בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת מקץ, כ"ו כסליו, ב' דחנוכה, שנת תשפ"ב לפרט קטן
מרת ... תחי'
איר קענט דינגען א לעפטאפ און זיך צאמנעמען פרויען צו הערן א שיעור פון חיזוק.
איר קענט זינגען אין שטוב.
א ליכטיגן חנוכה.
בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת וישלח, י"א כסליו, שנת תשפ"ב לפרט קטן
... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב
איך האב ערהאלטן אייער בריוו.
איך פריי זיך זייער צו הערן אז איר זאגט תהילים און איר האט שוין מסיים געווען די זעקסטע מאל ספר תהלים.
מען קען זיך נישט פארשטעלן דאס גרויסקייט פון זאגן תהלים; דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב, סימן עג) אז תהלים ברענגט צום אייבערשטן, תהלים ווייזט די וועג ווי אזוי מען ווערט נאנט צום אייבערשטן; אז מען זאגט תהלים האט מען כח נישט אראפצופאלן, מען בלייבט אן ערליכער איד.
זייט זיך נישט מבלבל אז איר האט אסאך נעמען; מוהרא"ש זאגט טאקע מען זאל נישט געבן פאר א קינד אסאך נעמען, מען זאל געבן אדער איין נאמען אדער צוויי נעמען, ווייל: "אסאך נעמען - מער פראבלעמען", אזוי האט מוהרא"ש געזאגט, אבער אז איר האט אפאר נעמען - מיינט נישט אז איר וועט ליידן. עס איז אזוי ווי ביי חכמת היד, וואס מוהרא"ש זאגט: "כָּל הַחָכְמָה הַזֹּאת הוּא אֱמֶת לַאֲמִתּוֹ", די חכמה פון קוקן אויף די האנט און זען וואס גייט זיין מיט'ן מענטש איז אן אמת'ע חכמה, "יֵשׁ קַו הַחַיִּים", מען קען זען אויפ'ן האנט ווילאנג מען גייט לעבן, "קַו הַחָכְמָה", מען קען זען אויב מען האט חכמה, "קַו הַשֻׁלְחָן", מען קען זען אויב מען וועט האבן פרנסה, "קַו הַגְּדוּלָּה", אויב מען וועט האבן גרויסקייט, "וַאֲפִלּוּ אִם קוֹרְאִים בְּקַו הַחַיִּים וְכוּ', שֶׁהָאָדָם הַזֶּה יֵשׁ לוֹ קִצּוּר יָמִים וְהוֹלֵךְ לָמוּת וְכוּ', אוֹ שֶׁנִּגְזַר עָלָיו עֲנִיּוּת וְכוּ'", דאך דארף מען וויסן, ווער עס קען די חכמה פון חכמת היד און זעט לויט די סימנים אויף די הענט אז ער וועט לעבן ווייניג, נישט האבן א שידוך, אדער נישט האבן קיין קינדער, "אִם רַק יְסוֹבֵב פָּנָיו אֶל הַקִּיר וְיִבְכֶּה בִּדְמָעוֹת שָׁלִישׁ אֶל הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא, וְיַחְזֹר בִּתְשׁוּבָה שְׁלֵמָה, הַכֹּל יָכוֹל לְהִתְהַפֵּךְ לְטוֹבָה, כִּי אֵין הַקָּוִים מְחַיְּבִים כְּלָל", אויב וועט ער אויסדרייען זיין פנים צום וואנט און וויינען מיט הייסע טרערן צום אייבערשטן, ער וועט זיך צוריק קערן צום אייבערשטן, ער וועט זאגן איין קאפיטל תהילים אדער טון א חסד פאר א צווייטן איד, דורכדעם ווערט אויסגעדריידט אלע שלעכטס; אזוי איז ביי אלע זאכן, מען טאר זיך נישט צעברעכן פון קיין שום זאך אין די וועלט, מיר האבן די שטארקע געווער פון תפילה והתבודדות, מען קען מיט דעם אלעס איבערדרייען.
אויף אייער פראגע, אויב עס איז א פראבלעם אז איר שפירט ווי די טעג פליען וכו'; אז מען טראכט אריין זעט מען אז עס איז טאקע אזוי, די טעג פליען אריבער אזוי שנעל א שאטן, "כַּצֵּל יָמֵינוּ עַל הָאָרֶץ וְאֵין מִקְוֶה" (דברי הימים-א כט, טו), זאגן אויף דעם חכמינו זכרונם לברכה (בראשית רבה צו, ב): "הַלְּוַאי כְּצִלּוֹ שֶׁל כּוֹתֶל, אוֹ כְּצִלּוֹ שֶׁל אִילָן, אֶלָּא כְּצִלּוֹ שֶׁל עוֹף בְּשָׁעָה שֶׁהוּא עָף", הלואי זאלן אונזערע טעג זיין אזוי ווי א שאטן פון א וואנט וואס נעמט אביסל צייט ווי לאנג עס גייט אריבער, אדער ווי א שאטן פון א בוים, אבער אז מען קוקט גוט זעט מען אז דאס לעבן פונעם מענטש איז ניטאמאל ווי אזא שאטן, נאר עס פליט דורך ווי די שאטן פון א פייגל וואס פליט.
אויף אייער פראגע אויב מען ווערט טמא וכו'; אז מען גייט אריין אין א בית הכסא, אפילו מען גייט אריין נאר צו נעמען עפעס - ווערט מען טמא, מען דארף זיך וואשן די הענט.
נעמט די עצה פון רבי'ן פון תפילה והתבודדות - וועט איר שפירן ווי א נייער מענטש, ווי איינער וואס איז אויסגעלייזט.
דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
ליל שישי פרשת וירא, ט"ז מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר
שלמה המלך זאגט (קהלת ג, א-ג): "לַכֹּל זְמָן וְעֵת לְכָל חֵפֶץ תַּחַת הַשָּׁמָיִם, עֵת לָלֶדֶת וגו'", און אזוי ווייטער, יעדע זאך האט זיין צייט; עס איז דא א צייט פון האבן קינדער, "וְעֵת לִרְפּוֹא", און עס איז דא צייטן וואס מען היילט זיך אויס.
עס איז זייער וויכטיג צו פרעגן דעת תורה; זיך דורכרעדן, שמועסן - מיט אן ערליכער רב וויפיל כח און מח די ווייב האט, און אז דער רב זאגט יעצט איז די צייט פון "וְעֵת לִרְפּוֹא" - טוט מען דאס מיט שמחה, ווייל דאס איז רצון השם.
ווען דו זעסט אין די בריוו שארף געשריבן מען זאל נישט אליינס אפמאכן וכו', מען זאל פרעגן אן ערליכער רב, זאלסטו נישט פון דעם אויסטייטשן שלעכט, ווייל אויב דער רב פסק'נט "וְעֵת לִרְפּוֹא" - איז דאס רצון ה', עס איז נישט קיין שום פראבלעם, דער פראבלעם איז ווען מען גייט נישט פרעגן, מען מאכט זיך אליינס א "משפחה פלאן" וד"ל.
שטארק זיך אין דיין ארבעט, עבודות השם, מיט אויפשטעלן תלמידים און פארשפרייטן אמונה.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת לך לך, ה' מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר וזוגתו ... תחי'
מזל טוב פאר ענקער שמחה, דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט זוכה זיין אויפצושטעלן א בית נאמן בישראל מיט ליכטיגע ערליכע דורות.
זייט מיר מוחל, איך בין נישט אנגעקומען צו ענקער שמחה; איך וועל דאס נאך משלים זיין בלי נדר.
זעט צו בויען ענקער שטוב אויף תורה און יראת שמים. אז איר ווילט אייער שטוב זאל זיין געבויט אויף שטארקע יסודות זאלט איר יעדע זאך פרעגן, גארנישט טון מיט די אייגענע שכל; יעדע שאלה זאלט איר פרעגן א דיין און אזוי אויך יעדע זאך זאלט איר אויסשמועסן מיט אן ערליכן רב, אזוי וועט דער שטוב האבן א קיום.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת לך לך, ה' מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר, טברי'
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
אויף דיין פראגע אויב מען זאגט די יאר, אין א שנת השמיטה, ביי תיקון חצות - תיקון רחל, היות עס ווערט געברענגט (עיין ספר זמרת הארץ, סימן פד) אין א שנת השמיטה זאל מען נישט זאגן ביי תיקון חצות תיקון רחל, ווייל אין זוהר הקדוש שטייט (פרשת שלח, דף קעא.) אז שמיטה איז א שנת שמחה אויבן אין הימל, איז די יאר א גרויסע שמחה און אזוי ווי שבת זאגט מען נישט קיין תיקון רחל זאגט מען די יאר אויך נישט.
מוהרא"ש זאגט אז ביי אנשי שלומינו זאגט מען אויך די יאר תיקון חצות אזוי ווי אלע יארן, ווייל מיר זענען נאך אין גלות, דער בית המקדש איז חרוב, דעריבער בעטן מיר ווייטער אויף צרות ישראל און אויף גלות השכינה; אפילו עס איז א צייט פון שמחה דארף מען ווייטער וויינען אויפ'ן חורבן. מוהרא"ש ברענגט א ראי' פון די הלכה (שלחן ערוך אורח חיים סימן תקס, סעיף ב) אז מען טאר נישט לייגן אלע עסן ביי א שמחה, מען דארף בשעת א שמחה איבערלאזן אין טעלער א זכר לחורבן, אזוי אויך טאר א פרוי נישט אנטון אויף איינמאל אלע אירע צירונגען און אזוי אויך ביי א חתונה לייגט מען אויפ'ן חתן אביסל אש און מען צעברעכט א טעלער; דאס אלעס מאכט מען אלס א זכר, אזוי ווי עס שטייט (תהלים קלז, ה-ו): "אִם אֶשְׁכָּחֵךְ יְרוּשָׁלָיִם וגו', אִם לֹא אַעֲלֶה אֶת יְרוּשָׁלִַיִם עַל רֹאשׁ שִׂמְחָתִי"; אזוי אויך אין א שמיטה יאר זאגן מיר ווייטער תיקון חצות אזוי ווי אלע יארן.
אויף דיין פראגע וואס דו זאלסט טון ליל שישי, וואו צו גיין, אדער צו די חבורה פון אנשי שלומינו אדער צו די חבורה פון דיינע חברים פון די קהילה וואו דו געהערסט; קוק וואו דו קענסט מער קונה זיין פאר דיר יראת שמים און חיזוק.
שטארק זיך מיט די הייליגע עצה פון תפילה והתבודדות; תפילה והתבודדות ברענגט דעם מענטש צו די העכסטע מדריגות.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים .
בעזרת ה' יתברך
ערב שבת קודש פרשת וילך-שובה, ד' תשרי, שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
אז דער דאקטער זאגט אז דיין ווייב טאר נישט פאסטן - דארפסטו פרעגן אן ערליכער רב ווי אזוי זיך צו פירן; דער דאקטער איז נישט קיין פוסק, ער קען נישט פסק'נען; מען דארף פרעגן אן ערליכער רב ווי אזוי זיך צו פירן.
א גמר חתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.
בעזרת ה' יתברך
יום ד' פרשת שופטים, ג' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
הדבר הראשון, זיי מיר דן לכף זכות; איך קום נישט אן צו ענטפערן אלע בריוון, עס קומען אן צו מיר אזויפיל בריוו יעדן טאג, איך האב נישט די צייט צו קענען ענטפערן אלע בריוו.
אז דו וועסט צוהערן צו די שיעורים וועסטו על פי רוב באקומען תשובות; די שיעורים ענטהאלטן אין זיך תשובות אויף אלע סארט שאלות, אז מען הערט זיך צו צו דעם באקומט מען תשובות אויף א וואונדערליכן וועג.
בנוגע קומען קיין אומאן אויף ראש השנה, דו פרעגסט וואס צו טון ווען ביי ענק אין די חסידות איז מען זייער מקפיד מען זאל נישט אוועק פארן פון ענקער רבי; וואס זאל איך דיר זאגן, די בעסטע זאך איז אויב דו קענסט עס באהאלטן, קיינער זאל נישט וויסן וואו דו גייסט און וואו דו פארסט, דעמאלט וועסטו נישט האבן קיין התנגדות.
מאך זיך אליינס א חשבון, שטעל זיך פאר דו דארפסט אריבערגיין א פראצעס, עס ווארט אויף דיר א שווערע געריכט, מען גייט דיר דן זיין אויף תפיסה וכדומה, און דו ווייסט אז עס איז דא א לויער ערגעץ אין א ווייטע מדינה וואס ער זאגט אז ער קען דיר ראטעווען, וואס וואלסטו געטון, וואלסט געפרעגט איינעם א דעה אויב יא פארן אדער נישט פארן? וואלסט בכלל געטראכט פון א צווייטן? דו וואלסט דאך נאר געטראכט פון דיר אליינס, דו וואלסט געכאפט הענט און פיס און געלאפן צום לויער; יעצט פרעג איך דיר, עס קומט ראש השנה, מען גייט אונז אלע משפט'ן, מען גייט אונז משפט'ן מִי יִחְיֶה, מִי יָמוּת, אזוי ווי מען זאגט ביים דאווענען: "בְּרֹאשׁ הַשָּׁנָה יִכָּתֵבוּן, וּבְיוֹם צוֹם כִּפּוּר יֵחָתֵמוּן - כַּמָּה יַעַבְרוּן וְכַמָּה יִבָּרֵאוּן, מִי יִחְיֶה וּמִי יָמוּת, מִי בְקִצּוֹ וּמִי לֹא בְקִצּוֹ, מִי בָאֵשׁ, וּמִי בַמַּיִם, מִי בַחֶרֶב, וּמִי בָרָעָב, מִי בָרַעַשׁ, וּמִי בַמַּגֵּפָה", דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תסו) "ווען דער חזן זאגט: 'מִי... וּמִי...' איז מרומז אינעם נוסח אלע צרות און יסורים וואס מען רעכנט נישט אויס אינעם פיוט"; פרעג איך דיר, אז מיר האבן א צדיק פון צוויי הונדערט יאר צוריק וואס האט געהייסן קומען צו אים, וועסטו קוקן אויף אנדערע וואס זיי זאגן?! דער רבי האט געזאגט (שם, סימן תז): "שֶׁיְּכוֹלִין אָז אֲנָשִׁים לְקַבֵּל תִּקּוּנִים מַה שֶּׁבְּכָל הַשָּׁנָה לֹא הָיָה בְּאֶפְשָׁר שֶׁיִּהְיֶה לָהֶם תִּקּוּן בְּשׁוּם אֹפֶן, אַף עַל פִּי כֵן בְּרֹאשׁ הַשָּׁנָה יְכוֹלִין אֲפִילּוּ הֵם לְקַבֵּל תִּקּוּן. אַף עַל פִּי שֶׁבְּכָל הַשָּׁנָה אֲפִילּוּ הוּא בְּעַצְמוֹ זִכְרוֹנוֹ לִבְרָכָה לֹא הָיָה יָכוֹל לְתַקְּנָם, אֲבָל בְּרֹאשׁ הַשָּׁנָה גַּם הֵם יְכוֹלִים לְקַבֵּל תִּקּוּנִים. כִּי אָמַר שֶׁהוּא עוֹשֶׂה בְּרֹאשׁ הַשָּׁנָה עִנְיָנִים וְתִקּוּנִים מַה שֶּׁבְּכָל הַשָּׁנָה גַּם הוּא אֵינוֹ יָכוֹל לַעֲשׂוֹת", אפילו מענטשן וואס דער רבי קען א גאנץ יאר נישט העלפן, אבער ראש השנה קען ער יעדן איינעם פאררעכטן.
בנוגע העלפן מיט'ן איבערטייטשן די בריוו אויף לשון הקודש; פארבינד זיך מיט האברך ..., דער גבאי אין בית המדרש היכל הקודש ירושלים, ער איז געשטעלט אויפ'ן איבערטייטשן די בריוו.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.
בעזרת ה' יתברך
יום א' פרשת מטות-מסעי, כ"ד תמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן
... תחי', תלמידה בית פיגא
איך האב ערהאלטן אייער בריוו.
עס דארף אייך נישט שטערן אז איר האט נישט וואס צו פרעגן, נישט דורך פרעגן שאלות ווערט מען א תלמידה. אז איר זעט אז איר האט נישט וואס צו פרעגן, מיינט נישט אז איר זענט ווייניגער תלמידה פון די וואס פרעגן.
ביי מוהרא"ש איז אויך אזוי געווען, עס זענען געווען אנשי שלומינו וואס האבן יעדן טאג געהאט צו פרעגן שאלות און ספיקות און עס זענען געווען אנשי שלומינו וואס האבן געהאט אפשר איינמאל א יאר א שאלה צו פרעגן; נישט דאס איז קובע אויב מען איז א תלמידה אדער נישט.
ווי אזוי ווערט מען גערעכנט א תלמידה בית פיגא? ווי אזוי ווערט מען גערעכנט א ברסלב'ער חסיד? אז מען וויל זיין גוט, אז מען בעט דעם אייבערשטן יעדן טאג: "רבונו של עולם, איך וויל זיין גוט, איך וויל זיין וואויל, איך וויל טון דיין ווילן"; אזוי מעסט מען דאס גרויסקייט פונעם מענטש, מען זעט זיין הארץ, זיין ווילן, זיין בענקשאפט.
איר זענט א חשוב'ע תלמידה, קלאפט זיך נישט אראפ, איר זענט זייער חשוב. בעטס דעם אייבערשטן איר זאלט רעדן שיין צו יעדעם, בעטס דעם אייבערשטן איר זאלט רעדן גוטע ווערטער צו יעדן איינעם.
בעזרת ה' יתברך
יום א' פרשת בשלח, י"א שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן
מרת ... תחי'
איך האב ערהאלטן אייער בריוו.
בושה איז א גוטע מידה, א שיינע מידה און א אידישע מידה; איינע פון די אידישע סימנים איז זיין שעמעדיג. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (יבמות עט.): דריי סימנים איז דא ביי אידישע קינדער, "רַחֲמָנִים, בַּיְישָׁנִין וְגוֹמְלֵי חֲסָדִים"; אבער וויסן זאלט איר אז עס איז דא צייטן וואס מען דארף אוועקלייגן די בושה און מען דארף זיך באנוצן מיט עזות דקדושה, ווען עס קומט צו פרעגן שאלות טאר מען נישט זיין שעמעדיג, ווען עס קומט צו רעדן צום דיין דארף מען לייגן אלע געפילן אין דער זייט, מען דארף רעדן קלאר און דייטליך, אים דערציילן אלע פרטים. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (אבות ב, ה): "וְלֹא הַבַּיְשָׁן לָמֵד", דער וואס שעמט זיך צו פרעגן - ווייסט נישט ווי אזוי זיך צו פירן; יעדע שאלה וואס מען האט - מוז מען פרעגן אן ערליכן מורה הוראה, נאר אזוי קען מען בויען א אידישע שטוב.
איר שרייבט אז עס איז אייך זייער שווער, איר ענדיגט נישט מיט אייערע שאלות וכו' וכו'; איר האט אראפגעלייגט דעם טעלעפאן מיט'ן דיין און איר קענט נישט ענדיגן וויינען, עס איז אייך אזוי שווער נאכאמאל אנהייבן מיט די הלכות, איר שרייבט אז איר דארפט אפאר ווערטער פון חיזוק איר זאלט זיך קענען שטארקן.
וויסן זאלט איר, א פרוי וואס היט זיך, זי פירט זיך מיט די תורה - וועט זי באקומען זייער אסאך שכר. זי וועט זען שיינע ערליכע דורות, אירע קינדער וועלן זיין געזונט און ערליך. די הייליגע חכמים זאגן זייער שארף אויב מען האלט נישט די הלכות און זיי זאגן צו זייער א גרויסע שכר פאר די וואס האלטן די הלכות.
דער הייליגער תנא רבי שמעון בן יוחאי זאגט (שבועות יח:) ווער עס היט נישט די הלכות: "אֲפִילוּ הַוְיָין לוֹ בָּנִים כִּבְנֵי אַהֲרֹן - מֵתִים", אפילו ער האט קינדער אזוי גרויס ווי די קינדער פון אהרן הכהן - וועלן זיי שטארבן, און רבי יוחנן זאגט, דער וואס היט יא די הלכות: "הַוְיָין לוֹ בָּנִים זְכָרִים", און נישט סתם קינדער, נאר רבי יהושע בן לוי לייגט צו, ער וועט זוכה זיין צו "בָּנִים רְאוּיִין לְהוֹרָאָה", צו קינדער וואס זענען אזוי חשוב, צו קענען פסק'נען שאלות, און אזוי זאגט דער רבי (ספר המידות אות בנים, סימן מד): "כָּל שֶׁאֵינוֹ פּוֹרֵשׁ מֵאִשְׁתּוֹ סָמוּךְ לְוִסְתָּהּ, אֲפִלּוּ הֲוֵי לֵהּ בָּנִים כִּבְנֵי אַהֲרֹן - מֵתִים. וְכָל הַפּוֹרֵשׁ, הַוְיָן לֵהּ בָּנִים זְכָרִים וּרְאוּיִין לְהוֹרָאָה".
וואויל איז דעם וואס רירט זיך נישט אוועק פון די תורה, דער וועט זוכה זיין צו אלעס גוטס.
דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת ויצא, ח' כסליו, שנת תשפ"א לפרט קטן
מרת ... תחי'.
איך האב ערהאלטן אייער בריוו.
איר קענט מיר פרעגן אלע אייערע שאלות און ספיקות; מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף וועל איך אייך ענטפערן.
אייער מאן קען מיר פרעגן אלע שאלות און ספיקות; אז אייער מאן האט מורא, ער מיינט ער שטערט מיר מיט די שאלות, אדער אז איר אליין ווילט פרעגן - קענט איר פרעגן די שאלות דורך בריוו. מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף וועל איך אייך ענטפערן און ווייזן די וועג ווי מוהרא"ש האט אונז געלערנט.
בנוגע די פחדים פון אייער טאכטער תחי'; זארגט נישט, אזוי ווי עס איז געקומען אזוי וועט עס אוועקגיין. האט נישט מורא, גייט נישט אריין אין קיין לחץ, ווערט נישט פארלוירן; דער עיקר בעט איך אייך, מאכט נישט קיין עסק דערפון וועט עס אוועק גיין.
דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט אריבער גיין די חדשים גרינגערהייט און האבן בנקל ובנחת; לייגט אין די זייט אלע אייערע פחדים. פחדים איז דאס ערגסטע זאך פאר'ן מענטש, חכמינו זכרונם לברכה זאגן (בבא בתרא י.): "גוּף קָשֶׁה", דער מענטש איז זייער א שטארקע זאך, - "פַּחַד שָׁבְרוֹ", ביז עס קומט צו פחד, ווען ער ווערט דערשראקן ווערט דער שטארקער מענטש אויסער זיך, ער ווערט אינגאנצן צעבראכן.
דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת ויצא, ח' כסליו, שנת תשפ"א לפרט קטן
... תחי'.
איך האב ערהאלטן אייער בריוו.
איר פרעגט וואס קומט קודם - קבלת שבת אדער תהילים; ביידע זענען חשוב, ביידע זענען וויכטיג, אבער יעדע זאך האט זיין צייט. פרייטאג צו נאכטס זאלט איר דאווענען קבלת שבת און אז עס בלייבט צייט זאלט איר זאגן תהילים.
בנוגע שחרית נאך חצות; אויב איז אריבער די צייט זאל מען ווייטער דאווענען, אזוי וועט מען אנקומען צו דאווענען פאר חצות.
בנוגע אויב מען מעג גנב'ענען פון די רעגירונג, זיך ארויף כאפן אויפ'ן באס אן באצאלן חס ושלום; איר זאלט קיינמאל נישט גנב'ענען, דער רבי זאגט זייער שארף (ספר המידות אות גניבה, סימן א): "מִי שֶׁנִּפְתָּה לִבּוֹ לִגְזֹל, וְכֵיוָן שֶׁהִתִּיר לְעַצְמוֹ גְּזֵלַת חֲבֵרוֹ, הֲרֵי הוּא מוּכָן לְכָל חֵטְא וְעָוֹן, וְאֵין תַּקָּנָה לַהֲסִירוֹ מִדַּרְכּוֹ הָרָעָה", ווער עס גנב'עט איז א סימן אז ער איז גרייט צו טון אלע עבירות פון די תורה און עס איז נישטא קיין וועג אים צוריק צו ברענגען צו די גוטע וועג; דערפאר האט רבי נתן געזאגט: "איך קען יעדן איינעם העלפן חוץ א גנב"; איר זאלט קיינמאל נישט גנב'ענען, געלט געבט דער אייבערשטער.
זייט מכבד אייערע עלטערן; ברסלב'ע חסידים האבן גאר אן אנדערן צוגאנג צו עלטערן. ביי ברסלב'ע חסידים זענען די עלטערן זייער חשוב, מען רעדט שיין און מען העלפט זיי, מען טענה'עט נישט מיט עלטערן, עלטערן זענען נישט קיין חברים, עלטערן זענען נישט געמאכט פאר ויכוחים; ווען טאטע מאמע שרייען בלייבט מען שטיל, מען ענטפערט נישט; ווען עלטערן געבן אמאל א פסק איז מען דאס מקבל באהבה, מען ענטפערט נישט.
אז איר וועט זיך אזוי פירן וועט ארויסקומען פון אייך א קידוש השם. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (יומא פו.) אויפ'ן פסוק (דברים ו, ה): "וְאָהַבְתָּ אֵת ה' אֱלֹהֶיךָ" - זאלסט זען עס זאל ארויס קומען א קידוש השם דורך דיר און דער אייבערשטער זאל באליבט ווערן דורך דיר. ווייל ווען א מענטש גייט אין די וועגן פון די תורה און פירט זיך אויף ווי עס דארף צו זיין, וואס זאגן מענטשן? "אַשְׁרֵי אָבִיו שֶׁלִּמְּדוֹ תּוֹרָה", וואויל זענען זיינע עלטערן וואס האבן אים געלערנט תורה; "אַשְׁרֵי רַבּוֹ שֶׁלִּמְּדוֹ תּוֹרָה", וואויל איז פאר זיין רבי וואס האט אים געלערנט תורה; "אוֹי לָהֶם לַבְּרִיוֹת שֶׁלֹא לָמְדוּ תּוֹרָה", וויי איז פאר די מענטשן וואס לערנען נישט קיין תורה; קוקט אן דעם מענטש, וויבאלד ער לערנט תורה פירט ער זיך אויף אזוי ערליך, אויף אים זאגט דער פסוק (ישעיה מט, ג): "וַיֹּאמֶר לִי עַבְדִּי אָתָּה, יִשְׂרָאֵל אֲשֶׁר בְּךָ אֶתְפָּאָר", דער אייבערשטער בארימט זיך מיט אזא איינעם.
דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום א' פרשת וירא, י"ד מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן
... תחי'.
איך האב ערהאלטן אייער בריוו.
איך ווייס נישט וואס איר ווילט פון מיר האבן; טאג און נאכט הערט איר נישט אויף מיר צו זאגן איך זאל אייך זאגן וואס צו טון, וואו איר זאלט וואוינען וכו' און וואס איך וועל אייך זאגן וועט איר טון.
דאס איז א זאך וואס איז אין ברסלב נישטא, מען זאגט נישט אין ברסלב פאר א צווייטן וואס צו טון, וואס צו מאכן און ווי אזוי זיך צו פירן וכו' וכו'; אין ברסלב איז מען בסך הכל מחזק דעם מענטש נאכאמאל און נאכאמאל ער זאל נישט פארגעסן אז עס איז דא איין איינציגער באשעפער וואס טוט אלעס, מאכט אלעס און פירט אלעס.
איר האלט מיר אין איין שרייבן איך זאל אייך זאגן וואס צו טון, וואו איר זאלט וואוינען וכו'; יעצט ווען איך בין ארויס פון מיין וועג פאר אייך, איך האב אייך געענטפערט קלאר וואס צו טון, הייבט איר אן מוטשען איך זאל אייך אנדערש זאגן; איך מוז אייך זאגן, איך ווייס נישט וואס איר ווילט פון מיר האבן, איך האב אייך געזאגט אין אנהייב איר זאלט טון ווי איר פארשטייט, איך זע אז איר ווייסט אליינס וואס איז גוט פאר אייך און וואו איר זאלט וואוינען, איז וואס ווילט איר פון מיר האבן?
שטארקט אייך מיט התבודדות; יעדע שאלה וואס איר האט זאלט איר אויסשמועסן מיט'ן אייבערשטן. אלע ספיקות און בלבולים זאלט איר אויסרעדן צום אייבערשטן, דורכדעם וועט אייך ווערן קלאר, איר וועט וויסן ווי אזוי זיך צו פירן. דאס איז די עצה, נאר דאס איז די וועג ארויסצוגיין פון בלבולים, ספיקות און נערוון וכדומה; רעדן צום אייבערשטן און בעטן דעם אייבערשטן.
אויך זאלט איר זאגן יעדן טאג תהילים. דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן צח): תהילים איז אזוי ווי א משענת, אן אנלענער; עלטערע מענטשן וואס קענען נישט גיין אליינס, זיי האבן מורא פון אראפפאלן גייען זיי מיט אן אנלענער, זאגט דער רבי אז תהילים איז אן אנלענער פאר אונז וואס מיר האבן מורא אז אפשר טוען מיר נישט גוט, אפשר וועלן מיר פאלן, אפשר וועלן זיך זאכן נישט גוט אויסארבעטן, איז די עצה אויף דעם צו זאגן תהילים.
דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת נח, ב' מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן
מרת ... תחי'.
איך האב ערהאלטן אייער בריוו.
איך וועל מאכן צייט פאר אייך.
זייט מיר מוחל, איך קום פשוט נישט אן צו מיין ארבעט; די בעסטע זאך אז איר האט שאלות ווי אזוי זיך צו פירן מיט אייער מאן און מיט די קינדער, זאלט איר מיר שרייבן און איך וועל אייך ענטפערן דאס שנעלסטע וואס איז שייך.
דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת כי תצא, ד' אלול, שנת תש"פ לפרט קטן
מרת ... תחי'.
איך האב ערהאלטן אייער בריוו.
איך האב זייער הנאה אז איר זענט אין אונזער קהלה.
איך ווייס נישט פארוואס איר שפירט ווי איר זענט נישט א חלק פון די קהלה; איר דארפט פארשטיין אז איך האב נישט קיין צייט צו רעדן, איך קען נישט אויפנעמען צו שמועסן בפרט ווען עס איז נישט וויכטיג וכו'. איר האט א מאן, איר קענט מיט אים שמועסן. איך בין זייער פארנומען מיט די בחורים, מיט די תלמוד תורה און מיידל סקול; דאס דארף אייך נישט מאכן טראכטן אז איר זענט נישט נאנט.
ווען איר ווילט עפעס פרעגן קענט איר שיקן אייער מאן אין ישיבה מיר פרעגן. אויב איז דאס א זאך וואס איר האט צווישן אייך און אייער מאן און איר שפירט ווי איר קענט דאס נישט פרעגן דורך אייער מאן וכו' קענט איר מיר שרייבן פריוואט און איך וועל אייך מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף ענטפערן.
שטארקטס אייך, וואס איר דארפט און וואס איר ווילט - זאלט איר נאר בעטן דעם אייבערשטן. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ירושלמי ברכות סג.): "אִם בָּא עַל אָדָם צָרָה", אז א מענטש האט א צרה, "לֹא יִצְוַוח - לֹא לְמִיכָאֵל, וְלֹא לְגַבְרִיאֵל, אֶלָא לִי יִצְוַוח, וַאֲנִי עוֹנֶה לוֹ מִיַד", זאל ער נישט שרייען - נישט צו מלאך מיכאל, נישט צו מלאך גבריאל, נאר צום הייליגן באשעפער אליינס.
רעדטס צום אייבערשטן אויף אייער שפראך; דער אייבערשטער פארשטייט און הערט אויס אלע שפראכן. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (דברים רבה ב, טז): אויפ'ן פסוק (דברים ד, ז): "כִּי מִי גוֹי גָּדוֹל אֲשֶׁר לוֹ אֱלֹקִים קְרֹבִים אֵלָיו כַּה' אֱלֹקֵינוּ בְּכָל קָרְאֵנוּ אֵלָיו", עס איז געווען א מעשה מיט א שיף וואס דערויף זענען געפארן גוים, נאר איין איד האט זיך געפונען אויף דעם שיף; אינמיטן וועג איז דער שיף פארבלאנזשעט געווארן און איז אנגעקומען צו א פרעמדע לאנד, נאכן אנקערן זענען די גוים צוגעקומען צום איד און אים געבעטן: "מיר בעטן אייך, נעמט פון אונז געלט און קויפט פאר אונז עסן, ווייל מיר הונגערן שוין א לאנגע צייט", האט דער איד געקוקט אויף זיי מיט וואונדער און געפרעגט: "בין איך דען נישט קיין גאסט דא פונקט ווי אייך? איך ווייס נישט וואו צו גיין, איך בין א פרעמדער דא פונקט ווי אייך..." האבן אים די גוים פארגעהאלטן און געזאגט: "יֵּשׁ יְהוּדִי אַכְסְנַאי? בְּכָל מָקוֹם שֶׁאַתָּה הוֹלֵךְ אֱלֹקֶיךָ עִמְּךָ", וואס הייסט א איד איז פרעמד? וואו א איד גייט איז דער אייבערשטער מיט אים; אזוי ווי עס שטייט: "אֲשֶׁר לוֹ אֱלֹקִים קְרֹבִים אֵלָיו", ווייל וואו א איד געפונט זיך איז דער אייבערשטער מיט אים און אויף וואסערע שפראך מען רעדט צום אייבערשטן - ענטפערט ער, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שם): "בְּכָל קָרְאֵנוּ אֵלָיו - בְּכָל לָשׁוֹן שֶׁיִּשְׂרָאֵל קוֹרְאִין לְהַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא עוֹנֶה אוֹתָם", אויף יעדע שפראך וואס מיר רעדן צום אייבערשטן ענטפערט ער אונז.
דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת שמות, י"ז טבת, שנת תש"פ לפרט קטן
מרת ... תחי'.
זיי נישט ברוגז אז איך ענטפער נישט דעם טעלעפאן און איך ענטפער נישט וכו'; איך בין אביסל אפגעשוואכט, איך האף צום אייבערשטן ער זאל מיר העלפן, מיר געבן כח ווייטער אנצוגיין און מיר געבן מח ווייטער צו ענטפערן אויף אלע שאלות וואס איז נוגע צו די מוסדות וכו'.
זיי ממשיך מיט דיין הייליגע ארבעט; יעדע שאלה וואס דו האסט, יעדע ספק וכו' – זאלסטו בעטן דעם אייבערשטן אז דו זאלסט וויסן ווי אזוי זיך צו פירן, הן אין דיין שטוב און סיי מיט אנדערע.
ווען דו ווייסט נישט וואס צו טון זאלסטו עפענען א ספר אשר בנחל. דער הייליגער רבי זאגט (ספר המידות, אות עצה, סימן א): "אַל תִּשְׁאַל עֵצָה", פרעג נישט אן עצה, "אֶלָּא מִמִּי שֶׁיּוֹדֵעַ סִתְרֵי תּוֹרָה", נאר פון איינעם וואס קען סודות התורה; אין אשר בנחל איז דא אלע עצות און אלע תשובות פאר יעדע זאך.
זיי פרייליך אז מיר האבן אזא רבי; טאנץ מיט דיינע קינדער: "אשרינו מה טוב חלקינו, ומה נעים גורלינו, אז מיר ווייסן פון רבי'ן".
בעזרת ה' יתברך
יום ד' פרשת תולדות, כ"ט חשון, שנת תש"פ לפרט קטן
מרת ... תחי'.
איך האב ערהאלטן אייער בריוו.
איר קענט זיך נישט פארשטעלן דאס גרויסקייט פון זיין א מזכה את הרבים; אייער זכות איז זייער גרויס מיט דעם וואס איר געבט זיך אפ יעדע חודש צו מאכן די פרויען צוזאמקום ביי אייך אין שטוב, מיט דעם מאכט איר ליכטיג פאר אזויפיל שטובער. די פרויען קומען אהיים פונעם צוזאמקום מיט פרישע כוחות הנפש אנצוגיין מיט די שטוב ארבעט, זיין א גוטע ווייב און א רואיגע מאמע פאר די קינדער. דאס אלעס גייט אויף אייער זכות מיט דעם וואס איר שטרענגט זיך אן חודש'ליך צו מאכן די פרויען צוזאמקום.
מיר האבן אנגעהויבן פאר אפאר יאר צוריק צו מאכן אין וויליאמסבורג חודש'ליך א פרויען צוזאמקום; ווער האט עס געגלייבט אז היינט איז שוין דא איבער צען פלעצער אין די וועלט וואו פרויען קומען זיך צוזאם חודש'ליך. נעכטן איז געווען אין וויליאמסבורג, מאנרא, מאנסי, ליבערטי, זשערזי סיטי, ירושלים, בית שמש, צפת, ביתר און אויך אין ענגלאנד אין קענווי איילענד. און דאס איז נאך גארנישט, עס וועט נאך זיין אז אין יעדע פלאץ וואו אידן וואוינען וועט זיין א חודש'ליכע צוזאמקום פאר פרויען.
בנוגע די פרוי וואס רעדט צו אייך פריוואטע זאכן וכו'; איר קענט איר שיינערהייט ענטפערן: "די זאכן רעד איך נאר מיט מיין מאן און מיט מיין מורה דרך וכו'", אויב זי רופט אייך אן אויפהער און איר האט נישט וואס צו ענטפערן וכו', זאלט איר איר שיינערהייט זאגן: "איך ווייס נישט צופיל זאכן, איך קען אייך געבן נומערן פון אנדערע וואס וועלן אייך קענען העלפן וכו'". עס קען זיין אז די פרוי האט זיך יעצט דערוויסט פון רבינ'ס וועג, זי איז איבערגענומען מיט פרייד זיך צו באקענען מיט ברסלב'ע פרויען און זי שפירט ווי זי וועט קענען באקומען אן עצה אויף וואס זי ליידט וכו', זי וויל רעדן מיט איינעם זאכן וואס ליגט איר אויפ'ן הארץ שוין פאר לאנגע יארן, דעריבער רופט זי אייך אן א שיעור מאל. אויב איר ווילט נישט רעדן מיט איר, אדער איר האט נישט וואס צו ענטפערן וכו' זאלט איר איר שיינעהייט זאגן: "איך ווייס נישט צופיל פון ברסלב, איך קען אייך געבן נומערן מיט וועם צו רעדן איר זאלט קענען פרעגן אלע אייערע פראגעס".
מוהרא"ש זאגט (ארך אפים, פרק סבלנות לקרב רחוקים): "ווען איינער קומט צו דיר און בעט חיזוק און דו האסט נישט קיין דיבורים פאר יענעם, זאלסטו אים שיקן צו איינעם פון אנשי שלומינו וואס וועט יענעם קענען מחזק זיין און העלפן. נישט חס ושלום יענעם אוועק שיקן אן רעדן מיט יענעם, אדער אן געבן פאר יענעם אן אדרעסס וואו יענער וועט קענען רעדן מיט איינעם וואס וועט אים מחזק זיין".
דער אייבערשטער זאל אייך געבן כח איר זאלט ווייטער ממשיך זיין מיט די פרויען צוזאמקום יעדע חודש ביי אייך אין שטוב; מען וועט מפרסם זיין אויף די פרויען האטליין יעדעס מאל ווען עס איז דא א צוזאמקום, אזוי וועלן אלע פרויען וויסן וואו צו קומען נעמען אביסל פרישע לופט.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת חיי שרה, כ"ב חשון, שנת תש"פ לפרט קטן
לכבוד מיין ליבער תלמיד ... נרו יאיר.
אויף דיין פראגע צי מען מעג בארגן פאר גוים אויף רבית, דיינע חברים רעדן דיר אן זאלסט פארבארגן געלט אויף גרויסע רווחים.
אין שלחן ערוך ווערט גע'פסק'נט (יורה דעה סימן קנט, סעיף א): "וְהָאִדָּנָא מוּתָּר בְּכָל עִנְיָן, לְהַלְווֹת לְעוֹבֵד כּוֹכָבִים", מען מעג פארבארגן אויף רבית פאר גוים.
דו האסט מיר נישט געפרעגט צי דו זאלסט עס טון אדער נישט, האסט מיר געפרעגט די גלאטע הלכה, ענטפער איך דיר וואס די הלכה איז. וואלסטו מיר געפרעגט צי דו זאלסט מאכן די אינוועסטמענט וואלט איך דיר געראטן אז נישט.
דאס בעסטע פאר דיר איז, מאך התבודדות; פרעג דעם אייבערשטן וואס דו האט צו טון.
אין ברסלב האט מען זייער אכטונג געגעבן פון געבן עצות; מען האט קיינמאל נישט געזאגט פאר א צווייטן וואס צו טון. אפילו ווען יענער האט געפרעגט וכו', האט מען זיך אלץ ארויסגעדרייט. עס זענען דא אסאך סיפורים וואס האבן זיך אפגעשפילט ביים רבי'ן און ביי רבי נתן, אז מען האט קיינמאל נישט פאר יענעם טו יא, טו נישט; מען האט נאר מרמז געווען וכו', און בעיקר נאר געשטופט צו גיין צום אייבערשטן.
בעט איך דיר זייער מיין הארציגער ליבער ברודער, פרעג דעם אייבערשטן צי דו זאלסט מאכן דעם עסק; שמועס מיט אים אויס אלע צדדים וועסטו זוכה זיין צו וויסן ווי אזוי זיך צו פירן.
איך דאנק דיר פאר'ן העלפן די ישיבה חודש'ליך אזוי געטריי.
בעזרת ה' יתברך
ערב שבת קודש פרשת וירא, י"ז חשון, שנת תש"פ לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר.
שטארק זיך ווייטער מיט דיין עבודת ה', לאז נישט אפ דיינע לימודים; חטוף ואכול, כאפ אריין נאך און נאך דפים גמרא, נאר דאס וועט בלייבן פון אונז.
איך וויל דיר פרעגן און בעטן א שטיקל טובה; די אינגעלייט בעטן מיר, זיי ווילן מסדר זיין זיי זאלן קענען קומען מיט זייער משפחה זיך דורך רעדן געוויסע זאכן, זיי בעטן מיר צו מאכן א סדר אז ווען איך קום אין שטעטל יעדע שבת מברכים זאל מען מאכן מוצאי שבת א זמן אויב איינער וויל עפעס דורך שמועסן – אליינס אדער מיט זיין ווייב.
וויל איך דיר פרעגן אויב דו קענסט באשטיין מיר צו העלפן, זיין מיין גבאי צו מסדר זיין א צייט פאר יעדן איינעם; אזוי וועסטו אויך האבן א חלק אין העלפן אידישע קינדער.
מוהרא"ש זאגט בשם צדיקים אז גבא"י איז נוטריקון די ראשי תיבות: אָ'נָּא בְּ'כֹּחַ גְּ'דוּלַת יְ'מִינְךָ, א גבאי דארף אומגיין מיט מענטשן מיט מדת החסד וואס איז צד ימי"ן, און אויך מיט אנ"א – לשון בקשה; איך וועל נאך רעדן מיט דיר מער פרטים.
וואס דו דארפסט זאלסטו בעטן דעם אייבערשטן; גיי שפאצירן אביסל יעדן טאג, אפילו עס איז גוט קאלט אין שטעטל זאלסטו זיך גוט אנפעלצן און גיין אביסל התבודדות, וועסטו זען נסים ונפלאות וואס דער אייבערשטער וועט טון מיט דיר.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת לך לך, ז' חשון, שנת תש"פ לפרט קטן
... תחי', תלמידה בית פיגא.
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
איך פריי זיך זייער צו הערן אז דו ביסט פרייליך און צופרידן מיט דיין ארבעט, דער אייבערשטער זאל דיר ווייטער העלפן זאלסט שטענדיג זיין פרייליך און צופרידן.
אויף דיין פראגע וועגן קידוש מאכן וכו'; דו קענסט אליינס מאכן קידוש און עסן מזונות וכדומה, אזוי וועסטו נישט דארפן זיין הונגעריג ביז דיין טאטע קומט אהיים און די סעודה וועסטו מיט עסן מיט אים. הבדלה קענסטו יוצא זיין פון דיין ברודער וכו' אפילו ער זאגט נישט קלאר די ווערטער.
אויף דיין פראגע אויב א מיידל מעג אראפ נעמען די האר וכו'; מען מעג אראפ נעמען די האר אונטער די הענט, דער איסור איז נאר פאר מענער.
אויף דיין פראגע וועגן גיין עדות זאגן וכו'; שטיי אוועק פון די אלע זאכן. האב נישט מורא פון קיינעם נישט; די אלע וואס שעלטן קללות און רעדן פון קפידות די ווילן סתם דערשרעקן, ביי דעם איז געזאגט געווארן וואס חכמינו זכרונם לברכה זאגן (פסחים קי:): "כָּל דְּקָפִּיד קָפְּדֵי בְּהַדֵּיהּ וּדְלָא קָפִּיד לָא קָפְּדֵי בְּהַדֵּיהּ", ווער עס מאכט זיך נישט צו טון פון דעם, ווער עס לאכט זיך אויס - וועט עס אים נישט שאטן.
אויף דיין פראגע וואס צו טון שבת וכו'; נעם דיר א תהילים און זינג די קאפיטלעך וואס דוד המלך האט געזינגען ווען ער איז געווען ארומגענומען מיט חיות אין וואלד. דוד המלך האט געדאנקט און געלויבט דעם אייבערשטן אויף די חסדים, איז אים גוט געווארן, דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן רנ; חלק ב', סימן קיט) אז יעדע מענטש פרובירט מען אויס מיט שוועריקייטן, דער חילוק איז ווי אזוי דער מענטש נעמט דאס; איינער קרעכצט טאג און נאכט, וואס דאס אליינס מאכט אים פיל ערגער זיין מצב, און דער צווייטער זינגט צום אייבערשטן מזמורי תהילים וואס דורכדעם ווערט אים נאכדעם גרינגער.
אמת, דיין צער איז זייער גרויס; דו ווילסט שוין חתונה האבן און אנהייבן דיין לעבן, בעט איך דיר זייער זאלסט זיך נישט לאזן צעברעכן, זאלסט זינגען צום אייבערשטן, אים דאנקען און לויבן אז דו ביסט געזונט און שטארק און אויף אלעס גוטס וואס ער טוט מיט דיר.
אויף דיין פראגע אז דיין ברודער גיסט זיך נישט אפ נעגל וואסער, צי די עסן ווערט טמא; א איד איז בחזקות כשרות, דארפסטו נישט מורא האבן פון דעם, דער עיקר זאלסטו מקפיד זיין אז דו אליינס זאלסט אפגיסן נעגל וואסער.
אויף דיין פראגע וכו'; זארג נישט וכו', נאך אביסל וועסטו שיין חתונה האבן, דעמאלט וועסטו הערן פון דיין מאן גוטע ווערטער. יעצט זאלסטו זיך אליינס געבן גוטע ווערטער, ווייל עס קומט זיך דיר אסאך גוטע ווערטער אז דו קענסט זיך דערהאלטן מיט אלע שוועריקייטן, מיט אלע ביטערע טעג וואס דו גייסט אריבער וכו' וכו'.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ה' פרשת ראה, כ"ח מנחם-אב, שנת תשע"ט לפרט קטן
מרת ... תחי'.
איך האב ערהאלטן אייער פראגע.
איך וועל אייך דערציילן וואס איך האב געהאט מיט מוהרא"ש ביי דעם ענין און איר וועט שוין וויסן ארויסצונעמען פון דעם ווי אזוי זיך צו פירן.
איך האב דערציילט פאר מוהרא"ש אז איך האב א בחור פון ישיבה וואס שלאפט ביי מיר; דאס איז געווען אין די תקופה ווען די ישיבה האט זיך געעפנט, דעמאלט פלעג איך נעמען בחורים וואס האבן נישט געהאט קיין היים זאלן שלאפן ביי מיר, האט מיר מוהרא"ש געוויזן מיט א שארפע פינגער און געזאגט: "נעם נישט אריין קיין בחורים אין שטוב שלאפן"; נאך יענע נאכט האב איך מסדר געווען פאר זיי א דארמעטארי.
ממילא ביי אייער פאל וואס איר האט מיידלעך איז דאך זיכער נישט אויסגעהאלטן אריינצונעמען בחורים צו שלאפן; איז אויב איר קענט מסדר זיין פאר זיי א פלאץ אין בעיסמענט וועט עס זיין בעסער און באקוועמער סיי פאר די בחורים און סיי פאר אייך און אייערע קינדער.
חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תנחומא נשא, י): אויפן פסוק (במדבר ו, כד): "יְבָרֶכְךָ ה' וְיִשְׁמְרֶךָ", "יְבָרֶכְךָ בְּבָנִים", דער אייבערשטער וועט דיר בענטשן מיט קינדער, "וְיִשְׁמְרֶךָ בְּבָנוֹת", און דיר אפהיטן מיט דיינע מיידלעך; אז מען האט מיידלעך דארף מען זען עס זאל זיין בצניעות ובשמירה.
פאלגט דעם רבי'ן, גייט אביסל שפאצירן צווישן די גראז; ביי ענק אין שטעטל איז דאך א מחי', מען קען דארט מקיים זיין דאס וואס דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן נב): "וְהַמְהַלֵּךְ בַּדֶּרֶךְ יְחִידִי", א מענטש גייט אויף א פלאץ וואו קיינער איז נישט דארט; מען קען דארט שפאצירן מיט'ן אייבערשטן.
א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.
בעזרת ה' יתברך
ערב שבת קודש פרשת אחרי ב', מברכים החודש, כ"ח ניסן, שנת תשע"ט לפרט קטן
לכבוד ... וזוגתו ... שיחיו.
איך האב ערהאלטן אייער בריוו.
בנוגע מופן צו א צווייטע דירה היות איינער איז דארט געשטארבן רחמנא לצלן; דו דארפסט נישט מורא האבן פון די מעשה פון די פריערדיגע מענטש וואס זיין ווייב איז לא עלינו נפטר געווארן.
אבער בנוגע אז עס איז זייער שווער פאר דיין ווייב צו קריכן אזויפיל שטאק מיט די פיצלעך קינדער אן קיין עלעוועיטאר, צוליב דעם איז יא כדאי זיך אומצוקוקן פאר א דירה מיט ווייניגער טרעפ אז עס זאל נישט זיין אזוי שווער פאר איר אויפצוציען די קינדער.
זיי מחזק דיין ווייב, אזוי אויך זאלסטו איר העלף איר מיט די קינדער, און ווען דו העלפסט איר זאלסטו עס טון מיט הארץ, נישט זי זאל שפירן ווי דו טוסט איר א טובה און דו זוכסט יעדע רגע וואו דו קענסט זיך פטר'ן.
וואס דו דארפסט זאלסטו בעטן נאר פונעם אייבערשטן, וועסטו זען גרויסע ניסים.
לעת עתה בלייב וואונען אין קרית יואל.
א גוט שבת.
בעזרת ה' יתברך
ערב שבת קודש פרשת ויגש, ו' טבת, שנת תשע"ט לפרט קטן
... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
זאלסט שטענדיג טראכטן: 'וואס קען איך טון צו מאכן א נחת רוח פארן אייבערשטן'.
דער הייליגער רבי האט אמאל געזאגט די סיבה פארוואס דער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו האט אזוי ליב געהאט זיין טאכטער אדל (דעם רבינ'ס באבע) און איר שטענדיג אויסגערימט – ווייל די הייליגע צדיקת איז שטענדיג ארום געגאנגען מיט א בענקעניש צום אייבערשטן און געטראכט: 'וואס קען איך טון צו מאכן א נחת רוח פארן אייבערשטן?'
שטארק זיך צו גיין אנגעטון צניעות'דיג; צניעות איז די שענסטע זאך פאר א אידישע פרוי. דער הייליגער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו האט דערציילט אז ווען ער איז געווען אויפן וועג קיין ארץ ישראל איז ער געווען אין איסטאנבול, האט ער דארט געזען אינגעלייט וואס האבן אזעלכע הייליגע נשמות ממש ווי די הייליגע תנאים, ווייל די פרויען דארט זענען געווען זייער צניעות'דיג, דערפאר האבן זיי זוכה געווען צו קינדער מיט אזעלכע הייליגע נשמות.
בנוגע דיין מעשר געלט; איך ווייס נישט פון וואספארא מעשר געלט דו רעדסט, ווייל א מיידל האט נישט קיין געלט. ווען א מיידל גייט ארבעטן און פארדינט געלט איז דאס נישט איר געלט, דיין געלט באלאנגט פאר דיין טאטע, ער וועט דאס מעשר'ן.
בעזרת ה' יתברך
יום א' פרשת ויגש, ב' דראש חודש טבת, נר ז' דחנוכה, שנת תשע"ט לפרט קטן
... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
וואויל איז דיר אז דו זאגסט תהילים און דו האסט יעצט געענדיגט די ערשטע מאל גאנץ ספר תהילים.
דער הייליגער רבי האט געזאגט (שיחות הר"ן, סימן כג): "וואויל איז דעם וואס טרינקט יעדן טאג אפאר קאפיטלעך תהילים"; איך האב געהערט פון א ברסלב'ער חסיד א שיין ווארט אויף דעם וואס דער רבי רופט אן 'תהילים' ווי א 'טרינק', ווייל מיר געפונען אין די גמרא אז די הייליגע חכמים פרעגן (ברכות ז:): "פארוואס ווערט רות אנגערופן מיט דעם נאמען? שֶׁזָּכְתָה וְיָצָא מִמֶּנָּהּ דָּוִד שֶׁרִיוָּהוּ לְהַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא בְּשִׁירוֹת וְתִשְׁבָּחוֹת, ווייל 'רות' איז א לשון פון טרינקען, און מיין רופט איר אזוי ווייל פון איר איז ארויסגעקומען דוד המלך וואס האט אנגעטרינקען דעם אייבערשטן מיט דעם ספר תהילים".
דאס וואס דו פרעגסט צי מען מעג הערן 'קול ברסלב' אין בית הכסא און צי מען מעג רעדן צום אייבערשטן אין בית הכסא; די בעסטע זאך איז נישט צו פארברענגען צו לאנג אין בית הכסא. דער הייליגער רבי האט זייער חוזק געמאכט פון די אלע וואס זיצן לאנג אין בית הכסא, אזוי ווי ר' נתן ברענגט (שיחות הר"ן, סימן ל): "עַל הַמְבַלִּים זְמַן בִּשְׁבִיל נְקִיּוּת וּמַאֲרִיכִין בְּבֵית הַכִּסֵּא הִקְפִּיד מְאֹד מְאֹד", דער רבי האט זייער מקפיד געווען אויף די וואס פארברענגען צייט אין בית הכסא, "וְהִתְלוֹצֵץ מֵאוֹתָן הָאֲנָשִׁים מְאֹד, וְהֶאֱרִיךְ הַרְבֵּה בְּעִנְיָן זֶה", און דער רבי האט אסאך חוזק געמאכט פון זיי און אסאך גערעדט אנטגעקן דעם. און נאכדעם וואס דער רבי האט געענדיגט דעם שמועס האט דער רבי געזאגט "איך פריי מיר זייער אז עס איז געווארן פון דעם א שמועס"; עד כדי כך האט דער רבי נישט געוואלט מען זאל זיצן לאנג אין בית הכסא. זעט מען פון דעם אז עס איז נישט כדאי זיך צו צוגעוואוינען צו ליינען און הערן האט-ליינס אין בית הכסא, און דער רבי פירט אויס דעם שיחה: "וַאֲפִילּוּ אִם לִפְעָמִים הוּא מֻכְרָח לְהַאֲרִיךְ, טוֹב לָצֵאת וְלַחֲזֹר מִלֵּישֵׁב הַרְבֵּה שָׁם", אפילו אויב מען דארף זיך פארזוימען וכו' זאל מען ענדערש ארויסגיין און נאכדעם צוריק גיין נאכאמאל.
א ליכטיגן חנוכה און א גוטן חודש.
בעזרת ה' יתברך
יום ד' פרשת מקץ, כ"ז כסליו, נר ג' דחנוכה, שנת תשע"ט לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר.
איך האב ערהאלטן דיינע בריוון.
זיי מיר מוחל אז איך קום נישט אן צו ענטפערן דיינע בריוון; זיי מיר דן לכף זכות, איך קום פשוט נישט אן צו מיין ארבעט.
איך וועל פראבירן צו ענטפערן על הסדר:
א – בענין התכלת וכו'; עס איז נישט משנה וואספארא תכלת מען גייט, ווייל עס איז נישט דא דער פראבלעם פון שעטנז ביי ציצית. דער עיקר אז מען גייט מיט תכלת וואס דערמאנט פונעם אייבערשטן.
מען דארף דא באמערקן אז נישט דאס מאכט א מענטש פאר מער א ברסלב'ער חסיד; איינער וואס וויל האבן מער שייכות מיט ברסלב זאל מער לערנען דעם רבינ'ס ספרים, ברסלב'ע חסידים - פון רבי אברהם ב"ר נחמן און ווייטער פירן זיך צו גיין מיט תכלת.
ב – איך באקום אלע דיינע מעסידזשעס איך קום אבער נישט אן דאס צו ענטפערן, רוב טאג געב איך שיעורים אדער בין איך פארנומען מיט מענטשן.
ג – איך וועל אייך אם ירצה ה' אויפנעמען פאר מיינע געסט צו זיין ביי מיר שבת; איך האף אבער אז איר וועט נישט האבן קיין חלישות הדעת נאכדעם וואס איר קומט צו פארן זיין ביי מיר שבת צו זען א פשוט'ער מענטש פירט א פשוט'ער שבת טיש.
ד – בנוגע אומאן וכו'; נאך פסח וועט מען אם ירצה ה' צוזאמנעמען געלט פאר ראש השנה תש"פ פאר אלע וואס ווילן זיין ביי אונז אין אומאן, ביז דערווייל נעמט מען נאך נישט צוזאם געלט, עס וועט שטיין אינעם "גליון היכל הקודש" א נומער מיט וועם מען וועט זיך קענען פארבינדן.
ה – איך וועל פראבירן.
ו – לעת עתה איז נאך נישט שייך צו שרייבן פון דעם.
ז – קוק אויבן ביי די לעדער-העד פונעם בריוו וועסטו זען מיין אדרעסס.
שטארק דיר און זיי ממשיך מיט דיינע שיעורים כסדרן איפן סדר דרך הלימוד פונעם הייליגן רבי'ן; עס וועט קומען א טאג וואס מען וועט זען דאס גרויסקייט פון די וואס האבן געפאלגט דעם רבי'ן בתמימות ופשיטות.
א ליכטיגן חנוכה.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת וירא, י"ג מר-חשון, שנת תשע"ט לפרט קטן
לכבוד .. נרו יאיר, תלמיד ישיבת תפארת התורה.
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
איך פריי מיר זייער צו זען ווי פלייסיג דו לערנסט ש"ס כסדרן אויפן 'סדר דרך הלימוד' פונעם הייליגן רבי'ן. מיר האבן מקבל פון הייליגן רבי'ן אז ער האט געזאגט: "ווען מען ענדיגט ש"ס איז מען ממשיך אויף זיך א צלם אלקים"; זאלסטו זען אויסצונוצן דיינע יונגע יארן מיט לערנען און דאווענען, וועסטו זוכה זיין אויס צו וואקסן אן ערליכער איד.
דאס וואס דו פרעגסט אז ווען דו לערנסט און דו זעסט אין די הגהות וציונים אנדערע גרסאות, צי דו זאלסט זאגן די ווערטער ווי עס שטייט אין די גמרא אדער די אנדערע גרסאות; ווען דו ביסט גורס גמרא זאלסטו זאגן אזוי ווי עס שטייט אין די גמרא און זיך נישט מבלבל זיין פון אנדערע גרסאות.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע דיינע וועגן.