בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

בעזרת ה' יתברך

יום ג' האזינו, ח' תשרי, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

זי איז גערעכט, אז דו האסט נישט קיין אייגענע סוכה קענסט נישט אוועק גיין גאנץ סוכות שלאפן אין א סוכה און איר איבערלאזן אליין; דו קענסט איר מיט נעמען, זי וועט שלאפן אין די דירה און דו אין די סוכה.

אז דו גייסט שלאפן ביי דיינע עלטערן דארפסטו זארגן א פלאץ פאר איר צו שלאפן און אז דו גייסט שלאפן ביי אירע עלטערן דארפסטו זארגן זי זאל האבן א שטוב, אליינס אוועק גיין קענסטו נישט; אויב איז נישטא קיין פלאץ פאר איר מיט צו קומען זאלסטו בלייבן שלאפן אין שטוב.

איך בין שטענדיג מעורר די אינגעלייט ווען זיי זוכן א דירה אז זיי זאלן קוקן אויב מען קען מאכן א סוכה; א אידישע דירה דארף האבן א פלאץ פאר א סוכה.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א גמר חתימה טובה.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' האזינו, ז' תשרי, שנת תשפ"ב לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער ווייטאגליכער בריוו.

אייער טאטע איז טאקע א גרויסער רחמנות, אייער מאמע מאכט אים שפירן ווי א שמאטע, זי שאפט אויף אים ווי א האר שאפט אויף א קנעכט, אבער דאס קען נישט אפשטעלן אייער לעבן. איר שרייבט אז איר קענט נישט עסן און נישט שלאפן, איר קענט גארנישט טון, איר הערט נישט אויף טראכטן פון אייער צעבראכענער צעשאסענער טאטע, איר שרייבט אז איר געדענקט נישט אפילו איין מאל אין אייער לעבן צו זען אייער טאטע מאמע זיצן אינאיינעם ביי איין טיש שמועסן און פארברענגען, איר געדענקט נישט זיי זאלן שמייכלען איינער צום צווייטן וכו' וכו'; איר זענט אריין אין א טרויעריגקייט, איר קענט גארנישט טראכטן אויסער פון די צער פון אייער טאטע.

אמת, אייער טאטע איז א גרויסער רחמנות, אבער דאס קען נישט חרוב מאכן אייער לעבן. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (פסחים קיג:): "הָרַחֲמָנִין, חַיֵּיהֶם אֵינָם חַיִּים", די וואס האבן צופיל רחמנות - די האבן נישט קיין לעבן; האבן רחמנות אויף אנדערע איז פון די שענסטע מידות פון אידישע קינדער, די הייליגע חכמים זאגן (יבמות עט.): "שְׁלֹשָׁה סִימָנִים יֶשׁ בְּאוּמָה זוֹ", איינע פון די סימנים פון א איד איז "רַחֲמָנִים", אידישע קינדער האבן רחמנות; אבער אויב מען האט צופיל רחמנות שטערט עס פאר'ן לעבן, מען קען נישט לעבן.

אייער טאטע וועט גארנישט האבן פון דעם וואס איר וועט זיך פייניגן פאר אים, עס וועט נישט העלפן ער זאל האבן שלום בית; איר דארפט טון צו די זאך, איר דארפט אים העלפן.

די ערשטע זאך איז תפילה; בעטס יעדן טאג א קליינע תפילה פאר אייערע עלטערן זיי זאלן אנהייבן לעבן אזוי ווי ערליכע אידן, זיי זאלן לעבן אינאיינעם, זיך נישט גרויסן איינער אויפ'ן צווייטן. צווייטנס, איר זאלט יעדן טאג רופן אייער טאטע מאמע, רעדט צו זיי שיין, ווען איר רעדט צו אייער טאטע זאלט איר אים מאכן שפירן ווי א טאטע, דערציילט אים פון אייערע קינדער, דערציילט אים פון אייער מאן; זאגט אים ווי שטארק איר האט אים ליב, פרעגט אים עצות; אפילו איר וועט טון וואס אייער מאן זאגט, אבער מאכט אים שפירן ווי ער איז עפעס, און ווען איר רעדט מיט אייער מאמע זאלט איר רעדן מיט דרך ארץ און חכמה, זאגט איר: "איך האב פריער גערעדט מיט טאטי, טאטי איז אזוי קלוג, ער געבט מיר אזעלכע גוטע עצות", וועט זי זיך אויך רעכענען מיט אים; אזוי אויך ווען איר גייט צו זיי זאלט איר רעדן מיט גרויס דרך ארץ צו זיי.

איך בעט אייך זייער, האט רחמנות אויף אייער געזונט, נעמט ארויס פון קאפ די גאנצע פרשה פון אייער טאטע מאמע. איך זאג אייך, ווען איך האב געליינט אייער בריוו האב איך זיך זייער דערשראקן פאר אייער לעבן, מער ווי אייער טאטעס לעבן; איך ציטער עס זאל נישט גיין צו אייערע נערווען, עס זאל אייך נישט שאטן.

און די לעצטע זאך איז די זעלבע פון די ערשטע זאך - תפילה; תפילה איז די ערשטע עצה און די לעצטע עצה און אויך די מיטלסטע עצה. בעטס דעם אייבערשטן עס זאל זיין שלום ביי אידישע קינדער, ביי אייערע עלטערן און ביי אלע אידן.

אזוי ווי אייער טאטע מאמע לעבן - אזוי איז ביי רוב שטובער, מען מאכט אינדרויסן א גוטע שפיל, ווען מענטשן זעען און הערן זעט אויס כאילו עס איז דא א הויז, טאטע מאמע, אבער שטילערהייט איז עס חרוב ונחרב; ביי איינעם גרויסט זיך דער מאן אויף די ווייב, ביי א צווייטן גרויסט זיך די ווייב אויף דעם מאן און ביי א דריטן פליקן זיך ביידע, מען הרג'עט זיך, מען קען זיך נישט ליידן. נאר אז מען האט א צדיק וואס לערנט אויס וואס דער רצון השם איז, אז דער אייבערשטער וויל אז מאן און ווייב זאלן זיך אנשטרענגען איינער פאר'ן צווייטן, ארויסגיין פון וועג איינער פאר'ן צווייטן - די האבן א גוטע לעבן, די לעבן מיט ליבשאפט, די שפירן אויף די וועלט די זיסע טעם פון גן עדן.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א גמר חתימה טובה.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת כי תצא, י"א אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן

מרת ... תחי'

אייער מאן האט זיך מיר אויסגערעדט זיין הארץ, ער זאגט מיר אז שוין צענדליגער וואכן וואס ער האט נישט וואס צו עסן; איר קאכט נישט קיין נאכטמאל קיין איין נאכט, אנשטאט זיין א מאמע מיט א ווייב זענט איר אריינגעפאלן אין די שרעקליכע נעץ פונעם סמ"ך מ"ם, איר קוקט מאוויס א גאנצע נאכט.

יעצט איז חודש אלול, עס איז א צייט וואס איר דארפט תשובה טון, איר דארפט אפלאזן אייערע חבר'טעס. עס טוט מיר זייער וויי, עס רייסט מיר דאס הארץ, ווייל איך בין געווען ענקער שדכן, איך האב אייך געגעבן מיין בעסטער תלמיד; ער זאגט ער האט נישט קיין ווייב, איר מאכט א שפיל פון אינדרויסן כאילו איר זענט חתונה געהאט, איר האט אים אין בוידעם.

איך ווארט צו הערן פון אייך וואס אייער פלאן איז.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת נצבים, כ"ג אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

אז דו וועסט אנטון תפילין יעדן טאג וועסטו באקומען כח. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (מנחות מד:): "כָּל הַמֵּנִּיחַ תְּפִילִין מַאֲרִיךְ יָמִים", ווער עס לייגט תפילין - לעבט א לאנגע לעבן, א גוטע לעבן; דו לייגסט נישט קיין תפילין ווייל דו האסט נעכטן נישט געלייגט, און נעכטן האסטו נישט געלייגט ווייל דו האסט די גאנצע פאריגע וואך נישט אנגעטון די הייליגע תפילין, אזוי גייט אריבער וואכן און חדשים וואס דו ביסט אזוי צעבראכן אז דו טוסט נישט אן קיין תפילין.

אז דו וועסט אנטון תפילין וועט זיך אלעס טוישן; דו וועסט צוריק האבן שלום בית, אלעס וועט ווערן צוריק גוט.

טו יעצט אן תפילין אפילו עס איז שוין שפעט נאכמיטאג, און זאג דעם אייבערשטן ער זאל דיר מוחל זיין, בעט אים מחילה; בעט אים ער זאל דיר ארויסנעמען פון די עצבות און מרה שחורה דיינע.

נעם א משניות און זאג א פרק משניות, אויך נעם א גמרא און זאג א בלאט גמרא; אין די הייליגע תורה ליגן אלע סגולות, אלע רפואות און אלע ישועות.

א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' לסדר כי תבוא לאומאן, ט"ו אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

זאג נישט קיין ליגנט; דיין ווייב זאגט אז זי קען נישט מער אזוי לעבן מיט דיר, דו זאגסט איר מעשיות שלא הי' ולא נברא, דו דרייסט מיט איר ארום, טאג און נאכט איז נאר ליגנט. זי שרייט: "ראטעוועט מיר", זי קען נישט מער, זי וויל צוריק אהיים גיין צו איר טאטע מאמע, און איך זאג דיר אז זי זאגט עס - גייט זי עס טון; מיין נישט אז עס איז א וויץ, אז זי זאגט די וויץ - וועט פאסירן די וויץ, נאכדעם וועסטו גארנישט האבן.

טו תשובה, הער אויף ארום דרייען מיט איר, גענוג געווען מיט די ליגנט; גענוג געווען זיך דרייען ביינאכט אין גאס, גענוג געווען מיט די זאכן.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' לסדר כי תבוא לאומאן, י"ח אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

איר האט א טייערער מאן, ער איז זייער וואויל; אז ער האט זיך פארלוירן, ער האט גערעדט שארף צו אייך וכו', און נאכדעם האט ער נישט גערעדט מיט אייך א גאנצן צייט, ער האט געבלאזן וכו' - ווערט ער נישט אויס גוטער מענטש; זייט אים דן לכף זכות, זייט אים מוחל און אלעס וועט ווערן צוריק גוט.

איך וועל שרייבן פאר אייער מאן און אים מחזק זיין ער זאל זיין מער צוגעלאזן צו אייך.

א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' לסדר כי תבוא לאומאן, י"ז אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

וויפיל דו ביסט א רחמנות - איז דיין ווייב נאך סאך מער א רחמנות; עס איז כמעט אוממעגליך צו לעבן מיט איינעם וואס ליידט אויף די מחשבות פון א"ו ס"י ד"י, מען קען אראפגיין פון זינען.

הייב אן זאגן משניות, דאס וועט דיר אויסהיילן; אז דו ווילסט פטור ווערן פון דיינע יסורים, פון די שלעכטע מחשבות וואס מאכן דיר צעדריידט, דו ליידסט אויף א"ו ס"י ד"י השם ישמרינו - נעם די עצה פון זאגן משניות, משניות היילט אויס די מח מחשבה. אז מען לערנט משניות ווערט מען מיט די צייט א נארמאלער מענטש, מען הערט אויף ליידן אויף די מחשבות.

 א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת כי תצא, י' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

א שאד דיין ווייב מיינט איך רעד פון איר ביי די שיעורים. איך האב אלע מאל דעם פראבלעם; די וואס זענען וואויל, געזונט און ערליך - די מיינען אז מען מיינט זיי, די קומען אהיים פון די שיעורים צעבראכן, פול מיט בלבולים, און די וועם מען מיינט טאקע - די הערן נישט, כאפן נישט און נעמען נישט אן וואס מען רעדט צו זיי.

איך וועל דיר דערציילן וואס איך האב געהאט ביי מוהרא"ש יארן צוריק, עס איז געווען ווען איך בין מקורב געווארן, די ערשטע יארן פון מיין התקרבות, דעמאלט האט מוהרא"ש נישט געקענט פארן קיין ארץ ישראל, מען האט גע'מסר'ט מוהרא"ש, מורא"ש'ס ... האט אים פאר'מסר'ט רחמנא לצלן, און די מדינה של גיהנום, די ערב רב - האבן געוואלט געבן פאר מוהרא"ש זעכצן יאר תפיסה. די דריי יאר פלעגט מוהרא"ש רעדן כמעט ביי יעדן שיעור פון כיבוד אב ואם, מוהרא"ש פלעגט איבער חזר'ן די מעשה מיט אבשלום און דוד המלך, אז ער האט געוואלט הרג'ענען זיין אייגענע טאטע. מוהרא"ש פלעגט רעדן וואס דוד המלך האט אלץ געליטן: "ווי קען זיין א זון זאל אויפשטיין קעגן א אייגענע טאטע, אים וועלן הרג'נען?!" מוהרא"ש האט גערעדט פון זיין פרשה פון זיין ...

דעמאלט איז אויף מיר אריבער שווערע מניעות פון מיין משפחה, איך פלעג זיצן ביי די שיעורים און ווערן אזוי צעבראכן, איך האב זיך געשפירט אזוי שולדיג, איך האב פארשטאנען פון יעדע שיעור אז מוהרא"ש מיינט מיר, ביז איין מאל נאכן שיעור, איך האב געשפירט אז איך קען נישט מער נעמען די בלבולים האב איך געפרעגט מוהרא"ש: "וואס זאל איך טון? זאל איך מער נישט קומען קיין ברסלב? זאל איך מער נישט פארן קיין אומאן? די גאנצע שיעור האט מוהרא"ש געמיינט מיר", זאגט מיר מוהרא"ש: "איך האב א פראבלעם, ווען איך געב א שיעור איז אלץ דא אומשולדיגע אינגעלייט וואס ווערן צעבראכן, זיי מיינען אז איך רעד צו זיי, און די אינגעלייט וועם איך מיין, זיי טראכטן נישט אז מען מיינט זיי; איך האב דא אינגעלייט וואס שלאגן זייער טאטע מאמע, איך מוז רעדן צו זיי (איך האב דעמאלט גארנישט געוויסט וואס טוט זיך אין היכל הקודש, וואס מוהרא"ש גייט אריבער פון זיין...)"; דאס זעלבע האב איך ביי די שיעורים, אלץ זענען דא וואס באשולדיגן זיך און טראכטן אז די שיעור מיינט מען זיי.

דיין משפחה; דו, דיין ווייב און דיינע קינדער - זענען פון די טייערע משפחות אין היכל הקודש; די שיעור איז נישט געזאגט געווארן פאר איר, די שיעור איז געזאגט פאר די פרויען וואס זענען נישט געזונט, זיי ווילן נישט לעבן כדרך כל הארץ השם ישמרינו, און אנשטאט מודה זיין אויפ'ן פראבלעם און בעטן דעם אייבערשטן: "הייל מיר אויס", - מאכן זיי שפירן דעם מאן אז ער האט א פראבלעם, ער איז נישט נארמאל; דיין משפחה איז זייער טייער.

דאנק און לויב דעם אייבערשטן פאר די מתנה, דו האסט אן אשת חיל, זי איז מיט דיר, זי העלפט דיר; וויפיל אינגעלייט ווילן זיין ביים רבי'ן און די ווייב שטעלט א ווידערשטאנד? וויפיל אינגעלייט חלש'ן צו קומען קיין אומאן ראש השנה, זיין ביים הייליגן רבי'ן - און די ווייב לאזט נישט, זי סטראשעט, זי איז משפיל דעם מאן מיט ברלסב; אז דיין ווייב איז מיט דיר, זי העלפט דיר זיין ביים רבי'ן - ביסטו דאך דער גליקליכסטער מענטש.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת כי תצא, י' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

אזא שאד אז דיין ווייב איז נישט געווען נעכטן ביים שיעור, א שאד אז דו נעמסט נישט ערנסט די שיעורים; די שיעורים זענען דאך אזוי וויכטיג, עס געבט זיי אזויפיל חיזוק אויף וויכטיגע יסודות'דיגע זאכן אין לעבן. עס טוט מיר וויי אז דו נעמסט עס נישט ערנסט, וואלסט געדארפט זיכער מאכן אלעס ערלעדיגן זי זאל קענען זיין ביים שיעור, מען קען דאך אלעס ערלעדיגן אין אנדערע טעג.

איך האף דו וועסט פון היינט זען אז פון דיין זייט זאל זי קענען גיין, זי זאל זיך קענען מחזק זיין.

איך זאג דיר, נאר דו וועסט פארדינען אז זי הערט די שיעורים.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת כי תצא, ח' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

וואס איז בכלל די שאלה? חס ושלום אנרירן די בארד און פיאות.

אז דיין ווייב איז נישט וויליג מיט דיין בארד, זי וויל דו זאלסט עס שניידן, זי האט נישט ליב דיין בארד - זאלסטו איר שיינערהייט געבן צו פארשטיין וואס א בארד איז; אז די פרנסה, די שפע - קומט דורך די בארד, און אז מען שניידט די בארד - שניידט מען די פרנסה.

געב איר צו פארשטיין אז די בארד און פיאות זענען אן עיקר פאר אידישע קינדער, קען זיין זי מיינט אז דאס איז א חסידי'שע זאך; ווען מען זעט אזויפיל מענטשן זענען מזלזל אין דעם, קען זיך דאכטן אז עס איז נאר א מנהג. ליין איר פאר די ווערטער וואס אונזער הייליגער צדיק רבי נתן זאגט (לקוטי הלכות גילוח הלכה ג', אות ב'): "עִקַּר הַדַּת יִשְֹרָאֵל וְעִקַּר הַיַּהֲדוּת תָּלוּי בְּזָקָן וּפֵאוֹת, וּבָהֶם נִכָּר הַיְּהוּדִי, כִּי הוּא מִזֶּרַע בָּרֵךְ ה', מִזֶּרַע יִשְֹרָאֵל", דאס גאנצע אידישקייט איז אנגעהאנגען אין די הייליגע בארד און פיאות, "וּמִי שֶׁרוּחַ אַחֶרֶת עִמּוֹ, חַס וְשָׁלוֹם, וְרוֹצֶה לִכְפֹּר, חַס וְשָׁלוֹם, בֶּאֱלֹקֵי יִשְֹרָאֵל, תְּחִלַּת הַכְּפִירָה הוּא, שֶׁמַּשְׁלִיךְ, חַס וְשָׁלוֹם, מֵעָלָיו הַזָּקָן וְהַפֵּאוֹת", דער וואס וויל אראפווארפן פון זיך די אידישע וועג, ער וויל לייקענען אינעם אייבערשטן, די ערשטע זאך מיט וואס ער גייט קעגן דעם אייבערשטן – איז אז ער שניידט זיין בארד און פיאות, "כִּי בֶּאֱמֶת כָּל דַּת יִשְֹרָאֵל הַקָּדוֹשׁ הוּא תָּלוּי בְּזָקָן וּפֵאוֹת", ווייל די גאנצע הייליגקייט פון א איד איז אנגעהאנגען אין בארד און פיאות.

לערן מיט איר די שטיקל לקוטי הלכות וועט זי שוין אנדערש קוקן אויף די זאך, קוק די ווערטער פון הייליגן רבי נתן וואס ער זאגט אויב מען רירט צו אפילו איין האר פונעם בארד: "אוֹי לְמִי שֶׁנּוֹגֵעַ, חַס וְשָׁלוֹם, לְהַשְׁחִית שַֹעֲרָה אַחַת מֵהַדִּיקְנָא קַדִּישָׁא וְהַפֵּאוֹת בִּשְׁאָט נֶפֶשׁ וּבְזָדוֹן וּבְמַעַל", וויי פאר'ן מענטש וואס רייסט אויס במזיד אפילו איין האר פונעם בארד, "אוֹי לוֹ וְאוֹי לְנַפְשׁוֹ", וויי פאר אים, וויי פאר זיין נשמה, "כִּי עוֹקֵר עַצְמוֹ וְנַפְשׁוֹ מֵאֱלֹקֵי יִשְֹרָאֵל", מיט דעם רייסט ער זיך אוועק פונעם הייליגן באשעפער, "וְאֵין לוֹ חֵלֶק בְּתוֹרַת מֹשֶׁה", ער האט נישט קיין חלק אין תורת משה, "אוֹי לְנַפְשָׁם כִּי גָּמְלוּ לָהֶם רָעָה", וויי פאר זיי אז זיי ברענגען זיך די שלעכטס, "וּבִשְׁבִיל זֶה נִתְפַּשְּׁטָה בַּעֲווֹנוֹתֵינוּ הָרַבִּים מְאֹד חָכְמַת הַפִּילוֹסוֹפְיָה וְהָאֶפִּיקוֹרְסוּת בִּמְדִינַת אַשְׁכְּנַז וּסְבִיבוֹתֵיהֶם, שֶׁפָּרְקוּ מֵעֲלֵיהֶם בְּאֵלּוּ הַדּוֹרוֹת עֹל מַלְכוּת שָׁמַיִם לְגַמְרֵי וְהִשְׁלִיכוּ זְקָנָם וְרֹב הַפֵּאוֹת וּמְלֻבָּשִׁים בְּמַלְבּוּשֵׁיהֶם וְכַנַּ"ל".

שלום בית איז נישט טון אלעס וואס די ווייב וויל, שלום בית איז נישט דער וואס גייט נאך זיין ווייב; שלום בית איז רעדן שיין צו די ווייב, אויסהערן די ווייב, געבן גוטע ווערטער, זי זאלן שפירן ווי מען פארשטייט איר.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת כי תצא, ח' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

איך בעט דיר זייער זאלסט זיך זייער שטארקן, יעדער איינער בזה העולם גייט אריבער שוועריקייטן, מען פרובירט אויס יעדן איינעם; נישטא קיינער וואס זאל זיך נישט מוטשען מיט זיינע נסיונות, דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן קיט): "אֶפְשָׁר יֵשׁ גַּם עוֹלָם הַזֶּה גַּם כֵּן בְּאֵיזֶה עוֹלָם, כִּי בְּכָאן נִרְאֶה שֶׁהוּא הַגֵּיהִנּוֹם כִּי כֻלָּם מְלֵאִים יִסּוּרִים גְּדוֹלִים תָּמִיד", אפשר איז דא אויבן אין הימל א וועלט וואס הייסט 'עולם הזה', ווייל דא איז נישטא קיין עולם הזה, דא איז דער גיהנום, מען פרובירט אויס יעדן איינעם מיט שווערע נסיונות, עס איז נישטא קיין מענטש וואס זאל נישט האבן קיין יסורים וכו', און ווער עס וויל זיך ראטעווען פון די יסורים איז דא איין עצה, אנטלויפן צום אייבערשטן און צו די הייליגע תורה.

זע אז דיין ווייב זאל נעמען אירע מעדעצין; אז זי וויל עס נישט נעמען, זי גייט אריין אין א ווייטאג, זי שרייט אז זי נעמט נישט - זאלסטו זיך נישט פארלירן, רעד מיט איר ביז זי וועט עס נעמען, עס דארף דיר נישט אנגיין אז עס נעמט אסאך צייט ביז זי איז מסכים וכו'. עס איז טאקע נישט קיין גרינגע מעשה דאס וואס דו גייסט אריבער, אבער געדענק, עס איז נאך מיט גרויס חסדים, עס וואלט געקענט זיין פיל ערגער.

טראכט פון דאס גוטס וואס דער אייבערשטער געבט דיר, טראכט נישט פון די פראבלעם; דער רבי האט אונז געגעבן א וועג פון טראכטן, אז א מענטש זאל זיך צוגעוואוינען צו קוקן אויף די ניסים וואס דער אייבערשטער טוט מיט אים, דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן קצה) דוד המלך האט שטענדיג געזוכט עפעס גוטס אויף וואס ער קען דאנקען דעם אייבערשטן, אפילו ווען דער אייבערשטער האט געברענגט אויף אים שלעכטס האט ער געזוכט אין די שלעכטס עפעס גוטס, אזוי ווי דוד המלך דאנקט דעם אייבערשטן (תהלים ד, ב): "בַּצָּר הִרְחַבְתָּ לִּי", רבונו של עולם איך דאנק דיר אויף דעם וואס אין די צרה האסטו מיר ברייט געמאכט.

שרייב מיר נאך בריוו, איך האב זייער הנאה פון יעדן בריוו דיינע.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת שופטים, ה' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן

מרת ... תחי'

אייער מאן בעט מיר איך זאל אייך בארואיגן, איר זענט אריין אין א שוידערליכע פחד אז ער האט גענומען די קאראנע וואקסין, איר זענט ממש נישט ביי זיך; אייער מאן וויינט צו מיר "ראטעווע מיר, מיין ווייב איז אין א סכנה".

מרת ... תחי', א שאד צו לעבן אין נארישע דמיונות, א שאד איר הערט אויס די נארישע מענטשן וואס פארדרייען דעם קאפ יעדן טאג מיט א צווייטע שרעק; היינט דערשרעקט מען מיט די קאראנע וואקסין, נעכטן שרעקט מען אן מיט אן אנדערע וואקסין, אייער נעכטן שרעקט מען אן אז מען גייט שטארבן פון א מין מאסקיט"א אדער טי"ק, אדער ווען מען שמעקט די פעינ"ט און די גלאנץ וואס מען שמירט אויף די פארקע"י, איינער שרעקט אן אז די מעל איז שעדליך, מען וואשט עס מיט סם; א צווייטער זאגט, אויב מען עסט מער פון דריי אייער א טאג – באקומט מען א הארץ אטאקע; יעדער איינער מיט זיינע פאנטאזיעס.

א שאד מען שרעקט זיך פון דמיונות, דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א, סימן כה): "צָרִיךְ כָּל אָדָם לְהוֹצִיא אֶת עַצְמוֹ מֵהַמְדַמֶּה וְלַעֲלוֹת אֶל הַשֵּׂכֶל", א מענטש דארף ארבעטן אויף זיך ארויסצוגיין פון דמיון און באקומען שכל; ווי אזוי ווייסט מען ווען מען דמיונ'ט אדער מען האט שכל? שכל איז איין זאך, שכל איז אייבערשטער, ווען א מענטש טראכט פונעם אייבערשטן, ער געבט זיך איבער פאר'ן אייבערשטן – דער האט שכל, אלעס אנדערש איז דמיון.

גלייבט מיר, איין לשון הרע איז אסאך מער שרעקעדיג, איין שלעכטע קוק, איין שלעכט ווארט וואס מען רעדט – דאס איז שעדליך, דאס הרג'עט מענטשן. חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (ברכות לג) מען האט דערציילט פאר'ן הייליגן צדיק רבי חנינא בן דוסא אז עס איז דא אין שטאט א הייל און ווער עס גייט דארט אריבער קומט ארויס א שלאנג און געבט א שטעך, דער שלאנג לייגט אריין א גופט און מענטשן שטארבן. עס איז געווארן א פחד און א שרעק, אלע האבן געציטערט ארויסצוגיין פון שטוב, אלע פרויען האבן גערעדט נאר פון די זאך, וואו מען איז געגאנגען וואו מען איז געשטאנען איז געווען די נייעס "די שלאנג, די שלאנג". איז דער הייליגער צדיק רבי חנינא בן דוסא געגאנגען צום הייל, ער האט אויסגעטון זיין שיך און אריינגעשטעקט זיין פוס אינעם לאך פונעם הייל, די שלאנג איז ארויס פון די הייל און געביסן די פוס פונעם צדיק און איז גלייך געשטארבן, האט דער צדיק גענומען די שלאנג, דאס ארויפגעלייגט אויף זיין אקסל און געקומען אין שול, ער האט געזאגט: "מורי ורבותי, אלע ציטערן פונעם שלאנג, אלע רעדן פון די צרה פונעם שלאנג, קוקט! דא האט איר דעם שלאנג, דער שלאנג איז טויט, קוקט און בארעכנט זיך, פון וואס דארף מען מורא האבן? 'לא הנחש ממית', נישט דער שלאנג הרג'עט, 'אלא החטא ממית', נאר די עבירות הרג'ענען".

מרת ... תחי', א שאד צו לעבן אין פאניק און אומזיסטיגע שרעק, ווער עס וויל נעמען די וואקסין האט נישט וואס מורא צו האבן. גדולי הרבנים שליט"א האבן געשריבן אז מען קען דאס נעמען, אז אייער מאן נרו יאיר וויל פארן צום רבי'ן אויף ראש השנה און איינע פון די וועגן ווי אזוי מען קען אריינקומען קיין אוקריינע איז דורך נעמען די וואקסין און ער האט דאס גענומען – דארפט איר נישט מורא האבן, עס וועט אים נישט שאטן.

די הייליגע חכמים זאגן (בבא בתרא, י.): "גוף קשה, פחד שוברו", דער שטערקסטער מענטש קען ווערן אינגאנצן אפגעשוואכט פון פחד; פחדים איז זייער נישט געזונט, פחדים איז ערגער פאר'ן מענטש ווי אלע וואקסינען און אלע עסן און גערוכן.

ווען איר הערט איינעם רעדן פון דמיונות זאלט איר אוועקגיין פונעם שמועס, ווייל די פחד פון די שמועסן דאס איז זייער נישט גוט.

צינדט אן די אמונה ניגון פון "טאנץ מיט אמונה נומער דריי"; צינדט עס אן הויך, שטעלט אן די ניגון עס זאל איבערגיין נאכאמאל און נאכאמאל, און טאנצט: "דארפסט געדענקען און פארשטיין, אלעס איז פון אייבערשטן אליין, יעדע זאך פון גרויס ביז קליין, דער באשעפער פירט אזוי שיין. יעדע פייגל יעדע בין, יעדע פליג און יעדע שפין, אלע חיות אלע סארט, איז אנגעשריבן אין הימל דארט. יעדע ווינט וואס בלאזט, יעדע בוים יעדע גראז, אלעס האט א טעם פארוואס פון הימל פירט מען דאס, יעדע זאך וואס מען טוט איז אויסגערעכנט גוט, מיט א חשבון יעדע טריט, די ווייב, דער מאן, די דירה, גארנישט איז סתם, דער באשעפער מאכט די פלאן".

א כתיבה וחתימה טובה.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת שופטים, ד' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן

... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

ווערט נישט דערשראקן פון דעם פראבלעם; דער פראבלעם וכו' וועט גארנישט שטערן פאר נאך אייער חתונה, אייער מאן וועט נישט וויסן פון דעם. עס איז גרינג פאר א פרוי דאס צו אויסבאהאלטן, ווייל די פרוי איז דער וואס וואשט די וועש. אויב עס פאסירט ביינאכט וכו' קען מען אויסוואשן די בעט געוואנט, אנדערש איז ווען עס פאסירט ביים מאן, דעמאלט איז נישט שייך צו באהאלטן; דעריבער דארפט איר בכלל נישט ווערן דערשראקן, און אז אייער מאן וועט זיך יא דערוויסן - וועט אויך גארנישט זיין; וואס איז דען? בסך הכל זענט איר א מענטש, איר זענט נישט קיין מלאך, עס מאכט נישט ווייניגער דעם מענטש. איך האב דאס געהאט ביי א טייל פון מיינע טייערע קינדער, זיי וועקן זיך נישט אויף ביינאכט וכו'; איך זאג זיי אז עס איז גארנישט, עס איז נישט זייער שולד; מען ווערט נישט ווייניגער חשוב אז מען גייט דאס אריבער.

דאנקט דעם אייבערשטן אז איר האלט שוין דא, איר גייט שוין צו אייער חתונה; גייט צו די חתונה מיט שמחה און ישוב הדעת, עס זאל אייך גארנישט אנגיין.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת ראה – מברכים אלול, ערב ראש חודש אלול, כ"ח מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד מיין ליבער .... נרו יאיר

א גרויסן יישר כח פאר'ן אהערשטעלן אזוי שיין די "לוח לשנת תשפ"ב"; האסט אריינגעלייגט שווערע כוחות עס זאל זיין שיין אן קיין גרייזן, מיט דעם האסטו א זכות פון טון פאר הפצה, צו פארשפרייטן דעם הייליגן רבי'ן אויף דער וועלט.

דער שטעטל איז אזוי גרויס אז מען קען זיין דא א גאנץ זומער און זיך כמעט נישט זען, איך זע דיר ביי די שיעורים אבער נאכדעם ווער איך פארנומען און איך פארגעס צוצוגיין צו דיר; איך האף אז דו ביסט צופרידן, איך האף אז אלעס איז ביי דיר אין בעסטן ארדענונג.

דאנק דעם אייבערשטן אויף די מתנה וואס דו האסט באקומען, אן אשת חיל; א געטרייע ווייב. ברסלב'ער חסידים דאנקען יעדן טאג דעם אייבערשטן מיט א פרישקייט אויף דעם אז מען איז חתונה געהאט.

לאז מיר וויסן אויב דו ווילסט די יאר נאכאמאל העלפן מיט די זיצן אין אומאן.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת ראה, כ"ג מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

דאנקט דעם אייבערשטן פאר די חסדים וואס ער טוט מיט אייך, איר האט אזויפיל גוטס; איר האט א טייערער מאן מיט ליכטיגע קינדער, די גאנצע משפחה איז געזונט, אלע זענען וואויל און ערליך.

ווען מען לעבט מיט דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן איז דער לעבן א 'גן עדן' לעבן, דאס לעבן ווערט יעדע מינוט בעסער און זיסער; דאס מאכט מען זאל ווערן נאנט צום אייבערשטן, מען הייבט אן שפירן א זיסקייט וואס מען האט נאך קיינמאל נישט געשפירט פון פארדעם.

בנוגע אייער מאן נרו יאיר; ער איז א טייערער אינגערמאן, ער וויל זיין גוט, ער זוכט עצות צו ווערן בעסער, ער פרעגט מיר כסדר ווי אזוי ער קען האבן דאס בעסטע שלום בית, ער וויל זיין א גוטער מאן. איר קענט אים ברענגען נענטער אז איר וועט אים אנטקעגן קומען; איר וועט אים נאר אויפהייבן, אויסרומען, געבן אסאך גוטע ווערטער; דורכדעם וועט ער ווערן א נייער מענטש, ער וועט נאר זיין אין שטוב, ער וועט אייך נישט אפלאזן.

בנוגע ברסלב וכו'; נעמט נישט קיין נייע חבר'טעס, בלייבט מיט אייערע חבר'טעס, בלייבט אויף אייער וועג. ברסלב איז נישט א פלאץ, א סביבה; ברסלב איז א שכל, ברסלב איז התחזקות; מען דארף זיך נישט טוישן צו זיין ברסלב. אז אייער מאן האט אנגעהויבן לעבן זייט ער האט זיך דערוויסט פון רבי'ן, דארף מען נישט אפהאקן מיט די משפחה, מיט די חבר'טעס.

איך בעט אייך זייער איר זאלט אים מחזק זיין, ער זאל שפירן ווי איר שעצט אים, ער זאל שפירן אז איר קוקט ארויף אויף אים; ווייל וויאזוי איר וועט קוקן אויף אים – אזוי וועט ער זיין. א קלוגע פרוי קען ארויפברענגען איר מאן צו זייער שיינע מדריגות, ווייל ווען דער מאן שפירט חשוב, ער שפירט 'מיין ווייב האלט פון מיר, מיין ווייב קוקט ארויף אויף מיר' – טראגט דאס אים אויף גוטע פלעצער.

שטארקט אייך, גייט אן מיט אייער שטוב ארבעט; מחנך זיין די קינדער זיי זאלן אויסוואקסן ערליכע אידן, פרובירט מיט אלע אייערע כחות צו זיין פרייליך און פרייליך מאכן די גאנצע שטוב.

והעיקר בעטס דעם אייבערשטן אויף אלעס וואס איר דארפט; שמועסט מיט אים, דערציילט אים אלעס וואס ליגט אייך אויפ'ן הארץ, דאס איז די עצה פאר אלע פראבלעמען, דער רבי רופט דאס "התבודדות"; דאס היילט אלעס.

דער אייבערשטער זאל אייך געבן כח צו זיין א געטרייע ווייב און מאמע.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת ואתחנן, י"א מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך בעט אייך זייער, זייט פרייליך; לאזט אייך נישט פונעם יצר הרע וואס וויל אייך צעברעכן, הערט נישט צו וואס ער זאגט אייך. ווען עס קומען אריין עקלדיגע מחשבות וואס ווילן אייך אראפווארפן, די מחשבות זאגן אייך 'דו ביסט גארנישט ווערד' – זאלט איר זיי נישט צוהערן.

הערט דעם קול פון רבי'ן וואס זאגט אז איר זענט יא ווערד, דער רבי האט געשריגן מיט א הויך קול (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן עח): "גיוואלד! קיין יאוש איז גארנישט פארהאן!"

א גרוס פון אייער טייערער מאן, איך זאג אים יעדן טאג ווי גליקליך ער איז אז ער האט אייך פאר א ווייב. איר זענט זייער וואויל און זייער טייער, דער יצר הרע קען נישט אויסהאלטן ווי שיין איר האט חתונה געהאט, ער וויל אייך צעברעכן, חס ושלום; עס וועט אים סיי ווי נישט גיין, דער רבי איז שטערקער פון זיי.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת מטות-מסעי, כ"ד תמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

הפצה איז זייער א גרויסע זאך, אבער עס קען נישט גיין אויפ'ן חשבון פון די ווייב; אז דיין ווייב וויל דו זאלסט זיין אין שטוב ליל שישי, איר העלפן אנגרייטן דעם שבת - זאלסטו בלייבן אין שטוב. אז זי וויל דו זאלסט בלייבן ערב שבת אין שטוב העלפן מיט די קינדער - זאלסטו בלייבן אין שטוב העלפן אריינברענגען דעם שבת; מען קען גיין הפצה, אבער נישט אויפ'ן חשבון פון די ווייב.

יעצט אז דו האסט קליינע קינדער אין שטוב - דארפסטו אכטונג געבן ווען דו גייסט הפצה און וויפיל דו גייסט הפצה; דו קענסט נישט קוקן אויף די גרויסע מפיצים וואס גייען א גאנצן טאג און א גאנצע נאכט הפצה, זיי האלטן שפעטער אין לעבן ווי דו, זיי דארפן נישט זיין אין שטוב ערב שבת, נישטא פאר זיי קיין ארבעט, אבער אז מען האט קינדער אין שטוב דארף מען אהיים קומען צייטליך, מען דארף נעמען די קינדער אין מקוה, מען דארף אכטונג געבן אויף די קינדער און אריינברענגען דעם שבת מיט שמחה און פרייד.

נישט לאנג צוריק איז געקומען צו מיר א פרוי און מיר געפרעגט ביז וויפיל איז די שיעור פון הפצה? זי זאגט אז איר מאן גייט א גאנץ ליל שישי הפצה, פרייטאג גייט ער אויך הפצה ביז'ן זמן הדלקת הנרות, און א גאנץ שבת שלאפט ער; זי דארף אליינס מאכן די סעודות שבת, דער מאן שלאפט איין ביים טיש גלייך נאכן עסן די פיש, זי דארף זיך פארען מיט די קינדער, אזוי גייט עס א גאנץ שבת; זי פרעגט מיר ביז וויפיל איר מאן איז מחויב צו גיין הפצה? זי איז געקומען אינאיינעם מיט איר מאן, איך האב אים געזאגט וואס מוהרא"ש זאגט, אז הפצה קען נישט גיין אויפ'ן חשבון פון די קינדער; הפצה איז זייער הייליג און זייער טייער, אבער חינוך הבנים והבנות איז נאך טייערער, מיר ווייסן אז דער הייליגער רבי נתן האט זייער מקפיד געווען צו זאגן תיקון חצות יעדע נאכט, דאס איז געווען ביי אים פון די גרעסטע זאכן, דאך האט ער געזאגט אז ער לייגט זיך נישט אראפ פרי שלאפן ווייל ער וויל מחנך זיין די קינדער. ער פלעגט זיי אפווארטן פון חדר כדי צו ליינען מיט זיי קריאת שמע און זיי מחנך זיין צו מאכן ברכות.

גיי הפצה; לאז נישט אפ די הפצה, אבער אז דיין ווייב דארף דיר אין שטוב אנגרייטן דעם שבת - זאלסטו אלעס לייגן אין דער זייט.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת מטות-מסעי, כ"ד תמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר, בני ברק

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

אז דיין ווייב איז מסכים דו זאלסט פארן קיין אומאן אויף ראש השנה - וואס נאך דארפסטו?! אז דיין ווייב איז מיט דיר - ביסטו דאך א גליקליכער, מער פון דעם דארפסטו נישט.

פאר דיינע עלטערן און פאר דיין ווייב'ס עלטערן זאלסטו דערציילן ממש פאר ראש השנה; וועסט זיי זאגן שיינערהייט: "טאטע מאמע, איך פאר קיין אומאן אויף ראש השנה. איך וועל מתפלל זיין פאר ענק און פאר די גאנצע משפחה", יעצט פעלט נאכנישט אויס דאס איינצומעלדן.

פון יעצט ביז ראש השנה איז נאך דא אסאך צייט; דאנק דעם אייבערשטן אז דו גרייטסט זיך צו קומען צום רבי'ן און אז דיין ווייב איז מיט דיר, זי איז נישט קיין מתנגדת. בעט דעם אייבערשטן עס זאל נישט זיין קיין צער פאר דיינע עלטערן און פאר אירע עלטערן, בעט דעם אייבערשטן זיי זאלן אויך קומען צום רבי'ן, זיי זאלן אויך זוכה זיין צו זיין מקורב צום צדיק.

דאס אז דיין ווייב זאגט דיר זאלסט גיין צום רבי'ן אויף ראש השנה - איז בכלל נישט פשוט, דאס איז א גרויסע נס, נישט אלע זענען זוכה צו דעם; זייער אסאך פרישע מקורבים ווילן קומען צום רבי'ן און די ווייב שטעלט זיך אין די לענג און אין די ברייט נישט צו לאזן דעם מאן קומען. אז זי לאזט דיר גיין צום רבי'ן זאלסטו איר קויפן א שיינע מתנה.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת חקת, ד' תמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

דיין פלאץ איז אין שטעטל, דארט וועסטו קענען וואוינען רואיג, וועסט האבן א גרויסע דירה; עס איז נישט טייער די רענט, דארט וועסטו קענען דינען דעם אייבערשטן מיט מנוחה.

דאס אז דיין ווייב תחי' וויל נישט קומען וואוינען אין שטעטל, ביז א יאר וועט זי טוישן איר דעה, זי וועט זיך בעטן ביי דיר אהין צו גיין וואוינען.

דו פון דיין זייט האב סבלנות, דו זיי איר ווייטער מכבד, רעד צו איר ווייך און שיין. גייט אריבער אינאיינעם אלע חסדים וואס דער אייבערשטער טוט מיט אייך, דאס וועט ענק ברענגען מוחין, איר וועט ארויסגיין פון קטנות הדעת. ווען איר שמועסט אינאיינעם און דער יצר הרע הייבט אן אריינפירן די שמועס אין נעגעטיווע טערעטאריע, מען הייבט אן קרעכצן 'מיר האבן נישט קיין געלט', 'מיר האבן א קליינע דירה', און נאך הונדערט זאכן וואס מ'האט נישט, זאלסטו דרייען די שמועס צו אויסרעכענען וואס איר האט יא, 'מיר זענען חתונה געהאט, מיר האבן ליכטיגע געזונטע קינדער, קינדער מיט רמ"ח איברים און שס"ה גידים'; דאס וועט ענק ברענגען צו גדלות המוחין, אזוי וועסטו קענען אויספירן אלע דיינע רצונות.

געדענק דעם טייטש פון מוהרא"ש אויף דעם וואס חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סנהדרין כב:): "אֵין הָאִשָּׁה כּוֹרֶתֶת בְּרִית אֶלָּא לְמִי שֶׁעֲשָׂאָהּ כֵּלִי", א פרוי מאכט א בונד נאר צו איר מאן וואס בויט איר אויף און מאכט איר פאר א יש, א כלי, א חפץ.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת חקת, ג' תמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

איך זאג טאקע שטענדיג פאר די אינגעלייט און די ווייבלעך: "זיך גט'ן איז נישט די עצה", אבער ליידן פון די מאן, כאפן שלעק פון די מאן - איז אויך נישט קיין עצה.

אויב איז דאס וואר וואס איר שרייבט, אז אייער מאן שלאגט אייך, ער צווינגט אייך וכו', - זאלט איר אים זאגן בפה מלא אז איר גייט אוועק גיין פון אים.

ווייזט אים דער בריוו; נישטא וואס מורא צו האבן. דער הייליגער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו האט געזאגט: "א סגולה געראטעוועט צו ווערן פון רשעים, שלא לפחוד", זיי ווייזן אז מען האט נישט מורא; ווען זיי זעען אז מען האט נישט מורא - דעמאלט קענען זיי גארנישט טון.

איך האב לעצטנס געהערט אז ער פלעגט דאס אויך טון צו זיין מאמע; ער פלעגט איר שלאגן, ער פלעגט איר אראפווארפן אויף דער ערד.

נאכאמאל, זיך גט'ן איז נישט די עצה, אבער כאפן שלעק איז אויך נישט קיין עצה.

אויב עס העלפט נישט זאלט איר רופן די פאליציי.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת קרח, כ"ז סיון, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

אז דיין ווייב לאזט דיר פארן קיין אומאן אויף ראש השנה, זי זאגט דיר אז דו קענסט שוין קויפן א טיקעט - דארפסטו איר קויפן א שיינע מתנה און איר זייער באדאנקען.

מילא א פרוי וואס קומט פון א ברסלב'ע שטוב, אדער א פרוי וואס האט געלערנט אין בית פיגא, אדער אלטע מקורבים - ביי זיי איז דאס א פשטות; ביי זיי איז פארקערט, זיי קויפן א מתנה פאר'ן מאן אז זיי פארן קיין אומאן, די פרויען דארפן דאס מער ווי די מענער, ביי זיי איז דאס שטערקער, זיי האבן שטארקע אמונת חכמים, אבער ביי דיין ווייב וואס זי קומט פון אן אנדערע חסידות, אירע עלטערן האבן נישט אזוי שטארק ליב ברסלב וכו', זי האט נישט חבר'טעס, אז זי זאגט דיר דו קענסט פארן - איז דאס א גרויסע וואונדער, דארפסטו איר דאנקען און לויבן און קויפן א שיינע מתנה און שרייבן א שיינע בריוו.

אפילו דו האלסט שוין דא, דיין ווייב איז מסכים וכו', דארף מען נאכאלץ רייסן תפילות מיר זאלן טאקע אנקומען געזונטערהייט, זיין אין אומאן אויף ראש השנה.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת קרח, כ"ח סיון, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

פארליר זיך נישט, דו וועסט זוכה זיין צו א שטוב מיט קינדער; דו זאלסט שטארקן דיין ווייב, מאך איר פרייליך. דער רבי זאגט (ספר המידות בנים, סימן כב): "מַה יַּעֲשֶׂה אָדָם וְיִהְיֶה לוֹ בָּנִים", וואס זאל א מענטש טון צו האבן קינדער? "יְפַזֵּר מְעוֹתָיו לַעֲנִיִּים, וִישַׂמַּח אֶת אִשְׁתּוֹ", ער זאל געבן צדקה און פרייליך מאכן זיין ווייב; געב אפאר פרוטות לצדקה, די געלט זאלסטו געבן פאר דרוקן ספרים פון מוהרא"ש, און מאך פרייליך דיין ווייב - וועסטו געהאלפן ווערן מיט קינדער.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת שלח, י"ט סיון, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

אז דו ווילסט קומען צום הייליגן רבינ'ס ראש השנה אין אומאן און דיין ווייב וויל נישט - איז דאס א פראבלעם, ווייל ביים רבי'ן איז געווען שלום בית זייער א וויכטיגער יסוד, מען האט נישט געקענט קומען צום רבי'ן נאר אז מען האט זיך פארטראגן אין שטוב, דו דארפסט טראכטן וואס דו זאלסט טון.

לדעתי זאלסטו רעדן שיינע רייד צו איר; איך פארשטיי אז זי פאר זיך האט נישט קיין פראבלעם מיט אומאן, פארקערט, זי איז א קלוגע פרוי, זי זעט ווי דו לעבסט ביים רבי'ן, וואס דו באקומסט פון רבי'ן, זי האט נאר מורא מען זאל איר נישט טשעפען, זי וויל נישט זיין א חוזק ביי איר משפחה. אזוי איז ביי רוב פרויען וואס לאזן נישט די מענער פארן קיין אומאן, דאס איז נאר ווייל זיי ווילן נישט זיין א חוזק ביי זייערע חבר'טעס און משפחה.

רעד צו איר שיין און ווייך; זאג איר ווי שטארק דו ווילסט גיין ראש השנה קיין אומאן, דאס איז לעבן פאר דיר; זאג איר דו וועסט איר אהיים ברענגען נאר פעק און זעק ישועות.

שאף איר א פלאץ וואו זי זאל זיין ראש השנה און בעט אסאך דעם אייבערשטן, וועט זיין א גרויסע נס, זי וועט דיר שיקן קיין אומאן מיט שמחה.

פארליר זיך נישט, לאז נישט אפ דיין ווילן, דיין בענקשאפט; וועסטו זוכה זיין צו זיין ביים רבי'ן.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת שלח, כ"א סיון, שנת תשפ"א לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

עס איז נישטא קיין גרעסערע מצוה פון מחזק זיין א צווייטן איד, בפרט מחזק זיין אידישע מאמעס וואס זענען שטארק אויסגעמאטערט פון פירן א שטוב.

די מערסטע חיזוק דארפן אידישע מאמעס, זיי ארבעטן טאג און נאכט - נאכט און טאג אן קיין אפרו; ווען מען ווערט פערטיג מיט איין קינד - לויפט מען צום צווייטן קינד, נאכדעם דארף מען שוין צוריק גיין צום ערשטן, פון דארט דארף מען לויפן צו די וועש, צו די עסן, רוימען און וואשן, ועל כולם ווען דער מאן קומט אהיים, און אז ער איז נישט געלערנט פארלאנגט ער דאך מען זאל אלעס אפלאזן און נאר אים באדינען, די צעבראכענע מידע מאמע/ווייב פרובירט צו טון און טון, און ווען זי באקומט נישט חיזוק קען געשען דאס זייער שרעקעדיגס, די נערוון זאלן פלאצן.

דעריבער איז זייער א גרויסע מצוה צו מחזק זיין אידישע מאמעס; וואויל איז די וואס שטארקט די פרויען, די וואס בלאזט אריין פרישע לופט צו אטעמען, בפרטי פרטיות ווען עס קומט צו אייגענע משפחה, קינדער אדער געשוויסטער - איז נישטא קיין גרעסערע מצוה פון זיי מחזק זיין.

אז מען רופט אייך בעטן חיזוק זאלט איר נישט טראכטן פאלשע שלעכטע גאווה'דיגע מחשבות: 'ווער בין איך? וואס בין איך? ווער זאגט איך מעג מחזק זיין?' עס ליגט א חוב צו מחזק זיין און שטארקן. מוהרא"ש זאגט, ער האט מקובל פון אנשי שלומינו, ווער איז א תלמיד הגון וואס דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א, סימן ס) מיט וועם מען דארף רעדן? דער וואס קומט צו דיר; אז מען קומט צו אייך, מען רופט אייך, מען בעט אייך 'רעד צו מיר, זיי מיר מחזק' - איז דאס די גרעסטע מצוה.

בנוגע וואס צו רעדן; ווי קען מען וויסן וואס צו רעדן? אויף דעם האט אונז שוין דער רבי געלערנט אז מען זאל רעדן אן וויסן וואס יענער דארף הערן. רבי נתן האט אמאל געפרעגט דעם רבי'ן (חיי מוהר"ן, סימן שכה): "ווי אזוי קען איך רעדן צו מענטשן, זיי מחזק זיין, ווען איך ווייס נישט וואס עס גייט אריבער אויף יענעם?" האט אים דער רבי געזאגט: "דו רעד, אפילו דו ווייסט נישט וואס יענער וויל הערן".

אז איר ווייסט אז די פרוי גייט אריבער שוועריקייטן פון איר מאן, זאלט איר חס ושלום איר נישט אויפהעצן קעגן אים; אייערע דיבורים זאלן זיין בעיקר איר אויפצובויען, איר הייבן, זי זאל זיך נישט קלאפן. דער עיקר דארף מען אסאך רעדן דיבורי אמונה, דעמאלט ווערן פארשווינדן אלע ווייטאגן; ווי נאר מען נעמט אריין דעם אייבערשטן אין זיך, מען הייבט אן וויסן אז עס איז אין עוד מלבדו, אלעס איז דער אייבערשטער - ווערט שוין גרינגער די ארבעט, מען קומט צוריק צו די כוחות.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת שלח, י"ט סיון, שנת תשפ"א לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

טוט וואס אייער מאן וויל, זייט געטריי פאר אים; אז ער וויל נישט גיין אויף שבת צו אייער משפחה זאלט איר אים זאגן 'איך טו וואס דו ווילסט'.

איך פארשטיי אים זייער גוט און איר פארשטייט אים נאך בעסער, איר ווייסט דאס בעסטע פארוואס ער וויל נישט גיין צו אייערע עלטערן; דערמאנט אייך וואס איר האט מיר אלץ געשריבן ווי אזוי עס זעט אויס א שבת ביי אייערע עלטערן, פלוצלונג האט איר אלעס פארגעסן און איר פארשטייט נישט אייער מאן פארוואס ער וויל נישט אהין גיין? קוקט איבער די טויזנט בריוו וואס איר האט מיר געשריבן, אייער צער און ווייטאג וואס איר זענט אריבער אלע יארן פון אייערע עלטערן, און ווי אזוי עס קוקט אויס א שבת ביי זיי, א בית משוגעים איז גאלד געזאגט; אייער טאטע און ברידער ליגן אויף דער ערד, זיי שלאגן זיך און ראנגלען זיך וכו' וכו', עס פליען כלים און חפצים, מען ווארפט מעסערס איינער אויפ'ן צווייטן; בקיצור, איך דארף אייך נישט זאגן ווייל איר ווייסט בעסער.

איך בעט אייך, גייט מיט אייער מאן, זייט אים געטריי; בעסערס פון אים וועט איר נישט טרעפן אין אייער לעבן, קיינער וועט אייך נישט זיין געטרייער ווי אייער מאן; אז ער וויל נישט גיין - דארף ער נישט גיין, מען דארף טאקע מכבד זיין די עלטערן, אבער מען איז נישט מחויב צו זיצן שבת צווישן משוגעים און מטורפים.

מאכט אים נישט ביטער דאס לעבן, מאכט אים פרייליך - וועט איר ווערן פרייליך; אז איר וועט זיין געטריי צו אים וועט איר האבן א רפואה שלימה.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.