בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#37 - געבן צו עסן פאר'ן קינד
קינדער, הדרכות, הלכה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ויצא, ח' כסליו, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, קרית יואל.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


זיי מחזק דיין ווייב; אלע ווייבלעך גייען דאס אריבער, עס איז זיי שווער צו געבן עסן פאר די קינדער, עס איז גרינגער צו געבן באטלעך. זיי איר מחזק זי זאל אנגיין אפילו עס איז שווער, עס איז נאר שווער ווען מען ווייסט נישט דאס ווערד דערפון; ווי מער מען דאנקט דעם אייבערשטן אז מען קען האלטן א געזונט קינד אין די הענט און געבן עסן - אלץ גרינגער ווערט דאס, און פארקערט, ווי נאר מען פארגעסט פונעם אייבערשטן ווערט שווער דאס לעבן, אפילו סתם אטעמען ווערט שווער ווען מען פארגעסט פונעם אייבערשטן.


בנוגע לעבן אינאיינעם ווען מען האט א קינד וואס זייגט; מען קען געבן זייגן פאר דעם וכו', אבער נאכן לעבן אינאיינעם דארף מען ווארטן. ווייל דער זוהר הקדוש ברענגט (ויקרא יט.): "בְּסִפְרָא דְּאָנַח אַשְׁמְדָאי לִשְׁלֹמֹה מַלְכָּא", אשמדאי דער קעניג פון די שדים האט געגעבן פאר שלמה המלך א ספר, דארט שטייט די זאכן ווי אזוי די שדים קענען שעדיגן דעם מענטש, ברענגט דער זוהר הקדוש (שם): "לְבָתַר לָא תָּנִיק לֵיהּ, עַד שַׁעֲתָא חֲדָא, כִּתְרֵין מִילִּין", מען זאל ווארטן אזוי לאנג ווי מען גייט צוויי מיל; דאס איז זעקס און דרייסיג מינוט, "אוֹ חַד מִיל, אִי לָא יַכְלָא בְּגִין צַעֲרָא דְּרַבְיָא, בְּזִמְנָא דְּאִיהוּ בָּכֵי", אויב דאס קינד וויינט איז גענוג צו ווארטן אזוי לאנג ווי עס נעמט צו גיין איין מיל, אכצן מינוט, "וּבְדָא לָא מִסְתָּפֵי מִנָּהּ לְעָלְמִין", אז מען פירט זיך אזוי - דארף מען נישט מורא האבן פון זיי.


דער זוהר הקדש זאגט דארט: "זַכָּאִין אִינּוּן צַדִּיקַיָּיא, דְּקוּדְשָׁא בְּרִיךְ הוּא אוֹלִיף לוֹן רָזִין עֲמִיקִין דִּלְעֵילָּא וְתַתָּא", וואויל זענען די צדיקים, אז דער אייבערשטער לערנט מיט זיי אזוינע טיפע סודות, "וְכֹלָּא בְּגִין אוֹרַיְיתָא", אלעס נאר אינעם זכות וואס זיי לערנען די הייליגע תורה, "דְּהָא אוֹרַיְיתָא, מַאן דְּיִשְׁתָּדַּל בָּהּ", ווייל ווער עס לערנט די הייליגע תורה, "מִתְעַטָּר בְּעִטְרִין דִּשְׁמָא קַדִּישָׁא", ווערט באקרוינט מיט'ן אייבערשטן, "דְּהָא אוֹרַיְיתָא שְׁמָא קַדִּישָׁא הוּא", ווייל די גאנצע תורה איז דאך דער אייבערשטער אליינס, "וּמַאן דְּיִשְׁתָּדַּל בָּהּ, אִתְרְשִׁים וְאִתְעַטָּר בִּשְׁמָא קַדִּישָׁא", ווער עס לערנט די תורה ווערט איינס מיט'ן אייבערשטן, ער ווערט א קרוין פאר'ן אייבערשטן, "וּכְדֵין יָדַע אָרְחִין סְתִימִין, וְרָזִין עֲמִיקִין דִּלְעֵילָּא וְתַתָּא", ער ווייסט אלע סודות וואס טוט זיך אויבן אין הימל און פון אונטן, "וְלָא מִסְתָּפֵי לְעָלְמִין", און ער האט נישט מורא פון קיין שום זאך.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#36 - נעמט נישט גרינג די הלכות, עס איז א שפיל מיט פייער
הלכה, טהרת המשפחה

בעזרת ה' יתברך


                                יום ד' פרשת תולדות, ב' כסליו, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


נעמט נישט גרינג די הלכות, עס איז א שפיל מיט פייער; אויב מען האלט נישט קיין טהרת המשפחה באקומט מען א קלאפ פונעם אייבערשטן, מען באקומט יענע מחלה השם ישמרינו.

#35 - מ'דארף זיך איבער רעדן מיט א גרויסן ערליכן רב
קינדער, רפואה, הלכה

בעזרת ה' יתברך


                                יום ד' פרשת תולדות, ב' כסליו, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


מען קען נישט געבן קיין היתר סתם אזוי, עס איז נישט אזוי פשוט ווי דו מיינסט.


עס ווענדט זיך אין די פרוי; אויב זי זאגט זי קען נישט, זי האט נישט קיין כח וכו' - דעמאלט קען מען איר געבן א היתר. נישט יעדער איינער קען דאס פסק'ענען, דאס דארף דורך גערעדט ווערן מיט א גרויסן ערליכן רב; מען זאל גארנישט פארהוילן פונעם רב, מען זאל אלעס דערציילן, נאר אזוי קען זיין אז מען קען באקומען א היתר וכו'.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#34 - אונזער קהלה איז געבויעט זיך נישט אוועקצורירן פון שלחן ערוך
היכל הקודש, הלכה, לשון הרע, חומרות, מלכות הרשעה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת לך לך, י"א מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד הרבנית ... תליט"א.


איך וויל מקיים זיין וואס די הייליגע תורה זאגט (במדבר לב, כב): "וִהְיִיתֶם נְקִיִּם מֵה' וּמִיִּשְׂרָאֵל".


שוין א יאר צוריק האט מיר געפרעגט אייער ברודער הר"ר ... שליט"א אויב עס איז אמת אז איך לערן מיט מיינע תלמידים זאכן קעגן די תורה, אז מען דארף נישט האלטן קיין הרחקות, איך זאג אז הרחקות איז נאר א חומרא; ער האט מיר געזאגט אז ער האט דאס געהערט פון אייך און איר האט דאס געהערט פון אן עד נאמן ..., דער שווער פון איינער וואס דאווענט ביי מיר אין בית המדרש.


איך האב אים דעמאלט געזאגט אז דאס איז א ליגנט, דאס איז הוצאת שם רע, אזוי ווי עס וועלן מעיד זיין אלע מיינע תלמידים, הונדערטער אינגעלייט וואס האבן געלערנט ביי מיר און לערנען נאך אלץ ביי מיר; אז מען פירט זיך ביי אונז אזוי ווי עס שטייט אין די הייליגע תורה, מען איז מקיים ביי אונז יעדע הלכה אין שלחן ערוך, מיר רירן זיך נישט אוועק פון שלחן ערוך.


יעצט ווען עס איז שוין אריבער א יאר פון די מעשה, הער איך א צווייטע מעשה וואס טוט מיר זייער וויי, און דערפאר שרייב איך אייך. איינער פון מיינע תלמידים האבן געוואלט אריין לייגן זיינע קינדער ביי אייך אין די מוסד (דער אינגערמאן וואלט געוואלט אריין לייגן ביי אונז, אבער זיין ווייב וויל נישט די קינדער זאלן לערנען ביי אונז, זיין ווייב וויל אן אנדערע חינוך; ביי אונז לערנט מען נאר וואס עס פעלט אויס צו וויסן פאר א אידישע מאמע, מען לערנט נישט די וועלטליכע היסטאריע וכו'), האט מען זיך אויסגענומען אז ער קען נאר שיקן די קינדער ביי אייך אויב ער וועט אויפהערן פרעגן זיינע שאלות ביי אונז אין די קהילה, ווייל מיר גייען נישט בדרך התורה.


פאר סתם מענטשן וואס רעדן אויף אונזער קהילה דארף איך נישט ענטפערן און עס אינטערעסירט מיר נישט וואס זיי זאגן, אבער אייך וואס איר פירט אזא חשוב'ע קהילה, איר האט אזויפיל תלמידות כן ירבו, שפיר איך אלץ "וִהְיִיתֶם נְקִיִּם מֵה' וּמִיִּשְׂרָאֵל" אייך צו שרייבן, איר זאלט וויסן אז דאס איז נישט אמת.


חס ושלום אויס צו טראכטן אויף אונזער קהילה אז מיר גייען נישט בדרך התורה; מיר רירן זיך נישט אוועק פון הלכה. מוהרא"ש זכותו יגן עלינו האט אוועק געשטעלט די פרינציפן פון היכל הקודש געבויט אויף רבינו נחמן מברסלב זכותו יגן עלינו, וואס ביי אים איז געווען הלכה די ערשטע זאך, אן קיין פשרות, און אויף הרב הקדוש מסאטמאר זכותו יגן עלינו. ביי אונז אין די קהלה שניידן זיך אלע פרויען די האר; אסאך פרויען ביי אונז זענען נישט אונזערע תלמידות, זיי קומען פון אנדערע חשוב'ע קהילות בישראל. ווען זיי זענען אנגעקומען זענען זיי געקומען מיט די האר השם ישמרינו און נאך א שטיק צייט, נאכן הערן און ליינען ווי שטארק מוהרא"ש פלעגט רעדן פון די הארבקייט פון דעם, שניידן זיי זיך שוין אלע זייערע האר; דאס איז איינע פון די יסודות ביי אונז אין די קהילה.


ביי אונז אין די קהילה רעדט מען קעגן די ערב רב; מוהרא"ש זכותו יגן עלינו פלעגט טאג און נאכט רעדן צו אונז מיר זאלן נישט האבן קיין שום חלק מיט די ערב רב אין ארץ ישראל וואס האבן אויסגע'שמד'ט מיליאנען אידישע קינדער.


מיר זענען אן ערליכע קהילה; מיר האלטן שיטת רבינו תם, מיר עסן נאר פלייש פון די שטרענגסטע קהילות; צניעות איז ביי אונז דאס חשוב'סטע און וויכטיגסטע, מיר ארבעטן זייער שווער אריין צו לייגן אין די פרויען פון אונזער קהילה זיי זאלן ליב האבן צניעות; אסאך פון אונזער קהילה זענען נישט קיין תלמידות פון אונזער חינוך, זיי קומען פון אנדערע בתי חינוך מיט ווייטאג אויף צניעות, דאס איז פון די שווערסטע ארבעט וואס ליגט אויף אונז, צו קענען טוישן זייער בליק אז זיי זאלן ליב האבן די וועג פון די תורה.


עס טוט זייער וויי צו הערן אז מען רעדט אזעלכע לשון הרע'ס, אז מיר זאגן אויף הרחקות אז דאס איז חומרות, חס ושלום אזוינס צו זאגן; דער רבי האט געזאגט (שיחות הר"ן, סימן קפב): "עָלַי אֵין חוֹלְקִים כְּלָל, רַק הֵם חוֹלְקִים עַל מִי שֶׁעָשָׂה כָּךְ, כְּמוֹ שֶׁבּוֹדִים הַחוֹלְקִים עָלָיו, וְעַל אִישׁ כָּזֶה בְּוַדַּאי רָאוּי לַחֲלֹק", אויף מיר קריגן זיי נישט, זיי קריגן אויף איינעם וואס מען זאגט אויף אים די אלע לשון הרע'ס און אויף אים דארף מען קריגן, אויף אזא איינעם קריג איך אויך; דער רבי האט געזאגט: "זֵייא הָאבִּין זִיךְ אוֹיס גִּישְׁנִיצְט אַ מֶענְטְשׁ, אִין קְרִיגְן אוֹיף אִיהם"; אויף אים קריג איך אויך, איך וואלט אויך אנגעזאגט מיינע תלמידים זיי זאלן זיך היטן פון אזא איינער וואס זאגט אז מען דארף נישט האלטן קיין הרחקות, אז דאס איז נאר חומרות.


ווען איך האב דאס געהערט פון אייער ברודער פאר א יאר צוריק האט דאס מיר זייער וויי געטון, איך בין געגאנגען נאכדעם זיך אויסשמועסן מיט'ן אייבערשטן, איך האב געוויינט צום אייבערשטן און אים געזאגט: "דאס רעדט מען אויף מיר, דאס רעדט מען אויף א קהילה וואס איז זיך מוסר נפש צו העלפן אידישע קינדער"; יעצט זע איך אז דער שם רע גייט נאך אלץ אן, ווען עס איז נישט אמת.


מיר לעבן היינט אין אזעלכע שווערע צייטן, יעדער איז צעטומלט, יעדער איינער האט זיינע צרות און יסורים; עס איז שוין געקומען די צייט צו לעבן אינאיינעם אן קיין שנאה, אן קיין פיינטשאפט, יעדער וועט גיין מיט זייערע מסורות און קבלות פון די הייליגע צדיקים פון די פריערדיגע דורות אן קיין פיינטשאפט, ביז מיר וועלן זוכה זיין אז משיח צדקינו וועט אונז אויסלייזן, אמן.

#33 - אז דו קענסט נישט זיין צניעות'דיג, כאטש בעט אויף דעם
תפילה והתבודדות, צניעות, חיזוק פאר מיידלעך, הלכה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' לסדר כי תבוא לאומאן, י"א אלול, שנת תש"פ לפרט קטן


 


... תחי'.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך פארשטיי נישט פארוואס דו ביסט אזוי צעבראכן געווארן פון מיין בריוו; אויב דו קענסט נישט טון וואס איז ריכטיג, דו שפירסט ווי דו ווילסט נישט זיין צניעות'דיג, דו ווילסט טון זאכן וואס איז נישט ריכטיג - דארפסטו נישט ווערן פון דעם צעבראכן, דו קענסט בעטן דעם אייבערשטן זאלסט איין טאג וועלן זיין גוט און וועלן גיין איידל אנגעטון.


בנוגע פארבן די נעגל; איך זאג דיר נאכאמאל: 'נעיל פאליש איז א חציצה, א אידישע פרוי טאר נישט גיין מיט דעם', און אויב דו ווילסט יא לייגן נעיל פאליש זאלסטו כאטש וויסן וואס איז ריכטיג און אויף וואס צו בעטן. זאלסט בעטן דעם אייבערשטן דו זאלסט האבן די שטארקייט דאס נישט צו לייגן.


איך האב רחמנות אויף דיר; דו ווערסט צעריסן, פון איין זייט האסטו דעם רבי'ן, דו ווילסט האבן די לעבן פון רבי'ן, דו ווילסט שפירן א טעם אין לעבן, א פרייליכקייט אין לעבן, אבער פון די אנדערע זייט ווען דו גייסט אהיים און דיין משפחה מאכט חוזק פון צניעות, זיי מאכן אוועק די שיינע אידישע לעבן - ווערסטו אזוי צעריסן אז דו האסט נישט קיין כח זיך צו דערהאלטן.


איך בעט דיר זייער, קלאפ זיך נישט אראפ; אפילו דו פאלסט דורך וכו' וכו' - איז דער אייבערשטער ווייטער מיט דיר, ער האט דיך ליב און ער ווארט דו זאלסט רעדן צו אים און אים בעטן ער זאל שטענדיג זיין מיט דיר.


בנוגע דיין שידוך וכו'; מען ווארט אויף דיר און אויף דיינע עלטערן, ווייל די אנדערע זייט איז גרייט צו גיין ווייטער.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#32 - א קימפעטארן דארף זיך אפרוען
קינדער, הפצה, רפואה, אומאן, הלכה, קאראנע וויירוס

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת כי תצא, ד' אלול, שנת תש"פ לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


מזל טוב פאר די ברית פון אייער ניי געבוירן אינגעלע! דער אייבערשטער זאל העלפן ער זאל וואקסן א צדיק, איר זאלט האב נחת פון אים און פון אלע קינדער אינאיינעם מיט אייער מאן נרו יאיר.


בנוגע וואס איר שרייבט אז איר מאכט יעצט ווייטער הפצה וכו'; יעדע זאך האט זיין צייט, יעצט איז עת ללדת, איר זענט א קימפעטארין, דארפט איר אביסל רוען; איר טארט נישט טון קיין שווערע ארבעט, איר טארט נישט מאכן קיין הפצה, עס איז נישט קיין שפיל.


מען מוז זיך אביסל אפרוען; חכמינו זכרונם לברכה זאגן (מנחות צט:): "בִּטּוּלָהּ שֶׁל תּוֹרָה זֶהוּ יְסוֹדָהּ"; כדי מען זאל האבן כח צו קענען ממשיך זיין מען זאל קענען טון גוטע זאכן - דארף מען זיך אפרוען.


איך בעט אייך, איר קענט נישט יעצט מאכן קיין שום צאמקום פאר פרויען, יעצט דארפט איר רוען; נאך אביסל ווען איר וועט זיין גוט אפגערוט וועט איר קענען ווייטער ממשיך זיין מיט אלע אייערע גוטע מעשים.


בנוגע ווי לאנג מען דארף ווארטן וכו'; דער רמ"א (יורה דעה סימן קצד, סעיף א) ברענגט א מנהג מען זאל ווארטן פערציג טעג נאכן געבוירן א אינגל און אכציג טעג נאכן געבוירן א מיידל וכו', אבער די פוסקים ברענגען (עיין באר היטב שם, סעיף קטן ג) אז מען דארף נישט ווארטן, מען דארף נישט האלטן דעם מנהג.


בנוגע אייער מאן, ער וויל וויסן ווי אזוי צו פארן אויף אומאן פון ארץ ישראל; יעצט דארף מען אכטונג געבן וואו מען קויפט, דורך וואס פאר א עירליין, ווייל די מדינה של גיהנום ווילן נאר אפשטעלן די נסיעות. זיי קריצן מיט די ציין יעדעס יאר, זיי קענען נישט נעמען דאס וואס עס הייבן זיך אויף צענדליגער טויזנטער אידן און פארן קיין אומאן, זיי ווילן דאס נישט צולאזן. היי יאר ווילן זיי דאס אפשטעלן מיט די טענה פון קורונה, דארף מען זיין זייער פארזיכטיג ביי וועם מען קויפט אז מען זאל נישט בלייבן שטעקן און נישט האבן קיין וועג.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#31 - הלכות פון די ניין טעג
בין המצרים, הלכה, תשעה באב

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת דברים, ראש חודש מנחם-אב, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ...


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


בנוגע זיך באדן אין די ניין טעג; מען טאר זיך נישט באדן אין די ניין טעג לשם תענוג - פאר הנאה. אין די טעג דארף מען טרויערן אויפ'ן חורבן בית המקדש; מען באנייט נישט קיין נייע קליידער, מען עסט נישט קיין פלייש - אלעס כדי מיר זאלן געדענקען אז אפעס פעלט אונז, מיר האבן נישט דעם בית המקדש.


די אינגעלייט וואס ארבעטן אין די היצן, זיי שוויצן און עס גייט א גערוך פון זיי, און אזוי אויך בחורים וואס שפרינגען און טאנצן, זיי שוויצן און עס גייט א גערוך וכו', אין אזא פאל מעג מען זיך וואשן און אראפ נעמען די גערוך און שווייס. אפגערעדט פרויען און מיידלעך, זיי מוזן זיך וואשן.

#30 - וואויל איז דעם וואס פירט זיך בתמימות ובפשיטות
חברים, קדושה, גמרא, הלכה, חומרות, תמימות, שבועות, תיקון ליל שבועות

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת בהעלותך, כ' סיון, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיינע טייערע חשוב'ע חברים, תלמידי היכל הקודש ירושלים עיר הקודש, ה' עליהם יחיו.


אן א שיעור גריסן איז צו מיר אנגעקומען פון אייער חבורה אין ירושלים פונעם פארגאנגענעם יום טוב שבועות; מענטשן דערציילן מיר אז מען האט געשפירט אזא ליכטיגקייט שבועות אין אייער חבריא, מען האט מרחוק פארשטאנען דאס וואס דער הייליגער של"ה ברענגט (ספר של"ה, מסכת שבועות), די מעשה נורא פון די חבורה ביים הייליגן בית יוסף זכותו יגן עלינו וואס זיי האבן אלץ זוכה געווען בשעת זיי האבן געזאגט דעם תיקון, שבועות ביינאכט.


איך בעט אייך זייער מיינע טייערע חברים, געבט אכטונג פון פאלשע לימודים; זעט צו לעבן מיט די וועג פון די תורה, בפרט ווען עס רעדט זיך ביי דברים שבינו לבינה - דארט דארף מען זיך זייער היטן פונעם פרומער יצר הרע וואס שטעלט א פנים ווי אן עובד השם און אזוי ווארפט ער אראפ דעם מענטש אין עבירות.


מוהרא"ש פלעגט שטענדיג דערציילן פון דעם צדיק, הרב הקדוש רבי אברהם בן רבי נחמן מטולטשין זכר צדיק לברכה (בעל מחבר ספר "באור הלקוטים"), אז ער פאר זיך איז געווען גענצליך מובדל ומופרש פון די וועלט, מיט דעם אלעם ווען מען פלעגט אים בעטן הדרכות בענינים שבינו לבינה וכו' פלעגט ער שטענדיג זאגן: "קִינְדֶערְלֶעךְ, הִיט אַייךְ פוּן כְּרִיתוּת"; דאס הייסט מען זאל זיך אכטונג געבן צו היטן הלכות טהרה, מען זאל חזר'ן הלכות טהרה צו וויסן נישט נכשל צו ווערן אין קיין שום הלכה, אבער נישט צולייגן קיין שום חומרות ופרישות, נאר ווען מען מעג - מעג מען אלעס וכו'.


עס איז מיר שווער צו שרייבן אין דעם נושא, אויך איז שווער צו פארשטיין פונקטליך וואס יא און וואס נישט וכו', וכו' - אפילו ווער עס הערט די שיעורים. גלייך ווען די גרעניץ וועט זיך עפענען האף איך מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף צו זיין מיט ענק אין ארץ ישראל, איך וועל אייך מדריך זיין ווי אזוי זיך צו פירן, אזוי ווי דער רבי האט געוואלט לויט ווי מוהרא"ש האט אונז געלערנט.


וואויל איז דעם וואס פירט זיך בתמימות ובפשיטות, דער וועט זוכה זיין צו די גרעסטע מדריגה. דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן יב): "וְעִקָּר הַיַּהֲדוּת הוּא רַק לֵילֵךְ בִּתְמִימוּת וּבִפְשִׁיטוּת בְּלִי שׁוּם חָכְמוֹת, וּלְהִסְתַּכֵּל בְּכָל דָּבָר שֶׁעוֹשֶׂה שֶׁיִּהְיֶה שָׁם הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ", דער עיקר פון אידישקייט איז: פאלגן די הייליגע תורה בתמימות ובפשיטות, און פאר מען טוט א זאך זאל מען קוקן צי דאס איז דער רצון פונעם אייבערשטן.


איך בעט אייך זייער איר זאלט לערנען יעדן טאג כאטשיג דעם דף גמרא, דאס וועט אייך העלפן איר זאלט זיך קענען דערהאלטן מיט די שווערע נסיונות; ווי אזוי קענען מיר זיך קריגן מיט'ן יצר הרע? נאר אז מען לערנט די הייליגע תורה - בפרט לימוד גמרא, פארברענט דאס דעם יצר הרע, אזוי ווי דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן ריד): "תַּלְמוּד" גִימַטְרִיָא שֶׁל הַקְלִיפָּה הֲמַחְטַאת אֶת הָאָדָם בִּפְגָם הַבְּרִית שֶׁנִּקְרֵאת "לִילִית", ווען א מענטש לערנט גמרא פארברענט ער די קליפה וואס ווארפט אראפ א מענטש אין פגם הברית; זאלט איר זיך מאכן א שיעור אין גמרא, אפילו מ'פארשטייט נישט די גמרא, דאך זאלט איר זאגן די ווערטער פון די גמרא, דאס וועט העלפן מען זאל זיך קענען קריגן מיט די נסיונות וואס דער יצר הרע שטעלט אונז אונטער און וויל אונז אראפ ווארפן.


א פרייליכן שבת.

#29 - די וויכטיגסטע זאך איז צו לערנען הלכות מיט מיידלעך
חיזוק פאר מיידלעך, חינוך הילדים, הלכה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת במדבר, כ"ו אייר, שנת תש"פ לפרט קטן


מרת ... תחי', לערערין בית פיגא ברסלב.


יישר כח פאר אייער ארבעט.


איך ווייס אז אייער לימוד איז וויכטיגער פון אלעס אנדערש, א רחמנות אויף מיידלעך וואס לערנען אלע חכמות און אלע שפראכן און קענען נישט קיין הלכות; ווי אזוי קען מען זיין א אידישע מאמע, פירן א אידישע שטוב – ווען מען קען נישט הלכות שבת, הלכות בשר בחלב, הלכות יחוד וכו', וכו'?


איך ווארט צו הערן אויב די מיידלעך האלטן מיט און נעמען ערנסט דעם לימוד.

#28 - לערן מיט די פרישע אינגעלייט
כולל, הלכה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת אחרי-קדושים, ה' אייר, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער ... נרו יאיר.


איך וועל דיר זייער מכיר טובה זיין אז דו וועסט נעמען די פרישע אינגעלייט'לעך און לערנען מיט זיי. אז דו האסט א ברירה צו נעמען פאר א חברותא א פרישער אינגערמאן אדער א אינגערמאן וואס האלט שוין אפאר יאר נאך די חתונה, זאלסטו ענדערש נעמען די פרישע אברכים; עס איז זייער וויכטיג אז זיי זאלן נאך אביסל לערנען, די עלטערע וועלן זיך אן עצה געבן וכו'. נעם אינגעלייט'לעך און לערן מיט זיי, פארטאגס און ביינאכט בהתמדה רבה.


איך האב אזא חיות צו זען ווי דער כולל בליהט, עס ווערן נתרבה ספסלי בית המדרש און מען לערנט בהתמדה הלכה; איך בין זיכער אז מוהרא"ש קוקט אראפ פון אויבן אין הימל און שעפט נחת פון אונזער כולל היכל הקודש.


איך בעט דיר זאלסט אנהויבן לערנען מיט די אינגעלייט ווי אזוי מען פסק'נט מראות. מיר גייען מיט די וועג וואס צדיקים האבן געזאגט: "די וועלט זאגט 'אז מען קען נישט ארונטער גיין מען אריבער', אבער מיר זאגן מען זאל גיין 'לכתחילה אריבער'"; אזוי אויך הויב אן 'לכתחילה אריבער', אפילו אנדערע זאגן מען זאל נישט אנהויבן מיט דעם וכו'.

#27 - דער כולל איז מיר א מתנה פונעם אייבערשטן
כולל, מוסדות, הלכה

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת אחרי-קדושים, ב' אייר, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך וויל דיר געבן א גריס פון דיין זון ... נרו יאיר; ער לערנט זייער פלייסיג אין אונזער כולל גמרא און הלכה.


מיר הייבן אן דעם טאג אין כולל צען אזייגער; די ערשטע שיעור איז דער בלאט גמרא, נאכדעם אום עלף אזייגער לערנען זיי יעצט הלכות שבת ביז פיר אזייגער, נאכדעם אום פינף אזייגער לערנען זיי הלכות טהרה.


עס קען זיין אז איך האב א נגיעה און איך קען נישט מעיד זיין אויפ'ן כולל, אבער איך האלט אז דער כולל איז א גרויסער חידוש; די אינגעלייט לערנען זייער פלייסיג, אלע וואס זעען דעם כולל זאגן אז דאס איז א חידוש שבחידושים.


דער כולל איז מיר א מתנה פונעם אייבערשטן; דאס איז ביי מיר די חשוב'סטע זאך פון די קהילה. איך קוק ארויס אויף דעם, אז מיר וועלן זוכה זיין צו האבן דיינים וואס וועלן פסק'ענען שאלות פאר די קהילה.


 

#26 - די קינדער זאלן האבן א גוטע סביבה
חינוך הילדים, חיזוק פאר פרויען, שבת קודש, תעניתים, הלכה, פורים

די קינדער זאלן האבן א גוטע סביבה


בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת תרומה, ב' דראש חודש אדר, שנת תש"פ לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


אז איר זענט געווען אין שפיטאל שבת וכו' און איר האט נישט געקענט צינדן שבת ליכט - הייסט דאס אן אונס, וואס אין אזא פאל דארף מען נישט צולייגן א גאנץ לעבן נאך א ליכט; נאר ווען די פרוי פארגעסט דעמאלט קנס'ט מען איר אז זי דארף צולייגן (עיין משנה ברורה סימן רסג, סיעף קטן ז).


בנוגע זיך פארשטעלן וכו'; זייער אסאך קינדער ווילן זיך פארשטעלן מיט די סארט פארשטעלאכץ וכו', עס איז נישט געפערליך אז זיי זאלן זיך פארשטעלן מיט דעם.


מיידלעך קענען זיך אויך פארשטעלן אבער עס מוז זיין אן איידעלע פארשטעלאכץ בגדרי צניעות.


איך פריי זיך אז איר האט איינגעליידנט משפחת ... נרו יאיר אויף די סעודות פורים, דאס איז דאך דער עיקר מצוה פון פורים - צו פארמערן שלום און אחדות.


פרויען דארפן נישט פאסטן עשרה בטבת, תענית אסתר, שבעה עשר בתמוז און צום גדליה, אבער מענער - פון די בר מצוה דארפן אלע פאסטן אן קיין אויסנאם. דאס אז אייער מאן נרו יאיר פאסט נישט די אלע תעניתים, ער עסט א געהעריגע פרישטאג אין שטוב; איך וועל רעדן צו אים, מן הסתם מיינט ער אז מען דארף נישט פאסטן, ער ווייסט נישט אז דאס איז אן הלכה מפורשת.


בנוגע וואו צו וואוינען וכו'; ווייסט דען א מענטש וואו זיין פלאץ איז? דער עיקר דארף מען קוקן אויף חינוך הבנים והבנות. א איד קען נישט וואוינען וואו אימער, א איד דארף זען אז זיינע קינדער זאלן האבן א גוטע סביבה און א גוטע חינוך, מען דארף אסאך בעטן דעם אייבערשטן מען זאל וואוינען אין א פלאץ וואו מען קען אויפציען ערליכע דורות.


מוהרא"ש האט דערציילט אז ער פלעגט זייער אסאך וויינען צום אייבערשטן, אים בעטן ער זאל אים ווייזן וואו זיין חלק איז אין ארץ ישראל, ביז דער אייבערשטער האט אים געברענגט קיין יבנאל.


שטארקטס אייך ווייטער אויפצוציען די קינדער אזוי ווי מיר האבן געלערנט ביי מוהרא"ש.

#25 - דאס וויכטיגקייט פוּן לערנען הלכוֹת מיט די מיידלעך
חיזוק פאר מיידלעך, סקול, חינוך הילדים, הלכה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וישלח, י"ד כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


יישר כח פאר'ן העלפן די סקול, אייער לימוד איז זייער א חשוב'ע לימוד. איר לערנט הלכה מיט די מיידלעך, דאס איז זייער וויכטיג, ווייל פון אלע לימודים וואס מען לערנט מיט די מיידלעך איז הלכה דאס וויכטיגסטע, דאס נעמט מען מיט נאך די חתונה.


די קליינע מיידלעך גייען גרויס ווערן, זיי וועלן חתונה האבן און זיין מאמע'ס, וועלן זיי דארפן וויסן ווי אזוי מען פירט א אידישע קאך; הלכות בשר בחלב, הלכות תולעים, הלכות שבת און הלכות ברכות. דעריבער איז זייער חשוב אייער פאסטן; בעט איך אייך זייער איר זאלט ווייטער לערנען מיט די קינדער הלכות, זיי זאלן קענען פירן א אידישע שטוב.


 אויך איז וויכטיג צו לערנען הלכות יחוד מיט די מיידלעך, זיי זאלן זיין קלאר פאר זייער לעבן וואס מען מעג און וואס מען טאר נישט.


א גרוס פון אייער טייערער מאן נרו יאיר, ער איז זייער א געטרייער מלמד; איך פערזענליך האב זייער הנאה פון אים, און אלע עלטערן האבן הנאה פון זיין ארבעט.


אין דעם זכות וואס איר לערנט מיט די מיידלעך און ער לערנט מיט די אינגלעך, וועט איר אינאיינעם זען נחת ביי אייערע קינדער.


פון ענקער ראש ישיבה.

#24 - קביעת עתים לתורה
שטעטל, לימוד התורה, הלכה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ויצא, ה' כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן


 


 לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר.


איך פריי זיך זייער צו הערן פון דיר אז דו ביסט קובע עתים לתורה, דו לערנסט פארטאגס אין כולל בוקר הלכות טהרה; טור בית יוסף און שלחן ערוך מיט אלע נושאי כלים. אויך לערנסטו ביינאכט גמרא, דו האלסט מיט דעם דף גמרא וואס מיר לערנען.


איך האף צו קומען באזוכן אין שטעטל לכל הפחות איינמאל א וואך, סיי ענק צו מחזק זיין און סיי איך זאל האבן חיזוק. ווען איך גיי צו אייך אין שטעטל ווער איך זייער איבערגענומען פון אייך, צו זען אזא שיינע חבורה טייערע משפחות וואס לעבן מיט די לימודים וואס מוהרא"ש זכרונו לברכה האט אונז געלערנט – מיט אזא אחדות, מיט אזא ליבשאפט.


א גרוס פון דיין טאכטער; פאריגע וואך דאנערשטאג בין איך געווען אויף א באזוך אין חדר און אין סקול, וואס זאל איך דיר זאגן, מיר האבן זיך נישט וואס צו שעמען פון קיין שום מוסד אין די וועלט.


די קינדער וואקסן אויף על טהרת הקודש, זיי לעבן מיט אמונה. די מיידלעך זענען זייער צניעות'דיג, ממש ווי אזוי מוהרא"ש האט געוואלט.

#23 - וועגן חברים, און פארשידענע הלכות
חברים, חיזוק פאר מיידלעך, הלכה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת חיי שרה, כ"א חשון, שנת תש"פ לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.


דו האסט נישט גוט פארשטאנען וואס מיר האבן גערעדט ביי די שיעור. קודם כל א ראש ישיבה איז נישט קיין חבר, צווייטנס, מען מיינט נישט צו זאגן אז ווען מען ליידט פון אנדערע זאל מען נישט דערציילן פאר חברים, אודאי דארף מען דערציילן, נאר מען האט גערעדט אז אויב מען האט געטון נארישקייטן אינעם עבר איז נישט כדאי דאס צו דערציילן פאר אנדערע, ווייל שפעטער וועט יענער דיר באגראבן מיט דאס וואס מען האט פארציילט, אבער אז איינער רודפ'ט דיר דארפסטו דערציילן.


בנוגע שניידן די נעגל פון די פיס אויף א סדר; דאס וואס מיר זענען מקפיד ווען מען שערט די נעגל נישט צו שערן איינס נאכן צווייטן וכו', דאס איז נאר ווען מען שניידט די נעגל פון די הענט, אבער ווען מען שערט די נעגל פון די פיס דארף מען נישט מקפיד זיין (עיין ספר זכרון חלק ב', סימן לו בשם החזון איש זצ"ל).


בנוגע צי מען מעג עסן נאך קריאת שמע שעל המטה און ברכת המפיל; ענדערש זאלסטו עסן און טרינקען פאר דו ליינסט קריאת שמע, ווייל אזוי איז די הלכה (אורח חיים, סימן רלט, סעיף א) אז מען זאל נישט עסן און טרינקען נאך קריאת שמע, אבער אז דו ווערסט הונגעריג אדער דורשטיג נאכן ליינען קריאת שמע און זאגן המפיל מעגסטו עסן און טרינקען.


בנוגע מאכן די האר שבת; מען טאר נישט מאכן שבת די האר ווייל מען קומט צו רייסן האר. שבת איז שיין פאר א מיידל נישט געמאכטע האר, שיין איז וואס דער אייבערשטער זאגט און וואס די תורה זאגט.


עס איז זייער גוט צו פרעגן יעדע ספק וואס מען האט; חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (נדה כז.) אז רב פפא האט געפרעגט עפעס פון די חברים אין ישיבה און זיי האבן געלאכט, האט רב פפא געזאגט: "אֲפִילוּ כִּי הָא מִילְּתָא לֵימָא אִינִישׁ וְלָא נִשְׁתּוֹק קַמֵּיהּ רַבֵּיהּ", אפילו אזא שאלה זאל מען פרעגן, אפילו אלע לאכן פון דיר, ווייל עס שטייט (משלי ל, לב): "אִם נָבַלְתָּ", אז מען איז זיך מבזה אויף תורה, מען פרעגט יעדע זאך אפילו מען ווערט פארשעמט, "בְהִתְנַשֵּׂא", וועט מען ביים סוף גרויס ווערן, "וְאִם זַמּוֹתָ", אבער אויב איז מען שטיל, מען שעמט זיך צו פרעגן, דעמאלט "יָד לְפֶה", וועט מען נישט וויסן ווי אזוי זיך צו פירן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#22 - בארגן פאר גוים אויף רבית
שאלות, פרנסה, אידיש געלט, הלכה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת חיי שרה, כ"ב חשון, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער תלמיד ... נרו יאיר.


אויף דיין פראגע צי מען מעג בארגן פאר גוים אויף רבית, דיינע חברים רעדן דיר אן זאלסט פארבארגן געלט אויף גרויסע רווחים.


אין שלחן ערוך ווערט גע'פסק'נט (יורה דעה סימן קנט, סעיף א): "וְהָאִדָּנָא מוּתָּר בְּכָל עִנְיָן, לְהַלְווֹת לְעוֹבֵד כּוֹכָבִים", מען מעג פארבארגן אויף רבית פאר גוים.


דו האסט מיר נישט געפרעגט צי דו זאלסט עס טון אדער נישט, האסט מיר געפרעגט די גלאטע הלכה, ענטפער איך דיר וואס די הלכה איז. וואלסטו מיר געפרעגט צי דו זאלסט מאכן די אינוועסטמענט וואלט איך דיר געראטן אז נישט.


דאס בעסטע פאר דיר איז, מאך התבודדות; פרעג דעם אייבערשטן וואס דו האט צו טון.


אין ברסלב האט מען זייער אכטונג געגעבן פון געבן עצות; מען האט קיינמאל נישט געזאגט פאר א צווייטן וואס צו טון. אפילו ווען יענער האט געפרעגט וכו', האט מען זיך אלץ ארויסגעדרייט. עס זענען דא אסאך סיפורים וואס האבן זיך אפגעשפילט ביים רבי'ן און ביי רבי נתן, אז מען האט קיינמאל נישט פאר יענעם טו יא, טו נישט; מען האט נאר מרמז געווען וכו', און בעיקר נאר געשטופט צו גיין צום אייבערשטן.


בעט איך דיר זייער מיין הארציגער ליבער ברודער, פרעג דעם אייבערשטן צי דו זאלסט מאכן דעם עסק; שמועס מיט אים אויס אלע צדדים וועסטו זוכה זיין צו וויסן ווי אזוי זיך צו פירן.


איך דאנק דיר פאר'ן העלפן די ישיבה חודש'ליך אזוי געטריי.


 

#21 - דארפסט זיך באפלייסן אין הלכה
הפצה, זיכוי הרבים, הלכה

בעזרת ה' יתברך


חורף, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


איך פריי זיך זייער אז דו לערנסט הלכה; ביים הייליגן רבי'ן איז געווען לימוד הלכה א יסוד היסודות. דער רבי האט אונז באפוילן צו לערנען הלכה יעדן טאג (שיחות הר"ן, סימן כט).


דערפאר פריי איך זיך זייער אז דו לערנסט פלייסיג הלכה, דו ביסט א חלק פון די בחורים וואס לערנען הלכה – הלכות שבת.


דיין זיידע הרב הגאון רבי ... זכרונו לברכה האט זיין גאנץ לעבן געלערנט הלכה בכלל און הלכות שבת בפרט, אין וואס ער האט זיך אויסגעצייכנט. ער האט געקענט יעדע מגן אברהם און פרי מגדים בעל פה, איז דאך זיכער אז דו וואס דו טראגסט זיין נאמען, דו הייסט נאך דיין זיידע – דארפסטו זיך באפלייסן אין הלכה.


איך האב פון דיר גרויס נחת, פון דיין התנהגות; בעט איך דיר זאלסט מקרב זיין אלע בחורים אין ישיבה, בפרט די פרישע מקורבים, פרישע תלמידים; זיי דארף מען זייער מקרב זיין און מחזק זיין, דאס איז די גרעסטע הפצה.


עס איז א טעות ביי אנשי שלומינו וואס מיינען אז "הפצה" הייבט זיך אן אין די פרעמד; א ריכטיגע הפצה איז מחזק זיין און מקרב זיין חברים און נאנטע וואס זיי דארפן דאס מערסטע חיזוק לעמוד בהיכ"ל המלך, וד"ל.


פון דיין ראש ישיבה וואס ווארט אויף דיין הצלחה.

#20 - איך האב זיך געפריידט דיר צו טרעפן לערנען פארטאגס
שטעטל, לימוד התורה, הלכה

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת לך לך, י' חשון, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


איך האב זייער הנאה געהאט דיר צו זען לערנען אין כולל בוקר זעקס אזייגער פארטאגס אזוי פלייסיג בהתמדה רבה.


איך האב בדוקא נישט געזאגט פאראויס אז איך גיי קומען, ווייל איך האב געוואלט זען ווי אזוי עס זעט אויס א פשוט'ע טאג אן דעם ראש ישיבה; איך מוז דיר זאגן אז עס האט מיר געגעבן פרישע כחות אנצוגיין ווייטער מיט מיין ארבעט.


איך האף צו פועל'ן ביי נאך אינגעלייט זיי זאלן קומען לערנען אין כולל פאר'ן דאווענען; עס מוז נישט זיין אז אלע זאלן לערנען דעם לימוד הלכות טהרה – טור, בית יוסף, ב"ח, שולחן ערוך וכו'. איך וועל רעדן צו נאך אינגעלייט זיי זאלן קומען לערנען פארטאגס זייערע פריוואטע שיעורים, שיעורים כסדרן, ווייל דער גאנצער טאג איז גאר אנדערש ווען מען הויבט דאס אן מיט תורה.


ווייז דעם בריוו פאר דיין ווייב, זאל זי אויך הנאה האבן אז איר מאן לערנט פלייסיג. זאג איר אז איך האב ערהאלטן איר בריוו, איך האב זייער הנאה צו הערן אז די שכינה רוט צווישן אייך.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#19 - זינג צום אייבערשטן מזמורי תהילים וועט דיר ווערן גרינגער
חיזוק פאר מיידלעך, שידוכים, שאלות, הלכה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת לך לך, ז' חשון, שנת תש"פ לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז דו ביסט פרייליך און צופרידן מיט דיין ארבעט, דער אייבערשטער זאל דיר ווייטער העלפן זאלסט שטענדיג זיין פרייליך און צופרידן.


אויף דיין פראגע וועגן קידוש מאכן וכו'; דו קענסט אליינס מאכן קידוש און עסן מזונות וכדומה, אזוי וועסטו נישט דארפן זיין הונגעריג ביז דיין טאטע קומט אהיים און די סעודה וועסטו מיט עסן מיט אים. הבדלה קענסטו יוצא זיין פון דיין ברודער וכו' אפילו ער זאגט נישט קלאר די ווערטער.


אויף דיין פראגע אויב א מיידל מעג אראפ נעמען די האר וכו'; מען מעג אראפ נעמען די האר אונטער די הענט, דער איסור איז נאר פאר מענער.


אויף דיין פראגע וועגן גיין עדות זאגן וכו'; שטיי אוועק פון די אלע זאכן. האב נישט מורא פון קיינעם נישט; די אלע וואס שעלטן קללות און רעדן פון קפידות די ווילן סתם דערשרעקן, ביי דעם איז געזאגט געווארן וואס חכמינו זכרונם לברכה זאגן (פסחים קי:): "כָּל דְּקָפִּיד קָפְּדֵי בְּהַדֵּיהּ וּדְלָא קָפִּיד לָא קָפְּדֵי בְּהַדֵּיהּ", ווער עס מאכט זיך נישט צו טון פון דעם, ווער עס לאכט זיך אויס - וועט עס אים נישט שאטן.


אויף דיין פראגע וואס צו טון שבת וכו'; נעם דיר א תהילים און זינג די קאפיטלעך וואס דוד המלך האט געזינגען ווען ער איז געווען ארומגענומען מיט חיות אין וואלד. דוד המלך האט געדאנקט און געלויבט דעם אייבערשטן אויף די חסדים, איז אים גוט געווארן, דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן רנ; חלק ב', סימן קיט) אז יעדע מענטש פרובירט מען אויס מיט שוועריקייטן, דער חילוק איז ווי אזוי דער מענטש נעמט דאס; איינער קרעכצט טאג און נאכט, וואס דאס אליינס מאכט אים פיל ערגער זיין מצב, און דער צווייטער זינגט צום אייבערשטן מזמורי תהילים וואס דורכדעם ווערט אים נאכדעם גרינגער.


אמת, דיין צער איז זייער גרויס; דו ווילסט שוין חתונה האבן און אנהייבן דיין לעבן, בעט איך דיר זייער זאלסט זיך נישט לאזן צעברעכן, זאלסט זינגען צום אייבערשטן, אים דאנקען און לויבן אז דו ביסט געזונט און שטארק און אויף אלעס גוטס וואס ער טוט מיט דיר.


אויף דיין פראגע אז דיין ברודער גיסט זיך נישט אפ נעגל וואסער, צי די עסן ווערט טמא; א איד איז בחזקות כשרות, דארפסטו נישט מורא האבן פון דעם, דער עיקר זאלסטו מקפיד זיין אז דו אליינס זאלסט אפגיסן נעגל וואסער.


אויף דיין פראגע וכו'; זארג נישט וכו', נאך אביסל וועסטו שיין חתונה האבן, דעמאלט וועסטו הערן פון דיין מאן גוטע ווערטער. יעצט זאלסטו זיך אליינס געבן גוטע ווערטער, ווייל עס קומט זיך דיר אסאך גוטע ווערטער אז דו קענסט זיך דערהאלטן מיט אלע שוועריקייטן, מיט אלע ביטערע טעג וואס דו גייסט אריבער וכו' וכו'.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#18 - זע צו לערנען פלייסיג הלכה
הלכה

בעזרת ה' יתברך


חורף, שנת תש"פ לפרט קטן


 


טייערער ליבער ... נרו יאיר.


זע צו לערנען פלייסיג הלכה; דו ווייסט דאך אז דער הייליגער רבי האט אונז זייער מזהיר געווען מיר זאלן לערנען הלכה מער פון אלעס אנדערש (יעיין שיחות הר"ן, סימן כט), ווייל הלכה איז דער אייבערשטער אליינס. אזוי ווי דער הייליגער רבי האט אמאל געזאגט: "ווען מען האלט א מצה אין האנט האלט מען כביכול דעם אייבערשטן; ווייל ווער האט געהייסן עסן מצה? מאכן די מצה? דער אייבערשטער, איז עס אזוי ווי מען האלט אים אליינס".


אזוי איז אויך מיט "הלכה", פארוואס פסק'נט מען אזוי? ווייל 'גאט' האט אזוי געזאגט, איז די הלכה דער אייבערשטער אליינס.


איך און אויך מאמי האבן זייער פיל נחת פון דיר.

#17 - דער רבי האט זייער מקפיד געווען אויף לימוד הלכה
הלכה

בעזרת ה' יתברך


חשון, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


איך פריי זיך זייער אז דו האסט אנגעהויבן לערנען הלכה, דו גייסט צום שיעור פון הרב הגאון ר' ... שליט"א, וואס לערנט פאר הלכה בטוב טעם ודעת, אזוי וועסטו קענען פירן א אידיש לעבן.


דאס ווייסטו אז דער רבי האט זייער מקפיד געווען אויף לימוד הלכה, מער ווי אויף אנדערע שיעורים (עיין שיחות הר"ן, סימן כט); ווייל אן הלכה קענען מען נישט זיין א איד.


איך האף אז בקרוב וועסטו זוכה זיין צו טרעפן א גוטע שידוך און אויפשטעלן אן ערליכע חסידי'שע ברסלב'ע שטוב לשם ולתפארת, און מאכן נחת פאר דיינע טייערע עלטערן. דיינע עלטערן זענען גרויסע צדיקים; זיי האבן אוועקגעגעבן זייער לעבן פאר אידישע קינדער, דיין טאטע איז א גרויסער צדיק.


דערפאר פריי איך זיך זייער יעצט צו הערן אז דו לערנסט פלייסיג דיינע שיעורים און אויך הלכה, מיט דעם וועסטו מאכן א נחת רוח פאר דיין טאטע און מאמע; עס קומט זיך זיי די נחת פאר זייערע גוטע מעשים וואס זיי טוען טאג טעגליך פאר כלל ישראל.


דיין ראש ישיבה וואס האט דיר זייער ליב.

#16 - מיט התבודדות און לימוד הלכה קענסטו זיך רופן א ברסלב'ער חסיד
תפילה והתבודדות, חסידות ברסלב, הלכה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת נצבים, כ"ה אלול, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


דער הייליגער רבי האט געזאגט, צוויי זאכן דארף יעדער איד טון יעדן טאג, "התבודדות" – זיך אויסרעדן דאס הארץ יעדן טאג צום אייבערשטן אויף די שפראך וואס מען איז צוגעוואוינט צו רעדן, שמועסן מיט אים אזוי ווי מען שמועסט מיט א נאנטע חבר.


צווייטנס, "הלכה" – לערנען יעדן טאג הלכה, לכתחלה זאל מען האבן א שיעור אין שלחן ערוך כסדרן, און אויב מען קען נישט זאל מען לערנען וואו אימער, מען זאל עפענען א שלחן ערוך און לערנען הלכה.


מען קען זיך נישט פאררופן על שם רבינו נאר אז מען פאלגט דעם רבי'ן מיט די צוויי זאכן; אז מען פרעגט איינעם: "דו ביסט א ברסלב'ער חסיד?" דארף ער טראכט צי ער האט זיך מתבודד געווען און געלערנט הלכה אינעם היינטיגן טאג, נאר דאן איז ער א ברסלב'ער חסיד, אויב האט ער נישט געלערנט הלכה און זיך נישט מתבודד געווען, קען ער ענטפערן: "נעכטן בין איך געווען א ברסלב'ער", אדער קען ער שנעל גיין רעדן צום אייבערשטן און לערנען הלכה.


איך בין דיר זייער דאנקבאר פאר'ן מיר העלפן בויען די מוסדות; יעצט ווען איך וועל זיין ביים רבינ'ס ציון וועל איך אסאך בעטן פאר דיר און דיין ווייב, איר זאלט האבן א שנה טובה ומבורכת, און איר זאלט זוכה זיין צו ערציען ענקערע קינדער בנקל ובנחת.


א כתיבה וחתימה טובה.


 

#15 - לערן תורה יעדן טאג
שטעטל, לימוד התורה, הלכה

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש לסדר כי תבוא לאומאן, כ' אלול, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


שטארק זיך טייערער ... נרו יאיר מיט דיינע שיעורים כסדרן; הייב אן דעם טאג מיט מקרא – לערן יעדן טאג אביסל חומש רש"י מיט'ן תרגום, זונטאג ביז שני, מאנטאג ביז שלישי און אזוי ווייטער, אזוי אז ביז סוף וואך וועסטו ענדיגן די גאנצע פרשה שנים מקרא ואחד תרגום.


נאכדעם זאלסטו לערנען משנה; אז דו קענסט לערנען ח"י פרקים משניות איז נישט דא קיין גרעסערס פון דעם. משניות איז מזכך דעם מענטש, עס טוישט דעם מענטש פון שלעכטס צו גוט. ווען מענטשן וואלטן געוויסט דאס גרויסקייט פון משניות וואלט מען נישט אפגעלאזט דעם משניות.


נאכדעם מאך זיך א שיעור אין ש"ס; הייב אן ש"ס כסדרן, לערן א בלאט נאך א בלאט.


אויך זאלסטו לערנען הלכה; דער הייליגער רבי האט געהייסן (שיחות הר"ן, סימן כט): "שֶׁכָּל בַּר יִשְׂרָאֵל מֻכְרָח לִלְמוֹד בְּכָל יוֹם אֵיזֶה הֲלָכָה בְּשֻׁלְחָן עָרוּךְ", יעדער איד מוז לערנען יעדן טאג הלכה.


איך האף מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף גלייך נאך סוכות צו עפענען א כולל ערב אין שטעטל וואו מען וועט לערנען הלכה; הלכות טהרה פאר אברכים. איך וויל זייער שטארק אז דו זאלסט קומען אין כולל לערנען הלכה.


בנוגע הכנסת אורחים וכו'; עס איז זייער א גרויסע מצוה אריינצונעמען געסט, אבער מען דארף וויסן ווי איין און ווי אויס. צו די סעודות קענסטו רופן בחורים, אבער צום שלאפן איז נישט כדאי אריין צו נעמען א בחור וד"ל.


א גוט שבת.


א כתיבה וחתימה טובה.

#14 - די גרעסטע כיבוד אב ואם איז ווען מ'פירט זיך ערליך
תפילה והתבודדות, כיבוד אב ואם, לימוד התורה, הלכה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת ראה, כ"ח מנחם-אב, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער תלמיד ... נרו יאיר, תלמוד ישיבת תפארת התורה.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וואויל איז דיר אז דו נוצט אויס דיינע יונגע יארן מיט'ן לערנען די הייליגע תורה; איך האב זיך זייער געפרייט צו זען דעם חשבון וויפיל דו האסט זוכה געווען צו לערנען דעם יאר, אזויפיל פרקים משניות און דפים גמרא, וכו', וכו'.


איך שיק דיר צוריק דעם בריוו וואס דו האסט מיר געשריבן, איך וויל דו זאלסט דאס ווייזן פאר דיין טאטע און מאמע; זאלן זיי זען נחת פון דיר. ווייז זיי דעם בריוו, דעם חשבון וואס דו האסט אפגעשריבן, וויפיל תורה דו האסט געלערנט דעם יאר – וועסטו זיי מחי' זיין.


דאס איז די גרעסטע כיבוד אב ואם, אז עלטערן זעען ווי זייער קינד לערנט און פירט זיך מיט גוטע מידות, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (יומא פו.) אויפ'ן פסוק (דברים ו, ה): "וְאָהַבְתָּ אֵת ה' אֱלֹהֶיךָ" - "שֶׁיְּהֵא שֵּׁם שָׁמַיִם מִתְאַהֵב עַל יָדְךָ", א מענטש דארף זען אז דורך אים זאלן מענטשן ליב האבן דעם אייבערשטן; ווען א מענטש לערנט די הייליגע תורה און ער איז משמש תלמידי חכמים, אויב פירט ער זיך אויף מיט דרך ארץ, וואס זאגן מענטשן? "אַשְׁרֵי אָבִיו, אַשְׁרֵי רַבּוֹ, שֶׁלִּמְּדוֹ תּוֹרָה", וואויל זענען זיינע עלטערן און וואויל איז פאר זיינע רבי'ס וואס האבן אים געלערנט תורה. ווידער פארקערט, ווען מען זעט א מענטש וואס לערנט נישט, זאגט מען: "אוֹי לָהֶם לַבְּרִיוֹת שֶׁלא לָּמְדוּ תּוֹרָה", וויי איז פאר די מענטשן וואס לערנען נישט קיין תורה; קוק ווי שיין דער מענטש וואס לערנט תורה פירט זיך אויף, אויף אים איז געזאגט געווארן דער פסוק (ישעיהו מט, ג): "וַיֹּאמֶר לִי עַבְדִּי אָתָּה, יִשְׂרָאֵל אֲשֶׁר בְּךָ אֶתְפָּאָר", דער אייבערשטער זאגט: "איך בארים זיך מיט דיר". אבער דער וואס פירט זיך נישט אויף מיט דרך ארץ, וואס זאגן מענטשן? "אוֹי לּוֹ לִפְלוֹנִי שֶׁלָּמַד תּוֹרָה, אוֹי לּוֹ לְאָבִיו וּלְרַבּוֹ שֶׁלִּמְּדוֹ תּוֹרָה", וויי פאר אים און וויי פאר זיינע עלטערן און רבי'ס וואס האבן אים געלערנט וכו'; עיין שם.


בנוגע עסן פאר'ן דאווענען וכו', דו ווילסט וויסן וואס צו טון מחמת דיין רגילות צו עסן פאר'ן דאווענען; די בעסטע זאך איז דו זאלסט דאווענען גלייך ווען דו שטייסט אויף. גיי אין מקוה, זוך א מנין און שטעל זיך דאווענען, ווייל מען טאר נישט עסן פאר'ן דאווענען, דאס איז א בפירוש'ע הלכה (שלחן ערוך אורח חיים, סימן פט, סעיף ג).


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#13 - אויב מ'היט די הלכות, האט מען געזונטע קינדער
חתונה, הלכה

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת מטות-מסעי, ראש חודש מנחם-אב, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד החתן ... נרו יאיר.


מזל טוב טייערער ... נרו יאיר, דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט זוכה זיין אויפצושטעלן א בית נאמן בישראל מיט דיין כלה תחי', און זוכה זיין צו דורות ישרים ומבורכים.


איך געב דיר א מתנה דעם ספר און איך בעט דיר זייער דו זאלסט חזר'ן דעם ספר דיין גאנץ לעבן – אן א שיעור, ווייל אויב מען האלט טהרת המשפחה איז מען פארזיכערט מיט געזונטע קינדער און אויב חס ושלום מען היט נישט די הלכות, מען איז מזלזל חס ושלום אין דעם, דעמאלט איז זייער ביטער. מען רייסט זיך אפ פונעם אייבערשטן ה' ירחם.


פון דיין ראש ישיבה וואס בעט פאר דיין הצלחה.