בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#191 - ווען עס צעברעכט זיך א גלאז שרייט מען מיט פרייד, מזל טוב
שמחה, סגולות, קברי צדיקים, שלום, אידישע שטוב, עצבות, מנהגים, ראש ישיבה, שמחות, חודש ניסן

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת תזריע מצורע, כ"ה ניסן, שנת תשפ"ג לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר


דאנק דעם אייבערשטן אויף אלע חסדים וואס ער טוט מיט דיר, קרעכץ נישט, רעד זיך נישט אפ, אפילו עס שטערט דיר וכו'. מענטשן גייען אריבער שווערע ביטערע צרות און יסורים; נאר הערן וואס מענטשן גייען אריבער - פון דעם קען שוין פלאצן דער מח, דאנק און לויב דעם אייבערשטן וועסטו זען נאך און נאך ניסים.


היינט איז דער יארצייט פון הרב הקדוש מצאנז זכותו יגן עלינו, איך האף מיטן אייבערשטנ'ס הילף היינט ארויס צו פארן קיין פוילן און זיין אין צאנז, מתפלל זיין ביים ציון פון הייליגן צאנזער רב. הגם דער מנהג איז נישט צו גיין חודש ניסן צו קברים; דאס איז נישט ביי קברי צדיקים, צו קברי צדיקים גייט מען שטענדיג.


אז עפעס צעברעכט זיך אין שטוב - זאלסטו נישט מאכן קיין עסק פון דעם. ביי אונז איז דער מנהג, ווען עס צעברעכט זיך א גלאז שרייט מען מיט פרייד: "מזל טוב!" דאס אליינס אז מען רעגט זיך נישט ווען עפעס צעברעכט זיך, מען קריגט זיך נישט, מען בלייבט פרייליך - דאס ברענגט שמחות, קינדער און שידוכים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#190 - באשעפער, איך וויל זיין פרייליך
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, שמחה, סיפורי צדיקים, עצבות

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת צו, ה' ניסן, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מיין ליבער ... נרו יאיר


רבי חיים ויטאל זכרונו לברכה האט געזאגט, ער האט געהערט פון זיין רבי דער הייליגער אריז"ל די סיבה וואס ער האט זוכה געווען צו זיינע מדריגות - איז געווען נאר פון שמחה; ער האט זיך געפריידט מיט יעדע מצוה כמוצא שלל רב, ווי איינער וואס האט נארוואס פארדינט די גאנצע געלט פון די וועלט.


צו שמחה קען מען זוכה זיין אז מען בעט דעם אייבערשטן יעדן טאג אויף שמחה. בעט דעם אייבערשטן דו זאלסט זוכה זיין צו שמחה, בעט אויף פראסט אידיש:


"באשעפער, איך וויל זיין פרייליך, נעם אוועק פון מיר די עצבות ומרה שחורה. העלף מיר איך זאל האבן אמונה, איך זאל דיך שטענדיג שפירן, איך זאל נישט פארגעסן פון דיר".


אזוי זאלסטו בעטן דעם אייבערשטן טאג נאך טאג, וועסטו זוכה זיין צו שמחה און צו אלע מדריגות.


 

#189 - אז דיר איז יעצט שווער, זיץ נישט אין שטוב מיט אן אראפגעלאזטע נאז
תפילה והתבודדות, שמחה, חינוך הילדים, צרות, שלום בית, התחזקות, אידישע שטוב

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת צו, ה' ניסן, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


...


דער הייליגער זוהר זאגט (הקדמה, ד.) עס גייט ארויס א בת קול יעדן טאג פון הימל און זאגט: "מָאן מִנְכוֹן דִּי חֲשׁוֹכָא מְהַפְּכָן לִנְהוֹרָא, וְטָעֲמִין מְרִירָא לְמִתְקָא עַד לָא יֵיתוֹן הָכָא, מָאן מִנְּכוֹן דִּמְחַכָּאן בְּכָל יוֹמָא לִנְהוֹרָא דְנָהִיר", ווער פון ענק איז זוכה צו מאכן פון טונקל - ליכטיג און פון ביטער - זיס, דער וועט זוכה זיין צו עולם הבא; ווייל נאר דאס איז ביים אייבערשטן חשוב, צו זען ווי מיר צעבראכענע צעהאקטע מענטשעלעך שטארקן זיך און מען איז פרייליך, אזוי ווי מיר זאגן ביי די ימים נוראים ביים דאווענען "וְאָבִיתָ תְהִילָה מִגּוּשֵׁי עָפָר" (עיין ליקוטי מוהר"ן חלק א' סימן ד', אות ט), עס גייט ארויף א לויב צום אייבערשטן פון מענטשעלעך וואס זענען שטיקער בלאטע.


טייערער ברודער, געב אכטונג אז דיין שטוב זאל נישט אריינפאלן אין א קטנות הדעת. אז דיר איז יעצט שווער זאלסטו נישט זיצן אין שטוב מיט אן אראפגעלאזטע נאז, עס קען חס ושלום אראפווארפן די גאנצע שטוב. מאך זיך פרייליך און מאך פרייליך דיין ווייב און קינדער.


הלוואי זאלסטו גיין התבודדות יעדן אינדערפרי, זיך גוט אויסרעדן און אויסוויינען צום אייבערשטן, וועט דיר אלעס גיין גרינגער.


געב אכטונג אויף דיין שטוב, ביתו זה אשתו (יומא ב.).


 

#188 - רבונו של עולם, העלף מיר איך זאל אויסרוימען די חמץ פון מיין מח
תפילות אויף אידיש, שמחה, פסח

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת שמיני א', י"ג ניסן, שנת תשפ"ג לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר


היינט נאכט איז בדיקת חמץ. רבי נתן האט געזאגט: "ביים בודק חמץ זיין שפירט מען שוין א שטיק פונעם יום טוב פסח", בעט דעם אייבערשטן: "רבונו של עולם, העלף מיר איך זאל זוכה זיין צו שפירן די הייליגקייט פון פסח, רבונו של עולם העלף מיר איך זאל אויסרוימען די חמץ פון מיין מח, איך זאל נישט האבן קיין שום קשיות אויף דיר, איך זאל נישט האבן קיין שום עצבות ומרה שחורה, נאר זיין פרייליך".


דער הייליגער רבי נתן האט געזאגט, ווען מען טוט א מצוה פרייליך באקומט מען שכר אויף די וועלט; ווייל שכר מצוה בהאי עלמא ליכא, אויף די וועלט באקומט מען נישט באצאלט אויף די מצוות וואס מען טוט, אויבן אויף יענע וועלט באצאלט מען אויף די מצוות; דאס איז ווען מען טוט די מצוות ווייל דער אייבערשטער האט געהייסן, אבער אז מען טוט א מצוה בשמחה, מען פריידט זיך מיט די מצוה, מיט דעם ווייזט מען אז מען טוט דאס נישט געצווינגען, מען טוט דאס מיט ליבשאפט; דעמאלט באקומט מען באצאלט אויף די וועלט.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן שוין זוכה זיין צו (פסחים קטז:): "וְנֹאכַל שָׁם מִן הַזְּבָחִים וּמִן הַפְּסָחִים"; און צו (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.


 

#187 - בעט אויף דיין שפראך, זאלסט האבן א קלארע אמונה און זיין פרייליך
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, שמחה, אמונה, דרך הלימוד, שיעור

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת ויקרא, כ"ט אדר, ערב ראש חודש ניסן, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי


איך האב זייער הנאה צו הערן אז דו גייסט יעדע נאכט צום שיעור גמרא פונעם דיין שליט"א, ביסט קובע עיתים לתורה, בפרט ביי אזא מגיד שיעור; קענסט אסאך קונה זיין פון אים, אסאך יראת שמים און התחזקות.


גיי התבודדות, זיץ אין פעלד אן דיין טעלעפאן, אן קיין שום שטער. רעד זיך אויס דיין הארץ צום אייבערשטן, בעט אים:


"הורינו ה' דרכיך, לערן מיך אייבערשטער די וועג פון די תורה, אהלך באמתיך, איך זאל זיך פירן מיט אמת, יחד לבבי, רייניג מיין הארץ, ליראה שמך, צו מורא האבן פון דיר".


בעט אויף דיין שפראך, דיין מאמע לשון - זאלסט האבן א קלארע אמונה און זיין שטענדיג פרייליך.


 


 

#186 - תשובה מיט שמחה
שמחה, תשובה, פסח

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת צו, ז' ניסן, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער טייערער ... נרו יאיר


איך בענק זיך צו דיר, איך האף צום אייבערשטן אז אלעס איז ביי דיר גוט.


שטארק זיך מיט אלע כוחות צו זיין נאר פרייליך, און אפילו עס גייט אריבער וואס גייט אריבער - דארף מען זיך שטארקן צו זיין פרייליך.


איך דערמאן זיך צוריק, מיט יארן צוריק פלעגן מיר אסאך פארברענגען מיט חיזוק און עצות פון הייליגן רבי'ן, אויך פון די צדיקים לבית חב"ד. איך האב געזען ברענגען פון הייליגן צמח צדק זכותו יגן עלינו, אמאל האט ער גערעדט צו זיינע תלמידים פון תשובה, און אלע האבן זיך צואוויינט, רופט זיך אן דער הייליגער צמח צדק: "תשובה איז א מצוה אזוי ווי אלע מצוות, און א מצוה אן שמחה איז גארנישט ווערד".


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן זוכה זיין צום יום טוב פסח, עסן דעם קרבן פסח און צו עסן די הייליגע מצה מיט שמחה.


 

#185 - אז ס'איז געשמאק אינדערהיים, איז נישט אזוי וויכטיג די פלעיס
שמחה, חינוך הילדים, פלעי, אידישע שטוב, חול המועד

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת צו, ז' ניסן, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אויף דיין פראגע אויב דו זאלסט שיקן דיינע קינדער צו א פלעי חול המועד; איך בין קיינמאל נישט געווען ביי א פלעי, ביי מיינע עלטערן אין שטוב איז געווען אזוי געשמאק, עס האט אונז גארנישט געפעלט, מיר האבן אין ערגעץ נישט געוואלט גיין. אויך מיינע קינדער שיק איך נישט צו קיין פלעיס, איך האלט זיי מיט מיר, איך פרוביר זיי צו מאכן געשמאק אין שטוב אז עס זאל זיי נישט אינטערעסירן די נארישע פלעיס.


וואס קען דיר זאגן, וואס ווייס איך פאר מיר וואס צו טון; מאך התבודדות, בעט דעם אייבערשטן זאלסט וויסן וואס צו טון.


בעיקר זאלסטו זען עס זאל זיין פרייליך אין שטוב.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן שוין זוכה זיין צו (פסחים קטז:): "וְנֹאכַל שָׁם מִן הַזְּבָחִים וּמִן הַפְּסָחִים"; און צו (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.


 

#184 - לייג דיך אריין אין די צען זאכן, וועסטו פאררעכטן אלע דיינע הארבע עבירות
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, כיבוד אב ואם, מקוה, שמחה, קדושה, בחור, שידוכים, הפצה, שבת קודש, תשובה, משניות, עבירות, סדר דרך הלימוד, לימוד התורה, גמרא, דאווענען, ברכת המזון, מעביר סדרה, מנין, תיקון הכללי

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ויקהל-פקודי, כ"א אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער טייערער ...


איך האב ערהאלטן דיינע צוויי בריוו.


דער צווייטער בריוו איז אן ענטפער אויפן ערשטן בריוו. דו פרעגסט אינעם ערשטן בריוו וואס דער אייבערשטער וויל פון דיר וכו' וכו', און אינעם צווייטן בריוו שרייבסטו אז דו האסט געטון עבירות מיט בחורים און אינגלעך, האסט פוגם געווען באות ברית קודש רחמנא לצלן, טמא געווארן און מטמא געווען אנדערע, דאס איז וואס האט יעצט פאסירט מיט דיר, אז דו פרעגסט קשיות אויפ'ן אייבערשטן און דער לעבן איז דיר נמאס; וויי און ביטער איז אז מען איז פוגם באות ברית קודש, מען ווערט פארשניטן, מען ווערט אפגעריסן פונעם אייבערשטן.


אז דו ווילסט תשובה טון און פאררעכטן וואס דו האסט געטון ביז אהער - זאלסטו זיין שטארק אין די פאר נקודות:


1)    גיי אין מקוה יעדן טאג.


2)    דאווען מיט מנין די דריי תפילות מיט א סידור.


3)    זאג די צען קאפיטלעך, די תיקון הכללי - יעדן טאג [קאפיטל טז, לב, מא, מב, נט, עז, צ, קה, קלז, קנ].


4)    נאך שחרית זיך וואשן אויף ברויט, עסן פת שחרית און בענטשן ברכת המזון בשמחה, מיט א בענטשער.


5)    לערן חומש מיטן תרגום איינגעטיילט אויפן וואך יעדן טאג אביסל, זונטאג ביז שני, מאנטאג ביז שלישי און אזוי ווייטער.


דער צווייטער שיעור זאל זיין משניות, זאג משניות כסדרן בלי הבנה. מה טוב ומה נעים אז דו קענסט זאגן ח"י פרקים בכל יום און ענדיגן יעדן חודש ששה סדרי משנה, דאס הרג'עט דעם יצר. הונדערטער און טויזנטער בחורים און אינגעלייט האבן זיך אפגעוואוינט פון די ביטערע עבירה דורך די סגולה פון זאגן אכצן פרקים משניות בכל יום.


נאכדעם מאך זיך א שיעור אין גמרא. לערן ש"ס כסדרן, זאג די הייליגע גמרא. דאס פארברענט אלע שדים, קליפות, משחיתים און מזיקין - וואס דו האסט באשאפן פון אלע טיפות לבטלה רחמנא לצלן.


6)    זיי מכבד דיינע עלטערן. אז דו קענסט זיי באזוכן - גיי זיי באזוכן, און אז נישט - זאלסטו זיי רופן אויפן טעלעפאן, רעד מיט זיי מיט דרך ארץ.


7)    היט שבת און זיי פרייליך שבת.


8)    גיי הפצה, ברענג צוריק נשמות צום אייבערשטן. דאס וועט מכפר זיין אויף די אלע וואס דו האסט מטמא געווען.


9)    ועל כולם זאלסטו זיך אויסרעדן דיין הארץ צום אייבערשטן. וויין צו אים, רעד צו אים אין דיין שפראך. בעט אים ער זאל דיר מוחל זיין און דיר שוין געבן דיין שידוך, דער אייבערשטער איז מוחל פאר דער וואס איז זיך מתודה צו אים, בעט אים און טענה'ט מיט אים.


מוהרא"ש זאגט, עס איז דא א ספעציעלע הייליגער מלאך וואס איז ממונה אויף די תפילות פון בחורים און מיידלעך וואס פאלן אין עבירות ווען זיי האבן נישט זייער שידוך און זיי ווילן זיין גוט, נאר זיי פאלן און פאלן. ווען זיי קומען צום אייבערשטן מיט א געבעט, מיט טרערן, זיי וויינען: "רבונו של עולם, וואס בין איך שולדיג? וואס קען איך טון נישט צו פאלן? וואס קען איך טון צו זיין הייליג? רבונו של עולם, איך קען זיך נישט מתגבר זיין, איך פארליר מיין בחירה, איך ווער פארברענט פונעם יצר הרע, עס ברענט אין מיר ניאוף, טאטע גיוואלד, עס ברענט א פייער פון ניאוף אין מיר, ראטעווע מיך!" דאן קומט דער מלאך און נעמט ארויף די תפילות און מאכט א שיינעם קרוין פארן אייבערשטן.


טייערער ברודער, אז דו וועסט זיך שטארקן מיט די ניין נקודות און דו וועסט צולייגן די צענטע זאך, דו וועסט ארבעטן מיט אלע כוחות צו זיין פרייליך - וועסטו אלעס מתקן זיין.


ברודער באניי זיך, פארגעס וואס איז געווען. נאר איין מאל א טאג זאלסטו זיך מתבודד זיין אויף דיין עבר, זיך מתודה זיין און זיך אויסוויינען, אבער א גאנצע טאג פארגעס; פארגעס וואס איז געווען, לייג אריין דיין קאפ אין די צען זאכן: מקוה; תפילה; תיקון הכללי; פת שחרית; לימוד התורה, שיעורים כסדרן בכל חלקי התורה על פי סדר דרך הלימוד פון רבי'ן (כמבואר בשיחות הר"ן, סימן עו); כיבוד אב ואם; שבת; הפצה; התבודדות; שמחה - וועסטו אלעס פאררעכטן.


 

#183 - לאז שוין אפ די מחלוקת, קנאה און שנאה, הויב אן דאנקען דעם אייבערשטן
שמחה, תודה והודאה, שלום בית, מחלוקת, שבת קודש, קנאה, שלום, ביקור חולים

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת ויקרא, ב' ניסן, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


ווי אזוי מען איז מקבל שבת - אזוי וועט מען מקבל זיין די נשמה ווען מען וועט נפטר ווערן; אז מען איז מקבל שבת מיט שמחה, מיט ליבשאפט - וועט מען אויפנעמען די נשמה אויך מיט שמחה און ליבשאפט, סיי דער מאן און סיי די ווייב. און חס ושלום אז מען איז בעצבות און מרה שחורה - איז וויי און ביטער בזה ובבא. אזוי זאגט דער הייליגער זוהר (תיקוני זוהר, דף כג): "מָאן דִּמְקַבְּלִין אוּשְׁפִּיזִין", ווער עס נעמט אויף די געסט, "דְּאִינוּן נִשְׁמָתִין יְתֵרִין", דאס מיינט מען די נשמה יתירה, "דְּאִינוּן מַרְכִּיבִין עֲלַיְיהוּ בְּעֶרֶב שַׁבָּת", וואס קומט צום מענטש יעדן ערב שבת - "בְּאַנְפִּין צְהוּבִין", מיט א ליכטיגע פנים, "בְּחֶדְוָה", מיט פרייד, "בְּעִנּוּגָא", מיט א פארגעניגן - "בְּהַאי עָלְמָא", אויף די וועלט. "כַּד נִשְׁמָתָא וְרוּחָא וְנַפְשָׁא נָפִיק מִן גּוּפֵיהּ מֵהַאי עָלְמָא", ווען עס וועט קומען די צייט וואס זיין נשמה וועט ארויפגיין פון די וועלט - "הָכִי מְקַבְּלִין לוֹן בְּעָלְמָא דְאָתֵי", אזוי וועט מען איר מקבל זיין אויף יענע וועלט, "וְאִתְּמַר בְּהוֹן", אויף דעם שטייט אין פסוק (תהלים פד, ד) "גַּם צִפּוֹר מָצְאָה בַיִת וכו'".


על כן זאלסטו זיך אנגרייטן גענוג פרי, גיי אין מקוה אין צייט, זיי גרייט אין שטוב ווען דיין ווייב צינדט אן די שבת ליכט. העלף ארויס אז עס זאל זיין רואיג אין שטוב, און עס זאל חס ושלום נישט זיין קיין כעס און קיין מחלוקות.


נעכטן נאכט נאכן שיעור בין איך געווען מבקר חולה זיין א אינגערמאן. ווען איך בין געזיצן דארט האב איך געטראכט נאר פון דיר, דו ביסט אזא רחמנות, דו הערסט נישט אויף קרעכצן, דו פירסט חשבונות מיט דעם און מיט יענעם; וואלסטו געזען וואס פאסירט מיט א מענטש, וואלסטו געזען וואס איך האב נעכטן געזען... א אינגערמאן געזונט און שטארק, יונגער פון דיר, וואס פירט א ביזנעס, ער איז מצליח מער פון דיר און פון איין טאג אויפ'ן צווייטן קען ער זיך נישט רירן, ער ליגט איינגעפאלן, א פחד דאס צו זען, די דאקטורים שרעקן אים אן מיט דאס ערגסטע, איך האב נאר געוואלט זיך אויפשטעלן און דיר אנרופן זאלסט אריבערקומען זען וואס גייט פאר. איך זאג דיר נאכאמאל: "איך האב אזוי רחמנות אויף דיר, דו כאפסט נישט וואס דאס לעבן איז; לאז שוין אפ די מחלוקות, לאז שוין אפ די קנאה שנאה, הויב אן דאנקען דעם אייבערשטן אז דו ביסט געזונט און נעם אויף דעם גאסט - דעם שבת קודש - מיט שמחה".


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן שוין זוכה זיין צו (פסחים קטז:): "וְנֹאכַל שָׁם מִן הַזְּבָחִים וּמִן הַפְּסָחִים"; און צו (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.


א פרייליכן שבת.


 

#182 - ווען מ'גרייט זיך אויף פסח, דארף מען בעטן דעם אייבערשטן צו זיין פרייליך
שמחה, עבודת השם, פסח, חומרות, סיפורי מעשיות, מדריגות

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת ויקרא, ב' ניסן, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיינע טייערע חברים, טייערע ליבע ברידער, תלמידי היכל הקודש בארץ ישראל, ה' עליהם יחיו


יעצט ווען מען גרייט זיך אויף דעם הייליגן יום טוב פסח - דארף מען אסאך בעטן דעם אייבערשטן מען זאל זוכה זיין זיך צו פרייען מיט די מצוות, זיך פרייען מיט דעם וואס מען איז באשאפן א איד, זיך פרייען מיט די אמונה און נישט מאכן פון טפל עיקר, מאכן חומרות און פארגעסן פון די מצוה אליינס.


דער רבי האט נישט געהאלטן פון חומרות. דער רבי האט דערציילט (שיחות הר"ן, סימן רלה): "ווען איך בין געווען יונג און איך האב דעמאלט נישט געוויסט דאס שעדליכקייט פון חומרות וכו' - בין איך אויך אריינגעפאלן אין דעם טעות, ווען עס איז געקומען דער יום טוב פסח בין איך געווארן פארלוירן, איך האב נישט געוויסט וואס צו טון; יעדעס מאל איז מיר בייגעפאלן נאך חומרות, ביז איין מאל האב איך געטראכט 'וואס טוט מען צו האבן ריינע וואסער אויף פסח? ווי אזוי קען איך אכטונג געבן צו האבן ריינע וואסער אויף פסח אן קיין חשש חמץ?'" דעמאלט איז געווען דער סדר אז מען פלעגט אנשעפן וואסער פאר גאנץ פסח, דער רבי האט געטראכט אז דאס איז נישט קיין עצה, ווייל מען קען נישט אפהיטן די וואסער דורכאויס גאנץ יום טוב עס זאל נישט צוקומען צו דעם קיין משהו חמץ, "האב איך געטראכט 'די בעסטע וואסער וואלט ווען געווען קוואל וואסער', ווייל א קוואל האלט דאך אין איין קוועלן פרישע וואסער כסדר אן קיין שום חשש חמץ", אבער דארט וואו דער רבי האט געוואוינט איז נישט געווען קיין קוואל וואסער, האט ער געטראכט אוועק צו פארן מיט די משפחה אויף יום טוב צו א פלאץ וואו עס איז דא א קוואל, אזוי שטארק זענען געווען זיינע חומרות אויף פסח; האט דער רבי אויסגעפירט: "אבער ברוך השם אז היינט דארף איך נישט קיין חומרות, היינט ווייס איך אז דער אייבערשטער האט געגעבן די תורה פאר מענטשן און נישט פאר מלאכים, היינט פריי איך זיך מיט די מצוות אליינס".


איך בעט דיר זייער, זיי פרייליך און מאך פרייליך אין שטוב. ווייל ווען א מענטש איז פרייליך - פארברענט ער אלע קליפות און זיי קענען נישט האבן קיין שליטה אויף אים; ווייל די גאנצע זאך פונעם סמ"ך מ"ם איז עצבות און מרה שחורה, וויינען און קלאגן, זיי קענען נישט דערליידן פרייליכקייט, און ביים אייבערשטן שטייט (דברי הימים-א טז, כז): "עֹז וְחֶדְוָה בִּמְקֹמוֹ", עס הערשט א שמחה; אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת ל:): "אֵין הַשְׁכִינָה שׁוֹרָה אֶלָּא מִתּוֹךְ שִׂמְחָה", דער אייבערשטער רוט נישט ביי איינעם וואס איז טרויעריג, נאר ביי א מענטש וואס איז פרייליך; ווען א מענטש איז פרייליך - איז ער ביי די קדושה, און אזוי אויך פארקערט; ווען א מענטש איז בעצבות איז ער ביי די טומאה.


בעט דעם אייבערשטן די איין תפילה: "הייליגער באשעפער איך וויל זיין פרייליך, מאך מיך פרייליך, נעם אוועק פון מיר די עצבות ומרה שחורה, איך וויל זוכה זיין צו האבן א שטארקע אמונה, איך זאל נישט פארגעסן פון דיר, איך זאל דיך שפירן, אזוי וועל איך זיין פרייליך"; בעט נאר אויף שמחה, דאס וועט דיך ברענגען צו די העכסטע מדריגות.


דער הייליגער אריז"ל האט געזאגט (עיין הקדמת ספר חרדים) אז ער איז צוגעקומען צו אלע זיינע מדריגות נאר צוליב דעם וואס ער האט זיך געפריידט מיט די מצוות פונעם אייבערשטן, אפילו מען זאל אים געבן די גאנצע געלט פון די וועלט וואלט ער נישט אוועק געגעבן קיין שום מצוה.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן שוין זוכה זיין צו (פסחים קטז:): "וְנֹאכַל שָׁם מִן הַזְּבָחִים וּמִן הַפְּסָחִים"; און צו (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.


א פרייליכן שבת.


 

#181 - עס פלאקערט אין מיר א פייער פון פריצות
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, צניעות, שמחה, חיזוק פאר פרויען, קנאה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ויקהל-פקודי, כ"א אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


דאס וואס איר טראכט, איין מינוט ווילט איר זיין ערליך און גיין אנגעטון איידל, און ווען איר זעט מיידלעך און ווייבלעך אנגעטון מער פראסט ווילט איר פלוצלונג גיין אנגעטון אזוי ווי זיי; אויף דעם איז דא איין עצה, די עצה איז התבודדות ותפילה, בעטס דעם אייבערשטן איר זאלט ליב האבן די שיינע אידישע וועג, ליב האבן איידלקייט.


דא האט איר א שיינע תפילה צו בעטן יעדן טאג:


"הייליגער באשעפער, איך דאנק דיר און איך לויב דיר אז איך בין א אידיש קינד. האסט מיך באשאפן מיט א אידישע נשמה וואס איז א חלק אלוקי ממעל, איך בעט דיך זייער, העלף מיר איך זאל זיין פרייליך, איך זאל וויסן און שפירן ווי טייער אידן זענען, איך זאל נישט פארגעסן פון דיר.


רבונו של עולם, העלף מיר איך זאל ליב האבן די אידישע וועג. איך בין זייער צעמישט, איין מינוט וויל איך זיין גוט, נאכדעם וויל איך זיין פראסט, עס פלאקערט אין מיר א פייער פון פריצות; איך ווייס אז עס איז נישט גוט און נישט שיין, איז פארוואס וויל איך דאס?


הייליגער באשעפער האב רחמנות אויף מיר, אויף מיין נשמה, איך וויל זיין א צדיקת, איך וויל זיין ערליך און גוט, איך וויל דיך ליב האבן, איך וויל מיך ליב האבן, איך וויל זיין אמת'דיג פרייליך. דאס וואס ציט מיך צום גוי טמא איז פון מיין עצבות און מרה שחורה וואס רעדט מיך איין אז אויב מען גייט בפריצות איז מען פרייליך, אבער איך ווייס עס איז נישט אמת; נישטא קיין פרייליכקייט נאר ביים ערליכן איד, אויך ליבשאפט איז נאר דא ביי די ערליכע אידן. בעט איך דיר, אנא ה' הושיעה נא, אנא ה' הצליחה נא, בזכות די הייליגע צדיקים אברהם יצחק יעקב, און די הייליגע אמהות שרה, רבקה, רחל און לאה, עננו ה' עננו, יהיו לרצון אמרי פי והגיון ליבי לפניך".


 

#180 - פארגעסט פון די אלטע ווייטאג, הויבט אן פונדאסניי
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, שמחה, התחדשות, טערעפי, שכחה

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת ויקהל-פקודי, החודש, מברכים החודש, כ"ד אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


... תחי', צפת


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך וויל אייך זייער בעטן איר זאלט זיך שטארקן צו זיין פרייליך. פארגעסט אלעס וואס איז געווען, טראכטס נישט אלטע מעשיות; די אלטע מעשיות ברענגט נאר ווייטאג, טראכטס 'דער אייבערשטער איז מיט מיר, ביי מיר, נעבן מיר', טראכטס אז דער אייבערשטער האט אייך ליב, ער ווארט צו הערן אייער קול ווי איר בעט אים.


ארבעטס אויף שמחה, דאס איז די וויכטיגסטע זאך; אז מען איז פרייליך - האט מען אלעס, און אז מען איז טרויעריג קען מען אלעס האבן און מען האט גארנישט.


די נארישע פארטעמפטע טערעפיסטן האבן א וועג ווי מער מאכן דעם מענטש נאכאמאל טראכטן פון זיין אלטע ווייטאג, עס איז ביי זיי א גאנצע זאך ווי מען קען מאכן דער מענטש זאל חזר'ן אלטע ווייטאג. ביים רבי'ן איז פארקערט, דער רבי זאגט איך האב ליב ווען מען פארגעסט וואס איז געווען און מען באנייט זיך, נאר אזוי קען מען מצליח זיין.


פארגעסט פון די אלטע ווייטאג, הויבט אן פונדאסניי, און בעטס אויף שמחה. בעטס דעם אייבערשטן: "הייליגער באשעפער איך וויל זיין פרייליך, העלף מיר איך זאל פארגעסן אלע אלטע ווייטאג"; וועט איר זיין גליקליך און צופרידן.


א גוט שבת.


געבט א גרוס אייערע טייערע עלטערן.


 

#179 - אסאך תפילות אז יום טוב זאל זיין שיין אן קיין קריגערייען
פחדים, תפילה והתבודדות, כיבוד אב ואם, שמחה, קדושה, חינוך הילדים, אמונה, צדיקים, שווער און שוויגער, שלום, פסח, יום טוב

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ויקהל-פקודי, כ"א אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


האט נישט מורא פון קיינעם. דער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו האט געזאגט: "א סגולה קעגן רשעים - שלא לפחוד, נישט מורא האבן"; קיינער קען אייך גארנישט טון, האט נישט מורא. דער רבי דערציילט (ספורי מעשיות מעשה יא, מבן מלך ובן שפחה שנתחלפו) ער האט געפרעגט אויב מען שלאגט אדער מען שעדיגט, האט מען אים געענטפערט ניין, מען שלאגט נישט און מען שעדיגט נישט, מען דערשרעקט נאר, האט ער געגעבן אן עצה זיך שטעלן נעבן צדיק, האט מען מער קיין מורא נישט.


דער רבי לערנט אונז מיר זאלן רעדן צום אייבערשטן ביז דער מח מחשבה טראכט נאר פון אייבערשטן, ביז מען האט פון קיינעם נישט קיין מורא.


בנוגע וואו צו זיין יום טוב; גייט צו אייערע עלטערן און אייער מאן'ס עלטערן, יעצט ווען איר האט גאר קליינע קינדער איז גוט צו גיין צו די עלטערן.


בנוגע אז ביי אייער טאטע איז דער סדר צומאל א גיהנום, מען שרייט און מען קריגט זיך, און אויב עס גיסט זיך אויס אביסל פון די כוסות ווערט א כעס מיט א געשריי; אויף דעם איז דא איין עצה, בעטס דעם אייבערשטן פון יעצט אסאך תפילות אז יום טוב זאל זיין שיין אן קיין קריגערייען.


בנוגע די פרוי וואס קומט רייניגן די שטוב און אייער קינד לויפט איר נאך וכו'; מאכט נישט קיין עסק פון דעם.


שטארקט זיך מיט שמחה, שמחה איז א רפואה פאר אלעס.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#178 - דאווען די דריי תפילות מיט מנין וועט זיך אלעס טוישן צום גוטן
שמחה, בחור, אמונה, יענער, דאווענען, זעלבס זיכערקייט, דירה, ארץ ישראל, מנין

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת כי תשא, ט"ז אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


גיי אין שול דאווענען די דריי תפילות מיט מנין וועט זיך אלעס ביי דיר טוישן צום גוטן. קוק נישט אויף קיינעם, טראכט: 'איך קום צום אייבערשטן, איך דארף נישט קיינעם', אזוי וועט דיר זיין גרינגער.


בנוגע וואס דו שרייבסט אז דו שפירסט זיך ווי אן אויסגעקלאפטער בחור דארט אין ארץ ישראל, דו ווילסט קומען קיין אמעריקע; קום נישט קיין אמעריקע, נישטא גארנישט אין אמעריקע, בלייב אין ארץ ישראל. דאס וואס דו שפירסט זיך ווי אן אויסגעקלאפטער, ווי אלע קוקן אויף דיר ווי א דורכפאל - דאס האט נישט מיט די פלאץ, דאס איז אין קאפ; אז דו וועסט דאווענען די דריי תפילות, שחרית מנחה מעריב, און דו וועסט בעטן דעם אייבערשטן אויף שמחה - וועט דיר גאר ווייניג אינטערעסירן וואס דער זאגט און וואס יענער זאגט.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#177 - א פרייליכע גיסטע ביי די קינדער
שמחה, חינוך הילדים, מלמדים, מוסדות, ישיבה, ראש ישיבה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת תצוה, ט' אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי


שטארק זיך מיט דיין הייליגע ארבעט פון לערנען תורה מיט די קינדער. קענסט זיך נישט פארשטעלן דאס גרויסקייט פון א מלמד, אויבן אין הימל איז א מלמד זייער חשוב.


איך הער צוריק גוטע גרוסן פון די עלטערן, ווי צופרידן זיי זענען פון דיין איבערגעגעבנקייט. אויך האבן מיר כמה מענטשן דערציילט, זיי האלטן מיט ווי דו ווארטסט אפ די קינדער, דו שטייסט ביים טיר און באגרוסט יעדן איינציגסטן קינד ביים נאמען מיט א הויכע פרייליכע: "גוט מארגן!" עטליכע האבן מיר געזאגט אז עס טוישט אויך זייער מאָ"ד, עס מאכט זיי פרייליך; איז דאך זיכער אז די קינדער ווערן פרייליך און אויפגעלעבט.


מוהרא"ש פלעגט מיר שטענדיג מחזק זיין אויף די איינע זאך, ער האט מיר אלץ געזאגט די זעלבע ווערטער: "זע עס זאל זיין א פרייליכע אטמאספער צווישן די בחורים", ווייל וואו עס איז דא שמחה איז דא קדושה.


יהי חלקי עמכם.

#176 - אז מען איז פרייליך, איז מען ממשיך אויף זיך פרנסה
תפילות אויף אידיש, שמחה, אמונה, פרנסה, חובות

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת תצוה, ח' אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, נתני'


שטארק זיך במדת השמחה, דאס איז מסוגל לפרנסה. מוהרא"ש ברענגט פון צדיקים, די סופי תיבות פונעם פסוק (דברים טז, טו): "וְהָיִיתָ' אַךְ' שָׂמֵחַ'" איז דער שם "חַתָּ"ךְ", די שם פון פרנסה; אז מען איז פרייליך - איז מען ממשיך אויף זיך פרנסה.


פארליר זיך נישט, בלייב שטארק מיט אמונה. פרנסה געבט דער אייבערשטער, און נאר אז מען האט נישט קיין קשיות אויפ'ן אייבערשטן האט מען פרנסה.


דערפאר אז עס איז דיר אזוי שווער מיט פרנסה זאלסטו זיך איבערגעבן יעדן אינדערפרי צום אייבערשטן, זאג די תפילה:


"רבונו של עולם, העלף מיר איך זאל האבן פרנסה בשפע, איך זאל ארויסקריכן פון אלע מיינע חובות, איך זאל קענען שפייזן מיין ווייב און קינדער.


הייליגער באשעפער, איך ווייס אז אלעס ווענדט זיך אין מיר, איך דארף תשובה טון, איך דארף אכטונג געבן נישט צו טון קיין שלעכטס; בעט איך דיר, זיי מיר מוחל; איך גיי שוין זיין גוט, איך הויב אן פון יעצט זיין ערליך. איך וויל אלץ זיין גוט, נאר דער יצר הרע קומט צו מיר כסדר און ווארפט מיך נאכאמאל און נאכאמאל אראפ, איך בעט דיר זייער, נעם אן מיין תשובה, פארגעב מיר מיינע עבירות און געב מיר שפע".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#175 - גענוג זיך אראפגעקלאפט
שמחה, אמונה, התחזקות, זעלבס זיכערקייט

בעזרת ה' יתברך


ליל שישי פרשת תרומה, ג' אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך בעט אייך זייער איר זאלט אפלאזן די וועג פון זיך קלאפן; איר זענט נישט שלעכט, איר זענט זייער טייער ביים אייבערשטן, איר האט גארנישט שלעכטס געטון. איר דארפט גלייבן באמונה שלימה אז אלעס איז דער אייבערשטער, אלעס איז אנגעשריבן פינקטליך וואס, ווען און וואו; וואו מען וואוינט, וואו מען גייט און וואו מען קומט, די מאן, די ווייב, די קינדער וכו' וכו'.


גענוג זיך געקלאפט, פון יעצט דארפט איר נאר זיין פרייליך, התבודדות וואס קומט פון שמחה איז גאר אנדערש. דער רבי זאגט (ספר המדות אות תפילה, סימן פא): "תְּפִלָּה שֶׁהִיא בְּשִׂמְחָה הִיא עֲרֵבָה וּמְתוּקָה לַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ", ווען מען דאווענט בשמחה איז דאס זיס און איינגענעם פארן אייבערשטן; די תפילות גיין ארויף זייער הויך.


איך האף איר וועט אננעמען מיינע ווערטער, וועט אייך גוט זיין אויף די וועלט און אויף יענע וועלט.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#174 - דו קענסט אויסוועלן זיך גוט אויסצולאכן, אדער צו ווערן אויפגערעגט
שמחה, אמונה, פרנסה, נסיונות, כעס

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת יתרו, ל' שובבי"ם, ט"ז שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך בעט דיר זייער זאלסט זיך נישט איינרעדן פאר קיין איין רגע אז דער אינגערמאן ... געבט פרנסה, פרנסה געבט דער אייבערשטער. ראש השנה איז שוין געווארן אנגעשריבן די גאנצע געשיכטע, אז דו וועסט אנהויבן בויען און ער וועט דיך אפזאגן, אבער ווי אזוי דו וועסט עס אננעמען - דאס איז דיין בחירה; דו קענסט בוחר זיין צו זיין פרייליך און זיך גוט אויסלאכן, אדער ווערן בכעס און חס ושלום אריינפאלן אין א מרה שחורה.


ליבער ברודער, לאך זיך גוט אויס. נעם אריין אין זיך די אמונה, גלייב אז דיין פרנסה, דיין שפע - קומט נאר פונעם אלמעכטיגער גאט; ער וויל דיך אויספרואוון צו וועם דו וועסט לויפן און וואס דו וועסט טון ווען עס פאסירט אזא מעשה.


וועסט זען, עס וועט ארויסקומען פון דעם נאר א טובה.

#173 - א מלמד דארף האבן א געפיל צו מלמדות
שמחה, חינוך הילדים, מלמדים, עבודת השם

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת תרומה, כ"ח שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


טייערער ליבער ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך וועל נישט זיין ברוגז אז דו לאזט אפ די מלמדות, איך וועל נישט האבן קיין שום שווערע הארץ; אויב איז דיר די מלמדות אן אפקומעניש - איז ענדערש אפלאזן. ווייל א מלמד וואס האט נישט די געפיל צו מלמדות - איז א שאד זיין צייט און א שאד די צייט פון די קינדער; נאר מיט א געפיל איז דא הצלחה, אן געפיל קען מען קאליע מאכן, שרייען און געבן שארפע בייסיגע מוסר וכו' וכו'.


דאס וואס דו שרייבסט אז האסט דאס דורכגעשמועסט מיט ...; וואס ווייסט ער פון מלמדות צו זאגן? שמועס עס דורך מיטן מנהל ר' יצחק.


שטארק זיך מיט אלע דיינע כוחות; זיי ממשיך מיט דיינע שיעורים כסדרן, זיי ממשיך מיט התבודדות און בעיקר מיט שמחה. דער רבי זאגט (ספר המידות אות שמחה חלק ב', סימן א): "מִי שֶׁהוּא שָׂמֵחַ תָּמִיד, עַל יְדֵי זֶה הוּא מַצְלִיחַ", ווער עס איז פרייליך - האט הצלחה; דורך שמחה קען מען אנקומען צו די העכסטע דרגות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#172 - מען דארף גיין צו די מאנ'ס עלטערן, אפילו עס איז נישט באקוועם
שמחה, שלום בית, חיזוק פאר פרויען, שווער און שוויגער, אידישע שטוב, עצבות

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת תרומה, כ"ט שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איר דארפט יא גיין צו אייער מאן'ס עלטערן; עס איז נישט גערעכט נישט צו גיין. אז אייך איז נישט באקוועם - איז דאס נישט גערעכט, אייער מאן וויל יא גיין, ער בענקט זיך צו זיינע עלטערן - דארפט איר גיין פון צייט צו צייט.


ווי אזוי וועט איר שפירן ווען אייער זון וועט נישט אריינטרעטן ביי אייך ווען זיין ווייב, אייער שניר - וועט אים נישט לאזן קומען צו אייך מיט אירע קאמפלעקסן?


בנוגע וכו'; מיט שמחה קען מען ציען דעם מאן'ס הארץ און מיט וויינען און זיין טרויעריג - קומט מען אין ערגעץ נישט אן. א מאן האט נישט קיין כח פאר די ווייב'ס מרה שחורה און עצבות, ער אליינס האט שוין גענוג זיינע אייגענע נסיונות, איר דארפט אים נאר פרייליך מאכן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#171 - די סגולה פון שמחה איז העכער אלע סגולות
שמחה, חינוך הילדים, סגולות, מוסדות

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת משפטים, ל"ו שובבי"ם, כ"ב שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


זוכסט א גוטע סגולה? מוהרא"ש זאגט: "די סגולה פון שמחה איז העכער אלע סגולות!" ווייל אלע צרות קומט נאר פון דעם וואס מען איז נישט פרייליך, און וואס מער מען איז פרייליך - אלץ מער ווערט מען פטור פון צרות און יסורים.


פריי זיך מיט 'שלא עשני גוי', פריי זיך אז דו האסט אנגעטון היינט תפילין, האסט געדאווענט, האסט א מזוזה, האסט א כשר'ע קאך מיט כשר'ע עסן.


היינט נאכט וועט זיין אין שטעטל און מארגן אין וויליאמסבורג, פאר די מאמעס מיט די לערערינס אין סקול - אן אסיפה. זע צו בלייבן אין שטוב אז דיין ווייב זאל קענען קומען, דאס איז פאר די טובה פון די קינדער.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#170 - מען קען נישט אויספאפן קינדער, זיי טוען וואס די עלטערן האבן ליב
קינדער, צניעות, שמחה, חינוך הילדים, חיזוק פאר פרויען, סגולות, תהלים, עבודת השם

בעזרת ה' יתברך


א' פרשת יתרו, כ"ט שובבי"ם, חמשה עשר בשבט, שנת תשפ"ג לפ"ק


 


... תחי', תלמידה בית פיגא


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


אויף אייער פראגע, וואס קען מען טון זוכה זיין צו קינדער צדיקים? דער רבי זאגט דורך צניעות באקומט מען גוטע קינדער (ספר המדות אות בנים, סימן ט).


אויך דארף מען דאס ליב האבן; מען קען נישט גיין אנגעטון איידל און ליב האבן פריצות, מען קען נישט אויספאפן די קינדער, די קינדער טוען וואס די עלטערן האבן ליב; אז די עלטערן האבן ליב אידישקייט, זיי האבן ליב איידל, זיי האבן ליב באשיידן, עס איז דא א שמחה ביים טון די מצוות - וועלן די קינדער ליב האבן איידלקייט און טון מצוות.


זאגט יעדן טאג תהילים. מה טוב ומה נעים אויב איר קענט זאגן דעם יום תהילים, און אז נישט - זאגט וויפיל איר קענט.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#169 - לערנען און לערנען אן אויפהער; דאס וועט דיך היטן פון אלעם שלעכטס
שמחה, לימוד התורה, חתן

בעזרת ה' יתברך


מוצאי שבת קודש פרשת וארא, ט"ו שובבי"ם, ערב ראש חודש שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער הארציגער ... נרו יאיר


זע צו לערנען די הייליגע תורה, נאר אז מען לערנט תורה האט מען הצלחה אין לעבן.


קיין שום זאך מאכט נישט פרייליך, נאר אז מען לערנט תורה; אזוי ווי עס שטייט (תהלים יט, ט): "פִּקּוּדֵי ה' יְשָׁרִים מְשַׂמְּחֵי לֵב", תורה דערפריידט דאס הארץ.


יעצט ביסטו שוין א חתן און דו גרייטסט זיך אויפצושטעלן א אידישע שטוב, זאלסטו לערנען און לערנען אן אויפהער; דאס וועט דיך היטן פון אלעם שלעכטס.


פון דיין ראש ישיבה.

#168 - מיט אמונה קען מען אלעס פאררעכטן
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, שמחה, קדושה, חינוך הילדים, אמונה, הפצה, יבנאל, עבודת השם, שבת קודש, תשובה, אומאן, בית המדרש, מוהרא"ש, מנוולים, תעניתים, חדר, דאווענען, שובבי"ם, חמשה עשר בשבט

בעזרת ה' יתברך


ליל שישי פרשת בשלח, כ"ו שובבי"ם, י"ב שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


שלום וברכה מיינע טייערע חברים, טייערע ליבע ברידער, תלמידי היכל הקודש בארץ ישראל, ה' עליהם יחיו


מיר שטייען יעצט אין די לעצטע צוויי וואכן פון שובבי"ם, מיר וויל אלע זוכה זיין צו פאררעכטן וואס מיר דארפן פאררעכטן. פאסטן קענען מיר נישט, סיי מיר האבן נישט קיין כח צו פאסטן, און אפילו אויב מיר האבן יא כח - האט דער רבי אונז געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תצא) מיר זאלן נישט פאסטן; איז וואס זאלן מיר טון צו מתקן זיין וואס מיר דארפן מתקן זיין?


מוהרא"ש זכותו יגן עלינו זאגט, מיט אמונה קען מען אלעס פאררעכטן; ווען א מענטש נעמט אריין אין זיך 'אלעס איז דער אייבערשטער, נישטא גארנישט אויסער אים; דומם, צומח, חי, מדבר, הכל לכל איז ער' - איז אים דער אייבערשטער מוחל אלע עבירות און ער איז זוכה צו אלע תיקונים.


שטארקט זיך מיט אמונה אינעם אייבערשטן, דאס וועט אייך מתקן זיין. דער רבי זאגט (ספר המדות אות אמונה, סימן לג): "עַל יְדֵי אֱמוּנָה, הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא יִסְלַח לְךָ עַל כָּל עֲווֹנוֹתֶיךָ", דורך אמונה וועט דער אייבערשטער דיך מוחל זיין אויף אלע דיינע עבירות; רעד צום אייבערשטן, בעט אויף אמונה, בעט: "הייליגער באשעפער, ווען וועל איך שוין זוכה זיין צו א קלארע לויטערע אמונה? הייליגער באשעפער ווען וועל איך שוין זוכה זיין דיך צו שפירן, דיך צו זען און נאר פון דיר טראכטן, הייליגער באשעפער איך וויל נאר דיר, איך וויל זיך צוריקקערן צו דיר, הייליגער באשעפער איך וויל נכלל ווערן אין דיר"; אזוי איז מען זוכה צו אלע תיקונים.


דעם קומענדיגן וואך האבן מיר חמשה עשר בשבט, ראש השנה פאר די ביימער; זאלט איר מאכן א סעודה אין שטוב, יעדער איינער מיט זיין משפחה מיט די קינדער. געבט אייך אפ מיט די קינדער, לאזט נישט די קינדער אויף הפקר, קינדער זענען אזוי ווי ביימער; אז מען פלאנצט זיי, מען באוואסערט זיי - וואקסן שינע ביימער, קומען שיינע דורות, ווידעראום אז די גאנצע קאפ ליגט אין געלט - וואס קען מען שוין ערווארטן פון די קינדער? וועלן די קינדער אויך נאכלויפן געלט.


ביי אונז אין אמעריקע שרעקט אן די נייעס אז די וואך שבת גייט זיין גאר א שטארקע פראסט, פרעגט מיך איינער אויב ער דארף גיין דאווענען אין שול מיט מנין אדער ער קען בלייבן אין שטוב, האב איך אים געזאגט: "מילא דו זאגסט דו קענסט נישט גיין ארבעטן ווייל עס איז זייער קאלט - איז איין זאך, אבער דאווענען? אז דו וועסט נישט גיין דאווענען ווייל עס איז קאלט, וועלן דיינע קינדער זאגן זיי איז קאלט יעדע וואך, זיי וועלן בכלל נישט גיין אין שול".


פארשטייט זיך, עס דארף גיין מיט שמחה; דאס וויכטיגסטע זאך איז - זיין פרייליך ביים טון מצוות, טון מצוות מיט א חיות, מיט א לעבעדיגקייט; יעדע טריט צום שול, ווען דו גייסט מיט דיינע קינדער - זאלסטו זיי זינגען "ווי גליקליך זענען מיר, מיר זענען פון די אויסדערוועלסטע פאלק, קינדער פון אייבערשטן, מיר גייען דאווענען צום אייבערשטן! די אומות העולם האבן נישט וואס מיר האבן".


אזוי אויך ווען עס קומט צו טון מצוות זאלסטו זינגען פרייליכע טענער, נישט גיהנום טענער 'אויב מען טוט נישט אזוי און אזוי גייט מען אין גיהנום'; לאז אפ די גיהנום, שבת איז נישטא קיין גיהנום, שבת איז נאר דא גן עדן.


יעצט איז פונקט א יאר פון אונזער חדר היכל הקודש אין ירושלים, מה אשיב לה' כל תגמולוהי עלי, אז מיר קענען מחנך זיין אונזערע קינדער מיט אמונה, מיט יראת שמים, מיט קדושה. פאר דעם פרט אליינס, אז מיר קענען לערנען אונזערע קינדער זאלן רעדן און שמועסן מיטן אייבערשטן - איז דאך שוין אלעס כדאי; אז די קינדער זאלן הערן במשך זייערע יארן, פון קינדער-גארטן ביז די חתונה הונדערטער טויזנטער מאל: 'עס איז דא א באשעפער', 'רעד צום באשעפער', 'דער אייבערשטער האט דיך ליב', 'דיינע מצות מאכן א רעש אין הימל', 'יעדע ווארט וואס דו רעדסט צום אייבערשטן הערט מען אין אלע וועלטן', און דאס גלייכן.


אזוי אויך אז מען רעדט צו די קינדער זיך צו היטן פון מניוולים. ליידער רעדט מען נישט, און דארט וואו מען רעדט שוין יא, רעדט מען אונטער די נאז, אז קיין שום קינד האט נישט קיין אנונג וואס מען רעדט. אבער ביי אונז, ביים רבינ'ס חדר - רעדט מען יא, מען זאגט די קינדער: "היט זיך פון מניוולים", "היט זיך פון לייגן די הענט אויפ'ן אות ברית קודש".


וואס זאל איך אייך זאגן מיינע טייערע ברידער, איך בין דער חתן מלמד אין אמעריקע פאר אונזערע חתנים, די קינדער וואס קומען פון רבינ'ס חדר גייען צו די חתונה מיט א ריינעם העמד. אזוי ווי דער רבי האט מבטיח געווען (חיי מוהר"ן, סימן תקיז) די וואס וועלן קומען צו אים פאר די זיבן - וועלן חתונה האבן מיט א ריין העמד, דאס מיינט אן פוגם זיין באות ברית קודש; פאר דעם אליין איז שוין כדאי.


איך בעט אייך מיינע טייערע חברים, אויך די וואס שיקן נאכנישט די קינדער ביים רבינ'ס חדר זאלן רעדן צו די קינדער אין שטוב מזמן לזמן פון קדושה, זיי מדריך זיין נישט צו לייגן די הענט אויפן אות ברית קודש, און ווען מען זעט א קינד דארף אין בית הכסא און ער כאפט זיך אן, דארף מען גלייך זאגן "נישט לייגן די הענט", אים מדריך זיין, עס זאל ווערן ביי אים א טבע שני צו זיין אפגעהיטן. דער דור פאלט און פאלט, היינט דארף מען רעדן צו די קינדער נאכמער ווי אמאל, ווייל עס זענען היינט דא אזעלכע מעשיות וואס איז נישט געווען אמאל.


מיטן אייבערשטנ'ס הילף וועלן מיר אויך עפענען בקרוב א חדר אין בני ברק, איך דארף נאר צוגרייטן די ריכטיגע מענטשן וואס זאלן זיין געשטעלט אויף דעם.


די וואך איז די יארצייט פון אונזער רבי מוהרא"ש זכותו יגן עלינו, איר זענט דאך סמוך ונראה, קענט איר אויסרעכענען צו זיין ביים ציון אינעם טאג פונעם יארצייט; דאווענען דארט פאר זיך, פאר די משפחה און פאר אלע אידן, איר וועט מיר אויך אודאי מזכיר זיין, איר קענט דערציילן איין גוטע זאך דעם אייבערשטן וואס איך האב ענק מזכה געווען, און בעטן איך זאל האבן כח און קענען אויספירן אלע מיינע פלענער.


איך דארף מקצר זיין, איך וועל אייך שרייבן אן אנדערע מאל מער באריכות. איך בעט אייך נאר איין זאך, זייט אייך מקבל לכבוד דעם יארצייט פון מוהרא"ש צו עוסק זיין יעדן טאג אין הפצה; מיר מוזן מכיר טובה זיין מוהרא"ש, ער האט זיך מוסר נפש געווען, אלעס אוועקגעגעבן אז מיר זאלן וויסן פון רבי'ן מיר זאלן האבן דעם חיים טובים, דארפן מיר דאס ווייטער געבן פאר נאך אידן.


מענטשן קריכן א גאנץ יאר אויף גראדע ווענט, און בפרט יעצט שובבי"ם, מען ווייסט נישט וואס צו טון, מען מיינט אז תיקון שובבי"ם איז לערנען שעות רצופות, אדער פרישות אין שטוב, און מען ווערט אנגעגעסן פון דעם און מען לאזט אלעס אפ. דארפן מיר פארשפרייטן אז תיקון שובבי"ם איז גיין אין שול דריי מאל א טאג דאווענען, תיקון שובבי"ם איז לערנען אביסל חומש מיט'ן תרגום איינגעטיילט יעדן טאג לפי די פרשה, תיקון שובבי"ם איז זיך פרייען מיט די מצוות וואס מען טוט, זיך פרייען מיט די תפילין, מיט די ציצית, מיט שבת קודש, תיקון שובבי"ם איז זיין א ותרן אין שטוב, זיך פירן מיט די ווייב מיט סבלנות, תיקון שובבי"ם איז נישט האבן קיין קשיות אויף די אמונה, וויסן און געדענקען אז דער אייבערשטער איז נאר גוט, "טוֹב ה' לַכֹּל" (תהילים קמה, ט), דער אייבערשטער מאכט נאר גוט, און וואס מיר גייען אריבער - דאס איז נאר גוטס; דאס איז תיקון שובבי"ם.


איך האף דער בריוו וועט אייך געבן אביסל חיזוק, איר וועט זיך אלע באנייען און אנהייבן פון פריש גיין הפצה.


א פרייליכן שבת.

#167 - שלום איז נישט ווען צוויי מענטשן טראכטן אייניג
תפילה והתבודדות, שמחה, אמונה, שלום בית, גאווה, שלום, מוהרא"ש, לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת בא, י"ט שובבי"ם, ד' שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיינע ליבע ברידער, תלמידי היכל הקודש פון ארץ ישראל, ה' עליהם יחיו


איך בעט אייך זייער מיינע טייערע ברידער, שטארקט אייך מיט אלע כוחות; בעיקר זאלט איר זיך פארלייגן אויף זיין פרייליך. מוהרא"ש שרייבט, עס איז גרינגער צו פאסטן און זיך פייניגן מיט סיגופים - ווי צו זיין פרייליך. זיין פרייליך איז א שווערע עבודה, מען דארף שטרעבן צו דעם און בעטן אויף דעם, און זוכן אלע וועגן ווי אזוי צו זיין פרייליך.


איך וויל אייך די וואך מחזק זיין מיט אפאר וויכטיגע נקודות. ווען איך בין געווען אין ארץ ישראל האב איך געזען אז עס איז דא וואס דארפן אסאך חיזוק אינעם פרט פון לעבן בשלום אין שטוב, אפילו מאן און ווייב זענען צוויי פארקערטע נאטורן, ווייל דיקא דעמאלט ווען עס קומען זיך צאם אינאיינעם צוויי פארקערטע נאטורן און מען לעבט אינאיינעם - דאס איז שלום.


מוהרא"ש פלעגט מיט אונז חזר'ן, שלום איז נישט ווען צוויי מענטשן טראכטן אייניג, שלום איז נישט ווען צוויי מענטשן האבן די זעלבע נאטור, שלום איז אזוי ווי עס שטייט (איוב כה, ב): "עוֹשֶׂה שָׁלוֹם בִּמְרוֹמָיו", דער אייבערשטער מאכט שלום אין הימל צווישן די מלאכים, קוקט אריין אין די ווערטער וואס דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן חלק א', סימן פ) עס שטייט (איוב כה, ב): "עוֹשֶׂה שָׁלוֹם בִּמְרוֹמָיו", דער אייבערשטער מאכט שלום אין הימל צווישן די מלאכים, "כִּי זֶה הַמַּלְאָךְ מֵאֵשׁ, וְזֶה מִמַּיִם", ווייל איין מלאך איז פייער און איין מלאך איז וואסער, "שֶׁהֵם תְּרֵי הֲפָכִים; כִּי מַיִם מְכַבֶּה אֵשׁ", וואס דאס זענען צוויי פארקערטע זאכן, ווייל וואסער לעשט אויס פייער און פייער טרוקנט אויס וואסער, "וְהַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא עוֹשֶׂה שָׁלוֹם בֵּינֵיהֶם וּמְחַבְּרָם יַחַד", און דער אייבערשטער מאכט שלום צווישן זיי און ער באהעפט זיי צוזאמען, עיין שם.


ווען מען לעבט מיט א ווייב וואס טראכט פונקט פארקערט, זי רעדט נישט צו דער זאך און זי איז ממש פארקערט פון מיר - ווערט מען א הימל מענטש. מוהרא"ש זאגט, ביי די וועלט באטיטלט מען יעדן בטלן מיט די טיטל 'א הימל מענטש', אבער ווער איז טאקע א הימל מענטש? זאגט מוהרא"ש, חכמינו זכרונם לברכה זאגן (חגיגה יב.) די הימל האט באקומען דעם נאמען 'שמים' ווייל עס איז אויסגעמישט פון אש ומים, פייער און וואסער; די הימל איז פון צוויי פארקערטע זאכן, וואסער לעשט פייער, און פייער טריקנט אויס וואסער, דאך זענען זיי בשלום לעשות רצון קונם, אזוי אויך ווען מאן און ווייב לעבן אינאיינעם, איינער איז וואסער און איינער איז פייער, ממש צוויי פארקערטער נאטורן - דער איז א הימל מענטש.


צו דעם קען מען נאר זוכה זיין אויב מען נעמט אריין אמונה אין זיך, מען חזר'ט אמונה, אז 'אלעס איז דער אייבערשטער, עס איז גארנישט דא, נאר דער אייבערשטער', מען איז זיך מבטל צום אייבערשטן - דעמאלט קען מען לעבן מיט יעדן איינעם, אפילו פארקערטע מענטשן, ווייל אינעווייניג לאכט מען זיך גוט אויס. אזוי ווי מוהרא"ש טייטשט דעם פסוק (תהילים ב, ד): "יוֹשֵׁב בַּשָּׁמַיִם יִשְׂחָק", ווען א מענטש טראכט נאר פונעם אייבערשטן, ער איז בטל צום 'יוֹשֵׁב בַּשָּׁמַיִם', דעמאלט 'יִשְׂחָק', קען ער זיך גוט אויסלאכן פון יעדן איינעם, ווייל 'איך וויל גארנישט, איך האב גארנישט, איך דארף גארנישט - קענסטו מיר גארנישט צונעמען, קענסט מיר גארנישט אראפווארפן, ווייל איך בין גארנישט, איך האב גארנישט, איך וויל גארנישט און איך דארף גארנישט נאר דעם זיסן באשעפער'.


טייערע ברידער, מיר פלעגן זיצן ביי מוהרא"ש און שפירן ווי מיר זיצן אין גן עדן. איך ווייס נישט צי איר וועט פארשטיין וואס איך שרייב, איך ווייס נישט צי מען קען שרייבן הרגשים, אבער אזוי פלעגן מיר שפירן ביי א שיעור, מיר פלעגן טראכטן 'הלואי ענדיגט זיך נישט די שיעור', מוהרא"ש פלעגט אונז אנשטאפן מיט אמונה און פון זיין בטל ומבוטל צום אין סוף ברוך הוא. מוהרא"ש זאגט, אלעס וואס גייט אריבער אויפן מענטש, אלע עגמת נפש, אלע צרות און יסורים - איז נאר צו צעברעכן זיין חומר, די גאוה, און מען זאל זוכה זיין צו שפירן דעם אייבערשטן, ווייל ווען מען איז גוט צעבראכן, מען האט חלישות הדעת, דעמאלט איז מען זייער נאנט צום אייבערשטן, אזוי ווי עס שטייט (ישעי' נז, טו): "אֶשְׁכּוֹן וְאֶת דַּכָּא", דער אייבערשטער רוט ביי ווער עס האלט זיך גארנישט.


מיר וועלן אלע אנקומען צו דעם אויב מיר וועלן פאלגן; מיר וועלן גיין יעדן טאג רעדן אביסל צום אייבערשטן, מיר וועלן זיך מתבודד זיין, און לערנען אסאך תורה אויפן סדר דרך הלימוד פון הייליגן רבי'ן (המבואר בשיחות הר"ן, סימן עו); וועלן מיר צוקומען צו דעם.


איך וויל ענק שרייבן נאך אפאר וויכטיגע נקודות, אבער איך בין אזוי טרוד איך מוז מקצר זיין.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.