בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#69 - די אלע מניעות ווען מען ווערט מקורב צום צדיק, איז א גרויסע טובה
כיבוד אב ואם, צרות, שלום בית, חסידות ברסלב, פרנסה, מוהרא"ש, ישיבה, ראש ישיבה, לשון הרע, מניעות, מוהרנ"ת ז"ל

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וישלח, י"ד כסליו, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך בעט דיר זייער, פארליר זיך נישט; בלייב שטארק. וואויל איז דיר אז מען האט דיר אפגעזאגט פון דיין אמט צוליב דעם אז דו ביסט א ברסלב'ער און נישט חס ושלום צוליב שלעכטע זאכן. מען הערט אזויפיל מעשיות פון תלמוד תורה'ס און ישיבות וואו מען ווארפט ארויס איינגעשטעלטע צוליב עבירות, אבער דיין גאנצע חטא איז אז דו ביסט א ברסלב'ער.


איך געדענק פון יארן צוריק ווען מען האט מיר אפגעזאגט פון מיין אמט פון זיין א מלמד מיט א מנהל, האט מיר מוהרא"ש זכרונו לברכה זייער מחזק געווען, מוהרא"ש האט מיר געזאגט די ווערטער: "אשריך שנתפסת על דברי תורה", וואויל איז דיר אז מען האט דיר ארויסגעווארפן צוליב דעם וואס דו האסט מזכה געווען אזויפיל בחורים מיט לערנען און דאווענען און אריינלייגן אין זיי אמונה; קוק נאך די בריוו וואס מוהרא"ש האט מיר געשריבן ערב יום הקדוש שנת ה'תשס"ט, עס איז געדרוקט אין אשר בנחל.


בלייב שטארק און זיי ממשיך נאך מער צו פארשפרייטן די הייליגע קונטרסים, ספרים און גליונות. דאס אלעס וואס דו גייסט אריבער, אנגעהויבן מיט די קלעפ שמחת תורה און די פרנסה וואס מען האט דיר מקפח געווען און די אלע בזיונות און שפיכות דמים, דאס וועט דיר נאר ברענגען נענטער צום אייבערשטן.


געדענק וואס מיר האבן היינט גערעדט, אויב דו וועסט זיך האלטן שטארק, דו וועסט אינאיינעם מיט דיין ווייב זיין שטארק, עס וועט זיין שלום און ליבשאפט צווישן ענק – וועט ענק קיינער נישט קענען צעברעכן.


פון אלעס וואס דו דערציילסט וואס דו גייסט אריבער, טוט מיר דאס מערסטע וויי אז דיין ווייב'ס עלטערן וויל נישט רעדן מיט ענק ווייל איר זענט נעבעך געווארן ברסלב. געוואלד און געשריגן, קוקט וואס לשון הרע טוט; זיי מיינען אז איר זענט אין נישט א גוטע פלאץ, וואלטן זיי געוויסט וואס דער רבי איז, וואס ברסלב איז, וואס מען לערנט ביים רבי'ן, וואלטן זיי געטאנצן פאר שמחה אז די קינדער גייען צו א רבי וואס געבט נאר יראת שמים, אזוי ווי דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן רצד): "אֲנִי אוֹצָר שֶׁל יִרְאַת שָׁמַיִם".


אוי ווי עס טוט וויי ווען עלטערן וויל נישט רעדן מיט א קינד, אוי שטעכט עס אין הארץ; די אנדערע זאכן זענען נישט קיין ווייטאג אנטקעגן די צער, וואס גייט מיר אן אז דער אדמו"ר האט געהייסן שלאגן? וואס גייט אן אז מען האט מיר אפגעזאגט פון א פרנסה? פרנסה געבט דער אייבערשטער, פרנסה איז דא אסאך, און דער אדמו"ר זאל זיין געזונט און שטארק און ווייטער אנכאפן זיינע חסידים זיי זאלן אים נישט אפלאזן; איך דארף אים בכלל נישט האבן, איך האב א רבי וואס העלפט מיר, א רבי וואס פארשטייט מיר, א רבי וואס ברענגט מיר צו לערנען און דאווענען און האבן שלום בית וכו'; אבער אז עלטערן ווילן נישט רעדן מיט א קינד – דאס שטעכט, דאס טוט וויי.


טייערער ברודער, זארג נישט; ביים סוף וועלן זיי שלום מאכן מיט דיר און דיין ווייב, זיי וועלן אויך אנקומען צום רבי'ן. אויב דו וועסט זיי ווייטער מכבד זיין, דו וועסט נישט רעדן קעגן זיי, דו וועסט טראכטן נאר גוטס אויף זיי – וועלן זיי אליינס קומען קיין אומאן.


וואס דארפסטו מער פון די מעשה וואס רבי נתן האט געהאט מיט זיינע עלטערן; אין אנהייב האט אים זיין טאטע גע'רודפ'ט עד חרמה, ער האט נישט געוואלט רעדן צו אים, ער האט אים ארויסגעווארפן פון שטוב, אבער ביים סוף האט ער אים אזוי ליב געהאט, ער האט אים גערופן אזוי ווי מען רופט אן אדם גדול, מיט א ר', "ר' נתן"; רבי נתן האט געזאגט: "טאטע, רוף מיר נישט מיט א ר'", אבער דער טאטע האט געזאגט: "איך האב פון דיר אזויפיל נחת, איך וועל דיר רופן ר' נתן".


די אלע מניעות וואס גייען אריבער אויף א מענטש ווען מען ווערט מקורב צום צדיק – איז א גרויסע טובה. דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן קפה, בסוף): "כָּל מִי שֶׁיֵּשׁ לוֹ יְגִיעוֹת וְטִרְחוֹת יוֹתֵר בִּתְחִלַּת הַהִתְקָרְבוּת לְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ", ווער עס האט גרויסע מניעות ווען ער ווערט מקורב צום אייבערשטן, "דְּהַיְנוּ שֶׁיֵּשׁ לוֹ מְנִיעוֹת רַבּוֹת וּגְדוֹלוֹת כְּגוֹן מֵאָבִיו וְאִשְׁתּוֹ וְחוֹתְנוֹ", ער האט מניעות פון זיין טאטע, ווייב אדער שווער, "אוֹ מִשְּׁאָר בְּנֵי אָדָם שֶׁמּוֹנְעִים וּמְעַכְּבִים אוֹתוֹ מְאֹד, וּמְנִיעוֹת מֵחֲמַת מָמוֹן וכו'", אדער מניעות פון געלט, "הֵם טוֹבָה גְּדוֹלָה לְהָאָדָם", דאס איז א גרויסע טובה פאר'ן מענטש, "כִּי עַל יְדֵי זֶה", ווייל דורכדעם, "זוֹכֶה אַחַר כָּךְ לְקַבֵּל הַרְבֵּה קְדֻשָּׁה וְטָהֳרָה", איז מען זוכה צו מקבל זיין שפע קדושה וטהרה צו ווערן מקורב צום אייבערשטן.


איך האב דיר נאך אסאך צו שרייבן, איך בין אבער זייער טרוד, איך דארף מקצר זיין.


 

#68 - מוהרא"ש האט אפגעליטן צרות צרורות און דאך נישט געהאט קיין קשיות אויף די אמונה
צרות, אמונה, הפצה, חסידות ברסלב, מוהרא"ש, קשיות, התבודדות

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת וישב, י"ח כסליו, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי


איך האב געזען א בילד וואס גייט מיר נישט ארויס פון קאפ; איך האב געזען מוהרא"ש אפאר טעג פאר'ן הסתלקות אין שפיטאל אויפ'ן בעטל, מוהרא"ש האט געפאטשט און געשמייכלט, מוהרא"ש האט געזאגט: "איך פאטש אז איך גיי אוועק פון די וועלט".


וואס זאל איך דיר זאגן, דאס בילד לויפט מיר נאך. מוהרא"ש האט אין זיין לעבן זיך אפגעליטן צרות צרורות און דאך האט ער נישט פארלוירן די אמונה, נישט געהאט קיין קשיות אויף די אמונה, ער האט זיין גאנץ לעבן נאר געטון פאר די אמונה; אריינברענגען אמונה אין אונז און אין די גאנצע וועלט.


אז מיר וועלן פאלגן מוהרא"ש, מיר וועלן גיין אין די וועגן, מיר וועלן זיך באנוצן מיט די עצות פון רבי'ן - וועלן מיר זוכה זיין צוצוקומען צו א שטארקע אמונה, מיר וועלן זיין צוגעקלעבט צום אייבערשטן, מיר וועלן אויך קענען פאטשן און שמייכלען, זיין אמת'דיג איבערגעגעבן צום אייבערשטן.


טייערער ברודער, גיי אביסל שפאצירן, זיי זיך מתבודד; בעט דעם אייבערשטן ער זאל דיר מקרב זיין צו אים, בעט אים: "קרבינו לעבודתיך, הט לבי ליראה את שמך", בעט אין אידיש: "טאטע איך וויל זיין ערליך, העלף מיר".


עס איז דאך א מחי' דאס לעבן ווען מען גייט התבודדות.

#67 - זע עס זאל זיין אין דיין שטאט א בית המדרש "היכל הקודש"
הפצה, בית המדרש, היכל הקודש, מוהרא"ש

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וישלח, י"ד כסליו, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


זיי מקיים די ווילן פון מוהרא"ש, זע עס זאל זיין אין דיין שטאט א בית המדרש "היכל הקודש", און זע מען זאל עס פירן אזוי ווי מוהרא"ש האט געוואלט.


מיר מוזן טון מוהרא"ש'ס ווילן, עס מוז זיין אין יעדע פלאץ אין די וועלט א בית המדרש היכל הקודש; א פלאץ וואו מען רעדט דעם רבינ'ס ווערטער אן קיין דריידלעך, נאר אזוי ווי דער רבי האט אונז געלערנט.


זיי ממשיך מיט הפצה; פארשפרייט די גליונות, קארטלעך, קונטרסים, סידיס און וואס עס זאל נאר זיין, דער ציל איז אז נאך א מענטש זאל באקומען די עצות און חיזוקים פון רבי'ן.


איך בין דיר גרייט צו העלפן מיט א בית המדרש, איך ווארט צו הערן.

#66 - די אמונה און שמחה וואס טוט זיך אין סקול איז ממש א חלום
סקול, מוסדות, הכרת הטוב, מוהרא"ש

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת חיי שרה, כ"ג מרחשון, מברכים החודש, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד אונזער מנהלת מרת ... תחי' ברסלב, ליבערטי


עס איז נישטא גענוג ווערטער צו קענען ארויסברענגען אונזערע געפילן וואס מיר האבן פאר אונזער מנהלת, וואס איר טוט מיט אונזערע קינדער, אונזערע טעכטער, אונזערע ווייבלעך און מאמעס; די חיזוק וואס איר געבט זיי אלע, די אמונה און שמחה וואס טוט זיך אין סקול איז ממש א חלום.


ווען מען לערנט אשר בנחל זעען מיר די בריוו וואס מוהרא"ש שרייבט מיט בלוט פון הארץ ווי ער וויל אוועקשטעלן א בית חינוך לבנות, א פלאץ פאר די מיידלעך, זיי זאלן אויפוואקסן מיט הייליגקייט, מיט ריינקייט, פשוט, צופרידן און פרייליך; דאס איז ביי אונז מקוים געווארן.


די שווערע ארבעט פון מוהרא"ש זעען מיר יעצט אז מיר האבן א פלאץ וואו די קינדער וואקסן אויף געזונט, דרך ארץ'דיג, שכל'דיג; די יונגע קינדער האבן מער פארשטאנד ווי עלטערע קינדער פון אנדערע פלעצער, די קינדער ווילן חתונה האבן, זיי ווייס וואס דאס לעבן איז.


וואס זאל איך אייך זאגן, איין ווארט: "זייט ממשיך".

#65 - דאנק דעם אייבערשטן אז ער האט ענק געהיטן פון א נישט געזונט קינד
קינדער, תפילות אויף אידיש, תודה והודאה, צרות, אמונה, מוהרא"ש

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת חיי שרה, י"ט מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


פארוואס טראכסטו אז דאס איז א שטראף? פארוואס טראכסטו נישט אז דער אייבערשטער האט ענק געהיטן פון א נישט געזונט קינד?!


ביי מיר איז געווען אזא מעשה, מיין ווייב האט פארלוירן וכו'; האט מיר מוהרא"ש געזאגט: "דאנק דעם אייבערשטן וואס ער האט ענק געהיטן פון א נישט געזונט קינד"; פון דעמאלט זאג איך פאר אלע וואס קומען מיר דערציילן אז זיי האבן פארלוירן וכו' - וואס מוהרא"ש האט אונז געזאגט: "דאנק דעם אייבערשטן אז ער האט ענק געהיטן פון א נישט געזונט קינד".


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות נד.): "חַיָּב אָדָם לְבָרֵךְ עַל הָרָעָה", א מענטש דארף דאנקען דעם אייבערשטן אויף שלעכטס, "כְּשֵׁם שֶׁמְּבָרֵךְ עַל הַטּוֹבָה", אזוי ווי ער דאנקט דעם אייבערשטן אויף גוטס; לכאורה, פרעגן אלע, ווי אזוי קען מען זאגן פאר'ן מענטש, זאג יישר כח אויף שלעכטס מיט די זעלבע שמחה וואס מען דאנקט אויף גוטס? נאר מען זאגט דעם מענטש 'דאנק אויף שלעכטס, ווייל עס איז נישט שלעכט, דו מיינסט אז עס איז שלעכט, ווייל עס איז גוט'; דו מיינסט אז דו האסט פארלוירן - ווען פון הימל היט מען דיר פון נישט גוטע זאכן.


חזר אמונה, זינג נגוני אמונה, זינג דעם ניגון: "אלעס וואס דער אייבערשטער טוט - איז דאך גוט, אפילו ווען עס זעט אויס שלעכט - ווייס איך ער איז גערעכט, איך דארף נאר איין זאך זען - איך זאל אייביג רעדן צו אים, איבערשמועסן יעדע זאך - וועט עס ווערן בעסער גלייך".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#64 - שלום בית האט מיט'ן מאן
שמחה, שלום בית, אומאן, ראש השנה, היכל הקודש, מוהרא"ש

בעזרת ה' יתברך


מוצאי ראש השנה, ג' תשרי, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


איך זיץ יעצט אויפ'ן פליגער, געווענליך ווען איך קום צוריק פון א נסיעה שלאף איך פון אויסגעמוטשעטקייט, יעצט בין איך גוט אויסגעמוטשעט, אבער איך קען נישט שלאפן, איך בין אזוי צוקאכט פון פרייד פון ראש השנה, איך בין נישט ביי זיך, איך טאנץ פאר שמחה: "אשרינו שזכינו להתקרב לרבינו! אשרינו שזכינו להיות באומן ראש השנה!"


איך האף דו האסט פארשטאנען וואס מיר האבן גערעדט ביידע טעג ראש השנה. מוהרא"ש האט אונז געלערנט אז שלום בית האט מיט אונז, שלום בית האט מיט'ן מאן. עס איז נישט גרינג צו זיין א ברסלב'ער חסיד, א תלמיד היכל הקודש; מוהרא"ש פארלאנגט פון אונז מען זאל לעבן בשלום, מוהרא"ש זאגט, דער מאן האט די מעגליכקייט צו אויפבויען די ווייב און לעבן בשלום מיט איר, זאל זיין וואס פאר א פרוי עס זאל זיין; א שווערע, א שלעכטע, א הארטע, א איך ווייס נישט וואס; דאך דארף דער מאן טרעפן א וועג ווי אזוי צו לעבן בשלום.


נעם אריין די ווערטער, לעב מיט די ווערטער א גאנץ יאר; געדענק אז שלום בית איז עבודת השם, עס איז א הויכע עבודה, יעדע מאל מען געבט נאך אין שטוב, מען איז א ותרן און א סבלן איז מען זיך מזכך און מען קומט צו גרויסע דרגות.


אשרינו שזכינו להיות באומן ראש השנה.


 

#63 - ראש השנה אין אומאן איז געווען אזוי שיין און דערהויבן
אומאן, היכל הקודש, מוהרא"ש

בעזרת ה' יתברך


מוצאי ראש השנה, ג' תשרי, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


איך בין יעצט אויפ'ן פליגער אויפ'ן וועג אהיים פון אומאן, יעצט כאפ איך זיך אז איך האב דיר נישט געזען א גאנץ יום טוב, דיין טאטע האב איך געזען, דיינע ברודער זענען געווען, אבער דיר האב איך נישט געזען; א שאד דו ביסט נישט געווען, עס איז געווען אזוי שיין, אזוי דערהויבן.


שחרית און מוסף האב איך געדאווענט; מוהרא"ש האט מיר געשטעלט צו זיין בעל תפילה אויף שחרית, און די לעצטע יאר האט מיר מוהרא"ש געזאגט "איך וויל דו זאלסט אויך דאווענען מוסף"; איך וואלט זיך נישט אליינס מכבד געווען.


אויך די תקיעות; ווען נישט מוהרא"ש זאל מיר געבן דעם שופר אין האנט וואלט איך מורא געהאט דאס אליינס צו נעמען, יעצט ווען מוהרא"ש האט מיר געזאגט בלאזן שופר - בלאז איך. די יאר האב איך איבערגעגעבן די תקיעות דמעומד פאר'ן דיין שליט"א.


די דרשות ראש השנה האט א באזונדערע חן, עס שפירט זיך ממש ווי מוהרא"ש רעדט, עס איז אזוי ווי ביי מוהרא"ש. איך געדענק אלע יארן אין אומאן ביי מוהרא"ש, עס פלעגט זיך שפירן ווי תחיית המתים. אין אומאן איז דאך יעדער אזוי אויסגעמוטשעט, אלע האבן בלבולים, אבער ווען מוהרא"ש פלעגט געבן די שיעור מיטל נאכט, פלעגט מען ווערן אזוי פריש, אזוי אויפגעלעבט, ער האט אריינגעבלאזן א חיות אין די עצמות היבשות. אזוי אויך איז היינט מיט די שיעורים אין אומאן, עס איז עפעס א גרויסער כח; עס מאכט פרייליך, עס פרישט אויף.


 

#62 - איבערגיין מסכת ראש השנה הונדערט און איין מאל
סיום, מוהרא"ש, גמרא

בעזרת ה' יתברך


אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר


יעצט ווען דו האסט מסיים געווען הונדערט און איין מאל מסכת תענית זאלסטו נעמען מסכת ראש השנה און דאס איבערגיין הונדערט און איין מאל.


לערן דאס לזכות מוהרא"ש זכותו יגן עלינו, אזוי ווי מוהרא"ש שרייבט פאר די בחורים אין ישיבה, זיי זאלן דאס טון, אזוי וועט מען אים ארויפטראגן העכער און העכער.


פון דיין ראש ישיבה.

#61 - איך וועל דיר אודאי אינזין האבן ביים הייליגן רבי'ן אין אומאן
אומאן, מוהרא"ש

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת נצבים, כ"א אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך וועל דיר אודאי אינזין האבן ביים הייליגן רבי'ן אין אומאן; איך וועל בעטן פאר דיר און דיין ווייב איר זאלט האבן א גוט געבענטשט יאר.


איך האב א שטארקע געפיל פאר דיר; ביי מיר איז זייער חשוב די קינדער און אייניקלעך פון מוהרא"ש, ווייל איך קום מיין לעבן, מיין ווייב'ס לעבן און מיינע קינדער'ס לעבן פאר מוהרא"ש; איך וועל מתפלל זיין פאר דיר.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#60 - די וואס דארף עס הערן, זאלן עס דערהערן
שלום בית, חיזוק פאר פרויען, דרשות, מוהרא"ש

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת כי תצא, י' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


א שאד דיין ווייב מיינט איך רעד פון איר ביי די שיעורים. איך האב אלע מאל דעם פראבלעם; די וואס זענען וואויל, געזונט און ערליך - די מיינען אז מען מיינט זיי, די קומען אהיים פון די שיעורים צעבראכן, פול מיט בלבולים, און די וועם מען מיינט טאקע - די הערן נישט, כאפן נישט און נעמען נישט אן וואס מען רעדט צו זיי.


איך וועל דיר דערציילן וואס איך האב געהאט ביי מוהרא"ש יארן צוריק, עס איז געווען ווען איך בין מקורב געווארן, די ערשטע יארן פון מיין התקרבות, דעמאלט האט מוהרא"ש נישט געקענט פארן קיין ארץ ישראל, מען האט גע'מסר'ט מוהרא"ש, מורא"ש'ס ... האט אים פאר'מסר'ט רחמנא לצלן, און די מדינה של גיהנום, די ערב רב - האבן געוואלט געבן פאר מוהרא"ש זעכצן יאר תפיסה. די דריי יאר פלעגט מוהרא"ש רעדן כמעט ביי יעדן שיעור פון כיבוד אב ואם, מוהרא"ש פלעגט איבער חזר'ן די מעשה מיט אבשלום און דוד המלך, אז ער האט געוואלט הרג'ענען זיין אייגענע טאטע. מוהרא"ש פלעגט רעדן וואס דוד המלך האט אלץ געליטן: "ווי קען זיין א זון זאל אויפשטיין קעגן א אייגענע טאטע, אים וועלן הרג'נען?!" מוהרא"ש האט גערעדט פון זיין פרשה פון זיין ...


דעמאלט איז אויף מיר אריבער שווערע מניעות פון מיין משפחה, איך פלעג זיצן ביי די שיעורים און ווערן אזוי צעבראכן, איך האב זיך געשפירט אזוי שולדיג, איך האב פארשטאנען פון יעדע שיעור אז מוהרא"ש מיינט מיר, ביז איין מאל נאכן שיעור, איך האב געשפירט אז איך קען נישט מער נעמען די בלבולים האב איך געפרעגט מוהרא"ש: "וואס זאל איך טון? זאל איך מער נישט קומען קיין ברסלב? זאל איך מער נישט פארן קיין אומאן? די גאנצע שיעור האט מוהרא"ש געמיינט מיר", זאגט מיר מוהרא"ש: "איך האב א פראבלעם, ווען איך געב א שיעור איז אלץ דא אומשולדיגע אינגעלייט וואס ווערן צעבראכן, זיי מיינען אז איך רעד צו זיי, און די אינגעלייט וועם איך מיין, זיי טראכטן נישט אז מען מיינט זיי; איך האב דא אינגעלייט וואס שלאגן זייער טאטע מאמע, איך מוז רעדן צו זיי (איך האב דעמאלט גארנישט געוויסט וואס טוט זיך אין היכל הקודש, וואס מוהרא"ש גייט אריבער פון זיין...)"; דאס זעלבע האב איך ביי די שיעורים, אלץ זענען דא וואס באשולדיגן זיך און טראכטן אז די שיעור מיינט מען זיי.


דיין משפחה; דו, דיין ווייב און דיינע קינדער - זענען פון די טייערע משפחות אין היכל הקודש; די שיעור איז נישט געזאגט געווארן פאר איר, די שיעור איז געזאגט פאר די פרויען וואס זענען נישט געזונט, זיי ווילן נישט לעבן כדרך כל הארץ השם ישמרינו, און אנשטאט מודה זיין אויפ'ן פראבלעם און בעטן דעם אייבערשטן: "הייל מיר אויס", - מאכן זיי שפירן דעם מאן אז ער האט א פראבלעם, ער איז נישט נארמאל; דיין משפחה איז זייער טייער.


דאנק און לויב דעם אייבערשטן פאר די מתנה, דו האסט אן אשת חיל, זי איז מיט דיר, זי העלפט דיר; וויפיל אינגעלייט ווילן זיין ביים רבי'ן און די ווייב שטעלט א ווידערשטאנד? וויפיל אינגעלייט חלש'ן צו קומען קיין אומאן ראש השנה, זיין ביים הייליגן רבי'ן - און די ווייב לאזט נישט, זי סטראשעט, זי איז משפיל דעם מאן מיט ברלסב; אז דיין ווייב איז מיט דיר, זי העלפט דיר זיין ביים רבי'ן - ביסטו דאך דער גליקליכסטער מענטש.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#59 - ווען דער יסוד איז גוט און פעסט, קען מען בויען דערויף א שטארקע בנין
קינדער, קדושה, הפצה, חסידות ברסלב, אומאן, מוהרא"ש, ספרי ברסלב, מנוולים

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת שופטים, ה' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיינע טייערע חברים, תלמידי היכל הקודש פון ירושלים, ה' עליהם יחיו


מיר דארפן זיך זייער פרייען אז מיר זענען מקורב צום הייליגן רבי'ן, דער רבי ברענגט אונז צו האבן אמונה, דער רבי ברענגט אונז צו די דרגה פון די גרויסע צדיקים וואס זיי לעבן א גאנצן טאג און א גאנצע נאכט מיט'ן אייבערשטן; צו די דרגה ברענגט אונז דער רבי צו, מיר זאלן נישט מסיח דעת זיין פונעם אייבערשטן.


מענטשן שפעטן פון אונז אז מיר רעדן אזויפיל פון קדושה וטהרה, מענטשן מאכן א געשפעט פון מוהרא"ש וואס האט אזויפיל גערעדט פון קדושת הברית; געשריבן און געדרוקט ספרים פון קדושת ישראל, מען מאכט פון דעם כל הליצנות, מען צערייסט די ספרים, מען איז מבזה תלמידי היכל הקודש השם ישמרינו.


פארוואס טאקע האט מוהרא"ש אזויפיל גערעדט פון קדושת היסוד? וואס האט מוהרא"ש אזויפיל געשריבן פון זיין אפגעהיטן אין קדושת הברית? ווייל ביים רבי'ן איז דאס געווען פון די וויכטיגסטע זאכן; ווייל ווען דער יסוד פונעם מענטש איז גוט און פעסט, דעמאלט קען מען בויען א שטארקע בנין אויף דעם, ווען מען איז אפגעהיטן בקדושת הברית, קדושת המחשבה וואס איז דער יסוד פונעם מענטש - דעמאלט האט מען א ריינע מח, מען קען דינען דעם אייבערשטן און מען קען זוכה זיין צו קומען צו די גרעסטע מדריגה, אבער אויב חס ושלום דער יסוד איז נישט גוט, מען זינדיגט אין פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, דעמאלט איז זייער ביטער, דעמאלט פאלט אלעס אראפ, וואס מען בויט פאלט איין, עס ווערט אלעס חרוב.


איר האט זיכער געהערט די שרעקליכע נייעס וואס האט פאסירט אין אמעריקע, אין שטאט פלארידא; א ריזיגער בנין, א הויכער בנין איז איינגעפאלן מיט אלע איינוואוינער, אינמיטן די נאכט איז געווארן פונעם גרויסן בנין עפר ואפר, ליידער זענען דארט אומגעקומען זייער אסאך אידישע קינדער, יעצט שטעלט זיך ארויס אז מען האט שוין געזאגט פון פאראויס אז דער יסוד איז מקולקל. די בעלי בתים האבן זיך נישט וויסנדיג געמאכט, עס האט זיי געקאסט צופיל געלט דאס צו פאררעכטן, יעצט איז גארנישט געבליבן, נאנט צו הונדערט מענטשן זענען אומגעקומען אלעס ווייל דער יסוד איז נישט גוט.


איך בעט ענק טייערע חברים, מאכט אייך נישט צוטון פון לצים, פון די וואס שפעטן; אויף אונז ליגט א פליכט צו פארשפרייטן די קונטרסים, גליונות און ספרים וואס מער, צו ראטווען אידישע קינדער פון אוועקפאלן.


עס קומען אן צו מיר אזויפיל בריוו פון אינגעלייט און בחורים, זיי וויינען אז זיי זענען אומגליקליך געווארן, זיי האבן נישט געוויסט פון וואס זיך צו היטן, וואלט מען צו זיי גערעדט וואלטן זיי נישט אזוי אראפגעפאלן, יעצט איז זיי אזוי שווער, יעצט ווען זיי זענען נעבעך איינגעוואוינט אין שלעכטס איז שוין זייער שווער פאר זיי. פאריגע וואך שרייבט מיר א בחור א שרעקליכע בריוו, ליינט זיין ווייטאג:


לכבוד ראש הישיבה שליט"א,


קוראים לי ... אני גר ב...; כשהייתי ילד קטן המלמד עשה איתי ואם עוד ילדים כל אחד בנפרד - עברות, כשקצת גדלתי ילדים עשו את זה ביחד בלי המלמד, אחרי כמה שנים עברתי תלמוד תורה, לא בגלל זה, והייתי עושה עברות לבד; עד שחסדי השם זכיתי להתקרב לרבנו והבנתי את גודל הבעיה שלי והתחלתי להגיד משניות, ועכשיו אני רוצה לשאול אם אני ילך לטיפול וכו'.


[אין אידיש: מיין נאמען איז ... איך וואוין אין ... ווען איך בין געווען א קליין קינד האט מיין רבי מיר גענומען און געטון מיט מיר עבירות, אויך האט ער גענומען נאך קינדער פון קלאס און מיט יעדן איינעם באזונדער געטון עבירות, שפעטער ווען איך בין עלטער געווארן פלעגן מיר קינדער טון די עבירות אינאיינעם, נאך שפעטער בין איך שוין אזוי געפאלן אז איך האלט אין איין אראפפאלן אין פגם הברית, ביז דער אייבערשטער האט אויף מיר רחמנות געהאט, איך האב געפינען דעם רבי'ן, ערשט דעמאלט האב איך פארשטאנען אז דאס וואס איך טו איז זייער נישט גוט, איך האב אנגעהויבן זאגן משניות. יעצט וויל איך פרעגן דעם ראש ישיבה אויב איך זאל גיין צו מענטשן זאלן מיר העלפן אדער נישט].


א פחד פון א בריוו וואס קינדער און בחורים גייען אריבער פון מנוולים; מוהרא"ש פלעגט וויינען און שרייען אויף די צרה, עס דרייען זיך ארום צווישן אונז מניוולים וואס הרג'ענען אונזערע קינדער ואין פוצה פה ומצפצף, קיינער זאגט גארנישט, יעדער איז שטיל. מוהרא"ש זאגט, איינער וואס טוט מיט קינדער מעשה נבלה דארף מען יענעם לייגן אין תפיסה פאר זיין גאנץ לעבן, ער זאל נישט זען די ליכטיגקייט פון די זון.


מוהרא"ש האט דערציילט, א גרויסער אדמו"ר פון ברוקלין איז געקומען צו אים און אים פארגעהאלטן היתכן איינער פון זיינע תלמידים האבן פאר'מסר'ט זיינס א מתפלל, דער אדמו"ר האט פארלאנגט פון מוהרא"ש ער זאל אים זאגן ער זאל צוריק ציען פון די מסירה, האט אים מוהרא"ש געזאגט: "איך וויל אייך פרעגן א פשוט'ע שאלה, ווען איינער וואלט דאס געטון מיט אייערע קינדער וואס וואלט איר געטון? ווען א מניוול נעמט אייערע קינדער און הרג'עט זיי וואלט איר אויך געזאגט מען זאל אים נישט לייגן אין תפיסה?" יענער אדמו"ר האט נישט געהאט וואס צו ענטפערן.


די עצה פאר דעם בחור וואס פרעגט וואס ער זאל טון, אויב ער זאל גיין נעמען טיפולים, און פאר אנדערע וואס זענען נעבעך אראפגעפאלן אין פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה, וואס זיי פרעגן 'וואס קענען מיר טון ארויס צו גיין פון אונזער בלאטע?' איז די עצה מען זאל נעמען טיפולים פון רבי'ן; נאר דער רבי קען היילן פון די טומאה, נאר דער רבי קען היילן פון די זוהמה. אז מען נעמט דעם רבינ'ס עצות, בפרט די עצה פון התבודדות, מען גייט יעדן טאג אין א שטילע פלאץ און מען רעדט זיך אויס צום אייבערשטן אויף די אייגענע שפראך, מען דערציילט אים וואו, ווען און ווי אזוי אלעס האט זיך אנגעהויבן, ווי דער יצר הרע איז געקומען נאך פאר ווען מען האט געהאט דעת - דאס היילט דעם מענטש.


דער רבי האט דערציילט (ספורי מעשיות, מעשה יג פון די זיבן בעטלערס - דעם לעצטן טאג) עס איז געווען א שלעכטער קעניג וואס האט זיך פארקאכט אין א בת מלכה ביז ער האט איר פארכאפט, שפעטער איז זי אנטלאפן פונעם קעניג, האט דער קעניג ארויסגעשיקט זיינע באדינער מען זאל זוכן וואו זי איז, ביז מען האט איר געטראפן זיך דרייען ביי א שלאס פון וואסער. איז דער קעניג געגאנגען צום וואסעריגן פעסטונג מיט זיין מיליטער איר כאפן, ווען די בת מלכה האט געזען דעם מלך האכזר האט זי געטראכט: 'ענדערש וועל איך אריינלויפן אינעם שלאס פון וואסער און דערטראנקען ווערן ווי איידער אנצוקומען צום מלך האכזר', ווען דער קעניג האט געזען ווי זי לויפט אריין אין די וואסערדיגע פאלאץ האט דער קעניג געהייסן מען זאל איר שיסן מיט אלע סארט פיילן וואס איז געווען באשמירט מיט אלע סארט סמ'ען, מען האט איר געשאסן מיט די פיילן וואס זענען געווען אנגעשמירט מיט טויטליכע סם, איז די בת מלכה אראפגעפאלן חלשות, האט דער רבי אויסגעפירט: "אוּן אִיךְ הֵייל זִי".


מוהרא"ש געבט אונז צו פארשטיין, דער מלך האכזר - דאס איז דער יצר הרע וואס זוכט צו פארכאפן אידישע קינדער וואס זענען דעם אייבערשטנ'ס קינדער; ער איז מכשיל א מענטש מיט עבירות רחמנא לצלן ביז דער מענטש פאלט חלשות, מען ווערט צעבראכן ביי זיך און מען געבט אויף. קומט דער הייליגער רבי און זאגט: "אוּן אִיךְ הֵייל זִי", דער רבי האט אזעלכע לימודים וואס קען אויסהיילן יעדן איינעם און צוריק ברענגען יעדן איינעם צום אייבערשטן, אפילו דער יצר הרע האט אראפגעווארפן אין די ערגסטע בלאטע, מען איז נכשל געווארן אין פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה וכו' רחמנא לצלן, אויב פאלגט מען דעם רבי'ן און מען נעמט זיינע עצות איז מען זוכה ארויס צו קריכן פון אלע פראבלעמען.


טייערע חברים, עס ליגט א חוב אויף יעדן איינעם פון אונז עוסק זיין מער אין הפצה; איך פארשטיי איר ווילט יעצט הערן פונעם ראש ישיבה חיזוק אויף אומאן, איר ווארט אויף תשובות אויב מען זאל שוין פארן יעצט אדער ווארטן, אפשר גייט מען פארמאכן די גרעניץ - אפשר נישט, וואס זאגט דער ראש ישיבה? יא? ניין? איך וויל רעדן צו אייך פון א וויכטיגערע זאך, עס ברענט א פייער, בחורים און מיידלעך פאלן אין עבירות, קיינער ווייסט נישט אדער מאכט מען זיך ווי מען ווייסט נישט, אלע שלאפן א טיפע שלאף אדער מאכט מען זיך ווי מען שלאפט, אדער שלאפט מען נישט, מען ווייסט יא, נאר מען ווייסט נישט וואס צו טון; מיר האבן יא א וועג צו ראטעווען די יוגענט, מיר דארפן גיין מער הפצה, פארשפרייטן דעם רבי'ן אויף אלע וועגן, בפרט די נייע ספרים וואס מוהרא"ש האט געשריבן פאר אונדער דור און פאר די קומענדיגע דור, דאס קען ראטעווען די גאנצע יוגענט, מיר דארפן תשובה טון אז מיר טוען נישט גענוג פאר אונזערע ברידער, מיר דארפן טון נאך מער.


מאכט אייך נישט צוטון פון לצים וואס שפעטן פון די ספרים און קונטרסים, די אלע וואס שפעטן - די דארפן דאס מערסטע חיזוק, אפילו פון אינדרויסן זעט יענער אויס ווי א שיינער איד.


איינער פון די חברים האבן מיר דערציילט, ער האט דערציילט פאר מוהרא"ש אז בשעת ער איז געגאנגען הפצה מיט די קונטרסים ביי אים אין שול האט אים איינער פארגעהאלטן: "היתכן אזוי שרייבט מען? אזוי אפן פון עבירות?" מוהרא"ש האט געזאגט פאר דעם מפיץ, דאס קומענדיגע מאל ווען יענער וועט דיר פרעגן: "אזוי שרייבט מען?" זאלסטו אים צוריק פרעגן: "און אזוי טוט מען?!" דער אינגערמאן דערציילט מיר, ער איז דעם קומענדיגן טאג נאכאמאל ארום געגאנגען אין שול מיט די קונטרסים און ויבא, יענער איז דא, ער פרעגט נאכאמאל: "היתכן אזוי שרייבט מען? אזוי אפן פון עבירות?!" פרעגט אים דער מפיץ: "און אזוי טוט מען?" יענער איז געווארן ווייס פאר בושה, ער האט פארלוירן זיין שפראך, ער איז ארויסגעלאפן פון שול; מער האט ער נישט געטשעפעט דעם מפיץ.


ווערט נישט שוואך פון לצים; איינער וואס רעדט אויף די ספרים איז זייער ווייט, דער רבי זאגט (ספר המדות אות נאוף, סימן מז): "הַנּוֹאֲפִים לָרֹב הֵם מִתְנַגְּדִים לַצַּדִּיקִים", די בעלי עבירה די זענען וואס קריגן אויף צדיקים; מיר דארפן נישט קוקן אויף דעם, מיר דארפן זיך שטארקן וואס מער מיט הפצה.


ווערט נישט צעטומלט וועגן אומאן; מיר בעטן ווייטער דעם אייבערשטן מיר זאלן קענען קומען, און דער אייבערשטער וועט העלפן מיר וועלן זיין ביים רבי'ן.


א פרייליכן שבת.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.


 

#58 - לייג זיך אראפ פרייטאג, צו קענען מקבל שבת זיין אויסגערוטערהייט
שבת קודש, פרנסה, מוהרא"ש, סיום הש"ס

בעזרת ה' יתברך


מוצאי שבת קודש פרשת עקב, כ"ב מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


מזל טוב פאר דיין סיום הש"ס, עס איז געווען זייער א שיינע סיום; דיין טאטע און זיידע האבן אויסגעזען זייער צופרידן, זיי האבן אויסגעזען ווי זיי האבן זייער הנאה געהאט צו זען ווי דו ביסט מסיים ש"ס.


יעצט זאלסטו אנהייבן מסכת תענית; לערן דאס און חזר דאס מאה פעמים ואחד. איידער דו הייבסט אן לערנען זאלסטו זאגן: "הריני לומד לזכות מוהרא"ש זכותו יגן עלינו", אזוי ווי מוהרא"ש האט געבעטן אינעם בריוו וואס ער האט געשריבן איידער זיין הסתלקות, מען זאל לערנען לזכותו.


בארעכן זיך אויב עס לוינט זיך דיר צו ארבעטן א גאנץ ליל שישי און א גאנץ פרייטאג פאר די פאר דאלער און נאכדעם שלאפן א גאנץ שבת; שבת איז די שענסטע טאג פון די וואך, שבת איז די שענסטע מתנה וואס מיר האבן באקומען פונעם אייבערשטן, א שאד אוועק צו געבן דעם שבת פאר די פאר דאלער, אדער זאלסטו זיך מאכן צייט פרייטאג נאכמיטאג זיך אראפלייגן כדי זאלסט קענען מקבל זיין שבת מיט פרייד, אויסגערוטערהייט.


דער הייליגער מנחת אלעזר ברענגט (דברי תורה מהדורא תשיעאה, אות יג) בשם דער מעזריטשער מגיד זכותו יגן עלינו, ער וואונדערט זיך פארוואס שטייט נישט אין די עשרת הדברות מען זאל שלאפן פרייטאג, ווייל עס איז אנדערש דער גאנצער שבת ווען מען איז אויסגערוט.


 

#57 - מוהרא"ש האט צוגעזאגט אז מען וועט געהאלפן ווערן ביי זיין ציון
יבנאל, מוהרא"ש

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת עקב, י"ט מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיינע טייערע חברים, חבורת היכל הקודש בני ברק, ה' עליהם יחיו


איך הער אז איר האט זיך צאמגענומען אינאיינעם, איר פארט היינט קיין יבנאל צום ציון פון מוהרא"ש, וואס האט צוגעזאגט אז מען וועט געהאלפן ווערן ביי זיין ציון.


מוהרא"ש שרייבט אין די צוואה (צוואת מוהרא"ש, סימן ה): "וּכְמוֹ בַּחַיִּים חַיּוּתִי נִתְעוֹרְרוּ עַל יָדִי אֲנָשִׁים בִּתְשׁוּבָה", אזוי ווי ווען איך האב געלעבט זענען דורך מיר נתעורר געווארן מענטשן תשובה צו טון, "כְּמוֹ כֵּן עַכְשָׁיו לְאַחַר הִסְתַּלְקוּתִי לְעֵילָא כְּשֶׁיָבוֹאִי אֶל קִבְרִי יִתְעוֹרְרוּ בִּתְשׁוּבָה שְׁלֵימָה", אזוי אויך נאכדעם וואס איך וועל אוועק גיין פון דער וועלט, ווען מען וועט קומען צו מיין קבר, וועט מען אויך נתעורר ווערן צו תשובה טון, "וְיַמְשִׁיכוּ לְעַצְמָם יְשׁוּעוֹת וּפְלָאוֹת בְּעֶזְרָתוֹ יִתְבָּרַךְ, וְאֶהְיֶה לָהֶם לְמֵלִיץ יוֹשֶׁר בַּשָׁמַיִם, וְלֹא אָנוּחַ וְלֹא אֶשְׁקוֹט עַד שֶׁיִּהְיֶה לְמִי שֶׁבָּא אֶל קִבְרִי לְהִתְפַּלֵּל וְלִלְמוֹד יְשׁוּעָה שְׁלֵימָה מִן הַשָּׁמַיִם", און איך וועל נישט רוען ביז איך וועל פועל'ן פאר דעם מענטש וואס איז געקומען צו מיר א ישועה.


זייט מתפלל פאר מיר איך זאל האבן כח ווייטער אנצוגיין מיט די ארבעט וואס מוהרא"ש האט מיר געהייסן טון.


איר זאלט האבן אויסגע'פועל'ט אלעס גוטס.

#56 - איך פריי זיך צו העלפן די אייניקלעך פון מוהרא"ש זי"ע
הכרת הטוב, מוהרא"ש

בעזרת ה' יתברך


                                     יום ג' פרשת קרח, כ"ח סיון, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, נכד מוהרא"ש זכותו יגן עלינו


איך בין אזוי פרייליך אז איך קען עפעס צוריק טון פאר מוהרא"ש מיט'ן מחזק זיין זיינע אייניקלעך.


מוהרא"ש האט זיך מוסר נפש געווען פאר מיר, ער האט אלעס אוועק געגעבן אז איך זאל קענען לעבן; מוהרא"ש וואלט געקענט זיין א שענערע רבי ווי דער גרעסטער רבי, ער האט אלעס מפקיר געווען אבי איך זאל קענען לעבן, איך זאל וויסן אז עס איז דא א באשעפער אויף די וועלט, ער האט אלעס אוועק געגעבן אז איך זאל קענען לערנען, דאווענען און האבן שלום בית וכו' וכו'. עס איז נישט שייך אויסצורעכענען, עס איז נישט שייך מסביר צו זיין וואס מוהרא"ש האט מיר געגעבן; פריי איך זיך זייער אז איך קען צוריק געבן פאר מוהרא"ש.


ווער געדענקט דען נישט די שמחה וואס מוהרא"ש האט געהאט יעדע מאל די אייניקלעך זענען געקומען; ער האט זיי אזוי מקרב געווען, זיך אזוי געזארגט פאר זיי. ער האט פרובירט מיט אלע וועגן זיי זאלן אויך גיין אויף דעם וועג, איך געדענק איין מאל האט מוהרא"ש מיר געבעטן איך זאל ארייננעמען אן אייניקל ביי מיר אין די דירה אין אומאן. איך בין געווען צענדליגער מאל אין שטוב נאכן ליל שישי שיעור מיט אייניקלעך, ווי מוהרא"ש האט פרובירט אויף אלע וועגן זיי מסביר זיין דעם סדר דרך הלימוד פון רבי'ן, די פראקטישע וועג פון אנהייבן מעביר סדרה זיין אנהייב וואך; א טייל האבן זיך אויסגעלאכט, א טייל האבן אויסגעהערט און א טייל האבן יא שטילערהייט אנגעהויבן גיין אין דעם וועג.


זיי נישט ברוגז אויף מיר אז איך מאך אן עסק פון דיר יעדעס מאל דו קומסט ארויף; וואס זאל איך טון, איך שפיר ווי מוהרא"ש שטייט אויבן און קוועלט פון דעם וואס די אייניקלעך קומען אין ישיבה און זענען זיך מחי' און מחזק מיט די עצות און חיזוקים פון הייליגן רבי'ן.


יעצט בין איך אביסל פארנומען, איך וועל דיר נאך שרייבן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#55 - זיך גט'ן איז נישט קיין עצה, אבער ליידן איז דען יא אן עצה?
שלום בית, הפצה, זיכוי הרבים, ספיקות, מוהרא"ש, גט

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת אמור, י"ז אייר, שנת תשפ"א לפרט קטן


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית יואל


איך האב נעכטן באקומען רשות אריין צו קומען קיין ארץ ישראל; איך ווארט שוין זייער לאנג, שוין איבער א יאר, פון פאריאר ווינטער, וואס איך בענק זיך זייער שטארק צו ארץ ישראל, צו די צדיקים, בפרט צו מוהרא"ש זכותו יגן עלינו.


איך האב זאכן וואס זענען מיר נישט קלאר, וואס איך דארף דורכשמועסן מיט מוהרא"ש. איך בין נישט קלאר, פון איין זייט איז מוהרא"ש געווען זייער שארף קעגן גט'ן, מוהרא"ש האט נישט אויפגעהערט רעדן און שרייבן אז זיך גט'ן איז נישט קיין עצה, אבער ליידן איז דען יא אן עצה?! א פרוי וואס דער מאן שלאגט און טשעפעט - דארף בלייבן ליידן ווייל זי איז אין היכל הקודש וואס מען רעדט אזויפיל קעגן דעם?! איך בין נישט קלאר, איך האף אז איך וועל אהיימקומען מיט א תשובה. איך וועל זיך מתבודד זיין ביים ציון פון מוהרא"ש צו וויסן ווי אזוי מדריך זיין אין אזעלכע פעלער.


א גרוס פון דיינע איידעמער, אלע זענען זיי חשוב'ע אינגעלייט; אויך דיין חתן איז אן ערליכער און א בא'טעמ'טער.


גיי אן מיט דיין הייליגע ארבעט, זיי מחזק אידישע קינדער; סיי מיט דיינע תלמידים, די קליינע קינדער און סיי אין בית המדרש מיט בחורים און אינגעלייט.


דער הייליגער צדיק רבי יוסף יצחק פון ליובאוויטש זכותו יגן עלינו האט געזאגט: "די תורה איז אזוי הייליג, אזוי הויך, ווי קען זיין די ערשטע זאך אין די תורה, די אנהייב - הייבט זיך אן מיט פרי' ורבי'? נאר דאס זאגט די תורה, ביסט א איד? מאך נאך א איד!"


 

#54 - גיין אנגעטון איידל און באשיידן
צניעות, סקול, מוהרא"ש

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת אמור, ט"ו אייר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי', תלמידה בית פיגא


וואויל איז אייך אז איר פירט זיך איידל, איר גייט אנגעטון איידל; איר זענט א ביישפיל פון א תלמידה פון "בית פיגא".


מוהרא"ש זכותו יגן עלינו האט נחת פון אייך, דאס איז געווען מוהרא"ש'ס ווילן, מיר זאלן גיין אנגעטון איידל און באשיידן.


אין זכות פון אייער צניעות וועט איר האבן בנים צדיקים, אזוי האט דער רבי אונז צוגעזאגט (ספר המדות, אות בנים, סימן ט): "צְנִיעוּת שֶׁבָּאִשָּׁה", די צניעות פון די פרוי, "מְזַכָּה לָהּ לְבָנִים הֲגוּנִים", איז איר מזכה צו קינדער צדיקים.


 

#53 - אן א שיעור מענטשן זענען זיך מחי' מיט די חיזוק פון רבי'ן
הפצה, מוהרא"ש, בריוו, עצתו אמונה, גליון

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת אחרי קדושים, ו' אייר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, בית שמש


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך פריי זיך צו הערן אז איר האט אנגעהויבן אין בית שמש צו דרוקן די גליונות און קונטרסים פון עצתו אמונה. קענסט זיך נישט פארשטעלן דאס גרויסקייט פון פארשפרייטן די גליונות און קונטרסים; אן א שיעור מענטשן זענען זיך מחי' מיט די חיזוק פון רבי'ן, מענטשן שרייבן פון גאנץ ארץ ישראל ווי זייער לעבן האט זיך פשוט געטוישט צום גוטן פון די גליונות, די קונטרסים, די דיבורים.


מענטשן דאנקען מיר, זיי ווייסן נישט אז דאס איז נישט מיינע דיבורים, דאס איז מוהרא"ש; אים קומט דער יישר כח. מוהרא"ש האט זיך מוסר נפש געווען זיין גאנץ לעבן פאר אידישע קינדער, מיר קענען זיך נישט פארשטעלן וואס מוהרא"ש איז אריבער פאר אונז און פאר די קומענדיגע דורות. מען האט אים זיין גאנץ לעבן מבזה געווען מיט די גרעסטע בזיונות, נישטא נאך איינער וואס זאל האבן די בזיונות וואס מוהרא"ש איז אריבער פאר גארנישט און פאר נישט.


איך האב זוכה געווען צו זיין ביי מוהרא"ש אפאר טעג פאר זיין הסתלקות. מוהרא"ש איז אוועק ליל שישי פרשת יתרו, י"ז שבט, תשע"ה; איך בין געווען מוצאי שבת פרשת בשלח ביי מוהרא"ש, מוהרא"ש האט קוים געקענט רעדן, ער איז געליגן אין בעט און מיר געזאגט די שיחה וואס דער רבי האט געזאגט אויף דעם הייליגן בעל יסוד ושורש העבודה זכותו יגן עלינו (חיי מוהר"ן, סימן תקכב), איידער ער איז אוועק פון דער וועלט האט ער געקלאפט מיט זיין פינגער און געזאגט: "איבער געשפרינגען!" אזוי ווי איינער וויל באווייזן עפעס און עס איז אים געלונגען, דער צדיק האט געמיינט צו זאגן אז עס איז אים געלונגען די אלע יארן אויף די וועלט; דער רבי האט זייער באוואונדערט דאס ווארט. האט זיך מוהרא"ש אנגערופן און געזאגט: "איך פאטש"; ער האט אנגעהויבן פאטשן און געזאגט: "מיין גאנץ לעבן האב איך געווארט אויף דעם טאג, איך גיי יעצט אוועק פון דער וועלט; מיין גאנצע לעבן האב איך זיך מוסר נפש געווען פאר אידישע קינדער, איך האב זיך איינגעקויפט אזויפיל שונאים, עד היום ווייס איך נישט פארוואס".


אלע דיבורים וואס מיר רעדן איז דיבורים וואס איך האב זוכה געווען צו הערן פון מוהרא"ש. אלע גליונות, בריוו - אלעס איז נאכגעשריבן פון מוהרא"ש; וואויל איז דעם וואס פארשפרייט עס פאר נאך אידן און האט א חלק אין די הייליגע ארבעט, דאס איז דער גרעסטער תיקון זיך צו מתקן זיין, צו האבן א חלק אין צוריק ברענגען מענטשן צום אייבערשטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#52 - זיך נישט אפשטעלן פאר קיין שום זאך
צרות, התחזקות, מוהרא"ש

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת צו, ט' ניסן, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער ... נרו יאיר


איך קען דיר איין זאך זאגן, וואס איך בין אריבער פאריגע וואך וכו' – ווייסט קיינער נישט, אבער איך קען דיר זאגן איין זאך, איך האב געשפירט א טיפה מן הים וואס מוהרא"ש האט מיטגעמאכט אלע יארן אין יבנאל. איך דערצייל עס נישט קיינעם אבער דיר שרייב איך עס, ווייל דו האלסט מיט שטילערהייט וואס טוט זיך.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן האבן כח ווייטער צו טון וואס מוהרא"ש האט אונז געלערנט; מיר זאלן זיך נישט אפשטעלן פאר קיין שום זאך אויף דער וועלט, מיר זאלן טון דעם רצון השם מיט מסירות נפש.


איך האב דיר געזאגט וואס איך האב אינזין געהאט בשעת וכו', איך האב געזאגט פאר'ן באשעפער: "סקילה, שריפה, הרג וחנק, איך בין גרייט אויף אלעס; פארשטיינערט ווערן, פארברענט ווערן וכו' וכו'".


זיי מתפלל פאר מיר; אז דער אייבערשטער וועט מיר ווייטער געבן כח – וועט איר אלע הנאה האבן.


 

#51 - לערנען א מסכתא הונדערט און איין מאל
מוהרא"ש, לימוד התורה, גמרא

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת תרומה, ה' אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער הארציגער ... נרו יאיר, תלמיד ישיבת תפארת התורה


מזל טוב אז דו האסט מסיים געווען מאה פעמים ואחד מסכת תענית.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (חגיגה ט:): "אֵינוֹ דוֹמֶה שׁוֹנֶה פִרְקוֹ מֵאָה פְעָמִים", עס איז נישט גלייך דער וואס לערנט זיין פרק הונדערט מאל, "לְשּׁוֹנֶה פִרְקוֹ מֵאָה פְעָמִים וְאַחַת", צו דעם וואס לערנט זיין פרק הונדערט און איין מאל.


יעצט אז דו האסט שוין א גאנצע מסכתא אין דיין האנט - זאלסטו נעמען א צווייטע מסכתא און דאס חזר'ן נאכאמאל און נאכאמאל, ביז דו וועסט דאס אויך מסיים זיין מאה פעמים ואחד.


מוהרא"ש זכותו יגן עלינו האט געשריבן א בריוו פאר אלע תלמידי הישיבה געציילטע שעה פאר זיין הסתלקות, מען זאל לערנען א מסכתא הונדערט און איין מאל לטובת נשמתו; ווער עס וועט דאס טון וועט ער א טובה טון אויבן אין הימל.


שטארק זיך; איך וואונטש דיר זאלסט טרעפן בקרוב ובניקל דיין שידוך און אויפשטעלן א בית נאמן בישראל, ליכטיגע אידישע דורות.


דיין ראש ישיבה וואס האט דיר זייער ליב.

#50 - יישר כח פאר'ן מנדב זיין די סעודה לכבוד די יארצייט פון מוהרא"ש
הכרת הטוב, מוהרא"ש

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת יתרו, שובבי"ם, י"ח שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


א גרויסן יישר כח פאר'ן מנדב זיין די סעודה לכבוד די יארצייט פון מוהרא"ש, עס איז געווען זייער א שיינע סעודה. מענטשן האבן זיך מחי' געווען, מען איז אהיים מיט שטארקע חיזוק אויף למעשה.


מיר איז געווען אביסל שווער צו רעדן; ווי איז שייך ארויסצוברענגען אין א קורצע שיעור דאס לעבן פון מוהרא"ש? ווי איז שייך אפילו אנצוהייבן רעדן פון אזא צדיק אין איין שעה? איך האב פרובירט אביסל צו רעדן פון די פאר יסודות וואס מוהרא"ש האט אלץ גערעדט צו אונז; די עצה פון התבודדות, דאס איז דער וועג, דער מהלך, דער צוגאנג צו יעדן פראבלעם און צו יעדע זאך וואס מען וויל.


נאכאמאל, א גרויסן יישר כח פאר די הערליכע מלוה מלכה, פאר די געשמאקע סעודה.


תורתו מגן לנו, הוא מאירת עינינו

#49 - איך וויל זייער שטארק פארן צום ציון פון מוהרא"ש זי"ע
מוהרא"ש

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת בא, ז' שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


קומענדיגע שבת פרשת בשלח געפאלט די יארצייט פון מוהרא"ש זכותו יגן עלינו, איך האב זייער שטארק חשק צו פארן קיין ארץ ישראל, זיך צו קענען משתטח זיין על קברו; למעשה, אין די יעצטיגע זמנים איז אלעס פארמאכט, עס איז נישטא קיין וועג צו פארן.


ווי נאר דו הערסט אדער דו ווייסט עפעס אן אופן ווי אזוי מען קען פארן זאלסטו מיר מודיע זיין.


מוצאי שבת וועלן מיר מאכן א סעודה לכבוד די הילולא, איך האף דו וועסט קומען זיך מחזק זיין אינאיינעם.

#48 - איך וועל ווייטער שרייבן בריוו און מחזק זיין אידישע קינדער
מוהרא"ש, בריוו, עצתו אמונה, ראש ישיבה, שמחות

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת ויחי, י"ב טבת, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


מזל טוב פאר דיין מיידל תחי'! דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן נחת ביי דעם קינד און ביי אלע קינדער צוזאמען מיט דיין ווייב; איר זאלט ווייטער קענען ממשיך זיין מיט די עבודת הקודש, ווייטער ארויסגעבן די שיינע קונטרסים עצתו אמונה - איש אמונות.


דו קענסט זיך נישט פארשטעלן ווי מענטשן זענען זיך מחי' מיט דעם; די מפיצים זאגן אז מענטשן באדאנקען זיך, מענטשן זאגן אז דאס איז זייער וועג ווייזער, דאס העלפט זיי צו קענען אנגיין בחיי יום יום. און פון די אנדערע זייט זע איך אז עס איז דא א קול הברה אויף די בריוו וואס דער אייבערשטער האט מיר מזכה געווען צו שרייבן; עס קאכט זיך וכו', היתכן שרייבן בריוו פאר בני הנעורים, זיי מחזק זיין צוריק צו קומען צום אייבערשטן וכו' וכו'; וועל איך פון היינט אן שרייבן מער ברייטער און מער באריכות, עס זאל נישט זיין אויף מיר קיין טענה; איך זאל קענען זאגן (דברים כא, ז): "יָדֵינוּ לֹא שָׁפְכוּ אֶת הַדָּם הַזֶּה", איך האב נישט פארגאסן אידיש בלוט.


מיר איז דאס א שטארקע חיזוק, "כָּל מַה שֶׁאֵרַע לְיַעֲקֹב אֵרַע לְיוֹסֵף", אלעס וואס האט פאסירט צו מוהרא"ש פאסירט יעצט ווייטער; "זֶה נִשְׂטָם, וְזֶה נִשְׂטָם, זֶה אָחִיו מְבַקֵּשׁ לְהָרְגוֹ, וְזֶה אֶחָיו מְבַקְּשִׁים לְהָרְגוֹ", און אזוי ווייטער, נאך א פשט, "בִּקֵּשׁ יַעֲקֹב לֵישֵׁב בְּשַׁלְוָה, קָפַץ עָלָיו רִגְזוֹ שֶׁל יוֹסֵף. צַדִּיקִים מְבַקְּשִׁים לֵישֵׁב בְּשַׁלְוָה אָמַר הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא לֹא דַּיָּן לַצַּדִּיקִים מַה שֶׁמְּתֻקָּן לָהֶם לָעוֹלָם הַבָּא, אֶלָּא שֶׁמְּבַקְּשִׁים לֵישֵׁב בְּשַׁלְוָה בָּעוֹלָם הַזֶּה".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#47 - אין היכל הקודש איז נישטא קיין חילוק צווישן ספרד'ישע און אשכנז'ישע
צדיקים, מחלוקת, היכל הקודש, מוהרא"ש, משיח, עצתו אמונה, אחדות

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת מקץ, ג' טבת, זאת חנוכה, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך ליין יעדע וואך די בריוו פון עצתו אמונה בלשון הקודש, דו ביסט דאס זייער שיין מתרגם; עס ליינט זיך זייער געשמאק, איך בין זיך מחי' מיט דעם. שטארק זיך מיט דיין הייליגע ארבעט.


פאריגע וואך איז געווען א בריוו איבער דאס גרויסקייט פון זיך שערן די האר נאך די חתונה, אין די בריוו שטייט: "מוהרא"ש פלעגט זיך בארימען פאר אונז אין אמעריקע: 'איך האב א שטאט פון טייערע ספרד'ישע משפחות וואס אלע שערן זיך אפ די האר'"; אין אידיש ווען מען זאגט "טייערע ספרד'ישע משפחות" - הערט זיך דאס שיין, געב אכטונג אז ווען דו ביסט דאס מתרגם זאלסטו שרייבן די שענסטע וועג אויף די ספרד'ישע אידן, מער פארזיכטיג.


ליידער זענען דא וואס קוקן אויף זיי מיט א זלזול און ביטול השם ישמרינו; אפשר שרייב משפחות פון עדות המזרח, ספרד'ישע טייערע אידן; עס זאל זיך ליינען מיט די גרעסטע מאס כבוד. ביי תלמידי היכל הקודש איז נישטא קיין אונטערשייד צווישן אשכנז'ישע אידן און די טייערע ספרד'ישע אידן.


מוהרא"ש זכרונו לברכה פלעגט שטענדיג וויינען אויף מחלוקת, ער פלעגט זאגן: "דער גאנצער גלות איז אז עס איז דא פירודים צווישן אידישע קינדער"; די אשכנזים ווילן נישט די ספרדים, און צווישן זיך איז מען אויך צעריסן און צעשלאגן וכו' וכו', אזוי אויך ביי די ספרדים, צווישן זיך האט מען זיך פיינט איינער דעם אנדערן. מוהרא"ש פלעגט זאגן: "מיר זענען אלע אויף איין שיף, די אומות העולם מאכן לעכער אינעם שיף און ווילן אונז חס ושלום דערטרענקען, דארפן מיר זיך העלפן איינער דעם צווייטן".


מוהרא"ש זכרונו לברכה האט באוויזן א חידוש אין די ברסלב'ע שטאט יבנאל, מען זאל זיך ליב האבן איינער דעם אנדערן אפילו מען שטאמט נישט פונעם זעלבן אפשטאם. אויך ראש השנה אין אומאן ביים הייליגן רבינ'ס קיבוץ האט מוהרא"ש געמאכט אז סיי אשכנז'ישע אידן און סיי ספרד'ישע אידן פון אלע עדות - זאלן קענען דאווענען אונטער איין דאך. מוהרא"ש זכרונו לברכה האט מיר מכבד געווען צו זיין בעל תפילה און מיר געבעטן איך זאל זינגען די ספרד'ישע פיוטים; עס איז געווען א מחזה הוד צו זען ווי אלע זיצן צוזאמען, ספרד'ישע אידן זיצן און הערן ווי מיר זאגן אונזערע שטיקלעך ביים דאווענען - 'ונתנה תוקף', 'לקל עורך דין', 'וכל מאמינים', וואס דאס איז זייער חשוב ביי אונז, און מיר פלעגן אויסהערן ווי די ספרד'ישע אידן זינגען זייערע שטיקלעך, ווי למשל: 'עת שערי רצון', 'בחצוצרות וקול שופר', וואס דאס איז ביי זיי זייער חשוב, אזוי ווי ביי אונז 'ונתנה תוקף'.


ביים רבי'ן קענען אלע זיין אינאיינעם, עס איז דא פלאץ אין הארץ פאר אלעמען. דער הייליגער רבי האט דערציילט (סיפורי מעשיות, מעשה יג, פון די זיבן בעטלערס): "עס איז דא א בוים וואס אונטער יענעם בוים וואוינען אלע סארט חיות, אויך אלע פייגלעך האבן זייערע נעסטן אויף יענעם בוים, און דער תענוג וואס דארט איז דא - איז עד אין שיעור"; אזוי ווי עס שטייט ווען משיח וועט קומען וועט זיין (ישעיה יא, ו): "וְגָר זְאֵב עִם כֶּבֶשׂ וְנָמֵר עִם גְּדִי יִרְבָּץ", דער וואלף מיט'ן לעמעלע דער לעמפערט מיט'ן ציגעלע - וועלן זיצן צוזאמען, "וְעֵגֶל וּכְפִיר וּמְרִיא יַחְדָּו, וְנַעַר קָטֹן נֹהֵג בָּם", א יונגע קאלב מיט א יונגע לייב וועלן גיין צוזאמען, "וּפָרָה וָדֹב תִּרְעֶינָה יַחְדָּו יִרְבְּצוּ יַלְדֵיהֶן, וְאַרְיֵה כַּבָּקָר יֹאכַל תֶּבֶן", דער קוה מיט'ן בער וועלן צוזאמען פאשען, דער לייב וועט עסן שטרוי צוזאמען מיט די בהמות, "וְשִׁעֲשַׁע יוֹנֵק עַל חֻר פָּתֶן, וְעַל מְאוּרַת צִפְעוֹנִי גָּמוּל יָדוֹ הָדָה", קינדער וועלן זיך שפילן מיט גיפטיגע שלענג, "לֹא יָרֵעוּ וְלֹא יַשְׁחִיתוּ בְּכָל הַר קָדְשִׁי", קיינער וועט נישט שטערן דעם צווייטן און קיינער וועט נישט שלעכטס טון פאר'ן צווייטן, ווייל עס וועט זיין: "כִּי מָלְאָה הָאָרֶץ דֵּעָה אֶת ה', כַּמַּיִם לַיָּם מְכַסִּים", אלע וועלן וויסן פונעם אייבערשטן, מען וועט לעבן מיט אמונה.


דער בוים - דאס איז דער הייליגער רבי, אזוי ווי עס שטייט אין תיקוני זוהר (תיקון נב): "עֵץ דָא צַדִּיק", דער צדיק ווערט אנגערופן א בוים; אזוי ווי מיר זעען ביי משה רבינו, ווען ער האט געשיקט די מרגלים קיין ארץ ישראל האט ער זיי געזאגט זיי זאלן קוקן (במדבר יג, כ): "הֲיֵשׁ בָּהּ עֵץ אִם אַיִן", זאגט רש"י (שם): "אִם יֵשׁ אָדָם כָּשֵׁר לְהָגֵן עֲלֵיהֶם", זיי זאלן קוקן אויב עס געפונט זיך אין ארץ ישראל אן ערליכער איד וואס קען מגין זיין אויף זיי; ביים צדיק איז דא פלאץ פאר אלעמען.


ווען מען קומט קיין אומאן צום רבינ'ס קיבוץ קען מען זען ווי אזוי עס וועט זיין ווען משיח וועט קומען; עס קומען זיך צאם אלע סארט מענטשן, אלע סארט חיות און פייגל און קיינער קוקט נישט אויפ'ן צווייטן מיט א ביטול, קיינער האלט זיך נישט גרעסער פונעם צווייטן, ווייל ווען מען קומט צום רבי'ן באקומט מען שפלות (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן עב).


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#46 - כח הצדיק, נישט חתונה מאכן ביליג, נאר גענצליך בחינם
צדיקים, אידיש געלט, מוהרא"ש, חתונה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת מקץ, ראש חודש טבת, ו' דחנוכה, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


אם ירצה ה' מאנטאג ויגש איז דא א חתונה אין ישיבה, לאז מיר וויסן אויב דו קומסט אריין און אויב דו פירסט די חתונה.


לאז וויסן די מחותנים אז מיר האבן א פרוי צו מאכן די פנימ'ער וכו' - בחנם. איך האב באצאלט פאר איינע פון די תלמידות זי זאל זיך לערנען די פאך בתנאי אז זי וועט דאס טון בחינם פאר די חתונות אין ישיבה.


אלע רעדן פון חתונה מאכן ביליג, אלע מאכן אסיפות; מען שרייבט, מען רעדט - אבער גארנישט אויף למעשה. דער מאכט א כח היחיד, א צווייטער מאכט א כח הרבים און א דריטער מיט אן אנדערע נאמען.


מיר האבן כח הצדיק, דער כח פון מוהרא"ש זכרונו לברכה, מיר האלטן ביי די זיבעצנסטע חתונה, נישט ביליג - נאר גענצליך בחינם; עס קאסט נישט קיין איין פרוטה פאר די מחותנים, יעצט וועט נישט קאסטן אפילו די זייטיגע זאכן - די האר פאר די מיידלעך און פאר די וואס מאכן די פנים וכו'.


לאז מיר וויסן דיינע פלענער.

#45 - נישט גיין צו א חתונה וואו ס'איז נישטא קיין מחיצה מיט יראת שמים
צניעות, קדושה, מוהרא"ש, חתונה

בעזרת ה' יתברך


ב' פרשת מקץ, כ"ט כסליו, ה' דחנוכה, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד החתן ... נרו יאיר


איך האף דו האסט פארשטאנען וואס מיר האבן גערעדט; פון היינט וועסטו נישט בלייבן ביי א חתונה וכדומה וואס די מחיצה עפנט זיך אויף און עס ווערט תערובות מענער און פרויען, דו וועסט גלייך ארויסגיין.


איך האב געהאט א מעשה יארן צוריק מיט מוהרא"ש, מוהרא"ש איז געווען אויפ'ן וועג צו א חתונה אין וויליאמסבורג, איך בין אויך געווען אויפ'ן וועג אהין. א בחור האט מיר אנגערופן אז עס איז נישט אזוי גלאטיג ביי די חתונה, בחורים האבן געעפנט די מחיצה און עס איז נישטא קיין יראת שמים, די זיידעס האבן פרובירט צוריק צו שטעלן די מחיצה - זענען געקומען בחורים און נישט געלאזט. איך האב גערופן מוהרא"ש דאס דערציילן און מוהרא"ש האט זיך גלייך צוריק געדריידט, אויך האט ער מיר געהייסן איך זאל נישט גיין צו חתונות וואס איז נישט מיט יראת שמים.


איך האף דו וועסט האבן שכל צו וויסן צו וועלכע חתונות און מסיבות צו גיין; נאר וואו עס איז דא א פארמאכטע מחיצה מיט יראת שמים.