בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#128 - לערנען ספר המדות מיט די קינדער
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, חינוך הילדים, מוסדות, פרנסה, מוהרא"ש, לימוד התורה, סיפורי צדיקים, ספרי ברסלב, פירושים

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וישב, י"ט כסליו, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, תלמוד תורה היכל הקודש טברי'


דער מלמד האט מיר געשריבן אז ביים לערנען ספר המידות, האסטו געפרעגט וואס איז דער פשט וואס דער רבי זאגט (ספר המדות אות אכילה חלק ב, סימן יד): "אֲכִילָה וּשְׁתִיָּה", עסן און טרינקען, "בָּא עַל יְדֵי חֹק וּמִשְׁפָּט", קומט דורך חק ומשפט.


ערשטנס וויל איך דיר זאגן, איך פריי זיך זייער אז דו לערנסט ספר המידות. דער הייליגער רבי האט געזאגט אז דער ספר המידות האט אים געמאכט פאר א איד; דעריבער האט מוהרא"ש איינגעפירט מען זאל לערנען מיט די קינדער - סיי מיט די אינגלעך און סיי אין סקול מיט די מיידלעך - ספר המידות, אזוי וועלן אלע קינדער אויסוואקסן גרויסע צדיקים. און ביי יעדע אות וואס מען לערנט זאל מען בעטן דעם אייבערשטן מען זאל זוכה זיין צו קומען צו די גוטע זאך און אויסרייסן די שלעכטע זאכן.


פשט איז, דער אייבערשטער געבט דעם מענטש שפע; דער מענטש באקומט עסן און טרינקען בזכות וואס ער היט די הייליגע תורה און בזכות וואס ער גלייבט אינעם אייבערשטן אז אלעס וואס ער טוט איז גערעכט. די הייליגע חכמים זאגן (שמות רבה כה, ז) אויפן פסוק (שמות טז, ד): "'הִנְנִי מַמְטִיר לָכֶם לֶחֶם מִן הַשָּׁמָיִם', אָמַר הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא" דער אייבערשטער זאגט אונז: "מִי גָּרַם לָכֶם לֶאֱכֹל מִן הַמָּן וְלִשְׁתּוֹת מֵהַבְּאֵר", אין וואס פאר א זכות האט איר זוכה געווען צו באקומען די מן און די באר? "מִפְּנֵי שֶׁקִּבַּלְתֶּם אֶת הַחֻקִּים וְאֶת הַמִּשְׁפָּטִים", ווייל איר האט מקבל געווען די הייליגע תורה; אז מען לערנט תורה - איז מען זוכה צו האבן שפע.


ניץ אויס דיינע קינדער יארן; גיי התבודדות, בעט דעם אייבערשטן דו זאלסט זיין א צדיק. און ווען דער מלמד אין חדר דערציילט מעשיות פון צדיקים - זאלסטו גיין אין א ווינקעלע און וויינען צום אייבערשטן: "הייליגער באשעפער, איך וויל אויך זיין א צדיק, הייליגער באשעפער ווי אזוי ווערט מען א צדיק?" ביז דו וועסט ווערן א גרויסער צדיק.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#127 - מאך א חבורה פון בחורים מפיצים, גיי שטורעמען די גאסן
חברים, בחור, שידוכים, הפצה, יבנאל, מוהרא"ש, סיפורי צדיקים

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת וישלח, י"ג כסליו, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


זיי נישט סעלפיש, לאז נאך בחורים האבן א זכות אין הפצה. נעם נאך בחורים מיט דיר, מאך א חבורה פון בחורים מפיצים; גיי שטורעמען די גאסן, ביי די הייזער, און אזוי ווייטער. איינמאל א וואך פאר ארויס מיט אלע בחורים מפיצים קיין יבנאל צו מוהרא"ש'ס ציון אויסזאגן תהילים, און דערציילט פאר מוהרא"ש וויפיל ספרים און קונטרסים איר האט פארשפרייט דורכאויס די וואך - וועט איר אלע בקרוב ווערן חתנים און אויפשטעלן שיינע שטובער.


איך מאך א מלוה מלכה יעדע וואך פאר די בחורים וואס גייען הפצה, אויך אינמיטן די וואך מאכן מיר פון צייט צו צייט אן הפצה פארברענג. איך האב דאס גענומען פון מוהרא"ש; ווען איך בין געווען אין יבנאל ביי מוהרא"ש אין די דירה, האט מיר מוהרא"ש דערציילט ווי אזוי ער האט געמאכט בחורים זאלן וועלן גיין הפצה. ער האט גענומען אמעריקאנער בחורים און זיי צוגעזאגט אייסעס, יעדע זונטאג האט מוהרא"ש פארברענגט מיט זיי, מען האט געגעסן אייזקרים און זיך מחזק געווען עוסק צו זיין אין הפצה. ווען איך וועל זיין אין ארץ ישראל וועל איך זיצן מיט דיר און מיט די אנדערע בחורים וואס זענען עוסק אין הפצה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#126 - די אלע וואס גייען הפצה זענען זייער באליבט ביים אייבערשטן
קדושה, הפצה, וויכוחים, תשובה, סיפורי צדיקים

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וישב, י"ט כסליו, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


וואויל איז דיר אז דו פארשפרייסט די ספרים און קונטרסים וואס מוהרא"ש האט געשריבן פאר'ן דור; חיזוק און עצות פון הייליגן רבי'ן ווי אזוי מען קען לעבן מיט'ן אייבערשטן, ווי אזוי מען קען האבן א זיסע לעבן.


די אלע וואס גייען הפצה זענען זייער באליבט ביים אייבערשטן. מוהרא"ש זכותו יגן עלינו האט דערציילט: ווען דער הייליגער צדיק רבי יצחק מדרוביטש זכותו יגן עלינו איז נפטר געווען איז אים רש"י הקדוש אנטקעגן געקומען אויבן אין הימל און אים געפרעגט: "וואס פאר א גוטע מעשים טוט אייער זון רבי מיכל זלאטשובער, אז אויבן אין הימל מאכט מען אזא רעש פון אים?" האט דער טאטע רבי יצחק מדרוביטש געענטפערט: "ער לייגט אריין כוחות אינעם דאווענען וכו'", האט אים רש"י הקדוש געזאגט: "פאר דעם אליינס וואלט מען נישט געמאכט אזא רעש דא אין הימל פון אים; אסאך צדיקים לייגן אריין כוחות אינעם דאווענען און מען מאכט נישט אזא גרויסע עסק פון זיי", האט דער טאטע רבי יצחק געזאגט: "ער לערנט זייער פלייסיג", האט אים רש"י הקדוש געענפערט: "דאס קען אויך נישט זיין די סיבה, ווייל אסאך צדיקים לערנען פלייסיג די הייליגע תורה, און פאר דעם אליינס רעש'ט זיך נאך נישט", האט ער געזאגט: "צוליב זיין חסד און צדקה וכו'", האט רש"י נאכאלץ נישט מסכים געווען, ביז רבי יצחק מדרוביטש האט אים געזאגט: "אפשר ווייל ער ברענגט צוריק מענטשן צום אייבערשטן? ער איז עוסק אין דעם זייער שטארק", האט רש"י הקדוש געזאגט: "היינו דאהני ליה, יעצט פארשטיי איך שוין פארוואס עס רעש'ט זיך פון אים".


גיי נישט אריין מיט קיינעם אין קיין ויכוחים; דו טו דיינס, גיי הפצה; געב א ספר, א קונטרס וכדומה - און בעט צדקה.


רבי נתן האט געזאגט אפאר טעג פאר ער איז נסתלק געווארן: "אייער עובדא זאל זיין יפצו מעינותיך חוצה".


דאס וועט דיך מתקן זיין, דו וועסט פאררעכטן אלע פגמים. דער הייליגער רבי זאגט (ספר המדות אות ניאוף, סימן מא): "תִּקּוּן לְהוֹצָאַת זֶרַע לְבַטָּלָה, שֶׁיִּשְׁתַּדֵּל לְהַחֲזִיר בְּנֵי אָדָם בִּתְשׁוּבָה", אז מען ברענגט צוריק מענטשן צום אייבערשטן איז מען מתקן אלע פגמים פון פגם הברית.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#125 - שבת איז א צייט וואס די עלטערן פארברענגען מיט די קינדער
קינדער, שמחה, חינוך הילדים, שבת קודש, משפחה, סיפורי צדיקים

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת וישלח, ט"ו כסליו, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איינמאל איז רבי נתן איז געקומען צום רבי'ן און דער רבי האט אים געפרעגט: "ביסטו פרייליך שבת?" האט רבי נתן געזאגט: "צומאל בין איך פרום"; האט אים דער רבי געזאגט: "ניין, שבת דארף מען זיין נאר פרייליך".


דעמאלט האט דער רבי געזאגט די תורה (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן יז): "צָרִיךְ לִזָּהֵר מְאֹד לִהְיוֹת שָׂמֵחַ וְטוֹב לֵב בְּשַׁבָּת", מען דארף זיין זייער פרייליך שבת, "כִּי מַעֲלוֹת וּקְדֻשּׁוֹת שַׁבָּת גְּדוֹלָה וִיקָרָה מְאֹד", ווייל שבת איז זייער הייליג און טייער, "וְהַכְּלָל, שֶׁצָּרִיךְ לִנְהֹג שִׂמְחָה גְּדוֹלָה בְּשַׁבָּת קֹדֶשׁ, וְלִבְלִי לְהַרְאוֹת שׁוּם עַצְבוּת וּדְאָגָה כְּלָל, רַק לְהִתְעַנֵּג עַל ה'", מען טאר נישט זיין טרויעריג שבת און נישט זיין פארזארגט שבת, נאר פרייליך.


שבת איז א צייט פון חינוך הילדים, שבת זאלסטו פארברענגען מיט דיינע קינדער. שמועס מיט זיי פון אמונה, שמועס מיט דיינע קינדער פון צדיקים. אויפ'ן וועג צום שול און אויפ'ן וועג אהיים - איז א גוטע צייט צו רעדן מיט די קינדער פון אמונה און פון צדיקים, אויך ביי די סעודה זאלסטו זיין פרייליך און זיי פרייליך מאכן.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (נדרים לז:) שבת זאל מען נישט שיקן די קינדער צום מלמד לערנען נייע לימודים וואס די קינדער האבן נאכנישט געלערנט: "מִשּׁוּם דְּיִפְנוּ אֲבָהַתְהוֹן דְּיָנוּקֵי לְמִצְוָתָא דְּשַׁבְּתָא", ווי דער ר"ן איז מסביר: "שֶׁאֲבוֹת הַתִּינוֹקוֹת פּוֹנִין לְמִצְוַת שַׁבָּת, וּמִשְׁתַּעְשְׁעִין עִם הַתִּינוֹקוֹת, וְאִם יִקְרְאוּ הַתִּינוֹקוֹת לְכַתְּחִלָּה, יָחוּשׁוּ לְבִטּוּלָם", ווייל שבת איז א צייט וואס די עלטערן פארברענגען מיט די קינדער און האבן אן עונג שבת מיט די קינדער, און אז מען וועט לערנען נייע גמרות, נייע הלכות - וועט זיך עס פארציען, און די עלטערן וועלן נישט האבן קיין עונג שבת מיט די קינדער; זעט מען אז שבת איז א צייט וואס עלטערן פארברענגען מיט די קינדער.


א פרייליכן שבת.

#124 - דרוקן נאך "מעשה'לעך פאר קינדערלעך"
קינדער, אמונה, הפצה, הדפסה, סיפורי צדיקים, עצתו אמונה, השגחה פרטית, בילדער

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת חיי שרה, כ"א מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, קרית ברסלב


שטארק זיך און זיי ממשיך מיט דיין הייליגע ארבעט, אריינברענגען אין די וועלט דעם הייליגן רבינ'ס עצות אויף די וועג ווי אזוי מיר האבן דאס מקבל געווען פון מוהרא"ש זכותו יגן עלינו. די נייע וועכנטליכע קונטרסים, עצתו אמונה, איש אמונות - זענען מחי' טויזנטער אידן איבער די גאנצע וועלט; דו האסט נישט קיין אנונג וואס דאס טוט, וויפיל מענטשן באקומען לעבן פון דעם.


איך וויל דיר זייער בעטן, עס איז ענדערש דו זאלסט זיך אריינלייגן צו ענדיגן די מעשה'לעך פאר קינדערלעך - ווי אנדערע זאכן. ווייל די מפיצים זאגן פה אחד אז די קונטרס "מעשה'לעך פאר קינדערלעך" גייט די מערסטע ביי די הייזער, אלע נעמען דאס.


וויל איך דיר בעטן, היות דו האסט זיך פארגענומען דאס יאר ארויסצוגעבן יעדע חודש א פרישע ספר, זאלסטו לייגן אלעס אין דער זייט און ארויסגעבן יעדע חודש נאך א מעשה'לעך. דאס וועט אריינברענגען אין קינדער אמונה מיט יראת שמים; די מעשיות זענען נישט סתם מעשיות, די מעשיות זענען מעשיות וואס יעדע קינד קען נאכמאכן, מעשיות פון צדיקים ווי אזוי די צדיקים זענען געווארן צדיקים. זארג נישט פאר געלט, איך וועל דיר העלפן דאס דרוקן.


דא האסטו נאך א מעשה פאר די עצתו אמנה פאר קינדער.


די נאמען פון די מעשה איז "אלעס האט א חשבון".


אההה קוק... די פייגל איז טויט...!


פינקט ווען דער בעל עגלה האט אויפגעהויבן די רוט צו שמייסן די פערד - איז דאס פייגן אריבערגעפלויגן און געכאפט א שמייס פונעם רוט און איז אראפגעפאלן טויט... אזוי אינטערעסאנט...


די מעשה האט פאסירט ווען דער הייליגער צדיק רבי נחום פון טשערנאביל זכותו יגן עלינו איז אמאל געקומען צו פארן קיין מעזיבוזש צום ציון פון זיין הייליגע רבי, דער הייליגער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו.


דער צדיק וויינט ביים קבר פון בעל שם טוב, ער בעט דעם אייבערשטן פאר אידישע קינדער, אלע אידן זאלן האבן פרנסה, אלע אידן זאלן זיין געזונט און האבן ישועות. דער קבר פון בעל שם טוב איז זייער הייליג, עס קומען אהין זייער אסאך אידן מתפלל זיין.


ווען דער הייליגער צדיק רבי נחום טשערנאבלער איז ארויף אויפ'ן וואגן אהיים צו פארן איז דער רבי געשטאנען פון דער זייט און געקוקט אויפ'ן הייליגן צדיק, און אין די מינוט וואס דער בעל עגלה האט אויפגעהויבן די רוט צו שמייסן די פערד - איז אריבערגעפלויגן א פייגל, עס האט געכאפט דעם שמייס און איז אראפגעפאלן טויט, דער הייליגער רבי רופט זיך אן הויך: "עס איז אים געקומען".


ווען דער צדיק רבי נחום מטשערנאביל האט דאס געהערט איז אים דאס זייער געפאלן, און ער האט געזאגט דאס וואס שטייט אין פסוק אויף דוד המלך: "יְפֵה עֵינַיִם", ער האט געהאט שיינע אויגן, "וְטוֹב רֹאִי", און א גוטע אויסזען, דאס איז געזאגט געווארן אויף דעם קינד, ווייל ער זעט גוט; ווייל די פייגל איז געווען א גלגול פון א  נשמה וואס האט יעצט באקומען איר תיקון.


פון די מעשה זען מיר אז יעדע זאך האט א חשבון, קיין שום זאך פאסירט נישט נאר אויב דאס איז אנגעשריבן פון הימל עס זאל אזוי פאסירן, און דער הייליגער רבי זכותו יגן עלינו, ווען ער איז נאך געווען א קליין קינד - האט ער שוין געזען וואס טוט זיך מיט נשמות און גלגולים.


אזוי אויך מיר, אפילו מיר זעען נישט די זאכן, אבער מיר דארפן האבן א שטארקע אמונה צו גלייבן און פארשטיין, אזוי ווי די פייגל האט געכאפט א שמייס און געשטארבן - איז דאס איר געקומען, אזוי אויך יעדע זאך וואס פאסירט - האט א חשבון, און מיר זאלן קיינמאל נישט האבן קיין קשיות אויפ'ן אייבערשטן.


אלע קינדער זינגען אינאיינעם: "באשעפער איך בעט דיר, איך זאל אייביג נאר גיין צו דיר, און נישט האבן קיין קשיות אויף דיר".


 בעט דעם מעלער ער זאל מאכן א בילד ווי מען זעט א וואגן, א בעל עגלה מיט א רוט. דער צדיק זיצט אין וואגן, נעבן וואגן שטייט א קינד מיט צוויי שיינע פיאות, און א פייגל אין די לופט איבערגעדריידט און פאלט אראפ נעבן די רוט.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#123 - רעד צום קינד פון די הייליגקייט פון פיאות
קינדער, תפילה והתבודדות, חינוך הילדים, סבלנות, סיפורי צדיקים, בארד און פאות

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת ויצא, ו' כסליו, שנת תשפ"ג לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


בנוגע דיין זון נרו יאיר וכו'; ווערט נישט פארלוירן, עס מאכט זיך ביי קינדער אז זיי שפילן זיך מיט א שערל און שניידן אראפ אביסל פיאות, און אז דער מלמד האט אים שוין געגעבן אפאר פעטשלעך - זאלסטו נוצן די געווער, די מויל; רעד צו אים פון די הייליגקייט פון פיאות, ווי דער אייבערשטער האט ליב די פיאות, און אויב מען שניידט די פיאות - שניידט מען אפ די שכל.


חינוך הילדים איז א שווערע ארבעט, אבער עס לוינט זיך; מיט אסאך סבלנות און תפילה - איז מען זוכה צו שניידן שיינע פירות.


שטארק זיך מיט תפילה והתבודדות. אויך זאלסטו לאזן אפאר טרערן פאר די קינדער; זיי זאלן זיין ערליך, זיי זאלן אויסוואקסן צדיקים.


מען האט געפרעגט דעם הייליגן חתם סופר זכותו יגן עלינו ווי אזוי האט ער זוכה געווען צו אזעלעכע גוטע קינדער, האט דער הייליגער חתם סופר זכותו יגן עלינו געענטפערט: "יעדע נאכט בשעת איך האב געזאגט תיקון חצות האב איך אנגעפילט א כוס מיט טרערן, איך האב געבעטן פאר גוטע קינדער"; דאס איז דער וועג ווי אזוי מען איז זוכה צו ערליכע דורות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#122 - פארוואס רעדט מען אויף ברסלב?
תפילה והתבודדות, מוסדות, חסידות ברסלב, מחלוקת, וויכוחים, שטעטל, סיום, אומאן, סיפורי צדיקים, ראש ישיבה, לשון הרע, התנגדות

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת ויצא, ז' כסליו, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


וואס קען מען טון אז מען רעדט אויף אונז? וואס קען מען טון אז עס איז דא לשון הרע און הוצאת שם רע? דער רבי האט שוין געזאגט (שיחות הר"ן, סימן קפב): "מען קריגט נישט אויף מיר, מען האט זיך אויסגעשניצט א מענטש און אויף אים קריגט מען, און אויף דעם מענטש וואס מען האט זיך אויסגעשניצט - קריג איך אויך" - זאגט דער רבי, "דאס האט נישט מיט מיר".


אזוי מוז עס גיין, אזוי גייט דעם רבינ'ס זאך. אזוי ווי רבי נתן האט געזאגט פאר'ן רבינ'ס טאכטער אדל ווען זי האט גע'חלומ'ט א שרעק פון א חלום, ווי אלע אנשי שלומינו האבן געמאכט אן אויפשטאנד קעגן איר טאטע - דער הייליגער רבי. מען האט זיך אפגעשמועסט אז מען גייט נישט אריינלאזן דעם רבי'ן אין שול, אלע האבן זיך אויסגע'שורה'ט און זיך אנגעכאפט האנט ביי האנט, אז ווען דער רבי קומט - וועט מען אים נישט אריינלאזן.


זי חלומ'ט זיך ווייטער ווי דער רבי קומט אריין אין שול און אלע שטייען האנט ביי האנט, זיי כאפן זיך אן פעסט, און ווי נאר דער רבי געבט א טרעט א טריט נענטער און קומט אן צו די ערשטע שורה - עפענען זיי אויף און דער רבי גייט שיין אריבער, און די שורה פון הינטער זיי רעגן זיך פארוואס מען האט אריבערגעלאזט דעם רבי'ן, און זיי שמועסן זיך אפ אז זיי גייען נישט אריבערלאזן דעם רבי'ן, אבער ווי דער רבי קומט נאנט צו זיי - עפענען זיי די בלאקאדע.


אדל וועקט זיך אויף מיט א שרעק און לויפט צו רבי נתן ער זאל איר פותר חלום זיין. זאגט איר רבי נתן: "אזוי גייט דעם רבינ'ס זאך, מען זעט נאר איין טריט, מען זעט נישט דעם קומענדיגן טריט".


וואס קען מען טון אז מען רעדט אויפ'ן רבי'ן און אויף זיינע תלמידים אלע שלעכטס, ברסלב'ער חסידים זענען ללעג ולקלס; אזוי מוז דאס גיין. דער רבי האט דערציילט (ספורי מעשיות מעשה ז', מזבוב ועכביש) ווען עס איז געקומען די צייט אז זיין נשמה זאל אראפקומען אויף די וועלט, האט דער סמ"ך מ"ם געשריגן: "רבונו של עולם, אז דער נשמה קומט אראפ אויף די וועלט, פארוואס האסטו מיך באשאפן?" האט מען אים געענטפערט: "די נשמה מוז אראפקומען אויף די וועלט, דו גיי און זוך דיר אן עצה". איז ער אוועקגעגאנגען און שפעטער איז ער צוריקגעקומען מיט אן אלטיטשקן אן איינגעבויגענעם, זיי האבן געלאכט און געזאגט: "די נשמה קען שוין אראפגיין, מיר האבן שוין אן עצה", די עצה פון לאכן, די עצה פון שפעטן.


דיר בעט איך, ענטפער נישט און גיי נישט אריין אין קיין וויכוחים מיט קיינעם, און אז דו אליינס ביסט צעמישט - זאלסטו זיך מתבודד זיין, ווייל אזוי ווי אין א ביזנעס איז דאס וויכטיגסטע זאך צו האבן א רואה חשבון, א בוכהאלטער; עס קען זיך דאכטן אז מען מאכט געלט, מען איז מרוויח, און נאר דער רואה חשבון ווייסט די קלארע פאקטן, אויב מען איז דא מרוויח אדער מען דערלייגט, אזוי איז ברוחניות; עס קען זיך דאכטן אז מען לערנט, מען דאווענט, אבער נאר מיט התבודדות קומט ארויס די קלארע פאקטן; אזוי אויך דורך התבודדות ווערט מען קלאר וואס איז גוט און וואס איז נישט גוט.


בקרוב וועלן מיר עפענען דעם נייעם שטעטל, דאס איז אביסל ווייטער פון די יעצטיגע שטעטל. מענטשן פרעגן, וואס גייט דא פאר? פארוואס דארף מען שוין גיין צו א נייע געגענט? דער ענטפער איז פשוט, די שכנים ווילן זייער אסאך געלט פאר די הייזער, זיי זעען אידן קומען - ווילן זיי מאכן אויף אונז געלט, איך וויל נישט מען זאל ארויפברענגען די פרייזן; מיר איז גוט צו גיין אין א פרישע געגענט.


מוצאי שבת חנוכה וועלן מיר מאכן א חנוכת הבית פאר די נייע חדר, איך ליידן איין אלע משפחות, די חנוכת הבית וועט פארקומען אינעם בנין התלמוד תורה. די מסיבה וועט זיין אינאיינעם מיט א סעודת הודאה אז מיר זענען מקורב צום רבי'ן, אז מיר זענען אנגעקומען אין היכל הקודש און אונזערע קינדער האבן א חדר און א סקול וואו מען לערנט אמונה און קדושה, מען לאכט נישט פון רבי'ן.


איך טראכט אלץ פון די נס אז מען האט ארויסגעווארפן מיינע קינדער און איך האב געדארפט עפענען א מוסד פאר זיי, אזוי האבן מיינע קינדער א ריינע חינוך. אפהיטן זאל איך זיין אויב וואלטן מיינע קינדער נישט געווארן ארויסגעווארפן, וואלטן זיי מן הסתם היינט נישט גערעדט מיט מיר, זיי וואלטן זיך געשעמט אז זיי זענען קינדער פון מיר. אזוי איז געווען מיט מוהרא"ש זכותו יגן עלינו, און אזוי איז געווען מיט די קינדער פון די מפיצים וד"ל.


די חברי הנהלה ארבעטן זייער געטריי פאר אונז, מען גרייט זיך יעצט צו קויפן נאך אפאר בנינים פאר די קומענדיגע יאר פאר די חדר און סקול, ווייל ווי עס זעט יעצט אויס וועלן די צוויי בנינים זיין גוט פאר די יאר, אבער קומענדיגע יאר וועט דאס שוין זיין קליין און אויסגעוואקסן.


אויך וועט זיין די מסיבה אינאיינעם מיט סיומים; אינגעלייט, בחורים און קינדער וועלן ענדיגן ש"ס און מסכתות. מוהרא"ש זאגט, ווען מען קומט צום רבי'ן קיין אומאן - קומט מען נישט מיט ליידיגע הענט, יעדער ברענגט א סיום. מיר האבן געמאכט אין אומאן די יאר ביים לעצטן מלוה מלכה א מעמד סיומים, ווי בחורים, אינגעלייט און קינדער האבן מסיים געווען יעדער איינער זיינע סיומים, יעצט שבת חנוכה איז דאך אויך א צייט וואס מען קומט צום רבי'ן, וועלן מיר מאכן די מעמד סיומים אינאיינעם מיט די סעודת הודאה און חנוכת הבית.


היינט נאכט וועט זיין די וועכנטליכער שיעור, איך האף דיך צו זען.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#121 - אמונה היילט אויס פון די אלע שווערע פיין וואס פייניגט דעם נפש
פחדים, שמחה, אמונה, סדר דרך הלימוד, סיפורי צדיקים, חומש רש"י, מעביר סדרה, דף גמרא, גן עדן

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת ויצא, ו' כסליו, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


די עצה פאר פחדים, ענקזייעטי וכו' - איז אמונה, נאר אמונה היילט אויס פון די אלע שווערע פיין וואס פיינייגט דעם נפש.


דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן ה): "הָעִקָּר הוּא הָאֱמוּנָה", דער עיקר אין לעבן איז אמונה, גלייבן אין אייבערשטן, גלייבן אז ער איז אלעס, ער טוט אלעס, "וְצָרִיךְ כָּל אֶחָד לְחַפֵּשׂ אֶת עַצְמוֹ וּלְחַזֵּק אֶת עַצְמוֹ בֶּאֱמוּנָה", מען דארף זיך זייער שטארקן אין אמונה, גלייבן אז אלעס איז נאר דער אייבערשטער. "כִּי יֵשׁ סוֹבְלֵי חֳלָאִים", ווייל עס זענען דא וואס ליידן, "שֶׁיֵּשׁ לָהֶם מַכּוֹת מֻפְלָאוֹת", זיי האבן זייער שטארקע פיין, "וְהֵם סוֹבְלִים הֶחֳלָאִים רַק בִּשְׁבִיל נְפִילַת הָאֱמוּנָה", די פיין קומט נאר פון חסרון אמונה. דא רעדט דער רבי פון אלע סארט גייסטישע פראבלעמען, אלעס נעמט זיך פון נישט זיין שטארק אין אמונה, "כִּי עַל יְדֵי נְפִילַת הָאֱמוּנָה", ווייל אז מען פאלט פון די אמונה, "בָּאִים מַכּוֹת מֻפְלָאוֹת", קומט אן די שטארקע פיין, "שֶׁאֵין מוֹעִיל לָהֶם לֹא רְפוּאוֹת", און קיין שום זאך קען נישט היילן די פיין און צער; נישט קיין מעדעצין, "וְלֹא תְּפִלָּה", נישט קיין תפילות, "וְלֹא זְכוּת אָבוֹת", און נישט זכות אבות, נאר איין רפואה איז דא - אמונה.


אֱמוּנָה אִיז דֶער יְסוֹד פוּן אִידִישְׁקֵייט, אֱמוּנָה קְלֶעבְּט צוּ דֶעם מֶענְטְשׁ צוּם אֵייבֶּערְשְׁטְן. וֶוען אַ מֶענְטְשׁ נֶעמְט אַרַיין אִין זִיךְ דֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן, עֶר שְׁטֶעלְט זִיךְ פָאר אִין זַיין מֹחַ אַז דִי גַאנְצֶע וֶועלְט אִיז אֵיין שְׁטִיק אֵייבֶּערְשְׁטֶער אוּן עֶר שְׁטֵייט אִינְדֶערְמִיט, דָאס אִיז דִי גְרֶעסְטֶע הַנָאָה אוּן גֶעשְׁמַאק וָואס מֶען קֶען הָאבְּן אוֹיף דֶער וֶועלְט, מֶען שְׁפִּירְט שׁוֹין אוֹיף דִי וֶועלְט דִי גֶעוַואלְדִיגֶע גוּטֶע גֶעשְׁמַאק אוּן הַנָאָה פוּן גַן עֵדֶן. אוּן צוּ דֶעם קֶען מֶען נָאר זוֹכֶה זַיין וֶוען מֶען לֵייגְט זִיךְ אַרַיין אִין דִי פָּשׁוּטֶ'ע אֱמוּנָה, צוּ גְלֵייבְּן אִינֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן אוּן צוּ רֶעדְן צוּ אִים מִיט תְּמִימוּת וּפְּשִׁיטוֹת אַזוֹי וִוי אַ מֶענְטְשׁ רֶעדְט צוּ זַיין חַבֶר אוּן אַזוֹי וִוי אַ קִינְד רֶעדְט צוּ זַיין טַאטְן.


לערן אביסל חומש. טייל איין די פרשה לויט די טעג פון די וואך; זונטאג זאלסטו לערנען חומש, תרגום מיט רש"י - ביז שני, מאנטאג זאלסטו לערנען ביז שלישי און אזוי ווייטער. אויך זאלסטו לערנען דעם בלאט גמרא יעדן טאג, א בלאט גמרא איז לעבן. ווען מען לערנט גמרא שפירט מען טעם גן עדן; אפילו מען פארשטייט נישט דאס לערנען, אפילו נאר זאגן די ווערטער - איז טעם גן עדן.


מוהרא"ש דערציילט אז דער הייליגער צדיק דער ישמח משה זכותו יגן עלינו האט אמאל געלערנט גמרא, און אינמיטן לערנען האט ער איינגעדרימלט. ער חלומ'ט זיך ווי ער זעט די הייליגע תנאים, געבט ער זיי א פרעג: "זאגט מיר, וואו איז דער גן עדן? איך וויל גיין צום גן עדן", ענטפערט אים א תנא: "דער גן עדן איז דא"; ווייל ווען מען לערנט תורה, מען לערנט די הייליגע גמרא - איז דאס די גרעסטע גן עדן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#120 - וואו איז דער גן עדן?
פחדים, שמחה, אמונה, שבת קודש, סיפורי צדיקים, ראש ישיבה, חומש רש"י, מעביר סדרה, דף גמרא, גן עדן

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת ויצא, ו' כסליו, שנת תשפ"ג לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר


די עצה פאר פחדים, ענקזייעטי וכו' - איז אמונה, נאר אמונה היילט אויס פון די אלע שווערע פיין וואס פיינייגט דעם נפש.


דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן ה): "הָעִקָּר הוּא הָאֱמוּנָה", דער עיקר אין לעבן איז אמונה, גלייבן אין אייבערשטן, גלייבן אז ער איז אלעס, ער טוט אלעס, "וְצָרִיךְ כָּל אֶחָד לְחַפֵּשׂ אֶת עַצְמוֹ וּלְחַזֵּק אֶת עַצְמוֹ בֶּאֱמוּנָה", מען דארף זיך זייער שטארקן אין אמונה, גלייבן אז אלעס איז נאר דער אייבערשטער. "כִּי יֵשׁ סוֹבְלֵי חֳלָאִים", ווייל עס זענען דא וואס ליידן, "שֶׁיֵּשׁ לָהֶם מַכּוֹת מֻפְלָאוֹת", זיי האבן זייער שטארקע פיין, "וְהֵם סוֹבְלִים הֶחֳלָאִים רַק בִּשְׁבִיל נְפִילַת הָאֱמוּנָה", די פיין קומט נאר פון חסרון אמונה. דא רעדט דער רבי פון אלע סארט גייסטישע פראבלעמען, אלעס נעמט זיך פון נישט זיין שטארק אין אמונה, "כִּי עַל יְדֵי נְפִילַת הָאֱמוּנָה", ווייל אז מען פאלט פון די אמונה, "בָּאִים מַכּוֹת מֻפְלָאוֹת", קומט אן די שטארקע פיין, "שֶׁאֵין מוֹעִיל לָהֶם לֹא רְפוּאוֹת", און קיין שום זאך קען נישט היילן די פיין און צער; נישט קיין מעדעצין, "וְלֹא תְּפִלָּה", נישט קיין תפילות, "וְלֹא זְכוּת אָבוֹת", און נישט זכות אבות, נאר איין רפואה איז דא - אמונה.


אֱמוּנָה אִיז דֶער יְסוֹד פוּן אִידִישְׁקֵייט, אֱמוּנָה קְלֶעבְּט צוּ דֶעם מֶענְטְשׁ צוּם אֵייבֶּערְשְׁטְן. וֶוען אַ מֶענְטְשׁ נֶעמְט אַרַיין אִין זִיךְ דֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן, עֶר שְׁטֶעלְט זִיךְ פָאר אִין זַיין מֹחַ אַז דִי גַאנְצֶע וֶועלְט אִיז אֵיין שְׁטִיק אֵייבֶּערְשְׁטֶער אוּן עֶר שְׁטֵייט אִינְדֶערְמִיט, דָאס אִיז דִי גְרֶעסְטֶע הַנָאָה אוּן גֶעשְׁמַאק וָואס מֶען קֶען הָאבְּן אוֹיף דֶער וֶועלְט, מֶען שְׁפִּירְט שׁוֹין אוֹיף דִי וֶועלְט דִי גֶעוַואלְדִיגֶע גוּטֶע גֶעשְׁמַאק אוּן הַנָאָה פוּן גַן עֵדֶן. אוּן צוּ דֶעם קֶען מֶען נָאר זוֹכֶה זַיין וֶוען מֶען לֵייגְט זִיךְ אַרַיין אִין דִי פָּשׁוּטֶ'ע אֱמוּנָה, צוּ גְלֵייבְּן אִינֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן אוּן צוּ רֶעדְן צוּ אִים מִיט תְּמִימוּת וּפְּשִׁיטוֹת אַזוֹי וִוי אַ מֶענְטְשׁ רֶעדְט צוּ זַיין חַבֶר אוּן אַזוֹי וִוי אַ קִינְד רֶעדְט צוּ זַיין טַאטְן.


לערן אביסל חומש. טייל איין די פרשה לויט די טעג פון די וואך; זונטאג זאלסטו לערנען חומש, תרגום מיט רש"י - ביז שני, מאנטאג זאלסטו לערנען ביז שלישי און אזוי ווייטער. אויך זאלסטו לערנען דעם בלאט גמרא יעדן טאג, א בלאט גמרא איז לעבן. ווען מען לערנט גמרא שפירט מען טעם גן עדן; אפילו מען פארשטייט נישט דאס לערנען, אפילו נאר זאגן די ווערטער - איז טעם גן עדן.


מוהרא"ש דערציילט אז דער הייליגער צדיק דער ישמח משה זכותו יגן עלינו האט אמאל געלערנט גמרא, און אינמיטן לערנען האט ער איינגעדרימלט. ער חלומ'ט זיך ווי ער זעט די הייליגע תנאים, געבט ער זיי א פרעג: "זאגט מיר, וואו איז דער גן עדן? איך וויל גיין צום גן עדן", ענטפערט אים א תנא: "דער גן עדן איז דא"; ווייל ווען מען לערנט תורה, מען לערנט די הייליגע גמרא - איז דאס די גרעסטע גן עדן.


מארגן וועט אם ירצה ה' זיין די וועכנטליכע ליל שישי שיעור. קום זיך מחזק זיין מיט דעם הייליגן רבינ'ס עצות און חיזוק, וועסטו האבן אן אנדערע שבת, דו וועסט זיין פרייליך שבת נאכן הערן די שיינע חיזוק פון הייליגן רבי'ן.


דעם שבת וועל איך נישט זיין אין וויליאמסבורג.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#119 - מיט אביסל חכמה קען א פרוי מאכן דאס לעבן פאר א גן עדן
שלום בית, חיזוק פאר פרויען, חסידות ברסלב, וויכוחים, היכל הקודש, סיפורי צדיקים

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת ויצא, ד' כסליו, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


היכל הקודש איז א זאך וואס דארף נישט שטערן דעם מאן, ווייל וואס איז דען היכל הקודש? אין היכל הקודש לערנט מען אמונה, שמחה און התבודדות ותפילה; די זאכן דארפן נישט שטערן דעם מאן. אויך רעדט מען אסאך פון שלום בית, אז דער אייבערשטער רוט נאר דארט וואו עס איז דא שלום, מען רעדט זייער אסאך פון מוותר זיין איינער פאר'ן צווייטן און מאכן א פלאץ פאר די שכינה הקדושה, און אזוי וואקסן אויף די קינדער געזונט; די זאכן דארף נישט שטערן דעם מאן, יעדער מאן וואלט געוואלט אז זיין ווייב זאל האבן א שטארקע אמונה, זיין שטענדיג פרייליך און האבן א גוטע שלום בית.


אז אייער מאן נרו יאיר זאגט אייך אז ער וויל נישט איר זאלט זיין א ברסלב'ער און ער וויל נישט איר זאלט זיין היכל הקודש, זאלט איר אים זאגן: "מיין טייערער מאן איך וועל טון דיין ווילן, איך וועל טון וואס דו זאגסט".


עס שטערט אים זיכער נישט די חיזוק וואס איר נעמט פון היכל הקודש און אויך נישט די חיזוק ווי אזוי צו זיין א גוטע ווייב וכו', עס איז נאר די זאך וואו מען געהערט וכו', וואס זאגט מען פאר חברים וכו', וואס וועלן חברים זאגן אויף אים וכו'.


פארלירט אייך נישט, איר זאלט שעצן אייער מאן און אים ארויפקוקן, איר זאלט אים געבן גוטע ווערטער און אים אויפבויען. רעדט נישט צו אים פון רבי'ן און נישט פון היכל הקודש, רעדט צו אים זיין שפראך, וואס ער האט ליב צו רעדן, און מיט חכמת נשים וועט איר האבן א זיסע לעבן.


מיט אביסל חכמה קען מען זיך מאכן די לעבן פאר א גן עדן. בפרט די פרוי, די עקרת הבית - זי קען מאכן איר שטוב זאל זיין א פלאץ פאר השראת השכינה, די תורה לערנט אונז אז א פרוי האט די כח צו משכנע זיין דעם מאן אויף וואס זי וויל. חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (בראשית רבה יז, ז): "מַעֲשֶׂה בְּחָסִיד אֶחָד שֶׁהָיָה נָשׂוּי לַחֲסִידָה אַחַת" עס איז געווען אן ערליכער איד וואס איז געווען חתונה געהאט צו אן ערליכע פרוי, "וְלֹא הֶעֱמִידוּ בָּנִים זֶה מִזֶּה, אָמְרוּ, 'אֵין אָנוּ מוֹעִילִים לְהַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא כְּלוּם', עָמְדוּ וְגֵרְשׁוּ זֶה אֶת זֶה" עס איז אריבער לאנגע יארן וואס זיי האבן נישט געהאט קיין קינדער און זיי האבן זיך גע'גט. "הָלַךְ זֶה וְנָשָׂא רְשָׁעָה אַחַת" דער ערליכער איד איז געגאנגען און האט חתונה געהאט מיט א שלעכטע פרוי, "וְעָשְׂתָה אוֹתוֹ רָשָׁע" און זי האט געמאכט אז איר מאן דער צדיק זאל אויך ווערן א רשע. "הָלְכָה זֹאת וְנִשֵּׂאת לְרָשָׁע אֶחָד" און די ערליכע פרוי האט חתונה געהאט מיט א רשע, "וְעָשְׂתָה אוֹתוֹ צַדִּיק" און זי האט אים געמאכט פאר א גרויסער צדיק, "הֱוֵי שֶׁהַכֹּל מִן הָאִשָּׁה" זעט מען פון דעם אז אלעס איז געוואנדן אין די פרוי.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#118 - אפילו ווען מ'איז ווי עשיו, קען מען נוצן דעם קול קול יעקב
תפילה והתבודדות, התחזקות, סיפורי צדיקים, ראש ישיבה, פירושים

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת ויצא, ג' כסליו, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


צו זיין שבת מיט אנשי שלומינו - איז ממש א מחי', די וואך שבת איז געווען ביי אונז איין שטיק התחזקות. איך וועל דיר שרייבן וואס מיר האבן גערעדט ביי שלש סעודות כדי דו זאלסט זיך אויך קענען מחי' זיין.


עס שטייט אין פסוק (בראשית כז, כב): "הַקֹּל קוֹל יַעֲקֹב וְהַיָּדַיִם יְדֵי עֵשָׂו", יצחק אבינו האט נישט דערקענט יעקב, ער האט געזאגט 'פון די הענט זעט אויס אז דאס איז עשיו און פון דאס רעדן זעט אויס אז דאס איז יעקב'. האבן מיר גערעדט, אפילו ווען דער מענטש זעט זיך ער איז איין שטיק עשיו, זאל ער נוצן זיין מויל צו רעדן צום אייבערשטן, עס זאל זיין הקול קול יעקב.


מיר האבן זיך מחזק געווען מיטן רבינ'ס התחזקות. דער הייליגער רבי האט דערציילט (חיי מוהר"ן, סימן תמא) עס איז געווען א קעניג וואס האט געבעטן זיין זון זאל אים ארויפשלעפן א גרויסע שווערע שטיין צו די אויבערשטע שטאק, דער זון האט זייער שטארק געוואלט טון דעם ווילן פון זיין טאטן אבער ער האט נישט געקענט רירן די שטיין און ער האט זיך זייער מצער געווען. ווען דער קעניג האט געזען ווי זיין קינד איז זיך אזוי מצער האט ער אים געזאגט: "ווען איך האב דיר געזאגט ארויפצושלעפן די שטיין האב איך נישט געמיינט צו זאגן דו זאלסט עס אזוי ארויפשלעפן, איך האב געמיינט צו זאגן דו זאלסט נעמען א האק און צעהאקן דעם שטיין אויף קליינע שטיינדלעך און אזוי דאס ארויפטראגן".


האט דער הייליגער רבי אויסגעפירט: "כְּמוֹ כֵן, הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ צִוָּה עָלֵינוּ שֶׁנִּשָּׂא לְבָבֵנוּ אֶל כַּפַּיִם, אֶל אֵל בַּשָּׁמַיִם", דער אייבערשטער זאגט אונז מיר זאלן ארויפטראגן אונזער הארץ צו אים, מיר זאלן אים דינען מיטן גאנצן הארץ, "וּלְבָבֵנוּ הוּא לֵב הָאֶבֶן", און וואס טוט מען אז אונזער הארץ איז א שטיק שטיין? "וְהוּא אֶבֶן גָּדוֹל וְכָבֵד מְאֹד" עס איז א שווערע גרויסע שטיין, "וְאִי אֶפְשָׁר לְהָרִים אוֹתוֹ לְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ בְּשׁוּם אֹפֶן", עס איז נישט מעגליך דאס צו רירן פון פלאץ, "רַק עַל יְדֵי שֶׁנִּקַּח פַּטִּישׁ וּנְשַׁבֵּר וּנְפוֹצֵץ אֶת לֵב הָאֶבֶן", נאר איין וועג איז דא ווי אזוי מיר וועלן קענען אויפהייבן אונזער הארץ צום אייבערשטן, אז מיר וועלן נעמען א האק און צעהאקן די הארץ אויף פיצלעך, "וְאָז נוּכַל לְהָרִים אוֹתוֹ". נאר אזוי וועלן מיר דאס קענען אויפהייבן צום אייבערשטן, "וְהַפַּטִּישׁ הוּא הַדִּבּוּר", דאס רעדן צום אייבערשטן און אים בעטן דאס איז די האק וואס צעהאקט דעם שטיינערנעם הארץ, עד כאן המשל והבן.


מיר האבן גערעדט, ווען א מענטש זעט זיך ער איז בבחינת עשיו, ער איז פול מיט עבירות - טאר מען נישט ווערן מיואש, נאר נוצן דעם קול קול יעקב, זאג פאר'ן אייבערשטן: "זיי מיר מוחל", זאג דעם אייבערשטן דיינע רצונות, בעט אים ער זאל דיך מקרב זיין צו אים; אז מען האקט מיטן האק - דעמאלט איז מען זוכה צו ווערן א גרויסער צדיק.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#117 - געבליבן מיט די הייליגע בארד און פיאות
קינדער, תפילה והתבודדות, הפצה, הדפסה, סיפורי צדיקים, עצתו אמונה, מלחמה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת וירא, ט"ו מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער ... נרו יאיר


וואס גייט פאר מיט דיר? פארוואס ביסטו אזוי פארוואלוועלט? וואס ביסטו אזוי צעבראכן? דו ווייסט נישט אז דו ביסט עוסק אין די הייליגסטע זאך? דו ברענגסט אידן צום אייבערשטן, אזויפיל אידן האבן חיזוק אנצוגיין אין טאג טעגליכן לעבן צוליב דיר.


איך בעט דיר מיין טייערער ברודער, מיין הארציגער חבר, לאז אפ די עצבות ומרה שחורה; הויב אן זינגען און טאנצן "אשרינו מה טוב חלקינו אשר בנחל שם גורלינו", און שטארק זיך, און גיי ווייטער אן ביתר שאת וביתר עוז מחזק זיין אידישע קינדער מיט די שיינע ספרים, די ליכטיגע בריוו.


דא האסטו א מעשה פאר די קינדער עצתו אמונה, א מורא'דיגע מעשה וואס מוהרא"ש האט דערציילט פון רבי יצחק ברייטער זכרונו לברכה, פון גדולי אנשי שלומינו פון פולין, ווי ער האט געבעטן דעם אייבערשטן ער זאל בלייבן מיט די בארד און פיאות, מען זאל אים דאס נישט אפשערן.


בעט דעם מעלער ער זאל מאלן א בילד פון לאגער מיט די שטעכעדיגע דראט, און א שורה אויסגע'שורה'טע אידן מיט די געשטרייפטע בגדים מיט די געלע לאטעס, מיט די הענט אין די הייעך. א האלבע שורה זענען אפגעשוירן בארד און פיאות, און פון אינמיטן די שורה און ווייטער מיט בארד און פיאות, און ווי א נאצי ימח שמו האלט א גרויסער שערל און פרבירט דאס צו פאררעכטן.


ביי די צווייטע וועלט מלחמה האבן די נאציס ימח שמם גענומען אלע אידן, זיי אריינגעלייגט אין א פארמאכטע לאגער ארומגענומען מיט שטעכעדיגע דראטן, מען האט נישט געקענט ארויסלויפן פון דארט. זיי האבן אנגעטון אלע אידן מיט פארשעמטע קליידער, אזוי ווי מען טוט אן ארעסטאנטן אין תפיסה, אלע אידן האבן געדארפט האבן א געלע שמאטע מיט א מגן דוד, אויך האבן זיי אפגעשוירן אלע אידן די הייליגע בארד און די הייליגע פיאות.


עס איז געווען א ברסלב'ער חסיד א גרויסער ערליכער איד מיט'ן נאמען רבי יצחק ברייטער זכרונו לברכה, מען האט אים געכאפט און גענומען אין די ווארשע לאגער, דארט האט מען יעדן אויסגע'שורה'ט און געזאגט אז מען גייט יעצט יעדן איינעם אפשערן די הייליגע בארד און די הייליגע פיאות. רבי יצחק האט געוויסט פון תפילה, ער האט געוויסט אז וואס מען בעט דעם אייבערשטן באקומט מען, האט ער אנגעהויבן זאגן: "הייליגער באשעפער, ראטעווע מיך מען זאל מיך נישט אפשערן די בארד און פיאות"; ער האט דאס איבערגעזאגט הונדערטער מאל.


דער נאצי ימח שמו קומט נענטער און נענטער, ער שניידט אפ פון די הייליגע אידן די הייליגע בארד און די הייליגע פיאות, און דער רבי יצחק הערט נישט אויף צו זאגן פאר'ן אייבערשטן: "הייליגער באשעפער, ראטעווע מיך, מען זאל מיך נישט אפשערן מיין הייליגע בארד און הייליגע פיאות"; ער קומט שוין נענטער, ער שטייט שוין ביי רבי יצחק און... ב ו ו ו ם...! די שערל האט זיך צעבראכן.


דער עס עס ימח שמו ווערט גערעגט, ער הויבט אן שרייען, ער ווערט אין כעס, ער פרובירט צו פאררעכטן די שערל, אבער עס גייט נישט, רבי יצחק איז געבליבן מיט זיינע הייליגע פיאות און הייליגע בארד.


טייערע קינדער, וואס מיר ווילן און וואס מיר דארפן - גייען מיר בעטן דעם אייבערשטן, אפילו עס זעט אויס ווי דאס גייט מען נישט קענען באקומען.


לאמיר זינגען אינאיינעם: "א תפילה, א תפילה - אויף דיין אייגן שפראך, מיט תפילה מיט תפילה - באקומט מען יעדע זאך, מיט תפילה מיט תפילה - וועסטו ניסים זען, מיט תפילה מיט תפילה - ישועות וועט געשען.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#116 - דוד באזיגט גלית
קינדער, הפצה, הדפסה, סיפורי צדיקים, עצתו אמונה

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת וירא, י"ב מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


שטארק זיך מיט דיין הייליגע ארבעט פון מזכה זיין את הרבים מיט די וועכנטליכע קונטרסים. מענטשן זענען זיך זייער מחי'; יעדן טאג קומען מיר מענטשן זאגן ווי די בריוו דערקוויקט זייער הארץ, עס פילט אן מיט יראת שמים, עס איז זיי מחזק צו זיין אן ערליכע איד.


דא האסטו א מעשה פאר די קינדער עצתו אמונה, די מעשה ווי דער קליינער בחור'ל דוד האט נישט מורא פונעם גרויסן באשעפעניש גלית, ער לויפט אים אנטקעגן מיט די אמונה.


בעט דעם מעלער זאל מאלן א גרויסער שרעקעדיגער מענטש מיט זעקס פינגער אויף יעדע האנט, מיט גרויסע כלי זיין, און אנטקעגן אים שטייט א בחור'ל מיט פיר שטיינער אין די לינקע האנט, אין איין שטיין מיט די צוויי פינגער פונעם רעכטן האנט, גרייט צו ווארפן. מאך דעם בחור מיט א שמייכל און דעם פארשוין מיט א פנים פון כעס.


מעשה:


אלע אידן וויינען, אלע באהאלטן זיך אין די הייזער מיט פארמאכטע פענסטער; 'וואס גייט דא זיין?' עס איז א פחד א שרעק, די פלשתים די אראבער וואס טשעפען אלע יארן די אידן - האבן א נייעם פלאן, זיי ווילן מאכן א פארמעסט. קינדער איר ווייסט וואס מיינט 'א פארמעסט'? מען נעמט צוויי מענטשן איינער אנטקעגן דעם צווייטן, די צוויי פארטרעטן אנדערע, זיי מאכן א מלחמה און ווער עס פארלירט מיינט אז אלע האבן פארלוירן.


די אראבער זאגן: "מיר וועלן ארויסשטעלן א גיבור און די אידן זאלן אויך ארויסשטעלן א גיבור, די צוויי זאלן זיך קריגן און אויב דער פלשתי וועט געווינען וועלן די אידן זיין אונטערדרוקט אונטער די אראבער און אויב דער איד וועט געווינען וועלן מיר זיין ענקערע קנעכט".


אומר ועושה, די אראבער האבן געטראפן א מין באשעפעניש, מען קען אים נישט אנרופן מענטש ווייל ער האט אויסגעזען אזוי שרעקעדיג, ער האט אויסגעזען מער ווי א פארציקנדע חיה ווי א מענטש, ער האט געהייסן "גלית", ער האט געהאט אויף יעדע האנט זעקס פינגער און ער איז געווען הויך טאפלט פון א ריז, צוועלף פיס. ער איז געווען אן אפיקורס, ער האט זיך ארויסגעשטעלט אויף א הויכע בארג און געשריגן צו די אידן, ער האט געלאכט פון די אידן און פונעם אייבערשטן.


אלע אידן האבן זיך באהאלטן, אויך דער קעניג "שאול המלך" איז באהאלטן. אלע וויינען, מען ציטערט, מען האט מורא פון דעם שרעקעדיגן באשעפעניש גלית.


איין קליין אינגל - מיט'ן נאמען "דוד" - זאגט פאר'ן אידישן קעניג: "אדוני המלך, דער קעניג זאל מיר געבן רשות, איך וועל גיין הרג'נען דעם פלשתי". דער קעניג וואונדערט זיך: "וואס? דו קליינער אינגל, דו קענסט זיך שלאגן מיט די ריזיגע חי?!" דוד זאגט: "אדוני המלך, איך גיי בעטן דעם אייבערשטן און דער אייבערשטער גייט מיר העלפן; דער אייבערשטער קען אלעס טון, ביי אים איז נישט קיין אונטערשייד"; דער קעניג געבט רשות.


דוד שפרינג ארויף אויפ'ן בארג, ער נעמט פינף שטיינער, די פינף שטיינער איז געווען די פינף ווערטער וואס מיר אידן זאגן יעדן טאג: "שמע ישראל ה' אלוקינו ה' אחד". איין שטיין איז "שמע ישראל", די צווייטע שטיין "ה'", די דריטע שטיין "אלוקינו", פערטער שטיין "ה'" און די פיפטע שטיין "אחד". ער זינגט צו זיך: "הערט אויס אלע אידן, דער אייבערשטער אונזער גאט, דער אייבערשטער איז איינער אליינס, נישטא גארנישט אויסער אים".


דער פארציקנדער חי' ווערט פארשעמט, ער שרייט: "ו ו א א ס ס??? איך בין א הונט??? וואס דו קומסט צו מיר מיט קליינע שטיינדלעך?!" א הונט ווען מען וויל עס פארטרייבן - ווארפט מען קליינע שטיינער; "איך בין דער גרויסער גיבור, דער שטערקסטער אראבער! מיט די גרעסטע מעסער! און די גרעסטע גאן!!!"


דוד המלך האט נישט מורא, ער האט אמונה, ער ווייסט 'אלעס איז דער אייבערשטער, נישטא פון וואס מורא האבן'; ער הויבט אן שרייען: "שמע ישראל...!" און נעמט א שטיין און שיסט עס אריין אינעם קאפ פונעם פלשתי, דער ריזיגער פלשתי פאלט אראפ, ער חלש'ט! און דוד לויפט צו צו אים, ער כאפט זיין מעסער און שניידט אפ זיין קאפ.


אלע אראבער אנטלויפן, און די אידן האבן געווינען די מלחמה.


ווי אזוי האבן מיר געוואונען די מלחמה? מיט אמונה! מיט שמע ישראל!


טייערע קינדער, האט נישט מורא פון קיינעם, ווער עס האט א שטארקע אמונה - קען אים קיינער גארנישט טון, ווייל מיט אמונה קען מען יעדן איינעם באזיגן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#115 - שלום בית איז זייער זייער וויכטיג
שלום בית, חסידות ברסלב, שבת קודש, סיפורי צדיקים, מוהרנ"ת ז"ל

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת חיי שרה, מברכים החודש, כ"ד מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


ברענג אריין אין שטוב א פרייליכקייט, מאך נישט די שטוב אנגעצויגן, בפרט ערב שבת קודש, דעמאלט זוכט דער שטן צו מאכן מחלוקות אין שטוב. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (גיטין ו:): "כָּל הַמֵּטִיל אֵימָה יְתֵירָה בְּתוֹךְ בֵּיתוֹ", ווער עס ווארפט א שרעק אין שטוב, "סוֹף הוּא בָּא לִידֵי שָׁלשׁ עֲבֵירוֹת, גִלוּי עֲרָיוֹת, שְׁפִיכוּת דָּמִים, וְחִלּוּל שַׁבָּת", וועט נאכדעם צוקומען צו די דריי הארבע עבירות רחמנא לצלן.


געב אכטונג אויף דיין שלום בית. דער הייליגער רבי נתן האט געזאגט: "שלום בית איז זייער זייער וויכטיג, ווייל ווער עס האט שלום בית האט אנדערע מוחין". רבי נתן האט דערציילט, ווען ער איז מקורב געווארן צום רבי'ן און ער האט נישט געהאט קיין געלט צו קענען פארן צום רבי'ן, האבן אים חברים צוגערעדט ער זאל פארקויפן זיין ווייב'ס טיכל. דאס איז געווען ווערד אסאך געלט, עס האט געהאט אריינגענייט אין זיך שיינע טייערע שטיינער וכו', און אזוי וועט ער האבן געלט צו פארן צום רבי'ן. אבער רבי נתן האט פארשטאנען אז אויב ער וועט דאס טון - וועט דאס ערגער מאכן די מצב אין שטוב און ער האט נישט צוגעהערט צו די חבירים. שפעטער פלעגט רבי נתן דאנקען דעם אייבערשטן אויף דעם וואס ער האט נישט געפאלגט די חבירים, ער האט נישט וויי געטון זיין ווייב; ער האט געזאגט: "וואלט איך ווען פארקויפט איר טיכל וואלט געווען נאכדעם א גט - וואלט איך נישט געקענט מקבל זיין פון רבי'ן"; ווייל דעם רבינ'ס ליכטיגקייט קען מען נאר מקבל זיין מיט א ריינעם מח, מיט א הייליגע מח, און דאס גייט נאר אז מען איז אן אדם השלם.


א פרייליכן שבת.

#114 - אנטון א טיכל נאך די חתונה, און זוכה זיין צו קינדער צדיקים
קינדער, צניעות, סגולות, תהלים, סיפורי צדיקים, כלה, טיכל

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת תולדות, כ"ו מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


הכלה ... תחי', תלמידה בית פיגא


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך פריי זיך זייער אז איר זאגט תהילים און איר האט שוין געזאגט הונדערט מאל גאנץ ספר תהילים. דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן צב) תהילים איז אזוי ווי א וואקער; ווען איינער קען נישט גיין חס ושלום, אדער מען איז עלטער און מען וויל נישט פאלן - כאפט מען זיך אן אין א וואקער, אויף א משענת; אזוי איז תהילים, אז מען זאגט תהילים פאלט מען נישט.


וואויל איז אייך כלה אז איר גייט אנטון א טיכל נאך די חתונה. די צדיקת אדל, דעם בעל שם טוב'ס טאכטער - איז געגאנגען מיט א טיכל. דער הייליגער רבי'ס מאמע, די צדיקת פיגא עליה השלום איז געגאנגען א טיכל. דער רבי'ס ווייב, די צדיקת סאשיא עליה השלום איז געגאנגען מיט א טיכל. אויך מוהרא"ש'ס מאמע, מלכה עליה השלום - איז געגאנגען מיט א טיכל; זיי האבן אלע זוכה געווען צו קינדער צדיקים.


איך וואונטש אייך א ברכה, דער אייבערשטער זאל אייך געבן ערליכע קינדער. מוהרא"ש דערציילט, ווען דער הייליגער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו איז געווען אויפ'ן וועג קיין ארץ ישראל איז ער געווען אין איסטאנבול אויף פסח, האט דער הייליגער בעל שם טוב געזאגט, ער האט געזען דארט אינגעלייט מיט זייער הייליגע נשמות, זיי האבן געהאט נשמות פון תנאים; אלס צוליב די צניעות פון זייערע מאמעס, די פרויען דארט זענען געווען זייער איידל; זעט מען וואס מען איז זוכה ווען מען גייט אנגעטון איידל.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#113 - וואויל פאר דיר אז דו וועסט העלפן בויען מוסדות היכל הקודש
צדקה, מוסדות, משניות, מוהרא"ש, סיפורי צדיקים

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת בראשית, כ"ד תשרי, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


בנוגע דיין פראגע פון בארגן געלט וכו'; אז דו ווילסט פארבארגן דיין אפגעשפארטע געלט - פארבארג עס ענדערש פאר אונזערע מוסדות, אנדערע מוסדות וועלן זיך אן עצה געבן אן דיר, אבער אונזערע מוסדות ווערן געבויט דורך אנשי שלומינו.


איך וועל דיר דערציילן א מעשה וואס איך האב געהאט ביי מוהרא"ש. עס איז אנגעקומען פון יבנאל איינער פון די שמשים ביי מוהרא"ש צו מיר, איך זאל אים העלפן צאמשטעלן פאר אים. אומר ועושה, איך האב גלייך אנגעהויבן צאמנעמען געלט. נאכדעם געב איך א טראכט 'איין מינוט, לאז מיר פרעגן מוהרא"ש', איך פרעג מוהרא"ש, און מוהרא"ש זאגט מיר די ווערטער: "ער וועט זיך אן עצה געבן אן דיר, דו שטעל צוזאם געלט פאר די ישיבה, חדר, הדפסה וכו'".


איך קען דיר נישט זאגן נישט צו פארבארגן פאר אנדערע, אבער דאס קען איך דיר יא זאגן: "וואויל פאר דיר אז דו וועסט העלפן בויען מוסדות היכל הקודש"; דער הייליגער רבי וועט דיר נישט שולדיג בלייבן.


פארלייג זיך צו לערנען משניות, דאס היילט בגוף ונפש, משנה איז מְשַׁנֶה, משנה געבט א נייע נשמה, משנה רייניגט פון אלע שלעכטע מחשבות.


פון דיין ראש ישיבה וואס ליבט דיר.

#112 - דערציילן די מעשה, א סגולה פאר רפואה שלימה
סגולות, רפואה, סיפורי צדיקים

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת וירא, ט"ו מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מרת ... תחי' ברסלב, ליבערטי


איך האב געהערט אז אייער קינד שפירט זיך נישט גוט; דא האט איר א סגולה פאר א רפואה פאר אים, דער אייבערשטער זאל אים אינגאנצן אויסהיילן.


אמאל איז די צדיקת שרה - דעם הייליגן רבינ'ס טאכטער - זייער קראנק געווארן, און איר טאטע - דער הייליגער רבי - איז איר געקומען באזוכן. דער רבי האט געזען ווי שרה'קע איז אזוי פארשלאַפט האט עס אים זייער וויי געטון, ער האט געהאט גרויס צער. דער רבי איז געזיצן מיט א פארקלעמט הארץ און האט איינגעדרימלט, דער הייליגער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו דער זיידע פון רבי'ן - קומט צו אים אין חלום און פרעגט אים: "פארוואס ביסטו אזוי בצער?" האט דער רבי געענטפערט פאר'ן הייליגן בעל שם טוב: "איך בין בצער וועגן מיין טאכטער, וואס זי איז אזוי קראנק".


האט דער הייליגער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו געזאגט פאר'ן רבי'ן, עס שטייט דאך אין תהילים, אין פסוק (תהילים מג, נא): "מַגְדִּיל יְשׁוּעוֹת מַלְכּוֹ וְעֹשֶׂה חֶסֶד לִמְשִׁיחוֹ", די כוונה איז, 'מַגְדִּיל יְשׁוּעוֹת' דער אייבערשטער מאכט גרויסע ישועות, 'מַלְכּוֹ' פאר די צדיקים וואס זיי זענען מלכים (מאן מלכי רבנן [גיטין סב.]) 'וְעֹשֶׂה חֶסֶד' און ער טוט חסד, 'לִמְשִׁיחוֹ' פאר די וואס דערציילן, 'משיח' איז א לשון פון שמועסן, מסיח; דער אייבערשטער מאכט וואונדער פאר די וואס דערציילן מעשיות פון צדיקים, דער בעל שם טוב זאגט פאר'ן רבי'ן: "דורך סיפורי צדיקים וועסטו זען א ישועה".


דער הייליגער רבי וועקט זיך אויף און הויבט אן דערציילן א מעשה פונעם הייליגן צדיק, דער מהרש"א (מ'ורינו ה'רב ר'בי ש'מואל א'ליעזר א'יידליס) זכותו יגן עלינו. אין די צייטן פונעם הייליגן צדיק דער מהרש"א איז געווען אין די שטאט אוסטרהא - די שטאט וואו דער מוהרש"א איז געווען דער רב - א גרויסע קלויסטער, דארט איז געווען א שרעקליכע טומאה, און נישט ווייט פון די קלויסטער האט זיך געפינען דער אידישער בית החיים פון די שטאט אוסטרהא, און יעדע מאל עס פלעגט זיין א לוי' פלעגט מען דארפן אריבערגיין די קלויסטער, און די גלעקלעך פון די קלויסטער פלעגן זיך צוקלינגען און פארכאפן די מענטשן אין די טומאה.


דער הייליגער מהרש"א האט געוויסט פון די טומאה, האט ער באפוילן, ווען עס וועט קומען די צייט ער וועט אוועקגיין פון די וועלט און מען וועט אריבערגיין מיט זיין מיטה דעם קלויסטער זאל מען לייגן אויפ'ן בעט זיין הייליגן ספר חידושי מהרש"א. אזוי איז טאקע געווען, דער הייליגער מהרש"א איז נפטר געווארן און מען האט געפירט זיין מיטה דורך דעם שרעקליכן טומאה, און אין די מינוט וואס די מיטה איז אריבער די טומאה און די גלעקלעך האבן אנגעהויבן זינגען - האט דער הייליגער מוהרש"א זיך אויפגעזעצט אויף זיין בעט און אנגעהויבן מישן די בלעטער פון זיין הייליגן ספר. דער גאנצער עולם קוקט זיך צו, עס איז א פחד א שרעק צו זען דעם הייליגן מהרש"א נאכן פטירה זיצן און מישן די בלעטער, און אזוי מישנדיג זעט מען א שרעקליכע זאך, די קלויסטער הויבט אן איינזינקען אין דער ערד, יעדע בלאט וואס דער מוהרש"א מישט - גייט אראפ די גאנצע טומאה מער און מער מיט אלע מענטשן, מיט אלע חפצים; ביז מען האט איר שוין מער נישט געזען און עס איז געבליבן א זכר, א סימן - דארט ארום די פלאץ עד היום הזה.


ווען דער רבי האט געענדיגט דערציילן די מעשה האט שרה'קע זיך שוין אנגעהויבן גוט צו שפירן, און זי פלעגט שטענדיג דערציילן די מעשה פאר אנדערע קראנקע וואס האבן געדארפט א רפואה, אויך רבי נחמן טולטשינער פלעגט די מעשה דערציילן פאר חולים.


דערצייל אים די מעשה, און דער אייבערשטער זאל העלפן אייער קינד זאל זיין געזונט און שטארק.

#111 - מיר גייען נישט צו די בחירות און מיר האבן נישט מיט קיין שום פארטיי
שמחה, צדקה, רפואה, חסידות ברסלב, אומאן, ראש השנה, סדר דרך הלימוד, מוהרא"ש, חסד, סיפורי צדיקים, ראש ישיבה, פרויען צאמקום, געלט, מלכות הרשעה, דף גמרא, בחירות

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת לך לך, ז' מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


היינט שפיר איך זיך שוין אסאך בעסער. אינטערעסאנט איז, נעכטן נאכט איז געווען ביי מיר אין שטוב דער גבאי פונעם בית התבשיל, איך האב געדארפט שיקן עפעס צום שטעטל איז ער געקומען צו מיר. איך האב קוים געקענט רעדן מיט אים פון אזויפיל היסן, מיר האבן אנגעהויבן טאנצן: "אשרינו שזכינו להתקרב לרבינו", איך האב אים געפרעגט: "אויב וואלסטו יעצט באקומען א ידיעה אז דו האסט געווינען אסאך געלט, וואלסטו געטאנצן ביי דיר אין שטוב? דארפן מיר דאך א גאנצן צייט טאנצן אז מיר האבן דעם רבי'ן וואס איז ווערד מער פון כל הון דעלמא.


מיין ווייב תחי' האט מיר געזאגט: "אפשר זאלסטו געבן צדקה פאר'ן בית התבשיל לזכות דו זאלסט זיין געזונט?" איך האב אים געגעבן צדקה, און ברוך ה' היינט שפיר איך זיך שוין אסאך בעסער.


דיר בעט איך זייער, זיי קלוג, כאפ זיך מיט מיט'ן בלאט גמרא. היינט איז די דף, דף ז' פון מסכת נדרים. היינט ז' חשון איז די יארצייט פון רבי מאיר שפירא זכרונו לברכה וואס האט אריינגעברענגט דער געדאנק אין כלל ישראל, צו לערנען יעדן טאג אינאיינעם דעם זעלבן בלאט גמרא. מוהרא"ש דערציילט, ער האט דאס באקומען א מתנה פון רבי'ן, ווייל ער פלעגט זייער מקרב זיין אנשי שלומינו ברסלב'ער חסידים. עס איז געווען אין די יארן וואס מען האט נישט געקענט פארן קיין אומאן אויף ראש השנה, האט ער אוועקגעגעבן זיין בנין הישיבה פאר אנשי שלומינו, דארט איז געווען דער קיבוץ. אויך פלעגט ער הערן פון אנשי שלומינו פון רבינ'ס סדר דרך הלימוד, פון לערנען כסדרן אן חזרה, און ווען מען ענדיגט גאנץ ש"ס - דעמאלט הויבט זיך אן די חזרה, גייט מען איבער נאכאמאל און נאכאמאל ש"ס.


בנוגע די בחירות; איך זאג דיר קלאר וואס מוהרא"ש האט געהאלטן, דארפסט נישט מיין עדות, ניתי ספר ונחזה, הויב אן לערנען אשר בנחל - וועסטו זען אין די בריוו וואס מוהרא"ש שרייבט וועגן די טמאים, וועגן האבן שייכות מיט זיי. קוק וויפיל בריוו מוהרא"ש שרייבט וועגן דעם הייליגן ספר ויואל משה, די לשונות וואס מוהרא"ש דרוקט זיך אויס, אז אין דעם הייליגן ספר זעט מען ווי מען דארף אנטלויפן פון אלע פארטייען. און דאס וואס מענטשן קומען מיר פארהאלטן אז מען זעט אין די לעצטע פאר יאר פון מוהרא"ש ווי מוהרא"ש זאגט מען זאל יא גיין צו די בחירות, דאס איז געווען אן הוראת שעה; מוהרא"ש האט מיר געזאגט דעמאלט כמה פעמים זאכן וואס איך קען נישט דערציילן, מוהרא"ש האט געהאט א כוונה וכו' וכו', אבער היינט איז נישט שייך מער די גאנצע זאך; מיר גייען נישט צו די בחירות און מיר האבן נישט מיט קיין שום פארטיי.


היינט נאכט וועט זיין א פרויען צאמקום אין שטעטל, אין בנין התלמוד תורה. איך וועל געבן א שיעור, איך האב זייער וויכטיגע זאכן צו זאגן בנוגע די עתיד פון אונזערע קינדער, זע אז דיין ווייב זאל קענען גיין.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#110 - דוד המלך מיט'ן פראש
קינדער, תודה והודאה, הפצה, הדפסה, סיפורי צדיקים, עצתו אמונה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת בראשית, כ"ד תשרי, אסרו חג, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


וואויל איז דיר אז דו פארברענגסט דיינע טעג און דיינע יארן מיט הפצה והדפסה. עס איז אריבער נאך א יאר און יעדע מינוט און יעדע סקונדע פון יאר האסטו אויסגענוצט פאר'ן אייבערשטן, להתודע ולהגלות כי הוא מלך, אריינשיינען אין אידישע קינדער אמונה, און א זיסקייט צו די תורה.


בנוגע זיך אנהויבן רוקן שנעלער מיט די ספרים; איך האף דו וועסט נעמען נאך אינגעלייט זאלן דיר העלפן מיט ארויסגעבן די ספרים. די ספרים זענען מחי' יעדן איינעם; דו ווייסט נישט וויפיל טויזנטער מענטשן זענען זיך מחי' וועכנטליך, סיי רבנים, דיינים, מגידי שיעורים, כולל אינגעלייט - אלע נעמען זייער חיות פון די ספרים, אלע לעבן אויפ'ן רבי'ן.


עס איז כדאי ארויסצושטעלן א בקשה צו אנשי שלומינו, ווער עס קען די מלאכה פון מגיה זיין אדער שרייבן, טייפן וכדומה. עס איז זיכער דא צווישן אנשי שלומינו באהאלטענע כוחות וואס פארשטייען צו די זאכן, זיי ווארטן מען זאל זיי בעטן.


געב איבער פאר האברך ... נרו יאיר אז ער האט געמאכט א הערליכע ארבעט מיט די דרשות פון כל נדרי און הושענא רבה, מענטשן האבן זיך זייער דערקוויקט מיט דעם. איך האף ער וועט אויך ארויסגעבן די שיינע דיבורים וואס מיר האבן גערעדט צווישן איין הקפה און צווייטן.


דא האסטו א מעשה פאר די עצתו אמונה פאר קינדער:


קִינְדֶער וֶוער וִויל הֶערְן אַ מַעֲשֶׂה מִיט אַ פְרָאשׁ?


אַלֶע קִינְדֶער קוּמֶען צוּ לוֹיפְן, וֶוער וִויל דֶען נִישְׁט הֶערְן אַ מַעֲשֶׂה מִיט אַ פְרָאשׁ...


הֶערְט אוֹיס טֵייעֶרֶע קִינְדֶער, עֶס בְּלָאזְט אַ לַייכְטֶע וִוינְטְל, דִי הִימְל אִיז שְׁוַוארְץ, עֶס אִיז שְׁפֶּעט בַּיינַאכְט, אַלֶע שְׁלָאפְן, עֶס שַׁיינְט דִי לְבָנָה מִיט דִי פִּינְטְלֶעךְ שְׁטֶערְנְס, נָאר דִי צַדִיקִים זֶענֶען אוֹיף, זֵיי שְׁטֵייעֶן אוֹיף דִינֶען דֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן.


אִין דִי שְׁטָאט טְבֶרְיָה, נִישְׁט וַוייט פוּן דִי בְּרֶסְלֶבְ'עֶ שְׁטֶעטְל יַבְנְאֵל, בַּיים יַם כִּנֶּרֶת - שְׁפַּאצִירְט זִיךְ דָוִד הַמֶּלֶךְ, עֶר זִינְגְט אוּן רֶעדְט צוּם אֵייבֶּערְשְׁטְן, עֶר דַאנְקְט אוּן לוֹיבְּט דֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן פַאר זַיין לֶעבְּן.


דָוִד הַמֶּלֶךְ הֵייבְּט אוֹיף זַיינֶע אוֹיגְן צוּם הִימְל אוּן זָאגְט: "הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער, אִיז דֶען דָא אִין דִי וֶועלְט אֵיינֶער זָאל דִיךְ אַזוֹי דַאנְקֶען אַזוֹי וִוי אִיךְ דָוִד דַאנְקְט דִיךְ...?" דָוִד הַמֶּלֶךְ פְלֶעגְט אַלְץ רֶעדְן צוּם אֵייבֶּערְשְׁטְן, עֶר הָאט יֶעדֶע זַאךְ גֶעבֶּעטְן דֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן אוּן אוֹיף יֶעדֶע זַאךְ גֶעלוֹיבְּט דֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן.


פְּלוּצְלוּנְג שְׁפְּרִינְגְט אַרוֹיס אַ פְרָאשׁ פוּנֶעם יַם כִּנֶּרֶת, נִישְׁט אַ פִּיצִי פְרָאשׁ, אַ רִיזִיגֶע פְרָאשׁ! דִי פְרָאשׁ הוֹיבְּט אָן קְוִויטְשֶׁען. דָוִד הַמֶּלֶךְ דֶערְשְׁרֶעקְט זִיךְ נִישְׁט, דָוִד הַמֶּלֶךְ לֶעבְּט מִיט אַ שְׁטַארְקֶע אֱמוּנָה. אוֹיךְ קִינְדֶער וָואס וֵוייסְן אַז 'דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער אִיז דָא, קֵיינֶער קֶען מִיר גָארְנִישְׁט טוּן' - וֶוערְן אוֹיךְ נִישְׁט דֶערְשְׁרָאקְן פוּן גָארְנִישְׁט.


דִי פְרָאשׁ קוּמְט נֶענְטֶער אוּן נֶענְטֶער צוּ דָוִד הַמֶּלֶךְ אוּן הוֹיבְּט אָן רֶעדְן צוּ דָוִד... דִי פְרָאשׁ קְוִויטְשֶׁעט: "דָוִד, דוּ זָאגְסְט אַז אִין דִי וֶועלְט אִיז נִישְׁטָא נָאךְ אֵיינֶער וָואס זָאל אַזוֹי דַאנְקֶען דֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן אַזוֹי וִוי דוּ, לִיגְנְט! אִיךְ מִיט אַלֶע פְרֶעשׁ דַאנְקֶען דֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן אַסַאךְ מֶער פוּן דִיר; מִיר שְׁלָאפְן נִישְׁט, מִיר דַאנְקֶען דֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן אַ גַאנְצְן טָאג אוּן אַ גַאנְצֶע נַאכְט, אוֹיךְ זֶענֶען מִיר מֶער גֶעטְרֵיי פַארְ'ן אֵייבֶּערְשְׁטְן, מִיר זֶענֶען אַרַיינְגֶעשְׁפְּרִינְגֶען אִין מִצְרַיִם אִין דִי בְּרֶענֶעדִיגֶע אוֹיוְון, צוּ טוּן דִי רָצוֹן פוּן אֵייבֶּערְשְׁטְן!"


דָוִד הַמֶּלֶךְ נֶעמְט אַרוֹיס זַיין פִידְל אוּן הוֹיבְּט אָן זִינְגֶען (תְּהִלִים, קַאפִּיטְל קלה): "ה'", אֵייבֶּערְשְׁטֶער, "לֹא גָּבַהּ לִבִּי", מַיין הַארְץ גְרוֹיסְט זִיךְ נִישְׁט, "וְלֹא רָמוּ עֵינַי", מַיינֶע אוֹיגְן דֶערְהֵייבְּן זִיךְ נִישְׁט מִיט גַּאֲוָה... דֶעמָאלְט הָאט דָוִד הַמֶּלֶךְ גֶעזִינְגֶען דֶעם קַאפִּיטְל.


קִינְדֶער, מִיר לֶערְנֶען זִיךְ פוּן דִי מַעֲשֶׂה צוּ דַאנְקֶען אוּן לוֹיבְּן דֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן, אַזוֹי וִוי דִי הֵיילִיגֶע צַדִיקִים טוּעֶן, אוּן אַזוֹי וִוי דִי גַאנְצֶע וֶועלְט, אַלֶע בַּאשֶׁעפֶענִישְׁן - טוּעֶן; וֶועלְן מִיר אוֹיךְ דַאנְקֶען אוּן לוֹיבְּן דֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן.


אַלֶע קִינְדֶער הוֹיבְּן אָן זִינְגֶען: "שְׁכֹּחַ אֵייבֶּערְשְׁטֶער - פַאר מַיין שֵׁיינֶע לֶעבְּן, שְׁכֹּחַ בַּאשֶׁעפֶער - וָואס דוּ הָאסְט מִיר גֶעגֶעבְּן!"


שטארק זיך מיט דיין הייליגע ארבעט.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#109 - גרייט זיך אן א שיינע מעשה צו דערציילן ביים שבת טיש
כיבוד אב ואם, חברים, חינוך הילדים, שווער און שוויגער, הדפסה, שטעטל, קאמפיוטער, בית המדרש, לימוד התורה, סיפורי צדיקים, אידישע שטוב, ראש ישיבה, ניחום אבלים, שבת טיש

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת בראשית, מברכים החודש, כ"ו תשרי, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


מאך שיינע שבת סעודות. עס דארף נישט זיין קיין לאנגע סעודות; דער עיקר, עס זאל זיין סעודות מיט זמירות און שיינע דיבורים פון אמונה, פון תפילה; גרייט זיך אן א שיינע מעשה - אדער פון תפילה אדער פון א צדיק.


געב אכטונג ווי אזוי דו רעדסט צו דיינע עלטערן; רעד מיט דרך ארץ און עהרע. עס איז גארנישט ווערד וואס מען טוט צו העלפן די עלטערן אויב מען רעדט מיט חוצפה, אפילו דו געבסט געלט פאר דיינע עלטערן, אויב טיילסטו זיי איין וואס צו טון - איז דאס גארנישט ווערד. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ירושלמי פאה א, א): "יֵשׁ שֶׁהוּא מַאֲכִיל אֶת אָבִיו פַּטוּמוֹת" עס איז דא אמאל איינער וואס געבט צו עסן פאר זיינע עלטערן געשטאפטע גענז, "וְיוֹרֵשׁ גֵיהִנָם" און ער גייט אין גיהנום, אויב ער רעדט צו זיי מיט זלזול.


דאס זעלבע זאלסטו אכטונג געבן נישט צו רעדן אויף דיין שווער און שוויגער; כל שכן אז דו זאלסט נישט טשעפען דיין ווייב מיט אירע עלטערן. געב אכטונג אויף איר כבוד, און געב אכטונג אויף דיינע קינדער'ס געזונט; אז קינדער הערן ליצנות אויף זיידע און באבע - וואקסן זיי קרום.


דאס בעסטע איז אז דו זאלסט נעמען דעם רבינ'ס סדר דרך הלימוד (כמבואר בשיחות הר"ן, סימן עו), לערנען די הייליגע תורה אפילו אן פארשטיין - וועסטו ווערן אן ערליכער איד און א גרויסער צדיק. נעם א משניות, א גמרא - און הויב אן זאגן די ווערטער אפילו אן פארשטיין, לערן א פרק נאך א פרק, א בלאט נאך א בלאט; אלעס וועט זיך ביי דיר טוישן, דו וועסט ווערן אן ערליכער איד און א גרויסער צדיק; ווען מען לערנט די תורה ווערט מען צוגעקלעבט צום אייבערשטן.


נעכטן בין איך געווען א גאנצן טאג אין שטעטל. אויפ'ן וועג האב איך זיך אפגעשטעלט אין קרית יואל מנחם אבל זיין אונזער טייערער חבר, דער חשוב'ער מלמד ... וואס זיצט שבעה נאך זיין טאטע. עס איז געווען אזוי אינטערעסאנט, "בא לחזק" איך בין געקומען מחזק זיין, "ונמצא מחוזק" און איך בין ארויס מחוזק; ווען מען טרעפט זיך מיט אנשי שלומינו הויבט אן גיין פייער, מען פארגעסט וואס טוט זיך ארום זיך, מען רעדט פון אמונה מיט אזא פייער.


פון דארט בין איך געפארן קלאפן א מזוזה אינעם נייעם בנין וואס מיר גייען יעצט נוצן פאר א פלאץ וואו מען וועט קענען נוצן קאמפיוטערס צו קויפן זאכן און ערלעדיגן זאכן אן דארפן ארייננעמען א קאמפיוטער אין שטוב, אן דארפן ארייננעמען א טעלעפאן אין שטוב. דארט וועט אויך זיין א געשעפט פאר קליידער פאר יונג און אלט - פאר ממש בחינם; דאס איז ביי מיר זייער א חשוב'ע זאך, צו קענען צושטעלן פאר אנשי שלומינו א וועג צו לעבן אן קיין חובות.


פון דארט בין איך געגאנגען צום בנין הדפסה מחזק זיין די מדפיסים. ווען מען קומט אריין אין בנין הדפסה זעט דאס אויס ווי א חלום, עס שטייען אינגעלייט און דרוקן ספרים, קונטרסים; הונדערטער טויזנטער ספרים און קונטרסים וואס רעדן און פארשפרייטן אמונה, חיזוק און עצות פאר'ן לעבן.


פון דארט בין איך געפארן צום בנין התלמוד תורה. איך האב געדאווענט מנחה מיט די קינדער, נאכדעם בין איך געווען אין די כיתות, איך האב גערעדט מיט די קינדער. וואס זאל איך דיר זאגן, די קינדער זענען אזוי ליכטיג, אזוי טייער, אזוי ריין; אנגעפילט מיט אמונה, מיט תפילה. יעדער האט מעשיות פון תפילה, ווי נאר איך קום אריין אין חדר לויפן מיר די קינדער נאך מיט מעשיות פון תפילה.


איך בין געגאנגען קוקן דעם נייעם בנין התלמוד תורה; עס זעט שוין אויס כמעט פערטיג, איך האף צום אייבערשטן מען וועט אריינגיין אינעם נייעם בנין בקרוב.


פון דארט בין איך געגאנגען קוקן די נייע הייזער וואס מען בויט יעצט אין שטעטל, און געגאנגען קלאפן מזוזות ביי נייע הייזער; ביי מיין זון, און ביים גבאי פון דעם נייעם בית המדרש פעולת הצדיק אויף די גאס רע"ד קלי"ף. אויך בין איך געגאנגען קוקן דעם נייעם בית המדרש פעולת הצדיק; עס איז א שיינע ווארעמע ווינקל.


מיר זוכן צו בארגן א ספר תורה, (אויב דו ווייסט ווער עס קען מיר פארבארגן א ספר תורה פאר א שטיק צייט - לאז מיר וויסן, נאך אביסל ענדיגן מיר שרייבן פרישע דריי ספרי תורה).


פון דארט בין איך אהיימגעקומען און גלייך געגעבן די שיעור.


איך דארף דיר נאך שרייבן פון אונזער שיינע יום טוב וואס מיר האבן געהאט, ועוד חזון למועד.


דעם שבת וועל איך אם ירצה ה' זיין אין וויליאמסבורג.


א פרייליכן שבת.

#108 - איך וויל זיין א איד
קינדער, תפילה והתבודדות, סיפורי צדיקים, עצתו אמונה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת האזינו, י"א תשרי, [גאט'ס נאמען], שנת תשפ"ג לפ"ק


 


לכבוד מיין ליבער ... נרו יאיר


איך מוז דיר זאגן, עס איז אזוי שיין די מעשה'לעך פאר קינדערלעך; די מפיצים זאגן נישטא נאך א זאך וואס מענטשן זאלן אזוי כאפן! אפילו די וואס נעמען נישט די ספרים - אבער דאס נעמט יעדער איינער. איך קען שוין קוים ווארטן עס זאל ארויסקומען נאך חלקים.


דא האסטו א מעשה פאר קינדער. בעט דעם מעלער ער זאל מאלן ווי א איד ליגט מיט'ן פנים צו דער ערד און וויינט, און פון די זייט עפנט זיך די טיר און איינער קוקט אריין מיט א שרעק.


דא האסטו די מעשה:


דֶער רֶבִּי לִיגְט אוֹיף דֶער עֶרְד אוּן וֵויינְט... "אִיךְ וִויל זַיין אַ אִיד, אִיךְ וִויל זַיין אַ אִיד!"


דֶער גֶעטְרֵייעֶר תַּלְמִיד רֶבִּי נָתָן עֶפְנְט דִי טִיר פוּנֶעם צִימֶער, עֶר וִויל זֶען דֶעם רֶבִּי'ן, עֶר וִויל שְׁמוּעֶסְן מִיט'ן רֶבִּי'ן, אוּן עֶר בְּלַייבְּט שְׁטֵיין! עֶר זֶעט עֶפֶּעס שְׁרֶעקְלִיךְ; דֶער רֶבִּי לִיגְט אוֹיף דֶער עֶרְד אוּן וֵויינְט צוּם אֵייבֶּערְשְׁטְן.


רֶבִּי נָתָן הֶערְט זִיךְ צוּ, עֶר וִויל הֶערְן, וָואס וֵויינְט דֶער רֶבִּי? וָואס גֵייט פָאר? "אִיךְ וִויל זַיין אַ אִיד", "אִיךְ וִויל זַיין אַ אִיד!" רֶבִּי נָתָן פַארְשְׁטֵייט נִישְׁט וָואס גֵייט פָאר, וָואס וֵויינְט דֶער רֶבִּי...? רֶבִּי נָתָן וַוארְט.


דֶער רֶבִּי הוֹיבְּט זִיךְ אוֹיף אוּן זֶעט רֶבִּי נָתָן שְׁטֵיין דָארְט. רֶבִּי נָתָן פְרֶעגְט דֶעם רֶבִּי'ן: "רֶבִּי, וָואס וֵויינְט דֶער רֶבִּי 'אִיךְ וִויל זַיין אַ אִיד'? דֶער רֶבִּי אִיז דָאךְ אַזוֹי גְרוֹיס, אַזוֹי הֵיילִיג! אָט נִישְׁט לַאנְג צוּרִיק הָאט דֶער רֶבִּי אוּנְז מְגַלֶה גֶעוֶוען אַזֶעלְכֶע הֵיילִיגֶע תּוֹרוֹת, וָואס וֵויינְט יֶעצְט דֶער רֶבִּי 'אִיךְ וִויל זַיין אַ אִיד'"?!


עֶנְטְפֶערְט אִים דֶער הֵיילִיגֶער רֶבִּי: "מֶען דַארְף אַלְץ בֶּעטְן דֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן אַז מֶען זָאל זַיין אַ אִיד, וַוייל וִויפִיל מֶען אִיז זוֹכֶה צוּ וִויסְן אוּן צוּ פַארְשְׁטֵיין - אִיז דָאס נָאךְ גָארְנִישְׁט פוּנֶעם גְרוֹיסְקֵייט פוּנֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן".


אַלֶע קִינְדֶער, לָאמִיר אִינְאֵיינֶעם זִינְגֶען: "הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער אִיךְ וִויל זַיין אַ אִיד, הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער אִיךְ וִויל זַיין אַ אִיד!"


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#107 - ווי אזוי צו דערציילן מעשיות אין חדר פאר די קינדער?
חינוך הילדים, מלמדים, מוסדות, סיפורי צדיקים, חדר, ליצנות

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת בראשית, כ"ד תשרי, אסרו חג, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד די מלמדים פון אונזערע מוסדות היכל הקודש די בכל אתר ואתר, ה' עליהם יחיו


דערציילט פאר די קינדער מעשיות פון יראת שמים, עס פעלט נישט אויס צו דערציילן נארישע אויפגעטראכטע מעשיות, אראפגעלייגט דראמאטיש מיט פארמאכטע לעקטער וכו' וכו'; עס קען דערשרעקן די קינדער וכו'. עס פעלט נישט אויס, ענדערש לייגט אריין אין די קינדער יראת שמים, לייגט אריין א ליבשאפט צום אייבערשטן, א ליבשאפט צו תורה און מצוות.


דערציילט פאר די קינדער מעשיות פון הייליגע צדיקים. מוהרא"ש זאגט, דער הייליגער צאנזער רב זכותו יגן עלינו האט געפרעגט דעם מלמד פון זיינע קינדער צי ער לערנט מיט זיינע קינדער מוסר, האט ער געזאגט: "יא", האט אים דער צאנזער רב געפרעגט: "וואס פאר א מוסר ספרים לערנסטו מיט זיי?" זאגט ער: "חובות הלבבות", זאגט אים דער הייליגער צאנזער רב: "נישט דאס מיין איך צו פרעגן, איך פרעג צי דו דערציילסט זיי מעשיות פון הייליגן רבי ר' אלימלך זכותו יגן עלינו און פון זיין ברודער דער הייליגער רבי ר' זושא זכותו יגן עלינו"; מעשיות פון צדיקים פלאמט אויף די נשמה, מעשיות פון צדיקים עפנט די הארץ מען זאל אויך אנהויבן בענקען און וועלן זיין א צדיק.


אויך וויל איך בעטן די באס דרייווערס און די באס מלמדים, מען זאל אנצינדן נאר טעיפס פון בעלי מספרים מיט יראת שמים און ניגונים פון בעלי מנגנים מיט יראת שמים; איך ווארן אויב איך וועל הערן אז מען צינדט אן מעשיות אדער ניגונים פון לצים, דאס איז ביי מיר די וויכטיגסטע זאך, מען זאל געבן צו הערן פאר די קינדער נאר פון ערליכע מענטשן וואס דערציילן מיט יראת שמים. ווייל נישט יעדע זאך וואס איז אדווערטייזט אין די צייטונגען און אויסגאבעס - מיינט יראת שמים, נישט יעדע קינדער טעיפ וואס מען געבט ארויס מיינט אז דאס מעג מען הערן, און נישט יעדער זינגער וואס גייט מיט א שיינע שטריימל מיינט אז ער האט יראת שמים.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט מצליח זיין מיט די תלמידים.

#106 - ווער עס איז מסיים ש"ס באקומט א צלם אלוקים, א ליכטיגע פנים
הפצה, הדפסה, אומאן, סיפורי צדיקים, עצתו אמונה, סיום הש"ס

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת כי תצא, י' אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך האף דו טאנצט יעדן טאג אויף די זכות וואס דו האסט מיט'ן פארשפרייטן דעם הייליגן רבינ'ס עצות, עצתו אמונה - פאר די גאנצע וועלט. גיי א טענצל אפאר מאל א טאג ביי דיר אין בית המדרש עצתו אמונה, און דאנק דעם אייבערשטן אז דו ביסט עוסק אין אזא הייליגע ארבעט.


דא האסטו א מעשה פאר די קינדער עצתו אמונה:


"הייליגער רבי, העלף מיר אז אלע מיינע קינדער זאלן לערנען ש"ס און מסיים זיין גאנץ ש"ס!" אזוי זיצט חייקל ביים רבינ'ס ציון און וויינט.


טייערע קינדער, דער הייליגער רבי האט געהאט זייער א נאנטער תלמיד, חייקל, מען האט אים גערופן: "חייקל חזן"; ער האט געקענט זייער שיין זינגען. דער רבי האט זייער ליב געהאט אים הערן זינגען, ער איז געווען זייער א געטרייער תלמיד.


שפעטער ווען דער רבי איז נסתלק געווארן פלעגט חייקל אלץ גיין צום רבינ'ס ציון מתפלל זיין פאר זיך, פאר זיינע קינדער און פאר אלע אידן; ער פלעגט זיך דארט מתבודד זיין, ער פלעגט בעטן אלע זיינע בקשות.


קינדער איר ווייסט אז מען קען טאקע איבעראל בעטן דעם אייבערשטן, דער אייבערשטער הערט אויס יעדן איינעם, נישט קיין חילוק ווער מען איז און וואו מען געפונט זיך, אבער דער אייבערשטער הערט נאכמער און שטערקער אויס ווען מען גייט צו א ציון פון א צדיק; ביי א ציון פון א צדיק זענען די הימלען אפן, די תפילות גייען דארט ארויף זייער שנעל.


אמאל האט מען געהערט ווי חייקל זיצט ביים ציון און וויינט צום רבי'ן: "רבי, איך בעט דיר זייער, העלף אז מיינע קינדער זאלן אלע לערנען און ענדיגן ש"ס, ווייל איך האב געהערט פון רבי'ן אז ווער עס איז מסיים ש"ס באקומט א צלם אלוקים, א ליכטיגע פנים, א הייליגע ליכטיגע געזוכט; רבי, איך בעט דיר זייער אז אלע מיינע קינדער און מיינע דורות זאלן אלע לערנען די הייליגע גמרא און דאס ענדיגן.


טייערע קינדער, ווער עס וויל האבן א ליכטיגע פנים, ווער עס וויל א הייליגקייט אויפ'ן פנים - זאל אנהויבן ש"ס. יעדער איינער קען דאס באווייזן, מען דארף נישט ביים לערנען נאר זאגן די ווערטער.


הויבט אן מסכת ברכות און זאגט די ווערטער אין א רייע אפילו אן פארשטיין; עס נעמט אביסל צייט, עס גייט נישט אין איין מינוט; אז מען לערנט יעדן טאג אין די פרייע צייט אביסל גמרא - איז מען זוכה ביז א קורצע צייט צו מאכן א סיום אויף א מסכתא, און נאכדעם אויף נאך א מסכתא - ביז מען איז זוכה צו ענדיגן ש"ס.


אלע קינדער קומען זינגען: "דער הייליגער רבי האט געזאגט, ווער עס ענדיגט ש"ס איז זוכה צו א צלם אלוקים, א הייליגע ליכטיגע געזוכט".


בעט דעם מעלער ער זאל מאלן דעם רבינ'ס ציון און ווי א איד זיצט אויף דער ערד מיט די הענט צום הימל, און פון דער זייט א קינד פון צען יאר מיט א שיינעדיגע פנים, עס זאל גיין שטראלן פונעם פנים.


שטארק זיך ברודער; מיר פארן שוין צום רבי'ן, דו וועסט קומען צום ציון מיט פולע הענט; אזויפיל אידישע קינדער האסטו מחי' געווען און מעורר געווען לתשובה.


א גוט געבענטשט יאר.

#105 - כל זמן מען געבט נישט אויף, מען האלט אן די מלחמה, איז גוט
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, חברים, שלום בית, התחזקות, מוסדות, עבודת השם, אומאן, ראש השנה, סיפורי צדיקים, אחדות

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת כי תצא, י"ג אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיינע טייערע חברים, אנשי שלומינו תלמידי היכל הקודש בארץ ישראל, ה' עליהם יחיו


טייערע ברידער, טייערע חברים, אנשי ארץ ישראל, איך בענק זיך זייער צו ענק, איך האף זיך צו זען מיט ענק אין אומאן ביים הייליגן רבי'ן. די יאר איז נישט לייכט די נסיעה און אויך נישט ביליג; עס איז א שווערערע נסיעה, א טלטול הדרך, און עס איז טייער; איך האף איר שפרינגט אריבער אויף די אלע שוועריקייטן און איר שלעפט אייער גוף צום רבי'ן.


נעכטן ביים ליל שישי שיעור האבן מיר זיך מחזק געווען מיט'ן פסוק וואס די תורה זאגט: "כִּי תֵצֵא לַמִּלְחָמָה עַל אֹיְבֶיךָ, וּנְתָנוֹ ה' אֱלֹקֶיךָ בְּיָדֶךָ, וְשָׁבִיתָ שִׁבְיוֹ", אז מען גייט ארויס אין א מלחמה מיט'ן יצר הרע, מען שלאגט זיך - וועט מען ביים סוף מנצח זיין. כל זמן מען געבט נישט אויף, מען האלט אן די מלחמה - איז גוט, מען טאר נישט ווערן צעבראכן ווען מען פאלט אראפ חס ושלום, מען טאר נישט אויפגעבן ווען מען זעט ווי עס גייט אריבער אזא לאנגע צייט און מען האלט נאך ווייט פון עפעס א פינטעלע קדושה, מען דארף ווייטער מלחמה האלטן ביז מען איז מנצח.


ווי אזוי האלט מען מלחמה? אונזער געווער איז די מויל; יעדע מאל א איד זאגט ארויס די ווערטער: "רבונו של עולם איך וויל זיין אן ערליכער איד, איך וויל זיין אפגעהיטן, איך וויל נישט טון שלעכטס" - איז מען אין א גוטע וועג און מען וועט מנצח זיין, אפילו מען זעט נישט מיט די אויגן ווי וואס ווען ווי - מנצח זיין; אפילו עס איז לאכעדיג, אזויפיל מאל זאגן 'איך וויל זיין גוט' און גארנישט רוקט זיך נישט - דאך וועט מען מנצח זיין, מען וועט אלעס פאררעכטן.


טייערע חברים האלט אייך אינאיינעם. דער רבי האט געזאגט: "תִּרְאוּ לְהִתְקַבֵּץ יַחַד, וּלְהִתְפַּלֵּל יַחַד" איר זאלט זיך האלטן צוזאמען און דאווענען צוזאמען, "כִּי אִם תִּתְפַּלְּלוּ בְּכַוָּנָה, אוּלַי תּוּכְלוּ לְהַמְשִׁיךְ אוֹתִי לְכָאן עוֹד הַפָּעַם", אויב איר וועט זיך האלטן צוזאמען און דאווענען צוזאמען - וועט איר מיר קענען ממשיך זיין צו אייך (חיי מוהר"ן, סימן קפז), דארט וואו מען האלט זיך אינאיינעם און מען האט זיך ליב - איז דער רבי דארט.


מוהרא"ש האט אונז אלע יארן געזאגט: "ווען אנשי שלומינו וואלטן זיך שטארק ליב געהאט - וואלט מען געקענט די גאנצע וועלט צוריקברענגען צום אייבערשטן"; קוקט ווי שיין איר זענט מצליח, איר האט אנגעהויבן מיט א שול אין ירושלים, און פאריאר געעפנט א חדר, און יעצט א שולע, און מען רעדט שוין יעצט פון עפענען מוסדות אין גליל; דאס איז נאר אז מען האלט זיך באחדות.


אויך אין שטוב דארף מען זייער אכטונג געבן עס זאל זיין א שטארקע ליבשאפט. דער רבי האט זייער מקפיד געווען אויף שלום בית, מען האט נישט געקענט קומען צום רבי'ן נאר אז מען איז חתונה געהאט און מען לעבט מיט ליבשאפט; ווייל נאר אז מען איז חתונה געהאט און מען קריגט זיך נישט - קען מען האבן א ריינע מח מחשבה.


אמאל איז דער רבי געזיצן ביים טיש מיט זיינע תלמידים, אינמיטן האט זיך דער רבי אנגערופן: "וִוי וַואגְט זִיך צוּ קוּמֶען צוּ מַיין טִישׁ אֵיינֶער וָואס הָאט נִישְׁט קַיין רֵיינֶע מַחְשָׁבוֹת?!" דער רבי האט זיך אויפגעשטעלט, איבערגעלאזט דעם טיש מיט'ן עולם, אריין אין זיין צימער און מער נישט געוואלט זיצן ביים טיש. ווען דער אינגערמאן - אויף וועם דער רבי האט זיך באצויגן - האט געזען ווי דער רבי גייט אריין אין צימער, האט ער זיך אויפגעשטעלט, ער איז צוגעגאנגען צום רבינ'ס צימער און אנגעהויבן זייער צו וויינען און זיך איינגעבעטן ביים רבי'ן אז דאס גייט מער נישט פאסירן, ביז דער רבי איז צוריק ארויסגעקומען און ווייטער ממשיך געווען מיט'ן זאגן תורה.


וואס איז געווען די מעשה? דער אינגערמאן האט זיך געקריגט אין שטוב מיט די ווייב; זעט מען ווי שטארק דער רבי האט מקפיד געווען מען זאל האבן שלום בית, ווייל אז מען קריגט זיך אין שטוב האט מען נישט קיין מח, און אז מען האט נישט קיין מח איז מען נישט קיין מענטש, וואס דאס ברענגט אז מען זאל אראפפאלן אין א טיפע גרוב רחמנא לצלן.


איך קען נישט מער מאריך זיין, איך דארף אנגרייטן דעם שבת.


א פרייליכן שבת.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#104 - אפילו א קליינע זאך מאכט אין הימל א גרויסע רעש
תהלים, סיפורי צדיקים, קבלה טובה, מוהרנ"ת ז"ל, יום הולדת

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת כי תצא, י' אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


... תחי'


נעמט זיך פאר א גוטע זאך לכבוד אייער יום הולדת, עס דארף נישט זיין א גרויסע זאך. רבי נתן האט געפרעגט דעם רבי'ן נאך זיין מאמע'ס פטירה וואס ער זאל טון לטובת איר נשמה, האט אים דער רבי געזאגט: "פון היינט און ווייטער זאג די ברכה פון אשר יצר מיט כוונה לטובת איר נשמה"; אפילו א קליינע זאך מאכט אין הימל א גרויסע רעש.


זאגט יעדן טאג תהילים, מה טוב ומה נעים אויב איר קענט זאגן יעדן טאג דעם יום תהילים; זונטאג יום ראשון, מאנטאג יום שני און אזוי ווייטער, און אז איר קענט זאגן נאר אביסל - זאגט אביסל.


א גוט געבענטשט יאר.