בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#146 - שטארקע התחזקות וואס דער רבי האט געשריבן פאר זיין ברודער
התחזקות, הפצה, ראש ישיבה, שמחות, רבינו ז"ל, פסח, ארץ ישראל, התנגדות, יחוס

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ויקרא, כ"ח אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, גבאי בית המדרש היכל הקודש בני ברק


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


מזל טוב פאר דיין נייע געבוירענע מיידל, ויקרא שמה בישראל, פיגא - נאכן הייליגן רבינ'ס מאמע. דער אייבערשטער זאל העלפן זי זאל אויסוואקסן א גרויסע צדיקת און דו זאלסט האבן אסאך נחת פון איר און פון אלע דיינע קינדער.


דו שרייבסט אז דו ביסט אן אייניקל פון רבינ'ס עלטערן - שמחה און פיגא - דורך דעם רבינ'ס ברודער רבי יחיאל. עס איז דא א בריוו וואס דער רבי האט געשריבן פאר זיין ברודער רבי יחיאל, א מורא'דיגע בריוו, יעדער קען נוצן די בריוו פאר התחזקות, דער רבי שרייבט אים (חיי מוהר"ן, סימן קסה):


"הִגִּיעַנִי מִכְתָּבוֹ פֹּה זַאסְלַאב", איך האב ערהאלטן דיין בריוו, "וְהָיָה לִי צַעַר גָּדוֹל מִזֶּה", איך האב זייער אסאך ווייטאג, "אֵיךְ מָלְאוּ לִבָּם הָאֲנָשִׁים הָרְשָׁעִים הָאֵלֶּה וְהֵעִזּוּ פְּנֵיהֶם כָּל כָּךְ נֶגְדְּךָ", ווי קען זיין מען זאל זיך צו דיר אויפפירן מיט אזא עזות, "וְתָמֵהַּ אֲנִי אֵיךְ לֹא נִמְצָא טוֹב לְעֻמַּת רַע כְּנֶגְדָּם לְבַעֵר הָרַע", און איך וואונדער זיך, ווי קען זיין עס זאל נישט זיין מענטשן וואס זאלן זיך אנעמען פאר דיר?


"אֲהוּבִי אָחִי נַפְשִׁי וּלְבָבִי", מיין ליבער ברודער, "אַל תִּירָא וְאַל תֵּחַת מִפְּנֵיהֶם", האב נישט מורא פון זיי, "רַק חֲזַק וֶאֱמַץ בַּתּוֹרָה וּבְיִרְאַת ה' כָּל הַיּוֹם, כַּמְדֻבָּר בֵּין שְׁנֵינוּ", שטארק זיך אין תורה און אין יראת ה', "וּזְכוּת אֲבוֹתֶיךָ מְסַיַּעְתְּךָ, כִּי כָּל זֶה לְגַדֵּל אוֹתְךָ וּלְהַרְבּוֹת כְּבוֹדְךָ וּלְגַדֵּל שִׂכְלְךָ", ווייל דאס אלעס וואס דו גייסט אריבער איז נאר פאר דיין טובה, דיך ברענגען נענטער צום אייבערשטן, "כִּי כְּמוֹ שֶׁאִי אֶפְשָׁר לְכָל מִינֵי זֵרְעוֹנִים לָבוֹא לְתַכְלִית גִּדּוּלָם אֶלָּא עַד שֶׁנּוֹתְנִין מִתְּחִלָּה הַגַּרְעִין בֶּעָפָר וְאַחַר כָּךְ הַגַּרְעִין נִתְבַּלֶּה וְאַחַר בְּלוֹתוֹ יִפְרַח וְיָצִיץ וְנַעֲשֶׂה אִילָן גָּדוֹל", אזוי ווי אלע פרוכט און אלע גרינצייג, אלעס וואס וואקסט - קען נאר וואקסן נאר נאכדעם וואס מען דעקט צו די זומען, די קערל - אונטער די ערד, און די קערל ווערט פארפוילט, "כֵּן הַדָּבָר הַזֶּה שֶׁעַל יְדֵי זֶה שֶׁמַּשְׁפִּילִין אוֹתְךָ עַד עָפָר, עַל יְדֵי זֶה תִּתְגַּדֵּל וְתָצִיץ וְתִפְרַח בָּעוֹלָם", אזוי אויך מיט דיר, דורכדעם וואס מען פארשעמט דיך און מען דערנידערט דיך, דורכדעם וועסטו וואקסן און גרויס ווערן אויף דער וועלט, "אִלּוּ הָיוּ יוֹדְעִין אֵלּוּ הָרְשָׁעִים מִזֶּה", ווען די שלעכטע מענטשן וואלטן ווען געוויסט וואס פאר א טובה זיי טוען דיר מיט דעם וואס זיי רודפ'ן דיך, "בְּוַדַּאי לֹא הָיוּ מְבַזִּין אוֹתְךָ", וואלטן זיי דיך זיכער נישט געפייניגט, "כִּי כָּל כַּוָּנָתָם לְרַע", ווייל זייער גאנצע כוונה איז נאר דיר שלעכטס צו טון.


אגב, מיינע קינדער שיחיו זענען אייניקלעך פון הרב החסיד רבי אברהם עביר ראזענבערג זכרונו לברכה מזאווידקא דורך מיין שווער'ס שווער, הרב החסיד רבי יצחק דוד פרידמאן זכרונו לברכה. ער איז געווען אן איידעם ביי הרב החסיד רבי שלמה גפן בן ר' מענדל גרשון חתן ר' מאיר גראס, וואס ער איז געווען אן איידעם ביי ר' סנדר פערלמאן, און ער איז געווען אן איידעם ביי אן אייניקל פון רבי אברהם עביר ראזענבערג זכרונו לברכה מזאווידקא, און עס איז דא א יש אומרים אז דער רבי אברהם עביר איז אן אייניקל פון רבינ'ס עלטערן דורך רבי יחיאל, עס איז נישט קלאר.


שטארק זיך און שטארק אלע חברים. וויפיל איר בענקט צו מיר - בענק איך זיך אסאך מער צו ענק. איך האב געוואלט קומען צו ענק בעפאר פסח, אבער לא איסתייע מילתא. עס קען זיך דאכטן אז מיר זענען ווייט, אבער מיר זענען זייער נאנט, עס זעט נאר אזוי אויס.


אמאל פלעגסטו מיר שרייבן מער איינצלהייטן וואס טוט זיך ביי ענק אין שול, איך האב דאס זייער ליב געהאט. לעצטנס הער איך נישט פון דיר, איך וויל זיין צווישן אייך; שרייב מיר כאטשיג איין מאל א וואך עפעס פון דיר און עפעס פון שול.


געב א באזונדערע גרוס פאר האברך ... און פאר ... זיי שרייבן מיר יעדן טאג ווי לאנג זיי גייען הפצה און וויפיל זיי האבן מפיץ געווען, דאס איז ביי מיר זייער חשוב. אויך די בני ברק'ער בחורים וואס גייען הפצה - לאז זיי אלע גרוסן.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן זוכה זיין די יאר צו עסן פונעם קרבן פסח, מיר גלייבן באמונה שלימה אז מיר וועלן נאך די יאר עסן דעם קרבן פסח.


 

#145 - זיך צואיילן מיט'ן נייעם אלבום וואס איז מחזק און מעורר לתשובה
ניגונים, צדקה, ראש ישיבה

בעזרת ה' יתברך


                   יום א' פרשת ויקהל-פקודי, י"ט אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער ... נרו יאיר


איך הער זאגן אז דו נעמסט צאם געלט פאר מיר איך זאל האבן אויף יום טוב מצות, פיש און פלייש; וויל איך דיר בעטן, ענדערש זאלסטו צאמנעמען געלט פאר די משפחות וואס דארפן, וואס זענען נצרכים. געלויבט דעם אייבערשטן איך האב אזוי סאך שפע, איך דארף נישט צוקומען צו קיינעם, איך האב גענוג און נאך, איך וויל זאלסט העלפן ווער עס דארף דאס האבן.


איך וויל דיר בעטן זיך צואיילן מיט ארויסגעבן דעם נייעם אלבוים "א מופת בין איך", ווייל די ניגונים זענען מחזק און מעורר לתשובה אזויפיל מענטשן, בפרט די בני הנעורים; זיי קען מען אלע אויסהיילן מיט די כח הנגינה, אזוי ווי דער בעטלער האט זיך בארומט (ספורי מעשיות, מעשה יג): "איך הייל זי", מיט די כח הנגינה.


א פרייליכן יום טוב.


 

#144 - מען קען אנהויבן דאווענען אביסל פאר די מנין הויבט אן
טעלעפאן, ראש ישיבה, דאווענען

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת ויקהל-פקודי, כ"ב אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אז מען דאווענט צו שנעל פאר דיר - קענסטו קומען אפאר מינוט פריער און דאווענען שטייט און געלאסן. איך טו אויך אזוי, ווען איך קום אין שטעטל און איך דאווען מיט די ערשטע מנין - לייג איך טלית און תפילין אפאר מינוט פריער, אזוי האב איך צייט צו זאגן די תפילה קודם התפילה מיט די קרבנות, און איך הויב אן דאווענען פסוקי דזמרה איידער דער בעל תפילה הויבט אן, אזוי קען איך מיט דאווענען.


אז מען קומט שפעט און אז מען קוקט אינעם טעלעפאן ביים דאווענען - קען מען טאקע נישט מיט דאווענען, אבער אז מען קומט פונקט אין צייט און מען רעדט נישט מיט קיינעם און מען האלט נישט מיט זיך דעם טעלעפאן - איז דער דאווענען א מחי'.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#143 - איך געב נישט קיין אינטערוויו פאר קיין שום אויסגאבע און צייטונג
הפצה, מאגאזינען, ראש ישיבה, צייטונגען

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ויקהל-פקודי, כ"א אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין מעסעדזש.


אינטערעסאנט אז דו פרעגסט מיך נאכאמאל און נאכאמאל נאכדעם וואס דו ווייסט שוין קלאר אז איך געב נישט קיין אינטערוויו פאר קיין שום אויסגאבע און קיין שום צייטונג, און איך זאג פאר אלע מיינע צוהערער נישט צו האבן צוטון מיט די זאכן, איז פארוואס פרעגסטו מיך איבער?


דו ביסט דאך א תלמיד פון מוהרא"ש, דו האסט דאך קלאר געהערט וואס מוהרא"ש האט צו זאגן בנוגע צייטונגען און אויסגאבעס; איז מיר א וואונדער אז דו פרעגסט מיך נאכאמאל. ענדערש זאלסטו זיך אריינלייגן אין פארשפרייטן די ספרים און קונטרסים פון מוהרא"ש, וואס האט אזוי שיין און קלאר אראפגעברענגט דעם רבינ'ס תורות פאר אונזערע קליינע מוחות. ווייל איין ספר, איין קונטרס וואס דו געבסט מיד ליד פאר א בחור אדער אינגערמאן - האסטו מער געטון ווי רעדן מיט די כלי שופכין וכו'.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#142 - אלע ארבייטער אין מצה בעקערי שעפשן צום אייבערשטן
תפילה והתבודדות, סיפורי צדיקים, ראש ישיבה, פסח, מצה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת ויקהל-פקודי, כ"ג אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


היינט פארמיטאג בין איך ארויסגעפארן אין שטעטל באקן מצות, עס איז גאר אנדערש מצות וואס ווערן געבאקן דורך אנשי שלומינו; פונעם קנעטער, פונעם וואסער גיסער, ביזן שיבער, ביזן פאקער - אלע רעדן צום אייבערשטן, אלע ליפן שעפשען תפילות און לויב און דאנק ווערטער צום הייליגן באשעפער.


אמאל ערב פסח ווען דער הייליגער צדיק דער מנחת אלעזר זכותו יגן עלינו האט געבאקן ערב פסח מצות האט ער זייער געקאכט, און געזאגט: "מיר גלייבן באמונה שלימה אז מיר וועלן נאך זוכה זיין צו עסן דעם קרבן פסח מיט משיח צדקינו אין ירושלים", האט א איד זיך אנגערופן און געפרעגט: "רבי, אויפ'ן זייגער שטימט עס נישט; יעצט איז שוין אין ירושלים פסח ביינאכט, ווי איז מעגליך אז מיר זאלן נאך קענען זיין אין ירושלים, עס נעמט דאך צייט דאס פארן, זיך מטהר זיין, און ווי נעמט מען דעם קרבן פסח וכו'", האט דער הייליגע מנחת אלעזר זכותו יגן עלינו געזאגט: "אז ביי דיר שטימט עס נישט - וועסטו דא בלייבן, און די אלע וואס גלייבן - וועלן נאך זוכה זיין צו זיין אין ירושלים און עסן דעם קרבן פסח".


ביים באקן די מצות האב איך געבעטן דעם אייבערשטן מיר זאלן זוכה זיין ניצול צו ווערן פון א משהו חמץ אום פסח, און נאך זוכה זיין די יאר צו עסן "מִן הַזְּבָחִים וּמִן הַפְּסָחִים" (פסחים קטז:); און צו (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.


 

#141 - עס איז נארמאל אז א קינד פארטראכט זיך אדער פארשפילט זיך
קינדער, חינוך הילדים, מלמדים, ראש ישיבה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת ויקהל-פקודי, כ' אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


... נרו יאיר, מלמד היכל הקודש ירושלים


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


ווען איך לערן פאָר אין ישיבה פאר די בחורים די בלאט גמרא בבלי און ירושלמי - קומען צומאל אריין מלמדים פון תלמוד תורה (די חדר און די ישיבה געפונען זיך אינעם זעלבן בנין), און האלטן מיט די גמרא. ווען איך זע ווי א מלמד פארטראכט זיך, זאג איך אים: "זעסט, אפילו א מלמד קען זיך פארטראכטן", ביז דער מלמד געבט א שמייכל און פארשטייט שוין, און נעמט דאס פאר חיזוק נישט צו ווערן פארלוירן ווען מען זעט ווי די קינדער ווערן פארטראכט און פארשפילט.


א מלמד טאר נישט נעמען פערזענליך ווען א קינד פארטראכט זיך אדער פארשפילט זיך, מיר אלע פארטראכטן זיך און פארשפילן זיך. וועסט זען ביים דאווענען אין שול ווי ערוואקסענע, און אמאל גאר מלמדים - שפילן זיך ביים דאווענען, נישט מיט קיין קליינע שפילצייג אזוי ווי קינדער, נאר מיט גרויסע שפילצייג; נעמען א גליון אינמיטן דאווענען איז אזוי ווי א שפילצייג. קען מען דען זאגן אז מען איז שלעכט? קען מען דען טראכטן 'דער אינגערמאן האלט ביי גארנישט'? ניין, חס ושלום; ער איז פארטראכט, ער איז פארשפילט. איז דאך אודאי קליינע קינדער, דארף מען זיי צוריקשלעפן מיט רחמנות און מיט ליבשאפט.


איך קען נאך אסאך שרייבן, איך דארף אבער אהיים לויפן העלפן מיין ווייב לייגן שלאפן די קינדער.


א גוטע נאכט.


 

#140 - נישט נאכזאגן ווערטער וואס איך זאג פאר יחידים צו טון
שלום בית, חיזוק פאר פרויען, רעדן, ראש ישיבה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת כי תשא, ט"ז אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מרת ... תחי', ירושלים


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


עס איז נישט קיין פראבלעם צו שמועסן די זאכן צווישן פרויען וכו'.


איך בעט אייך, מען זאל נישט נאכזאגן ווערטער וואס איך זאג פאר יחידים צו טון, זאל מען נישט זאגן אז דאס דארפן אלע טון; אז די פרוי וויל דאס טון קען זי דאס טון, און אז דער מאן וויל זאל זי דאס טון, אבער אויב די האר שטערט נישט פאר די מאן און ווייב דארף מען דאס נישט טון.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#139 - נישט אפלאזן די הייליגע ארבעט פון לערנען מיט די קינדער
חינוך הילדים, הכרת הטוב, ראש ישיבה, משלוח מנות, פורים

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת כי תשא, י"ד אדר, פורים, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד דער מלמד ... נרו יאיר


א גרויסן יישר כח פאר אלעס וואס דו טוסט מיט מיינע טייערע קינדער, פאר'ן זיי אויסלערנען עברי און זיי אנפילן מיט אזויפיל תמימות ויראת שמים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט נישט אפלאזן דיין הייליגע ארבעט, זאלסט האבן כח און נחת ביי דיינע קינדער. איך האף אז מיינע אייניקלעך וועלן אויך לערנען ביי דיר, זיך אנזאפן מיט אזויפיל קדושה וטהרה.

#138 - א פרייליכע גיסטע ביי די קינדער
שמחה, חינוך הילדים, מלמדים, מוסדות, ישיבה, ראש ישיבה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת תצוה, ט' אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי


שטארק זיך מיט דיין הייליגע ארבעט פון לערנען תורה מיט די קינדער. קענסט זיך נישט פארשטעלן דאס גרויסקייט פון א מלמד, אויבן אין הימל איז א מלמד זייער חשוב.


איך הער צוריק גוטע גרוסן פון די עלטערן, ווי צופרידן זיי זענען פון דיין איבערגעגעבנקייט. אויך האבן מיר כמה מענטשן דערציילט, זיי האלטן מיט ווי דו ווארטסט אפ די קינדער, דו שטייסט ביים טיר און באגרוסט יעדן איינציגסטן קינד ביים נאמען מיט א הויכע פרייליכע: "גוט מארגן!" עטליכע האבן מיר געזאגט אז עס טוישט אויך זייער מאָ"ד, עס מאכט זיי פרייליך; איז דאך זיכער אז די קינדער ווערן פרייליך און אויפגעלעבט.


מוהרא"ש פלעגט מיר שטענדיג מחזק זיין אויף די איינע זאך, ער האט מיר אלץ געזאגט די זעלבע ווערטער: "זע עס זאל זיין א פרייליכע אטמאספער צווישן די בחורים", ווייל וואו עס איז דא שמחה איז דא קדושה.


יהי חלקי עמכם.

#137 - יעדע זאך וואס מען טוט פאר די ישיבה איז א געוואלדיגע זכות
תפילה והתבודדות, הפצה, צדקה, מוסדות, בית המדרש, משמש דעם רבי'ן, ישיבה, ראש ישיבה, דאווענען, פורים

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת תצוה, ז' אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר


רעד אפאר ווערטער צום אייבערשטן. אויבן אין הימל איז זייער חשוב יעדע ווארט וואס א איד זאגט פאר'ן אייבערשטן, אלע מלאכים זענען מקנא. בעט פאר אלעס וואס דו דארפסט, פאר אלעס וואס דרוקט דיך פריוואט; שעם זיך נישט, דערצייל אלעס.


גיי אין שול יעדן טאג דאווענען שחרית מנחה מעריב; אין דעם ליגט דיין הצלחה, דיין פרנסה, דיינע קינדער; אלעס.


איך ווייס נאכנישט וועגן פורים, אויב איך וועל אויפנעמען ביי מיר אין שטוב; איך וויל און איך ווארט זיך צו טרעפן פורים מיט מיינע תלמידים, איך פריי זיך אז דו וועסט מיר ברענגען משלוח מנות; אבער אז אלע בלייבן אין שטוב - איז נישטא קיין פלאץ.


א גרויסן יישר כח פאר'ן העלפן די בחורים מיט אדרעסן וואו זיי וועלן קענען גיין פורים און מען וועט זיי געבן צדקה פאר די ישיבה. יעדע זאך וואס דו טוסט פאר די ישיבה איז א גרויסע זכות פאר דיר און פאר דיינע דורות.


דעם שבת וועל איך נישט זיין אין וויליאמסבורג, איך פאר אוועק מיט די בחורים וואס גייען הפצה און גייען צאמנעמען צדקה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#136 - זיך באהאלטן אין די הייליגע תורה
סיום, נסיונות, לימוד התורה, ראש ישיבה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת תרומה, ב' דראש חודש אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


ביסט מיר מחי' יעדעס מאל דו שרייבסט מיר דיינע סיומים; דאס געבט מיר כח צו מחזק זיין ווייטער די בחורים און אינגעליייט צו לערנען אויפן רבינ'ס סדר דרך הלימוד (המבואר בשיחות הר"ן, סימן עו).


ליבער ברודער, נאר דאס מאכט פרייליך. גארנישט אנדערש מאכט פרייליך - נאר די הייליגע תורה; דארט קען מען זיך באהאלטן פון אלע שוועריקייטן מען זאל זיך נישט דערטרענקען.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#135 - דורך די עבירה פון רעדן ניבול פה, קומען צרות און נייע גזירות
מוסדות, בית המדרש, חובות, ראש ישיבה, דאווענען, עונשים, ניבול פה

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת תצוה, ה' אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


אז דו וועסט זיין שטארק אין דאווענען די דריי תפילות, שחרית מנחה מעריב מיט מנין - וועסטו זען גרויסע ישועות, דו וועסט האבן פרנסה בשפע און הצלחה.


רעד נישט קיין ניבול פה. דער הייליגער רבי זאגט (ספר המדות אות ניבול פה, סימן ג): "בַּעֲווֹן נִבּוּל פֶּה", דורך די עבירה פון רעדן ניבול פה, "צָרוֹת וּגְזֵרוֹת מִתְחַדְּשׁוֹת", קומען צרות און נייע גזירות; "וּבַחוּרֵי יִשְׂרָאֵל מֵתִים חַס וְשָׁלוֹם", יונגע קינדער שטארבן חס ושלום, "וִיתוֹמִים וְאַלְמָנוֹת צוֹעֲקִים וְאֵינָם נַעֲנִין", נאך זאגט דער רבי (שם, סימן ד): "הַמְנַבֵּל פִּיו, אֲפִילּוּ חוֹתְמִין עָלָיו גְּזַר דִּין שֶׁל שִׁבְעִים שָׁנָה לְטוֹבָה, הוֹפְכִין עָלָיו לְרָעָה", ווער עס רעדט ניבול פה, אפילו מען האט אים פארזיגלט א גוטע גזירה פאר זיבעציג יאר - צערייסט מען די גוטע גזירה און ער ברענגט אויף זיך שלעכטס, "גַּם מַעֲמִיקִין לוֹ גֵּיהִנּוֹם", אויך אז מען רעדט ניבול פה מאכט מען זיך טיפער דעם גיהנום.


אויב דו קענסט מיר בארגן געלט פאר די מוסד, לאז מיר וויסן; איך דארף זייער וויכטיג האבן גרויס געלט צו קענען ווייטער אנגיין. קענסט זיך נאכפרעגן ביי אנשי שלומינו אויב איך באצאל; איך האב שוין געבארגט דורכאויס די יארן פון ווען די ישיבה האט זיך געעפנט - מיליאנען דאלער, און געלויבט דעם אייבערשטן איך האב געקענט שטענדיג באצאלן אין צייט.


די וואך ליל שישי וועט זיין דער שיעור אין לעיקוואד, איך האב דארט א חתונה פון א תלמיד הישיבה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#134 - א באזוך אין שטעטל
מוסדות, שטעטל, סיפורי צדיקים, ראש ישיבה

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת תרומה, ג' אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר


זיי מיר מוחל אז איך האב דיר נישט געשריבן ביז יעצט, איך בין זייער פארנומען, מיט די ישיבה און מיט די מוסדות.


נעכטן בין איך געווען אין שטעטל. איך בין שוין ארויסגעפארן מיטוואך נאכט, איך בין געווען מנחם אבל זיין אונזער חבר יואל נרו יאיר, וואס איז געזיצן שבעה נאך זיין טאטע. איך קום אים אסאך הכרת הטוב, ער האט מיר געהאלפן ביי די פרשה וואס איז געווען פאר צוויי יאר צוריק וכו'.


אינדערפרי ביים דאווענען איז געווען א קריאת השם ביים מלמד האברך בערל נרו יאיר, ויקרא שמה בישראל פיגא, נאכן רבינ'ס מאמע. נאכדעם איז געווען א ברית ביי הרב יחזקאל שליט"א פון די כולל אינגעלייט, אן אייניקל פון הרב רבי יצחק שליט"א, זיין טאטע הרב אלימלך שליט"א איז געקומען צו פארן פון יבנאל, דער זיידע הרב רבי דניאל שליט"א איז געווען סנדק. מיר האט ער געבעטן צו זאגן די ברכות און דעם נאמען, ויקרא שמו בישראל משה נאך זיין זיידע. איך האב אים זייער גוט געקענט, ער איז געווען א טייערער איד, איך האב אים געזען ווי ער פלעגט זיך מתבודד זיין מיט אזא פשטות און תמימות.


פון דארט בין איך געגאנגען קוקן ווי מען גיסט נאך א מקוה אין שטעטל אין די נייע געגנט ירושלים. שבתי נרו יאיר האט מנדב געווען די מקוה לזכר נשמת זיין שוועסטער עליה השלום וואס איז יעצט ממש נפטר געווארן, עס אז נאך אין די שלושים, און ער האט געגאסן א שיינע גרויסע מקוה, נישט מיט א צמצום ווי די ערשטע. דער דיין שליט"א מיט די חברים פון כולל וואס האבן גוט דורכגעלערנט הלכות מקוואות זענען געקומען געבן די הכשר פאר די מקוה.


עס קומט א גרויסן יישר כח פאר שבתי פארן זיך אזוי אוועקגעבן פאר אונזער שטעטל, דו האסט נישט קיין איינונג וואס ער טוט פאר מיר און פאר אונז אלע; פון אינדרויסן זעט אויס ווי עס קומט אים אן גרינג, דו ווייסט נישט וואס ער טוט אלץ פאר אונז. נאכדעם בין איך געגאנגען צו א מיטינג פאר פרישע הייזער, מיר גרייטן שוין אן שטחים פאר די קומענדיגע דור, פאר אונזערע קינדער.


פון דארט בין איך געגאנגען צום מצה בעקעריי. איך האב אזוי הנאה אז מיר האבן אונזערע מצות; עס איז גאר אנדערש א מצה וואס א ברסלב'ער חסיד מאכט. דער קנעטער, דער וואסער גיסער, זייערע ליפן שעפשען תפילות. די ווייבלעך מיט די גרעסטע מאס צניעות וועלגערן מיט שמחה, מיט אמונה, מיט תפילה והתבודדות. דער רעדלער, דער שיבער און דער פאקער; אלע תלמידי ותלמידות היכל הקודש. די הכשר געבט דער דיין שליט"א. איך האב אראפגענומען חלה און געדאווענט מנחה מיט די אינגעלייט.


איך וויל בעטן, אויב דו ווייסט ווער עס וויל קומען ארבעטן ביי די מצות, אפשר דיין ווייב ווייסט איינער ווער עס וויל קומען ארבעטן; איך דארף נאך וועלגערערס.


פון דארט בין איך געפארן צום חדר און צו בית פיגא, דארט איז ממש א טעם גן עדן; ווען איך גיי אהין פארגעס איך פון אלע מיינע שווערע ארבעט. די קינדער מיט אזא תמימות, מיט אזא שמחה; סיי אין חדר און סיי אין בית פיגא, אלע מיט אזא דרך ארץ. די מלמדים – איז נישטא דאס ווארט וואס צו זאגן, געטריי איז נישט דאס ווארט; זיי ארבעטן מיט די קינדער מיט זייער גאנצער מח, מיט יעדע טראפ בלוט. אזוי אויך אין סקול, די מנהלת מיט די לערערינס זענען אזוי איבערגעגעבן; ווער עס איז נישט דארט צווישן די פיר ווענט פון חדר און בית פיגא - האט נישט קיין השגה וואס פאר א ארבעט מען לייגט אריין אין די קינדער, מיט סבלנות, מיט אזויפיל חכמה.


איך האב געוואלט גיין אין כולל און אויך צום הדפסה, אבער עס איז געווארן שפעט, איך האב געדארפט אהיימגיין העלפן מיין ווייב מיט די קינדער און גיין צום שיעור.


ביים שיעור האבן מיר בעיקר גערעדט פון זיך האלטן ביים רבי'ן. אזוי ווי דער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו האט געזאגט פאר זיין תלמיד דער צדיק רבי נחמן הורודענקער זכותו יגן עלינו, וואס האט געוואלט פארן קיין ארץ ישראל. ער איז געגאנגען זיך טובל'ן, שפעטער האט אים דער בעל שם טוב געפרעגט: "וואס האסטו געזען ביים זיך טובל'ן?" ער האט געזען ארץ ישראל, ירושלים, דעם הר הבית, ביזן קודש הקדשים, אבער דער ארון האט ער נישט געזען, האט אים דער הייליגער בעל שם טוב געזאגט: "דער ארון איז אין מעזיבוזש"; האט ער פארשטאנען נישט צו פארן קיין ארץ ישראל, נאר בלייבן נעבן זיין רבי.


די וואך האבן מיר אין די פרשה, דער אייבערשטער זאגט אונז (שמות כה, ח): "וְעָשׂוּ לִי מִקְדָּשׁ וְשָׁכַנְתִּי בְּתוֹכָם", מאכט מיר א פלאץ וואו צו וואוינען; יעדער איד דארף דאס טון, מאכן א פלאץ פאר השראת השכינה, און אז מען האט א צדיק, מען האט דעם רבי'ן - האט מען דעם ארון.


איך בין אביסל אפגעמאטערט, איך דארף מקצר זיין. איך וויל דיר איינליידענען, מוצאי שבת וועט זיין א מסיבה אין ישיבה, א מסיבה פון הכרת הטוב. די גבאים שבתי און אשר בער זיי העלפן מיר א גאנץ יאר מיט די רענט, ווילן מיר אפגעבן אן הכרת הטוב פאר אלע וואס העלפן דורכאויס דעם יאר מיטן רענט קאמפיין.


זאלסט האבן א פרייליכן שבת.

#133 - אין קורצן וואס מוהרא"ש האט אונז אלץ געלערנט
תפילה והתבודדות, שלום בית, שלום, היכל הקודש, סדר דרך הלימוד, מוהרא"ש, לימוד התורה, ראש ישיבה, זעלבס זיכערקייט

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת יתרו, ל"א שובבי"ם, י"ז שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


היינט איז דער יארצייט פון אונזער רבי מוהרא"ש זכותו יגן עלינו, איך וועל דיר שרייבן בקיצור וואס מוהרא"ש האט אונז געלערנט אלע יארן.


ערשטנס האט מוהרא"ש אונז געלערנט, אזוי ווי עס איז דא אן איסור פון פיינט האבן א צווייטן איד, אזוי איז דא אן איסור פיינט צו האבן זיך אליינס. און אזוי ווי מען דארף ליב האבן יעדן איד, אזוי דארף מען ליב האבן זיך אליינס.


דערפאר בעט איך דיר, היינט אינעם יארצייט זאלסטו פאלגן וואס מוהרא"ש האט אונז געלערנט. קלאפ זיך נישט אראפ און טרייב ארויס די מחשבות וואס קלאפן דיך אראפ, אז דו ביסט נישט גוט; ווייל דו ביסט יא גוט, דער אייבערשטער האט דיך ליב, דער אייבערשטער האט ליב יעדן איד און ער ווארט מען זאל רעדן צו אים און צוריקקומען צו אים.


שנית, מוהרא"ש האט אונז געלערנט דעם רבינ'ס וועג פון לערנען (כמבואר בשיחות הר"ן, סימן עו), אז אפילו מען פארשטייט נישט דאס לערנען זאל מען לערנען אן פארשטיין; דעריבער אין אזא גרויסן טאג זאלסטו זיך מקבל זיין אנהויבן לערנען שיעורים כסדרן בכל התורה כולה, נעם א משניות און זאג פרקים משניות אפילו אן פארשטיין, אזוי אויך גמרא; זאג די הייליגע ווערטער פון די גמרא. דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן ריד): "תַּלְמוּד בְּגִימַטְרִיָּא אוֹתִיּוֹת שֶׁל שְׁמָהּ 'לִילִית', עַל כֵּן יֵשׁ כֹּחַ בְּלִמּוּד הַתַּלְמוּד לְהַכְנִיעַ אוֹתָהּ", 'תלמוד' באטרעפט די זעלבע מספר ווי די נאמען פון די קליפה וואס מאכט א מענטש זינדיגן אין פגם הברית און ווען מען לערנט גמרא איז מען מכניע די קליפה; דערפאר האט דער סמ"ך מ"ם זייער מורא פון א דף גמרא; אלעס וועט ער לאזן דעם מענטש טון - אבי נישט עפענען א גמרא.


אזוי אויך זאלסטו זיך מאכן שיעורים אין הלכה, מדרש, זוהר און אין רבינ'ס ספרים. דער רבי האט געזאגט פאר רבי נתן: "מעט גם כן טוב", אביסל איז אויך גוט; ווייל ווען מען וויל טון אסאך און מען קען נישט - טוט מען גארנישט, אבער אז מען ווייסט אז אביסל איז אויך גוט און חשוב - דעמאלט קען מען אנקומען זייער אסאך.


אויך האט מוהרא"ש אונז געלערנט דעם רבינ'ס גן עדן לעבן, צו רעדן צום אייבערשטן אויף די אייגענע שפראך, אז דאס איז די גרעסטע עבודה; גרעסער פון פאסטן און סיגופים. דער רבי האט בפירוש געזאגט אז ווען ער וואלט ווען געוויסט אין זיינע יונגע יארן צו וואס מען קען צוקומען אז מען רעדט צום אייבערשטן - וואלט ער זיך נישט אזוי געמוטשעט מיט שווערע עבודות, ער וואלט נאר עוסק געווען אין התבודדות; דערפאר זאלסטו זיך צוגעוואוינען צו רעדן צום אייבערשטן אויף דיין שפראך וואס דו ביסט צוגעוואוינט צו רעדן, זאלסט אלעס דערציילן דעם אייבערשטן, אלעס וואס דו האסט אפגעטון אין דיינע יונגע יארן און אים בעטן ער זאל דאס אלעס אפמעקן - וועט אלעס ווערן אפגעמעקט.


וואס נאך האט מוהרא"ש אונז געלערנט, שלום בית; מיט א ווייב טענה'עט מען נישט, און מען דארף זייער מכבד זיין און רעדן שיין צו די ווייב. מוהרא"ש פלעגט זייער אסאך רעדן פון שלום בית און פלעגט איבער'חזר'ן ביי יעדע שיעור וואס דער רבי האט אונז אנגעזאגט (שיחות הר"ן, סימן רסד): "לְכַבֵּד וּלְיַקֵּר אֶת אִשְׁתּוֹ", מיר זאלן האלטן חשוב און רעדן שיין צו די ווייב, "כִּי אָמַר: הֲלֹא הַנָּשִׁים הֵם סוֹבְלִים צַעַר וְיִסּוּרִים גְּדוֹלִים מְאֹד מְאֹד מִיַּלְדֵיהֶם, צַעַר הָעִבּוּר וְהַלֵּדָה וְהַגִּדּוּל כַּאֲשֶׁר יָדוּעַ לַכֹּל עֹצֶם מַכְאוֹבָם וְצַעֲרָם וְיִסּוּרֵיהֶם בְּכַמָּה אֳפָנִים הַקָּשִׁים וּכְבֵדִים מְאֹד מְאֹד" וכו' וכו', דער רבי האט געזאגט אז די ווייבער ליידן אסאך צער, און זיי האבן גרויסע יסורים פון די קינדער וכו' וכו'.


איך בין זייער פארנומען, איך דארף מקצר זיין. איין זאך זאג איך דיר, אז דו וועסט טון וואס שטייט אינעם בריוו - וועסטו האבן עפעס געטון אינעם יארצייט, און אז נישט - וועט דער טאג אריבערגיין מיט גארנישט. די גרויסע טעג איז גוט ארויס צו נעמען עפעס פונעם טאג, אבער אז מען גייט ווייטער, אָן זיך לערנען פונעם צדיק - בלייבט מען מיט גארנישט.


מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף וועט זיין די ליל שישי שיעור די וואך אינעם בארא פארק'ער שול, איך האף דו וועסט מיטהאלטן די שיעור. די וואך איז דא אסאך וואס צו רעדן אויף למעשה ווי אזוי זיך צו פירן אין לעבן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#132 - לערן דעם בלאט גמרא יעדן טאג, וועסטו מיר מאכן נחת
ראש ישיבה, נחת, דף גמרא

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת בא, ט"ז שובבי"ם, ראש חודש שבט, שנת תשפ"ג לפ"ק


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך בעט דיר מיין ליבער זון, לערן דעם בלאט גמרא יעדן טאג - וועסטו מיר מאכן נחת; פאר מיר און פאר מאמי תחי'.

#131 - הערליך שיינע חתונה אין ישיבה, א גרויסע הפצה
אמונה, הפצה, פרנסה, אידיש געלט, ישיבה, חתונה, ראש ישיבה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת יתרו, כ"ט שובבי"ם, חמשה עשר בשבט, שנת תשפ"ג לפ"ק


 


לכבוד ... נרו יאיר


נעכטן איז געווען נאך א חתונה אין ישיבה, עס איז געווען הערליך שיין, עס איז געווען א גרויסע הפצה. ביי חתונות קומען משפחה וואס וואלטן קיינמאל נישט ארויפגעקומען אין ברסלב, און אלע לשון הרע'ס צעפאלט; אלע דמיונות וואס מען דמיונ'ט אויף ברסלב, אלעס צעפאלט, מען ווערט געכאפט אין שאק, מען זעט א ריינע הייליגע פלאץ.


איך געדענק ביי די חתונה פון מיין זון הרב שלמה נרו יאיר, מיין זיידע קארלסבורג'ער רב זכרונו לברכה האט זיך באטייליגט און ער איז געווען אזוי פרייליך, ער האט מיך צוגערופן אינמיטן טאנצן זאגן: "מען שפירט דא א ריח טהרה", ער האט דאס איבערגעזאגט אפאר מאל.


איך בעט דיך זייער, רעד זיך נישט איין פאר איין רגע אז דיין פרנסה איז געוואנדן אין פלוני אלמוני; דיין פרנסה ליגט נאר אינעם אייבערשטנ'ס הענט. דעריבער איז א שאד צו זיין דערשראקן און פארלוירן, פארלאז זיך אויפן אייבערשטן, און מיט שמחה וועסטו האבן גרויס שפע.


מארגן נאכט וועט זיין א סעודה אין ישיבה לכבוד די יארצייט פון אונזער רבי מוהרא"ש זכותו יגן עלינו. די סעודה וועט זיין פינקטליך אכט אזייגער, איך וועל אם ירצה ה' רעדן פינקטליך ניין אזייגער, ווייל מיין שוואגער מאכט חתונה, וועל איך מוזן אוועק גיין צען אזייגער.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#130 - שטארקט אייך און שטארקט די לערערינס צו געבן א גוטע חינוך
לערערין, סקול, חינוך הילדים, הפצה, יבנאל, מוסדות, דרך ארץ, שטעטל, מוהרא"ש, אמונת חכמים, ראש ישיבה

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת בשלח-שירה, כ"ו שובבי"ם, י"ב שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מרת ... תחי', מנהלת בית פיגא ליבערטי


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


יעצט וועט איר זען אז דאס איז אזוי ווי מוהרא"ש זאגט, ווען די מאמע איז פרייליך - זענען די קינדער פרייליך, און ווען די מאמע איז דערביטערט - זעט מען עס גלייך אויף די קינדער. די מיידל ... איז א גרויסע רחמנות, ביטע רעדט מיט איר רחמנות'דיג; ווייל איר מאמע גייט אריבער יעצט א שווערע צייט, זי איז נישט צופרידן מיט זיך וכו' וכו', און דאס קלאפט גלייך אויס אויף די קינדער. זי איז א גוט קינד, וואס זאל זי טון, וואס קען א קינד טון ווען די מאמע איז נישט מסודר וכו'; דאס קינד פארלירט די מח, הויבט אן טון אינטערעסאנטע זאכן, חוצפה'דיגע זאכן וכו'; איך בעט אייך, רעדט צו די לערערינס זיי זאלן רחמנות האבן אויפן קינד.


(פארשטייט זיך אז אלעס דארף זיין העכסט פריוואט, די לערערינס קענען נישט רעדן פון דעם; סיי פון דאס קינד און סיי פון די מאמע, וד"ל).


בנוגע די מיידל ... תחי', אז זי ווערט נערוועז אז מען רעדט אין סקול צופיל פון רבי'ן, מוהרא"ש און ראש ישיבה; עס איז נישט קיין פראבלעם, זי דארף נישט דא בלייבן, קיינער צווינגט נישט דא צו לערנען, זי קען צוריקגיין צו איר סקול. ברוך השם אונזערע קינדער רעדן פון אמונת חכמים, און זיי ווערן נערוועז פון וואס מען רעדט צווישן מיידלעך אין אנדערע סקולס, מען דארף נישט רעדן צו די מיידלעך זאלן רעדן ווייניגער פון רבי'ן און פון דער ראש ישיבה.


מוהרא"ש פלעגט שטענדיג זאגן אין יבנאל, קיינער מוז נישט דא זיין, מוהרא"ש פלעגט זיך אויסדרוקן, עס איז דא צוויי וועגן ארויס צו פארן פון יבנאל, אז ווער עס איז נישט צופרידן זאל קענען ארויספארן פון ביידע זייטן. דאס זעלבע איז אין שטעטל, עס איז דא בערך אכט וועגן ארויס צו פארן; צוויי וועגן פון טווין ברידזש, צוויי וועגן ארויס פון אלד מאנטיסעלאו, דענמען, איסט מאנגאפ, גארדן האוז, און קראס פארם, און ווער עס ווערט נערוועז אז מען רעדט דא פון ראש ישיבה, ווער עס ווערט נערוועז פון אונזער קהילה - קען אויסוועלן וואס פאר א וועג ארויס צו פארן.


נאכן צאמקום האט מען געמאכט א געים, ווער עס קען זאגן פון וואס זיי ווערן נערוועז, זאגט איינער אז זי ווערט נערוועז פון די מענטשן וואס רעדן אזוי סאך פון ראש ישיבה. עס דארף נישט זיין קיין פראבלעם, אונזער קהילה איז נישט געמאכט צו ווערן נערוועז, אין ישיבה האב איך אויך בחורים וואס רעדן א גאנצן טאג פון הפצה און בחורים זאגן אז זיי ווערן נערוועז פון רעדן אזויפיל פון הפצה, זאג איך זיי: "נערוועז דארף מען ווערן ווען מען רעדט פון פאליטיק אדער פון געלט, ווי קען מען רעדן אזוי סאך פון געלט און פון שיינע קארס"; זאגט די מיידל: "א שאד צו זיין דא און ווערן נערוועז, עס איז דא אזויפיל שיינע פלעצער וואו צו זיין".


בנוגע שיקן די שיעורים פון בית פיגא וויליאמסבורג; איך וועל רעדן צום מנהל ר' מרדכי נרו יאיר ער זאל שיקן די שיעורים פאר בית פיגא אין שטעטל.


בנוגע די לערערין וואס האט נישט קיין כח צו קומען ...; איך מיין זי דארף נאר אביסל חיזוק. עס איז אייער פליכט צו געבן די לערערינס גוטע ווערטער, דאס איז די וויכטיגסטע זאך פון א מנהלת; מיט אפאר גוטע ווערטער באקומען זיי כח און זיי וועלן טון א גוטע ארבעט מיט די גאנצע הארץ.


די חדר אין שטעטל דארף נאך א מנהל, איך ווארט דער מנהל ר' מרדכי אינדיג זאל זיך ארויסציען אהין, די מלמדים האבן נישט ווער עס זאל זיי העלפן, ווען א קינד איז חוצפה'דיג האט ער נישט וואו צו שיקן דעם קינד. נעכטן האט א מלמד צוגעכאפט די גלעזער פון א קינד ווייל ער איז געווען נישט דרך ארץ'דיג, ווען איך האב דאס געהערט האב איך געבעטן דעם אייבערשטן: "רבונו של עולם, ווי בין איך דא? וואס איז דא?" אויך האט א מלמד גע'קנס'עט א קינד מיט נישט אהיימגיין פון חדר ווייל ער איז נישט דרך ארץ'דיג, דאס איז נישט נארמאל; דאס איז נישט קיין קנס און דאס טוט מען נישט, איך האף אז ביז זומער וועט זיין א מנהל און זאכן וועלן ווערן מסודר.


זייער גוט אז מען האט צעטיילט די צוויי מיידלעך ... מיט ..., די עלטערן פון משפחת ... זענען אביסל ברוגז, זיי מיינען אז מיר ווילן זיך ספעציעל פארלייגן אויף זייער טאכטער; וואס קען מען טון? נישט אלע עלטערן ווייסן ווי אזוי עס ארבעט חינוך, עלטערן פאלן פאר די קינדער ווען זיי זעען טרערן. איך שרייב עס אייך, איר זאלט וויסן אז די מאמע מיינט אז איר האט עפעס אויף איר קינד, איז אויב איר קענט רעדן מיט די מאמע - זאלט איר רעדן. אזוי אויך מרת ... האט זייער געשריגן אויף די לערערין מרת ... אז זי האט פיינט איר טאכטער. איך ווער אזוי צעמישט, איך ווייס שוין נישט ווער איז די קינד און ווער דארף זיין די מאמע... איך מיין מען זאל מאכן סקול פאר די עלטערן, זיי אויסלערנען מידות טובות און הכרת הטוב.


איך בעט אייך זייער מרת ... תחי', שטארקט אייך און שטארקט אלע טיטשערס זיי זאלן אריינלייגן אין די קינדער אמונה, יראת שמים און מידות טובות, און נישט שוואך ווערן פון גארנישט.


א גוט שבת.


איך האף צו קומען אין בית פיגא קומענדיגע וואך.

#129 - אז מען רעדט צום אייבערשטן גייט מען ארויס פון אלע ענגשאפטן
תפילה והתבודדות, צדיקים, ראש ישיבה, פירושים

בעזרת ה' יתברך


א' פרשת יתרו, כ"ט שובבי"ם, חמשה עשר בשבט, שנת תשפ"ג לפ"ק


לכבוד ... נרו יאיר


דעם שבת אין ישיבה איז געווען זייער שיין, מיר האבן זיך זייער מחזק געווען מיטן הייליגן רבינ'ס עצות. ביי שלש סעודות האבן מיר זיך מחזק געווען מיט וואס דער רבי זאגט (חיי מוהר"ן, סימן תרט) די תורה זאגט: "וַחֲמֻשִׁים עָלוּ", זאגט רש"י: "מֵחֲמִשִּׁים", איינס פון פינף, זאגט דער רבי: "הַיְנוּ עַל יְדֵי חֲמִשָּׁה מוֹצָאוֹת הַפֶּה שֶׁהוּא הַדִּבּוּר", דורך רעדן וואס קומט פון פינף כוחות, פון די האלז, גומען, צינג, ציינער, און ליפן – "עָלוּ בְנֵי יִשְׂרָאֵל מִמִּצְרָיִם, הַיְנוּ מִכָּל הַמֵּצַר", זענען די אידן ארויס פון די ענגשאפטן, אז מען רעדט צום אייבערשטן גייט מען ארויס פון אלע ענגשאפטן. אויך האבן מיר גערעדט וואס דער רבי האט געזאגט פאר די תלמידים פון טראוויצער מגיד (חיי מוהר"ן, שם) אן עצה ווען עס איז דא דינים אויפן מענטש: "וַיַּסֵּב אֱלֹקִים" עס נעמט אים ארום דינים, 'אלקים' איז דינים, דֶּרֶךְ איז דער וועג ארויס צו גיין דערפון, דורך "הַמִּדְבָּר מִיּוֹסֵף" י"ם סו"ף איז די אותיות מיוס"ף, מען זאל רעדן פונעם צדיק, פון יוסף; אז מען רעדט פונעם צדיק, פון די עצות און חיזוק - ווערן בטל אלע דינים.


איך בין זייער פארנומען, איך וועל דיר שרייבן אן אנדערע מאל מער באריכות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#128 - מיין נאמען זאל נישט שטיין אויף א שול וואו עס איז דא ליצנות
בית המדרש, היכל הקודש, ראש ישיבה, לצנות

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת בשלח, כ"ב שובבי"ם, ח' שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איינער פון די מתפללים שרייבט מיר אז עס איז דא ליצנות ביי אונז אין שול ביי שלש סעודות, איז דאס וואר? ביטע זיי מיר מברר אויב דאס איז ריכטיג, ווייל איך וויל נישט עס זאל שטיין מיין נאמען אויף א שול וואו עס איז דא ליצנות.

#127 - פארוואס ביסטו אזוי געפאלן ביי דיר?
תפילה והתבודדות, אמונה, התחזקות, ישיבה, ראש ישיבה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת בשלח, כ"ג שובבי"ם, ט' שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


פארוואס לאזטו זיך אזוי נאך? פארוואס ביסטו אזוי געפאלן ביי דיר?! דער אייבערשטער איז דאך מיט דיר, ביי דיר און נעבן דיר; אלעס וואס פאסירט איז דאך נאר פונעם אייבערשטן, און אז עס איז פונעם אייבערשטן - איז דאס זיכער גוט; איז פארוואס זאלסטו זיך אזוי נאכלאזן?!


שטארק זיך מיט אלע דיינע כוחות. גיי אין א ווינקל און זאג אפאר ווערטער צום אייבערשטן אין דיין אייגענע שפראך, בעט אים ער זאל אויף דיר רחמנות האבן, ער זאל דיך ארויסנעמען פון דיין פלאנטער און דיך מקרב זיין צו אים, בעט אים ער זאל אננעמען דיין תשובה.


איך זיץ מיט די בחורים אזוי ווי אלע יארן, פון אינדערפרי ביז אויף דער נאכט. ברוך ה' עס זענען דא פרישע מקורבים, זייער פיינע בחורים. איך פרוביר עוסק זיין אין שידוכים, איך וועל דיר נאך שרייבן, איך דארף מקצר זיין.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#126 - איך קום מיין גאנצע לעבן פאר מיינע עלטערן
הכרת הטוב, ספרי ברסלב, ראש ישיבה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת בשלח, כ"ג שובבי"ם, ט' שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר, בני ברק


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


האסט מיך זייער דערפריידט; האסט מיך זייער פרייליך געמאכט מיטן זיך באדאנקען פאר מיינע עלטערן, איך האב זייער הנאה צו הערן ווען מען מאכט פרייליך מיינע עלטערן.


זייער גוט האסטו געטון אז דו האסט געזאגט "יישר כח" פאריגע וואך שבת אין מירון פאר מיין טאטע שליט"א. מיין טאטע שליט"א איז יעצט אין מירון, ער פארט אלע יארן קיין מירון פאר די דריי וואכן, פרשת בא, בשלח און יתרו, אזוי ווי מיין זיידע זכרונו לברכה פלעגט זיך פירן; זיצן ביים הייליגן תנא רבי שמעון, עוסק זיין אין תשובה און עבודות השם.


איך קום מיין גאנצע לעבן פאר מיינע עלטערן, זיי האבן אלעס אוועקגעגעבן פאר מיר און פאר ענק.


בנוגע דעם ספר שפתי תפתח וכו'; ווען איך האב אפאר מינוט וואס איך דארף נישט זיין מיט די בחורים - שרייב איך נאך אפאר שורות; איך האף צו ענדיגן יעצט די דריטע תורה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#125 - אז דו האסט הנאה פון די מלמדות, וועסטו מצליח זיין
מלמדים, מוסדות, דרך ארץ, ראש ישיבה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת בשלח, כ"ג שובבי"ם, ט' שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר, מלמד בתלמוד תורה היכל הקודש קרית ברסלב ליבערטי


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז דו האסט הנאה צו זיין א מלמד, ווייל נאר אזוי קען מען מצליח זיין; אויב די קאפ ליגט ערגעץ אנדערש און מען קומט צו די קינדער אבי געזונט, מען האט נישט קיין געדולד - איז נישטא קיין הצלחה און דאס איז גניבה וגזילה. איך האב אמאל געדארפט פארשיקן א מלמד ביי אונז וואס זיין קאפ און מח איז געווען קויפן און פארקויפן, און די קינדער זענען געווען די צווייטע פריאריטעט.


איך בעט דיר זייער, לייג זיך אריין אינגאנצן פאר די קינדער, דעמאלט וועט דיר זיין גרינגער די ארבעט. אויך די דרך ארץ, ווייל די קינדער שפירן גלייך אויב זייער רבי איז מיט זיי בגוף ונפש, אדער ער איז נאר דארט בגוף אן קיין נשמה. קינדער ווילן נישט זיין חוצפה'דיג, קינדער פרובירן אויס זייער מזל, און ווען זיי זעען אז דער רבי איז ערנסט מיט די ארבעט, דער מלמד איז אינגאנצן מיט זיי - ווערן זיי צוגעקלעבט צו אים און די ארבעט גייט גרינג און געשמאק.


שרייב מיר יעדן טאג עפעס א נקודה פון חדר, איך וויל וויסן יעדע פינטל און יעדע האר פון חדר; די חדר איז מיר דאס טייערסטע און וויכטיגסטע פון אלעס אינעם מוסד.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#124 - הייבן די קינדער ווען זיי מאכן א סיום
חינוך הילדים, ניגונים, שטעטל, סיום, משפחה, סדר דרך הלימוד, ראש ישיבה, חתן

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת בא, י"ט שובבי"ם, ד' שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


דינסטאג בין איך געווען ביי א סיום הש"ס פון א בחור אין ישיבה. איך וויל דיר דערציילן, זייער וויכטיג, וואס איך האב דארט געזען, וואס דו זאלסט זיך אפלערנען; ווייל וואס איך האב דארט בייגעוואוינט האב איך נאכנישט בייגעוואוינט במשך אלע יארן אין ישיבה.


די משפחה פונעם בחור האט צוגעגרייט אין שטוב א שיינע סעודה. איך בין אנגעקומען אינמיטן די סעודה, איך בין געווען פארנומען מיט לייגן שלאפן די קינדער; מיין ווייב איז געווען ביי די פרויען פארברענג, אין וויליאמסבורג איז די פרויען צאמקום יעדע דינסטאג, איך בין אנגעקומען ניין דרייסיג. די עלטערן און ביידע זיידעס זענען געווען דארט מיט בגדי שבת, אלע זענען געזיצן מיט א שמחה, די גאנצע משפחה; פעטערס, קאזינס, זיידעס, באבעס, אלע זענען געקומען זיך פרייען מיט די סיום פונעם בחור וואס האט מסיים געווען ש"ס בגירסא. אויפן טיש זענען געווען אויסגעלייגט די זילבערנע כלים, מען האט אויסגעטיילט א סעודה בשר ודגים. דער טאטע, די זיידעס, די פעטערס - אלע האבן גערעדט פון דאס גרויסקייט פון דעם בחור וואס האט גורס געווען גאנץ ש"ס.


ביי מיר איז דאס א נייע זאך. הגם עס איז נישט דער ערשטער סיום הש"ס און נישט די צווייטע, במשך די פופצן יאר ישיבה איז שוין געווען צענדליגער און הונדערטער סיומים, אבער אזוינס וואס איך האב יעצט געזען, ווי די משפחה פריידט זיך מיט מיט די גאנצע הארץ - דאס האט מיך זייער איבערגענומען.


געווענליך מאכן מיר די סיומים אין ישיבה ווייל אין שטוב לאכט מען אפ פונעם דרך הלימוד. איך האב גערעדט אפאר ווערטער, איך האב גערעדט צו די משפחה פון דעם פרט, אז עס איז גאר אנדערש ווען א קינד באקומט חיזוק פון די עלטערן און פון די זיידעס און ארום, אזוי האט ער א גוטע רוקן ביין, עס איז גרינגער זיך צו קריגן מיט די נסיונות הדור.


דאס דארפן מיר פאררעכטן, מיר דארפן צולייגן קאפ און מח צו הייבן די קינדער ווען זיי מאכן א סיום, זיי אויסרומען און געבן כבוד. יעדע מאל א קינד קומט זאגן 'מען גייט ענדיגן א פרק אין חדר', אדער 'מען הויבט אן א פרישע לימוד' - דארף ווערן א יום טוב אין שטוב. עס דארף נישט קאסטן קיין געלט, מען קען געבן דעם זעלבן נאכטמאל מיט א ווייסע טישטוך, מען קען געבן די זעלבע זאכן, נאר מיט א געפיל, מיט הארץ, מיט לויב ווערטער, ווייל ווען קינדער שפירן 'טאטע מאמע האבן מיך ליב' - דעמאלט זענען זיי שטארק, זיי קענען זיך שטארקן אויף אלע נסיונות.


מען האט מיך גערופן פון שטעטל, דער גבאי אברהם הערש האט מיר געבעטן צו קומען צו די סיום מסכת נדרים, מחזק זיין די אינגעלייט אין שטעטל, אבער מיר איז געווען וויכטיגער צו גיין מחזק זיין דעם בחור, זיין ביי זיין סיום הש"ס, אים געבן די הנאה, די געפיל.


איך בין נישט געבליבן זיצן דארט ביזן סוף, א גאנצע גרופע חתנים זענען געשטאנען און געווארט ביי מיר אין שטוב איך זאל זיי מדריך זיין מיט די הלכות. דאס איז מיין סדר היום אין די היינטיגע טעג, איך לויף פון איין זאך צום צווייטן.


נעכטן בין איך געלאפן זינגען, ענדיגן א שיינעם טעיפ וואס וועט אויפפלאמען אידישע הערצער.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#123 - אז מען איז פרייליך, נעמט מען אלעס אן גרינגער
שמחה, ראש ישיבה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת בא, י"ח שובבי"ם, ג' שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


בנוגע קומען זונטאג מיט דיין בני בית תחי'; בדרך כלל נעם איך אויף זונטאג נאכמיטאג, אבער היות איך בין טרוד מיט זייער אסאך זאכן; מיט די ישיבה, חדר, בית פיגא, ועוד ועוד - קען זיין אמאל אז איך קען נישט אויפנעמען, איז די בעסטע זאך זאלסט זיך פארבינדן מיטן גבאי הכולל משה ארי' נרו יאיר, ער איז מסדר יעדער זאל קענען אנקומען על צד היותר טוב.


דער עיקר זאלסטו זיך שטארקן מיט שמחה; אז מען איז פרייליך איז דער לעבן גאר אנדערש, נישט אז די לעבן טוישט זיך, נאר מען נעמט אלעס אן גרינגער. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן כד) שמחה איז א רפואה פאר אלעס, שמחה היילט אלעס בגשמיות וברוחניות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#122 - עס דארף זיין א גוטע אטמאספער אין חדר, נישט ווי א פעקטארי
מלמדים, מוסדות, מחלוקת, שלום, ראש ישיבה, חדר, אחדות

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת בא, י"ח שובבי"ם, ג' שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר, מלמד בקרית ברסלב ליבערטי


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך האב אזא הנאה צו הערן אז עס איז צוריק דא ליבשאפט אין חדר אין שטעטל צווישן די מלמדים און די איינגעשטעלטע. איך וועל דיר זאגן דעם אמת, די סיבה פארוואס איך האב אויפגעהערט קומען צו ענק איז נאר צוליב דעם, איך קען נישט סובל זיין ווען מען איז אחד בפה ואחד בלב, עס עקלט מיר, איך גיי נאר דארט וואו איך שפיר אז מען האט זיך ליב. יעצט אז דו זאגסט מיר אז נעכטן איז געווען א גוטע לופט אין חדר - פריי איך זיך זייער.


איך בעט דיר זייער, "בִּקְהָלָם אַל תֵּחַד כְּבֹדִי" (בראשית מט, ו), מיש נישט אריין מיין נאמען צווישן די מחלוקות, איך וויל נישט האבן צוטון מיט מחלוקות, איך האב צוגעזאגט פאר מוהרא"ש אז איך וועל נישט האבן מיט מחלוקות, איך וויל נאר ליבשאפט.


מוהרא"ש זאגט, עס איז דא אן אויסדרוק: "הימל מענטש", מען דרוקט זיך אויס אויף א העכערער סארט מענטש, יענער איז א הימל מענטש; ווער איז טאקע א הימל מענטש? דער וואס קען זיך אויסקומען מיט א פארקערטע נאטור. די הימל - זאגן חכמינו זכרונם לברכה (חגיגה יב.) - איז צאמגעשטעלט פון צוויי פארקערטע זאכן, פייער און וואסער; פייער טריקנט אויס וואסער און וואסער לעשט פייער, און די הימל איז וואסער און פייער אינאיינעם, צו טון די ווילן פונעם אייבערשטן, אזוי אויך, דער וואס קען לעבן מיט א פארקערטער נאטור - דער איז א הימל מענטש.


אז מען בויט א חדר; מלמדים, מיט א מענידזשער, מיט אפיס ארבעטער, באס דרייווערס, קעכער, לאנטש רבי וכדומה, און איך האב איין וועג ווי צו לעבן, ווי צו רעדן און ווי אזוי צו טראכטן, און דא שטייט פאר מיר איינער וואס מאכט מיך נערוועז און טראכט אנדערש, רעדט אנדערש און טוט אנדערש, און דאך קען איך מיט אים לעבן - בין איך א הימל מענטש.


איך בעט דיר זייער, זע די מוסד וואס איך שטעל אויף מיט בלוט און שווייס זאל נישט ווערן א פעקטארי, עס זאל נישט פארלירן די הארץ, די געפיל; קום אין חדר מיט הארץ, מאך זיך א חשבון 'וואס טו איך? וואו גיי איך? צו וועם קום איך? איך קום לערנען תורה מיט אידישע נשמות, איך פלאנץ אמונה און מידות טובות, איך לייג אריין קדושה אין אידישע קינדער' - וועסטו זיך קענען אויסקומען מיט יעדן איינעם.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.