בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#31 - אן אינטערעסאנטע וועג פון שפילן צווישן די קינדער
קינדער, חינוך הילדים, מוסדות, אמונת חכמים, נחת

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת יתרו, ל"א שובבי"ם, י"ז שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי


דיין מלמד נרו יאיר געבט מיר איבער זייער גוטע גרוסן, אז דו לערנסט און דו פירסט זיך מיט יראת שמים.


אויך האט ער מיר דערציילט זייער א שיינע זאך פון דיר, דו האסט אריינגעברענגט אן אינטערעסאנטע וועג פון שפילן צווישן די קינדער; איינער לויפט נאך די קינדער ביז ער געבט יענעם א ריר אן, און אויב יענער קען גלייך אויסשרייען א נאמען פון א צדיק - קען ער ווייטער לויפן. דער מלמד זאגט מיר, א גאנצע הפסקה הערט מען קינדער טאנצן און שפרינגען און שרייען נעמען פון צדיקים. איינער שרייט: "דער הייליגער חתם סופר!" א צווייטער שרייט: "דער הייליגער בעל שם טוב!" "דער הייליגער צאנזער רב!" עס איז א מחי' צו הערן ווי די קינדער לעבן בשעת'ן שפילן מיט צדיקים.


שטארק זיך מיט דיין עבודת הקודש.

#30 - דער צדיק העלפט דעם מענטש טרעפן וואס ער האט פארלוירן
צדיקים, אמונת חכמים

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת בא, י"ח שובבי"ם, ג' שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ...


איך האב ערהאלטן די פראגע.


דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן קפח): "דַּע, שֶׁצָּרִיךְ לִנְסֹעַ לְהַצַּדִּיק לַחֲזֹר עַל אֲבֵדָתוֹ", וויסן זאלסטו, מען דארף פארן צום צדיק אויפצוזוכן און צוריק באקומען אלעס וואס מען האט פארלוירן, "כִּי קֹדֶם שֶׁיּוֹצֵא הָאָדָם לַאֲוִיר הָעוֹלָם", ווייל איידער מען ווערט געבוירן, "מְלַמְּדִין", לערנט מען מיט'ן מענטש, "וּמַרְאִין לוֹ כָּל מַה שֶּׁצָּרִיךְ לַעֲשׂוֹת וְלַעֲבֹד וּלְהַשִּׂיג בְּזֶה הָעוֹלָם", און מען ווייזט אים אלעס וואס ער האט צו טון דא אויף די וועלט, "וְכֵיוָן שֶׁיָּצָא לַאֲוִיר הָעוֹלָם מִיָּד נִשְׁכַּח מֵאִתּוֹ", און ווען מען ווערט געבוירן - קומט דער מלאך, ער געבט א פליק דעם קינד און מען פארגעסט אלעס. דעמאלט פארלירט מען אלעס, מען פארגעסט אלעס, און ווען מען ווערט עלטער הויבט זיך אן די עבודה פון זוכן און טרעפן אלעס וואס מען האט פארלוירן. אבער וויבאלד דער מענטש ווייסט דאך נישט וואס ער האט פארלוירן און וואס עס פעלט אים, דארף מען פארן צום צדיק, ער זאל ווייזן דעם מענטש וואס ער האט פארלוירן, און דער צדיק העלפט דעם מענטש טרעפן אלע זיינע אבידות, עיין שם.


מענטשן גייען און קומען, טוען און מאכן, מען ווייסט נישט 'פארוואס בין איך באשאפן געווארן? וואס איז מיין ציל אין לעבן?' אבער ווער עס ווערט מקורב צום הייליגן רבי'ן און הויבט אן פאלגן די עצות בתמימות ופשיטות, ער איז זיך מתבודד צום אייבערשטן, ער שמועסט מיט'ן אייבערשטן, מיט די צייט עפנט זיך אויף די אויגן, מען הויבט אן שפירן א טעם אין לעבן, מען פארשטייט שוין 'מה חובתי בעולם, וואס טו איך אויף די וועלט? מיין פליכט איז איך זאל אנערקענען און טרעפן דעם אייבערשטן אין יעדע זאך, און שטענדיג טראכטן פונעם אייבערשטן'. די מענער לערנען כל התורה כולה און די ווייבער העלפן די מענער זיי זאלן קענען לערנען, מען פילט זיך אן מיט הייליגקייט ביז מען באקומט צוריק אלעס וואס די נשמה האט געלערנט און פארשטאנען איידער זי איז אראפגעקומען אויף די וועלט.


דער רבי זאגט ווייטער: "אַךְ הַצַּדִּיק אֵינוֹ מֵשִׁיב לוֹ הָאֲבֵדָה עַד שֶׁיִּדְרְשֶׁנּוּ אִם אֵינוֹ רַמַּאי וְשַׁקְרָן", דער צדיק געבט נישט גלייך צוריק דעם מענטש אלעס, נאר נאכן אים אויספארשן אויב ער איז נישט קיין ליגנער, אזוי ווי די הלכה איז; מען גייט קודם אריבער שווערע נסיונות, און אויב מען דערהאלט זיך - איז מען זוכה צו שיינע זאכן.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן נישט אפלאזן דעם רבי'ן, מיר זאלן פאלגן דעם רבי'ן ביז מיר וועלן זוכה זיין משיג צו זיין אלעס וואס די נשמה האט משיג געווען איידער זי איז אראפ אויף די וועלט, דורך ריבוי התבודדות ותפילה.

#29 - שטארקט אייך און שטארקט די לערערינס צו געבן א גוטע חינוך
לערערין, סקול, חינוך הילדים, הפצה, יבנאל, מוסדות, דרך ארץ, שטעטל, מוהרא"ש, אמונת חכמים, ראש ישיבה

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת בשלח-שירה, כ"ו שובבי"ם, י"ב שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מרת ... תחי', מנהלת בית פיגא ליבערטי


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


יעצט וועט איר זען אז דאס איז אזוי ווי מוהרא"ש זאגט, ווען די מאמע איז פרייליך - זענען די קינדער פרייליך, און ווען די מאמע איז דערביטערט - זעט מען עס גלייך אויף די קינדער. די מיידל ... איז א גרויסע רחמנות, ביטע רעדט מיט איר רחמנות'דיג; ווייל איר מאמע גייט אריבער יעצט א שווערע צייט, זי איז נישט צופרידן מיט זיך וכו' וכו', און דאס קלאפט גלייך אויס אויף די קינדער. זי איז א גוט קינד, וואס זאל זי טון, וואס קען א קינד טון ווען די מאמע איז נישט מסודר וכו'; דאס קינד פארלירט די מח, הויבט אן טון אינטערעסאנטע זאכן, חוצפה'דיגע זאכן וכו'; איך בעט אייך, רעדט צו די לערערינס זיי זאלן רחמנות האבן אויפן קינד.


(פארשטייט זיך אז אלעס דארף זיין העכסט פריוואט, די לערערינס קענען נישט רעדן פון דעם; סיי פון דאס קינד און סיי פון די מאמע, וד"ל).


בנוגע די מיידל ... תחי', אז זי ווערט נערוועז אז מען רעדט אין סקול צופיל פון רבי'ן, מוהרא"ש און ראש ישיבה; עס איז נישט קיין פראבלעם, זי דארף נישט דא בלייבן, קיינער צווינגט נישט דא צו לערנען, זי קען צוריקגיין צו איר סקול. ברוך השם אונזערע קינדער רעדן פון אמונת חכמים, און זיי ווערן נערוועז פון וואס מען רעדט צווישן מיידלעך אין אנדערע סקולס, מען דארף נישט רעדן צו די מיידלעך זאלן רעדן ווייניגער פון רבי'ן און פון דער ראש ישיבה.


מוהרא"ש פלעגט שטענדיג זאגן אין יבנאל, קיינער מוז נישט דא זיין, מוהרא"ש פלעגט זיך אויסדרוקן, עס איז דא צוויי וועגן ארויס צו פארן פון יבנאל, אז ווער עס איז נישט צופרידן זאל קענען ארויספארן פון ביידע זייטן. דאס זעלבע איז אין שטעטל, עס איז דא בערך אכט וועגן ארויס צו פארן; צוויי וועגן פון טווין ברידזש, צוויי וועגן ארויס פון אלד מאנטיסעלאו, דענמען, איסט מאנגאפ, גארדן האוז, און קראס פארם, און ווער עס ווערט נערוועז אז מען רעדט דא פון ראש ישיבה, ווער עס ווערט נערוועז פון אונזער קהילה - קען אויסוועלן וואס פאר א וועג ארויס צו פארן.


נאכן צאמקום האט מען געמאכט א געים, ווער עס קען זאגן פון וואס זיי ווערן נערוועז, זאגט איינער אז זי ווערט נערוועז פון די מענטשן וואס רעדן אזוי סאך פון ראש ישיבה. עס דארף נישט זיין קיין פראבלעם, אונזער קהילה איז נישט געמאכט צו ווערן נערוועז, אין ישיבה האב איך אויך בחורים וואס רעדן א גאנצן טאג פון הפצה און בחורים זאגן אז זיי ווערן נערוועז פון רעדן אזויפיל פון הפצה, זאג איך זיי: "נערוועז דארף מען ווערן ווען מען רעדט פון פאליטיק אדער פון געלט, ווי קען מען רעדן אזוי סאך פון געלט און פון שיינע קארס"; זאגט די מיידל: "א שאד צו זיין דא און ווערן נערוועז, עס איז דא אזויפיל שיינע פלעצער וואו צו זיין".


בנוגע שיקן די שיעורים פון בית פיגא וויליאמסבורג; איך וועל רעדן צום מנהל ר' מרדכי נרו יאיר ער זאל שיקן די שיעורים פאר בית פיגא אין שטעטל.


בנוגע די לערערין וואס האט נישט קיין כח צו קומען ...; איך מיין זי דארף נאר אביסל חיזוק. עס איז אייער פליכט צו געבן די לערערינס גוטע ווערטער, דאס איז די וויכטיגסטע זאך פון א מנהלת; מיט אפאר גוטע ווערטער באקומען זיי כח און זיי וועלן טון א גוטע ארבעט מיט די גאנצע הארץ.


די חדר אין שטעטל דארף נאך א מנהל, איך ווארט דער מנהל ר' מרדכי אינדיג זאל זיך ארויסציען אהין, די מלמדים האבן נישט ווער עס זאל זיי העלפן, ווען א קינד איז חוצפה'דיג האט ער נישט וואו צו שיקן דעם קינד. נעכטן האט א מלמד צוגעכאפט די גלעזער פון א קינד ווייל ער איז געווען נישט דרך ארץ'דיג, ווען איך האב דאס געהערט האב איך געבעטן דעם אייבערשטן: "רבונו של עולם, ווי בין איך דא? וואס איז דא?" אויך האט א מלמד גע'קנס'עט א קינד מיט נישט אהיימגיין פון חדר ווייל ער איז נישט דרך ארץ'דיג, דאס איז נישט נארמאל; דאס איז נישט קיין קנס און דאס טוט מען נישט, איך האף אז ביז זומער וועט זיין א מנהל און זאכן וועלן ווערן מסודר.


זייער גוט אז מען האט צעטיילט די צוויי מיידלעך ... מיט ..., די עלטערן פון משפחת ... זענען אביסל ברוגז, זיי מיינען אז מיר ווילן זיך ספעציעל פארלייגן אויף זייער טאכטער; וואס קען מען טון? נישט אלע עלטערן ווייסן ווי אזוי עס ארבעט חינוך, עלטערן פאלן פאר די קינדער ווען זיי זעען טרערן. איך שרייב עס אייך, איר זאלט וויסן אז די מאמע מיינט אז איר האט עפעס אויף איר קינד, איז אויב איר קענט רעדן מיט די מאמע - זאלט איר רעדן. אזוי אויך מרת ... האט זייער געשריגן אויף די לערערין מרת ... אז זי האט פיינט איר טאכטער. איך ווער אזוי צעמישט, איך ווייס שוין נישט ווער איז די קינד און ווער דארף זיין די מאמע... איך מיין מען זאל מאכן סקול פאר די עלטערן, זיי אויסלערנען מידות טובות און הכרת הטוב.


איך בעט אייך זייער מרת ... תחי', שטארקט אייך און שטארקט אלע טיטשערס זיי זאלן אריינלייגן אין די קינדער אמונה, יראת שמים און מידות טובות, און נישט שוואך ווערן פון גארנישט.


א גוט שבת.


איך האף צו קומען אין בית פיגא קומענדיגע וואך.

#28 - די שטיבער וואס מען לאכט אויף ערליכע אידן, פאלן די קינדער אוועק
שלום בית, צדיקים, וויכוחים, היכל הקודש, מוהרא"ש, אמונת חכמים, שבת טיש, ליצנות

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת וארא, י"א שובבי"ם, כ"ה טבת, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב הנאה פון דיר אז דו האסט שכל צו וויסן ווי צו גיין צווישן די טראפן; פון איין זייט נישט רעדן צו דיין ווייב קעגן אירע עלטערן, און פון די אנדערע זייט זאגסטו פאר דיין ווייב אז ביי ענק אין שטוב זאל מען נישט חוזק מאכן פון קיין ערליכע אידן. אירע עלטערן האלטן זיך פאר עכטע (מלשון אחטא) תלמידי היכל הקודש, זיי מאכן חוזק ביי אלע סעודות פון די תלמידים פון מוהרא"ש וואס זענען זיך מוסר נפש צו העלפן אידישע קינדער.


איך וויל פרעגן די אלע לצים, איר טוט דאך דאס זעלבע וואס מען האט געטון אלע יארן מיט מוהרא"ש; אלע יארן האט מען געשריגן אויף אונז: 'היתכן זיך נעמען א מורה דרך, מען טאר נישט גיין צו מפורסמים, נאר דער רבי און נאר רבי נתן', אבער מיר האבן זיך נישט צוטון געמאכט פון די לצים, מיר האבן געקוקט 'ווער איז אונז מחזק צו נעמען דעם רבי'ן און רבי נתן'; וויל איך פארשטיין, וואס איז יעצט ווען עס וואקסט אויף א נייעם דור וואס האט נישט זוכה געווען צו זיצן ביים טיש פון מוהרא"ש, טארן זיי נישט האבן ערליכע אידן וואס זאלן זיי מחזק זיין? דאס איז היכל הקודש? דאס איז מוהרא"ש?!


א שאד צו טענה'ן, א שאד גיין אין ויכוחים; נעם דיר דעם כלל, די שטובער וואס מען לאכט אויף ערליכע אידן - פאלן די קינדער אינגאנצן אוועק פון אידישקייט, די שטובער וואס דער שבת טיש דריידט זיך מיט ליצנות, פון די שטוב וועלן אלע אפלאזן דעם דרך התורה לא עלינו ולא עליכם.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#27 - רעדן נאר דיבורים וואס מען לערנט אין היכל הקודש
חיזוק פאר פרויען, צדיקים, דרשות, היכל הקודש, אמונת חכמים, לשון הרע, קשיות, התנגדות

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת תולדות, כ"ט מר-חשון, ערב ראש חודש כסליו, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


ווען איר רעדט מיט די פרויען זאלט איר רעדן נאר דיבורים וואס מען לערנט אין היכל הקודש; רעדט פון אמונה, פון שמחה, אויך פון תפילה און פון שלום בית וכו'.


רעדט אויך אסאך פון אמונת חכמים, ווייל אן אמונת חכמים איז גארנישט דא; א מענטש אן א צדיק איז א פארלוירענער, א מענטש אן אמונת חכמים פאלט.


מוהרא"ש זאגט בשם דעם גרויסער צדיק רבי מרדכי פון לעכעוויטש זכותו יגן עלינו (הובא בספר אבקת רוכל): "אויב איז נגזר געווארן א גזירה אויפ'ן מענטש, ברענגט מען אים אריין קשיות אויף צדיקים, און אזוי פאלט ער און טראסקעט ער מיט נפילות נאכאנאנד".


רעדט אסאך פון נישט ווערן צעמישט פון לשון הרע און ליצנות. מען זאל שטענדיג זיך מאכן א חשבון 'ווער געבט מיר חיזוק אויף אמונה? ווער געבט מיר חיזוק אויף שלום בית? ווער געבט מיר חיזוק צו קענען שפירן דעם אייבערשטן? און אז מען רעדט אויף דעם צדיק טאר איך עס נישט אויסהערן'; ווייל דער הייליגער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו זאגט, אין יעדע דור זענען דא צדיקים וואס קענען גרינגערהייט מקרב זיין גאנץ כלל ישראל צום אייבערשטן, נאר דער סמ"ך מ"ם און זיינע מיטהעלפער מאכן חוזק, מאכן ליצנות און רעדן לשון הרע, דאס איז גורם מען זאל זיך דערווייטערן פון די צדיקים, און אזוי בלייבט מען נעבעך יעדער איינער אין זיין שקר.


ווען משה רבינו האט געזען ווי די אידן האבן זיך נאכגעשלעפט נאך די ערב רב האט ער אויסגערופן (שמות לב, כו): "מִי לַה' אֵלָי", ווער עס וויל זיך צוקלעבן צום אייבערשטן זאל זיך צוקלעבן צו מיר; ווייל נאר אזוי קען מען קומען צום אייבערשטן.


האט נישט מורא פון קיינעם.

#26 - שבת דארף מען זיין פרייליך און לעבן בשלום
שלום בית, צדיקים, שבת קודש, דרשות, אמונת חכמים, ראש ישיבה, פירושים, ערב שבת

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת נח, ג' מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


נעכטן נאכט איז געווען זייער א שיינע שיעור. עס איז מיר געווען שווער פארצולערנען, איך בין זייער פארקילט און איך היס שטארק, אבער ברוך ה' צווישן איין היס און צווייטן איז ארויסגעקומען שיינע דיבורים; דעם רבינ'ס עצות, און אז מען איז מקורב צום צדיק, מען לערנט די ספרים פון צדיק - באקומט מען א שטארקע אמונה, מען לעבט א רואיגע לעבן, אזוי ווי דער פסוק זאגט (בראשית ו, ט): "אֵלֶּה תּוֹלְדֹת נֹחַ נֹחַ אִישׁ צַדִּיק"; ווי אזוי קען מען לעבן א לעבן פון נֹחַ נֹחַ - אלץ זיין רואיג? אִישׁ צַדִּיק - אז מען איז דבוק צום צדיק!


העלף אנגרייטן דעם הייליגן שבת, און בשעת דו גרייטסט אן דעם שבת זאג: "לכבוד שבת" - נאכאמאל און נאכאמאל; ווייל יעדע מאל מען זאגט "לכבוד שבת" - קומט א קדושה אין שטוב.


שבת דארף מען זיין פרייליך און לעבן בשלום מיט די ווייב. דער הייליגער זוהר זאגט (תיקון כא, דף נז.): "אִם הוּא עָצִיב בְּחוֹלָא" אויב איז מען א גאנצע וואך טרויעריג, "דִּיְהֵא חָדֵי בְּשַׁבַּתָּא" דארף מען שבת זיין פרייליך, "וְאִם אִית לֵיהּ קְטָטָה בְחוֹלָא" און אויב מען האט זיך געקריגט דורכ'ן וואך, "עִם בַּר נַשׁ" מיט א צווייטן, "אוֹ עִם אִתְּתֵיהּ" אדער מיט די ווייב, "דִּיְהֵא לֵיהּ שְׁלָמָא עִמָּהּ בְּשַׁבַּתָּא" דארף מען זיך שבת איבערבעטן און לעבן בשלום, "וּבְדָא לֵית רְשׁוּ לְקָרְבָא לְסַם הַמָּוֶת חֲלָלָה, וּלְבַעִִלָהּ דְּאִיהוּ אֵל אַחֵר חִלּוּל שַׁבָּת" ווייל אז מען איז שבת בשלום און מען איז פרייליך שבת, קענען די קליפות נישט האבן קיין שליטה אויפ'ן מענטש, "וּבְגִין דָּא אָמְרוּ קַדְמָאֵי, 'אִם יִשְׂרָאֵל הֲווֹ מְקַיְּימִין שַׁבָּת אַחַת כְּהִלְכָתָהּ, מִיָּד הֲווֹ נִגְאָלִין'" דעריבער זאגן די הייליגע חכמים, אויב אידן היטן אפ שבת אזוי ווי עס דארף צו זיין, מען איז פרייליך און מען קריגט זיך נישט - ווערט מען אויסגעלייזט.


איך בין נאך אביסל פארקילט, איך היס נאך אביסל; עס איז אבער מיט גרויס חסדים.


א פרייליכן שבת.

#25 - רעד צו די בחורים זיי זאלן זיך נישט לאזן וואקסן א טשופ
בחור, יבנאל, סכנה, מוהרא"ש, דרייוון, בארד און פאות, אמונת חכמים, טשופ

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת נח, כ"ח תשרי, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, יבנאל


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דו האסט געהערט די ביטערע נייעס, איינער איז נעבעך אומגעקומען פון פארן מיט א מאטאר-סייקל. דו ווייסט וויפיל מוהרא"ש זכותו יגן עלינו האט געווארנט אנשי שלומינו אין יבנאל נישט צו פארן מיט א מאטאר ביציקל, ווייל דאס איז סכנת נפשות; אזויפיל מענטשן ווערן גע'הרג'עט פון דעם, כמעט יעדן טאג איז דא הריגות פון דעם.


אז דו לערנסט מיט בחורים אין יבנאל און זיי פאררופן זיך תלמידי היכל הקודש - דארפסטו רעדן צו זיי דיבורים פון מוהרא"ש זכותו יגן עלינו. זאג זיי, אויב מען פאלגט א צדיק - איז גוט, און אז מען האלט זיך קלוגער - איז זייער ביטער; אלע וואס גייען אין די וועג פון צדיק האבן א גוט לעבן, און אז מען האלט זיך קלוגער - איז זייער ביטער.


אזוי אויך זאלסטו רעדן צו די בחורים זיי זאלן זיך נישט נאריש מאכן מיט לאזן וואקסן א טשופ ווי די אומות העולם. זאג זיי וואס איז שיין; שיין איז אפגעשוירן ווי א איד. אזוי ווי מיר זעען, דער אייבערשטער זאגט פאר אידישע קינדער (שיר השירים א, טו): "הִנָּךְ יָפָה רַעְיָתִי" כנסת ישראל, ביסט אזוי שיין; "הִנָּךְ יָפָה" ביסט שיין, "עֵינַיִךְ יוֹנִים" אזוי ווי די אויגן פון א טויב; זאגן די הייליגע חכמים (שיר השירים רבה א, טו): "מַה יּוֹנָה זֹאת מְצֻיֶּנֶת", אזוי ווי א טויב איז אויסגעצייכנט, מען דערקענט א טויב צווישן אנדערע פייגל, "כָּךְ יִשְׂרָאֵל מְצֻיָּנִין בְּתִגְלַחַת", אזוי אויך זענען אידישע קינדער אויסגעצייכנט מיט די וועג ווי מען שערט זיך אפ די האר, מען לאזט נישט איבער קיין טשופ אזוי ווי די אומות העולם און מען שניידט נישט די פיאות מיט די בארד; לייג אריין אין זיי וואס מיינט שיין, די וועג ווי אזוי דער אייבערשטער זאגט אונז מיר זאלן גיין - דאס איז שיין.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#24 - רבונו של עולם, איך בעט דיר געב מיר מיין שידוך
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, בחור, שידוכים, התחזקות, סגולות, אמונת חכמים

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת שופטים, ו' אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער ... נרו יאיר, בארא פארק


איך ווייס עס איז דיר אזוי שווער, דו ביסט אזוי צעבראכן; דו האסט שוין געמיינט אפאר יאר צוריק אז דו וועסט האבן דיין שידוך, דו ביסט געווען זיכער אז מען וועט דיך צוכאפן יונגערהייט, און עס גייט אריבער נאך א יאר און נאך א יאר און גארנישט; עס גייט גארנישט, עס רירט זיך גארנישט, עס זעט אויס פארקלאפט, פארהאקט, פארמאכט אלע טירן.


דאך בעט איך דיר ליבער ברודער, הארציגער חבר, געב נישט אויף; דערהאלט זיך, דראפע זיך, בלייב מיט דיין אמונה, בלייב מיט אמונת חכמים, בלייב מיט אלע סגולות וואס דו טוסט. איך בעט דיר, האב נישט קיין קשיות אויפ'ן אייבערשטן, האב נישט קיין תרעומות, עס וועט דיר אויך ליכטיג ווערן, עס וועט קומען דיין ישועה, דו וועסט האבן דיין שידוך.


דו זיי ממשיך מיט התבודדות ותפילה; בעט דעם אייבערשטן, וויין צו אים, זאג אים:


"רבונו של עולם, איך גלייב אין דיר, איך גיי נישט אוועק פון דיר; איך בעט דיר געב מיר מיין שידוך, איך וויל שוין אזוי שטארק חתונה האבן, איך וויל זיין ריין, איך וויל נישט פוגם זיין בברית. איך וויל אזוי שטארק זיין גוט, העלף מיר, אנה ה' הושיעה נא, בזכות די צדיקים וואס האבן זיך פאר דיר מוסר נפש געווען".


ברודער שטארק זיך.


א כתיבה וחתימה טובה.

#23 - דער עיקר וואס מיר באקומען פון רבי'ן איז דאס איינשפריץ פון אמונה
תפילות אויף אידיש, אמונה, אומאן, ראש השנה, אמונת חכמים, קשיות, מניעות

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת כי תצא, י"ב אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער טייערער הארציגער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי


איך הער דיינע קרעכצן, איך הער דיין ווייטאג. אבער טייערער ברודער, וויסן זאלסטו אז מיר ווייסן גארנישט, מיר גלייבן אין צדיקים; אז דער רבי האט געזאגט מען זאל קומען קיין אומאן צו אים אויף ראש השנה און ער וועט אונז געבן דאס בעסטע און שענסטע - איז עס אזוי, פשוטו כמשמעו.


איי וועסטו טענה'ען, ביסט געקומען פאריאר מיט מסירות נפש און מיט דעם איז דיר אזוי שווער ברוחניות ובגשמיות, עס איז דיר אריבער א שווערע יאר; דאס איז בכלל נישט קיין טענה, אדרבה, דאס איז א ראי' אז מיר מוזן קומען צום רבי'ן און זיך האלטן ביים רבי'ן. דער עיקר וואס מיר באקומען פון רבי'ן איז דאס איינשפריץ פון אמונה, אזוי ווי דער דאקטער, איידער ער גייט אפערירן דעם פאציענט, שפריצט ער אריין א מעדעצין וואס שלעפט איין דעם מענטש ער זאל קענען דערהייבן די יסורים וכו' - דאס טוט דער רבי מיט אונז, ער שפריצט אריין אמונה אין אונז, מיר זאלן גלייבן אז אלעס וואס פאסירט - איז נאר פון אים, אלעס וואס גייט אריבער - איז נאר פאר מיין טובה, אלעס אלעס איז נאר ער, און מיר קענען אים נישט פארשטיין, און מיר וועלן סיי ווי נישט פארשטיין.


טייערער ברודער, קום קיין אומאן; שפרינג אריבער אלע דיינע שווערע מניעות. יעצט האסטו ריכטיגע מניעות, ווייל ווילאנג די מניעות איז פון ארום און ארום; פון משפחה, ביזנעס, חברים וכדומה - דאס קען מען גרינג איבערטאנצן, אבער ווען די מניעות קריכן אריין אין מח מחשבה, מען הויבט אן האבן ספיקות ובלבולים אויפ'ן צדיק און אויפ'ן באשעפער - דאס איז שוין זייער ביטער.


די עצה פאר דעם זאגט דער רבי (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן מו) איז שרייען מעומק הלב צום אייבערשטן:


"רבונו של עולם, וואס איז מיט מיר? וואס גייט פאר מיט מיר? איך האב קשיות און ספיקות. רבונו של עולם, ראטעווע מיך, איך קיל זיך אפ, עס פייניגט מיר מיין מחשבה, איך האב קשיות אויף די אמונה. רבונו של עולם, האב רחמנות אויף מיר, העלף מיר איך זאל בלייבן שטארק מיט אמונה, סיי אמונה אין דיר, און סיי אמונת חכמים. העלף מיר איך זאל האבן שפע, איך זאל ארויסגיין פון מיין דחקות. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (עירובין מא:) 'עניות מעביר את האדם על דעתו ועל דעת קונו', ארעמקייט מאכט מען זאל פארלירן די דעת און פארלירן די אמונה, רבונו של עולם, האב רחמנות אויף מיר, איך זאל בלייבן צוגעקלעבט צום הייליגן רבי'ן, איך זאל זוכה זיין צו באקומען מיין תיקון, איך זאל נישט זיין פארווארפן סיי אויף די וועלט און סיי אויף יענע וועלט; די וועלט איז איין זאך, אבער מיין נשמה זאל האבן א רוה אויבן. העלף מיר איך זאל האבן א שטארקע אמונה און שטארקע אמונת חכמים".


איך האף דיר צו זען אין אומאן ראש השנה.

#22 - איינפלאנצן אין די קינדער די דריי חלקים פון אמונה
כיבוד אב ואם, צניעות, לערערין, סקול, חינוך הילדים, אמונה, אמונת חכמים, זעלבס זיכערקייט

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת בהעלותך, י"ח סיון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


ענדערש זאלט איר זיך איינגעבן ביי אנדערע סקולס צו זיין א לערערין, מיר האבן גענוג לערערינס אין בית פיגא; ענדערש זאלט איר זיין א לערערין אין א צווייטע מוסד און דארט איינפלאנצן אמונה אין אידישע קינדער.


אמונה איז דער עיקר וואס מען דארף אריינלייגן אין קינדער, אמונה ווערט צעטיילט אין דריי חלקים:


די ערשטע און וויכטיגסטע - איז צו לערנען מיט די קינדער אז אלעס איז פונעם באשעפער, די וועלט האט א בעל הבית, איינער פירט אלעס; דער באשעפער מאכט אלעס און טוט אלעס, קיין שום זאך געשעט נישט און פאסירט נישט – נאר דורך אים.


אז עס קומט קאראנע – איז דאס פונעם באשעפער, אז די פרייזן הייבן זיך – איז דאס פונעם באשעפער, אז עס קומען הייסע טעג – איז דאס פונעם באשעפער, אז עס קומען שטורעם ווינטן, צונאמיס, מלחמות – אלעס אלעס איז פון באשעפער.


די צווייטע חלק, רעדט צו די קינדער פון צדיקים; דערציילט זיי מעשיות פון הייליגע צדיקים, פונעם הייליגן רבי'ן רבי אלימלך פון ליזענסק זכותו יגן עלינו, פון הייליגן רבי זושא זכותו יגן עלינו און פון אלע צדיקים.


די דריטע חלק איז אמונה אין זיך; הייבט אויף די קינדער, בויט זיי אויף, נעמט די מיידלעך וואס זענען ביי זיך צעקלאפט און בויט זיי אויף. ווען קינדער זאגן: "איך קען נישט", זאלט איר זיי זאגן: "קוק, דו קענסט יא; לאמיר פרובירן"; דאס איז זייער וויכטיג פאר קינדער, זיי זאלן האבן א לערערין וואס בויט זיי אויף.


איך האף איר וועט אננעמען מיינע ווערטער, זיך נישט עקשנ'ען דוקא צו קומען לערנען פאר קינדער אין בית פיגא. מיר האבן גוטע לערערינס וואס לערנען מיט די קינדער אמונה, ענדערש גייט אין א צווייטע מוסד – דארטן פלאנצן אמונה, אויך וועט איר זיך נישט דארפן קריגן מיט אייערע טייערע עלטערן.


אויף די צווייטע פראגע וכו'; פרעגט אייערע עלטערן, איר האט זייער חשוב'ע עלטערן, זיי פירן זיך מיט די העכסטע סטאנדארט צניעות. אויב אייער מאמע זאגט איר קענט גיין מיט וכו', זאלט איר זי אויסהערן.

#21 - יעדעס ווארט פון א צדיק האט א טיפע כוונה
צדיקים, סיפורי צדיקים, אמונת חכמים, עצתו אמונה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת משפטים, כ"ג שבט, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


דו דארפסט זיך זייער פרייען אז דו ביסט עוסק אין ארויסגעבן וועכענטליך די שיינע קונטרסים עצתו אמונה. זייער אסאך מענטשן זענען זיך מחי' מיט די בריוו; עס געבט זיי א פרישקייט אין עבודת השם, עס געבט זיי חיזוק אנצוגיין אין לעבן.


איך שיק דיר דא א מעשה פאר די קינדער עצתו אמונה, דער סיפור ווי די צדקת אדל, די טאכטער פון בעל שם טוב - האט זיך משדך געווען מיט דער גרויסער צדיק רבי נחמן הורידענקער זכותו יגן עלינו:


דער הייליגער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו האט געהאט א גרויסער תלמיד רבי נחמן הורידענקער זכותו יגן עלינו. דער צדיק רבי נחמן הורידענקער איז געווען זייער נאנט צו זיין רבי דער הייליגער בעל שם טוב; ער האט אים זייער ליב געהאט, ער פלעגט אסאך אוועקפארן אויף ווייטע פלעצער צו טון שליחות'ן פאר זיין רבי דער הייליגער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו. וויבאלד ער האט נישט געהאט מער זיין ווייב, זי איז נפטר געווארן, פלעגט ער איבערלאזן זיין זון שמחה ביי אדל, די טאכטער פון בעל שם טוב.


איינמאל ווען דער בעל שם טוב איז געקומען באזוכן זיין טאכטער די צדיקת אדל, און ער האט געזען דעם קינד שמחה, האט ער זיך אנגערופן צו אדל: "דער אינגל געפעלט מיר!"


אדל האט נישט פארשטאנען וואס דער בעל שם טוב מיינט צו זאגן, זי האט אבער געוויסט אז יעדעס ווארט פון א צדיק האט א באדייט; זי האט זיך איינגע'חזר'ט די ווערטער וואס איר טאטע דער בעל שם טוב האט איר געזאגט.


שפעטער, ווען שמחה איז געווארן דרייצן יאר, און פייגא די טאכטער פון די צדיקת אדל איז געווארן גרייט חתונה צו האבן, האט זיך אדל דערמאנט אין די ווערטער פון איר טאטע, וואס ער האט איר געזאגט: "דער אינגל געפעלט מיר"; זי האט זיך פארוואונדערט: 'פארוואס האט מיר מיין טאטע געזאגט די ווערטער? מוז זיין ער האט געמיינט צו זאגן איך זאל זיך משדך זיין מיט דעם קינד'.


אזוי האט זי געטון, זי האט זיי חתונה געמאכט, און פון זיי איז ארויסגעקומען דער הייליגער רבי, רבינו נחמן בן פיגא ובן שמחה.


קינדער, מיר לערנען ארויס פון די מעשה אז ווען א צדיק זאגט א ווארט איז דאס מיט א כונה, און אויב מען לייגט גוט צו די אויערן, מען הערט אויס יעדעס ווארט פונעם צדיק, און מען בעט דעם אייבערשטן מען זאל פארשטיין די מיינונג דערפון - איז מען זיכער אז מען טוט גוט, מען גייט אויפ'ן גוטן וועג.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#20 - אז מען ווייסט וואס צו טון, מיינט נישט אז מ'האט נישט קיין אמונת חכמים
שאלות, ספיקות, אמונת חכמים, עצתו אמונה, יענער

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת מקץ, כ"ז כסליו, ג' דחנוכה, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איר שרייבט: "איך קוק מיך ארום און איך זע ווי מרת ... און ... און... און אלע האבן אזא אמונת צדיקים, יעדע זאך פרעגן זיי דעם ראש ישיבה, זיי האבן אייביג ליסטעס מיט זאכן צו פרעגן, און איך ווייס נישט גארנישט וואס צו פרעגן. ווי אזוי ווייסן זיי וואס צו פרעגן? מיר פאלט נישט איין אפילו וואס צו פרעגן, אבער איך פריי זיך ווען איך דערמאן זיך וואס דער ראש ישיבה זאגט, אז ווער עס ליינט עצתו אמונה און הערט די שיעורים ווייסט אלעס וואס מען דארף וויסן".


ווערט נישט צעבראכן פון אנדערע, ווערט נישט מבולבל פון אנדערע; אז מען ווייסט וואס צו טון, מען האט נישט קיין ספיקות - מיינט נישט אז מען האט נישט קיין אמונת חכמים. עס זענען דא וואס קומען פון שטובער אן חינוך, זיי ווייסן גארנישט אין לעבן, דעריבער פרעגן זיי יעדע זאך; אנדערע וואס קומען פון ערליכע שטובער, אזוי ווי אייך, וואס אייערע עלטערן האבן אייך געגעבן א גוטע חינוך - ווייסט איר אליינס ווי אזוי זיך צו פירן, דאס מיינט נישט אז איר האט ווייניגער אמונת חכמים; זיי ווייסן נישט ווי אזוי זיך צו געבן א ריר אין לעבן, זיי הייבן יעצט אן זייער לעבן, דעריבער פרעגן זיי יעדע זאך.


צעברעכט זיך נישט פון אנדערע, איר זענט מער פון זיי; קוקט נישט אויף אנדערע, מאכט נישט נאך אנדערע, ווילט נישט זיין ווי אנדערע, ווילט נאר איין זאך - טון דעם ווילן פונעם אייבערשטן.


לערנט די בריוו פון עצתו אמונה, לערנט דאס אפאר מאל; עס איז נישט גענוג אריין צו בליקן שבת אין דעם, א גאנצע וואך זאלט איר לעבן מיט די בריוו. ווען איר זעט תפילות אין די בריוו - זאלט איר דאס מיט זאגן אויפ'ן קול, און ווען איר זעט אין די בריוו מען זאל דאנקען דעם אייבערשטן - זאלט איר אנהייבן דאנקען דעם אייבערשטן אויפ'ן קול.


ווער עס לערנט די בריוו ווייסט שוין אליינס ווי אזוי זיך צו פירן, מען דארף שוין נישט קיינעם.


א ליכטיגן חנוכה.

#19 - אז מ'גלייבט, באקומט מען די ישועה
ישועות, אמונה, אומאן, אמונת חכמים, ברכות

בעזרת ה' יתברך


ליל שישי פרשת נצבים, כ"ו אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


דעם בריוו שרייב איך אייך פון אומאן. מיין ווייב זאגט מיר אז איר זענט זייער צעבראכן, איר זאגט אז אייער מאן האט אייך שוין צוגעזאגט די לעצטע פאר יאר אז ער גייט אהיימברענגען ישועות פון אומאן, און נאכאלץ ווארט איר אויף די ישועה, איר טראכט אז איר וועט שוין נישט געהאלפן ווערן.


דעריבער שרייב איך אייך פון אומאן, וויסן זאלט איר אז מען דארף האבן אמונה, מען דארף גלייבן אז תפילה העלפט, גיין צו צדיקים העלפט, בפרט קומען קיין אומאן אויף ראש השנה העלפט; דאס וואס מען ווארט אויף א ישועה איז נאר פאר די טובה פונעם מענטש.


איך גלייב אז איר גייט האבן א ישועה, איך בין היינט געווען ביים ציון און אסאך געבעטן פאר אייך און פאר אייער מאן, אבער וויסן זאלט איר אז מען דארף האבן אמונה, אמונה איז די כלי מען זאל קענען מקבל זיין, אויב מען בעט א ברכה פון א צדיק, דער צדיק וואונטשט, אויב דער מענטש זאגט נישט "אמן", איז נישטא די פלאץ וואו די ברכה זאל חל זיין, ווען מען זאגט "אמן", מען גלייבט - דעמאלט קומט די ישועה.


די אלע וואס קומען צום צדיק און זאגן "איך האב שוין באקומען אזויפיל מאל הבטחות און למעשה איז גארנישט געשען", זיי האבן טענות; דאס איז די אייגענע פראבלעם, זיי דארפן גלייבן.


איר וועט האבן א ישועה ווייל איך גלייב אז איר וועט שוין געהאלפן ווערן.


כתיבה וחתימה טובה.

#18 - קיינמאל נישט אוועקגיין פונעם צדיק
צדיקים, אומאן, ראש השנה, סיפורי צדיקים, אמונת חכמים, עצתו אמונה

בעזרת ה' יתברך


יום א' לסדר כי תבוא לאומאן, י"ד אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


לכבוד מיין ליבער ... נרו יאיר


פאר פרשת כי תבוא וויל איך לייגן א מעשה פון אומאן; איך שיק דיר די מעשה וואס איז געווען ביים רבי'ן דעם לעצטן ראש השנה, ווי דער רבי האט געזאגט פאר'ן רב ער זאל נישט קומען און נאכדעם האט דער רבי געקרעכצט: "וואו איז דער רב? פארוואס איז ער נישט געקומען?"


דאס איז זייער א וויכטיגע זאך צו וויסן אין לעבן; ווען מען פרעגט א צדיק וואס צו טון - ענטפערט דער צדיק לויט יענעמ'ס מח, דער צדיק זאגט נישט אנדערש ווי יענער וויל הערן, ווייל מען קען נישט זאגן דעם מענטש ער זאל טון אנדערש ווי יענער וויל הערן.


מאך א בילד ווי איינער שטופט אוועק א צווייטן מיט א דיקע שטעקן און יענער כאפט זיך אן, ער גייט נישט אוועק; מאך די בילד עס זאל זיין אינטערעסאנט, די קינדער זאלן דאס גוט איינקריצן אין זיך, זיי זאלן בלייבן צוגעבינדן צום רבי'ן זייער גאנץ לעבן, אפילו עס וועט איבערגיין וואס וועט איבערגיין.


מעשה:


קינדער, ווער פון ענק קומט קיין אומאן?


שוין וואכן פאר ראש השנה גרייטן זיך ברסלב'ער חסידים אויף די נסיעה קיין אומאן, קיינער וויל נישט פארפאסן א ראש השנה ביים רבי'ן, די גאנצע וועלט איז דאך אנגעהאנגען אין רבינ'ס ראש השנה. יעדער מאכט זיינע הכנות, מען גרייט זיך אויף די נסיעה, אבער דער רב, דער ברסלב'ער רב, רבי אהרן זכרונו לברכה - ער ווייסט נישט וואס צו טון; די ראשי הקהלה פון ברסלב בעטן אים יעדעס יאר ער זאל זיי נישט איבערלאזן, זיי האבן א טענה: "ווער וועט דאווענען פאר'ן עמוד? ווער וועט בלאזן שופר?" זיי זאגן פאר'ן רב: "איר קענט דאס נישט טון פאר אונז, איר קענט אונז נישט איבערלאזן, די יאר בלייבט דער רב מיט אונז!"


דער רב זכרונו לברכה ווייסט נישט וואס צו טון, פון איין זייט וויל ער נישט פארפאסן דעם רבינ'ס ראש השנה, ער וויל זיין אין אומאן, פון די צווייטע זייט האט ער אסאך דרוק פון די ראשי קהילה. רבי אהרן איז מחליט אז ער גייט פרעגן דעם רבי'ן, דער רבי זאגט פאר'ן רב: "אודאי זאלסטו נישט קומען, ווי אזוי קענסטו קומען ראש השנה קיין אומאן? דו קענסט דאך נישט איבערלאזן דיין קהילה", רבי אהרן זאגט דעם רבי'ן: "אבער רבי, איך האב דאך געהערט פון רבי'ן אז זיין ראש השנה ביים רבי'ן איז גרעסער פון אלעם", זאגט אים דער רבי: "דעמאלט פארוואס קומסטו נישט?" ענטפערט דער רב: "איך קען נישט איבערלאזן די קהילה", "אויב אזוי" - זאגט דער רבי "בלייב מיט דיין קהילה".


רבי אהרן איז געבליבן אין ברסלב, ער איז נישט געקומען צום רבי'ן קיין אומאן. ראש השנה פרעגט דער רבי: "וואו איז דער רב, רבי אהרן?" דעם רבי'ן האט זייער וויי געטון אז ער איז נישט געקומען, דער רבי האט געזאגט: "אלעס דארף מען פאלגן א צדיק, אויסער ווען דער צדיק זאגט מען זאל נישט קומען צו אים אויף ראש השנה, דעמאלט טאר מען נישט פאלגן, נאר מען דארף קומען צו אים".


שפעטער ווען דער הייליגער רבי נתן האט געטראפן דעם רב רבי אהרן, פרעגט אים רבי נתן: "אהרן, וואו ביסטו געווען? פארוואס ביסטו נישט געקומען צום רבי'ן?" האט דער רב געענטפערט: "דער רבי האט מיר געזאגט איך זאל נישט קומען", זאגט אים רבי נתן: "נישט זיין ביים רבי'ן ראש השנה?! ווען דער רבי זאל נעמען א דראנג און האקן אויף מיר און מיר אוועק שטופן וואלט איך אויך נישט אוועק געגאנגען פון אים".


טייערע קינדער, מיר לערנען ארויס פון די מעשה צוויי זאכן, איינס אז אלעס דארף מען פאלגן א צדיק, אויסער ווען דער צדיק זאגט מען זאל נישט קומען צו אים, דעמאלט טאר מען נישט פאלגן; דער צדיק דארף ענטפערן לויט וואס יענער וויל, לויט יענעמ'ס מח, א צדיק ענטפערט וואס יענער וויל הערן.


צווייטנס, דאס גרויסקייט פון זיין ביים רבי'ן ראש השנה. אפילו דער צדיק שטופט אוועק, ער האקט מיט א האלץ - זאל מען זיך גוט אנכאפן און נישט אוועקגיין. בפרט מוז מען קומען קיין אומאן אויף ראש השנה, ווייל דער רבי האט געזאגט אז יעדער דארף קומען קיין אומאן, קיינער טאר נישט פעלן. ראש השנה גייט מען דן זיין יעדן מענטש וואס וועט זיין מיט אים דעם קומענדיגן יאר, ראש השנה איז דער גרויסער יום הדין, אלע ציטערן, אלע טוען תשובה. דער רבי האט געזאגט: "אלע זאלן קומען קיין אומאן, איך וועל יעדן איינעם מתקן זיין.


אלע קינדער זינגען: "אומאן אומאן, ראש השנה; אומאן אומאן, ראש השנה; אומאן אומאן ראש השנה!"


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#17 - מקושר מיט'ן רבי'ן אויף די וועלט און אויף יענע וועלט
צדיקים, חסידות ברסלב, אומאן, סיפורי צדיקים, בריוו, אמונת חכמים, רבינו ז"ל

בעזרת ה' יתברך


יום א' לסדר כי תבוא לאומאן, י"ד אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיינע טייערע ליבע הארציגע בני ברק'ער חברים, אנשי שלומינו, וואס זענען זוכה צו טרינקען פונעם נחל נובע מקור חכמה.


איך באקום כמעט יעדן טאג בריוו פון בחורים און אינגעלייט פון חבורת בני ברק וואס בעטן זיך אז דער ראש ישיבה זאל שרייבן א בריוו ספעציעל פאר די חבורה. ווען איך ליין די בריוו וואס איר בעט טראכט איך צו מיר 'היינט גיי איך שרייבן א בריוו פאר זיי, איך מוז שרייבן'; אבער עס פאסירט דאס וואס פאסירט, איך שרייב נישט. גלייבט מיר, איך בין זייער אנגעשטרענגט, איך קום נישט אן צו וואס איך דארף טון, דעריבער ווערט עס אפגעשטופט נאכאמאל און נאכאמאל; יעצט האב איך אפאר מינוט, די בחורים פארן היינט אהיים פון שטעטל - קען איך יעצט שרייבן.


טייערע ברידער, שטארקט אייך מיט די עצות פון רבי'ן; דער וואס איז מקושר מיט'ן רבי'ן דא - דער וועט זיין אויבן אין הימל מקושר מיט'ן רבי'ן. דער הייליגער רבי האט דערציילט (חיי מוהר"ן, סימן קא) עס איז געווען א איד, א תלמיד פון הרב הקדוש רבי מנחם מענדל פון וויטעבסק זכותו יגן עלינו, ווען ער איז נפטר געווארן זענען געקומען די מלאכי חבלה און אים איינגערעדט אז ער לעבט נאך און ער איז עוסק אין מסחר, מען האט אים אריינגעשלעפט אין עולם התוהו, כאילו ער טוט ביזנעס, ער האט אנגעהויבן דמיונ'ען אז ער פארט צום יריד וכו'. דער איד איז געווען זייער דבוק צום גרויסן צדיק, ער פלעגט כסדר פארן צום הייליגן צדיק, אויפ'ן וועג צום יריד זאגט דער איד: "איך וויל גיין צו מיין רבי, הרב הקדוש רבי מענדעלע זכותו יגן עלינו", האבן אים די ארבעטערס - וואס זענען געווען מלאכים - אפגערעדט; זיי האבן אים געזאגט: "מען וועט גיין שפעטער וכו'", אזוי איז געווען אפאר מאל, ער האט געוואלט גיין צו זיין רבי און די מלאכים האבן אים אפגערעדט, ביז ער האט זיי געזאגט: "יעצט גיי איך ענק שוין נישט פאלגן, איך גיי צו מיין הייליגער רבי", און וויפיל זיי האבן אים געזאגט אז עס לוינט זיך נישט פאר די געשעפטן, האט ער געזאגט: "עס גייט מיך גארנישט אן, זאל איך פארלירן מיינע געשעפטן, איך פאר צו מיין רבי!" און ער האט זיך אנגעפאנגען שלאגן מיט זיי, ער האט געשריגן: "איר זענט מיינע ארבעטערס און איר דארפט מיר פאלגן!" האבן זיי אים אויסגעזאגט דעם אמת: "זאלסט וויסן אז דו ביסט א מת - א טויטער מענטש און דו גייסט נישט אין ערגעץ, דו קומסט מיט אונז", האט ער געשריגן: "איך וויל גיין צו מיין רבי!" האבן זיי אים געזאגט: "מה דאך פריער ווען מיר האבן געשפילט מיט דיר, מיר האבן דיר איינגערעדט א גאנצע מעשה כאילו דו לעבסט, דו ארבעטסט און מיר זענען דיינע ארבעטערס האבן מיר דיך נישט געלאזט גיין, יעצט וואס דו ווייסט שוין דעם אמת אז דו ביסט טויט און מיר זענען מלאכי חבלה - דארפן מיר דיך זיכער נישט פאלגן", עס איז געגאנגען קולות ביז דער בית דין של מעלה האט געפרעגט וואס די קולות זענען, האט מען זיי געזאגט וואס עס גייט פאר, האט בית דין של מעלה גע'פסק'נט אז זיי מוזן אים לאזן גיין צו זיין רבי וויבאלד ער פלעגט כסדר גיין צו זיין רבי, און דער הייליגער רבי מענדעלע זכותו יגן עלינו האט אים געגעבן א תיקון.


האט דער רבי אויסגעפירט די מעשה, אז א מענטש איז שטארק דא אויף די וועלט מיט א צדיק - וועט אים דער צדיק מתקן זיין.


גייט א טענצל: "אומאן אומאן, ראש השנה! אומאן אומאן, ראש השנה!!" מיר דארפן זיך זייער פרייען אז מיר פארן שוין קומענדיגע וואך צום רבי'ן קיין אומאן; דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תג): "מִי שֶׁזּוֹכֶה לִהְיוֹת עַל רֹאשׁ הַשָּׁנָה, רָאוּי לוֹ לִשְׂמֹחַ מְאֹד מְאֹד", ווער עס איז געווען ביי מיר ראש השנה דארף זיך זייער פרייען, אזוי ווי עס שטייט (נחמיה ח, י): "אִכְלוּ מַעֲדַנִּים וּשְׁתוּ מַמְתַּקִּים", עסט גוטע זאכן און טרינקט זיסע געטראנקען, "כִּי חֶדְוַת ה' הִיא מָעֻזְּכֶם", אונזער שטארקייט איז - זיך פרייען מיט'ן אייבערשטן.


איך האף אייך אלע צו זען אין אומאן.


א כתיבה וחתימה טובה.

#16 - א פרייליכע געשמאקע בית המדרש
מקוה, שמחה, הפצה, צדיקים, דרך ארץ, מחלוקת, מדות טובות, בית המדרש, סיפורי צדיקים, אמונת חכמים, חומש רש"י, מעביר סדרה, גבאי, אחדות, מנהיגים

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת בהר-בחקותי - מברכים סיון, כ"ה אייר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד טייערע אנשי שלומינו, תלמידי היכל הקודש ירושלים, ה' עליהם יחיו


חזק, חזק, ונתחזק! אשרינו שזכינו להתקרב לרבינו! חסדי השם יתברך מיר האבן מסיים געווען ספר ויקרא, דעם קומענדיגן זונטאג הייבן מיר אן ספר במדבר; יעצט איז א גוטע צייט פאר א פרישע התחלה, אנהייבן לערנען יעדן טאג אביסל חומש רש"י מיט'ן תרגום מידי יום ביומו; אז מען איז מעביר סדרה טאג טעגליך איז מען זוכה צו ענדיגן די פרשה יעדע וואך.


איך געדענק נישט א שיעור ביי מוהרא"ש וואס מוהרא"ש זאל נישט רעדן פון דאס גרויסקייט פון מעביר סדרה זיין. איבער צען יאר האב איך זוכה געווען צו זיין יעדע וואך ליל שישי ביים שיעור, איך האב כמעט נישט פארפעלט קיין איין שיעור, און יעדע וואך האט מוהרא"ש געשפירט פאר וויכטיג נאכאמאל צו רעדן פון די גרויסע מצוה פון מעביר סדרה זיין.


אינטערעסאנט פארוואס מוהרא"ש האט זיך פארלייגט דוקא אויף די מצוה, עס איז דא צענדליגער סימנים אין הלכות שבת, פארוואס פונקט פון די הלכה אין סימן רפ"ה, דאס האט מוהרא"ש אזויפיל גערעדט? מען קען פרעגן נאך אסאך מער, מען זעט ביי ערליכע אידן איז מען זייער מקפיד אויף געוויסע זאכן, צום ביישפיל מען איז זייער מקפיד אויף מקוה, מען איז זיך מוסר נפש אויף מקוה; אז די מקוה איז קאלט וועט מען אריינשפרינגען אין א קאלטע מקוה וכו'. אזוי אויך נעגל וואסער, דאס איז ביי ערליכע אידן ממש ווי פון די וויכטיגסטע זאכן, וואס איז די פשט אז צדיקים האבן גענומען געוויסע זאכן און פון דעם געמאכט א גרויסער עסק?


אלא מאי איז געדרונגען אז דער קשיא איז דער תירוץ, זעט אויס אז די זאכן זענען זייער וויכטיג פאר'ן מענטש; אפילו מיר פארשטייען נישט וואס עפעס די זאכן, דאס איז ווייל מיר זענען זייער ווייט, מיר ווייסן גארנישט, מיר פארשטייען צו עסן, צו טרינקען און צו געשמאקע זאכן. די צדיקים - זיי זעען וואס טוט זיך אין הימל, זיי זעען וואס טוט זיך מיט א נשמה, זיי זענען אונז מודיע אויף וואס מיר זאלן זיך מוסר נפש זיין.


נישט נאר מוהרא"ש האט געמאכט אן עסק פון מעביר סדרה זיין, אלע צדיקים האבן גערעדט פון דאס גרויסקייט פון לערנען חומש רש"י. דער הייליגער שר שלום פון בעלזא זכותו יגן עלינו האט געזאגט: "ווער עס לערנט יעדע וואך חומש מיט רש"י, איז פארזיכערט אז ער וועט זיצן אויף יענע וועלט אין די היכל פון רש"י"; אויך זאגט מען נאך פון הייליגן רבי פנחס'ל קאריצער זכותו יגן עלינו אז לערנען חומש רש"י יעדע וואך איז מסוגל צו האבן אמונה. דער הייליגער בעל התניא זכותו יגן עלינו האט איינגעפירט א סדר פאר זיינע תלמידים אז זיי זאלן יעדן טאג לערנען חומש מיט רש"י איינגעטיילט אויפ'ן וואך, און אזוי האבן זיך געפירט אלע רבי'ס פון חב"ד, און אזוי פירן זיך היינט אויך חסידי חב"ד; יעדן טאג צו לערנען חומש רש"י איינגעטיילט אויפ'ן וואך, ווייל דאס ברענגט יראת שמים.


איך געדענק ווען איך האב געהערט פון מוהרא"ש אז מען זאל שוין אנהייבן פון אנהייב וואך מעביר סדרה זיין, האב איך געטראכט אז דאס איז אפשר פאר אנדערע, דאס איז נישט פאר מיר; איך טו וואס דער אריז"ל זאגט (פרי עץ חיים, שער הנהגת הלימוד [עמוד שנז]) אז מען זאל מעביר סדרה זיין ערב שבת, אבער מוהרא"ש האט מיר אויפגעעפנט די אויגן און געוויזן זיך נישט צו נארן, 'קוק אויף זיך, אויב ביסטו טאקע מעביר סדרה וועכנטליך'; א מענטש טאר זיך נישט נארן, מען דארף קוקן צי מען טוט טאקע יעדע וואך אזוי ווי די הלכה פארלאנגט, ווי דער שולחן ערוך פסק'נט (אורח חיים סימן רפה, סעיף ג): "מִיּוֹם רִאשׁוֹן וְאֵילַך חָשׁוּב עִם הַצִּבּוּר", פון זונטאג קען מען שוין אנהייבן מעביר סדרה זיין. און דער משנה ברורה ברענגט אראפ (שם, סעיף קטן ח) פונעם הייליגן גר"א זכר צדיק לברכה, אז ער האט זיך אזוי געפירט, יעדן טאג האט ער מעביר סדרה געווען אביסל; זונטאג ביז שני, מאנטאג ביז שלישי, דינסטאג ביז רביעי און אזוי ווייטער. אז מען גייט אויף דעם וועג, דעמאלט קען מען זיין זיכער אז מען וועט ענדיגן יעדע וואך די פרשה, און אזוי פיר איך זיך, בעט איך אייך איר זאלט זיך אויך אזוי פירן, איר זאלט אנהייבן פון זונטאג מעביר סדרה זיין.


טייערע חברים, ליבע ברידער, נעמט נישט קיין חלק אין קיין שום מחלוקות, ווי עס איז דא מחלוקות זאלט איר אנטלויפן; בפרט ווען עס רעדט זיך פון מחלוקת לשם שמים, די מחלוקת לשם שמים איז זייער ביטער; דארט קען מען איינזינקען אין די גרעסטע טומאה. ליידער אין ברסלב איז דא פלעצער וואס איז א פלאץ פון מחלוקות, אנשטאט מען זאל רעדן דיבורי אמונה, דיבורי תכלית - רעדט מען אויף דעם און אויף יענעם; דער איז א מפורסם של שקר, דעם דארף מען רודפ'ן, ער איז נישט די ריכטיגע ברסלב, ער איז נישט פון אונזערע לייט, איך ווייס נישט אויב יענער איז פון אונזער לייט אדער נישט, אבער דו וואס דו רעדסט קעגן דעם און יענעם - דו ביסט זיכער נישט פון אונזערע לייט. וואס וועסטו ענטפערן ווען דער מלאך מיט די טויזנט אויגן וועט קומען און דיר געבן א קנאק און אוועק נעמען דיין נשמה? וואס וועסטו אים זאגן, דו ביסט יא דער מלאך המות, דו ביסט נישט דער ריכטיגער מלאך המות, דער מלאך המות איז פון אונזער לייט, אדער איז ער נישט פון אנזערע לייט, וואס וועסטו דעמאלט טון? וועסט דאך נישט וויסן וואס צו טון פאר בושה, וועסט נישט וויסן וואס צו טון פון פחד!


בעט איך ענק טייערע ברידער, אז מיר האבן זוכה געווען צו נתקרב ווערן צום רבי'ן - טארן מיר נישט זיין פארנומען מיט אנדערע, אדער חס ושלום אונטער שרייבן א צעטל קעגן אנדערע. מוהרא"ש זאגט, דאס וואס חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סנהדרין נח:): "המגביה ידו על חבירו [...] נקרא רשע", דער וואס הייבט אויף זיין האנט אויף זיין חבר - איז א רשע; וואס איז די זאך אז מען הייבט נאר אויף די האנט איז מען שוין א רשע? מען האט דאך נאכנישט געשלאגן? נאר דאס גייט ארויף אויף דער וואס הייבט אויף זיין האנט צו אונטער שרייבן א צעטל קעגן זיין חבר, ער הייבט אויף די האנט מיט א פענע צו חתמ'נען קעגן א צווייטן דער איז "נקרא רשע".


בעט איך מיינע טייערע ברידער פון ירושלים, איר האט א בית המדרש אין מאה שערים; דארט איז א פלאץ פון גאר ערליכע אידן, דארט וואוינען זייער חשוב'ע משפחות, אויך איז דארט פארהאנען זייער אסאך וואס זענען פארנומען מיט אנדערע, דארט איז דער פלאץ וואס מען איז דן ווער איז פון אונזערע און וועם דארף מען אויסשפייען; איר זאלט נישט האבן קיין שייכות מיט רודפ'ן א צווייטן, נאר האבן שייכות מיט מקרב זיין יעדן איינעם. אז איר וועט זיך אזוי פירן וועט איר נאך אביסל דארפן האבן גאר א גרויסער שול, ווייל מענטשן האבן נישט קיין כח צו מחלוקת, מענטשן זוכן א בית המדרש וואו מען לאזט דאווענען, א בית המדרש וואו מען קען הערן א גוט ווארט, א בית המדרש וואו מען זעט מענטשן שמייכלען. איר האט געזען וויפיל הונגעריגע מענטשן זענען געקומען צו גיין די וואך מאנטאג צום שיעור, וואס קומט מען? וואס וויל מען? מען וויל פשוט א גוט ווארט, א ווארט מיט וואס מען וועט קענען צוען נאך א טאג דינען דעם אייבערשטן.


ביי אונז אין אמעריקע איז דא אסאך פלעצער וואו עס איז פארבאטן צו שמייכלען, אויב איינער שמייכלט איז א סימן אז ער איז נישט קיין ערענסטער אינגערמאן; אין א סאך שולן לאזט מען נישט שמייכלען, מען מוז זיין זייער דערביטערט. איך ווייס נישט ווי אזוי עס איז ביי ענק, איך מיין אז אין ירושלים, בפרט אין מאה שערים - איז אויך דא געוויסע שולן וואס מען טאר נישט שמייכלען דארט, אויב מען שמייכלט איז מען שוין א קאליקער. בעט איך ענק, אויב איינער וויל זיין דערביטערט זאל ער גיין אין א צווייטע פלאץ, מיר דארפן טון וואס דער רבי האט געזאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן כד): "מִצְוָה גְּדוֹלָה לִהְיוֹת בְּשִׂמְחָה תָּמִיד", עס איז א מצוה צו זיין שטענדיג פרייליך.


ביים דאווענען זאלט איר נישט רעדן, איך בעט אייך, אלע זאלן אכטונג געבן נישט צו רעדן ביים דאווענען, נישט עסן און טרינקען ביים דאווענען; אויב דו שפירסט אז מען דאוונט צו שטייט פאר דיר - קענסטו זיך מתבודד זיין, קיינער זאל זיך נישט מישן ווי אזוי צו פירן דעם שול. איך האב ממנה געווען גבאים - זיי פירן דעם שול אזוי ווי מוהרא"ש האט געוואלט, אויב איינער האט עפעס וואס צו זאגן - קען ער מיר שרייבן, איך ליין אלע בריוו, איך ווארט אויף יעדן איינעם פון אנשי שלומינו זאל מיר שרייבן לכל הפחות איין מאל א וואך, אבער זיך נישט מישן אין שול, נישט רעדן ביים דאווענען און זיך פירן מיט גרויס דרך ארץ.


איך וויל נישט אונזער שול זאל אויסקוקן ווי ביי די הפקר'דיגע ברסלב'ע שולן וואו קיינער טאר נישט זאגן, און אויב איינער וועט זאגן ווי אזוי זיך צו פירן קען מען חס ושלום נכשל ווערן און ווערן א בחינה פון א מפורסם של שקר השם ישמרינו, נאר אויב דו קענסט אונטער שרייבן קעגן א צווייטן - דאס איז מותר, דאס איז נישט פון די בחינה פון זיין א מפורסם של שקר, אויך אויב דו קענסט רעדן א דרשה קעגן א צווייטן - דאס איז כשר, אויב דו וועסט זאגן חיזוק, אדער ווי אזוי זיך צו פירן - דאס טאר מען נישט, דער שול אין ירושלים וועלן מיר פירן אזוי ווי מוהרא"ש האט דאס אוועקגעשטעלט, עס מוז זיין דרך ארץ; אלע מתפללים און בחורים זאלן זיך צושטעלן לויט ווי די גבאים פירן די שול, אויב איז דא וואס צו פאררעכטן, אויב איז דא וואס איז נישט גוט - קענט איר מיר שרייבן.


איך בעט אייך איבער אז איך בין נישט געקומען אין שול צו אייך, איינער א צעבראכענער איד מיט זיין צעבראכענע ווייב זענען געקומען דארט, זיי האבן געוואלט מאכן א טומל וכו' וכו', איך האב מקיים געווען וואס דער רבי זאגט (ספר המידות אות פחד, חלק ב', סימן ג): "מִי שֶׁבּוֹרֵחַ מִן הַצָּרָה, הוּא פִּקֵּחַ", דער וואס אנטלויפט פון א צרה - איז קלוג.


ווער עס וויל זיך אננעמען פאר מיר, ווער עס וויל מוחה זיין אויף די וואס טשעפען מיר - זאל נעמען נאך גליונות, נאך קונטרסים און דאס פארשפרייטן; מער פון דעם זאל קיינער זיך נישט קריגן פאר מיר, דער אייבערשטער העלפט מיר, ער קריגט פאר מיר.


א פרייליכן שבת.

#15 - מ'דארף רעדן צו קינדער פון אמונה און פון צדיקים
קדושה, חינוך הילדים, מלמדים, אמונה, מדות טובות, אמונת חכמים

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת בהר-בחוקותי, כ"ד אייר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וואויל איז דיר און וואויל איז דיין חלק אז דו ביסט א מלמד פאר קינדער, דו לערנסט מיט זיי, דו לייגסט אריין אין זיי תורה און יראת שמים.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (בבא בתרא ח:): אויפ'ן פסוק (דניאל יב, ג): "וּמַצְדִּיקֵי הָרַבִּים כַּכּוֹכָבִים לְעוֹלָם וָעֶד - אֵלּוּ מְלַמְּדֵי תִּינוֹקוֹת". איינער וואס לערנט תורה מיט אידישע קינדער איז צוגעגליכן צו די שטערנס וואס באלייכטן און באשיינען די וועלט.


דער עיקר זאלסטו רעדן צו זיי פון גוטע מידות, פון בין אדם לחבירו; דערצייל זיי מעשיות פון דאס הארבקייט פון טשעפען א צווייטן און די שכר פון די וואס געבן אכטונג אויף אנדערע.


דערצייל זיי מעשיות בכלליות פון צדיקים, אלע מעשיות פון צדיקים איז סם החיים. דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן חלק א', סימן רמח): "דַּע שֶׁסִּפּוּרֵי מַעֲשִׂיּוֹת מִצַּדִּיקִים, הוּא דָּבָר גָּדוֹל מְאֹד", וויסן זאלסט אז דערציילן מעשיות פון צדיקים איז זייער א גרויסע זאך, "כִּי עַל יְדֵי סִפּוּרִים מִצַּדִּיקִים נִתְעוֹרֵר וְנִתְלַהֵב הַלֵּב בְּהִתְעוֹרְרוּת גָּדוֹל לְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ, בְּחֵשֶׁק נִמְרָץ מְאֹד", ווייל ווען מען הערט א מעשה פון א צדיק ווערט אויפגעפלאמט דאס הארץ, מען באקומט א מורא'דיגע בענקעניש צו ווערן אן ערליכער איד. ווען מען הערט ווי דער צדיק האט זוכה געווען און איז בייגעשטאנען אלע זיינע נסיונות וויל מען אויך זוכה זיין צו דעם און ווערן א צדיק.


אויך זאלסטו רעדן צו זיי פון יראת שמים, זיי זאלן זיך היטן די אויגן און זיך היטן בקדושת היסוד; אבער אלץ זאלסטו רעדן מער פון עשה טוב, מען דארף רעדן פון סור מרע, אבער די עיקר דארף מען רעדן פון אמונה און פון צדיקים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#14 - פארוואס איז יעקב אבינו ברוגז געווען אויף רחל אז זי האט געבעטן קינדער?
קינדער, תפילה והתבודדות, צדיקים, אמונת חכמים, קשיות

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ויצא, ח' כסליו, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד די טייערע קינדער שיחיו פון שטעטל, וואס לערנען ביי ר' ... שליט"א.


איך פריי זיך זייער צו הערן פונעם מגיד שיעור אז איר לערנט פלייסיג.


איך וויל אייך פרעגן א פראגע פון די פרשת השבוע, עס שטייט אין פסוק (בראשית ל, א): "וַתֹּאמֶר אֶל יַעֲקֹב הָבָה לִּי בָנִים", רחל האט געבעטן יעקב אבינו 'געב מיר קינדער', "וְאִם אַיִן - מֵתָה אָנֹכִי", ווייל אויב איך האב נישט קיין קינדער בין איך אזוי ווי א טויטער מענטש. רש"י זאגט, זי האט געבעטן יעקב אבינו ער זאל דאווענען זי זאל האבן קינדער, אזוי ווי יצחק אבינו האט געבעטן דעם אייבערשטן פאר רבקה זי זאל האבן קינדער. שטייט ווייטער (שם שם, ב): "וַיִּחַר אַף יַעֲקֹב בְּרָחֵל", יעקב אבינו האט זיך זייער אויפגערעגט אויף רחל.


עס איז מיר זייער שווער צו פארשטיין פארוואס האט יעקב אבינו זיך אויפגערעגט אויף רחל, זי האט דאך געטון וואס א איד דארף טון! ווען מען דארף א ישועה דארף מען גיין צו א צדיק אים בעטן ער זאל מתפלל זיין, די הייליגע חכמים זאגן (בבא בתרא קטז.): "כָּל שֶׁיֵּשׁ לוֹ חוֹלֶה בְּתוֹךְ בֵּיתוֹ", ווען מען האט א צרה אין שטוב, איינער איז קראנק, "יֵלֵךְ אֵצֶל חָכָם וִיבַקֵּשׁ עָלָיו רַחֲמִים", זאל מען גיין צו אן ערליכן איד ער זאל דאווענען צום אייבערשטן פאר אים; דאס האט רחל געטון, זי האט נישט געהאט קיין קינדער האט זי געבעטן יעקב אבינו דער צדיק פונעם דור: 'בעט פאר מיר קינדער'; פארוואס האט יעקב אבינו איר אוועק געמאכט?


איך האב אן ענטפער, וואס מוהרא"ש פלעגט זאגן; איך וויל הערן פון אייך אויב איר קענט טראכטן אן ענטפער.


לערנט ווייטער מיט התמדה, פירט זיך ווייטער מיט יראת שמים, וועט איר מיר מאכן א נחת רוח.

#13 - מכבד זיין צו רעדן נאר די וואס פארשטייען נישט בעסער פון מוהרא"ש
ישועות, חסידות ברסלב, דרשות, מוהרא"ש, אמונת חכמים

בעזרת ה' יתברך


                        יום ב' פרשת תולדות, כ"ט מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


א גרויסן יישר כח פאר'ן שרייבן אז אלעס איז גוט; עס איז זייער וויכטיג צו קומען דערציילן די ישועה, נישט נאר בעטן א ברכה. דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט זיין געזונט און שטארק, איר מיט אייער מאן און קינדער.


א גרויסן יישר כח פאר'ן צאמנעמען די פרויען איין מאל א חודש זיך מחזק זיין מיט'ן רבינ'ס עצות, עס איז זייער א גרויסע מצוה צו געבן חיזוק פאר פרויען; ווער דארף נאך אזויפיל חיזוק ווי א אידישע מאמע, א אידישע פרוי.


די פרויען וואס שיקן די קינדער אין אונזער מוסד - זיי זאלט איר אודאי רופן, די זענען די ערשטע; אויך זאלט איר רופן אלע וואס ווילן זיך מחזק זיין און הערן וואס דער רבי זאגט.


געט אכטונג עס זאלן נישט קומען פרויען וואס פארשטייען בעסער פון רבי'ן, זיי פארשטייען א משהו אנדערש פון מוהרא"ש זכותו יגן עלינו; זיי זאלן נישט קומען רעדן צו אנשי שלומינו. זייער טשאלנט זאלן זיי געבן צו עסן פאר זייער מאן און קינדער; מיר זענען נישט אינטערעסירט צו הערן יענעמ'ס בויך וויי, יענעמ'ס סברות, יענעמ'ס חלומות און זיסע משלים.


זייט מכבד צו רעדן נאר פרויען וואס פארשטייען נישט אליינס און פארשטייען נישט בעסער פון וואס מיר האבן געלערנט ביי מוהרא"ש.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#12 - א שטוב וואס גייט אין די וועג פון צדיקים
שידוכים, צדיקים, תהלים, אמונת חכמים, מורה דרך

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת וירא, ט"ו מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


א שידוך האט נישט מיט קיינעם, א שידוך האט נאר מיט'ן אייבערשטן. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (בראשית רבה סח, ג): "מָצִינוּ בַּתּוֹרָה בַּנְּבִיאִים וּבַכְּתוּבִים שֶׁאֵין זִוּוּגוֹ שֶׁל אִישׁ אֶלָּא מִן הַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא", מיר געפונען אין די תורה, אין נביאים און אין כתובים אז א שידוך האט נאר מיט'ן אייבערשטן, די תורה זאגט (בראשית כד, נ): "מֵה' יָצָא הַדָּבָר", דער נביא זאגט (שופטים יד, ד): "וְאָבִיו וְאִמּוֹ לֹא יָדְעוּ כִּי מֵה' הִיא", און אין כתובים געפונען מיר (משלי יט, יד): "בַּיִת וָהוֹן נַחֲלַת אָבוֹת, וּמֵה' אִשָּׁה מַשְׂכָּלֶת", זעען מיר איבעראל אז נאר דער אייבערשטער געבט שידוכים.


איר זאלט בעטן דעם אייבערשטן איר זאלט טרעפן אן ערליכער בחור, א ירא שמים מיט גוטע מידות און א בר דעת; בעטס דעם אייבערשטן איר זאלט קענען האבן א שטוב וואס גייט אין די וועג פון צדיקים, ווייל דער גרונד פון א אידישע שטוב דארף זיין געבויט אויף צדיקים, אז נישט איז זייער ביטער; אויב מען גייט אליינס, מיט די אייגענע שכל - איז ביטער, דעריבער דארף א בחור און א מיידל אסאך בעטן דעם אייבערשטן מען זאל האבן א שטוב געבויט אויף וואס צדיקים זאגן.


איך האף איר נוצט דעם תהילים וואס איך האב אייך געשיקט קיין ארץ ישראל; זאגט וויפיל איר קענט, אז איר קענט זאגן דעם יום תהילים איז זייער גוט און אז איר קענט זאגן נאר אביסל - זאלט איר זאגן וויפיל איר קענט. דער עיקר, וואו איר גייט און וואו איר שטייט זאלט איר מיט נעמען אייער תהילים מיט זיך.


  דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#11 - אזוי שנעל האסטו פארגעסן וואס די בריוו האבן דיר געהאלפן?
צדיקים, מחלוקת, מוהרא"ש, בריוו, אמונת חכמים, עצתו אמונה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת לך לך, י"א מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך ווייס נישט אויב איך זאל לאכן אדער וויינען; דו אליינס ווייסט דאך ביי דיר ווי שטארק די בריוו פון ספר עצתו אמונה האבן דיר געהאלפן, ווי עס האט דיר ארויסגענומען פון דיינע יסורים, יעצט קומסטו זאגן אז די בריוו טאר מען נישט געבן פאר בחורים און אינגעלייט?! יעצט זאגסטו אז די בריוו ברענגען שלעכטע מחשבות?! אזוי שנעל האסטו פארגעסן וואס די בריוו האבן דיר געהאלפן, אזוי שנעל האסטו פארגעסן ווי די בריוו האבן דיר ארויסגענומען פון ביטערע עבירות רחמנא לצלן, אזוי שנעל האסטו פארגעסן וואס דו האסט נעכטן געטון?!


איך האב אלע מיינע יארן געהערט פון מוהרא"ש אז דאס פאסירט ווען מען נעמט ארויס א מענטש פון די קליפות, מען נעמט ארויס א מענטש פון זיינע עבירות, מען איז מקרב אידישע קינדער צום אייבערשטן - אז ביים סוף דריידט זיך אלץ איבער, יענער הייבט אן זאגן אויף דעם וואס האט זיך געפארעט מיט אים - אז מען טאר נישט אזוי רעדן, מען טאר נישט אזוי שרייבן, מען האט נישט געהאלטן פון אים, ער איז א בעל דמיון וכו' וכו'; יעצט זע איך וואס מוהרא"ש האט אלץ גערעדט און וואס מוהרא"ש איז אלץ אריבער.


שכל'דיג איז דאס נישט, מען קען דאס נישט פארשטיין; מוהרא"ש זאגט אז דאס איז דער חק פון פרה אדומה, דער כהן וואס שפריצט דעם מי חטאת אויפ'ן טמא'נעם מענטש - ער ווערט טמא און דער טמא'נער מענטש ווערט ריין, דאס איז א זאך וואס איז אומפארשטענדליך, דאס איז א חק בלי טעם. מוהרא"ש זאגט מען קען דאס זען בחוש, עס קומט א טמא'נער מענטש, א טמא מת; דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן רמב): "הִרְהוּרִים שֶׁל נִאוּף הֵם בְּחִינַת אֲבִי אָבוֹת הַטֻּמְאָה", טראכטן מחשבות פון ניאוף איז די גרעסטע טומאה, "בְּחִינוֹת מֵת", מען ווערט טמא בטומאת מת, ווער רעדט נאך ווען מען איז פוגם בברית - דאן איז גאר ביטער, ווען אזא איינער קומט צום צדיק און דער צדיק פארעט זיך מיט אים, ער לאזט זיך אראפ, ער רעדט זיין שפראך, ער דריידט ארום אזוי שטארק מיט אים ביז ער פועל'ט ביי אים ער זאל זיך צוריק קערן צום אייבערשטן, ער שפריצט אויף אים די מי חטאת, די מים טהורים, ער ווייזט יענעם א וועג ווי אזוי מען לערנט און ווי אזוי מען דאווענט, ער ווייזט אים די רחמנות פונעם אייבערשטן, וואס פאסירט נאכדעם? יענער הייבט אן זאגן אויפ'ן כהן: "אזוי רעדט מען? אזוי שרייבט מען? אזוי פירט מען זיך?"


געוואלד און געשריגן, ווי קען זיין אזא זאך? ווי קען מען אזוי שנעל פארגעסן וואס מען האט נעכטן געטון? צו קומען זאגן פאר'ן צדיק וואס האט דיר ארויסגעשלעפט פון וואס נאר איין איינציגער באשעפער ווייסט וואס מען האט געטון, "שֶׁאֵינוֹ לֹא מַזֶּה וְלֹא בֶּן מַזֶּה יֹאמַר לְמַזֶּה בֶּן מַזֶּה", ווי קען זיין דער וואס איז נישט קיין כהן און נישט קיין זון פון א כהן קומט און זאגט פאר'ן כהן (ברכות כח.): "מֵימֶיךָ מֵי מְעָרָה וְאֶפְרֶךָ אֵפֶר מִקְלֶה", דיינע וואסער זענען נישט קיין כשר'ע וואסער און דיין אש איז נישט קיין כשר'ע אש?!


זאת נחמתי, מוהרא"ש האט מיר געזאגט: "מיר קענען זיך בארימען אז מיר האבן קיינעם נישט פארפירט"; כמה פעמים האט מיר מוהרא"ש געזאגט: "אלע וואס האבן געהאט שייכות ביי מיר און אלע וואס האבן שייכות מיט דיר האבן זוכה געווען צו לערנען משניות און ענדיגן לכל הפחות איין מאל ששה סדרי משנה און לערנען און מסיים זיין מסכתות אין ש"ס; מיר האבן קיינעם נישט אפגענארט, אפילו מען רעדט אויף אונז כל דבר אסור, אפילו מען שלאגט אונז וכו'".


אמאל ווען איך האב זיך אויסגעשמועסט פאר מוהרא"ש מיינע יסורים, איך האב אים דערציילט אז איך בין געגאנגען אין גאס און מען האט מיר נאכגעשריגן: "ביסט שטאט'ס משוגע'נער", (היינט טראכט איך: 'וואס האט מיר דאס בכלל געבאדערט? וואס אינטערעסירט מיר וואס מען רעדט? אבער דעמאלט האט מיר עס יא וויי געטון), האט מיר מוהרא"ש געזאגט: "דו ביסט שטאט'ס משוגע'נער און איך בין וועלט'ס משוגע'נער"; מיר צו טרייסטן און זאגן: 'וואס גייט דיר אן וואס מענטשן רעדן, וואס מענטשן זאגן? אויף מיר רעדט מען אויך'; און מוהרא"ש האט אויסגעפירט: "דער עיקר זאלסטו ווייטער פועל'ן ביי די תלמידים זיי זאלן לערנען אויפ'ן סדר דרך הלימוד פון הייליגן רבי'ן, זיי זאלן דורך שפאצירן כל התורה כולה; מקרא, משנה, גמרא, מדרש און הלכה".


זאת נחמתי, חכמינו זכרונם לברכה זאגן (בראשית רבה פד, ו) אויפ'ן פסוק (בראשית לז, ב): אֵלֶּה תֹּלְדוֹת יַעֲקֹב יוֹסֵף - "כָּל מַה שֶׁאֵרַע לְיַעֲקֹב אֵרַע לְיוֹסֵף", אלץ וואס איז אריבער אויף יעקב אבינו איז אויך אריבער אויף יוסף; די זעלבע זאך, וואס איז אריבער אויף מוהרא"ש חזר'ט זיך יעצט איבער, מוהרא"ש האט זיך מוסר נפש געווען, אלעס אוועק געגעבן צוריק צו ברענגען אידישע קינדער צום אייבערשטן, און זייער אסאך פון די וואס מוהרא"ש האט זיי א טובה געטון האבן גערעדט אויף מוהרא"ש, עד היום הזה זענען דא מפורסמים אין ברסלב וואס מוהרא"ש האט זיי מקרב געווען צום רבי'ן, מוהרא"ש האט זיי אויפגעהויבן פון וואו זיי זענען געלעגן און זיי שטייען און בארעדן די ספרים, אז מען טאר דאס נישט לערנען וכו' וכו', אזוי ווי דו שרייבסט, אז דאס מאכט מחשבות רעות.


דאס אלעס חזר'ט זיך איבער היינט; מען רעדט אויף די בריוו, מען שרייט אז מען טאר נישט רעדן און שרייבן אזוי, פלוצלונג ווערט (שמות א, ח): "וַיָּקָם מֶלֶךְ חָדָשׁ ... אֲשֶׁר לֹא יָדַע אֶת יוֹסֵף", אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סוטה יא.) ער האט זיך געמאכט ווי ער קען נישט יוסף, ער האט פלוצלונג פארגעסן וואס יוסף הצדיק האט אים געטון, ווי ער האט אים געראטעוועט זיין לעבן; 'יוסף' - דאס איז דער צדיק וואס ער שפייזט יעדן, ער האט חיזוק פאר יעדן, ער ווייזט פאר דרי מעלה אז זיי האבן נאך א לאנגע וועג צו גיין און פאר דרי מטה ווייזט ער 'דער אייבערשטער איז מיט דיר; אפילו דו זינדיגסט, אפילו דו ביסט אראפגעפאלן אין פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, קענסטו נאך אלץ צוריק קומען צום אייבערשטן'; און מען מאכט זיך ווי מען האט פארגעסן וואס די בריוו האבן געהאלפן.


איך האב נאך נישט אנגעהויבן שרייבן, איך דארף מקצר זיין; איך לויף אריין צו די בחורים וואס ווארטן אויף מיר.

#10 - איר באקומט א וואוילער חתן
חיזוק פאר מיידלעך, שידוכים, אמונת חכמים

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת שופטים, א' דראש חודש אלול, שנת תש"פ לפרט קטן


 


... תחי', יבנאל.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז איר ווערט שוין אט אט א כלה.


איך האב מברר געווען אויף דעם בחור, ער איז זייער א וואוילער בחור; ער איז א בעל מידות און א ירא שמים, ער קומט פון א גוטע שטוב, א שטוב וואס איז אנגעפילט מיט אמונת חכמים און ער אליינס האט אויך אמונת חכמים.


ער וועט ארויפקוקן אז איר פאלגט מוהרא"ש און איר גייט זיך אפשערן די האר גלייך נאך די חתונה.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט אויפשטעלן א שיינע שטוב.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#9 - משמש זיין אן ערליכער איד איז נישט קיין פשוט'ע זאך
צדיקים, אמונת חכמים

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת מטות-מסעי, כ"ג תמוז, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער זון ... נרו יאיר.


איך האב גערעדט צו דיין ווייב תחי', זי איז מסכים אז דו זאלסט איבער נעכטיגן א גאנצע נאכט משמש זיין זיידי שליט"א.


ווען מען רופט דיר אן בעטן זאלסט קומען זיין א גאנצע נאכט משמש זיין זיידי שליט"א - זאלסטו דאס טון, ווייל משמש זיין אן ערליכער איד, א צדיק - איז נישט קיין פשוט'ע זאך, חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות ז:): "גְּדוֹלָה שִׁמּוּשָׁהּ יוֹתֵר מִלִּמּוּדָהּ"; עס איז חשוב'ער דאס באדינען א תלמיד חכם און צדיק - ווי דאס לערנען תורה ביי א תלמיד חכם.


עס איז באוואוסט אז דער הייליגער רבי הערש מרימנוב זכותו יגן עלינו האט זוכה געווען צו ווערן אזוי גרויס נאר פון דעם וואס ער האט משמש געווען זיין גרויסער רבי, דער הייליגער רבי מענדל מרימנוב זכותו יגן עלינו; זעט מען צו וואס מען קען זוכה זיין ווען מען באדינט א צדיק.


ווען מען דריידט זיך נעבן אן ערליכער איד; מען זעט ווי אזוי ער עסט, ווי אזוי ער שלאפט און ווי אזוי ער גייט אן אין לעבן - לערנט מען זיך אויס ווי אזוי צו לעבן מיט'ן אייבערשטן. אנשי שלומינו זאגן אז מען קען מער נתעורר ווערן ווען מען לערנט עלים לתרופה, די בריוו וואס רבי נתן האט געשריבן ווי ווען מען לערנט ליקוטי הלכות; ווייל דארט זעט מען דער לעבן, ווי רבי נתן לעבט זיין לעבן מיט א תמימות ופשיטות, מה שאין כן ווען מען לערנט ליקוטי הלכות טרעפט מען זיך אן מיט טיפע חידושים. דאס זעלבע איז ווען מען זעט אן ערליכע איד ווי ער לעבט אין שטוב מיט א דביקות צום אייבערשטן, באגלייט דאס דעם מענטש זיין גאנץ לעבן.


איך האב זייער אסאך גענומען דורכאויס די אלע יארן וואס איך האב זוכה געווען צו משמש זיין זיידי, דער קארלסבורגער רב שליט"א; איך האף אז דו וועסט האבן די זכיה וואס מער אים משמש זיין, וועסטו באקומען אסאך יראת שמים.


צו הערן איינמאל ווי אזוי זיידי, קארלסבורגער רב שליט"א ליינט קריאת שמע, מיט אזא זיסקייט, מיט אזא געשמאק - פאר דעם אליין לוינט זיך צו גיין. דער הייליגער רבי זאגט (ספר המידות, אות הצלחה, סימן יח): "לְהַצְלָחָה תִּשְׁמַע כְּשֶׁהַצַּדִּיק אוֹמֵר יִחוּד הַשֵּׁם, הַיְנוּ שְׁמַע יִשְׂרָאֵל", ווען מען הערט ווי אזוי א צדיק ליינט קריאת שמע האט מען הצלחה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#8 - עס איז נאר דא איין וועג געהאלפן צו ווערן
תפילה והתבודדות, אמונה, הפצה, צדיקים, תכלית, אמונת חכמים, קאראנע וויירוס

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת אחרי-קדושים, ז' אייר, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיינע טייערע חברים, תלמידי היכל הקודש ירושלים עיר הקודש, ה' עליהם יחיו.


געלויבט דעם אייבערשטן אז מיר האבן זוכה געווען צו וויסן פון הייליגן רבי'ן; דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן ח): "כִּי כָּל הַמִּתְקָרְבִים לְמַנְהִיג אֲמִתִּי, זוֹכִין לֶאֱמוּנָה יְשָׁרָה דִּקְדֻשָּׁה", אלע וואס זענען מקורב צו אן אמת'ן צדיק זענען זוכה צו האבן א קלארע אמונה; מען לעבט מיט אמונה, מען גלייבט אז קיין שום זאך איז נישט קיין פערצופאל נאר אלעס איז דער אייבערשטער. אן א צדיק ווערט מען אלץ נאכגעשלעפט נאך די נייעס, מען זאל מיינען אז די וועלט פירט זיך באופן טבעי אן קיין בעל הבית, מען מיינט אז עס פאסירט זאכן פון זיך אליין; למשל יעצט ווען מיר דארפן רחמי שמים אז אידישע קינדער זאלן זיין געזונט און שטארק, אידישע קינדער זאלן האבן פרנסה; אז מען הערט די נייעס ווערט מען דערשראקן, מען מיינט אז די וועלט פירט זיך אן א בעל הבית, חס ושלום.


וויסן זאלט איר אז קיינער איז נאך נישט געשטארבן פון קורונה, קורונה קען נישט הרג'ענען קיין מענטשן, קורונה איז א קליינטשיגע באג, זי קען גארנישט טון, די אלע מענטשן וואס זענען יעצט אוועק פון דער וועלט, איז ווייל יעצט איז געקומען די צייט וואס זיי האבן געדארפט צוריק גיין צום אייבערשטן; יעדער מענטש פאר ער ווערט געבוירן באקומט ער פון הימל א געוויסע מאס יארן וויפיל ער גייט לעבן, ווען עס קומט די צייט מען זאל זיך צוריק קערן צום אייבערשטן נעמט דער אייבערשטער צוריק די נשמה - נישט קיין חילוק צי עס איז דא קורונה אדער עס איז נישט דא קורונה; יעדן איינעם אויף אן אנדערע וועג. מיר אידן גלייבן באמונה שלימה אז דער אייבערשטער געבט לעבן ווי לאנג ער וויל געבן און קיינער אנדערש קען נישט געבן לעבן אדער צונעמען לעבן.


אז מען וויל א ישועה איז דא איין זאך: "תפילה!" דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן רנ): "הַטֶּבַע מְחַיֵּב כָּךְ, וּתְפִלָּה מְשַׁנָּה הַטֶּבַע", תפילה איז משנה די טבע; אלע דאקטורים זאגן איין זאך און נאכדעם זעען זיי אז זיי ווייסן גארנישט, בפרט יעצט ביי די קורונה זאגן זיי אלע אז זיי ווייסן גארנישט, זיי מוזן מודה זיין אז עס איז דא א באשעפער אויף די וועלט, זיי זאגן איין זאך און פלוצלינג זעט מען ווי מענטשן היילן זיך דורך תפילה, דורכדעם ווערן זיי פארשעמט; אזוי ווי דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן א'): "כִּי כְּשֶׁנִּגְאֶלֶת הַתְּפִלָּה, אָז נוֹפְלִים כָּל הָרְפוּאוֹת, כִּי נִתְרַפְּאִין עַל יְדֵי דְבַר ה'", ווען מען דאווענט צום אייבערשטן פאלן אוועק אלע רפואות, ווייל מען ווערט אויסגעהיילט פונעם אייבערשטן אליין, "וַאֲזַי כָּל הַדָּאקְטוֹרִים מִתְבַּיְּשִׁין בָּרְפוּאוֹת שֶׁלָּהֶם", דעמאלט שעמען זיך אלע דאקטורים מיט זייערע רפואות. "כִּי אֲזַי אֵין כֹּחַ לְשׁוּם רְפוּאָה, כִּי כָל הָעֲשָׂבִים חוֹזְרִים כֹּחָם לְתוֹךְ הַתְּפִילָּה", ווייל אלע כוחות וואס ליגט אין די מעדעצין גייט אריין אין די ווערטער פון תפילה און מען ווערט אויסגעהיילט דערמיט.


שטארקט אייך אין הפצה. האט רחמנות אויף אידישע קינדער, האט רחמנות אויף בחורים און מיידלעך; דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן ז): "כִּי עִקָּר הָרַחֲמָנוּת הוּא כְּשֶׁיִּשְֹרָאֵל עַם קָדוֹשׁ נוֹפְלִין, חַס וְשָׁלוֹם, בַּעֲווֹנוֹת, רַחֲמָנָא לִצְלָן, כִּי זֶהוּ הָרַחֲמָנוּת הַגָּדוֹל מִכָּל מִינֵי רַחֲמָנוּת", דער עיקר רחמנות איז ווען אידישע קינדער פאלן אראפ אין עבירות רחמנא לצלן, דאס איז דער גרעסטע רחמנות פון אלע רחמנות. און דער רבי איז מסביר: "וּבֶאֱמֶת, מֵהֵיכָן בָּאִים לַעֲווֹנוֹת, חַס וְשָׁלוֹם", ווי אזוי קען מען ארויס נעמען אידישע קינדער פון עבירות? ווייל באמת, פון וואו קומט בכלל צו א מענטש ער זאל זינדיגן חס ושלום? "הוּא רַק עַל יְדֵי שֶׁאֵין לוֹ דַּעַת", דאס איז נאר ווייל ער ווייסט נישט אז דער אייבערשטער איז מיט אים, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סוטה ג.): "אֵין אָדָם עוֹבֵר עֲבֵרָה אֶלָּא אִם כֵּן נִכְנַס בּוֹ רוּחַ שְׁטוּת", א מענטש זינדיגט נישט נאר נאכדעם וואס עס גייט אריין אין אים א רוח שטות, ער מיינט אז דער אייבערשטער זעט נישט וואס ער טוט, ער מיינט אז ער איז שוין סיי ווי פארפאלן וכו', "וְזֶהוּ הָרַחֲמָנוּת הַגָּדוֹל מִן הַכֹּל, שֶׁצְּרִיכִין לְרַחֵם עָלָיו לְהַכְנִיס בּוֹ דַּעַת", ממילא איז דאס די גרעסטע רחמנות, מען זאל אריין ברענגען אין אים דעת, ער זאל וויסן אז דער אייבערשטער האט אים נאך אלץ ליב און ער קען נאך תשובה טון, אזוי ווי עס שטייט (תהלים מא, ב): "אַשְׁרֵי מַשְֹכִּיל אֶל דָּל", וואויל איז דעם וואס ברענגט אריין שכל אין אן ארעמאן, "כִּי 'אֵין עָנִי אֶלָּא מִן הַדַּעַת (נדרים מא.)' וּצְרִיכִין לְרַחֵם עָלָיו, לְהַכְנִיס בּוֹ דַּעַת", ווער איז אן ארעמאן? דער וואס האט נישט קיין שכל, אויף די דארף מען רחמנות האבן און אריין ברענגען אין זיי שכל.


בעט איך אייך מיינע טייערע ברידער, תלמידי היכל הקודש פון ירושלים; גייט הפצה - יעדער אויף זיין אופן מיט וואס מען קען נאר. עס איז א צייט וואס מען קען נישט שלאפן, יעדער דארף טון וואס ער קען נאר צו ראטעווען נאך איין איד.


איך האף אז איר וועט אננעמען מיינע ווערטער.


איך בענק זיך נאך אייך.


א גוט שבת.

#7 - הנהגות פאר א נייעם בית המדרש "היכל הקודש"
אמונה, בית המדרש, היכל הקודש, אמונת חכמים, אחדות

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת תרומה, כ"ח שבט, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד אנשי שלומינו היקרים, מתפללי בית המדרש היכל הקודש חסידי ברסלב בשכונת קענווי איילענד, ענגלאנד, ה' עליהם יחיו.


איך וויל אייך וואונטשן א מזל טוב פאר'ן עפענונג פונעם בית המדרש היכל הקודש; דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט מצליח זיין מיט'ן בית המדרש אריין צו ברענגען א ליכטיגקייט אין די גאנצע געגנט.


דא האט איר אפאר נקודות ווי אזוי צו פירן דעם בית המדרש:


א. איר זאלט זיך מוסר נפש זיין עס זאל זיין ליבשאפט צווישן אייך; קיינער זאל נישט טרעטן אויפ'ן צווייטן און זיך נישט גרויסן אויף א צווייטן, זוכט נאר דאס גוטס איינער ביים צווייטן וועט איר האבן זייער א שטארקע הצלחה.


אחדות קען נאר זיין ווען קיינער וויל נישט גארנישט, מען וויל נאר איין זאך: "אריין ברענגען דעם גראדניק אינעם גארטן". דער רבי האט דערציילט (ספורי מעשיות, מעשה יא) אז דער אמת'ער בן מלך האט פארשטאנען אז מען וועט נעמען דעם מענטש (דעם הייליגן רבי'ן) און מען וועט אים אריין ברענגען אינעם גארטן (אין די וועלט) וועט יעדער איינער קענען אריבער גיין דעם גארטן (וועלט) בשלום; אזוי האט דער אמת'ער בן מלך פארשטאנען, ווייל ער איז דאך געווען א מבין דבר מתוך דבר און פון ווען ער האט אריין געברענגט דעם גראדניק אינעם גארטן זענען אלע אריין, און ווען מען האט אנגעהויבן יאגן וכו' האט מען זיך געשטעלט נעבן דעם מענטש (דעם צדיק) און אלע זענען אריבער בשלום.


אויב איר וועט נאר וועלן דאס טון, איר וועט וועלן אריין ברענגען דעם רבי'ן אין די וועלט, אז אלע מענטשן וואס דרייען זיך אין די וועלט זאלן זיך קענען ראטעווען ווען מען הויבט אן יאגן, וועט איר זייער מצליח זיין; אויב עס וועט זיין אנדערע אינטערעסן וועט נישט זיין קיין הצלחה.


ב. מען זאל אסאך רעדן פון אמונה און פון צדיק; אזוי ווי דער הייליגער רבי האט געהייסן פאר רבי נתן זכרונו לברכה אז ער זאל שרייבן חידושי תורה, און ביי צוויי זאכן זאל ער פארשפרייטן זיין פען; דאס הייסט ער זאל שרייבן באריכות ווען ער שרייבט איבער דעם ענין פון 'אמונה' און פון 'צדיק', ביי די צוויי זאכן זאל ער שרייבן אסאך, ווייל דאס איז דער יסוד אין אידישקייט, אז מען לעבט מיט אמונה פאלט אוועק אלע פראבלעמען. און אז מען האט א צדיק, א רבי וואס שטארקט און הייבט אויף יעדן איינעם - וואס נאך דארף מען?


געדענקט וואס דער רבי האט געזאגט: "תִּרְאוּ לְהִתְקַבֵּץ יַחַד, וּלְהִתְפַּלֵּל יַחַד", איר זאלט זיך האלטן צוזאמען און דאווענען צוזאמען, "כִּי אִם תִּתְפַּלְּלוּ בְּכַוָּנָה, אוּלַי תּוּכְלוּ לְהַמְשִׁיךְ אוֹתִי לְכָאן עוֹד הַפָּעַם". ווייל אויב איר וועט זיך האלטן צוזאמען און דאווענען צוזאמען, וועט איר מיר קענען ממשיך זיין צו אייך (חיי מוהר"ן, סימן קפז)".


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט מצליח זיין אין אלע אייערע וועגן.