בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#6130 - וואס זוכסטו זיך צרות? אנטלויף פון דעם פלאץ
תפילות אויף אידיש, פרנסה, תמימות, ליצנות

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת בהעלותך, י' סיון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, מאנסי


נאכן ליינען דיין בריוו זע איך נישט קיין שאלה, דו אליין שרייבסט די סכנה פון די פלאץ וכו', ווי זיי לאקערן אויף דיין ווייב רחמנא לצלן, דער קאארדינעטאר איז א מניוול וכו'; איז וואס זוכסטו זיך צרות, אנטלויף פון די ארגאניזעישן.


גיי יעדן טאג צום ציון פון הייליגן ריבניצער זכר צדיק לברכה און זיי זיך מתבודד, בעט די ווערטער: "הייליגער באשעפער איך וויל תמימות אין דיר, איך וויל תמימות אין פאלגן צדיקים, גיין אין די וועג פון צדיקים. הייליגער באשעפער, איך, מיין ווייב מיט מיינע דורות זאלן אלע זיך פירן בדרך התורה מיט תמימות, זיין ערליכע אידן, און נעם אוועק פון מיר יעדע טראפ פון ליצנות, איך זאל נישט פארפאלן גיין בזה ובבא"; אזוי זאלסטו בעטן דעם אייבערשטן פאר תמימות, און בעט אז יעדע טראפ ליצנות זאל ארויסגיין פון דיר און פון דיינע דורות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6129 - איך ענדיג בויען א הויז, און איך הויב שוין אן בויען א נייע
סיום, תכלית, דף גמרא

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת בהעלותך, י"ג סיון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר


איך וויל דיך לאדענען צו די חנוכת הבית וואס איך מאך קומענדיגע וואך, איך ענדיג קומענדיגע וואך בויען מיין נייע הויז; איך בוי זיך נאך א הויז אין גן עדן, מסכת בבא מציעא, מיר גייען מסיים זיין קומענדיגע וואך מיטוואך. עס איז מיר א גרויסע שמחה און פרייד צו קענען אוועק לייגן אויף דער עלטער אסאך הייזער, אסאך בנינים, איך זאל נישט דארפן אויסגיין פון הונגער אויף דער עלטער.


אויך וועט זיין די הנחת אבן הפינה פאר א פרישע הויז וואס איך וויל זיך בויען, א נייע מסכתא, מסכת בבא בתרא. איך וויל אריינגיין מיט דיר אין שותפות, זאלסט אויך האבן אין די נייע דעוועלאפמענט אן אייגענע הויז אויף דער עלטער, זאלסטו אויך אנהויבן לערנען יעדן טאג גמרא, וועסטו זיך נישט שעמען - נישט אויף די וועלט און נישט אויף יענע וועלט.


לאך נישט, ווייל פון דיינע הייזער וואס דו פרובירסט כאפן נאך איינס און נאך איינס - ווייס איך נישט וואס וועט בלייבן פון דעם, אבער די הייזער פון ענדיגן נאך און נאך מסכתות - דאס בלייבט אויף אייביג.


פרטים יבואו.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6128 - איך האב געגעבן געלט פאר "אשר בנחל" און געזען א גרויסע ישועה
ישועות, צדקה, הדפסה, אשר בנחל

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת בהעלותך, י"ג סיון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


אז דו דארפסט א ישועה - זאלסטו געבן צו דרוקן די הייליגע ספרים "אשר בנחל" און די הייליגע קונטרסים. איך האב פאריגע חודש געגעבן פינף הונדערט דאלער און איך האב געזען א גרויסע ישועה, אויך היינט האב איך נאכאמאל מנדב געווען פינף הונדערט דאלער; איך שפיר זיך נישט אזוי גוט, איך האף דאס וועט זיין פאר מיר א ישועה.


מען זעט אפענע ישועות ווען מען העלפט דרוקן די הייליגע ספרים און קונטרסים וואס זענען מגלה און מפרסם דעם אייבערשטן, א שאד צו זוכן סגולות וואס האבן נישט קיין מקור און וואס העלפט נישט - און דארט געבן די געלט, ווען מיר האבן א קלארע הבטחה פון מוהרא"ש זכותו יגן עלינו, וואס האט מבטיח געווען אז ווער עס וועט געבן געלט צו דרוקן דעם ספר "אשר בנחל" וועט זען גרויסע ניסים.


איך האף צום אייבערשטן צו זיין בכח צו געבן מארגן די וועכנטליכע שיעור, איך וועל דיר מארגן מודיע זיין, בעט פאר מיר.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6127 - מ'פארדינט גארנישט אין די שעות וואס מען דארף זיין אין שטוב
פרנסה, אידישע שטוב

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת בהעלותך, י"א סיון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


יעדע זאך האט זיין צייט; עס איז דא א צייט פאר ברענגען פרנסה און עס איז דא א צייט פאר אהיים קומען העלפן די ווייב מיט די קינדער.


בעט איך דיר זייער, לאז זיך נישט פארנארן, לויף מער נישט נאך די בהמות (ספורי מעשיות, מעשה יא), דאס זענען דיינע עבירות וואס מאכן פון דיר חוזק. גיי אהיים, שטעל אפ דיינע געשעפטן; וועסט במילא נישט פארדינען גארנישט אין די שעות וואס דו דארפסט זיין אין שטוב.


איך שפיר זיך נישט אזוי גוט, זיי מתפלל פאר מיר.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6126 - פון די ווערטלעך ארום די זאך, זעט מען דעם אמת
חברים, התחזקות, שטעטל, עבודת השם, אומאן, מדות טובות, היכל הקודש, קשיות, דרך הלימוד, ליצנות, ניבול פה

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת בהעלותך, י' סיון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


שבת אין שטעטל איז געווען הערליך שיין, א שבת מיט אנשי שלומינו האט אלע טעמים. מיר האבן זיך זייער מחזק געווען מיט די אוצרות וואס מיר האבן פון רבי'ן.


שבת אינדערפרי האבן מיר געלערנט סידור עת רצון, די שטיקל פון פרשת התמיד. מוהרא"ש רעדט דארט, אנהויב ווען מען הויבט אן דינען דעם אייבערשטן - שפירט מען א געשמאק, א ברען, אבער נאך א שטיק צייט - הויבט זיך אן זייער שווערע עבודות, מען שפירט ווי מען וועט שוין קיינמאל נישט זוכה זיין צו קומען צו די קדושה. אזוי ווי ווען מען ווערט מקורב צום רבי'ן, אין אנהויב איז מוחין דגדלות, מען שפירט א ברען, א פייער, און ערגעץ ווי ווערט פארלאשן די פלאקער און ברען, מען דארף שווער ארבעטן, ווייל מען שפירט נישט און מען זעט נישט, מען זעט נאר פארקערט. מוהרא"ש איז דארט זייער מחזק מען זאל זיך אנהאלטן מיט אלע כוחות, מען זאל גלייבן אז דאס איז פארן תיקון פונעם מענטש, וואס מען דארף אלעס פאררעכטן.


שבת אינדערפרי ווען איך בין אין שטעטל גלייך איך צו לערנען אונטן אין וואלד צווישן די ביימער, מען הערט דארט די געזאנג פון די פייגלעך, עס איז זייער אנגענעם דארט צו לערנען, און דארט לערנען מיר די שיעורים פון פאַרן דאווענען.


אינדערפרי נאכן דאווענען האבן מיר געלערנט די מעשה פון דעם מלך ועניו (סיפורי מעשיות, מעשה ו). דער רבי זאגט דארט, ווען מען וויל וויסן א זאך דארף מען הערן די קאטאוועס (ווערטלעך) פון די זאך, מיר האבן גערעדט די כלל אין לעבן, ווי אזוי ווייסט מען מיט וועם זיך צו דרייען? ווער איז א גוטער חבר? ווער איז א פארלעסליכער צו מאכן מיט יענעם געשעפטן? גוטע שכנים - וכדומה? דורך הערן יענעמ'ס ווערטלעך קען מען וויסן יענעמ'ס פנימיות; אז איינער מאכט ווערטלעך פון טשעפען און פארשעמען, ער פליקט און שטעכט און זאגט ער מאכט נאר א ווערטל - זאלסטו וויסן אז יענער איז א שלעכטער, שטיי ווייט פון אים, און אז מען הערט איינעם מאכן שמוציגע ווערטלעך השם ישמרינו - ווייסט מען אז יענער איז איין שטיק שמוץ. אזוי ווי דער רבי זאגט (ספר המידות אות ניבול פה, סימן א): "מִי שֶׁמְּדַבֵּר נִבּוּל פֶּה, בְּיָדוּעַ שֶׁלִּבּוֹ חוֹשֵׁב מַחֲשָׁבוֹת אָוֶן", ווער עס רעדט ניבול פה איז א סימן אז זיין גאנצע קאפ איז אים פארדארבן רחמנא לצלן, און אז מען הערט ווערטלעך אויף זאכן וואס צדיקים זאגן - איז א סימן אז דער גלייבט נישט אין צדיקים, ער וויל באמת רעדן אויף די צדיקים נאר ער האט מורא - רעדט ער אויף זאכן וואס דער צדיק טוט; דארף מען זיך זייער אכטונג געבן.


מיר האבן גערעדט פון דעם אז מען דארף זיך זייער אכטונג געבן מיט וועם מען פארברענגט און מיט וועם מען דרייט זיך, ווייל דורך נישט גוטע חברים קען מען אלעס פארלירן, און אז מען פארברענגט אינאיינעם מיט לצים, מען גייט אין שוויץ מיט לצים - קען מען אלעס פארלירן. אפילו איינער דארף גיין אין שוויץ פאר זיין געזונט, פאר זיינע ביינער וכו' - זאל ער נישט גיין מיט אינגעלייט און בחורים וואס זייערע ווערטלעך זענען אויף ערליכע זאכן, ווייל עס נעמט נישט לאנג צו פארלירן די תמימות, עס נעמט נישט לאנג צו ווערן אפגעקילט.


ווייל וויסן זאלסטו, דער סמ"ך מ"ם טוט אלעס צו ברענגען קשיות און ספיקות אויפן אייבערשטן און אויף צדיקים וואס זענען מגלה ומפרסם די הייליגע אמונה, ער טוט אלעס אוועק צו נעמען דעם מענטש פון היכל הקודש, ער האט פיינט דעם רבי'ן און נאכמער היכל הקודש, ווייל אין היכל הקודש - דארט איז דער רבי.


אונזער שול אין בארא פארק האט זיך יעצט אריבערגעצויגן צו א פרישע פלאץ, מען האט זיך אויסגענומען קלאר אז זיי וועלן לאזן לייגן א טאוול "בית המדרש היכל הקודש". יעצט זענען געקומען שכנים און דאס אראפגעפליקט, זיי זאגן מען קען לייגן א טאוול "בית המדרש חסידי ברסלב", אבער די ווארט מוהרא"ש און די ווארט ראש ישיבה – "דאס וועלן מיר נישט צולאזן עס זאל שטיין"; זעסטו שוין קלאר די פיינטשאפט פון די טומאה צו היכל הקודש.


ביי שלש סעודות האבן מיר גערעדט פון די פרשה, דער פסוק זאגט (במדבר ה, יב): "אִישׁ אִישׁ כִּי תִשְׂטֶה אִשְׁתּוֹ", וואס איז די לשון 'תשטה'? זאגט רש"י עס איז ווערטער פון די הייליגע חכמים (סוטה ג.; תנחומא נשא, ה): "אין אדם עובר עבירה", א מענטש טוט נישט קיין עבירות, "אלא אם כן נכנס בו רוח שטות", נאר אז עס גייט אריין אין אים א משוגעת, זאגט די תורה, דער מאן זאל איר נעמען צום כהן און דער כהן נעמט ארויס די משוגעת; דער צדיק געבט אונז עצות ווי אזוי ארויסצוטרייבן די שגעונות וואס איז דא אין אונז. מיר האבן געלערנט נאכאמאל די שיחה פון רבי'ן (שיחות הר"ן, סימן יט) ווי דער רבי זאגט: "שֶׁאֲפִילּוּ אוֹתָן הָאֲנָשִׁים הָרְחוֹקִים מִן הַקְּדֻשָּׁה מְאֹד, שֶׁנִּלְכְּדוּ בִּמְצוּדָה רָעָה, עַד שֶׁרְגִילִין בַּעֲבֵרוֹת חַס וְשָׁלוֹם רַחֲמָנָא לִצְלָן", אפילו א מענטש וואס איז זייער ווייט פון די קדושה - ער טוט עבירות רחמנא לצלן און ער איז שוין אראפגעפאלן אין שאול תחתית, "אַף עַל פִּי כֵן, הַכֹּחַ שֶׁל הַתּוֹרָה גָּדוֹל כָּל כָּךְ, עַד שֶׁיְּכוֹלָה לְהוֹצִיא אוֹתָם מִן הָעֲבֵרוֹת שֶׁרְגִילִין בָּהֶם חַס וְשָׁלוֹם", אפילו אזא מענטש קען די תורה אויך העלפן, די תורה האט אזא כח אז עס קען אים ארויסנעמען פון די עבירות, "וְאִם יַעֲשׂוּ לָהֶם חֹק קָבוּעַ וְחִיּוּב חָזָק לִלְמֹד בְּכָל יוֹם וָיוֹם כָּךְ וְכָךְ, יִהְיֶה אֵיךְ שֶׁיִּהְיֶה; בְּוַדַּאי יִזְכּוּ לָצֵאת מִמְּצוּדָתָם הָרָעָה עַל יְדֵי הַתּוֹרָה", אויב וועט ער זיך מאכן א קביעות צו לערנען יעדן טאג 'כך וכך', וועט ער סוף כל סוף ארויסגיין פון זיין בלאטע, "כִּי כֹּחַ הַתּוֹרָה גָּדוֹל מְאֹד", ווייל די כח פון תורה איז אזוי גרויס אז עס נעמט ארויס דעם מענטש פון זיין שלעכטס.


אך בין צוריק געפארן קיין וויליאמסבורג צו די ישיבה, מיטן אייבערשטנ'ס הילף וועלן מיר ענדיגן דעם זמן קומענדיגע וואך מיטוואך, מיר פארן שוין ארויס קומענדיגע וואך דאנערשטאג פרשת שלח, מיר וועלן זיין זומער אין קרית ברסלב פאר די חדשים תמוז און אב, זיך גרייטן אויף די הייליגע טעג. קומענדיגע וואך בענטשט מען שוין ראש חודש תמוז, דאס דערמאנט אונז שוין פון די הייליגע טעג. תמו"ז איז די ראשי תיבות: ז'מני ת'שובה מ'משמשין ו'באין, עס קומט שוין ראש השנה, מען דארף זיך שוין גרייטן מיט אונזער נסיעה צום רבי'ן. מאך דיר דיינע פלענער ווען צו פארן און ווי אזוי צו פארן, עס איז דא כמה דרכים צו פארן, אדער דורך די טשארטער וואס אלי קנאלל מאכט, אדער דורך פוילן אדער טערקיי; ווארט נישט אויף די לעצטע מינוט.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6125 - אפאר נקודות וואס מיר האבן זיך מחי' געווען דעם שבועות
התחזקות, מנהגים, נקודות טובות, דרך הלימוד, שבועות

בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש פרשת נשא, אסרו חג, ח' סיון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיינע טייערע ליבע חברים תלמידי היכל הקודש פון ארץ הקודש, ה' עליהם יחיו


חסדי השם יתברך מיר האבן זוכה געווען צו מקבל זיין די תורה פונדאסניי דעם יום טוב שבועות. איך בין געווען יום טוב אין שטעטל קרית ברסלב, מיר האבן זיך זייער מחי' געווען און מחזק געווען. עס איז געווען זייער פרייליך, איך האף ביי ענק אין אויך געווען א שיינער יום טוב.


איך וויל אייך שרייבן באריכות פונעם יום טוב אבער יעצט איז ערב שבת און מוצאי יום טוב, מען דארף אנגרייטן דעם שבת, איך וועל אייך שרייבן אפאר נקודות וואס מיר האבן זיך מחי' געווען דעם יום טוב.


שבועות ביינאכט איז געווען זייער פרייליך, מען האט געטאנצן און געזינגען פרייליכע ניגונים, געדאנקט און געלויבט דעם אייבערשטן אז מיר זענען אידן און נישט קיין גוים. אויך ביי די תרי"ג מצוות האבן מיר נאך יעדע מצוה געדאנקט דעם אייבערשטן אז מיר זענען מקיים די מצוות, אלע האבן געזאגט: "שכוח אייבערשטער מיר טוען די מצוה פון פריה ורביה", "שכוח אייבערשטער מיר טוען די מצוה פון מילה", "שכוח אייבערשטער מיר טוען די מצוה פון נישט עסן די גיד הנשה", און אזוי ווייטער.


די ערשטע טאג נאכן דאווענען עסט מען מילכיגס, אויך איז דא א מנהג צו עסן קרעפלעך, און מען זאגט אז אלע טעג וואס מען קלאפט - פירט מען זיך צו עסן קרעפלעך; ערב יום הקודש קלאפט מען על חטא - עסט מען קרעפלעך, הושענא רבה קלאפט מען די הושענות - עסט מען קרעפלעך, פורים קלאפט מען ביי המן - עסט מען קרעפלעך, און שבעות עסט מען קרעפלעך אבער מען זעט נישט מען זאל ערגעץ קלאפן, נאר דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן יט): "שֶׁאֲפִילּוּ אוֹתָן הָאֲנָשִׁים הָרְחוֹקִים מִן הַקְּדֻשָּׁה מְאֹד", אפילו א מענטש וואס איז זייער ווייט פון קדושה, "שֶׁנִּלְכְּדוּ בִּמְצוּדָה רָעָה, עַד שֶׁרְגִילִין בַּעֲבֵרוֹת חַס וְשָׁלוֹם רַחֲמָנָא לִצְלָן", ער טוט עבירות רחמנא לצלן און ער איז שוין אראפגעפאלן אין שאול תחתית, "אַף עַל פִּי כֵן, הַכֹּחַ שֶׁל הַתּוֹרָה גָּדוֹל כָּל כָּךְ, עַד שֶׁיְּכוֹלָה לְהוֹצִיא אוֹתָם מִן הָעֲבֵרוֹת שֶׁרְגִילִין בָּהֶם חַס וְשָׁלוֹם, וְאִם יַעֲשׂוּ לָהֶם חֹק קָבוּעַ וְחִיּוּב חָזָק לִלְמֹד בְּכָל יוֹם וָיוֹם כָּךְ וְכָךְ, יִהְיֶה אֵיךְ שֶׁיִּהְיֶה, בְּוַדַּאי יִזְכּוּ לָצֵאת מִמְּצוּדָתָם הָרָעָה עַל יְדֵי הַתּוֹרָה, כִּי כֹּחַ הַתּוֹרָה גָּדוֹל מְאֹד"; אויב וועט ער זיך מאכן א קביעות צו לערנען יעדן טאג 'כך וכך', וועט ער סוף כל סוף ארויסגיין פון זיין בלאטע, ווייל די כח פון תורה איז אזוי גרויס, אז עס נעמט ארויס דעם מענטש פון זיין שלעכטס. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (קידושין ל.) דער אייבערשטער זאגט: "בָּרָאתִי יֵצֶר הָרָע", איך האב באשאפן דעם יצר הרע, "וּבָּרָאתִי לוֹ תּוֹרָה תַּבְלִין", און איך האב באשאפן אן עצה ווי אזוי זיך צו שלאגן מיט אים; לערנען תורה שלאגט דעם יצר הרע, דורך לערנען תורה קען מען אים צעקלאפן און צעהאקן; דאס איז וואס מען עסט קרעפלעך, ווייל שבועות איז יעדער איינער מקבל די תורה, דאס קלאפט אים.


מען קען זיך גארנישט פארשטעלן וואס תורה טוט פארן מענטש, אפילו מען איז אזוי געפאלן אין א טיפע בלאטע קען מען ווערן א גרויסע צדיק, רבי נתן דערציילט (חיי מוהר"ן, סימן תקעג): "ווען דער רבי האט מגלה געווען די סוד פון כך וכך, אז דורך תורה קען מען ארויסגיין פון עבירות, האב איך געפרעגט דעם רבי'ן צי תורה קען העלפן אזא איינעם וואס איז אראפגעפאלן אין די עבירה פון פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן? האט דער רבי געשריגן אויף מיר און געזאגט: 'דו ווייסט ווי גרויס די כח פון תורה איז? תורה איז העכער פון אלעס'"; און אפילו אז א מענטש ליגט נעבעך אין די עקלדיגע עבירה פון פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, אויב ער וועט לערנען יעדן טאג 'כך וכך' - וועט ער ווערן אן ערליכער איד.


נאכמיטאג די ערשטע טאג האבן מיר א מנהג מיר ליינען די תנאים פון דעם צדיק וקדוש רבי ישראל נאגארא זכר צדיק לברכה, מיר האבן גערעדט, ביי אונז איז דער מנהג אז מיר געבן נישט קיין טייערע און עכטע צירונג, מיר געבן פשוט'ע צירונג, אזוי אויך ווען מיר זענען מקבל די תורה, מיר מאכן די חתונה מיט די תורה - דארף נישט זיין קיין עכטע און טייערע, מען קען זאגן א פרק משניות אפילו אן פארשטיין, און אז איינער זאגט דיר 'עס איז נישט עכט', זאג אים: 'ביי אונז געבט מען פשוט'ע צירונג, מען געבט נישט טייערע'.


דעם צווייטן טאג שבועות עסן מיר אויך מילכיגס. מיר האבן גערעדט פון זיך נישט קלאפן מיט וואס איז געווען, אזוי ווי מילך מעג מען עסן, וואס באמת קומט דאס פון בלוט, חכמינו זכרונם לברכה זאגן מילך קומט פון בלוט, "דם נעכר ונעשה חלב" (בכורות ו:), און מיר ווייסן דאך, אז "היוצא מן הטמא טמא" (שם ה:), מיט דעם זעען מיר ביי מילך אז מען עסט מילך ווייל דאס איז א נייע באשעפעניש; דאס וויל מען ווייזן יום טוב שבועות ביי קבלת התורה, מיר זאלן זיך נישט קלאפן מיטן עבר, אפילו ביסט געווען א שטיק בלוט, עשו הרשע - קענסטו ווערן ווייס ווי יעקב, מילך, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ירושלמי ראש השנה פרק ד, הלכה ח): "כֵּיוָן שֶׁקִּבַּלְתֶּם עֲלֵיכֶם עוֹל תּוֹרָה, מַעֲלֶה אֲנִי עֲלֵיכֶם כְּאִילוּ לֹא חֲטָאתֶם מִיְמֵיכֶם", ווען א מענטש איז מקבל אויף זיך דעם עול תורה, דאס הייסט ער נעמט זיך פאָר צו לערנען יעדן טאג די הייליגע תורה - זאגט דער אייבערשטער: "רעכן איך אים כאילו ער האט קיינמאל נישט געזינדיגט", עס ווערט אויס בלוט, דם נעקר ונעשה חלב.


דעם צווייטן טאג נאכמיטאג האבן מיר די מנהג פון ליינען די כתובה פון דעם צדיק הנ"ל, מיר האבן זיך מחי' געווען מיט דעם אז מיר האבן א רבי וואס ראטעוועט אונז פון עולם התהו. דער רבי האט געזאגט "ווער עס וועט קומען צו מיר דריי מאל א יאר: 'ראש השנה', 'שבת חנוכה' און 'שבועות' - וועט געראטעוועט ווערן פון דעם עונש פון עולם התוהו", דאס איז נישט נאר נאכן אוועק גיין פון דער וועלט, דאס איז אויך ביים לעבן, מען זאל נישט זיין פארנומען מיט דעם און יענעם. מען זעט מענטשן, מען רעדט פון דעם, פון יענעם, ער האקט אויף דעם, דער איז א שגץ, דער איז א לינקער און דער איז פארכאפט וכו', בשעת דער וואס רעדט - דאווענט נישט די דריי תפילות מיט מנין, ליינט נישט קריאת שמע און עפנט נישט אויף א ספר משנה לשנה, דאס איז עולם התוהו און פון דעם ראטעוועט אונז דער רבי.


מיינע טיייערע ברידער פון ארץ ישראל איך האב ענק געשריבן א פינטל פון אונזער שבועות, איך ווייס אז ביי ענק איז אויך געווען גוטע דיבורים, און איך בעט ענק די איין זאך, הערט אויף זיין פארנומען מיט זאכן וואס האט נישט מיט ענק, רעדט נישט פון אנדערע און זארגט נישט אויף א צווייטנ'ס רוחניות, כל זמן מען זעט אין אנדערע פראבלעמען - איז מען א גרויסע רחמנות, כל זמן מען איז פארנומען מיט אנדערע - איז מען נאך ווייט ווייט פון אמת.


מוהרא"ש האט מיר געבעטן פערזענליך אין זיין צוואה, די צוואה איז אויך פאר ענק, דאס איז נישט נאר פאר מיר, אלע קענען ניצן די צוואה, זיך מחי' זיין דערמיט, איך וועל זיך זייער פרייען אויב איר וועט אויך זאגן אז די צוואה האט מען ענק פריוואט געשריבן. מוהרא"ש בעט מיר איך זאל נישט זארגן פאר די וועלט וואס האט נישט מיט מיר, עס האט א בעל הבית, דער אייבערשטער פירט עס, און איך זאל געדענקען אז איין טאג וועל איך אוועק גיין און נאר די תורה ותפילה וועל איך מיטנעמען.


עס ווערט שוין שבת, איך דארף מקצר זיין.


א גוט שבת.

#6124 - ווי אזוי איז מען זוכה צו זיין פרייליך און זיין בשלום מיט זיך אליין?
קינדער, שמחה, אמונה, התחזקות, הפצה, מחלוקת, מנהגים, נחת, קשיות, שבועות

בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש פרשת במדבר, ראש חודש סיון, מ"ה לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיינע טייערע ליבע חברים תלמידי היכל הקודש פון ארץ הקודש, ה' עליהם יחיו


איך וויל אייך שרייבן אביסל פון די שיינע חיזוקים וואס מיר האבן געשמועסט די וואך ביים ליל שישי שיעור אין אמעריקע. מיר שטייען שוין ביים בארג סיני, מיר גייען שוין זוכה זיין צו מקבל זיין די תורה, און ביי קבלת התורה שטייט (שמות יט, ב): "וַיִּחַן שָׁם יִשְׂרָאֵל נֶגֶד הָהָר", זאגט רש"י, פארוואס שטייט א לשון יחיד? ווייל איבעראל איז געווען תרעומות און מחלוקת, און ביים בארג סיני איז געווען אָן מחלוקת.


האבן מיר גערעדט אז דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א, סימן לג): "הכלל הוא, שצריך לבקש שלום", מען דארף שטענדיג זוכן צו זיין בשלום, "שיהיה שלום בין ישראל", סיי מיט מענטשן, עס זאל זיין שלום צווישן אידישע קינדער, "ושיהיה שלום לכל אדם במדותיו", און סיי מיטן מענטש אליין, דער מענטש זאל זיין בשלום מיט זיך, "היינו שלא יהיה מחלק במדותיו ובמאורעותיו", ער זאל נישט זיין ברוגז ווען זאכן גייען נישט ווי ער וויל, "שלא יהא לו חילוק בין בטיבו בין בעקו", 'סיי ווען עס גייט מיר גוט און סיי ווען עס גייט מיר פארקערט', "תמיד ימצא בו השם יתברך", 'ווייס איך אז דער אייבערשטער איז דא מיט מיר און ער מאכט מיר נאר גוטס, אזוי ווי דוד המלך זאגט (תהלים נו, יא) 'בה'', ווען דער אייבערשטער געבט מיר חסדים, 'אהלל דבר', דאנק איך אים, 'באלקים', און ווען עס קומט דער מידת הדין, 'אהלל דבר', דאנק איך אים', דאס זאגט אונז די תורה, ווען די אידן זענען געקומען צום בארג סיני איז נישט געווען קיין מחלוקת מיט זיך אליין, מען איז נישט געווען ברוגז אויפן אייבערשטן, מען האט נישט געהאט קיין טענות; דאס מיינט דער פסוק: "וַיִּחַן שָׁם יִשְׂרָאֵל, 'כאיש אחד בלב אחד'", מיט איין הארץ, אן קיין תרעומות.


טייערע חברים, מען קען גיין אנגעטון מיט די שמונה בגדים, אבער אויב מען האט איין פינטעלע טענות אויפן אייבערשטן, איין פינטעלע תרעומות - איז מען ביי די טומאה רחמנא לצלן; מען טאר נישט האבן קיין קשיות און טענות אויפן אייבערשטן, מען דארף האבן אמונה אז דער אייבערשטער מאכט נאר גוט, ער פירט אלעס בצדק ובמשפט בחסד וברחמים.


איך האב פינקט געשמועסט מיט איינעם פארן שיעור, יענער האט זיך זייער אפגערעדט, יענער איז נעבעך אריינגעפאלן אין א קטנות הדעת, אין די טומאה רחמנא לצלן; פול מיט קשיות אויפן אייבערשטן און אויף צדיקים פון ווייטאג אז זיינע קינדער ברענגען אים נישט נחת, זיי טוען זיך נישט אן ווי אים. האב איך דערציילט ביים שיעור, איך געדענק יארן צוריק בין איך איינגעשטאנען ביי א ברסלב'ער חסיד, א גרויסער צדיק, איך האב געגעסן ביי יענעם די שבת סעודות, און דארט אין שטוב זענען דא קינדער וואס זענען ביז דערווייל נישט אזוי ווי עס דארף צו זיין, די קינדער זענען געקומען צום שבת טיש זייער נישט מסודר, איך האב געזען דעם ברסלב'ן חסיד ווי די פנים שיינט אים מיט אזא שמחה, מיט אזא הייליגקייט, איך האב געטראכט צו מיר 'ווי איז מען זוכה צו האבן א ריינעם הארץ, נישט האבן קיין טענות און תרעומות, ווייטער ליב האבן די קינדער, ווייטער טון וואס מען האט צו טון...'


עס איז כדאי ענק זאלן אויסהערן די שיעור נאך פאר יום טוב שבועות; בפרט די וואס האבן א שטוב מיט קינדער זאלן וויסן אז די שטוב, די סעודות שבת ויום טוב – דארף זיין איין שטיק שמחה, איין שטיק געשמאק, נאר אזוי קען מען זוכה זיין די קינדער זאלן ווייטער גיין אויף די וועג פון די תורה, ווייל אז קינדער זעען ווי מען וויינט, מען שרייט, מען קריגט זיך, טאטע מאמע קוקן זיך נישט אין די אויגן, יעדער האט אנדערע טענות - ווילן די קינדער נאר אנטלויפן.


איך האב נאך אסאך צו שרייבן אבער עס ווערט שוין דער זמן, איך בעט ענק זייער ענק זאלן זיך אויפפרישן מיט הפצה, איך בעט די אלע גבאים פון הדפסה זאלן מיר שיקן וועכנטליך א באריכט וויפיל אלע זענען מפיץ, איך וויל ארויפריקן די נומערן, און יעדער איינער פון אנשי שלומינו זאל אנהויבן מער טון אין הפצה. מיר פארן שוין נאך אביסל צום רבי'ן אויף ראש השנה, און באֵלו פנים וועלן מיר קומען צום רבי'ן אָן מזכה זיין נשמות ישראל... ווייל דער רבי האט געזאגט פאר רבי נתן אמאל: "אויב דו קומסט צו מיר פארוואס קומען נישט אלע? און אז אלע קומען נישט - פארוואס קומסטו יא?" בכן זאלן די גבאים פון די הדפסה אין יעדע פלאץ וואו מען דרוקט - מיר שיקן וועכנטליך א באריכט וויפיל אלע באשטעלן, און איך האף אז די נומערן וועלן זיך ארויפריקן ביי יעדן.


איך שרייב אייך אין קורצן די מנהגים פון שבועות ביי אנשי שלומינו תלמידי היכל הקודש. ווען עס ווערט דער זמן פון יום טוב שבועות איז מען זייער פרייליך, מען גייט דאווענען, נאכן דאווענען בלייבט מען נישט שמועסן, מען גייט אהיים צו די ווייב און קינדער און מען מאכט א סעודה. ביי די סעודה איז מען זייער פרייליך, מען רעדט צו די קינדער ווי גליקליך מיר זענען, מיר זענען אידן נישט קיין גוים. ביינאכט איז מען זייער פרייליך, מען זאגט די תיקון און מען גייט אין מקוה, און ביידע טעג איז מען זייער זייער פרייליך אז מיר זענען אידן.


איי וועסטו פרעגן, זייער שיין געשריבן און זייער שיין גערעדט, אבער ווי אזוי איז מען זוכה צו זיין פרייליך און זיין בשלום מיט זיך אליין? קוק אריין די ווערטער פון רבי'ן (לקוטי מוהר"ן, שם), דער רבי פרעגט די פראגע: "ועל ידי מה ימצא השם יתברך בין בטיבו בין בעקו", ווי אזוי קען מען זוכה זיין צו דעם, עס זאל נישט זיין קיין חילוק פון גוט און שלעכט, מען זאל וויסן אז דער אייבערשטער מאכט אלעס און אלעס איז נאר גוט? "על ידי התורה הנקראת שלום", דורך לערנען תורה איז מען זוכה צו דעם, די תורה מאכט דעם מענטש צופרידן. אזוי ווי עס שטייט (משלי ג, יז): "וְכָל נְתִיבוֹתֶיהָ שָׁלוֹם", די תורה ברענגט שלום, "ועל ידי צדיקים", אויך דורך די צדיקים; אז מען לערנט דעם רבינ'ס ספרים, מען הערט די עצות און חיזוק פון צדיקים - ווערט מען א צופרידענער, "ומחמת זה יכול לאהוב את השלום בכל מקום, הן בטיבו הן בעקו", אז מען איז מקורב צום צדיק, מען פאלגט די עצות און מען לערנט תורה - ווערט מען א צופרידענער מענטש, מען האט זיך אליין ליב, "ויכול להיות שלום בין ישראל, ולאהוב זה את זה", און אויך האט מען ליב יעדן איד.


א גוט שבת.

#6123 - שמועסט מיט'ן אייבערשטן אזוי ווי מען שמועסט מיט א מטפל
חיזוק פאר מיידלעך, שידוכים, התבודדות

בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש פרשת בחוקותי, מברכים החודש, כ"ג אייר, ל"ח לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


נעמט אייך אריין אין קאפ אז אייער שידוך האט נישט מיט קיינעם, נאר מיטן אייבערשטן. עס איז א רחמנות אויב מען טראכט 'מיין שידוך איז אנגעהאנגען אין א בשר ודם'; אייער שידוך האט מיט קיינעם נישט, נאר מיטן אייבערשטן.


גייט יעדן טאג התבודדות; גייט אין א ווינקל, אין א שטילע פלאץ און שמועסט מיטן אייבערשטן. בעטס אים: "הייליגער באשעפער עס איז מיר אזוי שווער, איך קען נישט זיין אליין, איך וויל מיין שידוך", דערציילט אים אלע שידוכים וואס מען טראגט אן און אז אייערע עלטערן זאגן אלעס אפ, שמועסט מיט אים אזוי ווי מען שמועסט מיט א מטפל; מען דערציילט יעדע פינטל פון לעבן, יעדע מחשבה, יעדע בזיון, יעדע אטעם - וועט איר זען ניסים.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.





 


 





 

#6122 - אז איר זענט אין ארץ ישראל, דארפט איר לעבן מיט התבודדות
תפילה והתבודדות, שלום בית, מוסדות, משניות, ארץ ישראל, מעביר סדרה

בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש פרשת בחוקותי, מברכים החודש, כ"ג אייר, ל"ח לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיינע טייערע ליבע חברים תלמידי היכל הקודש פון ארץ הקודש, ה' עליהם יחיו


איך בין אזוי פרייליך אז איך האב זוכה געווען זיך צו טרעפן מיט ענק יעצט ווען איך בין געווען אין ארץ ישראל, איך בין אזוי איבערגענומען פון די חבורות אין אלע שטעטלעך, סיי וואו איך בין אנגעקומען צו באזוכן און פון די חבורות וואו איך האב נישט געהאט די מעגליכקייט אנצוקומען.


אויך פון די מוסדות; די תלמוד תורות און בית פיגא שולן אין ירושלים, בני ברק און טבריה, די קינדער וואקסן מיט אזא ריינקייט און הייליגקייט אויף א געזונטע אופן, און אפגערעדט פון אונזער ישיבה אין ירושלים, מיט זיי האב איך פארברענגט דאס מערסטע און איבערגענומען פון זיי דאס מערסטע.


איך וויל ענק נאכאמאל מחזק זיין ענק זאלן לערנען יעדן טאג שיעורים אין די הייליגע תורה, אנגעהויבן מיט חומש; לערנען יעדן טאג דעם פרשת השבוע איינגעטיילט לויט די טעג פון די וואך שנים מקרא ואחד תרגום, און אז מען קען - אויך מיט רש"י; דער לימוד איז זייער הייליג.


מיר קומען נענטער און נענטער צום הייליגן יום טוב שבועות, מיר גייען נאכאמאל מקבל זיין די תורה פונדאסניי; זאלסטו זיך באנייען אין לערנען יעדן טאג משניות, זאג די ווערטער אפילו אן פארשטיין, קענסט זוכה זיין צו גאר הייליגע זאכן. דער הייליגער בית יוסף זכותו יגן עלינו האט זוכה געווען צו א מגיד פון הימל, דער מגיד פלעגט שטענדיג קומען לערנען מיט אים און אים זאגן מוסר וכו' - אלעס בזכות משניות. דער הייליגער בית יוסף פלעגט זאגן זייער אסאך משניות, אמאל פערציג פרקים משניות, און אמאל מער, דער בית יוסף שרייבט (מגיד מישרים משלי סימן כג, עמוד קסג): "הִשְׁכַּמְתִּי כְּמִנְהָגִי לִקְרוֹת בַּמִּשְׁנָיוֹת, וְקָרִיתִי כְּמוֹ מ' פְּרָקִים", איך בין אויפגעשטאנען אינדערפרי זאגן משניות, איך האב געזאגט פערציג פרקים משניות און נאכדעם האט זיך דער מגיד באוויזן צו מיר.


אויך וויל איך ענק מחזק זיין מיינע טייערע ארץ ישראל'דיגע חברים, תלמידי היכל הקודש; גייט יעדן טאג התבודדות, גייט זיך אויסשמועסן דאס הארץ מיטן אייבערשטן. אז מען וואוינט אין ארץ ישראל און מען מאכט נישט התבודדות - איז מען א גרויסער נאַר, אז מען וואוינט אין ארץ ישראל, די הייליגע פלאץ; דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן קטו): "אֶרֶץ יִשְׂרָאֵל יֵשׁ לָהּ רָקִיעַ אַחֵר מִשְּׁאָר אֲרָצוֹת", ארץ ישראל האט אן אנדערע הימל פון אנדערע לענדער, א הימל פון קדושה, פון אמונה, און אז מען לעבט נישט מיטן אייבערשטן - איז מען א גרויסער טיפש; ווייל איך האב געהערט פון מיין טאטע רב דקארלסבורג שליט"א, ווען איך בין געווען אין מירון שבת ל"ג בעומר, פרייטאג צו נאכטס אויפן וועג אראפ פון די מערה האט מיין טאטע קארלסבורגער רב געשמועסט מיט אונז, רבי יונה זינגער, אונזער דיין פון אמעריקע איז אויך דארט געווען, מיין טאטע האט נאכגעזאגט א ווארט פון הייליגן רבי'ן פון סאטמער זכותו יגן עלינו, ביי די הגדה זאגן מיר: "כנגד ארבעה בנים דברה תורה, אחד 'חכם', אחד רשע, אחם תם" וכו', אזוי זאגן מיר און דאס איז די נוסח פון תלמוד בבלי; אין ירושלמי איז אנדערש די נוסח, דארט שטייט: אחד 'טיפש', האט דער הייליגער רבי פון סאטמער געזאגט: "מילא אין חוץ לארץ, איינער ווייסט נישט פון די ניסים פון יציאת מצרים איז ער נאכנישט קיין טיפש, ער איז בסך הכל א תם, אבער אז דו וואוינסט אין ארץ ישראל, אין די הייליגסטע פלאץ פון דער וועלט און דו ווייסט גארנישט פון אייבערשטן - ביסטו א טיפש"; מיין טאטע האט דערציילט אז דער רבי פון סאטמער איז געווען ביים חזון איש זכותו יגן עלינו און געזאגט די ווארט, שפעטער האט ער צוריק געהערט אז דער חזון איש האט דאס איבערגעזאגט אסאך מאל און זייער הנאה געהאט.


דאס זעלבע זאג איך ענק, מיינע טייערע חברים פון ארץ הקודש תלמידי היכל הקודש, אז איר זענט אין ארץ ישראל דארפט איר לעבן מיט התבודדות, מיט שפאצירן מיטן אייבערשטן, אזוי ווי די תורה זאגט (ויקרא כו, יב): "וְהִתְהַלַּכְתִּי בְּתוֹכֲכֶם", זאגט רש"י: "אטייל עמכם בגן עדן"; גיין באופן קבוע יעדן אינדערפרי א שפאציר, זיך אויסגיסן דאס הארץ, בעטן דעם אייבערשטן: "הייליגער באשעפער, איך וויל זיין א איד, איך וויל לעבן מיט דיר, איך וויל לערנען און דאווענען וכו' וכו'"; אז מען טוט דאס - איז מען אין גן עדן.


אויך זאלן ענק זיך נישט קריגן אין שטוב און געדענקען דער סוד פון שלום בית; פארגינען די ווייב מיט גוטע ווערטער, עס איז נישט גערעכט אז מען פארגינט איר נישט די גוטע ווערטער, טאג און נאכט זאלסטו זאגן גוטע ווערטער, אזוי לעבט אן ערליכער איד; שלום בית איז נישט קיין מאדערנע זאך, שלום בית איז דא נאר ביי צדיקים, נאר ביי ערליכע אידן.


איך בענק שוין נאכאמאל צו ענק, איך האף צו קומען צו ענק ווי שנעלער.


א פרייליכן שבת.

#6121 - אפשר איז דאס קינד פארטוישט געווארן?
קינדער, אמונה, סבלנות, מחשבות

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת במדבר, כ"ט אייר, מ"ד לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


דאס וואס דו גייסט אריבער מיט דיין ווייב, זי ליידט וכו', יעדע נאכט פרעגט זי דיר אויף ענקער קינד, אויב דאס קינד איז ענקער קינד אדער איז דאס א קינד וואס מען האט פארטוישט אין שפיטאל, זי וויינט בכיות נוראות און נאכן איר בארואיגן הויבט זי אן נאכאמאל פרעגן: "אפשר איז דאס יא פארטוישט?" דו פרעגסט וואס דו קענסט טון.


איך האב שוין געהאט אזעלכע מעשיות, פרויען וואס האבן די שלעכטע מחשבות, אויך פון אינגעלייט וואס זענען געקומען זיך אויסרעדן אז עפעס האט פאסירט אין שטוב, די ווייב וויינט און זאגט "אפשר האט זיך פארטוישט א קינד אין שפיטאל?"


האסט איין עצה, רעד צו איר אסאך דיבורי אמונה און פון רבינ'ס עצות. ברענג איר דעם רבינ'ס ספרים (-וואס פרויען קענען לערנען; קונטרסים פון מוהרא"ש, בפרט דעם ספר הנפלא 'אוצר האמונה'), דאס וועט איר אוועק נעמען די מחשבות רעות און איר שטארקן בגוף ונפש.


זיי נישט צעבראכן, ווער נישט צעפאלן, מיט סבלנות וועסטו אנקומען גאר ווייט. זיי נישט קיינעם מקנא, קיינער האט נישט בעסער חתונה געהאט פון דיר, יעדער מוטשעט זיך מיט א צווייטע מעשה, יעדער מוטשעט זיך מיט יסורי הנפש, זה בכה וזה בכה, מיט תפילה און מיט די עצות פון רבי'ן ווערט מען אויסגעהיילט, אזוי ווי דער רבי האט געזאגט (ספורי מעשיות מעשה יג, דעם זעקסטן טאג): "און איך הייל זי".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6120 - רעד נישט צו מענטשן צו קומען וואוינען אין ליבערטי
תפילה והתבודדות, התחזקות, הפצה, שטעטל

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת במדבר, כ"ט אייר, מ"ד לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


זייט מחזק ווייטער פרויען און מיידלעך מיט די עצות פון רבי'ן, בעיקר זאלט איר מחזק זיין מיט די צוויי זאכן, איינס מען זאל וויסן 'דער אייבערשטער האט מיך ליב', דער אייבערשטער קוקט אריין אין הארץ, ער זעט די ווילן פונעם מענטש און ליינט די מחשבות פונעם מענטש, און דער וואס מיינט דעם אייבערשטן, דער וואס וויל זיין גוט - דאס איז זייער זייער חשוב ביים אייבערשטן.


צווייטנס, זייט מחזק מען זאל שמועסן מיטן אייבערשטן; אין אנהויב איז דאס נישט גרינג, מענטשן קענען רעדן צו איינעם וואס מען זעט אז יענער הערט אויס, אבער ווען מען שפירט נישט ווי דער אייבערשטער איז דא - איז דאס שווער צו טון; זאלט איר מחזק זיין מענטשן צו רעדן אפילו אפאר סעקונדעס, אפילו אפאר ווערטער יעדן טאג; אויף די צוויי עיקרים זאלט איר זיך פארלייגן.


בשום אין אופן רעדן צו מענטשן זאלן אריינשיקן זייערע קינדער ביי אונז אין די מוסד, אדער קומען וואוינען אין ליבערטי; נישט דאס איז הפצה, דאס איז טפשות; הפצה איז רעדן צו מענטשן פונעם אייבערשטן, אויסשרייען הויך: "עס איז דא א באשעפער", און מגלה זיין פאר אלעמען די עצה פון משיח, די עצה פון רבי'ן, די עצה פון התבודדות, נאר דאס איז ברסלב, און אז מען רעדט צו מענטשן זאלן אריינשיקן ביי אונז אין די מוסד, אדער קומען וואוינען אין אונזער שטעטל קרית ברסלב - דאס איז נישט הפצה, דאס איז טפשות, און יעדער ליידט נאכדעם, וד"ל.


נאך א זאך, ווען מען רופט אייך בעטן הילף זאלט איר נישט זאגן: "פרעג דעם ראש ישיבה", ווייל אז מען קומט צו אייך בעטן הילף - דארף מען יענעם מחזק זיין און יענעם געבן גוטע עצות, מען רופט אייך נישט צו הערן די זאך 'פרעג דעם ראש ישיבה', אז מען קומט צו אייך פאר חיזוק דארפט איר יענעם העלפן מיט חיזוק און מיט עצות.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6119 - זיך אויסנעמען ער זאל נישט ווייזן קיין ווידיאוס פאר'ן קינד
חינוך הילדים, מוסדות, מאוויס, הדרכות

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת במדבר, כ"ט אייר, מ"ד לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי', מנהלת בית פיגא, קרית ברסלב ליבערטי


בנוגע די מיידל וואס דערציילט ווי דער טאטע ווייזט איר יעדן אינדערפרי די נייעס פון מלחמות, פון באמבעס וכו' וכו'; ביטע אריבעררופן די טאטע, אים זאגן אז ער מאכט חרוב די ארבעט וואס מיר ארבעטן א גאנץ יאר מיטן קינד, און זיך אויסנעמען אז ער זאל נישט ווייזן קיין שום קליפס און ווידיאוס נייעס פאר די קינד, און נאר אזוי קענען מיר צוריק נעמען די קינד אויף קומענדיגע יאר הבא עלינו לטובה.


מיר זענען מחויב צו ארבעטן מיט די קינדער ווען די עלטערן ווילן מיט ארבעטן, רבי נתן האט אונז געלערנט וואס שטייט אין פסוק (שמות כג, ה): "עָזֹב תַּעֲזֹב עִמּוֹ", מען דארף יענעם העלפן, 'עמו' מיט יענעם; יענער דארף אויך זיך וועלן העלפן.


רעדט שיין, ווייך, אבער שטארק - אן קיין מורא.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6118 - זיי נישט עקסטרעם, נישט רעכט און נישט לינק, בפרט ביי חינוך
חינוך הילדים, דרך ארץ, הדרכות

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת במדבר, כ"ט אייר, מ"ד לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האף דו האסט פארשטאנען וואס מיר האבן גערעדט; ווען דו זעסט דיין בחור'ל פירט זיך מיט חוצפה, אפילו מיט קלייניקייטן, ער מאכט דיר א שלעכטע פאקס - זאלסטו דאס נישט איגנארירן און טראכטן 'עס איז גארנישט', נאר זאג אים שיין און געלאסן: "מען מאכט נישט אזוי א פאקס פאר א טאטע", און אז ער וועט דאס נישט אננעמען, ער וועט מאכן נאכאמאל א פאקס פון ביטול, זאלסטו אים זאגן שיין און געלאסן: "מען קען נישט אזוי מאכן פאר א טאטע, דער אייבערשטער לאזט נישט", און אז ער זאגט ער וויל שוין גיין און דו ווילסט נאך שמועסן וכו' און ער געבט א ווארף אראפ א טעלער - זאלסטו דאס נישט איגנארירן, ווייל אפילו דו ביסט מוחל אויף דיין כבוד און דו טראכסט עס גייט דיר נישט אן, וואס וועט אבער זיין מיט אים? ער דארף דאך חתונה האבן און וויסן אז די לעבן גייט נישט פינקט ווי מען וויל, זאלסטו אים זאגן שיין און געלאסן: "מען פירט זיך נישט אזוי", לערן אים אז ער גייט חתונה האבן, און אז די ווייב קומט נישט די רגע וואס מען וויל - דארף מען וויסן ווי אזוי דאס צו נעמען.


זיי נישט עקסטרעם, נישט רעכט און נישט לינק, בפרט ביי חינוך; די וואס זאגן גארנישט, ביים סוף פלאצן זיי, און די וואס שלאגן און טיילן מכות - דאס אזי זיכער נישט קיין חינוך. נעם נישט די פוילע וועג, נעם די ערליכע וועג פון זאגן שיין און געלאסן כסדר.


אודאי און אודאי דארף מען אסאך וויינען צום אייבערשטן, אים בעטן פאר ערליכע דורות; אזוי איז מען זוכה צו שניידן שיינע פירות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6117 - די גליון אין ענגליש מאכט א גרויסע מהפיכה
הפצה, תשובה, גליון

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת במדבר, כ"ט אייר, מ"ד לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי', לעיקוואד


שטארקט אייך מיט די הייליגע ארבעט פון העלפן ארויסגעבן די וועכנטליכע גליון אין ענגליש, וואס מאכט א גרויסע מהפיכה צווישן די עולם וואס קען נאר ליינען ענגליש, בפרט אין לעיקוואד. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (אבות ה, יח): "כָּל הַמְּזַכֶּה אֶת הָרַבִּים אֵין חֵטְא בָּא עַל יָדוֹ", דער וואס איז מזכה מענטשן זאלן ווערן נענטער צום אייבערשטן – ווערט אפגעהיטן פון עבירות און פון אלעם שלעכטס.


נישטא קיין גרעסערע זאך ווי טון אין הפצת ספרי רבינו, ווייל וויפיל מיר וועלן נאר תשובה טון וועלן מיר נישט קענען פאררעכטן וואס מיר דארפן פאררעכטן, האט דער רבי אונז געלערנט אז דורך צוריק ברענגען מענטשן צום אייבערשטן דאס איז אונזער איינציגסטע וועג ווי מער קענען פאררעכטן וואס מיר דארפן פאררעכטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6116 - אז דער רב פסק'נט, איז אזוי דער פסק
שאלות, הלכה, נערווען, חמרות ופרישות

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת בחוקותי, כ"ב אייר, ל"ז לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


מאך זיך נישט משוגע מיט ספיקות און בלבולים וכו', אז מען האט א שאלה פרעגט מען דעם דיין, און אז מען פרעגט א רב און דער רב פסק'נט - איז אזוי דער פסק, ואין להרהר אחריה.


זוך נישט קיין חומרות ווען עס איז דא שאלות פון וכו'; חכמינו זכרונם לברכה זאגן בפירוש אויף די הלכה (נדה נח:) רבי עקיבא האט געזוכט צו מקיל זיין און די תלמידים האבן נישט פארשטאנען, האט רבי עקיבא זיי געזאגט: "מה הדבר קשה בעיניכם, שלא אמרו חכמים הדבר להחמיר אלא להקל".


מען ווערט נישט מער ערליכער איד ווען מען גייט צו דיינים, רבנים - וואס פסק'נען לחומרא; דאס איז נערווען וכו' וכו'.


זאג ח"י פרקים משניות, דאס היילט די נערווען.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6115 - א נארישקייט איבערצולאזן ארץ ישראל און קומען קיין חוץ לארץ
שטעטל, ארץ ישראל

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת בחוקותי, כ"ב אייר, ל"ז לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב געזאגט פאר אייער מאן נרו יאיר אז עס לוינט נישט צו קומען פון ארץ ישראל וואוינען אין אמעריקע, אפילו אין שטעטל קרית ברסלב; טוט נישט די נארישקייט צו איבערלאזן ארץ ישראל און קומען קיין חוץ לארץ, עס איז גארנישט דא אין שטעטל מער ווי ארץ ישראל.


איך האב אים אויך געזאגט ער זאל נישט מיינען אז איך וויל ענק מרחק זיין, איך וויל ענק חס ושלום נישט אוועקשטופן, איך מיין עס זייער ערנסט, עס איז גארנישט דא אין אמעריקע, עס איז א גרויסע נארישקייט איבערצולאזן ארץ ישראל און דא קומען וואוינען.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6114 - דאנקען דעם אייבערשטן יעדן טאג פאר צען זאכן
תודה והודאה, טערעפי

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת במדבר, כ"ח אייר, מ"ג לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


זוכט אויף צען זאכן וואס עס איז אייך גוט, צען גוטע זאכן וואס דער אייבערשטער טוט מיט אייך; צום ביישפיל, איך זע, איך הער, איך האב פיס, הענט וכו' וכו', און דאנקט אים פאר די צען זאכן: "שכוח אייבערשטער אז איך זע, שכוח אייבערשטער איך הער, שכוח אייבערשטער איך האב הענט און פיס וכו' וכו'"; אז איר וועט דאנקען דעם אייבערשטן יעדן טאג פאר די צען זאכן, וועט איר באקומען א טעם אין לעבן, איר וועט אנהויבן ארויסגיין פון אייער פארמאכטקייט, איר וועט אליין זען און אליין שפירן וואס וועט פאסירן מיט אייך, איר וועט מער נישט דארפן גלייבן אז דאס איז די עצה, איר וועט ווערן ניי געבוירן.


דאס דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן איז די עצה צו שפירן אין לעבן א טעם, פטור ווערן פון די טויטקייט. אזוי ווי דוד הנמלך זאגט (תהלים קטו, יז-יח): "לֹא הַמֵּתִים יְהַלְלוּ קָהּ", אז מען דאנקט נישט - שפירט מען טעם טויט, "וַאֲנַחְנוּ נְבָרֵךְ קָהּ", אבער אז מען דאנקט און מען לויבט דעם אייבערשטן - הויבט מען אן צו לעבן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6113 - א קינד איז זיך מתחצף, זאל מען אים קנס'ענען מיט'ן טריפ?
חינוך הילדים, דרך ארץ, הדרכות

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת במדבר, כ"ח אייר, מ"ג לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך בין אזוי פרייליך אז דו לייגסט אריין אין דיינע תלמידים, אין די קינדער אין חדר - יראת שמים, און דו האסט געקענט פועל'ן ביי זיי אז זיי זאלן שלאפן מיט א קאפל און ציצית, ווען זיי פלעגן ניטאמאל שלאפן מיט נאכט קליידער, און דו פרעדיגסט אמונה מיט מידות טובות.


בנוגע דיין פראגע אויב א קינד איז זיך מתחצף, אויב מען זאל אים קנס'ענען מיטן נישט מיטנעמען צום טריפ, צום שפאציר; דו פרעגסט וואס איז ריכטיג צו טון.


ענדערש זאלסטו אים געבן א באזונדערע קנס, און יא מיטנעמען יעדן איינעם ווען מען גייט א טריפ, א שפאציר; ווייל דאס געדענקען די קינדער זייער גאנץ לעבן, אז מען האט זיי נישט מיטגענומען וואו אלע קינדער זענען געגאנגען און דאס צעברעכט זיי, בבחינת יצא שכרו בהפסדו, מען האט מער שאדן; אז א קינד איז זיך מתחצף - געבט מען א קנס, מען הייסט אים בלייבן זיצן אין כיתה ביי הפסקה וכו'.


בעט דעם אייבערשטן יעדן טאג פאר אלע קינדער; אויך פאר די וואס פירן זיך מיט דרך ארץ און אויך פאר די וואס פירן זיך ביז דערווייל נאכנישט מיט דרך ארץ, ווייל תפילה איז די שטערקסטע זאך ביי חינוך; א רבי וואס איז מתפלל פאר די תלמידים איז מצליח מיט זיי, און עלטערן וואס זענען מתפלל פאר די קינדער - זעען נחת פון זיי.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6112 - קוקט נישט אויף זיי, וועלן זיי נישט קוקן אויף אייך
צניעות, חיזוק פאר מיידלעך, נסיונות

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת במדבר, כ"ח אייר, מ"ג לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


... תחי', תלמידה בית פיגא


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


דאס וואס איר שרייבט אז מענער קוקן אויף אייך און בחורים קוקן אויף אייך; דאס קומט ווייל איר קוקט אויף זיי, וועט איר נישט קוקן אויף פרעמדע מענער און פרעמדע בחורים - וועלן זיי נישט קוקן אויף אייך.


אז איר זענט אויפן וועג צו סקול, אויפן באס אדער אויפן גאס – זאלט איר נישט קוקן אויף קיין פרעמדער בחור אדער מאן, וועט קיינער נישט קוקן אויף אייך.


אז איר גייט אין גאס און א פרעמדער געבט אייך א זאג א ווארט – זאלט איר זיך נישט וויסנדיג מאכן; נישט אוועק לויפן און אויך נישט זיך אויסדרייען. גייט מיט זיכערע טריט, גייט מיט אמונה, גייט מיט שמחה – וועט איר זיין אפגעהיטן פון אלעם שלעכטס.


אויך וועגן דער שכן דער בחור וכו'; אויב איר שפירט ווי איר קענט מער נישט, די נסיון איז גאר ביטער – זאלט איר רעדן צו אייערע עלטערן, זיי וועלן אייך העלפן זיך היטן ביז איר טרעפט אייער שידוך.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6111 - שוועריקייטן פאר שמחות, נישט פון צרות
כיבוד אב ואם, חתונה

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת במדבר, כ"ח אייר, מ"ג לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


הכלה ... תחי'


איך האב געהערט וואס איר גייט אריבער יעצט פאר אייער חתונה, ווען די גאנצע עול פון צורישן די חתונה ליגט אויף אייך אליין, אייער טאטע האט אייך געזאגט איר זאלט אלעס אליין אנגרייטן און איר שפירט ווי איר ווערט צעדרוקט וכו'.


דאנקט און לויבט דעם אייבערשטן אז די שוועריקייטן איז פאר שמחות נישט פון צרות; איר גייט אויפשטעלן א אידישע שטוב, איר גייט אויסלייזן די שכינה הקדושה, דערנענטערן די גאולה, און פרייט אייך אז איר קענט העלפן אייער טאטע, און אז עס קומט אן שווער - זאלט איר גיין אין א ווינקל און זיך שטילערהייט אויסשמועסן מיטן אייבערשטן און אים בעטן אויף כח און מח.


האלטס פאר אייערע אויגן די ווערטער: "העלפן א טאטע און מאמע איז די הייליגסטע זאך".


בזכות די הייליגע מצוה וועט איר האבן ערליכע געזונטע דורות.

#6110 - חסדי השם עס איז דא א ליכטיגע ווינקל אין בית שמש
שלום בית, בית המדרש, היכל הקודש, גבאי

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת במדבר, כ"ח אייר, מ"ג לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


טייערער ליבער ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אשריך ואשרי חלקך אז דו ביסט אריינגעשפרינגען אין עפענען א שול אין בית שמש פאר תלמידי היכל הקודש; מען ווארט שוין יארן אויף דעם, דו ביסט געקומען און געגעבן א גוטע שטופ דעם וואגן, און חסדי השם עס איז דא א ליכטיגע ווינקל אין בית שמש, א בית המדרש היכל הקודש.


איך וויל דיר זייער בעטן, נעם נישט אראפ קיין צייט פון זיין אין שטוב מיט דיין ווייב און מיט די קינדער; זיין אין שטוב רעדן מיט די ווייב און איר העלפן - זאל זיין ביי דיר חשוב'ער ווי זיין אן עסקן, א גבאי וכו' וכו'; נאר אנשטאט די צייטן פון שמועסן מיט חברים (וואס מען רופט אן חברים, נישטא קיין חברים) - זאלסטו טון פארן רבינ'ס שול און פאר הפצה.


שטארק זיך מיט דיין הייליגע ארבעט, און געב א גרוס פאר אלע חברים פון בית שמש, איך האף צו קומען צו ענק, פערזענליך זיין מיט ענק און זיך שטארקן אינאיינעם.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6109 - א סוד אין די קמיע פון מוהרא"ש
הדפסה, קמיע

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת בחוקותי, כ"א אייר, ל"ו לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן די בילד פון די נייע קמיעות וואס ענק האבן געמאכט.


לדעתי ליגט א סוד אין די קמיע פון מוהרא"ש, דאס איז נישט א זאך וואס יעדער איינער קען מאכן.


איך זאג נישט מען דארף אננעמען מיין דעה, יעדער קען מאכן און טון ווי אזוי זיי פארשטייען, אבער ווי איך ווייס איז די קמיע א זאך וואס געהערט צו הדפסת והפצת ספרי רבינו, דאס גייט געקניפט און געבינדן מיט א קרן הדפסה וואס דרוקט און פארשפרייט די הייליגע קונטרסים און ספרים וואס מוהרא"ש האט געשריבן פאר אונזער דור; אז אלע, מקטן ועד גדול זאלן וויסן אז עס איז דא א וועג ווי צו לעבן מיטן אייבערשטן, א וועג צו לערנען כל התורה כולה, א וועג צו לעבן מיט די ווייב בשלום וכו' וכו'.


איך בין היינט צוריק געקומען פון ארץ ישראל, איך בין אפגעמאטערט, וועל איך מקצר זיין.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6108 - נישט יעדע זאך וואס אנדערע טוען, איז צניעות'דיג
צניעות, מורה דרך

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת בחוקותי, כ"א אייר, ל"ו לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי', קרית ברסלב


איך האב ערהאלטן אייער פראגע.


וועגן פארן מיט א בייק וכו'; עס איז נישט קיין צניעות פאר א פרוי צו פארן אויף א בייק אויפן טרעיל. נישט יעדע זאך וואס אנדערע טוען מיינט אז דאס איז צניעות'דיג; איר זאלט דאס נישט טון אפילו איר זעט אנדערע טוען דאס, איר זאלט זיך פירן מיט צניעות און יראת שמים.


איך וויל בעטן, יעצט זאלט איר נישט גיין זאגן פאר אנדערע וואס טוען דאס יא אז דאס איז פריצות; דאס זאג איך אייך און פאר ווער עס פרעגט, אבער איך וויל נישט מען זאל זען בכלל זאכן וואס אנדערע טוען.


לערנט אויס אייערע קינדער אז מען דארף האבן אין לעבן א מורה דרך, אָן א מורה דרך איז מען א פארלוירענער.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6107 - בנוגע ארויסקומען פון שטוב מיט שטוב קליידער
תפילות אויף אידיש, צניעות, חיזוק פאר פרויען, אמונת חכמים

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת בחוקותי, כ"א אייר, ל"ו לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי', קרית ברסלב


התקרבות לצדיק מיינט יעדן טאג רעדן צום אייבערשטן; זיך אראפנעמען א מינוט, צוויי מינוט, דריי מינוט - און זיך אויסשמועסן דאס הארץ מיטן אייבערשטן, אים דערציילן אלעס וואס גייט אריבער, די נסיונות, די מידות רעות און די פלאקערדיגע תאוות, ווי שטארק מען וויל זיין גוט און ווי שווער די מלחמה איז; נאר דאס איז התקרבות לצדיק, אלעס אנדערש איז טשאדעלע באדעלע.


וועגן דאס אז עס גייט אייך נישט אן צניעות אזוי ווי אמאל וכו' וכו'; זאלסטו בעטן דעם אייבערשטן: "הייליגער באשעפער העלף מיר איך זאל האבן א געפיל אין צניעות, הייליגער באשעפער זיי מיך מקרב צו דיר, העלף מיר איך זאל געדענקען אז באלד גיי איך צו די שיינע וועלט, צו די אייביגע וועלט, איך וועל דארט זיצן מיט אלע צדיקים און צדקניות, איך זאל נישט פארשעמט ווערן"; אזוי זאלט איר בעטן דעם אייבערשטן, וועט צוריק קומען די געפיל.


בנוגע ארויסקומען פון שטוב מיט שטוב קליידער; דאס דארף מען וויסן, עס זיצט א אינגערמאן אויפן באס און אים איז שוין אזוי אויך גענוג שווער, דארף מען אכטונג געבן אים נישט שווערער מאכן, אויף דעם גייט ארויף די כלל (שבת לא.): "דְּעַלָּךְ סָנֵי, לַחֲבֵרָךְ לָא תַעֲבֵיד", איר וואלט דאך נישט געוואלט איינער זאל אויסרייסן אייער מאנ'ס אויגן אז ער זאל באקומען שלעכטע געדאנקען פון טראכטן פון אנדערע, דארף מען אכטונג געבן נישט גיין מיט שטוב קליידער נאר אין שטוב פריוואט פארן מאן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6106 - מיר ווילן אונזערע לערערינס זאלן האבן כשר'ע טעלעפאונס
מוסדות, טעלעפאן, בית פיגא

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת בחוקותי, כ"א אייר, ל"ו לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


... תחי'


עס איז א שאד פאר אונזער סקול בית פיגא אייך צו פארלירן, מיר זענען זייער צופרידן צו האבן אזא גוטע טיטשער ווי אייך, אבער בלית ברירה, נאכן קלאר מאכן שוין א האלב יאר צוריק אז מיר ווילן אונזערע לערערינס זאלן האבן כשר'ע טעלעפאונס, מיר ווילן אונזערע תלמידות זאלן וויסן פון יונגווייז אן, אז א אידישע מאמע, א אידישע פרוי, א ערליכע פרוי - גייט נישט מיט א נישט כשר'ע טעלעפאן, און איר האט זיך נישט צוגעשטעלט, קענט איר נישט צוריק קומען צו אונז.


די מנהלת וויל אייך אזוי שטארק האבן ווייטער אין סקול, איר זענט א וואונדערליכע טיטשער - אבער ביי מיר איז א ווארט א ווארט.


איך וועל ענדיגן די בריוו מיט די ווערטער וואס די בת מלך האט געזאגט פארן שני למלכות (ספורי מעשיות, מעשה א): "עס איז א גרויס רחמנות אויף מיר און אויף דיר"; אז אזויפיל מי און פלאג וואס איר האט אריינגעלייגט וכו' וכו' און וועגן די איין זאך, די טעלעפאן - זאלט איר אלעס פארלירן.