בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#308 - כעס איז נישט שטרענג און שטרענג איז נישט כעס
שמחה, חינוך הילדים, לימוד התורה, כעס

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת בלק, י' תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


כעס איז נישט שטרענג און שטרענג איז נישט כעס; זיין שטרענג צו די קינדער ווען מען דארף זיי מחנך זיין – דאס איז הייליג און טייער, זיך אויפרעגן, ווערן בכעס – דאס איז נישט גוט. דער רבי זאגט (ספר המדות אות בנים, סימן קז): "הַבָּנִים שׁוֹטִים, כְּשֶׁאֲבִיהֶם כַּעֲסָן", די קינדער וואקסן אויף טפשים ווען דער טאטע איז א כעסן, און דער זעלבער רבי זאגט (שם, סימן סד): "צָרִיךְ לְלַמֵּד אֶת הַתִּינוֹק דֶּרֶךְ אֶרֶץ מִנְּעוּרָיו", מען דארף לערנען קינדער דרך ארץ וכו'.


בנוגע וכו'; דאס וועסטו האבן נאר אז דו וועסט לערנען תורה, נאר דאס מאכט פרייליך; אז מען לערנט תורה און מען היט זיך אפ – איז געשמאק אין שטוב, און מען שפירט אין שטוב מיט די ווייב, מיט די קינדער – נועם, זיו, חיות, עריבות ונעימות דביקות אלקותו יתברך, מען שפירט א זיסע איינגענעמע געשמאקע לויטערקייט און ליכטיגקייט פונעם אייבערשטן.


די וועלט איז נישט און מען קען עס נישט באקומען, תורה ותפילה איז יא – און מען קען עס יא באקומען.

#307 - טאנץ פאר שמחה אז דו ביסט א איד
שמחה, נקודות טובות

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת בלק, י"ב תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


טאנץ פאר שמחה אז דו ביסט א איד און אז דו טוסט אן תפילין; וואס דארף מען מער פון דעם? וואס איז נאך דא צו זיין צעבראכן?


מוהרא"ש דערציילט, א איד אין די אכציגער יארן איז אמאל געקומען צום צדיק הרב הקדוש רבי אברהם קאליסקער זכותו יגן עלינו און געוויינט: "רבי, עס איז מיר נמאס דאס לעבן איך וויל שטארבן!" האט אים דער הייליגער רבי אברהם קאליסקער געזאגט: "ביסט א גרויסער טיפש פארן זאגן אזוי, ווייל עס לוינט זיך צו לעבן אכציג יאר אבי צו לייגן תפילין איינמאל אין לעבן, און דו ווילסט שטארבן?"


היינט נאכט וועט זיין די וועכנטליכע ליל שישי שיעור, זיי נישט פויל, קום צום שיעור, לאמיר זיך באנוצן מיט אונזערע אוצרות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#306 - שטרענג זיך אן אויפצונעמען יעדן מיט א שמייכל
קאמפלימענטס, שמחה, חסד

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת חקת, ב' תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (אבות ג, יב): "וֶהֱוֵי מְקַבֵּל אֶת כָּל הָאָדָם בְּשִׂמְחָה", זאלסט אויפנעמען יעדן איינעם מיט א שמייכל, זאלסט זיך אנשטרענגען צו שמייכלען צו יעדן איינעם, ובפרטיות צו אנשי שלומינו.


די הייליגע חכמים זאגן (אבות דרבי נתן פרק יג, ד) ווען מען שמייכלט צו א חבר, "אפילו לא נתן לו כלום", אפילו האסט אים גארנישט געגעבן, "כאילו נתן לו כל מתנות טובות שבעולם", איז דאס אזוי ווי דו האסט אים געגעבן אלע מתנות אויף דער וועלט.


למען השם, שטרענג זיך אן מקיים צו זיין די מצוה צו אויפנעמען יעדן מיט א שמייכל, און געבן א גוט ווארט פאר יעדן איינעם. גיי נישט אריבער איינעם אן אים זאגן "וואס מאכסטו?" "וואס הערט זיך?" און בעט דעם אייבערשטן: "הייליגער באשעפער, איך וויל ליב האבן יעדן איינציגסטן איד", וועסטו זיין אפגעהיטן פון קנאת המלאכים וואס ווילן דיך אראפווארפן אין נוקבא דתהומא רבה (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן א).

#305 - לערן יעדן טאג משניות, וועסטו זיין פרייליך
שמחה, משניות

בעזרת ה' יתברך - אייר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


טייערער ליבער ... נרו יאיר


לערן יעדן טאג משניות וועסטו זיין פרייליך דיין גאנץ לעבן, עס וועט דיר גוט זיין בזה ובבא.


פון דיין ראש ישיבה.

#304 - ווי אזוי איז מען זוכה צו זיין פרייליך און זיין בשלום מיט זיך אליין?
קינדער, שמחה, אמונה, התחזקות, הפצה, מחלוקת, מנהגים, נחת, קשיות, שבועות

בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש פרשת במדבר, ראש חודש סיון, מ"ה לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיינע טייערע ליבע חברים תלמידי היכל הקודש פון ארץ הקודש, ה' עליהם יחיו


איך וויל אייך שרייבן אביסל פון די שיינע חיזוקים וואס מיר האבן געשמועסט די וואך ביים ליל שישי שיעור אין אמעריקע. מיר שטייען שוין ביים בארג סיני, מיר גייען שוין זוכה זיין צו מקבל זיין די תורה, און ביי קבלת התורה שטייט (שמות יט, ב): "וַיִּחַן שָׁם יִשְׂרָאֵל נֶגֶד הָהָר", זאגט רש"י, פארוואס שטייט א לשון יחיד? ווייל איבעראל איז געווען תרעומות און מחלוקת, און ביים בארג סיני איז געווען אָן מחלוקת.


האבן מיר גערעדט אז דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א, סימן לג): "הכלל הוא, שצריך לבקש שלום", מען דארף שטענדיג זוכן צו זיין בשלום, "שיהיה שלום בין ישראל", סיי מיט מענטשן, עס זאל זיין שלום צווישן אידישע קינדער, "ושיהיה שלום לכל אדם במדותיו", און סיי מיטן מענטש אליין, דער מענטש זאל זיין בשלום מיט זיך, "היינו שלא יהיה מחלק במדותיו ובמאורעותיו", ער זאל נישט זיין ברוגז ווען זאכן גייען נישט ווי ער וויל, "שלא יהא לו חילוק בין בטיבו בין בעקו", 'סיי ווען עס גייט מיר גוט און סיי ווען עס גייט מיר פארקערט', "תמיד ימצא בו השם יתברך", 'ווייס איך אז דער אייבערשטער איז דא מיט מיר און ער מאכט מיר נאר גוטס, אזוי ווי דוד המלך זאגט (תהלים נו, יא) 'בה'', ווען דער אייבערשטער געבט מיר חסדים, 'אהלל דבר', דאנק איך אים, 'באלקים', און ווען עס קומט דער מידת הדין, 'אהלל דבר', דאנק איך אים', דאס זאגט אונז די תורה, ווען די אידן זענען געקומען צום בארג סיני איז נישט געווען קיין מחלוקת מיט זיך אליין, מען איז נישט געווען ברוגז אויפן אייבערשטן, מען האט נישט געהאט קיין טענות; דאס מיינט דער פסוק: "וַיִּחַן שָׁם יִשְׂרָאֵל, 'כאיש אחד בלב אחד'", מיט איין הארץ, אן קיין תרעומות.


טייערע חברים, מען קען גיין אנגעטון מיט די שמונה בגדים, אבער אויב מען האט איין פינטעלע טענות אויפן אייבערשטן, איין פינטעלע תרעומות - איז מען ביי די טומאה רחמנא לצלן; מען טאר נישט האבן קיין קשיות און טענות אויפן אייבערשטן, מען דארף האבן אמונה אז דער אייבערשטער מאכט נאר גוט, ער פירט אלעס בצדק ובמשפט בחסד וברחמים.


איך האב פינקט געשמועסט מיט איינעם פארן שיעור, יענער האט זיך זייער אפגערעדט, יענער איז נעבעך אריינגעפאלן אין א קטנות הדעת, אין די טומאה רחמנא לצלן; פול מיט קשיות אויפן אייבערשטן און אויף צדיקים פון ווייטאג אז זיינע קינדער ברענגען אים נישט נחת, זיי טוען זיך נישט אן ווי אים. האב איך דערציילט ביים שיעור, איך געדענק יארן צוריק בין איך איינגעשטאנען ביי א ברסלב'ער חסיד, א גרויסער צדיק, איך האב געגעסן ביי יענעם די שבת סעודות, און דארט אין שטוב זענען דא קינדער וואס זענען ביז דערווייל נישט אזוי ווי עס דארף צו זיין, די קינדער זענען געקומען צום שבת טיש זייער נישט מסודר, איך האב געזען דעם ברסלב'ן חסיד ווי די פנים שיינט אים מיט אזא שמחה, מיט אזא הייליגקייט, איך האב געטראכט צו מיר 'ווי איז מען זוכה צו האבן א ריינעם הארץ, נישט האבן קיין טענות און תרעומות, ווייטער ליב האבן די קינדער, ווייטער טון וואס מען האט צו טון...'


עס איז כדאי ענק זאלן אויסהערן די שיעור נאך פאר יום טוב שבועות; בפרט די וואס האבן א שטוב מיט קינדער זאלן וויסן אז די שטוב, די סעודות שבת ויום טוב – דארף זיין איין שטיק שמחה, איין שטיק געשמאק, נאר אזוי קען מען זוכה זיין די קינדער זאלן ווייטער גיין אויף די וועג פון די תורה, ווייל אז קינדער זעען ווי מען וויינט, מען שרייט, מען קריגט זיך, טאטע מאמע קוקן זיך נישט אין די אויגן, יעדער האט אנדערע טענות - ווילן די קינדער נאר אנטלויפן.


איך האב נאך אסאך צו שרייבן אבער עס ווערט שוין דער זמן, איך בעט ענק זייער ענק זאלן זיך אויפפרישן מיט הפצה, איך בעט די אלע גבאים פון הדפסה זאלן מיר שיקן וועכנטליך א באריכט וויפיל אלע זענען מפיץ, איך וויל ארויפריקן די נומערן, און יעדער איינער פון אנשי שלומינו זאל אנהויבן מער טון אין הפצה. מיר פארן שוין נאך אביסל צום רבי'ן אויף ראש השנה, און באֵלו פנים וועלן מיר קומען צום רבי'ן אָן מזכה זיין נשמות ישראל... ווייל דער רבי האט געזאגט פאר רבי נתן אמאל: "אויב דו קומסט צו מיר פארוואס קומען נישט אלע? און אז אלע קומען נישט - פארוואס קומסטו יא?" בכן זאלן די גבאים פון די הדפסה אין יעדע פלאץ וואו מען דרוקט - מיר שיקן וועכנטליך א באריכט וויפיל אלע באשטעלן, און איך האף אז די נומערן וועלן זיך ארויפריקן ביי יעדן.


איך שרייב אייך אין קורצן די מנהגים פון שבועות ביי אנשי שלומינו תלמידי היכל הקודש. ווען עס ווערט דער זמן פון יום טוב שבועות איז מען זייער פרייליך, מען גייט דאווענען, נאכן דאווענען בלייבט מען נישט שמועסן, מען גייט אהיים צו די ווייב און קינדער און מען מאכט א סעודה. ביי די סעודה איז מען זייער פרייליך, מען רעדט צו די קינדער ווי גליקליך מיר זענען, מיר זענען אידן נישט קיין גוים. ביינאכט איז מען זייער פרייליך, מען זאגט די תיקון און מען גייט אין מקוה, און ביידע טעג איז מען זייער זייער פרייליך אז מיר זענען אידן.


איי וועסטו פרעגן, זייער שיין געשריבן און זייער שיין גערעדט, אבער ווי אזוי איז מען זוכה צו זיין פרייליך און זיין בשלום מיט זיך אליין? קוק אריין די ווערטער פון רבי'ן (לקוטי מוהר"ן, שם), דער רבי פרעגט די פראגע: "ועל ידי מה ימצא השם יתברך בין בטיבו בין בעקו", ווי אזוי קען מען זוכה זיין צו דעם, עס זאל נישט זיין קיין חילוק פון גוט און שלעכט, מען זאל וויסן אז דער אייבערשטער מאכט אלעס און אלעס איז נאר גוט? "על ידי התורה הנקראת שלום", דורך לערנען תורה איז מען זוכה צו דעם, די תורה מאכט דעם מענטש צופרידן. אזוי ווי עס שטייט (משלי ג, יז): "וְכָל נְתִיבוֹתֶיהָ שָׁלוֹם", די תורה ברענגט שלום, "ועל ידי צדיקים", אויך דורך די צדיקים; אז מען לערנט דעם רבינ'ס ספרים, מען הערט די עצות און חיזוק פון צדיקים - ווערט מען א צופרידענער, "ומחמת זה יכול לאהוב את השלום בכל מקום, הן בטיבו הן בעקו", אז מען איז מקורב צום צדיק, מען פאלגט די עצות און מען לערנט תורה - ווערט מען א צופרידענער מענטש, מען האט זיך אליין ליב, "ויכול להיות שלום בין ישראל, ולאהוב זה את זה", און אויך האט מען ליב יעדן איד.


א גוט שבת.

#303 - וואלט זי געווען פרייליך, וואלט אלעס געווען הערליך
כיבוד אב ואם, שמחה, שלום בית, חיזוק פאר פרויען

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת בהר, י"א אייר, כ"ו לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי', קרית ברסלב


איך האב ערהאלטן אייער מעסעדזש.


די פרוי מרת ... תחי' האט איין גרויסע פראבלעם, זי איז נישט פרייליך; דאס מאכט איר טראכטן שלעכט אויף איר מאן, ווען באמת איז דער אינגערמאן א טייערע גאלדענע מענטש, זי האט א טייערע מאן, ער איז א פרייליכער, ער האט איר נאך קיינמאל נישט וויי געטון, ער האט נאר מעלות.


דאס וואס שטערט איר אז ער האט מער טראסט אין זיינע עלטערן ווי אין איר, דאס איז נישט זיין פראבלעם; מען דארף איר לערנען אז פריוואטע זאכן צווישן איר און איר מאן - דערציילט מען נישט פאר קיינעם, און אז זי וועט וויסן וואס מען רעדט יא און וואס נישט - וועט ער איר דערציילן אלעס, און צוביסליך באקומען א טראסט.


איך בעט אייך זייער, רעדט צו די פרוי, זייט איר מחזק, עס פעלט איר נאר די איין זאך, עס פעלט איר שמחה; וואלט זי געווען פרייליך - וואלט אלעס געווען הערליך. אסאך פרויען וואלטן זיך געווינטשן צו האבן אזא ערליכער מאן, א ירא שמים, מיט גאלדענע מידות וכו' וכו', אלעס אנדערש איז נארישקייטן; בעט איך אייך זייער איר זאלט רעדן צו איר און איר מחזק זיין זי זאל זיין פרייליך.


עס איז זייער א גרויסע מצוה צו מחזק זיין ווייבלעך וואס האלטן ביים אנהויב פון בויען זייער שטוב, זייער לעבן; זיי זאלן נישט ווערן אויסער זיך אויב דער מאן איז נישט פינקט ווי זייער חלום איז, זיי זאלן קוקן אויף די עיקרים אין לעבן; אויף יראת שמים און אויף דאס גוטס.


בזכות וואס מען טוט פארן אייבערשטנ'ס קינדער איז מען זוכה צו האבן נחת ביי די אייגענע קינדער.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#302 - טראכטס פון איין גוטע זאך וואס איר האט
תפילות אויף אידיש, שמחה, תודה והודאה, חיזוק פאר פרויען, מוזיק, ספירה

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת קדושים, ב' דר"ח אייר, ט"ז לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


עס וועט אייך נישט העלפן דאס נישט זיין פרייליך און דאס וויינען א גאנצן טאג, הויבט אן טון דעם רבינ'ס עצות, טראכטס פון איין גוטע זאך וואס איר האט און הויבט אן דאנקען דעם אייבערשטן אויף דעם, און נאכדעם זוכט אויף נאך איין גוטע זאך וואס איר האט און דאנקט און לויבט דעם אייבערשטן אויף דעם.


עס איז נישט קיין עצה זיך צו ציען צו עצבות און מרה שחורה, ציט זיך צו שמחה; בעטס דעם אייבערשטן: "הייליגער באשעפער העלף מיר, נעם מיך ארויס פון מיין עצבות און מרה שחורה, העלף מיר איך זאל זיין פרייליך, איך זאל האבן א שטארקע אמונה, איך זאל דיך שפירן ווי דו ביסט מיט מיר.


הייליגער באשעפער געב מיר כח דיך צו קענען דינען, איך זאל פאלגן דעם הייליגן רבי'ן מיט א תמימות און נישט ניצן מיינע פארדרייטע חכמות, נאר זוכן אין מיר נאר דאס גוטס, און אויך אין מיין מאן זאל איך זען נאר גוטס, און אין יעדן איינעם זאל איך זען נאר גוטס".


יעצט אז איר זענט אזוי דעפרעסט מעגט איר הערן מוזיק אין די טעג פון ספירה, עס איז א סכנה צו זיין אזוי צעבראכן, איר מוזט זיין פרייליך.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#301 - ווי אזוי זיך אומצוגיין מיט גוים
שמחה, חינוך הילדים, גוים

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת קדושים, כ"ז ניסן, י"ב לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, קרית ברסלב


ווען דו גייסט מיט דיין זון שפאצירן און א גוי גריסט, ער שמייכלט צו דיין זון - זאלסטו אים אויסלערנען צוריק צו גריסן, אבער נאכדעם זאלסטו אים זאגן 'ווי גליקליך זענען מיר אז מיר זענען נישט קיין גוים'.


אזוי אויך ווען דו גייסט אין גראסערי און דער גוי שמייכלט צו דיינע קינדער, זאלסטו אויסלערנען דיינע קינדער צוריק צו גריסן, אבער גלייך נאכדעם זאג הויך: "שכוח אייבערשטער מיר זענען אידן, שכוח אייבערשטער מיר זענען נישט קיין גוים", און זיי אויסלערנען נישט צו קוקן אויף גוים און נישט האבן מיט גוים.


זיי זיך מחי' מיט דעם אז מיר זענען אידן, מיר זענען נישט געבוירן קיין גוים. מוהרא"ש זאגט, ווען מען איז זיך מחי' מיט 'שלא עשני גוי' קען מען נישט אראפפאלן, "כי בכל דבר יכולים הס"מ והקליפות להתאחז בו", ווייל אין יעדע זאך קענען די קליפות זיך אריינמישן און מחליש דעת זיין, "אבל בשמחה זו שלא עשני גוי", אבער ביי די שמחה ווען מען פרייט זיך אז מען איז נישט קיין גוי, "בזה אין להן שום שליטה", ביי דעם האבן זיי נישט קיין שליטה, ווייל דאס איז א פאקט, 'א גוי בין איך נישט, קענסט זאגן אויף מיר אז איך פיר זיך נישט אויף געהעריג, א איד פירט זיך נישט אזוי, פיין און וואויל, אבער א גוי בין איך נישט', "והשמחה הזו עולה על כל השמחות", און ווער עס פרייט זיך מיט דעם - דאס איז די גרעסטע פרייד, (עיין סידור עת רצון תפילת השחר, אות ב).


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#300 - לאז זיך אפ פון די שגעון פון זיין צעבראכן
שמחה, התחזקות

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת אחרי-ב', כ"ד ניסן, ט' לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


עס איז דא א דיבור פון הייליגן רבי'ן: "דער בעל דבר נעמט זיך צו אן ערליכער איד און קלעבט אן אין אים א שגעון"; מוהרא"ש זאגט, וואס איז די שגעון וואס ער קלעבט אן אינעם ערליכן איד? ער רעדט אים צו צו זיין צעבראכן, האבן א לב נשבר, כאילו דאס איז עפעס א מדריגה, און אזוי כאפט ער אים אריין אין זאק אריין.


לאז זיך אפ פון די שגעון פון זיין צעבראכן, גיי ארום מיט שמחה אז דו ביסט א איד און דו האסט אמונה, און עס זאל דיר נישט אנגיין אויב דו האסט יא עולם הבא אדער נישט, נאר דינען דעם אייבערשטן מיט שמחה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#299 - טו אלע מצוות מיט שמחה, און מאך פרייליך דיין ווייב
תפילות אויף אידיש, שמחה, שלום בית, עצבות

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת טהרה, י' ניסן, שנת תשפ"ד לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר


דער עיקר איז שמחה; טו אלע מצוות מיט שמחה, און מאך פרייליך דיין ווייב.


בעט דעם אייבערשטן: "הייליגער באשעפער העלף מיר איך זאל זיין פרייליך, איך זאל שפירן די שמחה אין אלע מיינע אברים, פון קאפ ביז די פיס, אז איך זאל אנהויבן טאנצן פון גרויס פרייד אויף די גרויסע חסד אז דו האסט מיך באשאפן א איד און מיר געגעבן די הייליגע מצוות.


אנא, איך בעט דיר, נעם אוועק פון מיר די עצבות און מרה שחורה, העלף מיר איך זאל נאר זיין פרייליך און פרייליך מאכן אנדערע, און בזכות שמחה זאל איך זוכה זיין נכלל ווערן אינגאנצן אין דיר, איך זאל מער נישט זען פאר מיינע אויגן נאר דיך באשעפער, איך זאל זען און שפירן ווי דו ביסט אלעס און עס איז מער גארנישט דא אויף די וועלט נאר דו אליין, און זוכה זיין צו תשובה שלימה, מעתה ועד עולם אמן סלה".


היינט נאכט וועט זיין די ליל שישי שיעור אין ישיבה אין וויליאמסבורג.


שבת און אויך פסח וועל איך זיין אין קרית ברסלב.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן שוין זוכה זיין צו (פסחים קטז:): "וְנֹאכַל שָׁם מִן הַזְּבָחִים וּמִן הַפְּסָחִים"; און צו (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.

#298 - צום ערשט כשר'ן דעם טעלעפאן, טעבלעט, און קאמפיוטער
שמחה, טעלעפאן, פסח, חומרות

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת תזריע, כ"ח אדר ב', שנת תשפ"ד לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר


ברענגט אריין די פסח מיט שמחה, אנשטאט זוכן מער און מער חומרות - זוך מער און מער שמחה. דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן מד): "גַּם מֵחָכְמוֹת שֶׁיֵּשׁ בַּעֲבוֹדַת הַשֵּׁם בְּעַצְמוֹ צָרִיךְ לְהַרְחִיק מְאֹד", מען דארף זיך זייער היטן פון חכמות, "כִּי כָל אֵלּוּ הַחָכְמוֹת שֶׁל הָעוֹלָם שֶׁיֵּשׁ לְהַנִּכְנָסִין וּמַתְחִילִין קְצָת בַּעֲבוֹדַת הַשֵּׁם, אֵינָם חָכְמוֹת כְּלָל, וְהֵם רַק דִּמְיוֹנוֹת וּשְׁטוּתִים וּבִלְבּוּלִים גְּדוֹלִים", די אלע חכמות וואס מען האט ווען מען הויבט אן דינען דעם אייבערשטן - דאס זענען בכלל נישט קיין חכמות, דאס זענען בלויז דמיונות, שטותים און קאפ דרייעניש, "וְאֵלּוּ הַחָכְמוֹת מַפִּילִין מְאֹד אֶת הָאָדָם מֵעֲבוֹדַת הַשֵּׁם", דאס מאכט אז דער מענטש זאל אפלאזן זיין עבודת השם, "דְּהַיְנוּ מַה שֶׁחוֹשֵׁב וְחוֹקֵר וּמְדַקְדֵּק בְּיוֹתֵר, אִם הוּא יוֹצֵא כָּרָאוּי בַּמֶּה שֶׁעוֹשֶׂה", דאס וואס מען טראכט צי מען איז יוצא די מצוה וואס מען טוט - צי נישט; מען איז מדקדק און מען האלט אין איין אריינטראכטן: 'אפשר בין איך נישט יוצא, אפשר בין איך יא יוצא', דאס אלעס ברענגט דערצו אז דער מענטש זאל אלעס אפלאזן השם ישמרינו.


ווען דו גייסט כשר'ן דיין קאך, זאלסטו קודם כשר'ן דיין טעלעפאן, כשר דיין טעבלעט, קאמפיוטער, זאלסט נישט קוקן קיין ניאוף; גיי אוועק פון פרעה, קום ארויס פון מצרים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#297 - זיי מקפיד יעדן טאג צו טאנצן א קאדאטשקע מיט די קינדער
שמחה, רפואה, פסח

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת תזריע, ב' ניסן, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


פסח ווען מען עסט די הייליגע מצות – ווערט מען אויסגעהיילט בגוף ובנפש, דער הייליגער זוהר רופט אן די מצות "מיכלא דאסותא", עסן וואס היילט (פרשת בא, מא.), אויך מיטן נאמען "מיכלא דמהימנותא", עסן וואס ברענגט אמונה (פרשת תצוה, קפג:); בזכות די הייליגע מצה, די הייליגע יום טוב – זאלסטו צוריק קומען צו דיינע כוחות, זיין געזונט און שטארק, דו און דיין ווייב, אויך דיינע דורות.


זיי מקפיד יעדן טאג ווען דו קומסט אהיים צו טאנצן א קאדאטשקע, צינד אן הויך ניגוני אמונה, "ממלא כל עלמין וסובב כל עלמין", און טאנץ א קאדאטשקע מיט דיינע קינדער, דאס וועט העלפן פאר א געזונטע גייסט, א רואיגע נפש.


א פרייליכן יום טוב.

#296 - עס האלט שוין ביי חילול שבת, דארפסטו טון אלעס אין דער וועלט
תפילות אויף אידיש, שמחה, תודה והודאה, שלום בית, שבת קודש, סמארטפאון, התבודדות

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת תזריע, ב' ניסן, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אויב עס האלט שוין ביי חילול שבת, דיין ווייב נוצט איר טעלעפאן שבת קודש, רחמנא לצלן - איז שוין גאר ביטער, דארפסטו טון אלעס אין דער וועלט צו ראטעווען דיין שטוב.


זאלסט נאר געבן גוטע ווערטער פאר איר, ווייל באמת איז זי א גוטע נשמה נאר די קליפות ווילן איר פארכאפן; די טומאה פון א סמארטפאון איז אזוי שרעקליך, עס מאכט חרוב אלעס.


זאלסטו שבת זיין זייער זייער פרייליך, זאלסט איר אויפלעבן און אויסרימען און נישט נאכזוכן וכו', נאר זיין פרייליך; מיט שמחה וועסטו פארטרייבן די קליפות פון דיין שטוב.


גיי יעדן טאג התבודדות אין פעלד הינטער דיין שטוב און בעט דעם אייבערשטן די ווערטער: "הייליגער באשעפער, לייג אריין א רוח טהרה אין מיין ווייב, זי זאל אוועק ווארפן די מאוויס, זי זאל אוועק ווארפן די סמארטפאון, זי זאל ליב האבן אידישקייט, זי זאל היטן די תורה, שבת און אלעס.


הייליגער באשעפער זיי מיר מוחל אויף אלע מיינע עבירות, איך טו תשובה, איך וויל זיין ערליך, איך וויל זיין הייליג, איך גיי שוין זיין גוט, נעם אן מיין תשובה און געב מיר ערליכע דורות, איך און מיין ווייב און קינדער זאלן אלע גיין אין די תורה וועג".


אויך זאלסטו דאנקען דעם אייבערשטן פאר אלע חסדים וואס ער טוט מיט דיר - וועסטו שפירן מעין עולם הבא, ווייל נאר אז מען דאנקט דעם אייבערשטן קען מען שפירן א טעם אין לעבן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#295 - אויב די מנהגים שטערן פון זיין פרייליך
שמחה, מנהגים, פסח

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת תזריע, ב' ניסן, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער הרב ... נרו יאיר


פסח זאלסטו זיך פארלייגן נאר אויף איין זאך, אויף שמחה; און אז די מנהגים שטערן דיר פון זיין פרייליך – זאלסטו זיך ענדערש פארלייגן אויף זיין פרייליך; שמחה פארברענט די קליפות, שמחה איז די גרעסטע מדריגה צו וואס מען קען זוכה זיין.


פסח ווען די אידן זענען ארויס פון מצרים איז דאס געווען פון שמחה, משה רבינו האט אריינגעברענגט אין די אידן שמחה און ארויסגעריסן די עצבות וואס פרעה האט אריינגעברענגט. זאלסטו זיך זייער שטארקן נאר אויף די איין זאך, אויף שמחה; זיך פרייען אז דו ביסט א איד און אז דו עסט די הייליגע מצה, דו עסט נישט קיין חמץ, און חס ושלום נישט לאזן די ספיקות, בלבולים, מחשבות רעות – וואס קומט פון חכמות המדומות.


דאנק דעם אייבערשטן אויף דיין ווייב און דיינע ליכטיגע קינדער.


א פרייליכן יום טוב.

#294 - קינדער וואס וואקסן מיט מרור דמרירות, לויפן זיי אוועק
שמחה, כעס, פסח

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת תזריע, ב' ניסן, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


פסח זאלסטו אכטונג געבן פון א משהו כעס וואס דאס איז עכטע חמץ, זאלסט זיך זייער היטן פון כעס, ווייל די קינדער – ווען זיי זעען אז יום טוב קומט מיט נערוון, און מצוות קומט מיט קולות און בזיונות, שפעטער ווען זיי ווערן עלטער – דארף מען רחמי שמיים זיי זאלן בלייבן מיט די תורה וועג.


ליידער אזויפיל בחורים און אפילו עלטערע – האבן באקומען פסח מרור דמרירות, און זיי ווערן יעדע יאר פסח פון פריש צערודערט, זיי לויפן אוועק, זיי האבן נישט קיין פלאץ אויף די וועלט.


דעריבער זאלסטו פסח איין זאך טון, נאר שמייכלען, זינגען און טאנצן אז מיר זענען אידן, מיר האבן די תורה און מצוות.


א פרייליכן יום טוב.

#293 - ביי שלחן עורך זאל מען טראכטן נאר פרייליכע זאכן
שמחה, פסח, חומרות, מצות, סדר נאכט

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת תזריע, ראש חודש ניסן, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


פסח ביינאכט ביים ליל הסדר ביי שלחן עורך זאלסטו זיין זייער פרייליך, און נאר מקפיד זיין אויף די איין זאך, אויף זיין זייער פרייליך. ווייל ביי שלחן עורך איז מען מתקן אלעס וואס מען דארף מתקן זיין, בעיקר פגם הברית; מוהרא"ש זאגט, ביי שלחן עורך זאל מען טראכטן נאר פרייליכע זאכן, אזוי איז מען זוכה צו קומען צו די העכסטע מדריגות.


מענטשן זוכן אלע סארט חומרות און ענינים ווי מען קען מאכן בעסער, ווי מען קען זיין א בעסערער איד, אבער מען כאפט נישט אז די גרעסטע און וויכטיגסטע זאך איז – מען זאל זיך פרייען אז דער אייבערשטער האט געטון מיט אונז אזעלכע גרויסע ניסים, אונז ארויסגענומען פון מצרים, מען האט חתונה געהאט, מען האט דורות, מען זיצט ביים טיש ווי א קעניג וכו' וכו'.


ביים עסן די הייליגע מצות זאלסטו זיך פרייען מיט די הייליגע מצוה און טראכטן 'א מחי' איך בין א איד', 'א מחי' איך האב אידישע דורות'; נאר טראכטן פון גוטע זאכן, אזוי איז מען מתקן פגם טיפי המוחין, ביז מען קומט צו די העכסטע דרגות.


א כשר'ע פרייליכע יום טוב.

#292 - מנהגים ביים מאכן פיאות
שמחה, מנהגים, חאלאקע

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת ויקרא, י' אדר ב', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


עס זענען דא פארשידענע מנהגים וואס מען פירט זיך צו טון ביים אפשערן, ביים מאכן פיאות, דער עיקר דארף מען געדענקען צו דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן אז מען איז זוכה צו מאכן פאר די קינדער פיאות, און פרובירן צו אפהיטן דעם קינד ער זאל נישט זען קיין שלעכטע זאכן בכלל און בפרט אין די טאג וואס מען מאכט אים פיאות.


בנוגע וכו'; עס זענען דא וואס פירן זיך צו זאגן דעם פסוק וואס ישעיהו הנביא האט געזאגט (ישעיה נ, ד-ה): "ה' אֱלֹקִים נָתַן לִי לְשׁוֹן לִמּוּדִים", דער אייבערשטער האט מיר געגעבן א קלארע שפראך צו קענען לערנען אידישע קינדער, "לָדַעַת לָעוּת אֶת יָעֵף דָּבָר", צו וויסן די פאסיגע צייט ווען צו לערנען מיט די דורשטיגע מענטשן, זיי ברענגען צום אייבערשטן, "יָעִיר בַּבֹּקֶר בַּבֹּקֶר", דער אייבערשטער וועקט מיך אויף יעדן אינדערפרי צו גיין נבואה זאגן, "יָעִיר לִי אֹזֶן", ער וועקט אויף מיין אויער, "לִשְׁמֹעַ כַּלִּמּוּדִים", צו הערן די נבואה. "ה' אֱלֹקִים", דער אייבערשטער, "פָּתַח לִי אֹזֶן", האט מיר געעפנט די אויער צו הערן זיינע רייד, "וְאָנֹכִי לֹא מָרִיתִי", און איך האב נישט ווידערגעשפעניגט, "אָחוֹר לֹא נְסוּגֹתִי", איך האב נישט אפגעקערט פון צו גיין אין זיין וועג (מגדל עוז להיעב"ץ).


אויך זענען דא וואס שרייבן די פסוקים אויף א קיכל און מען געבט דאס דעם קינד צו עסן (ספר משפט צדק).


אלע מנהגים זענען שיין און טייער, דער עיקר איז די שמחה; מען זאל זיין פרייליך און נישט אויפהערן דאנקען דעם אייבערשטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#291 - חודש הגאולה, יעדער ווערט אויסגעלייזט פון זיינע פריוואטע גלות'ן
שמחה, ישועות, שלום בית, הפצה, היכל הקודש, סיפורי צדיקים, פסח, יום טוב, ארץ ישראל, חומרות, שבת החודש, חודש ניסן

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת שמיני, שבת החודש, מברכים ניסן, כ"ו אדר ב', שנת תשפ"ד לפרט קטן


לכבוד מיינע טייערע חברים פון ארץ ישראל, ה' עליהם יחיו


די וואך איז שבת החודש, שבת מברכים ניסן, מען גייט אריין אין די חודש הגאולה; יעדער איד קען זוכה זיין צו ווערן אויסגעלייזט פון זיינע פריוואטע גלות'ן וואס ער ליידט.


מען זאגט אין די יוצרות 'החודש אשר ישועות בו מקיפות', טייטשט מוהרא"ש, מען קען זיך אויסבארגן ישועות; וואס פאר א ישועות איז דאס בעסטע זיך אויס צו בארגן? שמחה, מען קען שוין זיין פרייליך מיטן חשבון אז באלד קומט גוטע טעג און דעמאלט וועט מען דאך זיין פרייליך, בארגט מען אויס שמחה פון שפעטער... אזוי ווי מוהרא"ש האט דערציילט, עס איז געווען א ברסלב'ער חסיד מיטן נאמען רבי אהרן קיבליטשער זכרונו לברכה, ער איז געווען זייער א פרייליכער איד און איז שטענדיג ארומגעגאנגען מיט א שמייכל אפילו ער איז געווען אן עני ואביון, אזוי ווייט אז עס איז ממש נישט געווען וואס אריין צו נעמען אין מויל ביי אים אין שטוב. זיין ווייב פלעגט אים כסדר פרעגן: "אהרן, פארוואס ביסטו פרייליך, מיר האבן דאך גארנישט?!" פלעגט ער איר שטענדיג ענטפערן: "דו גלייבסט דאך אז עס וועט נאך זיין גוט אמאל, נו, איך בארג אויס שמחה פון דעמאלט אויף יעצט; יעצט האבן מיר טאקע גארנישט, אבער עס וועט נאך גוט זיין, און דעמאלט וועלן מיר האבן מיט וואס זיך צו פרייען, דערפאר בארג איך שוין אויס אביסל פון די שמחה פון דעמאלט, אויף צו זיין יעצט פרייליך".


מיינע טייערע ברידער פון ארץ ישראל תלמידי היכל הקודש, זייט מיר מוחל אז איך בין נישט געווען דעם ווינטער אין ארץ ישראל. איך האב געהאט אין פלאן צו זיין, איך האב אבער נישט געהאט במשך דעם ווינטער מיין פאספארט, נאר יעצט האב איך דאס באקומען, און יעצט איז שווער איבער צו לאזן די שטוב צוליב די הכנות פון פסח, זייט נישט ברוגז, איך האף מיטן אייבערשטנ'ס הילף צו זיין אין ארץ ישראל בערך צוויי וואכן נאך פסח און זיך קענען אינאיינעם מחזק זיין; בעיקר וויל איך זיין מיט די תלמידי הישיבה, די טייערע בחורים, און אויך מיט די קינדער; ווייל דאס איז ביי מיר דאס וויכטיגסטע.


יעצט איז מען זייער פארנומען מיט הכנות פאר פסח, וויל איך ענק בעטן ענק זאלן אריינברענגען דעם יום טוב פסח מיט שמחה, אויף דעם זאל מען זיך פארלייגן מער פון אלעם. דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן רלה) הלוואי זאלן מיר זוכה זיין צו מקיים זיין אלעס וואס דער אייבערשטער זאגט אין די תורה בפשיטות, ווייל דער עיקר אידישקייט איז תמימות ופשיטות, מען זאל זיך פרייען מיט די תורה ומצוות און נישט זוכן די חומרות, און אפילו לגבי חומרות אום פסח - האט דער רבי נישט געהאלטן אז מען זאל מקפיד זיין מיט חומרות וואס ברענגט מרה שחורה; דער רבי האט דערציילט, ווען ער איז געווען יונג און ער האט נאכנישט געוואוסט דאס שעדליכקייט פון חומרות וכו' איז ער אויך אריינגעפאלן אין דעם. ווען עס איז געקומען דער יום טוב פסח האט ער נישט געוואוסט וואס צו טון, יעדעס מאל איז אים אריינגעקומען נאך און נאך חומרות, ביז איין מאל האט ער געטראכט צו זיך: 'וואס טוט מען צו האבן ריינע וואסער אויף פסח, ווי אזוי קען איך אכטונג געבן צו האבן ריינע וואסער אויף פסח אן קיין חשש חמץ?' דעמאלט איז געווען די סדר אז מען פלעגט אנשעפן וואסער פאר גאנץ פסח, אבער דער רבי האט געטראכט אז דאס איז נישט אזוי אויסגעהאלטן ווייל מען קען נישט אפהיטן די וואסער פאר דעם גאנצן יום טוב אז עס זאל נישט צוקומען צו דעם קיין משהו חמץ, ביז דער רבי האט געטראכט אז דאס בעסטע וואסער וואלט ווען געווען "קוואל וואסער", ווייל א קוואל האלט דאך אין איין קוועלן פרישע וואסער כסדר אן קיין שום חשש חמץ. אבער דארט וואו דער רבי האט געוואוינט איז נישט געווען קיין קוואל וואסער, האט ער געטראכט אוועק צו פארן מיט די משפחה אויף יום טוב צו א פלאץ וואו עס איז דא א קוואל, אזוי שטארק זענען געווען זיינע חומרות אויף פסח; האט דער רבי אויסגעפירט: "אבער ברוך השם אז היינט דארף איך נישט קיין חומרות, היינט ווייס איך אז דער אייבערשטער האט געגעבן די תורה פאר מענטשן און נישט פאר מלאכים, היינט פריי איך זיך מיט די מצוות אליינס".


איך בעט ענק נאכאמאל, געבט אכטונג אין די ערב יום טוב טעג צו געבן גוטע ווערטער אין שטוב. די פרויען ארבעטן שווער ארויסצוטראגן די חמץ און אריינברענגען דעם פסח, זיי לייגן אריין אזויפיל כוחות אין די מצוה, דארף מען זיי מחזק זיין, און חס ושלום נישט וויי טון. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (בבא מציעא נט.): "לְעוֹלָם יְהֵא אָדָם זָהִיר בְּאוֹנָאַת אִשְׁתּוֹ", מען דארף אכטונג געבן נישט וויי טון די ווייב, "שֶׁדִּמְעָתָהּ מְצוּיָה", ווייל די נאטור ביי פרויען איז אז זיי זענען זייער געפיליש, זיי וויינען שנעלער; זאלט איר אכטונג געבן נישט וויי צו טון די ווייב.


מיינע ליבע ברידער, מען מוז רעדן מיט דרך ארץ, מען מוז רעדן ווייך און איידל, מען טאר נישט שרייען און שאפן; אז מען שרייט אויף די ווייב איז מען א שגץ; זייט נישט בייז וואס איך זאג אייך, מען קען גיין מיט א ירושלימ'ער קאפטן און א ווייסע קאפעלע; אז מען טשעפעט די ווייב - איז מען א באנדיט, אז מען טשעפעט די ווייב - קען מען נישט זיין אין היכל הקודש, מען מוז זיך פירן מיט דרך ארץ און יראת שמים.


גייט הפצה, יעצט בין הזמנים איז א גרויס רחמנות אויף בחורים און אינגעלייט, מען דארף גיין פארשפרייטן דעם רבינ'ס ספרים, די קונטרסים פון מוהרא"ש.


א פרייליכן שבת!

#290 - ווי אזוי מעקט מען אויס עמלק?
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, שמחה, שלום בית, התחזקות, תשובה, ארץ ישראל, אחדות, פורים, שבת זכור, מגילה

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת ויקרא, שבת זכור, י"ב אדר ב', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיינע טייערע חברים פון ארץ ישראל, ה' עליהם יחיו


איך בענק זיך זייער צו ענק, איך וויל זיך שוין טרעפן מיט יעדן איינעם פון ענק, בפרט מיט די תלמידים; סיי די בחורים אין ישיבה, און מיט די תלמידים פון חדר; איך באקום גוטע גריסן אויף די בחורים און אויף די קינדער, איך האלט מיט פון דערווייטנס אלעס, איך האב גרויס נחת.


איך וויל ענק שרייבן אפאר ווערטער וואס מיר האבן גערעדט דעם ליל שישי, מיר האבן גערעדט אז מיר דארפן זיך זייער פרייען אז די וואך זענען מיר זוכה, מיר זענען מקיים די מצוה פון אויסמעקן עמלק. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תנחומא תצא, ד): "אָמְרוּ יִשְׂרָאֵל", אידישע קינדער זאגן פארן אייבערשטן, "רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם, אֵין אָנוּ יְכוֹלִין בּוֹ", הייליגער באשעפער דו זאגסט אונז מיר זאלן אויסמעקן עמלק, מיר קענען נישט, "אוֹמֵר לָהֶם הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא, תִּהְיוּ אַתֶּם מַזְכִּירִין שְׁמוֹ מִלְּמַטָּה, וַאֲנִי מוֹחֵק שְׁמוֹ מִלְמַעְלָה", זאגט דער אייבערשטער, ענק זאלן ליינען די פרשה פון די מצוה פון אויסמעקן עמלק און איך וועל שוין טון דאס איבריגע, איך וועל אים אויסמעקן.


דאס איז מורא'דיגע חיזוק פאר אונז, ווען מיר זעען ווי שטארק די נסיונות זענען, מען שפירט ווי מען קען נישט באזיגן דעם יצר הרע און מען שרייט: "אֵין אָנוּ יְכוֹלִין בּוֹ", באשעפער איך קען נישט באזיגן דעם יצר הרע, דעם עמלק; דארף מען זיך מחזק זיין, דער אייבערשטער זאגט: "תִּהְיוּ אַתֶּם מַזְכִּירִין שְׁמוֹ מִלְּמַטָּה", דו בעט און בעט, דו שריי און שריי, "וַאֲנִי מוֹחֵק שְׁמוֹ מִלְמַעְלָה", און איך וועל דיר העלפן; דער אייבערשטער וויל נאר מיר זאלן רעדן צו אים, מיר זאלן אים בעטן.


אויך האבן מיר גערעדט אז עס קומט א הייליגע טאג, דער יום טוב פורים, מען זעט עפעס גרויסע זאכן טוט זיך פורים, אפילו מענטשן וואס א גאנץ יאר טאנצן זיי נישט און זענען נישט פרייליך, ווען עס קומט פורים - טאנצן אלע; אלע שמייכלען, אלע זינגען, אלע רעדן פון באשעפער, עס איז זייער א הייליגע טאג, אלעס קען מען פועל'ן מיט טאנצן און מיט שמחה, דער אייבערשטער זאל העלפן יעדער זאל פועל'ן אלעס וואס ער דארף; מיט שמחה, מיט פאטשן און טאנצן - קען מען אלעס פועל'ן.


איך וויל דיר בעטן איין זאך, געב אכטונג אויף דיין שלום בית, רעד מיט דרך ארץ אין שטוב, רעד שיין, ווייך און איידל. אויף שלום בית זאלט איר דאס מערסטע אכטונג געבן, ווייל נאר אזוי קען מען האבן א ריינעם מח, קדושת מרדכי ואסתר. מוהרא"ש האט אונז אויסגעלערנט אז מען קען דינען דעם אייבערשטן אין שטוב, מיט א ווייב, מיט קינדער. מוהרא"ש האט אונז אויסגעלערנט נישט האבן צוטון מיט די ווילדע מעשיות פון איבערלאזן די ווייב אליין אין שטוב, זיין אינדרויסן פון שטוב ביינאכט; דינט דעם אייבערשטן אין שטוב מיט די ווייב און קינדער.


נאך איין זאך, האטס ענק ליב, זוכט ליבשאפט, גייט שרייען צום אייבערשטן: "'כִּי נִמְכַּרְנוּ אֲנִי וְעַמִּי לְהַשְׁמִיד לַהֲרוֹג וּלְאַבֵּד' (אסתר ז, ד), הייליגער באשעפער המן וויל מיך הרג'ענען, הייליגער באשעפער איך בין אזא רחמנות, איך בין פארנומען מיט דעם, מיט יענעם, ווען איך אליין בין נאך אזוי ווייט! הייליגער באשעפער וואס וועט דא זיין מיט מיר? ווען וועל איך שוין זוכה זיין צו געדענקען אז איך בין דא א גאסט און נאך אביסל וועט מען מיך אוועק לייגן אין א ווינקל אין פעלד און עס וועלן וואקסן גראז אויף מיר, איז וואס בין איך פארנומען מיט דעם, מיט יענעם?" אזוי זאלט איר שרייען צום אייבערשטן טאג נאך טאג, און אזוי וועלן מיר זיך נישט דארפן שעמען.


די הייליגע מגילה, די זיסע מגילה, די ווערטער וואס אסתר בעט דעם קעניג - די ווערטער דארפן מיר בעטן דעם אייבערשטן (אסתר ח, ג): "'לְהַעֲבִיר אֶת רָעַת הָמָן הָאֲגָגִי, וְאֵת מַחֲשַׁבְתּוֹ', ווי קען מען אוועק נעמען די שלעכטע מחשבות, העלף מיר באשעפער, ראטעווע מיך פון עבירות".


אז מיר וועלן פאלגן דעם רבי'ן, מיר וועלן יעדן טאג גיין התבודדות, זיך אויסשמועסן מיטן אייבערשטן, אים בעטן ער זאל אונז מקרב זיין צו אים - וועלן מיר זוכה זיין צו קומען צו גאר שיינע זאכן בזה ובבא.


א פרייליכן שבת און א פרייליכן פורים.

#289 - ווען מען קען נישט טאנצן ביי די אייגענע חתונה
שמחה, אמונה, חתונה, קשיות

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת כי תשא, י"ז אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


הכלה ... תחי'


עס טוט מיר זייער וויי צו הערן אייער ווייטאג, אז איר האט זיך צעבראכן אייער פוס, איר וועט נישט קענען טאנצן ביי אייער אייגענע חתונה, און אויך דארפט איר אריבערגיין א סערדזשערי, עס טוט זייער וויי.


אבער טייערע כלה ... תחי', שטארקט זיך, זייט פרייליך, איי וועט איר פרעגן, ווי אזוי שטארקט מען זיך אין אזא מצב? דער ענטפער איז, מען שטארקט זיך מיט אמונה, אז מען ווייסט 'דער אייבערשטער מאכט נישט קיין שלעכטס, דער אייבערשטער מאכט נאר גוטס'; מיט אמונה, מיט גלייבן אז עס איז נאר פאר אונזער טובה - מיט דעם קען מען זיך שטארקן.


געלויבט דעם אייבערשטן איר זענט געזונט, אייער חתן איז געזונט, און דער אייבערשטער וועט אויסהיילן אייער פוס, נאך אביסל האט איר צוריק געזונטע פיס, זאלט איר זיך זייער שטארקן און זיין זייער פרייליך.

#288 - פארוואס האט די כלה זיך צעבראכן די פוס פאר די חתונה?
שמחה, אמונה, שמחות, קשיות

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת כי תשא, י"ז אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


איך בעט דיר זייער, שטארק זיך און גיי צו די שמחה מיט גרויס שמחה; אז דיין טאכטער די כלה האט זיך צעבראכן די פוס זאלסטו נאכאלץ זיין פרייליך, ווייל דער אייבערשטער מאכט נאר גוטס, מען דארף גלייבן אין דעם.


די הייליגע חכמים דערציילן (נדה לא.): "שְׁנֵי בְּנֵי אָדָם שֶׁיָּצְאוּ לִסְחוֹרָה", צוויי מענטשן האבן איינגעקויפט סחורה דאס צו פארקויפן אין א צווייטע מדינה, "יָשַׁב לוֹ קוֹץ לְאַחַד מֵהֶן", גייענדיג צום שיף האט זיך איינער פון זיי צעבראכן די פיס און ער האט נישט געקענט גיין צום שיף, די שיף איז אוועק געפארן מיט'ן אנדערן שותף, מיטנעמענדיג אלע סחורה, און דער מענטש מיט'ן צעבראכענעם פוס איז אונטערגעבליבן, "הִתְחִיל מְחָרֵף וּמְגַדֵּף", האט דער מענטש אנגעהויבן רעדן קעגן די אמונה, ער האט געהאט טענות צום אייבערשטן, "לְיָמִים שָׁמַע שֶׁטָבְעָה סְפִינָתוֹ שֶׁל חֲבֵירוֹ בַּיָּם הִתְחִיל מוֹדָה וּמְשַׁבֵּחַ", נאך א שטיק צייט האט ער געהערט אז די שיף איז איינגעזינקען אין וואסער מיט אלע מענטשן מיט די גאנצע סחורה, האט ער אנגעפאנגען דאנקען דעם אייבערשטן (ישעיה יב, א): "אוֹדְךָ ה' כִּי אָנַפְתָּ בִּי", איך דאנק דיר אייבערשטער אז דו האסט געצערנט אויף מיר און מיר צעבראכן מיין פיס, "יָשֹׁב אַפְּךָ וּתְ'נַחֲמֵנִ'י", ווייל אזוי בין איך געראטעוועט געווארן פון ווערן דערטראנקען; אין דעם פסוק איז מרומז דעם הייליגן רבינ'ס נאמען, דער רבי לערנט אויס דעם מענטש אז ער זאל דאנקען דעם אייבערשטן אויף אלעס וואס ער טוט מיט אים, אפילו וואס עס זעט אויס ווי שלעכטס.


רוב מעשיות ענדיגן זיך נישט אזוי, רוב מעשיות ענדיגן זיך אן דעם וואס מען זאל הערן אז דער שיף איז איינגעזינקען, מען בלייבט מיט די צעבראכענע פיס, מען בלייבט מיט'ן פארשפעטיגן די שיף; טאקע דערפאר זענען זייער אסאך מענטשן צעבראכן, זיי פארלירן די אמונה, זיי האבן קשיות, אבער אז מען איז מקורב צום הייליגן רבי'ן, דעמאלט דאנקט מען דעם אייבערשטן אפילו מען ווייסט נישט דעם אויספיר, פארוואס דער אייבערשטער האט געמאכט מען זאל זיך צעברעכן די פיס, מען ווייסט נישט פארוואס מען האט פארשפעטיגט די שיף, פארוואס מען האט פארלוירן די געשעפטן; מען בלייבט געטריי.


הער א מעשה, עס איז געווען א איד וואס האט געדארפט כאפן א פליגער צו די חתונה פון זיין קינד, למעשה האט ער פארפאסט די פליגער און נישט געקענט זיין ביי די חתנה, ער האט זיך געבעטן מען זאל אים אריינלאזן אבער די מאנשאפט האבן געזאגט מען לאזט מער נישט אריין. דער איד איז געווען זיער צעבראכן, ער האט געוויינט, די ווייב האט געוויינט, אלע האבן געוויינט, ער האט זיך נישט געקענט בארואיגן, ביז ער טרעפט א איד, און יענער פרעגט אים: "וואס ביסטו אזוי בעצבות?" דער איד דערציילט אים ווי ער האט געדארפט כאפן א פליגער אנצוקומען צו זיין קינד'ס חתונה און ער האט דאס פארפאסט מיט אפאר סקונדערס, פרעגט אים דער איד: "אויב וואלסטו געהערט אז די פליגער האט געקראכט און אלע פאסאנזשירן זענען גע'הרג'עט געווארן, וואס וואלסטו געטון?" זאגט ער: "וואס הייסט וואס איך וואלט געטון? איך וואלט געטאנצן אין גאס און געמאכט א גרויסע סעודת הודאה, און איך וואלט דערציילט פאר יעדן איינעם די ניסים און חסדים וואס דער אייבערשטער האט געטון מיט מיר, ווי ער האט מיך געראטעוועט"; זאגט אים דער איד: "קומט אויס אז דער אייבערשטער דארף גיין הרג'ענען א גאנצע פליגער מיט אומשולדיגע מענטשן אז דו זאלסט זיין פרייליך, און נאר דעמאלט וועסטו אים דאנקען, און אז דער אייבערשטער ראטעוועט יעדן איינעם איז דיר נישט גוט?!"


עס ליגט אין דעם זייער א טיפע געדאנק, מען דארף דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן אפילו מען זעט נישט און מען פארשטייט נישט.


טייערער ליבער ... נרו יאיר, אז דו וועסט זיין פרייליך און דו וועסט פרייליך מאכן דיין טאכטער, דו וועסט טאנצן און שפרינגען - וועסטו זוכה זיין אז די בעטלערס וועלן קומען צו דיר אויף די חתונה, אויך דער בעטלער אן די פיס.





 


 





 

#287 - זיך אנשטרענגען צו זיין דרך ארץ'דיג אין קלאס
תפילות אויף אידיש, חיזוק פאר מיידלעך, שמחה, דרך ארץ

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת תצוה, שובבי"ם, י"ב אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך בעט אייך זייער, שטרענגט זיך אן דאס מערסטע וואס איז שייך צו זיין דרך ארץ'דיג אין קלאס, נישט טון זאכן ביים פארלערנען, נאר קוקן אויף די לערערין און אויסהערן.


אלע לערערינס וואס קומען אין סקול זענען גוטע לערערינס און טייער, אלע לימודים וואס מען לערנט אין סקול - איז וויכטיג; בעט איך אייך זייער איר זאלט פרובירן דאס בעסטע וואס איר קענט זיין וואויל.


בעטס דעם אייבערשטן אויף שמחה, נאר דורך תפילה קען מען זוכה זיין צו שמחה, בעטס: "הייליגער באשעפער, מאך מיך פרייליך, רבונו של עולם, העלף מיר איך זאל זיין פרייליך, איך זאל שפירן די שמחה אין אלע מיינע אברים, פון מיין קאפ ביז מיין פוס, איך זאל אנהויבן טאנצן פון גרויס פרייד אויף די גרויסע חסד אז דו האסט מיך באשאפן א איד און מיר געגעבן די הייליגע מצוות.


איך בעט דיר הייליגער באשעפער, האב רחמנות אויף מיר און נעם אוועק פון מיר די ביטערקייט און פוילקייט, איך זאל נאר זיין פרייליך און פרייליך מאכן אנדערע, און בזכות השמחה זאל איך זוכה זיין נכלל צו ווערן אינגאנצן אין דיר, איך זאל מער נישט זען פאר מיינע אויגן נאר דיר אייבערשטער, איך זאל זען און שפירן ווי דו ביסט אלעס, און עס איז מער גארנישט דא אויף די וועלט נאר דו אליין, און זוכה זיין צו תשובה שלימה, מעתה ועד עולם אמן סלה".


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#286 - תשובה ביי פרויען איז צו זיין אין א גוטע גוסטע
שמחה, חיזוק פאר פרויען, תשובה, שכחה

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת תצוה, שובבי"ם, י"א אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איר דארפט זיך נישט זארגן פון די אלטע מעשיות פון אלס מיידל. דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן כו): "ביי דער וועלט איז שכחה א חסרון, אבער איך זאג אז שכחה איז א מורא'דיגע מעלה, ווייל ווען א מענטש געדענקט יעדע זאך וואס ער האט געטון שטערט עס אים פון גיין ווייטער אין לעבן, פון זיין א גוטער איד"; דעריבער זאלט איר זיך נישט מבלבל זיין פון די מעשיות פון אלס קינד וכו' וכו'.


איך האב געהאט א באבע א גרויסע צדיקת, רחל לאה טייטלבוים עליה השלום, זי פלעגט זאגן פאר די טעכטער און די אייניקלעך: "תשובה ביי פרויען איז איין זאך, זיין אין א גוטע גוסטע, שמייכלען און זיין צופרידן".


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#285 - וועסט גארנישט פארדינען פון דיין טרויעריגע לאנגע נאז
שמחה, עצבות, חודש אדר

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת תצוה, שובבי"ם, י"ב אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


מיר זענען אין חודש אדר, א חודש פון שמחה; מעגסט שוין שמייכלען, מעגסט שוין אויסגראדן די קנייטשן פון דיין שטערן, לאז אפ די עצבות און מרה שחורה, וועסט גארנישט מרוויח זיין פון זיין בעצבות, מיט א לאנגע נאז; געב א שמייכל.


בעט אויף שמחה, ווייל די וויכטיגסטע זאך איז שמחה. מוהרא"ש זאגט (ספר מקור השמחה הודעות נחוצות, אות צא) מען קען זען אויפן פנים פונעם מענטש צי ער איז ביי די קדושה אדער ער דארף תשובה טון; אז מען האט א ליכטיגע פנים - איז א סימן אז דער מענטש איז ביי די קדושה, מען איז דבוק צום צדיק אמת, און חס ושלום אז דער מענטש איז מיט א טונקעלע פנים - איז ער נעבעך פארכאפט ביי די נישט גוטע און ער איז ווייט פונעם צדיק.


בעט דעם אייבערשטן אויף שמחה, און פרוביר מיט אלע כוחות ארויפצולייגן אויפן פנים א שמייכל. ווייל דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן כג): "אַנְפִּין נְהוֹרִין" א ליכטיגע פנים, "פָּנִים דִּקְדֻשָּׁה", "בְּחִינַת חַיִּים" - דאס איז א סימן אז מען איז ביי די קדושה, דאס איז לעבן, "אַנְפִּין חֲשׁוֹכִין" און א טונקעלע פנים, "סִטְרָא אָחֳרָא", איז א סימן אז מען איז ביי די נישט גוטע, "בְּחִינַת מִיתָה", מען האט א טויטע לעבן; שמחה איז די וויכטיגסטע זאך און די הייליגסטע זאך, ווען מען איז פרייליך איז מען אפגעהיטן פון עבירות, מען איז אפגעהיטן פון אלע שלעכטס.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#284 - מיט שמחה וועסטו מצליח זיין, מיט זארגן וועט גארנישט ווערן
שמחה, נקודות טובות, דאגות, דראגס

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת תצוה, שובבי"ם, י"ג אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, וויליאמסבורג


דו ווילסט דאך הצלחה, און דו פרעגסט שטענדיג וואס דו קענסט טון פאר הצלחה, דו ווארסט אויף שפע.


נעם די איין שורה פון ספר המדות און זיי זיך מוסר נפש אויף דעם, וועסטו זייער זייער מצליח זיין. דער רבי זאגט (ספר המידות אות שמחה חלק ב', סימן א): "מִי שֶׁהוּא שָׂמֵחַ תָּמִיד", ווער עס איז שטענדיג פרייליך, "עַל יְדֵי זֶה הוּא מַצְלִיחַ", דורכדעם וועט ער האבן הצלחה.


בעט נאר אויף שמחה, און טו אלעס צו זיין פרייליך, נישט טרינקען ברוינפן אדער נעמען דראגס, דאס איז נישט שמחה, דאס איז אנטלויפן פון זיך, פון מציאות; איך רעד פון שמחה, זיך פרייען 'איך בין א איד', זיך פרייען מיט ציצית, תפילין, מיט אמונה, מיטן התקרבות לרבינו.


מיט שמחה וועסטו מצליח זיין, און מיט זארגן – וועט גארנישט ווערן.