בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת שופטים, ד' אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, מלמד תלמוד תורה היכל הקודש ירושלים

איך הער צוריק זייער גוטע גרוסן פון די עלטערן און פונעם מנהל, אז דו לייגסט אריין דיין גאנצע הארץ, כח און מח - אין די קינדער. דו לערנסט מיט זיי אמונה, קדושה; אלעס מיט א שמחה, מיט א געשמאק און מיט א זיסקייט, אזוי ווי עס שטייט (משלי ג, יז): "דְּרָכֶיהָ דַרְכֵי נֹעַם".

שטארק זיך מיט די הייליגע ארבעט. דאנק דעם אייבערשטן אז עס איז אריבער א יאר מיט אזא הייליגע ארבעט, דו האסט מיט וואס צו קומען צום רבי'ן אויף ראש השנה, דו האסט וואס צו דערציילן דעם רבי'ן, ווי דו האסט א גאנצע יאר פארברענגט פון אינדערפרי ביז שפעט ביינאכט מיט תינוקות של בית רבן. דו האסט געלערנט מיט זיי אמונה, האסט אריינגעווארצלט אזא שטארקע אמונה אין די קינדער. עלטערן דערציילן מיר אז די קינדער - בשעת זיי שפילן, זיי זענען פארטיפט מיט די שפילצייג - רעדן זיי צום אייבערשטן; זיי בעטן, זיי שמועסן, זיי דאנקען אים.

האסט אריינגעלייגט אין די קינדער קדושה; איך ווייס מעשיות ביי דיר אין כתה וואס די עלטערן האבן מיר דערציילט ווי דו האסט זיי פשוט אפגעראטעוועט די קינדער פון מניוולים, משחיתים; די קינדער זענען געווען אומוויסנד, אזוי ווי אלע קינדער; און דו רעדסט מיט זיי אז מען טאר נישט גיין מיט א פרעמדער מענטש, און מען טאר נישט לייגן די הענט וכו' - זענען זיי ניצול געווארן.

וויפיל איך דערצייל דיר - וועסטו נישט גלייבן וואס טוט זיך אין די וועלט, ווי קינדער פאלן קרבנות - אפילו פון אייגענע משפחה; מען שיקט א קינד צום פעטער, צום שוואגער, אפילו צום זיידן - און מען שחט אים, מען איז אים מטמא; דער קינד האט מורא צו דערציילן, אזוי בלייבט עס בסוד, ביז מען קען שוין נישט לעבן; לויפט מען צום מטפל, און דארט דערציילט מען וויפיל יאר מען ליידט.

דו האסט אזויפיל זכותים מיט וואס צו קומען ראש השנה.

שטארק זיך טייערער ...; רעד צו די קינדער אסאך פון דרך ארץ און פון כיבוד אב ואם.

איך ווארט שוין דיך צו זען אין אומאן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת שופטים, ד' אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר, מנהל תלמוד תורה היכל הקודש ירושלים

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

אשריך ואשרי חלקך אז דו האסט גענומען אויף דיר דעם גאנצן עול פון די תלמוד תורה און מיידל שולע וואו מיר זענען מחנך די קינדער מיט די זיסע עצות וואס מיר האבן מקבל געווען פון מוהרא"ש זכותו יגן עלינו.

איך וועל אם ירצה ה' שרייבן פאר די מלמדים און טיטשערס חיזוק און הדרכה.

בנוגע אראפרעכענען געלט פון די איינגעשטעלטע פאר'ן קומען שפעט; איך וועל דיר זאגן ווי אזוי מיר מאכן אין אמעריקע. אונזערע מלמדים אין אמעריקע קומען נישט אין חדר צוליב זייער געהאלט, זיי קענען מאכן אסאך מער געלט ערגעץ אנדערש, אין אמעריקע מאכט א מלמד זיבן-אכט הונדערט דאלער א וואך, דאס איז זייער ווייניג אנטקעגן וואס מען צאלט פאר אנדערע ארבעט. אונזערע מלמדים זענען מלמדים ווייל זיי ווילן לערנען מיט קינדער תורה, יראת שמים און מידות טובות, זיי האבן בכלל נישט אינזין די געלט; מיר געבן א געהאלט פאר די איינגעשטעלטע ווייל זיי דארף לעבן, אבער זיי קומען בכלל נישט פאר דעם.

אויב מיר וועלן אראפרעכענען געלט פאר'ן מלמד וועט אים דאס נישט מאכן קומען מער צייטליך, עס וועט אים נאר אוועק נעמען די אפעטיט פון ארבעטן מיט'ן מנהל, הנהלה און אפיס. אז א מלמד קומט שפעט - רעדט מען צו אים, מען הערט אים אויס, מען לייגט זיך אריין אינעם מצב אים צו פארשטיין; אפשר קען ער נישט קומען, אפשר גייט ער עפעס אריבער, און מען ארבעט אויס עס זאל נישט שאטן פאר די קינדער.

ווען דער מלמד קומט אריין פאר די געלט - דעמאלט קען ארבעטן אראפנעמען די געלט, ווייל דאס איז די איינציגסטע סיבה פארוואס ער ארבעט בכלל.

לויט וואס איך הער זענען אונזערע מלמדים אין ירושלים - מלמדים וואס קומען נישט צו די ארבעט פאר די געהאלט, זיי קומען ווייל זיי ווילן בויען מוסדות היכל הקודש, מוסדות וואו מען וועט מחנך זיין קינדער מיט די זיסע וועג פון רבי'ן, די קינדער זאלן באקומען א ליבשאפט צום באשעפער, א ליבשאפט צו די תורה; איז דעמאלט נישט כדאי צו שפילן מיט די מינוטן וואס מען קומט שפעט, ענדערש דארף מען זיי מחזק זיין צו קומען צייטליך און אז זיי קענען נישט - דארף מען זען די קינדער זאלן נישט זיין אן קיין השגחה.

איך וויל זייער האבן איינגעשטעלטע ביי אונזער מוסד אין ירושלים וואס קומען נישט פאר די געהאלט, נאר וואס זענען איבערגעגעבן בלב ונפש, זייער גאנצע מח איז נאר צו בויען סאלדאטן פאר'ן אייבערשטן; אין אזא פאל, אז דער מלמד איז אן איבערגעגעבענער, א געטרייער, און עס מאכט זיך אן אונס - איז נישט כדאי אראפצונעמען פון זיין געהאלט.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת שופטים, ד' אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן

מרת ... תחי'

מיר הערן ביז אמעריקע די גוטע נייעס וואס קומט אריין פון די נייע שולע בית פיגא אין ירושלים, מיר הערן זייער גוטע גרוסן, און אויך דערציילט מיר דער מנהל אז די ארבעט איז נישט גרינג.

עס דערמאנט מיר צוריק ווען מיר האבן געעפנט בית פיגא אין אמעריקע, או איז דאס געווען שווערע ארבעט; סיי מיט די קינדער און סיי מיט די עלטערן. אונזער מנהלת מרת ... תחי' האט אנגעהויבן מיט אפאר קינדער, די קינדער זענען געווען צאמגעשטעלט פון אלע יארגענג, עס איז נישט גרינג געווען די ארבעט מיט זיי, ועל כולם מיט די עלטערן. די עלטערן האבן נאר געהאט טענות, מען האט איר געביסן און געשטאכן; מיר האבן זיך זייער געשטארקט, ביז מיר זענען איבערגעקומען אלעס און מיר האלטן שוין ביי דריי בית פיגא שולעס אין אמעריקע.

איך בעט אייך זייער איר זאלט זיך שטארקן מיט אייער גאנצע כח, עס איז טאקע אין אנהויב שווער, אבער עס וועט נאר גרינגער ווערן.

איך שיק אייך א בריוו וואס איך האב געשריבן פאר אונזער מנהלת דריי חדשים נאכן עפענען בית פיגא, פון די חיזוק פון די בריוו וועט איר זען וואס איז אריבער אויף איר פון די קינדער און פון די עלטערן; דאס וועט פאר אייך זיין א שטארקע חיזוק.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

פאלגנד איז דער בריוו:

בעזהשי"ת

אשריך מרת ... תחי' עמו"ש, וואס איר האט זוכה געווען זיך מוסר נפש זיין אריינצוברענגען די ליכט פונעם הייליגן רבי'ן אין אונזערע קינדער, אשריך בעולם הזה וטוב לך לעולם הבא ולנצח נצחים.

ארבעטן ביים רבי'ן איז נישט קיין גרינגע זאך, ווייל מען זעט נאר איין טריט, און ווייטער טאפט מען א וואנט, אבער ווער עס איז זוכה - איז זוכה.

דער הייליגער תנא זאגט (אבות ה, יח): "כָּל הַמְזַכֶּה אֶת הָרַבִּים, אֵין חֵטְא בָּא עַל יָדוֹ"; ווי איז נאך דא אזא מזכה את הרבים ווי צו ארבעטן און פירן א סקול וואו מען איז מחנך הייליגע טייערע יונגע נשמות וואס ווייסן נאכנישט פון קיין שלעכטס, און מען פילט זיי אן מיט אמונה, התבודדות און צניעות.

ווען מען איז עוסק מיט מענטשן דארף מען געדענקען אז נישט אלע מענטשן זענען פרייליך און צופרידן, זוכן זיי וועם צו בלעמען און אריין זאגן. א קלוגער מענטש נעמט עס נישט צום הארצן, מען לאכט זיך אויס, בפרט איינער וואס האט צוטון מיט א רבים, ווי א "מנהלת" - טאר זיך נישט נעמען צום הארצן פון יעדע צעבראכענע מאמע וואס איז אויסגעמוטשעט און זוכט וועם צו בלעמען.

מען דארף זיך אויסלערנען שווייגן און שאקלען מיט'ן קאפ, און מען טוט ווייטער די הייליגע ארבעט (חוץ אויב זאגט יענער א גוטע זאך, דעמאלט דארף מען עס טאקע פאררעכטן).

בנוגע וכו'; איך וויל אייך מפייס זיין, איך האף צו באצאלן צייטליך יעדע וואך, איך בעט יעדן טאג דעם אייבערשטן, נישט איינמאל, נישט צוויי מאל - אז איך זאל קענען באצאלן אלע איינגעשטעלטע.

ווער עס איז משמש דעם רבי'ן באצאלט אים דער רבי, דער הייליגער רבי זאגט (ספורי מעשיות, מעשה יג): "ביי וועם איך נעם געב איך", בפרט אויב איינער געבט אוועק זיין בלוט, מח, הארץ, מארעך - באקומט מען פון רבי'ן אזעלכע מתנות וואס מען קען זיך גארנישט פארשטעלן.

איר דארפט זיך זייער שטארקן און ווייטער אריינלייגן אין די מיידלעך אמונה, שמחה, צניעות און קדושה.

מרת ... מיר דארפן מיידלעך העלדן. וואס וועלן גארנישט דארפן, נאר וואס דער רבי זאגט. עס איז נאך קיינמאל נישט געווען א ברסלב'ע סקול. א סקול איז זייער וויכטיג, נאך וויכטיגער פון אלעס ווייל מען קען ארבעטן מיט אינגלעך, מיט בחורים און  אינגעלייט, אבער אז די ווייב איז פארביסן קעגן ברסלב - קען מען גארנישט טון, דעריבער אז מיר האבן געעפנט די בית פיגא סקול און איר געבט זיך אזוי אוועק, איז אין אנחנו יכולים להודות לך ... פשוט כמשמעו.

איך האב נישט געקענט טראכטן אז אין די דריי חדשים וואס די סקול שטייט זאל עס שטיין אזוי שיין, און איך זאג אייך מרת ... עס וועט נאך ווערן שענער און שענער, נאר איין זאך איז וויכטיג: שטארק! שטארק, מען דארף זיין שטארק און נישט טראכטן פון צוריק גיין.

מוהרא"ש האט מיר געזאגט (ווען איך האב אים געזאגט אז איך עפן א חדר): "איין זאך דארפסטו וויסן, אז מען הויבט אן קען מען נישט צוריק גיין".

ווען איך בין געווען א מלמד אין ... און מאמעס פלעגן כסדר זיך אפרעדן אז מען דארף גיין פריער און אהיימקומען שפעטער, און מען פלעגט קומען זאגן ראיות פון אנדערע מוסדות: "די מוסד גייט אהיים שפעטער", "אין די מוסד קומט מען פריער אין חדר" - האט דער מנהל געזאגט אז מיט די צייט וועט מען שיקן די קינדער מיט פאדזשאמעס אין חדר און זיי אהיים שיקן שפעט ביינאכט, און די מלמדים וועלן זיי אנטון פאדזשאמעס, אזוי וועלן די מאמעס הנאה האבן; ווייל ליידער זענען די מאמעס אזוי צעבראכן, מען פארגעסט וואס איז דער עיקר, מען איז ווייט פונעם אייבערשטן; אנשטאט שמועסן מיט די קינדער און הנאה האבן פון די בא'חן'טע קינדער וואס דער אייבערשטער האט געשאנקען - ווערט מען נערוועז פון די קינדער, און אזוי וואקסן די קינדער אויף.

מרת ... מען מאכט זיך נישט וויסנדיג... אויב איינער האט טענות, אדער נישט טענות, נאר עפעס זאגן (איר פארשטייט וואס איך מיין, ווען איינער קומט און זאגט און שטעכט: איך האב נישט קיין טענות, אבער... ) קען מען איר שיקן צו די הנהלה, אדער צו מיר.

איך פערזענליך האלט אז קינדער, בפרט עלטערע, דארפן נישט האבן קיין היים ארבעט, די היים ארבעט זאל זיין העלפן אין שטוב, העלפן די מאמע אינדערהיים. איך האף אז איר האלט אויך אזוי און איר טוט אזוי.

אז מען איז שטארק איז מען מצליח. מענטשן האבן ליב א שטארקע מענטש, וואס ווייסט וואס ער וויל.

קיינער טוט נישט קיין טובה פאר אונז מיט דעם וואס ער שיקט זיין טאכטער אדער קינד אין די מוסד, פארקערט!! איך טו אים א טובה אז איך שטעל אים צו א פלאץ וואו מען לייגט אריין אמונה, אמונת צדיקים, צניעות; אמת'דיגע צניעות, נישט אויסגעטראכטע דמיונות וכו' וכו', רעדן צום אייבערשטן, מעשיות פון תפילה וכו'.

איך האף אז מיינע שורות וועלן טון די ריכטיגע פעולה, דאס וועט אייך מחזק זיין און שטארקן.

עס איז מיר שווער צו רעדן, עס איז גרינגער צו שרייבן.

דער אייבערשטער זאל אייך ווייטער געבן כח און שטארקייט אנצוגיין אין אייער עבודות הקודש, אריינברענגען אין טויזנטער טויזנטער מיידלעך עצות פון משיח.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת ראה, כ"ה מנחם-אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

איך וואונטש דיר א ברכה, דער אייבערשטער זאל דיר העלפן די פייער וואס האט זיך אין דיר אנגעצינדן, די פייער פאר הדפסת והפצת ספרי רבינו - זאל ברענען און טליען אין דיר ביז משיח וועט קומען. זאלסט דיין גאנצע לעבן עוסק זיין אין די הייליגע זאך פון מקרב זיין אידישע קינדער צום אייבערשטן.

מיר פארן יעצט קיין אומאן צום הייליגן רבי'ן, דו קומסט מיט פולע הענט; הונדערטער און טויזנטער ספרים, קונטרסים, גליונות, סידי"ס, י"ו ע"ס בי"ס וכו' - האסטו אויסגעטיילט, אויך האסטו מנדב געווען דעם חדר הדפסה גדול.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט בקרוב טרעפן דיין זיווג און אויפשטעלן א בית נאמן בישראל, דו און דיינע קינדער און אייניקלעך זאלן זיין גרויסע מפיצים.

א כתיבה וחתימה טובה.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת עקב, כ' מנחם-אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר, ברסלב ליבערטי

וויפיל בריוו איך זאל דיר שרייבן - דארף איך דיר נאך מער שרייבן, דו ווייסט גארנישט דיין זכות ווי גרויס דאס איז מיט דעם וואס דו דרוקסט די נייע ספרים איש אמונות, וויפיל טויזנטער אידן זענען זיך אזוי מחי' מיט דעם.

די מפיצים זאגן מיר עס איז טאקע דא מענטשן וואס שרייען און צערייסן די ספרים, אבער פון די אנדערע זייט זענען דא מענטשן וואס זענען אזוי אויסגעהונגערט פאר די ספרים, זיי כאפן די ספרים אזוי ווי אן אויסגעהונגערטער און דורשטעריגער מענטש, און אפילו ביי אנשי שלומינו וואס האבן שוין אזויפול חיזוק און ווייסן שוין אלעס - ווארט מען אויך יעדע וואך בכליון עיניים אויף נאך בריוו, אויף פרישע חיזוק.

דעריבער בעט איך דיר זייער, שטארק זיך און זיי ממשיך מיט פרישע כוחות; דאס וועסטו מיט נעמען אויף יענע וועלט, דאס וועט דיר באשיצן פון אלעם שלעכטס.

איך שיק דיר א מעשה פאר די 'קינדער עצתו אמונה', די מעשה וואס מוהרא"ש פלעגט דערציילן פון שלמה המלך מיט זיין רינגל, איך שרייב עס אז די קינדער זאלן דאס ליינען אינטערעסאנט:

קוּקְט אַלֶע, דֶער קֶענִיג לַאכְט שׁוֹין וַוייטֶער אוּן עֶר קוּקְט אוֹיף זַיין פִינְגֶער; וָואס מֵיינְט דָאס? וִוי אַזוֹי קֶען מֶען לַאכְן וֶוען מֶען הָאט אַ צָרָה? אַלֶע מֶענְטְשְׁן וֶוען זֵיי הָאבְּן אַ צָרָה וֵויינֶען זֵיי, אוּן דֶער גְרוֹיסֶער קֶענִיג לַאכְט! לָאמִיר גֵיין צוּם קֶענִיג אוּן אִים פְרֶעגְן.

גֶעוֶוען אִיז דָאס דֶער גְרוֹיסֶער קֶענִיג שְׁלֹמֹה הַמֶּלֶךְ, יֶעדֶע מָאל עֶר הָאט גֶעהַאט אַ צָרָה הָאט עֶר גֶעקוּקְט אוֹיף זַיין פִינְגֶער אוּן גֶעלַאכְט, וֶוען עֶפֶּעס הָאט אִים וֵויי גֶעטוּן הָאט מֶען אִים גֶעזֶען קוּקְן אוֹיף זַיין פִינְגֶער אוּן לַאכְן.

"אֲדוֹנֵינוּ הַמֶּלֶךְ, מִיר בֶּעטְן אִיבֶּער אַייעֶר כָּבוֹד, מִיר וִוילְן וִויסְן וָואס אִיז דָאס אַז יֶעדֶעס מָאל דֶער קֶענִיג גֵייט אַרִיבֶּער אַ שְׁוֶוערִיקֵייט קוּקְט דֶער קֶענִיג אוֹיפְ'ן פִינְגֶער אוּן שְׁמֵייכְלְט? מִיר וִוילְן וִויסְן וָואס דָאס בַּאדֵייט".

"קוּמְט אַהֶער נֶענְטֶער וֶועל אִיךְ עֶנְק גֶעבְּן צוּ פַארְשְׁטֵיין; קוּקְט וָואס אִיךְ הָאבּ אוֹיף מַיין פִינְגֶער, אִיךְ הָאבּ אַ רִינְגְל אוֹיסְגֶעקְרִיצְט אוֹיף אִיר דְרֵיי אוֹתִיוֹת: ג ז י, אִיר וֵוייסְט וָואס דִי דְרֵיי אוֹתִיוֹת מֵיינֶען? דִי דְרֵיי אוֹתִיוֹת אִיז דִי רָאשֵׁי תֵּיבוֹת פוּן דִי וֶוערְטֶער 'גַּם זֶה יַעֲבוֹר', דֶער טַייטְשׁ אִיז: 'דָאס וֶועט אוֹיךְ אַרִיבֶּערְגֵיין'; יֶעדֶע מָאל עֶפֶּעס פַּאסִירְט גֶעבּ אִיךְ אַ קוּק אוֹיפְ'ן רִינְגְל אוּן אִיךְ חַזֶר צוּ זִיךְ 'עֶס וֶועט אַרִיבֶּערְגֵיין', עֶס וֶועט בֶּעסֶער וֶוערְן; דָאס מַאכְט מִיךְ פְרֵיילִיךְ, אוּן דֶערִיבֶּער שְׁמֵייכְל אִיךְ; אִיךְ קוּק נִישְׁט אוֹיף מַיין פִינְגֶער, אִיךְ קוּק אוֹיפְ'ן רִינְגְל, אִיךְ דֶערְמַאן זִיךְ פוּנֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן, אִיךְ גְלֵייבּ אַז דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער וֶועט מִיר הֶעלְפְן, עֶס וֶועט מִיר וֶוערְן בֶּעסֶער".

טֵייעֶרֶע קִינְדֶער, וֶוען עֶס פַּאסִירְט עֶפֶּעס אַ טְרוֹיעֶרִיגֶע גֶעשֶׁעעֶנִישׁ, עֶפֶּעס טוּט וֵויי, אָדֶער אַ קִינְד טְשֶׁעפֶּעט - דַארְפְן מִיר גְלַייךְ טְרַאכְטְן פוּן דִי דְרֵיי אוֹתִיוֹת ג ז י, עֶס וֶועט אַרִיבֶּערְגֵיין, אוּן נִישְׁט וֶוערְן צֶעבְּרָאכְן אוּן פַארְבִּיטֶערְט.

לָאמִיר אַלֶע זִינְגֶען: "עֶס וֶועט נָאךְ וֶוערְן בֶּעסֶער, עֶס וֶועט נָאךְ וֶוערְן בֶּעסֶער, דַארְפְסְט נָאר רֶעדְן צוּם בַּאשֶׁעפֶער, עֶר אִיז פוּן אַלֶעם גְרֶעסֶער, תְּפִלָה עֶפְנְט אַלֶע שְׁלֶעסֶער, אִיךְ שְׁפִּיר שׁוֹין וִוי עֶס וֶוערְט מִיר בֶּעסֶער".

בעט דעם מעלער ער זאל מאכן א בילד ווי א קעניג זיצט אויף א שיינע מעכטיגע שטיל און לאכט צו זיין פינגער, אויפ'ן פינגער האט ער אן א רינגל מיט די דריי אותיות ג ז י, אין די זייט שטייען פארוואונדערטע באדינער.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת ראה, כ"ח מנחם-אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי

זע צו לערנען יעדן טאג דעם בלאט גמרא. דו קענסט זיך נישט פארשטעלן די טעם וואס מען באקומט אין לעבן ווען מען איז שטארק מיט לערנען יעדן טאג א בלאט גמרא; עס איז אן אנדערע טאג, אן אנדערע לעבן.

אז דו קענסט נעמען א חברותא, אדער אינדערפרי אדער ביינאכט - זיך קובע זיין צו לערנען דעם דף - מה טוב ומה נעים, אדער גיין צום שיעור גמרא, און אז נישט - זאלסטו לערנען פאר דיר אליינס, און אז דו פארשטייסט נישט - זאלסטו זאגן די ווערטער אן פארשטיין; וועסטו זיין אפגעהיטן פון אלעם שלעכטס.

טייערער ברודער, איך בעט דיר זייער, העלף מיר בויען די שטעטל עס זאל זיין א פלאץ פון תורה ותפלה, אז דער בית המדרש וועט זיין א פלאץ וואו מען לערנט און דאווענט און מען שמועסט נאר פון התחזקות, מיט דעם העלפט מען מיר בויען דעם שטעטל; נאר דורך תורה ותפילה וועט דער שטעטל האבן א קיום.

א כתיבה וחתימה טובה.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת ראה, כ"ח מנחם-אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

איך פריי זיך זייער צו הערן פון דיין התמדת התורה, דו לערנסט טאג טעגליך צענדליגער בלעטער גמרא; וואויל איז דיר.

יעצט וויל איך דיר בעטן דו זאלסט מיט יעדן איינעם רעדן דיבורי אמונה, דיבורי התחזקות. עס גייט אריבער אויף מענטשן אזעלכע שווערע צרות ויסורים, נישטא איינער וואס זאל נישט האבן זיינע שוועריקייטן, עס איז יעצט א שעת חירום צו רעדן מיט יעדן פון רבינ'ס ווערטער, אנטרינקען די דורשטיגע - פון רבינ'ס קוואל.

דעריבער, וועם דו טרעפסט, וועם דו זעסט - זאלסטו רעדן דיבורי אמונה והתחזקות, ביז יענער וועט אזוי נתעורר ווערן און דיר פרעגן: "פון וואו האסטו אזעלכע ווערטער? ווי קומט צו א פשוט'ער בעל עגלה (אמאליגע צייטן וואלט מען דיך גערופן בעל עגלה, איינער וואס טראגט און ברענגט מענטשן) אזעלכע פייערדיגע ווערטער פון תכלית?" וועסטו ענטפערן: "עס איז דא א רבי וואס ליגט אין אומאן, זיינע ספרים לערן איך, דארט איז דא צו געפונען אזעלכע חיזוק פאר אלע מצבים", אזוי וועלן אלע מקורב ווערן צום רבי'ן.

א כתיבה וחתימה טובה.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת ראה, כ"ח מנחם-אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי

עס איז מיר אינטערעסאנט אז דו באהאלסט זאכן פון מיר, דו דערציילסט מיר נישט אז מען האט אפגעהאלטן גרויס געלט צוליב דעם אינגערמאן ...

וויל איך דיר זאגן, הישמר והיזהר צו טון עפעס פאר'ן מוסד וואס איז נישט געזעצליך. לאז זיך אפ פון דעם קרו"ק, ברענג מיר נישט קיין געלט פון גניבות, איך דארף נישט די סארט געלט.

איך בין זייער דערשראקן פון די גאנצע מעשה און נאכמער - פון דעם וואס דו באהאלסט פון מיר זאכן, איך ווייס נישט וואס נאך דו באהאלסט פון מיר.

קענסט ארבעטן פאר מיר נאר אז דו באהאלסט גארנישט פון מיר, און דו וועסט מיך פרעגן יעדע זאך.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת ראה, כ"ח מנחם-אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

איך האב שוין לאנג נישט געהערט פון דיר, וואס זענען דיינע שיעורים? וואס זענען דיינע טואונגען? זכרנו ימים מקדם, דיינע יונגע יארן אין ישיבה; האסט געלערנט משניות מיט אזא חיות, מיט אן אויסטערלישע פלייסיגקייט, עס האט דיר נישט אינטערעסירט קיין נייעס, קיין פאליטיק; איך האף דו האלסט נאך אן דיין פרישקייט, דיין חיות - בלימוד התורה.

טייערער ברודער, זיי קלוג; גרייט זיך אן אין די יונגע יארן מיט אסאך משניות און גמרא, ווייל נאר דאס בלייבט אויף די עלטערע יארן, און נאר דאס נעמט מען מיט אויף יענע וועלט.

איך האף דו האסט שוין טיקעטס פאר אומאן, מיר פארן מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף דינסטאג פרשת נצבים. מיר פארן קיין פוילן, פון דארט פארן מיר קיין אוקריינא, קיין אומאן, צום ציון קודש הקדשים; דער רבי וועט אונז מתקן זיין.

א כתיבה וחתימה טובה.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת ראה, כ"ח מנחם-אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי

שטארק זיך ברודער, שטארק זיך מיט אלע דיינע כוחות. נעם די חיזוק פון רבי'ן, באנוץ זיך מיט די שכל, מיט די עצות. זיי זיך קובע נאך שיעורים, ווייל יעצט איז די צייט פון אינוועסטירן, אוועקלייגן פאר שפעטער.

דער רבי האט אונז געגעבן א גרינגע זיסע וועג צו לערנען און אנקומען צו כל התורה כולה; דורך זאגן די ווערטער פון די הייליגע תורה (כמבואר בשיחות הר"ן, סימן עו). אפילו מען פארשטייט נישט, אפילו מען קען נישט די עברי - דאך איז דאס זייער חשוב אויבן ביים אייבערשטן. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שיר השירים רבה ב, טו) אויפ'ן פסוק (שיר השירים ב, ד): "וְדִלּוּגוֹ עָלַי אַהֲבָה", וְלִיגְלוּגוֹ, די גרייזן, עָלַי אַהֲבָה, איז ביי מיר זייער באליבט.

וואוינסט אין שטעטל, דארפסטו זיך פירן מיט די עצות פון רבי'ן. ביים רבי'ן איז געווען דאס ערשטע, לעצטע און וויכטיגסטע זאך - התבודדות; רעדן, שמועסן און דערציילן אלעס פאר'ן אייבערשטן. דו האסט א שיינע פעלד ארום דיין שטוב, זאלסטו גיין אביסל שפאצירן, דאנקען דעם אייבערשטן און בעטן פאר אלעס וואס דו דארפסט, ובעיקר אויף זיין אן ערליכער איד, און די קינדער און אייניקלעך זאלן זיין ערליכע אידן.

בנוגע וכו'; דאנק דעם אייבערשטן יעדן טאג דריי מינוט אין איין צו, וועסטו האבן א גרויסע ישועה.

א כתיבה וחתימה טובה.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת ראה, כ"ח מנחם-אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי

דער אייבערשטער האט געמאכט מיט דיר אזא גרויסע נס, דו האסט חתונה געהאט, האסט באקומען אן "אשת חיל"; זאלסטו אויסנוצן דיינע יונגע יארן מיט תורה ותפילה.

זיי זיך קובע צו לערנען יעדן טאג אכצן פרקים משניות. יעצט האסטו שוין נישט די יצר הרע פון אלס בחור, האסט חתונה געהאט, יעצט קענסטו לערנען תורה בטהרה. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (יומא עב:): "הַלוֹמֵד תּוֹרָה בְּטָהֳרָה וכו', נוֹשֵׂא אִשָּׁה, וְאַחַר כָּךְ לוֹמֵד תּוֹרָה".

אויך בעט איך דיר זייער, קום אין שול מיט דרך ארץ, מיט הכנעה, טו זיך אן א הוט און רעקל, מוהרא"ש זאגט מען זאל קומען אין שול מיט דרך ארץ און הכנעה. אז מען קומט אין שול מיט דרך ארץ נעמט עס נישט אוועק פון האבן א לעבן מיט פארגענוגן, מען קען האבן פא"ן, מען קען מאכן א לעבן, און פון די אנדערע זייט ווייסט מען דאס הייליגקייט פון א שול, דאס גרויסקייט פון דאווענען.

דיין שווער און שוויגער באדאנקען זיך יעדן טאג פאר אזא איידעם ווי דיר, דו פירסט זיך מיט דרך ארץ, דו רעדסט נישט ווען זיי רעדן, ביי די סעודה זיצטו מיט דרך ארץ, דו טענה'סט נישט, דו מאכסט נישט חוזק וכו' וכו'.

שרייב מיר דיינע שיעורים און דיינע סיומים.

א כתיבה וחתימה טובה.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת ראה, כ"ז מנחם-אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן

מרת ... תחי' ברסלב, ליבערטי

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

איך פריי זיך צו הערן אז איר האט הנאה געהאט פון די פלע"י וואס בית פיגא האט אהערגעשטעלט, די מעשה פונעם "חכם און תם" (ספורי מעשיות, מעשה ט).

דאס וואס איר שרייבט, איר האט געשפירט דורכאויס די גאנצע פלע"י ווי אייער מאן איז דער חכם פון סיפורי מעשיות, און די אלע אנדערע זאכן וואס איר שרייבט פון אייער מאן.

וואס זאל איך אייך זאגן, חסרונות קען מען טרעפן ביי יעדן איינעם, עס איז נישט קיין קונץ צו טרעפן פעלערס ביים מאן, א קונץ איז טרעפן גוטע זאכן ביי יענעם.

די פלע"י האבן מיר נישט געוויזן מען זאל טראכטן פון דעם און יענעם, נאר פון זיך אליינס. זיך אליינס אויסדרייען די מחשבה, אליינס אנהויבן לעבן א זיס לעבן. דער הייליגער תם האט גארנישט געהאט און ער איז געווען אזוי פרייליך, אפילו דער חכם האט חוזק געמאכט פון אים, אלע האבן געלאכט פון אים אז ער איז געווען אזוי פרייליך.

בעטס דעם אייבערשטן איר זאלט זיין פרייליך, פאזעטיוו, איר זאלט ליב האבן אייער מאן און ער זאל אייך ליב האבן, די שכינה זאל רוען ביי אייך אין שטוב.

א כתיבה וחתימה טובה.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת ראה, כ"ז מנחם-אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן

מרת ... תחי' ברסלב, ליבערטי

אייער מאן איז געקומען אייך מזכיר זיין אז איר זענט לעצטנס אביסל אפגעשוואכט, דער אייבערשטער זאל אייך שיקן א רפואה שלימה, איר זאלט זיין געזונט און שטארק.

נעמט די עצה פון רבי'ן, די עצה פון שמחה; זיין פרייליך היילט אויס אלע קרענק. נאך אן עצה זאגט דער רבי (שיחות הר"ן, סימן צט), מען זאל רעדן מיט אנדערע חיזוק פון אמונה; אזוי ווערט מען אליינס שטארק.

עס איז א וואונדערליכע עצה; דער מענטש קען אלעס וויסן, מען קען וויסן אלע חיזוק, אלע שיינע זאכן און עס מאכט נאכאלץ נישט אויס פאר אים, נאר אזוי ווי מען זאגט דאס פאר א צווייטן - טאנצן די דיבורים צוריק, עס קלאפט צוריק אין פנים, און מען איז זיך אליינס מחי' מיט דעם.

א כתיבה וחתימה טובה, א רפואה שלמה.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת ראה, כ"ז מנחם-אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן

מרת ... תחי', מנהלת בית פיגא קרית ברסלב

וויפיל זענען מיר שולדיג צו לויבן און דאנקען דעם אייבערשטן אז מיר האלטן שוין דא, געענדיגט נאך א יאר בית פיגא; גאנצע עלף יאר פון לערנען מיט אידישע קינדער תורה ויראת שמים, און זיי ווייזן דאס שיינקייט פון תורה און אידישקייט.

די פלע"י פונעם חכם און תם איז געווען אויסערגעווענליך שיין, אזא שטארקע הפצה, אזא שטארקע חינוך; די תלמידות וועלן געדענקען די מעשה דורכאויס זייער לעבן, זיי וועלן לעבן מיט דעם.

מיינע שוועסטער און אויך פון מיין ווייב'ס געשוויסטער זענען געקומען קוקן די פארשטעלונג. זיי רעדן פון דעם, ווי שיין דאס איז געווען. די שכוח קומט אייך פאר אלעס וואס איר טוט.

(חסר)

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת ראה, כ"ז מנחם-אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי

ציינער איז נישט א זאך מיט וואס מען שפילט זיך; אויב מען מאכט זיך נישט צו טון, מען גייט נישט צום ציין דאקטער - קען מען זיך זען אויף דער עלטער אן קיין ציינער.

נעם דיינע קינדער צום ציין דאקטער, שטיי אויף דעם אויף יעדן קינד; עס איז נישט קיין תירוץ צו זאגן: "אין שטעטל איז נישטא קיין ציין דאקטער", קודם כל עס איז יא דא, און אז נישט - זאלסטו אריינפארן ביזן שטאט צו האבן גוטע געזונטע ציין.

יעצט ווען דיין ציין איז דיר חרוב פרעגסטו וואס דו קענסט זיך פארנעמען א גוטע קבלה פאר א רפואה; דאס זאלסטו זיך פארנעמען, נישט צו לאזן וויכטיגע זאכן אויף מארגן, קוק וואס פאסירט אז מען פארנאכלעסיגט.

א כתיבה וחתימה טובה.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת ראה, כ"ח מנחם-אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי

איך בין אזוי פרייליך אז די נייע סידי איז שוין ארויסגעקומען. דאס איז שוין די פערטע "טאנץ מיט אמונה", די ניגונים זענען נישט אבי ניגונים, דאס זענען ניגונים פון התבודדות; בשעת'ן שמועסן מיט'ן אייבערשטן, אינמיטן בענקען צום אייבערשטן - זענען געמאכט געווארן רוב ניגונים.

די נייע סידי "איך בין נישט אליין" האט צען ניגונים, חיזוק אויף אלע נקודות וואס מען לערנט אין היכל הקודש:

ניגון 1) תפילה. דער ניגון דערמאנט אונז מען זאל וויסן אז עס איז דא מיט וועם צו שמועסן, 'דער באשעפער הערט מיך אויס, איך בין נישט אליין, איך האב וואו צו גיין, דער באשעפער הערט מיך שטענדיג אויס'.

ניגון 2) תורה. דער ניגון איז געבויט אויף שיחות הר"ן, סימן עו; דאס גרויסקייט פון לערנען, "אין צריכין בלימוד רק האמירה", דער עיקר איז לערנען, זאגן די ווערטער פון תורה, אפילו אן פארשטיין.

ניגון 3) שלום בית. דער ניגון זאגט אונז וואס איז אן עובד השם; דער וואס העלפט אין שטוב. ווער איז אן ערליכער איד? דער וואס פירט זיך מיט שלום און מיט ליבשאפט אין שטוב.

ניגון 4) אמונה. דער ניגון זאגט אונז וואס מוהרא"ש האט אונז געלערנט, מיר זאלן חזר'ן אמונה, אלעס איז דער אייבערשטער; דאס בארואיגט פון אלע שרעקעדיגע נייעס וכדומה.

ניגון 5) ממלא כל עלמין. דער ניגון ברענגט ארויס דאס שיינקייט פון לעבן מיט'ן אייבערשטן, ווען מען ווייסט אז אלעס איז ממלא כל עלמין וסובב כל עלמין, אין שום מציאות מבלעדיך יתברך כלל, ובכל תנועה ותנועה שם אלופו של עולם. מוהרא"ש זאגט, דער ניגון וועט משיח זינגען מיט די גאנצע וועלט, יעדער וועט וויסן אז אלעס איז נאר אייבערשטער, די גאנצע בריאה איז אייבערשטער.

ניגון 6) תיקון הכללי. דער ניגון שרייט אויס די עצה און תיקון פאר ווער עס איז נעבעך אראפגעפאלן אין פגם הברית, זאגן די צען קאפיטלעך תהילים, קאפיטל טז, לב, מא, מב, נט, עז, צ, קה, קלז, קנ; דאס פאררעכט דעם מענטש, מען ווערט אפגעוואשן פון אלעם שלעכטס, מען ווערט ריין.

ניגון 7) קינדער. דער ניגון זינגען די ערליכע משפחות וואס גייען נאך די תורה, די צדיקים; מען גייט נישט נאך די לינקע גאס פון נישט ברענגען קינדער מיט'ן טענה אז מען קען נישט האבן צייט פאר זיך אויב מען האט א גרויסע משפחה, דער ניגון זינגט: "א מחי' גרויסע משפחה, יעדע קינד ברענגט נאר הצלחה".

ניגון 8) אליינס מיט'ן באשעפער. מענטשן זענען צעבראכן, מען זאגט 'איך בין אליין, איך האב נישט קיינעם', מען פארגעסט אז מען איז נישט אליין, מען איז אליינס מיט'ן אייבערשטן, און אז מען איז אליינס מיט'ן באשעפער, מען שמועסט זיך אויס מיט'ן אייבערשטן אליינס, דעמאלט איז אליין א גוטע זאך. מען קען טראכטן שלעכט 'איך בין אליין', מען קען אבער טראכטן טיפער, 'איך בין אליינס מיט'ן באשעפער', דאס איז שוין א גרויסע מדריגה.

ניגון 9) שכוח אייבערשטער. דער ניגון איז דער מקור הישועות, ווייל ווען מען זינגט און זאגט: "שכוח אייבערשטער פאר מיין לעבן, שכוח אייבערשטער פאר מיין ווייב און קינדער" - דאס עפנט אויף די הימלען און עס גיסט ישועות און רפואות; ווי מער מען זינגט "שכוח אייבערשטער", מען רעכנט אויס נאך און נאך פרטים - ווערט מען נענטער צום אייבערשטן. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן ב): "כִּי כָל מַה שֶּׁיּוֹדְעִין וּמַכִּירִין אוֹתוֹ יִתְבָּרַךְ בְּיוֹתֵר", ווי מער מען דאנקט דעם אייבערשטן, "סְמוּכִין אֵלָיו בְּיוֹתֵר", ווערט מען מער און מער נענטער.

ניגון 10) כל הנשמה. דאס איז אויך תודה והודאה, דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן אויף יעדע אטעם, אויף יעדע פרט אין לעבן.

די סידי איז הערליך שיין, איך וויל דיר זייער בעטן זאלסט שוין אנהויבן נאך א סידי, איך האף עס וועט נישט נעמען אזוי לאנג. אויך זאלסטו עס מאכן מער פארגעשריטן אז די יוגנט זאל דאס וועלן הערן; אנשטאט הערן ליידיגע ניגונים, פוסטע ניגונים - זאלן זיי ווערן אנגעפילט מיט אמונה, מיט בטחון וכו'.

יעצט פארן מיר שוין צום רבי'ן. ווען דו וועסט זיין ביים ציון זאלסטו דערציילן דעם רבי'ן אז דו מאכסט די שיינע סידי טאנץ מיט אמונה.

די סידי איז זייער א גרויסע הפצה, הלוואי וואלסטו זיך צוגעפלייסט און ארויסגעגעבן יעדע חודש א סידי, צוריק צו ברענגען אלע אידן צום אייבערשטן.

א כתיבה וחתימה טובה.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת שופטים, ב' אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיינע בריוו.

איך וועל דיר דערציילן וואס איך האב בייגעוואוינט ביי מוהרא"ש זכותו יגן עלינו. מיר האבן געעפנט די חדר היכל הקודש אין אמעריקע אין יאר תש"ע, אין אמעריקע טראגט מען די קינדער מיט באסעס אין חדר. איך האב דעמאלט נישט געקענט נעמען אינגעלייט זאלן ארבעטן פאר די מוסד און זיי באצאלן, ווייל מיר האבן געהאט צען צוואנציג קינדער, וואס קען ניטאמאל דעקן די קאסט פון די רענט פון די דירה וואו מיר האבן אנגעהויבן די חדר, און זיכער נישט די מלמדים; האבן מיר גענומען בחורים צו העלפן די חדר און דרייווען די באסעס, און אזוי ווייטער.

מיר האבן געהאט זייער געטרייע בחורים וואס האבן געטראגן די קינדער און געברענגט די קינדער מיט זייער גאנצע הארץ; מיר האבן קיינמאל נישט געגעבן קיין געהאלט פאר בחורים, זיי האבן דאס געטון מיט די גרעסטע שמחה צו העלפן בויען די מוסדות. דעמאלט האבן מיר נישט געהאט די פאר דאלער צו קענען אנפילן די באסעס און די ווענס מיט געז, איינער פון די בחורים איז געווען אזוי געטריי, ער האט געלייגט זיין אייגענע געלט פאר געז.

ויהי היום, זיין טאטע איז געקומען צו מוהרא"ש זאגן אז דאס וואס עס מאכט זיך נישט קיין שידוך פאר אים - איז ווייל ער דרייווט די באס פאר ברסלב, דעריבער גייט אים נישט קיין שידוך. מוהרא"ש האט נישט גע'טענה'ט מיט עלטערן, מוהרא"ש האט אים געגעבן גערעכט. שפעטער האט מיר מוהרא"ש געזאגט: "דער טאטע מיינט אז ברסלב איז די אפהאלט פאר זיין שידוך, וואס וועט זיין יעצט ווען ער וועט אים אוועקנעמען פון ברסלב, וועט ער דען יא האבן א שידוך?!" למעשה איז זיין שידוך אנגעקומען נאר פון ברסלב.

ווען מוהרא"ש איז נסתלק געווארן איז דער בחור געפארן צו די לוי' און ווען מען האט געעפנט מוהרא"ש'ס דירה אין יבנאל איז שוין געלעגן די צוואה אנגעגרייט אויפ'ן טיש, מען האט גלייך געמאכט קאפיס פאר אלעמען. דער בחור האט געזען אין די צוואה ווי מוהרא"ש איז מבטיח, ווער עס וועט קומען צו זיין ציון און אויסזאגן תהילים זאגט ער צו מיט א הבטחה חזקה אז ער וועט נישט רוען ביז ער באקומט זיין שידוך; אומר ועושה, ער האט אויסגעזאגט תהילים און אויפ'ן וועג אהיים, אויפ'ן פליגער, איז געווען א פארפאלק וואס זענען געפארן צו די לוי', זיי וואוינען היינט אין שטעטל; די פרוי זאגט פאר'ן מאן: "מיר געפעלט דער בחור, איך טראכט א שידוך", און אפאר טעג שפעטער איז געווארן די שידוך.

צוריק צום מעשה, דעמאלט בין איך געגאנגען מיט א צווייטע בחור צו מוהרא"ש, דער בחור האט געוואלט א ברכה פאר א שידוך. איך האב געזאגט פאר מוהרא"ש אז דער בחור נעמט איבער דעם אנדערן בחור, האט מוהרא"ש אים געזאגט: "אז דו וועסט דרייווען פאר די רבי'ס מוסדות וועט דאס דיר גארנישט שאטן פאר דיין שידוך", עס איז געווען א שווערע נסיון פאר'ן בחור; זיינע חברים, נאנטע חברים - האבן אים אפגערעדט, מען רעדט פון חברים פון ישיבה; זיי האבן אים געזאגט: "עד כאן, מען דארף טאקע העלפן דעם רבי'ן, אבער זיך ארויפזעצן אויף א גרויסע געלע באס און ארום פארן אין שטאט, וואס יעדער קוקט ווי אזוי א יונגער וואוילער בחור, א בחור א ירא שמים, א בחור א מתמיד מיט א הוט און רעקל - דרייווט א באס, דאס וועט מאכן א שלעכטע רושם".

למעשה דער בחור האט געהאט די שטארקייט און דאס גענומען מיט'ן גאנצן הארץ. דאס איז בכלל נישט קיין גרינגע ארבעט, ווייל ווען מען פארשלאפט איז אויס חדר; ווען דער מלמד פארשלאפט - קען מען זיך אן עצה געבן, מען קען נעמען א במקום. ווען דער ראש ישיבה פארשלאפט גייט אויך אלעס אן, אבער ווען מאמעס רייסן זיך ארויס אינדערפרי טראגן די קינדער אויפ'ן באס און די באס קומט נישט צייטליך - איז געפערליך! משפחות וועלן אפילו ארויסנעמען די קינדער פון איין מוסד און לייגן ביי א צווייטע מוסד - אויב די באס איז נישט צייטליך.

וואס איז די סוף פון די מעשה? דער בחור האט געטראפן א גוטע שידוך, מוהרא"ש איז געווען זיין שדכן. מוהרא"ש האט די לעצטע חנוכה צוגערופן א אינגערמאן וואס האט געלערנט אין ישיבה און אים געזאגט: "איך האב א גוטע שידוך פאר דיין שוועסטער", און די חברים וואס האבן אים אפגערעדט האבן געדארפט אסאך ווארטן צו טרעפן זייער שידוך.

איך שרייב דיר דאס אז דו זאלסט האבן חיזוק ווען דיינע עלטערן שרייען אויף דיר אז דו האסט נישט קיין שידוך וועגן דאס, וועגן יענץ; א קינד טאר נישט ענטפערן פאר עלטערן, אבער איך מעג דיר מחזק זיין און דיר זאגן אז העלפן דעם רבי'ן וועט דיר נישט שאטן פאר דיין שידוך, עס וועט דיר העלפן בזה ובבא.

איך זאג דאס פאר אלע בחורים: "וואס דו טוסט פאר'ן רבי'ן, פון רייניגן - ביז דרייווען א גרויסער טראק - וועט דיר דאס גארנישט שאטן פאר דיין שידוך, און פאר גארנישט, עס וועט דיר נאר העלפן; וואס דו טוסט פאר געלט - דאס ווענדט זיך שוין וואס, ווען און וואו".

נעם די זיסע עצה פון רבי'ן, גיי אין א ליידיגע פלאץ און וויין זיך אויס, בעט: "רבונו של עולם איך דארף מיין שידוך, איך קען נישט מער, רבונו של עולם, דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן פז): 'חֹדֶשׁ אֱלוּל שֶׁאָז יְכוֹלִין לְתַקֵּן זֶה, אֲזַי מוֹצֵא זִוּוּגוֹ', אלול איז מסוגל פאר א שידוך, דער רבי זאגט אז מען איז פוגם בברית פארלירט מען די שידוך, און דער זעלבער רבי זאגט אז אן א שידוך איז מען פוגם בברית, אין הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, אן א ווייב פאלט מען אראפ; איז דאס א רעדל וואס דריידט זיך אויף נישט די גוטע וועג, אויף צוריק; ווייל פגם הברית רחמנא לצלן שטופט אוועק מיין שידוך, און אז מען האט נישט קיין שידוך איז מען פוגם בברית; טאטע זיסער, ווי אזוי קען מען אפשטעלן די רעדל וואס דריידט זיך אויף צוריק? איינס שלעפט דאך די צווייטע! רבונו של עולם, נאר דו קענסט אפשטעלן די רעדל פון זיך דרייען אויף די נישט ריכטיגע וועג, דו קענסט מיר געבן א שידוך אז דער רעדל זאל זיך אנהויבן דרייען אויף די גוטע וועג, דו וועסט מיר געבן מיין שידוך, אזוי וועל איך מער נישט פוגם זיין - אזוי וועל איך נישט פארלירן מיין שידוך, איך וועל האבן שלום בית, און אז איך וועל האבן מיין שידוך און שלום בית - וועל איך נישט פוגם זיין.

רבונו של עולם קוק מיין הארץ, אַתָּה חוֹפֵשׂ כָּל חַדְרֵי בָטֶן וּבוֹחֵן כְּלָיוֹת וָלֵב, אֵין דָּבָר נֶעְלָם מִמֶּךָּ וְאֵין נִסְתָּר מִנֶּגֶד עֵינֶיךָ, דו ווייסט מיין הארץ ווי שטארק איך וויל זיין גוט, אבער דער יצר הרע ווארפט מיך אראפ, בעט איך דיר, געב מיר מיין שידוך און וְטַהֵר לִבֵּנוּ לְעָבְדְּךָ בֶּאֱמֶת, אמן.

א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת שופטים, ב' אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן

... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

יעצט ווען איר ווערט א בת מצוה וואונטש איך אייך א ברכה, דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט אויסוואקסן א גרויסע צדקת, איר זאלט שטענדיג זיין פרייליך און האבן הצלחה אין אלע אייערע טואונגען.

זייט זיך מקבל יעצט לכבוד אייער בת מצוה א גוטע זאך פאר אייער לעבן, און יעדע יאר ווען עס קומט אייער יום הולדת זאלט איר זיך מקבל זיין נאך א גוטע זאך און נאך א גוטע זאך.

א כתיבה וחתימה טובה.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת שופטים, ב' אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

ערשטנס, איך פריי זיך זייער צו הערן אז איר זענט זיך ממש מחי' מיט'ן הייליגן רבינ'ס התחזקות; איך פריי זיך צו הערן אז אייער לעבן האט זיך אייך אזוי פארגרינגערט, אלעס איז אזוי שיין און גוט, איר לעבט מיט'ן אייבערשטן.

בנוגע וואס איר שרייבט אז איר האט גענומען אסאך חיזוק פון רבי'ן זיך אפצושערן די האר; וואויל איז אייך, וואויל איז אייער חלק, איר קענט זיך נישט פארשטעלן ווי חשוב איר זענט ביים אייבערשטן. דער הייליגער זוהר זאגט (נשא קכה:): "'תּוּנְבָא לֵיתֵי' א קללה זאל קומען, 'עַל הַהוּא בַּר נָשׁ' אויף דעם מענטש, 'דְּשָׁבַק לְאִנְתְּתֵיהּ' וואס לאזט זיין ווייב, 'דְּתִתְחַזֵי מִשַׂעֲרָא דְּרֵישָׁה לְבַר' אז איר האר פון קאפ זאל זיך ארויסזען, 'וְדָא הוּא חַד מֵאִינּוּן צְנִיעוּתָא דְּבֵיתָה' און דאס איז פון די יסודות פון א אידישע שטוב, אז מען זאל נישט זען די האר פון די פרוי; 'וְאִתְּתָא דַּאֲפִּיקַת מִשַׂעֲרָא דְּרֵישָׁה לְבַר' און א פרוי וואס גייט מיט אויפגעדעקטע האר, 'לְאִתְתַּקְּנָא בֵּיהּ' זיך שיין צו מאכן, 'גָּרִים מִסְכְּנוּתָא לְבֵיתָא' איז זי גורם אז עס זאל זיין ארימקייט אין שטוב, 'וְגָרִים לִבְנָהָא דְּלָא יִתְחַשְּׁבוּן בְּדָרָא' און זי איז גורם אז אירע קינדער וועלן נישט מצליח זיין און זיי וועלן נישט זיין חשוב, 'וְגָרִים מִלָּה אַחֲרָא דְּשַׁרְיָא בְּבֵיתָא' און זי איז גורם אז די סמ"ך מ"ם און די נישט גוטע זאלן זיין אין איר שטוב.

זאגט ווייטער דער זוהר: 'מַאן גָּרִים דָּא' ווער איז דאס אלעס גורם? 'הַהוּא שַׂעֲרָא דְּאִתְחֲזֵי מֵרֵישָׁהּ לְבַר' די פרוי וואס איר האר זעט זיך ארויס"; און פארקערט איז נאך מער, א פרוי וואס געבט אכטונג אז אירע האר זאל זיך נישט ארויסזען, וועט האבן אלע ברכות און זי וועט האבן נחת פון אירע קינדער.

עס איז דא א דיבור פון הייליגן רבי'ן: "נאך א מסירת נפש טאר מען נישט חרטה האבן"; יעצט ווען איר האט געטון די מסירת נפש זאלט איר נישט טראכטן: 'וואס האב איך געטון? אפשר בין איך נישט קיין ערליכע פרוי, אפשר מאך איך נישט צופרידן מיין מאן'; טרייבט ארויס די מחשבות, יעצט זאלט איר זיך גרויסן און הייבן, זאגט: 'איך בין א גלייכע גוטע, נישט קיין קרומע פרומע'.

אז מען שערט זיך אפ איז מען נישט קרום פרום, אז מען איז פארנומען מיט א צווייטנ'ס רוחניות - דעמאלט איז מען א קרומע פרומע, אבער אז מען טוט זיך אן איידל - איז מען א גלייכע גוטע, אז מען שערט זיך אפ אזוי ווי די הייליגע צדיקים האבן אונז געזאגט - איז מען נישט קיין קרומע פרומע.

בנוגע וואס איר שרייבט אז זייט קאראנע פעלט ביי אייער מאן די כח וכו'; דער רבי האט גוטע סגולות. דער רבי זאגט (חיי מוהר"ן, סימן תס): "מי שאין לו גבורת אנשים שיאמר שיר השירים משלי וקהלת", דורך זאגן שיר השירים, משלי און קהלת - באקומט מען כח; דאס איז א וואונדערליכע סגולה.

בכלל איז גוט צו וויסן וואס דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן רמג): "כָּל הָרְפוּאוֹת שֶׁבָּעוֹלָם כֻּלָּם כְּלוּלִים בְּ'שִׁיר הַשִּׁירִים'", אלע רפואות פון די וועלט ליגן אין שיר השירים; וואויל איז דעם וואס פאלגט די עצות בתמימות ופשיטות.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א כתיבה וחתימה טובה.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת שופטים, ב' אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין פראגע.

בנוגע וואס דו פרעגסט אויב דו זאלסט זיך עקשנ'ען אז די חתונה זאל נישט זיין סוף חודש.

אין שאלות ותשובות ברסלב איז דא די פראגע, מען פרעגט מוהרא"ש (חלק לא, מכתב ג' תתעז): "הַאִם יֵשׁ יָמִים שֶׁאָסוּר לַעֲרֹךְ בָּהֶם חֲתֻנָּה? איז דא טעג וואס מען מאכט נישט חתונה? ענטפערט מוהרא"ש: בדרך כלל מאכט מען נישט חתונה פון כ"ד לחודש ווייל אין די טעג איז נישטא קיין ברכה, אֲבָל כְּפִי גֹּדֶל הַנִּסְיוֹנוֹת הַקָּשִׁים וְהַמָּרִים שֶׁעוֹבְרִים הַיּוֹם עַל כָּל אֶחָד וְאֶחָד, אבער וויבאלד עס גייט אריבער שווערע ביטערע נסיונות אויף יעדן איינעם, אֲזַי יְכוֹלִים לְהִתְחַתֵּן בְּכָל יוֹם שֶׁרַק רוֹצִים, קען מען מאכן די חתונה סיי וועלכע טאג, כִּי בְּכָל יוֹם וָיוֹם מֵאִיר בּוֹ הָאוֹר הַגָּנוּז שֶׁל הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא, ווייל יעדן טאג שיינט די ליכטיגקייט און די זיסקייט פונעם אייבערשטן, וְלָכֵן לֹא צְרִיכִים לִדְאֹג כְּלָל, מען דארף זיך גארנישט זארגן, כִּי עָדִיף לְהִתְחַתֵּן מִלְּהִכָּשֵׁל בַּעֲבֵרוֹת חֲמוּרוֹת, ענדערש זאל מען חתונה האבן ווי איידער אראפפאלן אין די ביטערע עבירה פון פגם הברית רחמנא לצלן; וְלָכֵן צְרִיכִים לָדַעַת שֶׁכָּל יוֹם וָיוֹם זֶה יוֹם מֻצְלָח, יעדן טאג איז א גוטע טאג, וְלֹא לְהִתְבַּלְבֵּל מִשּׁוּם דָּבָר, מען דארף זיך נישט מבלבל זיין פון קיין שום זאך.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת שופטים, ב' אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

יעצט נאך די ימים טובים גייט זיין נאכאמאל וואלן, וויל איך דיר זאגן זאלסט נישט גיי צו די בחירות. מוהרא"ש שרייבט הונדערטער בריוו אין ספר הקדוש אשר בנחל ווער די רשעים זענען און וואס פאר א צרות זיי מאכן; האב נישט קיין שייכות מיט די גאנצע זאך.

אזוי אויך זאלסטו זיך זוכן א בעסערע פרנסה און נישט האבן צוטון מיט די טמאים.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת שופטים, ב' אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

עס איז גוט איר זאלט רעדן מיט מרת ... תחי'; זי וועט אייך גוט מדריך זיין, זי וועט אייך מדריך זיין ווי אזוי זיך צו פירן אין שטוב מיט'ן מאן וכו' און אויך ווי אזוי צו זיין א גוטע טיטשער.

זי איז ביי אונז אין סקול פון די ערשטע טאג, פון ווען מיר האבן געעפנט בית פיגא.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת שופטים, ב' אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

אונזער מנהלת מרת ... תחי' פארט קיין ארץ ישראל פאר די הייליגע טעג, זי קען אסאך צוגעבן; סיי די טיטשערס פון בית פיגא קענען נעמען פון איר גאר אסאך, און סיי די תלמידות קענען נעמען פון איר גאר אסאך.

יעצט איז נאך אביסל פרי, דאך שרייב איך דיר, אז דו זאלסט מסדר זיין זי זאל איבערגעבן פאר די מיידלעך און ווייבלעך חיזוק, שכל און עצות.

ביטע איבערגעבן פאר מרת ... תחי' זי זאל פרעגן אלע אירע פראגעס בנוגע סקול פון מרת ... תחי'.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת שופטים, ב' אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

זיי מיר מוחל, איך האב ערשט יעצט געזען דיין בריוו, איך האב נישט זומער קיין טעלעפאן און אויך נישט אימעיל; יעדע פאר טעג קען איך זען מיינע אימעילס, איך האב ערשט יעצט געזען וואס דו גייסט אריבער.

אז דו וועסט קומען אין שטעטל וועל איך מאכן צייט פאר דיר; מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף וועלן מיר זען אויב מען קען נאך ראטעווען דיין שטוב אדער נישט.

וואס עס זאל נאר זיין, דו דארפסט זיך שטארקן, דו טארסט זיך נישט פארלירן; פארליר נישט דיין אמונה, ווייס און גלייב אז אלעס איז דער אייבערשטער, נישטא קיין פערצופאל, אלעס איז ער אליינס; אפילו דיין ווייב איז אויך פון אייבערשטן, און וואס דו גייסט יעצט אריבער איז אויך נאר פון אייבערשטן, מען טאר זיך נישט פארלירן.

איך ווארט דו זאלסט אריבער קומען, איך וועל מאכן צייט פאר דיר.

א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת שופטים, ב' אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן

...

וואלט דאס פאסירט אין א טאג וואס מען דארף חושש זיין אויף דעם וכו' - וואלסטו געדארפט גיין צו א רב זאל דיר זאגן וואס דיין תשובה איז, אבער אז דאס האט פאסירט אין א צייט וואס מען דארף נישט חושש זיין, און מען האט גארנישט געוויסט, נאר שפעטער האט מען זיך דערוויסט - איז דאס נישט קיין עבירה, דאס איז אן אונס.

אזוי זאגט דער רמ"א קלאר אין יורה דעה סימן קפה (סעיף ד): "וְאִם שִׁמְשָׁהּ שֶׁלֹא בְּשַׁעַת וֶסְתָּהּ, וּמָצְאָה אַחַר הֲתַּשְׁמִישׁ דָּם, אֲפִילוּ נִמְצָא עַל עֵד שֶׁלּוֹ מִקְרֵי אוֹנֵס, אֲפִילוּ לֹא בָּדְקָה תְּחִלָּה, וְאֵינָם צְרִיכִים כַּפָּרָה לֹא הוּא וְלֹא הִיא".

א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.