בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת מטות-מסעי, כ"ז תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
דעם שבת איז געווען ביי אונז א איד פון ארץ ישראל, א ברסלב'ער חסיד, ער דרייט זיך אין א צווייטע כיתה אין ברסלב, אבער ער האט א שטארקע געפיל צו חבורת היכל הקודש, ער האט מיר געפרעגט וואס איז פשט אז מען זעט אין די בריוו פון מוהרא"ש אזעלכע שארפע אויסדרוקן אויף די מתנגדים וואס האבן אים מבזה געווען אלע יארן, שארפע לשונות, ווי למשל ס"מ וכדומה, און ביי אנדערע ברסלב'ע חסידים, אין אנדערע כיתות - הערט מען נישט די שארפע לשונות, זיי האבן אלעס אנגענומען מיט ליבשאפט.
איך האב געשמועסט מיט אים, איך קלער אז דו דארפסט דאס אויך וויסן. מוהרא"ש האט אונז כמה פעמים געזאגט אז אים גייט נישט אן וואס מען רעדט אויף אים, אים גייט נישט אן די בזינות, ער פאר זיך וואלט מקרב געווען און מכבד געווען זיינע פיינט, ער וואלט זיי געגעבן מתנות, ער וואלט זיי געגעבן געלט און געשטיצט, נאר וואס דען, מוהרא"ש האט געזען און געוואוסט אז ער האט די כוחות צוריק צו ברענגען צום אייבערשטן מיליאנען אידישע פארבלאנזשעטע נשמות, די ספרים האט א כח אז ווער עס קוקט אריין אין דעם, אן הערן ליצנות אדער לשון הרע - ווערט צוגעכאפט צו דעם, און ווערט אן ערליכע איד און א גרויסער צדיק, און עס זענען געקומען בעלי מחלוקת, אזוי גערופענע ברסלב'ע, און ארויס קעגן די ספרים, האט מוהרא"ש געשריבן קעגן זיי, מגלה געווען ווער זיי זענען, זייער יחוס השם ישמרינו, און זייער עבר השם יצילנו, אז מענטשן זאלן זיי נישט אויסהערן נאר זיך ציען ווייטער צום אמת.
מוהרא"ש האט גאר אסאך געליטן צרות און יסורים אין זיין לעבן, קענסט זיך נישט פארשטעלן וואס מוהרא"ש איז אריבער, קוק די לשון וואס ער האט זיך פארגעשריבן, די נוסח וואס מיר זאלן שרייבן אויף זיין מציבה: "פה נטמן החסיד האמיתי עובד ה' בתמימות ובפשיטות, מסר נפשו אליו יתברך בכל יום ויום, מיום עמדו על דעתו, וסבל יסורים קשים ומרים כל ימי חייו, רבים השיב מעוון וקירבם אליו יתברך וכו'", אין אידיש: "דָא לִיגְט אַן אֱמֶת'עֶר עֶרְלִיכֶער אִיד וָואס הָאט גֶעדִינְט דֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן בִּתְּמִימוּת וּפְשִׁיטוּת, עֶר הָאט זִיךְ מוֹסֵר נֶפֶשׁ גֶעוֶוען פַארְן אֵייבֶּערְשְׁטְן יֶעדְן טָאג פוּן וֶוען עֶר אִיז גְרוֹיס גֶעוָוארְן, עֶר הָאט גֶעלִיטְן שְׁוֶוערֶע אוּן בִּיטֶערֶע יִסוּרִים זַיין גַאנְץ לֶעבְּן, אַסַאךְ מֶענְטְשְׁן הָאט עֶר מַחְזִיר בִּתְשׁוּבָה גֶעוֶוען אוּן זֵיי דֶערְנֶענְטֶערְט צוּם אֵייבֶּערְשְׁטְן, עֶר הָאט אוֹיפְגֶעשְׁטֶעלְט פִילֶע תַּלְמִידִים עֶרְלִיכֶע אִידְן אוּן יִרְאֵי ה'".
מוהרא"ש האט דאס אלעס מקבל געווען מיט ליבשאפט, מוהרא"ש האט נישט געהאט קיין ברעקל טענות אדער קשיות חלילה וחלילה, נאר דער וואס שטערט אנדערע מענטשן פון מקורב ווערן, די בעלי מחלוקת - דאס איז וואס מוהרא"ש האט נישט געוואלט אפשווייגן.
ווען מוהרא"ש איז געזיצן שבעה נאך זיין ברודער דער טאקיי רב, בין איך געגאנגען מנחם אבל זיין מוהרא"ש. דעמאלט האט מוהרא"ש גערעדט פון די זאך, מוהרא"ש ווייזט מיר אויפן קליינעם פינגער און זאגט מיר: "אלעס וואס מען רעדט אויף מיר, אלע בזיונות וואס איז דא אויף מיר - שטערט מיר נישט, עס רירט נישט מיין קליין פינגערל; וואלט עס געווען נוגע מיר אליין - וואלט איך זיך בכלל נישט וויסנדיג געמאכט, אבער איך שפיר ווי איך זיץ ביים ים און מענטשן שווימען און איך זע ווי קעפ דערטרינקען זיך און איך האב שטריק וואס איך קען זיי ראטעווען, ארויסשלעפן פון ים, און ווען איך ווארף זיי א שטריק קומט איינער און שניידט אפ די שטריק, וואס וואלטן אלע געטון? וואלטן אלע אים פארשריגן! אזוי שפיר איך זיך מיט מיינע קונטרסים און ספרים, ווי איך קען ראטעווען אידישע קינדער מיט די עצות פון רבי'ן", מוהרא"ש זאגט אן אויסדרוק: "די לעצטע שטרוי אין וואס מען קען זיך אנכאפן נישט צו דערטראנקען ווערן, קומט איינער א זקן און לאכט אפ, דערפאר דארף איך זיי פארשרייען".
איך האב געזאגט דעם איד: "וואלט מוהרא"ש נישט גערעדט די סארט שפראך אויף די וואס לאכן - וואלט איך מן הסתם מער נישט דא געווען", ווען בתחילת התקרבותי האט מען מיר געזאגט פון די זקנים אז מען האט נישט געהאלטן וכו' וכו', וואלט איך נישט געהערט די הקדמות פון מוהרא"ש אז די וואס רעדן זענען בעלי עבירות, פגום'דיגע מענטשן - ווער ווייסט אויב איך וואלט זיך געקענט דערהאטלן.
איך האב מיטגעהאלטן אמאל, איינער פון ארץ ישראל וואס האט געלערנט די חכמה ווי מען קען זען און פארשטיין א מענטש און איז געקומען קיין אמעריקע מאכן געלט וכו' וכו', מענטשן זענען ממש געפאלן חלשות פאר אים. מוהרא"ש האט אים שיין אויפגענומען, פארוואס נישט, ביז מוהרא"ש האט געהערט ווי דער דאזיגער רעדט אפ מענטשן פון קומען קיין אומאן, ער זאגט פריוואט פאר מענטשן לויט דיין שורש נשמה פאר יא, לויט דיין שורש נשמה פאר נישט; האט מוהרא"ש מיר געזאגט: "אויב וועט ער קומען נאכאמאל צו מיר וועל איך אים אפ'מל'ען" (יענער איז געווען א מוהל), און וכך הוה, יענער איז נאכאמאל געקומען צו מוהרא"ש און עס איז געגאנגען פייער וכו', און שפעטער האב אים אלע אפגעלאזט, עס איז דא אין דעם אן אריכות הדברים צו דערציילן.
דאס דערצייל איך דיר דיר צו ווייזן אז מוהרא"ש איז נישט אנגעגאנגען נאר די איין זאך, מען זאל נישט שטערן דעם רבי'ן פון אריינקומען אין די וועלט, און צוליב דעם האט מוהרא"ש געשריבן אזוי שארף אויף די מתנגדים, ווייל זיי זענען שולדיג אינעם מצב הדור, ווי די דור זעט אויס.
בעט דעם אייבערשטן זאלסט בלייבן מיט די געפיל צום צדיק וואס האט דיך אזוי שיין אנגעטון מיט קליידער פון תורה, קליידער פון דביקות אינעם אייבערשטן, קליידער פון משיח, פון התבודדות ותפילה.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.