בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#226 - טענה זיך נישט מיט דיין ווייב
כיבוד אב ואם, שלום בית, חסידות ברסלב

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת תרומה-זכור, ז' אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך בעט דיר זייער שטארק, טענה זיך נישט מיט דיין ווייב תחי'; זיי נישט ברוגז אויף איר, זי איז נישט שולדיג; זי ווערט צעריסן צווישן דיר און אירע עלטערן. פון איין זייט וויל זי זיין א געטרייע ווייב, זי וויל גיין מיט דיר, פון די צווייטע זייט רעדט איר טאטע און מאמע צו איר כל דבר אסור אויף ברסלב, זי קען עס נישט נעמען; עס איז איר גרינגער צו שרייען אויף דיר ווי זי זאל זיך קריגן מיט אירע עלטערן, זיי שרעקן איר אן זייער שטארק.


זאג איר די ווערטער איין מאל און נאכאמאל: "מיין לעבן, מיין חיות - איז פון די רבי; אויב דו ווילסט נישט, דו שעמסט זיך - וועל איך פרובירן אז קיינער זאל נישט וויסן, קיינער זאל נישט זען; איך וועל אלעס טון פאר דיר דו זאלסט זיין פרייליך", און אז זי שרייט ווייטער זאלסטו נישט ווערן ברוגז אויף איר. זי איז נעבעך א רחמנות, זי איז נישט שולדיג. זאג איבער נאכאמאל: "איך באקום לעבן פון די רבי, אז דו האסט מורא פון דיינע עלטערן וועל איך מער אכטונג געבן; איך וועל אלעס טון פאר דיר דו זאלסט זיין פרייליך".


וואס זאלן מיר טון אז דער רבי איז אזוי פארשעמט? וואס קען מען טון אז מען רעדט אויפ'ן רבי'ן אזעלכע לשון הרע'ס, מען באשמוצט אונז אז מיר האלטן נישט די תורה חס ושלום; דאס אלעס איז לשון הרע און הוצאת שם רע. די אלע וואס האבן א חלק אין די הוצאת שם רע - די האבן נישט קיין מחילה, ווייל זיי זענען גורם אז בחורים און אינגעלייט וואס דארפן התחזקות זיך צו דערהאלטן, מיט'ן רבינ'ס חיזוק וואלטן זיי געווען ערליכע אידן, אבער נאכן הערן אזויפיל לשון הרע וויל מען נישט האבן צוטון מיט ברסלב, מען וויל נישט די קינדער זאלן האבן צוטון מיט ברסלב.


שטארק זיך, באלד וועלן ווערן פון אלע מניעות - נעימות; עס וועט דיר זיס ווערן, דיין ווייב וועט דיר העלפן, זי וועט דיר זיין אן עזר פאר עבודת השם.


א פרייליכן שבת.

#225 - אז דיין ווייב וויינט, זאלסטו איר אויסהערן און בארואיגן
כיבוד אב ואם, שלום בית

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת תרומה, ב' אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


ווער נישט פארלוירן ווען דיין ווייב וויינט, געב נאר אכטונג זי זאל נישט וויינען פון דיר, דו זאלסט איר נישט וויי טון.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (בבא מציעא נט.): "לְעוֹלָם יְהֵא אָדָם זָהִיר בְּאוֹנָאַת אִשְׁתּוֹ", מען דארף אכטונג געבן נישט וויי טון די ווייב, "שֶׁדִּמְעָתָהּ מְצוּיָה", ווייל די נאטור ביי פרויען איז אז זיי זענען זייער געפיליש, זיי וויינען שנעלער; זאלסט אכטונג געבן איר נישט וויי צו טון.


ווען זי וויינט פון איר מאמע וכו' זאלסטו איר אויסהערן און בארואיגן, און חס ושלום אפלאכן פון די עלטערן. עס וועט נישט לאנג נעמען ביז איר וועט האבן קינדער און איר וועט אויך זאגן פאר די קינדער ווי אזוי זיך צו פירן; עלטערן מעגן זאגן פאר קינדער ווי אזוי זיך צו פירן, נישט נאר זיי מעגן זאגן - נאר מען דארף זאגן, נישט נאר פאר די חתונה דארף מען זאגן פאר די קינדער ווי זיך צו פירן נאר נאך די חתונה דארף מען אויך זאגן; עס איז נישט עק וועלט אז די עלטערן זאגן ווי אזוי זיך צו פירן.


זיי קלוג, בוי איר אויף; רעד צו איר שיין, רעד צו איר ווייך, זי זאל שפירן זיכער מיט דיר.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#224 - די אלע וואס לעבן פאר אנדערע, עסן זיך אויף לעבעדיגערהייט
אמונה, שלום בית, קנאה, סבלנות, יענער, מחשבות

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת משפטים, כ"ח שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד טייערע אנשי שלומינו פון ..., ה' עליהם יחיו


מען דארף האבן זייער אסאך סבלנות אויף דער וועלט; עס גייט אריבער אויף יעדן איינציגסטן מענטש שווערע ביטערע נסיונות.


דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן קיט): "אֶפְשָׁר יֵשׁ גַּם עוֹלָם הַזֶּה גַּם כֵּן בְּאֵיזֶה עוֹלָם", אפשר איז דא אויבן אין הימל א וועלט וואס הייסט 'עולם הזה', "כִּי בְּכָאן נִרְאֶה שֶׁהוּא הַגֵּיהִנּוֹם, כִּי כֻלָּם מְלֵאִים יִסּוּרִים גְּדוֹלִים תָּמִיד", ווייל דא איז נישטא קיין עולם הזה, דא איז דער גיהנום אליינס, יעדער האט זיינע יסורים. נאך זאגט דער רבי (שם) יעדער איינער ליידט יסורים, עס איז נישטא קיין איין מענטש וואס זאל נישט האבן קיין יסורים וכו', אפילו די גרויסע עשירים זענען אויך פול מיט יסורים, אזוי ווי עס שטייט (איוב ה, ז): "אָדָם לְעָמָל יוּלָד קְצַר יָמִים וּשְׂבַע רֹגֶז", א מענטש איז באשאפן געווארן זיך צו מוטשען, א מענטש לעבט ווייניג און דאס גאנצע לעבן איז פול מיט ווייטאג; און שלמה המלך זאגט (קהלת ב, כג): "גַּם כָל יָמָיו כַּעַס וּמַכְאוֹבוֹת", דאס גאנצע לעבן איז פול מיט כעס און ווייטאג; עס איז נישטא קיין שום עצה וואו צו אנטלויפן נאר צום אייבערשטן און צו די תורה.


דערפאר איז א שאד מקנא צו זיין א צווייטן; יעדער איינער האט זיינע שוועריקייטן. מען דארף קוקן אויף זיך, מען דארף זיך פרייען מיט די אייגענע לעבן.


די אלע וואס לעבן פאר אנדערע, זיי זענען מקנא אנדערע - די עסן זיך אויף לעבעדיגערהייט. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת קנב:): "כָּל מִי שֶׁיֵּשׁ בּוֹ קִנְאָה - עַצְמוֹתָיו מַרְקִיבִין", ווער עס איז מקנא א צווייטן ווערן זיינע ביינער פארפוילט; בפשטות גייט עס ארויף ווען מען שטארבט, א מענטש וואס האט קיינעם נישט מקנא געווען וועט זיין גוף נישט פארפוילט ווערן אין קבר, אבער מוהרא"ש זכרונו לברכה זאגט אז דאס מיינט מען לעבעדיגע מענטשן, דער וואס האט קנאה, ווערן אים זיינע ביינער פארפוילט בחיים חיותו; במשך זיין גאנצע לעבן עסט ער זיך אויף, ער טראכט שטענדיג: 'פארוואס האב איך נישט אזא לעבן ווי יענעם? פארוואס האב איך נישט אזא ווייב ווי יענער? פארוואס האב איך נישט אזא הויז ווי יענער? א קאר ווי יענער?' באמת דארף אבער א מענטש וויסן 'אויב דער אייבערשטער האט מיר געגעבן די סארט לעבן; די ווייב, די קינדער און די דירה וכו' וכו', איז דאס גוט פאר מיר; דאס איז דאס בעסטע פאר מיר, בעסער קען נישט זיין'.


הלוואי זאלן מיר אנהייבן לעבן דער לעבן פונעם תם. דער רבי האט אונז דערציילט די מעשה פון דער חכם און תם (סיפורי מעשיות, מעשה ט), ווי דער תם האט געהאט א גוט לעבן און איז שטענדיג געווען פרייליך; ער איז געווען א שוסטער, ער פלעגט ארבעטן זייער שווער צו פאבריצירן שיך, ווען ער האט שוין געענדיגט מאכן דעם שיך האט עס געהאט יענץ פנים, עס האט געהאט דריי עקן, אבער ער פלעגט אנכאפן דעם שיך און זיך מחי' זיין דערמיט, ער פלעגט זאגן: "וואס פאר א שיינקייט, וואס פאר א וואוילקייט דאס שיכעלע איז, וואס פאר א זיסקייט דאס שיכעלע איז, וואס פאר א האניג'דיג, וואס פאר א צוקער'דיג שיכעלע דאס איז"; אבער זיין ווייב האט זיך זייער געוואונדערט, זי האט אים געפרעגט: "אז עס איז יא אזוי, פארוואס אנדערע שוסטערס נעמען דריי גילדן פאר א פאר שיך און דו נעמסט נאר א האלבן טאלער?" האט איר דער תם געענטפערט: "וואס האט דאס צו טון מיט מיר? דאס איז יענעמס מעשה און דאס איז מיין מעשה, און ווייטער פארוואס דארפן מיר שמועסן פון אנדערע מענטשן? לאמיר מאכן א חשבון וויפיל איך פארדין פון דעם שיך", ער פלעגט צאמרעכענען וויפיל ער האט אויסגעגעבן פאר די סחורה און וויפיל עס איז אים אריינגעקומען ריווח און ער האט געזען אז ער האט מרוויח געווען צען גראשן, האט ער געזאגט פאר זיין ווייב: "וואס זאל מיר באדערן אז איך האב פארדינט עפעס ריווח מיד ליד?"


אין די מעשה ליגט דער סוד ווי אזוי מען קען האבן א חיים טובים אויף דער וועלט; א מענטש האט נישט וואס צו קוקן אויף א צווייטן, אז מען קוקט אויף א צווייטן האט מען נישט קיין לעבן, איינער וואס איז מקנא א צווייטן עסט זיך אויף לעבעדיגערהייט. מען דארף געדענקען די פאר ווערטער: "וואס האט דאס צו טון מיט מיר? דאס איז יענעמס מעשה און דאס איז מיין מעשה, און ווייטער פארוואס דארפן מיר שמועסן פון אנדערע מענטשן?"


טייערע חברים, טייערע תלמידים; לאמיר געדענקען וואס דער רבי וויל פון אונז, לאמיר בעטן דעם אייבערשטן מיר זאלן פאלגן דעם רבי'ן. ביים רבי'ן איז געווען טהרת המחשבה דער עיקר, מען זאל האבן א ריינעם געדאנק, דערפאר האט דער רבי זייער אסאך גערעדט פון שלום בית, מען זאל זיין בשלום מיט די ווייב; נאר אזוי קען מען האבן א ריינעם מח.


אמאל איז דער רבי געזעצן ביים טיש מיט די תלמידים און איינער פון די אנוועזנדע האט נישט געהאט קיין שלום בית, ער האט זיך געקריגט מיט זיין ווייב, אינמיטן האט זיך דער רבי אנגערופן: "וִוי וַואגְט זִיך צוּ קוּמֶען צוּ מַיין טִישׁ אֵיינֶער וָואס הָאט נִישְׁט קַיין רֵיינֶע מַחְשָׁבוֹת?!" און דער רבי האט זיך אויפגעשטעלט, ער איז אריין אין זיין צימער און מער נישט געוואלט זיצן ביים טיש. ווען דער אינגערמאן - אויף וועם דער רבי האט זיך באצויגן - האט געזען ווי דער רבי גייט אריין אין צימער האט ער זיך אויפגעשטעלט, ער איז צוגעגאנגען צום רבינ'ס צימער און אנגעהויבן זייער צו וויינען, ער האט זיך איינגעבעטן ביים רבי'ן אז דאס גייט מער נישט פאסירן, ביז דער רבי איז צוריק ארויסגעקומען און ווייטער ממשיך געווען מיט'ן זאגן תורה; זעט מען ווי שטארק דער רבי האט געוואלט מען זאל האבן שלום בית.


איך שרייב דעם בריוו בכלליות פאר די גאנצע חבורה אבער די כוונה איז פאר יעדן איינעם בפרטיות. איך בעט יעדן פון אייך באזונדער, הער זיך אויף קריגן אין שטוב מיט דיין ווייב; פארוואס זאלסטו זיצן אין א גיהנום? טאג און נאכט איז מען פארנומען מיט טענות איינער אויפ'ן צווייטן, בעט איך דיר, גיי ארויס פון גיהנום, הער זיך אויף צו קריגן, לעש אויס די פייער, זוך נישט צו זיין גערעכט; מען ווערט נישט מער פרייליך און מער צופרידן ווען מען איז גערעכט, לאז איר זיין גערעכט, געב איר נאך, בעט איר איבער, בלייב מיט איר אין שטוב אנשטאט גיין מיט חברים.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#223 - לאזט אייער מאמע ארויסגעבן אירע ווייטאגן
כיבוד אב ואם, שלום בית

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת משפטים, כ"ו שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי', קרית ברסלב


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


אויף אייער פראגע וואס צו טון מיט אייער מאמע תחי', זי רעדט זיך זייער אסאך אויס צו אייך און אסאך מאל הייבט זי אן וויינען פון וואס עס גייט אריבער אויף איר; זי רעדט אסאך קעגן אייער טאטע און עס שטערט אייך זייער, איר ווייסט נישט וואס צו טון, איר ווערט זייער צעבראכן ווען איר טראכט דערפון, איר פרעגט אויב איר זאלט ווייטער רעדן מיט איר.


איר זענט נישט די ערשטע מיט דעם פראבלעם און נישט די לעצטע, יעדע צווייטע מענטש האט די פראגע. ווייל ווען מען פארעלטערט זיך הייבט זיך אן א נייע פרשה, ווען מען מאכט חתונה די קינדער דעמאלט קומט ארויס דעם אמת פון לעבן; אויב האט מען געלעבט אין די יונגע יארן שיין און זיס ווערט דעמאלט נאך שענער און נאך זיסער. אויב אבער אין די יונגע יארן האט מען נישט געהאט אמת'ע שלום בית, מען האט געלעבט פאר אנדערע, מען איז געקומען, געגאנגען און געפארן וכו' וכו', דעמאלט ווען מען פארעלטערט זיך, ווען עס גייט זיך שוין נישט, עס קומט זיך שוין נישט און עס פארט זיך שוין נישט - דעמאלט הייבן זיך דאס פארפאלק אן צו קריגן השם ישמרינו.


אוודאי זאלט איר רעדן מיט איר, ערשט יעצט ווען זי גייט אזויפיל אריבער, זאלט איר אויפהייבן דעם טעלעפאן ווען זי רופט און איר מחזק זיין.


די גרעסטע מצוה איז העלפן א מאמע; חכמינו זכרונם לברכה זאגן (פאה א, א): "אֵלּוּ דְּבָרִים שֶׁאָדָם אוֹכֵל פֵּירוֹתֵיהֶן בָּעוֹלָם הַזֶּה, וְהַקֶּרֶן קַיֶּמֶת לּוֹ לָעוֹלָם הַבָּא: כִּיבּוּד אָב וָאֵם וְכוּ'", דער אייבערשטער באצאלט שכר פאר די מצוה פון כיבוד אב ואם, סיי אויף די וועלט און סיי אויף יענע וועלט; עס וועט אייך צוריקקומען ביי אייערע קינדער. אייערע קינדער וועלן רעדן מיט אייך, זיי וועלן אייך מחזק זיין; ווייל אזוי ווי א מענטש פירט זיך מיט זיינע עלטערן, אזוי וועלן זיינע קינדער זיך פירן מיט אים.


לאזט איר רעדן, לאזט איר ארויסגעבן אירע ווייטאגן און נאכדעם זאלט איר איבערנעמען דאס ווארט, איר זאלט אנהייבן דערציילן פון די אייניקלעך, דערציילט איר זיסע זאכן פון אייערע קינדער; דאס וועט איר מחי' זיין. דערציילט איר פון אייער לעבן, ווי גליקליך איר זענט, ווי שיין איר לעבט; דאס וועט איר געבן פרישע כוחות.


פון צייט צו צייט זאלט איר זי גיין באזוכן און איר זאלט איר רופן צו אייך אין שטוב; וועט איר זוכה זיין צו די ברכות וואס דער אייבערשטער בענטשט.


 

#222 - נעם נישט אן די ארבעט וואס מ'דארף דארט האבן א טעלעפאן
שלום בית, פרנסה, טעלעפאן

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת משפטים, כ"ה שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


דו האסט א קלוגע ווייב, זי ווייסט זייער גוט וואס דאס לעבן איז, זי ווייסט זייער גוט וואס א טעלעפאן איז און ווי אזוי עס וועט זיך ענדיגן; זי האט שוין מן הסתם געזען שטובער ווי אזוי עס קוקט אויס מיט א טעלעפאן.


אז זי זאגט דיר דו זאלסט נישט נעמען די ארבעט ווייל מען דארף דארט האבן א טעלעפאן - זאלסטו איר פאלגן.


קענסט נאכאמאל פרעגן אויב מען דארף דאס האבן, אדער איז דא אן אנדערע וועג ווי אזוי צו ארבעטן אן א טעלעפאן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#221 - אז מ'דערהאלט זיך, ווערן אלע מניעות איבערגעדרייט צו נעימות
שלום בית, התחזקות, משפחה, מניעות, מוהרנ"ת ז"ל

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת יתרו, י"ט שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דו האסט מיר ממש מחי' געווען מיט דיין בריוו; סיי מיט דיינע שיעורים כסדרן אויפ'ן סדר דרך הלימוד (כמבואר בשיחות הר"ן, סימן עו), סיי דיינע שיעורים אין כולל, דיינע שאיפות צו גיין אין די וועגן פון דיינע עלטערן, רוב טאג לערנסטו הלכה, און דיין חלק אין הפצה. סיי מיט'ן מתרגם זיין, און דו ביסט זיך נישט יוצא מיט'ן מתרגם זיין, דו גייסט ביי די הייזער פארפלייצן די ספרים.


שטארק זיך, ווער נישט צעבראכן ווען דיין משפחה לאזט נישט אפ; זיי האלטן אין איין האקן אין קאפ זאלסט אפלאזן ברסלב וכו' וכו'. דו זע איין זאך, דיין ווייב זאל זיין מיט דיר; אז דיין ווייב וועט זיין מיט דיר, איר וועט לעבן בשלום - וועט דיר קיינער נישט קענען שלעכטס טון.


שמשון הגיבור איז געווען זייער שטארק, ער האט געקענט אליינס גיין קעגן אלעמען, אבער ווען זיין ווייב האט אים דערקוטשעט איז ער שוואך געווארן. אזוי ווי עס שטייט (שופטים טז, טז): "וַיְהִי כִּי הֵצִיקָה לּוֹ בִדְבָרֶיהָ, כָּל הַיָּמִים", זיין ווייב האט אים געדרוקט מיט אירע ווערטער, "וַתְּאַלְצֵהוּ", זי האט אים צוגעדריקט, "וַתִּקְצַר נַפְשׁוֹ לָמוּת", ביז שמשון איז פאר'מיאוס'ט געווארן פון לעבן, ער האט געוואלט שטארבן; מען קען זיין שטארק, אבער אז די ווייב דערקוטשעט ווערט מען שוואך.


איין זאך קען איך דיר זאגן, אז דו וועסט ווייטער דינען דעם אייבערשטן, דו וועסט נישט נתפעל ווערן פון קיינעם און נישט קוקן אויף קיינעם, דו וועסט ווייטער לערנען און דאווענען, מכבד זיין דיינע עלטערן און דיין ווייב'ס עלטערן - וועט ווערן פון די מניעות - נעימות, אזוי ווי עס איז געווען ביים הייליגן רבי נתן. אין אנהייב האט אים זיין טאטע גע'רודפ'ט, ער האט געזאגט פאר זיין שנור, פאר רבי נתן'ס ווייב - זי זאל זיך גט'ן פון זיין זון רבי נתן; אזוינס הערט מען נישט אין די וועלט, א טאטע זאל צורעדן זיין שנור זאל זיך גט'ן פון זיין אייגענעם זון.


רבי נתן איז געבליבן שטארק, ער האט ווייטער געדינט דעם אייבערשטן; ווייטער געלערנט און געדאווענט, עוסק געווען אין הפצה און מכבד געווען זיינע עלטערן, ביים סוף פלעגט אים זיין טאטע רופן מיט א 'ר'', רבי נתן; געווענליך רופט נישט א טאטע אן אן אייגן זון מיט א ר', אבער ער פלעגט זאגן: "נאר דו ביסט מיר מכבד, נאר פון דיר האב איך נחת".


איך זאג דיר וואס מוהרא"ש האט מיר געזאגט אלע יארן; איך בין אויך אריבער שווערע נסיונות, איך פרוביר דאס צו באהאלטן ווייל עס איז נישט קיין כבוד פאר די משפחה. גלייב מיר, עס איז געווען ביטער שווער. מוהרא"ש האט מיר שטענדיג געזאגט: "ביים סוף וועט זיך אלעס איבערדרייען, מען וועט האבן נחת פון דיר, מען וועט זען דאס שיינקייט פון א ברסלב'ער חסיד, מען וועט זען דאס גרויסקייט פון א ברסלב'ע שטוב".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#220 - האב רחמנות אויף דיר אליין, ס'זאל נישט דארפן זיין א גט
שלום בית, תשובה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת יתרו, י"ט שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער הארציגער ... נרו יאיר


איך בענק זיך אויף די טעג פון נאך דיין חתונה ווען דו מיט דיין ווייב האבן געלעבט אזוי שיין, אזוי זיס; דו האסט אכטונג געגעבן אויף איר און זי האט געקוקט שיין אויף דיר.


יעצט איז גאר אנדערש, יעצט לעבט איר געצווינגען; נישט דו געבסט אכטונג אויף איר און נישט זי שעצט דיר, דיין ווייב שרייבט מיר אז זי האלט ממש ביים ענדע לעבן, זי קען מער נישט, זי האלט פאר א בראך.


איך שרייב דיר פון די טיפעניש פון מיין הארץ; אנא, חוס וחמול, האב רחמנות אויף איר, אויף די קינדער, אויף דיינע עלטערן און אויף דיין משפחה; האב רחמנות אויף דיר. אפשר דאך זאלסטו אנהייבן צוריק לעבן ווי א איד, גיין דאווענען, לערנען, רעדן שיין, איר נישט באצווינגען און זיך פירן צו די קינדער מיט צניעות.


דער בריוו איז מיין לעצטע זאך וואס איך פרוביר צו טון עס זאל נישט זיין א גט.

#219 - בעט דעם אייבערשטן עס זאל אריינגיין אין דיין ווייב א הייליגקייט
תפילה והתבודדות, שלום בית, הלכה

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת יתרו, י"ח שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך פארשטיי נישט וואס דו האסט מיר געזאגט, וואס הייסט דיין ווייב וויל נישט האלטן הלכות טהרה?


אויב זי האלט נישט די הלכות דארפסטו זיך ווענדן צו א גרויסער רב, דו קענסט נישט נכשל ווערן אין כריתות השם ישמרינו; אויב איז עס נאר קרעכצן וכו', יעדעס מאל עס קומען די צייטן הייבט זי אן קרעכצן און זאגן אז זי גייט נישט, זי מאכט נישט, זי ציילט נישט וכו' וכו', - דאס איז ביי אסאך משפחות, אסאך טוען דאס.


אויב דאס איז די מעשה זאלסטו איר מחזק זיין, זאג איר דאס גרויסע שכר וואס מען קריגט, מען באקומט ליכטיגע קינדער; אויב איז עס מער פון קרעכצן, אויף למעשה, זאלסטו רעדן צו א גרויסער רב.


פארליר זיך נישט, בעט דעם אייבערשטן עס זאל אריינגיין אין איר א ריינקייט, א הייליגקייט; מיט תפילה וועסטו איר טוישן.

#218 - האסט אוועקגעלייגט דיין טעבלעט, ביסטו ארויס פון תפיסה
שלום בית, קאמפיוטער, טעלעפאן, נסים

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת יתרו, י"ח שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


דיין ווייב דערציילט מיר מיט איין שמחה די גוטע נייעס אז דו האסט אוועקגעלייגט דיין טעבלעט, זי איז אזוי פרייליך דיר צוריק צו האבן אין שטוב געזונטערהייט.


פרעג דעם דיין שליט"א אויב דו זאלסט בענטשן ברכת הגומל, ווייל ווען מען קומט ארויס פון תפיסה דארף מען בענטשן ברכת הגומל (שלחן ערוך אורח חיים סימן ריט, סעיף א); די שאלה איז ווען מען לייגט אוועק דעם טעבלעט און מען ווערט א בן חורין, מען קען אהיים קומען, מען קען לעבן - אפשר זאל מען בענטשן גומל.


געדענק'זשע די ניסים וואס דער באשעפער האט מיט דיר געטון, דו ביסט געווען א בחור, אן אומבא'טעמ'טער בחור, עס איז געקראכן אויף דיר לייז; דער אייבערשטער האט דיר געברענגט א מתנה פון הימל אן אשת חיל, זאלסטו טון אלעס אויף די וועלט זי זאל זיין פרייליך; זי איז א ריכטיגע אשת חיל.

#217 - א שאד איר זוכט פרעמדע גליק; די גליק ליגט ביי אייך אין שטוב
קדושה, שלום בית, מאוויס

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת בשלח, חמשה עשר בשבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי', קרית ברסלב


א שאד אז איר קוקט קליפס, א שאד איר זוכט פרעמדע גליק; די גליק ליגט ביי אייך אין שטוב.


פארוואס זאלט איר קוקן די געמאכטע פאלשע חתונה קליפס ווי דער חתן שמייכלט צו די כלה און די כלה צום חתן? עס איז עקלדיג, גרויליג - וואס די היינטיגע חתנים און כלות טוען; נעבעך אויף די וואס קוקן דאס, זיי קענען נישט האבן שלום בית. נאכן קוקן די עקלדיגע חתונה קליפס קען מען נישט ווערן איינס מיט'ן מאן, די מח לויפט אלץ צו די קליפס; מען טראכט פון פרעמדע, נאר נישט פון די אייגענע לעבן.


איר האט מיר צוגעזאגט אז איר גייט אוועקווארפן די מלאך המות פון אייער הויז, יעצט זע איך אז איר זענט צוריק געפאלן; א שאד אז איר פאלגט נישט, וואלט איר געפאלגט - וואלט איר שוין לאנג געהאט אמת'ע ליבשאפט מיט אייער מאן, איר וואלט זיך נישט אזוי סאך ארויסגעדרייט מיט תירוצים וכו' וכו'.

#216 - קוק נישט קיין חתן כלה בילדער
קדושה, שלום בית, מאוויס, חתן, בילדער

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת בשלח, חמשה עשר בשבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


קוק נישט קיין חתן כלה בילדער, עס איז עקלדיג ווי אזוי מענטשן פירן זיך; מען שיקט בילדער פון זיך מיט די כלה. דער אייבערשטער האט דיר געגעבן א ווייב זאלסטו קוקן אויף איר, אז מען היט זיך די אויגן האט מען שלום בית.


איך בעט דיר, קוק נישט קיין חתונה קליפס פון חתן כלה; אז מען קוקט די קליפס הייבט זיך אן בויען א דמיון אין מח: 'יענער האט א בעסערע לעבן', 'יענער האט ליבשאפט', עס מאכט קאליע די שלום בית.


אזוי אויך טארן פרויען אויך נישט קוקן די קליפס, עס מאכט חרוב די לעבן.


איך שרייב דיר ווייל איך האב דיר ליב, איך וויל דו זאלסט האבן גוטע שלום בית.

#215 - ווען מ'ווייסט וואס ברסלב איז, וואלט מען נישט מורא געהאט דערפון
שידוכים, שלום בית, חסידות ברסלב

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת בשלח, י"ג שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד משפחת ... שיחיו.


האברך ... נרו יאיר דערציילט מיר אז ער טראגט אן א שידוך פאר אייער טאכטער ... תחי'; איר ווילט דעם שידוך, אייער ווייב וויל אויך זייער דעם שידוך, אבער אייער טאכטער איז פארהאנקערט; זי וויל נישט, זי האט מורא פון ברסלב.


עס איז א שאד אז אייער טאכטער ווייסט נישט וואס ברסלב איז, זי האט מורא פון ברסלב; ווען זי וואלט געוויסט וואס ברסלב איז - וואלט דאס נישט געווען קיין עיכוב.


ברסלב איז א חסידות וואס מען לייגט א שטארקע דגוש אויף שלום בית; נישטא נאך א חסידות וואס מען זאל אזוי מוסר'ן די אינגעלייט מען זאל אכטונג געבן אין שטוב אויף די ווייב אזוי ווי אין חסידות ברסלב, נישטא נאך א צדיק וואס זאל האבן גערעדט פון שלום בית אזוי ווי דער הייליגער רבי. נייתי ספר ונחזה, לאמיר עפענען אלע ספרים פון תלמידי בעל שם טוב זכותם יגן עלינו, תלמידי המגיד זכותם יגן עלינו און פון רבינ'ס צייטן, נאר דער רבי רעדט פון שלום בית.


רבי נתן זאגט (שיחות הר"ן, סימן רסד): "הִזְהִיר לְכַבֵּד וּלְיַּקֵר אֶת אִשְׁתּוֹ", דער רבי האט אונז געווארנט מיר זאלן מכבד זיין די ווייב און איר האלטן טייער; מען האט נישט געקענט קומען צום רבי'ן אן שלום בית, דער רבי האט אמאל נישט געוואלט זיצן ביים טיש ווייל איינער פון די תלמידים האבן זיך געקריגט אין שטוב.


בפרט אין חדר היכל הקודש איז דאך פי כמה; מוהרא"ש האט אזויפיל געשריבן איבער דעם ענין פון שלום בית, מען געפונט זיך נישט דאס פלאץ אין היכל הקודש אויב מען איז נישט מכבד די ווייב, נישטא קיין אוועקפארן פון שטוב, נישטא קיין ארויסגיין פון שטוב אן די ווייב.


אפשר זאלט איר ווייזן דעם בריוו פאר אייער טאכטער, זי זאל וויסן דאס חשיבות פון ברסלב'ע חסידים, זי זאל וויסן די מעלות פון א תלמיד היכל הקודש.

#214 - שלום בית איז א זאך וואס מען דארף ארבעטן אויף דעם
שלום בית

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת בשלח, י"ב שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב אייך שוין געשריבן פאריגע וואך חיזוק אויף שלום בית, איך האף איר האט באקומען די בריוו.


שלום בית איז א זאך וואס מען דארף ארבעטן אויף דעם, שלום בית איז זייער חשוב ביים אייבערשטן. דער סמ"ך מ"ם ימח שמו זוכט אוועק צו נעמען די שלום אין אידישע שטובער, ביי יעדן איינעם מיט אן אנדערע זאך; איינעם קומט ער איינרעדן 'דיין מאן איז א בטלן', פאר א צווייטן זאגט ער 'דיין מאן איז נישט צום זאך' און די ערגסטע זאך איז ווען דער סמ"ך מ"ם קומט איינרעדן 'דיין מאן איז נישט ערליך'.


איך בעט אייך זייער, נעמט דעם בריוו פאר אייך פערזענליך, גלייבט וואס איך שרייב אייך; אייער מאן איז חשוב און טייער, ער איז אן ערליכער איד, איך האב אים זייער ליב; הערט נישט אויס דעם סמ"ך מ"ם.


איך וועל זיך זייער פרייען אז איר וועט מיר מודיע זיין אז איר האט באקומען דעם בריוו.

#213 - מאך נישט חוזק פון דיין ווייב'ס עלטערן
שלום בית, שווער און שוויגער

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת בשלח, י"א שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך פריי זיך זייער צו הערן גוטע גרוסן אויף דיר; דיין ווייב שרייבט אינעם בריוו אז זי איז העכסט צופרידן פון דיר, דו פירסט זיך מיט יראת שמים, דו רעדסט שיין צו איר.


געדענק נישט צו חוזק מאכן פון אירע עלטערן; קיינמאל זאלסטו נישט רעדן אויף אירע עלטערן. עס טוט זייער וויי ווען מען הערט א צווייטן חוזק מאכן; אפילו דו הערסט ווי זי רעדט קעגן אירע עלטערן, זי רעדט זיך אויס, זי דערציילט שרעקליכע מעשיות פון אלס קינד, זאלסטו אבער געדענקען צו בלייבן שטיל און נישט מיט רעדן.


עס איז אינטערעסאנט ווי דאס קען זיין, ווען זי אליינס רעדט זיך אפ וכו' וכו' און אין די זעלבע צייט אויב זי וועט הערן פון אנדערע וואס רעדן וועט איר דאס שטערן? אבער דאס איז א פאקט.


איך האף דו וועסט אכטונג געבן אויף די נקודה וועט זיין שלום ביי דיר אין שטוב.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#212 - שלום בית מיט די ריכטיגע אניאגראם נומערן
שלום בית, אניאגראם נומערן

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת בא, ו' שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איר זענט נישט א 7 און אייער מאן איז נישט א 4; די אלע זאכן זענען נישט וויכטיג. א שאד צו רעדן פון נומערן אין די צייט וואס מען קען געבן שענערע נעמען ווי נומערן, צום ביישפיל, אין ישיבה רוף איך די בחורים מיט נעמען, משה איז טייער, יענקל איז הארציג, בערל איז בא'טעמ'ט און אזוי ווייטער.


ווערט נישט דערשראקן פון די נומערן, עס איז בכלל נישט קיין חכמה דאס צו קענען.


איידער איך בין מקורב געווארן צו מוהרא"ש האב איך זיך געדריידט ביי א געוויסער חכם - חכמי חעלעם, די גאנצע שפראך דארט איז געווען פון די נומערן, דער איז א 4, יענער איז א 7; ווען איינער איז אריינגעקומען האט מען זיך אונטערגעלאכט מיט די נומערן, ביז איך האב זיך פשוט פארעקלט פון זיי און איך בין געקומען צו מוהרא"ש אין היכל הקודש, א פלאץ וואו מען רעדט פונעם אייבערשטן, א פלאץ וואו יעדער איינער קען נוצן די עצות און האבן א זיס לעבן.


נישט לאנג צוריק איז ארויפגעקומען צו מיר א איד אינגאנצן דערשראקן, ער ווייסט נישט וואס צו טון, ער האט נישט קיין שלום בית; איך האב גערעדט מיט אים און אים געפרעגט וואו ער דריידט זיך... בקיצור זיין רבי רעדט אויך מיט די פאנטאזיעס, נומערן; זיין רבי זאגט אים אז ער איז אן 1 און זיין ווייב איז א 2, וואס דאס קען נישט ארבעטן אינאיינעם; ער האט זייער געוויינט, ער האט זיך שוין געוואלט גט'ן צוליב די נומערן.


איך האב אים געגעבן אפאר קונטרסים און ספרים פון מוהרא"ש, איך האב אים געזאגט ער זאל זיך אויסשווענקען זיין קאפ פון די זאכן; אנשטאט טראכטן פון נומערן זאל ער טראכטן 'איך בין גוט און מיין ווייב איז נאך בעסער'. היינט לעבן זיי א שיינע לעבן, ווי צוויי טויבעלעך.


איך קען אייך אויסלערנען די חכמה פון די נומערן:


1 - איז דער אייבערשטער


2 - איז די לוחות


3 - זענען די הייליגע אבות, אברהם, יצחק און יעקב


4 - זענען די הייליגע אמהות, שרה, רבקה, רחל און לאה


5 - זענען די חומשים, בראשית, שמות, ויקרא, במדבר און דברים


6 - איז משניות, ששה סדרי משנה; סדר זרעים, סדר מועד, סדר נשים, סדר נזיקין, סדר קדשים און סדר טהרות


7 - איז שבת, די זיבעטע טאג פון די וואך, און אזוי ווייטער.


קומט אויס אז אייער מאן, וואס לערנט די הייליגע תורה; ווען ער לערנט משניות איז ער א 6, ווען ער לערנט חומש איז ער א 5, ווען ער איז זיך מתבודד איז ער אן 1, און שבת זענען מיר אלע 7.


דאנקט און לויבט דעם אייבערשטן אויף די גרויסע נסים וואס ער טוט מיט אייך וועט איר האבן נאך ניסים.

#211 - דער יצר הרע וויל צעברעכן ענקער שלום בית מיט א פרומע שלייער
שלום בית, חיזוק פאר פרויען

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת בא, ה' שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


אייער מאן ... נרו יאיר איז אן ערליכער איד, א טייערער אינגערמאן; זוכט נישט אויף אים קיין שלעכטס. דער יצר הרע וויל איין זאך, ער וויל צעברעכן ענקער שלום בית; יעצט קומט ער מיט א פרומע שלייער, איר זאלט טראכטן שלעכטס אויף אים, אלעס אבי אפצוקילן די ליבשאפט צווישן אייך.


איך בעט אייך זייער, נעמט ארויס פון קאפ די אלע שלעכטע זאכן; איך בין מעיד אויף אים אז ער איז ערליך און וואויל, איך האב אים געהאט אין ישיבה, ער איז אלץ געווען ערליך; זיין לעבן איז ריין און זויבער, ער פירט זיך מיט יראת שמים.


איך האף צום אייבערשטן אז איר וועט ביישטיין די נסיון, איר וועט צוריק אנהייבן לעבן מיט אהבה, אחוה, שלום וריעות; איר וועט ארייננעמען די שכינה אין שטוב, דעם אייבערשטנ'ס נאמען איז שלום (שבת י.)

#210 - מ'דארף רעדן ווייך צו די ווייב
שלום בית

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת שמות, שובבי"ם, י"ט טבת, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך האב זייער הנאה צו זען ווי פלייסיג דו לערנסט מיט א שטארקע התמדה; די תורה וואס מען לערנט אין די יונגע יארן בויט אויף דעם מענטש פאר'ן גאנצן לעבן.


איך וויל דיר זייער שטארק בעטן זאלסט רעדן צו דיין ווייב מיט א ווייכע שפראך; בכלל פרויען זענען זייער ווייך, זיי רעדן ווייך - דארף מען צו זיי רעדן ווייך, בפרט דיין ווייב - זי איז אויסנאם ווייך, זאלסטו זייער אכטונג געבן ווי אזוי דו רעדסט צו איר.


מי לנו גדול פון משה רבינו, וואס דער אייבערשטער האט אים געזאגט בשעת מתן תורה ער זאל רעדן ווייך צו די פרויען, אזוי ווי עס שטייט (שמות יט, ג): "כֹּה תֹאמַר לְבֵית יַעֲקֹב", רעד צו די פרויען ווייך; משה רבינו האט זיכער גערעדט שיין, דאך האט אים דער אייבערשטער געדארפט באזונדער בעטן ער זאל רעדן ווייך, כל שכן מיר דארפן אכטונג געבן צו רעדן שיין.


איך וועל דיר נאך דערציילן שיינע מעשיות פון ברסלב'ע חסידים, ווי שיין זיי פלעגן רעדן אין שטוב.

#209 - לכבוד שובבי"ם זאלט איר זיך באנייען אין זאגן תהילים יעדן טאג
שלום בית, התחזקות, תהלים, תשובה, בית המדרש, הדרכות, מעביר סדרה, שובבי"ם

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת ויחי, י"ז טבת, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד אנשי שלומינו היקרים, טייערע חברים פון ירושלים שיחיו


איך בענק זיך זייער שוין צו קענען קומען קיין ארץ ישראל; איך וויל זייער שטארק זען מיט די אויגן די שיינע גרוסן וואס איך הער טאג טעגליך פון די פרישע מקורבים, פון דאס ליבשאפט צווישן אייך, דאס געטריישאפט צווישן אייך.


מען האט מסדר געווען איך זאל קענען זען אין אמעריקע ווי אזוי עס פירט זיך ביי אייך אין בית המדרש; איך האב זייער הנאה צו זען בחורים און אינגעלייט לערנען און דאווענען מיט דרך ארץ, ווי עס פאסט פאר תלמידי היכל הקודש.


איך האב געהערט פון מוהרא"ש מורא'דיגע חיזוק; די וואך ענדיגט מען ספר בראשית, מען שרייט אויס אלע אינאיינעם: "חזק חזק ונתחזק!" לאמיר נעמען דעם חומש און זען ווי אזוי די פרשה ענדיגט זיך (בראשית נ, כו): "וַיָּמָת יוֹסֵף בֶּן מֵאָה וָעֶשֶׂר שָׁנִים, וַיַּחַנְטוּ אֹתוֹ, וַיִּישֶׂם בָּאָרוֹן בְּמִצְרָיִם", און ביי די ווערטער שרייט מען "חזק חזק!" זאגט מוהרא"ש, אז א מענטש שפירט ביי זיך ער איז טויט, ער איז באגראבן אין טומאה, ער ליגט אין מצרים, אין ערות הארץ, חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תנא דבי אליהו רבא, פרק ז) די מצריים זענען די ערגסטע אין שמוץ; אזוי שטארק איז ער אראפגעפאלן, שרייט מען אים: "חזק חזק!" שטארק זיך, דו קענסט נאך ארויסגיין פון מצרים, דו קענסט נאך זוכה זיין צוצוקומען צו די גרעסטע קדושה.


טייערע חברים, מיר גייען יעצט אריין אין די ימי השובבי"ם; דער אר"י הקדוש שרייבט (שער רוח הקודש, תיקון כז) אז אין די טעג פון שובבי"ם קען מען פאררעכטן אלעס וואס מען האט פוגם געווען; דערפאר דארפן מיר אין די טעג תשובה טון אויף וואס מיר האבן פוגם געווען אין אונזער לעבן.


לכבוד שובבי"ם זאלט איר זיך באנייען אין זאגן תהילים יעדן טאג; רבי נתן פלעגט זאגן א גאנץ יאר יעדן טאג דעם יום תהילים און אין די טעג פון שובבי"ם האט ער געזאגט יעדן טאג צוויי מאל דעם יום תהילים, ווייל דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן עג): "מִי שֶׁרוֹצֶה לִזְכּוֹת לִתְשׁוּבָה, יִהְיֶה רָגִיל בַּאֲמִירַת תְּהִלִּים, כִּי אֲמִירַת תְּהִלִּים מְסֻגָּל לִתְשׁוּבָה וכו'. וְהִנֵּה, הַכֹּל חֲפֵצִים לְיִרְאָה אֶת שְׁמֶךָ, וְאַף עַל פִּי כֵן לָאו כָּל אָדָם זוֹכֶה לַעֲשׂוֹת תְּשׁוּבָה, כִּי יֵשׁ אֶחָד שֶׁאֵין לוֹ הִתְעוֹרְרוּת כְּלָל לִתְשׁוּבָה", ווער עס וויל זוכה זיין תשובה צו טון זאל זאגן תהלים; יעדער איד וויל זיין אן ערליכער איד און טון דעם ווילן פונעם אייבערשטן, אבער נישט יעדער איז זוכה אויסצופירן זיין ווילן אויף למעשה, ווייל ער האט בכלל נישט קיין שום התעוררות תשובה צו טון, "וַאֲפִילּוּ מִי שֶׁיֵּשׁ לוֹ הִתְעוֹרְרוּת לִתְשׁוּבָה, אֵינוֹ זוֹכֶה לְהַגִּיעַ אֶל הָאוֹת וְהַשַּׁעַר שֶׁל תְּשׁוּבָה הַשַּׁיָּךְ לוֹ", און אפילו איינער וואס האט שוין יא אן התעוררות תשובה צו טון, ווייסט ער נישט וואס ער זאל טון דאס צו קענען אויספירן, "וַאֲפִילּוּ אִם מַגִּיעַ לְשָׁם, יָכוֹל לִהְיוֹת שֶׁהַשַּׁעַר שֶׁל תְּשׁוּבָה סָגוּר, וּמֵחֲמַת כָּל זֶה אֵין הָאָדָם זוֹכֶה לִתְשׁוּבָה", און אפילו איינער וואס וואס האט יא אן התעוררות תשובה צו טון און ער ווייסט וואס מען דארף טון צו ווערן אן ערליכער איד, דארף ער נאך אויך זוכה זיין צו טון און נישט ווערן צעבראכן וכו' וכו', דערפאר איז נישט יעדער זוכה תשובה צו טון, "וְעַל יְדֵי אֲמִירַת תְּהִלִּים, אֲפִילּוּ מִי שֶׁאֵין לוֹ שׁוּם הִתְעוֹרְרוּת לִתְשׁוּבָה, הוּא מִתְעוֹרֵר לַעֲשׂוֹת תְּשׁוּבָה", פירט דער רבי אויס; אז א מענטש איז זוכה און ער זאגט תהלים, אפילו ער האט נישט קיין שום התעוררות, ווערט ער אבער נתעורר תשובה צו טון דורך דעם, "וְגַם זוֹכֶה עַל יְדֵי תְּהִלִּים לְהַגִּיעַ אֶל הַשַּׁעַר וְאוֹת הַשַּׁיָּךְ לוֹ, וְלִפְתֹּחַ הַשַּׁעַר; נִמְצָא שֶׁזּוֹכֶה עַל יְדֵי תְּהִלִּים לַעֲשׂוֹת תְּשׁוּבָה", און ער קען אנגיין מיט א מורא'דיגע שטארקייט וכו', ביז ער איז זוכה תשובה צו טון און ווערן אן ערליכער איד.


שטארקט אייך, דראפעט אייך; יעדער איינער האט זיינע נסיונות, מען פרובירט אויס יעדן איינעם, מען וויל זען ווי אזוי וועט ער זיך דערהאלטן; וואויל איז דעם וואס האט נישט קיין קשיות און קיין תרעומות, ער ווייסט אז אלעס איז פאר אים צום גוטן. דער זוהר הקדוש זאגט (הקדמה, ד.): יעדן טאג גייט ארויס א בת קול פון הימל וואס רופט אויס: "מָאן מִנְכוֹן דִּי חֲשׁוֹכָא מְהַפְּכָן לִנְהוֹרָא, וְטָעֲמִין מְרִירָא לְמִתְקָא עַד לָא יֵיתוֹן הָכָא", ווער פון אייך קען איבערדרייען און מאכן פון טונקל - ליכטיג און פון ביטער - זיס? "מָאן מִנְּכוֹן דִּמְחַכָּאן בְּכָל יוֹמָא לִנְהוֹרָא דְנָהִיר", ווער ווארט יעדן טאג עס זאל ליכטיג ווערן? דער מענטש וועט האבן א חלק לעולם הבא; ווייל ווען א מענטש איז זוכה, ער מאכט פון זיין ביטער לעבן א זיס לעבן, פון זיין טונקלקייט מאכט ער ליכטיג; ער ווייסט אז אין די טונקלקייט איז באהאלטן דער אייבערשטער, אין די ביטערניש איז באהאלטן דער זיסער באשעפער - דער איז א צדיק.


אז עס איז ביטער דארפן מיר לויפן צו די תורה; עס איז נישט דא קיין בעסערע פלאץ וואו צו אנטלויפן ווען מען האט א צרה - ווי צו די הייליגע תורה, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תנא דבי אליהו רבא, פרק ו): "אִם רָאִיתָ שֶׁהַיִּסּוּרִין מְמַשְׁמְשִׁין וּבָאוֹת עָלֶיךָ, רוּץ לְחַדְרֵי דִּבְרֵי תּוֹרָה, וּמִיָּד הַיִּסּוּרִין בּוֹרְחִין מִמְךָ", אויב דו זעסט אז עס קומען אויף דיר צרות און יסורים, אנטלויף צו די הייליגע תורה.


נאך איין זאך בעט איך אייך, איר זאלט אכטונג געבן אויף די כבוד פון די ווייב; מען מוז שיין רעדן אין שטוב, מען מוז רעדן מיט ווייכקייט, מיט איידלקייט; מען קען נישט שאפן אדער שטעכן חס ושלום. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (בבא מציעא נט.): "לְעוֹלָם יְהֵא אָדָם זָהִיר בְּאוֹנָאַת אִשְׁתּוֹ", א מענטש זאל אכטונג געבן נישט צו טשעפען די ווייב, "שֶׁדִּמְעָתָהּ מְצוּיָה", ווייל א פרוי וויינט זייער שנעל; מוהרא"ש פלעגט זייער אסאך רעדן צו אונז פון שלום בית, אז מען זאל זיין א וותרן אין שטוב, זיין א סבלן און דאס איז פון די יסודות אין "היכל הקודש".


איך וויל זייער שטארק קומען צו אייך און אייך מדריך זיין ווי אזוי צו לעבן אין שטוב; ליידער פארפירט מען חתנים וכלות מיט פאלשע לימודים, פאלשע הדרכות פון חומרות ופרישות וואס איז קעגן די הייליגע תורה.


א פרייליכן שבת.

#208 - יעצט נאך דיין חתונה, קענסטו ווערן א גרויסער צדיק
שלום בית, לימוד התורה, חתונה, שנה ראשונה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת ויגש, ח' טבת, שנת תשפ"א לפרט קטן, אויפ'ן עראפלאן פארנדיג קיין אומאן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


יעצט אז דו האסט זוכה געווען האסט חתונה געהאט - קענסטו ווערן א גרויסער צדיק. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (פסחים קיב ע"ב; עיין יומא עב ע"ב): "מִצְוָה וְגוּף טָהוֹר, נוֹשֵׂא אִשָׁה וְלוֹ בָּנִים", ווען מען האט חתונה קען מען לערנען תורה מיט א ריינקייט.


זיי זיך קובע צו לערנען שיעורים בכל התורה; מקרא, משנה, גמרא, מדרש, הלכה ואגדה; שפעטער הייבט זיך אן טירדות, יעצט איז די שענסטע צייט; דיין ווייב וועט דיר נישט שטערן, זי וועט נאר הנאה האבן יעדע מינוט וואס דו וועסט לערנען.

#207 - זיי אינדערהיים און פארברענג מיט דיינע קינדער
חינוך הילדים, שלום בית, פרנסה, אידישע שטוב

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת ויגש, ח' טבת, שנת תשפ"א לפרט קטן, אמסטערדאם, אויפ'ן וועג קיין אומאן


 


טייערער ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דו האסט באקומען א מתנה פונעם אייבערשטן, אן ערליכע פרוי, אן אשת חיל מיט טייערע ליכטיגע קינדער - דארפסטו דאס האלטן טייער; זיין אין שטוב, העלפן אין שטוב; בפרט שבתים, וואס דעמאלט איז זייער וויכטיג צו זיין אין שטוב מיט די משפחה.


זוך דיר נישט אוועק צו גיין אין די צייטן וואס מען דארף זיין אין שטוב; א גאנצן טאג ביסטו ביי די ארבעט, די פאר שעה ווען די קינדער גייען שלאפן זאלסטו זיין אין שטוב. ליין מיט זיי קריאת שמע, הער אויס זייערע מעשה'לעך און דערצייל זיי מעשיות פון צדיקים.


איך האף אז דו ווייסט און דו ביסט מכיר די מתנה וואס דער אייבערשטער האט דיר געגעבן.


 

#206 - וואס פאר א נייע שיעור האסטו אנגעהויבן לכבוד חנוכה
תודה והודאה, חנוכה, שלום בית, רפואה, לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת מקץ, ג' טבת, זאת חנוכה, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


שטארק זיך און שטארק דיין ווייב. קוק אויף די גרויסע ניסים וואס דער אייבערשטער האט געטון מיט ענק; בעט דעם אייבערשטן זאלסט שטענדיג געדענקען וואס און ווי אזוי מיר זענען געווען בעפאר'ן מקורב ווערן צום הייליגן רבי'ן, מיר זאלן אלץ זיין דאנקבאר.


דיין ווייב איז נישט באקוועם מיט איר דאקטער; זי איז גערעכט, נעם איר צו אן אנדערע דאקטער, א פרויען דאקטער, אזוי וועט זי זיין באקוועם.


איך ווארט צו הערן וואס פאר א נייע שיעור דו האסט אנגעהויבן לכבוד חנוכה; מיר פסק'ענען כשיטת בית הלל, מוסיף והולך. מען דארף אלץ גיין מער און מער, נישט זיך באגנוגן מיט די אלטע שיעורים.

#205 - עס איז א גרויסע סכנה צו זיין מיט אן אויפגעדעקטע קאפ
צניעות, שלום בית, חיזוק פאר פרויען, משפחה, האר

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת מקץ, ג' טבת, זאת חנוכה, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


געבט אכטונג פון היינט און ווייטער נישט אויסטון אייער טיכל אינדערהיים, עס איז א גרויסע סכנה צו זיין מיט אן אויפגעדעקטע קאפ.


דער אייבערשטער האט געגעבן פאר אידישע קינדער די הייליגע תורה; אז מען היט די תורה, מען גייט אין די וועג פון די תורה - באקומט מען זייער פיל גוטס, מען ווערט געבענטשט מיט זרע ברך ה'.


היינט איז א גרויסע טאג; מאכט יעצט די גוטע קבלה אז אייער קאפ זאל שטענדיג זיין צוגעדעקט, וועט איר זיין געבענטשט פונעם אייבערשטן.


אז אייער שוועסטער טשעפעט אייך מיט אייער צניעות זאלט איר נישט ווערן געטשעפעט; עס דארף אייך נישט אנגיין וואס אייערע שוועסטערס זאגן. איר האט נישט חתונה געהאט מיט זיי, איר האט א מאן, א טייערער מאן. ער איז מיר זייער באליבט, ער איז א וואוילער, ער האט ליב איידל, ער פארשטייט וואס איז טאקע שיין.

#204 - איך דארף האבן אין שטעטל פאראמעדיקס
שלום בית, יבנאל, שטעטל, הצלה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת מקץ, ראש חודש טבת, ו' דחנוכה, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


פרעג דיין ווייב תחי' אויב זי איז מסכים דו זאלסט זיך לערנען צו זיין א פאראמעדיק; אויב זי איז מסכים וויל איך דו זאלסט זיך לערנען אינאיינעם מיט האברך ... נרו יאיר, איך וועל ענק ביידע באצאלן די גאנצע קאסט.


איך דארף האבן אין שטעטל פאראמעדיקס; איך האף מען וועט דאס נישט דארפן נוצן, אבער חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סנהדרין יז:) אז מען טאר נישט וואוינען אין א שטאט וואס עס איז נישטא דארט א רופא; דאס גייט ארויף אויף הצלה און פאראמעדיקס.


מיר האבן שוין אין שטעטל אפאר אינגעלייט פון חברה הצלה; איך האף צו האבן זעקס און דרייסיג חברה הצלה אינגעלייט, כמנין ל"ו; מוהרא"ש פלעגט זאגן ער האט זעקס און דרייסיג הצלה לייט אין יבנאל, ער רופט זיי די ל"ו צדיקים וואס לויפן אין אלע צייטן ראטעווען אנדערע מיט מסירות נפש.


עס איז א שווערע לימוד, עס נעמט אפאר יאר, אבער עס לוינט זיך די שווערע הארעוואניע צו קענען ראטעווען א נפש אחת מישראל.


דאס קענסטו נישט טון נאר מיט רשות פון דיין ווייב תחי'.

#203 - איך האף דו רעדסט שיין צו דיין ווייב
שלום בית, שמירת עינים

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת מקץ, ראש חודש טבת, ו' דחנוכה, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב ליבערטי


דו האסט א ווייב א צדיקת; איך האף דו רעדסט שיין צו איר, דו ביסט איר מכבד.


געדענקסט ביסט געווען א בחור איינער אליינס? געדענקסט ווי שווער עס איז דיר געווען? געדענקסט די ביטערע שווערע נסיונות וואס האט געברענט און געפלאקערט? זיכער געדענקסטו שוין נישט, ווי קען מען געדענקען...? אזוי ווי א מענטש וואס הונגערט, איינמאל ער טרעפט עסן - פארגעסט ער זיין פיין פון אמאל.


איך בעט דיר טייערער ליבער תלמיד, היט דיינע אויגן; קוק נישט אויף פרעמדע און טראכט נישט פון פרעמדע, אלעס איז דמיונות. דו האסט דאס בעסטע און דאס שענסטע, האלט איר טייער.

#202 - היט די הלכות, אז נישט כאפט מען א שטארקע קלאפ
שלום בית, הלכה, עונשים

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת מקץ, ב' טבת, ז' דחנוכה, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וואס זאל איך דיר זאגן, איך בין דערציטערט פון וואס דו האסט געטון.


אז דו וועסט נישט היטן די הרחקות וועסטו באקומען א שטארקע קלאפ פון הימל; השמר והזהר זיך צו היטן אין די צייטן, איך ציטער פאר דיין לעבן און פאר דיין ווייב'ס לעבן. האסט יעצט חתונה געהאט, דער אייבערשטער האט דיר מוחל געווען אלע עבירות און שוין יעצט ביסטו אזוי אראפגעפאלן רחמנא לצלן.


איך בעט דיר, האב רחמנות אויף דיין לעבן און אויף דיין ווייב'ס לעבן, היט די הלכות, היט די הרחקות, אז נישט כאפט מען א שטארקע קלאפ. די הייליגע חכמים זאגן אונז (שבת יג.): אליהו הנביא האט דערציילט: "מַעֲשֶׂה בְּתַלְמִיד אֶחָד שֶׁשָּׁנָה הַרְבֵּה וְקָרָא הַרְבֵּה וְשִׁמֵּשׁ תַּלְמִידֵי חֲכָמִים הַרְבֵּה, וּמֵת בַּחֲצִי יָמָיו", עס איז געווען א מענטש וואס האט זייער פלייסיג געלערנט און ער איז געשטארבן זייער יונג, זיין ווייב האט דאס נישט אויסגעהאלטן און זי האט אנגעהויבן ארום לויפן צו אלע שולן און ישיבות און געפרעגט: "ווי אזוי קען זיין מיין מאן איז געשטארבן יונג, עס שטייט דאך אין די תורה (דברים ל, כ): 'כִּי הוּא חַיֶּיךָ וְאֹרֶךְ יָמֶיךָ', ווער עס לערנט תורה וועט לאנג לעבן, מיין מאן האט געלערנט אסאך תורה - חומש, משניות און גמרא פארוואס איז ער נפטר געווארן אזוי יונג?!" "וְלֹא הָיָה אָדָם מַחֲזִירָהּ דָּבָר", קיינער האט איר נישט געהאט וואס צו ענטפערן, ביז איינמאל בין איך איינגעשטאנען ביי די פרוי און זי האט מיר דערציילט די גאנצע מעשה, האב איך איר געפרעגט: "איר האט געהאלטן טהרת המשפחה?" האט זי געענטפערט: מיר האבן געהאלטן כמעט אלע הלכות אויסער איינצעלע זאכן האבן מיר נישט געהאלטן; האט אליהו הנביא איר געזאגט: "בָּרוּךְ הַמָּקוֹם שֶׁהֲרָגוֹ", געלויבט איז דער אייבערשטער אז ער האט אים גע'הרג'עט, ווייל אין די תורה שטייט (ויקרא יח, יט): "וְאֶל אִשָּׁה בְּנִדַּת טֻמְאָתָהּ לֹא תִקְרַב".