בעזרת ה' יתברך
ערב שבת קודש פרשת וילך-שובה, ד' תשרי, שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
אז דער דאקטער זאגט אז דיין ווייב טאר נישט פאסטן - דארפסטו פרעגן אן ערליכער רב ווי אזוי זיך צו פירן; דער דאקטער איז נישט קיין פוסק, ער קען נישט פסק'נען; מען דארף פרעגן אן ערליכער רב ווי אזוי זיך צו פירן.
א גמר חתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.
בעזרת ה' יתברך
ערב שבת קודש פרשת שופטים, ה' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן
טייערער ... נרו יאיר
איך האב זייער הנאה פון דיין התמדה אין כולל, איך האב אזוי שטארק ארויסגעקוקט אלע יארן, פון ווען מיר האבן געעפנט די ישיבה, 'ווען וועט זיין רייף די צייט צו קענען האבן א כולל להלכה, צו קענען אויפשטעלן דיינים, מורה הוראה'ס?' יעצט שטיי איך אין דער זייט, איך שעפ נחת פון אונזער טייערער כולל.
איך וויל דיר מזרז זיין זאלסט היטן די זמנים; מען קען האבן הצלחה נאר אז מען היט די זמנים, די סדר אין כולל זאל זיין ביי דיר חשוב'ער פון אלעמען.
איך וויל נישט אראפנעמען פונעם געהאלט, אבער אז מען היט נישט די זמנים וועל איך אראפנעמען פונעם געהאלט.
בעזרת ה' יתברך
ערב שבת קודש פרשת שופטים, ה' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער זון הרב ... שליט"א
איך האב זייער הנאה צו זען ווי פלייסיג דו לערנסט אין כולל, איך שיק דיר דא כולל געלט.
איך האב הנאה ווי צוביסלעך קומסטו אריין מיט טעם, מער און מער, אין לערנען הלכה. איך געדענק מיינע ערשטע יארן אין כולל, עס איז מיר נישט געווען גרינג, עס נעמט אביסל צייט ווילאנג מען באקומט א טעם אין הלכה.
איך וויל דיר שטארקן זאלסט זיך אריינלייגן ראשו ורובו אין גמרא והלכה. לערן יעדן טאג דעם דף גמרא און פרוביר עס צו לערנען מיט תלמידים, ובנוסף לזה לייג זיך אריין אין הלכה; דער רבי האט געוואלט מיר זאלן לערנען הלכה (שיחות הר"ן, סימן כט).
איך האב אסאך נחת פון דיין עבודת ה'; איך און מאמי דאנקען יעדן טאג דעם אייבערשטן אז מיר האבן אזעלכע טייערע קינדער, מתנות פונעם אייבערשטן. מיר דאנקען פאר דיר און דיין ווייב, דיין ווייב איז זייער אן איידעלע, מיר שעפן נאר נחת.
א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.
בעזרת ה' יתברך
ערב שבת קודש פרשת שופטים, ה' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער הרב ... שליט"א, חבר כולל היכל הקודש
איך געב דיר טויזנט דאלער פאר חודש אב, איך בין זייער צופרידן פון דיין התמדת התורה און פון דיין זיין ערנסט מיט די זמנים.
איך וויל דיר בעטן, יעצט ווען דו ענדיגסט לערנען הלכות מקוואות, זאלסטו זיך צאמנעמען און זיך פארהערן, אזוי וועסטו האבן א שטופ צו גיין צו א פרישע מקצוע.
זיי מחזק דיין חברותא זאל אויך קומען אין צייט, היטן זמנים איז זייער וויכטיג; נאר אז מען היט די זמנים קען מען מצליח זיין.
בעזרת ה' יתברך
יום ה' פרשת שופטים, ד' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד הרב ר' ... שליט"א, דומ"ץ דקהילתינו הקדושה
זה היום עשה ה' נגילה ונשמחה בו אז מיר זענען זוכה צו דעם טאג וואס די קהילה נעמט אויף א דיין וואס וועט מדריך זיין די קהילה, פסק'ענען שאלות און ענטפערן דבר ה' זו הלכה.
דער אייבערשטער זאל העלפן עס זאל זיין ביי דיר וואס שטייט ביי דוד המלך (שמואל א' יח, יד): "וַיְהִי דָוִד לְכָל דְּרָכָו מַשְׂכִּיל וַה' עִמּוֹ", ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סנהדרין צג:): "שהלכה כמותו"; זאלסט האבן סייעתא דשמיא אין אלע דיינע וועגן.
פון דיין ראש ישיבה.
בעזרת ה' יתברך
יום א' פרשת מטות-מסעי, כ"ד תמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
איסור יחוד ביי א פעטער מיט א ניס איז גארנישט אנדערש ווי ביי א פרעמדע; דו טארסט נישט זיין מיט דיין ניס אליין. פון די דריי יאר הייבט זיך אן איסור יחוד, מענטשן ווייסן נישט, מען כאפט זיך נישט, מען לאזט איבער די קינדער ביי ברידער און שוועסטער; מען איז עובר אויף איסור יחוד.
אזוי אויך ביי א נעפיו מיט א מומע איז אויך דא איסור יחוד; פון די ניין יאר טאר מען נישט זיין מיט א מומע אליין אין א הויז, הגם עס זענען דא וואס זאגן אז עס איז נישטא קיין איסור יחוד ביי א נעפיו מיט א מומע (עיין רבינו ירוחם נתיב כ"ג חלק א', קצב-א'; ועוד), אבער מיר זענען נישט מקיל נאר אויב עס איז א גרויסער שעת הדחק און מען באקומט א היתר פון א רב.
געב זיך זייער אכטונג נישט עובר צו זיין אויף איסור יחוד, לויט רוב פוסקים איז איסור יחוד אן איסור דאורייתא (טור אבן העזר סימן כב, ועוד ראשונים); מענטשן קענען נישט די הלכות, מען ווייסט נישט ווי הארב דאס איז.
עס ווערט געברענגט א שרעק פון א מעשה (קונטרס שביבי לב להרב הגאון רבי אליהו לפיאן זכרונו לברכה, אות קכד) וואס האט פאסירט מיט די טאכטער פונעם הייליגן צדיק רבי יעקב זכר צדיק לברכה, דער רב פון שטאט ליסא, דער מחבר פונעם ספר נתיבות המשפט. נאך זיין פטירה האט זיין ווייב די אלמנה געדארפט איינרישן זיין טאכטער צו חתונה האבן, זי איז געפארן מיט א גוי איינקויפן אלעס פאר די טאכטער'ס חתונה, דער גוי דער בעל עגלה האט זיך בארעכנט אינמיטן וועג אז ער גייט זיי אויסנארן, ער האט זיי גענומען צו זיך אהיים, די מאמע מיט די כלה זענען אנגעקומען צום גוי אין שטוב, דער גוי האט גערופן זיינע חברים, זיי האבן צוגענומען די גאנצע געלט פון די מאמע און זיי האבן געוואלט פארברענען די מאמע מיט די כלה. זיי האבן אנגעצינדן די אויוון און זיי האבן שוין געוואלט אריינווארפן די מאמע מיט די כלה אין אויוון, פלוצלונג איז אנגעקומען דארט א דייטשער אפיציר און די רוצחים זענען אנטלאפן, דער אפיציר האט אויפגעבינדן די מאמע מיט די כלה, זיי צוריק געגעבן די געלט און זיי אהיים געטראגן.
ביינאכט חלומ'ט זיך די כלה ווי איר טאטע דער הייליגער צדיק קומט איר אין חלום און זאגט איר: "ווען איך האב זיך דערוויסט אז איר זענט אין א צרה בין איך ארויף אין זייער א הויכע פלאץ אין הימל, איך האב געבעטן מען זאל רחמנות האבן אויף ענק, האט מען געענטפערט אז מען קען נישט רחמנות האבן אויף ענק ווייל איר האט עובר געווען אויף איסור יחוד מיט דעם גוי, האב איך געבעטן מען זאל רחמנות האבן אויף ענק בזכות די תורה וואס איך האב געלערנט, בזכות דער ספר נתיבות המשפט וואס איך האב מחבר געווען, האט מען ענק באפרייט; געב אכטונג אויף דעם, איר זאלט נישט נכשל ווערן אין איסור יחוד". די כלה האט דאס פארציילט פאר די ראשי קהילה און זיי האבן דאס פארשריבן, מען זאל געדענקען די מעשה, כדי מען זאל זיך אכטונג געבן פון דעם איסור.
בנוגע דאס וואס די מלכות הרשעה שלעפט דיר צו קומען ביי זייער טריפה'נע מיליטער; נעם די עצה פון רבי'ן, דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן כד; ועיין ליקוטי הלכות נפילת אפים, הלכה ד' אות ה): "עַל כֵּן צָרִיךְ לְהַכְרִיחַ אֶת עַצְמוֹ בְּכֹחַ גָּדוֹל לִהְיוֹת בְּשִׂמְחָה תָּמִיד, וּלְשַׂמֵּחַ אֶת עַצְמוֹ בְּכָל אֲשֶׁר יוּכַל וַאֲפִילּוּ בְּמִלֵּי דִּשְׁטוּתָא", מען קען נישט זיין פרייליך נאר אז מען מאכט זיך נאריש, דורך מילתא דשטותא; אז דו וועסט פאלגן דעם רבי'ן, דו וועסט זיך נאריש מאכן - וועסטו פטור ווערן פון זייער טריפה'נע מיליטער, דו וועסט זוכה זיין צו זיין פרייליך, ודי למבין.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום א' פרשת מטות-מסעי, כ"ד תמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר, קרית ברסלב
וואס איז בכלל דיין שאלה? נאך חצות טאר מען נישט דאווענען קיין שחרית - ווילסטו מאכן א מנין אין בית המדרש קעגן די הלכה?! בשום אין פנים ואופן, איך בין נישט מסכים אז ביי אונז אין די קהילה זאל מען מאכן א מנין נאך חצות, גיין קעגן די הלכה.
א חרפה און בושה, מען דריידט זיך און מען פריידט זיך, מען האט צייט צו דאווענען פאר חצות, מיט דעם אלעם דריידט מען זיך ארום, מען רייכערט צוגרעטלעך, מען איז מבטל די מצוה פון דאווענען.
ביי אונז אין שול קען מען נישט דאווענען נאך חצות.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת פנחס, י"ח תמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן
מרת ... תחי'
איך האב ערהאלטן אייער בריוו.
אין די טעג וכו' דארף מען זייער אכטונג געבן צו היטן די הרחקות; אז מען היט די הרחקות האט מען געזונטע קינדער און אויב חס ושלום מען היט נישט די הרחקות האט מען שרעקליכע צרות, נאך אויף די וועלט.
בנוגע זינגען אין די טעג; אין די טעג דארף מען אכטונג געבן נישט צו זינגען ווען דער מאן הערט. אויב איז עס אן עת הצורך, מען דארף איינשלעפן דאס קינד און דער מאן האט נישט וואו צו גיין - דעמאלט קען מען מקיל זיין, אבער סתם אזוי - טאר מען נישט זינגען אין זיין געגנווארט.
דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ד' פרשת אחרי קדושים, ט' אייר, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
איך האב מעיין געווען אין די תשובה וואס דו האסט געשריבן אויפ'ן כשרות פון די פילטער וואס די וואסער בלייבט אין מקוה; דו ווייזט אויף אז זוחלין איז נאר ווען עס גייט ארויס, און אפילו מען וועט זאגן אז זוחלין איז אויך אינעם פלאץ אליינס, איז אבער דא אנדערש, ווייל עס איז פונעם עלעקטערישן כח וכו'.
איך האב זייער הנאה געהאט צו זען ווי שיין דו האסט מברר געווען די הלכה אזוי קלאר. אויב איך קען בעטן זאלסט מיר שיקן אלע דיינע חידושים; איך האב זייער הנאה צו זען ווי דו בויסט א תשובה פון אנהייב, פון די גמרא, ראשונים און אחרונים, ביז הלכה למעשה.
אגב, מוהרא"ש האט מיר כמה פעמים געזאגט איך זאל יעדן טאג לערנען לכל הפחות דריי תשובות פון ספרי שאלות ותשובות, ווייל דאס שארפט אויס די מח.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת אחרי קדושים, ח' אייר, שנת תשפ"א לפרט קטן
מרת ... תחי'
איך האב ערהאלטן אייער בריוו.
איך קען נישט גלייבן אז אייערע קינדער פירן זיך נישט לויט די הלכה, זיי האלטן נישט קיין הלכות ווען זיי זענען צווישן מענטשן. איך האב געהערט אז חדשים מקרוב באו, לא שערום אבותיכם, וואס לערנען מיט חתנים אז ברבים דארף מען נישט האלטן קיין הרחקות רחמנא לצלן, רחמנא לשיזבן.
איר זאלט נישט טראכטן אז מיר לערנען אזוי, מיר לערנען נאר וואס די הייליגע שלחן ערוך זאגט.
בעטס דעם אייבערשטן אז אייערע קינדער זאלן זיין ערליכע אידן, די תפילות פון עלטערן זענען זייער שטארק; ווען עלטערן וואלטן געוויסט וואס זייערע תפילות טוען אויף, וואלטן זיי זייער אסאך געבעטן פאר די קינדער און קינד'ס קינדער זיי זאלן זיין ערליכע אידן.
דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
אייר, שנת תשפ"א לפרט קטן
א מתנה פאר מרת ... תחי'
זעט צו לערנען אסאך דעם ספר אז איר זאלט זיין קלאר מיט די הלכות, אזוי וועט איר קענען בויען אן ערליכע שטוב; די שכינה הקדושה וועט רוען ביי אייך.
פון דער ראש ישיבה
בעזרת ה' יתברך
אייר, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
זע צו לערנען און חזר'ן די הלכות, עס זאל זיין פאר דיר קלאר; אזוי וועסטו קענען פירן אן ערליכע אידישע שטוב.
בעזרת ה' יתברך
יום ד' פרשת טהרה, ב' אייר, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
א גרויסן יישר כח פאר'ן דאווענען פאר מיר; איך וויל דיר בעטן זאלסט ווייטער מתפלל זיין פאר מיר, איך זאל קענען ממשיך זיין מיט'ן משמש זיין דעם רבי'ן מיט די ישיבה און אזוי ווייטער.
בנוגע נעמען לייסענס; איך פארשטיי נישט וואס דיין שאלה איז, וואס זאל זיין דער פראבלעם? נעם ארויס לייסענס צו דרייוון, אזוי וועסטו קענען גיין און קומען, נישט זיין אנגעהאנגען אין אנדערע; דו וועסט קענען גיין התבודדדות.
אויף דיין פראגע 'ווי אזוי קען מען זיין אפגעהיטן אין די טעג וואס מען דארף האלטן הלכות וכו'?' אז מען לעבט ווי די תורה זאגט, אן קיין חומרות און אן קיין פרישות - קען מען זיין אפגעהיטן אין אלע טעג און אין אלע צייטן. אז מען מאכט זיך אן אייגענע תורה - דעמאלט פאלט מען אראפ, אבער אז מען גייט אין די וועג פון די תורה, מען לעבט ווי די תורה זאגט - דעמאלט קען מען זיין אפגעהיטן אין אלע צייטן.
בנוגע גיין צו א מכון וואס זיי זאגן וואס איז גוט פאר'ן מענטש, מיט וואס מען זאל זיך באשעפטיגן; ביי מיר איז דאס א געלעכטער, דאס איז זיכער אז דער מכון מאכט געלט, זיי האבן פרנסה. די אלע וואס גייען און רעדן ווי אזוי צו מאכן פרנסה און ווי אזוי מען האט פרנסה - די האבן פרנסה, די זענען גוט פאר זיך. פרנסה געבט דער אייבערשטער; בעט דעם אייבערשטן זאלסט טרעפן א מלאכה קלה ונקיה, זאג נאך א קאפיטל תהילים; וועסטו אנקומען צו טרעפן דיין פרנסה.
געלט קומט פונעם אייבערשטן; מען קען האבן א גוטע פרנסה און מען האט גארנישט אין מויל צו נעמען, ווידעראום קען מען האבן א שוואכע פרנסה און עס גיסט זיך גרויס שפע. אזוי ווי דער הייליגער תנא רבי מאיר זאגט (קידושין פב:): "לְעוֹלָם יְלַמֵּד אָדָם אֶת בְּנוֹ אֻמָּנוּת נְקִיָּה וְקַלָּה, וִיבַקֵּשׁ רַחֲמִים לְמִי שֶׁהָעשֶׁר וְהַנְּכָסִים שֶׁלּוֹ", נאכן זיך לערנען א גרינגע ריינע פרנסה זאל מען בעטן דעם אייבערשטן מען זאל האבן הצלחה, "שֶׁאֵין עֲנִיּוּת מִן הָאֻמָּנוּת", מען ווערט נישט ארעם פון ארבעט, "וְאֵין עֲשִׁירוּת מִן הָאֻמָּנוּת", און מען ווערט נישט רייך פון ארבעט, "אֶלָּא לְמִי שֶׁהָעשֶׁר שֶׁלּוֹ", עשירות קומט פונעם אייבערשטן, אזוי ווי עס שטייט (חגי ב, ח): "לִי הַכֶּסֶף וְלִי הַזָּהָב נְאֻם ה' צְבָאוֹת".
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת צו, ט' ניסן, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב
דו ווייסט זיכער אז מוהרא"ש זכותו יגן עלינו האט אלע יארן געזאגט אין יבנאל מען זאל נישט עסן קיין קטניות אום פסח; מוהרא"ש פלעגט זאגן פאר אונזערע ספרד'ישע ברודער זיי זאלן בשום אין פנים ואופן נישט עסן קטניות, ער פלעגט זאגן: "וואס וועט זיין אז מען וועט נישט עסן קיין רייז די זיבן טעג?"
דאס האט מוהרא"ש געזאגט אפילו פאר יבנאל וואס רוב מנין ובנין זענען ספרד'ישע אידן, זיכער דו וואס דו געהערסט צו אונזער קהלה אין קרית ברסלב, איז נישט שייך צו זאגן דו מעגסט עסן קטניות. דו עסט נישט קטניות אלס מנהג, עס איז נישט אזוי, ביי דיר איז דאס אויך אן הלכה, עס איז אסור. דו ביסט א חלק פון די קהילה, דארפסטו זיך פירן מיט אלע הלכות אזוי ווי דער רמ"א פסקנ'ט.
א גרויסן יישר כח פאר'ן מיר העלפן נעמען איינע פון מיינע קינדער אז מיין ווייב זאל זיך קענען אפרוען און קומען צו אירע כוחות.
איך וועל אם ירצה ה' היינט נאכט שוין ארויסקומען אויף יום טוב פסח זיין אין שטעטל.
בעזרת ה' יתברך
יום א' פרשת ויקרא, ראש חודש ניסן, שנת תשפ"א לפרט קטן
מרת ... תחי'
איך האב ערהאלטן אייער בריוו.
ווען מען שלאפט בייטאג דארף מען זיך אפגיסן די הענט; דאס דארף נישט זיין ביים בעט, אבער מען דארף זיך וואשן מיט א כלי יעדע האנט דריי מאל.
דאס איז ווען מען שלאפט בייטאג, אבער ביינאכט דארף מען זייער אכטונג געבן זיך נישט אראפצולייגן נאר אז מען גרייט זיך אן נעגל וואסער, כדי מען זאל זיך קענען אפגיסן גלייך ווען מען שטייט אויף און חס ושלום אראפגיין פון בעט מיט טמא'נע הענט.
וואויל איז די וואס זענען שטארק נזהר אין נעגל וואסער, בפרט אידישע פרויען; וועלן זיי ברענגען קדושה וטהרה אין שטוב.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת ויקרא, ב' ניסן, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד אנשי שלומינו, תושבי קרית ברסלב, ה' עליהם יחיו
היינט וועט זיין א שיעור כללי פונעם דיין שליט"א, איך וויל אז יעדער איינער אן אויסנאם זאל קומען צום שיעור.
אך און וויי אז מען גייט צו צום יום טוב אן וויסן די הלכות; חכמינו זכרונם לברכה זאגן (אבות ב, ה): "וְלֹא עַם הָאָרֶץ חָסִיד"; ווי קען מען אריינברענגען דעם יום טוב אן לערנען די הלכות?!
נאכן שיעור וועט מען קענען פארקויפן די חמץ ביים דיין שליט"א.
אויך זאל מען שטיצן אנשי שלומינו; האברך היקר ... האט יעצט געעפנט די גראסערי אין שטעטל, זאל מען איינקויפן ביי אים.
דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ה' פרשת ויקהל-פקודי, כ"ז אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר, גבאי קרית ברסלב
איך שרייב דיר די הלכות וואס איז די יאר אנדערש; דו ביסט דאך גבאי, זאלסטו וויסן ווי אזוי צו פירן דעם בית המדרש.
שבת הגדול די יאר געפאלט ערב פסח פרשת צו; די יאר איז אביסל אנדערש. צום ביישפיל, די יוצרות לשבת הגדול זאגט מען א וואך פריער כדי מען זאל וויסן די הלכות, אבער מען זאגט דאס אנדערש ווי אלע יארן, מען זאגט די יוצרות נאך שמונה עשרה, נאך קדיש תתקבל.
אזוי אויך די דרשת שבת הגדול זאגט מען פרשת ויקרא, די וואך פאר ערב פסח, ווייל מען דארף דאך וויסן ווי אזוי אריין צו ברענגען דעם פסח, ווי אזוי מען כשר'ט און ווי אזוי מען איז בודק חמץ.
מוצאי שבת זאגט מען "ויהי נועם" און "ואתה קדוש" אזוי ווי אלע יארן, וויבאלד עס איז נאך דא א גאנצע וואכעדיגע וואך, ערב שבת איז דאך נישט קיין יום טוב ווייל שבת איז ערב פסח. מען מאכט קידוש לבנה, אויך עסט מען מלוה מלכה אזוי ווי א געווענליכע יאר.
תענית בכורים מאכט מען די יאר דאנערשטאג; אלע בכורים אדער די וואס האבן קינדער בכורים מאכן דעם סיום שוין דאנערשטאג, ווייל ערב שבת פאסט מען נישט.
בדיקת חמץ מאכט מען ליל שישי - דאנערשטאג ביינאכט; מען איז בודק חמץ אזוי ווי אלע יארן, מען מאכט די ברכה און נאכן ענדיגן בודק חמץ זיין זאגט מען כל חמירא וכו'. פרייטאג אינדערפרי פירט מען זיך אזוי ווי אלע יארן ערב פסח, מען פארברענט די חמץ, מען לאזט נישט איבער קיין חמץ; נאר לחם משנה פאר די שבת'דיגע סעודות, מען דארף אכטונג געבן דאס צו לייגן אין אן אפגעהיטענע פלאץ.
שבת אינדערפרי דאווענט מען ותיקין - זעקס דרייסיג, ווייל מען דארף נאך קענען אהיימגיין מאכן די סעודה; עסן די שבת'דיגע סעודה, די חמץ, פאר סוף זמן אכילת חמץ, וואס געפאלט די יאר צען דרייסיג. מען דאווענט נישט לאנג, מען ליינט נישט לאנג; די הפטרה זאגט מען "וערבה".
עס זענען דא וואס פירן זיך אויך די יאר ווען ערב פסח געפאלט אין שבת - צו עסן שלש סעודות, זיי צעטיילן די סעודה אינדערפרי. הגם דער מחבר פסק'נט (אורח חיים סימן תמד, סעיף א) אז מען איז נישט יוצא די דריטע סעודה נאר נאך מנחה גדולה, אין א יאר וואס ערב פסח געפאלט אום שבת קען מען שוין נישט עסן נאכמיטאג קיין חמץ, זאגט דער רמ"א מען זאל עסן פירות, דאך זענען דא שיטות וואס זאגן אז מען קען יא יוצא זיין די דריטע סעודה אינדערפרי, אזוי פסק'נט דער מגן אברהם (שם, סעיף קטן א).
אנדערע פירן זיך אז מען צעטיילט נישט די סעודה; מוהרא"ש האט זיך געפירט צו עסן די דריטע סעודה מיט פירות און קוגל. מוהרא"ש שרייבט: "וְזוֹ הַשַּׁבָּת הַיְחִידָה שֶׁאֵין אוֹכְלִין סְעוּדָה שְׁלִישִׁית", דאס איז די איינציגסטע יאר וואס מען עסט נישט קיין דריטע סעודה שבת, "אֶלָּא פֵּירוֹת אוֹ פַּשְׁטִידָא מִתַּפּוּחֵי אֲדָמָה", מען עסט פרוכט און קארטאפל קוגל, "וְהוּא עַל פִּי זוֹהַר שֶׁאָמַר רֶבִּי שִׁמְעוֹן בַּר יוֹחָאִי שֶׁמִיָּמָיו לֹא בִּטֵּל סְעוּדָה שְׁלִישִׁית", דאס איז געבויט אויף די הייליגע ווערטער וואס שטייט אין זוהר הקדוש (פרשת אמור, צה.), אז רבי שמעון בן יוחאי האט זיין גאנצע לעבן געגעסן יעדע וואך דריי סעודת שבת, "אֶלָּא בְּעֶרֶב פֶּסַח שֶׁחָל לִהְיוֹת בְּשַׁבָּת", אויסער ווען עס איז אויסגעפאלן ערב פסח אום שבת, "שֶׁאָז לֹא נוֹטְלִים לֶחֶם מִשְׁנֶה כִּי אָסוּר לֶאֱכֹל חָמֵץ כְּבָר, שֶׁהוּא אַחַר הַזְּמַן וְאָסוּר לֶאֱכֹל מַצָה קוֹדֵם לֵיל פֶּסַח", וואס דעמאלט טאר מען נישט עסן קיין סעודה מיט לחם משנה; חמץ טאר מען נישט עסן ווייל עס איז שוין נאכן זמן און מצה טאר מען אויך נישט עסן דעמאלט.
שבת נאכמיטאג דאווענט מען מנחה, מען זיצט אינאיינעם און מען זיגט די זמירות פון שלש סעודות און מען זאגט דברי תורה, אזוי ווי יעדן שבת.
דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן שוין זוכה זיין צו (פסחים קטז:): "וְנֹאכַל שָׁם מִן הַזְּבָחִים וּמִן הַפְּסָחִים"; און צו (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.
בעזרת ה' יתברך
יום ה' פרשת ויקהל-פקודי, כ"ז אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר, קרית ברסלב
זיי מודיע פאר אלע אינגעלייט אז עס וועט זיין א שיעור כללי פונעם דיין שליט"א אין הלכות פסח זונטאג נאכט אום אכט אזייגער אין בית המדרש אין שטעטל, אלע זאלן קומען צום שיעור; מען זאל דאס נעמען זייער ערנסט כדי מען זאל קענען אריינברענגען דעם יום טוב פסח אזוי ווי עס דארף צו זיין.
אויך וועט דער דיין ארויסקומען נענטער צום יום טוב פסח, מען וועט קענען פארקויפן די חמץ.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן
חשוב'ע כלה ... תחי'
מזל טוב פאר אייער חתונה; דער אייבערשטער זאל העלפן עס זאל זיין צווישן אייך נאר אהבה ואחוה, שלום וריעות.
דעם ספר געב איך פאר אלע תלמידים ותלמידות; דער ספר "לכל זמן" איז זייער א וויכטיגע ספר, די הלכות זענען געשריבן זייער קלאר.
מען דארף דאס חזר'ן גאר אסאך מאל מען זאל קענען די הלכות אויסנווייניג צו קענען פירן א אידישע שטוב און האבן געזונטע קינדער.
בעזרת ה' יתברך
אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער חתן ...
מזל טוב חתן פאר דיין חתונה; דער אייבערשטער זאל העלפן עס זאל ארויסקומען פון דיר און דיין כלה ליכטיגע דורות, די שכינה הקדושה זאל זיין שטענדיג צווישן אייך.
דער ספר איז זייער וויכטיג צו לערנען און חזר'ן, מען דארף קענען די הלכות זייער קלאר; חס ושלום נכשל ווערן אין זיי. גיי איבער דעם ספר אן א שיעור מאל, וועסטו וויסן ווי אזוי צו פירן א אידישע שטוב.
איך האב זייער הנאה געהאט פון דיר אין ישיבה, איך האף ווייטער צו זען ביי דיר נאר נחת.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת תרומה, ד' אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן
טייערער חתן ... נרו יאיר
זע צו חזר'ן די הלכות אן א שיעור מאל.
מוהרא"ש פלעגט אלץ נאכזאגן פונעם צדיק רבי אורי סטרעליסקער זכותו יגן עלינו, ער האט גע'חזר'ט די הלכות איבער טויזנט מאל; פלעגט מוהרא"ש זאגן: "איז דאך זיכער אז אונז, פשוט'ע מענטשן, דארפן דאס חזר'ן אן א שיעור מאל".
בעט דעם אייבערשטן דו זאלסט אלץ זיין מקושר צום רבי'ן, דו און דיינע דורות. "דדא ביה כולא ביה", דער וואס לעבט מיט'ן צדיק - האט אלעס, "ודלא דא ביה, מה ביה (נדרים מא.)", דער וואס לעבט נישט מיט צדיקים - האט גארנישט אין לעבן.
זאלסטו דער עיקר בעטן אויף דעם; דו און דיין כלה און דיינע דורות זאלן זיין דבוק צו אמת'ע צדיקים.
דיין ראש ישיבה.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת תרומה, ד' אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן
... תחי'.
איך האב ערהאלטן אייער בריוו.
וואויל איז אייך אז איר זענט אזוי שיין מכבד אייערע עלטערן, איר געבט אכטונג אויף אייער מאמע, איר טוט אלעס פאר איר; אין דעם זכות זאלט איר זוכה זיין צו ערליכע אידישע דורות, בנים ובני בנים עוסקים בתורה ובמצוות.
בנוגע די שאלה אויב מען מעג אויספוצן שבת פאלשע ציין; איר טוט דאס א גאנצע וואך פאר אייער מאמע, איר ווילט וויסן אויב שבת מעג מען דאס טון.
עס איז דא א וועג ווי אזוי מען זאל מעגן אויספיצן די ציין שבת, אבער מען דארף וויסן דאס צו טון זייער פארזיכטיג לויט די הלכות. די ערשטע תנאי דארף זיין, עס מוז זיין א באזונדערע בארשט פאר שבת, מען קען נישט נוצן סתם א בערשטל, עס דארף זיין א ספעציעלע בארשט פאר שבת, אויך זאל די בארשט זיין פון ווייכע האר, פון פלאסטיק. לייגט אריין די ציין אין וואסער, ווען עס ליגט אין די וואסער קען מען דאס אויספיצן און ווען מען ענדיגט דאס אויסצופיצן זאל מען נישט אויסקוועטשן און נישט אויסרייניגן דעם בערשטל.
נישטא קיין ווערטער ארויסצוברענגען דאס גרויסקייט פון קינדער וואס העלפן זייערע עלטערן.
דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום א' פרשת משפטים, כ"ה שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן
מרת ... תחי'
איך האב ערהאלטן אייער בריוו.
שטארקט אייך מיט די הייליגע ארבעט פון צאמנעמען נשות אנשי שלומינו - זיי מחזק זיין; נישטא קיין גרעסערע תענוג ביים אייבערשטן, צו זען ווי מען טוט פאר אנדערע אידן.
דער הייליגער בעל התניא זכותו יגן עלינו האט נאכגעזאגט פון זיין רבי'ן דער הייליגער מגיד פון מעזריטש זכותו יגן עלינו, וואס ער האט דאס געהערט פונעם הייליגן בעל שם טוב זכותו יגן עלינו: "א נשמה קומט אראפ אויף די וועלט און לעבט דא אפ א זיבעציג אכציג יאר - נאר כדי א טובה טון פאר א צווייטן איד"; דאס מיינט צו זאגן "עס לוינט זיך צו לעבן זיבעציג יאר א טובה צו טון פאר א צווייטן", ווען מען שיינט אריין אין א צווייטן אביסל שכל, אביסל דעת; יענער זאל שפירן דעם אייבערשטן - מיט דעם טוט מען יענעם א טובה בזה ובבא.
שטעלט נישט אפ אייער ארבעט פאר קיין שום זאך אויף די וועלט, דאס וועט אייך געבן כח אויף אלעס; איר וועט האבן כח צו די קינדער, כח פאר אייער מאן און פאר אלע אייערע געברויכן. עס איז פארקערט ווי מען טראכט, מענטשן מיינען אז מיט דעם וואס מען איז עוסק אין הפצה - פארלירט מען כח, עס גייט אויפ'ן חשבון פון משפחה, אויפ'ן חשבון פון די קינדער וכו' וכו', מען האלט זיך צוריק פון טון מיט אנדערע ווייל עס מוטשעט אפ. עס איז נישט אמת; ווי מער מען איז מחזק אנדערע אלץ מער כח באקומט מען, ווי מער מען שיינט אריין די זיסע עצות פון רבי'ן אין אנדערע - אלץ מער האט מען כח פאר די אייגענע לעבן.
נעמט ווייטער צוזאם פרויען און זייט זיי מחזק, איר קענט זיי געבן צו הערן שיעורים פון חיזוק, שיעורים פון אמונה, שיעורים פון שלום בית, טאנצט מיט זיי און שפילט מיט זיי; דאס איז זייער א גרויסע מצוה, ווייל פרויען דארפן דאס מערסטע חיזוק צו קענען אנגיין מיט זייער ארבעט אין שטוב.
אויף אייער פראגע וואס מען טוט מיט קינדער וואס שפילן זיך מיט משפחה - אינגלעך און מיידלעך; דאס איז נישט גוט, מען דארף זיי מחנך זיין זיי זאלן וויסן אז אינגלעך שפילן זיך מיט אינגלעך און מיידלעך שפילן זיך מיט מיידלעך, ווען זיי זענען נאך יונג דארף מען שוין אכטונג געבן אויף דעם.
מען דארף עס אבער טון מיט חכמה, נישט מיט געוואלד; זאגט זיי די ווערטער: "גרויסע קינדער שפילן זיך נישט אינגלעך מיט מיידלעך, גרויסע קינדער שפילן זיך אינגלעך מיט אינגלעך און מיידלעך מיט מיידלעך"; מען זאגט עס נאכאמאל און נאכאמאל ביז עס גייט אריין אין זיי. די קינדער וועלן נישט גלייך אפלאזן דער געוואוינהייט, בפרט ווען זיי זענען שוין באפריינדעט, אבער מען טאר נישט מיד ווערן, נאר נאכאמאל זאגן: "דו ביסט שוין אזוי גרויס, דו ביסט שוין נישט קיין בעבי; גרויסע קינדער שפילן נישט אזוי וכו' וכו'".
אויף אייער פראגע וואס צו טון מיט די חברט'עס וואס שפעטן וכו'; וואס וואלט איר געטון מיט א חבר'טע וואס וויל אייך אוועק נעמען אייערע קינדער, איר וואלט גערעדט מיט איר? וואס וואלט איר געטון ווען אייער חבר'טע וויל אייך צונעמען אייער מאן, וואלט איר געענטפערט ווען זי רופט אייך פרעגן אייערע שאלות?! א נארמאלע פרוי וואלט נישט געהאט צו טון מיט שכנים און חבר'טעס וואס ווילן אוועקנעמען איר מאן און קינדער וכו' וכו'; אזוי דארף מען קוקן אויף די וואס מאכן חוזק פון רבי'ן, אויף די וואס שפעטן פון היכל הקודש; וואס געבט אונז דער רבי? וואס געבט אונז דער צדיק? ער געבט אונז לעבן. מיט זיין כח, מיט זיין שכל - קען איך האבן קינדער, מיט זיינע עצות קען איך זיך אן עצה געבן, קען מען לעבן מאן און ווייב. אן דעם צדיק בין איך א געשטארבענער, אן דעם צדיק בין איך נישטא; אזוי ווי איך וואלט זיך געהיטן פון איינעם וואס וויל מיר אוועקנעמען מיין שטוב, אזוי דארף איך זיך היטן פון לצים, נישט האבן מיט זיי.
אויף אייער פראגע אויב מען דארף אין די טעג וכו'; איר זענט נישט דער ערשטער וואס זאגט אז עס איז שווער וכו', אנדערע זאגן אויך עס איז שווער וכו', אבער זייט מיר מוחל איך פארשטיי נישט וואס איז שווער; אין די טעג דארף מען גיין אזוי וכו'.
בנוגע פארן קיין יבנאל וכו'; אודאי זאלט איר גיין אין מ. מלכה, איר וועט זען גרויסע ישועות. מוהרא"ש האט צוגעזאגט אז ווער עס וועט גיין אין מ. מלכה וועט זען גרויסע ישועות.
דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום א' פרשת יתרו, י"ח שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר
איך פארשטיי נישט וואס דו האסט מיר געזאגט, וואס הייסט דיין ווייב וויל נישט האלטן הלכות טהרה?
אויב זי האלט נישט די הלכות דארפסטו זיך ווענדן צו א גרויסער רב, דו קענסט נישט נכשל ווערן אין כריתות השם ישמרינו; אויב איז עס נאר קרעכצן וכו', יעדעס מאל עס קומען די צייטן הייבט זי אן קרעכצן און זאגן אז זי גייט נישט, זי מאכט נישט, זי ציילט נישט וכו' וכו', - דאס איז ביי אסאך משפחות, אסאך טוען דאס.
אויב דאס איז די מעשה זאלסטו איר מחזק זיין, זאג איר דאס גרויסע שכר וואס מען קריגט, מען באקומט ליכטיגע קינדער; אויב איז עס מער פון קרעכצן, אויף למעשה, זאלסטו רעדן צו א גרויסער רב.
פארליר זיך נישט, בעט דעם אייבערשטן עס זאל אריינגיין אין איר א ריינקייט, א הייליגקייט; מיט תפילה וועסטו איר טוישן.
בעזרת ה' יתברך
יום א' פרשת בשלח, י"א שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן
מרת ... תחי'
איך האב ערהאלטן אייער בריוו.
בושה איז א גוטע מידה, א שיינע מידה און א אידישע מידה; איינע פון די אידישע סימנים איז זיין שעמעדיג. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (יבמות עט.): דריי סימנים איז דא ביי אידישע קינדער, "רַחֲמָנִים, בַּיְישָׁנִין וְגוֹמְלֵי חֲסָדִים"; אבער וויסן זאלט איר אז עס איז דא צייטן וואס מען דארף אוועקלייגן די בושה און מען דארף זיך באנוצן מיט עזות דקדושה, ווען עס קומט צו פרעגן שאלות טאר מען נישט זיין שעמעדיג, ווען עס קומט צו רעדן צום דיין דארף מען לייגן אלע געפילן אין דער זייט, מען דארף רעדן קלאר און דייטליך, אים דערציילן אלע פרטים. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (אבות ב, ה): "וְלֹא הַבַּיְשָׁן לָמֵד", דער וואס שעמט זיך צו פרעגן - ווייסט נישט ווי אזוי זיך צו פירן; יעדע שאלה וואס מען האט - מוז מען פרעגן אן ערליכן מורה הוראה, נאר אזוי קען מען בויען א אידישע שטוב.
איר שרייבט אז עס איז אייך זייער שווער, איר ענדיגט נישט מיט אייערע שאלות וכו' וכו'; איר האט אראפגעלייגט דעם טעלעפאן מיט'ן דיין און איר קענט נישט ענדיגן וויינען, עס איז אייך אזוי שווער נאכאמאל אנהייבן מיט די הלכות, איר שרייבט אז איר דארפט אפאר ווערטער פון חיזוק איר זאלט זיך קענען שטארקן.
וויסן זאלט איר, א פרוי וואס היט זיך, זי פירט זיך מיט די תורה - וועט זי באקומען זייער אסאך שכר. זי וועט זען שיינע ערליכע דורות, אירע קינדער וועלן זיין געזונט און ערליך. די הייליגע חכמים זאגן זייער שארף אויב מען האלט נישט די הלכות און זיי זאגן צו זייער א גרויסע שכר פאר די וואס האלטן די הלכות.
דער הייליגער תנא רבי שמעון בן יוחאי זאגט (שבועות יח:) ווער עס היט נישט די הלכות: "אֲפִילוּ הַוְיָין לוֹ בָּנִים כִּבְנֵי אַהֲרֹן - מֵתִים", אפילו ער האט קינדער אזוי גרויס ווי די קינדער פון אהרן הכהן - וועלן זיי שטארבן, און רבי יוחנן זאגט, דער וואס היט יא די הלכות: "הַוְיָין לוֹ בָּנִים זְכָרִים", און נישט סתם קינדער, נאר רבי יהושע בן לוי לייגט צו, ער וועט זוכה זיין צו "בָּנִים רְאוּיִין לְהוֹרָאָה", צו קינדער וואס זענען אזוי חשוב, צו קענען פסק'נען שאלות, און אזוי זאגט דער רבי (ספר המידות אות בנים, סימן מד): "כָּל שֶׁאֵינוֹ פּוֹרֵשׁ מֵאִשְׁתּוֹ סָמוּךְ לְוִסְתָּהּ, אֲפִלּוּ הֲוֵי לֵהּ בָּנִים כִּבְנֵי אַהֲרֹן - מֵתִים. וְכָל הַפּוֹרֵשׁ, הַוְיָן לֵהּ בָּנִים זְכָרִים וּרְאוּיִין לְהוֹרָאָה".
וואויל איז דעם וואס רירט זיך נישט אוועק פון די תורה, דער וועט זוכה זיין צו אלעס גוטס.
דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
