בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#67 - אכטונג געבן אויף די קינדער אין די ערב פסח טעג
פחדים, חינוך הילדים, קברי צדיקים, מחלוקת, שלום, לימוד התורה, יענער, ראש ישיבה, פסח

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת צו, ד' ניסן, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


היט זיך פון מחלוקת און פון פיינט האבן א צווייטן איד. מוהרא"ש זאגט, ווילאנג א מענטש האט אין זיך א פיינטשאפט צו א צווייטן איד - איז א סימן אז ער איז נאך גארנישט מקורב צום רבי'ן. נאך זאגט מוהרא"ש, ווען איינער פאלט אראפ רחמנא לצלן אין די איסור פון עסן נבילות וטריפות, אויב עסט ער א כזית חזיר איז ער עובר אויף די כזית - איין מאל א לאו, עסט ער נאך א כזית - איז ער עובר נאך איין לאו, אבער דער וואס האט פיינטשאפט אויף א צווייטן - איז ער עובר יעדע רגע נאכאמאל און נאכאמאל אויף די לאו פון "לֹא תִשְׂנָא אֶת אָחִיךָ" (ויקרא יט, יז).


געב זיך אכטונג אין די ערב פסח טעג - ווען מען איז פארנומען אריינצוברענגען דעם הייליגן יום טוב - פון כעס און מחלוקות; עס איז נישט אינטערעסאנט אלע הכנות אויב עס גייט צו מיט כעס און מחלוקות.


אויך זאלסטו אין די טעג אכטונג געבן אויף דיינע קינדער. נעם זיי אריין אין די הייליגע הכנות, נעם זיי צום מצה בעקעריי, נעם זיי מיט איינקויפן, רוף זיי ווען דו מאכסט דיין קאר וכו'; זיי זאלן זיין באשעפטיגט מיט גוטע זאכן און זיך נישט דרייען פריי אן קיין השגחה. קינדער וואקסן נישט פון זיך אליינס, וויפיל מען אינוועסטירט אין זיי און וויפיל מען בעט דעם אייבערשטן - איז מען זוכה צו שיינע ערליכע דורות.


זיי זיך נישט מבלבל פון קיינעם, הער אויף מיט דיינע דמיונות; קיינער קוקט נישט אויף דיר, קיינער טראכט נישט פון דיר; יעדער האט זיין פעקל צרות, א שאד צו דמיונ'ען פון דעם און יענעם. קום אין שול דאווענען די דריי תפילות און לערן דיינע שיעורים קבועים אין מקרא, משנה, גמרא, מדרש, הלכה ואגדה. די וואך ענדיגן מיר מסכת נזיר בבלי, און מסכת דמאי פון ירושלמי; זיי דו אויך פון די וואס לערנען יעדן טאג. לערן אן פארשטיין, לערן פארן אייבערשטנ'ס וועגן.


מיטן אייבערשטנ'ס הילף וועל איך זיין יום טוב פסח אין שטעטל, און מיטן אייבערשטנ'ס הילף וועל איך פארן זונטאג נאך פסח פאר צוויי טעג קיין פוילן אויס'פועל'ן ישועות.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן שוין זוכה זיין צו (פסחים קטז:): "וְנֹאכַל שָׁם מִן הַזְּבָחִים וּמִן הַפְּסָחִים"; און צו (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.


 

#66 - לאז שוין אפ די מחלוקת, קנאה און שנאה, הויב אן דאנקען דעם אייבערשטן
שמחה, תודה והודאה, שלום בית, מחלוקת, שבת קודש, קנאה, שלום, ביקור חולים

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת ויקרא, ב' ניסן, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


ווי אזוי מען איז מקבל שבת - אזוי וועט מען מקבל זיין די נשמה ווען מען וועט נפטר ווערן; אז מען איז מקבל שבת מיט שמחה, מיט ליבשאפט - וועט מען אויפנעמען די נשמה אויך מיט שמחה און ליבשאפט, סיי דער מאן און סיי די ווייב. און חס ושלום אז מען איז בעצבות און מרה שחורה - איז וויי און ביטער בזה ובבא. אזוי זאגט דער הייליגער זוהר (תיקוני זוהר, דף כג): "מָאן דִּמְקַבְּלִין אוּשְׁפִּיזִין", ווער עס נעמט אויף די געסט, "דְּאִינוּן נִשְׁמָתִין יְתֵרִין", דאס מיינט מען די נשמה יתירה, "דְּאִינוּן מַרְכִּיבִין עֲלַיְיהוּ בְּעֶרֶב שַׁבָּת", וואס קומט צום מענטש יעדן ערב שבת - "בְּאַנְפִּין צְהוּבִין", מיט א ליכטיגע פנים, "בְּחֶדְוָה", מיט פרייד, "בְּעִנּוּגָא", מיט א פארגעניגן - "בְּהַאי עָלְמָא", אויף די וועלט. "כַּד נִשְׁמָתָא וְרוּחָא וְנַפְשָׁא נָפִיק מִן גּוּפֵיהּ מֵהַאי עָלְמָא", ווען עס וועט קומען די צייט וואס זיין נשמה וועט ארויפגיין פון די וועלט - "הָכִי מְקַבְּלִין לוֹן בְּעָלְמָא דְאָתֵי", אזוי וועט מען איר מקבל זיין אויף יענע וועלט, "וְאִתְּמַר בְּהוֹן", אויף דעם שטייט אין פסוק (תהלים פד, ד) "גַּם צִפּוֹר מָצְאָה בַיִת וכו'".


על כן זאלסטו זיך אנגרייטן גענוג פרי, גיי אין מקוה אין צייט, זיי גרייט אין שטוב ווען דיין ווייב צינדט אן די שבת ליכט. העלף ארויס אז עס זאל זיין רואיג אין שטוב, און עס זאל חס ושלום נישט זיין קיין כעס און קיין מחלוקות.


נעכטן נאכט נאכן שיעור בין איך געווען מבקר חולה זיין א אינגערמאן. ווען איך בין געזיצן דארט האב איך געטראכט נאר פון דיר, דו ביסט אזא רחמנות, דו הערסט נישט אויף קרעכצן, דו פירסט חשבונות מיט דעם און מיט יענעם; וואלסטו געזען וואס פאסירט מיט א מענטש, וואלסטו געזען וואס איך האב נעכטן געזען... א אינגערמאן געזונט און שטארק, יונגער פון דיר, וואס פירט א ביזנעס, ער איז מצליח מער פון דיר און פון איין טאג אויפ'ן צווייטן קען ער זיך נישט רירן, ער ליגט איינגעפאלן, א פחד דאס צו זען, די דאקטורים שרעקן אים אן מיט דאס ערגסטע, איך האב נאר געוואלט זיך אויפשטעלן און דיר אנרופן זאלסט אריבערקומען זען וואס גייט פאר. איך זאג דיר נאכאמאל: "איך האב אזוי רחמנות אויף דיר, דו כאפסט נישט וואס דאס לעבן איז; לאז שוין אפ די מחלוקות, לאז שוין אפ די קנאה שנאה, הויב אן דאנקען דעם אייבערשטן אז דו ביסט געזונט און נעם אויף דעם גאסט - דעם שבת קודש - מיט שמחה".


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן שוין זוכה זיין צו (פסחים קטז:): "וְנֹאכַל שָׁם מִן הַזְּבָחִים וּמִן הַפְּסָחִים"; און צו (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.


א פרייליכן שבת.


 

#65 - אסאך תפילות אז יום טוב זאל זיין שיין אן קיין קריגערייען
פחדים, תפילה והתבודדות, כיבוד אב ואם, שמחה, קדושה, חינוך הילדים, אמונה, צדיקים, שווער און שוויגער, שלום, פסח, יום טוב

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ויקהל-פקודי, כ"א אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


האט נישט מורא פון קיינעם. דער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו האט געזאגט: "א סגולה קעגן רשעים - שלא לפחוד, נישט מורא האבן"; קיינער קען אייך גארנישט טון, האט נישט מורא. דער רבי דערציילט (ספורי מעשיות מעשה יא, מבן מלך ובן שפחה שנתחלפו) ער האט געפרעגט אויב מען שלאגט אדער מען שעדיגט, האט מען אים געענטפערט ניין, מען שלאגט נישט און מען שעדיגט נישט, מען דערשרעקט נאר, האט ער געגעבן אן עצה זיך שטעלן נעבן צדיק, האט מען מער קיין מורא נישט.


דער רבי לערנט אונז מיר זאלן רעדן צום אייבערשטן ביז דער מח מחשבה טראכט נאר פון אייבערשטן, ביז מען האט פון קיינעם נישט קיין מורא.


בנוגע וואו צו זיין יום טוב; גייט צו אייערע עלטערן און אייער מאן'ס עלטערן, יעצט ווען איר האט גאר קליינע קינדער איז גוט צו גיין צו די עלטערן.


בנוגע אז ביי אייער טאטע איז דער סדר צומאל א גיהנום, מען שרייט און מען קריגט זיך, און אויב עס גיסט זיך אויס אביסל פון די כוסות ווערט א כעס מיט א געשריי; אויף דעם איז דא איין עצה, בעטס דעם אייבערשטן פון יעצט אסאך תפילות אז יום טוב זאל זיין שיין אן קיין קריגערייען.


בנוגע די פרוי וואס קומט רייניגן די שטוב און אייער קינד לויפט איר נאך וכו'; מאכט נישט קיין עסק פון דעם.


שטארקט זיך מיט שמחה, שמחה איז א רפואה פאר אלעס.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#64 - מען מעג זאגן ליגנט כדי עס זאל זיין שלום
תפילה והתבודדות, כיבוד אב ואם, שלום בית, חיזוק פאר פרויען, שווער און שוויגער, שלום, שייטל, טיכל

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת ויקהל-פקודי, י"ט אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


זאג דיין ווייב זאל גיין צו דיינע עלטערן אזוי ווי זי גייט אין שטוב. אפילו די וואס גייען מיט א שייטל - גייען אין שטוב מיט א טיכל; זאל זי אזוי גיין, אזוי וועלן זיי איר אויפנעמען שיין.


עס איז וויכטיג זאלסט וויסן וואס דער רבי זאגט (ספר המידות אות אמת, סימן ב): "מֻתָּר לְשַׁנּוֹת בִּדְבַר הַשָּׁלוֹם", מען מעג זאגן ליגנט כדי עס זאל זיין שלום; זאג פאר דיינע עלטערן ווי שטארק דיין ווייב האט זיי ליב, און פאר דיין ווייב זאלסטו זאגן אז דיין מאמע האט איר ליב און זי בענקט זיך צו איר, אזוי וועט ווערן שלום.


גיי התבודדות, בעט דעם אייבערשטן עס זאל זיין שלום צווישן דיר און דיינע עלטערן; מיט תפילה וועסטו פועל'ן ניסים גלויים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#63 - די גאנצע טאג דריידט זיך ארום שלום
שלום, פורים

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת כי תשא, י"ד אדר, פורים, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


היינט איז זייער א גרויסער טאג, מען קען זוכה זיין צו קומען צו די העכסטע מדריגות. עס שטייט אין די מגילה (אסתר ו, יג): "כִּי נָפוֹל תִּפּוֹל לְפָנָיו", זאגן חכמינו זכרונם לברכה (מגילה טז.): "אומה זו משולה לעפר ומשולה לכוכבים, כשהן יורדין יורדין עד עפר, וכשהן עולין עולין עד לכוכבים", א איד אפילו ער פאלט אראפ ביזן טיפסטן אפגרונד - קען ער זיך אויפהייבן און אנקומען ביז די העכסטע הייליגקייט. אזוי ווי עס שטייט אין הייליגן זוהר (פרשת חיי שרה, קכט:): "בשעתא חדא, ביומא חדא, ברגעא חדא", אין איין מינוט, אין איין טאג און אין איין רגע - קען מען זוכה זיין צו וואס צדיקים הארעווען אפ זייער גאנץ לעבן.


פורים איז גרעסער און הייליגער פון יום כיפורים, ווייל די גאנצע טאג דריידט זיך ארום שלום; מען מאכט שלום אין שטוב און מיט די עלטערן און מיט די ווייב'ס עלטערן, דאס איז גרעסער פון זיין א צדיק אין פעלץ.


ובכן זאלסטו זיך איבערבעטן מיט יעדן איינעם, זיי זיך מבטל צום אייבערשטן, לאז שוין אפ שנאה מיט נצחון; אנשטאט אויספירן אז דיין משפחה זאל זיך טוישן - זאלסטו זיך אליינס טוישן; דו ווער שוין מקורב צום רבי'ן, הויב אן פאלגן דעם רבי'ן; נעם אריין אין זיך אמונה, וויל גארנישט נאר טון רצון השם.


בעט דעם אייבערשטן אין אזא הייליגע טאג אז דו, דיין ווייב און דיינע דורות - זאלן ליב האבן אידישקייט, ליב האבן די תורה און זיך פאר'מיאוס'ן פון די גוים; אוי ווי שיין און ווי זיס איז צו גיין אין די אידישע וועג, און אוי ווי ביטער און ווי זויער איז די גוי'אישע וועג; פורים קען מען דאס פועל'ן.


איך מוז מקצר זיין, איך גיי שוין דאווענען און ליינען די מגילה.


א פרייליכן פורים.

#62 - אין קורצן וואס מוהרא"ש האט אונז אלץ געלערנט
תפילה והתבודדות, שלום בית, שלום, היכל הקודש, סדר דרך הלימוד, מוהרא"ש, לימוד התורה, ראש ישיבה, זעלבס זיכערקייט

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת יתרו, ל"א שובבי"ם, י"ז שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


היינט איז דער יארצייט פון אונזער רבי מוהרא"ש זכותו יגן עלינו, איך וועל דיר שרייבן בקיצור וואס מוהרא"ש האט אונז געלערנט אלע יארן.


ערשטנס האט מוהרא"ש אונז געלערנט, אזוי ווי עס איז דא אן איסור פון פיינט האבן א צווייטן איד, אזוי איז דא אן איסור פיינט צו האבן זיך אליינס. און אזוי ווי מען דארף ליב האבן יעדן איד, אזוי דארף מען ליב האבן זיך אליינס.


דערפאר בעט איך דיר, היינט אינעם יארצייט זאלסטו פאלגן וואס מוהרא"ש האט אונז געלערנט. קלאפ זיך נישט אראפ און טרייב ארויס די מחשבות וואס קלאפן דיך אראפ, אז דו ביסט נישט גוט; ווייל דו ביסט יא גוט, דער אייבערשטער האט דיך ליב, דער אייבערשטער האט ליב יעדן איד און ער ווארט מען זאל רעדן צו אים און צוריקקומען צו אים.


שנית, מוהרא"ש האט אונז געלערנט דעם רבינ'ס וועג פון לערנען (כמבואר בשיחות הר"ן, סימן עו), אז אפילו מען פארשטייט נישט דאס לערנען זאל מען לערנען אן פארשטיין; דעריבער אין אזא גרויסן טאג זאלסטו זיך מקבל זיין אנהויבן לערנען שיעורים כסדרן בכל התורה כולה, נעם א משניות און זאג פרקים משניות אפילו אן פארשטיין, אזוי אויך גמרא; זאג די הייליגע ווערטער פון די גמרא. דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן ריד): "תַּלְמוּד בְּגִימַטְרִיָּא אוֹתִיּוֹת שֶׁל שְׁמָהּ 'לִילִית', עַל כֵּן יֵשׁ כֹּחַ בְּלִמּוּד הַתַּלְמוּד לְהַכְנִיעַ אוֹתָהּ", 'תלמוד' באטרעפט די זעלבע מספר ווי די נאמען פון די קליפה וואס מאכט א מענטש זינדיגן אין פגם הברית און ווען מען לערנט גמרא איז מען מכניע די קליפה; דערפאר האט דער סמ"ך מ"ם זייער מורא פון א דף גמרא; אלעס וועט ער לאזן דעם מענטש טון - אבי נישט עפענען א גמרא.


אזוי אויך זאלסטו זיך מאכן שיעורים אין הלכה, מדרש, זוהר און אין רבינ'ס ספרים. דער רבי האט געזאגט פאר רבי נתן: "מעט גם כן טוב", אביסל איז אויך גוט; ווייל ווען מען וויל טון אסאך און מען קען נישט - טוט מען גארנישט, אבער אז מען ווייסט אז אביסל איז אויך גוט און חשוב - דעמאלט קען מען אנקומען זייער אסאך.


אויך האט מוהרא"ש אונז געלערנט דעם רבינ'ס גן עדן לעבן, צו רעדן צום אייבערשטן אויף די אייגענע שפראך, אז דאס איז די גרעסטע עבודה; גרעסער פון פאסטן און סיגופים. דער רבי האט בפירוש געזאגט אז ווען ער וואלט ווען געוויסט אין זיינע יונגע יארן צו וואס מען קען צוקומען אז מען רעדט צום אייבערשטן - וואלט ער זיך נישט אזוי געמוטשעט מיט שווערע עבודות, ער וואלט נאר עוסק געווען אין התבודדות; דערפאר זאלסטו זיך צוגעוואוינען צו רעדן צום אייבערשטן אויף דיין שפראך וואס דו ביסט צוגעוואוינט צו רעדן, זאלסט אלעס דערציילן דעם אייבערשטן, אלעס וואס דו האסט אפגעטון אין דיינע יונגע יארן און אים בעטן ער זאל דאס אלעס אפמעקן - וועט אלעס ווערן אפגעמעקט.


וואס נאך האט מוהרא"ש אונז געלערנט, שלום בית; מיט א ווייב טענה'עט מען נישט, און מען דארף זייער מכבד זיין און רעדן שיין צו די ווייב. מוהרא"ש פלעגט זייער אסאך רעדן פון שלום בית און פלעגט איבער'חזר'ן ביי יעדע שיעור וואס דער רבי האט אונז אנגעזאגט (שיחות הר"ן, סימן רסד): "לְכַבֵּד וּלְיַקֵּר אֶת אִשְׁתּוֹ", מיר זאלן האלטן חשוב און רעדן שיין צו די ווייב, "כִּי אָמַר: הֲלֹא הַנָּשִׁים הֵם סוֹבְלִים צַעַר וְיִסּוּרִים גְּדוֹלִים מְאֹד מְאֹד מִיַּלְדֵיהֶם, צַעַר הָעִבּוּר וְהַלֵּדָה וְהַגִּדּוּל כַּאֲשֶׁר יָדוּעַ לַכֹּל עֹצֶם מַכְאוֹבָם וְצַעֲרָם וְיִסּוּרֵיהֶם בְּכַמָּה אֳפָנִים הַקָּשִׁים וּכְבֵדִים מְאֹד מְאֹד" וכו' וכו', דער רבי האט געזאגט אז די ווייבער ליידן אסאך צער, און זיי האבן גרויסע יסורים פון די קינדער וכו' וכו'.


איך בין זייער פארנומען, איך דארף מקצר זיין. איין זאך זאג איך דיר, אז דו וועסט טון וואס שטייט אינעם בריוו - וועסטו האבן עפעס געטון אינעם יארצייט, און אז נישט - וועט דער טאג אריבערגיין מיט גארנישט. די גרויסע טעג איז גוט ארויס צו נעמען עפעס פונעם טאג, אבער אז מען גייט ווייטער, אָן זיך לערנען פונעם צדיק - בלייבט מען מיט גארנישט.


מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף וועט זיין די ליל שישי שיעור די וואך אינעם בארא פארק'ער שול, איך האף דו וועסט מיטהאלטן די שיעור. די וואך איז דא אסאך וואס צו רעדן אויף למעשה ווי אזוי זיך צו פירן אין לעבן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#61 - שלום איז נישט ווען צוויי מענטשן טראכטן אייניג
תפילה והתבודדות, שמחה, אמונה, שלום בית, גאווה, שלום, מוהרא"ש, לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת בא, י"ט שובבי"ם, ד' שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיינע ליבע ברידער, תלמידי היכל הקודש פון ארץ ישראל, ה' עליהם יחיו


איך בעט אייך זייער מיינע טייערע ברידער, שטארקט אייך מיט אלע כוחות; בעיקר זאלט איר זיך פארלייגן אויף זיין פרייליך. מוהרא"ש שרייבט, עס איז גרינגער צו פאסטן און זיך פייניגן מיט סיגופים - ווי צו זיין פרייליך. זיין פרייליך איז א שווערע עבודה, מען דארף שטרעבן צו דעם און בעטן אויף דעם, און זוכן אלע וועגן ווי אזוי צו זיין פרייליך.


איך וויל אייך די וואך מחזק זיין מיט אפאר וויכטיגע נקודות. ווען איך בין געווען אין ארץ ישראל האב איך געזען אז עס איז דא וואס דארפן אסאך חיזוק אינעם פרט פון לעבן בשלום אין שטוב, אפילו מאן און ווייב זענען צוויי פארקערטע נאטורן, ווייל דיקא דעמאלט ווען עס קומען זיך צאם אינאיינעם צוויי פארקערטע נאטורן און מען לעבט אינאיינעם - דאס איז שלום.


מוהרא"ש פלעגט מיט אונז חזר'ן, שלום איז נישט ווען צוויי מענטשן טראכטן אייניג, שלום איז נישט ווען צוויי מענטשן האבן די זעלבע נאטור, שלום איז אזוי ווי עס שטייט (איוב כה, ב): "עוֹשֶׂה שָׁלוֹם בִּמְרוֹמָיו", דער אייבערשטער מאכט שלום אין הימל צווישן די מלאכים, קוקט אריין אין די ווערטער וואס דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן חלק א', סימן פ) עס שטייט (איוב כה, ב): "עוֹשֶׂה שָׁלוֹם בִּמְרוֹמָיו", דער אייבערשטער מאכט שלום אין הימל צווישן די מלאכים, "כִּי זֶה הַמַּלְאָךְ מֵאֵשׁ, וְזֶה מִמַּיִם", ווייל איין מלאך איז פייער און איין מלאך איז וואסער, "שֶׁהֵם תְּרֵי הֲפָכִים; כִּי מַיִם מְכַבֶּה אֵשׁ", וואס דאס זענען צוויי פארקערטע זאכן, ווייל וואסער לעשט אויס פייער און פייער טרוקנט אויס וואסער, "וְהַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא עוֹשֶׂה שָׁלוֹם בֵּינֵיהֶם וּמְחַבְּרָם יַחַד", און דער אייבערשטער מאכט שלום צווישן זיי און ער באהעפט זיי צוזאמען, עיין שם.


ווען מען לעבט מיט א ווייב וואס טראכט פונקט פארקערט, זי רעדט נישט צו דער זאך און זי איז ממש פארקערט פון מיר - ווערט מען א הימל מענטש. מוהרא"ש זאגט, ביי די וועלט באטיטלט מען יעדן בטלן מיט די טיטל 'א הימל מענטש', אבער ווער איז טאקע א הימל מענטש? זאגט מוהרא"ש, חכמינו זכרונם לברכה זאגן (חגיגה יב.) די הימל האט באקומען דעם נאמען 'שמים' ווייל עס איז אויסגעמישט פון אש ומים, פייער און וואסער; די הימל איז פון צוויי פארקערטע זאכן, וואסער לעשט פייער, און פייער טריקנט אויס וואסער, דאך זענען זיי בשלום לעשות רצון קונם, אזוי אויך ווען מאן און ווייב לעבן אינאיינעם, איינער איז וואסער און איינער איז פייער, ממש צוויי פארקערטער נאטורן - דער איז א הימל מענטש.


צו דעם קען מען נאר זוכה זיין אויב מען נעמט אריין אמונה אין זיך, מען חזר'ט אמונה, אז 'אלעס איז דער אייבערשטער, עס איז גארנישט דא, נאר דער אייבערשטער', מען איז זיך מבטל צום אייבערשטן - דעמאלט קען מען לעבן מיט יעדן איינעם, אפילו פארקערטע מענטשן, ווייל אינעווייניג לאכט מען זיך גוט אויס. אזוי ווי מוהרא"ש טייטשט דעם פסוק (תהילים ב, ד): "יוֹשֵׁב בַּשָּׁמַיִם יִשְׂחָק", ווען א מענטש טראכט נאר פונעם אייבערשטן, ער איז בטל צום 'יוֹשֵׁב בַּשָּׁמַיִם', דעמאלט 'יִשְׂחָק', קען ער זיך גוט אויסלאכן פון יעדן איינעם, ווייל 'איך וויל גארנישט, איך האב גארנישט, איך דארף גארנישט - קענסטו מיר גארנישט צונעמען, קענסט מיר גארנישט אראפווארפן, ווייל איך בין גארנישט, איך האב גארנישט, איך וויל גארנישט און איך דארף גארנישט נאר דעם זיסן באשעפער'.


טייערע ברידער, מיר פלעגן זיצן ביי מוהרא"ש און שפירן ווי מיר זיצן אין גן עדן. איך ווייס נישט צי איר וועט פארשטיין וואס איך שרייב, איך ווייס נישט צי מען קען שרייבן הרגשים, אבער אזוי פלעגן מיר שפירן ביי א שיעור, מיר פלעגן טראכטן 'הלואי ענדיגט זיך נישט די שיעור', מוהרא"ש פלעגט אונז אנשטאפן מיט אמונה און פון זיין בטל ומבוטל צום אין סוף ברוך הוא. מוהרא"ש זאגט, אלעס וואס גייט אריבער אויפן מענטש, אלע עגמת נפש, אלע צרות און יסורים - איז נאר צו צעברעכן זיין חומר, די גאוה, און מען זאל זוכה זיין צו שפירן דעם אייבערשטן, ווייל ווען מען איז גוט צעבראכן, מען האט חלישות הדעת, דעמאלט איז מען זייער נאנט צום אייבערשטן, אזוי ווי עס שטייט (ישעי' נז, טו): "אֶשְׁכּוֹן וְאֶת דַּכָּא", דער אייבערשטער רוט ביי ווער עס האלט זיך גארנישט.


מיר וועלן אלע אנקומען צו דעם אויב מיר וועלן פאלגן; מיר וועלן גיין יעדן טאג רעדן אביסל צום אייבערשטן, מיר וועלן זיך מתבודד זיין, און לערנען אסאך תורה אויפן סדר דרך הלימוד פון הייליגן רבי'ן (המבואר בשיחות הר"ן, סימן עו); וועלן מיר צוקומען צו דעם.


איך וויל ענק שרייבן נאך אפאר וויכטיגע נקודות, אבער איך בין אזוי טרוד איך מוז מקצר זיין.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#60 - פון אייער זייט זאל זיין שלום
קינדער, שידוכים, מחלוקת, שלום, משפחה, היכל הקודש

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת בא, י"ט שובבי"ם, ד' שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


מזל טוב פאר די שידוך פון אייער זון ..., דער אייבערשטער זאל אייך געבן נחת פון אלע קינדער.


איך וויל אייך זייער בעטן איר זאלט אנטייל נעמען אין די שמחה פון אייער קינד, ווייל עס טוט זייער וויי פאר א קינד ווען די מאמע וויל נישט קומען צו די לחיים און צו די תנאים, עס לאזט איבער א גאנץ לעבן א שלעכטע טעם; וויל איך אייך זייער בעטן איר זאלט זיך מבטל זיין צום אייבערשטן און זיך לאזן פירן פונעם אייבערשטן.


נעמט א טייל אינעם שידוך און זעט אז פון אייער זייט זאל זיין שלום, ווייל אין היכל הקודש ביי מוהרא"ש זכותו יגן עלינו איז געווען שלום - דאס ערשטע און דאס וויכטיגסטע, מוהרא"ש שרייבט: "איך האב פיינט מחלוקות".


דער אייבערשטער זאל העלפן עס זאל שוין מקוים ווערן (מלאכי ג, כג-כד): "הִנֵּה אָנֹכִי שֹׁלֵחַ לָכֶם אֵת אֵלִיָּה הַנָּבִיא וְגוֹ', וְהֵשִׁיב לֵב אָבוֹת עַל בָּנִים".

#59 - עס דארף זיין א גוטע אטמאספער אין חדר, נישט ווי א פעקטארי
מלמדים, מוסדות, מחלוקת, שלום, ראש ישיבה, חדר, אחדות

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת בא, י"ח שובבי"ם, ג' שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר, מלמד בקרית ברסלב ליבערטי


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך האב אזא הנאה צו הערן אז עס איז צוריק דא ליבשאפט אין חדר אין שטעטל צווישן די מלמדים און די איינגעשטעלטע. איך וועל דיר זאגן דעם אמת, די סיבה פארוואס איך האב אויפגעהערט קומען צו ענק איז נאר צוליב דעם, איך קען נישט סובל זיין ווען מען איז אחד בפה ואחד בלב, עס עקלט מיר, איך גיי נאר דארט וואו איך שפיר אז מען האט זיך ליב. יעצט אז דו זאגסט מיר אז נעכטן איז געווען א גוטע לופט אין חדר - פריי איך זיך זייער.


איך בעט דיר זייער, "בִּקְהָלָם אַל תֵּחַד כְּבֹדִי" (בראשית מט, ו), מיש נישט אריין מיין נאמען צווישן די מחלוקות, איך וויל נישט האבן צוטון מיט מחלוקות, איך האב צוגעזאגט פאר מוהרא"ש אז איך וועל נישט האבן מיט מחלוקות, איך וויל נאר ליבשאפט.


מוהרא"ש זאגט, עס איז דא אן אויסדרוק: "הימל מענטש", מען דרוקט זיך אויס אויף א העכערער סארט מענטש, יענער איז א הימל מענטש; ווער איז טאקע א הימל מענטש? דער וואס קען זיך אויסקומען מיט א פארקערטע נאטור. די הימל - זאגן חכמינו זכרונם לברכה (חגיגה יב.) - איז צאמגעשטעלט פון צוויי פארקערטע זאכן, פייער און וואסער; פייער טריקנט אויס וואסער און וואסער לעשט פייער, און די הימל איז וואסער און פייער אינאיינעם, צו טון די ווילן פונעם אייבערשטן, אזוי אויך, דער וואס קען לעבן מיט א פארקערטער נאטור - דער איז א הימל מענטש.


אז מען בויט א חדר; מלמדים, מיט א מענידזשער, מיט אפיס ארבעטער, באס דרייווערס, קעכער, לאנטש רבי וכדומה, און איך האב איין וועג ווי צו לעבן, ווי צו רעדן און ווי אזוי צו טראכטן, און דא שטייט פאר מיר איינער וואס מאכט מיך נערוועז און טראכט אנדערש, רעדט אנדערש און טוט אנדערש, און דאך קען איך מיט אים לעבן - בין איך א הימל מענטש.


איך בעט דיר זייער, זע די מוסד וואס איך שטעל אויף מיט בלוט און שווייס זאל נישט ווערן א פעקטארי, עס זאל נישט פארלירן די הארץ, די געפיל; קום אין חדר מיט הארץ, מאך זיך א חשבון 'וואס טו איך? וואו גיי איך? צו וועם קום איך? איך קום לערנען תורה מיט אידישע נשמות, איך פלאנץ אמונה און מידות טובות, איך לייג אריין קדושה אין אידישע קינדער' - וועסטו זיך קענען אויסקומען מיט יעדן איינעם.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#58 - געב יעדן איינעם מזל טוב, און זיי נישט אריינגעמישט אין מחלוקת
מחלוקת, שווער און שוויגער, שלום, משפחה, שמחות, מוהרנ"ת ז"ל

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת ויחי, ט' טבת, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דעם בריוו.


אז מען האט ענק איינגעליידנט צו די חתונה - זאלן ענק גיין; וואס האסטו צו קוקן אויף א צווייטן? וואס האט עס מיט דיר אז מען האט נישט איינגעליידנט אנדערע פון די משפחה? וואס דארפסטו זיין אריינגעמישט אין מחלוקות? דו גיי מיט דיין ווייב און געב יעדן איינעם שלום, געב יעדן איינעם מזל טוב, און זיי נישט אריינגעמישט אין מחלוקות.


אנטלויף פון מחלוקות, האב נישט מיט קיין מחלוקות. בעט דעם אייבערשטן עס זאל דיר וויי טון מחלוקות און חס ושלום נישט זיך פרייען און הנאה האבן צו הערן מחלוקות.


היינט נאכט איז דער יארצייט פון אונזער רבי - רבי נתן זכותו יגן עלינו, ער פלעגט זאגן: "ווען איך זע צוויי אידן קריגן זיך - שפיר איך ווי עס שטעכט מיר אין די זייט"; אז מען הערט ווי מען קריגט זיך ביי אידישע קינדער, קהילות צעטיילן זיך - דארף מען וויינען, און אז מען וויינט נישט דארף מען וויינען אויף דעם אליינס אז מען איז אזוי פארגרעבט; מען פריידט זיך, מען האט הנאה צו הערן די סארט זאכן.


קענסט ווייזן דעם בריוו פאר דיין שווער און שוויגער.


 רבי נתן האט מען אמאל געזען זייער לעבעדיג טאנצן ביי א חתונה, האט ער געזאגט: "איך האב געטאנצן נישט לכבוד החתונה, איך האב געטאנצן ברוך אלוקינו שבראנו לכבודו, אז מיר זענען מקורב צום רבי'ן; אין שטוב איז שווער צו טאנצן אזוי לעבעדיג, ביי א א חתונה איז גרינגער".


אזוי אויך האט מען אים געזען זייער שטארק וויינען ביי א לוי', האט ער געזאגט: "איך האב געוויינט צום אייבערשטן אויף מיינע זאכן, איך האב געוויינט מיט מיינע תפילות, גארנישט מיט די לוי; נאר ביי א לוי' איז א גוטע צייט ווען מען קען וויינען".

#57 - 'שלום' מיינט נישט אז ביידע האלטן אייניג
הפצה, שלום, מעביר סדרה, מוהרנ"ת ז"ל

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת ויחי, ח' טבת, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


'שלום' מיינט נישט אז ביידע האלטן אייניג, שלום מיינט צו זאגן אז אפילו מיר האלטן אנדערש - דאך האבן מיר זיך נישט פיינט, מיר קענען רעדן אינאיינעם, מיר קענען ווייטער אויפציען די קינדער אינאיינעם.


דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן פ) שלום איז דוקא ווען מען שטעלט צוזאם צוויי פארקערטע נאטורן און מען לעבט אינאיינעם, אזוי ווי עס שטייט (איוב כה, ב): "עוֹשֶׂה שָׁלוֹם בִּמְרוֹמָיו", דער אייבערשטער מאכט שלום אין הימל צווישן די מלאכים. זאגט דער רבי: "כִּי זֶה הַמַּלְאָךְ מֵאֵשׁ, וְזֶה מִמַּיִם", ווייל איין מלאך איז פייער און איין מלאך איז וואסער, "שֶׁהֵם תְּרֵי הֲפָכִים; כִּי מַיִם מְכַבֶּה אֵשׁ", וואס דאס זענען צוויי פארקערטע זאכן, ווייל וואסער לעשט אויס פייער און פייער טרוקנט אויס וואסער, "וְהַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא עוֹשֶׂה שָׁלוֹם בֵּינֵיהֶם וּמְחַבְּרָם יַחַד", און דער אייבערשטער מאכט שלום צווישן זיי און ער באהעפט זיי צוזאמען; זעט מען אז דאס איז דער עיקר שלום, מחבר צו זיין צוויי פארקערטע זאכן, עיין שם.


די וואך וועלן מיר אויסשרייען: "חזק חזק!" מיר גייען ענדיגן ספר בראשית. אז דו וועסט יעדן טאג לערנען אביסל חומש מיט תרגום; זונטאג ביז שני, מאנטאג ביז שלישי - וועסטו אנקומען צו מסיים זיין און שרייען: "חזק!" הויב אן היינט לערנען די פרשה שנים מקרא ואחד תרגום, ווארט נישט ביז סוף וואך. קוק זיך אן, ביז אהער האסטו אויך געמיינט אז דו וועסט אנקומען צו לערנען סוף וואך, און למעשה גייט אריבער א וואך נאך א וואך און גארנישט; ווארף אוועק דיין שכל און נעם א חומש, און אויך א משניות און א גמרא, לערן די הייליגע תורה, וועסטו שפירן א זיסקייט אין לעבן.


מארגן נאכט וועט מען זיך צאמקומען אין אלע שולן היכל הקודש דאנקען דעם אייבערשטן פאר רבי נתן און זיך מחזק זיין מיט הפצה. רבי נתן האט געזאגט: "איך האב זיך אסאך מתבונן געווען ווי אזוי מען קען מאכן עס זאל ווייטער גיין דעם רבינ'ס זאך פאר די קומענדיגע דורות, ביז איך האב געזען אז נאר דורך דרוקן די ספרים און זיי פארשפרייטן; אזוי וועט דער הייליגער רבי'ס ליכטיגקייט אריינגיין אין די וועלט".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#56 - טאנץ פאר שמחה פאר די איידעלע ערליכע שטוב וואס דו האסט
צניעות, שמחה, שלום בית, שלום

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת נח, א' דראש חודש חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי


טאנץ פאר שמחה פאר די שיינע ערליכע שטוב וואס דו האסט. ווי גליקליך איז פאר'ן ערליכן איד, ווי זיס איז פאר די פרוי וואס גייט אנגעטון איידל, ווי קען מען זיך נארן און אויפטוישן שיין אויף נישט שיין, ווי קען מען אויפטוישן אן איידעלע אידישע מאמע פאר א נישט איידעלע; גלייב מיר, עס איז ניטאמאל א נסיון, די נישט איידעלע וכו'.


גיי א טענצל, דאנק דעם אייבערשטן פאר אזא מתנה, אזא ווייב, א צנוע און אן ערליכע - וואס דו האסט. שעץ איר, רום איר, הייב איר, פיר זיך צו איר ווי מען פירט זיך צו א קעניגן.


די צוויי זאכן, שמחה און שלום - ברענגען די שכינה אין שטוב. שמחה און שלום, די צוויי זאכן ברענגט דעם אייבערשטן אין שטוב, מען שפירט אלוקות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#55 - אנשטאט זאגן 'ניין' אדער 'יא', דארף מען אויסשמועסן און פארשטיין
מחלוקת, שטעטל, שלום, רעדן, אחדות

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת וירא, י"ג מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, חבר הנהלה


עס איז וויכטיג פאר דיר און פאר די אנדערע חברי הנהלה צו זיין אפן מיט אנשי שלומינו; אנשטאט זאגן 'ניין' אדער 'יא' - זאלט איר רעדן און שמועסן, מען זאל פארשטיין וואס דא גייט פאר. צום ביישפיל, אז אינגעלייט ווילן אינוועסטירן, קויפן אלטע בנינים אין די ווילידזש, און מיר ווילן נישט עס זאלן קומען געוויסע געשעפטן אין אונזער געגנט, און נישט אויפהייבן די פרייזן, איז אנשטאט זאגן "ניין", "מען קען נישט קויפן" - דארף מען דאס אויסשמועסן, און אלע זאלן וויסן וואס יא צו טון און וואס נישט צו טון.


וויסן זאלסטו, די אלע משפחות וואס זענען געקומען וואוינען אין שטעטל, קיינער איז נישט געקומען דא וואוינען זיך צו קריגן מיט מיר. מיר אלע ווילן איין זאך, מיר ווילן לעבן מיט ליבשאפט איינער מיט'ן צווייטן, און מחנך זיין אונזערע קינדער מיט אמונה און קדושה. מען דארף זיך אויסשמועסן.


איך האב שוין זייער אסאך מאל ענק געבעטן ענק זאלן זיך צאמנעמען און אויסשמועסן וואס מען טוט און פארוואס מען טוט, אזוי וועט איר אראפנעמען אלע טענות וואס מען האט אויף מיר.


געב איבער א גרויסן יישר כח פאר אלע חברי הנהלה, פאר'ן טון טאג און נאכט פאר אונזער קהילה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#54 - אז די וואסער האט זיך אויסגעקלארט איז א סימן אז מען לעבט בשלום
שלום, אומאן, סכנה, השגחה פרטית

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת ראה, כ"ה מנחם-אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי


איך פריי זיך צו הערן אז די וואסער אין בית הדפוס איז שוין ריין און זויבער, ווייל די גאנצע צייט וואס די וואסער איז געווען שמוציג - האט דאס געוויזן אויף נישט א גוטע זאך.


יעדע זאך קומט אונז עפעס ווייזן, יעדע זאך לערנט אונז עפעס. דער הייליגער רבי זאגט (ספר המדות אות שלום, סימן יא): "עֲכִירַת הַמַּיִם", שמוציגע וואסער, "הוּא סִימָן שֶׁאֵין שָׁלוֹם", איז א באווייז אז עס איז נישטא קיין שלום; דעריבער יעצט אז די וואסער האט זיך אויסגעקלארט - איז גוט, עס איז א סימן אז מען קומט זיך אויס, מען לעבט בשלום.


איך האף צום אייבערשטן מיר וועלן זוכה זיין אנצוקומען בשלום קיין אומאן, זיין ראש השנה ביים רבי'ן. גרייט אן אלעס, זע אלעס זאל זיין על צד היותר טוב, בעיקר זאל אלעס זיין גוט אן קיין סכנה. זע צו באשטעלן ראבערס פאר די מקוה מען זאל זיך נישט אויסגליטשן, אויך זאלסטו בעטן ... ער זאל שוין אנפילן די בור מי גשמים כדי די מקוה זאל זיין כשר. אויך דארף מען אנגרייטן ביי די טרעפ לעקטערס וואס צינדן זיך אן ווען מען פארלעשט די דזשענערעיטאר, עס זאל נישט זיין קיין סכנה.


א כתיבה וחתימה טובה.

#53 - רעדן און שמועסן פון זאכן וואס אלע זענען איינשטומיג
הפצה, זיכוי הרבים, שלום, היכל הקודש, אחדות

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת עקב, י"ח מנחם-אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


מרת ... תחי' ברסלב, ליבערטי


איר פארשטייט זיכער וואס איז דער ציל פון די קאנטרי אילן החיים, עס זאל זיין א פלאץ וואו אנשי שלומינו קענען זיך מחזק זיין איינער מיט'ן צווייטן מיט די שכל און עצות פון מוהרא"ש.


היות עס זענען דא אסאך פרישע מקורבים וואס ביי זיי איז ביז דערווייל פרעמד די זאכן וואס מוהרא"ש האט אין אונז אריינגעבאקן, ווי צום ביישפיל חתונה האבן יונג, חתונה האבן ביליג, אויך די וועג ווי אזוי מיר זענען מחנך אונזערע קינדער אין חדר, און בפרט אין בית פיגא; מיר לערנען נישט אלע נארישקייטן וכו', קען אויסקומען ווען מען זיצט פרויען אינאיינעם מען זאל בארעדן מוהרא"ש און אונזערע מוסדות.


בעט איך אייך זייער איר זאלט זיך נישט טענה'ען, איר זאלט דער עיקר רעדן און שמועסן פון זאכן וואס אלע זענען איינשטומיג, צום ביישפיל - רעדן צום אייבערשטן, דאס שיינקייט פון יעדע איד, זיך נישט קלאפן; אזוי וועלן אלע פרישע מקורבים מקורב ווערן.


איך בעט אייך און אויך די אנדערע משפחות, רעדט נישט פון זאכן וואס איז דא ביי דעם חלוקי דעות. איך ווייס אז עס שטערט, עס שפירט זיך אזוי אינטערעסאנט אז אין די קאנטרי וואס דער ראש ישיבה האט געקויפט מיט מסירות נפש זאל מען חוזק מאכן פון זאכן וואס איז ביי אונז קודש קדשים, דארפן מיר געדענקען אז מיר האבן אויך אזוי געטראכט, מען דארף האבן סבלנות און בעיקר גרויס חכמה, נישט זיך טענה'ען, נאר אוועקדרייען דעם שמועס אויף פאזעטיווע זאכן.


יישר כח

#52 - דארפסט נאכנישט דערציילן אז דו פארסט קיין אומאן אויף ראש השנה
מחלוקת, שלום, אומאן, ראש השנה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ואתחנן, י"ב אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, ירושלים


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


זאג נאך גארנישט פאר קיינעם, אז דו האסט געקויפט א טיקעט; וואס דארפסטו מאכן מחלוקת? ווען עס וועט קומען נענטער צו ראש השנה וועסטו דעמאלט זען וואס צו טון.


שטארק זיך, ווער נישט פארלוירן; דער אייבערשטער וועט דיר העלפן, וועסט געהאלפן ווערן בקרוב.

#51 - נעם נישט קיין צד אין מחלוקת, נישט לכאן און נישט לכאן
מחלוקת, שווער און שוויגער, שלום, משפחה, נחת

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ואתחנן, י"ב אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


גיי אריבער מיט דיין ווייב צו אירע עלטערן, רעדט מיט זיי, דערציילט זיי שיינע זאכן פון אייערע קינדער; דאס איז וואס עלטערן דארפן און ווילן, איין זאך - נחת פון די קינדער און אייניקלעך.


דו קענסט זיך נישט און דו זאלסט זיך נישט אריינמישן ביי דיין שוואגער און שוועגערין; מען קען נישט פארטרייבן טונקלקייט, מען קען אבער יא ליכטיג מאכן; אז זיי ווילן נישט רעדן מיט דיין שווער און שוויגער, זיי האבן אפגעהאקט וכו' - זאלסטו פון היינט אן מער רעדן צו זיי.


שטיי ווייט פון מחלוקת, נעם נישט קיין שום צד, נישט לכאן און נישט לכאן, מחלוקת איז א סכנה; אך און וויי ווער עס נעמט א טייל אין מחלוקת.

#50 - נעם נישט קיין אמט פון ארויסשיקן מענטשן
שידוכים, מוסדות, מחלוקת, שלום, פרנסה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת דברים, ה' מנחם-אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


דיין זכות איז זייער גרויס מיט'ן העלפן די מוסד וואס איז על שם רבינו, וואו מען לערנט מיט די קינדער די ריינע אמונה על טהרת הקודש.


איך בעט דיר זייער, נעם נישט קיין אמט פון ארויסשיקן מענטשן, פארטרייבן מענטשן - בפרט מיינע טייערע מלמדים.


אז מען זאגט דיר: "לאז נישט אריין קיין מלמדים אין קאך" זאלסטו שיינערהייט זאגן אז דאס איז נישט פאר דיר, דו ווילסט ענדערש העלפן קאכן און רייניגן; לאז א צווייטן טון די ארבעט.


אויך ווען דו וועסט גיין ארבעטן וואו אימער און מען וועט דיר מכבד זיין מיט די ארבעט פון פארטרייבן מענטשן אדער אפזאגן ארבעטערס - זאלסטו דאס בשום אין אופן טון.


נאך אביסל ווערסטו א חתן און מן הסתם וועסטו שיקן דיינע קינדער ביי אונזער מוסד, נו, ווי אזוי וועסטו קענען קומען צו דיין זון'ס מלמד און רעדן מיט אים, ווען דו האסט אים נעכטן ארויסגעווארפן פון קאך...


ברענג אריין ליבשאפט אין תלמוד תורה, מען זאל זיך ליב האבן, מען זאל ארבעטן אינאיינעם, מען זאל געדענקען 'פארוואס און פארוועם ארבעט איך דא? איך בין דא משמש דעם רבי'ן, איך בין דא אין בית המקדש'; איין כהן איז אויפ'ן מזבח, איין כהן איז אין קאך, איין כהן מאכט תרומת הדשן, ער טראגט ארויס די מיסט, און אלע קומען זיך צאם אין לשכת הגזית ליינען קריאת שמע, אויסשרייען אז עס איז דא איין באשעפער (תמיד ד, ג).


 

#49 - מיט חכמה קען מען מאכן א גוטע לופט, עס זאל זיין אמת'ע שלום
מוסדות, מחלוקת, שלום

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת דברים, ה' מנחם-אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי


שלום עליכם פאר'ן זיך ארויסציען אין אונזער הערליכע שטעטל "קרית ברסלב". איך פריי זיך זייער אז דו ביסט געקומען וואוינען דא, אויך פרייען זיך אלע אז דו ביסט געקומען וואוינען דא, זיין מלמד פאר אונזערע קינדער.


בנוגע וואס דו פרעגסט מיר וואס גייט פאר דא אין חדר, דו ווילסט אביסל זאלץ פאר די קינדער - שרייט מען דיר אן: "גיי ארויס פון קאך", נאכדעם קומסטו מיט די קינדער צום באס - שרייט מען אויף דיר, אז דו קומסט נישט - לאזט מען דיר איבער וכו' וכו'.


וויל איך דיר בעטן דו זאלסט מיט חכמה אריבערגיין די אלע זאכן. דו ביסט גענוג קלוג צו קענען כאפן די מוחות און הערצער פון אלע קינדער ביי דיר אין כתה, אלע עלטערן זענען זייער צופרידן פון דיין ארבעט, דארפסטו אויך קענען מאכן א גוטע לופט אין חדר צווישן אלעמען.


אז דו וועסט דאס טון וועסטו מיר מאכן א גרויסע נחת, איך וויל נישט קיין מחלוקות, און אויך וויל איך נישט עס זאל ווערן שלום; אוודאי וויל איך שלום, איך וויל אבער נישט די סארט שלום ווען יעדער ווערט איינגעגעסן אין זיך און פון אינדרויסן זאגט מען אז אלע זענען בשלום.


איך האלט אז דו קענסט דאס באווייזן.


 

#48 - נישט נוצן מיינע שיעורים וויי צו טון אנדערע מענטשן
מחלוקת, דרשות, שלום, חיזוק יומי

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת מטות מסעי, כ"ו תמוז, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


וואויל איז דיר און וואויל איז דיין חלק אז דו פארשפרייטסט די עצות און חיזוק פון רבי'ן פאר די גאנצע וועלט, סיי מיט די הערליכע גליונות און סיי מיט די האט-ליין, שיעורים, חיזוק יומי וכו' וכו'.


געב אכטונג ווען דו ביסט מפרסם די שיעורים - עס זאל נישט ארויסקומען פון דעם קיין מחלוקת, נישט אלעס וואס מען רעדט צווישן די פיר ווענט פון ישיבה דארף מען מפרסם זיין. האלט קאפ וואס די נקודה פונעם גליון און חיזוק יומי איז, די נקודה איז נאר צו מחזק זיין אידישע קינדער; ווי לאנג דו ביסט מפרסם חיזוק און אמונה - איז גוט, אז מען איז מפרסם אנדערע זאכן אדער ביטול צו אנדערע פלעצער - איז דאס נישט "חיזוק יומי", נאר "פליקן יומי", "שטעכן יומי"; איך בעט דיר זייער, געב אכטונג מען זאל נישט נוצן מיינע שיעורים וויי צו טון אנדערע מענטשן.


מוהרא"ש האט מיר געשריבן מיט יארן צוריק איך זאל זיך זייער אכטונג געבן מען זאל נישט פארשפרייטן שיעורים וואס מען רעדט וועגן אנדערע חסידות'ן, פון אנדערע רבי'ס, ווייל דאס מאכט נאר מחלוקת, עס איז נישט מקרב קיינעם, נאר מרחק.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן שוין זוכה זיין צו אליהו הנביא, וואס די הייליגע חכמים זאגן (עדיות ח, ז): "אֵין אֵלִיָּהוּ בָא לֹא לְרַחֵק וכו', אֶלָּא לַעֲשׂוֹת שָׁלוֹם בָּעוֹלָם".


 

#47 - ווען דו זעסט א מחלוקת-פייער צינדט זיך אן, דערשטיק עס
מוסדות, הכרת הטוב, מחלוקת, שטעטל, שלום, סכנה, גמרא, גבאי, גן עדן

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת פנחס, כ' תמוז, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי


א גרויסן יישר כח פאר'ן מיר העלפן מיט יעדן פרט; עס איז אזוי געשמאק צו זיין דא אין שטעטל צווישן אנשי שלומינו.


אינדערפרי אום 8:00 לערן איך פאר דעם בלאט גמרא הונטערן בית המדרש, צווישן די ביימער. עס קומען אנשי שלומינו מיט האלטן דעם שיעור גמרא, עס איז א מחי', עס האט אלע טעמים. איך זאג פאר די אינגעלייט אז דאס איז טעם גן עדן, פרעגט מיך איינער: "דער ראש ישיבה איז שוין געווען אין גן עדן, צו זאגן אז דאס איז טעם גן עדן?" זאג איך אים: "איך מיין צו זאגן אז איך האף צו שפירן דעם טעם אין גן עדן; די טעם פון לערנען גמרא מיט אנשי שלומינו הונטער ביימער"; נישטא עפעס בעסערס.


איך וויל דיר בעטן אויב דו קענסט פאררעכטן די לעקטער ביי די פארקינג לאט; עס איז וויכטיג, ווייל מען זעט נישט קיין מענטשן און קארס פארן. בפרט מאנטאג נאכט ביי די פרויען צאמקום, איז א סכנה.


אויך אויב דו קענסט ארויפלייגן א ספרינג אויף די טירן אין ישיבה, ווייל עס ארבעט די עירקאנדישן, עס קאסט אזויפיל די לעקטער; עס איז ממש א שאד אידיש געלט.


נאך א וויכטיגע זאך; ברענג אריין צווישן אנשי שלומינו ליבשאפט. ווען דו זעסט א פייער צינדט זיך אן - גיס וואסער אדער ווארף זאמד, דערשטיק די פייער עס זאל זיך נישט פארשפרייטן.


ווען אלע וואלטן אזוי געטון - וואלט גוט געווען; בפרט די וואס העלפן, די גבאים - די דארפן האלטן קאפ אויף דעם; דעמאלט וועלן מיר זייער מצליח זיין.

#46 - וואו עס איז דא שלום, איז די שכינה דארט
שלום בית, דרשות, שלום, בריוו

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת בלק, י"ב תמוז, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז די שכינה רוט צווישן ענק, עס איז דא שלום; דארט וואו עס איז דא שלום - איז די שכינה דארט. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת י.) דעם אייבערשטנ'ס נאמען איז 'שלום'.


נאכן הערן טאג און נאכט יעדנ'ס קרעכצן איז גוט צו ליינען א פאזעטיווע בריוו און זען אז עס גייט צוביסלעך אריין די דיבורים אין די הערצער; מען לעבט מיט'ן אייבערשטן, מען לעבט בשלום ובשלוה.


 

#45 - איך קען נישט אויסהאלטן פיינטשאפט, איך ווער פון דעם קראנק
בחור, מחלוקת, שלום, ישיבה, ראש ישיבה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת בלק, י"ב תמוז, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


א גרויסן יישר כח פאר אלעס וואס דו טוסט פאר'ן מוסד, דו העלפסט מיר זייער געטריי, איך בין דיר זייער דאנקבאר פאר אלעס וואס דו טוסט.


הבחור ... נרו יאיר זאגט מיר אז דו האסט אים היינט געשלאגן, אים אראפגעווארפן. איך האב אים געזאגט אז איך גלייב דאס נישט, זאגט ער מיר אז דאס איז נישט די ערשטע מאל, האסט אים שוין געשלאגן אפאר מאל.


איך ווייס נישט וואס די מעשה איז געווען, איך וועל נאך רעדן מיט דיר, הערן דיין זייט פון די מעשה. אבער איך בעט דיר זייער, און אויך זאלן אלע וואס הערן און ליינען וואס איך זאג, הערן: "איך קען נישט אויסהאלטן געשלעג, איך קען נישט אויסהאלטן פיינטשאפט, איך ווער פון דעם קראנק".


פאריגע וואך האב איך געהאט אזא מעשה, צוויי אינגעלייט האבן זיך צעשלאגן; איך בין פון דעם ממש קראנק געווארן. ענדערש זאל מען מיר נישט העלפן, ווי איידער דארפן שלאגן א איד.


די הייליגע חכמים זאגן (סנהדרין נח:): "הסוטר לועו של ישראל כאילו סוטר לועו של שכינה", ווער עס שלאגט א איד איז אזוי ווי ער שלאגט כביכול דעם אייבערשטן; איך ווייס זייער גוט ווי שווער עס איז מיט בחורים, איך האב דעם פארגאנגענעם פרייטאג געגעבן א פאטש פאר א בחור, ער האט אנגעצינדן א פייער ממש נעבן די ישיבה; מיר האט עס זייער וויי געטון אז איך דארף פאטשן א איד, אבער וואס זאל איך טון אז נאר די שפראך רעדט צו אים...


אבער דיר בעט איך זאלסט זיך נישט קריגן מיט קיינעם, אויב מען פאלגט דיך נישט - קום צו מיר, איך וועל דיר מחזק זיין.


איך זיץ מיט בחורים קרוב צו צוואנציג יאר, מען דארף האבן אייזערנע נערווען צו קענען זיין מיט זיי, איך האב צו דיר אויך געהאט אסאך סבלנות אלס בחור.


בפרט דער בחור וואס זאגט מיר אז דו שלאגסט אים, ער קומט פון א צעבראכענע שטוב, עס איז א וואונדער אז ער איז נאך ביים זינען; אים דארף מען מחזק זיין און פרייליך מאכן.


 

#44 - דער בעל תפילה איז אזוי ווי א דרייווער
חינוך הילדים, שבת קודש, שלום, דאווענען, חבורות, שלש סעודות, בעל תפלה, אחדות, קידוש לבנה

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת בלק, ט"ז תמוז, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד חבורת היכל הקודש בית שמש, ה' עליהם יחיו


איך באקום גוטע גריסן פון ענקער חבורה, פון די אחדות צווישן ענק, פון די שמחה וואס הערשט ווען איר קומט זיך צוזאמען.


איך וויל בעטן די גבאים זאלן אכטונג געבן עס זאל זיין בעלי תפילות וואס דאווענען געשמאק; מען קען נישט צושיקן אבי ווער זאל אפכיפערן דאס דאווענען. דער בעל תפילה דארף דאווענען געשמאק, איינגענעם, מיט א זיסקייט; דער בעל תפילה איז אזוי ווי א דרייווער, אז דער דרייווער פארט ווילד - ווערן אלע אויפגעשאקלט, מען ווערט נאושעס; אזוי אויך א בעל תפילה קען נישט אפכאפן דאס דאווענען, מען דארף דאווענען געשמאק, נישט אויסציען און נישט כיפערן.


עס איז בעסער איר זאלט צושיקן אינגעלייט פאר בעלי תפילות, נישט קיין בחורים; אויב איז נישטא קיין פאסיגע בעלי תפילות קען מען צושיקן א בחור.


מיר זענען זייער מקפיד אויף זמן רבינו תם, חס וחלילה צו טון מוצאי שבת א מלאכה פאר'ן זמן רבינו תם; אבער דאווענען מעריב קען מען שוין אביסל פאר'ן זמן. אזוי פלעגט זיין ביי מוהרא"ש, ער האט שוין געדאווענט אביסל פריער, און הבדלה איז געווען גלייך ביים זמן רבינו תם.


מען דארף נישט ווארטן אויף ז' ימים צו מקדש זיין די לבנה; מוהרא"ש פלעגט נישט ווארטן אויף זיבן טעג, און אזוי פירן זיך אנשי שלומינו.


בנוגע ווער עס זאל פארלערנען ביי שלש סעודות; מען קען מאכן יעדע וואך זאל א צווייטער פארלערנען. אזוי האבן מיר אנגעהויבן דעם בית המדרש היכל הקודש אין וויליאמסבורג, יעדע וואך האט א צווייטער פארגעלערנט. מען איז געזיצן אין א רינג ארום דעם טיש, יעדער האט געהאט זיין מקום קבוע, און יעדע וואך האט א צווייטער פארגעלערנט, עס האט געהאט אלע טעמים. מען האט געלערנט שיחות הר"ן; דער ערשטער האט אנגעהויבן שיחה א', דער צווייטער שיחה ב', אזוי האבן מיר געלערנט ביז מיר האבן מסיים געווען שיחות הר"ן. דערנאך זענען מיר געגאנגען צו חיי מוהר"ן, ביז שפעטער האט מוהרא"ש ממנה געווען איינעם צו רעדן, און נאכדעם האט מיר מוהרא"ש געזאגט איך זאל רעדן.


אויך איז כדאי איינער זאל זיך אפגעבן מיט די קינדער, זיי זאלן דאווענען און זינגען זמירות.


איין זאך קען איך אייך זאגן: "אויב איר וועט זיך ליב האבן - וועט איר זייער מצליח זיין".


א גוט שבת.

#43 - ווער קען אויפקומען מיט א וועג, מען זאל זיך קענען אויסקומען
מוסדות, מחלוקת, שלום

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת שלח, כ"ג סיון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


א גרויסן יישר כח פאר'ן מיר איינמעלדן וואס טוט זיך אין די מוסד; איר דארפט נישט מורא האבן מיר צו שרייבן אזעלכע זאכן, איך וויל וויסן פינקטליך וואס טוט זיך.


יעצט אויף למעשה.


מיר האבן אויפגענומען דעם אינגערמאן ... נרו יאיר ער זאל מענידזשן די מוסד; ער איז מיר זייער געטריי, ער טוט די ארבעט אזוי ווי עס דארף צו זיין.


פון די אנדערע זייט דארף איך אייך נישט זאגן וואס דער אינגעמאן ... טוט פאר אונזער מוסד; ער האט א חלק אין אלעס וואס מיר האבן, ער האט געבויט די ישיבה, ער האט געבויט די קעמפס אלע יארן, און יעצט די שטעטל האט ער געבויט, און בויעט עס ווייטער.


... ווייסט ווי געטריי ... איז, און ... ווייסט אז ... איז געטריי.


איך שטיי אין די זייט, איך ווארט צו זען ווער וועט זיין דער העלד און אויפקומען מיט א וועג אז ביידע זאלן קענען ארבעטן אינאיינעם.


זייט נישט דערשראקן, די מוסד צעפאלט נישט; איך לאך זיך גוט אויס, איך געב זיך איבער צום אייבערשטן.


איר קענט זיך נישט פארשטעלן וואס איך גיי אריבער טאג טעגליך; איך האב שוין מיטגעהאלטן אן א שיעור פייערן וואס האט אויסגעבראכן צווישן מענטשן וואס האבן געהאט אייגענע אינטערעסן; דער וואס האט נישט קיין אייגענע נגיעות - דער בלייבט געטריי.


נעכטן האט אויך אויסגעבראכן א קריג צווישן די וואס דרוקן די וועכנטליכע ספרים; איך בעט דעם אייבערשטן ער זאל רחמנות האבן אויף אונז, און שוין שיקן דעם גואל צדק.


אין שטעטל איז נישט מעגליך צו וואוינען נאר אז מען ארבעט אויס די מידות; ווען מען וואוינט צווישן פרעמדע מענטשן קען מען טראכטן 'דער איז שולדיג', 'יענער איז שולדיג', 'מיין לענדלארד איז א חי'', דער שרייט 'דער טענענט איז א רשע', איינער זאגט 'מיין שכן איז פאני', אבער אין שטעטל - דער לענדלארד מיט'ן טענענט מיט'ן שכן - אלע זענען פון די זעלבע מנין, אלע קומען זיך צוזאם אינאיינעם בייטאג און ביינאכט - איז נאר מעגליך צו וואוינען אויב מען ארבעט אויס די מידות.


ווערט נישט דערשראקן; איר קענט ווייזן דעם בריוו פאר אלע וואס ארבעטן אין מוסד.


עס וואלט נישט געווען געפערליך ווען ... וואלט געפרעגט ... וואס צו טון, און עס וואלט געווען שענער ווען ... וואלט צו אים שיין גערעדט.


נאכאמאל, ווערט נישט דערשראקן.