בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#2753 - קום לערנען אין שול אינדערפרי און ביינאכט
חינוך הילדים, התחדשות, בית המדרש, לימוד התורה, שיעורים כסדרן

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת לך לך, ה' מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער קאזין און תלמיד ... נרו יאיר, קרית ברסלב


איך וויל דיר מחזק זיין, איך געדענק די ערשטע צייט ווען דו האסט זיך ארויסגעצויגן אין שטעטל פלעגסטו קומען פארטאגס לערנען, האסט געלערנט דיינע שיעורים צופרי פאר'ן דאווענען, עס איז געווען אזוי מחי'דיג, די גאנצע טאג, די גאנצע מענטש - איז אינגאנצן אנדערש.


וויל איך דיר מחזק זיין, באניי זיך, הייב אן פון פריש; קום צופרי לערנען דיינע שיעורים כסדרן, אויך ביינאכט זאלסטו זיך קובע זיין א שיעור אין גמרא. דער רבי זאגט (ספר המדות אות בנים, סימן נב): יַקְדִּים וְיַחְשִׁיךְ לְבֵית הַכְּנֶסֶת, עַל יְדֵי זֶה יַאֲרִיךְ יְמֵי בָנָיו", אז מען קומט אין שול אינדערפרי און ביינאכט - וועלן די קינדער לאנג לעבן; ווייל קינדער וואס באקומען א חינוך פון קומען אין שול ביינאכט און צופרי - וועלן זיי אויך אזוי טון, וועלן זיי לעבן; ווייל נאר אז מען לערנט און מען דאווענט לעבט מען א חיים טובים.


שרייב מיר יעדע מאל דו מאכסט א סיום משניות, א סיום מסכתא, א סיום אויף א חלק פון די תורה.


 

#2752 - אכטונג געבן צו וועלכע בעביסיטער מ'שיקט
קינדער, חינוך הילדים, חיזוק פאר פרויען

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת לך לך, ה' מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


וואס איז בכלל די שאלה? אז די בעביסיטער טוישט נישט דאס קינד, זאלט איר מער נישט אהין שיקן דאס קינד.


איר האט צוויי ברירות, אדער זוכט א נארמאלע פרוי וואס וועט אכטונג געבן אויפ'ן קינד און ווען מען דארף טוישן דאס קינד וועט זי דאס טון, אדער לאזט אפ אייער ארבעט; וואס דארפט איר ארבעטן? איר דארפט זיין א מאמע פאר אייערע קינדער.


עס איז דא גוטע בעביסיטערס, אבער עס איז דא בעביסיטערס וואס טוען גארנישט, זיי לאזן די קינדער וויינען און שרייען, זיי פארשפארן די טיר; זיי אינטערעסירט נאר די פאר דאלער השם ישמרינו.


אויב איר ווילט בלייבן ארבעטן - זאלט איר בעטן דעם אייבערשטן איר זאלט טרעפן א גוטע פלאץ וואו צו שיקן אייער קינד.

#2751 - עס איז וויכטיג צו נעמען א רוימערקע צו העלפן אין שטוב
שטעטל, אידיש געלט, דירה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת לך לך, ה' מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


... תחי', קרית ברסלב


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


בנוגע צו קויפן די הויז; די הנהלה זאגט אז די הויז איז ניטאמאל ווערד צוויי הונדערט טויזנט דאלער, מערסטנס הונדערט זיבעציג, און די גוים ווילן פאר דעם צוויי הונדערט פערציג, איז ממילא נישט שייך דאס צו קויפן. מען קען נישט קויפן קיין הייזער אין שטעטל און זיין א חלק פון אונזער קהילה נאר אז מען קויפט דאס דורך די הנהלה.


בנוגע נעמען גוי'טעס; אודאי זאלט איר נעמען א גוי'טע זאל אייך העלפן רייניגן די שטוב, דאס מיינט נישט אויסגעבן געלט; א אידישע מאמע זאל האבן כח - איז וויכטיגער ווי די פאר דאלער וואס די גוי'טעס נעמען.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים .

#2750 - אויב מען זאגט תיקון רחל אין א שנת השמיטה
חברים, שאלות, חבורות, שמיטה, זכר לחורבן

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת לך לך, ה' מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר, טברי'


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אויף דיין פראגע אויב מען זאגט די יאר, אין א שנת השמיטה, ביי תיקון חצות - תיקון רחל, היות עס ווערט געברענגט (עיין ספר זמרת הארץ, סימן פד) אין א שנת השמיטה זאל מען נישט זאגן ביי תיקון חצות תיקון רחל, ווייל אין זוהר הקדוש שטייט (פרשת שלח, דף קעא.) אז שמיטה איז א שנת שמחה אויבן אין הימל, איז די יאר א גרויסע שמחה און אזוי ווי שבת זאגט מען נישט קיין תיקון רחל זאגט מען די יאר אויך נישט.


מוהרא"ש זאגט אז ביי אנשי שלומינו זאגט מען אויך די יאר תיקון חצות אזוי ווי אלע יארן, ווייל מיר זענען נאך אין גלות, דער בית המקדש איז חרוב, דעריבער בעטן מיר ווייטער אויף צרות ישראל און אויף גלות השכינה; אפילו עס איז א צייט פון שמחה דארף מען ווייטער וויינען אויפ'ן חורבן. מוהרא"ש ברענגט א ראי' פון די הלכה (שלחן ערוך אורח חיים סימן תקס, סעיף ב) אז מען טאר נישט לייגן אלע עסן ביי א שמחה, מען דארף בשעת א שמחה איבערלאזן אין טעלער א זכר לחורבן, אזוי אויך טאר א פרוי נישט אנטון אויף איינמאל אלע אירע צירונגען און אזוי אויך ביי א חתונה לייגט מען אויפ'ן חתן אביסל אש און מען צעברעכט א טעלער; דאס אלעס מאכט מען אלס א זכר, אזוי ווי עס שטייט (תהלים קלז, ה-ו): "אִם אֶשְׁכָּחֵךְ יְרוּשָׁלָיִם וגו', אִם לֹא אַעֲלֶה אֶת יְרוּשָׁלִַיִם עַל רֹאשׁ שִׂמְחָתִי"; אזוי אויך אין א שמיטה יאר זאגן מיר ווייטער תיקון חצות אזוי ווי אלע יארן.


אויף דיין פראגע וואס דו זאלסט טון ליל שישי, וואו צו גיין, אדער צו די חבורה פון אנשי שלומינו אדער צו די חבורה פון דיינע חברים פון די קהילה וואו דו געהערסט; קוק וואו דו קענסט מער קונה זיין פאר דיר יראת שמים און חיזוק.


שטארק זיך מיט די הייליגע עצה פון תפילה והתבודדות; תפילה והתבודדות ברענגט דעם מענטש צו די העכסטע מדריגות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים .

#2749 - מ'קען זאגן תהילים ביינאכט
הפצה, תהלים, דרך ארץ, היכל הקודש

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת לך לך, ה' מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איר קענט זאגן תהילים ביינאכט. מוהרא"ש ברענגט פונעם ספר אשל אברהם פון הרב הקדוש מבוטשאטש זכרונו לברכה (אורח חיים סימן רלח, סעיף ב) וואס ער פסק'נט אז תהילים מעג מען זאגן ביינאכט אויך, ווייל מען זאגט דאס צו מתפלל זיין און צו דאנקען דעם אייבערשטן.


פירט זיך אויף מיט דרך ארץ צו אייערע טיטשערס, דאס איז די גרעסטע הפצה; ווייל אלע ווייסן אז איר זענט א ברסלב'ע מיידל, אלע ווייסן אז איר און אייערע עלטערן זענען תלמידי היכל הקודש, און ווען מען זעט ווי א תלמידה היכל הקודש פירט זיך מיט דרך ארץ - ווערט פארשטאפט די מויל פון אלע מתנגדים, מען האט נישט וואס צו רעדן מער קעגן היכל הקודש; דאס איז די גרעסטע הפצה.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים .

#2748 - א שידוך האט נאר מיט'ן אייבערשטן
שידוכים

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת לך לך, ד' מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


זייט מתפלל פאר א גוטע שידוך, א שידוך האט נאר מיט'ן אייבערשטן; איך האב שוין גערעדט מיט אייערע עלטערן וועגן א שידוך פאר אייך, איך זוך פאר אייך א גוטער בחור מיט גוטע מידות און א ירא שמים.


דאנקט דעם אייבערשטן פאר אייערע טייערע עלטערן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#2747 - עס איז נישט גוט צו געבן אסאך נעמען פאר א קינד
קינדער, נאמען

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת לך לך, ה' מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


געב נישט מער פון צוויי נעמען, מוהרא"ש זאגט עס איז נישט גוט אסאך נעמען, מער נעמען - מער פראבלעמען אין לעבן, השם ישמרינו; געב א נאמען נאכן הייליגן רבי'ן און לייג צו איין נאמען נאך א זיידע, נישט מער פון איין נאמען.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים .

#2746 - זיכער מאכן אז די קיאסק איז מסודר מיט מחיצות בצניעות
צניעות, שטעטל

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת לך לך, ד' מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב געזען די בילדער פון די נייע קיאסק; איך וויל דיר זאגן אז איך וועל נישט לאזן מען זאל נוצן די קיאסק נאר אויב עס איז אפגעטיילט מיט מחיצות.


איך ווייס נישט וואס דו טראכסט; ווי אזוי קען מען זיצן דארט מענער מיט פרויען אינאיינעם? דו גאנצע געדאנק פונעם קיאסק איז דאך נאר העלפן די משפחות אין שטעטל זאלן זיין ריין אן קיין ראיות אסורות, מען זאל נישט האבן קיין טעלעפאן, טעבלעט, קאמפיוטער אין שטוב; יעצט אז דו מאכסט די טישן איינס נעבן צווייטן אן קיין מחיצות איז דאס נאך ערגער.


איך בעט דיר זייער, טראכט וואס דו קענסט טון עס זאל זיין אפגעטיילט מענער מיט פרויען, עס זאל נישט ארויסקומען קיין שלעכטס פון די זאך.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#2745 - לערנען א תורה פון ליקוטי מוהר"ן און די תפלה דערויף, ווארטנדיג אויף א מזל טוב
שמחות

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת לך לך, ד' מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


פון ווען די דאקטורים הייבן אן מיט די זאך - גייט דער מאן ארויס פון שטוב און ער ווארט אינדרויסן.


בלייב נישט אינעווייניג, מען קען סיי ווי נישט העלפן און נישט קוקן.


מוהרא"ש זאגט, ביי אים, פון ווען ער איז געפארן אין שפיטאל האט ער גענומען לערנען לקוטי מוהר"ן חלק ב' סימן ב' און געזאגט די תפילה פון רבי נתן אויף די תורה, און פאר ער האט דאס געענדיגט איז דער דאקטער שוין געקומען זאגן א מזל טוב; און אזוי פירן זיך טאקע אנשי שלומינו.


דער אייבערשטער זאל העלפן עס זאל זיין בשעה טובה ומוצלחת, עס זאל אנקומען גרינג.

#2744 - מ'דארף קוקן וואו די קינדער וועלן אויפוואקסן ערליך
חינוך הילדים, שטעטל, הדרכות, דירה

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת לך לך, ד' מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


זייט מיר מוחל, איך וועל אייך נישט ענטפערן וואס צו טון; ווי קען מען זאגן א צווייטן וואס צו טון און ווי אזוי זיך צו פירן? זיכער נישט וואו מען זאל וואוינען.


מיינט נישט אז איך שטופ אייך אוועק, אז מיר ווילן נישט האבן אייער משפחה ביי אונז אין שטעטל; אדרבה, מיר וועלן זיך זייער פרייען אז אייער משפחה וועט קומען וואוינען ביי אונז אין שטעטל, עס איז פאר אונז א זכיה צו האבן אזעלכע באזעסענע ערליכע משפחות ווי אייער משפחה, אבער מיר קענען דאס נישט זאגן צו טון; דאס דארפט איר - אינאיינעם מיט אייער מאן - אסאך בעטן דעם אייבערשטן אויב איר זאלט זיך אריבערציען פון אייער מדינה און קומען קיין אמעריקע, קיין קרית ברסלב.


וואס מיינט איר, וואס האב איך געטון ביים עפענען דעם שטעטל? איר מיינט איך בין אויפגעשטאנען איין טאג אויף די לינקע זייט און מחליט געווען אז מיר גייען בויען א שטעטל? מיט טייכן טרערן האב איך געוויינט צום אייבערשטן ער זאל מיר אריינשיינען וואס צו טון, אויב מיר זאלן מייסד זיין א שטעטל על שם רבינו און וואו די שטעטל זאל זיין, און אזוי ווייטער, יעדע פרט ופרט.


דער עיקר דארפט איר קוקן אויף די חינוך הבנים והבנות, די קינדער זאלן באקומען א גוטע חינוך, אן ערליכער חינוך; א איד קוקט אויף איין זאך 'וואו וועלן מיינע קינדער אויפוואקסן ערליך? וואו וועל איך קענען מחנך זיין מיינע קינדער זיי זאלן זיין ערליכע אידן?' אזוי ווי די תורה זאגט אויף אברהם אבינו, דאס גרויסקייט פון אברהם אבינו (בראשית יח, יט): "כִּי יְדַעְתִּיו לְמַעַן אֲשֶׁר יְצַוֶּה אֶת בָּנָיו וְאֶת בֵּיתוֹ אַחֲרָיו, וְשָׁמְרוּ דֶּרֶךְ ה' לַעֲשׂוֹת צְדָקָה וּמִשְׁפָּט".


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#2743 - אויב איז נישטא קיין דרך ארץ, איז גארנישט אינטערעסאנט
סקול, תהלים, דרך ארץ

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת לך לך, ד' מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן פון אייך אז איר זאגט תהילים, איר האט שוין געענדיגט די ... מאל תהילים; אבער יעצט ווען איך הער פון אייער טיטשער אז איר לאכט ווען זי זאגט מען קען נישט עסן און נישט טרינקען אין קלאס, איר זאגט פאר די מיידלעך אז איר גייט נישט פאלגן, - וויל איך אייך בעטן איר זאלט מיר מער נישט שרייבן קיין בריוו; עס איז מיר מער נישט אינטערעסאנט צו הערן אייערע סיומים, אויב איז נישטא קיין דרך ארץ - איז מיר גארנישט אינטערעסאנט.


איר ווייסט נישט וואס מיינט פאר מיר צו האבן א סקול, ווי שווער עס איז מיר צו פירן די סקול; איר וואלט ווען געדארפט זיין פון די תלמידות וואס פאלגן אלעס וואס די טיטשערס זאגן. אייערע שוועסטערס האבן דא געלערנט, זיי זענען געווען אויסנאם דרך ארץ'דיגע מיידלעך, זיי האבן מיר נאר געהאלפן, זיי האבן געמאכט א ווינט אין סקול צו פאלגן אלעס וואס די טיטשערס זאגן; הלואי זאלט איר אויך זיין פון די וואס העלפן בויען די סקול, נישט פון די וואס מאכן די ארבעט שווערער און שווערער.

#2742 - אפווארטן די קינדער צופרי און ביינאכט, זיי געבן ווארעמקייט און ליבשאפט
חינוך הילדים, תהלים

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת נח, ב' דראש חודש מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


מרת ... תחי', קרית ברסלב


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


דאס וואס איר פרעגט, אייער טאכטער זאגט אייך: "נאר מאמי ווארט מיט מיר אינדרויסן צופרי און נאכמיטאג", איר ווילט וויסן וואס איז די בעסטע זאך איר זאלט טון.


אודאי איז דאס די וועג, אפצואווארטן די קינדער און זיי געבן דאס מערסטע וואס מען קען נאר. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות יז.): "אֲמַר לֵיהּ רַב לְרַבִּי חִיָּא, נָשִׁים בְּמַאי זָכְיָן", וואס איז די שכר פאר פרויען? פרויען לערנען דאך נישט קיין תורה?! זאגט די גמרא, בשכר וואס זיי שיקן די קינדער לערנען און ווארטן אפ די קינדער.


מען קען נישט דן זיין אנדערע מאמעס; עס זענען דא משפחות וואס זענען זייער פארפלאגט, זיי האבן נישט די מעגליכקייט צו ווארטן אינדרויסן צופרי און נאכמיטאג, אבער אז איר האט די כח און צייט - איז נישטא קיין בעסערע זאך ווי אפווארטן די קינדער צופרי און ביינאכט, זיי געבן די גאנצע ווארעמקייט און ליבשאפט.


איך פריי זיך זייער יעדעס מאל איר שרייבט מיר אז איר זאגט תהילים און אז איר האט נאכאמאל געמאכט א סיום אויף תהילים; מען קען זיך נישט פארשטעלן דאס גרויסקייט פון תהילים, אלע ישועות ליגן אין תהילים.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#2741 - עס איז דאך אזוי געשמאק אויפצושטיין פרי פארטאגס לערנען
שלאפן, לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת נח, א' דראש חודש מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער זון הרב ר' ... נרו יאיר, קרית ברסלב


איך בענק זיך זייער נאך דיר און נאך דיין משפחה, איך האף אז אלעס איז גוט, איך האף איר האט הנאה צו וואוינען אין שטעטל.


דאס מערסטע בענק איך זיך ווען איך פלעג אריינקוקן אפאר מאל א טאג אין כולל זען ווי דו לערנסט בהתמדה, יעצט זע איך דאס נישט, דעריבער בעט איך דיר זאלסט מיר שרייבן כאטשיג איין מאל א וואך דיינע שיעורים, דיינע חברותות און ווען דו שטייסט אויף. האב נישט מורא צו גיין שלאפן פרי, עס איז דאך אזא געשמאקקייט אויפצושטיין פרי פארטאגס לערנען און זיך מתבודד זיין.


היינט צו טאגס איז מיין סדר א פארדרייטע, איך בין אנגעהאנגען אויפ'ן רבים, מענטשן קומען מבוקר עד הערב, קומט אויס אז איך גיי שלאפן שפעט, אבער בתחלת התקרבותי ווען איך בין מקורב געווארן צום הייליגן רבי'ן, שנת תשס"ד, פלעג איך זיך לייגן גאר פרי; פרעג מאמי תחי', זי וועט דיר דערציילן ווען איך פלעג אויפשטיין לערנען מיט חברותות פון דריי אזייגער פארטאגס, עס איז שטיל און רואיג, "הַיּוֹשֶׁבֶת בַּגַּנִּים חֲבֵרִים מַקְשִׁיבִים לְקוֹלֵךְ" (שיר השירים ח, יג), דעמאלט זיצט דער אייבערשטער כביכול אין גן עדן מיט אלע צדיקים און לערנט מיט זיי תורה (זוהר ויחי, רלא ע"ב, ועוד); וואויל איז די וואס נוצן אויס די נעכט מיט תורה ותפלה.

#2740 - וואלסטו געוויסט די גרויסקייט פון די ניגונים, וואלסטו ארויסגעגעבן יעדעס יאר אפאר סידיס
ניגונים, הפצה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת נח, א' דראש חודש מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


א שאד עס שלעפט זיך אזוי לאנג דאס ארויסגעבן נייע סידיס, א שאד; מען וואלט דאך מיט די ניגונים געקענט מחי' זיין אזויפיל מענטשן און זיי צוריק ברענגען צום אייבערשטן.


איך בין זיכער אז דאס וואס עס שלעפט זיך אזוי לאנג איז נאר ווייל דו ווייסט נישט ווי וויכטיג דאס איז, וואלסטו געוויסט וואס די סידיס טוען אויף - וואלסטו זיך צוגעאיילט און ארויסגעגעבן יעדעס יאר אפאר סידיס.


אדרבה, פרעג זיך נאך ביי די פרישע מקורבים וויפיל פון זיי זענען מקורב געווארן דורכ'ן הערן א ניגון געזינגען פון אמונה, א ניגון, א הארציגע ניגון - פון תשובה, פון התבודדות.


איך פון מיין זייט בין גרייט צו העלפן ווען דו ווילסט, לאז מיר וויסן א טאג פאראויס איך זאל קענען מאכן מיינע פלענער.

#2739 - עס איז כדאי אויסצוווארטן די ישועה
בחור, שידוכים, ישועות, התחזקות, עבודת השם

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת נח, א' דראש חודש מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער ... נרו יאיר


איך בעט דיר זייער, ווארט אויס אויף דיין ישועה, פארליר זיך נישט; בלייב שטארק מיט דיין אידישקייט, מיט דיינע שיעורים כסדרן, מיט דיין אמונה און מצוות.


נאך אביסל וועסטו א חתן ווערן, דו וועסט ווערן אן אדם השלם, עס איז כדאי צו ווארטן, עס וועט דיר זיין אזוי גוט און זיס; ווייל וויסן זאלסטו, נאר מיט אמונה האט מען א גוט לעבן, נאר מיט די תורה האט מען א זיס לעבן. דער רבי זאגט זאגט (שיחות הר"ן, סימן נג): "מִי שֶׁיֵּשׁ לוֹ אֱמוּנָה - חַיָּיו חַיִּים", ווער עס האט אמונה, זיין לעבן איז א לעבן; אלעס איז גוט, אלעס איז אזוי געשמאק, מען שפירט שוין דא בזה העולם א טעם גן עדן.


איך האף אז דו וועסט נישט אנטלויפן פאר שלחן עורך, דו וועסט זיך שטארקן, גארנישט אפלאזן פון דיינע גוטע זאכן, פון דיין עבודת השם.


דיין ראש ישיבה.

#2738 - נישט חוזק מאכן, שפעטן און לאכן, פון מענטשן
תפילות אויף אידיש, רעדן, מדות טובות

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת נח, א' דראש חודש מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך האב זייער הנאה פון דיר, דו דאווענסט ערנסט און דו לערנסט פלייסיג.


איין זאך דארפסטו פאררעכטן, בעט דעם אייבערשטן זאלסט ארויסגיין פון די קטנות הדעת, פון די וועג ווי אזוי דו רעדסט צו מענטשן, א וועג פון שפעטן, א וועג פון לאכן. בעצם לאכן איז זייער גוט און זייער וויכטיג, אבער ווען עס איז אויף יענעמ'ס חשבון איז דאס עקלדיג און גרויליג.


איך זאג דיר דעם אמת, איך וויל דיר זייער אסאך מאל געבן א גוטע געפיל, א שמייכל, א גוט ווארט; און ווען איך קום נאנט צו דיר און איך הער ווי דו רעדסט, אלעס איז איין שטיק חוזק, איין שטיק שפעטן, נאכמאכן מענטשן אדער שפעטן - ווער איך אזוי פארעקלט אז איך קען נישט שמייכלען און געבן גוטע ווערטער, ווייל ברוך ה' איך קען נישט זיין אחד בפה ואחד בלב, אויב אין הארץ בין איך נישט צופרידן קען איך זיך נישט מאכן.


א שאד פאר דיר, א שאד די צעדרייטע וועג וואס דו גייסט. בעט דעם אייבערשטן די ווערטער:


"רבונו של עולם, איך וויל אנהייבן רעדן צו אלעמען אויף א גוטע וועג, בדרך הישר והרצוי לפניך, נישט א וועג פון חוזק, שפעטן און לאכן; העלף מיר אייבערשטער".


אזוי זאלסט בעטן טאג נאך טאג.


 

#2737 - קלוגע פרויען בויען אויף זייער שטוב
שלום בית, חיזוק פאר פרויען

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת נח, א' דראש חודש מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


מרת ...


וויסן זאלט איר, אויב מען שטופט אפ, מען וויל נישט גיין וכו' - איז דאס א גרויסע עבירה, מען באקומט פאר דעם א גרויסער עונש.


מען קען נישט סטראשען דעם מאן מיט די זאך; אויב איר זענט פארווייטאגט, איר ווילט אים אפטון - קענט איר נישט אפשטופן וכו'. אויך איז דאס נישט קיין קלוגע זאך, ווייל דאס רעגט נאר מער אויף דעם מאן און עס ווארפט אים אראפ אין נישט גוטע זאכן; אזוי פועל'ט מען נישט.


אייער מאן איז זייער א וואוילער מענטש, איין שטיק גוטס, עס קומט אים נישט צו סטראשען; ער איז גוט, ער וויל זיין גוט און ער וועט נאך ווערן בעסער און בעסער; מיט סטראשען נישט צו גיין וכו' - דאס מאכט נאר ערגער.


איך האף איר וועט נישט ווערן ברוגז אויף מיר און זאגן אז איך פארשטיי אייך נישט, אדער זאגן אז איך נעם זיך אן פאר אייער מאן וכו'; ניין, ניין, בכלל נישט! קודם כל איך פארשטיי אייך זייער גוט, איך ווייס פונקטליך וויפיל איר ליידט, איך ווייס גאר גוט אייער ווייטאג, אבער איך ווייס אויך וויפיל אייער מאן ליידט, ער איז נאך מער רחמנות ווי אייך; ער וויל זיין גוט, ער האלט אין איין צוריק פאלן. עס איז נישט אים, ער איז טייער, ערליך, ער איז זייער וואויל, יעדעס מאל ער פאלט אראפ ווערט ער אזוי צעבראכן אז ער קען קוים תשובה טון, און ווען ער קומט אהיים און איר האלט זיך צוריק פון גיין וכו' ווייל איר ווילט אים שטעלן אין פלאץ - ווערט ער פון דעם אזוי צעקלאפט, דאס הרג'עט אים.


איך בעט אייך זייער, זייט פון די פרויען וואס די תורה זאגט אויף זיי (משלי יד, א): "חַכְמוֹת נָשִׁים בָּנְתָה בֵיתָהּ", קלוגע פרויען בויען זייער שטוב; אויב אלעס קלאפט, אלעס גייט ווי אזוי מען וויל און מען בויט די שטוב – פארדעם איז מען נאכנישט א 'חכמה', מען דארף נאר נישט זיין א נארישע צו בויען די שטוב, אבער ווען זאכן גייען פארקערט ווי אזוי מען וויל, מען ליידט פונעם מאן וכו', דאך בויט מען ווייטער די שטוב מיט שמחה, אזא פרוי איז פון די פרויען וואס די תורה זאגט (משלי יד, א): "חַכְמוֹת נָשִׁים בָּנְתָה בֵיתָהּ".

#2736 - מאך א פלאן וואס דו ווילסט טון דעם זמן
משניות, ישיבה, היטן די צייט, סדר היום, נערווען

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת נח, א' דראש חודש מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


איך ווארט צו הערן וואס איז דיין פלאן פאר'ן קומענדיגן זמן, קומסט אין ישיבה אדער דו גייסט ארבעטן? ווייל איך בין נישט מסכים דו זאלסט זיצן דעם זמן אין שטעטל און גארנישט טון; שטעטל איז נישט קיין עיר מקלט, אויב דו קומסט מיט א פלאן וואס דו גייסט טון - איז גוט, אבער סתם זיין אין שטעטל און גיין ליידיג - בין איך נישט מסכים.


האברך ... נרו יאיר האט מיר געזאגט אז דו האסט אים געפרעגט אויב דו קענסט שלאפן ביי אים; איך האב אים געזאגט אז איך וויל הערן פון דיר וואס דיין פלאן איז.


שטארק זיך בלימוד משניות, פארפעל נישט קיין איין טאג פון ח"י פרקים משניות; משניות לייטערט אויס דעם מענטש, משניות וואשט אפ אלע פלעקן, משניות היילט אויס, עס נעמט אוועק אלע סארט נערווען, שלעכטע מחשבות, דמיונות, חזיונות וכו'.


 

#2735 - האלט אן די הייליגע ארבעט פון דאווענען און זינגען זמירות מיט די קינדער
חינוך הילדים, שבת קודש

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת נח, א' דראש חודש מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


מיר האלטן שוין א חודש נאך ראש השנה און איך בין נאכאלץ אין די לופטן אז מיר האבן זוכה געווען צו זיין ביים הייליגן רבי'ן ראש השנה.


איך וויל דיר נאכאמאל באדאנקען פאר'ן אזויפיל אוועק געבן פאר אונזער קיבוץ, זיך אזויפיל געפארעט מיט יעדן איינעם באזונדער, אלע זאלן זיין צופרידן. איך וואונטש דיר די ברכה וואס דער מלאך טוב וואונטשט יעדן שבת ווען ער זעט די שיינע שבת'דיגע שטוב (שבת קיט:): "לשבת הבאה כן"; וואונטש איך דיר: "לשנה הבאה כן", מיר זאלן ווייטער האבן די זכי' צו משמש זיין דעם רבי'ן.


יעדע וואך ביי שלש סעודות וויל איך צוגיין צו דיר און דיר זאגן: "אשריך ואשרי חלקיך" - אז דו געבסט אוועק דיין באקוועמע צייט פון זיצן און זיך אפרוען, אזוי ווי אלע טוען; דו געבסט זיך אוועק פאר די קינדער, דו זינגסט מיט זיי די זמירות אזוי שיין, דו געבסט אכטונג אז אלע קינדער זאלן זיצן מיט דיר, זיי זאלן נישט זיין אינדרויסן אן קיין אחריות. איך שפיר זיך זייער רואיג אז מיינע קינדער זיצן מיט דיר א גאנץ שלש סעודות, יעדע וואך וויל איך דיר זאגן: "אשריך!" איך זאג דיר יעצט: "וואויל איז דיר, וואויל איז דיין חלק!"


איך בעט דיר זייער, האלט אן די הייליגע ארבעט פון אויפבויען אידישע קינדער; דאווען מיט זיי, זינג מיט זיי זמירות. דו האסט נישט קיין השגה וואס דו טוסט אויף, איך האב באקומען א בריוו פון א מאמע, זי זאגט אז נאך קעמפ, פון ווען אירע קינדער זענען אהיים געקומען פון דיר איז דער שבת אן אנדערע שבת, זיי זינגען אזוי שיין; דאס איז דיין קרעדיט.

#2734 - אלע וואס טוען פאר'ן רבי'ן, האבן אסאך חלישות הדעת
התחזקות, משמש דעם רבי'ן, חלישות הדעת

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת נח, א' דראש חודש מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


אזוי גייט עס ביי אלע וואס טוען פאר'ן רבי'ן, מען באקומט אזויפיל חלישות הדעת, מען ווערט אזוי צעבראכן, יעדעס מאל האט מען אנדערע בלבולים; ווייל ווען מען טוט פאר'ן רבי'ן קומט דער סמ"ך מ"ם און האלט נישט אויס, ער וויל צעהאקן דעם מענטש.


דערפאר בעט איך דיר זייער, טאנץ איבער אלע שווארצע שוועריקייטן, בלייב געטריי דעם רבי'ן. נעם אריין אין דיר 'איך דארף נישט קיינעם, איך וויל נישט קיינעם, איך האב נישט קיינעם; איך דין דעם אייבערשטן, איך בין געטריי דעם רבי'ן'; און אז דו ווערסט באליידיגט, אנטוישט, וויי געטון - זאלסטו דאס נעמען פאר כפרת עוונות.


איך בין דיר זייער מכיר טובה פאר אלעס וואס דו העלפסט מיר. פארשטיי אליינס, אויב האסטו חלישות הדעת, וויפיל חלישות הדעת האב איך; קיינער ווייסט נישט וואס איך גיי אריבער, איך ווייז עס נישט פאר קיינעם, אבער מעגסט מיר גלייבן, איך בין גוט צעבראכן, אבער דאס שוואכט מיר נישט אפ פון ווייטער גיין און ווייטער משמש זיין דעם רבי'ן.


שטארק זיך, און יעדעס מאל דו האסט א חלישות הדעת זאלסט אפמאכן אז דו גייסט נאך מער טון פאר'ן רבי'ן.


איך האב דיר זייער ליב, איך בעט שטענדיג פאר דיר און פאר דיין משפחה.

#2733 - דער אייבערשטער האט ליב א געפרעגלטן איד
צרות, התחזקות

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת נח, כ"ח תשרי, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


וויסן זאלסטו, דער עיקר שיינקייט פון א מעננטש איז ווען עס גייט אריבער אויף אים שווערע ביטערע צרות און יסורים און ער דערהאלט זיך, ער האט נישט קיין קשיות אויפ'ן אייבערשטן. אזוי ווי דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תקנה): "דער אייבערשטער האט ליב א געפרעגלטן איד"; איינער וואס האט שווערע ביטערע צרות און ער בלייבט ביי די אמונה, אזא איינער האט דער אייבערשטער ליב. מען דארף וויסן, דער אייבערשטער האט ליב יעדן איינציגסטן איד, אבער דער איד וואס דערהאלט זיך  - דער איז זייער חשוב.


מיין ליבער ברודער, מיין טייערער חבר; איך בעט דיר זייער, האב נישט קיין תרעומות אויפ'ן אייבערשטן. זינג א גאנצן טאג: "כי טוב השם, דער אייבערשטער איז גוט", טוב השם לכל, דער אייבערשטער איז גוט צו יעדן איינעם, ורחמיו על כל מעשיו, זיין רחמנות איז אויף אלע באשעפענישן.


גלייב מיר, אויף יעדן איינעם גייט איבער וואס גייט איבער, אויף מיר גייט אויך איבער; מיט דעם אלעם שטארק איך זיך מיט אמונה, איך שטארק זיך ביז איך ווער שטארק; זאלסטו אויך זיך דערהאלטן.

#2732 - די קינדער זאלן נישט פארפאסן א פינטל פון חדר
חינוך הילדים, שטעטל, חדר

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת נח, כ"ח תשרי, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


צו מיין טייערער ... וזוגתו תחי'


איר דארפט נעמען אין אכט אז דאס וויכטיגסטע זאך פאר אידישע קינדער איז חינוך הבנים והבנות, א איד קען נישט וואוינען וואו אימער אין די וועלט, מען קען נאר וואוינען וואו עס איז דא א חדר פאר די קינדער. עלטערן וואס ווילן מצליח זיין מיט די קינדער דארפן לייגן אלע זייערע ענינים, אלע זייערע באקוועמליכקייטן אין דער זייט - און טון אלעס פאר די הצלחה פון די קינדער.


דאס וואס איר טוט, איין טאג וואוינט איר אין שטעטל, איין טאג אין שטאט - איר פארט און קומט און קומט און פארט, דאס איז זייער נישט גוט פאר ענקערע קינדער. די קינדער דארפן האבן א כתה, א מלמד, א סדר, זיין מיושב; איר קענט דאס נישט טון פאר די קינדער.


עס איז מיר א חידוש אז איר פארשטייט דאס נישט אליינס, איר זענט נישט קיין נארישע מענטשן, איר זענט נארמאלע מענטשן; דאך מאכט איר דא עפעס א טעות, אייערע קינדער וועלן אייך נישט מוחל זיין אויף דעם, אפגערעדט אז דאס שטערט די מלמדים, דאס שטערט די סקול; און ווען דער מלמד רעדט צו דיר זאגסטו אז דו וועסט זיך אנשטרענגען פאר אים, דער מלמד זאגט מיר לאכעדיג אז דו גייסט זיך מוסר נפש זיין פאר אים, כאילו דו טוסט א טובה פאר'ן מלמד, דו טוסט דיר אליינס א טובה.


מאך אפ, אדער שטעטל אדער שטאט; געענדיגט מיט'ן פארן און קומען. איך, ווען איך גיי מפעם לפעם אין שטעטל, פאר איך פרייטאג נאך חדר און איך קום צוריק מוצאי שבת אז די קינדער זאלן נישט פארפאסן א פינטל חדר.

#2731 - נישט ארבעטן שווער, אבער אויך נישט זיצן און גארנישט טון
חיזוק פאר פרויען, רפואה

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת נח, ב' מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איר בעט אז איר ווילט זיין קלאר וואס איר האט צו טון; פון איין זייט זאגט אייער דאקטער איר זאלט זיך אפרוען די חדשים און פון די אנדערע זייט האט איר געהערט ביי די שיעור אז עס איז נישט קיין געשעפט זיך נאכצולאזן, קרעכצן און זאגן: "איך בין א פאציענט", נאר מען דארף טון די שטוב ארבעט, נישט קרעכצן טאג און נאכט און זיך מאכן פאר א פאציענט; איר ווילט וויסן וואס צו טון.


דער דאקטער מיינט צו זאגן איר זאלט נישט טון קיין שווערע ארבעט, נישט ליגן אויף דער ערד וואשן די פלארס, נישט שלעפן זאכן און אויפהייבן שווערע זאכן; אבער דאס מיינט נישט איר זאלט בלייבן אין בעט אדער אויפ'ן קאוטש און גארנישט טון נאר קרעכצן און וויינען 'איך שפיר זיך נישט גוט'; דאס וואס מען לאזט זיך נאך - דאס איז די ערגסטע זאך, איר קענט און איר זאלט צושטעלן נאכטמאל פאר אייער מאן און קינדער און אזוי ווייטער.


איך וועל רעדן צו אייער מאן און אים אויסקלארן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א גוט שבת.

#2730 - האסט מיר אונטערגעקויפט מיט דיין משניות
מקוה, משניות

בעזרת ה' יתברך


יום ג' האזינו, ח' תשרי, שנת תשפ"ב לפרט קטן


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


האברך ... נרו יאיר האט מיר יעצט דערציילט אז דו האסט גענומען די זכות פון די צווייטע מקוה טהרה וואס מיר גייען יעצט בויען אין קרית ברסלב, ער האט מיר היינט געברענגט פון דיר די ערשטע צען טויזנט דאלער; דער אייבערשטער זאל דיר העלפן זאלסט קענען טון נאך און נאך מצוות דיין גאנץ לעבן.


איך מוז דיר זאגן, איך האב אזוי הנאה געהאט דיר צו זען אויפ'ן פליגער אויפ'ן וועג אהיים פון ראש השנה אין אומאן מיט א קליינע משניות; אויפ'ן וועג אהיים איז יעדער אזוי אפגעמאטערט, קוים וואס מען גייט, קוים וואס מען ווייסט וואס טוט זיך, און דו און נאך תלמידי היכל הקודש זיצן מיט די משניות און זאגן פרקים משניות; האסט מיר אונטערגעקויפט, האסט געכאפט מיין הארץ, אזא מראה וועל איך נישט פארגעסן אזוי שנעל; זה חלקי מכל עמלי, צו זען ווי די דרשות, די דיבורים, די הארעוואניע - גייט אריין אין אנשי שלומינו.


א חתימה טובה.

#2729 - בלייב נאאיוו, בלייב פאנאטיש און בלייב תמימות'דיג
מאוויס, טעלעפאן, שיעורים כסדרן, תמימות

בעזרת ה' יתברך


יום ג' האזינו, ח' תשרי, שנת תשפ"ב לפרט קטן


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


מיין טעלעפאן איז צעבראכן, מענטשן האלטן מיר אין איין רופן און שרייבן, און איך קען נישט ענטפערן און נישט ליינען וואס זיי שרייבן; אויב דו קענסט מיר העלפן מיט דעם, מיר ברענגען א נייע; איך וויל א טעלעפאן אזוי ווי ביז יעצט, נישט מער פארגעשריטן, נאר מען זאל קענען רעדן און טעקסטן, גארנישט מער פון דעם.


שרייב מיר דיינע שיעורים כסדרן; שרייב מיר וואו דו האלסט אין ש"ס און אין רבינ'ס ספרים.


טייערער ברודער, לאז זיך נישט נאך, לאז זיך נישט פאלן; בלייב שטארק מיט דיין אידישקייט.


זאג דיין ווייב אז די טשעפע איז די שענסטע קאמפלימענט אויף ענק; דאס וואס די משפחה לאכט פון ענק, ווען מען רעדט פון מאוויס, עקטערס און סעלעברעטיס און דו מיט דיין ווייב פרעגן ווער? וואס? ווען? און זיי לאכן און זאגן אויף ענק אז עטס זענטס אזוי נאאיוו און פאנאטיש וכו' – דאס איז די שענסטע זאך אויף ענק.


בלייב נאאיוו, בלייב פאנאטיש און בלייב תמימות'דיג.


חתימה טובה.