בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#219 - א שאד דו קומסט נישט אין ישיבה הערן די שיעורים
מוסדות, דרשות, דרייוון, ישיבה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת חיי שרה, כ"א מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


א גרויסן יישר כח פאר'ן העלפן טראגן און ברענגען די קינדער צו חדר און אהיים.


א שאד דו קומסט גארנישט אין ישיבה הערן שיעורים פון דער ראש ישיבה, עס וועט דיר אזוי צוניץ קומען די שיעורים, דו וועסט זיך אזוי בענקען. קוק די אינגעלייט ווי זיי כאפן זיך ארויף אין ישיבה הערן א שיעור ווען זיי האבן איבריג צייט; בארעכן זיך, קום צו די שיעורים, האלט זיך יונג.


 

#218 - זע צו דרייוון לויט די געזעץ
קינדער, צדקה, מוסדות, דרייוון, געזעץ

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת חיי שרה, כ"א מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


זע צו דרייוון לויט די געזעץ, נישטא קיין חכמות ביים דרייוון, בפרט ווען מען פירט קינדער – מוז מען זיין זייער פארזיכטיג.


געב צדקה פאר דו הייבסט אן פארן; בעט א תפלה, זאג תפילת הדרך; צופרי זאג דאס מיט די ברכה און נאכדעם זאג די תפילה אן די חתימה, אזוי זאגט מוהרא"ש.


זארג נישט, נאך אביסל וועסטו א חתן ווערן.


 


 


 

#217 - דו וועסט האבן נאר ריווח פאר'ן העלפן דעם רבי'ן
מוסדות, משמש דעם רבי'ן, דרייוון

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת חיי שרה, כ"א מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


א יישר כח פאר'ן מיר העלפן ברענגען די קינדער אין חדר און אין סקול, דו וועסט האבן נאר ריווח פאר'ן העלפן דעם רבי'ן, דו וועסט האבן א גוטע שידוך, א שיינע שטוב.


איך האף דו וועסט אנהאלטן דיינע גוטע מעשים, דיין גוטע וועג; ווייטער דאווענען די דריי תפילות און לערנען דיינע שיעורים כסדרן.


איך האב דיר זייער ליב, איך בעט פאר דיר כסדר.


 


 


 

#216 - די פרויען נעמען זיך צוזאם אויסצולופטערן
קאמפלימענטס, חיזוק פאר פרויען, מוסדות, שטעטל, חסד

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת וירא, י"ד מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


מרת ... תחי' קרית ברסלב, ליבערטי


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן ווי גליקליך איר שפירט זיך אין שטעטל ברסלב, ווי צופרידן איר זענט פון די מלמדים און טיטשערס; איך האף איר זאגט פאר די טיטשערס ווי צופרידן איר זענט, און פאר די ווייבער פון די מלמדים; זיי ארבעטן אזוי געטריי, אזויפיל כח און הארץ גייט אריין אין יעדן קינד באזונדער.


א גרויסן דאנק אז איר מאכט פון צייט צו צייט א לאנטש, איר נעמט צאם פרויען אין שטעטל, מען קומט זיך צאם זיך אביסל אויסלופטערן, בעיקר די פרויען וואס זיצן אין שטוב א גאנצע וואך; איך הער צוריק פון פרויען ווי שטארק זיי זענען זיך מחי'.


בנוגע וכו'; איר זאלט זיך פירן ווי אזוי מען האט אייך געלערנט.


בנוגע עפענען א גמ"ח פון קאר סיט"ס, קריב"ס; אדרבה ואדרבה, עולם חסד יבנה.


 

#215 - מ'דארף שטיצן אנשי שלומינו, אבער מ'דארף זיך אליינס אויך שטיצן
חינוך הילדים, מלמדים, מוסדות, דרך ארץ, פרנסה, אידיש געלט

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת וירא, י"א מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


איך האף אז דו ציסט נישט ארויף די פרייזן, דו פארקויפסט פאר די געהעריגע פרייז. געב אכטונג אויף אנשי שלומינו, איך וויל מען זאל שטיצן אנשי שלומינו, אבער מען דארף זיך אליינס אויך שטיצן.


בנוגע דיינע קינדער; זאג פאר'ן מלמד ער זאל דיר זאגן דעם אמת. אויך די טיטשערס; זאג זיי זאלן דיר זאגן דעם אמת. איך ווייס אז זיי זאגן אלע די זעלבע נוסח פאר אלע עלטערן, עס איז שווער פאר מלמדים צו זאגן דעם טאטן אין פנים אריין: "דיין זון איז א מחוצף", דעריבער זאגן זיי אלע די זעלבע ליגנט. עלטערן דארפן אבער דרוקן די מלמדים צום וואנט, העלפן די קינדער אויסוואקסן בעלי דרך ארץ, בעלי מידות.


ווען די מלמדים זאגן מיר אויף מיינע קינדער גוטע גרוסן, זאג איך זיי אפאר מאל: "זאג מיר דעם אמת", און איך שטיי זייער שטארק אויף דרך ארץ.

#214 - לאזט נישט מאכן אייער טאכטער פאר א מענטל קעיס
חינוך הילדים, מוסדות

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת וירא, י"א מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


אז זיי ווילן מאכן אייער טאכטער פאר א מענטל קעיס - זאלט איר ארויסנעמען אייער טאכטער פון די סקול. איר קענט איר אריבער פירן זי זאל לערנען אין די זעלבע כיתה מיט איר צווילינג; עס וועט זיי נישט שאטן, עס איז נישט קיין פראבלעם ווען געשוויסטער לערנען אינאיינעם.


דער עיקר זאלט איר אסאך בעטן דעם אייבערשטן פאר אייערע קינדער זיי זאלן אויסוואקסן ערליכע אידן; די תפילות פון עלטערן איז די שטערקסטע זאך פאר קינדער.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#213 - שיקן די קינדער אין א מוסד על טהרת הקודש
קינדער, חינוך הילדים, מוסדות

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת וירא, י"א מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


וואס איז בכלל די שאלה? אודאי זאלט איר זוכן פאר די קינדער א מוסד וואס האבן נישט קיין שייכות מיט די ערב רב; וואס איז די גאנצע לעבן פון א איד? די גאנצע לעבן איז נאר די קינדער, אויפציען קינדער על טהרת הקודש, קינדער זאלן אויסוואקסן ערליכע אידן, נישט האבן צו טון מיט די מינים ואפיקורסים.


אייערע עלטערן זענען גערעכט, מען מוז געבן די קינדער אן ערליכע חינוך, א ריינע חינוך; א איד קוקט נישט וואו ער קען האבן א שיינע דירה, א גרויסע דירה, א ביליגע דירה; א איד וואוינט וואו ער קען געבן פאר זיינע קינדער דאס בעסטע, שענסטע און ריינסטע חינוך.


בעטס דעם אייבערשטן איר זאלט מצליח זיין מיט די קינדער; תפילה איז די שטערקסטע זאך, בפרט ווען די מאמע טוט אירע מצוות, זי איז מפריש חלה, זי צינדט די שבת ליכט און אזוי ווייטער, דעמאלט איז אן עת רצון צו בעטן פאר די דורות.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#212 - איך פריי זיך צו הערן וואס טוט זיך אין סקול
סקול, מוסדות

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת נח, א' דראש חודש מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך פריי זיך זייער צו הערן אלע פרטים פון סקול, איך וויל זייער איר זאלט מיר ווייטער שרייבן יעדע פרט ופרט.


בנוגע לייגן א שלאס אינעווייניג פון די קלאס, אז די קליינע קינדער זאלן נישט ארויסלויפן; דאס דארף מען פרעגן האברך ... נרו יאיר אויב דאס איז אויסגעהאלטן על פי חוק, אויב דאס איז נישט קיין סכנה.


בנוגע די עלטערן וואס רופן בעטן רשות, זייערע קינדער דארפן גיין ערלעדיגן זאכן אין די צייט פון סקול; זאלט איר זיי בעטן אז אויף קומענדיגע מאל זאלן זיי זיכער מאכן צו ערלעדיגן אלע זאכן די טעג וואס איז נישטא קיין סקול, פרייטאג אדער זונטאג.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#211 - זע מען זאל באצאלן לכבוד יום טוב אלע מלמדים און איינגעשטעלטע
מלמדים, מוסדות, הדפסה, דרשות, אומאן, חדר

בעזרת ה' יתברך


מוצאי ראש השנה, ג' תשרי, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


חסדי השם יתברך מיר האבן זוכה געווען צו זיין ביים רבי'ן אויף ראש השנה, איך בין יעצט אין עירפארט אויפ'ן וועג אהיים, דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן אנקומען אהיים בשלום.


איך וויל דיר בעטן זאלסט איבערגיין מיט האברך ... נרו יאיר אלע דרשות וואס מען האט גערעדט ראש השנה. עס איז א שאד עס זאל פארלוירן גיין די דיבורים, עס איז געווען אזעלכע שיינע דיבורים, אזעלכע התחזקות; אז מען וועט דאס אפשרייבן און דרוקן וועלן אסאך מענטשן זיך מחי' זיין.


אין היכל הקודש איז דא אזעלכע דיבורים וואס מען הערט נישט ערגעץ אנדערש; מוהרא"ש געבט אונז אזעלכע התחזקות און אזא שכל וואס יעדער איינער קען זיך באנייען און צוריק קומען צום אייבערשטן.


גיי איבער מיט אים סיי די תקיעת שופר דרשה פון ביידע טעג און סיי די דרשות פון ראש השנה און פון שבת; טו עס ווי פריער, איידער עס ווערט פארגעסן.


אויך בעט איך דיר זייער, זע מען זאל באצאלן לכבוד יום טוב אלע מלמדים און איינגעשטעלטע אין די מוסד; מאך א התעוררות ביי אנשי שלומינו זיי זאלן דיר העלפן זאלסט קענען באצאלן אלע מלמדים, טיטשערס און איינגעשטעלטע.


אלע האבן געזען ווי די מלמדים האבן געארבעט מיט אזויפיל פלאג און מי אין אומאן מיט די קינדער, זיי האבן דאס געטון בהתנדבות לבם. מיר האבן געהאט ביי אונז אין בנין די יאר איבער הונדערט קינדער כן ירבו, די מלמדים האבן געמאכט יעדן טאג חדר, זיי האבן גענומען די קינדער צום רבינ'ס ציון, אויך האבן זיי געדאווענט מיט זיי אלע תפילות, בשעת די עלטערן זענען אויסגעמוטשעט, קוים וואס מען האט כח אליינס צו דאווענען, האבן זיי געארבעט מיט די קינדער אויסגעמוטשעטערהייט. עס קומט זיי מען זאל זיי כאטשיג צאלן זייער ארעמע געהאלט וואס קומט זיי.


איך דארף מקצר זיין, איך וועל דיר נאך שרייבן.

#210 - אריינברענגען תשובה מיט שמחה, נישט מיט אנגעצויגנקייט
שמחה, חינוך הילדים, אמונה, התחזקות, מוסדות, תשובה, עבירות, בית המדרש, סיפורי צדיקים, ארץ ישראל, חודש אלול

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש לסדר כי תבוא לאומאן, י"ט אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


לכבוד מיינע ליבע חברים פון ירושלים, ה' עליהם יחיו


מיר שטייען יעצט אין חודש אלול, א חודש וואס דער אייבערשטער האט אונז געגעבן, פון רחמנות, א חודש וואס מיר קענען אנהייבן פונדאסניי. עס ווערט געברענגט פון צדיקים (לקוטי תורה פרשת ראה לב, ב) א משל צו א קעניג וואס איז א גאנץ יאר אין פאלאץ, נאר גרויסע שרים קענען אריינגיין אין פאלאץ, איינמאל א יאר גייט דער קעניג אין פעלד, דעמאלט קומען אלע פויערן, אלע פארמערס, דעמאלט קענען זיי רעדן צום קעניג; אזוי איז חודש אלול, א צייט וואס יעדער איינער קען קומען צום אייבערשטן אים בעטן רחמנות.


געלויבט דעם אייבערשטן אז מיר זענען ביים רבינ'ס חדר, דער רבי לערנט אונז און ווייזט אונז דעם רחמנות פונעם אייבערשטן. אין אמעריקע האבן מיר מוסדות פאר די קינדער וואו מען לייגט אריין אין זיי פון יוגענט אן די רחמנות פונעם אייבערשטן; מען לערנט אלעס וואס מען לערנט אין אנדערע מוסדות - אבער עס איז בטעם רבינו. אלע מוסדות שיקן אהיים א בילד פון א וואגשאל, איין זייט שטייט מצוות און די אנדערע זייט שטייט עבירות, אויסלערנען די קינדער די זאך פון שכר ועונש, ביי אונז לערנט מען עס מיט די הקדמות פון רבי'ן.


איך האב באקומען א בריוו, א מאמע שרייבט מיר די ווערטער: לכבוד דער חשוב'ער ראש ישיבה, ברוך ה' אונזער טאכטער ... האט אנגעהויבן די יאר סקול אין בית פיגא, קרית ברסלב ליבערטי.


מיין מאן און איך זענען זייער זייער איבערגענומען וואס מען לייגט אריין אין די קינדער, אונזער טאכטער איז אהיים געקומען מיט א צעטל, א בילד פון א וואגשאל פון מצוות און עבירות וואס יעדע סקול שיקט אהיים, אבער וואס דא איז אנדערש איז, אז די עבירות איז אויסגעמעקט, די עבירות זייט איז ליידיג, מיר האבן געפרעגט אונזער טאכטער פארוואס איז די עבירות ליידיג? זאגט זי: "ווייל ווען מען טוט תשובה האט מען נישט קיין עבירות".


דאס לערנט מען מיט די קינדער פון יונגווייז אן, אז דער אייבערשטער איז מוחל ווען מען טוט תשובה; מען רעדט אויך פון דעם אז אויב מען טוט נישט תשובה באקומט מען אן עונש, אבער מען רעדט מער פון תשובה.


איך האף בקרוב צו עפענען מוסדות היכל הקודש אין ירושלים און אויך אין אלע שטעטלעך אין ארץ ישראל, מיר זאלן קענען מחנך זיין די קינדער מיט א ליבשאפט צו תורה און מצוות, זיי זאלן נישט זיין דערשראקן און פארפאניקט.


איך האב באקומען א בריוו פון איינער פון ענקערע קינדער פון ירושלים, א געשריבענע בריוו; איך האב געבעטן דעם אינגערמאן וואס העלפט מיר מיט די בריוו ער זאל דאס אויפטייפן, איך וויל אייך ווייזן וואס אן אומשולדיג קינד שרייבט:


לכבוד מיין וועג ווייזער, דער חשוב'ער ראש ישיבה שליט"א


דא שרייבט ... ירושלים, איך קען נישט אנפאנגען און איך פאנג נישט אן צו דאנקען אויף אלעס וואס דער ראש ישיבה שליט"א טוט פאר מיר און מיט מיר, ווייל וויפיל איך וועל דאנקען וועט נישט זיין גענוג.


יישר כח פאר די וועכנטליכע עצתו אמונה, דאס איז די גרעסטע עונג שבת וואס איז נאר פארהאן.


אזוי ווי יעצט איז חודש אלול און מן הסתם ווייסט דער ראש ישיבה שליט"א וואס עס גייט פאר חודש אלול אין אלע סקולס און סעמינארן, איין זאך רעדט מען: "גיהנום, גיהנום, גיהנום, גיהנום... אוי וויי, אוי וויי, אוי וויי", מען ווייזט אויף פאר יעדע מיידל ווי שלעכט זי איז און ווי נישט גוט זי איז, אבער א דרך תשובה געבט מען נישט, מען געבט נאר צו שפירן אז תשובה איז א העכערע זאך, מען לערנט נישט אויס אז תשובה איז אזא גרינגע, זיסע און געשמאקע זאך צו טון, וואס דאס ברענגט א נאנטקייט צום באשעפער, מען ווייזט נאר ווי שווער און ווי קאמפליצירט איז תשובה צו טון.


איך וויל נישט רעדן אויף קיינעם, אבער דאס איז דער מציאות; איך שרייב דעם בריוו נאר ווייל איך בין צעדרייט און צעמישט, מען לייגט ארויף אזא דרוק און לחץ אויף מיידלעך. איך קען נישט זאגן אז עס איז אלע לערערינס, אבער איך פריוואט האב נאכנישט געהערט פון קיין איין לערערין אז איך קען תשובה טון, נישט נאר איך זאג עס, נאר מיין גאנצע כתה כמעט.


איך בעט איבער אויף די לאנגע דרשה, אבער דאס איז א הקדמה צו מיין שאלה:


מיין לערערין האט דערציילט א מעשה בשם איינער פון די גרעסטע גדולים, אז עס איז געווען א מענטש, א פשוט'ער איד, וואס איז ארויף אויבן אין הימל נאכן ענדיגן זיין תפקיד בזה העולם און ער האט געטראכט צו זיך 'מצוות האב איך נישט, אבער לפחות די דריי תפילות א טאג וואס איך האב אויף דעם מקפיד געווען זייער שטארק - וועט מיר שטיין פאר א זכות', אינמיטן זעט ער ווי א מלאך קומט מיט א פיצעלע זעקעלע און מען לייגט עס אויפ'ן וואגשאל, דער מענטש הייבט אן שרייען: "איין מינוט, וואו איז מיינע אלע תפילות וואס איך האב געדאווענט יעדן טאג, די דריי תפילות?!" האט מען אים געענטפערט אז נאר איין מאל האט ער מכוון געווען ביים דאווענען און דאס איז אים געבליבן; ווייל עס שטייט תפלה בלא כוונה כגוף בלא נשמה, די גוף איז געבליבן אונטן מיט אלע תפילות וואס איז כגוף און דא ביסטו ארויפגעקומען מיט איין מצוה פון דאווענען איינמאל מיט כוונה.


איך בין אזוי צעמישט פון די מעשה, ווייל איך בין דאך א פשוט'ע נארמאלע מיידל, וואס האב איך מיט כוונות און ייחודים? איך דאווען נישט בכוונה ווייל איך ווייס נישט ווי אזוי מען דאווענט מיט כוונה; כוונה קוקט מיר אויס צו א הויכע זאך, צו הימליש; איך דאווען פשוט, פשוט, פשוט, אן אויסרעדן ביים דאווענען מיט א סידור... צי איז כוונה געמאכט פאר מיידלעך? אבער אויב איך דאווען אן כוונה איז מיין תפלה דאך נישט ווערד אין הימל, איז צו וואס דארף איך בכלל דאווענען?!


די מעשה האט מיר אריינגעלייגט אין אזא לחץ, אז די לעצטע וואך האב איך געזאגט נאר ברכת השחר, ברכת התורה און אני מאמין מיט תיקון הכללי און תהלים, ווייל די המשך קען איך שוין נישט דאווענען, איך ווייס נישט ווי אזוי מען איז מכוון.


צי קען מיר דער ראש ישיבה שליט"א עס אויסקלארן? צי קען איך דאווענען מיט כוונה? ווי אזוי? איך וויל אזוי שטארק דאווענען ווי עס דארף צו זיין, אן לחץ.


דאס איז א חלק פונעם בריוו פון איינע פון ענקערע טעכטער; יעצט וועט איר אביסל פארשטיין פארוואס עס גייט מיר אזוי אין לעבן צו עפענען מוסדות פאר אונזערע קינדער, זיי זאלן אויפוואקסן געזונט, זיי זאלן אויפוואקסן מיט ליבשאפט צום אייבערשטן, שפירן די רחמנות פונעם אייבערשטן.


ביים רבינ'ס חדר הערט מען נישט די סארט משלים, די בייסיגע מוסר, די נעגעטיווע תורות; דער רבי האט אנדערע דיבורים, דער רבי דערשרעקט נישט, דער רבי זאגט אונז: "גיי דאווענען, רעד צום אייבערשטן ווי אזוי עס לאזט זיך, זאג דעם אייבערשטן ווי שטארק דו ווילסט זיין גוט, זאג דעם אייבערשטן 'איך האב נישט אינזין דאס דאווענען, העלף מיר איך זאל קענען אינזין האבן פירוש המילות'".


דער רבי האט דערציילט די מעשה פונעם קאפצין פאשא, ווי דער קאפצין פאשא האט געזאגט פאר'ן איד: "דער קעניג האט צער פון דיר, דו שטינקסט!" דער קאפצין פאשא - דאס איז דער יצר הרע וואס רעדט איין דעם מענטש 'דו שטינקסט', ער האט געזאגט דעם איד ער זאל קומען צום קעניג מיט א שמאטע אויפ'ן מויל ווייל דער קעניג וויל נישט רעדן מיט אים, און צום קעניג איז ער געגאנגען זאגן: "דער איד וויל נישט רעדן מיט'ן קעניג!" דאס איז אלעס וואס דער יצר הרע טוט, ער זאגט פאר'ן אייבערשטן אז מיר זענען שלעכט, און אונז רעדט ער איין אז מיר שטינקען, ביז שפעטער ווערט נתגלה דעם אמת ווי שטארק מיר ווילן דעם אייבערשטן, און ווי שטארק דער אייבערשטער וויל אונז.


א רחמנות אויף די קינדער, סיי ביי די אינגלעך און סיי ביי די מיידלעך און בעיקר ביי די בחורים, וואס מען האקט זיי אין קאפ, מען שלאגט זיי מיט צעדרייטע מעשיות, מיט משוגע'נע משלים.


אנשטאט 'גיהנום' זאג זיי די ווערטער: "דער אייבערשטער האט אונז ליב", אנשטאט 'דערשרעקן' לערן מיט זיי די ווערטער פון ראש השנה דאווענען, דער פיוט פון 'וכל מאמינים'; די הארץ קען צוגיין פון די זיסע ווערטער פון וכל מאמינים, ווי מען רעכנט אויס די רחמנות וואס דער אייבערשטער האט אויף אונז: "וְכֹל מַאֲמִינִים", מיר אלע גלייבן, "שֶׁהוּא חַי וְקַיָּם", אז דער אייבערשטער בלייבט אויף אייביג, "הַטּוֹב", דער אייבערשטער איז גוט, "וּמֵטִיב לָרָעִים וְלַטּוֹבִים", און ער טוט גוטס מיט שלעכטע מענטשן און מיט גוטע מענטשן, "הַסּוֹבֵל, וּמַעְלִים עַיִן מִסּוֹרְרִים", דער אייבערשטער ווארט מיט געדולד מען זאל תשובה טון, "הַפּוֹתֵחַ שַׁעַר לְדוֹפְקֵי בִתְשׁוּבָה", דער אייבערשטער עפנט אויף די טיר פאר די וואס קלאפן און ווילן תשובה טון, "וְכֹל מַאֲמִינִים", מיר אלע גלייבן, "שֶׁהוּא פְּתוּחָה יָדוֹ", אז דער אייבערשטער שטרעקט אויס די הענט מיר זאלן צוריק קומען צו אים, "הַצּוֹפֶה לָרָשָׁע וְחָפֵץ בְּהִצָּדְקוֹ", ער זוכט אינעם רשע גוטס אים צו קענען בארעכטיגן, און אזוי ווייטער; דאס וואלט מען געדארפט לערנען מיט קינדער, די רחמנות פונעם אייבערשטן, די גרויסקייט פון תשובה.


איך ווייס אז עס איז אייך שווער צו הערן די ווערטער מוסדות היכל הקודש; עס איז גרינגער ווען מען קען בלייבן נארמאל און קומען שטילערהייט איינמאל א וואך אין שול הערן חיזוק, וואס דארף מען יעצט ארויסנעמען די קינדער פון די מוסדות וואו זיי לערנען און זיך גיין קריגן מיט די משפחה וכו' וכו'? איך ווייס ווי אזוי איר שפירט יעצט ביים ליינען דעם בריוו, איר וואלט ענדערש געוואלט די וואך זאל נישט זיין קיין בריוו, איר ווערט דערשראקן ווען איר הערט רעדן פון מוסדות. מיר זענען דאס אויך אריבער מיט יארן צוריק ווען מיר האבן געעפנט די מוסדות, אבער יעצט ווען מיר האבן מוסדות זעען מיר די נס פון האבן א פלאץ פאר די קינדער, וואו מען צעהאקט זיי נישט מיט די שרעקעדיגע דרשות.


איינער פון די אינגעלייט וואס דאווענען אין אייער שול דערציילט מיר אז זיין זון האט געבעטן דעם מלמד אויב מען קען אויסלעשן דעם ערקאנדישן ווייל עס איז אים זייער קאלט; דער קינד איז א דאר קינד און דער מלמד איז מער א פולער מענטש, א הייסער מענטש, און דער קינד ווארפט זיך פאר קעלט, דער מלמד ענטפערט אים מיט חוזק: "אויב דו ביסט קאלט גיי אהיים ברענג א מאנטל", דער קינד זיצט פארפרוירן פאר קעלט, און דער מלמד מאכט חוזק פון אים: "טו אן א מאנטל!" אינמיטן זומער. א טאג שפעטער בעט דער קינד נאכאמאל מיט גרויס דרך ארץ: "רבי, עס איז מיר קאלט!" דער מלמד רופט אויס: "אלע קינדער זאלן קומען מיט מיר אין אן אנדערע כתה, דארט וועלן מיר קענען אנצינדן דעם ערקאנדישן, און דו בלייב דא אליינס"; איך פרעג אייך, דאס איז נארמאל? איך פרעג אייך, דאס קומט זיך פאר א קינד וואס זאגט 'איך בין קאלט'?


איך קען אייך דערציילן אסאך אזעלכע מעשיות פון ענקערע קינדער, ירושלימ'ע מעשיות; איך וויל אייך נישט אויפהאלטן, מען דארף שוין גיין בענטשן און דאווענען מעריב; דער עולם וויל שוין אהיים גיין, מען דארף קומען צו סליחות.


איך האף צום אייבערשטן צו עפענען בקרוב מוסדות וואו מיר וועלן קענען מחנך זיין די קינדער, זיי ווייזן די רחמנות פונעם אייבערשטן.


מאכט א מנין מוצאי שבת אין שול; ביי אונז איז דער מנהג צו זאגן סליחות מוצאי שבת מיט די בגדי שבת. לאמיר בעטן דעם אייבערשטן פון אונזער הארץ: "'פְּנֵה נָא אֶל הַתְּלָאוֹת וְאַל לַחֲטָאוֹת'; רבונו של עולם קוק אויף דעם וואס אידישע קינדער ליידן, קוק נישט אויף אונזערע זינד, רבונו של עולם קוק וויפיל אידן זענען נעבעך נישט געזונט, וויפיל אידן מוטשען זיך אויף פרנסה, וויפיל מוטשען זיך מיט שידוכים".


דער אייבערשטער זאל שוין רחמנות האבן אויף אונז און עס זאל שוין זיין: "תִּכְלֶה שָׁנָה וְקִלְלוֹתֶיהָ", די יאר זאל זיך ענדיגן מיט אלע שלעכטע זאכן, "תָּחֵל שָׁנָה וּבִרְכוֹתֶיהָ", עס זאל קומען א נייע יאר, נאר מיט גוטס פאר אלע אידן.


איך ווארט אויף אייך אלע אין אומאן.


א פרייליכן שבת.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#209 - זאגט וואס ס'שטערט אייך, מ'קען אלעס פאררעכטן און מסדר זיין
חינוך הילדים, מלמדים, מוסדות, מחלוקת, שטעטל, שלום

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת כי תצא, ח' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי', קרית ברסלב


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך שפיר זייער שלעכט; איך בעט אייך איבער, זייט מיר מוחל; עס טוט מיר זייער וויי צו הערן אז איר זענט געווארן וויי געטון פון אונזער מוסד. איך האב פריער גערעדט מיט איר, זי שפירט זיך אזוי שלעכט, אין איר חלום האט זי נישט געמיינט אייך וויי צו טון. זי איז אן אויסנאם פרוי, זי האט זיך אוועקגעגעבן פאר אונזערע קינדער; דער טיטל זאגט מען אויף אסאך, אבער ביי איר איז דאס טאקע אזוי, זי גייט אייך רופן און רעדן מיט אייך.


זייט מיר מוחל וואס איך גיי אייך זאגן, זייער אסאך מאל איז דא וואס מענטשן ווערן וויי געטון אבער עס איז דער מענטש אליינס, אסאך מאל קען דער מענטש אויסטראכטן אז מען האט עפעס קעגן אים, מען האט ראיות, מען בויט א בנין, מען זעט עס קלאר מיט די אויגן, ביז ווען יענער זאגט א ווארט שפירט מען א שטעך, א פליק וכדומה, מען שפירט זייער וויי געטון, ווען באמת איז אלעס דער מענטש אליינס, דער דמיון. איך זאג אייך דעם אמת, ווי נאר איך האב געליינט דעם בריוו האב איך איר גלייך געזאגט, איך האב איר געפרעגט אויב זי געדענקט די ווערטער וואס זי האט געזאגט, די ווערטער וואס איר האט מיר געשריבן אינעם בריוו; זי האט דאס נישט געדענקט, איין זאך האט זי געזאגט: "אוי וויי, זי איז וויי געטון געווארן? איך גיי איר איבערבעטן, איך גיי רעדן מיט איר".


איר שרייבט אינעם בריוו אז דאס איז נאר איין פרט וואס טוט זיך דא אין שטעטל, ווי מען טוט זיך וויי, אויב איר האט נאך מעשיות בעט איך אייך זייער איר זאלט מיר שרייבן די מעשיות; איך וויל נישט מענטשן זאלן זיין פארווייטאגט, אויב איז דא זאכן וואס איך אדער איינגעשטעלטע אינעם מוסד אדער אנשי שלומינו דארפן פאררעכטן - וויל איך דאס וויסן און פאררעכטן, און אויב איז דאס נישט וואר - איז דאך א שאד סתם זיך אויפצועסן.


איין זאך וויל איך אייך מיטטיילן פון מיין פריוואטע לעבן, איך האב אויך געהאט מעשיות אין סקול מיט מיינע טעכטער; מיין טאכטער פלעגט אהיים קומען מיט יארן צוריק פון סקול אז מען האט איר גע'קנס'עט, זי האט געוויינט אז מען האט איר אנגעשריגן, מען האט איר געהייסן איבערבעטן, מען האט איר בא'עולה'עט וכו' וכו', מעשיות וואס פאסירט ביי לעבעדיגע קינדער וכו', און ווי ביי יעדע אזא פאל איז די נאטור פון א מאמע אז זי נעמט זיך גלייך אן פאר'ן קינד, די מח מחשבה ווערט פארמאכט, די הארץ און די געפילן נעמען איבער דעם מענטש, די טאכטער איז שטענדיג גערעכט. איך פלעג זיך בעטן שטילערהייט ביי מיין ווייב: "טו מיר א טובה, רעד נישט; טו מיר א טובה, בארעד נישט די טיטשער; עס איז נישט געזונט אונזערע קינדער זאלן הערן ווי מען שענדט זיי"; עס איז געווען אסאך מאל זייער שווער, דאך האבן מיר געטון וואס דער מח זאגט, די זאך איז ביי מיר פון די שטערקסטע עבודות, צו קענען האלטן דעם מח העכער די הארץ.


אזוי אויך ביי מיינע זין; נישט איינמאל און נישט צוויי מאל האב איך זיי געדארפט געבן א פאטש אין חדר ווען דער מלמד האט מיר דערציילט אז דער קינד איז חוצפה'דיג, איך האב געזאגט מיין קינד זייער שטרענג: "מען מוז זיין דרך ארץ'דיג!" און בשעת מעשה האב איך געדארפט בייסן מיין ליפן נישט צו זאגן דעם מלמד וואס איך האב אים צו זאגן, איך וואלט אים געקענט פרעגן: "וואס חוצפה? ווי חוצפה? ווען חוצפה? וואס מאכסטו זיך נאריש?" א מלמד קען פון יעדע זאך מאכן אן עסק, יעדער קינד קען זיין א מחוצף, און א קלוגער מלמד קען פארווישן די גרעסטע מעשה עס זאל נישט זיין קיין חוצפה; דאך האב איך גענומען די פארשטאנד פון מוהרא"ש אז קינדער טארן נישט הערן ווי די עלטערן רעדן און לאכן זיך אונטער אויף די טיטשערס. אינעווייניג האט מיין הארץ געוויינט, אבער פון אינדרויסן האב איך געדארפט געדענקען דער תכלית פון דאס קינד.


בעט איך דאס פון אייך און איך רעד צו אלע אנשי שלומינו, אויב ווילט איר מצליח זיין מיט אייערע קינדער - זאלט איר אויסלויבן די טיטשערס און די מנהלת פאר די קינדער, די קינדער זאלן וועלן מקבל זיין פון זייערע לערערינס; די קינדער זאלן זיך פירן מיט דרך ארץ, און אז מען האט עפעס וואס שטערט, קען מען דאס דורך רעדן, און אויב מען שפירט אז עס איז נישטא צו וועם צו רעדן, מען מאכט זיך נישט וויסנדיג, דארף מען נישט ווארטן ביז עס זאל אזוי אויפעסן דאס געזונט, מען קען מיר גלייך שרייבן, און אויב איך בין דער פראבלעם, מען האט פון מיר חלישות הדעת, מען ווערט באליידיגט פון מיר - בין איך גרייט צו הערן און פאררעכטן.


איך בין נישט געקומען דא עפענען א שטעטל צו מאכן פאר מענטשן חלישות הדעת; איך בין א מענטש, איך קען מאכן טעותים און איך מאך טעותים, אבער איך בין גרייט צו הערן און פאררעכטן, אויסער אז עס איז זאכן אין פרינציפ, אין די וועג ווי אזוי מיר פירן זיך; צום ביישפיל, אז איינער וועט מיר קומען זאגן, עס שטערט אים אז מען רעדט אזוי סאך פון אייבערשטן, עס שטערט אים די זאך פון זאגן משניות, פון זיין פרייליך, פון פארן קיין אומאן - קען איך אים גארנישט טון, ווייל דאס איז די יסודות פון אונזער קהלה, אבער אז עס שטערט עפעס א זייטיגע זאך - בין איך גרייט צו הערן און פאררעכטן.


עס איז געקומען צו מיר א משפחה און זיך געבעטן, עס שטערט זיי זייער אז ביי די חתונות וואס מיר מאכן אין שול, פארוואס דער ראש ישיבה עקשנ'ט זיך אזוי שטארק אז עס זאל זיין פלעסטיק טישטוכער ביי די ווייבער, פארוואס קען נישט זיין סחורה'נע טישטוכער? וואס מיינט איר, איך האב זיי ארויסגעווארפן? איך האב גלייך געזאגט פאר די גבאים אז פון היינט און ווייטער לייגט מען ביי די ווייבער שיינע ווייסע סחורה'נע טישטוכער; דאס איז א קליינע פרט וואס ליגט מיר יעצט אויפ'ן זכרון. אזוי טו איך כסדר, איך בין גרייט צו הערן אויב איז דא זאכן וואס שטערט.


איך פריי זיך זייער אז איר האט געשריבן און איך ווארט איר זאלט ווייטער שרייבן.


א גוט געבענטשט יאר.

#208 - דער אפיס איז אלעס
מוסדות, אפיס

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת שופטים, ד' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


א גרויסן יישר כח!


דער אפיס איז אלעס, ווער עס ארבעט אין אפיס האט א חלק אין יעדע פינטל פונעם מוסד.


אויך אייער מאן ... איז ביי מיר זייער באליבט.


א גוט געבענטשט יאר.

#207 - יישר כח פאר'ן העלפן אזוי געטריי אין אפיס
מוסדות, אפיס

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת שופטים, ד' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


... תחי'


יישר כח פאר'ן העלפן אזוי געטריי אין אפיס.


איך האף און איך בעט אייך זייער איר זאלט בלייבן אין אפיס מיר העלפן, איך דארף די אפיס מסודר, איך דארף די אפיס פאר די מוסדות, אן די אפיס האבן מיר נישט קיין מוסדות.


א כתיבה וחתימה טובה.

#206 - מאכט א ליסטע מיט אלע נסים און חסדים צו דאנקען דעם אייבערשטן
תודה והודאה, מוסדות, קבלה טובה, אפיס

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת שופטים, ג' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך דאנק אייך זייער פאר'ן מיר העלפן אין אפיס, די מוסד קען נישט אנגיין אן די אפיס; ווער עס ארבעט אין אפיס – האט א חלק אין יעדע איינצעלהייט פונעם מוסד.


בנוגע וואס איר האט מיר געפרעגט, וואס איר זאלט פאררעכטן אדער זיך פארנעמען וכו'; ווען איך זע עפעס וואס מען דארף פאררעכטן האלט איך זיך נישט צוריק, איך זאג יענעם וואס מען דארף פאררעכטן.


ביי אייך, ווען איר האט לעצטנס געהאט פראבלעמען, איר ווילט וויסן וואס איר דארפט פאררעכטן; איר דארפט מער צייט אוועק געבן אויף דאנקען דעם אייבערשטן. דער אייבערשטער האט געמאכט מיט אייך גרויסע נסים – דארפט איר יעדן טאג אפאר מינוט אוועק געבן אויף לויבן דעם אייבערשטן, איר קענט דאס טון אליינס אדער מיט אייער מאן.


מאכט אייך א צעטל, א ליסטע מיט אלע נסים ביז אהער, אלע חסדים, אלע גוטע זאכן און זאגט פאר'ן אייבערשטן: "יישר כח אייבערשטער פאר ..." "יישר כח אייבערשטער פאר ..." "יישר כח אייבערשטער..."; אזוי זאלט איר טון יעדן טאג, און ווען עס קומט א שיינע טאג, שבת, יום טוב וכדומה – זאלט איר אוועק געבן אביסל מער צייט אויף דעם. ווען איר צינדט די לעכט, אייער מאן גייט אין שול, זאלט איר זיצן ביי די לעכט און דאנקען דעם אייבערשטן און אים בעטן אויף ווייטער – וועט זיך אלעס איבערדרייען ביי אייך, איר וועט זען גרויסע נסים ביי יעדע פרט.


בנוגע די אנדערע זאך, וועל איך אייך שפעטער שרייבן.


א כתיבה וחתימה טובה.

#205 - ווער ס'העלפט אין אפיס, האט א חלק אינעם גאנצן מוסד
מוסדות, אפיס

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת שופטים, ג' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


יישר כח!


דער אפיס איז די מוסד; ווער עס העלפט אין אפיס האט א חלק אין יעדן פיצל פונעם מוסד.


געב איבער פאר אלע סעקרעטעריס אז זיי האבן א חלק אין אלע גוטע זאכן וואס קומט ארויס פונעם מוסד.


א גוט געבענטשט יאר.

#204 - פרעג דיינע עלטערן וואו דו זאלסט לערנען
מוסדות

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת שופטים, ג' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר, תלמיד מחנה היכל הקודש ברסלב


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן די גוטע גרוסן און אז דו האסט הנאה אין קעמפ.


בנוגע וואו צו לערנען קומענדיגע זמן; פרעג דיינע עלטערן, דו האסט זייער וואוילע עלטערן, פרעג זיי וואס זיי ווילן, צי דו זאלסט קומען אין ישיבה אין וויליאמסבורג, אדער בלייבן אין ישיבה אין שטעטל.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#203 - סדר פונעם מעמד הכתרה
מוסדות, הכרת הטוב, מסיבות

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת שופטים, ה' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


קודם כל א גרויסן יישר כח פאר'ן מיר שטיין צו הילף מיט יעדע זאך אין די מוסד, דו העלפסט מיר זייער געטריי; דער אייבערשטער זאל דיר העלפן זאלסט שטענדיג בלייבן מיט'ן געפיל צום רבי'ן.


בנוגע די מעמד הכתרה; שטעל אריין אין סדר אז דער עולם זאל אריבערגיין וואונטשן מזל טוב פאר'ן דיין.


איך וויל דו זאלסט מכבד זיין ... נרו יאיר, חבר הנהלה, ער זאל פארליינען דעם קאנסוס. דו ווייסט דאך אז ער האט זיך אלע יארן שטארק אוועקגעגעבן פאר אלעס וואס מיר האבן אין די קהילה, אנגעפאנגען מיט הדפסה און יעצט ביים שטעטל; ער זאל פארליינען די הכתרה.


אויך וויל איך דו זאלסט געבן מתנות פאר צוויי אינגעלייט, איינס ...; ער האט מנדב געווען דעם נייעם בנין, איך וויל מען זאל אים באדאנקען ברבים. בכלל קומט אים דאס גרעסטע יישר כח, ער לייגט אריין זיין גאנצע לעבן אינעם שטעטל; עס וועט נאך קומען א צייט וואס מען וועט קענען דערציילן וואס ער האט אלץ געטון פאר די מוסד און פאר די שטעטל.


אויך זאלסטו באדאנקען ...; ער העלפט מיר מיט זיין גאנצע הארץ מיט אלע לעגאלע זאכן, סיי מיט די מוסד און סיי מיט מיר פריוואט. איך קען נישט רעדן און דערציילן וואס, ווען און ווי; גלייב מיר, ער איז מיר זייער געטריי.


ווי עס זעט אויס וועט דער דיין רבי ... שליט"א נישט קומען; גם זו לטובה, וד"ל.


זיי מודיע די עלטערן זיי זאלן ברענגען די קינדער מיט בגדי שבת, עס איז מיר וויכטיגער די קינדער ווי סיי ווער; אזוי וועלן די קינדער וויסן אז מיר האבן א דיין, און אז מען וויל עפעס וויסן האט מען וועם צו פרעגן.


מיין טאטע הרב מקארלסבורג שליט"א האט געשריבן א שיינע בריוו פאר די קהילה, ווי ער געבט סמיכה פאר'ן דיין און ער בעט די גאנצע קהלה מען זאל פאלגן דעם דיין מיט יעדע זאך; איך וויל מען זאל דאס אויפליינען ברבים.


נאך די הייליגע טעג וויל איך זיצן מיט דיר אויסשטעלן די נסיעה קיין אייראפע.


אויך וויל איך דו זאלסט אנגרייטן דעם קומענדיגן ווינטער א שיינע שבת התאחדות פאר אלע תלמידים.


בנוגע מאכן א שבת מיט אלע מלמדים; איך וועל דאס איבערטראכטן און דיר לאזן וויסן.


א גרויסן ישר כח פאר אלעס.


א פרייליכן שבת.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#202 - ווי אזוי צו העלפן מיט די תלמוד תורה
מוסדות, ריינקייט, אידיש געלט, סכנה

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת ראה – מברכים אלול, כ"ח מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


א גרויסן יישר כח פאר דיין איבערגעגעבענע ארבעט פאר די מוסד, האסט אהערגעשטעלט די מיידל קעמפ אזוי געשמאק; מרת ..., די מנהלת תחי' – זאגט מיר אז די יאר זומער איז די שענסטע זומער, אלעס איז אזוי שיין צוגעשטעלט; די יישר כח קומט דיר פאר'ן זיין אזוי געטריי.


בנוגע העלפן מענידזשן די תלמוד תורה, דו זאגסט מיר אז דו ווילסט העלפן, דו ווילסט טון פאר'ן רבי'ן; בעט איך דיר זאלסט טון די דריי זאכן:


1) ערשטנס, געב אכטונג די קינדער זאלן זיין אפגעהיטן פון סכנה, דער בנין זאל זיין אפגעהיטן פון סכנה.


2) צווייטנס, געב אכטונג אויף ריינקייט, דער בנין זאל זיין ריין, אזוי אויך די באסעס.


3) און די דריטע זאך, געב אכטונג אויפ'ן רבינ'ס געלט; עס זאל דיר אנגיין יעדע פרוטה פון רבי'ן.


אז דו וועסט אראפנעמען פון מיר די דריי זאכן, דו וועסט צושטעלן פאר די קינדער זיי זאלן זיין זיכער; סיי ביים קומען און סיי ביים זיין אין חדר און אין סקול און סיי ביים אהיימגיין, און עס וועט זיין ריין אין חדר און אין סקול, און דו וועסט אכטונג געבן אויפ'ן רבינ'ס געלט – וועסטו האבן א חלק אין די אלע הייליגע זאכן וואס קומט ארויס פון דעם פלאץ.

#201 - זייער אכטונג געבן קינדער זאלן נישט ווערן צוטרעטן
חינוך הילדים, מלמדים, מוסדות

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת ראה – מברכים אלול, ערב ראש חודש אלול, כ"ח מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד המלמד ... נרו יאיר, קרית ברסלב


איך בין זייער דערשראקן און דערציטערט אז ביי אונז אין תלמוד תורה זאל זיין אזוינס אז א קינד זאל נישט וועלן גיין אין חדר.


מרת ... תחי', די מאמע פון הילד הנחמד ... נרו יאיר זאגט אז איר קינד וויל נישט גיין אין חדר ווייל מען טשעפעט אים, ער האט שוין דערציילט פאר'ן מלמד און דער מלמד זאגט "יא יא, איך גיי טון", און גארנישט, כאילו לא הי'. די מאמע זאגט מיר אז זי האט שוין גערופן דעם מלמד, דער מלמד זאגט "יא יא, זיכער, איך גיי שוין טון" און מפטירין כדאתמול; יעצט קומט זי וויינען צו מיר וואס זי קען טון.


בעט איך דיר און איך בעט דיר זאלסט ווייזן דעם בריוו פאר אלע מלמדים ביי אונז אין תלמוד תורה, עס ליגט אן אחריות אויפ'ן מלמד אכטונג צו געבן מען זאל נישט צוטרעטן די קינדער, מען טאר נישט לאזן עס זאל אזוינס פאסירן, מען קען נישט זאגן "יא יא, איך וועל טון", און נישט טון, אויב דו קענסט נישט טון, דו האסט נישט קיין עצה, דארפסטו זיך ווענדן צום מנהל, און אז דער מנהל זינגט אויך דעם ניגון "יא יא, זיכער, איך גיי שוין טון", און למעשה איז גארנישט געטון געווארן, זאלסטו קומען צו מיר, איך וועל מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף דיר פרובירן צו העלפן.


איך וויל נישט עס זאל זיין אזא זאך ביי אונז אין תלמוד תורה אז קינדער זאלן ווערן צוטראטן, איך האב נישט געעפנט די תלמוד תורה אז מיר זאלן האבן א מוסד מיט'ן נאמען 'ברסלב', איך האב געעפנט די תלמוד תורה מיט מסירת נפש אז עס זאל זיין 'ברסלב' נישט פאר די נאמען, נאר טאקע אזוי ווי מוהרא"ש האט אונז געלערנט עס זאל זיין.

#200 - נישטא די ווערטער דיר צו דאנקען פאר אלעס וואס טוסט פאר די מוסדות
מוסדות, הכרת הטוב

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת ראה, כ"ו מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך האב נישט קיין ווערטער דיר צו דאנקען פאר אלעס וואס דו געבסט זיך אוועק פאר אונזערע מוסדות "היכל הקודש", ובפרט פאר'ן העלפן אויפבויען די שטעטל "קרית ברסלב".


באזונדער דאנק איך דיר פאר'ן מנדב זיין דעם נייעם בנין פאר'ן תלמוד תורה; אונזערע קינדער זאלן האבן א פלאץ וואו צו לערנען און דאווענען און אויפוואקסן ערליכע אידן.


טייערער ... נרו יאיר, די זכותים וועט דיר באגלייטן אויף די וועלט און אויף יענע וועלט.


פון דיין ראש ישיבה.

#199 - די פלעי איז א שטיק 'הפצה'
סקול, הפצה, מוסדות

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת עקב, י"ח מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


א גרויסן יישר כח פאר אלעס וואס דו העלפסט די מוסדות מיט אזא איבערגעגעבנקייט, אין דעם זכות זאלסטו זוכה זיין צו נחת דקדושה ביי דיינע קינדער און אייניקלעך געזונטערהייט.


געב איבער פאר דיין ווייב א גרויסן יישר כח פאר'ן העלפן אזוי געטריי די פלעי וואס "בית פיגא" טוט פארשטעלן. די פלעי איז א שטיק 'הפצה', טוינזטער משפחות גייען דאס קוקן, סיי בשעת מעשה און נאכדעם פארשפרייט מען דאס ביי די הייזער, מען וועט דאס קוקן און קוקן און זיך מחזק זיין.


אויך געב איבער א יישר כח פאר'ן מאכן די פרויען צוזאמקום ביי אייך אין שטוב, עס איז זייער א גרויסע זאך צו מחי' זיין א צווייטע איד, ביים אייבערשטן איז זייער חשוב דער וואס איז מחי' ומחזק אנדערע, בפרט אידישע מאמעס, אידישע פרויען – זיי דארפן דאך אזויפיל חיזוק אנצוגיין מיט די שטוב ווירטשאפט.


עס איז אזוי שיין אז ביידע, מאן און ווייב – ארבעטן אויף איין בלאט, ביידע פון אייך טוען פאר אנדערע.


ווי מער מען טוט פאר אידישע קינדער, אלץ מער כח און מח האט מען.

#198 - מיר פרייען זיך אז איר קומט צוריק זיין א לערערין
לערערין, סקול, מוסדות

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת עקב, ט"ז מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


א גרויסן יישר כח פאר'ן העלפן די סקול, די מנהלת מרת ... תחי' זאגט אז איר גייט נאכאמאל צוריק קומען קומענדיגע יאר טיטשן; מיר פרייען זיך זייער.


א גרוס פון אייער מאן ... נרו יאיר, ער לערנט זייער פלייסיג; ער איז אן ערליכער, א פארשטענדליכער; אלע מעלות.

#197 - ת'פתח ש'ערי ב'ית פ'יגא
סקול, יבנאל, מוסדות

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת ואתחנן-נחמו, י"ד מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


נעכטן זענען מיר געזיצן אויסצופלאנירן די סקול פאר קומענדיגע יאר תשפ"ב, איך האב געזען אייער נאמען, אז איר גייט זיין לערערין קומענדיגע יאר אין בית פיגא ליבערטי.


איך פריי זיך צו האבן טיטשערס ווי אייך, וואס זענען צניעות'דיג און האבן א געפיל אין צניעות, אזוי וועט דאס איבערגיין צו די תלמידות.


תשפ"ב איז ראשי תיבות ת'פתח ש'ערי ב'ית פ'יגא; מיר עפענען די יאר נאך א סקול אין קרית יואל נאכן האבן הצלחה מיט די חדר.


מיר פירן די סקול לויט די אנווייזונגען פון הייליגן סאטמאר רבי זכותו יגן עלינו. איידער מוהרא"ש זכותו יגן עלינו האט געעפנט די סקול אין יבנאל איז ער געזעצן מיט ר' בנימין הערש בערקאוויטש עליו השלום, מנהל פון בית רחל, הערן פון אים ווי אזוי דער סאטמאר רבי האט אים געלערנט פירן א סקול.

#196 - מען פארלירט נישט קיין שידוך אז מען איז ערליך
שידוכים, מוסדות, חסידות ברסלב, אומאן

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת ואתחנן, י"ב מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


די אלע וואס סטראשען אז מען קען נישט טרעפן קיין שידוך אויב מען איז מקושר צום רבי'ן – דאס איז א גרויסער דמיון, מען פארלירט נישט קיין שידוך אז מען איז ערליך, מען פארלירט נישט קיין שידוך דורך עבודות השם; עס איז א נסיון וואס פרישע מקורבים גייען אריבער.


די שאלה איז, פארוואס דארף מען זאגן פאר'ן שדכן אז מען איז מקושר צום רבי'ן? ווער דארף וויסן אז מען הערט שיעורים? בפרט פרויען און מיידלעך, ביי זיי איז דאך בכלל נישט שייך מען זאל וויסן אז זיי האבן חיות פון רבי'ן, עס איז א זאך וואס דארף קיינעם נישט שטערן.


ביי בחורים און אינגעלייט איז דא אומאן, איינמאל א יאר דארף מען פארן קיין אומאן; דער רבי האט אונז געהייסן מיר זאלן קומען צו אומאן אויף ראש השנה, דאס קען מען נישט אויסלאזן, דעמאלט קען ארויסקומען די באהאלטענע סוד אז מען איז ברסלב (מען קען דאס אויך באהאלטן מיט שכל), אבער ביי פרויען און מיידלעך איז נישטא קיין אומאן.


די שאלה האב איך צו אלע פרישע מקורבים וואס וויינען אז מען רודפ'ט זיי; ווער הייסט אייך זאגן איר זענט ברסלב? ווער הייסט אייך מאכן מחלוקות? די פרישע מקורבים זענען געווענליך זייער צוהיצט, זיי ווילן נישט ארבעטן מיט שכל און חכמה, זיי אליינס מאכן זיך די מחלוקות.


יעצט זענען געקומען צו אונז א משפחה און אריינגעלייגט די קינדער אין קעמפ, די אינגלעך מיט די מיידלעך, און די עלטערן זענען געקומען צו מיר וויינען אז די מוסד וואו זיי שיקן די קינדער א גאנץ יאר האט זיי איינגעמאלדן אז מען נעמט נישט צוריק זייערע קינדער, ווייל זיי זענען זומער אין ברסלב. מיר האט דאס זייער וויי געטון, פארוואס זאל מען ארויסווארפן קינדער פון מוסדות אויב זיי קומען זומער אין ברסלב'ער קעמפ?! איך האב אונטערגעשיקט איינעם, א משפחה פונעם מנהל דארט, פרעגן פארוואס טוט מען דאס צו ברסלב, ביז עס האט זיך ארויסגעשטעלט אז איך בין גערעכט, עס האט גארנישט מיט ברסלב, עס זענען די פרישע מקורבים וואס האבן נישט קיין שכל, זיי רייצן זיך. דער מנהל זאגט, פאריאר זענען די קינדער געווען אין ברסלב'ער קעמפ, נאכן זומער ווען זיי זענען צוריק געקומען האבן זיי חוזק געמאכט פון די מוסד וואו זיי לערנען, זיי האבן געזאגט: "ברסלב איז די אמת", "נאר ברסלב", "אלעס חוץ ברסלב איז שקר"; עס איז געווארן א מהפכה אינעם מוסד, האט די הנהלה באשלאסן אז אויב די קינדער גייען נאכאמאל צו ברסלב, זאלן זיי בלייבן ביים אמת, זיי זוכן נישט קינדער וואס וועלן איבערדרייען זייער מוסד.


דאס איז אויך די סיבה פארוואס ישיבות ווארפן ארויס בחורים וואס פארן קיין אומאן; ווייל די בחורים, די פרישע מקורבים - זענען צוהיצט, זיי שטורעמען זייער ישיבה מיט ברסלב, ביז מען ווארפט זיי ארויס; וואלטן זיי געהאט שכל זיך נישט צו רייצן מיט קיינעם - וואלטן זיי געקענט זיין אין ישיבה אן דעם וואס מען זאל זיי רודפ'ן, זיי וואלט געקענט דינען דעם אייבערשטן, זיך מחי' זיין מיט די עצות פון הייליגן רבי'ן.


אזוי איז אויך מיט הערן די שיעורים אויפ'ן טעלעפאן; פארוואס אין דער וועלט דארף מען זיך רייצן מיט אנדערע? דערפאר פארשטיי איך נישט פארוואס דער שדכן דארף וויסן אז מען שעפט חיות פון רבי'ן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#195 - דרייוון די באסעס געלאסן און נאר לויט'ן געזעץ
מוסדות, שטעטל, דרייוון

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת דברים, ג' מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך באקום כמעט יעדן טאג נישט גוטע גרוסן אויף די באס דרייווערס; סיי עלטערן רופן אריין זאגן אז מען דרייווט זייער ווילד און סיי די גוים די שכנים זאגן אז די וואס דרייוון די באסעס דעם זומער דרייוון זייער ווילד. איך ווייס נישט פארוואס איך דארף אזויפיל מאל בעטן מען זאל דרייוון לויט די געזעץ, עס איז דאך סכנות נפשות! איך שפיר ווי איך רעד צו א וואנט.


אפשר זאלסטו צוריק געבן די גאנצע אפערעישן פון דרייוון פאר די מלמדים פון שטעטל? זיי דרייוון רואיג, זיי פאלגן מיר, זיי דרייוון לויט די געזעץ.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.