בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת לך לך, ד' מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב געזען די בילדער פון די נייע קיאסק; איך וויל דיר זאגן אז איך וועל נישט לאזן מען זאל נוצן די קיאסק נאר אויב עס איז אפגעטיילט מיט מחיצות.

איך ווייס נישט וואס דו טראכסט; ווי אזוי קען מען זיצן דארט מענער מיט פרויען אינאיינעם? דו גאנצע געדאנק פונעם קיאסק איז דאך נאר העלפן די משפחות אין שטעטל זאלן זיין ריין אן קיין ראיות אסורות, מען זאל נישט האבן קיין טעלעפאן, טעבלעט, קאמפיוטער אין שטוב; יעצט אז דו מאכסט די טישן איינס נעבן צווייטן אן קיין מחיצות איז דאס נאך ערגער.

איך בעט דיר זייער, טראכט וואס דו קענסט טון עס זאל זיין אפגעטיילט מענער מיט פרויען, עס זאל נישט ארויסקומען קיין שלעכטס פון די זאך.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת לך לך, ד' מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

פון ווען די דאקטורים הייבן אן מיט די זאך - גייט דער מאן ארויס פון שטוב און ער ווארט אינדרויסן.

בלייב נישט אינעווייניג, מען קען סיי ווי נישט העלפן און נישט קוקן.

מוהרא"ש זאגט, ביי אים, פון ווען ער איז געפארן אין שפיטאל האט ער גענומען לערנען לקוטי מוהר"ן חלק ב' סימן ב' און געזאגט די תפילה פון רבי נתן אויף די תורה, און פאר ער האט דאס געענדיגט איז דער דאקטער שוין געקומען זאגן א מזל טוב; און אזוי פירן זיך טאקע אנשי שלומינו.

דער אייבערשטער זאל העלפן עס זאל זיין בשעה טובה ומוצלחת, עס זאל אנקומען גרינג.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת לך לך, ד' מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

זייט מיר מוחל, איך וועל אייך נישט ענטפערן וואס צו טון; ווי קען מען זאגן א צווייטן וואס צו טון און ווי אזוי זיך צו פירן? זיכער נישט וואו מען זאל וואוינען.

מיינט נישט אז איך שטופ אייך אוועק, אז מיר ווילן נישט האבן אייער משפחה ביי אונז אין שטעטל; אדרבה, מיר וועלן זיך זייער פרייען אז אייער משפחה וועט קומען וואוינען ביי אונז אין שטעטל, עס איז פאר אונז א זכיה צו האבן אזעלכע באזעסענע ערליכע משפחות ווי אייער משפחה, אבער מיר קענען דאס נישט זאגן צו טון; דאס דארפט איר - אינאיינעם מיט אייער מאן - אסאך בעטן דעם אייבערשטן אויב איר זאלט זיך אריבערציען פון אייער מדינה און קומען קיין אמעריקע, קיין קרית ברסלב.

וואס מיינט איר, וואס האב איך געטון ביים עפענען דעם שטעטל? איר מיינט איך בין אויפגעשטאנען איין טאג אויף די לינקע זייט און מחליט געווען אז מיר גייען בויען א שטעטל? מיט טייכן טרערן האב איך געוויינט צום אייבערשטן ער זאל מיר אריינשיינען וואס צו טון, אויב מיר זאלן מייסד זיין א שטעטל על שם רבינו און וואו די שטעטל זאל זיין, און אזוי ווייטער, יעדע פרט ופרט.

דער עיקר דארפט איר קוקן אויף די חינוך הבנים והבנות, די קינדער זאלן באקומען א גוטע חינוך, אן ערליכער חינוך; א איד קוקט אויף איין זאך 'וואו וועלן מיינע קינדער אויפוואקסן ערליך? וואו וועל איך קענען מחנך זיין מיינע קינדער זיי זאלן זיין ערליכע אידן?' אזוי ווי די תורה זאגט אויף אברהם אבינו, דאס גרויסקייט פון אברהם אבינו (בראשית יח, יט): "כִּי יְדַעְתִּיו לְמַעַן אֲשֶׁר יְצַוֶּה אֶת בָּנָיו וְאֶת בֵּיתוֹ אַחֲרָיו, וְשָׁמְרוּ דֶּרֶךְ ה' לַעֲשׂוֹת צְדָקָה וּמִשְׁפָּט".

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת לך לך, ד' מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן

... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

איך פריי זיך זייער צו הערן פון אייך אז איר זאגט תהילים, איר האט שוין געענדיגט די ... מאל תהילים; אבער יעצט ווען איך הער פון אייער טיטשער אז איר לאכט ווען זי זאגט מען קען נישט עסן און נישט טרינקען אין קלאס, איר זאגט פאר די מיידלעך אז איר גייט נישט פאלגן, - וויל איך אייך בעטן איר זאלט מיר מער נישט שרייבן קיין בריוו; עס איז מיר מער נישט אינטערעסאנט צו הערן אייערע סיומים, אויב איז נישטא קיין דרך ארץ - איז מיר גארנישט אינטערעסאנט.

איר ווייסט נישט וואס מיינט פאר מיר צו האבן א סקול, ווי שווער עס איז מיר צו פירן די סקול; איר וואלט ווען געדארפט זיין פון די תלמידות וואס פאלגן אלעס וואס די טיטשערס זאגן. אייערע שוועסטערס האבן דא געלערנט, זיי זענען געווען אויסנאם דרך ארץ'דיגע מיידלעך, זיי האבן מיר נאר געהאלפן, זיי האבן געמאכט א ווינט אין סקול צו פאלגן אלעס וואס די טיטשערס זאגן; הלואי זאלט איר אויך זיין פון די וואס העלפן בויען די סקול, נישט פון די וואס מאכן די ארבעט שווערער און שווערער.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת נח, ב' דראש חודש מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן

מרת ... תחי', קרית ברסלב

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

דאס וואס איר פרעגט, אייער טאכטער זאגט אייך: "נאר מאמי ווארט מיט מיר אינדרויסן צופרי און נאכמיטאג", איר ווילט וויסן וואס איז די בעסטע זאך איר זאלט טון.

אודאי איז דאס די וועג, אפצואווארטן די קינדער און זיי געבן דאס מערסטע וואס מען קען נאר. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות יז.): "אֲמַר לֵיהּ רַב לְרַבִּי חִיָּא, נָשִׁים בְּמַאי זָכְיָן", וואס איז די שכר פאר פרויען? פרויען לערנען דאך נישט קיין תורה?! זאגט די גמרא, בשכר וואס זיי שיקן די קינדער לערנען און ווארטן אפ די קינדער.

מען קען נישט דן זיין אנדערע מאמעס; עס זענען דא משפחות וואס זענען זייער פארפלאגט, זיי האבן נישט די מעגליכקייט צו ווארטן אינדרויסן צופרי און נאכמיטאג, אבער אז איר האט די כח און צייט - איז נישטא קיין בעסערע זאך ווי אפווארטן די קינדער צופרי און ביינאכט, זיי געבן די גאנצע ווארעמקייט און ליבשאפט.

איך פריי זיך זייער יעדעס מאל איר שרייבט מיר אז איר זאגט תהילים און אז איר האט נאכאמאל געמאכט א סיום אויף תהילים; מען קען זיך נישט פארשטעלן דאס גרויסקייט פון תהילים, אלע ישועות ליגן אין תהילים.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת נח, א' דראש חודש מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער זון הרב ר' ... נרו יאיר, קרית ברסלב

איך בענק זיך זייער נאך דיר און נאך דיין משפחה, איך האף אז אלעס איז גוט, איך האף איר האט הנאה צו וואוינען אין שטעטל.

דאס מערסטע בענק איך זיך ווען איך פלעג אריינקוקן אפאר מאל א טאג אין כולל זען ווי דו לערנסט בהתמדה, יעצט זע איך דאס נישט, דעריבער בעט איך דיר זאלסט מיר שרייבן כאטשיג איין מאל א וואך דיינע שיעורים, דיינע חברותות און ווען דו שטייסט אויף. האב נישט מורא צו גיין שלאפן פרי, עס איז דאך אזא געשמאקקייט אויפצושטיין פרי פארטאגס לערנען און זיך מתבודד זיין.

היינט צו טאגס איז מיין סדר א פארדרייטע, איך בין אנגעהאנגען אויפ'ן רבים, מענטשן קומען מבוקר עד הערב, קומט אויס אז איך גיי שלאפן שפעט, אבער בתחלת התקרבותי ווען איך בין מקורב געווארן צום הייליגן רבי'ן, שנת תשס"ד, פלעג איך זיך לייגן גאר פרי; פרעג מאמי תחי', זי וועט דיר דערציילן ווען איך פלעג אויפשטיין לערנען מיט חברותות פון דריי אזייגער פארטאגס, עס איז שטיל און רואיג, "הַיּוֹשֶׁבֶת בַּגַּנִּים חֲבֵרִים מַקְשִׁיבִים לְקוֹלֵךְ" (שיר השירים ח, יג), דעמאלט זיצט דער אייבערשטער כביכול אין גן עדן מיט אלע צדיקים און לערנט מיט זיי תורה (זוהר ויחי, רלא ע"ב, ועוד); וואויל איז די וואס נוצן אויס די נעכט מיט תורה ותפלה.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת נח, א' דראש חודש מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב

א שאד עס שלעפט זיך אזוי לאנג דאס ארויסגעבן נייע סידיס, א שאד; מען וואלט דאך מיט די ניגונים געקענט מחי' זיין אזויפיל מענטשן און זיי צוריק ברענגען צום אייבערשטן.

איך בין זיכער אז דאס וואס עס שלעפט זיך אזוי לאנג איז נאר ווייל דו ווייסט נישט ווי וויכטיג דאס איז, וואלסטו געוויסט וואס די סידיס טוען אויף - וואלסטו זיך צוגעאיילט און ארויסגעגעבן יעדעס יאר אפאר סידיס.

אדרבה, פרעג זיך נאך ביי די פרישע מקורבים וויפיל פון זיי זענען מקורב געווארן דורכ'ן הערן א ניגון געזינגען פון אמונה, א ניגון, א הארציגע ניגון - פון תשובה, פון התבודדות.

איך פון מיין זייט בין גרייט צו העלפן ווען דו ווילסט, לאז מיר וויסן א טאג פאראויס איך זאל קענען מאכן מיינע פלענער.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת נח, א' דראש חודש מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין ליבער ... נרו יאיר

איך בעט דיר זייער, ווארט אויס אויף דיין ישועה, פארליר זיך נישט; בלייב שטארק מיט דיין אידישקייט, מיט דיינע שיעורים כסדרן, מיט דיין אמונה און מצוות.

נאך אביסל וועסטו א חתן ווערן, דו וועסט ווערן אן אדם השלם, עס איז כדאי צו ווארטן, עס וועט דיר זיין אזוי גוט און זיס; ווייל וויסן זאלסטו, נאר מיט אמונה האט מען א גוט לעבן, נאר מיט די תורה האט מען א זיס לעבן. דער רבי זאגט זאגט (שיחות הר"ן, סימן נג): "מִי שֶׁיֵּשׁ לוֹ אֱמוּנָה - חַיָּיו חַיִּים", ווער עס האט אמונה, זיין לעבן איז א לעבן; אלעס איז גוט, אלעס איז אזוי געשמאק, מען שפירט שוין דא בזה העולם א טעם גן עדן.

איך האף אז דו וועסט נישט אנטלויפן פאר שלחן עורך, דו וועסט זיך שטארקן, גארנישט אפלאזן פון דיינע גוטע זאכן, פון דיין עבודת השם.

דיין ראש ישיבה.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת נח, א' דראש חודש מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

איך האב זייער הנאה פון דיר, דו דאווענסט ערנסט און דו לערנסט פלייסיג.

איין זאך דארפסטו פאררעכטן, בעט דעם אייבערשטן זאלסט ארויסגיין פון די קטנות הדעת, פון די וועג ווי אזוי דו רעדסט צו מענטשן, א וועג פון שפעטן, א וועג פון לאכן. בעצם לאכן איז זייער גוט און זייער וויכטיג, אבער ווען עס איז אויף יענעמ'ס חשבון איז דאס עקלדיג און גרויליג.

איך זאג דיר דעם אמת, איך וויל דיר זייער אסאך מאל געבן א גוטע געפיל, א שמייכל, א גוט ווארט; און ווען איך קום נאנט צו דיר און איך הער ווי דו רעדסט, אלעס איז איין שטיק חוזק, איין שטיק שפעטן, נאכמאכן מענטשן אדער שפעטן - ווער איך אזוי פארעקלט אז איך קען נישט שמייכלען און געבן גוטע ווערטער, ווייל ברוך ה' איך קען נישט זיין אחד בפה ואחד בלב, אויב אין הארץ בין איך נישט צופרידן קען איך זיך נישט מאכן.

א שאד פאר דיר, א שאד די צעדרייטע וועג וואס דו גייסט. בעט דעם אייבערשטן די ווערטער:

"רבונו של עולם, איך וויל אנהייבן רעדן צו אלעמען אויף א גוטע וועג, בדרך הישר והרצוי לפניך, נישט א וועג פון חוזק, שפעטן און לאכן; העלף מיר אייבערשטער".

אזוי זאלסט בעטן טאג נאך טאג.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת נח, א' דראש חודש מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן

מרת ...

וויסן זאלט איר, אויב מען שטופט אפ, מען וויל נישט גיין וכו' - איז דאס א גרויסע עבירה, מען באקומט פאר דעם א גרויסער עונש.

מען קען נישט סטראשען דעם מאן מיט די זאך; אויב איר זענט פארווייטאגט, איר ווילט אים אפטון - קענט איר נישט אפשטופן וכו'. אויך איז דאס נישט קיין קלוגע זאך, ווייל דאס רעגט נאר מער אויף דעם מאן און עס ווארפט אים אראפ אין נישט גוטע זאכן; אזוי פועל'ט מען נישט.

אייער מאן איז זייער א וואוילער מענטש, איין שטיק גוטס, עס קומט אים נישט צו סטראשען; ער איז גוט, ער וויל זיין גוט און ער וועט נאך ווערן בעסער און בעסער; מיט סטראשען נישט צו גיין וכו' - דאס מאכט נאר ערגער.

איך האף איר וועט נישט ווערן ברוגז אויף מיר און זאגן אז איך פארשטיי אייך נישט, אדער זאגן אז איך נעם זיך אן פאר אייער מאן וכו'; ניין, ניין, בכלל נישט! קודם כל איך פארשטיי אייך זייער גוט, איך ווייס פונקטליך וויפיל איר ליידט, איך ווייס גאר גוט אייער ווייטאג, אבער איך ווייס אויך וויפיל אייער מאן ליידט, ער איז נאך מער רחמנות ווי אייך; ער וויל זיין גוט, ער האלט אין איין צוריק פאלן. עס איז נישט אים, ער איז טייער, ערליך, ער איז זייער וואויל, יעדעס מאל ער פאלט אראפ ווערט ער אזוי צעבראכן אז ער קען קוים תשובה טון, און ווען ער קומט אהיים און איר האלט זיך צוריק פון גיין וכו' ווייל איר ווילט אים שטעלן אין פלאץ - ווערט ער פון דעם אזוי צעקלאפט, דאס הרג'עט אים.

איך בעט אייך זייער, זייט פון די פרויען וואס די תורה זאגט אויף זיי (משלי יד, א): "חַכְמוֹת נָשִׁים בָּנְתָה בֵיתָהּ", קלוגע פרויען בויען זייער שטוב; אויב אלעס קלאפט, אלעס גייט ווי אזוי מען וויל און מען בויט די שטוב – פארדעם איז מען נאכנישט א 'חכמה', מען דארף נאר נישט זיין א נארישע צו בויען די שטוב, אבער ווען זאכן גייען פארקערט ווי אזוי מען וויל, מען ליידט פונעם מאן וכו', דאך בויט מען ווייטער די שטוב מיט שמחה, אזא פרוי איז פון די פרויען וואס די תורה זאגט (משלי יד, א): "חַכְמוֹת נָשִׁים בָּנְתָה בֵיתָהּ".

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת נח, א' דראש חודש מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר

איך ווארט צו הערן וואס איז דיין פלאן פאר'ן קומענדיגן זמן, קומסט אין ישיבה אדער דו גייסט ארבעטן? ווייל איך בין נישט מסכים דו זאלסט זיצן דעם זמן אין שטעטל און גארנישט טון; שטעטל איז נישט קיין עיר מקלט, אויב דו קומסט מיט א פלאן וואס דו גייסט טון - איז גוט, אבער סתם זיין אין שטעטל און גיין ליידיג - בין איך נישט מסכים.

האברך ... נרו יאיר האט מיר געזאגט אז דו האסט אים געפרעגט אויב דו קענסט שלאפן ביי אים; איך האב אים געזאגט אז איך וויל הערן פון דיר וואס דיין פלאן איז.

שטארק זיך בלימוד משניות, פארפעל נישט קיין איין טאג פון ח"י פרקים משניות; משניות לייטערט אויס דעם מענטש, משניות וואשט אפ אלע פלעקן, משניות היילט אויס, עס נעמט אוועק אלע סארט נערווען, שלעכטע מחשבות, דמיונות, חזיונות וכו'.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת נח, א' דראש חודש מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר

מיר האלטן שוין א חודש נאך ראש השנה און איך בין נאכאלץ אין די לופטן אז מיר האבן זוכה געווען צו זיין ביים הייליגן רבי'ן ראש השנה.

איך וויל דיר נאכאמאל באדאנקען פאר'ן אזויפיל אוועק געבן פאר אונזער קיבוץ, זיך אזויפיל געפארעט מיט יעדן איינעם באזונדער, אלע זאלן זיין צופרידן. איך וואונטש דיר די ברכה וואס דער מלאך טוב וואונטשט יעדן שבת ווען ער זעט די שיינע שבת'דיגע שטוב (שבת קיט:): "לשבת הבאה כן"; וואונטש איך דיר: "לשנה הבאה כן", מיר זאלן ווייטער האבן די זכי' צו משמש זיין דעם רבי'ן.

יעדע וואך ביי שלש סעודות וויל איך צוגיין צו דיר און דיר זאגן: "אשריך ואשרי חלקיך" - אז דו געבסט אוועק דיין באקוועמע צייט פון זיצן און זיך אפרוען, אזוי ווי אלע טוען; דו געבסט זיך אוועק פאר די קינדער, דו זינגסט מיט זיי די זמירות אזוי שיין, דו געבסט אכטונג אז אלע קינדער זאלן זיצן מיט דיר, זיי זאלן נישט זיין אינדרויסן אן קיין אחריות. איך שפיר זיך זייער רואיג אז מיינע קינדער זיצן מיט דיר א גאנץ שלש סעודות, יעדע וואך וויל איך דיר זאגן: "אשריך!" איך זאג דיר יעצט: "וואויל איז דיר, וואויל איז דיין חלק!"

איך בעט דיר זייער, האלט אן די הייליגע ארבעט פון אויפבויען אידישע קינדער; דאווען מיט זיי, זינג מיט זיי זמירות. דו האסט נישט קיין השגה וואס דו טוסט אויף, איך האב באקומען א בריוו פון א מאמע, זי זאגט אז נאך קעמפ, פון ווען אירע קינדער זענען אהיים געקומען פון דיר איז דער שבת אן אנדערע שבת, זיי זינגען אזוי שיין; דאס איז דיין קרעדיט.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת נח, א' דראש חודש מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב

אזוי גייט עס ביי אלע וואס טוען פאר'ן רבי'ן, מען באקומט אזויפיל חלישות הדעת, מען ווערט אזוי צעבראכן, יעדעס מאל האט מען אנדערע בלבולים; ווייל ווען מען טוט פאר'ן רבי'ן קומט דער סמ"ך מ"ם און האלט נישט אויס, ער וויל צעהאקן דעם מענטש.

דערפאר בעט איך דיר זייער, טאנץ איבער אלע שווארצע שוועריקייטן, בלייב געטריי דעם רבי'ן. נעם אריין אין דיר 'איך דארף נישט קיינעם, איך וויל נישט קיינעם, איך האב נישט קיינעם; איך דין דעם אייבערשטן, איך בין געטריי דעם רבי'ן'; און אז דו ווערסט באליידיגט, אנטוישט, וויי געטון - זאלסטו דאס נעמען פאר כפרת עוונות.

איך בין דיר זייער מכיר טובה פאר אלעס וואס דו העלפסט מיר. פארשטיי אליינס, אויב האסטו חלישות הדעת, וויפיל חלישות הדעת האב איך; קיינער ווייסט נישט וואס איך גיי אריבער, איך ווייז עס נישט פאר קיינעם, אבער מעגסט מיר גלייבן, איך בין גוט צעבראכן, אבער דאס שוואכט מיר נישט אפ פון ווייטער גיין און ווייטער משמש זיין דעם רבי'ן.

שטארק זיך, און יעדעס מאל דו האסט א חלישות הדעת זאלסט אפמאכן אז דו גייסט נאך מער טון פאר'ן רבי'ן.

איך האב דיר זייער ליב, איך בעט שטענדיג פאר דיר און פאר דיין משפחה.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת נח, כ"ח תשרי, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

וויסן זאלסטו, דער עיקר שיינקייט פון א מעננטש איז ווען עס גייט אריבער אויף אים שווערע ביטערע צרות און יסורים און ער דערהאלט זיך, ער האט נישט קיין קשיות אויפ'ן אייבערשטן. אזוי ווי דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תקנה): "דער אייבערשטער האט ליב א געפרעגלטן איד"; איינער וואס האט שווערע ביטערע צרות און ער בלייבט ביי די אמונה, אזא איינער האט דער אייבערשטער ליב. מען דארף וויסן, דער אייבערשטער האט ליב יעדן איינציגסטן איד, אבער דער איד וואס דערהאלט זיך  - דער איז זייער חשוב.

מיין ליבער ברודער, מיין טייערער חבר; איך בעט דיר זייער, האב נישט קיין תרעומות אויפ'ן אייבערשטן. זינג א גאנצן טאג: "כי טוב השם, דער אייבערשטער איז גוט", טוב השם לכל, דער אייבערשטער איז גוט צו יעדן איינעם, ורחמיו על כל מעשיו, זיין רחמנות איז אויף אלע באשעפענישן.

גלייב מיר, אויף יעדן איינעם גייט איבער וואס גייט איבער, אויף מיר גייט אויך איבער; מיט דעם אלעם שטארק איך זיך מיט אמונה, איך שטארק זיך ביז איך ווער שטארק; זאלסטו אויך זיך דערהאלטן.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת נח, כ"ח תשרי, שנת תשפ"ב לפרט קטן

צו מיין טייערער ... וזוגתו תחי'

איר דארפט נעמען אין אכט אז דאס וויכטיגסטע זאך פאר אידישע קינדער איז חינוך הבנים והבנות, א איד קען נישט וואוינען וואו אימער אין די וועלט, מען קען נאר וואוינען וואו עס איז דא א חדר פאר די קינדער. עלטערן וואס ווילן מצליח זיין מיט די קינדער דארפן לייגן אלע זייערע ענינים, אלע זייערע באקוועמליכקייטן אין דער זייט - און טון אלעס פאר די הצלחה פון די קינדער.

דאס וואס איר טוט, איין טאג וואוינט איר אין שטעטל, איין טאג אין שטאט - איר פארט און קומט און קומט און פארט, דאס איז זייער נישט גוט פאר ענקערע קינדער. די קינדער דארפן האבן א כתה, א מלמד, א סדר, זיין מיושב; איר קענט דאס נישט טון פאר די קינדער.

עס איז מיר א חידוש אז איר פארשטייט דאס נישט אליינס, איר זענט נישט קיין נארישע מענטשן, איר זענט נארמאלע מענטשן; דאך מאכט איר דא עפעס א טעות, אייערע קינדער וועלן אייך נישט מוחל זיין אויף דעם, אפגערעדט אז דאס שטערט די מלמדים, דאס שטערט די סקול; און ווען דער מלמד רעדט צו דיר זאגסטו אז דו וועסט זיך אנשטרענגען פאר אים, דער מלמד זאגט מיר לאכעדיג אז דו גייסט זיך מוסר נפש זיין פאר אים, כאילו דו טוסט א טובה פאר'ן מלמד, דו טוסט דיר אליינס א טובה.

מאך אפ, אדער שטעטל אדער שטאט; געענדיגט מיט'ן פארן און קומען. איך, ווען איך גיי מפעם לפעם אין שטעטל, פאר איך פרייטאג נאך חדר און איך קום צוריק מוצאי שבת אז די קינדער זאלן נישט פארפאסן א פינטל חדר.

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת נח, ב' מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

איר בעט אז איר ווילט זיין קלאר וואס איר האט צו טון; פון איין זייט זאגט אייער דאקטער איר זאלט זיך אפרוען די חדשים און פון די אנדערע זייט האט איר געהערט ביי די שיעור אז עס איז נישט קיין געשעפט זיך נאכצולאזן, קרעכצן און זאגן: "איך בין א פאציענט", נאר מען דארף טון די שטוב ארבעט, נישט קרעכצן טאג און נאכט און זיך מאכן פאר א פאציענט; איר ווילט וויסן וואס צו טון.

דער דאקטער מיינט צו זאגן איר זאלט נישט טון קיין שווערע ארבעט, נישט ליגן אויף דער ערד וואשן די פלארס, נישט שלעפן זאכן און אויפהייבן שווערע זאכן; אבער דאס מיינט נישט איר זאלט בלייבן אין בעט אדער אויפ'ן קאוטש און גארנישט טון נאר קרעכצן און וויינען 'איך שפיר זיך נישט גוט'; דאס וואס מען לאזט זיך נאך - דאס איז די ערגסטע זאך, איר קענט און איר זאלט צושטעלן נאכטמאל פאר אייער מאן און קינדער און אזוי ווייטער.

איך וועל רעדן צו אייער מאן און אים אויסקלארן.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א גוט שבת.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' האזינו, ח' תשרי, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

האברך ... נרו יאיר האט מיר יעצט דערציילט אז דו האסט גענומען די זכות פון די צווייטע מקוה טהרה וואס מיר גייען יעצט בויען אין קרית ברסלב, ער האט מיר היינט געברענגט פון דיר די ערשטע צען טויזנט דאלער; דער אייבערשטער זאל דיר העלפן זאלסט קענען טון נאך און נאך מצוות דיין גאנץ לעבן.

איך מוז דיר זאגן, איך האב אזוי הנאה געהאט דיר צו זען אויפ'ן פליגער אויפ'ן וועג אהיים פון ראש השנה אין אומאן מיט א קליינע משניות; אויפ'ן וועג אהיים איז יעדער אזוי אפגעמאטערט, קוים וואס מען גייט, קוים וואס מען ווייסט וואס טוט זיך, און דו און נאך תלמידי היכל הקודש זיצן מיט די משניות און זאגן פרקים משניות; האסט מיר אונטערגעקויפט, האסט געכאפט מיין הארץ, אזא מראה וועל איך נישט פארגעסן אזוי שנעל; זה חלקי מכל עמלי, צו זען ווי די דרשות, די דיבורים, די הארעוואניע - גייט אריין אין אנשי שלומינו.

א חתימה טובה.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' האזינו, ח' תשרי, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

מיין טעלעפאן איז צעבראכן, מענטשן האלטן מיר אין איין רופן און שרייבן, און איך קען נישט ענטפערן און נישט ליינען וואס זיי שרייבן; אויב דו קענסט מיר העלפן מיט דעם, מיר ברענגען א נייע; איך וויל א טעלעפאן אזוי ווי ביז יעצט, נישט מער פארגעשריטן, נאר מען זאל קענען רעדן און טעקסטן, גארנישט מער פון דעם.

שרייב מיר דיינע שיעורים כסדרן; שרייב מיר וואו דו האלסט אין ש"ס און אין רבינ'ס ספרים.

טייערער ברודער, לאז זיך נישט נאך, לאז זיך נישט פאלן; בלייב שטארק מיט דיין אידישקייט.

זאג דיין ווייב אז די טשעפע איז די שענסטע קאמפלימענט אויף ענק; דאס וואס די משפחה לאכט פון ענק, ווען מען רעדט פון מאוויס, עקטערס און סעלעברעטיס און דו מיט דיין ווייב פרעגן ווער? וואס? ווען? און זיי לאכן און זאגן אויף ענק אז עטס זענטס אזוי נאאיוו און פאנאטיש וכו' – דאס איז די שענסטע זאך אויף ענק.

בלייב נאאיוו, בלייב פאנאטיש און בלייב תמימות'דיג.

חתימה טובה.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' האזינו, ח' תשרי, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב

א גרויסן יישר כח פאר'ן אהערשטעלן די סעודות אין אומאן. איך שטיי און איך שטוין ווי דו ביסט געשטאנען אין קאך פיר און צוואנציג שעה, די גאנצע וואך, געקאכט און געקאכט און געמאכט די סעודות פאר וואכן, שבת און פאר ראש השנה פאר פיר הונדערט מענטשן; אשריך ואשרי חלקיך אז דו ביסט משמש דעם רבי'ן אזוי געטריי, אין דעם זכות זאלסטו האבן א זיס יאר און די זכותים זאלן דיר באגלייטן דיין גאנץ לעבן.

איך וויל מאכן דעם סעודת הילולא פון הייליגן רבי'ן אין שטעטל. איך וועל אם ירצה ה' קומען צו ענק דאנערשטאג און מאכן די סעודה; זע אנצוגרייטן א סעודה און פרעג ביי די פאליציי אויב מען קען מאכן מוזיק, אויב מען קען טאנצן אין די סוכה ביינאכט; אויב נישט וועלן מיר אריינגיין אין שול נאכן סעודה טאנצן.

יום הכיפורים, סוכות און שמחת תורה וועל איך זיין אין וויליאמסבורג. איך האף צו קומען במשך די יאר איינמאל אין פיר וואכן, איך וועל אם ירצה ה' מודיע זיין יעדעס מאל איך קום.

זיי ממשיך מיט דיין עבודת השם יתברך, שרייב מיר דיינע שיעורים כסדרן בכל התורה.

חתימה טובה.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת נח, כ"ז תשרי, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר, קרית ברסלב

הער נישט אויס דעם דאקטער, דער דאקטער קען נישט זאגן אזא זאך, זיך אפטיילן מאן און ווייב וכו'; איך זאג דיר עס וועט איר גארנישט שאטן, פארקערט, אז איר וועט לעבן אינאיינעם וכו' וכו' - וועט זי פון דעם ווערן געזונט און שטארק.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת האזינו, י"א תשרי, מחרת יום הכיפורים, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

איך בעט דיר זייער, שטארק זיך מיט דיין הייליגע ארבעט, מיט ארויסגעבן די הייליגע ספרים עצתו אמונה, איש אמונות. זיי זיך מזרז מיט'ן ענדיגן די ספרים איש אמונות פון שנת תש"פ; א שאד עס שלעפט זיך אזוי לאנג, דו האסט נישט קיין אנונג וויפיל דאס איז מחי' און מחזק אידישע קינדער.

איך האב יעצט באקומען פון ... די ספרים איש אמונות און עצתו אמונה פון שנת תשפ"א גרייט צו דרוקן; איך וויל וויסן אויב דו האסט דאס מגיה געווען, אויב יא - קען מען דאס שוין גלייך דרוקן.

דא האסטו א מעשה פאר עצתו אמונה פאר די קינדער פרשת נח:

קינדער, מען דארף זייער אכטונג געבן נישט חוזק מאכן פון קיין שום מענטש; מען קען קיינמאל נישט וויסן אויף א מענטש אויב יענער איז אן ערליכער איד, און אויב חס ושלום מען טשעפעט אן ערליכער איד באקומט מען א גרויסער שטראף.

הערט א מעשה וואס מוהרא"ש האט דערציילט (אשר בנחל חלק סא, מכתב י"ב שנב):

עס איז געווען אין שטאט אפטא א גרויסער צדיק, דער הייליגער רבי משה לייב סאסובער זכותו יגן עלינו, ער האט געהאט דארט א גרופע תלמידים הייליגע אידן. נאכדעם האט דער צדיק זיך אוועקגעצויגן קיין סאסוב מיט אלע תלמידים, איין תלמיד איז געבליבן אין אפטא, ער האט נישט געהאט קיין געלט זיך אריבער צו ציען קיין סאסוב, ער איז געווען זייער א גרויסער מענטש, זיינע ברכות פלעגן מקוים ווערן.

די גאנצע שטאט האט אנגעהויבן קומען צו אים פאר ישועות, אלע זענען געקומען צו אים בעטן ברכות; אבער דער חזן איז געווען א גרויסער לץ, א מחוצף, ער האט געזוכט ווי ער קען חוזק מאכן פון דעם איד. ווען עס איז געקומען פאר ראש השנה, ווען אלע אידן זענען געגאנגען זיך מזכיר זיין ביי דעם איד - האט דער חזן געשיקט זיין דינסט מיט די ציגעלע ער זאל געבן א ברכה פאר זיין ציגעלע, מיט די כוונה צו שפעטן. די דינסט קומט אריין און בעט הויך: "דער רבי זאל ווינטשן פאר די ציג א גוט געבענטשט יאר!" האט זיך דער צדיק אנגערופן: "יהי רצון מלפניך, עס זאל זיין דער ווילן פונעם אייבערשטן אז דער ציג זאל באקומען דעם שיינעם קול פונעם חזן און דער חזן זאל באקומען די קול פונעם ציג!"

און אזוי איז געשען; דער ציג האט אנגעהויבן זינגען מיט א שיינעם קול, און דער לץ, דער חזן - האט אנגעהויבן ברומען: "מעע...! מעע...! מעע...!" אלע האבן געלאכט פון אים! ער איז געווארן צו שאנד און צו שפאט; וואו ער איז געגאנגען האט ער געזאגט: "מעע...! מעע...!" פארשטייט זיך ער איז געווארן אויס חזן.

פון דעם זעען מיר אז מען טאר נישט חוזק מאכן פון אנדערע און זיכער נישט פון ערליכע אידן, ווייל מען קען באקומען א גרויסע שטראף.

מאך א בילד ווי א מענטש שטייט אויף זיינע הענט און פיס מיט א אפענע מויל און אלע קינדער לאכן, און פון דער זייט שטייט א דינסט מיט א ציג.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א גוט שבת און א פרייליכן יום טוב.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת נח, א' דראש חודש מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך פריי זיך זייער צו הערן אלע פרטים פון סקול, איך וויל זייער איר זאלט מיר ווייטער שרייבן יעדע פרט ופרט.

בנוגע לייגן א שלאס אינעווייניג פון די קלאס, אז די קליינע קינדער זאלן נישט ארויסלויפן; דאס דארף מען פרעגן האברך ... נרו יאיר אויב דאס איז אויסגעהאלטן על פי חוק, אויב דאס איז נישט קיין סכנה.

בנוגע די עלטערן וואס רופן בעטן רשות, זייערע קינדער דארפן גיין ערלעדיגן זאכן אין די צייט פון סקול; זאלט איר זיי בעטן אז אויף קומענדיגע מאל זאלן זיי זיכער מאכן צו ערלעדיגן אלע זאכן די טעג וואס איז נישטא קיין סקול, פרייטאג אדער זונטאג.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת נח, כ"ט תשרי, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

עס איז נישט כדאי צו מאכן די סארט זאכן פאר הפצה; וואס פעלט אויס זיך צו רייצן וכו'? אונזער וועג פון הפצה איז מיד ליד באופן צנוע; איידעלערהייט גיין פון מענטש צו מענטש אויסטיילן ספרים און קונטרסים, גליונות, סידיס וכדומה, שטילערהייט לייגן נאך און נאך אייער; ביז דערווייל וועלן אלע מיינען אז דאס זענען זייערע חסידים, אזוי ווי רבי נתן זאגט (חיי מוהר"ן, סימן תרג) דער רבי האט אונז דערציילט, עס איז דא א פייגל וואס לייגט זייער אסאך אייער, די פייגל לייגט אזויפיל אייער אז עס איז נישט מעגליך פאר די פייגל זי זאל קענען זיצן אויף אלע אייער אויף איינמאל און געבוירן פייגלעך, האט דער אייבערשטער אריינגעלייגט אינעם פייגל א טבע אז זי שווינדלט אריין אייער אין אנדערע נעסטן. די פייגל פון די אנדערע נעסטן כאפן נישט, זיי ווייסן נישט פון די שפיל, זיי מיינען אז דאס זענען זייערע אייער, די פייגל פון די אנדערע נעסטן זיצן אויף די אייער ביז עס ווערן געבוירן פייגלעך, אזוי טוט די פייגל מיט אסאך נעסטן, אלע פייגלעך מיינען אז די אייער זענען זייערע אייער, ביז די פייגל, די עכטע מאמע - געבט א פייף, און ווען די אלע געבוירענע פייגלעך הערן די פייף הייבן זיך אלע אויף פון זייער נעסט און פליען מיט די עכטע מאמע.

רבי נתן פירט אויס: "וְהַנִּמְשָׁל מוּבָן מְעַט לְמִי שֶׁיּוֹדֵעַ אֵיזֶה רֶמֶז מֵעִנְיַן גְּדֻלַּת עֵסֶק הַנְהָגַת שֶׁל רַבֵּנוּ זִכְרוֹנוֹ לִבְרָכָה עִם הָעוֹלָם", די נמשל פארשטייען שוין די וואס ווייסן ווי אזוי דער רבי מאכט מיט זיינע מקורבים; די אלע וואס קומען צו לויפן פון אנדערע חסידות'ן צום רבי'ן, די אלע זענען דעם רבינ'ס מענטשן, די באלאנגען צום רבי'ן, דער רבי האט זיי שטילערהייט צוריק געברענגט צום אייבערשטן; זיי געשטארקט, זיי פרייליך געמאכט, דער רבי האט זיי ארויסגענומען פון וואו זיי זענען געלעגן, וואס נאר דער אייבערשטער ווייסט.

אינדרויסן מיינט מען אז זיי באלאנגען צו אנדערע פייגלעך, צו דעם רבי'ן, צו דעם מפורסם וכו' וכו', אבער באמת זענען זיי דעם רבינ'ס אייער, און ווען דער רבי געבט איין פייף, דער רבי זאגט (חיי מוהר"ן, סימן תג): "הָרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי עוֹלֶה עַל הַכֹּל", מיין ראש השנה איז העכער פון אלעס, "אִישׁ לֹא יֵעָדֵר", קיינער טאר נישט פעלן, - קומען אלע קיין אומאן; אלע לאזן איבער זייערע נעסטן און קומען צום הייליגן רבי'ן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת נח, כ"ט תשרי, שנת תשפ"ב לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

עס ווענדט זיך וואס פאר א סארט שטוב איר ווילט אויפשטעלן; איר ווילט ערליכע דורות אדער חס ושלום דורות וואס זעען אויס פון אינדרויסן ווי אידן אן קיין יראת שמים.

ווי איידער פרעגן אויב איר מעגט האבן א סמארטפאון פרעגט אויב איר דארפט בכלל א טעלעפאן, אפילו א פשוט'ע טעלעפאן מיט טעקסט קען שוין אויך טוישן די אידישע מאמע פון זיין א מאמע פאר די קינדער.

קוקט אן אייערע געשוויסטער ווי זיי פירן זיך השם ישמרינו; אויב איר ווילט ערליכע דורות - זאלט איר נישט ארייננעמען אין די הענט די סארט כלים.

אנשטאט וואטס עפפ נעמט א תהילים און בעטס דעם אייבערשטן פאר אייערע דורות; עס איז אזוי שרעקעדיג וואס גייט פאר אין די וועלט, ווי פון די שענסטע משפחות פאלן שטיקער. בעטס פאר אייערע קינדער זיי זאלן זיין ערליך, בעטס אז ביי אייער שבת טיש זאל מען נישט רעדן ניבול פה, אייערע קינדער זאלן גיין בצניעות.

איר האט טייערע עלטערן און קוקט די צער וואס זיי האבן פון די קינדער ווי זיי פירן זיך השם ירחם; זעט מען ווי שטארק מען דארף בעטן אויף גוטע קינדער.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת נח, כ"ז תשרי, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

בלייב דארט, קום נישט אויף אמעריקע פאר פרנסה, עס איז דא ביי ענק גענוג פרנסה; בעט דעם אייבערשטן דו זאלסט טרעפן א גוטע פרנסה, א גרינגע און איידעלע.

שטארק זיך ווייטער מיט דיין הייליגע ארבעט, פארשפרייטן איבעראל די זיסע עצות פון הייליגן רבי'ן.

כאפ אריין יעדן טאג אביסל חומש רש"י איינגעטיילט לויט די וואך, אויך לערן אסאך משניות; משנ"ה באטרעפט פרנס"ה, דאס וועט דיר ברענגען פרנסה.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.