בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#251 - זיך האלטן פריש און מכבד זיין די ווייב
שלום בית, הפצה, חסידות ברסלב, התחדשות, פרישע כוחות, ארץ ישראל, שכחה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת טהרה, ב' אייר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


שלום וברכה וכל טוב סלה אל אנשי שלומינו, תלמידי היכל הקודש ארץ ישראל, ה' עליהם יחיו


איך פרוביר צו באקומען א רשות אריין צו קומען קיין ארץ ישראל, איך וועל זיך זייער פרייען צו קומען צו ענק, זיך באקענען פון דער נאנט מיט די פרישע מקורבים. איך האב זייער ליב פרישע מקורבים, זיי האבן א ברען און א פלאקער, זיי פרייען זיך מיט יעדע שיחה, מיט יעדע דיבור; עס איז גאר אנדערש דער וואס איז פריש, דער וואס לעבט - ווי די וואס זענען אלט און קאלט.


דער רבי האט געשריגן (שיחות הר"ן, סימן נא): "אלט טאר מען נישט זיין!" דער יצר הרע וויל נאר אריינווארפן דעם מענטש אין א זקנה, אלט איז די גרעסטע סכנה; דעריבער האט דער רבי געזאגט מען זאל זיך באנייען און פארגעסן וואס איז געווען, דער רבי האט געזאגט (שם, סימן כו): "ביי די וועלט איז שכחה א חסרון"; מען קען הערן ווי מענטשן רעדן זיך אפ אז זיי האבן נישט קיין גוטע זכרון, זיי פארגעסן וואס איז געווען, מען מיינט אז דאס איז א חסרון, "אבער ביי מיר - זאגט דער רבי - איז שכחה א גרויסע מעלה, ווייל ווען עס וואלט ווען נישט געווען שכחה וואלט מען נישט געקענט דינען דעם אייבערשטן, ווייל מען וואלט נישט אויפגעהערט צו טראכטן פונעם פארגאנגענהייט, פון אלע דורכפעלער און אלע פראבלעמען וואס מען איז דורך, און דאס וואלט געמאכט אז דער מענטש זאל נישט וועלן נאכאמאל פרובירן צו זיין אן ערליכער איד, אבער יעצט אז עס איז דא שכחה, קען מען זיך באנייען און אנהייבן פונדאסניי"; איך זוך אלץ פרישע חברים, פרישע מקורבים; מיט זיי איז געשמאק צו רעדן, מיט זיי איז געשמאק צו זיין; מען שפירט זיך אזוי גוט צווישן אנשי שלומינו וואס זענען ניי, פריש און ווילן אנהייבן פונדאסניי הערן פון רבי'ן; איך האף צו זיין בקרוב מיט אייך.


איך בעט אייך טייערע חברים, געבט אכטונג אין שטוב נישט וויי צו טון די ווייב; מיר זענען געקומען צום רבי'ן - דארפן מיר פאלגן דעם רבי'ן. רבי נתן האט אמאל געזאגט פאר זיין תלמיד רבי נחמן טולטשינער: "פארוואס קומסטו צו א רבי אז דו פאלגסט נישט דעם רבי'ן?"


רבי נחמן טולטשינער איז אמאל געווען מיט רבי נתן, זיי זענען געגאנגען צום רבינ'ס ציון, אויפ'ן וועג האט זיך צעריסן רבי נחמן טולטשינער'ס רעקל, האט אים רבי נתן געזאגט: "גיי ניי צו דיין רעקל", ווייל דער רבי זאגט אז מען דארף אכטונג געבן אויף די בגדים זיי זאלן נישט זיין צעריסן, אבער רבי נחמן טולטשינער האט געוואלט זען ווי רבי נתן גייט צום ציון, איז ער ווייטער מיטגעגאנגען מיט רבי נתן, האט אים רבי נתן געזאגט: "פארוואס קומסטו צו א רבי אז דו פאלגסט נישט דעם רבי'ן?"


דאס זאג איך אייך טייערע חברים: "אז מען איז געקומען צום רבי'ן דארף מען פאלגן דעם רבי'ן"; ביים רבי'ן איז געווען שלום בית א יסוד היסודות, דער רבי האט זייער מקפיד געווען מען זאל מכבד זיין די ווייב, מען זאל שיין רעדן צו די ווייב; מען האט נישט געקענט זיין ביים רבי'ן נאר דער וואס האט שלום בית, אנדערש ווי אין אנדערע מקומות וואס מען קוקט אויף די זאך פון שלום בית ווי א מאדערנע זאך, א פארגעשריטענע זאך; מען מיינט אז אויב מען רעדט פון שלום בית, אויב מען האט שלום בית - איז מען שוין נישט קיין עבד השם; ביים רבי'ן איז שלום בית נישט קיין מאדערנע זאך, שלום בית איז 'אייבערשטער', שלום בית איז 'קדושה', שלום בית איז מאכן א פלאץ פאר 'השראת השכינה'.


אנטלויפט פון די פאלשע לימודים, די חומרות וואס מען לערנט אויס פאר חתנים און כלות; אנטלויפט פון די וואס רעדן קעגן די תורה, מיר האבן א שלחן ערוך, דאס איז אונזער לעבן; די אלע וואס לייגן צו אויפ'ן שלחן ערוך חומרות און פרישות - דאס איז גורם אז מען זאל נאכדעם אריינפאלן אין עבירות חמורות, די אלע וואס רעדן צו אברכים פון פרישות - די זענען די גורמים אויף אלע שלום בית פראבלעמען.


מוהרא"ש פלעגט אונז דערציילן, אין ברסלב איז געווען זייער א גרויסער צדיק, הרב הקדוש רבי אברהם בן רבי נחמן מטולטשין זכר צדיק לברכה (בעל מחבר ספר "באור הלקוטים"), ער פאר זיך איז געווען גענצליך מובדל ומופרש פון די וועלט, מיט דעם אלעם ווען אנשי שלומינו פלעגן אים בעטן הדרכות בענינים שבינו לבינה וכו', פלעגט ער שטענדיג זאגן: "קִינְדֶערְלֶעךְ, הִיט אַייךְ פוּן כְּרִיתוּת"; דאס הייסט מען זאל אכטונג געבן צו היטן הלכות טהרה, מען זאל חזר'ן הלכות טהרה צו וויסן נישט נכשל צו ווערן אין קיין שום הלכה, אבער נישט צולייגן קיין שום פרישות, נאר ווען מען מעג - מעג מען אלעס וכו' און אין די אנדערע טעג וכו' זאל מען היטן די הלכות.


מען דארף נישט מער פון רבינ'ס ווערטער, דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן מד): "גַּם מֵחָכְמוֹת שֶׁיֵּשׁ בַּעֲבוֹדַת הַשֵּׁם בְּעַצְמוֹ צָרִיךְ לְהַרְחִיק מְאֹד", מען דארף זיך זייער היטן פון חכמות, "כִּי כָל אֵלּוּ הַחָכְמוֹת שֶׁל הָעוֹלָם שֶׁיֵּשׁ לְהַנִּכְנָסִין וּמַתְחִילִין קְצָת בַּעֲבוֹדַת הַשֵּׁם, אֵינָם חָכְמוֹת כְּלָל וְהֵם רַק דִּמְיוֹנוֹת וּשְׁטוּתִים וּבִלְבּוּלִים גְּדוֹלִים", ווייל די אלע חכמות וואס מען האט ווען מען הייבט אן דינען דעם אייבערשטן זענען בכלל נישט קיין חכמות, דאס איז דמיונות, שטותים און קאפ דרייעניש, "וְאֵלּוּ הַחָכְמוֹת מַפִּילִין מְאֹד אֶת הָאָדָם מֵעֲבוֹדַת הַשֵּׁם", דאס מאכט אז דער מענטש זאל אפלאזן זיין עבודת השם, "וְעַל אֵלּוּ הַמְדַקְדְּקִים וּמַחְמִירִים בְּחֻמְרוֹת יְתֵרוֹת עֲלֵיהֶם נֶאֱמַר: 'וְחַי בָּהֶם, וְלֹא שֶׁיָּמוּת בָּהֶם', כִּי אֵין לָהֶם שׁוּם חִיּוּת כְּלָל", די אלע וואס זענען פארנומען מיט חכמות און ספיקות זענען אלץ מסופק צי זיי האבן יוצא געווען די מצוה צי נישט - די האבן נישט קיין שום חיות, "וְתָמִיד הֵם בְּמָרָה שְׁחֹרָה מֵחֲמַת שֶׁנִּדְמֶה לָהֶם שֶׁאֵינָם יוֹצְאִים יְדֵי חוֹבָתָם בְּהַמִּצְווֹת שֶׁעוֹשִׂין וְאֵין לָהֶם שׁוּם חִיּוּת מִשּׁוּם מִצְוָה מֵחֲמַת הַדִּקְדּוּקִים וְהַמָּרָה שְׁחֹרוֹת שֶׁלָּהֶם", זיי זענען שטענדיג דעפרעסט, זיי לעבן אלץ אין ספיקות, און די חומרות ווארפט זיי אריין אין מרה שחורה.


טייערע חברים, טייערע ברידער; מיר קענען נישט האלטן די אלע שיינע זאכן נאר פאר אונז, מיר דארפן דאס געבן פאר נאך, מיר דארפן דאס פארשפרייטן פאר אנדערע; יעדער איינער זאל בעטן דעם אייבערשטן ער זאל אויך האבן א חלק אין פארשפרייטן די זיסע עצות, ער זאל האבן א חלק אין הפצה.


מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף אז איך וועל קומען, בעט איך אייך, מאכט נישט קיין שום פירסום, קיין שום צעטלעך; איך וויל עס נישט, איך וועל קומען צו אייך, מיר וועלן זיך מחזק זיין פון דער נאנט.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#250 - דאנק דעם אייבערשטן און געב אכטונג אויף דיין ווייב
קינדער, תודה והודאה, שלום בית, רפואה

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת אחרי קדושים, ו' אייר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך פריי זיך זייער פאר די גוטע נייעס וכו'; זיי מודיע דיינע עלטערן און דיין ווייב'ס עלטערן - אז איר ווארט למזל טוב. עלטערן זענען זייער באזארגט, זיי ווארטן צו הערן עפעס גוטע נייעס, עס איז וויכטיג צו זאגן די עלטערן די גוטע נייעס.


דו בעטסט איך זאל דיר שרייבן הנהגות פאר דיין ווייב פאר די טעג וכו'; פארוואס בעטסטו נישט מען זאל שרייבן פאר דיר הנהגות אין די טעג? דיין ווייב טוט שוין גענוג אין די טעג, איר גאנצע לעבן איז אוועק געגעבן פאר'ן אייבערשטן וכו' וכו'; מענער קענען דאס נישט פארשטיין און וועלן קיינמאל נישט פארשטיין וואס א פרוי גייט אריבער די חדשים. טראכט וואס דו קענסט טון אין די טעג, דו דארפסט אויסנוצן די טעג מיט אסאך תודה והודאה, אסאך דאנקען דעם אייבערשטן אויף די ניסים ביז אהער און בעטן אויף ווייטער אז אלעס זאל גיין בנקל ובנחת.


נאך אן הנהגה פאר דיר אין די חדשים; געב אכטונג אויף דיין ווייב, ווי שטארק דו געבסט אכטונג אויף איר א גאנץ יאר זאלסטו אין די חדשים נאך מער אכטונג געבן. עס איז נישט צום פארשטיין ווי שווער עס איז זיי; מען דארף זייער אכטונג געבן אין די טעג, זיין פאר זיי גרייט אין יעדע מצב, נישט פארלאנגען וכו', נישט נאכלויפן אין די טעג, נישט פארלאנגען זי זאל קאכן און מאכן.


אויב דו וועסט איר נאכלויפן אין די טעג וכו' וכו' - וועסטו איר פארלירן אפילו אויף שפעטער; איך ווייס פון מעשיות וואס אינגעלייט האבן דאס נישט געוויסט, מען האט זיי נישט אנגעגרייט, זיי האבן חתונה געהאט און גלייך אנגעהויבן ווארטן; זיי האבן פארלאנגט וכו' און נאכגעלאפן וכו', דאס יונג ווייבל האט נאכנישט געוויסט אז מען מעג זאגן 'איך שפיר זיך נישט גוט', 'איך בין דיזי', 'איך בין נאושעס'; און דאס האט גורם געווען נאכדעם מען זאל זיך אנגאנצן צעטיילן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#249 - ווען מ'זאגט עס מיט ליבשאפט, ווערט עס אנגענומען
תודה והודאה, שלום בית, חיזוק פאר פרויען

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת טהרה, ד' אייר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איר האט זייער שיין חתונה געהאט, אייער מאן איז א טייערער אינגערמאן; איך קען אים זייער גוט, ער איז ערליך און וואויל, ער האט גוטע מידות, ער איז באמת א וואוילער אינגערמאן.


דאס וואס איר זאגט אז אייער מאן קען נישט קיין הלכות, ער איז א גרויסער עם הארץ; איר ציטערט וואס וועט זיין מיט אייערע דורות, איר ווילט נישט אייערע קינדער זאלן זיין עמי הארצים, און ווען איר זאגט אים הלכות ווי אזוי זיך צו פירן ווערט ער נערוועז וכו'; וואס זאל איך אייך זאגן, עס זעט מיר אויס אז עס איז נישטא קיין ליבשאפט צווישן אייך, וואלט ווען געווען ליבשאפט וואלט ער דאס שיין אנגענומען, שיינע ווערטער האבן אלע ליב, שיינע ווערטער נעמט מען אן; אז מען זאגט דאס מיט האס, מיט פיינטשאפט, - דעמאלט גייט עס נישט אריין אין יענעם, דעמאלט איז א שאד צו זאגן, ווייל מען מאכט נאר ערגער.


איך בעט אייך זייער, קוקט גוט אויף אייער מאן; ער איז א טייערער מענטש, ער איז נישט אזא עם הארץ ווי איר לייגט אים אראפ. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות מז ע"ב; סוטה כב.) ווער איז אן עם הארץ? "כָּל שֶׁאֵינוֹ קוֹרֵא קְרִיאַת שְׁמַע שַׁחֲרִית וְעַרְבִית בְּבִרְכוֹתֶיהָ, דִּבְרֵי רֶבִּי מֵאִיר", רבי מאיר זאגט, דער וואס ליינט נישט קיין קריאת שמע אינדערפרי און ביינאכט; די חכמים זאגן: "כָּל שֶׁאֵינוֹ מֵנִיחַ תְּפִילִין", דער וואס לייגט נישט קיין תפילין, בן עזאי זאגט: "כָּל שֶׁאֵין לוֹ צִיצִית בְּבִגְדוֹ", דער וואס גייט נישט קיין ציצית, רבי יונתן בר יוסף זאגט: "כָּל מִי שֶׁיֵּשׁ לוֹ בָּנִים וְאֵינוֹ מְגַדְּלָן לְתַלְמוּד תּוֹרָה", דער וואס האט קינדער און שיקט זיי נישט לערנען די הייליגע תורה, "אֲחֵרִים אוֹמְרִים", אחרים זאגט: "אֲפִילוּ קָרָא וְשָׁנָה וְלֹא שִׁמֵּשׁ תַּלְמִידֵי חֲכָמִים", דער וואס לערנט נישט גמרא; דאנקט דעם אייבערשטן אז אייער מאן ליינט קריאת שמע, ער לייגט תפילין יעדן טאג, ער גייט מיט ציצית, ווען די קינדער וועלן אויפוואקסן וועט ער זיי שיקן אין תלמוד תורה; מאכט אים נישט אזוי שלעכט.


קוקט א ביישפיל פון א פרוי א צדקת, א קלוגע פרוי; לערנט אייך אפ פון דבורה הנביאה, זי האט באקומען א מאן אן עם הארץ, ער האט נישט געקענט לערנען, ווען זי האט געזען אז ער קען גארנישט; ער לערנט נישט, ער קען נישט לערנען, ער קען גארנישט טון, האט זי אים נישט צעקלאפט, זי האט נישט געוויינט אויף איר מזל, זי האט נישט געבלאזן אויף די וועלט, עס איז איר נישט נמאס געווארן דאס לעבן; חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ילקוט שופטים פרק ד, רמז מב) זי האט אים מחזק געווען, זי האט אים געפרעגט: "אפשר ווילסטו מאכן קנויטן פאר'ן בית המקדש?" אבער דאס האט ער אויך נישט געקענט, האט זי אים געזאגט: "איך וועל מאכן די קנויטן און דו וועסט עס טראגן צום בית המקדש"; דערפאר הייסט זי "אשת לפידות - די פרוי פון לפידות", מען רופט איר מאן "לפידות", ווייל ער האט געברענגט שיינע דיקע קנויטן צום בית המקדש, וואס זיין ווייב האט געמאכט.


וואס איז נאכדעם געווארן פון איר מאן דעם עם הארץ? ער האט זוכה געווען צו חיי עולם הבא! אזוי ווי די הייליגע חכמים זאגן (שם): "מִי זָכָה לוֹ לְלַפִּידוֹת שֶׁיְּהֵא חֶלְקוֹ עִם הַכְּשֵׁרִים", אין וועמענס זכות האט לפידות זוכה געווען אז זיין נאמען ווערט גערעכנט צווישן די ערליכע אידן? "וְיָבֹא לְחַיֵּי הָעוֹלָם הַבָּא", אין וועמענס זכות האט לפידות זוכה געווען צו עולם הבא? "הֱוֵי אוֹמֵר דְּבוֹרָה אִשְׁתּוֹ", דורך זיין ווייב דבורה, וואס אויף איר איז געזאגט געווארן דעם פסוק (משלי יד, א): "חַכְמוֹת נָשִׁים בָּנְתָה בֵיתָהּ", א קלוגע פרוי בויט אויף איר שטוב.


איך שפיר ווי דער סמ"ך מ"ם האט געטראפן א פלאץ וואו ער קען צעברעכן די ליבשאפט צווישן ענק; ער האט מצליח געווען, ער האט געטראפן א וועג ווי אזוי ער וועט קענען אפקילן דאס ליבשאפט און נאכדעם וועט ער חרוב מאכן די גאנצע שטוב, איך וויל דאס נישט און איך וועל דאס נישט לאזן פאסירן.


איך בעט אייך זייער, איר זאלט זיך מאכן צייט, שרייבט אייך א ליסטע פון אלעס וואס גייט אייך גוט, שרייבט אראפ אלע גוטס וואס דער אייבערשטער טוט מיט אייך און איר זאלט דאנקען דעם אייבערשטן מיט די ליסט; רעכנט אויס אלע גוטס וואס דער אייבערשטער טוט מיט אייך וועט איר אנהייבן זען אן אנדערע בילד אין לעבן, איר וועט אנהייבן זען ווי גוט דער אייבערשטער איז, ווי גוט עס איז צו פאלגן דעם אייבערשטן.


ווער עס דאנקט דעם אייבערשטן לעבט אן אנדערע לעבן; אן דאנקען איז מען אומגליקליך, אז מען דאנקט נישט דעם אייבערשטן הייבט מען אן טראכטן נאר פון פראבלעמען. דער סמ"ך מ"ם וויל אויסרייסן דעם מענטש, ער פארגינט נישט דעם מענטש אז ער לעבט א זיסע לעבן, דערפאר מאכט ער גרויס די פראבלעמען; אנשטאט מיר זאלן זען די ניסים, די חסדים און די ליבשאפט וואס דער אייבערשטער האט צו אונז, וואס ער טוט אלץ פאר אונז - טראכט מען פון שלעכטס.


בעטס דעם אייבערשטן עס זאל זיין אהבה, אחוה, שלום און פריינטשאפט צווישן אייך - וועט אלעס זיין גוט, איר וועט לעבן די שיינע זיסע לעבן וואס אלע ערליכע אידן לעבן.


איך שיק אייך נישט דעם בריוו אהיים; איך וויל נישט אייער מאן זאל זען אז איר האט טענות, איך לייג דעם בריוו אין ספר איש אמונות, דארט וועט איר עס קענען ליינען און האבן חיזוק.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#248 - דארף נישט אויסרופן הויך אז דו ביסט א ברסלב'ער
מקוה, שידוכים, שלום בית, חסידות ברסלב, סדר דרך הלימוד, ספרי ברסלב, חתונה

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת טהרה, כ"ט ניסן, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, מודיעין עילית


אשרינו מה טוב חלקינו אז מיר האבן זוכה געווען צו וויסן פון אזא גרויסער רבי וואס לערנט מיט אונז עצות ווי אזוי מיר זאלן זיך דערנענטערן צום אייבערשטן.


בעזרת השם בין איך גרייט צו ענטפערן אלע דיינע שאלות.


אויף דיין פראגע אז עס איז דיר שווער צו לערנען דעם ספר ליקוטי מוהר"ן, דו פארשטייסט נישט קיין איין ווארט; אויך מיט'ן פירוש שפת הנחל פארשטייסטו נישט, דו ווילסט וויסן א וועג ווי אזוי צו קענען לערנען דעם רבינ'ס ספרים.


וויסן זאלסטו אז אין אנהייב איז נישט גרינג, מען דארף זיך צוגעוואוינען צום שפראך וכו'; אז דו וועסט נעמען דעם סדר דרך הלימוד פון רבי'ן (כמבואר בשיחות הר"ן, סימן עו), דו וועסט אין אנהייב גורס זיין, דו וועסט זיך מסדר זיין צו לערנען ליקוטי מוהר"ן אן פארשטיין, דו וועסט זאגן די ווערטער - וועסטו במשך הזמן זוכה זיין אז עס וועט זיך דיר עפענען דיין מח, דו וועסט אנהייבן צו פארשטיין.


עס גייט נישט אין איין מינוט, מען דארף האבן אסאך סבלנות; אז מען האט סבלנות איז מען זוכה צו קענען און פארשטיין די תורה.


בנוגע דיין פראגע וואס דו זאלסט טון מיט דיין ווייב און קינדער, זיי האבן נישט ליב אז דו ביסט געווארן א ברסלב'ער; איך וויל פארשטיין, וואס פעלט אויס צו זאגן פאר אלעמען "איך בין געווארן א ברסלב'ער"? וואס איז שלעכט אז דו, פאר דיר אליינס - וועסט זיך מחי' זיין מיט דעם רבינ'ס עצות אן אויסרופן פאר אלעמען: "איך בין געווארן א ברסלב'ער" און אזוי פירן דיין שטוב? איך זאג דיר, אויב דו וועסט אזוי טון, נישט נאר זיי וועלן נישט האבן קיין טענות אויף דיר, נאר במשך הזמן וועלן זיי אלע מקורב ווערן; ווען מען וועט זען ווי דו פירסט זיך מיט דרך ארץ, מיט שמחה און מיט די אלע שיינע זאכן וואס דער רבי איז אונז מזכה - וועסטו זיי מקרב זיין מיט דיין התנהגות.


בנוגע חתונה מאכן די קינדער יונג; מוהרא"ש האט נישט גענומען קליינע קינדער און זיי חתונה געמאכט, מוהרא"ש האט גענומען קינדער וואס זענען דערוואקסן און האבן שכל מער ווי דרייסיג יעריגע און זיי חתונה געמאכט. איך ווייס נישט ווי קינדעריש דיין זון איז, אויב איז עס אזוי ווי דו לייגסט עס אראפ, אז ער איז ממש א קליין בעבי, דעמאלט קען מען נאכנישט חתונה האבן, אפילו ביי די אכצן.


בעט דעם אייבערשטן יעדן טאג פאר דיינע קינדער זיי זאלן זיין ערליכע אידן, זיי זאלן חתונה האבן און אויפשטעלן ערליכע דורות; ווייל תפילה איז זייער שטארק, תפילה איז שטערקער פון אלעס.


בנוגע מקוה וכו'; ביי אונז ברסלב'ער חסידים איז מען זיך מוסר נפש אויף מקוה, מען קוקט נישט אויב עס איז שווער אדער נישט, מען גייט יעדן טאג אין מקוה, זאל זיין וואס זאל זיין; ווייל דער הייליגער רבי נתן זכרונו לברכה האט צוגעזאגט: "מקוה איז די זעלבע לשון פון תקוה - אז מען גייט אין מקוה האט מען א תקוה אז מען וועט אלעס פאררעכטן".


בנוגע וואו דו זאלסט געבן דיין צדקה, פאר די ישיבה אין אמעריקע אדער פאר די שולן אין ארץ ישראל; ענדערש זאלסטו געבן די צדקה פאר די גבאים אין ארץ ישראל, זיי זאלן ווייטער קענען אנגיין מיט זייער הייליגע ארבעט.


נאכאמאל בעט איך דיר, דער עיקר זאלסטו אכטונג געבן אויף דיין שטוב, דיין ווייב זאל זיין צופרידן, זי זאל זיין מיט דיר אויף איין בלאט. אויב ביסטו אויף איין בלאט און זי אויף אן אנדערע בלאט, זאלסטו צוריק מישן די בלעטער, זוך אויף די בלאט וואו זי איז און לעב מיט איר אויף איין בלאט; ווייל אן שלום בית איז גארנישט דא, שלום בית איז דער יסוד פון זיין הייליג.


שעם זיך נישט צו פרעגן, דו קענסט פרעגן אלע דיינע שאלות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים

#247 - מכבד זיין איינער דעם צווייטן, וועט זיין נאר שלום און השראת השכינה
שלום בית, שווער און שוויגער

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת שמיני, כ"ה ניסן, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר וזוגתו תחי'


איך האף צום אייבערשטן אז אלעס איז ביי אייך גוט; איך בענק זיך, איך האב שוין לאנג נישט געהערט פון אייך.


שטארקט אייך, דאנקט דעם אייבערשטן אויף די ניסים וואס ער האט געטון מיט אייך ביז אהער וועט איר זען גרויסע ניסים ווייטער.


..., איך האף אז דו פירסט זיך אזוי ווי דו האסט געלערנט אלע יארן אין ישיבה, מיט גרויס דרך ארץ. זיי מכבד דיין שווער, מאך נישט חוזק פון אים; עס טוט וויי פאר די ווייב ווען מען מאכט חוזק פון אירע עלטערן, און אזוי אויך זאלט איר מרת ... תחי' נישט אוועק מאכן זיינע עלטערן. אויך זאלט איר זיך מכבד זיין, וועט זיין נאר שלום און השראת השכינה.

#246 - חס ושלום טראכטן פון צעברעכן דיין שטוב
תפילות אויף אידיש, צרות, שלום בית, התחזקות

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת צו, י' ניסן, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


וויסן זאלסטו, אויף די וועלט פרובירט מען אויס יעדן איינעם; נישטא קיינער אויף די וועלט וואס האט נישט שווערע ביטערע נסיונות און עגמת נפש. דער רבי פלעגט זייער אסאך רעדן פון דעם פרט, געגעבן משלים און געוויזן אויף די אלע וועמען מען איז מקנא - ווי זיי זענען אנגעפילט מיט יסורים, יעדער אן אויסנאם (ליקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן קיט).


איך בעט דיר זייער מיין טייערער ליבער ברודער, זיי מקבל אויף זיך נישט צו ווערן באליידיגט ווען דיין ווייב טשעפעט דיר; ווער נישט בייז אויף איר, טראכט נישט די שלעכטע מחשבות פון צעברעכן די שטוב. טראכט און זוך אויף אין איר גוטע נקודות. גיי אין די וועגן פון מוהרא"ש און רבי נתן וואס זיי האבן געזאגט ווען עס אריבער אויף זיי ביטערע שווערע נסיונות: "עס איז נאך מיט גרויס חסדים"; זיי האבן שטענדיג געזוכט דאס גוטס וואס דער אייבערשטער טוט.


געדענק וואס מוהרא"ש האט אונז דערציילט, איינמאל האט דער הייליגער צדיק רבי ר' זושא זכותו יגן עלינו איינגעדרימלט און גע'חלומ'ט ווי ער איז אויבן אין הימל און מען פירט אים אריבער די טירן פון גיהנום, עס האט אים אנגעכאפט א שרעק און ער האט אנגעהויבן שרייען: "געוואלד! ראטעוועט! טראגט מיר אוועק פון דא!" ביז עס איז געקומען צו פליען א מלאך און אים געפרעגט: "זושא, וואס שרייסטו?" האט ער געענטפערט: "איך ציטער און איך שרעק זיך פון די ביטערע שטראפן וואס קומען פאר דא אויבן אין גיהנום", האט אים דער מלאך געזאגט: "ניין זושא, דאס איז נישט פאר דיר, דו האסט א ווייב גענענדל, דו קומסט אלעס אפ אונטן".


מוהרא"ש פלעגט דערציילן וואס דער הייליגער צדיק רבי ר' זושא פלעגט ליידן פון זיין ווייב גענענדל; זי פלעגט שרייען אויף אים, ווען זי איז געווארן ברוגז האט זי אים געזידלט און געזאגט: "דו ביסט דער ערגסטער מענטש פון דער וועלט"; זי האט אים געגעבן צו שפירן ווי ער איז דער ערגסטער, ערגער פון אים איז נישטא.


ווען דער צדיק רבי ר' זושא זכותו יגן עלינו האט זיך דערוועקט פונעם חלום האט ער געזאגט צו זיך: 'הלוואי זאל מיין ווייב גענענדל שרייען נאך אויף מיר; אויב קום איך אפ מיט די צער די עונשים פון גיהנום - איז מיר דאס כדאי'.


טייערער ברודער, הארציגער חבר, מיין הארץ גייט אויס פאר דיר; איך וויין מיט דיר. איך ווייס וואס דו גייסט אלץ אריבער, איך ווייס פונקטליך דיינע ליידן, דאך זאג איך דיר אז עס איז אלעס כדאי. חס ושלום טראכטן פון צעברעכן דיין שטוב; ווען איך זאג דיר און איך בין דיר מחזק דו זאלסט היטן דיין שלום בית - מיין נישט אז איך ווייס נישט וואס דו גייסט אריבער, איך ווייס זייער גוט, ווייל איך האב דיר זייער ליב, דו ביסט ביי מיר ווי א קינד; דאך בעט איך דיר, קוק און זוך אין איר נאר גוטס און ווען עס איז גאר ביטער זאלסטו גיין אין א זייט און שרייען: "הייליגער באשעפער, עס איז מיר זייער שווער, איך קען נישט; מיין ווייב הערט נישט אויף מיט אירע טענות, זי האט נאר טענות, זי האט נאר חסרונות אויף מיר; איך געב איר אלעס, איך רעד צו איר שיין און אז איך מאך א קליינע טעות - איז שוין עק וועלט; העלף מיר אייבערשטער איך זאל זיך קענען דערהאלטן".


איך דארף מקצר זיין, איך בין זייער אפגעמאטערט; איך האב געמיינט אז די זיבן וואסערן זענען שוין אריבער אויף מיר, מוהרא"ש האט מיר געשריבן שוין יארן צוריק אז די זיבן וואסערן זענען שוין אריבער אויף מיר, זעט אויס אז איך דארף נאך אסאך פאררעכטן, ווייל איך גיי אריבער יעצט גאר גרויסע תיקונים. איך שרייב דיר מיט מסירות נפש, איך וויל דו זאלסט אריינגיין צום יום טוב מיט שמחה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#245 - ברענג נישט אהיים דעם טעלעפאן, וועסטו האבן א שיין לעבן
שלום בית, טעלעפאן

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת צו, ט' ניסן, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


פארגעס נישט קיין איין רגע די גרויסע חסדים וואס דער אייבערשטער האט געטון מיט דיר. דו האסט זוכה געווען, האסט חתונה געהאט מיט אן אשת חיל; נישט יעדער איז זוכה צו אזא מתנה.


זאלסט האלטן טייער און חשוב די מתנה; זע צו מכבד זיין דיין ווייב, זע צו רעדן שיין צו איר. פיר זיך אויף אין שטוב אזוי ווי דו האסט געלערנט אלע יארן אין ישיבה, פיר זיך ווי א ברסלב'ער חסיד.


ברענג נישט אהיים דעם טעלעפאן, אזוי וועסטו זיך קענען קאנצעטרירן אויף עיקרים בחיים – תורה, תפילה ויראת שמים.


 

#244 - העלפן אין שטוב איז נישט קיין ביטול תורה
שלום בית, לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת צו, ח' ניסן, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי', קרית ברסלב


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


מען מעג בעטן דעם מאן זאל העלפן אין שטוב, אז מען בעט דעם מאן ער זאל העלפן - איז דאס נישט ביטול תורה; איר זענט נישט מבטל זיין תורה מיט דעם וואס איר בעט אים הילף.


עס איז דא א מצוה פון לערנען און אויך איז דא א מצוה פון מקיים זיין וואס שטייט אין די תורה; ווען מען העלפט אין שטוב, מען ציט אויף אן ערליכער שטוב - איז דאס אויך תורה, עס איז קיום התורה.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#243 - גייט נישט צו די בחירות, דער עיקר איז דער מאן און ווייב זאלן שטימען
תפילות אויף אידיש, אמונה, שלום בית, הפצה, פסח, קשיות, בלבולים, בחירות

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת ויקרא, ד' ניסן, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיינע טייערע חברים, תלמידי היכל הקודש פון ארץ ישראל, ה' עליהם יחיו


אשרינו מה טוב חלקינו ומה נעים גורלינו אז מיר ווייסן פון הייליגן רבי'ן; עס איז גאר אנדערש די הכנות צום יום טוב פסח ווען מען ווייסט פון רבי'ן, אלעס גייט צו מיט א שטארקע שמחה, מען פריידט זיך צו רוימען די חמץ.


ווען איר רוימט אויס די חמץ זאלט איר בעטן דעם אייבערשטן אויף די חמץ וואס איז אין הארצן, די חמץ וואס ליגט אין מח; דער יצר הרע וואס ווערט אנגערופן (ברכות יז.): 'שְׂאוֹר שֶׁבְּעִסָּה', מען זאל נישט האבן קיין שום קשיות און ספיקות אויפ'ן אייבערשטן.


קשיות און ספיקות איז אסור - אפילו במשהו; איין פינטעלע קשיות אויף די אמונה איז שוין זייער ביטער, אזוי ווי דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן ה): "וְתַעֲשֶֹה מֵאוֹתִיּוֹת חָמֵץ מַצָּה, הַיְנוּ שֶׁלֹּא תַּחְמִיץ חָכְמָתְךָ", חמץ און מצה האבן די זעלבע אותיות, ביידע האבן א מ' און א צ', דער גאנצער חילוק איז פון דעם אות חי"ת און דעם אות ה"א וואס מאכט אינגאנצן אויס א קליינע פינטעלע, ווייל אז מען לייגט צו א קליינע פינטעלע צום אות ה"א ווערט דאס א חי"ת; זאגט דער רבי אז מען דארף אכטונג געבן פון שלעכטע מחשבות אפילו במשהו.


טייערע חברים, וויסן זאלט איר אז אן תפילה קען מען גארנישט; מען דארף אסאך בעטן: "הייליגער באשעפער העלף מיר איך זאל זיין נזהר פון א משהו חמץ, איך זאל זוכה זיין אריינצוגיין אין יום טוב מיט שמחה"; נאר אזוי קען מען זוכה זיין צו זיין נזהר פון חמץ און זיין פרייליך יום טוב.


מוהרא"ש פלעגט דערציילן זייער אסאך מאל די מעשה פון דעם גרויסן צדיק, רבי דוד ממיקולייב זכרונו לברכה, א תלמיד פונעם הייליגן בעל שם טוב זכותו יגן עלינו. ער האט זיך אונטערגענומען צו מאכן וויין פאר זיין רבי דער הייליגער בעל שם טוב, ער האט עס אליינס געמאכט מיט אלע חומרות, מיט אלע ענינים און מיט אלע בחינות וכו' וכו'. אויפ'ן וועג אהיים האט מען אים אפגעשטעלט ביי די גרעניץ און דער וועכטער האט געעפנט די וויין און עס מטמא געווען, ער האט עס געמאכט יין נסך. רבי דוד איז געווארן אויסער זיך, ער איז געווארן זייער צעבראכן פארוואס דאס האט פאסירט, ער האט געפרעגט זיין רבי דעם הייליגן בעל שם טוב זי"ע פארוואס דאס האט פאסירט, האט אים דער הייליגער בעל שם טוב געפרעגט: "האסטו געבעטן דעם אייבערשטער אז אלעס זאל זיך אויסארבעטן לטובה?" האט ער געענטפערט פאר'ן הייליגן בעל שם טוב אז ער האט טאקע אינגאנצן פארגעסן צו בעטן דעם אייבערשטער.


מוהרא"ש פלעגט דאס שטענדיג חזר'ן מיט אונז, מיר זאלן וויסן און געדענקען צו בעטן דעם אייבערשטן אויף יעדע זאך; נאר אזוי האט מען הצלחה.


טייערע ליבע ברידער, גייט מזכה זיין אנדערע זיי זאלן אויך האבן וואס מיר האבן; זייט עוסק אין די הייליגע עבודה פון מפיץ זיין. מיר דארפן געבן אונזער חיים טובים פאר אנדערע, מיר קענען דאס נישט האלטן בלויז פאר אונז; מיר דארפן עוסק זיין אין הפצה, פארשפרייטן די ספרים און קונטרסים ווי מער. פארשטייט זיך עס זאל נישט גיין אויפ'ן חשבון פון די ווייב; מען דארף יעצט העלפן אין שטוב אריינברענגען דעם יום טוב, אבער אין די זייטיגע צייטן דארף מען גיין מזכה זיין אידישע קינדער זיי זאלן אויך האבן דעם רבינ'ס התחזקות.


יעצט גייט זיין נאכאמאל בחירות, דארף מען גיין פארשפרייטן פאר אלעמען פאר וועמען מיר שטימען; מיר שטימען פאר'ן אייבערשטן, מיר דארפן פארשפרייטן פאר אלעמען אז עס איז דא א באשעפער אויף די וועלט און אלעס אנדערש איז ליגנט. נישט דער פארטיי וועט אונז העלפן און נישט יענע פארטיי וועט זיין גוט, אלעס איז נארישקייטן; די אלע פארטייען מיינען כבוד און געלט, מיר האבן נישט קיין חלק אין די זאכן, מיר האבן די הייליגע תורה. אנדערע זאגן אויך: 'מיר פאלגן דעת תורה', אבער עס איז תורא מיט אן אל"ף, "וְאָתָא תּוֹרָא וְשָׁתָא לְמַיָּא"; עס איז געקומען די אקס און אויסגעטרינקען די וואסער, די הייליגע תורה, אזוי ווי עס שטייט (בבא קמא יז.): "אֵין מַיִם אֶלָּא תּוֹרָה", די תּוֹרָא טרינקט אויס די אמת'ע תורה.


אין שטוב זאלט איר זיך אויסקומען, מאן און ווייב זאלן שטימען. אין אידיש זאגט מען, ווען מען קומט זיך נישט אויס: "מיר שטימען נישט"; ווען מאן און ווייב קריגן זיך זאגט מען אויף זיי: "זיי שטימען נישט?" די זעלבע ווארט וואס מען נוצט ווען מען זאגט: "מיר גייען נישט צו די בחירות"; בעט איך אייך, מיר שטימען טאקע נישט ביי די בחירות, אבער אין שטוב שטימען מיר יא; תלמידי היכל הקודש געבן זייער אכטונג צו שטימען אין שטוב, זיך נישט קריגן.


קויפט א שיינע זאך פאר די ווייב לכבוד יום טוב; געב איר געלט מיט א גוט אויג, מיט די גאנצע הארץ. זאג איר 'דאס איז פאר דיר לכבוד יום טוב', זי זאל זיך קויפן וואס איר הארץ באגערט. עס זאל דיר נישט אנגיין וואס זי קויפט, א פרוי וויל עפעס אנדערש, זי האט אירע זאכן וואס זי דארף; זאלסטו איר פרייליך מאכן.


דא האט איר א תפילה, א געבעט צום אייבערשטן מען זאל זוכה זיין צו מקבל זיין דעם יום טוב פסח אזוי ווי עס דארף צו זיין:


"הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער, עֶס קוּמְט יֶעצְט דֶער יוֹם טוֹב פֶּסַח, אִיךְ פְּרוּבִּיר זִיךְ צוּצוּגְרֵייטְן צוּם הֵיילִיגְן יוֹם טוֹב, אִיךְ וֵוייס אָבֶּער דֶעם אֱמֶת אַז אִיךְ אַלֵיין קֶען גָארְנִישְׁט טוּן, נָאר מִיט דַיין הִילְף וֶועל אִיךְ קֶענֶען זוֹכֶה זַיין צוּ אַ שֵׁיינֶעם יוֹם טוֹב. הֶעלְף מִיר אַז אִיךְ זָאל הָאבְּן גֶענוּג גֶעלְט צוּ קֶענֶען אַיינְקוֹיפְן אַלֶע גֶעבְּרוֹיכְן פוּן יוֹם טוֹב, אַז אִיךְ זָאל קֶענֶען צוּשְׁטֶעלְן פַאר מַיין וַוייבּ אוּן קִינְדֶער אַלֶעס וָואס זֵיי דַארְפְן הָאבְּן אוֹיף יוֹם טוֹב. הֶעלְף מִיר אַז אִיךְ זָאל שְׁפִּירְן אַ זִיסֶע אוּן גֶעשְׁמַאקֶע טַעַם אִין דֶעם הֵיילִיגְן יוֹם טוֹב, אִיךְ זָאל נָאר זַיין פְרֵיילִיךְ בְּמֶשֶׁךְ דֶעם גַאנְצְן פֶּסַח, אֲפִילוּ וֶוען זַאכְן וֶועלְן נִישְׁט גֵיין אַזוֹי וִוי אִיךְ וִויל, אֲפִילוּ וֶוען זַאכְן וֶועלְן זִיךְ נִישְׁט אוֹיסְאַרְבֶּעטְן אַזוֹי וִוי אִיךְ הָאבּ זִיךְ פָארְגֶעשְׁטֶעלְט, זָאל אִיךְ נִישְׁט וֶוערְן גֶערֶעגְט אוּן טְרוֹיעֶרִיג נָאר אִיךְ זָאל זִיךְ וַוייטֶער הַאלְטְן זֵייעֶר פְרֵיילִיךְ. הֶעלְף מִיר אַז אִיךְ זָאל זוֹכֶה זַיין אַרַיינְצוּבְּרֶענְגֶען אַ פְרֵיילִיכֶע שְׁטִימוּנְג אִין מַיין שְׁטוּבּ, אִיךְ אַלֵיין זָאל זַיין פְרֵיילִיךְ אוּן אִיךְ זָאל אוֹיךְ מַאכְן פְרֵיילִיךְ מַיין וַוייבּ אוּן קִינְדֶער. דִי שִׂמְחָה‏ זָאל זִיךְ אִיבֶּערְגִיסְן פוּן מִיר אַזוֹי וַוייט אַז אֲפִילוּ וֶוער עֶס וֶועט נָאר שְׁטֵיין נֶעבְּן מִיר זָאל אוֹיךְ וֶוערְן פְרֵיילִיךְ.


הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער, אִיךְ גֶעבּ אִיבֶּער מַיין גַאנְצֶע יוֹם טוֹב פֶּסַח פַאר דִיר, אִיךְ גֶעבּ זִיךְ אִינְגַאנְצְן אִיבֶּער פַאר דִיר. הֶעלְף מִיר אַז אִיךְ זָאל חַס וְשָׁלוֹם נִישְׁט עֶסְן קַיין בְּרֶעקְל חָמֵץ אוּן עֶס זָאל זִיךְ נִישְׁט גֶעפוּנֶען אִין מַיין הוֹיז קַיין מַשֶׁהוּ חָמֵץ אוּם פֶּסַח. הֶעלְף מִיר אַז אִיךְ זָאל זִיךְ זֵייעֶר פְרֵייעֶן מִיט דֶעם וָואס אִיךְ בִּין זוֹכֶה אוֹיסְצוּרֵיינִיגְן דֶעם חָמֵץ פוּן מַיין שְׁטוּבּ אוּן אִיךְ בִּין זוֹכֶה צוּ עֶסְן דִי הֵיילִיגֶע מַצָה. הֶעלְף מִיר אַז אִיךְ זָאל זוֹכֶה זַיין צוּ דִי אַלֶע סְגוּלוֹת פוּן דִי הֵיילִיגֶע מַצָה, אַז דִי מַצָה זָאל אוֹיסְוַואשְׁן מַיין הַארְץ, עֶס זָאל אַרַיינְבְּרֶענְגֶען אִין מַיין הַארְץ אַ שְׁטַארְקֶע אֱמוּנָה, אַז אִיךְ זָאל נָאר גְלֵייבְּן אִין דִיר מִיטְ'ן גַאנְצְן הַארְץ, אִיךְ זָאל נִישְׁט הָאבְּן קַיין שׁוּם סְפֵיקוֹת אִין דִי הֵיילִיגֶע אֱמוּנָה, אִיךְ זָאל וִויסְן אוּן גְלֵייבְּן מִיט אַ קְלָארְקֵייט אַז נָאר דוּ פִירְסְט דִי גַאנְצֶע וֶועלְט, אַז עֶס אִיז גָארְנִישְׁט דָא אוֹיף דֶער וֶועלְט אוֹיסֶער דִיר. דִי מַצָה זָאל זַיין צוּ מִיר פַאר אַ רְפוּאָה, עֶס זָאל מִיר אוֹיסְהֵיילְן פוּן אַלֶע סָארְט קְרֶענְק, סֵיי פִיזִישֶׁע קְרֶענְק אוּן סֵיי גֵייסְטִישֶׁע קְרֶענְק, עֶס זָאל מִיר אוֹיסְהֵיילְן בְּגַשְׁמִיוּת אוּן עֶס זָאל מִיר אוֹיסְהֵיילְן בְּרוּחֲנִיוּת.


הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער, הֶעלְף מִיר אַז דִי שִׂמְחָה פוּן דִי הֵיילִיגֶע מַצָה אוּן פוּן אַלֶע מִצְוֹת פוּנֶעם יוֹם טוֹב זָאל מִיר בַּאגְלֵייטְן אוֹיךְ אוֹיף דִי גַאנְצֶע יָאר, אִיךְ זָאל אַ גַאנְץ יָאר זַיין זֵייעֶר פְרֵיילִיךְ אַז אִיךְ הָאבּ זוֹכֶה גֶעוֶוען צוּ עֶסְן נָאר מַצָה אוּן נִישְׁט חַס וְשָׁלוֹם קַיין שׁוּם בְּרֶעקְל חָמֵץ אוּם פֶּסַח. אוּן אַזוֹי זָאל אִיךְ זִיךְ שְׁטֶענְדִיג‏ נָאר פְרֵייעֶן מִיט יֶעדֶע מִצְוָה וָואס אִיךְ טוּ, מִיט יֶעדֶע גוּטֶע זַאךְ וָואס אִיךְ טוּ, אֲפִילוּ וֶוען אִיךְ קוּק זִיךְ אָן אוּן אִיךְ זֶע אַז אִיךְ בִּין אַזוֹי וַוייט פוּן דִיר, אוּן דֶער יֵצֶר הָרַע וִויל אַרַיינְבְּרֶענְגֶען אִין מִיר אַ צֶעבְּרָאכְנְקֵייט אוּן עַצְבוּת, זָאל אִיךְ זִיךְ נִישְׁט לָאזְן פַארְפִירְן פוּן אִים, נָאר אִיךְ זָאל זִיךְ וַוייטֶער הַאלְטְן זֵייעֶר פְרֵיילִיךְ, אִיךְ זָאל קוּקְן נָאר אוֹיף דִי גוּטֶע חֲלָקִים וָואס אִיךְ הָאבּ, אוּן דוּרְךְ דֶעם זוֹכֶה זַיין צוּ וֶוערְן אֱמֶת'דִיג נָאנְט צוּ דִיר.


הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער! אִיךְ וִויל אוֹיךְ אַרוֹיסְגֵיין פוּן מִצְרַיִם! אַזוֹי וִוי דִי אִידִישֶׁע קִינְדֶער זֶענֶען גֶעוֶוען פַארְשְׁקְלַאפְט אִין מִצְרַיִם אוּנְטֶער דֶעם שְׁוֶוערְן יָאךְ פוּן פַּרְעֹה אוּן דִי שְׁלֶעכְטֶע מִצְרִיִים, דִי זֶעלְבֶּע בִּין אִיךְ אוֹיךְ פַארְשְׁקְלַאפְט אוּנְטֶער מַיין שְׁוֶוערֶע יֵצֶר הָרַע אוּן אוּנְטֶער מַיינֶע שְׁלֶעכְטֶע מִדוֹת אוּן שְׁלֶעכְטֶע תַּאֲווֹת, אוּן אִיךְ זֶע נִישְׁט דֶעם וֶועג אַרוֹיס פוּן מַיין אֵייגֶענֶע שְׁוֶוערֶע גָלוּת. הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער, מַיינֶע אוֹיגְן זֶענֶען נִישְׁט גוּט, זֵיי וִוילְן נָאר קוּקְן אוֹיף זַאכְן וָואס מֶען טָאר נִישְׁט, אוּן זֵיי וִוילְן נִישְׁט קוּקְן צוּ דִיר. מַיינֶע אוֹיעֶרְן וִוילְן נָאר הֶערְן אַלֶע נַארִישְׁקֵייטְן אוּן זֵיי וִוילְן זִיךְ נִישְׁט צוּהֶערְן צוּ דִי קוֹל פוּן דִי צַדִיקִים וֶועלְכֶע וִוילְן מִיר מְקַרֵב זַיין צוּם אֵייבֶּערְשְׁטְן. מַיין נָאז טוֹיג אוֹיךְ נִישְׁט, אִיךְ הָאבּ אַזַא שְׁטַארְקֶע "חֲרוֹן אַף", יֶעדֶע קְלֵיינִיקֵייט וָואס גֵייט נִישְׁט אַזוֹי וִוי אִיךְ וִויל, נֶעמְט מִיךְ מַמָשׁ אַרוֹיס פוּן דִי כֵּלִים אוּן אִיךְ וֶוער אַזוֹי שְׁנֶעל אוֹיפְגֶערֶעגְט. מַיין מוֹיל אִיז מַמָשׁ וִוי פַארְשְׁלָאסְן וֶוען עֶס קוּמְט צוּ רֶעדְן צוּ דִיר אוּן וֶוען עֶס קוּמְט צוּ לֶערְנֶען דִי הֵיילִיגֶע תּוֹרָה, אַנְשְׁטָאט אִיךְ זָאל אוֹיסְנוּצְן מַיין מוֹיל וִוי עֶס דַארְף צוּ זַיין, אַנְשְׁטָאט אִיךְ זָאל אוֹיסְנוּצְן דִי גֶעוַואלְדִיגֶע גְרוֹיסֶע כּוֹחוֹת וָואס אִיךְ הָאבּ אִין מַיין מוֹיל, וֶוען אִיךְ זָאל זִיךְ אוֹיסְרֶעדְן מַיין גַאנְצֶע הַארְץ פַאר דִיר יֶעדְן טָאג, וֶוען אִיךְ זָאל זִיךְ אוֹיסְבֶּעטְן בַּיי דִיר אַלֶעס וָואס אִיךְ דַארְף, וָואלְט אִיךְ שׁוֹין לַאנְג גֶעהָאלְפְן גֶעוָוארְן אוּן אַרוֹיסְגֶעקְרָאכְן פוּן אַלֶע מַיינֶע פְּרָאבְּלֶעמֶען; וֶוען אִיךְ זָאל וֶוען נוּצְן מַיין מוֹיל צוּ זָאגְן דִי וֶוערְטֶער פוּן דִי הֵיילִיגֶע תּוֹרָה, וָואלְט דִי תּוֹרָה מִיךְ שׁוֹין לַאנְג גֶעמַאכְט פְרֵיילִיךְ אוּן מִיךְ בַּארוּאִיגְט פוּן אַלֶע מַיינֶע שְׁלֶעכְטֶע מִדוֹת אוּן שְׁלֶעכְטֶע תַּאֲווֹת; אַנְשְׁטָאט דֶעם נוּץ אִיךְ מַיין מוֹיל נָאר צוּ רֶעדְן נַארִישְׁקֵייטְן אוּן זַאכְן וָואס דוּ לָאזְט נִישְׁט רֶעדְן, אוּן דָאס בְּרֶענְגְט אוֹיף מִיר נָאךְ פִיל מֶער צָרוֹת אוּן פְּרָאבְּלֶעמֶען. מַיין מֹחַ אִיז אִינְגַאנְצְן פַארְדְרֵייט, אִיךְ טְרַאכְט נָאר פוּן אַלֶע נַארִישְׁקֵייטְן אוּן עֲבֵירוֹת, מַיין מֹחַ אִיז פוּל מִיט אַלֶע סָארְט פְּחָדִים, אִיךְ טְרַאכְט נָאר וָואס אַ צְוֵוייטֶער וֶועט זָאגְן אוֹיף מִיר, אוּן מַיין מֹחַ אִיז פַארְדְרֵייט מִיט אַלֶע סָארְט גֵייסְטִישֶׁע קְרֶענְק אוּן שְׁוֶוערִיקֵייטְן.


הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער, שִׁיק מִיר שׁוֹין משֶׁה רַבֵּינוּ, הֶעלְף מִיר אַז אִיךְ זָאל שׁוֹין טְרֶעפְן דֶעם אֱמֶת'ן צַדִיק אַזוֹי וִוי משֶׁה רַבֵּינוּ וָואס הָאט דֶעם כֹּחַ מִיר אַרוֹיסְצוּנֶעמֶען פוּן מַיין שְׁוֶוערֶע גָלוּת מִצְרַיִם, הֶעלְף מִיר אַז אִיךְ זָאל זִיךְ צוּהֶערְן צוּם קוֹל פוּן דֶעם צַדִיק, הֶעלְף מִיר אַז אִיךְ זָאל פָאלְגְן דִי אַלֶע עֵצוֹת פוּנֶעם צַדִיק, אוּן דוּרְךְ דֶעם וֶועל אִיךְ אַרוֹיסְגֵיין פוּן מַיין אֵייגֶענֶע גָלוּת, אִיךְ וֶועל אֱמֶת'דִיג שְׁפִּירְן דֶעם "כְּאִילוּ הוּא יָצָא מִמִּצְרַיִם", אִיךְ וֶועל קֶענֶען אַרוֹיסְגֵיין פוּן מַיין מִצְרַיִם, אוּן דַאן וֶועל אִיךְ קֶענֶען זִינְגֶען שִׁירָה פַאר דִיר, אוּן דִיר דַאנְקֶען פַאר דִי גְרוֹיסֶע נִסִים וָואס דוּ הָאסְט גֶעטוּן מִיט מִיר".


 דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן שוין זוכה זיין צו (פסחים קטז:): "וְנֹאכַל שָׁם מִן הַזְּבָחִים וּמִן הַפְּסָחִים"; און צו (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.

#242 - קינדער מאכן נאר שטערקער די שלום בית
קינדער, שלום בית, חיזוק פאר פרויען, רפואה

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת ויקרא, ראש חודש ניסן, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


ווען דו ביסט געווען ביי מיר מיט דיין ווייב תחי' האב איך געזען אז דו האסט אויף וואס צו דאנקען.


דאנק דעם אייבערשטן אז דו האסט א טייערע ווייב תחי'; זי וויל זיין א מאמע, זי האט די כוחות צו פירן א גרויסע שטוב, דאס וועט גארנישט אוועקנעמען פון דיר; קינדער מאכט נאר שטערקער און שטערקער דעם קניפ צווישן מאן און ווייב.


איך האב איר געגעבן גערעכט, ווייל אזוי האב איך מקבל געווען פון גרויסע רבנים. וואלט די מעשה געווען פארקערט, וואלט זי געבעטן וכו', וואלט איך געהערט אז זי האט נישט די כוחות - איז עפעס אנדערש, אבער זי איז געזונט און שטארק פיזיש און גייסטיש, זי וויל קינדער, זי האט די שכל דאס צו וועלן; דו ווילסט ווארטן - אויף דעם קען איך דיר געבן חיזוק זאלסט וויסן אז דאס וועט ענק נאר מאכן נענטער און נענטער, אנדערש ווי די גוי'שע טמא'נע לעבן זאגט.

#241 - מאוויס ברענגט אריין אין שטוב שדים, שידות און רוחות רעות
קדושה, שלום בית, חיזוק פאר פרויען, מאוויס

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת ויקהל-פקודי, כ"ז אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך וויל אייך זייער בעטן, רעדט נישט צו אייער שוועסטער ... תחי' פון זאכן וואס איז פאר חתונה געהאטע ווייבלעך. אפילו מיט חתונה געהאטע ווייבלעך דארף מען נישט רעדן פון די זאכן, זיכער נישט מיט יונגע מיידלעך; דאס צעמישט זיי און עס קומט נישט ארויס קיין גוטס פון דעם.


איך בעט אייך פון מיין הארץ, פון היינט און ווייטער זאלט איר נאר רעדן מיט שכל; איך פרוביר אזוי שווער אריינצולייגן אין די בית פיגא תלמידות ריינקייט, זויבערקייט און הייליגקייט; וואס דארפט איר רעדן מיט זיי פון זאכן וואס זיי דארפן נישט וויסן? אייער שוועסטער שרייבט מיר אז די זאכן מאכן איר טראכטן נישט גוטע מחשבות.


נאך א זאך בעט איך אייך זייער, קוקט נישט קיין מאוויס; א אידישע מאמע, א אידישע פרוי - טאר נישט קוקן די זאכן, אז מען קוקט מאוויס ברענגט מען אריין אין שטוב די שדים, שידות און רוחות רעות; וואס ווילט איר? איר ווילט די בייזע זאכן אין שטוב? אדער א לויטערע שטוב - א הייליגקייט?


איר האט דאך א טייערער מאן, איר האט דאך מיט וועם צו רעדן, איר האט דאך מיט וועם צו לעבן; איז דאך ענדערש איר זאלט נעמען גוטס אנשטאט שלעכטס, זיס אנשטאט ביטער, ליכטיגקייט אנשטאט טונקלקייט.


איך שרייב אייך נאר ווייל איר זענט זייער טייער, איך זע אין אייך א הייליגע נשמה.

#240 - איז דאס מיין שידוך? וועט זיך דאס אויסארבעטן?
שידוכים, שלום בית, זיכוי הרבים

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת ויקהל-פקודי, כ"ז אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


אל מרת ... תחי'


די כלה ... תחי' האט געשריבן אז זי האט פייגלעך אין קאפ וועגן איר חתן; זי ווייסט נישט אויב זי האט חשק צו אים וכו' וכו'.


וויל איך אייך בעטן אויב איר קענט איר מחזק זיין, איר אויסגראדן איר מח און מסדר זיין אלע בלבולים.


דאס איז די וועג פונעם יצר הרע, ער וויל נאר אראפווארפן דעם מענטש, אים צעמישן. פאר מען טרעפט די שידוך ברענגט ער אריין ספיקות און בלבולים אינעם מענטש אפשר וועט מען נישט טרעפן קיין שידוך, איין מאל מען טרעפט די שידוך וואלט מען דאך שוין געדארפט זיין פרייליך, הייבט זיך אן א נייע קאפ דרייעניש: 'איז דאס מיין שידוך? וועט זיך דאס אויסארבעטן?' נאכדעם, ווען מען האט חתונה - ווערט מען נאכאלץ נישט פטור פון אים, ער קומט אריין פון מאל צו מאל אין קאפ מיט א מחשבה 'איז דאס מיין שידוך? פארוואס האב איך געדארפט טון דעם שידוך?' אזוי צעשאקלט ער דעם מענטש, נאכדעם ווארפט ער אים אריין אין אן עצבות און מרה שחורה, נאכדעם האט ער דעם מענטש ביי זיך.


זייט איר מחזק זי זאל וויסן ווי אזוי עס גייט דער לעבן. זי זאל דאנקען דעם אייבערשטן אז זי האט באקומען א בחור א ירא שמים, א בחור א לב טוב; וואס נאך דארף זי? וואס פעלט איר?


אנטשולדיגט פאר'ן אייך געבן ארבעט; וואויל איז דעם מענטש וואס דאס איז זיין ארבעט, מחזק זיין אידישע קינדער. דער אייבערשטער האט אזוי ליב ווען זיינע קינדער העלפן זיך איינער דעם צווייטן, אזוי ווי א טאטע מאמע האבן נאר ליב צו זען ווי זייערע קינדער קומען זיך אויס צווישן זיך.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#239 - אויב מען וויל האבן שלום בית, דארף מען זיין אפן איינער מיט'ן צווייטן
שלום בית, חיזוק פאר פרויען

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת ויקהל-פקודי, כ"ו אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


אל מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


אויב מען וויל האבן שלום בית - דארף מען זיין אפן איינער מיט'ן צווייטן. די וועג וואס איר גייט איז נישט קיין גוטע וועג, דאס קען ברענגען עס זאל ווערן אויס שטוב. מען מוז רעדן, מען מוז זאגן וואס שטערט, מען מוז ארויסגעבן געפילן; אויב מען רעדט נישט - קען ווערן א גט השם ישמרינו.


עס איז נישט גערעכט פון אייער זייט אז איר זענט נישט אפן מיט אייער מאן נרו יאיר; אויב איינער האט א נישט גוטע גערוך דארף מען יענעם אויפמערקזאם מאכן, מען זאגט דאס שיינערהייט. צום ביישפיל: "אפשר קענסטו פוצן די ציינער?" "אפשר קענסטו שווענקען די מויל מיט מינט עס זאל זיין איינגענעם?" אויב איז איינער בטבע א שוויצעדיגער און ער כאפט זיך אליינס נישט, דארף מען יענעם זאגן שיינערהייט אויף אן איידעלע וועג; אויב שעמט מען זיך און מען וויל נישט זאגן, אדער מען מיינט אז מען וועט יענעם וויי טון ווען מען זאגט, זאל מען וויסן אז מיט די צייט קען עס ווערן ערגער און ערגער ביז עס קען ווערן אויס שטוב; זיכער אין די צייטן וואס מען ווערט פאראיבלט פון עסן, פון מענטשן און אזוי ווייטער וכו' וכו' - איז מען מחויב דאס צו זאגן פאר'ן מאן, אז נישט קען ווערן אויס שטוב השם ישמרינו.


די זעלבע איז אויב דער מאן אדער די ווייב רעדן נישט שיין, איינער איז מער הייקל פונעם צווייטן, מער איידל און קען נישט נעמען די וועג ווי אזוי מען רעדט, איז זייער וויכטיג מען זאל דאס זאגן. צום ביישפיל, מען זאגט: "מיין טייערע לעבן, עס שטערט מיר זייער ווען דו רעדטס צו מיר אזוי און אזוי; איך האב דיר ליב, איך ווער אבער וויי געטון ווען דו זאגסט מיר די ווערטל. מיין טייערע לעבן, איך בין זיכער אז דו ווייסט נישט אז איך ווער וויי געטון, ווייל דו האסט מיר אויך זייער ליב, דעריבער דערצייל איך דיר, אז דו זאלסט מער אכטונג געבן".


אויב איז אייך שווער אים צו זאגן אז יעצט אין די צייט וכו' - ווערט איר פאראיבלט, זאלט איר נעמען דעם ספר עצתו אמונה און לערנען די בריוו אינאיינעם, ביז איר וועט אנקומען צו דעם בריוו און אינאיינעם לערנען די בריוו, וועט איר זען אז אייער שלום בית וועט ווערן שטערקער, ער וועט אייך פלוצלונג אנהייבן זאגן וואס שטערט אים און איר וועט אים שיינערהייט זאגן וואס עס שטערט אייך און עס וועט זיין שלום על ישראל, ביידע פון אייך וועלן אכטונג געבן אויפ'ן צווייטנ'ס כבוד, איר וועט האבן א שטארקע אמת'ע שלום.


בפרט ווען מען ווארט למזל טוב איז דער לעבן גאר אנדערש. מענער ווייסן נישט ווי עס גייט אין די חדשים און אפילו די וואס מען האט זיי יא געזאגט און געלערנט - פארגעסן דאס; זיי לעבן נישט מיט דעם, עס איז זיי שווער צו פארשטיין וכו'. דארף מען זיך דורכשמועסן אינאיינעם, זיי זאלן פארשטיין אז מען קען נישט נאכלויפן וכו' וכו'.


שטארקט אייך, דער אייבערשטער זאל אייך העלפן איר זאלט האבן בנקל ובנחת און זוכה זיין צו ערליכע אידישע דורות.


נאכאמאל, איר דארפט טוישן אייער וועג אין לעבן, איר דארפט זיין אפן מיט אייער מאן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#238 - איר דארפט גיין אינאיינעם צו אן ערליכער רב וואס זאל אייך מדריך זיין
שלום בית, הדרכות, מורה דרך

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת ויקהל-פקודי, כ"ד אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


זיי מיר מוחל, די זאכן קען מען נישט ענטפערן בכתב מפני הצניעות.


איר דארפט גיין אינאיינעם, דו מיט דיין ווייב - צו אן ערליכער רב וואס וועט אייך מדריך זיין ווי אזוי זיך צו פירן אין שטוב; ווייל פון אייער שאלה זעט זיך אן אז מען האט אייך נישט גוט מדריך געווען, מען האט אייך געלערנט פאלשע הדרכות רחמנא לצלן, כאילו דאס חתונה האבן איז א בדיעבד שבדיעבד.


ליידער ליידער איז דאס געווארן א ביזנעס; מדריכים און מדריכות, מען לערנט מיט חתנים און כלות, מען מאכט פון דעם א נערוון זאך און פון דעם קומען ארויס פילע מכשולות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#237 - געבן גוטע ווערטער איבער די מאס
קאמפלימענטס, שלום בית, הפצה, מוסדות

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת כי תשא, כ' אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


א גרויסן דאנק פאר'ן מיר העלפן אזוי געטריי, דו העלפסט מיר אז די מוסד זאל קענען באקומען די נויטיגע הילף פון די שטאט, מען זאל קענען באצאלן די מלמדים, טיטשערס און עסן וכדומה.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן ווייטער האבן די זכי' צו טון גוטע זאכן, בויען מוסדות התורה והיראה, משמש זיין דעם רבי'ן; דאס וועלן מיר מיטנעמען, דאס וועט בלייבן אויף אייביג.


בנוגע הפצה; דאס אליינס איז הפצה. אלע וואס העלפן די מוסדות - איז הפצה, זיי האבן א חלק אין אלעס וואס די מוסד פארשפרייט.


זיי נישט קארג אין שטוב, גיס גוטע ווערטער; טראכט נישט אויב עס פעלט אויס נאך גוטע ווערטער, געב דיין ווייב גוטע ווערטער איבער די מאס.

#236 - מאך דיר א גוטע סדר אין לעבן
תפילה והתבודדות, שלום בית, פרנסה, חתונה, סדר היום

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת כי תשא, כ' אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


מזל טוב פאר דיין חתונה, דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט זוכה זיין אז די שכינה זאל רוען ביי דיר אין שטוב.


טייערער ..., יעצט איז די שענסטע צייט פון לעבן; האסט זוכה געווען האסט חתונה געהאט, קענסטו יעצט דינען דעם אייבערשטן בקדושה ובטהרה.


לדעתי זאלסטו אננעמען אן ארבעט ביי ...; דו וועסט זייער הנאה האבן, סיי אז עס איז אין שטעטל, סיי דו וועסט האבן א גוטע בעל הבית און סיי עס איז א ריינע ארבעט, דו וועסט זיין באשעפטיגט מיט טליתים און בייטלעך.


מאך זיך א סדר אויפצושטיין פארטאגס; דאס ערשטע זאך זאלסטו גיין אביסל שפאצירן, זיך מתבודד זיין.


טייל איין די התבודדות אין דריי חלקים. די ערשטע חלק זאל זיין וידוי דברים, דערצייל דעם אייבערשטן וואס דו האסט געטון. די צווייטע חלק, זאלסטו דאנקען דעם אייבערשטן און די דריטע חלק - זאלסטו בעטן אויף ווייטער.


נאכדעם זאלסטו לויפן אין שול דאווענען און לערנען; גיי יעדן טאג צום שיעור גמרא, לערן א בלאט גמרא יעדן טאג. נאכדעם וועסטו גיין ברענגען פרנסה און ווען דו ענדיגסט ארבעטן וועסטו אהיים גיין צו דיין ווייב איר פרייליך מאכן.

#235 - רעד שיין צו דיין ווייב
שלום בית

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת תצוה, י"ג אדר, תענית אסתר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


טייערער ליבער הארציגער ... נרו יאיר


איך האב דיר זייער ליב, דו ביסט א טייערער אינגערמאן; דעריבער בעט איך דיר פון מיין הארץ: "רעד שיין צו דיין ווייב".


דער אייבערשטער האט דיר געגעבן א מתנה א וואוילע ווייב מיט ליכטיגע קינדער, זי איז דיר אזוי געטריי, זי איז דיר אזוי איבערגעגעבן, דארפסטו אכטונג געבן ווי אזוי דו רעדסט מיט איר.


זאלסט קיינמאל נישט אראפהאקן דעם טעלעפאן אינמיטן רעדן מיט איר, דאס טוט זייער וויי פאר א ווייב, דאס מאכט א לאך אין הארץ, דאס ווארפט איר אראפ פון אירע כוחות.


מיר זענען מקורב צו אזא גרויסער רבי, דארפן מיר פאלגן וואס ער האט אונז געזאגט (שיחות הר"ן, סימן רסד), מיר זאלן מכבד זיין די ווייב, מיר זאלן רעדן שיין צו זיי, "כִּי אָמַר, הֲלֹא הַנָּשִׁים הֵם סוֹבְלִים צַעַר וְיִסּוּרִים גְּדוֹלִים מְאֹד מְאֹד מִיַּלְדֵיהֶם, צַעַר הָעִבּוּר וְהַלֵּדָה וְהַגִּדּוּל, כַּאֲשֶׁר יָדוּעַ לַכֹּל עֹצֶם מַכְאוֹבָם וְצַעֲרָם וְיִסּוּרֵיהֶם", ווייל זיי זענען אזוי אויסגעמאטערט מיט די קינדער.


איך בעט דיר אזוי שטארק, נעם ביטע אן מיינע ווערטער, זאג מיר נישט אפ, טו דאס איינע זאך וואס איך בעט דיר!!

#234 - ביים אייבערשטן איז חשוב א פרוי וואס העלפט איר מאן
שלום בית, חיזוק פאר פרויען

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת תצוה, י"ג אדר, תענית אסתר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ...


איך וויל אייך מחזק זיין איר זאלט וויסן וואס איז חשוב ביים אייבערשטן; ביים אייבערשטן איז חשוב א פרוי וואס איז גרייט פאר'ן מאן, א פרוי וואס היט אפ איר מאן. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תנא דבי אליהו רבא, פרק ט): "אֵיזוֹהִי אִשָׁה כְּשֵׁרָה", ווער איז א חשוב'ע פרוי? "כָּל שֶׁעוֹשָׂה רְצוֹן בַּעֲלָהּ", די פרוי וואס טוט די ווילן פונעם מאן; זי היט אים ער זאל זיין הייליג און ריין, ער זאל קענען לערנען תורה בקדושה.


א פרוי וואס איז שטענדיג גרייט פאר'ן מאן וועט דער אייבערשטער זיין גרייט פאר איר; אירע תפילות און בקשות וועלן ווערן שנעל אנגענומען. די פרוי וואס גייט ארויס פון איר וועג פאר איר מאן, זי היט אים פון עבירות - וועט ווערן אפגעהיטן פון אלע שלעכטס.


עס איז נישט קיין תירוץ 'עס איז שווער וכו' וכו''; יעדן איינעם איז שווער, פאר'ן מאן איז אויך שווער צו טון וואס ער האט צו טון; אויף דעם זאגן די הייליגע חכמים (אבות ה, כג): "לְפוּם צַעֲרָא אַגְרָא", לויט ווי שווער עס קומט אן צו טון דעם ווילן פונעם אייבערשטן, באקומט מען מער שכר.

#233 - העלף דיין ווייב זאל קענען אביסל ארויסגיין זיך מחזק זיין
שלום בית, חיזוק פאר פרויען

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת תצוה, י"ג אדר, תענית אסתר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


יעדן דינסטאג קומען זיך צוזאמען די פרויען אין שטעטל; מען שמועסט, מען שפילט א שפיל אינאיינעם, מען הערט חיזוק, הלכות און אויך טאנצט מען.


עס איז וויכטיג דו זאלסט פון דיין זייט העלפן דיין ווייב זי זאל קענען קומען, דאס הייסט דו זאלסט אהיים קומען פרי, בלייבן אין שטוב אכטונג געבן אויף די קינדער.


אז זי וויל נישט קומען זאלסטו איר נישט נייטן, פון דיין זייט זאלסטו זען זי זאל קענען גיין.


עס קוקט אויס ווי א נישט וויכטיגע זאך, אבער עס איז זייער וויכטיג צו הערן חיזוק, הלכות; זיך טרעפן מיט גוטע פריינט וכו'.

#232 - דיין ווייב זאל זיין ביי דיר נומער איינס
שלום בית

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת תצוה, ט' אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


געב אכטונג אויף דיין "שלום בית".


דיין ווייב זאל זיין ביי דיר נומער איינס; ווען זי רופט דיר זאלסטו מאכן צייט אויפצוהייבן דעם טעלעפאון, ווען זי דארף גיין ערגעץ זאלסטו איר טראגן און ברענגען. דו האסט א טייערע ווייב, זי וויל לעבן מיט דיר, זי וויל שפירן זיכער, זי וויל שפירן ווי דו ליבסט איר.


טייערער ..., איך האב דיר זייער ליב, איך האב דיר אסאך געלערנט אין לעבן, ברוך ה' איך האב דיר נישט פארפירט; אז דו וועסט ווייטער פאלגן וועסטו אליינס אסאך מרויח זיין.


נעם אן מיינע ווערטער.

#231 - מ'טוט טובות פאר יעדן, נאר נישט פאר די אייגענע משפחה
שלום בית, חסד

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת תצוה, י' אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד החתן ... נרו יאיר, תלמיד ישיבת תפארת התורה


איך שרייב דיר ווייל דו וועסט זיך נישט באליידיגן, באמת דארף איך דאס שרייבן פאר אינגעלייט.


נאך דיין חתונה ווען דיין ווייב וועט דיר בעטן זאלסט איר טראגן און ברענגען מיט דיין קאר, זאלסטו איר חס ושלום זאגן: "איך בין נישט דיין קאר סערוויס"; דאס טוט זייער וויי פאר א ווייב, ווען איר מאן רעדט צו איר אזוי מיט שפאט. דו זאלסט איר טראגן און ברענגען, איר העלפן מיט דיין גאנצע הארץ.


אז דו קענסט נישט אדער דו ביסט נישט דערביי, איז דא גענוג וועגן ווי אזוי זיך ארויסצודרייען, אבער חס ושלום טשעפען און זאגן: "איך בין נישט דיין בעל עגלה".


עס טוט מיר וויי צו הערן פון משפחות וואס זיי טוען טובות פאר אלעמען; מען טראגט, מען ברענגט - ביז די אייגענע ווייב, ווען זי וויל א טובה האט מען נישט קיין געדולד, מען מאכט שפאס און שפאט.


איך זאג דיר עס יעצט, איך האף עס וועט נישט אויספעלן דיר דאס צו זאגן נאכאמאל נאך דיין חתונה.


 

#230 - א תקנה אז מען דארף האבן שלום בית
שלום בית, דרייוון, חסד, מסורה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת תצוה, י' אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב ליבערטי


דיין ווייב תחי' האט מיר געשריבן ווי שיין דו פירסט זיך אין שטוב; דו ביסט זייער געטריי.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז דו פירסט זיך ווי אן ערליכער איד. אין שטעטל האבן מיר געמאכט א תקנה אז מען דארף האבן שלום בית, מען קען נישט וואוינען אין שטעטל אויב מען קריגט זיך.


די תקנה איז געבויט אויף די ווערטער פונעם הייליגן רבי'ן, וואס האט געזאגט: "ווי ווייגט זיך צו קומען צו מיר איינער מיט שלעכטע געדאנקען?!" דער רבי האט נישט געוואלט זיין ביים טיש מיט דעם איד וואס האט נישט געהאט שלום בית; אין שטעטל פירט דער רבי טיש, אלע זיצן מיר ביים רבינ'ס טיש, דארפן מיר זיצן מיט גרויס דרך ארץ, מיט שלום בית.


דיין ווייב פרעגט אויב זי זאל דרייוון; זאג איר זי זאל זיך פירן אזוי ווי איר מאמע, זי זאל נישט אפטרעטן קיין ריר. אזוי וועלן ענקערע קינדער נישט אפטרעטן פון ענקער וועג, זיי וועלן אייך ברענגען נאר נחת.


זע צו טון חסד מיט אנדערע, דורך חסד העלפט מען בויען די שטעטל, עולם חסד יבנה.

#229 - דער וואס האט שלום בית, איז אפגעהיטן פון שלעכטס
שלום בית

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת תצוה, י' אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך וויל דיר מחזק זיין אויף שלום בית; דו ווייסט דאך ווי שטארק מוהרא"ש פלעגט אונז הייסן מיר זאלן האבן שלום בית.


מוהרא"ש פלעגט אזויפיל רעדן פון דעם זאך, אז דאס איז אן עיקר פון אלע עיקרים; ווייל דער וואס האט שלום בית, דער וואס איז צופרידן אין שטוב - דער איז אפגעהיטן פון שלעכטס, דער סמ"ך מ"ם האט נישט קיין שליטה ווען מען לעבט בשלום.


בעט איך דיר מיין טייערער ליבער ..., לייג אלעס אויף די זייט, אבי עס זאל זיין שלום. דיין ווייב זאל זיין ביי דיר נומער איינס און זי זאל שפירן ווי זי איז נומער איינס, אזוי ווי די ערליכע אידן פירן זיך, זיי פירן זיך אין שטוב מיט גרויס דרך ארץ.


איך האב דיר נישט פארפירט ביז יעצט, איך וויל דיר ווייטער העלפן.


 

#228 - נישט זוכן חסרונות
שלום בית, חיזוק פאר פרויען

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת תצוה, י' אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי', קרית ברסלב ליבערטי


דאנקט דעם אייבערשטן אז איר האט באקומען א ריינעם מאן, ער ווייסט נישט פון קיין שלעכטס, ער האט ריינע אויגן, ער איז צופרידן מיט אייך אזוי ווי איר זענט, איר דארפט זיך נישט מאכן פאר אים ווי א וכו'.


ער דארף נישט די אלע זאכן וכו', ביי אים איז שיין וואס איז טאקע שיין, ביי אים איז ציעדיג וואס איז עכט ציעדיג, נישט וואס איז ציעדיג ביי די גוים.


אייערע ליפן זאלן נישט אויפהערן דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן אז איר האט אן ערליכער מאן. זוכט נישט אויף אים חסרונות; אז איר וועט זוכן אויף אים חסרונות וועט ער זוכן אויף אייך חסרונות, ער איז ליכטיג און טייער צוזאמען מיט אייך.


 

#227 - פורים איז גרעסער פון יום כיפור
תפילות אויף אידיש, אמונה, שלום בית, מחלוקת, ספיקות, שלום, פורים

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת תרומה-זכור, ז' אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד טייערע אנשי שלומינו שיחיו פון ירושלים עיר הקודש


געלויבט דעם אייבערשטן מיר האבן זוכה געווען צו מקיים זיין די מצות עשה אויסצומעקן עמלק, דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן שוין זוכה זיין אויסגעלייזט ווערן.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (עיין תנחומא תצא, יא): "אֵין הַכִּסֵּא שָׁלֵם עַד שֶׁיִמָּחֶה זַרְעוֹ שֶׁל עֲמָלֵק", אז מען מעקט אויס עמלק איז מען זוכה צו ווערן אויסגעלייזט; עמלק פארדעקט די אמונה, עמלק פארדעקט דעם אייבערשטן. מוהרא"ש האט אלץ גע'חזר'ט מיט אונז אז עמל"ק איז בגימטריא ספ"ק, די טומאה פון עמלק איז אריינצוברענגען ספיקות אינעם מענטש, עמלק ברענגט אריין די ספיקות פון (שמות יז, ז): "הֲיֵשׁ ה' בְּקִרְבֵּנוּ אִם אָיִן"; מיר דארפן אויסמעקן עמלק, ארויסנעמען פון זיך די אלע ספיקות ובלבולים וכו', מיר דארפן גלייבן אינעם אייבערשטן.


מיר קומען שוין נענטער צום הייליגן יום טוב פורים; פורים איז זייער א גרויסער טאג. אין תיקוני זוהר שטייט (תיקון כא, נז:): "פּוּרִים אִתְקְרִיאַת עַל שֵׁם יוֹם הַכִּפּוּרִים", פורים איז גרעסער פון יום כיפור; ווייל פורים איז א צייט וואס מען מאכט שלום איינער מיט'ן צווייטן, מען שיקט משלוח מנות איינער פאר'ן צווייטן, מען געבט צדקה פאר ווער עס בעט און מען איז מרבה שמחה - דאס איז חשוב'ער פאר'ן אייבערשטן מער ווי אלצדינג.


שלום איז דער נאמען פונעם אייבערשטן (שבת י:), שלום איז די העכסטע זאך; פורים איז א צייט וואס מען בעט זיך איבער, מען מעקט אויס די קליפה פון המן און עמלק - פון מחלוקת. המן האט געוואלט מאכן מחלוקת, ער האט געזאגט פאר אחשורוש (אסתר ג, ח): "יֶשְׁנוֹ עַם אֶחָד מְפֻזָּר וּמְפֹרָד", זיין זאך איז מחלוקות, וואו עס איז דא א מחלוקת איז עס פון המן און עמלק, דער רבי זאגט (ספר המידות, אות מריבה, סימן סו): "בִּמְקוֹם מְרִיבָה שָׁם הַשָּׂטָן", א פלאץ וואו מען קריגט זיך - דארט איז דער שטן; ווידער מרדכי הצדיק און אסתר המלכה זייער זאך איז (אסתר ד, טז): "לֵךְ כְּנוֹס אֶת כָּל הַיְּהוּדִים", זיך צאמנעמען לעבן בשלום.


בעט איך אייך טייערע חברים, זעט עס זאל זיין שלום אין שטוב; געדענקט, אין שטוב איז אסור וויכוחים, מיט א ווייב איז מען זיך נישט מתווכח, מיט א ווייב טענה'ט מען נישט, מוהרא"ש האט אונז געלערנט: "א ווייב איז אלץ גערעכט"; מען דארף זיך מוסר נפש זיין אויף דעם, ווייל דער יסוד פונעם מענטש איז צו האבן א ריינעם מח מחשבה, און כדי צו האבן א ריינעם מח דארף זיין שלום אין שטוב, אז מען איז בשלום מיט די ווייב איז מען אפגעהיטן פון אלעם שלעכט.


דערפאר יעצט ווען עס קומט יום טוב, עס טוט זיך, מען מאכט הכנות, מען גייט צו די עלטערן און מען איז פארנומען מיט די מצות היום קען אמאל אויסקומען מען זאל פארגעסן פונעם עיקר, מען קען אריינפאלן אין טענה'רייען און קריגערייען, דארף מען זייער אסאך בעטן דעם אייבערשטן: "רבונו של עולם, הצלינו מקליפות המן ועמלק, היט מיר פון מחלוקת, היט מיר פון דעם יצר הרע; העלף מיר איך זאל זוכה זיין צו קדושת מרדכי ואסתר, איך זאל דיר רבונו של עולם שטענדיג שפירן, איך זאל נישט מסיח דעת זיין פון דיר קיין איין רגע".


א פרייליכן ליכטיגן יום טוב פורים.