בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת שמות, י"ז טבת, שנת תשפ"ג לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

היינט בין איך נישט געווען אין ישיבה, איך בין געפארן קיין קרית יואל צו א ברית ביי האברך אברהם שבתי נרו יאיר, די ברית איז געווען אין בית המדרש היכל הקודש - בית נתנאל. מיר האבן בטעות אריינגעלייגט די נאמען פון די גאס, אבער עס איז דא נאך א גאס וואס האט די נאמען אין א פארקערטע פלאץ, מיר זענען אנגעקומען שפעטער מיט א שעה. מיר האבן געדאווענט, און נאכן ברית ביי די סעודה האבן מיר גערעדט פון די גרויסקייט פון א ברית מילה, און אויך די גרויסקייט פון די טעג פון שובבי"ם וואס מיר אלע זענען עוסק זיך צו מל'ן, "וּמָל ה' אֱלֹקֶיךָ אֶת לְבָבְךָ" (דברים ל, ו); ווי אזוי קענען מיר אויפשטאפן אונזער הארץ? דורך תורה ותפילה, דורך לערנען יעדן טאג אביסל חומש איינגעטיילט אויף די וואך, און אויך משניות און גמרא; דאס איז מטהר דעם מענטש.

היינט איז מיר נישט גרינג צו פארן צו אלע שמחות, די קהילה וואקסט קיין עין הרע, יעדן טאג איז דא שמחות, אבער הכרת הטוב האב איך געלערנט ביי מוהרא"ש זכותו יגן עלינו. דערפאר בין איך געפארן, ווייל דער אינגערמאן, דער בעל הברית - האט מיר געהאלפן אין די שווערע צייטן ביים עפענען די ישיבה, ער האט געבויט די ישיבה אין וויליאמסבורג, און אויך אלע יארן די קעמפס פאר די ישיבה, און בפרט יעצט מיטן בויען די שטעטל קרית ברסלב אין ליבערטי, ער העלפט מיר זייער שטארק; איז אלס הכרת הטוב בין איך געגאנגען צו זיין שמחה.

אויך בין איך געגאנגען צום חדר אין קרית יואל; וואס זאל איך דיר זאגן, איך בין אזוי מקנא די קינדער, זיי וועלן קיינמאל נישט וויסן וואס זיי האבן און וואס זיי שפארן איין. זיצט דארט מיט זיי צוויי דריי מלמדים, גאלדענע אינגעלייט, הערצער פון פוטער; ווי זיי רעדן צו די יונגע שעפעלעך, ווי זיי האבן סבלנות צו זיי - דאס קען מען נישט מסביר זיין.

איינער זאגט מיר: "איך שיק נישט אין חדר דא אין קרית יואל, עס איז נישט קיין חדר, עס האט נישט קיין פנים פון א חדר"; וואס זאל איך אים זאגן? וואס איז א חדר? א שיינע בנין? א גרויסע כתה? א חדר איז א מלמד מיט א ווייכע הארץ, מיט געדולד - זיצט מיט די קינדער און לייגט אריין אין זיי יראת שמים, לערנט מיט זיי תורה, דאס איז די חדר; אז דו ווילסט דאס אנטון מיט א שיינע בנין - קענסטו דאס טון, אבער נישט דאס איז קובע א חדר; וואס האט מען פון א שיינע אנטון ווען אינעווייניג איז פארפוילט השם ישמרינו...

איך געדענק יארן צוריק, מיין טאכטער איז געווען א קליינע מיידל, פלעגט זי אהיים קומען זאגן אז די שכנים שפעטן פון בית פיגא, מען לאכט פון איר אז זי איז א נעבעך, אז זי האט אין איר קלאס נאר זיבן מיידלעך. איך פלעג איר זאגן: "ווען מען פרעגט דיך וויפיל קינדער לערנען ביי דיר אין שולע, זאג 'איין מיידל, נאר איך מיט מיין לערערין'"; ווייל וואס איז א גוטע שולע? איז דאס געוואנדן וויפיל קינדער עס זענען דא? איז דאס געוואנדן אויב עס זעט אויס מעכטיג? א גוטע שולע איז א לערערין וואס פארשטייט דאס קינד, א לערערין וואס קלאפט נישט אראפ דאס קינד, וואס מאכט נישט דאס קינד פאר א מענטל-קעיס.

פון דארט בין איך געגאנגען צו בית פיגא אין מאנרא; אזוי געשמאק צו זען ווי עס זענען דא ווייבלעך פון אנשי שלומינו וואס לערנען מיט הארץ מיט די קינדער, מען לייגט אריין אין די קינדער א געשמאק אין זיין א איד, א געשמאק אין זיך אנטון איידל.

פון דארט בין איך געפארן אין שטעטל, איך בין געגאנגען באזוכן אונזער בית הדפוס. דארט האט מען מיר געוויזן דעם נייעם קונטרס שפתי תפתח, א פירוש אויף לקוטי מוהר"ן די ערשטע חלק די צווייטע תורה. איך האב זיך אזוי געפריידט דאס צו זען, ווייל דאס וועט זיין א גרויסע זאך פאר די וואס פארשטייען נישט קיין לקוטי מוהר"ן און קוקן אן דעם ספר ווי א מאמר סתום, וועלן זיי קענען אביסל טועם זיין פון הייליגן רבינ'ס עצות און ווערן נאנט צום אייבערשטן.

איך בין פון דארט געגאנגען צום חדר דאווענען מנחה מיט די קינדער, איך האב גערעדט צו די קינדער פון מוותר זיין. איך האב זיי דערציילט וואס חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (תענית כה:): "מעשה ברבי אליעזר שירד לפני התיבה ואמר כ"ד ברכות ולא נענה", עס איז געווען אמאל א טרוקעניש, מען האט געמאכט א תענית און רבי אליעזר איז געווען דער שליח ציבור, ער האט געזאגט די פיר און צוואנציג ברכות וואס די הייליגע חכמים האבן מתקן געווען צו זאגן ביי א יום תענית, און עס איז נאכאלץ נישט געקומען קיין רעגן, "ירד רבי עקיבא אחריו ואמר: 'אבינו מלכנו אין לנו מלך אלא אתה, "אבינו מלכנו למענך רחם עלינו', וירדו גשמים", האט רבי עקיבא מתפלל געווען און געזאגט: "אבינו מלכנו אין לנו מלך אלא אתה, אבינו מלכנו למענך רחם עלינו", און עס האט גלייך אנגעהויבן רעגענען. האט מען אנגעהויבן רעדן שלעכט'ס אויף רבי אליעזר, ווייל מען האט געזען אז ווען רבי עקיבא האט מתפלל געווען איז גלייך געקומען רעגן, און ווען ער האט געבעטן איז נישט געקומען רעגן. איז ארויס א 'בת קול' פון הימל און אויסגערופן: 'נישט ווייל רבי עקיבא איז גרעסער פון רבי אליעזר האט מען אנגענומען זיינע תפילות, נאר ווייל רבי עקיבא איז א וותרן, ער איז מעביר על מדותיו', און ווער עס גיבט נאך און ער קריגט זיך נישט, אפילו ווען ער איז גערעכט - העלפט אים דער אייבערשטער און מען געבט אים נאך וואס ער דארף.

אויך די מעשה וואס די הייליגע חכמים דערציילן (שם) אז בזכות א פרוי וואס האט געטון חסד מיט אירע שכנים - איז געראטעוועט געווארן א גאנצע שטאט פון א שריפה; זעט מען אז אויב מען איז מוותר איינער דעם צווייטן - ווערט מען געראטעוועט פון שלעכטס.

איך בין אויך געווען אין בית פיגא און אויך אין כולל.

איך האב זיך זייער אהיים געיאגט צו די חתונה אין ישיבה; היינט נאכט איז דא א חתונה אין ישיבה, א תלמיד הישיבה און א תלמידה פון בית פיגא.

איך וועל דיר נאך שרייבן. איך בעט דיר זייער, כאפ זיך מיט יעצט שובבי"ם צו מתקן זיין אלעס וואס מען דארף פאררעכטן, יעצט איז א צייט פון תיקון הברית. דאס ערשטע זאך זאלסטו אנהויבן רייניגן דיינע אויגן, קוק נישט קיין עבירות, דאס מאכט נישט פרייליך, עס מאכט בעצבות און מרה שחורה, אז מען איז מפקיר די אויגן איז זייער ביטער, אז מען איז מפקיר די אויגן - פארלירט מען די פרנסה. זע דיין טעלעפאן זאל זיין ריין, לייג ארויף א שטארקע פילטער, שפיל נישט אויס, נישטא וועם אויסצושפילן, קענסט זיך אליינס אויסשפילן, און דיינע קינדער וועלן אויך אויסשפילן; דו ווילסט דאך ערליכע דורות.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת ויגש, ו' טבת, שנת תשפ"ג לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר, יבנאל

איך האב ערהאלטן אשר בנחל חלק קצא, א גרויסן יישר כח. איך האב דאס שוין מסיים געווען איינמאל, און יעצט גיי איך דאס איבער נאכאמאל. וואס זאל איך דיר זאגן מיין ליבער ברודער, יעדע בריוו איז נייע שכל, נייע התחזקות. מען האלט שוין ביי חלק קצא ביי די איין און פופציג טויזנטסטע בריוו, און נאכאלץ איז יעדע בריוו נייע שכל און נייע חיזוק וואס איז מחי' דעם מענטש אין יעדן מצב; איך זע אין דעם חלק אשר בנחל זאכן וואס איך האב נאכנישט געזען ביז אהער.

אויך האב איך ערהאלטן דעם ספר אשר בנחל לנשים חלק ב', זייער א שיינע ארבעט מאכט ער, איך האב זייער הנאה פון דעם. איין זאך וואלט איך אנדערש געמאכט, ער האט אריינגעלייגט שטיקלעך פון ספר שיש"ק. ווען ער פרעגט מיר, וואלט איך אים געזאגט, מוהרא"ש האט דאך מפקפק געווען אויף די שיחות וואס שטייט דארט, און ער האט בפירוש געזאגט אויף כמה שיחות אז דאס איז נישט אמת, און כמה שיחות איז נגד הלכה וכו' וכו', איז וואס דארף ער מישן אשר בנחל מיט שיש"ק...

בכלל, "מי נתלה במי, הוי אומר, קטן נתלה בגדול" (תענית ז.); געב ארויס א שיש"ק און צייכן צו אונטער יעדע שיחה אז די שיחה איז אמת, ווייל עס שטייט אין אשר בנחל.

מיר דארפן נישט קיין הסכמה אויף אשר בנחל. מוהרא"ש זאגט, ספר אשר בנחל דאס איז גילוי אלוקית וואס מען קען נישט טרעפן אין קיין שום אנדערע ספר, מוהרא"ש האט זיך אויסגעדרוקט אויף דעם ספר: "אשר בנחל איז דער אייבערשטער אליינס".

איך בין דיר זייער מכיר טובה פארן מיר שיקן אלע נייע ספרים.

איך שיק דיר א בריוו פאר דיין טאכטער ... תחי'.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת מקץ, כ"ט כסליו, ה' דחנוכה, שנת תשפ"ג לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ליבער הארציגער זיסער ברודער ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

וואס מיינסטו, נאר דו גייסט אריבער בלבולים? נאר ביי דיר דריידט זיך די קאפ? אלע צדיקים פון אלע דורות זענען אריבער די זאכן, און נאר ווייל זיי האבן זיך געשטארקט מיט אלע כוחות נישט צו ווערן צעפאלן פון די בלבולים - זענען זיי געווארן צדיקים.

איך וויל מיט דיר לערנען א שטיקל לקוטי מוהר"ן, די צווייטע חלק סימן מח. איך פלעג זייער אסאך לערנען די תורה אין מיינע יונגע יארן, איך האב געשפירט אזוי גוט נאכן לערנען די תורה, איך האב געזען אז עס איז דא א רבי וואס פארשטייט מיך, ער זעט וואס גייט אריבער אויף מיר.

כְּשֶׁאָדָם נִכְנָס בַּעֲבוֹדַת הַשֵּׁם, אֲזַי הַדֶּרֶךְ שֶׁמַּרְאִין לוֹ הִתְרַחֲקוּת ווען א מענטש הויבט אן דינען דעם אייבערשטן, דארף ער זיין גרייט אז מען גייט אים ווייזן ווי מען דארף אים נישט, וְנִדְמֶה לוֹ שֶׁמַּרְחִיקִין אוֹתוֹ מִלְמַעְלָה, וְאֵין מַנִּיחִין אוֹתוֹ כְּלָל לִכָּנֵס לַעֲבוֹדַת הַשֵּׁם עס וועט זיך אים דאכטן ווי פון הימל שטופט מען אים אוועק און מען לאזט אים נישט ווערן אן ערליכער איד, וּבֶאֱמֶת כָּל הַהִתְרַחֲקוּת הוּא רַק כֻּלּוֹ הִתְקָרְבוּת אבער וויסן זאלסטו, דאס וואס מען שפירט ווי מען ווערט דערווייטערט - איז נאר צו ברענגען דעם מענטש נענטער צום אייבערשטן.

וְצָרִיךְ הִתְחַזְּקוּת גָּדוֹל מְאֹד מְאֹד לִבְלִי לִפֹּל בְּדַעְתּוֹ, חַס וְשָׁלוֹם און מען דארף זיין זייער שטארק נישט צו באקומען חלישות הדעת, כְּשֶׁרוֹאֶה שֶׁעוֹבְרִים כַּמָּה וְכַמָּה יָמִים וְשָׁנִים שֶׁהוּא מִתְיַגֵּעַ בִּיגִיעוֹת גְּדוֹלוֹת בִּשְׁבִיל עֲבוֹדוֹת הַשֵּׁם, פון וואס מען זעט ווי עס גייען אריבער אזויפיל טעג און יארן וואס מען מוטשעט זיך מיט שווערע עבודות, וַעֲדַיִן הוּא רָחוֹק מְאֹד און מען איז נאכאלץ זייער ווייט, וְלֹא הִתְחִיל כְּלָל לִכְנֹס לְשַׁעֲרֵי הַקְּדֻשָּׁה מען האט נאך בכלל נישט אנגעהויבן אריינקומען צו די קדושה. כִּי רוֹאֶה עַצְמוֹ שֶׁהוּא מָלֵא עֲדַיִן עֲבִיּוּת וְגַשְׁמִיּוּת וְהִרְהוּרִים וּבִלְבּוּלִים גְּדוֹלִים מען איז נאך א פארגרעבטער מענטש פול מיט שלעכטע געדאנקען און אזויפול בלבולים, וְכָל מַה שֶּׁהוּא רוֹצֶה לַעֲשׂוֹת בַּעֲבוֹדַת הַשֵּׁם אֵיזֶה דָּבָר שֶׁבִּקְדֻשָּׁה אֵין מַנִּיחִין אוֹתוֹ און וואס איך וויל נאר טון פאר עבודות השם גייט מיר נישט, וְנִדְמֶה לוֹ כְּאִלּוּ אֵין הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ מִסְתַּכֵּל עָלָיו כְּלָל און דאס מאכט טראכטן אז דער אייבערשטער קוקט נישט אויף מיר, וְאֵין רוֹצֶה כְּלָל בַּעֲבוֹדָתוֹ און ער וויל נישט מיינע עבודות, מֵחֲמַת שֶׁהוּא רוֹאֶה שֶׁהוּא צוֹעֵק בְּכָל פַּעַם ווייל איך שריי, וּמִתְחַנֵּן וּמִתְנַפֵּל לְפָנָיו יִתְבָּרַךְ און איך בעט זיך ביים אייבערשטן, שֶׁיַּעְזְרֵהוּ בַּעֲבוֹדָתוֹ, ער זאל מיך העלפן, וְאַף עַל פִּי כֵן עֲדַיִן הוּא רָחוֹק מְאֹד מְאֹד און נאכאלץ בין איך אזוי ווייט, עַל כֵּן נִדְמֶה לוֹ כְּאִלּוּ אֵין הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ מִסְתַּכֵּל עָלָיו כְּלָל דאס מאכט טראכטן אז דער אייבערשטער קוקט נישט אויף מיר, וְאֵין פּוֹנֶה אֵלָיו כְּלָל און ער הערט נישט צו מיין געבעט, כִּי הוּא יִתְבָּרַךְ אֵין רוֹצֶה בּוֹ כְּלָל ער וויל מיך בכלל נישט, הֵן עַל כָּל אֵלֶּה אויף די אלע זאכן, וְכַיּוֹצֵא בָּזֶה און אויך אנדערע סארט זאכן, צָרִיךְ הִתְחַזְּקוּת גָּדוֹל לְחַזֵּק עַצְמוֹ מְאֹד מְאֹד דארף מען זיך זייער שטארקן, וְלִבְלִי לְהִסְתַּכֵּל עַל כָּל זֶה כְּלָל נישט צו קוקן אויף דעם, כִּי בֶּאֱמֶת כָּל הַהִתְרַחֲקוּת הוּא רַק כֻּלּוֹ הִתְקָרְבוּת ווייל דאס וואס מען שפירט זיך ווייט - איז נאר צו ברענגען דעם מענטש נענטער צום אייבערשטן, כַּנַּ"ל אזוי ווי אויבן אויסגעשמועסט.

וְכָל הַנַּ"ל און אלעס וואס מיר האבן פריער דערמאנט, עָבַר עַל כָּל הַצַּדִּיקִים איז אריבער אויף אלע צדיקים, כַּאֲשֶׁר שָׁמַעְנוּ מִפִּיהֶם בְּפֵרוּשׁ אזוי ווי מיר האבן געהערט פון זיי אליינס, שֶׁנִּדְמֶה לָהֶם אז עס האט זיך זיי געדאכט, שֶׁהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ אֵין מִסְתַּכֵּל וּפוֹנֶה אֲלֵיהֶם כְּלָל אז דער אייבערשטער קוקט נישט אויף זיי און דארף זיי נישט, מֵחֲמַת שֶׁרָאוּ ווען זיי האבן געזען, שֶׁזֶּה זְמַן רַב אז נאך אזא לאנגע צייט, שֶׁהֵם מְבַקְּשִׁים וואס זיי בעטן, וִיגֵעִים און פלאגן זיך, וְעוֹשִׂים וְעוֹבְדִים עֲבוֹדַת הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ און טוען עבודת השם, וַעֲדַיִן הֵם רְחוֹקִים מְאֹד מְאֹד זענען זיי נאכאלץ זייער ווייט, וְאִלּוּ לֹא הָיוּ מְחַזְּקִים עַצְמָן מְאֹד און ווען זיי וואלטן זיך נישט געשטארקט, לִבְלִי לְהִסְתַּכֵּל עַל זֶה נישט צו קוקן אויף די אלע זאכן, הָיוּ נִשְׁאָרִים בִּמְקוֹמָם הָרִאשׁוֹן וואלטן זיי געבליבן ווי ביים אנהויב, וְלֹא הָיוּ זוֹכִים לְמַה שֶּׁזָּכוּ און זיי וואלטן נישט זוכה געווען צו ווערן צדיקים.

וְהַכְּלָל, אֲהוּבִי אָחִי מיין ליבער ברודער, חֲזַק וֶאֱמַץ מְאֹד שטארק זיך, וֶאֱחֹז עַצְמְך בְּכָל הַכֹּחוֹת און דערהאלט זיך מיט אלע כוחות, לִשָּׁאֵר קַיָּם בַּעֲבוֹדָתֶךָ צו בלייבן דינען דעם אייבערשטן, וְאַל תָּחוּשׁ און עס זאל דיך נישט אנגיין, וְאַל תִּסְתַּכֵּל כְּלָל און קוק נישט, עַל כָּל הַנַּ"ל אויף דאס אלעס, אוֹ כַּיּוֹצֵא בָּזֶה און אויף אנדערע זאכן, וְאִם אַתָּה רָחוֹק מְאֹד מְאֹד מִמֶּנּוּ יִתְבָּרַךְ און אויב דו ביסט טאקע אזוי שטארק ווייט פונעם אייבערשטן, וְנִדְמֶה לְךָ און עס דאכט זיך דיר, שֶׁאַתָּה פּוֹגֵם אז דו טוסט שלעכטס, בְּכָל שָׁעָה מַמָּשׁ נֶגְדּוֹ יִתְבָּרַךְ ממש יעדע מינוט קעגן דעם אייבערשטן, עִם כָּל זֶה, כְּנֶגֶד זֶה מיט דעם אלעם, תֵּדַע, שֶׁאִישׁ כָּזֶה זאלסטו וויסן אז אזא איינער, שֶׁהוּא מְגֻשָּׁם כָּל כָּךְ וואס איז אזוי פארגרעבט, כָּל תְּנוּעָה וּתְנוּעָה יעדע זאך, שֶׁהוּא מְנַתֵּק עַצְמוֹ מְעַט מְעַט מִן גַּשְׁמִיּוּתוֹ וואס דו טוסט, וּפוֹנֶה לְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ און דו קומסט צום אייבערשטן, הִיא גְּדוֹלָה וִיקָרָה מְאֹד מְאֹד איז זייער גרויס און זייער טייער, וַאֲפִלּוּ נְקֻדָּה קְטַנָּה מְאֹד אפילו א פינטעלע, שֶׁהוּא נֶעְתָּק מִגַּשְׁמִיּוּתוֹ וואס דו רייסט זיך אפ פון דיין פארגרעבטקייט, אֵלָיו יִתְבָּרַךְ צום אייבערשטן, הוּא רָץ בָּזֶה לויפסטו מיט דעם, כַּמָּה וְכַמָּה אֲלָפִים טויזנטער, פַּרְסָאוֹת מייל, בְּעוֹלָמוֹת עֶלְיוֹנִים אין די העכערע וועלטן, כַּאֲשֶׁר תָּבִין הֵיטֵב אזוי ווי, מִן הַמַּעֲשֶׂה די מעשה, שֶׁל הַצַּדִּיק פונעם צדיק, שֶׁהִתְגַּבֵּר עָלָיו מְאֹד הָעַצְבוּת וואס איז געווארן זייער טרויעריג, וְכוּ' און אזוי ווייטער, כַּמּוּבָא אֶצְלֵנוּ אזוי ווי עס ווערט געברענגט [בשיחות שבסוף ספר ספורי מעשיות], צווישן די שמועסן אינעם ספר סיפורי מעשיות, "וּמַעֲשֶׂה הָיָה בְּצַדִּיק אֶחָד" דער רבי האט דערציילט א מעשה מיט א צדיק.

["מַעֲשֶׂה הָיָה בְּצַדִּיק אֶחָד", עס איז געווען א מעשה מיט א צדיק, "שֶׁנָּפַל עָלָיו עַצְבוּת", וואס איז אריינגעפאלן אין א דעפרעסיע, "וְהָעַצְבוּת כְּשֶׁמִּתְגַּבֶּרֶת עַל הַצַּדִּיק", און ווען עס פאלט ארויף א דעפרעסיע אויף א צדיק, "הִיא קָשָׁה מְאֹד עָלָיו", איז דאס זייער שווער, "כִּי עָלָיו מִתְחַזֶּקֶת בְּיוֹתֵר", ווייל אויף א צדיק איז זיך דאס מתגבר מער ווי אויף סתם א מענטש, ביז דער צדיק האט זיך ממש נישט געקענט רירן פון פלאץ, "וְרָצָה לְשַׂמֵּחַ עַצְמוֹ", דער צדיק האט זייער געוואלט זיך פרייליך מאכן, "וּלְהָרִים עַצְמוֹ", ער האט זיך געוואלט אויפהייבן, "וְלֹא הָיָה אֶפְשָׁר לוֹ בְּשׁוּם דָּבָר", אבער ער האט נישט געטראפן קיין שום זאך מיט וואס צו זיין פרייליך, "כִּי בְּכָל דָּבָר שֶׁרָצָה לְשַׂמֵּחַ עַצְמוֹ", ווייל יעדע זאך מיט וואס ער האט זיך געוואלט פרייליך מאכן, "מָצָא לוֹ הַבַּעַל דָּבָר בְּתוֹכוֹ עַצְבוּת", האט דער בעל דבר געטראפן עפעס מיט וואס אים צו מאכן טרויעריג.

"וְהִתְחִיל לְשַׂמֵּחַ עַצְמוֹ בְּשִׂמְחַת 'שֶׁלֹּא עָשַׂנִי גּוֹי'", ביז דער צדיק האט זיך אנגעהויבן פרייען בשמחת 'שֶׁלֹּא עָשַׂנִי גּוֹי', ער האט זיך געפריידט מיט דעם אז ער איז נישט קיין גוי; דאס איז דאך א גרויסע שמחה, ווייל אפילו ווי נידריג, ווי געפאלן א איד זאל נאר זיין, איז ער נאכאלץ נישט קיין גוי! אפילו דער געפאלענער איד, הפחות שבפחותים, דער קלענסטער פון די קלענסטע - איז נאכאלץ טויזנטער מאל מער און הייליגער פון א גוי.

דאס איז א זאך וואס מאכט פרייליך, אנדערע זאכן קען דער יצר הרע צעברעכן; דער יצר הרע קען טרעפן אין יעדע זאך חסרונות, אבער מיט די שמחה פון 'שֶׁלֹּא עָשַׂנִי גּוֹי' - דאס קומט פונעם אייבערשטן, 'דער אייבערשטער האט רחמנות געהאט אויף מיר און מיר נישט געמאכט פאר א גוי'; ביי דעם קען דער יצר הרע נישט צעברעכן.

דער רבי פירט אויס די מעשה אז דער צדיק האט זיך אנגעהויבן מחי' זיין מיט דעם, ער איז געווארן מער און מער פרייליך, ביז ער איז צוגעקומען צו די שמחה וואס משה רבינו האט געהאט בשעת ער איז ארויף אין הימל מקבל זיין די לוחות, עיין שם די גאנצע מעשה באריכות].

וְעַל זֶה יִשְׂמַח מְאֹד און מיט דעם זאל מען זיך פרייען, וִיחַזֵּק עַצְמוֹ בְּשִׂמְחָה תָּמִיד און זיך שטארקן צו זיין שטענדיג פרייליך, כִּי עַצְבוּת מַזִּיק מְאֹד מְאֹד ווייל זיין טרויעריג שעדיגט זייער, וְדַע און וויסן זאלסטו, שֶׁתֵּכֶף כְּשֶׁאָדָם רוֹצֶה לִכָּנֵס בַּעֲבוֹדָתוֹ יִתְבָּרַךְ ווען מען הויבט אן דינען דעם אייבערשטן, אֲזַי תֵּכֶף הִיא עֲבֵרָה גְּדוֹלָה כְּשֶׁיֵּשׁ לוֹ עַצְבוּת, חַס וְשָׁלוֹם איז א גרויסע עבירה צו זיין טרויעריג, כִּי עַצְבוּת הִיא סִטְרָא אָחָרָא (זֹהַר נֹחַ דַף עא) ווייל טרויער קומט פון די סטרא אחרא, וְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ שׂוֹנֵא אוֹתָהּ דער אייבערשטער האט דאס פיינט, וְצָרִיךְ לִהְיוֹת עַקְשָׁן גָּדוֹל בַּעֲבוֹדַת הַשֵּׁם און מען דארף זיין זייער א גרויסער עקשן ווען עס קומט צו עבודת השם, לִבְלִי לְהָנִיחַ אֶת מְקוֹמוֹ נישט אפצולאזן, דְּהַיְנוּ מְעַט מִקְצָת עֲבוֹדָתוֹ שֶׁהִתְחִיל דאס וואס מען האט אנגעהויבן טון, אַף אִם יַעֲבֹר עָלָיו מָה זאל זיין וואס זאל זיין, וּזְכֹר דָּבָר זֶה הֵיטֵב און געדענק דאס גוט, כִּי תִּצְטָרֵךְ לָזֶה מְאֹד ווייל דו וועסט דארפן צוקומען צו די חיזוק, כְּשֶׁתַּתְחִיל קְצָת בַּעֲבוֹדַת הַשֵּׁם ווען דו וועסט אנהויבן דינען דעם אייבערשטן, כִּי צָרִיךְ עַקְשָׁנוּת גָּדוֹל מְאֹד מְאֹד לִהְיוֹת חָזָק וְאַמִּיץ לֶאֱחֹז עַצְמוֹ לַעֲמד עַל עָמְדוֹ ווייל נאר אזוי קען מען זיך דערהאלטן, אז מען איז א גרויסער עקשן און מען דערהאלט זיך, אַף אִם מַפִּילִין אוֹתוֹ, חַס וְשָׁלוֹם, בְּכָל פַּעַם אפילו מען פאלט א גאנצן צייט אראפ חס ושלום, כִּי לִפְעָמִים יֵשׁ שֶׁמַּפִּילִין אֶחָד מֵעֲבוֹדַת הַשֵּׁם ווייל עס פאסירט מען זאל אראפווארפן דעם מענטש פון עבודת השם, כַּיָּדוּעַ אזוי ווי עס איז באוויסט, אַף עַל פִּי כֵן מיט דעם אלעם, עָלָיו לַעֲשׂוֹת אֶת שֶׁלּוֹ דארף מען טון וואס מען האט צו טון, לַעֲשׂוֹת מַה שֶׁיּוּכַל בַּעֲבוֹדַת הַשֵּׁם צו טון וואס מען קען אין עבודת השם, וְאַל יָנִיחַ עַצְמוֹ לִפֹּל לְגַמְרֵי, און נישט זיך לאזן אוועקפאלן אינגאנצן, חַס וְשָׁלוֹם, כִּי כָל אֵלּוּ הַנְּפִילוֹת וְהַיְרִידוֹת וְהַבִּלְבּוּלִים וְכַיּוֹצֵא בָּזֶה ווייל דאס אלעס וואס מען גייט אריבער, צְרִיכִים בְּהֶכְרֵחַ לַעֲבֹר בָּהֶם, קדֶם שֶׁנִּכְנָסִין בְּשַׁעֲרֵי הַקְּדֻשָּׁה דארף א יעדער איינער אריבער גיין איידער מען קומט אריין אין די שערי קדושה, וְגַם הַצַּדִּיקִים הָאֲמִתִּיִּים עָבְרוּ בְּכָל זֶה אויך אלע אמת'ע צדיקים זענען דאס אריבער.

וְדַע און וויסן זאלסטו, שֶׁיֵּשׁ אֶחָד שֶׁכְּבָר הוּא אֵצֶל הַפֶּתַח שֶׁל הַקְּדֻשָּׁה אמאל שטייט מען שוין ביים טיר פון קדושה, וְהוּא חוֹזֵר לַאֲחוֹרָיו מֵחֲמַת הַבִּלְבּוּלִים הַנַּ"ל און מען גייט אוועק צוליב די אלע בלבולים, אוֹ שֶׁאֲזַי כְּשֶׁהוּא סָמוּךְ אֵצֶל הַפֶּתַח אדער ווען די סטרא אחרא זעט ווי דער מענטש גייט שוין ממש אריין אין די קדושה, אָז מִתְגַּבֵּר עָלָיו הַסִּטְרָא אָחֳרָא וְהַבַּעַל דָּבָר מְאֹד מְאֹד פארלייגן זיי זיך זייער אויף די נשמה, רַחֲמָנָא לִצְלָן, בְּהִתְגַּבְּרוּת גָּדוֹל וְנוֹרָא מְאֹד מְאֹד, רַחֲמָנָא לִצְלָן מיט זייער שטארקע נסיונות, דער אייבערשטער זאל אונז אפהיטן פון דעם, וְאֵין מַנִּיחִין אוֹתוֹ לִכָּנֵס לְתוֹךְ הַפֶּתַח און מען לאזט אים נישט אריין, ווערן ערליך, וּמַחֲמַת זֶה הוּא חוֹזֵר לְאָחוֹר, חַס וְשָׁלוֹם און צוליב דעם לאזט דער מענטש אפ זיין עבודת השם.

כִּי כֵן דֶּרֶךְ הַבַּעַל דָּבָר וְהַסִּטְרָא אָחֳרָא ווייל דאס איז די וועג פון די סטרא אחרא, כְּשֶׁרוֹאֶה שֶׁהָאָדָם סָמוּךְ סָמוּךְ מַמָּשׁ לְשַׁעֲרֵי הַקְּדֻשָּׁה, ווען זיי זעען ווי איינער איז שוין ממש נאנט צו ווערן א צדיק, וְכִמְעַט שֶׁיִּכְנֹס און ער גייט שוין אט אט אריין אין די קדושה, אֲזַי הוּא מִתְפַּשֵּׁט עָלָיו בְּהִתְגַּבְּרוּת גָּדוֹל מְאֹד מְאֹד, רַחֲמָנָא לִצְלָן דעמאלט פארלייגן זיי זיך זייער שטארק אויף דעם מענטש.

וְשָׁמַעְנוּ מִצַּדִּיק אֲמִתִּי שֶׁאָמַר און איך האב געהערט פון אן אמת'ער צדיק, שֶׁאִלּוּ הָיָה אוֹמֵר לוֹ אֶחָד, ווען איינער וואלט אים געזאגט, יִהְיֶה מִי שֶׁיִּהְיֶה זאל זיין ווער זאל נאר זיין, בְּעֵת שֶׁעָסַק בַּעֲבוֹדַת הַשֵּׁם בִּתְחִלָּתוֹ אין זיינע יונגע יארן, ווען ער האט אנגעהויבן דינען דעם אייבערשטן - די ווערטער: אָחִי, חֲזַק וֶאֱחֹז עַצְמְךָ ברודער שטארק זיך און דערהאלט זיך, הָיִיתִי רָץ וּמִזְדָּרֵז מְאֹד בַּעֲבוֹדָתוֹ יִתְבָּרַךְ וואלט איך געלאפן מיט א פלינקייט צו דינען דעם אייבערשטן. כִּי גַּם עָלָיו עָבַר כָּל הַנַּ"ל ווייל אויף אים איז אויך אריבער דאס אלעס וואס מיר האבן אויבן דערמאנט, וְלֹא הָיָה שׁוֹמֵעַ שׁוּם הִתְחַזְּקוּת מִשּׁוּם אָדָם און ער האט נישט געהערט קיין איין גוט ווארט פון קיינעם, עַל כֵּן מִי שֶׁרוֹצֶה לִכְנֹס בַּעֲבוֹדַת הַשֵּׁם דעריבער ווער עס וויל דינען דעם אייבערשטן, יִזְכֹּר זֹאת הֵיטֵב דארף דאס גוט געדענקען, וְחַזֵּק עַצְמְךָ מְאֹד און זיך זייער שטארקן, וַעֲשֵׂה מַה שֶּׁתּוּכַל בַּעֲבוֹדַת הַשֵּׁם און טון וואס מען קען נאר אין עבודת השם, וּבִרְבוֹת הַיָּמִים וְהַשָּׁנִים און מיט די צייט, נאך טעג און יארן, תִּכְנֹס לָבֶטַח בְּעֶזְרָתוֹ יִתְבָּרַךְ לְתוֹךְ שַׁעֲרֵי הַקְּדֻשָּׁה וועסטו זיכער זוכה זיין צו ווערן ערליך און הייליג.

כִּי הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ מָלֵא רַחֲמִים ווייל דער אייבערשטער איז דאך פול מיט רחמנות, וְרוֹצֶה בַּעֲבוֹדָתְךָ מְאֹד און ער וויל און ווארט אויף דיינע עבודות, וְדַע און וויסן זאלסטו, שֶׁכָּל הַתְּנוּעוֹת וְהַהַעְתָּקוֹת שֶׁאַתָּה נִתָּק וְנֶעְתָּק בְּכָל פַּעַם אֵיזֶה מְעַט מִן גַּשְׁמִיּוּת לַעֲבוֹדָתוֹ יִתְבָּרַךְ יעדע קלייניקייט וואס דו טוסט זיך אויפצוהייבן צום אייבערשטן, כֻּלָּם מִתְקַבְּצִים וּמִתְחַבְּרִים וּמִתְקַשְּׁרִים אלע קלייניקייטן נעמען זיך צוזאמען, וּבָאִים לְעֶזְרָתְךָ בְּעֵת הַצֹּרֶךְ און וועלן דיך קומען צו הילף ווען דו וועסט זיי דארפן האבן, דְּהַיְנוּ כְּשֶׁיֵּשׁ חַס וְשָׁלוֹם, אֵיזֶה דֹּחַק וְעֵת צָרָה, חַס וְשָׁלוֹם ווען עס וועט קומען א שווערע מינוט, א שווערע צייט חס ושלום.

וְדַע און וויסן זאלסטו, שֶׁהָאָדָם צָרִיךְ לַעֲבֹר עַל גֶּשֶׁר צַר מְאֹד מְאֹד יעדער איינער דארף אריבערגיין א שמאלע בריק, וְהַכְּלָל וְהָעִקָּר שֶׁלּא יִתְפַּחֵד כְּלָל און דער עיקר איז - נישט זיך פארכטן, וְדַע און וויסן זאלסטו, שֶׁיֵּשׁ אִילָן עס איז דא א בוים, שֶׁגְּדֵלִים עָלָיו עָלִים מיט בלעטער, שֶׁכָּל עָלֶה צָרִיךְ לִהְיוֹת גָּדֵל מֵאָה שָׁנִים וואס יעדע בלעטל נעמט הונדערט יאר ביז זי וואקסט ארויס, וְהוּא נִמְצָא בַּפַּרְדֵּסִים שֶׁל הַשָּׂרִים די ביימער געפונען זיך ביי די גרויסע רייכע הערן, וְקוֹרִין אוֹתוֹ בִּלְשׁוֹנָם מֵאָה שָׁנִים זיי רופן די בוים אין זייער שפראך 'הונדערט יאר', וּמִסְּתָּמָא כְּשֶׁגָּדֵל מֵאָה שָׁנִים און אז עס גייט אריבער הונדערט יאר, בְּוַדַּאי עוֹבֵר עָלָיו מַה שֶּׁעוֹבֵר גייט דאך איבער אויפן בוים און בלעטל וואס גייט אריבער, וְאַחַר כָּךְ בְּסוֹף הַמֵּאָה שָׁנִים און נאך די הונדערט יאר, הוּא יוֹרֶה בְּקוֹל גָּדוֹל כְּמוֹ קְנֵי שְׂרֵפָה, שיסט די בוים אזוי ווי א באמבע, שֶׁקּוֹרִין אוֹרְמַאטְיֶע, וְהָבֵן הַנִּמְשָׁל הֵיטֵב פארשטייי גוט די משל; אזוי אויך דער מענטש, אויב ער דערהאלט זיך איז ער זוכה ביים סוף צו גאר שיינע זאכן.

רָאוּי לֵילֵךְ עס איז וויכטיג צו געדענקען, עִם מַה שֶּׁנֶּאֱמַר בַּמַּאֲמָר אֲזַמְּרָה לֵאלקַי בְּעוֹדִי וואס עס שטייט אין לקוטי מוהר"ן סימן רפב. דְּהַיְנוּ לְבַקֵּשׁ וּלְחַפֵּשׂ צו זוכן אין זיך, לִמְצֹא בְּעַצְמוֹ אֵיזֶה זְכוּת גוטע זאכן, וְאֵיזֶה נְקֻדָּה טוֹבָה אפילו פינטלעך פון גוטס, וּבָזֶה הַמְּעַט טוֹב שֶׁמּוֹצֵא בְּעַצְמוֹ און מיט די גוטע זאכן, יִשְׂמַח זאל מען זיך פרייען, וִיחַזֵּק עַצְמוֹ און זיך שטארקן, וְאַל יַנִּיחַ אֶת מְקוֹמוֹ און זיך נישט נאכלאזן, אַף אִם נָפַל אפילו מען פאלט אראפ, לְמַה שֶּׁנָּפַל אין ביטערע עבירות, רַחֲמָנָא לִצְלָן.

אַף עַל פִּי כֵן מיט דעם אלעם, יְחַזֵּק עַצְמוֹ בִּמְעַט דִּמְעַט טוֹב שֶׁמּוֹצֵא בְּעַצְמוֹ זאל מען זיך שטארקן מיט דאס ביסל גוטס וואס מען טרעפט אין זיך, עֲדַיִן, עַד אֲשֶׁר יִזְכֶּה לָשׁוּב עַל יְדֵי זֶה לְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ ביז ער וועט זוכה זיין צו ווערן אן ערליכער איד.

וְכָל הַזְּדוֹנוֹת יִהְיוּ נַעֲשִׂין זְכֻיּוֹת (עַיֵּן יוֹמָא פו:) ווייל ווען א מענטש טוט תשובה, ער קערט זיך צוריק צום אייבערשטן, ווערן פון אלע עבירות – מצוות.

וּמֶה עָשָׂה הַבַּעַל שֵׁם טוֹב, זֵכֶר צַדִּיק לִבְרָכָה, עַל הַיָּם כְּשֶׁהֱסִיתוֹ הַבַּעַל דָּבָר וְכוּ' וואס האט דער הייליגער בעל שם טוב געטון אונטערוועגנס קיין ארץ ישראל, ווען ער האט געהאט די נסיון אז ער האט פארלוירן אלע מדריגות, האט ער געזאגט: "איך וועל דינען דעם אייבערשטן אן קיין עולם הבא, איך וועל דינען דעם אייבערשטן אן קיין שכר"; וּמִזֶּה תָּבִין עַד הֵיכָן אַתָּה צָרִיךְ לְהִתְחַזֵּק, וְלִבְלִי לְיָאֵשׁ עַצְמְךָ, חַס וְשָׁלוֹם פון דעם קענסטו פארשטיין ווי שטארק מען דארף זיך שטארקן און נישט אויפגעבן, אַף אִם יִהְיֶה מַה שֶּׁיִּהְיֶה זאל זיין וואס זאל זיין, וְהָעִקָּר לִהְיוֹת בְּשִׂמְחָה תָּמִיד און זיין שטענדיג פרייליך, וִישַׂמַּח עַצְמוֹ בְּכָל מַה שֶּׁיּוּכַל און זיך פרייליך מאכן מיט וואס עס איז נאר מעגליך, וַאֲפִלּוּ עַל יְדֵי מִלֵּי דִּשְׁטוּתָא אפילו זיך נאריש מאכן, אבי זיין פרייליך, לַעֲשׂוֹת עַצְמוֹ כְּשׁוֹטֶה זיך מאכן ווי א נאר, וְלַעֲשׂוֹת עִנְיְנֵי שְׁטוּת און טון נארישע זאכן, וּצְחוֹק לאכעדיגע זאכן, אוֹ קְפִיצוֹת וְרִקּוּדִים טאנצן און שפרינגען, כְּדֵי לָבוֹא לְשִׂמְחָה אבי צו זיין פרייליך, שֶׁהוּא דָּבָר גָּדוֹל מְאֹד וואס דאס איז זייער א גרויסע זאך.

א פרייליכן שבת.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת וישב, כ' כסליו, שנת תשפ"ג לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

אז דו ווילסט ארויסגיין פון דיין ביטערע מצב, דיין שרעקליכע פלאנטער וואו דו ביסט אריינגעפאלן, אין פגם הברית, הוצאת זרע לבטלה, רחמנא לצלן - זאלסטו אנהויבן לערנען דעם הייליגן רבינ'ס ספרים. מאך זיך א שיעור אין ספר לקוטי מוהר"ן, אין די שיחות און אין ספר המידות; דארט וועסטו געפונען עצות און חיזוק ווי אזוי אפצולאזן די שלעכטע מעשים, און עס וועט אריינבלאזן אין דיר א גרויסע האפענונג.

עס וועט ווערן גלייך א רעש, דיינע עלטערן וועלן אנהויבן פארפירן 'היתכן דו לערנסט די ברסלב'ער ספרים'; זאלסטו חס ושלום נישט ענטפערן, חס ושלום טענה'ן מיט זיי. דיינע עלטערן ווייסן נישט וואס עס גייט אויף דיר אריבער; וואלטן זיי געוויסט אז דו זינדיגסט אין די עבירה, דו ביסט פגום פון קאפ ביז פיס - וואלטן זיי דיך גענומען אויף די אקסל און דיך געברענגט צום הייליגן רבי'ן. דיינע עלטערן ווילן נאר דאס גוטס פון דיר, זיי ווייסן נישט וואס דו גייסט אריבער; קיין איין טאטע מאמע ווייסן נישט וואס זייערע קינדער ליידן, און ווי זיי פאלן אין קדושה.

אז דיין טאטע לאזט דיך נישט לערנען לקוטי מוהר"ן - זאלסטו זאגן מיט גרויס דרך ארץ: "טאטע, מיין גאנצע חיות, מיין גאנצע לעבן - איז דער ספר לקוטי מוהר"ן; אלעס וואס איך טו, און דאס וואס איך בין אייך מכבד - דאס אלעס קומט פון דעם ספר; מיין לערנען, מיין דאווענען - אלעס איז דער ספר"; אזוי וועלן זיי דיך אפלאזן, אבער דו זאלסט זיי נאר מכבד זיין און שעצן.

נאך א וויכטיגע זאך זאלסטו טון ארויסצוגיין פון די געפערליכע רגילות דיינע. גיי אין א ליידיגע פלאץ וואו קיינער איז נישט דארט; עס קען זיין אין דיין צימער, עס קען זיין אין א בית המדרש, אין אן אפיס וכו' - און רעדט זיך אויס צום אייבערשטן אויף דיין שפראך, אויף פראסט אידיש; דערצייל דעם אייבערשטן וואס גייט אריבער, ווי דו פאלסט אין ניאוף, ווי דו פאלסט אין הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, וויין צו אים ער זאל רחמנות האבן אויף דיר, ער זאל דיך מקרב זיין צו אים, שעם זיך נישט, דערצייל אים יעדע זאך.

והעיקר זאלסטו זיך זייער שטארקן צו זיין פרייליך; אפילו דו האסט גארנישט, דו זעסט זיך אזוי אפגעפאטשט - זאלסטו זיך פרייען מיט דעם וואס דו ביסט א אידיש קינד, דו ביסט גע'מל'ט, דו גלייבסט אינעם אייבערשטן, און נאך אסאך גוטע זאכן וואס דו האסט אין זיך.

דעם שבת וועל איך נישט זיין אין וויליאמסבורג, איך גיי מיט די בחורים וואס נעמען צאם געלט פאר די ישיבה; איך גיי מיט זיי אוועק פאר א שבת.

מיטן אייבערשטנ'ס הילף וועט מארגן זיין די וועכנטליכע ליל שישי שיעור אין ישיבה; קום צום שיעור זיך אויפפרישן און זיך אנגרייטן אויף די הייליגע יום טוב חנוכה.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת וישב, י"ט כסליו, שנת תשפ"ג לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר, תלמוד תורה היכל הקודש טברי'

דער מלמד האט מיר געשריבן אז ביים לערנען ספר המידות, האסטו געפרעגט וואס איז דער פשט וואס דער רבי זאגט (ספר המדות אות אכילה חלק ב, סימן יד): "אֲכִילָה וּשְׁתִיָּה", עסן און טרינקען, "בָּא עַל יְדֵי חֹק וּמִשְׁפָּט", קומט דורך חק ומשפט.

ערשטנס וויל איך דיר זאגן, איך פריי זיך זייער אז דו לערנסט ספר המידות. דער הייליגער רבי האט געזאגט אז דער ספר המידות האט אים געמאכט פאר א איד; דעריבער האט מוהרא"ש איינגעפירט מען זאל לערנען מיט די קינדער - סיי מיט די אינגלעך און סיי אין סקול מיט די מיידלעך - ספר המידות, אזוי וועלן אלע קינדער אויסוואקסן גרויסע צדיקים. און ביי יעדע אות וואס מען לערנט זאל מען בעטן דעם אייבערשטן מען זאל זוכה זיין צו קומען צו די גוטע זאך און אויסרייסן די שלעכטע זאכן.

פשט איז, דער אייבערשטער געבט דעם מענטש שפע; דער מענטש באקומט עסן און טרינקען בזכות וואס ער היט די הייליגע תורה און בזכות וואס ער גלייבט אינעם אייבערשטן אז אלעס וואס ער טוט איז גערעכט. די הייליגע חכמים זאגן (שמות רבה כה, ז) אויפן פסוק (שמות טז, ד): "'הִנְנִי מַמְטִיר לָכֶם לֶחֶם מִן הַשָּׁמָיִם', אָמַר הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא" דער אייבערשטער זאגט אונז: "מִי גָּרַם לָכֶם לֶאֱכֹל מִן הַמָּן וְלִשְׁתּוֹת מֵהַבְּאֵר", אין וואס פאר א זכות האט איר זוכה געווען צו באקומען די מן און די באר? "מִפְּנֵי שֶׁקִּבַּלְתֶּם אֶת הַחֻקִּים וְאֶת הַמִּשְׁפָּטִים", ווייל איר האט מקבל געווען די הייליגע תורה; אז מען לערנט תורה - איז מען זוכה צו האבן שפע.

ניץ אויס דיינע קינדער יארן; גיי התבודדות, בעט דעם אייבערשטן דו זאלסט זיין א צדיק. און ווען דער מלמד אין חדר דערציילט מעשיות פון צדיקים - זאלסטו גיין אין א ווינקעלע און וויינען צום אייבערשטן: "הייליגער באשעפער, איך וויל אויך זיין א צדיק, הייליגער באשעפער ווי אזוי ווערט מען א צדיק?" ביז דו וועסט ווערן א גרויסער צדיק.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת תולדות, כ"ז מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן

לכבוד מיין ליבער טייערער ... נרו יאיר

איך האף דו שפירסט זיך שוין בעסער; דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן א רפואה שלימה, און האבן כח ווייטער עוסק זיין אין פארשפרייטן די זיסע עצות פון הייליגן רבי'ן.

איך שיק דיר די הקדמה פארן ספר שפתי תפתח און איך האף דיר שוין צו שיקן די איבעריגע חלק פון די צווייטע תורה.

הקדמה:

דוד המלך בעט דעם אייבערשטן (תהלים נא, יז): "ה' שְׂפָתַי תִּפְתָּח" הייליגער באשעפער, עפן מיר מיין מויל, "וּפִי יַגִּיד תְּהִלָּתֶךָ" איך זאל דיך קענען דאנקען און לויבן. ווייל צוליב דעם האט דער אייבערשטער באשאפן די וועלט, מיר זאלן וויסן און אנערקענען אז ער האט אלעס באשאפן, ער פירט אלעס און אים דאנקען און לויבן. דאס איז וואס דער הייליגער רבי געבט אונז; ער לייגט אריין אין אונז א קלארע, לויטערע, ריינע אמונה, מען הויבט אן שפירן 'דער אייבערשטער איז מיט מיר, ביי מיר און נעבן מיר', און ווען מען איז זוכה דאס צו שפירן - עפנט זיך די מויל און מען הויבט אן רעדן צום אייבערשטן.

דער פירוש "שפתי תפתח" איז א גרינגע לייכטע פירוש אויפ'ן הייליגן ספר לקוטי מוהר"ן. דער פירוש איז געבויט אויף די הייליגע ספרים פונעם גרויסן צדיק מוהרא"ש זכותו יגן עלינו: שפת הנחל, דרשות מוהרא"ש און ספר אשר בנחל; איבערגעטייטשט און געגעבן צו פארשטיין אויף א גרינגע וועג פאר די בני הנעורים, אז די היינטיגע מוחות זאלן אויך האבן א טעם און א געפיל אינעם הייליגן ספר לקוטי מוהר"ן. זיי זאלן אויך קענען זוכה זיין צו וואס דער הייליגער רבי האט אונז געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן שמט) מען קען ווערן אן אמת'ער בעל תשובה דורכ'ן לערנען זיין ספר לקוטי מוהר"ן, און ווער עס וועט לערנען זיין ספר מיט אן אמת - וועט זיך אים אויפשטאפן אלע פארשטאפטע אדערן.

איך האב א נאמען געגעבן דעם ספר "שפתי תפתח", ווייל דער הייליגער ספר לקוטי מוהר"ן עפנט אויף די מויל צו רעדן צום אייבערשטן. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תרומות א, ג): "סְתָם חֶרֶשׁ - שֶׁאֵינוֹ שׁוֹמֵעַ וְאֵינוֹ מְדַבֵּר", טייטשט דער הייליגער רבי (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן ס) פארוואס רעדט א מענטש נישט צום אייבערשטן? ווייל ער איז 'אינו שומע' בקול צדיקים, אז מען הערט נישט די ווערטער פון צדיקים - איז מען אן 'אינו מדבר', רעדט מען נישט צום באשעפער. אבער אז מען הערט זיך צו צום קול פון צדיק, מען לערנט דעם רבינ'ס ספר לקוטי מוהר"ן - ווערט "שפתי תפתח", די ליפן עפענען זיך, מען הויבט אן רעדן צום אייבערשטן.

אויך אין די ווארט 'שפתי' איז דא די ווארט 'שפת' ווייל דאס איז געבויט אויפן הייליגן ספר "שפת הנחל" און אינעם אות יו"ד איז מרומז מיין נאמען.

דער אייבערשטער זאל רחמנות האבן אויף מיר, איך זאל קענען תשובה טון און פאררעכטן אלעס וואס איך דארף מתקן זיין; מיין נפש, רוח ונשמה. איך זאל זיך נישט דארפן שעמען פון די הייליגע צדיקים, און מיר זאלן אלע שוין זוכה זיין צו די גאולה, ווען עס וועט זיין וּ'מֶלֶךְ אֶ'חָד יִ'הְיֶה לְ'כֻלָּם (יחזקאל לז, כב).

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת ויצא, ה' כסליו, שנת תשפ"ג לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

דאנק און לויב דעם אייבערשטן אויף די חסדים אז דו האסט א וואוילע ווייב, האסט אזוי גוט חתונה געהאט און הער אויף זוכן איר צו פאררעכטן.

די זאך פון סעקירן די ווייב נאכאנאנד - איז א שגעון, דאס האט נישט מיט אידישקייט, דאס איז בלויז נערווען; מער ווי איין מאל דערמאנען זיך צו פאררעכטן די צודעק איז שוין נערווען. אז דו ווילסט פאררעכטן - זאלסטו זוכן אין דיר וואס דו קענסט טון צו ווערן בעסער, לאז איר אפ; אז דו וועסט איר ווייטער דערמאנען יעדע סעקונדע וועגן איר צודעק - וועט זיין נישט גוט. א פרוי האט נישט ליב ווען מען זאגט און סעקירט, בפרט ביי זיווג שני. דאנק דעם אייבערשטן אז דו האסט נאכאמאל חתונה געהאט, צו אן ערליכע פרוי; זי איז דיר געטריי, זי איז צו דיר גוט - זאלסטו נישט זוכן ווי צו טרעפן א האר וואס שטעקט זיך ארויס איר צו קענען סעקירן.

מען דארף זיך נישט אוועקדרייען די פנים פון די ווייב ביי קידוש וכדומה צוליב א חשש אז עס זעט זיך ארויס א האר. אז דו וועסט זיך אוועקדרייען דיין פנים ביי קידוש און ביי ברכת המזון - וועט זי זיך אינגאנצן אוועקדרייען פון דיר וכו', און אז דו וועסט אויפהייבן דיין קול, דו וועסט שרייען - וועט זי אוועקלויפן פון דיר. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (גיטין ו:), די גאנצע פרשה פון פלגש בגבעה האט זיך אנגעהויבן מיט אזא מעשה, פון ווארפן א פחד אויף די ווייב, אויך א מעשה מיט א האר; זי איז אנטלאפן פון איר מאן נאכדעם וואס ער האט געווארפן א שרעק וכו' וכו'.

מאך זיך א שיעור אין משניות; זאגן פרקים משניות קילט אפ די נערווען, עס מאכט רואיג און עס גראדט אויס די קאפ און מח מען זאל וויסן ווי אזוי צו לעבן. אויך זאלסטו לערנען דעם הייליגן רבינ'ס ספרים, ספר לקוטי מוהר"ן, דאס נעמט אוועק די כח המדמה, מען הויבט אן לעבן מיט אמונה, מען הויבט אן לעבן מיט שמחה.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת תולדות, כ"ט מר-חשון, ערב ראש חודש כסליו, שנת תשפ"ג לפרט קטן

לכבוד אנשי שלומינו תלמידי היכל הקודש, תושבי קרית ברסלב ליבערטי, ה' עליהם יחיו

בשורה טובה פאר אנשי שלומינו, איך האב געעפנט א דזשים אין שטעטל, א פלאץ וואו מען קען מאכן עקסערסייז פאר די נשמה.

די פלאץ איז אין שול; מען קען קומען יעדן אינדערפרי לערנען און דאווענען, זיך אויפבויען די נשמה; מען זאל האבן א געזונטע נשמה, א שטארקע נשמה.

אויך ווערט די גוף אויפגעבויט און געזונט, עס ווערט זייער שטארק. אזוי זאגט די תורה (משלי א, ג): "כִּי לִוְיַת חֵן הֵם לְרֹאשֶׁךָ", אז מען לערנט תורה  - ווערט די קאפ געזונט און בא'חן'ט, "וַעֲנָקִים לְגַרְגְּרֹתֶךָ", אז מען לערנט תורה - ווערט די האלז געזונט און באצירט. נאך שטייט (שם ג, ח): "רִפְאוּת תְּהִי לְשָׁרֶךָ", אז מען לערנט תורה ווערט די בויך אויסגעהיילט, "וְשִׁקּוּי לְעַצְמוֹתֶיךָ", און אז מען לערנט תורה ווערן די מארך פון די ביינער געשטארקט (עירובין נד).

איך בעט דיר זייער, נישט וואס יעדער איינער טוט - דארפסטו נאכטון. ענדערש קום מאכן עקסערסייז אויף דיין נשמה, בוי אויף דיין נשמה. קום אין שול לערנען, מאך נאך די אינגעלייט וואס קומען אין שול, וואס זענען זיך קובע עתים לתורה. דער גוי האט נישט קיין תורה, האט נישט קיין מקוה און נישט קיין דאווענען - גייט ער אינדערפרי אויפבויען זיין קערפער, דער גוי האט נישט קיין עתיד, ביי אים איז דער גוף די גאנצע לעבן, לויפט ער אינדערפרי טון דאס. דו ביסט א איד, דו האסט א נשמה - קום אין שול, זיי זיך קובע עתים לתורה.

מאך זיך א שיעור אין רבינ'ס ספרים - וועט מען דיר נישט קענען פארנארן. דער רבי זאגט (חיי מוהר"ן, סימן רס) דער וואס האט געטרינקען פון די אונגארישע וויין - אים קען מען נישט פארנארן.

גיי אביסל התבודדות, גיי שפאצירן הינטער דיין שטוב, רעד זיך אויס צום אייבערשטן, בעט אים: "הייליגער באשעפער, געב מיר אביסל שכל, איך זאל געדענקען וואס איז תכלית, וואס וועט בלייבן פון מיר".

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת חיי שרה, כ"א מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

ווי אזוי קען איך דיר זאגן נישט פארן צום רבינ'ס ציון? מי יתן לי אבר כיונה... וואלט איך זיך אויך אויפגעהויבן און געפארן.

דאך זאלסטו זיך איבערטראכטן אויב יעצט איז געאייגנט צו פארן, ווען עס איז שעת מלחמה. מיר זענען טאקע געפארן קיין אומאן אויף ראש השנה אינמיטן די מלחמה, אבער ראש השנה איז עפעס אנדערש, דער רבי האט דאך געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן רכ): "וואס זאל איך אייך זאגן? קיין גרעסערס פון דעם איז נישט פארהאן"; אבער יעצט פארן - ווייס איך נישט אויב עס איז כדאי.

בנוגע שבת חנוכה; מוהרא"ש איז געווען דערקעגן, ער האט געזאגט מען זאל נישט אוועק פארן חנוכה פון שטוב, איבערלאזן די קינדער; חנוכה איז א צייט פון חינוך. בחורים, און אינגעלייט וואס האבן נישט קיין קינדער - קענען יא פארן צום רבי'ן אויף חנוכה, אבער יעצט בשעת מלחמה ווייס איך נישט אויב עס איז כדאי.

נאכאמאל, איך זאג דיר נישט זאלסט נישט פארן, ווייל ווער קען זאגן נישט פארן צום רבי'ן? רבי נתן האט געזאגט, עס לוינט אפילו נאכאמאל אראפקומען אין א גלגול אבי צו זיין ביים רבי'ן, אבער איך קען אויך נישט זאגן יא פארן.

מאך זיך א שיעור אין רבינ'ס ספרים, "הֲפֹךְ בָּהּ וַהֲפֹךְ בָּהּ דְּכֹלָּא בָהּ וכו', וּמִנָּהּ לֹא תָזוּעַ" (אבות ה, כג); זאלסט זיך נישט אוועקרוקן פון דעם רבינ'ס ספרים - וועסטו שפירן דעם אייבערשטן מיט דיר, ביי דיר און נעבן דיר.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת לך לך, ז' מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר, ישיבה קטנה היכל הקודש ירושלים

איך פריי זיך זייער צו הערן אז דו לערנסט פלייסיג סדר דרך הלימוד, און אויך גייסטו הפצה.

בנוגע דיין פראגע וואס פאר א שיעורים דו זאלסט לערנען; מאך זיך א סדר צו לערנען יעדן טאג חומש - שנים מקרא מיט'ן תרגום, איינגעטיילט לויט די וואך: זונטאג ביז שני, מאנטאג ביז שלישי - און אזוי ווייטער.

די צווייטע שיעור זאלסט לערנען משניות; לערן יעדן טאג אכצן פרקים משניות, זאג די ווערטער שיין, הויך און קלאר, אויפ'ן קול. אויב איז דיר שווער צו זאגן אכצן - קענסטו עס איינטיילן אויף זעקס פרקים אינדערפרי, שפעטער נאך זעקס פרקים און פארנאכטס נאך זעקס פרקים; אזוי זאלסטו טון יעדן טאג - וועסטו ענדיגן גאנץ ששה סדרה משנה יעדע חודש.

די דריטע שיעור זאלסטו לערנען גמרא. האסט שוין זוכה געווען צו ענדיגן איין מאל ש"ס - זאלסטו אנהויבן נאכאמאל און גיין כסדרן א בלאט נאך א בלאט, א מסכתא נאך א מסכתא, ביז דו וועסט ענדיגן נאכאמאל ש"ס - וועסטו אנהויבן א דריטע מאל; אזוי זאלסטו טון יעדן טאג.

דאנק דעם אייבערשטן אז דו לערנסט אין היכל הקודש, ביי אונז אין ישיבה וועט מען דיר נישט שטערן פון לערנען פלייסיג; דיין מגיד שיעור הרב משה שמואל שליט"א וועט דיר מחזק זיין צו לערנען נאך און נאך בלעטער גמרא.

לאז זיך נישט שטערן פון קיינעם, זיץ אין דיין ווינקעלע און זאג בלעטער גמרא אויפ'ן קול מיט א ניגון, און יעדע מאל דו זאגסט א נאמען פון א תנא אדער פון אן אמורא - זאלסטו זיך פארשטעלן ווי דו שטייסט פאר דעם הייליגן תנא אדער אמורא, און דו זאלסט רעדן צו אים און אים בעטן אז דיין קאפ זאל זיך עפענען, דו זאלסט פארשטיין די גמרא. אזוי פירן זיך די צדיקים, ווען זיי לערנען תורה - מאלן זיי זיך אויס ווי דער תנא, דער אמורא - שטייט דא; זיי לערנען תורה מיט קדושה וטהרה.

נאכדעם מאך זיך א שיעור אין ספר המידות. דער הייליגער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן שעט), דער ספר האט אים געמאכט פאר א איד; לערן דאס, און ביי יעדע אות זאלסטו בעטן דעם אייבערשטן דו זאלסט זוכה זיין צו קענען צוקומען צו דעם, און אויב איז דאס א שלעכטע זאך - זאלסטו וויינען צום אייבערשטן דו זאלסט פטור ווערן פון די שלעכטע מידה.

שרייב מיר יעדע וואך וואס טוט זיך אין ישיבה.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת האזינו, י"א תשרי, [גאט'ס נאמען], שנת תשפ"ג לפ"ק

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

א גוט יאר, א זיס יאר; די תפילות זאלן נתקבל ווערן לרחמים ולרצון.

ביי אונז איז געווען זייער שיין יום הקדוש, איך האב געהאט כח צו דאווענען אלע תפילות פאר'ן עמוד; אנגעהויבן מיט תפילת כל נדרי, אויך איז געווען א שיינע דרשה פאר כל נדרי; א שאד אז נישט דו און נישט האברך ... זענען דא געווען, א שאד אזעלכע דיבורים זאלן נישט ווערן אפגעשריבן; הלואי זאל מען קענען אפשרייבן די דיבורים, דער פשט פון (ויקרא טז, ל): "לִפְנֵי ה' תִּטְהָרוּ", און די טייטש פון (תהילים קיט, קלו): "פַּלְגֵי מַיִם יָרְדוּ עֵינָי עַל לֹא שָׁמְרוּ תוֹרָתֶךָ".

פסוקי דזמרא האט געדאווענט בני בכורי הרב שלמה שליט"א, איך האב געדאווענט שחרית, מוסיף און תפילת נעילה. מנחה האט געדאווענט הרב ..., ער דאווענט זייער שיין, ער דאווענט מיט די סאטמער'ע נוסח, דער עולם האט זייער הנאה געהאט; ביי אונז רוב עולם קען גוט די סאטמער'ע נוסח, דאס איז אונזער גירסא דינקותא.

דא האסטו די שטיקל הקדמה פאר'ן ספר חזית איש. איך האב געמאכט א קליינע הקדמה פאר די וועכנטליכע קונטרסים, מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף, ווען מיר וועלן קענען ארויסגעבן דעם פירוש אויפ'ן גאנצן ספר וועל איך שרייבן א שיינע הקדמה.

הקדמה

שטייט אין פסוק (משלי כב, כט): "חָזִיתָ אִישׁ מָהִיר בִּמְלַאכְתּוֹ" ווען דו זעסט א מענטש וואס איז פלינק אין זיין ארבעט, זאלסטו וויסן - "לִפְנֵי מְלָכִים יִתְיַצָּב" ער וועט צום סוף שטיין פאר קעניגן, זאגן אונז די הייליגע חכמים (שיר השירים רבה א, ד): "אֵלּוּ הַצַּדִּיקִים" דאס מיינט מען די צדיקים, "שֶׁהֵם עוֹסְקִין בִּמְלַאכְתּוֹ שֶׁל הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא" וואס זיי באשעפטיגן זיך אין די ארבעט פונעם אייבערשטן; זיי ברענגען צוריק נשמות ישראל צום הייליגן באשעפער, זיי זאלן גיין אין די וועגן פון די תורה.

דאס געפונען מיר אן א שיעור מאל אינעם הייליגן ספר זוהר, דאס גרויסקייט פון די צדיקים וואס זיי לעבן מיט די תורה, זיי לעבן מיט'ן הייליגן באשעפער; זיי זענען זוכה ביים סוף: "לִפְנֵי מְלָכִים יִתְיַצָּב" זיי וועלן זיך זען מיט'ן לעבעדיגן באשעפער, "בַּל יִתְיַצֵּב לִפְנֵי חֲשֻׁכִּים".

וויבאלד מיר האבן געהערט אלע יארן ווי מוהרא"ש זכותו יגן עלינו איז משתוקק עס זאל ארויסקומען א פירוש אויף זוהר וואס אפילו קליינע קינדער וועלן קענען לערנען און פארשטיין, האבן מיר בסייעתא דשמיא געשריבן א לייכטע פירוש אויפ'ן ספר זוהר, וואס אפילו פשוט'ע מענטשן זאלן דאס קענען לערנען און פארשטיין, און באקומען א חשק צו לערנען דעם הייליגן ספר.

ביי די וועלט איז אנגענומען, אויב מען לערנט זוהר איידער מען איז פערציג יאר אלט - קען מען משוגע ווערן, אבער מוהרא"ש פלעגט שפעטן דערפון; מוהרא"ש האט געזאגט: "עס איז נישט אמת, מען ווערט נישט משוגע פון לערנען זוהר, משוגע ווערט מען אויב מען טוט עבירות חס ושלום, און אויב מען לערנט זוהר ווערט מען א גרויסער צדיק".

איך האב א נאמען געגעבן דעם ספר: "חָזִיתָ אִישׁ". מיר געפונען כמעט פאר יעדע שטיקל זוהר דעם לשון תא חזי - קום און זע; עס שטייט פון צדיקים, אין גמרא איז דא דער לשון 'תא שמע' קום און הער, אבער אין זוהר הקדוש איז דער לשון 'תא חזי' קום און זע, ווייל דער הייליגער ספר זוהר עפנט אויף די אויגן, מען זאל זען מיט די אויגן דעם אייבערשטן אין יעדן זאך. "חזית" איז מלשון "תא חזי", און אינעם ווארט "איש" איז מרומז די נאמען פון מוהרא"ש זכותו יגן עלינו וואס האט זיך מוסר נפש געווען פאר מיר, ער האט רחמנות געהאט אויף מיר, מיך מקרב געווען צום בורא כל עולמים און מיר געעפנט די אויגן איך זאל שפירן דעם אייבערשטן און זען אין יעדע זאך רוחניות אלוקותו יתברך.

אויך איז מרומז אינעם ווארט אי"ש די נאמען פון מיין זיידע, קארלסבורגער רב, רבי י'חזקאל רוטה זכותו יגן עלינו, וואס ער האט אין מיר אריינגעלייגט א גליסטעניש צום הייליגן ספר זוהר. איך האב זוכה געווען צו לערנען מיט אים פון אלס קינד בחברותא פאר לאנגע יארן דעם הייליגן ספר זוהר, איך האב זוכה געווען צו זיצן גאנצע וואכן אין מערת רבי שמעון בר יוחאי אין מירון מיט אים, און באקומען א שטיקל טעם, א שטיקל געפיל - צו די הייליגע זאכן, אויך איז מרומז אינעם ווארט אי'ש מיין נאמען.

דער אייבערשטער זאל העלפן, דורך לערנען דעם הייליגן זוהר זאלן מיר אלע ווערן צוגעקלעבט צום אייבערשטן. אזוי ווי דער הייליגער צדיק רבי ברוכ'ל פון מעזיבוז זכותו יגן עלינו האט געזאגט פשט אינעם שער הזוהר: "זה ספר הזוהר אשר חיבר התנא האלוקי רבי שמעון בר יוחאי זכותו יגן עלינו", האט ער געזאגט: "זה ספר", דער דיאמאנט, "הזוהר", וואס שיינט אין אלע וועלטן, "אשר חיבר", עס באהעפט אידישע קינדער צום הייליגן באשעפער, "תנא", עס לערנט אונז אז עס איז דא א באשעפער, דאס האט מחבר געווען דער הייליגער "רבי שמעון בר יוחאי זכותו יגן עלינו", ברוך י' ל'עולם א'מן ו'אמן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת בלק, י"ב תמוז, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

ברוך ה' איך האב שוין געשיקט פאר ... די ערשטע תורה פון לקוטי מוהר"ן שיין איבערגעטייטשט אויף אידיש, מיט די הקדמות וואס מיר האבן מקבל געווען פון מוהרא"ש זכותו יגן עלינו.

איך וועל יעצט שרייבן די תפילה, אזוי וועסטו קענען ארויסגעבן אין קונטרסים יעדע תורה באזונדער און דאס פארשפרייטן.

הונדערטער און טויזנטער בחורים און אינגעלייט לערנען נישט לקוטי מוהר"ן, זיי קוקן אויף דעם אזוי ווי א קבלה ספר וואס מען קען נישט פארשטיין; אבער באמת איז דאס א ספר וואס ברענגט דעם מענטש צו תשובה, עס עפנט אלע פארשטאפטע אדערן צום אייבערשטן.

א גרוס פון דיינע בחורים, זיי לערנען און דאווענען, זיי פירן זיך מיט יראת שמים.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת קרח, א' דראש חודש תמוז, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

חזק ואמץ! איך בעט דיר מיין ליבער ברודער, שטארק זיך; אפילו עס איז גאר ביטער, דו ווערסט פארברענט פונעם יצר הרע, דו פאלסט וכו' - דאך זאלסטו זיך צובינדן צום הייליגן רבי'ן. גלייב אין רבי'ן, דער רבי זאגט אונז (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן קיב) אויב דו גלייבסט אז דו קענסט טון שלעכטס, גלייב אז דו קענסט מתקן זיין.

דער סמ"ך מ"ם איז זייער גרויס, די נסיונות זענען זייער גרויס, אבער דער הייליגער רבי איז גרעסער און שטערקער. רבי נתן האט געזאגט: "איין בלעטל פון רבי'ן וועט אלעס מתקן זיין".

זאג ווייטער ח"י פרקים משניות יעדן טאג, אויך לערן דפים גמרא, ספר התיקונים און לקוטי מוהר"ן. מי יתן זאלסט מסיים זיין יעדן חודש די דריי ספרים הקדושים: "ששה סדרי משנה, תיקוני זוהר און ליקוטי מוהר"ן" - וועסטו זוכה זיין אלעס צו מתקן זיין און טרעפן דיין זיווג בקרוב.

בעזרת ה' יתברך

ד' פרשת בהעלותך, י"ז סיון, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

איך האף מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף צו ענדיגן דאס קויפן די קאנטרי יעצט ממש.

איך טראכט צו רופן די נייע קאנטרי מיט'ן נאמען "אילן החיים", מוהרא"ש האט ארויסגעגעבן א ספר מיט'ן נאמען אילן החיים. מוהרא"ש ברענגט אינעם ספר די השתלשלות ווי אזוי עס איז אריבער דעם רבינ'ס זאך פון איין תלמיד צום צווייטן. דער הייליגער רבי האט איבערגעגעבן פאר רבי נתן, רבי נתן האט איבערגעגעבן פאר זיין תלמיד רבי נחמן טולטשינער, ער פאר זיין זון רבי אברהם בן רבי נחמן, און נאכדעם פאר הרב החסיד רבי לוי יצחק; דאס איז די ראשי תיבות פון 'איל"ן', א בוים פון לעבן.

דאס איז פאסיג פאר א ברסלב'ער קאנטרי, וואס מען זיצט אונטער די ביימער און מען לעבט. דער רבי געבט אונז לעבן, דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן ד): "כְּשֶׁתִּסְעוּ וְיִשְׁאֲלוּ אֶתְכֶם מַה פְּעַלְתֶּם תֹּאמְרוּ 'רוּחַ'", מען וועט ענק פרעגן וואס האט איר מקבל געווען ביי מיר, זאלט איר זאגן 'רוח חיים', לופט צום לעבן.

געב איבער פאר אלע משפחות וואס קומען אז ביי אונז אין קאנטרי קען מען נאר שווימען בצניעות, מיט א שווים קלייד, אויך זאלסטו איבערגעבן מען זאל נישט איינקויפן פאר טייער – קליידער פאר די קינדער. ביי אונז קוקט מען בכלל נישט אויף די וואס געבן אויס געלט פאר קליידער, א שאד צו אויסגעבן געלט פאר די זאכן.

איך בין דיר ממנה אלס דער גבאי פון די קאנטרי.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת נשא, ט' סיון, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

געלויבט דעם אייבערשטן נאך אזויפיל תפילות האב איך די יאר ל"ג בעומר אנגעהויבן שרייבן א פירוש אויפ'ן ספר הזוהר. דער פירוש איז געבויט אויף די ווערטער וואס איך האב מקבל געווען פון מוהרא"ש זכותו יגן עלינו.

איך האב נעכטן געטראפן ביי א חתונה האברך היקר לי ..., ער האט מיר געזאגט עס איז בעסער זאלסט דרוקן באזונדער די זוהר, און נישט אריינשטעלן אין די וועכנטליכע קונטרסים.

מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף וועל איך דיר שיקן יעדע וואך א שטיקל פון די פרשת השבוע; איך וויל דו זאלסט עס מגיה זיין עס זאל נישט האבן קיין טעותים, און דאס אויסשטעלן אין א באזונדערע גליון.

ויהי רצון מלפניך אבי שבשמים איך זאל זוכה זיין צו קענען ענדיגן דעם פירוש אויפ'ן גאנצן זוהר, איך זאל קענען מתקן זיין מיט דעם מיין נשמה.

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת נשא (בא"י בהעלותך), י"א סיון, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיינע טייערע חברים, אנשי שלומינו תלמידי היכל הקודש תושבי ארץ ישראל, ה' עליהם יחיו

ביי מיר איז יעצט פרייטאג אינדערפרי, אבער ביי ענק איז שוין כמעט שבת, וועל איך זיך צויאגן און ענק שרייבן אפאר ווערטער, וואס מיר האבן נעכטן גערעדט ביים ליל שישי שיעור.

ביי אונז אין אמעריקא גייט די וואך פרשת נשא, מיר זענען נאכאלץ אפגעררוקט פון אייך א פרשה. די וואך האבן מיר אין די פרשה, דער אייבערשטער בענטשט אונז (במדבר ו, כד): "יְבָרֶכְךָ ה' וְיִשְׁמְרֶךָ", זאגט רש"י, 'יברכך' - איך בענטש דיר מיט דיין פארמעגן, 'וישמרך' - איך היט דיר פון מזיקין זיי זאלן נישט אוועקנעמען דיין געלט; מוהרא"ש זאגט, דא איז מרומז וואס דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן סח): "יֵשׁ מִדָּה אַחַת שֶׁמַּפְסֶדֶת וּמְאַבֶּדֶת מֵהֶם הַמָּמוֹן, וְהִיא מִדָּה רָעָה מְגֻנָּה" עס איז דא א שלעכטע מידה וואס איז גורם מען זאל נישט באקומען קיין געלט, ווייל לעולם וואלט דאך יעדער איד געדארפט האבן געלט, פארוואס האט מען נישט קיין געלט? ווייל געלט קומט פון די זעלבע פלאץ פון וואו כעס קומט, און ווען עס איז באשערט פאר דעם מענטש געלט, קומט דער יצר הרע און שטעלט אונטער א נסיון פון כעס און עס ווערט פון געלט – כעס, השם ישמרינו.

דאס זאגט די תורה "יְבָרֶכְךָ ה'" - דער אייבערשטער זאל דיך בענטשן מיט געלט, און גלייך געבט די תורה נאך א ברכה "וְיִשְׁמְרֶךָ", - און ער זאל דיך היטן פון כעס כדי דו זאלסט נישט פארלירן דאס געלט.

ווי אזוי איז מען זוכה צו דעם - זיך נישט אויפרעגן? נאר דורך אמונה! ווי מער מען חזר'ט אמונה, מען ווייסט און מען געדענקט אז אלעס איז דער אייבערשטער, נישטא גארנישט אויסער אים, אלעס וואס פאסירט איז ער אליינס, אלעס שטעלט מען מיר א נסיון צו זען אויב איך וועל זיך פארלירן, נישטא גארנישט אויסער דעם אייבערשטן; עס איז נישט מיין ווייב, עס איז נישט מיינע קינדער, עס איז נישט די שכינים און חברים, עס איז אלעס דער אייבערשטער; ווי מער מען חזר'ט דאס, מען לעבט מיט אמונה - דאס נעמט אוועק כעס.

חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת קה:): "כל הכועס כאילו עובד עבודה זרה", ווער עס איז בכעס איז אזוי ווי ער דינט עבודה זרה; פארוואס איז דאס אזוי ווי עבודה זרה? ווייל מען קען נישט זיין בכעס נאר ווען מען פארגעסט פון אייבערשטן, מען מאכט א מציאות פון אנדערע זאכן, דאס איז ממש עבודה זרה.

די עצה צו אמונה איז לערנען דעם רבינ'ס ספרים, זיך מאכן שיעורים אין רבינ'ס ספרים און פאלגן די עצות. כאפט אן א משל, די עצה פון התבודדות; אזא ליכטיגע עצה, אזא זיסע עצה, אזא גרינגע עצה - מען זאל זיך אויסרעדן צום אייבערשטן, אים אלעס דערציילן, אים בעטן: "הייליגער באשעפער, וואס וועט דא זיין, וואס וועט זיין מיט מיר, וואס וועט זיין פון מיר, איך בין אזוי ווייט פון דיר, העלף מיר, געב מיר אמונה, געב מיר דעת, איך זאל נישט פארגעסן פון דיר; הייליגער באשעפער, וואס רעג איך זיך? וואס גיפט איך זיך? וואס איז מיט מיר?!

רבונו של עולם, העלף מיר, שיין אריין אין מיר א שטארקע אמונה, איך זאל געדענקען אז אלעס ביסטו, דו ביסט מְמַלֵּא כָּל עַלְמִין, וְסוֹבֵב כָּל עַלְמִין, אֵין שׁוּם מְצִיאוּת בִּלְעָדֶךָ יִתְבָּרַךְ כְּלָל, וּבְכָל תְּנוּעָה וּתְּנוּעָה שָׁם אֲלוּפוֹ שֶׁל עוֹלָם, דער אייבערשטער איז איבעראל, אלעס איז דער אייבערשטער, עס איז נישט דא קיין שום מציאות אויסער דעם אייבערשטן, אין יעדע איינציגסטע תנועה געפונט זיך דער אלופו של עולם".

דאס איז אביסל וואס מיר האבן גערעדט נעכטן נאכט. אויך האבן מיר גערעדט פון אכטונג געבן אין שטוב, מען זאל רעדן שיין אין שטוב, ווייך און הארציג; מיט א ווייב קריגט מען זיך נישט, מיט א ווייב טענה'ט מען נישט. אויב מען שפירט ווי מען האט נישט קיין געפיל אין שטוב - איז דאס די אייגענע פראבלעם, דאס איז נישט איר פראבלעם. אזוי ווי דער גיבור האט געזאגט פאר די מענטשן פון די מדינה פון עשירים, ווען זיי האבן געזאגט עפעס שטינקט, האט ער זיי געזאגט (מעשה יב, די מעשה פונעם בעל תפילה): "איר זעט דאך אז עס איז גארנישט פארהאן א זאך וואס זאל שטינקען, מוז בודאי זיין אז איר אליינס שטינקט, ווארן דא איז נישט דא קיין שום זאך וואס זאל שטינקען"; אזוי אויך, ווען מען ווערט פארעקלט אין שטוב, מען האט נישט מער קיין געפיל; וואס איז געשען פלוצלונג?!

איך האב אינגעלייט וואס זאגן מיר: "איך האב אזא שיינע לעבן, איך בין אזוי צופרידן פון מיין ווייב, פון מיינע קינדער", א טאג שפעטער טרעף איך אים מיט א לאנגע נאז, ברוגז, אנגעבלאזן; פרעג איך אים: "וואס גייט פאר?" זאגט מיר: "איך ווער צעדריידט פון מיין ווייב, איך זיך א וועג פטור צו ווערן פון איר, אלעס האט א שיעור!" פרעג איך אייך: "ווי קען דאס זיין, נעכטן האט ביי אים געשיינט אלע ש"י עולמות, ער איז געווען אזוי פרייליך, אזוי צופרידן, ווי קען זיין א טאג שפעטער זאל זיין דאס פארקערטע? מוז זיין אז ער אליינס שטונקט"; דארף מען תשובה טון, גיין שרייען צום אייבערשטן: "הייליגער באשעפער, העלף מיר, איך וויל זיין אפגעהיטן פון עבירות, איך וויל היטן מיין מח מחשבה, איך וויל זיין ערליך" - דעמאלט שיינען צוריק אלע ליכטיגקייטן.

עס ווערט שוין שבת ביי אייך, איך דארף נאך אניאגן צו שיקן די בריוו אויף אימעיל מען זאל דאס נאך קענען ארויספרינטן און ברענגען אין שול.

די וואך שבת יער איך זיך, מיין געבורטס טאג איז י"ב סיון, עס איז אין די טעג פון די ימי תשלומין. דאס לערנען מיר אין ישיבה, מען זאל וויסן אז מען קען נאך משלים זיין, מען קען נאך פאררעכטן.

איך בעט אייך, ווען איר זענט ביי מקומות הקדושים בעטס פאר מיר איך זאל האבן כח ווייטער אנצוגיין מיט'ן משמש זיין דעם רבי'ן, משמש זיין מוהרא"ש.

די וואך וועט ביי ענק זיין א חתונה פון א תלמיד הישיבה, זייער א חשוב'ער חתן. ער ווערט אן איידעם ביי ר' שמעון שפירא. דער מחותן האט מיר געשריבן א בריוו וואו ער בעט זיך איך זאל אים מאכן א שידוך פאר זיין טאכטער א בחור פון ישיבה, ער פארשטייט וואס דא טוט זיך, ער האט א געפיל אין ישיבה.

א גוט שבת.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת במדבר, ב' סיון, מ"ו לעומר, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר, יבנאל

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

"ספורי מעשיות" איז לויטערע סודות התורה; וויפיל מיר מיינען אז מיר פארשטייען - איז דאס גארנישט קעגן וואס ליגט אין די מעשיות.

קוק די הקדמה וואס דער הייליגער רבי נתן שרייבט:

"לְהִתְוַדַּע וּלְהִגָלוֹת, אַז אִיטְלִיכְס וָוארְט וָואס דָא שְׁטֵייט אִין דֶעם הֵיילִיגֶען סֵפֶר אִיז קֹדֶשׁ קָדָשִׁים לוֹיטֶער סוֹדוֹת הַתּוֹרָה. מֶען זָאל נִישְׁט מֵיינֶען אַז דָאס זֶענֶען חַס וְשָׁלוֹם פְּרָאסְטֶע מַעֲשִׂיוֹת, וָוארִין דִיא מַעֲשִׂיוֹת וָואס אִין דֶעם סֵפֶר שְׁטֵייעֶן הָאט דֶערְצֵיילְט דֶער גְרוֹיסֶער צַדִּיק דֶער קְדוֹשׁ עֶלְיוֹן דֶער הֵיילִיגֶער רֶבִּי נַחְמָן זֵכֶר צַדִּיק לִבְרָכָה, זַיין זְכוּת זָאל אוּנְז בֵּייא שְׁטֵיין. זַיין כַּוָּנָה אִיז גֶעוֶוען אוּנְז צוּא לֶערְנֶען וִויא אַזוֹי דֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן צוּא דִינֶען. אוּן הַלְוַאי מִיר זָאלִין פַאר שְׁטֵיין דִיא גְרוֹיסֶע סוֹדוֹת אוּן דֶעם מוּסָר וָואס עֶס שְׁטֶעקְט אִין דִיא מַעֲשִׂיוֹת. וֶועלִין מִיר זַיין פְרוּמֶע יוּדֶען אַזוֹי וִוי מֶען דַארְף צוּא זַיין. אוּן הַשֵׁם יִתְבָּרַךְ וֶועט אוּנְז שִׁיקֶען דֶעם גּוֹאֵל צֶדֶק בַּאלְד אִין אוּנְזֶערֶע צַייטְן בִּמְהֵרָה בְּיָמֵינוּ אָמֵן".

מוהרא"ש שרייבט אין די הקדמה אויפ'ן ספר להבות אש, א פירוש אויף תיקוני זוהר:

"יָדוּעַ לְכָל מִי שֶׁרָגִיל בְּתִקּוּנֵי זוֹהַר, אֲשֶׁר כִּמְעַט כָּל שׁוּרָה וּשְׁתֵּי שׁוּרוֹת, הֵם כְּבָר עִנְיָנִים אֲחֵרִים, סוֹדוֹת אֲחֵרִים, עוֹלָמוֹת אֲחֵרִים".

אזוי אויך איז די מעשיות; אזוי ווי דער רבי האט בפירוש געזאגט, נאכן דערציילן די מעשה פונעם בן מלך און בן שפחה וואס האבן זיך פארביטן (ספורי מעשיות, מעשה יא):

"פַארְצַייטִין", אין די פריערדיגע דורות, ביז רבי שמעון בר יוחאי איז געקומען, פלעגט מען נישט שמועסן קבלה אפענערהייט, נאר "אַז מֶען פְלֶעגְט שְׁמוּסִין קַבָּלָה פְלֶעגְט מֶען שְׁמוּסִין מִיט אַזוֹי אַ לָשׁוֹן (וִוי דִי מַעֲשֶׂה אִיז) וְכוּ'", שפעטער האט רבי שמעון בר יוחאי אנגעהויבן שמועסן קבלה באתגליא.

דעריבער, ווען מען לערנט די מעשיות, דארף מען וויסן אז דאס איז סודות התורה און פרובירן ארויסנעמען חיזוק און עצות פאר עבודות השם.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת אחרי ב', כ"ג ניסן, אסרו חג, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

א גרויסן יישר כח פאר די שענק וואס דו האסט מיר געקויפט פאר די פסח כלים, עס איז אונז געווען גרינגער די ווירטשאפט יום טוב מיט די שענק.

שטארק זיך מיט הפצה, זיי נישט צופרידן מיט די פאר שול'ן וואס דו לייגסט דארט אויס גליונות מידי שבוע בשבוע, זאלסט אלץ צולייגן נאך אביסל, לייג צו נאך א שול וכדומה, ווייל דאס וואס חכמינו זכרונם לברכה זאגן (אבות ד, א): "אֵיזֶהוּ עָשִׁיר", ווער איז רייך? "הַשָׂמֵחַ בְּחֵלֶקוֹ", דער וואס איז פרייליך און צופרידן מיט וואס ער האט; דאס איז בגשמיות, דער וואס איז צופרידן מיט זיין הויז, מיט זיין קאר, מיט זיין פארמעגן - דער איז רייך, אבער ביי רוחניות טאר מען נישט זיין זאט, מען דארף אלץ בענקען און גלוסטן אויף נאך.

מאך זיך א שיעור אין רבינ'ס ספרים - וועסטו קיינמאל נישט פאלן.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת מצורע, ב' ניסן, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך פריי זיך זייער צו הערן אז דיין גאנצע לעבן האט זיך דיר געטוישט צום גוטן פון ווען דו האסט זיך דערוויסט פון הייליגן רבי'ן; זייט דו הערסט די שמועסן פון רבי'ן - האסטו אנגעהויבן גיין אין די גוטע וועג, דו האסט אנגעהויבן דינען דעם אייבערשטן, דו האסט אפגעלאזט די נישט גוטע מעשים; ממש אזוי ווי דער רבי האט פאראויס געזאגט. דער הייליגער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן שנח): "מיט יעדע שיחה וואס איך שמועס מיט ענק קען מען זיין אן ערליכער איד, און נישט סתם אן ערליכער איד נאר אן ערליכע איד אזוי ווי איך מיין אן ערליכער איד"; רבי נתן זאגט (שם): "וְגַם אֲפִלּוּ עַכְשָׁו כְּשֶׁלּוֹמְדִין דְּבָרָיו הַקְּדוֹשִׁים יֵשׁ לָהֶם גַּם כֵּן כֹּחַ גָּדוֹל לְעוֹרֵר לְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ לִזְכּוֹת לְדַרְכֵי ה' בֶּאֱמֶת, לְמִי שֶׁיָּשִׂים לִבּוֹ הֵיטֵב לִדְבָרָיו וּלְשִׂיחוֹתָיו הַקְּדוֹשִׁים הַנֶּאֱמָרִים בְּזֶה הַסֵּפֶר, וּבִשְׁאָר סְפָרָיו הַקְּדוֹשִׁים", דעם רבינ'ס ספרים פארמאגן א מורא'דיגן כח צו מעורר זיין א מענטש צו דינען דעם אייבערשטן, אין יעדע שמועס פון רבי'ן ליגן געוואלדיגע עצות און הדרכות פאר'ן לעבן.

מאך זיך א שיעור אין רבינ'ס ספרים - וועסטו טרעפן דארט גוטע עצות און חיזוק ווי אזוי זיך צו דערהאלטן. דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תצה): "אִלּוּ הָיִינוּ רוֹאִין אוֹצָר הָיִינוּ רָצִים בְּוַדַּאי אֵלָיו, וְהָיִינוּ חוֹפְרִים וּמְלַכְלְכִים עַצְמֵנוּ בְּרֶפֶשׁ וָטִיט בִּשְׁבִיל לַחְתֹּר אַחֲרָיו וּלְמָצְאוֹ", ווען איר וואלט ווען געטראפן אן אוצר, וואלט איר דאך זיכער אהין געלאפן און געגראבן צו זוכן ווי מער מען קען נעמען פונעם אוצר, איר וואלט נישט געקוקט צי איר ווערט שמוציג, נאר איר וואלט אריינגעקראכן אין בלאטע אבי צו נעמען פונעם אוצר, "וַהֲלֹא אֲנִי אוֹצָר שֶׁל יִרְאַת שָׁמַיִם, וּמַדּוּעַ לֹא יִהְיוּ לְהוּטִים וְרָצִים אַחֲרַי לְקַבְּלוֹ", איך בין דאך אן אוצר פון יראת שמים, פארוואס לויפט איר מיר נישט נאך צו נעמען פון מיין אוצר?! וְשָׁאֲלוּ אוֹתוֹ: "אֵיךְ אֶפְשָׁר לְקַבֵּל", האט איינער געפרעגט דעם רבי'ן: "ווי אזוי נעמט מען פון דעם אוצר?" וְהֵשִׁיב: "עִם הַפֶּה וְהַלֵּב צְרִיכִין לַחְתֹּר וּלְבַקֵּשׁ, 'מיט'ן פיסק און מיט'ן הארץ', בְּפִיךָ וּבִלְבָבְךָ לַעֲשׂוֹתוֹ".

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת ויקהל, י"ט אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

האסט א שיעור אין רבינ'ס ספרים? דער הייליגער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן שמט): "שֶׁיְּכוֹלִין לִהְיוֹת נַעֲשֶׂה בַּעַל תְּשׁוּבָה גָּמוּר עַל יְדֵי לִמּוּד הַסֵּפֶר שֶׁלּוֹ", מען קען ווערן אן אמת'ער בעל תשובה דורך זיין ספר, נאך האט דער רבי געזאגט: "סע וועט אים אלע אדערן טרענען".

טייערער ..., מאך זיך א שיעור אין רבינ'ס ספרים; עס וועט דיר אויפשטאפן אלע פארשטאפטע אדערן, וועסט ווערן אן ערליכער איד.

אויך זאלסטו זיך קובע זיין א צייט פאר התבודדות. דער רבי האט געזאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן ק): "מִּקָּטָן וְעַד גָּדוֹל אִי אֶפְשָׁר לִהְיוֹת אִישׁ כָּשֵׁר בֶּאֱמֶת, כִּי אִם עַל יְדֵי הִתְבּוֹדְדוּת", פון גרויס ביז קליין קען מען נישט זיין אן ערליכער איד נאך דורך התבודדות, דורך שמועסן מיט'ן אייבערשטן.

ברודער, איך געדענק דיין התקרבות יארן צוריק, האסט געברענט צום אייבערשטן מיט אזא פרישקייט; באניי זיך, פריש זיך אויף.

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת כי תשא, י"ז אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיינע טייערע ליבע חברים פון ארץ ישראל, תלמידי היכל הקודש ברסלב

די וואך אין די פרשה זעען מיר זייער א שרעקעדיגע זאך, ווי אין די וועלט קען אזא זאך פאסירן? נאכדעם וואס אידישע קינדער האבן זוכה געווען צו מקבל זיין די הייליגע תורה מיט אזעלכע וואונדער, אלע אידן האבן זוכה געווען צו רוח הקודש – זאלן זיי אראפפאלן און מאכן דעם עגל?!

אפילו די אידן האבן טאקע דאס נישט געמאכט, נאר די ערב רב, און זיי האבן פארנארט א טייל אידן – איז נאכאלץ שווער, ווייל די ערב רב האבן דאך אויך זוכה געווען צו גיין מיט משה רבינו, זיי האבן זיך מגייר געווען, זיי האבן געזען די גרויסע וואונדער וואס משה רבינו האט געטון; קריעת ים סוף, מלחמת עמלק, מתן תורה, די אותות און מופתים נוראים, נאך דעם אלעם זאל מען אזוי פארנארט ווערן און מאכן אזא זאך – אן עגל?!

זאגט דער הייליגער רבי נתן זכרונו לברכה (לקוטי הלכות ברכת הריח הלכה ד, אות לג): "וְכָל זֶה מֵחֲמַת שֶׁמֹּשֶׁה רַבֵּנוּ נִסְתַּלֵּק מֵהֶם אָז וְלֹא הָיָה בֵּינֵיהֶם, עַל כֵּן עִרְבֵּב הַשָּׂטָן אֶת הָעוֹלָם עַד שֶׁעָשׂוּ אֶת הָעֵגֶל", וויבאלד דער צדיק משה רבינו איז נישט דארט געווען, האט דער שטן געהאט די כח צו פארנארן די אידן; ווי הויך מען זאל נאר זיין, ווי נאר מען גייט אוועק פונעם צדיק – פאלט מען אראפ פון די העכסטע דרגות צו די גרעסטע טומאה. מען קען זיין ביים בארג סיני, מען האט נארוואס מקבל געווען די תורה הקדושה, נאכאלץ איז דער מענטש אין א סכנה פון אלעס פארלירן. אזוי ווי מען גייט אוועק פונעם צדיק – איז שוין גארנישט דא; דער בעל דבר האט אזעלכע כוחות, ער העצט אויף דעם מענטש – ביז מען ווערט אן עובד עבודה זרה רחמנא לצלן.

און גלייך ווען משה רבינו איז צוריק געקומען איז אלעס גוט געווארן, ער האט מכניע געווען דעם שטן, ער האט צעבראכן דעם עגל און שוין געברענגט א פרישע לוחות; ווייל נאר מיט א צדיק קען מען האבן די תורה און זיין ביים אייבערשטן.

טייערע חברים, טייערע אנשי שלומינו, מיר דארפן אסאך בעטן דעם אייבערשטן מיר זאלן נישט אפלאזן דעם צדיק, מיר זאלן שטענדיג זוכן זיך פון פריש מקרב זיין צום הייליגן רבי'ן, לערנען דעם רבינ'ס ספרים און זוכן ווי מען קען געפונען אין אונזער דור דעם צדיק.

רבי נתן זאגט (שם, בשר וחלב הלכה ה, אות כב): "עִקַּר חֵטְא הָעֵגֶל הָיָה עַל יְדֵי שֶׁפָּגְמוּ בִּכְבוֹד מֹשֶׁה וְתַלְמִידָיו", די עבירה פונעם עגל איז געווען אז זיי האבן פוגם געווען אין משה רבינו און אין זיינע תלמידים, "עַל יְדֵי שֶׁלֹּא הֶאֱמִינוּ שֶׁגַּם אַחַר הִסְתַּלְּקוּת מֹשֶׁה, עֲדַיִן תַּלְמִידָיו הַקְּדוֹשִׁים קַיָּמִים", זיי האבן נישט געגלייבט אז נאכן הסתלקות פונעם צדיק האמת איז נאך געבליבן תלמידים וואס זיי קענען ווייטער לערנען די וועג ווי אזוי צו דינען דעם אייבערשטן, "וַאֲפִלּוּ לְפִי טָעוּתָם שֶׁמֵּת מֹשֶׁה, הָיָה לָהֶם לֵילֵךְ לְתַלְמִידָיו הַקְּדוֹשִׁים וְלִשְׁאֹל מֵהֶם הַדֶּרֶךְ אֲשֶׁר יֵלְכוּ בָּהּ", אפילו לויט זייער טעות, אז משה רבינו איז נישטא, וואלטן זיי נאך געקענט גיין צו אהרן, חור און יהושע וכו'.

שטארקט אייך מיט'ן רבינ'ס ספרים. דער רבי איז דא צווישן אונז, ווער עס לערנט דעם רבינ'ס ספרים – ביי אים לעבט דער רבי. בפרט די ספרים און קונטרסים וואס מוהרא"ש האט אונז איבערגעלאזט בירושה, דאס זענען וואונדערליכע ספרים, עס האט א כח צו שלעפן דעם מענטש צו די גרעסטע דרגא. די ספרים האבן א כח, עס עפנט אויף די מויל צו רעדן צום אייבערשטן, מען הויבט אן לעבן מיט תכלית.

איך האב באקומען שיינע גרוסן; די וואך זענען געקומען צוויי אינגעלייט וואס האבן באזוכט ביי ענק. האברך ... נרו יאיר, און האברך ... ; ביידע פון זיי זאגן אז עס איז דא ביי ענק א שטארקע "אחדות" און "תמימות"; זיי קענען נישט קומען צו זיך פון די ליבשאפט צווישן אייך און ענקער תמימות. איך האב זיך זייער געפריידט דאס צו הערן, ווייל די צוויי זאכן זענען זייער וויכטיג, אז עס איז דא אחדות, ליבשאפט און תמימות, עס איז נישטא קיין ליצנות – דארט איז דער רבי.

די בריוו וואס איך שרייב אייך יעצט דריי אזייגער פארטאגס – איז צו פארדאנקען מיין זון, הילד ... נרו יאיר, ער וויינט שוין מער פון א שעה, ער וויל נישט שלאפן, ער האט מיך אויפגעוועקט. איך האב געבעטן דעם אייבערשטן איך וויל ענק שרייבן א בריוו לכבוד שבת, למעשה, פון אזויפיל טרדות איז דאס מיר ארויס פון קאפ.

היינט בין איך נישט געווען א גאנצן טאג אין ישיבה, פון נאך שחרית ביז נאכט בין איך געווען מיט די חתנים פון ישיבה. מיר האבן יעצט א מנין חתנים אין ישיבה, איך האב געלערנט מיט זיי הלכות, הדרכה און השקפה אויפ'ן באפעל פון מוהרא"ש זכותו יגן עלינו. מוהרא"ש האט מיר אפאר מאל געבעטן צו לערנען מיט חתנים, זיי מדריך זיין ווי אזוי צו לעבן בקדושה ובטהרה, אן קיין פאלשע לימודים. ליידער לערנט מען מיט חתנים און כלות פאלשע לימודים, קריסטליכע לימודים, פרישות השם ישמרינו; דאס איז גורם אז אינגעלייט און ווייבלעך פאלן אין עבירות, זיי האבן נישט די חומה, די שמירה, די פת בסלו.

עס קומען צו מיר חתנים פון אנדערע ישיבות איך זאל לערנען מיט זיי, אבער איך לערן נאר מיט תלמידים פון ישיבה. מוהרא"ש האט מיר געזאגט צו אכטונג געבן וכו', אזוי ווי דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן קפח): "הַצַּדִּיק אֵינוֹ מֵשִׁיב לוֹ הָאֲבֵדָה עַד שֶׁיִּדְרְשֶׁנּוּ אִם אֵינוֹ רַמַּאי וְשַׁקְרָן", דער צדיק פרובירט אויס דעם מענטש פאר ער לערנט מיט אים, איידער ער געבט אים צוריק זיינע אבידות – אויב ער איז א פאפער, א ליגנער.

מיר האבן געלערנט מיט די חתנים א גאנצן טאג, צוויי פון די חתנים גייען וואוינען אין ארץ ישראל, איין חתן קומט קיין ירושלים און דער צווייטער קיין בית שמש; ביידע פון זיי זענען טייערע חשוב'ע חתנים, גוטע כלים להשפיע בעזר ה' יתברך.

מן השמים האט מיר מיין זון אויפגעוועקט, יעצט איז ער שוין איינגעשלאפן, מעז יצא מתוק, פון וויינען איז ארויסגעקומען א שיינע בריוו – האט זיך אלעס געלוינט.

ביי רבי נתן איז אזוי געווען, אמאל האט פאסירט אז ביי שלש סעודות איז אריינגעקומען א נישט נארמאלער מענטש, א משוגע'נער – אין שול, ער האט געשריגן און פארפירט. דער הייליגער רבי נתן האט געזאגט פאר אנשי שלומינו: "לעולם וואלטן מיר אויך ווען געדארפט אזוי אויסזען, ווייל חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סוטה ג.) 'אֵין אָדָם עוֹבֵר עֲבֵרָה', א מענטש זינדיגט נישט, 'אֶלָּא אִם כֵּן נִכְנַס בּוֹ רוּחַ שְׁטוּת', נאר נאכדעם וואס עס איז אריין אין אים א רוח שגעון; קומט אויס, לפי אונזערע מעשים האבן מיר דאך אזויפיל רוח שטות, וואלטן מיר שוין געדארפט זיין טויט משוגע, נאר דער אייבערשטער האט אויף אונז רחמנות געהאט און אונז מקרב געווען צום רבי'ן, - זענען מיר אביסל נארמאל". דער שמועס האט זיך פארצויגן, עס איז געווארן הערליכע שמועס; האט זיך רבי נתן אנגערופן: "אויב פון א משוגע'נער קומט ארויס אזעלכע שיינע דיבורים – פעלט אויס עס זאלן זיין אזעלכע מענטשן".

און אז פון א קינד'ס וויינען קומט א בריוו – פעלט אויס א קינד זאל וויינען; טוט מיר נאר א טובה, זייט נישט מתפלל אז מיינע קינדער זאלן זיך אויפוועקן כדי איר זאלט באקומען א בריוו, זייט מתפלל איך זאל האבן כח און קענען אנקומען ענק צו שרייבן יעדן באזונדער און אויך א בריוו יעדע וואך.

טייערע ברודער, איך בעט אייך זייער, זייט נישט "סעלפיש"; אין אמעריקע איז דא א ווארט "סעלפיש", איך ווייס נישט ווי אזוי מען רופט עס ביי ענק, סעלפיש הייסט א מענטש וואס טראכט נאר פון זיך, רעכנט זיך נישט מיט אנדערע. אז מיר זענען אין "גן עדן", מיר האבן פארזוכט פון די אונגארישע וויין, דארפן מיר דאס אויך מזכה זיין פאר אנדערע. פארוואס נישט טראכטן פון נאך א בחור, נאך א איד – זאל פארזוכן פון די גוטע זיסע עצות פון רבי'ן?

נעמט דעם שיינעם גליון היכל הקודש, סיי די אידישע און סיי די מתורגם אויף לשון הקודש, די שיינע קונטרסים עצתו אמונה, איש אמונות – די אידישע און די מתורגם'דיגע, פארשפרייטס דאס פאר אנדערע, פארשפרייטס דאס אין גאנץ ארץ ישראל.

די עצתו אמונה מתורגם איז אזוי שיין, עס האט אזא טעם, אלע ליינען דאס. עס שרייבן מיר פון אלע קרייזן, חסידי'שע, ליטווישע, ספרדי'שע; רבנים, דיינים, לומדים, מלמדים, מגידי שיעור; אלע שרייבן פה אחד אז דאס איז זייער עונג שבת, דאס איז זייער חיזוק, זייער שכל; עס קומען אן הונדערטער אזעלכע בריוון טעגליך.

דער גבאי האברך ... נרו יאיר, שרייבט מיר די וואך אז מען ענדיגט יעצט מתרגם זיין די הונדערט'סטע קונטרס פון "עצתו אמונה" מתורגם. זיין משפחה איז דאס מתרגם וואך נאך וואך, פערציג שעה א וואך, אזויפיל שעה וויפיל א אינגערמאן ארבעט ביי אונז אין אמעריקע א וואך. נישט יעדער קען דאס באווייזן, אריינלייגן אין הפצה פערציג שעה א וואך. קיינער צאלט נישט פאר דעם, קיינער האט נישט געזאגט זיי זאלן דאס טון, נאר עס ברענט אין זיי "הפצה". פון אייך אלע בעט איך נישט קיין פערציג שעה; געבט אביסל צייט פאר הפצה.

די גליונות קען מען פארשפרייטן א גאנצע וואך, עס דארף נישט זיין נאר שבת. מענטשן זענען אויסגעהונגערט פאר חיזוק, הונגעריג פאר פראקטישע עצות. מענטשן זענען שוין מיד פון די אלע גליונות, תורות, ענינים, משלים ומליצות. אויף דעם זאגט דער נביא (ישעיה ז, יג): "הַמְעַט מִכֶּם הַלְאוֹת אֲנָשִׁים, כִּי תַלְאוּ גַּם אֶת אֱלֹקִים", מענטשן ווערן מיד פון די אלע שיינע משלים און מליצות. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן כח): "אֲנָשִׁים חוֹשְׁבִים שֶׁיָּבוֹאוּ לְאֵיזֶהוּ תּוֹעֶלֶת עַל יָדָם", מענטשן זוכן "לָדַעַת אֵיךְ לַעֲבֹד אֶת ה'", און ווען מען זעט אז מען קען גארנישט נאכטון, ביז מען זאגט: "לֹא יִרְאֶה וְלֹא יָבִין אֶלֹקִים", - קומט אויס אז דאס איז גורם מענטשן זאלן אפלאזן אידישקייט.

מה שאין כן דעם רבינ'ס ווערטער, דאס האט א כח אז עס ברענגט צוריק פון די ווייטסטע מקומות – צום אייבערשטן. די גליונות און ספרים ווייזן דעם מענטש, 'דו קענסט תשובה טון', דער מענטש ליינט א צוויי דריי בריוון, ער הויבט אן שפירן 'דער אייבערשטער האט א נחת רוח פון מיינע מצוות און מעשים טובים'; דאס איז די פאקט, פארוואס איז דאס אזוי? פארוואס די דיבורים האבן א כח? ווייל נאר דער רבי קען אלעמען צוריק ברענגען, אפילו מען האט שוין אריינגעשאסן אלע צען פיילן באשמירט מיט אלע צען גיפטן – זאגט דער רבי (ספורי מעשיות, מעשה יג פון די זיבן בעטלערס - דעם לעצטן טאג): "אוּן אִיך הֵייל זִי".

דעריבער בעט איך אייך, זייט נישט "סעלפיש", יעדער איינער זאל זיך באנייען אין "הפצה"; שעמט זיך נישט מיט היכל הקודש. עס איז שוין היינט גארנישט קיין בושה צו זיין א תלמיד היכל הקודש, א בושה איז צו זיין ביי א רבי וואס מען באקומט גארנישט, זיך דרייען אין א פלאץ אן האבן מסיים געווען אפילו איינמאל אין לעבן ששה סדרי משנה.

אין יבנאל האט מען די וואך געעפנט א דרוק, מען האט אנגעהויבן דרוקן די גליונות, עצתו אמונה וכו', דאס איז פאר מיר א גרויסע שמחה. מוהרא"ש איז פרייליך, אלע צדיקים זענען פרייליך אז די ליכטיגקייט פון רבי'ן וואס מיר האבן מקבל געווען פון מוהרא"ש גייט ווייטער און ווייטער, "לֹא יִכְבֶּה בַּלַּיְלָה נֵרָהּ" (משלי לא, יח).

בעזרת ה' יתברך קום איך גלייך נאך פורים.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת כי תשא, ט"ז אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ...

דיין ווייב האט מיר געשריבן אז זי איז מלא שמחה אז זי האט זוכה געווען חתונה צו האבן מיט אזא טייערער מאן ווי דיר, זי קען נישט אויפהערן דאנקען דעם אייבערשטן אויף די גרויסע חסד וואס ער האט געטון מיט איר, זי איז פול מיט שמחה.

עס איז דא איין קלייניקייט וואס שטערט איר; איך וויל דיך נישט באליידיגן, איך וויל דיר נאר העלפן עס זאל דיר גוט זיין, זי שרייבט אז זי קען נישט נעמען דאס נישט זויבערקייט וכו'.

א שאד דאס ליבשאפט צווישן אייך זאל זיך אפקילן צוליב דעם. קען זיין דו ביסט אויפגעוואקסן אין א סביבה וואס מען האט דיר איינגערעדט אז דאס איז אן ערליכער איד; ווי מער מען שטינקט און ווי מער מען איז פארשמירט - איז מען א גרעסערער עובד השם. איך ווייס פון אזעלכע פלעצער וואס מען רעדט איין יונגע בחורים און אינגעלייט זיי זאלן נישט גיין אין שויער, מען רעדט זיי איין אז ערליכע אידן גייען אנגעטון שמוציג און זיי שטינקען.

וויל איך דיך פאררעכטן; ערליכע אידן גייען אנגעטון זויבער און ריין, ערליכע אידן געבן אכטונג נישט צו גיין אנגעטון שמוציג, ערליכע אידן באדן זיך יעדן טאג. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת נ:): "רוחץ אדם פניו ידיו ורגליו בכל יום בשביל קונו", א מענטש זאל זיך אפוואשן יעדן טאג זיין פנים, הענט און פיס, ווייל עס שטייט )משלי טז, ד): "כל פעל ה' למענהו", אלעס וואס דער אייבערשטער האט באשאפן - האט ער נאר באשאפן פאר זיין כבוד; אזוי אויך דארף מען זיך יעדן טאג אויסשווענקען די מויל פאר מען גייט ארויסזאגן דעם אייבערשטנ'ס נאמען, עס זאל זיין בקדושה ובטהרה (שלחן ערוך אורח חיים סימן ד, סעיף יז).

די הייליגע חכמים זאגן (משנה, סוף מסכת סוטה): "נקיות", ריינקייט - "מביאה לידי טהרה", ברענגט צו טהרה; ריינקייט איז נישט א מאדערנע זאך, זיך אויספיצן און פרובירן נאכמאכן דעם גוי - דאס איז אן עקלדיגע זאך, אבער זיין ריין, זיך שויערן יעדן טאג, זיך טוישן די קליידער, זיך קעמען די האר, זיך פוצן די ציין, - דאס מוז מען טון. דיין ווייב שרייבט אז דאס מאכט עס זאל זיך אפקילן די ליבשאפט, עס איז ממש א שאד פאר ענקער עתיד.

נאך איין זאך, ווען זי רעדט צו דיר, זי זאגט דיר אז עס איז איר שווער וכו' - זאג איר נישט זי זאל מתפלל זיין עס זאל איר נישט שטערן, מאך איר נישט אוועק, זאג איר אז דו גייסט פרובירן צו זיין זויבער.

אין ישיבה זענען מיר זייער מקפיד אויף די ריינקייט פון די בחורים, אזוי האט מיר מוהרא"ש אנגעזאגט; מוהרא"ש האט אויך זייער מקפיד געווען אז בחורים זאלן זיין ריין און זויבער. אין די ניין טעג האט מוהרא"ש געהייסן די בחורים זאלן גיין אין שויער, אויך מיין זיידע, קארלסבורגער רב זכותו יגן עלינו - האט מיר גע'פסק'נט אז די בחורים זאלן זיך וואשן אפילו אין די ניין טעג, ווייל מען טאר נישט דאווענען און נישט לערנען ווען עס גייט א גערוך ווען מען שוויצט.

מאך זיך א שיעור אין הייליגן רבינ'ס ספרים. דער הייליגער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן שנח): "מיט יעדע שיחה וואס איך שמועס מיט ענק קען מען זיין אן ערליכער איד, נישט סתם אן ערליכער איד נאר אן ערליכע איד אזוי ווי איך מיין אן ערליכער איד"; רבי נתן זאגט (שם): "וְגַם אֲפִלּוּ עַכְשָׁו כְּשֶׁלּוֹמְדִין דְּבָרָיו הַקְּדוֹשִׁים יֵשׁ לָהֶם גַּם כֵּן כֹּחַ גָּדוֹל לְעוֹרֵר לְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ לִזְכּוֹת לְדַרְכֵי ה' בֶּאֱמֶת, לְמִי שֶׁיָּשִׂים לִבּוֹ הֵיטֵב לִדְבָרָיו וּלְשִׂיחוֹתָיו הַקְּדוֹשִׁים הַנֶּאֱמָרִים בְּזֶה הַסֵּפֶר, וּבִשְׁאָר סְפָרָיו הַקְּדוֹשִׁים", דעם רבינ'ס ספרים פארמאגן א מורא'דיגן כח צו מעורר זיין א מענטש צו דינען דעם אייבערשטן, אין יעדע שמועס פון רבי'ן ליגן געוואלדיגע עצות און הדרכות פאר'ן לעבן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת תצוה, י' אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיינע טייערע חברים, אנשי שלומינו תלמידי היכל הקודש תושבי ארץ ישראל, ה' עליהם יחיו

וויפיל דארפן מיר דאנקען דעם אייבערשטן אז מיר האבן זוכה געווען צו וויסן פון הייליגן רבי'ן; מען קען זיך נישט פארשטעלן צו וואס מיר וועלן זוכה זיין אויב מיר וועלן פאלגן דעם רבי'ן. אז מען פאלגט דעם רבי'ן, מען לערנט די הייליגע ספרים - איז מען זוכה צו ווערן א גרויסער צדיק.

דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן שמט): "שֶׁיְּכוֹלִין לִהְיוֹת נַעֲשֶׂה בַּעַל תְּשׁוּבָה גָּמוּר עַל יְדֵי לִמּוּד הַסֵּפֶר שֶׁלּוֹ", מען קען ווערן א גרויסער בעל תשובה אז מען לערנט זיין ספר, "וְאָמַר, שֶׁמִּי שֶׁיֵּשֵׁב וְיַעֲסֹק בִּסְפָרָיו, רַק בְּלִי קִנְטוּר וְנִצָּחוֹן, וְיִסְתַּכֵּל בּוֹ בֶּאֱמֶת, אָז בְּוַדַּאי יִהְיוּ נִבְקָעִין אֶצְלוֹ כָּל גִּידֵי קַשְׁיוּת לְבָבוֹ", נאך האט דער רבי געזאגט, ווער עס וועט לערנען זיין ספר מיט אן אמת - וועט זיך אים עפענען אלע זיינע פארשטאפטע אדערן; נאך האט דער הייליגער רבי געזאגט (שם, סימן שנח): "מיט יעדע שיחה וואס איך שמועס מיט ענק - קען מען זיין אן ערליכער איד, און נישט סתם אן ערליכער איד נאר אן ערליכע איד אזוי ווי איך מיין אן ערליכער איד"; רבי נתן זאגט (שם): "וְגַם אֲפִלּוּ עַכְשָׁו כְּשֶׁלּוֹמְדִין דְּבָרָיו הַקְּדוֹשִׁים יֵשׁ לָהֶם גַּם כֵּן כֹּחַ גָּדוֹל לְעוֹרֵר לְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ לִזְכּוֹת לְדַרְכֵי ה' בֶּאֱמֶת, לְמִי שֶׁיָּשִׂים לִבּוֹ הֵיטֵב לִדְבָרָיו וּלְשִׂיחוֹתָיו הַקְּדוֹשִׁים הַנֶּאֱמָרִים בְּזֶה הַסֵּפֶר, וּבִשְׁאָר סְפָרָיו הַקְּדוֹשִׁים".

איך בעט אייך מיינע טייערע ברידער, געדענקט וואס מוהרא"ש פלעגט חזר'ן ביי יעדע איינציגסטע שיעור: "מען קען נישט זיין א ברסלב'ער חסיד נאר אז מען לערנט דעם רבינ'ס ספרים"; מוהרא"ש פלעגט לאכן פון די אלע וואס פאררופן זיך ברסלב'ער חסידים און האבן נאך קיינמאל אין זייער לעבן מסיים געווען דעם הייליגן ספר לקוטי מוהר"ן, שיחות הר"ן, חיי מוהר"ן, ספר המדות און ספורי מעשיות.

בעט אייך טייערע ברידער, טייערע חברים: מאכט אייך שיעורים אין רבינ'ס ספרים, יעדער לפי בחינתו, קוקט נישט אויף א צווייטן, מישט זיך נישט ביי א צווייטן. דעם משכן האט מען נישט געקענט בויען נאר פון גאלד, אדער נאר פון זילבער, עס האט אויסגעפעלט אלע סארט זאכן, נאר אזוי האט זיך צאמגעשטעלט א משכן. אזוי איז כלל ישראל; איינער ברענגט גאלד, א צווייטער ברענגט זילבער, א דריטער קופער, איינער ברענגט א קליין בענדעלע, א רויטע פאדעם; אלעס אינאיינעם בויט זיך אויף די הערליכע משכן.

יעדער איינער זאל זיך מאכן א שיעור אין די הייליגע ספרים, און אז דו פארשטייסט נישט - זאלסטו זאגן די הייליגע ווערטער, שפעטער וועט זיך שוין עפענען דיין הארץ און קאפ, דו וועסט פארשטיין.

אויך זאלט איר אכטונג געבן צו מכבד זיין די ווייב, בלייבט נישט אין גאס ביינאכט, בלייבט נישט שמועסן אין שול; קומט אהיים העלפן אין שטוב, און אפילו עס איז נישטא וואס צו העלפן - קום אהיים, זיץ אין שטוב, שמועס מיט דיין ווייב און לערן דיינע שיעורים אין שטוב; דריי זיך נישט ביי די נעכט אין גאס.

ועל כולם באנוצט זיך מיט די עצה פון התבודדות, זיך אויסרעדן דאס הארץ צום אייבערשטן. נישטא בעסערס פון א גוטע התבודדות, ווען מען איז זוכה זיך אויסצורעדן דאס הארץ צום הייליגן באשעפער.

איך בעט אייך אלע, זייט נישט בייז אז איך קום נישט אן צו ענטפערן אייערע בריוו, איך בין זייער פארנומען; איך וועל אייך שרייבן וואס איך האב אלץ צו טון אין איין טאג, איך ווייס נישט צי אנדערע טוען דאס אין א חודש.

לדוגמא, נעכטן בין איך געווען אין שטעטל קרית ברסלב; איר ווייסט אודאי אז מיר האבן מייסד געווען אין אמעריקע א שטעטל, א פלאץ וואו מען לעבט מיט'ן הייליגן רבינ'ס עצות, מען איז מחנך די קינדער מיט אמונה, איינמאל א וואך מוז איך אהין גיין.

איך האב געדאווענט שחרית אין ישיבה, נאך שחרית בין איך געפארן. די וועג פון וויליאמסבורג קיין ליבערטי נעמט בערך צוויי שעה, עס זענען מיט געקומען נאך אפאר בחורים.

צום ערשט בין איך געגאנגען אין גראסערי רעדן מיט'ן בעל הבית; אים העלפן מיט די משפחות וואס זענען נישט ביכולת צו באצאלן וכו'.

פון דארט בין איך געגאנגען קוקן דעם מקוה טהרה, מיר ענדיגן שוין כמעט די מקוה. מענטשן וואונדערן זיך 'ווי אזוי קען זיין א קליינע קהילה זאל זיך אזוי שנעל בויען, ווי איז דא געלט פאר די אלע זאכן?' דער ענטפער איז, מוהרא"ש האט מיר געשריבן אינעם בריוו וואס ער שרייבט מיר מען זאל עפענען אין אמעריקע א מיידל שולע, שרייבט מוהרא"ש: "יעדע זאך וואס מען האט נאר אינזין דעם אייבערשטן - האט א געוואלדיגע הצלחה".

וויסן זאלט איר, עס זענען דא צווישן אונז אינגעלייט וואס ווילן גארנישט; זייער גאנצע לעבן איז נאר פארשפרייטן דעם רבי'ן. צום ביישפיל, די מקוה טהרה אין שטעטל מאכן מיר ביי איינעם אין שטוב, א אינגערמאן האט מנדב געווען זיין אונטערשטע שטאק פאר א מקוה טהרה, דאס איז א זאך וואס מען הערט נישט, פארוואס זאל א אינגערמאן וואס בויט זיין אייגענע הויז - וועלן אוועקגעבן זיין פריוואטקייט וכו'; בנוסף לזה, א צווייטער אינגערמאן בויט דאס אויף, ער בעט נישט קיין געלט, ער געבט זיינע גוים, עס קאסט אונז נאר די מאטריאל, אזוי איז דא א אינגערמאן וואס געבט זיך אוועק צו מאכן די לעקטער, א דריטער מאכט די פלאמבינג; אזוי זענען דא פילע תלמידים אין שטעטל וואס דארפן גארנישט פאר זיך, זיי ווילן נאר אריינברענגען דעם הייליגן רבי'ן אין די וועלט, אויפשטעלן מוסדות וואו אונזערע קינדער וועלן באקומען דעם חינוך.

ביי אונז אין אמעריקע איז יעצט זייער קאלט, אין אמעריקע רעגנט נישט ווינטער, אלעס איז אייז, נאר זומער רעגנט ביי אונז; מיר וועלן דארפן ווארטן ביז זומער צו קענען ניצן די מקוה.

פון דארט בין איך געגאנגען קוקן דעם נייעם בית המדרש עצתו אמונה, מען האט דאס זייער שיין געבויט, הערליך שיין, אויך א שיינע הערליכע מקוה; דאס איז אויך א חידוש, א אינגערמאן קויפט זיך א הויז און געבט אוועק די ערשטע שטאק פאר א בית המדרש; פרעג אים 'ווילסט נישט א פריוואטע הויז? ווילסט נישט פריוואטקייט?' דאך ברענט אין זיי צו האבן א חלק פון בויען אידישקייט.

איך בין נישט אנגעקומען צו גיין צו די דריטע נייע שול; א אינגערמאן, א פרישער מקורב האט זיך געקויפט א הויז און געמאכט פאר א שול א חלק פון זיין אונטערשטע שטאק, מיר האבן געגעבן א נאמען פאר'ן שול "מקור השמחה".

איך האב זיך געיאגט צו גיין צו די קינדער; איך בין געפארן צו די מיידל שולע בית פיגא, צום ערשט בין איך געגאנגען צו איינע פון די יונגערע קלאסן, איך האב אויסגעטיילט פאר אלע תלמידות א שיינע גרויסע לעדערנע תהילים; די תלמידות אין סקול זאגן יעדן טאג תהילים, די לערערינס מאכן דאס פאר זיי אזוי געשמאק, זיי ווילן זאגן תהילים; נאכדעם בין איך געגאנגען צו נאך א כיתה געבן א שיעור.

נאכדעם איז געווען א שיעור פאר די מלמדים און אויך פאר די טיטשערס; מיר האבן זיך מחזק געווען מיט צוויי שטארקע וויכטיגע נקודות. דאס ערשטע זאך, א מלמד און א טיטשער טארן נישט לעבן אין ספיקות, מען דארף זיין ביי זיך זיכער אז מען איז געאייגנט פאר וואס מען טוט, די אלע מחשבות וואס בוזשעווען אין קאפ: 'בין איך יא ווערד? בין איך נישט ווערד?' 'מען דארף מיך יא? מען דארף מיך נישט?' - דאס איז אלעס פונעם יצר הרע וואס וויל נאר צעברעכן דעם מענטש, דעריבער חזר'ט מוהרא"ש אין די בריוו טויזנטער מאל דאס וואס די הייליגע חכמים זאגן (ספרי נשא, פיסקא א): "אֵין מְחַזְקִין אֶלָא לִמְּחוּזָקִין", די וואס זענען מחזק אנדערע - די דארפן דאס מערסטע חיזוק.

אויך האבן מיר גערעדט פון דעם אז מען זאל ליב האבן די תלמידים און תלמידות. עס איז גאר אנדערש ווען מען זאגט פאר א קינד: "מען קען נישט רעדן אין קלאס", "מען קען נישט עסן אין קלאס", - ווען מען האט ליב דאס קינד ווי ווען מען האט פיינט דאס קינד; ווען מען האט פיינט דאס קינד און מען זאגט עפעס מוסר וכדומה - שפריצט פייער פון די אויגן פון האס, די ווערטער קענען נישט אויפטון; דאס קינד ווערט דערשראקן - אבער ער ווערט נישט מחונך, אבער ווען מען האט ליב דאס קינד - הערט זיך דאס גאר אנדערש; מיט סבלנות און געדולד פועל'ט מען.

נאכדעם בין איך געגאנגען רעדן צו די עלטערע תלמידות. אלע שיעורים ווערן אפגעכאפט; עס איז דא א ספעציעלע האטליין פאר מיידלעך, פרויען; דארט קען מען הערן די שיינע שיעורים.

איך בין געגאנגען קלאפן א מזוזה ביי איינער פון די אינגעלייט אין שטעטל ביי זיין אפיס; דער אינגערמאן לערנט זיך סופרות, ער ענדיגט יעצט זיין ערשטע מגילה, איך האב אים זייער געבעטן ער זאל זיך לערנען שרייבן. מיר דארפן נאך סופרים, די קהילה צואוואקסט זיך, און אנשי שלומינו ווילן מזוזות און תפילין פון א ברסלב'ער סופר וואס גייט אין מקוה, זאגט תיקון הכללי און איז זיך מתבודד.

די בחורים וואס זענען מיט געקומען מיט מיר האבן בכלל נישט געוויסט ווער דער אינגערמאן איז, עס איז שוין אריבער אזויפיל יאר, די ישיבה שטייט שוין פערצן יאר, די פרישע תלמידים קענען נישט די אלטע תלמידים, איך האב דערציילט פאר די בחורים ווער דער סופר איז. ווען מיר האבן געעפנט, די ערשטע יארן ישיבה - איז געווען זייער אסאך רדיפות, מען האט געווארפן יעדן שני וחמישי פאשקעווילן אויף מיר און אויף מיין ווייב, ער האט דאס צאמגענומען, ער האט שווער געארבעט צאמצונעמען אלע פאשקעווילן אויף מיר. איך האב אים געפרעגט אויב ער געדענקט דאס אלעס, איך האב אים דעמאלט געבעטן ער זאל מיר ברענגען אפאר פאשקעווילן, איך האב דאס אוועקגעלייגט, איך האב געבעטן מען זאל דאס אריינלייגן מיט מיר אין גרוב ביי מיין פטירה, איך וויל ווייזן אויבן פאר'ן בית דין של מעלה די צעטלעך וואס מען האט געווארפן אויף מיר, די בזיונות וואס מען האט געטון פאר מיר, נאר פאר איין חטא – פאר'ן נעמען בחורים און זיי מחזק זיין, זיי ברענגען צום אייבערשטן.

פון דארט בין איך געגאנגען זיצן מיט די חברי הנהלה, מיר האבן גערעדט פאר דריי שעה. די הנהלה זענען טייערע אינגעלייט, זיי העלפן מיר מיט זייער גאנצע הארץ בויען די שטעטל, און אזוי אלעס ארום די קהילה; מיר האבן געדאווענט מנחה דארט.

פון דארט בין איך געגאנגען צו א סיום מסכת מועד קטן פון די קינדער אין שטעטל. באמת איז דאס די סיבה פאר'ן גיין נעכטן אין שטעטל, די קינדער פון די עלטסטע כיתה לערנען יעדן טאג מרצונם הטוב דעם בלאט גמרא, הרב ... נרו יאיר לערנט מיט זיי. דאס איז פאר מיר אזא שמחה, צו זען ווי יונגע קינדער ווילן לערנען.

דער סיום איז פארגעקומען ביי אים אין שטוב; זיי האבן זיך ארויסגעצויגן אין שטעטל צו העלפן די שטעטל, זיין ווייב איז די מנהלת אין סקול. זיי דארפן גארנישט, זיי וואוינען אין א באנגעלאו. איר ווייסט וואס א באנגעלאו איז? אין ארץ ישראל איז דא באנגעלאוס? אין אמעריקע ארבעט עס אזוי, מענטשן וואס וואוינען א גאנץ יאר אין פאלאצן, ווען עס קומט די צוויי זומער חדשים ציט מען זיך ארויס אויף די בערג, דארט איז דא באנגעלאוס. איך ווייס נישט ווי אזוי דאס מסביר צו זיין פאר ענק, עס איז א זאך וואס האט פיר ווענט און א דאך, עס זעט אויס אביסל אזוי ווי א הויז, אין לשון קודש איז דאס א "חורבה"; מענטשן צאלן פאר דעם גרויס געלט, צו קענען זיין צווישן די בערג, צווישן די ביימער - פאר די זומער וואכן, אבער א גאנץ יאר וועט קיינער נישט מסכים זיין צו וואוינען אין אזא שטוב. מיר האבן א קליינע קעמפ, מיר ניצן דאס יעצט פאר די מיידלעך פאר די זומער חדשים, דאס איז צוואנציג מינוט צו גיין צו פיס פון שטעטל, דארט וואוינען זיי; זיי דארפן גארנישט.

ביים אריינגאנג צו זייער שטוב אויפ'ן טיר הענגט א טאוול: "ברוכים הבאים לגן עדן - משפחת ..." עס איז ממש אזוי, מען שפירט זיך דארט אזוי גליקליך, מען שפירט דעם אייבערשטן; פרייליכע מענטשן וואס לעבן מיט אמונה, דארפן גארנישט. איז געווען דארט אזא שיינע סיום, אזוי ליכטיג, אזוי פרייליך; איר קענט הערן די שיעור, מען האט דאס אפגעכאפט, מען קען דאס הערן אויפ'ן האטליין.

פון דארט בין איך געגאנגען אין שול פארלערנען דעם בלאט גמרא און מסיים געווען מיט די גאנצע עולם מסכת מועד קטן. דער סיום האט געמאכט ..., איך האב שוין מסיים געווען דינסטאג אין ישיבה מיט די בחורים; איך לערן אפגערוקט א בלאט פאראויס אז די תלמידים וואס ווילן לערנען דעם בלאט גמרא און ווילן מיטהאלטן די שיעור אין ישיבה - זאלן דאס קענען הערן אויפ'ן טעלעפאן.

עס איז אויסגעקומען אז דער סיום איז געווען אין מיין באבע'ס יארצייט, מיין באבע רחל לאה טייטלבוים עליה השלום, מיין מאמע'ס מאמע. איך האב אביסל גערעדט פון איר גרויסקייט, זי איז געווען א גרויסע צדיקת, זי איז אלץ געווען פרייליך און יעדן פרייליך געמאכט; נאר אזוי קען מען מצליח זיין, סיי מיט זיך און סיי מיט די קינדער.

מיר האבן גערעדט פון די מעשה וואס חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (מועד קטן כז:): "ההיא איתתא דהות בשיבבותיה דרב הונא", עס איז געווען א פרוי אין די שכינות פון דער הייליגער אמורא רב הונא, זי האט געהאט זיבן קינדער, עס האט פאסירט ביי איר אז א קינד איז לא עלינו נפטר געווארן, "הוות קא בכיא ביתירתא עליה", זי האט זייער אסאך געוויינט און געקלאגט, זי האט זיך נישט געלאזט טרייסטן, "שלח לה רב הונא לא תעבדי הכי", האט דער הייליגער רב הונא איר געזאגט, הער אויף וויינען, עס איז נישט גוט צופיל צו וויינען, "לא אשגחה ביה", זי האט נישט געפאלגט, זי האט ווייטער געוויינט. האט איר רב הונא געשיקט און געזאגט, אויב דו וועסט נישט אויפהערן וויינען קענסטו שוין אנגרייטן תכריכים פאר נאך א קינד, און אזוי איז טאקע געווען, א צווייטע קינד איז נפטר געווארן, און זי האט ווייטער געקלאגט און געוויינט, און רב הונא האט איר נאכמאל געזאגט מען טאר נישט וויינען, דו וועסט אלעס פארלירן, זי האט נישט געפאלגט און זי האט פארלוירן אלע זיבן קינדער, און זי אליינס איז אויך געשטארבן; ווייל א שטוב וואס מען וויינט, מען רעדט זיך אפ, מען קלאגט - ווערט אויס שטוב.

אויך האבן מיר גערעדט פון דאס גרויסקייט פון די אידן וואס זענען איבערגעבליבן פון די קריג; זיי האבן פארלוירן זייערע משפחות, זיי האבן אלעס פארלוירן - מיט דעם אלעם האבן זיי פון פריש אנגעהויבן נאכאמאל בויען שטובער. מיין באבע עליה השלום האט קיינמאל נישט געקרעכצט פון זייער פארלוסט, פון זייערע קינדער וואס זיי האבן פארלוירן, זי איז געווען א פרייליכע פרוי. אויב האט מען נישט געוויסט אז זי האט שוין געהאט א לעבן און אלעס איז חרוב געווארן, זי איז געבליבן איינער אליינס - וואלט מען דאס נישט געקענט גלייבן; מיר קענען זיך נישט פארשטעלן ווער זיי זענען געווען.

מוהרא"ש פלעגט זאגן, דער הייליגער סאטמער רבי זכותו יגן עלינו האט געזאגט פאר די ארץ ישראל'דיגע אידן ווען זיי האבן אים געפרעגט: "מיר דארפן א רבי, ווער וועט אונז געבן ברכות?" האט דער רבי געזאגט: "ווען איר וועט זען א איד מיט א נומער וואס די דייטשן ימח שמם האבן אריינגעקריצט אין די האנט, וואס לייגט תפילין - זאלט איר נעמען פון אים א ברכה"; ווייל איינער וואס איז אריבער דעם גיהנום און ער לייגט תפילין, ער האט נישט קיין תרעומות אויפ'ן אייבערשטן, ער קומט אין שול אנטון תפילין - אזא איינער איז א צדיק.

איך האב געדאווענט מעריב פאר'ן עמוד, מען האט אביסל געטאנצן, און איך האב גערעדט מיט אנשי שלומינו. איר ווייסט ווי אזוי דאס ארבעט, יעדער וויל רעדן נאר איין מינוט, פון איין מינוט ווערט צען מינוט, און זעקס אינגעלייט, יעדער נאר צען מינוט - איז א שעה, און אז עס איז מער - ווערט עס צוויי שעה, פלוצלונג דערזע איך זיך אז עס איז שוין צוועלף אזייגער ביינאכט.

איך בין געפארן קיין מאנרא, קודם בין איך געגאנגען צו א חתונה פון א איד וואס האט אונז געהאלפן יארן צוריק ווען מיר זענען געווען אזוי אונטערדרוקט אין חובות, דער איד האט אונז זייער שטארק געהאלפן מיט אויסלערנען אלע פראגראמען פאר די מוסד, אלץ האט ער געהאט אן אפענעם טיר פאר אונז, דער איד איז נעבעך ביים סוף אנגעקומען אין תפיסה; נישט פאר שלעכטס, נישט פאר'ן גנב'נען פאר זיך, ער האט געהאלפן מוסדות התורה און מען האט אים גע'מסר'ט. איך בין ספעציעל געפארן, איך געדענק שטענדיג ווער עס האט מיר געהאלפן, בפרט בעת דחקות.

עס איז שוין געווען שפעט, איך האב פארפאסט א וואכנאכט. איך בין געפארן צום ציון פון מיין באבע, זי ליגט אין קרית יואל, איך האב זיך געוואלט אביסל אויסוויינען, אביסל אויסגיסן מיין הארץ, למעשה איז מיר אלעס געווען פארשטאפט, איך האב געבעטן טרוקענע תפילות. איך בין אויך צוגעגאנגען צו מיינע זיידעס, הרב ר' אלחנן חיים טייטלבוים זכרונו לברכה - איר מאן; מיין זון הרב אלחנן חיים הייסט נאך דעם זיידן. אויך בין איך צוגעגאנגען צו מיין צוגעקומענער זיידע, הרב שלמה גפן זכרונו לברכה; מיין זון הרב שלמה הייסט נאך דעם זיידן, און צו מיין זיידע הרב חיים מנחם קאהן זכרונו לברכה; מיין זון מנחם הייסט נאך דעם זיידן.

אויך בין איך צוגעגאנגען צו מיינס א תלמיד שמעון ענדצווייג עליו השלום, ער האט געלערנט דא אין ישיבה, ער איז געווען א בעל יסורים, איך האב געוויזן פאר די בחורים די נוסח המצבה, ווי עס שטייט אויסגעקריצט אז דער בחור האט געזאגט אסאך פרקים משניות, ער האט מקבל געווען זיינע יסורים מיט ליבשאפט; ער איז אלץ געווען מיט א שמייכל.

אויך בין איך צוגעגאנגען צו א תלמיד היכל הקודש, חיים בנציון גראס עליו השלום, זיין מצבה איז גאר שיין, איך האב זייער ליב די מצבה. עס שטייט דעם רבינ'ס נאמען אויף די מציבה, דאס איז א סגולה קעגן די קליפות און משחיתים; דאס איז די שענסטע זאך פאר'ן מענטש, אז ער איז געווען באהאפטן צום צדיק אמת. חיים בנציון עליו השלום האט זיכער הנאה אז איך העלף זיינע יתומים, איך בין מחזק זיינע קינדער.

נאכדעם בין איך געגאנגען צום ציון פון הרב הקדוש מסאטמער זכותו יגן עלינו, מיר האבן געזאגט אינאיינעם תיקון חצות; איך האב זיך אזוי שטארק געוואלט אביסל עפענען מיין הארץ, עס איז נישט געגאנגען. איך האב געדענקט וואס דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן צה), ווען מען וויל וויינען, מען זאגט תהילים און מען ווארט צו וויינען - איז דאס נישט גוט, מען דארף אינזין האבן די ווערטער און די בקשות, אויב מען קען וויינען איז זייער גוט, און אז נישט - זאל מען זאגן די ווערטער טרוקענערהייט.

איך בין אהיים געקומען דריי אזייגער פארטאגס.

היינט צופרי אין ישיבה האב איך פארגעלערנט דעם בלאט גמרא; אה מחי'! מיר האבן אנגעהויבן א פרישע מסכתא, מסכת חגיגה.

איך געדענק צוויי מחזורים צוריק ווען מען האט אנגעהויבן מסכת חגיגה, בין איך געווען ביי מוהרא"ש ביי א שיעור, מוהרא"ש זאגט ביים שיעור מיר האבן אנגעהויבן א פרישע מסכתא, מסכת חגיגה; די משנה הייבט אן: "הַכֹּל חַיָּבִין בָּרְאִיָּה", מוהרא"ש זאגט: "הַכֹּל חַיָּבִין", אלע וועלן דארפן אפגעבן דין וחשבון, "בָּרְאִיָּה", אויף די אויגן; עס איז מיר אזוי אריין אין די ביינער, מען דארף היטן די אויגן.

נאכדעם בין איך געגאנגען צו בית פיגא געבן א שיעור, נאכדעם אין חדר ביי די עלטסטע קלאס האב איך געגעבן א שיעור, נאכדעם פאר די בחורים, און יעצט גיי איך געבן א שיעור פאר די אינגעלייט.

דאס איז אפילו נישט אלעס פון די טאג, דאס איז נאר זאכן וואס מען קען שרייבן און וואס דער זכרון געדענקט. דעריבער זאלט איר נישט זיין ברוגז אז איך קום נישט אן גלייך צו ענטפערן.

נישט אז איר זאלט מיר אויפהערן שרייבן בריוו און פרעגן אייערע שאלות; האט נישט מורא צו שרייבן, האט נישט מורא צו שטערן; נאר זייט מיר דן לזכות אויב איך קום נישט אן גלייך צו ענטפערן.

א פרייליכן שבת.

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת יתרו, י"ט שבט, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

ערשטנס זאלסטו זיך זייער שטארקן אין דיין הייליגע ארבעט פון דרוקן און פארשפרייטן די הייליגע ספרים פון מוהרא"ש.

חכמינו זכרונם לברכה זאגן (אבות ה, יח): "הַמְזַכֶּה אֶת הָרַבִּים, אֵין חֵטְא בָּא עַל יָדוֹ", ווער עס איז מזכה אידישע קינדער - היט אים דער אייבערשטער אפ פון שלעכטס; נישטא נאך אזא מזכה את הרבים ווי דער וואס דרוקט די ספרים און קונטרסים און פארשפרייט דאס פאר אנדערע.

אויף דיין פראגע, ווען מוהרא"ש האט מבטיח געווען אז ווער עס וועט דרוקן זיינע ספרים וועט האבן א ישועה – צי מיינט דאס נאר איין ישועה אדער קען מען דאס טון פאר כמה וכמה ישועות; אודאי און אודאי, ווער עס העלפט דרוקן די ספרים קען דאס טון פאר כמה ישועות און מען וועט זען גרויסע נסים.

אויף דיין פראגע אויב די הבטחה פון מוהרא"ש איז נאר פאר ווער עס דרוקט אשר בנחל, אדער דאס איז אויך אויף די אנדערע ספרים; אלע קונטרסים און ספרים וואס מוהרא"ש האט געשריבן - האבן אין זיך די הבטחה אז ווער עס וועט נעמען א חלק און וועט דאס דרוקן - וועט זען ישועות, בפרט דעם ספר אשר בנחל, דארט האט מוהרא"ש מבטיח געווען מיט א שטארקע הבטחה אז מען וועט זען גרויסע ישועות.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן כח ווייטער ממשיך זיין מיט דיין הייליגע ארבעט.

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת שופטים, ה' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד מיינע טייערע חברים, תלמידי היכל הקודש פון ירושלים, ה' עליהם יחיו

מיר דארפן זיך זייער פרייען אז מיר זענען מקורב צום הייליגן רבי'ן, דער רבי ברענגט אונז צו האבן אמונה, דער רבי ברענגט אונז צו די דרגה פון די גרויסע צדיקים וואס זיי לעבן א גאנצן טאג און א גאנצע נאכט מיט'ן אייבערשטן; צו די דרגה ברענגט אונז דער רבי צו, מיר זאלן נישט מסיח דעת זיין פונעם אייבערשטן.

מענטשן שפעטן פון אונז אז מיר רעדן אזויפיל פון קדושה וטהרה, מענטשן מאכן א געשפעט פון מוהרא"ש וואס האט אזויפיל גערעדט פון קדושת הברית; געשריבן און געדרוקט ספרים פון קדושת ישראל, מען מאכט פון דעם כל הליצנות, מען צערייסט די ספרים, מען איז מבזה תלמידי היכל הקודש השם ישמרינו.

פארוואס טאקע האט מוהרא"ש אזויפיל גערעדט פון קדושת היסוד? וואס האט מוהרא"ש אזויפיל געשריבן פון זיין אפגעהיטן אין קדושת הברית? ווייל ביים רבי'ן איז דאס געווען פון די וויכטיגסטע זאכן; ווייל ווען דער יסוד פונעם מענטש איז גוט און פעסט, דעמאלט קען מען בויען א שטארקע בנין אויף דעם, ווען מען איז אפגעהיטן בקדושת הברית, קדושת המחשבה וואס איז דער יסוד פונעם מענטש - דעמאלט האט מען א ריינע מח, מען קען דינען דעם אייבערשטן און מען קען זוכה זיין צו קומען צו די גרעסטע מדריגה, אבער אויב חס ושלום דער יסוד איז נישט גוט, מען זינדיגט אין פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, דעמאלט איז זייער ביטער, דעמאלט פאלט אלעס אראפ, וואס מען בויט פאלט איין, עס ווערט אלעס חרוב.

איר האט זיכער געהערט די שרעקליכע נייעס וואס האט פאסירט אין אמעריקע, אין שטאט פלארידא; א ריזיגער בנין, א הויכער בנין איז איינגעפאלן מיט אלע איינוואוינער, אינמיטן די נאכט איז געווארן פונעם גרויסן בנין עפר ואפר, ליידער זענען דארט אומגעקומען זייער אסאך אידישע קינדער, יעצט שטעלט זיך ארויס אז מען האט שוין געזאגט פון פאראויס אז דער יסוד איז מקולקל. די בעלי בתים האבן זיך נישט וויסנדיג געמאכט, עס האט זיי געקאסט צופיל געלט דאס צו פאררעכטן, יעצט איז גארנישט געבליבן, נאנט צו הונדערט מענטשן זענען אומגעקומען אלעס ווייל דער יסוד איז נישט גוט.

איך בעט ענק טייערע חברים, מאכט אייך נישט צוטון פון לצים, פון די וואס שפעטן; אויף אונז ליגט א פליכט צו פארשפרייטן די קונטרסים, גליונות און ספרים וואס מער, צו ראטווען אידישע קינדער פון אוועקפאלן.

עס קומען אן צו מיר אזויפיל בריוו פון אינגעלייט און בחורים, זיי וויינען אז זיי זענען אומגליקליך געווארן, זיי האבן נישט געוויסט פון וואס זיך צו היטן, וואלט מען צו זיי גערעדט וואלטן זיי נישט אזוי אראפגעפאלן, יעצט איז זיי אזוי שווער, יעצט ווען זיי זענען נעבעך איינגעוואוינט אין שלעכטס איז שוין זייער שווער פאר זיי. פאריגע וואך שרייבט מיר א בחור א שרעקליכע בריוו, ליינט זיין ווייטאג:

לכבוד ראש הישיבה שליט"א,

קוראים לי ... אני גר ב...; כשהייתי ילד קטן המלמד עשה איתי ואם עוד ילדים כל אחד בנפרד - עברות, כשקצת גדלתי ילדים עשו את זה ביחד בלי המלמד, אחרי כמה שנים עברתי תלמוד תורה, לא בגלל זה, והייתי עושה עברות לבד; עד שחסדי השם זכיתי להתקרב לרבנו והבנתי את גודל הבעיה שלי והתחלתי להגיד משניות, ועכשיו אני רוצה לשאול אם אני ילך לטיפול וכו'.

[אין אידיש: מיין נאמען איז ... איך וואוין אין ... ווען איך בין געווען א קליין קינד האט מיין רבי מיר גענומען און געטון מיט מיר עבירות, אויך האט ער גענומען נאך קינדער פון קלאס און מיט יעדן איינעם באזונדער געטון עבירות, שפעטער ווען איך בין עלטער געווארן פלעגן מיר קינדער טון די עבירות אינאיינעם, נאך שפעטער בין איך שוין אזוי געפאלן אז איך האלט אין איין אראפפאלן אין פגם הברית, ביז דער אייבערשטער האט אויף מיר רחמנות געהאט, איך האב געפינען דעם רבי'ן, ערשט דעמאלט האב איך פארשטאנען אז דאס וואס איך טו איז זייער נישט גוט, איך האב אנגעהויבן זאגן משניות. יעצט וויל איך פרעגן דעם ראש ישיבה אויב איך זאל גיין צו מענטשן זאלן מיר העלפן אדער נישט].

א פחד פון א בריוו וואס קינדער און בחורים גייען אריבער פון מנוולים; מוהרא"ש פלעגט וויינען און שרייען אויף די צרה, עס דרייען זיך ארום צווישן אונז מניוולים וואס הרג'ענען אונזערע קינדער ואין פוצה פה ומצפצף, קיינער זאגט גארנישט, יעדער איז שטיל. מוהרא"ש זאגט, איינער וואס טוט מיט קינדער מעשה נבלה דארף מען יענעם לייגן אין תפיסה פאר זיין גאנץ לעבן, ער זאל נישט זען די ליכטיגקייט פון די זון.

מוהרא"ש האט דערציילט, א גרויסער אדמו"ר פון ברוקלין איז געקומען צו אים און אים פארגעהאלטן היתכן איינער פון זיינע תלמידים האבן פאר'מסר'ט זיינס א מתפלל, דער אדמו"ר האט פארלאנגט פון מוהרא"ש ער זאל אים זאגן ער זאל צוריק ציען פון די מסירה, האט אים מוהרא"ש געזאגט: "איך וויל אייך פרעגן א פשוט'ע שאלה, ווען איינער וואלט דאס געטון מיט אייערע קינדער וואס וואלט איר געטון? ווען א מניוול נעמט אייערע קינדער און הרג'עט זיי וואלט איר אויך געזאגט מען זאל אים נישט לייגן אין תפיסה?" יענער אדמו"ר האט נישט געהאט וואס צו ענטפערן.

די עצה פאר דעם בחור וואס פרעגט וואס ער זאל טון, אויב ער זאל גיין נעמען טיפולים, און פאר אנדערע וואס זענען נעבעך אראפגעפאלן אין פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה, וואס זיי פרעגן 'וואס קענען מיר טון ארויס צו גיין פון אונזער בלאטע?' איז די עצה מען זאל נעמען טיפולים פון רבי'ן; נאר דער רבי קען היילן פון די טומאה, נאר דער רבי קען היילן פון די זוהמה. אז מען נעמט דעם רבינ'ס עצות, בפרט די עצה פון התבודדות, מען גייט יעדן טאג אין א שטילע פלאץ און מען רעדט זיך אויס צום אייבערשטן אויף די אייגענע שפראך, מען דערציילט אים וואו, ווען און ווי אזוי אלעס האט זיך אנגעהויבן, ווי דער יצר הרע איז געקומען נאך פאר ווען מען האט געהאט דעת - דאס היילט דעם מענטש.

דער רבי האט דערציילט (ספורי מעשיות, מעשה יג פון די זיבן בעטלערס - דעם לעצטן טאג) עס איז געווען א שלעכטער קעניג וואס האט זיך פארקאכט אין א בת מלכה ביז ער האט איר פארכאפט, שפעטער איז זי אנטלאפן פונעם קעניג, האט דער קעניג ארויסגעשיקט זיינע באדינער מען זאל זוכן וואו זי איז, ביז מען האט איר געטראפן זיך דרייען ביי א שלאס פון וואסער. איז דער קעניג געגאנגען צום וואסעריגן פעסטונג מיט זיין מיליטער איר כאפן, ווען די בת מלכה האט געזען דעם מלך האכזר האט זי געטראכט: 'ענדערש וועל איך אריינלויפן אינעם שלאס פון וואסער און דערטראנקען ווערן ווי איידער אנצוקומען צום מלך האכזר', ווען דער קעניג האט געזען ווי זי לויפט אריין אין די וואסערדיגע פאלאץ האט דער קעניג געהייסן מען זאל איר שיסן מיט אלע סארט פיילן וואס איז געווען באשמירט מיט אלע סארט סמ'ען, מען האט איר געשאסן מיט די פיילן וואס זענען געווען אנגעשמירט מיט טויטליכע סם, איז די בת מלכה אראפגעפאלן חלשות, האט דער רבי אויסגעפירט: "אוּן אִיךְ הֵייל זִי".

מוהרא"ש געבט אונז צו פארשטיין, דער מלך האכזר - דאס איז דער יצר הרע וואס זוכט צו פארכאפן אידישע קינדער וואס זענען דעם אייבערשטנ'ס קינדער; ער איז מכשיל א מענטש מיט עבירות רחמנא לצלן ביז דער מענטש פאלט חלשות, מען ווערט צעבראכן ביי זיך און מען געבט אויף. קומט דער הייליגער רבי און זאגט: "אוּן אִיךְ הֵייל זִי", דער רבי האט אזעלכע לימודים וואס קען אויסהיילן יעדן איינעם און צוריק ברענגען יעדן איינעם צום אייבערשטן, אפילו דער יצר הרע האט אראפגעווארפן אין די ערגסטע בלאטע, מען איז נכשל געווארן אין פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה וכו' רחמנא לצלן, אויב פאלגט מען דעם רבי'ן און מען נעמט זיינע עצות איז מען זוכה ארויס צו קריכן פון אלע פראבלעמען.

טייערע חברים, עס ליגט א חוב אויף יעדן איינעם פון אונז עוסק זיין מער אין הפצה; איך פארשטיי איר ווילט יעצט הערן פונעם ראש ישיבה חיזוק אויף אומאן, איר ווארט אויף תשובות אויב מען זאל שוין פארן יעצט אדער ווארטן, אפשר גייט מען פארמאכן די גרעניץ - אפשר נישט, וואס זאגט דער ראש ישיבה? יא? ניין? איך וויל רעדן צו אייך פון א וויכטיגערע זאך, עס ברענט א פייער, בחורים און מיידלעך פאלן אין עבירות, קיינער ווייסט נישט אדער מאכט מען זיך ווי מען ווייסט נישט, אלע שלאפן א טיפע שלאף אדער מאכט מען זיך ווי מען שלאפט, אדער שלאפט מען נישט, מען ווייסט יא, נאר מען ווייסט נישט וואס צו טון; מיר האבן יא א וועג צו ראטעווען די יוגענט, מיר דארפן גיין מער הפצה, פארשפרייטן דעם רבי'ן אויף אלע וועגן, בפרט די נייע ספרים וואס מוהרא"ש האט געשריבן פאר אונדער דור און פאר די קומענדיגע דור, דאס קען ראטעווען די גאנצע יוגענט, מיר דארפן תשובה טון אז מיר טוען נישט גענוג פאר אונזערע ברידער, מיר דארפן טון נאך מער.

מאכט אייך נישט צוטון פון לצים וואס שפעטן פון די ספרים און קונטרסים, די אלע וואס שפעטן - די דארפן דאס מערסטע חיזוק, אפילו פון אינדרויסן זעט יענער אויס ווי א שיינער איד.

איינער פון די חברים האבן מיר דערציילט, ער האט דערציילט פאר מוהרא"ש אז בשעת ער איז געגאנגען הפצה מיט די קונטרסים ביי אים אין שול האט אים איינער פארגעהאלטן: "היתכן אזוי שרייבט מען? אזוי אפן פון עבירות?" מוהרא"ש האט געזאגט פאר דעם מפיץ, דאס קומענדיגע מאל ווען יענער וועט דיר פרעגן: "אזוי שרייבט מען?" זאלסטו אים צוריק פרעגן: "און אזוי טוט מען?!" דער אינגערמאן דערציילט מיר, ער איז דעם קומענדיגן טאג נאכאמאל ארום געגאנגען אין שול מיט די קונטרסים און ויבא, יענער איז דא, ער פרעגט נאכאמאל: "היתכן אזוי שרייבט מען? אזוי אפן פון עבירות?!" פרעגט אים דער מפיץ: "און אזוי טוט מען?" יענער איז געווארן ווייס פאר בושה, ער האט פארלוירן זיין שפראך, ער איז ארויסגעלאפן פון שול; מער האט ער נישט געטשעפעט דעם מפיץ.

ווערט נישט שוואך פון לצים; איינער וואס רעדט אויף די ספרים איז זייער ווייט, דער רבי זאגט (ספר המדות אות נאוף, סימן מז): "הַנּוֹאֲפִים לָרֹב הֵם מִתְנַגְּדִים לַצַּדִּיקִים", די בעלי עבירה די זענען וואס קריגן אויף צדיקים; מיר דארפן נישט קוקן אויף דעם, מיר דארפן זיך שטארקן וואס מער מיט הפצה.

ווערט נישט צעטומלט וועגן אומאן; מיר בעטן ווייטער דעם אייבערשטן מיר זאלן קענען קומען, און דער אייבערשטער וועט העלפן מיר וועלן זיין ביים רבי'ן.

א פרייליכן שבת.

א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.