בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת אחרי ב', כ"ו ניסן, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, ברסלב ליבערטי

איך האב זייער הנאה געהאט דיר צו טרעפן דעם פארגאנגענעם יום טוב פסח אין שטעטל, איך האב הנאה געהאט צו זען דיינע קינדער; פאר מיר איז זייער חשוב צו האבן אזא משפחה ווי דיר אין שטעטל.

איך וויל דיך פרעגן, ווי איך פארשטיי האסטו א שטארקע געפיל צו לערנען, איך הער אז דו האסט שיעורים מיט חברותות אין הלכה; אפשר ווילסטו קומען לערנען ביי אונז אין כולל? פאר מיר וועט דאס זיין זייער א פרייליכע זאך.

מיר גייען דעם זמן לערנען הלכות שבת, דער דיין שליט"א איז דער ראש הכולל, ער העלפט די אינגעלייט פארשטיין און מצליח זיין.

לאז מיר וויסן אויב יא, אזוי וועל איך דיר קענען צושטעלן חברותות.

יעצט צאלן מיר צוויי הונדערט פופציג א וואך, א חודש טויזנט דאלער, און אויב מען קומט נישט צייטליך פארלירט מען דאס לערנען; די געלט רעכנט מען נישט אראפ.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת אחרי ב', כ"ו ניסן, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

איך וויל דיר זייער בעטן, מהיום והלאה זאלסטו מיר מער נישט העלפן מיט קיין שום זאך אין די צייט וואס דו דארפסט זיין מיט די קינדער; דו ביסט מיר טאקע זייער געטריי אבער דאס קען נישט זיין אויף די חשבון פון די קינדער.

ווי געלונגען דו ביסט - קענסטו נישט טון צוויי זאכן אויף איין מאל, אפילו א מלאך קען נישט טון צוויי זאכן אויף איין מאל.

איך וועל אלעס מבטל זיין; די שיעור גמרא, די שיעור פאר פרויען, די חתונות, אלעס אלעס - אויב קען דאס נאר גיין אויפ'ן חשבון פון חדר.

איך וועל זיך פרובירן אן עצה געבן, אבער דו זאלסט אלעס אפלאזן; לאז אלעס פליען כל זמן דו ביסט מלמד.

איך זאג קלאר, איך בין נישט אזוי צופרידן פון אונזער חדר; עס איז אמאל געווען בעסער.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת אחרי ב', כ"ו ניסן, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר, ברסלב ליבערטי

וואס גייט פאר אין חדר - ביי דיר אין כתה?! איך הער זאגן דו דארפסט ארויסשיקן יעדן טאג קינדער צום אפיס, וואס איז מיט דיר? וואס גייט פאר? א מלמד וואס דארף ארויסשיקן יעדן טאג קינדער - דארף מען אפשר מאכן פארקערט, אפשר אים אהיים שיקן אנשטאט אהיים שיקן אלע קינדער...

דו האסט יונגע קינדער, פארוואס זאל נישט זיין ביי דיר דרך ארץ?! פארוואס זאלסטו נישט אריינלייגן אין זיי יראת שמים, מורא האבן פון אייבערשטן, מורא האבן פון א רבי!

איך האב געוויסט אז מוסדות איז שטענדיגע ארבעט, אבער איך האב געמיינט אז איך וועל שוין האלטן ערגעץ ווייטער, יעצט אז דו שיקסט יעדן טאג ארויס קינדער - איז עפעס געשען מיט דיר.

איך בין נישט מסכים זאלסט בלייבן מלמד אויב די קינדער זענען נישט דרך ארץ'דיג, דרך ארץ איז הדבר הראשון, קדמה לתורה; אדער הויבסטו אן לערנען מיט זיי דרך ארץ, אז נישט זוך דיר א צווייטע פרנסה.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת אחרי ב', כ"ז ניסן, שנת תשפ"ב לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך בעט אייך זייער, געבט אכטונג נישט צו ווערן אריינגעמישט אין קיין שום זאך וואס איז קעגן אייערע עלטערן; לאזט די אלע מצוות פאר אנדערע, איר האט טייערע עלטערן, געבט אכטונג זיי נאר מכבד זיין.

אויך זאלט איר נישט אויפהערן דאנקען דעם אייבערשטן אז איר האט א מאן אן ערליכער, א גוטער; זאלט איר זיין געטריי פאר אים און אים אויפבויען. לאזט אפ אלע עסקנות, לאזט עס פאר עלטערע, בפרט ווען עס קען פוגע זיין אין אייער מצוה פון כיבוד אב ואם.

וואלט איך ווען געקענט שרייבן ווי אזוי מען האט צו מיר גערעדט, וואס פאר א לשונות פון זלזול, און ווי אזוי איך האב אפגעשוויגן... מען האט גערעדט צו מיר קעגן מוהרא"ש, נישט סתם גערופן ביים נאמען, נאר מיט די גרעסטע מאס זלזול; איך האב געשוויגן, ווייל די תורה זאגט מען טאר נישט ענטפערן פאר עלטערן.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת אחרי ב', כ"ז ניסן, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר, גבאי בית המדרש היכל הקודש בלאמינגראוו

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

אשריך ואשרי חלקיך שזכית לשמש את רבינו, וואויל איז דיר אז דו ביסט משמש דעם הייליגן רבי'ן, דו ביסט א גבאי אין בית המדרש היכל הקודש.

זע צו האבן מיט דיר נאך א גבאי, אזוי אז אויב דו וועסט אוועקגיין פאר א שבת אדער א יום טוב - וועט ווייטער זיין סדר אין בית המדרש. בכלל איז זייער וויכטיג עס זאל זיין לכל הפחות צוויי גבאים, אזוי איז גרינגער פאר די מתפללים זיך דורך צו קומען.

בנוגע וואס איז געווען יום טוב ווען דו ביסט אוועקגעפארן, עס איז געווען הפקר, א בחור האט געדאווענט פאר'ן עמוד, אפגעכיפערט וכו' - דאס טאר נישט פאסירן; די גבאים דארפן צושטעלן בעלי תפילות וואס ווייסן ווי אזוי צו דאווענען, בפרט יום טוב דארף מען צושיקן שיינע בעלי תפילות וואס זענען מכבד את השם מגרונם.

דאס וואס דו האסט מורא אז די שכנים וואס דאווענען אין שול רעדן קעגן ברסלב; האב נישט מורא, אזוי איז מיט מענטשן, פאר מען ווערט מקורב צום צדיק רעדט מען על דא ועל הא, מען ווייסט נישט וואס מען רעדט, איין טאג רעדט מען אזוי, קומענדיגע טאג רעדט מען פארקערט; דו זיי יעדן מקרב.

געב אכטונג מען זאל נישט שמועסן ביים דאווענען.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת אחרי ב', כ"ז ניסן, שנת תשפ"ב לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

איך בין מתפלל פאר אייך אלעס זאל זיין בנקל ובנחת.

מען קען שיקן די קינד צו די עלטערן.

אייער שוועסטער זאל זיך נישט איבערשטרענגען אין הפצה אויפ'ן חשבון פון שטוב; קודם קומען די קינדער און די מאן, נאכדעם קען מען טון הפצה.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת אחרי ב', כ"ה ניסן, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

"אַל יְקַנֵּא לִבְּךָ בַּחַטָּאִים", דיין הארץ זאל נישט גליסטן צו זינדיגע מענטשן, "כִּי אִם בְּיִרְאַת ה' כָּל הַיּוֹם" (משלי כג, יז), נאר צו ערליכע אידן וואס לעבן מיט'ן אייבערשטן, אין זיי זאלסטו גליסטן א גאנצן טאג.

אזוי האט דער הייליגער רבי נתן געזאגט פאר זיין תלמיד רבי נחמן טולטשינער זכרונו לברכה: "נישטא וועם צו מקנא זיין, נאר אן ערליכער איד, אים איז גוט מקנא צו זיין"; אפילו די רייכע מענטשן וואס האבן פאלאצן, געלט, שיינע כלים, דיימאנטן און וואס נישט - זענען פול מיט ווייטאג; עס קען זיך דאכטן פון אינדרויסן אז זיי האבן גליק, אבער באמת זענען זיי פול מיט צער און ווייטאג.

 דעריבער בעט איך דיר: "אַל יְקַנֵּא לִבְּךָ בַּחַטָּאִים", גליסט נישט צו די אלע זאכן; רבי נתן האט געזאגט: "די וועלט איז נישט און מען קען עס נישט האבן", עס איז גארנישט דא און מען קען נישט האבן פון עולם הזה, "כִּי אִם בְּיִרְאַת ה' כָּל הַיּוֹם", גליסט צו ערליכע אידן, "תורה ותפלה איז יא און מען קען זיי האבן"; והבן למעשה.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת אחרי ב', כ"ג ניסן, אסרו חג, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, ברסלב ליבערטי

איין זאך האב איך דיר פארגעסן צו זאגן. ווען דו ביסט געווען דא מיט דיין ווייב האט זי געבעטן דו זאלסט ארויסגיין פאר אפאר מינוט, זי האט זיך געשעמט צו רעדן פארענט פון דיר.

זי האט זייער געוויינט; זי האט א פחד אין שטוב וכו', זי קען נישט לעבן אונטער א פחד וכו'; זי ווייסט אז עס איז נישט איידל דאס צו טון, אבער וואס זאל זי טון ווען עס פאסירט... חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת קמ:) "אָמַר לְהוּ רַב חַסְדָּא לִבְנָתֵיהּ", רב חסדא האט אויסגעלערנט זיינע טעכטער שיינע מדות ווי אזוי צו לעבן, איינע פון די זאכן: "לָא תֵיכְלוּן תַּמְרֵי בְּלֵילְיָא", איר זאלט נישט עסן טייטלען ביינאכט, "וְלָא תִשְׁתּוּן שִׁיכְרָא בְּלֵילְיָא", איר זאלט נישט טרינקען ביר ביינאכט - ווייל דאס ברענגט שלשול, עס מאכט לופט וכו', כדי דער מאן זאל זיך נישט פארמיאוס'ן; זי ווייסט אז עס איז נישט גוט, אבער זי קען נישט לעבן אזוי, זיך איינהאלטן; עס איז נישט געזונט.

בעט איך דיר טייערער ליבער ..., געב אכטונג אויף די מתנה וואס דער אייבערשטער האט דיר געשאנקען, זע זי זאל זיין רואיג אין שטוב, זי זאל נישט האבן א פחד און מורא. מען קען אלעס באקומען, מען קען אלעס טוישן - מיט תפילה.

אין קורצן; זי וויל לעבן נאטירליך, נישט ציטערן פון ווערן אראפגעקוקט, זי וויל שפירן אין שטוב אזוי ווי זי שפירט מיט אירע עלטערן און געשוויסטער; איך האף דו פארשטייסט וואס איר באדערט.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת אחרי ב', כ"ה ניסן, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר

דיין שווער נרו יאיר האט מיר געשיקט געלט אויף פסח מיט א בריוו, איך האב מער הנאה געהאט פונעם בריוו; ער שרייבט דארט ווי שיין דו פירסט זיך, דו און דיין ווייב תחי' זענען איידל, איר פירט זיך מיט דרך ארץ. ער שרייבט איר מאכט אים געזונט, דו און דיין ווייב רעדן אזוי שיין, ער האט נאר נחת פון ענק.

איך בין אזוי פרייליך דאס צו הערן; די גוטע גרוסן אויף תלמידים געבן כח ווייטער צו ארבעטן מיט פרישע תלמידים.

דו וואוינסט דאך סמוך ונראה צום ציון פון הרב הקדוש מסאטמאר זכותו יגן עלינו; זיי נישט קיין בטלן, גיי ארויף איין מאל א טאג, זאג א קאפיטל תהלים, זיי זיך מתבודד און קוק ארויס פון פענסטער; קוק וואס מען נעמט מיט זיך מיט, נאר די פרקים משניות, דפים גמרא, תורה, תפילה און מעשים טובים.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת אחרי ב', כ"ה ניסן, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, ברסלב ליבערטי

וואס קען מען טון אז קיינער זאל נישט ארויספאלן פון חדר? עס גייט מיר אין לעבן אז אלע אינגלעך זאלן ליב האבן צו קומען אין חדר, פארוואס זאל דער בחור ... נרו יאיר נישט קומען אין חדר פאר לאנגע חדשים? ער איז דאך א טייער קינד, ער איז דאך אזא הארציגע נשמה, פארוואס זאל ער נישט וועלן קומען?!

וואס קען מען טון אז אונזערע קינדער זאלן אלע באקומען א חיות אין חדר?

די עלטערן זענען אזעלכע טייערע עלטערן, זיי זענען געקומען דא וואוינען נאר צוליב די קינדער; מיר מוזן אלעס טון אז די קינדער זאלן וועלן קומען אין חדר, זיין א חלק פון די מוסד.

גיי אינדערפרי שפאצירן, שריי צום אייבערשטן ער זאל דיר געבן א וועג מיט יעדן קינד, טרעפן זיין הארץ.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת אחרי ב', כ"ה ניסן, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין באליבטער ... נרו יאיר, ברסלב ליבערטי

דער דיין שליט"א, דער ראש הכולל – זאגט מיר, דו לערנסט זייער פלייסיג, אבער ער זאגט עס שטערט זייער אז דו האלסט נישט קיין זמנים, מען קען נישט זיין אין כולל אזוי, ער זאגט מיר ער האט זיך קובע מקום געווען אויסגעדרייט זיין פנים צום וואנט צוליב דיר, ער קען נישט זען ווי דו קומסט טאג איין טאג אויס עלף אזייגער אדער צוועלף.

דעריבער בעט איך דיר זייער זאלסט אויסדרייען דיין סדר היום. תיכף נאך מעריב זאלסטו אהיים גיין, בלייב נישט שמועסן אין שול, בלייב נישט טון פאר הדפסה, גארנישט, גיי אהיים, האסט א ווייב וואס ווארט דיר.

יעצט זומער ווען מען דאווענט מעריב שפעט דארפסטו זיין אין שטוב שפעטסטנס צען אזייגער, אזוי וועסטו קענען אויפשטיין פארטאגס לערנען דיינע שיעורים כסדרן און דאווענען, עסן פת שחרית און זיין גרייט און צייט אין כולל.

איך וועל שרייבן פאר דיין ווייב זי זאל דיר העלפן אויפשטיין צייטליך.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת אחרי ב', כ"ה ניסן, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, גבאי בית המדרש היכל הקודש קרית ברסלב ליבערטי

איך האב זייער הנאה געהאט צו זיין פסח אין שטעטל, באזונדער האב איך הנאה געהאט צו זען ווי שיין דו פירסט דעם בית המדרש, מיט אזא אחריות; דבר גדול ודבר קטן – דו זארגסט פאר אלעס און דו טוסט דאס געשמאק.

איך וויל דיר זייער בעטן זאלסט שטיין אויף די נקודה עס זאל זיין כסדר מניינים ביי אלע דריי תפילות. שחרית ביז חצות, נאך חצות טאר מען שוין נישט דאווענען, אזוי אויך מנחה מעריב.

אויך זאלסטו איבערגעבן פאר די משפחה וואס זארגט פאר די וועכנטליכע פרויען צאמקום, דאס קען מען מער נישט מאכן אין שול. די שטעטל צואוואקסט זיך, עס איז שוין דא הונדערט משפחות, איז נישט שייך צו פארמאכן דעם בית המדרש יעדע דינסטאג נאכט ניין אזייגער, מען דארף דאך דאווענען מעריב, אויך האבן אינגעלייט חברותות, זאג זיי זיי זאלן זוכן אן אנדערע פלאץ, ווייל דער שול וועט מען מער נישט אפשפארן.

אזוי אויך, אז מען וויל מאכן שמחות, א בר מצוה וכדומה – קען מען נישט אפשפארן דעם בית המדרש; עס איז אנדערש פון ישיבה, ישיבה איז נאר געאייגנט פאר די בחורים, אנדערש איז א צענטעראלע שול פאר א שטאט.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת אחרי ב', כ"ד ניסן, שנת תשפ"ב לפרט קטן

הכלה ... תחי', תלמידה בית פיגא

אויף אייער פראגע ווען צו קובע זיין די חתונה; דאס האט מיט אייערע חשוב'ע עלטערן און מיט די חתן'ס עלטערן, דאס האט נישט מיט אייך.

דאנקט דעם אייבערשטן אויף אייערע חשוב'ע עלטערן און אויך פאר אייער חתן מיט זיינע חשוב'ע עלטערן. איר קענט מיר פרעגן פראגעס וואס האט מיט אייך; אם ירצה ה', יארן ארום ווען אייערע קינדער וועלן האלטן ביים חתונה האבן, דעמאלט וועט איר מיר פרעגן ווען עס איז גוט צו קובע זיין דעם יום החתונה.

בנוגע ארבעטן אין בית פיגא; דאס ווייסט איר אוודאי, אז וואס די מנהלת תחי' טוט – איז געווארן דורכגערעדט מיט מיר, אז זי בעט אייך צו קומען ארבעטן פאר בית פיגא – איז דאס אזוי ווי איך בעט אייך דאס, עס פעלט נישט אויס צו איבערפרעגן פריוואט אדער ווארטן אויף אויפמערקזאמקייט; תלמידות בית פיגא דארפן זיין אזוי געטריי פאר בית פיגא, העלפן בית פיגא - אפילו אן באקומען א באזונדערע פארציע אטענשן.

פרעגט מיר אלע אייערע פראגעס, איך וועל אם ירצה ה' ענטפערן אלעס וואס איז נוגע פאר אייך.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת אחרי ב', כ"ד ניסן, שנת תשפ"ב לפרט קטן

מרת ... תחי', ברסלב ליבערטי

איך וויל זיך נאכאמאל באדאנקען אויף וואס איר האט זיך אזוי אוועקגעגעבן די גאנצע צייט פון פורים ביז פסח פאר די מצה בעקעריי; אלע וואס האבן נאר טועם געווען די ברסלב'ע מצות זענען זייער נתפעל געווארן, עס האט זייער א גוטע טעם.

אלע וואונדערן זיך ווי אזוי די שטעטל איז אזוי מצליח; מיר האלטן נאכנישט קיין דריי יאר און עס איז דא אלעס וואס א אידישע שטעטל דארף האבן. א דיין, א כולל וואו עס לערנען תלמידי חכמים, אן עירוב, פיר שולן, אלע שולן האבן א מקוה, צוויי מקוה טהרה'ס, א חדר, א מיידל סקול, א בית התבשיל, עזר ליולדות, גראסערי, באזאר, בית הדפוס און יעצט א מצה בעקעריי; אלעס איז צו פארדאנקען אנשי שלומינו און נשות אנשי שלומינו וואס זענען אזוי געטריי, יעדער וויל נאר העלפן אריינברענגען דעם אייבערשטן אין די וועלט.

נאכאמאל, א יישר כח.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת אחרי ב', כ"ג ניסן, אסרו חג, שנת תשפ"ב לפרט קטן

מרת ... תחי'

אייער מאן נרו יאיר האט מיר דערציילט דעם חול המועד די גוטע נייעס אז איר האט ארויסגעווארפן אלע מאוויס, איר האט אויסגערוימט די חמץ; מאוויס איז חמץ, עס מאכט ביטער דאס לעבן, עס מאכט זויער.

איך בין געווארן אזוי פרייליך דאס צו הערן, איך בין אזוי פרייליך פאר אייער מאן נרו יאיר. ער וויל אזוי שטארק זיין פאר אייך די מאווי; אנשטאט קוקן אויף גוים און גוי'טעס, אנשטאט זוכן מיסט - קענט איר קוקן אויף אייער מאן, לעבן מיט אים.

איך האף צום אייבערשטן איר וועט האלטן אייער שטוב ריין, איר וועט מאכן אייער שטוב א פלאץ פאר די שכינה הקדושה צו וואוינען - וועט איר האבן ערליכע דורות.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת אחרי ב', כ"ג ניסן, אסרו חג, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

א גרויסן יישר כח פאר די שענק וואס דו האסט מיר געקויפט פאר די פסח כלים, עס איז אונז געווען גרינגער די ווירטשאפט יום טוב מיט די שענק.

שטארק זיך מיט הפצה, זיי נישט צופרידן מיט די פאר שול'ן וואס דו לייגסט דארט אויס גליונות מידי שבוע בשבוע, זאלסט אלץ צולייגן נאך אביסל, לייג צו נאך א שול וכדומה, ווייל דאס וואס חכמינו זכרונם לברכה זאגן (אבות ד, א): "אֵיזֶהוּ עָשִׁיר", ווער איז רייך? "הַשָׂמֵחַ בְּחֵלֶקוֹ", דער וואס איז פרייליך און צופרידן מיט וואס ער האט; דאס איז בגשמיות, דער וואס איז צופרידן מיט זיין הויז, מיט זיין קאר, מיט זיין פארמעגן - דער איז רייך, אבער ביי רוחניות טאר מען נישט זיין זאט, מען דארף אלץ בענקען און גלוסטן אויף נאך.

מאך זיך א שיעור אין רבינ'ס ספרים - וועסטו קיינמאל נישט פאלן.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת אחרי ב', כ"ג ניסן, אסרו חג, שנת תשפ"ב לפרט קטן

מרת ... תחי', ברסלב ליבערטי

אז איר האט צוגעזאגט דעם אייבערשטן אין שפיטאל ביים געבוירן וכו' אז איר גייט נישט אריינברענגען אין שטוב קיין טעבלעט, אייפאד וכו' - קענט איר נישט יעצט מיר קומען בעטן איך זאל אייך זאגן איר קענט דאס יא אריינברענגען אין שטוב.

אזוי איז ביי מענטשן, ווען מען איז ענג, מען איז אין א סכנה - זאגט מען צי, מען איז זיך מקבל קבלות טובות, אבער ווען דער אייבערשטער העלפט פארגעסט מען און מען האט צוריק די נסיון.

בלייבט מיט די גוטע קבלה נישט אריינצונעמען אין שטוב די אלע כלים, האלטס די שטוב ריין און זויבער. פארוואס זאלט איר שווער מאכן פאר אייערע קינדער? עס קומט יעצט נסיונות וואס איז נאך קיינמאל נישט געווען, אונזערע קינדער גייען זיך דארפן דראפען מיט אויסטערלישע נסיונות; דארפן מיר זיי העלפן גרינגער מאכן און נישט שווערער מאכן.

זאגט אביסל תהלים יעדן טאג.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת אחרי ב', כ"ג ניסן, אסרו חג, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, ברסלב ליבערטי

וואויל איז דיר אז דיין פלאג און מי איז אין אייביגע זאכן, דו לייגסט אריין דיין מי און פלאג אין מלמדות; דו זיצט פון אינדערפרי ביז נאכמיטאג מיט קינדער, מיט אזא סבלנות.

געדענק, יעדער איינער מוטשעט זיך, "אָדָם לְעָמָל יוּלָד" (איוב ה, ז), "אַשְׁרֵי מִי שֶׁעֲמָלוֹ בַּתּוֹרָה" (ברכות יז.), וואויל איז דעם וואס מוטשעט זיך אריינצוברענגען תורה ויראת שמים אין אידישע קינדער.

עס איז היינט געקומען צו מיר משפחת ... שיחיו. זיי זענען זייער צופרידן פון אונזערע מוסדות, זיי האבן א שטיקל פראבלעם מיט זייער קינד וואס לערנט ביי דיר, ער איז זייער א פארמאכטער קינד, זיי ווילן זייער מען זאל פרובירן אים עפענען, ער זאל זיין א חלק פון די כתה. צום ביישפיל, מען שיקט אהיים מעשיות פון תפלה, זיין נאמען איז אלץ ליידיג; דער מלמד דארף פרובירן מיט חכמה אים מאכן זאגן א מעשה, אפשר שעמט ער זיך צו זאגן ברבים, קען מען אים פרעגן פריוואט. דאס איז נאר א משל, פארשטיי וואס און ווי אזוי אים צו עפענען.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת אחרי ב', כ"ג ניסן, אסרו חג, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ליבער ...

דו ביסט אזא גוטער מענטש, ביסט אזא וואוילער אינגערמאן, דעריבער זוכט דער יצר הרע דיך אראפצואווארפן, ער רעדט דיך איין אלע שלעכטע זאכן, דו טראכסט נאר שלעכטס אויף דיר, נאכדעם פאסירט אז דו רעדסט צו אנדערע מיט האס, ווייל דו מיינסט אז יעדער מיינט דיין שלעכטס, אלע ווילן דיך אונטערברענגען.

קיינער וויל דיך נישט אונטערברענגען, קיינער זוכט נישט דיין שלעכטס; עס איז דער יצר הרע וואס רעדט דיר איין אז דו ביסט נישט גוט.

בעט דעם אייבערשטן די ווערטער יעדן טאג: "רבונו של עולם, העלף מיר איך זאל זיין פרייליך, איך זאל האלטן פון מיר. איך קען נישט לעבן, מען האט מיר אזוי דערנידערט אין מיינע יונגע יארן, מען האט מיר געמאכט שפירן ווי דער ערגסטער מענטש, ערגער פון דער ערגסטער מענטש; בעט איך דיר הייליגער באשעפער, הייל מיך אויס, מאך מיך געזונט, איך זאל טראכטן גוטס אויף מיר, איך זאל זיך ליב האבן, איך זאל גלייבן אין מיר"; אזוי זאלסטו בעטן דעם אייבערשטן יעדן טאג, ביז דו וועסט זיך ליב האבן.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת אחרי ב', כ"ג ניסן, אסרו חג, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר, קרית ברסלב

דו ווייסט אז ביים רבי'ן איז געווען שלום בית א וויכטיגע יסוד, מען האט נישט געהאט קיין פלאץ ביים רבי'ן אויב מען האט נישט געהאט קיין שלום בית, דעריבער שרייב איך דיר אז איך הער דו רעדסט נישט שיין אין שטוב, דו טוסט וויי אין שטוב; עס טוט מיר וויי, איך האב זיך זייער געפארעט פאר דיר פאר דיין שידוך, און אז דו רעדסט נישט שיין, דו פליקסט דיין ווייב, דו שטעכסט איר - זע איך נישט קיין עתיד פאר דיר.

אז עס איז דיר ביטער האסטו איין ברירה, גיין צווישן די פעלדער און שרייען צום אייבערשטן, נאר דאס איז די עצה. אז דו ווילסט בלייבן וואוינען אין שטעטל און בלייבן ארבעטן פאר מיר - דארפסטו טוישן די וועג ווי אזוי דו רעדסט אין שטוב, אז נישט וועסטו נישט האבן קיין פלאץ דא.

אויך מיט דיינע עלטערן און מיט אירע עלטערן דארפסטו רעדן מיט דרך ארץ, איך ציטער ווי אזוי דיינע קינדער וועלן רעדן מיט דיר.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת אחרי ב', כ"ה ניסן, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

דיין ווייב האט מיר געלאזט א מעסעדזש ווי שיין דו פירסט זיך צו איר, דו טוסט איר נישט וויי, דו שטעכסט איר נישט ביים רעדן; איך האב זייער הנאה צו הערן אזעלכע שיינע זאכן אויף דיר.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת אחרי ב', כ"ה ניסן, שנת תשפ"ב לפרט קטן

צו די טייערע בית פיגא תלמידות ... שתחיו

איך האב ערהאלטן ענקער בריוו.

איך האב זייער הנאה צו הערן אז ענק שפילן באחדות און ענק העלפן ענקערע מאמעס, די צוויי מצוות זענען פון די העכסטע מצוות; שלום איז די העכסטע זאך ביי אידישע קינדער און כיבוד אב ואם איז די הארבסטע מצוה.

בנוגע ענקער פראגע, אויב איר קענט מאכן זונטאג א כמו סקול און בעטן געלט; דאס זאלט איר פרעגן ענקערע מאמעס, איך מיש זיך נישט אריין אין דעם, איך וועל לאזן ענקערע מאמעס זאלן ענטפערן אויף דעם.

איך וויל ענק בעטן איר זאלט זיך קיינמאל נישט קריגן מיט אנדערע; אידישע קינדער זענען איין גרויסע געשטאלט, די רעכטע הענט וועט קיינמאל נישט וויי טון די לינקע הענט אדער א צווייטע חלק פונעם קערפער, אזוי טארן זיך אידישע קינדער נישט קריגן.

איך בעט אייך און איך בעט אלע תלמידות בית פיגא, איך ארבעט אזוי שווער פאר ענק פאר די סקול; געבט מיר צוריק די טובה, קריגט זיך נישט מיט אנדערע; אויב איז דא א מיידל א פירער וואס טשעפעט קינדער - זאלט איר אהיים גיין און נישט שפילן און חס ושלום וויי טון א אידיש קינד.

אויך זאלט איר נישט זוכן ארויס צו לויפן פון שטוב; אויב די מאמע דארף אייער הילף זאלט איר בלייבן העלפן אייער מאמע.

גייט אביסל שפאצירן מיט'ן באשעפער, רעדט צום אייבערשטן, בעטס דעם אייבערשטן אלעס וואס איר דארפט.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת אחרי ב', כ"ג ניסן, אסרו חג, שנת תשפ"ב לפרט קטן

טייערער ..., ליבערטי

וואויל איז דיר און וואויל איז דיין חלק אז דו ביסט עוסק אין אזא הייליגע ארבעט, דו געבסט ארויס די הערליכע קונטרסים עצתו אמונה יעדע וואך, אזויפיל מענטשן זענען זיך ממש מחי' מיט דעם; זיי ווערן נענטער צום אייבערשטן.

אויך די עצתו אמונה פאר קינדער איז אזוי שיין. זייער אסאך משפחות זאגן מיר אז די קינדער ווארטן יעדן שבת אויף די מעשה, מען לעבט מיט די מעשה א גאנצע וואך, אויך אין חדר און אין בית פיגא דערציילט מען דאס פאר די קינדער. איך בעט דיר זייער, שטארק זיך און שטארק די אנדערע אינגעלייט וואס זיי העלפן דיר, זיי ארבעטן מיט דיר.

מי יתן עס זאל שוין זיין דער מכון עצתו אמונה, עס איז דא אזויפיל ארבעט. איך האף דו ביסט נישט צופרידן מיט דיין ארבעט וואס דו טוסט, דו ווילסט טון מער און מער. ווייל צדיקים זאגן, דאס וואס חכמינו זכרונם לברכה (אבות ד, א): "אֵיזֶהוּ עָשִׁיר, הַשָּׂמֵחַ בְּחֶלְקוֹ", דאס איז נאר געזאגט געווארן בגשמיות, דער וואס איז צופרידן מיט זיין קאר, מיט זיין הויז, מיט זיין פרנסה - דער איז אן עושר, אבער ווען עס קומט ברוחניות - טאר מען נישט זיין צופרידן, מען דארף אלץ וועלן מער און מער.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת אחרי א', י"ב ניסן, שנת תשפ"ב לפרט קטן

מרת ... תחי'

ווען מען טוט פאר'ן רבי'ן טוט מען פאר זיך, ווען מען איז משמש דעם רבי'ן איז מען זיך מתקן. אויף די וועלט זעט מען נישט דאס גרויסקייט פון טון פאר'ן רבי'ן, מען זעט נאר דאס חשיבות פון טון פאר זיך; ווער עס האט א שיינע הויז, א שיינע קאר, א ביזנעס – דער איז חשוב, אויבן איז עפעס אן אנדערע מעשה, אויבן איז דא אנדערע געשעפטן, אויבן קוקט מען ווער עס האט געטון פאר אנדערע, ווער עס האט געטון פאר אידישע קינדער.

מיין מאמע תחי' זאגט מיר כסדר: "זאג פאר דיינע טיטשערס, פאר די מחנכות, 'אין הונדערט יאר ארום ווען מען נישט וויסן און געדענקען וואס פאר א קלייד דו האסט אנגעטון, וואס פאר א שיך האסט געטראגן, קיינער וועט נישט וויסן און געדענקען וואס פאר א קערידזש האסט געהאט, וואס פאר א קאר האסט געדרייווט, אבער איין זאך וועט מען יא געדענקען, דאס וואס דו האסט געטון פאר די קינדער, די ווארעמקייט און ליבשאפט וואס דו האסט געגעבן פאר די קינדער'".

איך האף צום באשעפער אז איר וועט ווייטער טון מיט אונזערע קינדער.

א כשר'ן פרייליכן פסח.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת אחרי ב', כ"ג ניסן, אסרו חג, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

מען פרעגט נישט וואס עס וועט זיין וכו' - צוליב עין הרע, און אזוי אויך איז נישט כדאי איינצוקויפן צוליב עין הרע.

אז דיין ווייב וויל וויסן וכו' - זאל זי דאס נישט מיטטיילן מיט אנדערע, זי קען זיך ארויסדרייען און זאגן מיר רעדן נישט צוליב עין הרע. (ווען די משפחה וועט הערן אז מען וויל נישט רעדן אלס עין הרע - וועלן זיי דאס פארשטיין, זיי וועלן דאס אפילו ארויפקוקן).

אזוי אויך, אז זי וויל יא איינקויפן יעצט - זאל זי דאס מאכן שטיל און איידל.

דער עיקר זאלט איר בעטן אסאך דעם אייבערשטן אז אלעס זאל זיין בנקל ובנחת, אזוי אויך זאלט איר בעטן אז איר זאלט זוכה זיין צו ערליכע קינדער, קינדער צדיקים.