1647 - די איבערלעבענישן פון ראש השנה שנת תשפ"א
הפצה, שטעטל, אומאן, ראש השנה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת האזינו א', כ"ח אלול, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר.


איך האב נישט געקענט רעדן מיט דיר, איך האב געדארפט ארויפגיין אויפ'ן פליגער; יעצט זיצנדיג אויפ'ן פליגער האב איך אפאר מינוט, וועל איך דיר שרייבן וואס עס גייט פאר.


פון ווען עס איז פארשפארט געווארן די גרעניץ אריינצוקומען קיין אוקריינא האב איך זיך מתבודד געווען וואו צו זיין ראש השנה, ביז דער אייבערשטער האט מיר געגעבן די מחשבה צו זיין אין קרית ברסלב ליבערטי, אין א שטעטל וואו אלע לעבן און אטעמען דעם רבי'ן, א פלאץ וואו אלע - יעדער איינער באזונדער, מענער, פרויען, קינדער - אינגלעך, מיידלעך און בחורים - זענען עוסק אין הפצה, נישטא קיינער אין שטעטל וואס האט נישט א חלק אין הפצה, פארשפרייטן די זיסע געשמאקע עצות פון רבי'ן פאר די וועלט (איך וועל דיר נאך שרייבן אין א באזונדערע בריוו יעדע משפחה, מאן, ווייב און קינדער - וואס זיי טוען פאר הפצה).


ווייל דאס ווייסטו דאך אז דער רבי געפונט זיך נאר דארט וואו מען רעדט פון אים, וואו מען פאלגט אים; דאס האבן מיר געהערט אלע יארן אינאיינעם פון מוהרא"ש זכותו יגן עלינו, דער רבי איז נאר אין א פלאץ וואו מען פאלגט אים. און טאקע דערפאר איז מוהרא"ש נישט געקומען קיין אומאן ווען די גרעניץ האט זיך געעפנט, אין די יארן תשמ"ט, תש"נ און תשנ"א, ווייל מוהרא"ש האט געוואלט דאווענען מיט אנשי שלומינו תלמידי היכל הקודש וואס פאלגן דעם רבי'ן און דעריבער איז מוהרא"ש נישט געקומען די פאר יאר, מוהרא"ש האט געמאכט דעם קיבוץ אין יבנאל "עיר ברסלב".


גלייב מיר טייערער ברודער, איך האב זיך אזויפיל מתבודד געווען אויף דעם פרט במשך די אלע וואכן פון ווען מען האט פארשפארט די גרעניץ, ווען מען האט מיר כסדר געזאגט אז עס איז דא א וועג אריין פאר מיר, 'זאל איך גיין? זאל איך בלייבן מיט אנשי שלומינו?' דאס האט זיך מיר געדרייט אין מיין מחשבה, 'יא פארן? נישט פארן?' מיר זענען געשטאנען און געווארט אפשר דאך וועט זיך עפענען די גרעניץ...


פארגעס נישט אז די וואכן צווישן זומער און ראש השנה זענען זייער וויכטיגע וואכן; מיר הייבן אן די יאר אין חדר און אין סקול. היינט האבן מיר שוין אין ניו יארק דריי תלמוד תורה'ס - אין וויליאמסבורג, אין ליבערטי און יעצט האבן מיר געעפנט א פרישע חדר אין קרית יואל; נאכדעם די מיידל סקול - אין שטאט און אין שטעטל, דאס אליינס צו פירן איז שוין גענוג און נאך אנצופולן די צייט; נאכדעם ליגט אויף מיר גאר אסאך, און אין די צייט האט זיך מיר א גאנצן צייט געפרעגט: 'פארסט אליינס? פארסט יא? בלייבסט?' אויך יעדע מינוט האט א צווייטער גערופן: 'זאל איך פארן? זאל איך זיך שווערצן? זאל איך טון אזוי? זאל איך טון אנדערש?'


געלויבט דעם אייבערשטן אז מיר האבן דעם רבי'ן, מיר האבן רבי נתן און מוהרא"ש זכותם יגן עלינו וועלכע האבן אונז געגעבן אזא שיינע מתנה "התבודדות", דאס קלארט אויס דעם מענטש ער זאל וויסן וואס ער האט צוטון; א נס אז מיר האבן די תרופה, די מעדעצין, אן דעם מעדעצין וואלטן מיר געדארפט נעמען אנדערע מעדעצין וכו' צו בארואיגן דעם מח, צו פארענטפערן די ספיקות.


נעבעך די מענטשן וואס ווייסן נישט פון די מתנה פון "התבודדות"; זיי נעמען שארפע מעדעצין, דראגס רחמנא לצלן, דאס ברענט אויס די מח מחשבה ביז דאס הרג'עט זיי; וואלטן זיי געוואוסט אז די זיסע גרינגע היילונג, די זיסע גרינגע וועג ארויס פאר פראבלעמען איז "התבודדות" - זיך אויסשמועסן מיט'ן אייבערשטן אלע ספיקות, אלע בלבולים, אלע מחשבות וכו' - וואלט מען דורכדעם געווארן א רואיגער באזעסענער מענטש.


נחזור לענינינו, אלץ איז מיר אריין געקומען די מחשבה 'בלייב די יאר מיט אנשי שלומינו, מאך דעם קיבוץ אין קרית ברסלב', ביז עס איז געווארן נענטער און נענטער צו ראש השנה, עס איז אלץ געקומען שמועות אז אט אט עפנט אוקריינא צוריק אירע גרעניצן, מען גייט קענען פארן און זיין אין אומאן; אויף דעם האבן מיר געווארט און געהאפט.


א' סליחות אינדערפרי האב איך באקומען א הודעה פון א תלמיד הישיבה וואס וואוינט היינט אין ארץ ישראל, ער איז שוין געקומען קיין אומאן פאר דריי וואכן צוריק בעפארן פארשפארן די גרעניץ, אז ער האט א וועג פאר מיר צו קומען, איך האב זיך נישט וואוסנדיג געמאכט און נישט געענטפערט זיין הודעה, נאכדעם האט ער מיר געשריבן "יש לי דרך להכניס את הראש ישיבה וכל הקהלה" - איך האב א וועג אריינצוברענגען דעם ראש ישיבה מיט די גאנצע קהלה; דאס האט מיר געמאכט איך זאל אים אויפהייבן דעם טעלאפאן, זיין בקשר מיט אים. און ער האט געזאגט נאכאמאל און נאכאמאל מיט א זיכערקייט "יא יא, עס איז דא א וועג", "אויב אזוי - זאג איך אים - גייען מיר אלע, אפילו עס איז א שווערע וועג, א דרך לא דרך, א וועג וואס איז נישט קיין גראדע לייכטע וועג וכו' וכו', אפילו עס קאסט שווערע געלטער, יעדער מענטש דארף באצאלן אפאר טויזנט דאלער אויסער די טיקעט, אבער אז דער רבי האט געהייסן קומען קיין אומאן ראש השנה - גייען מיר, אפילו עס איז שווער, אפילו עס איז מסירות נפש".


 איך בין ארויסגעפארן זונטאג נאכמיטאג 5:30 ווען דריי אזייגער האב איך נאכנישט געוואוסט אז איך פאר; מיט די גרעסטע מאס איילעניש בין איך געפארן קיין נוארק, א גאנצע וועג זענען מיר געווען בפחד אויב מיר וועלן מצליח זיין אריין צו קומען קיין אוקריינא.


אזוי ווי מיר זענען אריין געקומען קיין אוקריינא דורך אדעסא בין איך געווען פון איין זייט זייער פרייליך, א גאנצע וועג האבן מיר געזינגען "אומאן אומאן, ראש השנה", פון די אנדערע זייט האט מיר געוויינט מיין הארץ פארוואס מיינע קינדער, מיינע תלמידים - קענען נישט קומען.


איך האב זיך פארבינדן מיט דעם וואס האט מיר צוגעזאגט אז עס איז דא א וועג וכו', מען שיקט מיר צו דעם, צו יענעם - ביז אלע זאגן אז די וועג פון אדעסא האט זיך אויך פארמאכט, די אוקריינער זענען זייער ווילד, זיי זוכן צו כאפן דער וואס ברענגט אריין מענטשן צום רבינ'ס ראש השנה.


   מיר האבן זיך פארבינדן מיט דעם מענטש וואס האט אונז ערלעדיגט די וועג אריין, מיר האבן זיך געטראפן מיט אים; איך האב זיך געבעטן ביי אים ער זאל מיר געבן א וועג אריין, מיר האבן אויסגעארבעט א וועג פאר אלע תלמידים אריין צו קומען (יעצט קען איך נאכנישט שרייבן פרטים).


למעשה האט זיך אויסגעשטעלט אז אלעס איז געווען פארהאקט און פארקלאפט און אלע זענען געבליבן אינדרויסן. איך בין געווען ביים ציון און זייער אסאך געוויינט, איך האב זיך גוט אויסגעגאסן מיין הארץ און זיך אסאך מתבודד געווען, ביז עס איז מיר געבליבן איך זאל זיך צוריק קערן צום ערשטן פלאץ; זיין אין קרית ברסלב מיט אנשי שלומינו.


טייערער ..., איך בין זייער אויסגעמאטערט, איך וועל נאך רעדן מיט דיר.


דער אייבערשטער זאל אננעמען די הונדערטער טויזנטער תפילות וואס מיר אנשי שלומינו האבן מתפלל געווען און אננעמען אונזער שלאפלאזע נעכט, אונזער גלות ליידן, אונזער מסירות נפש און אונזער ווילן און דאס לייגן אויפ'ן וואגשאל ווען מען גייט אונז דן זיין און דאס איז ווי מיר זענען אין אומאן.