בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#42 - זיי מחנך דיינע קינדער זיי זאלן וויסן וואס תשעה באב איז
חינוך הילדים, ליצנות, תשעה באב

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת דברים, ד' מנחם-אב, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


די יאר וועל איך נישט זאגן איכה מיטן גאנצן עולם, די יאר וועלן אלע זאגן יעדער אין זיין שול. מען וועט זאגן אין בית המדרש אין האשקי, אויך אין ירושלים שול, אויך אין פעלת הצדיק און אין מקור השמחה.


גיי אין שול נעבן דיין שטוב, ברענג דיינע קינדער (נישט די קליינע; די קליינע קינדער וואס קענען נישט מיטזאגן - זאלסטו לייגן שלאפן). זיץ מיט זיי אויף דער ערד, זיי מחנך דיינע קינדער זיי זאלן וויסן וואס ט' באב איז, זיץ נישט מיט קיין לצים, מען טאר נישט ארום לאכן אין שול, זיץ מיט דיינע קינדער, זאלן זיי זען ווי א איד פירט זיך ט' באב.


אינדערפרי זאגן מיר אויך מגילת איכה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#41 - פרויען הצלה
קדושה, שטעטל, הצלה, ליצנות

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת חקת, ב' תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי', מנהלת בית פיגא, קרית ברסלב ליבערטי


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך האב הנאה אז איר האלט מיט די פראגראם וואס מיר מאכן יעצט, אויסלערנען פאר א גרופע ערליכע פרויען ביי אונז אין שטעטל זיך צו לערנען ווי צו קענען זיין א "הצלה וואלענטיר". מענטשן מאכן חוזק פון "פרויען הצלה", אבער אז מען טראכט אריין - איז דאס נישט קיין חוזק; ווייל ווען מען דארף לויפן ראטעווען א נפש בישראל - לויפן מענער, ווייל ווער עס קען שנעלער קומען און שנעלער העלפן - זכה לו, אבער ווי עס שטעלט זיך ארויס - איז ניין און ניינציג פראצענט פון הצלה רופן - נישט קיין פיקוח נפש, איז זיכער בעסער אויב מען דארף באהאנדלען א פרוי און עס איז דא אין שטעטל א גרופע פון צוואנציג דרייסיג פרויען וואס קענען באהאנדלען, דאס איז זיכער מער צניעות'דיג.


איך ווייס עס וועלן זיין לצים וואס וועלן דאס אוועק מאכן, אבער מוהרא"ש האט אונז געלערנט דעם כלל: "לאכן לאכט דער וואס לאכט ביים סוף"; מען האט געלאכט ווען איך האב געעפנט די חדר, מען האט געלאכט ווען איך האב געעפנט די בית פיגא, מען האט געלאכט ווען מיר האבן געעפנט די שטעטל, און מען האט גאר שטארק געלאכט ווען מיר האבן אנגעהויבן חתונה מאכן אין שול וכו' וכו'; אבער לאכן לאכט דער וואס לאכט ביים סוף, און אז דאס וועט ברענגען קדושה וטהרה - בין איך גרייט צו זיין דער חוזק.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#40 - די גרעסטע סכנה איז הערן ליצנות אויף ערליכע אידן
חינוך הילדים, ליצנות

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת שלח, כ' סיון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, קרית ברסלב


עס איז וויכטיג זאלסט אהיים גיין שבת נאכן דאווענען מאכן די סעודה און נישט בלייבן לערנען אין שול. עס איז נישט גוט און נישט געזונט אז דיינע קינדער זאלן בלייבן אין שול זיך ארום דרייען ליידיג און זיך צו הערן די שמועסן פון די צעבראכענע אינגעלייט וכו', ווי זיי מאכן חוזק פון מיר, פון די קהילה, פון די מוסד וכו' וכו'; בפרט דיינע קינדער זענען שארפע קעפעלעך, און ווען זיי הערן די ליצנות וועט זיי דאס אפקילן פון מקבל זיין יראת שמים און קדושה.


מחנך זיין די קינדער איז גרעסער און הייליגער ווי בלייבן אין שול משלים זיין דיינע שיעורים; לערנען קען מען אויך אין שטוב.


די גרעסטע סכנה איז הערן ליצנות אויף ערליכע אידן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.





 


 





 

#39 - וואס זוכסטו זיך צרות? אנטלויף פון דעם פלאץ
תפילות אויף אידיש, פרנסה, תמימות, ליצנות

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת בהעלותך, י' סיון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, מאנסי


נאכן ליינען דיין בריוו זע איך נישט קיין שאלה, דו אליין שרייבסט די סכנה פון די פלאץ וכו', ווי זיי לאקערן אויף דיין ווייב רחמנא לצלן, דער קאארדינעטאר איז א מניוול וכו'; איז וואס זוכסטו זיך צרות, אנטלויף פון די ארגאניזעישן.


גיי יעדן טאג צום ציון פון הייליגן ריבניצער זכר צדיק לברכה און זיי זיך מתבודד, בעט די ווערטער: "הייליגער באשעפער איך וויל תמימות אין דיר, איך וויל תמימות אין פאלגן צדיקים, גיין אין די וועג פון צדיקים. הייליגער באשעפער, איך, מיין ווייב מיט מיינע דורות זאלן אלע זיך פירן בדרך התורה מיט תמימות, זיין ערליכע אידן, און נעם אוועק פון מיר יעדע טראפ פון ליצנות, איך זאל נישט פארפאלן גיין בזה ובבא"; אזוי זאלסטו בעטן דעם אייבערשטן פאר תמימות, און בעט אז יעדע טראפ ליצנות זאל ארויסגיין פון דיר און פון דיינע דורות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#38 - פון די ווערטלעך ארום די זאך, זעט מען דעם אמת
חברים, התחזקות, שטעטל, עבודת השם, אומאן, מדות טובות, היכל הקודש, קשיות, דרך הלימוד, ליצנות, ניבול פה

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת בהעלותך, י' סיון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


שבת אין שטעטל איז געווען הערליך שיין, א שבת מיט אנשי שלומינו האט אלע טעמים. מיר האבן זיך זייער מחזק געווען מיט די אוצרות וואס מיר האבן פון רבי'ן.


שבת אינדערפרי האבן מיר געלערנט סידור עת רצון, די שטיקל פון פרשת התמיד. מוהרא"ש רעדט דארט, אנהויב ווען מען הויבט אן דינען דעם אייבערשטן - שפירט מען א געשמאק, א ברען, אבער נאך א שטיק צייט - הויבט זיך אן זייער שווערע עבודות, מען שפירט ווי מען וועט שוין קיינמאל נישט זוכה זיין צו קומען צו די קדושה. אזוי ווי ווען מען ווערט מקורב צום רבי'ן, אין אנהויב איז מוחין דגדלות, מען שפירט א ברען, א פייער, און ערגעץ ווי ווערט פארלאשן די פלאקער און ברען, מען דארף שווער ארבעטן, ווייל מען שפירט נישט און מען זעט נישט, מען זעט נאר פארקערט. מוהרא"ש איז דארט זייער מחזק מען זאל זיך אנהאלטן מיט אלע כוחות, מען זאל גלייבן אז דאס איז פארן תיקון פונעם מענטש, וואס מען דארף אלעס פאררעכטן.


שבת אינדערפרי ווען איך בין אין שטעטל גלייך איך צו לערנען אונטן אין וואלד צווישן די ביימער, מען הערט דארט די געזאנג פון די פייגלעך, עס איז זייער אנגענעם דארט צו לערנען, און דארט לערנען מיר די שיעורים פון פאַרן דאווענען.


אינדערפרי נאכן דאווענען האבן מיר געלערנט די מעשה פון דעם מלך ועניו (סיפורי מעשיות, מעשה ו). דער רבי זאגט דארט, ווען מען וויל וויסן א זאך דארף מען הערן די קאטאוועס (ווערטלעך) פון די זאך, מיר האבן גערעדט די כלל אין לעבן, ווי אזוי ווייסט מען מיט וועם זיך צו דרייען? ווער איז א גוטער חבר? ווער איז א פארלעסליכער צו מאכן מיט יענעם געשעפטן? גוטע שכנים - וכדומה? דורך הערן יענעמ'ס ווערטלעך קען מען וויסן יענעמ'ס פנימיות; אז איינער מאכט ווערטלעך פון טשעפען און פארשעמען, ער פליקט און שטעכט און זאגט ער מאכט נאר א ווערטל - זאלסטו וויסן אז יענער איז א שלעכטער, שטיי ווייט פון אים, און אז מען הערט איינעם מאכן שמוציגע ווערטלעך השם ישמרינו - ווייסט מען אז יענער איז איין שטיק שמוץ. אזוי ווי דער רבי זאגט (ספר המידות אות ניבול פה, סימן א): "מִי שֶׁמְּדַבֵּר נִבּוּל פֶּה, בְּיָדוּעַ שֶׁלִּבּוֹ חוֹשֵׁב מַחֲשָׁבוֹת אָוֶן", ווער עס רעדט ניבול פה איז א סימן אז זיין גאנצע קאפ איז אים פארדארבן רחמנא לצלן, און אז מען הערט ווערטלעך אויף זאכן וואס צדיקים זאגן - איז א סימן אז דער גלייבט נישט אין צדיקים, ער וויל באמת רעדן אויף די צדיקים נאר ער האט מורא - רעדט ער אויף זאכן וואס דער צדיק טוט; דארף מען זיך זייער אכטונג געבן.


מיר האבן גערעדט פון דעם אז מען דארף זיך זייער אכטונג געבן מיט וועם מען פארברענגט און מיט וועם מען דרייט זיך, ווייל דורך נישט גוטע חברים קען מען אלעס פארלירן, און אז מען פארברענגט אינאיינעם מיט לצים, מען גייט אין שוויץ מיט לצים - קען מען אלעס פארלירן. אפילו איינער דארף גיין אין שוויץ פאר זיין געזונט, פאר זיינע ביינער וכו' - זאל ער נישט גיין מיט אינגעלייט און בחורים וואס זייערע ווערטלעך זענען אויף ערליכע זאכן, ווייל עס נעמט נישט לאנג צו פארלירן די תמימות, עס נעמט נישט לאנג צו ווערן אפגעקילט.


ווייל וויסן זאלסטו, דער סמ"ך מ"ם טוט אלעס צו ברענגען קשיות און ספיקות אויפן אייבערשטן און אויף צדיקים וואס זענען מגלה ומפרסם די הייליגע אמונה, ער טוט אלעס אוועק צו נעמען דעם מענטש פון היכל הקודש, ער האט פיינט דעם רבי'ן און נאכמער היכל הקודש, ווייל אין היכל הקודש - דארט איז דער רבי.


אונזער שול אין בארא פארק האט זיך יעצט אריבערגעצויגן צו א פרישע פלאץ, מען האט זיך אויסגענומען קלאר אז זיי וועלן לאזן לייגן א טאוול "בית המדרש היכל הקודש". יעצט זענען געקומען שכנים און דאס אראפגעפליקט, זיי זאגן מען קען לייגן א טאוול "בית המדרש חסידי ברסלב", אבער די ווארט מוהרא"ש און די ווארט ראש ישיבה – "דאס וועלן מיר נישט צולאזן עס זאל שטיין"; זעסטו שוין קלאר די פיינטשאפט פון די טומאה צו היכל הקודש.


ביי שלש סעודות האבן מיר גערעדט פון די פרשה, דער פסוק זאגט (במדבר ה, יב): "אִישׁ אִישׁ כִּי תִשְׂטֶה אִשְׁתּוֹ", וואס איז די לשון 'תשטה'? זאגט רש"י עס איז ווערטער פון די הייליגע חכמים (סוטה ג.; תנחומא נשא, ה): "אין אדם עובר עבירה", א מענטש טוט נישט קיין עבירות, "אלא אם כן נכנס בו רוח שטות", נאר אז עס גייט אריין אין אים א משוגעת, זאגט די תורה, דער מאן זאל איר נעמען צום כהן און דער כהן נעמט ארויס די משוגעת; דער צדיק געבט אונז עצות ווי אזוי ארויסצוטרייבן די שגעונות וואס איז דא אין אונז. מיר האבן געלערנט נאכאמאל די שיחה פון רבי'ן (שיחות הר"ן, סימן יט) ווי דער רבי זאגט: "שֶׁאֲפִילּוּ אוֹתָן הָאֲנָשִׁים הָרְחוֹקִים מִן הַקְּדֻשָּׁה מְאֹד, שֶׁנִּלְכְּדוּ בִּמְצוּדָה רָעָה, עַד שֶׁרְגִילִין בַּעֲבֵרוֹת חַס וְשָׁלוֹם רַחֲמָנָא לִצְלָן", אפילו א מענטש וואס איז זייער ווייט פון די קדושה - ער טוט עבירות רחמנא לצלן און ער איז שוין אראפגעפאלן אין שאול תחתית, "אַף עַל פִּי כֵן, הַכֹּחַ שֶׁל הַתּוֹרָה גָּדוֹל כָּל כָּךְ, עַד שֶׁיְּכוֹלָה לְהוֹצִיא אוֹתָם מִן הָעֲבֵרוֹת שֶׁרְגִילִין בָּהֶם חַס וְשָׁלוֹם", אפילו אזא מענטש קען די תורה אויך העלפן, די תורה האט אזא כח אז עס קען אים ארויסנעמען פון די עבירות, "וְאִם יַעֲשׂוּ לָהֶם חֹק קָבוּעַ וְחִיּוּב חָזָק לִלְמֹד בְּכָל יוֹם וָיוֹם כָּךְ וְכָךְ, יִהְיֶה אֵיךְ שֶׁיִּהְיֶה; בְּוַדַּאי יִזְכּוּ לָצֵאת מִמְּצוּדָתָם הָרָעָה עַל יְדֵי הַתּוֹרָה", אויב וועט ער זיך מאכן א קביעות צו לערנען יעדן טאג 'כך וכך', וועט ער סוף כל סוף ארויסגיין פון זיין בלאטע, "כִּי כֹּחַ הַתּוֹרָה גָּדוֹל מְאֹד", ווייל די כח פון תורה איז אזוי גרויס אז עס נעמט ארויס דעם מענטש פון זיין שלעכטס.


אך בין צוריק געפארן קיין וויליאמסבורג צו די ישיבה, מיטן אייבערשטנ'ס הילף וועלן מיר ענדיגן דעם זמן קומענדיגע וואך מיטוואך, מיר פארן שוין ארויס קומענדיגע וואך דאנערשטאג פרשת שלח, מיר וועלן זיין זומער אין קרית ברסלב פאר די חדשים תמוז און אב, זיך גרייטן אויף די הייליגע טעג. קומענדיגע וואך בענטשט מען שוין ראש חודש תמוז, דאס דערמאנט אונז שוין פון די הייליגע טעג. תמו"ז איז די ראשי תיבות: ז'מני ת'שובה מ'משמשין ו'באין, עס קומט שוין ראש השנה, מען דארף זיך שוין גרייטן מיט אונזער נסיעה צום רבי'ן. מאך דיר דיינע פלענער ווען צו פארן און ווי אזוי צו פארן, עס איז דא כמה דרכים צו פארן, אדער דורך די טשארטער וואס אלי קנאלל מאכט, אדער דורך פוילן אדער טערקיי; ווארט נישט אויף די לעצטע מינוט.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#37 - זיי פון די תמימים וואס גלייבן אין צדיקים
שטעטל, אמונת חכמים, תמימות, שבועות, ליצנות

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת בחוקותי, כ"א אייר, ל"ו לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער ... נרו יאיר, מאנסי


זייער גוט אז דו קומסט נישט אויף יום טוב שבועות אין שטעטל, נאכדעם וואס פאריאר האסטו זיך גוט אפגעבריט; דו האסט געברענגט דיין משפחה אין שטעטל נאר צו ווערן נענטער, און ביי די סעודה, דארט וואו דו ביסט איינגעשטאנען - האט מען געמאכט ליצנות אויף מיר און אויף די קהילה, און דיין ווייב איז געווארן נאך מער אפגעקילט.


ביסט נישט דער איינציגסטער וואס בריט זיך אפ, איך האב שוין געהערט פון נאך אז זיי האבן זיך אפגעבריט. אויך האט מיר א אינגערמאן געזאגט עס האט אים געמאכט אז זיין ווייב זאל אפלאזן אידישקייט און ער האט זיך געדארפט גט'ן, ווייל זיין ווייב איז געווען אין אנהויב זייער א תמימות'דיגע, אבער נאכן גיין עסן ביי לצים און הערן ווי מענטשן וואס דרייען זיך דא מאכן חוזק אויפן ראש ישיבה - האט זי זיך צוגעכאפט צו די ליצנות, ביז ער האט זיך געדארפט גט'ן, ווייל זי האט אפגעלאזט אלעס השם ישמרינו.


ענדערש בלייב אין שטוב אויף יום טוב, אדער דינג א פריוואטע דירה - ווי איידער קומען אין שטעטל און עסן ביי לצים וואס די גאנצע סעודה איז איין שטיק ליצנות.


בעט דעם אייבערשטן יעדן טאג אז דו, דיין ווייב און דיינע דורות - זאלן זיין פון די תמימים וואס גלייבן אין צדיקים, וואס האבן נישט מיט קיין ליצנות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#36 - לערן מיט די בחורים, שמועס מיט זיי, שפאציר מיט זיי
מדות טובות, ישיבה, ליצנות, חיזוק פאר מחנכים

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת קדושים, א' דר"ח אייר, ט"ו לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, מנהל ישיבת היכל הקודש קרית ברסלב


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


רעד צו די בחורים זיי זאלן זיך אויפפירן דערוואקסן, נישט מאכן קיין ליצנות פון מענטשן. איך הער אז עס איז דא צוויי בחורים וואס פירן זיך ווי קינדער, זיי רופן מענטשן מאכן פּרענקס, זיי מיינען אז אזוי ווערט מען דערוואקסן; דארפסט רעדן צו זיי פון גוטע מידות. לערן זיי אויס וואס הלל האט געלערנט מיטן גר (שבת לא.): "דְּעַלָּךְ סָנֵי, לַחֲבֵרָךְ לָא תַעֲבֵיד", וואס דו ווילסט נישט מען זאל דיר טון - טו נישט מיט א צווייטן, לערן מיט זיי די לימוד פון ימי הספירה, וואס רבי עקיבא האט געלערנט: "'וְאָהַבְתָּ לְרֵעֲךָ כָּמוֹךָ', זֶה כְּלַל גָדוֹל בַּתּוֹרָה" (ירושלמי נדרים ט, ד; שבת לא.).


איך בעט דיר זייער, שטארק זיך מיט דיין הייליגע ארבעט, איך האב דיך נישט געשטעלט צו זיין מנהל אויף טישן און בענק, איך האב דיך געשטעלט צו זיין מנהל אויף מענטשן, יונגע בחורים וואס זענען ליכטיג און טייער, מען דארף זיי לערנען; ווער נישט צעפאלן ווען דו זעסט אז עס איז דא אסאך קינדערישקייט צווישן זיי, לערן מיט זיי, העלף זיי, שמועס מיט זיי, שפאציר מיט זיי, שפיל זיך מיט זיי, כמעשה האינדיק וואס דער רבי האט דערציילט, ביז זיי וועלן אויסוואקסן געזונט און ערליך.


אחי היקר חזק ואמץ.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#35 - זיך היטן פון לצים וואס דרייען זיך בתוכינו
חברים, היכל הקודש, ליצנות

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת קדושים, כ"ט ניסן, י"ד לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, קרית ברסלב


ווען מען ווערט מקורב צום הייליגן רבי'ן דארף מען זיך היטן פון איין זאך, פון לצים וואס דרייען זיך בתוכינו; נישט צו האבן קיין שייכות מיט זיי.


וואס איז דער סימן פון א לץ, פון וועם זיך צו היטן? דער וואס רעדט פון אנדערע, דער וואס טראגט און ברענגט לשון הרע; פון אזא איינעם דארף מען זיך היטן, ווייל ליצנות איז א געפערליכע קליפה; רבי נתן רופט דאס אן 'אבי אבות הטומאה' רחמנא לצלן.


בעט דעם אייבערשטן פאר גוטע חברים, און ער זאל דיך היטן פון שלעכטע חברים. די הייליגע חכמים האבן מתקן געווען (ברכות טז:) מען זאל בעטן יעדן אינדערפרי פאר א חבר טוב און זיך באהיטן פון א חבר רע, ווייל גוטע חברים קענען ברענגען דעם מענטש צו שיינע זאכן, און חברים לצים קענען אראפווארפן דעם מענטש אין נוקבא דתהומא רבא.


איך בין געווען די וואך פרייטאג באזוכן מיין טאטע שליט"א, רב דקארלסבורג, דערציילט ער מיר וואס טוט זיך אין אומאן; עס קומען אן צו אים די שווערע שאלות פון אומאן, די שאלות פון כהנים און פון מקוואות, זאגט ער מיר, דער רעדט אויף דעם און דער רעדט אויף יענעם, דער זאגט ער בויט א בנין אויף עצמות פון מתים און דער שרייט אויף דעם, זאגט מיר מיין טאטע שליט"א: "אמאל האט מען געוויסט, ווער עס האט געזוכט א ווינקל פון אמת איז געגאנגען קיין ברסלב, היינט זע איך אז אין ברסלב איז דא אזויפיל רייבערייען"... ער האט מיר עס געזאגט מיט ווייטאג.


לאמיר זען ביי אונזער ד' אמות זאל נישט זיין קיין שום ליצנות, קיין שום לשון הרע און רכילות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#34 - דער עיקר זאלסטו גיין הפצה צו בחורים און אינגעלייט
הפצה, ליצנות

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת אחרי-ב', כ"ג ניסן, אסרו חג, ח' לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


האסט זוכה געווען האסט חתונה געהאט - דארפסטו עפעס צוריקצאלן פארן אייבערשטן, די גרעסטע זאך וואס מען קען טון פארן אייבערשטן - אז מען האט רחמנות אויף זיינע קינדער, מען ברענגט זיי צוריק צו אים. אזוי ווי מוהרא"ש זאגט נאך פונעם אהבת ישראל זכותו יגן עלינו, ער פלעגט זאגן: "וואס איז דער סימן אז א מענטש האט ליב דעם טאטן? אז ער האט ליב זיינע קינדער".


זאלסטו זיך שטארקן אין הפצה, גיין וואס מער פארשפרייטן די הייליגע ספרים, די הייליגע קונטרסים - וואס מוהרא"ש האט געשריבן; עצות און חיזוק פון הייליגן רבינ'ס ספרים, וואס ווער עס נעמט נאר די ספרים אין האנט - ווערט אים די הארץ אפן צום אייבערשטן, ער טוט תשובה און הויבט אן זיין א איד.


מאך זיך נישט צוטון פון די לצים וואס מאכן א געשפעט פון הפצה, און פון די לצים וואס רופן זיך ברסלב'ער וואס לאכן און שפעטן פון הפצה. מיר ווייסן נאר וואס דער רבי זאגט און וואס רבי נתן זאגט, דער רבי האט אונז געהייסן עוסק זיין אין מקרב זיין מענטשן צום אייבערשטן; רבי נתן שרייבט (חיי מוהר"ן, סימן תקמג): "כַּמָּה פְּעָמִים הָיָה מְדַבֵּר הַרְבֵּה עִמָּנוּ, וְהִזְהִיר אוֹתָנוּ מְאֹד לְקָרֵב נְפָשׁוֹת לְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ, לְהִשְׁתַּדֵּל לְדַבֵּר הַרְבֵּה עִם בְּנֵי אָדָם, כְּדֵי לְעוֹרְרָם וְלַהֲשִׁיבָם לְקָרְבָם לְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ", דער רבי האט זייער אסאך מאל גערעדט מיט אונז און אונז געהייסן מיר זאלן עוסק זיין אין מקרב זיין אידישע קינדער צום אייבערשטן, "וְכַמָּה פְּעָמִים הָיָה מְבַזֶּה אוֹתָנוּ בְּבִזְיוֹנוֹת עַל שֶׁאָנוּ מִתְעַצְּלִים בָּזֶה, וּפַעַם אַחַת קָרָא אוֹתָנוּ 'עֵצִים יְבֵשִׁים' עַל שֶׁאֵין אָנוּ מוֹלִידִים נְפָשׁוֹת שֶׁיִּתְקָרְבוּ לְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ עַל יָדֵינוּ", און זייער אסאך מאל האט דער רבי אונז פארשעמט און אונז אנגערופן 'עצים יבשים' טרוקענע ביימער, ווייל מיר געבוירן נישט קיין פרישע נפשות צום אייבערשטן.


רבי נתן שרייבט ווייטער: "וּפַעַם אַחַת בְּלֵיל מוֹצָאֵי שַׁבָּת עָמַדְנוּ לְפָנָיו עִם כַּמָּה אֲנָשִׁים מֵהַחֲשׁוּבִים שֶׁלּוֹ, וְהוֹכִיחַ אוֹתָנוּ מְאד כַּמָּה שָׁעוֹת עַל עִנְיָן זֶה", איינמאל מוצאי שבת האט דער רבי אונז געגעבן מוסר אפאר שעה, היתכן מיר זענען נישט גענוג עוסק אין הפצה.


דער עיקר זאלסטו גיין הפצה צו בני הנעורים, בחורים און אינגעלייט.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#33 - ווילסט בלייבן אין היכל הקודש, שטיי ווייט פון מחלוקת
מחלוקת, היכל הקודש, ליצנות

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת אחרי-ב', כ"ג ניסן, אסרו חג, ח' לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, קרית ברסלב


ביסט א פרישער מקורב אין היכל הקודש און אז דו ווילסט בלייבן מקושר אין די הייליגע חבורה - זאלסטו שטיין ווייט פון מחלוקות, שטיי ווייט פון די וואס טראגן און ברענגען לשון הרע; סיי די וואס ברענגען דיר לשון הרע וואס מען רעדט אויף דיר, און סיי דער וואס דערציילט דיר פון וואס דער רעדט אויף יענעם. זאלסט וויסן אז דאס איז פון די פרינציפן אין היכל הקודש, די ערשטע און וויכטיגסטע זאך; נישט האבן צוטון מיט לצים וואס זיצן אין אונזערע ד' אמות.


דא האסטו א שטיקל וואס מוהרא"ש האט מיר געלאזט צוואה, די צוואה איז פאר מיר פריוואט און דו זאלסט דאס אויך נעמען פאר דיר פריוואט (צוואת מוהרא"ש, אות י):


מַיינֶע טֵייעֶרֶע קִינְדֶער אוּן תַּלְמִידִים, אִיר זָאלְט זִיךְ זֵייעֶר שְׁטַארְק הִיטְן זִיךְ נִישְׁט אַרַיינְצוּמִישְׁן אִין קַיין שׁוּם מַחְלוֹקֶת אוּן קְרִיגֶערַייעֶן, אִיר זָאלְט נִישְׁט הָאבְּן קַיין שַׁיְיכוּת מִיט קַיין שׁוּם סָארְט פָּאלִיטִיק.


כְּלַל יִשְרָאֵל אִיז אֵיין גְרוֹיסֶער גֶעשְׁטֶעל, אוֹיבּ הֵייבְּט מֶען אָן זוּכְן חֶסְרוֹנוֹת אוֹיף אִידְן, צוּבְּרֶעכְט מֶען מִיט דֶעם חֲלָקִים פוּנֶעם גַאנְצְן גֶעשְׁטֶעל, אוּן דַאן קֶען צוּפַאלְן דֶער גַאנְצֶע בִּנְיָן, מֶען קֶען אִינְגַאנְצְן אַוֶועק פַאלְן פוּנֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן, אוּן אַרַיינְפַאלְן חַס וְשָׁלוֹם אִין כְּפִירוֹת אוּן אַפִּיקוֹרְסוּת. אוּן פַארְקֶערְט וֶוען מֶען הַאלְט זִיךְ בְּשָׁלוֹם בְּרֶענְגְט דָאס אַלֶע גוּטֶע זַאכְן, שָׁלוֹם אִיז דִי כֵּלִי וָואס בְּרֶענְגְט פַארְן מֶענְטְשׁ אַלֶע גוּטֶע בְּרָכוֹת אוּן יְשׁוּעוֹת.


דֶערִיבֶּער זָאלְט אִיר זִיךְ קֵיינְמָאל נִישְׁט אַרַיינְמִישְׁן אִין קַיין שׁוּם מַחְלוֹקֶת, אִיר זָאלְט אֵייבִּיג שְׁטֵיין פוּן דִי זַייט אוּן אַנְטְלוֹיפְן נָאר צוּם אֵייבֶּערְשְׁטְן. אֲפִילוּ אוֹיבּ מֶען וֶועט אַייךְ וֶועלְן אַיינְרֶעדְן אַז עֶס אִיז מַמָשׁ אַ מִצְוָה אוּן אַ חוֹב קָדוֹש צוּ רוֹדְפְ'ן אַ גֶעוִויסְן מֶענְטְשׁ, זָאלְט אִיר זֶען צוּ אַנְטְלוֹיפְן פוּן דִי סָארְט מִצְוֹת, אִיר זָאלְט אַייךְ הַאלְטְן נָאר בְּשָׁלוֹם מִיט יֶעדְן אֵיינֶעם. אוּן זִיכֶער זָאלְט אִיר קֵיינְמָאל נִישְׁט אוּנְטֶערְשְׁרַייבְּן קֶעגְן קַיין שׁוּם אִיד, וֶוער עֶס שְׁרַייבְּט אוּנְטֶער קֶעגְן אַ אִיד גֵייט אַרַיין אִין כְּלַל וָואס דִי חֲזַ"ל זָאגְן (סַנְהֶדְרִין נח:) "הַמַּגְבִּיהַּ יָדָיו עַל חֲבֵירוֹ נִקְרָא רָשָׁע" - אֵיינֶער וָואס הֵייבְּט אוֹיף אַ הַאנְט אוֹיף זַיין חַבֶר הֵייסְט אַ רָשָׁע. דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער וֶועט נְקָמָה נֶעמֶען אִין דֶעם וָואס טוּט דָאס, עֶר וֶועט וֶוערְן אוֹיסְגֶערִיסְן פוּן דִי וֶועלְט רַחֲמָנָא לִיצְלָן.


דֶערִיבֶּער זָאלְט אִיר זֶען צוּ אַנְטְלוֹיפְן פוּן אַלֶע עֶרְלֵיי מַחְלוֹקֶת, רַייבֶּערֵייעֶן אוּן טַעֲנָה'רַייעֶן וָואס מַאכְט זִיךְ צְוִוישְׁן חֲסִידוּת'ן אָדֶער צְוִוישְׁן אַנְדֶערֶע גְרוּפֶּעס אוּן פַּארְטֵייעֶן. אִיר זָאלְט זֶען צוּ מְכַבֵּד זַיין יֶעדְן אִיד, צוּ הַאלְטְן טֵייעֶר אוּן חָשׁוּב יֶעדְן אִיד. אִיר זָאלְט מִתְפַּלֵל זַיין אוּן בֶּעטְן דֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן אַז עֶס זָאל זַיין נָאר שָׁלוֹם צְוִוישְׁן אִידְן אוּן אַז אַלֶע אִידְן זָאלְן צוּרִיק קוּמֶען צוּם אֵייבֶּערְשְׁטְן.


אִין דֶעם זְכוּת וָואס אִיר וֶועט נָאר זוּכְן שָׁלוֹם אוּן אִיר וֶועט מִתְפַּלֵל זַיין פַאר אִידְנְ'ס וֶועגְן, אִין דֶעם זְכוּת וֶועלְן אַייעֶרֶע תְּפִלוֹת וֶוערְן אָנְגֶענוּמֶען אִין הִימְל אוּן עֶס וֶועט אַרָאפּ בְּרֶענְגֶען אַלֶע גוּטֶע הַשְׁפָּעוֹת, וַוייל בַּיים אֵייבֶּערְשְׁטְן אִיז זֵייעֶר חָשׁוּב וֶוער עֶס פְּרוּבִּירְט זִיךְ צוּ הַאלְטְן בְּשָׁלוֹם מִיט אַלֶע אִידִישֶׁע קִינְדֶער אוּן עֶר בֶּעט אוּן אִיז מִתְפַּלֵל פַאר אִידִישֶׁע קִינְדֶער.


*


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#32 - אט איז מען א מלאך, אט איז מען א גלח
התחזקות, עבודת השם, ליצנות

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת אחרי-ב', כ"ג ניסן, אסרו חג, ח' לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


שטארק זיך מיט אלע כוחות נישט צו אויפגעבן אויף דיין עבודת השם. דער רבי איז געווען אמאל ביי א חתונה און דער בדחן האט זיך פארשטעלט צו פרייליך מאכן חתן כלה, ער האט זיך פארשטעלט ווי א רבי; ער האט געמאכט תנועות, געפראוועט, דערנאך איז דער בדחן ארויס און צוריק געקומען אנגעטון מיט שווארצע קליידער ווי א גלח, און דער גאנצער עולם האט געלאכט. האט דער רבי געזאגט: "אט איז מען א מלאך, אט איז מען א גלח"; דער רבי האט ארויסגענומען פון יעדע זאך א לימוד אויף התחזקות פאר עבודת השם, אז מען דארף זיך זייער שטארקן און בעטן דעם אייבערשטן מען זאל בלייבן מיט די געפיל צום רבי'ן, ווייל אט ברענט א מענטש צום אייבערשטן, מען שפירט נאנט צום אייבערשטן, דורך התקרבות לצדיק בענקט מען צום אייבערשטן, און אט איז מען א גלח, מען פאלט אראפ, מען ווערט א חסיד שנפל, וואס איז גרוע ממשומד; מען קילט זיך אפ, מען ווערט קלוג, מען האלט אז מען פארשטייט בעסער פון רבי'ן, השם ישמרינו.


"איך האב דריי סארט מענטשן וואס קומען צו מיר" - האט דער רבי געזאגט, "איינער קומט הערן מיינע תורות, ער האט ליב מיינע שיינע תורות, די טיפקייט, די וועג ווי עס איז געבויט, א צווייטער סארט מענטש קומט עסן קויליטש, און נאכדעם האב איך מענטשן וואס איך בין זיי איינגעבאקן אין הארץ".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#31 - א מלמד דארף מער אכטונג געבן וואס ער הערט און ליינט
נייעס, צייטונגען, ליצנות, חיזוק פאר מחנכים

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת פקודי, א' דראש חודש אדר ב', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


געב זיך אכטונג וואס דו ליינסט און וואס דו הערסט, א מלמד דארף מער אכטונג געבן נישט צו הערן ליצנות, ווייל וואס מען הערט – דאס קומט נאכדעם ארויס ווען מען לערנט מיט תלמידים. א מענטש רעדט פון וואס ער טראכט, און מען טראכט פון וואס מען ליינט און הערט; דארף מען זייער אכטונג געבן נישט צו אויסהערן די נייעס האטליינס וואס איז ליצנות.


באמת איז נישטא קיין צייט צו ליינען צייטונגען און הערן די שטותים האטליינס; אדער לערנט מען אדער דאווענט מען, אדער רעדט מען מיט די ווייב, מען העלפט איר אין שטוב, אדער גיין מען הפצה וכו'.


בעט דעם אייבערשטן עס זאל דיר נישט ציען די סארט זאכן, עס זאל דיר ציען צו ענדיגן כל התורה כולה, עס זאל דיר ציען מקרב זיין אלע אידן צום אייבערשטן.

#30 - מיט גוטע חברים, בלייבט מען ביים צדיק
חברים, היכל הקודש, ליצנות

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת ויקהל, כ"ו אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר


 עס איז זייער וויכטיג צו האבן גוטע חברים, א גוטער חבר מיינט מען איינער וואס האט א תמימות און אמונת חכמים, און ער איז ווייט פון ליצנות. א גוטער חבר איז נישט די לבוש; אזא הוט, אזא גארטל, אזא זאקן; א גוטער חבר איז איינער וואס איז ווייט פון ליצנות.


געב זיך אכטונג פון די וואס האבן זיך אפגעקילט, א חסיד שנפל איז נישט קיין גוטער חבר, א "חסיד שנפל" - זאגט דער רבי א שארפע לשון - "גרוע ממשומד", א פחד פון א לשון. רבי נתן ברענגט עס כמה פעמים (לקוטי הלכות ראש חודש הלכה ז', אות נב): "ולא יהיה מהחסידים הנפולים שהם גרועים ממשומדים רחמנא ליצלן", אויך אין הלכות שלוחין (הלכה ה', אות יז): "מה שקורין חסידים נפולים רחמנא ליצלן, שזה גרוע מהכל, כמו ששמעתי מפיו הקדוש".


ברודער, איך האב זיך אלץ אכטונג געגעבן פון די איין זאך, פון לצים. ווען איך בין אנגעקומען אין היכל הקודש האב איך זיך אלץ דערווייטערט פון די וואס זענען פארנומען מיט דעם, מיט יענעם, מיט ליצנות; איך האב געזוכט די תמימים, דאס איז די סוד ווי אזוי מען קען זיך אנקניפן און בלייבן ביים צדיק.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#29 - אויסלערנען די קינדער צו זיין פון די פארשעמטע, נישט די וואס פארשעמען
חינוך הילדים, מוסדות, חסידות ברסלב, בזיונות, הדרכות, חומש רש"י, ליצנות, חיזוק פאר מלמדים

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת וארא, שובבי"ם, כ"ו טבת, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, טברי'


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


א גרויסן יישר כח פאר אלעס וואס דו טוסט אין שול און אין תלמוד תורה, ווארט מיט סבלנות, עס וועט מיט דער צייט גרינגער ווערן.


לייג אריין אין די קינדער אמונה מיט יראת שמים, אויך זאלסטו זיך פארלייגן אויף די לימוד חומש מיט רש"י, לייג מער א דגוש אויף די לימוד חומש מיט רש"י - ווי אויף אנדערע לימודים, ווייל חומש רש"י - דאס איז יראת שמים, דאס ברענגט אריין אין די קינדער קדושה וטהרה.


בנוגע וכו'; די געב זיך בעיקר אפ מיט די קינדער, זארג נישט פאר די בחורים, עס איז צוויי וועלטן; דו געב דיין גאנצע הארץ, מח און כח - פאר די קינדער.


מאך נישט קיין נייע זאכן מיט לערנען חומש כסדרן; מוהרא"ש זכותו יגן עלינו האט מיר געזאגט ביים עפענען די חדר איך זאל נישט מאכן אנדערש פון די פריערדיגע צדיקים. ווייל איינער פון די אינגעלייט וואס האבן מיר געהאלפן עפענען די חדר האט זייער שטארק געוואלט מיר זאלן גיין מיט די פראגראם פון 'בן חמש למקרא', לערנען מיט די קינדער חומש כסדרן, מוהרא"ש האט מיר זייער געווארענט נישט משנה זיין קיין זוז כל שהוא פון די מסורה ווי די הייליגע צדיקים האבן געמאכט, נאר לערנען יעדע וואך פון די פרשת השבוע און ביי כיתה ג' אנהויבן לערנען משניות, אין כיתה ה' אנהויבן לערנען גמרא, און אזוי ווייטער.


בנוגע וכו'; מאך זיך נישט צוטון פון די חילול השם וואס איז געווען ביי ענק אין שטאט מיטן חוזק מאכן ברבים פון הייליגן רבי'ן און פון ברסלב'ער חסידים, עס וועט נישט העלפן דאס גיין רעדן צום וכו', מיר דארפן רעדן צום אייבערשטן, מיר דארפן וויינען צום אייבערשטן היתכן דער רבי איז אזוי פארשעמט, היתכן ברסלב'ער חסידים וואס זענען די צדיקי הדור, די וואס זענען מקבל אנפי שכינתא - פון זיי לאכט מען און מען שפעט.


עס איז טאקע זייער שווער וואס מיר גייען אריבער, די בזיונות וכו'; אבער פון די אנדערע זייט דארפן מיר וויסן אז דאס איז מתנות פון רבי'ן. דער רבי  - אויפן וועג צוריק פון ארץ ישראל - האט געזאגט: "איך האב ענק געברענגט א מתנה 'מחלוקת', פון יעצט וועט מען קריגן אויף מיר", און אזוי איז געווען. עס האט זיך אנגעהויבן א מחלוקת אויפן רבי'ן וואס האלט נאך אן ביזן היינטיגן טאג; וועסטו פרעגן וואס איז די מתנה? וואס האט מען פון בזיונות? נאר וויסן זאלסטו, דער רבי זאגט (חיי מוהר"ן, סימן תב): "תַּאֲמִינוּ לִי", גלייבט מיר, "שֶׁיֵּשׁ בְּיָדִי כֹּחַ לַעֲשׂוֹת שָׁלוֹם עִם כָּל הָעוֹלָם", איך האב די כח צו מאכן שלום מיט די גאנצע וועלט, "שֶׁלֹּא יִהְיֶה שׁוּם חוֹלֵק עָלַי", קיינער זאל מער נישט קריגן אויף מיר, "אֲבָל מָה אֶעֱשֶׂה שֶׁיֵּשׁ מַדְרֵגוֹת וְהֵיכָלוֹת כָּאֵלּוּ שֶׁאִי אֶפְשָׁר לָבֹא אֲלֵיהֶם רַק עַל יְדֵי מַחֲלֹקֶת", אבער וואס זאל איך טון אז עס איז דא אזעלכע הויכע מדריגות און אזעלכע היכלות וואס מען קען נישט צוקומען צו זיי נאר דורך מחלוקת, אזוי ווי מיר געפונען ביי משה רבינו עליו השלום. משה רבינו דער רבי פון כלל ישראל האט דאך געהאט אזא כח צו קענען צוזאמנעמען גאנץ כלל ישראל, אזוי ווי עס שטייט (שמות לה, א): "וַיַּקְהֵל משֶׁה אֶת כָּל עֲדַת בְּנֵי יִשְׂרָאֵל", משה רבינו האט צוזאמגענומען אלע אידן; משה רבינו איז דאך געווען די דעת פון כלל ישראל, ער האט געהאט די כח צו קענען צוציען צו זיך גאנץ כלל ישראל, דאך שטייט (שם לג, ח): "וְהִבִּיטוּ אַחֲרֵי משֶׁה", דרשנ'ען די הייליגע חכמים זכרונם לברכה (קדושין לג:) מען האט גערעדט אויף משה רבינו שלעכטס; ווי קען זיין אז אידישע קינדער זאלן רעדן אויף משה רבינו? וואס גייט דא פאר? וואס דארף אזוי זיין? זאגט דער רבי, אזוי מוז זיין, אויף א צדיק דארף מען קריגן.


זיי מחזק אנשי שלומינו זאלן קיינעם נישט וויי טון און קיינעם נישט ענטפערן, אויך די קינדער אין חדר זאלסטו אויסלערנען גוטע מידות, זיי זאלן זיין פון די פארשעמטע, נישט פון די וואס פארשעמען. מיינע קינדער פארשעמט מען נאכאלץ, די שכינים שפעטן. מיין קליינע טאכטער פון אכט יאר האט מיר געפרעגט פאריגע וואך: "טאטע, פארוואס לאכט מען נאר פון ברסלב?" זי פרעגט מיר: "ווער האט געזאגט פאר יעדן איינעם צו לאכן פון אונז? פארוואס לאכט מען נישט פון אנדערע שולעס?" וואס איז שייך צו ענטפערן פאר א קליינע מיידל? איך האב איר געזאגט: "דער רבי האט דאס געברענגט פון ארץ ישראל א מתנה פאר אונז, מיר זענען דעם אייבערשטנ'ס ליבהאבער, אזוי ווי עס שטייט (שופטים ה, לא): 'וְאֹהֲבָיו כְּצֵאת הַשֶּׁמֶשׁ בִּגְבוּרָתוֹ'" (שבת פח:).


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#28 - געדענק וואס ברסלב איז, געדענק וואס היכל הקודש איז
חסידות ברסלב, היכל הקודש, ליצנות, התבודדות

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת שמות, שובבי"ם, כ"ג טבת, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


מאך נישט פון טפל - עיקר און פון עיקר - טפל, געדענק וואס ברסלב איז, געדענק וואס היכל הקודש איז; ברסלב איז איין זאך: 'רעדן צום אייבערשטן'; דער רבי איז אונז מחזק נאכאמאל און נאכאמאל מיר זאלן רעדן צום אייבערשטן, מיר זאלן געדענקען אז נאר דער אייבערשטער קען העלפן, און אז עס איז נישטא קיין חברים, בעת צרה האט מען קיינעם נישט - נאר דעם אייבערשטן.


שטיי ווייט פון לצים, געב זיך אכטונג פון די וואס שפעטן פון דעם און פון יענעם, אפילו זיי דרייען זיך אין ברסלב; זוך דיר אויף צווישן אנשי שלומינו תמימות'דיגע ערליכע חברים און רעדט פון רבי'ן, פון די עצות וואס מיר באקומען.


הלואי זאלסטו גיין יעדן טאג בקביעות רעדן צום אייבערשטן פאר דריי מינוט; א מינוט דאנקען, א מינוט תשובה טון און א מינוט בעטן אויף ווייטער.


מיטן אייבערשטנ'ס הילף וועט זיין היינט די ליל שישי שיעור אין שטעטל, איך האב א שמחה, מיין זון הרב שלמה מאכט א וואך נאכט און מארגן א ברית; מה אשיב לה' כל תגמולוהי עלי.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#27 - א מלמד דארף האבן יראת שמים, ליצנות פארטרייבט די יראת שמים
קדושה, דאווענען, יראת שמים, ליצנות, חיזוק פאר מחנכים

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת ויגש, ה' טבת, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


וואויל איז דיר אז דיינע יארן, דיינע טעג – גייען אריבער מיט הייליגע זאכן; ביסט א מלמד, דו לערנסט מיט קינדער די הייליגע תורה.


געב אכטונג נישט צו האבן מיט ליצנות, א מלמד דארף האבן יראת שמים, ליצנות פארטרייבט די יראת שמים. אזוי ווי דער רבי זאגט (ספר המידות אות ליצנות, סימן ה): "עַל יְדֵי לֵיצָנוּת אֵין לוֹ חָכְמָה", ליצנות פארטרייבט די יראת שמים.


לייג אריין אין די קינדער א חיות ביים דאווענען און ביים לערנען, זיי זאלן דאווענען הויך מיט א לעבעדיגקייט, אויך זאלן זיי לערנען הויך אויפן קול, מיט א ברען.


רעד צו זיי פון קדושת הברית, פון נישט אנרירן אות ברית קודש, אויך פון זיך היטן די אויגן.

#26 - האב נישט צוטון מיט לצים און מחלוקת, וועט דיין לעבן זיין שיין
מחלוקת, אמונת חכמים, ליצנות

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת מקץ, ב' טבת, ז' דחנוכה שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


דער סמ"ך מ"ם וויל איין זאך, צונעמען דעם מענטש זיין לעבן, און די לעבן אויף יענע וועלט, און מיט מחלוקות און פיינטשאפט איז ער מצליח אלעס חרוב מאכן.


על כן, זאלסטו נישט האבן מיט קיין מחלוקות און שנאת חינם, האב נישט צוטון מיט לצים. שלמה המלך זאגט (משלי כב, י): "גָּרֵשׁ לֵץ", פארטרייב דעם לץ "וְיֵצֵא מָדוֹן", וועט אוועק גיין אלע מחלוקות, "וְיִשְׁבֹּת דִּין וְקָלוֹן", מען וועט זיך מער נישט קריגן; סיי אין משפחה, סיי ביי די ארבעט, סיי אין שול - האב נישט צוטון מיט לצים, וועט דיין לעבן זיין שיין; ווי נאר מען האט צוטון מיט לצים - פאלט מען אריין אין א טיפע זומפ פון מחלוקות און שנאת חינם.


ווער איז א לץ? דער וואס רעדט פון אנדערע? דער וואס שפעט פון אנדערע? אפגערעדט דער וואס מאכט אוועק צדיקים און פרעגט אפ די ווערטער וואס צדיקים רעדן, מיט אזא איינעם טאר מען זיכער נישט האבן, נאר אפילו איינער וואס רעדט נישט אפן קעגן צדיקים, אבער אלע זיינע רייד זענען אויף דעם און אויף יענעם, מאכט ווערטליך און שפעט טאג און נאכט, אזא איינער איז נישט ריכטיג צו נעמען פאר א פריינד.


בעט דעם אייבערשטן פאר גוטע חברים וואס לעבן מיט תכלית, לעבן מיט אמונת חכמים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א פרייליכן חנוכה.

#25 - נישט אוועקגיין פונעם אייבערשטן וועגן אפאר קעסטלעך ציינער
תפילה והתבודדות, סיפורי צדיקים, עצתו אמונה, ליצנות

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת וישלח, י"ג כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


א שאד אז דו מאכסט נישט ווייטער וועכנטליך די עצתו אמונה פאר קינדער, אז מען לייגט אריין אין די קינדער אמונה מיט יראת שמים וועט זיי דאס העלפן זייער גאנצע לעבן; לייג די עצתו אמונה פאר קינדער פאר דיין ערשטע זאך, דאס איז וויכטיגער ווי עצתו אמונה פאר עלטערע; לאז נישט אויס קיין איין וואך עצתו אמונה פאר קינדער.


דא האסטו א מעשה פאר די קינדער עצתו אמונה.


דער צדיק רבי אברהם זכרונו לברכה א זון פון רבי נחמן זכרונו לברכה פון שטאט טולטשין פלעגט שטענדיג רעדן צום אייבערשטן, זיינע ליפן פלעגן שעפשען א גאנצן צייט תפילות און בקשות.


האט אמאל פאסירט אז דער צדיק רבי אברהם זכרונו לברכה אין געגאנגען אין גארטן מיט איינע פון זיינע תלמידים, און ווי זיין שטייגער איז, וואו ער גייט און וואו ער שטייט רעדט ער צום אייבערשטן. רבי אברהם זעצט זיך אוועק, ער פארמאכט זיינע אויגן און הויבט אן זאגן: "הייליגער באשעפער איך וויל נאר טראכטן פון דיר, איך וויל נאר רעדן צו דיר, איך וויל נאר זען דיך שטענדיג פאר מיר"; רבי אברהם פארגעסט וואו ער געפינט זיך, ער הויבט אויף זיינע הענט צום הימל מיט אזא בענקעניש, דער תלמיד זעט ווי זיין רבי איז זיך מתבודד, גייט ער אין די זייט און ער איז זיך אויך מתבודד.


דארט אין גארטן שפאצירן אויך גוים, ווען זיי זעען דעם צדיק רבי אברהם ווי ער שמועסט מיטן אייבערשטן מיינען זיי אז דער מענטש איז א משוגע'נער וואס רעדט צו זיך אליין, זיי ווייסן נישט פון די זאך פון רעדן צום אייבערשטן. זיי שטעלן זיך אוועק, זיי לאכן, זיי שפעטן פון צדיק, "האא, האא, האא, אזוי אינטערעסאנט, קוק ווי ער רעדט צו זיך אליינס..."


דער תלמיד זעט ווי מענטשן לאכן און שפעטן פון זיין רבי, ער גייט צו צום צדיק און זאגט: "אוי וויי, מען לאכט פון רבי'ן"; דער צדיק עפנט די אויגן און זעט ווי אלע לאכן, און זאגט: "איך וועל נישט אוועקגעבן מיין עולם הבא פאר א קעסטל ציינער"; ער געבט צו פארשטיין פאר זיין תלמיד: "וואס פאסירט ווען מענטשן לאכן און שפעטן? גארנישט, איין זאך פאסירט, זיי ווייזן מיר זייערע ציינער, וועל איך נישט אוועקגיין פונעם אייבערשטן וועגן אפאר קעסטלעך ציינער"; דער צדיק פארמאכט זיינע אויגן און רעדט ווייטער צום אייבערשטן.


טייערע קינדער, ווען מען הויבט אן זיך פירן ערליך זענען דא אנדערע וואס לאכן און שפעטן, דארף מען געדענקען פון דעם צדיק רבי אברהם, נישט קוקן אויף די וואס לאכן און שפעטן, נישט אוועק גיין פון אייבערשטן וועגן א קעסטל ציינער.


בעט דעם מעלער זאל מאלן א בילד ווי א איד זיצט אין א גארטן מיט די הענט צום הימל און עס שטייען אין די זייט גויים וואס לאכן פון אים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#24 - דארף מען רעדן צו קינדער פון קדושה?
קדושה, חינוך הילדים, רעדן, עצתו אמונה, מנוולים, אשר בנחל, ליצנות

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת וישלח, י"ד כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


אויף דיין טענה אז קינדער ליינען די בריוו און זיי פרעגן שאלות וכו'; שלמה המלך זאגט (משלי כו, ד): "אַל תַּעַן כְּסִיל כְּאִוַּלְתּוֹ", ענטפער נישט דעם נאַר אויף זיינע נארישע פראגעס, "פֶּן תִּשְׁוֶה לּוֹ גַם אָתָּה", טאמער וועסטו אויך ווערן א נאַר; דיר וואלט איך נישט געענטפערט, אבער היות דו מאכסט א טומל, און תמימי לב ווערן נאכגעשלעפט נאך דיר - וועל איך זיי ענטפערן.


עס איז דא א קאטשקע, וואס ווען זי זעט דעם בער ווערט זי דערשראקן, זי שטעקט אריין דעם קאפ אין דער ערד און אזוי ווערט זי בארואיגט, זי זעט מער נישט דעם בער, ביז דער בער קומט און פארציקט איר; אזא פנים האבן די אלע וואס זאגן 'מען זאל נישט רעדן פון קדושה צו קינדער', מען שטעקט אריין די קאפ אין דער ערד ביז עס קומט א מניוול און הרג'עט דאס קינד, השם ישמרינו.


וואס שטייט אין די בריוו? עס שטייט דאך נאר פון די הייליגע אמונה און פון קדושת הברית; וואלט יעדע טאטע געדארפט געבן פאר די קינדער צו ליינען די בריוו, די קינדער זאלן אויסוואקסן מיט אמונה און קדושת הברית, זיי זאלן וויסן ווי זיך צו היטן סיי ביי זיך און סיי פון אנדערע. אז דיין קינד וועט ליינען די בריוו און ער וועט דיך פרעגן: "טאטע, וואס מיינט פגם הברית?" וועסטו האבן א געלעגנהייט אים אויסצולערנען ווי צו זיין אפגעהיטן; וואס בדרך כלל רעדן נישט עלטערן פון קדושה, און אפילו די וואס רעדן שוין יא - מורמלען זיך אונטער אפאר ווערטער וואס קינדער כאפן נישט אויף; זיי ווייסן נישט ווי אזוי זיך צו פירן, עס איז זיי שווער ווי און ווען אנצוהייבן רעדן פון דעם. אז דיין קינד וועט פרעגן: "טאטע, וואס איז פגם הברית?" זאלסטו זאגן: "פגם הברית מיינט מען טאר נישט אנרירן אות ברית קודש, דער אייבערשטער זאגט מען דארף זיין הייליג", און אז דיינע טעכטער וועלן פרעגן: "וואס מיינט קדושת הברית?" זאלסטו זיי אויך זאגן: "מען טאר נישט גיין אין א ווינקל מיט א חבר'טע זיך אנרירן אונטער די קליידער, דער אייבערשטער זאגט מען זאל זיין הייליג"; דו וועסט האבן א גוטע געלעגנהייט צו אויסלערנען דיינע טעכטער אז קיינער קען נישט שפילן מיט זייער גוף וכו'.


דערווייל, וואס טוט מען? 'ניין, ביי אונז רעדט מען נישט פון דעם!' ביי אונז שטעקט מען אריין דעם קאפ אין דער ערד און מען זעט נישט דעם בער; נישטא קיין מניוולים, נישטא קיין פראבלעמען, ביז דער בער - דער מניוול - קומט השם ישמרינו, און קינדער פאלן אוועק פון אידישקייט, און מען וויינט אז די יוגענט פאלט אוועק, מען זוכט עצות, מען זוכט וועם צו באשולדיגן; ווען רוב רובם פון די וואס לאזן אפ אידישקייט און די וואס נעמען זיך דאס לעבן - איז ווייל דאס לעבן איז זיי מער נישט ווערד, ווייל מען האט זיי מטמא געמאכט השם ישמרינו.


דיקא די בריוו, די ספרים און קונטרסים וואס מוהרא"ש האט געשריבן - דאס טוט ראטעווען דעם דור; ווייל וויפיל בחורים און אברכים וויינען אז זיי האבן נישט געוואוסט פון קדושת הברית, זיי קומען פון שטיבער וואס מען רעדט נישט פון דעם, אויך אין חדר און אין ישיבה רעדט מען נישט פון דעם, און נאר דורך די ספרים זענען זיי געווארן ערליך און געוויסט ווי זיך צו אכטונג געבן אויף ווייטער.


וויפיל ווייבלעך וויינען אז זיי האבן געטון נישט גוטע מעשים אין שולע, און יעצט איז דאס לעבן ביטער שווער; זיי וויינען 'קיינער האט אונז נישט געלערנט פון וואס זיך צו היטן'.


די בריוו איז נישט פאר דיר, שלמה המלך ווארנט אונז נישט צו האבן צוטון מיט א נאַר, "פָּגוֹשׁ דֹּב שַׁכּוּל בְּאִישׁ וְאַל כְּסִיל בְּאִוַּלְתּוֹ" (משלי יז, יב), ענדערש זאל מען זיך אנטרעפן מיט א פארציקנדע בער ווי זיך טענה'ען מיט א נאַר, אבער די תמימי לב וואס הערן ליצנות זאלן וויסן ווי אזוי צו מחנך זיין די קינדער; רעדן צו די קינדער פון קדושת הברית. מען דארף נישט רעדן איבריגע ווערטער, נאר זאגן: "דער אייבערשטער לאזט נישט אנרירן וכו'".


איך האף דו וועסט אפלאזן די ליצנות.





 


 





 

#23 - גוטע חברים וואס האבן תמימות, וואס שפעטן נישט פון צדיקים
חברים, שכנים, ליצנות

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת תולדות, ראש חודש כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


זיי מחזק דיין שטוב מען זאל נישט האבן צוטון מיט לצים, די ווייב און די קינדער זאלן נאר האבן ערליכע פריינד, זיך באפריינדן מיט גוטע שכנים וואס האבן תמימות, וואס שפעטן נישט פון צדיקים און פון זייערע רייד. דער הייליגער רבי זאגט (ספר המידות אות צדיק, סימן קלד): "הַלֵּיצָנוּת אֵינוֹ מַנִּיחַ אֶת הָאָדָם לֵילֵךְ לְצַּדִּיקִים", ליצנות האלט צוריק דעם מענטש פון גיין צום צדיק.


אז מען האט צוטון מיט לצים ווערט זייער ביטער. דער רבי זאגט (שם אות ליצנות, סימן ד): "עַל יְדֵי לֵיצָנוּת בָּאִים יִסּוּרִים", דורך ליצנות קומט יסורים; מען פארלירט אלעס. מען דארף זיך זייער היטן פון מענטשן וואס שפעטן פון די רייד פון צדיקים.


איך דארף מקצר זיין.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#22 - עס איז נישט געזונט צו זיין צוגעקלעבט צום טעלעפאן
חינוך הילדים, שלום בית, צדיקים, פרנסה, טעלעפאן, ישיבה, ליצנות, התבודדות

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת לך לך, י' מר-חשון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


מיין ליבער ברודער, מיין הארציגער חבר, וועק זיך אויף פון שלאף; עס איז נישט געזונט צו זיין צוגעקלעבט צום טעלעפאן, קוקן נייעס, קוקן די באל געים, קוקן סטעטוס וכו' וכו'; עס איז נישט גוט - נישט פאר שלום בית, נישט פאר חינוך הילדים, נישט פאר זיין ערליך, עס מאכט א חורבן אין יעדע פינטל פון לעבן.


ווען וועסטו זיך כאפן אז דו ביסט נישט אין ארדענונג מיטן זיין צוגעקלעבט צו די טעלעפאן פיר און צוואנציג שעה? ווען?! ווען דיינע קינדער וועלן אפלאזן אידישקייט? ווען דיינע קינדער וועלן אנטלויפן פון שטוב? ווען? זאג מיר, ווען וועסטו צוריק ווערן דיך?!


מילא דיין ווייב, זי איז דאך ביי דיר נישט ווערד אז דו זאלסט צוליב איר זיך טוישן, מילא אידישקייט איז אויך נישט אינטערעסאנט, שמירת עיניים איז אפגערעדט; ליבער ברודער - אבער פאר דיינע קינדער, פאר דיין שטוב...


זעכציג יאר צוריק האט דער הייליגער רבי פון סאטמער זכותות יגן עלינו אזוי געוויינט מען זאל נישט ארייננעמען אין שטוב טעלעוויזשן, די וואס האבן געפאלגט - די האבן איבערגעלאזט ערליכע אידישע דורות, און די אויבער חכמים האבן היינט אפשר אן אייניקל וואס גייט פאר איין שעה זונטאג אין א היברו דעי-סקול; אזוי איז היינט, די וואס הערן זיך צו בקול הצדיקים, מען טיילט אפ די שטוב פון די פרנסה; פרנסה איז איין זאך און די שטוב איז א צווייטע זאך, און אזוי אויך אין שול, מען טיילט אפ די פרנסה פון די שול, אין שול האט מען נישט די אפיס מיט די נייעס, וויצן וכו' וכו'; ווען מען דאווענט פארן אייבערשטן ברענגט מען נישט מיט זיך דעם טעלעפאן – די וועלן האבן ליכטיגע ערליכע דורות.


גיי שריי צום אייבערשטן ער זאל מאכן א נס דו זאלסט האבן די כוחות צו געבן א דריי דיין לעבן, דיין שטוב, דיינע חברים - אויף די גוטע זייט.


איך גיי אריבער גוטע ציפעדיגע טעג, אבער דאס שטעלט מיך נישט אפ פאר קיין איין רגע פון ווייטער טון וואס מוהרא"ש האט מיר געבעטן טון; סיי מיט די בחורים, סיי מיט די קינדער. די ישיבה איז אין א מצב וואס איז נאכנישט געווען, מיר זענען אריין אין די זיבעצנסטע יאר כמנין טו"ב, עס זענען אריינגעקומען פרישע בחורים, און אזוי אויך די בחורים פון פאריאר - אלע לערנען מיט אזא התמדה, אלע לערנען יעדן טאג חומש, משניות, גמרא, תהילים, דעם רבינ'ס ספרים. נישטא קיין בחורים וואס זענען איינגעטינקען אין פאליטיק, נישטא די וואס זענען פארנומען מיט לשון הרע און ליצנות. איך האב אסאך געבעטן ראש השנה אין אומאן אז היכל הקודש זאל זיך אויסרייניגן פון לצים, ברוך ה' צוביסליך ווערט עס צוריק שיין און ריין, די לצים אנטלויפן און די ערליכע בלייבן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#21 - בעטן דעם אייבערשטן פאר גוטע שכנים און חברים מיט אמונת חכמים
חברים, שכנים, ליצנות

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת לך לך, ז' מר-חשון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


"אִם לַלֵּצִים", אויב א מענטש דרייט זיך מיט לצים, "הוּא יָלִיץ", וועט ער אויך ווערן א לץ, "וְלַעֲנָוִים", און אז מען דרייט זיך מיט ערליכע אידן, - "יִתֶּן חֵן", וועט ער אויך ווערן אן ערליכער איד און געפונען חן אינעם אייבערשטנ'ס אויגן (משלי ג, לד).


ווייל א מענטש ווערט נאכגעשלעפט נאך חברים און שכנים, דעריבער דארף מען אסאך בעטן דעם אייבערשטן פאר גוטע שכנים און גוטע חברים; שכנים און חברים וואס האבן אמונת חכמים, וואס שפעטן נישט פון ערליכע אידן, און אויב מען הערט שפעטן פון צדיקים וואס זענען מגלה ומפרסם דעם אייבערשטן – זאל מען אנטלויפן פון זיי, און וויינען צום אייבערשטן מען זאל נישט אננעמען די ליצנות, לשון הרע – אויף צדיקים, נאר זיין מיט ערליכע חברים, והבן למעשה.

#20 - זאג דיין ווייב אז עס איז נישט כדאי זי זאל רעדן מיט די פרוי
חברים, לשון הרע, ליצנות

בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש פרשת נח, ה' מר-חשון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר


האסט מיר נעכטן דערציילט אז דיין ווייב רעדט מיט ..., וויל איך דיר זאגן, פאר דיין טובה, געב זיך אכטונג; זאג דיין ווייב אז עס איז נישט כדאי זי זאל רעדן מיט די פרוי. ווייל דער הייליגער רבי נתן זאגט: "שמעתי מאדמו"ר", איך האב געהערט פון רבי'ן, "חסיד שנפל", א חסיד וואס האט זיך אפגעקילט, "גרוע ממשומד", איז ערגער פון איינער וואס האט זיך גע'שמד'ט.


מיט איינער וואס האט זיך גע'שמד'ט רחמנא לצלן וואלט מען נישט געשמועסט, מען וואלט זיך זייער אכטונג געגעבן; זאגט דער רבי, נאך אסאך מער דארף מען זיך אכטונג געבן פון א חסיד שנפל.


יעצט וועסטו פארשטיין דאס געוויין פון רבי נתן וואס האט געוויינט: "די בחירה איז אזוי גרויס, מען האט געגעבן אזעלכע כוחות פארן סמ"ך מ"ם, אזוי צו קענען פארשטעלן דעם הייליגן רבינ'ס ליכטיגקייט".


ווייז דעם בריוו אין שול פאר אלע דיינע חברים, ווייל אלע דארפן די חיזוק.


א גוט שבת.

#19 - איינער מאכט מיט די הענט, און פון דעם האט מען חלישות הדעת
חברים, צדיקים, היכל הקודש, חלישות הדעת, לשון הרע, ליצנות, התבודדות

בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש פרשת נח, ה' מר-חשון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


האסט מיר דערציילט אז דיין ווייב איז זייער צעמישט, זי האט זיך צוגעהערט צו לשון הרע וכו'; יעצט איז זי אריינגעפאלן אין א מרה שחורה השם ישמרינו.


מיין ליבער ברודער, צו מיר האבן גערעדט גרויסע מענטשן קעגן היכל הקודש, גרויסע מענטשן, נישט נארישע פרויען, איך פלעג אזוי וויינען צום אייבערשטן: "רבונו של עולם, העלף מיר אנקומען צום אמת, איך וויל זיך נישט נארן"; נישט איך פלעג וויינען, איך וויין נאכאלץ צום אייבערשטן: "הייליגער באשעפער, העלף איך זאל מיך נישט נארן".


קוק ווי גרויס די בחירה איז; קוק וואס היכל הקודש האט ענק געגעבן, מאך זיך א חשבון וואס מען באקומט ביים צדיק; וויפיל תורה, וויפיל תפילה, וויפיל שלום בית, און וועגן א דערביטערטע פרוי וואס שטייט און העצט אז היכל הקודש איז טומאה און קליפות - זאלט איר אלעס אפלאזן?


דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן קלג): "שָׁמַעְתִּי בְּשֵׁם הַבַּעַל שֵׁם טוֹב", איך האב געהערט נאכזאגן פון הייליגן בעל שם טוב זכותו יגן עלינו, "שֶׁאָמַר", וואס ער האט געזאגט: "אוֹי וַאֲבוֹי, כִּי הָעוֹלָם מָלֵא מְאוֹרוֹת וְסוֹדוֹת נִפְלָאִים וְנוֹרָאִים, וְהַיָּד הַקְּטַנָּה עוֹמֶדֶת בִּפְנֵי הָעֵינַיִם, וּמְעַכֶּבֶת מִלִּרְאוֹת אוֹרוֹת גְּדוֹלִים", גיוואלד! די וועלט איז פול מיט ליכט און וואונדערליכע פארכטיגע סודות, און דאס קליין הענטעלע פארשטעלט אלעס.


מוהרא"ש זאגט, דאס גייט ארויף ווען איינער קומט צום צדיק, ער באקומט עצות און התחזקות ווי אזוי מען קען לעבן א שיינע לעבן און ווי אזוי מען קען זיך דערהאלטן - סיי מיט זיך אליין; סיי מיט פרנסה; סיי מיט א ווייב און קינדער, און מיט וואס נישט וכו' וכו'; ווייל דער רבי האט עצות אויף טריט און שריט, אבער – "אוֹי וַאֲבוֹי, הַיָּד הַקְּטַנָּה עוֹמֶדֶת וּמְעַכֶּבֶת מִלִּרְאוֹת אוֹרוֹת גְּדוֹלִים", דאס קליינע הענטעלע פארשטעלט אלעס. דאס הייסט אז איינער פרעגט אים: "וואו דרייסטו זיך?" און ווען מען ענטפערט ביים הייליגן רבינ'ס לייט, מאכט יענער מיט די הענט א תנועה פון ביטול, און פון דעם האט מען חלישות הדעת וכו'. אויף דעם האט דער הייליגער בעל שם טוב געשריגן: "גיוואלד"; און אויף דעם דארף מען טאקע שרייען: "גיוואלד, גיוואלד!"


נאר דורך התבודדות וועט איר זיך קענען האלטן ביים אמת.


טראג דעם בריוו שבת ביי ענק אין שול, ווייל אלע דארפן גרויס חיזוק.


א גוט שבת.

#18 - נאר אז מען האט א צדיק וואס חזר'ט אמונה, קען מען זיך ראטעווען
אמונה, צדיקים, חסידות ברסלב, לימוד התורה, תכלית, חשבון הנפש, לשון הרע, ליצנות, התבודדות

בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש פרשת נח, ה' מר-חשון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיינע ליבע ברידער פון ארץ ישראל, ה' עליהם יחיו


פרשת נח איז א לימוד פאר אונז ווי אזוי מען קען זיך ראטעווען פון די מבול אין יעדן דור, דער מבול איז נישט נאר געווען אין נח'ס צייט, דער מבול איז אין יעדע דור בכלליות און ביי יעדע מענטש בפרטיות, און נאר אז מען האט א צדיק וואס חזר'ט מיטן מענטש אמונה - קען מען זיך ראטעווען.


מיינע טייערע ברידער, עס איז א גרויסע נס יעדן טאג וואס מיר זענען נאך אלץ מקורב און מיר האבן די תמימות, מיר לערנען און פאלגן וואס דער רבי לערנט אונז. מען דארף יעדן טאג דאנקען דעם אייבערשטן אז מיר זענען מקורב צום הייליגן רבי'ן, מען דארף יעדן טאג טאנצן: "אשרינו שזכינו להתקרב לרבינו", און ווען מיר זעען א חבר זיך אפקילן פון רבי'ן, מיר זעען ווי דער האט מער נישט די געפיל, און דער איז שוין ביי די לצים, און מען וואונדערט זיך 'ווי קען זיין אזא זאך? ווי קען זיין זיך אפקילן?' דארף מען זיך ענדערש וואונדערן 'ווי קען זיין אז איך האב נאך יא די זכי' צו זיין ביים צדיק? ווי קען זען אז איך וואס איך דארף נאך אזויפיל תשובה טון - האב די זכי' צו וויסן פון אזא רבי?' אזוי פלעגט רבי נתן זיך אלץ פארוואונדערן, "ואני – איך ווי אזוי איך בין און ווער איך בין, וואס עפעס לאזט מען מיר קומען צו אזא רבי? דאס איז ברוב חסדך אבוא ביתך – דאס איז חסדים פונעם אייבערשטן".


טייערע חברים, טייערע ברידער, אז איר הערט לשון הרע אויף צדיקים זאלט איר זיך גוט אויסוויינען צום אייבערשטן. דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א, סימן ה) דאס וואס מען הערט רעדן אויף צדיקים לשון הרע, אויף צדיקים וואס זענען מגלה ומפרסם די הייליגע אמונה - דאס איז נאר ווייל מען וויל דעם מענטש צוריק האלטן פון קענען תשובה טון צוליב זיינע פיל זינד. אזוי ווי מוהרא"ש דערציילט (פעלת הצדיק, סימן תכא), דער שווער פון הייליגן רבי נתן זכר צדיק וקדוש לברכה, הרב הגאון המפורסם רבי דוד צבי אויערבאך זכר צדיק לברכה פלעגט פארן צו צדיקים, קודם איז ער געווען ביים הייליגן צדיק רבי פנחס קאריצער זכותו יגן עלינו, עס איז אים זייער געפאלן די הנהגה פון דעם צדיק, אבער עס האט אים געשטערט פארוואס די חסידים דארט רעדן קעגן דעם צדיק רבי מיכל זלאטשובער זכותו יגן עלינו, עס האט אים זייער געשטערט. האט ער געטראכט אז ער וויל גיין צום צדיק רבי מיכל זלאטשובער זכותו יגן עלינו, ער וויל זען וואס דארט טוט זיך. ווען ער איז אנגעקומען צו רבי מיכל זלאטשובער זכותו יגן עלינו און צוגעזען זיין עבודה איז אים זייער געפאלן זיין התנהגות, אבער עס האט אים זייער געשטערט צו הערן פון זיינע חסידים לצנות אויף רבי פנחס קאריצער זכותו יגן עלינו; ער האט געזען אז דער איז אפגע'פסק'נט מיט זיינע מענטשן וכו' און דער איז אפגע'פסק'נט מיט זיינע מענטשן, האט ער אויפגעהערט צו גיין צו צדיקים און ער האט אנגעהויבן רעדן קעגן אלע צדיקים. ער פלעגט יעדן טאג מאכן א סעודה מיט זיינע קינדער און זיי אנווארענען זיי זאלן נישט האבן צוטון מיט צדיקים, און ווען רבי נתן האט חתונה געהאט פלעגט ער אויך מיטהאלטן די סעודות און הערן פעך און שוועבל אויף צדיקים.


עס האט זייער געשטערט פאר רבי נתן, פארוואס רעדט מען אויף צדיקים? וואס איז די מחלוקות, וואס פעלט דאס אויס? און ווען ער איז געקומען דעם ערשטן ראש השנה צום רבי'ן, האט ער געהערט די תורה וואס דער רבי האט געזאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן ה), דעמאלט איז אים פארענטפערט געווארן די שטארקע קשיא וואס האט אים לאנגע יארן געשטערט, דער רבי זאגט דארט: "וְתַאֲמִין, כִּי כָּל מַצּוּתָא וּמְרִיבָה שֶׁיֵּשׁ בֵּין הַצַּדִּיקִים הַשְּׁלֵמִים אֵין זֶה אֶלָּא כְּדֵי שֶׁיְּגָרְשׁוּ סִטְרִין אָחֳרָנִין", דו דארפסט גלייבן אז אלע מחלוקות וואס איז דא צווישן די צדיקים איז נאר ווייל מען וויל דיך פארטרייבן פון זיי, "כְּשֶׁאַתָּה שׁוֹמֵעַ מְרִיבוֹת שֶׁבֵּין הַצַּדִּיקִים תֵּדַע, שֶׁזֶּה מַשְׁמִיעִין אוֹתְךָ תּוֹכָחָה עַל שֶׁפָּגַמְתָּ בְּטִפֵּי מֹחֲךָ", ווען דו הערסט רעדן אויף צדיקים זאלסטו וויסן אז דאס איז נאר ווייל מען וויל דו זאלסט תשובה טון אויף וואס דו האסט פוגם געווען; רבי נתן האט געזאגט: "ווען איך האב געהערט די תורה פון רבי'ן איז מיר גלייך פארענטפערט געווארן פארוואס מען רעדט אויף צדיקים און מען קריגט זיך השם ישמרינו, נאר מיך צו פארטרייבן, אז איך בין נישט ראוי צו זיין צווישן זיי".


וואס מיינט איר, ווער רעדט אויף צדיקים? ווער זענען די וואס רעדן אויף צדיקים וואס זענען זיך מוסר נפש צו ברענגען אידישע קינדער צום אייבערשטן, זיי זענען גרייט אלעס צו פארלירן, אבי נאך א איד זאל לעבן א זיסע לעבן, לערנען די הייליגע תורה, זיך מתבודד זיין און פירן א שטוב מיט קדושה וטהרה? ווער רעדט? נאר בעלי עבירה. דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א, סימן סא) ווער עס רעדט אויף צדיקים וואס זענען מגלה ומפרסם דעם אייבערשטן אויף די וועלט - איז א סימן אז דער מענטש איז א בעל עבירה. דער רבי זאגט, דאס איז פשט וואס די הייליגע חכמים זאגן (עירובין כא:): "הלועג על דברי חכמים", ווער עס שפעט אויף צדיקים, "נידון בצואה רותחת", וועט באשטראפט ווערן מיט די סארט גיהנום; זאגט דער רבי פשט, "הלועג על דברי חכמים", ווער עס שפעט אויף צדיקים - "נידון בצואה רותחת" איז א סימן אז דער מענטש איז ווייט פונעם אייבערשטן, זיין מח איז פול מיט שלעכטע זאכן.


מיינע ליבע ברידער, איך בענק זיך זייער צו ענק, איך וויל שוין קומען אייך באזוכן, איך האף צום אייבערשטן איך וועל אייך נאך טרעפן, איר וועט אכטונג געבן פון לצים וואס רעדן קעגן הייליגע צדיקים. טענה'ט נישט מיט קיינעם, מאכט אייך א חשבון 'ווער ברענגט מיך צו די תורה, ווער שלעפט מיך צום חומש, צום משניות, צו די הייליגע גמרא? ווער שלעפט מיך אין שול דאווענען? ווער איז מיך מחזק ווי צו רעדן אין שטוב? ווער לערנט מיך חכמת החיים ווי זיך אכטונג געבן פון מענטשן? זיך אכטונג געבן פון חובות, וויסן ווי צו לעבן, און נאך טויזנטער טויזנטער זאכן? זאל איך גיין אויסהערן לצים וואס ווילן באמת רעדן קעגן דעם אייבערשטן?' דער הייליגער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן לח) אויפן פסוק (תהלים עג, ט): "שַׁתּוּ בַשָּׁמַיִם פִּיהֶם", זיי לייגן זייער מויל אין הימל, "וּלְשׁוֹנָם תִּהֲלַךְ בָּאָרֶץ", און זייער צינג גייט אויף דער ערד, די וואס רעדן אויף צדיקים - זיי ווילן רעדן אויפן אייבערשטן, אבער זיי שעמען זיך צו רעדן קעגן דעם באשעפער, רעדן זיי אויף צדיקים. דאס איז פשט אין פסוק "שַׁתּוּ בַשָּׁמַיִם פִּיהֶם", דאס וואס זיי רעדן מיטן מויל - ווילן זיי רעדן אויפן אייבערשטן, נאר זיי שעמען זיך צו רעדן אויפן אייבערשטן - "לְשׁוֹנָם תִּהֲלַךְ בָּאָרֶץ", רעדן זיי אויף צדיקים, אבער באמת "שַׁתּוּ בַשָּׁמַיִם פִּיהֶם".


מיינע הארציגע ברידער, שטארקט אייך מיט די עצות פון רבי'ן, גייט יעדן טאג אביסל שפאצירן און זייט אייך מתבודד, רעדט צום אייבערשטן אויף אייער שפראך. בעט אים אלעס וואס שטערט, אלעס וואס באדערט, דערצייל אלעס, און אנטלויפט צו די הייליגע תורה. מאכט אייך שיעורים אין חומש, משניות, גמרא וכו' וכו', און רעדט נישט מיט די אפגעקילטע חסידים, וועט אייך גוט זיין בזה ובבא, און אז נישט איז א גרויסע רחמנות. אזוי ווי דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן שנד): "עַל שְׁנֵי כִּתּוֹת אֲנָשִׁים יֵשׁ לִי רַחֲמָנוּת גָּדוֹל עֲלֵיהֶם", אויף צוויי גרופעס מענטשן האב איך גרויס רחמנות, "עַל אֵלּוּ אֲנָשִׁים שֶׁהָיוּ יְכוֹלִים לְהִתְקָרֵב אֵלַי וְאֵינָם מִתְקָרְבִים", אויף די וואס האבן געקענט מקורב ווערן צו מיר און ווערן נישט מקורב, "וְעַל אֵלּוּ הַמְקֹרָבִים אֵלַי וְאֵינָם מְקַיְּמִים אֶת דְּבָרַי", און אויף די וואס זענען מקורב צו מיר און פאלגן מיך נישט; "כִּי אֲנִי יוֹדֵעַ, שֶׁיִּהְיֶה עֵת, בְּעֵת שֶׁיִּהְיֶה הָאָדָם מֻנָּח עַל הָאָרֶץ עִם רַגְלָיו אֶל הַדֶּלֶת, אָז יִסְתַּכֵּל עַל עַצְמוֹ הֵיטֵב, וְיִתְחָרֵט מְאֹד מְאֹד עַל שֶׁלּא זָכָה לְהִתְקָרֵב אֵלַי, אוֹ שֶׁלֹּא קִיֵּם אֶת דְּבָרַי. כִּי אָז יֵדְעוּ שֶׁאִם הָיוּ מְקֹרָבִים אֵלַי וּמְקַיְּמִים אֶת דְּבָרַי, לֹא הָיָה שׁוּם דַּרְגָּא בָּעוֹלָם שֶׁלֹּא הָיִיתִי מְבִיאָם לְאוֹתָהּ הַמַּדְרֵגָה, אֲבָל לֹא יוֹעִיל אָז", ווייל עס וועט קומען א צייט ווען דער מענטש וועט ליגן מיט די פיס צום טיר, דאס מיינט ווען מען וועט שטארבן – (וואס דעמאלט לייגט מען אראפ דעם מענטש אויף דער ערד מיט די פיס אויסגעדרייט צום טיר), און דער מענטש וועט זיך דעמאלט אנקוקן ווי אזוי ער זעט אויס, און ער וועט חרטה האבן: 'פארוואס האב איך נישט געפאלגט דעם רבי'ן? ווען איך וואלט ווען געפאלגט דעם רבי'ן וואלט איך זוכה געווען צו צוקומען צו די גרעסטע מדריגות אויף דער וועלט', אבער עס וועט שוין זיין צו שפעט.


איך ווארט צו הערן פון די מצב המלחמה, אויב עס איז א צייט איך זאל קומען.


א גוט שבת.