בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#53 - חומש רש"י דארף זיין דער עיקר לימוד, חומש רש"י ברענגט יראת שמים
חינוך הילדים, נסיעה, סיפורי צדיקים, חדר, חומש רש"י

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת וישב, י"ז כסליו, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, מלמד מוסדות היכל הקודש


איך האב דורכגעבליקט די בחינה אויף די פרשת השבוע פון בני היקר ... נרו יאיר, איך האב זיך זייער געפריידט צו זען ווי גוט ער קען די פרשה חומש רש"י כזקן ורגיל.


איך דאנק דיר טייערער מלמד פאר'ן לערנען מיט די קינדער אזוי קלאר די גאנצע פרשה מידי שבוע בשבוע. חומש רש"י דארף זיין דער עיקר לימוד, חומש רש"י ברענגט יראת שמים.


מוהרא"ש פלעגט שטענדיג חזר'ן די ווערטער וואס דער הייליגער צדיק רבי מרדכי'לע מנאדבורנא זכותו יגן עלינו האט געזאגט פאר הרב הקדוש מסאטמאר זכותו יגן עלינו אלס קינד: "קינדערלעך פילעוועט ענק מיט חומש רש"י, וועט איר וויסן וואו דער אייבערשטער געפונט זיך".


איך פאר היינט קיין אייראפע צו מקומות הקדושים מתפלל זיין, מיר פארן קיין אוהעל צום הייליגן ישמח משה זכותו יגן עלינו, קיין קאלוב, קערעסטיר ועוד; איך וועל מתפלל זיין פאר דיר, פאר דיין משפחה און פאר אלע דיינע תלמידים.

#52 - די סדר הנסיעה אויף קברי צדיקים אין אייראפע
מקוה, ניגונים, קברי צדיקים, תהלים, אידיש געלט, סיפורי צדיקים, חתונה, ראש ישיבה, נקודות טובות

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת וישב, כ' כסליו, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער הארציגער ... נרו יאיר


איך בין יעצט אויפ'ן וועג צוריק פון א נסיעה. חסדי השם יתברך מיר זענען געפארן מיט א קבוצה תלמידי היכל הקודש מתפלל זיין ביי די הייליגע צדיקים, קדושים אשר בארץ המה. איך האב מתפלל געווען פאר דיר.


איך האב דיר שוין לאנג נישט געזען, איך בענק זיך צו דיר, איך האף אז אלעס איז ביי דיר אין בעסטן ארדענונג, איך האף אז דו נוצט דעם רבינ'ס עצות, די זיסע עצה פון זוכן גוטס אין זיך און אין א צווייטן. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן רפב) אפילו מען זעט זיך פול מיט חסרונות, מען זעט זיך שלעכט, מען איז פול מיט תאוות רעות – מוז מען זוכן א פינטעלע גוטס און מאכן אן עסק פון די נקודות טובות, זיך ליב האבן מיט די פינטעלע גוטס, דאס ברענגט דעם מענטש צו ווערן א גרויסער צדיק.


איך האב דיר זייער ליב, דעריבער וועל איך דיר שרייבן אביסל די סדר הנסיעה.


מיר זענען ארויסגעפארן זונטאג נאכמיטאג פון נוארק צוזאמען פינף און דרייסיג מענטשן; אפאר בחורים פון ישיבה מיט אינגעלייט תלמידי היכל הקודש. אויפ'ן וועג האב איך געשריבן בריוון. איך בין געווען זייער פרייליך, ווייל איך האב געבעטן דעם אייבערשטן איך זאל זיין פרייליך.


מיר זענען אנגעקומען קיין וויען מאנטאג אינדערפרי, מיר זענען צוגעפארן צום בית המדרש, מיר האבן געכאפט א טבילה, דארט האבן מיר זיך באגעגנט מיט נאך חברים תלמידי היכל הקודש פון ארץ ישראל, טייערע אינגעלייט, גרויסע מפיצים.


מיר האבן געדאווענט, איך האב געליינט, עולה געווען לתורה און געבענטשט גומל. מען האט געגעסן פת שחרית און זיך ארויסגעלאזט קיין אונגארן.


אויפ'ן וועג האבן מיר זיך אפגעשטעלט ביים ציון פון הייליגן חתם סופר זכותו יגן עלינו, מיר האבן געזאגט אינאיינעם דעם "יום ראשון" פון תהלים, געזינגען ניגוני התעוררות און זיך מתבודד געווען. האברך ... נרו יאיר האט מיר געברענגט אלע נעמען פון די וואס העלפן די ישיבה, איך האב געבעטן פאר אלעמען, פאר דיר אויך, דיין נאמען איז געווען אויף די קוויטלעך.


מיר האבן געדאווענט מנחה און זיך ארויסגעלאזט אויף א לאנגע נסיעה, זיבן שעה זענען מיר געפארן אלע אינאיינעם מיט א באקוועמע באס, רוב וועג, פאר לאנגע שעות, האבן מיר גערעדט שיחות וסיפורים פון הייליגן רבי'ן.


איך האב פארברענגט מיט די ארץ ישראל'דיגע חברים, מיר האבן זיך מחזק געווען מיט די אוצרות וואס מוהרא"ש האט אונז איבערגעגעבן פון רבי'ן. עס זענען געווען צוויי גבאים פון בית המדרש היכל הקודש ירושלים, מיר האבן גערעדט געוויסע פונקטן וואס מען דארף אכטונג געבן אין א בית המדרש היכל הקודש.


מיר זענען אנגעקומען אין אוהעל שפעט ביינאכט, מיר זענען געגאנגען קודם דאווענען מעריב, איך האב געזען אז עס איז דא א מקוה האט מיר אנגעכאפט א חשק זיך צו טובל'ען. הגם איך בין געווען אינדערפרי אין מקוה, אבער א ברסלב'ער חסיד גלוסט זיך ווי מער צו גיין אין מקוה, למעשה האב איך זיך אפגעבריט מיינע פיס, עס איז געווען קאכעדיג הייס, סכנת נפשות, איך בין ארויס מיט א נס.


מיר האבן געזאגט אינאיינעם "יום שני" פון תהלים און מיר האבן געזינגען דעם "אהבה רבה" ניגון פון רבי הערשעלע רימנובער זכותו יגן עלינו, עס איז געווען א גרויסע התעוררות, איך האב געהאט גרויס התעוררות, איך האב זיך געעפנט מיין הארץ, איך האב געהאט אפאר מינוט גוטע התבודדות, אויך דארט האב איך פארגעליינט אלע נעמען פון אלע קוויטלעך.


איך בין ארויס פון דארט האב איך זיך אנגעהויבן גוט שפירן. דארפסט פארשטיין, נאכן פארן אזויפיל שעות ווערט מען צעטומלט, אבער אז דער אייבערשטער העלפט, מען קען זאגן אפאר אמת'ע דיבורים פאר'ן אייבערשטן, מען קען זיך אויסקרעכצן און לאזן א טרער – דארף מען שוין נישט עפעס מער.


פון דארט זענען מיר געפארן קיין ליסקע צום הייליגן צדיק רבי הערשעלע ליסקער זכותו יגן עלינו, דער מחבר פונעם ספר אך פרי תבואה, א תלמיד פונעם הייליגן ישמח משה זכותו יגן עלינו. מיר האבן דארט געזאגט אינאיינעם תיקון חצות, תיקון רחל און תיקון לאה, מיר האבן געזינגען אידישע תפילות אינאיינעם. מיר האבן געזינגען דעם ניגון פון הרב הקדוש רבי אייזיקל קאלובער זכותו יגן עלינו:


"גלות גלות, ווי גרויס ביסטו - שכינה הקדושה, ווי שיין ביסטו.


וואלט דער גלות קלענער געווען - וואלט די שכינה שענער געווען".


עס איז געווען א גרויסע התעוררות, צוביסליך זענען מיר געקומען צו זיך.


פון דארט זענען מיר געפארן קיין קערעסטיר, מיר האבן זיך דערכאפט דאס הארץ, עס איז געווען צוגעשטעלט א געשמאקע סעודה, מיר האבן דארט גענעכטיגט.


דינסטאג אינדערפרי האבן מיר זיך גע'טובל'ט אין מקוה און געדאווענט, געגעסן פת שחרית און ארויף צום ציון פון הרב הקדוש רבי ישעי'לע מקערעסטיר זכותו יגן עלינו. מיר האבן געזאגט דעם יום תהלים, "יום שלישי", נאכדעם האבן מיר געזינגען ניגוני התעוררות און זיך מתבודד געווען.


איך האב געבעטן פאר דיר דארט. איך וועל דיר זאגן דעם אמת, איך וואלט נישט געדענקט צו בעטן פאר דיר, נאר האברך ... נרו יאיר האט מיר געגעבן דיין נאמען מיט נאך אסאך נעמען, די אלע וואס העלפן די מוסד, האב איך געבעטן פאר דיר; עס איז געווען א גרויסע התעוררות.


האברך ... נרו יאיר פון קרית ברסלב האט געמאכט אן אפיל, מען האט צאמגענומען צדקה פאר'ן בית התבשיל, פאר נצרכים פון אנשי שלומינו.


פון קערעסטיר זענען מיר געפארן קיין מאַד, אויפ'ן וועג האבן מיר געהאט שיחות חברים מיט די חברים פון ארץ ישראל און פון חוץ לארץ.


איך בין יעצט אביסל אפגעמאטערט פון די נסיעה, איך האב נישט די כוחות זיך מצמצם זיין צו שרייבן וואס מען האט גערעדט, הלוואי זאלן די אינגעלייט דאס אפשרייבן; מען האט גערעדט אזעלכע שיינע שיחות וסיפורים פון מוהרא"ש און אנשי שלומינו.


מיר האבן געזאגט צען קאפיטלעך תהלים ביים ציון פונעם קול ארי' זכותו יגן עלינו, נאכדעם האבן מיר געזאגט דעם קאפיטל "שיר המעלות ממעמקים" פסוק בפסוק ביים ציון פונעם לבושי מרדכי זכותו יגן עלינו. מיר האבן געזינגען די שיינע זיסע ליד:


"איך וויל זיין א איד, איך וויל זיין א איד - איך וויל זיין א פשוט'ער איד,


ווייל דער עיקר אידישקייט - זאגט דער הייליגער רבי - איז זיך פירן בתמימות ובפשיטות".


מען האט דאס געזינגען מיט'ן גאנצן הארץ צום אייבערשטן.


פון דארט זענען מיר געפארן קיין קאלוב, אויפ'ן וועג האבן מיר געלערנט דעם שיעור גמרא, עס איז געווען אזוי שיין צו זען ווי אזוי אנשי שלומינו לערנען שיעורים כסדרן.


מיר האבן געזינגען ניגונים פון הרב הקדוש מקאלוב, מען האט זיך מחזק געווען מיט דעם רבינ'ס עצות פון דאנקען דעם אייבערשטן. בפרט יעצט אין די הייליגע חנוכה טעג, זאגט דער הייליגער רבי (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן ב) חנוכה איז טעג פון הודאה; דער גאנצער לעבן ווערט גוט און זיס ווען מען דאנקט דעם אייבערשטן, מען ווערט נענטער און נענטער צום אייבערשטן.


ביים ציון פון הרב הקדוש מקאלוב זכותו יגן עלינו האבן מיר געזען די טיטל וואס מען האט געשריבן אויף די מצבה: "הי' ערליכער איד, והי' לומד גמרא על הדף".


מען האט געזאגט דארט די סוף פונעם יום תהלים, "יום רביעי", מען האט געזינגען א ניגון פון הרב הקדוש מקאלוב זכותו יגן עלינו, געדאווענט מנחה און זיך ארויסגעלאזט אויפ'ן וועג קיין רומעניע.


אויפ'ן וועג האבן מיר גערעדט מעשיות וואס מיר האבן געהאט, ניסים וואס דער אייבערשטער האט געמאכט מיט'ן באצאלן חובות.


די וועג קיין רומעניע איז געווען אביסל שווער, מען האט אונז אויפגעהאלטן ביים גרעניץ אפאר שעה, מען איז אנגעקומען שפעטער ווי געפלאנט קיין סיגוט.


אין סיגוט האט קהילת סאטמאר געבויט א הערליכע בנין, א מקוה, א בית המדרש - מיט אלע באקוועמליכקייטן, דו מיינסט ממש אז דו ביסט אין וויליאמסבורג אדער מאנרא. מיר האבן דארט געגעסן, געדאווענט מעריב און געגאנגען צום ציון פונעם הייליגן ייטב לב, קדושת יום טוב און עצי חיים זכותם יגן עלינו. מיר האבן דארט געזאגט אינאיינעם תיקון חצות, דארט ביים ציון, נאכדעם האבן מיר געזאגט תהלים, "יום חמישי".


לכתחלה האבן מיר געהאט אין פלאן צו פארן קיין קארלסבורג צום מראה יחזקאל זכותו יגן עלינו, אבער א טייל עולם האבן זיך ממש געבעטן מען זאל אפשטעלן די נסיעה, עס איז געווארן חלוקי דעות, א טייל האבן געזאגט מען זאל גלייך פארן קיין קארלסבורג, א טייל האבן געזאגט אז אויב מען פארט ווייטער שפירן זיי אז דאס וועט זיי צוטרעטן צום מח, עס איז נישט פאר זייערע כחות צו פארן יעצט ביינאכט א נסיעה פון זעקס שעה.


איך האב געהאט גרויס חשק צו פארן קיין קארלסבורג, די גאנצע זאך וואס מיר זענען געפארן בכלל קיין רומעניא איז נאר געווען אז מיר זאלן קענען גיין קיין קארלסבורג, דאך האב איך זיך געמוזט רעכענען מיט די אויסגעמוטשעטע אידן, מען האט אפגעשטעלט די נסיעה און מען האט זיך אראפגעלייגט פאר דריי שעה, פון דריי אזייגער פארטאגס ביז זעקס אזייגער.


מען האט געדאווענט און זיך ארויסגעלאזט קיין קלויזנבורג, א וועג פון פיר שעה, אויפ'ן וועג האבן מיר געלערנט דעם דף גמרא. מוהרא"ש זכותו יגן עלינו האט אין אונז אזוי שטארק אריינגעבאקן מיר זאלן לערנען יעדן טאג א בלאט גמרא, אפילו מען איז אונטערוועגנס, צעבראכן און צעפארן, דאך איז מען נישט מוותר אויפ'ן בלאט גמרא.


וואס זאל איך דיר זאגן מיין טייערער ברודער, מיין הארץ איז פול מיט לויב און דאנק צום אייבערשטן אז ער האט אויף מיר רחמנות געהאט, מיך מקרב געווען צום רבי'ן; וואו וואלט איך געווען, ווי אזוי וואלט איך אויסגעזען אן דעם רבינ'ס עצות, שכל און חיזוק? דאס האלט אונז ביים לעבן, דאס ברענגט אונז צום אייבערשטן. אז מען פאלגט דעם רבי'ן, מען באנוצט זיך מיט די עצה פון התבודדות און תפלה – איז מען גאר גליקליך.


מיר קומען שוין אן אין קלויזנבורג עירפארט, מיר פארן פון דארט קיין ווארשא און פון דארט פארן מיר אהיים קיין ניו יארק; מיר וועלן אנקומען אם ירצה ה' מיטוואך נאכט.


מארגן וועט נישט זיין די וועכנטליכע שיעור, עס איז דא א חתונה אין ישיבה, די דרייסיגסטע חתונה אין ישיבה בחנם. דאס אלעס איז צו פארדאנקען מוהרא"ש זכותו יגן עלינו וואס האט אונז געלערנט מיר זאלן זיך נישט נאריש מאכן מיט טייערע שמחות; מיר זאלן חתונה מאכן די קינדער יונג אויפ'ן פשוט'ן וועג.


דעם שבת פרשת וישב, שבת מברכים חודש טבת, וועל איך זיין אין שטעטל. אויך די קומענדיגע וואך, שבת חנוכה, וועל איך זיין אם ירצה ה' אין שטעטל, זיין מיט אנשי שלומינו.


איך דארף מקצר זיין, איך וועל דיר נאך שרייבן.

#51 - פרויען זענען זיך מחזק אינאיינעם מיט מעשיות פון תפלה און סיפורי צדיקים
תפילה והתבודדות, חברים, חיזוק פאר פרויען, שטעטל, סיפורי צדיקים, שלש סעודות

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת וישב, י"ח כסליו, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי


איך הער אז ביי דיר אין שטוב קומען זיך צאם אין די צייט פון שלש סעודות יונגע ווייבלעך, שכנים; מען פארברענגט אינאיינעם, מען איז זיך מחזק, מען דערציילט מעשיות פון תפלה.


זאג פאר דיין ווייב אז איך האב זייער הנאה אז מען טוט דאס, עס איז א גרויסע זאך צו מחזק זיין איינער דעם צווייטן אויף תפילה און אמונה.


אין אנהייב ווען מיר האבן געעפנט די שטעטל, פלעגן די פרויען זיך צאמנעמען איינמאל א וואך, דינסטאג נאכט; מען האט געשמועסט פון תפילה, אויך יעדע וואך האט גערעדט א צווייטע פרוי, זי האט דערציילט איר סיפור התקרבות, אדער אירע שווערע מניעות און ווי אזוי זי איז דאס בייגעקומען. צוביסליך איז געווארן מער און מער משפחות, איז שוין שווער צו האלטן א גאנצע עולם שטיל.


עס איז דא א פרוי וואס זי איז זיך ממש מוסר נפש פאר די פרויען צאמקום, עס איז איר זכות פון אנהייב ביז'ן סוף, זי פרובירט עס זאל זיין מיט א געשמאק, זי פרובירט צו האלטן די זאך מסודר, מיט א סדר. למעשה זענען דא פרויען וואס האבן נישט קיין חשק צו די פראגראם, דעריבער פריי איך זיך אז ביי ענק אין שטוב קומט מען זיך צוזאם רעדן חיזוק אויף תפילה.


שלש סעודות איז א צייט וואס איז זייער הייליג, די צדיקים האבן דאס געוויסט, האבן זיי איינגעפירט מען זאל זיך צאמנעמען און רעדן פון הייליגע זאכן.


זאג פאר דיין ווייב זי זאל ממשיך זיין זיך צאמנעמען מיט'ן ציל צו דערציילן שיינע מעשיות פון תפלה און פון צדיקים וכדומה.


אז עס איז געשטעלט אויף חיזוק פאר תפלה און סיפורי צדיקים - וועט עס האבן א קיום, עס וועט ארויסקומען נאר גוטע זאכן.


הלוואי זאלן דאס אנדערע פרויען נאכמאכן.

#50 - איין שיינע מעשה קען צוריק ברענגען א מענטש צום אייבערשטן
כיבוד אב ואם, שלום בית, התחזקות, משפחה, תשובה, סיפורי צדיקים

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת וישלח, י' כסליו, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן די בריוו פון דיר און דיין ווייב.


עס איז זייער ווייטאגליך צו הערן וואס איז געשען מיט איר מאמע, ווי זי פירט זיך השם ישמרינו.


דיר בעט איך זייער, זיי מחזק דיין ווייב, שטארק איר; זי דארף יעצט אסאך כח, איר מח קען דאס נישט דערהייבן. זאג איר אז זי קען ווייטער רעדן מיט איר מאמע, ווען זי רופט איר זאל זי איר דערציילן מעשיות פון די קינדער און מעשיות פון תפילה; מען קען נישט וויסן וואס איין שיינע מעשה קען יענעם כאפן ביים הארץ און צוריק ברענגען צום אייבערשטן.


אז עס שטערט נישט ענקער שלום בית זאלט איר ארייננעמען די געשוויסטער פאר שבתים, עס איז זייער א גרויסע מצוה; ווייל ווי ביטער ענק איז - איז זיי אסאך מער ביטער. איר זענט חתונה געהאט, איר האט אייער לעבן, זיי זענען נאך אליינס, זיי איז דאס אסאך שווערער.


זייט אייך נישט מייאש, בעט דעם אייבערשטן פאר איר און פאר אלע אידן; אלע זאלן תשובה טון, אלע זאלן צוריקקומען צו די דרך התורה.


ווייז דעם בריוו פאר דיין ווייב.

#49 - פארלייגט זיך אויף איין זאך, אויף שלום בית
שלום בית, חיזוק פאר פרויען, שווער און שוויגער, תשובה, מדות טובות, סיפורי צדיקים

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת ויצא, ו' כסליו, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


עס איז אמת אז מאן און ווייב דארפן זיין אפן איינער צום צווייטן און איר האט זייער גוט געטון אז איר האט זיך אויסגעשמועסט מיט אים וואס עס שטערט אייך, פארוואס ער זאגט פאר זיין מאמע פריוואטע זאכן. יעצט אז ער האט אייך איבערגעבעטן, ער האט חרטה אויף וואס ער האט געטון; ער האט נישט געכאפט וואס ער טוט, ער איז נאך צוגעוואוינט פון אלס קינד מיט אזא טעראר צו דערציילן יעדע אטעם פון לעבן - דארפט איר גיין ווייטער, איר דארפט אים מוחל זיין און אים מער נישט פארהאלטן.


איר מעגט אים מיטטיילן אייערע געפילן אז איר זענט פארשעמט פון זיין מאמע, זי קוקט יעצט אויף אייך וכו'; אבער האלטס אים מער נישט פאָר, ער איז נישט שולדיג, ער איז אויפגעוואקסן מיט א מורא'דיגע טעראר, ער ווערט יעצט צוביסליך צוגעוואוינט צו שטיין אויף די אייגענע פיס.


פארלייגט זיך אויף איין זאך, אויף שלום בית; לאזט נישט דעם שטן אריינקומען ביי אייך אין שטוב, נעמט אים נישט אריין ביי אייך אין הארץ, וועט איר זוכה זיין צו בנים ובני בנים עוסקים בתורה ובמצוות. אזוי ווי די הייליגע חכמים דערציילן פונעם תנא רבי שמעון בר יוחאי (שיר השירים רבה א, לא): א פארפאלק זענען געקומען צום הייליגן תנא רבי שמעון בר יוחאי אז זיי ווילן זיך גט'ן, היות עס איז שוין איבער צען יאר וואס זיי האבן חתונה געהאט און זיי זענען נאכנישט נפקד געווארן מיט קינדער, האט זיי רבי שמעון בר יוחאי געזאגט זיי זאלן מאכן א סעודה פאר זיי גט'ן זיך. בשעת די סעודה, ווען דער מאן איז שוין געווען גוט בגילופין פון אפאר גלעזלעך וויין, האט ער צוגערופן זיין ווייב און איר געזאגט: "היות מיר האבן געהאט שיינע יארן צוזאמען און יעצט גייען מיר זיך גט'ן, וויל איך דיר געבן עפעס א טייערע זאך פון מיין פארמעגן, קלויב זיך אויס א טייערע חפץ פאר דיר און אזוי וועלן מיר זיך צעשיידן", האט זי אים געבעטן ער זאל איר געבן אביסל צייט צו טראכטן.


דער מאן האט ווייטער געטרינקען וויין, ביז ער איז אראפגעפאלן אויף דער ערד טויט שיכור און איז איינגעשלאפן. האט די פרוי געבעטן די משרתים זיי זאלן אים אריינלייגן אין בעט און אים ברענגען צו אירע עלטערן אין שטוב, צו מארגנס ווען ער האט זיך אויפגעוועקט און זיך ארומגעקוקט וואו ער איז - האט ער נישט פארשטאנען וואס דא גייט פאר, האט זי אים געגעבן צו פארשטיין און אים געזאגט די ווערטער: "בשעת מיר האבן געמאכט די סעודה האסטו מיר געזאגט אז איך קען זיך אויסוועלן א גוטע חפץ פון דיין פארמעגן; איך האב נישט קיין בעסערע זאך אויף די וועלט ווי דיר, דו ביסט מיין בעסטע זאך!" זענען זיי געגאנגען צו רבי שמעון בר יוחאי און אים דערציילט די גאנצע מעשה האט רבי שמעון בר יוחאי זיי געזאגט: "אויב זי האט דיר אזוי ליב און זי וויל זיך נישט צעטיילן פון דיר, זאג איך אייך צו אז איבער א יאר וועט איר האבן א קינד", און אזוי איז טאקע געווען, זיי האבן זוכה געווען צו קינדער, אלעס נאר צוליב דאס ליבשאפט און שלום וואס איז געווען צווישן זיי.


אז איר וועט לייגן א געוויכט אויף שלום בית, איר וועט נעמען אייער מאן פאר די בעסטע זאך פון לעבן - וועט איר האבן קינדער דורות ישרים.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#48 - מיר גייען יעדן טאג עפעס טון פאר'ן רבי'ן
קינדער, הכרת הטוב, חסידות ברסלב, נסיעה, משמש דעם רבי'ן, סיפורי צדיקים, בריוו, עצתו אמונה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת חיי שרה, כ"א מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


פאר געזונטערהייט און זאלסט צוריק קומען געזונטערהייט. איך וויל מיט דיר שיקן א מתנה פאר דער בר מצוה בחור, ...'ס זון. איך האב גרויס הכרת הטוב פאר משפחת ..., זיי האבן געעפנט ביי זיי אין שטוב דעם בית המדרש היכל הקודש ירושלים, אויך ביי זיי אין שטוב דרוקט מען די גליונות און די נייע ספרים עצתו אמונה איש אמונות, וואס אזויפיל מענטשן האבן ממש לעבן פון דעם.


אויך שיק איך דיר א זילבערנע ה, געב דאס פאר ..., אויך געב אים די בריוו. ער איז א גרויסער מפיץ, ער רוט נישט, ער איז א פלאם פייער, ער שטייט אונטער די אלע פרישע מקורבים.


לאז גריסן אלע חברים, דערצייל זיי וואס דא טוט זיך; דערצייל זיי ווי פארנומען איך בין, זיי האבן אסאך מאל חלישות הדעת אז איך ענטפער נישט זייערע בריוו, בפרט די חבורות בעטן יעדע וואך א בריוו, אויך די שול אין ירושלים בעטן יעדע וואך א בריוו און איך קום נישט אן אלץ זיי צו שרייבן, דערצייל זיי וואס ליגט אויף מיר, זיי זאלן מיר דן זיין לכף זכות.


דא האסטו א מעשה פאר די קינדער עצתו אמונה פרשת תולדות, די מעשה פונעם בענקל, ווי דער רבי האט הנאה געהאט אז דער שוחט האט געטראכט יעדן טאג פון רבי'ן א האלבע יאר אין איין צי.


די מלמדים און טיטשערס נעמען די עצתו אמונה פאר קינדער און ליינען דאס מיט די קינדער, אזוי וועלן זיי אריינלייגן אין די קינדער די זאך פון טון פאר'ן רבי'ן, אויך די עלטערן וועלן ארויסנעמען אן התעוררות, זיי וועלן אנהייבן טון עפעס פאר'ן רבי'ן יעדן טאג.


דא האסטו די מעשה:


ווער האט היינט געטראכט פון רבי'ן? ווער האט היינט עפעס געטון פאר'ן רבי'ן?


אלע קינדער וואונדערן זיך: 'וואס דארף מען טראכטן פון רבי'ן? וואס דארף מען טון פאר'ן רבי'ן?' די קינדער ווייסן שוין, יעצט גייט מען דערציילן א שיינע מעשה פון רבי'ן.


קינדער איר זענט גרייט?!


קינדער, קוקט וואס דער שוחט פון טעפליק שלעפט, ער שלעפט א גרויסע בענקל, אזא שיינע בענקל! קוק די שיינע בלומעלעך, די צוויי לייבן ביי די הענטלעך, דאס איז דאך עפעס הערליך שיין, אויסנאם שיין; דאס איז האנט ארבעט! איין שטיק וואונדער! אלע באוואונדערן דעם בענקל, מען קען זיך נישט גענוג אפזעטיגן פון קוקן אויף דעם בענקל, "מאכט פלאץ!" שרייען אלע, ער וויל אריינגיין צום הייליגן רבי'ן, ער האט געמאכט דעם בענקל פאר'ן רבי'ן.


דער איד עפנט אויף די טיר, ער שטייט שוין ביים רבינ'ס שטוב, ער זאגט: "רבי, איך האב געברענגט א מתנה, א בענקל! איך האב דאס אליינס געמאכט, איך האב דאס אויסגעשניצט מיט מיינע הענט!" דער רבי באטראכט דעם בענקל און פרעגט: "זאגט מיר, ווי לאנג האט אייך גענומען צו מאכן דעם שיינעם בענקל?" דער איד ענטפערט: "רבי, דער בענקל האט מיר גענומען צו מאכן א האלבע יאר", "א האלבע יאר?" - פרעגט דער רבי, "דאס האסטו געמאט א גאנצן טאג פאר א האלבע יאר אין איין צי?" זאגט דער איד: "ניין, איך האב נישט געארבעט א גאנצן טאג אויף דעם, איך האב יעדן טאג געארבעט איין שעה צו בויען דעם בענקל פאר א האלבע יאר", רופט זיך אן דער רבי: "אזוי? דו האסט געטראכט פון מיר יעדן טאג א שעה, א האלבע יאר אין איין צי?" דער רבי האט געשמייכלט, דער רבי האט זייער הנאה געהאט.


קינדער, איר ווייסט פון וואס דער רבי האט הנאה געהאט? פון די שיינע בענקל אדער פון דעם אז דער איד האט יעדן טאג געטראכט פון רבי'ן פאר א שעה? טייערע קינדער, מוהרא"ש זאגט אונז אז דער רבי האט מער הנאה געהאט פון דעם אז דער איד האט געטראכט יעדן טאג פון רבי'ן, ער האט יעדן טאג עפעס געטון פאר'ן רבי'ן - ווי פונעם בענקל אליינס... דער בענקל איז טאקע זייער א שיינע בענקל, איר אלע האט שוין געזען דעם בענקל, עס ליגט אין בית המדרש, מען מאכט דערויף ברית'ן, מען נוצט דאס פאר די כסא של אליהו; אבער דער וואס לעבט מיט א צדיק, טראכט פון צדיק און טוט עפעס יעדן טאג פאר'ן צדיק - דאס איז נאך מער חשוב ביים רבי'ן.


קינדער, מיר גייען יעדן טאג עפעס טון פאר'ן רבי'ן; די אינגלעך וועלן ריין מאכן די חדר, די מיידלעך וועלן ריין מאכן אין סקול, אלע וועלן אכטונג געבן צו האלטן ריין די באס, מיר וועלן העלפן אוועק פאקן די ספרים אין שול; ווייל אלעס וואס מען טוט אין שול, חדר און סקול - איז העלפן דעם רבי'ן. דער רבי קוקט פון גן עדן און זעט ווי מיר טוען פאר אים, ווי מיר טראכטן פון אים, ווי מיר זענען אים משמש; 'משמש' מיינט 'מיר באדינען אים'; דער רבי שמייכלט צו אונז, ער האט ליב ווען מען איז צוגעבינדן צו אים.


אלע קינדער, לאמיר זינגען: "אשרינו שזכינו ל'שמש' את רבינו, אשרינו! אשרינו!"


מאך א בילד ווי א איד האלט א בענקל אין דער הייעך, ער זאל נאך מאלן דעם בענקל וואס מיר האבן אין שול, דעם רבינ'ס בענקל; און פון דער זייט שטייען מענטשן און באוואונדערן זיך.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#47 - ווי אזוי רבי נתן איז געהאלפן געווארן מיט קינדער
קינדער, סיפורי צדיקים, עצתו אמונה

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת וירא, י"א מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


די וואך זאלסטו לייגן די מעשה ווי אזוי רבי נתן איז געהאלפן געווארן מיט קינדער.


דא האסטו די מעשה:


ווען דער הייליגער צדיק רבי נתן, דער גרויסער תלמיד פון הייליגן רבי'ן איז געקומען צום רבי'ן איז ער געווען זייער צעבראכן ווייל ער האט נישט געהאט קיין קינדער, ער האט זייער לאנג געווארט צו האבן קינדער. דער רבי האט אלעס געזען מיט רוח הקודש, דער רבי האט אים געזאגט: "אז דו ווילסט האבן קינדער - דארפסטו געבן א פדיון".


ווער ווייסט וואס מיינט א פדיון? א פדיון מיינט אז ווען מען גייט צו א צדיק בעטן א ברכה - געבט מען א פדיון פאר'ן צדיק, מען געבט צדקה פאר'ן צדיק, אזוי איז מען זוכה צו האבן ישועות און רפואות. דאס האט דער רבי געזאגט פאר רבי נתן: "אויב דו ווילסט האבן א ברכה פאר קינדער - דארפסטו געבן א פדיון".


ווען רבי נתן האט דאס געהערט האט ער געזאגט דעם רבי'ן: "אודאי גיי איך געבן געלט פאר א פדיון, איך האב סיי ווי געטראכט אייך צו געבן געלט פאר א פדיון", האט אים דער רבי געזאגט: "געלט דארף איך נישט, ברענג מיר זעקס בענקלעך פאר א פדיון".


דער הייליגער רבי נתן איז געווארן זייער פרייליך, ער האט געברענגט זעקס בענקלעך פארן רבי'ן און ער האט זוכה געווען צו האבן זעקס קינדער, פינף זין און איין טאכטער.


לייג א בילד ווי א מענטש מיט א דאשיק ברענגט זעקס בענקלעך, און לייג די נעמען פון רבי נתן'ס קינדער אויף די בענקלעך.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#46 - מ'שרייט "לכבוד שבת"
קינדער, שבת קודש, סיפורי צדיקים, עצתו אמונה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת נח, כ"ח תשרי, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


דו קענסט זיך נישט פארשטעלן דיין זכות וואס ווארט דיר אפ; טויזנטער אידן זענען זיך מחי' מיט די נייע קונטרסים "עצתו אמונה", "איש אמונות". וואו איך גיי און וואו איך שטיי זאגן מיר אלע אז די בריוו איז זיי אזוי מחזק, עס געבט כח אנצוגיין אין לעבן. צענדליגער משפחות אנשי שלומינו נעמען מער נישט אריין קיין צייטונגען און מאגאזינען וואס איז איין שטיק גרף של רעי אין שטוב - זייט זיי ליינען די וועכנטליכע קונטרסים.


אויך די עצתו אמונה פאר קינדער איז הערליך שיין; מען דערציילט דאס פאר די קינדער ביי די סעודה, אויך די מלמדים פון די יונגע כיתות דערציילן דאס פאר די קינדער, זיי מאכן גרויס דעם בילד און זיי דערציילן דאס, די קינדער ווארטן אזוי שטארק א גאנצע וואך פאר די קומענדיגע מעשה.


די וואך פרשת לך לך זאלסטו לייגן די פאלגענדע מעשה; עס איז נישט קיין מעשה בעצם, עס איז א ווארט, א טייער ווארט וואס מוהרא"ש ברענגט אין זמירות (זמירות ישראל, כל מקדש) פון הייליגן צדיק רבי שמחה בונם מפרשיסחא זכותו יגן עלינו, ווי ער האט געזאגט ווי שטארק ער איז מקנא דעם פשוט'ן קצב אדער פיש סוחר ווי ער שטייט א גאנץ דאנערשטאג און פריטאג און זאגט פאר אלע קונים: "קויפט לכבוד שבת"; צוויי טעג אין איין צי זאגן זיי נאר: "שבת! שבת!" און נאכדעם ווען עס קומט שבת ווי זיי פאלן פון די כוחות און זיי רוען זיך אפ און דאנקען דעם אייבערשטן אז מען קען רוען אביסל, ווי שטארק דער אייבערשטער פריידט זיך.


איך שיק דיר דאס אין א מעשה, ווייל קינדער דארפן עס אין א פארמאט פון א מעשה:


"פיש פאר שבת!!!" פיינע פיש לכבוד שבת!!!"


דער פיש סוחר שטייט שוין צוויי טעג אין א צי אין פיש סטאר, ער זעצט זיך נישט אראפ, זיינע פיס טוט אים וויי, אבער ער שטייט און שרייט: "פיש פאר שבת! ווער וויל קויפן פיינע פיש לכבוד שבת?" מענטשן קומען און מענטשן גייען און דער סוחר הערט נישט אויף זאגן: "לכבוד שבת! לכבוד שבת!"


קינדער, די מעשה האט מוהרא"ש דערציילט, אז דער הייליגער צדיק רבי בונם פון פרשיסחא זכותו יגן עלינו האט געזאגט: "איך בין מקנא די סוחרים וואס דערמאנען א גאנצע צייט די הייליגע ווארט 'שבת', זיי ארבעטן שווער ביז עס ווערט דער זמן, און ווען עס ווערט שבת, ווען זיי קומען אהיים און זיי עסן די פיינע סעודה זאגן זיי 'שכוח אייבערשטער פאר שבת; אז מיר קענען זיך אביסל אפרוען, מיר דארפן נישט ארבעטן'; פון דעם האט דער אייבערשטער זייער הנאה, ווייל יעדעס מאל מען זאגט 'לכבוד שבת' ווערט א הייליגקייט אויפ'ן מענטש"; דעריבער וועלן מיר אלע קינדער געדענקען ווען מען עסט די פיינע חלה מיט די פיינע פיש, זופ און פלייש - גייען מיר אלע זאגן הויך: "לכבוד שבת!"


קינדער, אויב מען וועט אריינברענגען גוטע נאש וועט איר געדענקען צו זאגן: "לכבוד שבת"? אלע קינדער זאגן: "יא! אודאי! מיר גייען זאגן 'לכבוד שבת' אויף יעדע נאש באזונדער".


"אויב אזוי", זאגט די טאטע: "קען מען שוין אריינברענגען די נאש!"


אלע קינדער הייבן אן זינגען: "שבת, שבת עסט מען גוטע נאש, שבת שבת ליי לליי ללי, שבת איז שוין דא!"


לייג א בילד ווי א גרויסער מענטש האקט פיש און שרייט שבת.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#45 - ס'זאל נישט אריבערגיין א טאג אן א בלאט גמרא
כולל, סדר דרך הלימוד, לימוד התורה, סיפורי צדיקים, גמרא

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת לך לך, ה' מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


א גרויסן יישר כח פאר'ן העלפן די כולל חודש'ליך; די פאר אינגעלייט וואס מיר האבן אין כולל לערנען בהתמדה רבה, עס איז א גרויסע זכות צו העלפן תורה. איך שפיר פאר א זכי' צו האבן די כולל, העלפן אינגעלייט לערנען תורה.


שטארק זיך בלימוד התורה, לערן דיינע שיעורים כסדרן על פי סדר דרך הלימוד פון רבי'ן (כמבואר בשיחות הר"ן, סימן עו) אפילו בלי הבנה כלל; זיי שטארק אינעם בלאט גמרא, זע עס זאל נישט אריבערגיין א טאג אן לערנען דעם בלאט גמרא.


דער הייליגער צדיק רבי שלמה מ'זעוויל זכותו יגן עלינו האט זיך אויסגעדרוקט: "א מענטש וואס לערנט נישט גמרא, יענעם טאג האט ער א פנים ווי א הונט, ה' ישמרינו", אמאל האט ער געשריגן צום גבאי ער זאל שנעל קומען ווייל א הונט איז אין שטוב, דער גבאי קומט צו לויפן און זעט א מענטש, אבער דער צדיק ווייזט אויף יענעם, ער זעט אויס ווי א הונט; וואויל איז דעם מענטש וואס לאזט זיך נישט נארן.


 

#44 - נישט חוזק מאכן פון קיין שום מענטש
קינדער, הדפסה, מדות טובות, סיפורי צדיקים, עצתו אמונה, איש אמונות

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת האזינו, י"א תשרי, מחרת יום הכיפורים, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך בעט דיר זייער, שטארק זיך מיט דיין הייליגע ארבעט, מיט ארויסגעבן די הייליגע ספרים עצתו אמונה, איש אמונות. זיי זיך מזרז מיט'ן ענדיגן די ספרים איש אמונות פון שנת תש"פ; א שאד עס שלעפט זיך אזוי לאנג, דו האסט נישט קיין אנונג וויפיל דאס איז מחי' און מחזק אידישע קינדער.


איך האב יעצט באקומען פון ... די ספרים איש אמונות און עצתו אמונה פון שנת תשפ"א גרייט צו דרוקן; איך וויל וויסן אויב דו האסט דאס מגיה געווען, אויב יא - קען מען דאס שוין גלייך דרוקן.


דא האסטו א מעשה פאר עצתו אמונה פאר די קינדער פרשת נח:


קינדער, מען דארף זייער אכטונג געבן נישט חוזק מאכן פון קיין שום מענטש; מען קען קיינמאל נישט וויסן אויף א מענטש אויב יענער איז אן ערליכער איד, און אויב חס ושלום מען טשעפעט אן ערליכער איד באקומט מען א גרויסער שטראף.


הערט א מעשה וואס מוהרא"ש האט דערציילט (אשר בנחל חלק סא, מכתב י"ב שנב):


עס איז געווען אין שטאט אפטא א גרויסער צדיק, דער הייליגער רבי משה לייב סאסובער זכותו יגן עלינו, ער האט געהאט דארט א גרופע תלמידים הייליגע אידן. נאכדעם האט דער צדיק זיך אוועקגעצויגן קיין סאסוב מיט אלע תלמידים, איין תלמיד איז געבליבן אין אפטא, ער האט נישט געהאט קיין געלט זיך אריבער צו ציען קיין סאסוב, ער איז געווען זייער א גרויסער מענטש, זיינע ברכות פלעגן מקוים ווערן.


די גאנצע שטאט האט אנגעהויבן קומען צו אים פאר ישועות, אלע זענען געקומען צו אים בעטן ברכות; אבער דער חזן איז געווען א גרויסער לץ, א מחוצף, ער האט געזוכט ווי ער קען חוזק מאכן פון דעם איד. ווען עס איז געקומען פאר ראש השנה, ווען אלע אידן זענען געגאנגען זיך מזכיר זיין ביי דעם איד - האט דער חזן געשיקט זיין דינסט מיט די ציגעלע ער זאל געבן א ברכה פאר זיין ציגעלע, מיט די כוונה צו שפעטן. די דינסט קומט אריין און בעט הויך: "דער רבי זאל ווינטשן פאר די ציג א גוט געבענטשט יאר!" האט זיך דער צדיק אנגערופן: "יהי רצון מלפניך, עס זאל זיין דער ווילן פונעם אייבערשטן אז דער ציג זאל באקומען דעם שיינעם קול פונעם חזן און דער חזן זאל באקומען די קול פונעם ציג!"


און אזוי איז געשען; דער ציג האט אנגעהויבן זינגען מיט א שיינעם קול, און דער לץ, דער חזן - האט אנגעהויבן ברומען: "מעע...! מעע...! מעע...!" אלע האבן געלאכט פון אים! ער איז געווארן צו שאנד און צו שפאט; וואו ער איז געגאנגען האט ער געזאגט: "מעע...! מעע...!" פארשטייט זיך ער איז געווארן אויס חזן.


פון דעם זעען מיר אז מען טאר נישט חוזק מאכן פון אנדערע און זיכער נישט פון ערליכע אידן, ווייל מען קען באקומען א גרויסע שטראף.


מאך א בילד ווי א מענטש שטייט אויף זיינע הענט און פיס מיט א אפענע מויל און אלע קינדער לאכן, און פון דער זייט שטייט א דינסט מיט א ציג.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א גוט שבת און א פרייליכן יום טוב.

#43 - די גרויסע שמחה וואס דער רבי האט געהאט פונעם אתרוג
קינדער, סיפורי צדיקים, עצתו אמונה, סוכות

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת נצבים, כ"א אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


לייג אריין אין די קונטרס עצתו אמונה פאר קינדער יום טוב סוכות די מעשה וואס האט פאסירט ביים רבי'ן יום טוב סוכות שנת תק"ע, ווען עס איז נישט געווען קיין אתרוגים, און ווען מען האט געברענגט אן אתרוג פאר'ן רבי'ן האט דער רבי געהייסן ברענגען מוזיק, דער רבי האט נישט געשפירט פאר דריי טעג די ווייטאג פון זיין מחלה (שיחות הר"ן, סימן קכה).


מאך א בילד ווי דער רבי האלט א שיינע גרויסע אתרוג און ביי די זייט שטייען דריי מענטשן מיט פייפערס, און די אנדערע זייט טאנצן צוויי מענטשן, ווי זיי כאפן זיך אן ביי די אקסלען.


אז דער בילד איז גוט און אינטערעסאנט - געדענקען די קינדער די מעשה פאר לאנגע יארן.


דא האסטו די מעשה געשריבן פאר קינדער:


מִיר דַארְפְן זִיךְ זֵייעֶר פְרֵייעֶן אַז מִיר זֶענֶען זוֹכֶה צוּ מְקַיֵים זַיין דִי מִצְוָה פוּן ד' מִינִים, מִיר הָאבְּן אַן אֶתְרוֹג, אַ לוּלָב, הֲדַסִּים אוּן עֲרָבוֹת; מִיר דַארְפְן טַאנְצְן פַאר שִׂמְחָה אַז מִיר קֶענֶען מְקַיֵים זַיין דֶעם וִוילְן פוּנֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן.


קִינְדֶער, וֶוער וִויל הֶערְן וָואס דֶער רֶבִּי הָאט גֶעטוּן וֶוען עֶר הָאט בַּאקוּמֶען אַן אֶתְרוֹג דִי יָאר וָואס אִיז נִישְׁט גֶעוֶוען קַיין אֶתְרוֹגִים? קִינְדֶער אִיר זֶענְט גְרֵייט?


דֶער הֵיילִיגֶער רֶבִּי הָאט זִיךְ זֵייעֶר נִישְׁט גוּט גֶעשְׁפִּירְט, עֶס אִיז גֶעוֶוען שְׁנַת תק"ע, אַ יָאר פַאר דֶעם הֵיילִיגְן רֶבִּינְ'ס הִסְתַּלְקוּת, דֶער רֶבִּי אִיז גֶעוֶוען זֵייעֶר נִישְׁט גֶעזוּנְט, דֶער רֶבִּי הָאט גֶעהַאט אַ שְׁרֶעקְלִיכֶע קְרֶענְק אוֹיף דִי לוּנְגֶען הַשֵׁם יִשְׁמְרֵינוּ.


יֶענֶע יָאר אִיז נִישְׁט גֶעוֶוען קַיין אֶתְרוֹגִים, אִין דִי גַאנְצֶע גֶעגְנְט אִיז נִישְׁטָא קַיין אֶתְרוֹגִים, דֶער גַאנְצֶער עוֹלָם אִיז גֶעוֶוען זֵייעֶר בַּאזָארְגְט וָואס וֶועט זַיין, עֶס וֶוערְט נֶענְטֶער אוּן נֶענְטֶער צוּם הֵיילִיגְן יוֹם טוֹב סוּכּוֹת אוּן עֶס אִיז נָאכְאַלְץ נִישְׁטָא קַיין אֵיין אֶתְרוֹג אִין דִי גַאנְצֶע גֶעגְנְט; וואוּ מֶען גֵייט הֶערְט מֶען מֶענְטְשְׁן פְרֶעגְן אֵיינֶער דֶעם צְוֵוייטְן: "וָואס וֶועט זַיין? נִישְׁטָא קַיין אֶתְרוֹגִים! אוֹי וֵויי, מִיר וֶועלְן נִישְׁט קֶענֶען מְקַיֵים זַיין דִי מִצְוָה פוּן ד' מִינִים, וָואס וֶועט זַיין?!" אַלֶע הָאבְּן גֶעבֶּעטְן דֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן עֶס זָאל גֶעשֶׁען אַ נֵס עֶס זָאל זַיין אֶתְרוֹגִים, אוּן אַז מֶען בֶּעט דֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן הֶעלְפְט דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער; עֶס אִיז גֶעשֶׁען אַ נֵס, עֶס אִיז אָנְגֶעקוּמֶען אֶתְרוֹגִים; מֶענְטְשְׁן הָאבְּן זִיךְ אַזוֹי שְׁטַארְק גֶעפְרֵיידְט, מֶען הָאט בַּאצָאלְט אַסַאךְ גֶעלְט צוּ קֶענֶען קוֹיפְן אַן אֶתְרוֹג.


אוֹיךְ פַארְ'ן רֶבִּי'ן הָאט מֶען גֶעבְּרֶענְגְט גָאר אַ שֵׁיינֶעם אֶתְרוֹג; דֶער רֶבִּי אִיז גֶעוָוארְן אַזוֹי פְרֵיילִיךְ, דֶער רֶבִּי הָאט גֶעזָאגְט מֶען זָאל בְּרֶענְגֶען מוּזִיק, מֶען הָאט גֶעטַאנְצְט אוּן גֶעשְׁפְּרִינְגֶען פַאר שִׂמְחָה אוֹיף דִי נֵס אַז מֶען הָאט דִי ד' מִינִים. פַאר גַאנְצֶע דְרֵיי טֶעג הָאט דֶער רֶבִּי זִיךְ גוּט גֶעשְׁפִּירְט, עֶר הָאט נִישְׁט גֶעשְׁפִּירְט דִי יְסוּרִים פוּן דִי שְׁרֶעקְלִיכֶע קְרֶענְק; דִי שִׂמְחָה אַז עֶס אִיז דָא אַן אֶתְרוֹג - הָאט אִים גֶעמַאכְט פַארְגֶעסְן אַלֶע יְסוּרִים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#42 - ביים רבינ'ס ציון קען מען אלעס פועל'ן
קינדער, אומאן, סיפורי צדיקים, עצתו אמונה

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת נצבים, כ"א אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר


ווען דו וואלסט געוויסט ווי גרויס דיין זכות איז אין הימל מיט דיין הייליגע ארבעט פון ארויסגעבן וועכנטליך די קונטרס עצתו אמונה-איש אמונות, וואלסטו נישט געווען צעבראכן, דו וואלסט געטאנצט! דו האסט נישט קיין השגה וואס די בריוו טוען מיט מענטשן, עס ברענגט אריין אין אזויפיל מענטשן הרהורי תשובה, חרטה; עס וועקט אויף אידישע קינדער צוריק צו קומען צום אייבערשטן. דו און די אלע אינגעלייט וואס נעמען א חלק אין די ארבעט וועלן איין טאג זען וואס איר האט דא געטון, וויפיל כבוד שמים עס איז נתרבה געווארן פון דעם.


איך שיק דיר דא א פחד פון א מעשה וואס מוהרא"ש האט דערציילט, די מעשה איז עפעס נישט קיין מעשה וואס מען הערט יעדן טאג; מוהרא"ש האט דאס דערציילט, ער האט דאס געהערט פון א איד וואס האט דאס געזען מיט די אייגענע אויגן.


מאך א בילד, מען זעט ביים רבינ'ס ציון ווי א קינד זיצט מיט א געלעמטע פוס, קענסט לייגן שטעקענעס נעבן דעם קינד, איין פוס זאל זיין אן שיך און אין דער זייט שטייט א איד און וויינט, דער קינד זאל זיך אנליינען זיין קאפ אויף די וואנט פונעם ציון, דער פנים פון קינד זאל זיין צעבראכן און דערשראקן, דער פנים פונעם טאטן ווי ער וויינט.


דא האסטו די מעשה:


טֵייעֶרֶע קִינְדֶער, אִיר זָאלְט גֶעדֶענְקֶען אַז וֶוען מִיר קוּמֶען אִין אוּמַאן אִיז נִישְׁט קַיין צַייט אַרוּם צוּ גֵיין אִין דִי גַאסְן קוֹיפְן פְּרֵייזֶעס; מֶען דַארְף גֵיין צוּם צִיוּן אוּן דָארְט בֶּעטְן דֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן וָואס מֶען וִויל, בַּיים צִיוּן קֶען מֶען פּוֹעֵלְ'ן זֵייעֶר גְרוֹיסֶע זַאכְן, אֲפִילוּ אַזֶעלְכֶע זַאכְן וָואס אִיז נִישְׁט מֶעגְלִיךְ.


הֶערְט אַ מוֹרָא'דִיגֶע מַעֲשֶׂה וָואס מוֹהֲרָא"שׁ זִכְרוֹנוֹ לִבְרָכָה הָאט דֶערְצֵיילְט וָואס עֶר הָאט גֶעהֶערְט פוּן אַ בַּאגְלֵייבְּטְן אִיד פוּן פְרִיעֶרְדִיגְן דוֹר. דֶער אִיד דֶערְצֵיילְט אַז עֶר אִיז גֶעוֶוען בַּיים צִיוּן עֶרֶב רֹאשׁ הַשָׁנָה צוּזַאמֶען מִיט אַנְשֵׁי שְׁלוֹמֵינוּ, פְּלוּצְלוּנְג אִיז אָנְגֶעקוּמֶען אַ אִיד, עֶר הָאט מִיטְגֶעבְּרֶענְגְט מִיט זִיךְ זַיין זוּן, דֶער קִינְד הָאט נֶעבֶּעךְ נִישְׁט גֶעקֶענְט גֵיין, עֶר אִיז גֶעוֶוען פַּארַאלִיזִירְט אוֹיף זַיינֶע פִיס רַחֲמָנָא לִצְלָן, אוּן דֶער טַאטֶע הָאט אִים גֶעטְרָאגְן אוֹיף זַיינֶע אַקְסְלֶען, דֶער אִיד אִיז גֶעשְׁטַאנֶען אִין אַ זַייט אוּן גֶעוַוארְט וִוילַאנְג אַלֶע וֶועלְן אַהֵיים גֵיין.


נָאכְמִיטָאג, מַמָשׁ בַּיים זְמַן פוּן רֹאשׁ הַשָׁנָה, וֶוען אַלֶע גֵייעֶן צוּם קְלוֹיז דַאוֶוענֶען מִנְחָה הָאט דֶער אִיד צַאמְגֶענוּמֶען אַלֶע שְׁטוֹיבּ פוּן צִיוּן צוּ אֵיין פְּלַאץ, עֶר הָאט אַרַיינְגֶעזֶעצְט זַיין קִינְד אִין דִי שְׁטוֹיבּ אוּן עֶר אִיז דָארְט גֶעזֶעצְן אוּן גֶעוֵויינְט אַז זַיין זוּן זָאל הָאבְּן אַ רְפוּאָה שְׁלֵימָה, עֶר זָאל קֶענֶען גֵיין אוֹיף דִי אֵייגֶענֶע פִיס.


דֶער אִיד וֵויינְט אוּן וֵויינְט, פְּלוּצְלִינְג שְׁטֶעלְט זִיךְ אוֹיף דֶער קִינְד אוֹיף זַיינֶע פִיס גֶעזוּנְט אוּן שְׁטַארְק אוּן עֶר הָאט אָנְגֶעהוֹיבְּן גֵיין, עֶר אִיז גֶעגַאנְגֶען צוּם קְלוֹיז דַאוֶוענֶען מִנְחָה מִיט זַיין טַאטֶע, אוּן דָאס אִיז גֶעוֶוען אַ מוֹרָא'דִיגֶע וואוּנְדֶער פַאר אַלֶע וָואס הָאבְּן דָאס צוּגֶעקוּקְט.


וֶוען מֶען הָאט אִים גֶעפְרֶעגְט פוּן וואוּ עֶר עֶר הָאט גֶענוּמֶען דִי עֵצָה פוּן צַאמְנֶעמֶען דִי שְׁטוֹיבּ פוּן צִיוּן אוּן אַרַיינְזֶעצְן זַיין קִינְד אִין דֶעם, הָאט עֶר גֶעעֶנְטְפֶערְט מִיט אַ פַּשְׁטוּת: "פוּן סִיפּוּרֵי מַעֲשִׂיוֹת (מַעֲשֶׂה ג'), וואוּ דֶער רֶבִּי דֶערְצֵיילְט אַז דֶער הִינְקֶעדִיגֶער הָאט גֶעהֶערְט וִוי דִי זוּן זָאגְט פַאר דִי לְבָנָה אַז עֶס אִיז דָא אַ שְׁטוֹיבּ וָואס אוֹיבּ מֶען לֵייגְט אַרַיין דִי פִיס אִין דִי שְׁטוֹיבּ וֶוערְט מֶען אוֹיסְגֶעהֵיילְט"; דֶער טַאטֶע פִירְט אוֹיס: "וואוּ אִיז נָאךְ דָא אַזַא הֵיילִיגֶע שְׁטוֹיבּ וִוי דִי שְׁטוֹיבּ פוּן רֶבִּינְ'ס צִיוּן, וואוּ אַלֶע קוּמֶען זִיךְ אוֹיסְגִיסְן דָאס הַארְץ פַארְ'ן אֵייבֶּערְשְׁטְן, אִיז דָאךְ זִיכֶער אַז דִי שְׁטוֹיבּ אִיז הֵיילִיג".


טֵייעֶרֶע קִינְדֶער גֵייט צוּם צִיוּן אוּן וֵויינְט אַייךְ אוֹיס דָאס הַארְץ בַּיים צִיוּן, בֶּעטְס דָארְט וָואס אִיר דַארְפְט; בַּיים רֶבִּינְ'ס צִיוּן קֶען מֶען זִיךְ אַיינְ'עַקְשֶׁנֶ'ען, מֶען קֶען דָארְט אַלֶעס פּוֹעֵלְ'ן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#41 - אריינברענגען תשובה מיט שמחה, נישט מיט אנגעצויגנקייט
שמחה, חינוך הילדים, אמונה, התחזקות, מוסדות, תשובה, עבירות, בית המדרש, סיפורי צדיקים, ארץ ישראל, חודש אלול

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש לסדר כי תבוא לאומאן, י"ט אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


לכבוד מיינע ליבע חברים פון ירושלים, ה' עליהם יחיו


מיר שטייען יעצט אין חודש אלול, א חודש וואס דער אייבערשטער האט אונז געגעבן, פון רחמנות, א חודש וואס מיר קענען אנהייבן פונדאסניי. עס ווערט געברענגט פון צדיקים (לקוטי תורה פרשת ראה לב, ב) א משל צו א קעניג וואס איז א גאנץ יאר אין פאלאץ, נאר גרויסע שרים קענען אריינגיין אין פאלאץ, איינמאל א יאר גייט דער קעניג אין פעלד, דעמאלט קומען אלע פויערן, אלע פארמערס, דעמאלט קענען זיי רעדן צום קעניג; אזוי איז חודש אלול, א צייט וואס יעדער איינער קען קומען צום אייבערשטן אים בעטן רחמנות.


געלויבט דעם אייבערשטן אז מיר זענען ביים רבינ'ס חדר, דער רבי לערנט אונז און ווייזט אונז דעם רחמנות פונעם אייבערשטן. אין אמעריקע האבן מיר מוסדות פאר די קינדער וואו מען לייגט אריין אין זיי פון יוגענט אן די רחמנות פונעם אייבערשטן; מען לערנט אלעס וואס מען לערנט אין אנדערע מוסדות - אבער עס איז בטעם רבינו. אלע מוסדות שיקן אהיים א בילד פון א וואגשאל, איין זייט שטייט מצוות און די אנדערע זייט שטייט עבירות, אויסלערנען די קינדער די זאך פון שכר ועונש, ביי אונז לערנט מען עס מיט די הקדמות פון רבי'ן.


איך האב באקומען א בריוו, א מאמע שרייבט מיר די ווערטער: לכבוד דער חשוב'ער ראש ישיבה, ברוך ה' אונזער טאכטער ... האט אנגעהויבן די יאר סקול אין בית פיגא, קרית ברסלב ליבערטי.


מיין מאן און איך זענען זייער זייער איבערגענומען וואס מען לייגט אריין אין די קינדער, אונזער טאכטער איז אהיים געקומען מיט א צעטל, א בילד פון א וואגשאל פון מצוות און עבירות וואס יעדע סקול שיקט אהיים, אבער וואס דא איז אנדערש איז, אז די עבירות איז אויסגעמעקט, די עבירות זייט איז ליידיג, מיר האבן געפרעגט אונזער טאכטער פארוואס איז די עבירות ליידיג? זאגט זי: "ווייל ווען מען טוט תשובה האט מען נישט קיין עבירות".


דאס לערנט מען מיט די קינדער פון יונגווייז אן, אז דער אייבערשטער איז מוחל ווען מען טוט תשובה; מען רעדט אויך פון דעם אז אויב מען טוט נישט תשובה באקומט מען אן עונש, אבער מען רעדט מער פון תשובה.


איך האף בקרוב צו עפענען מוסדות היכל הקודש אין ירושלים און אויך אין אלע שטעטלעך אין ארץ ישראל, מיר זאלן קענען מחנך זיין די קינדער מיט א ליבשאפט צו תורה און מצוות, זיי זאלן נישט זיין דערשראקן און פארפאניקט.


איך האב באקומען א בריוו פון איינער פון ענקערע קינדער פון ירושלים, א געשריבענע בריוו; איך האב געבעטן דעם אינגערמאן וואס העלפט מיר מיט די בריוו ער זאל דאס אויפטייפן, איך וויל אייך ווייזן וואס אן אומשולדיג קינד שרייבט:


לכבוד מיין וועג ווייזער, דער חשוב'ער ראש ישיבה שליט"א


דא שרייבט ... ירושלים, איך קען נישט אנפאנגען און איך פאנג נישט אן צו דאנקען אויף אלעס וואס דער ראש ישיבה שליט"א טוט פאר מיר און מיט מיר, ווייל וויפיל איך וועל דאנקען וועט נישט זיין גענוג.


יישר כח פאר די וועכנטליכע עצתו אמונה, דאס איז די גרעסטע עונג שבת וואס איז נאר פארהאן.


אזוי ווי יעצט איז חודש אלול און מן הסתם ווייסט דער ראש ישיבה שליט"א וואס עס גייט פאר חודש אלול אין אלע סקולס און סעמינארן, איין זאך רעדט מען: "גיהנום, גיהנום, גיהנום, גיהנום... אוי וויי, אוי וויי, אוי וויי", מען ווייזט אויף פאר יעדע מיידל ווי שלעכט זי איז און ווי נישט גוט זי איז, אבער א דרך תשובה געבט מען נישט, מען געבט נאר צו שפירן אז תשובה איז א העכערע זאך, מען לערנט נישט אויס אז תשובה איז אזא גרינגע, זיסע און געשמאקע זאך צו טון, וואס דאס ברענגט א נאנטקייט צום באשעפער, מען ווייזט נאר ווי שווער און ווי קאמפליצירט איז תשובה צו טון.


איך וויל נישט רעדן אויף קיינעם, אבער דאס איז דער מציאות; איך שרייב דעם בריוו נאר ווייל איך בין צעדרייט און צעמישט, מען לייגט ארויף אזא דרוק און לחץ אויף מיידלעך. איך קען נישט זאגן אז עס איז אלע לערערינס, אבער איך פריוואט האב נאכנישט געהערט פון קיין איין לערערין אז איך קען תשובה טון, נישט נאר איך זאג עס, נאר מיין גאנצע כתה כמעט.


איך בעט איבער אויף די לאנגע דרשה, אבער דאס איז א הקדמה צו מיין שאלה:


מיין לערערין האט דערציילט א מעשה בשם איינער פון די גרעסטע גדולים, אז עס איז געווען א מענטש, א פשוט'ער איד, וואס איז ארויף אויבן אין הימל נאכן ענדיגן זיין תפקיד בזה העולם און ער האט געטראכט צו זיך 'מצוות האב איך נישט, אבער לפחות די דריי תפילות א טאג וואס איך האב אויף דעם מקפיד געווען זייער שטארק - וועט מיר שטיין פאר א זכות', אינמיטן זעט ער ווי א מלאך קומט מיט א פיצעלע זעקעלע און מען לייגט עס אויפ'ן וואגשאל, דער מענטש הייבט אן שרייען: "איין מינוט, וואו איז מיינע אלע תפילות וואס איך האב געדאווענט יעדן טאג, די דריי תפילות?!" האט מען אים געענטפערט אז נאר איין מאל האט ער מכוון געווען ביים דאווענען און דאס איז אים געבליבן; ווייל עס שטייט תפלה בלא כוונה כגוף בלא נשמה, די גוף איז געבליבן אונטן מיט אלע תפילות וואס איז כגוף און דא ביסטו ארויפגעקומען מיט איין מצוה פון דאווענען איינמאל מיט כוונה.


איך בין אזוי צעמישט פון די מעשה, ווייל איך בין דאך א פשוט'ע נארמאלע מיידל, וואס האב איך מיט כוונות און ייחודים? איך דאווען נישט בכוונה ווייל איך ווייס נישט ווי אזוי מען דאווענט מיט כוונה; כוונה קוקט מיר אויס צו א הויכע זאך, צו הימליש; איך דאווען פשוט, פשוט, פשוט, אן אויסרעדן ביים דאווענען מיט א סידור... צי איז כוונה געמאכט פאר מיידלעך? אבער אויב איך דאווען אן כוונה איז מיין תפלה דאך נישט ווערד אין הימל, איז צו וואס דארף איך בכלל דאווענען?!


די מעשה האט מיר אריינגעלייגט אין אזא לחץ, אז די לעצטע וואך האב איך געזאגט נאר ברכת השחר, ברכת התורה און אני מאמין מיט תיקון הכללי און תהלים, ווייל די המשך קען איך שוין נישט דאווענען, איך ווייס נישט ווי אזוי מען איז מכוון.


צי קען מיר דער ראש ישיבה שליט"א עס אויסקלארן? צי קען איך דאווענען מיט כוונה? ווי אזוי? איך וויל אזוי שטארק דאווענען ווי עס דארף צו זיין, אן לחץ.


דאס איז א חלק פונעם בריוו פון איינע פון ענקערע טעכטער; יעצט וועט איר אביסל פארשטיין פארוואס עס גייט מיר אזוי אין לעבן צו עפענען מוסדות פאר אונזערע קינדער, זיי זאלן אויפוואקסן געזונט, זיי זאלן אויפוואקסן מיט ליבשאפט צום אייבערשטן, שפירן די רחמנות פונעם אייבערשטן.


ביים רבינ'ס חדר הערט מען נישט די סארט משלים, די בייסיגע מוסר, די נעגעטיווע תורות; דער רבי האט אנדערע דיבורים, דער רבי דערשרעקט נישט, דער רבי זאגט אונז: "גיי דאווענען, רעד צום אייבערשטן ווי אזוי עס לאזט זיך, זאג דעם אייבערשטן ווי שטארק דו ווילסט זיין גוט, זאג דעם אייבערשטן 'איך האב נישט אינזין דאס דאווענען, העלף מיר איך זאל קענען אינזין האבן פירוש המילות'".


דער רבי האט דערציילט די מעשה פונעם קאפצין פאשא, ווי דער קאפצין פאשא האט געזאגט פאר'ן איד: "דער קעניג האט צער פון דיר, דו שטינקסט!" דער קאפצין פאשא - דאס איז דער יצר הרע וואס רעדט איין דעם מענטש 'דו שטינקסט', ער האט געזאגט דעם איד ער זאל קומען צום קעניג מיט א שמאטע אויפ'ן מויל ווייל דער קעניג וויל נישט רעדן מיט אים, און צום קעניג איז ער געגאנגען זאגן: "דער איד וויל נישט רעדן מיט'ן קעניג!" דאס איז אלעס וואס דער יצר הרע טוט, ער זאגט פאר'ן אייבערשטן אז מיר זענען שלעכט, און אונז רעדט ער איין אז מיר שטינקען, ביז שפעטער ווערט נתגלה דעם אמת ווי שטארק מיר ווילן דעם אייבערשטן, און ווי שטארק דער אייבערשטער וויל אונז.


א רחמנות אויף די קינדער, סיי ביי די אינגלעך און סיי ביי די מיידלעך און בעיקר ביי די בחורים, וואס מען האקט זיי אין קאפ, מען שלאגט זיי מיט צעדרייטע מעשיות, מיט משוגע'נע משלים.


אנשטאט 'גיהנום' זאג זיי די ווערטער: "דער אייבערשטער האט אונז ליב", אנשטאט 'דערשרעקן' לערן מיט זיי די ווערטער פון ראש השנה דאווענען, דער פיוט פון 'וכל מאמינים'; די הארץ קען צוגיין פון די זיסע ווערטער פון וכל מאמינים, ווי מען רעכנט אויס די רחמנות וואס דער אייבערשטער האט אויף אונז: "וְכֹל מַאֲמִינִים", מיר אלע גלייבן, "שֶׁהוּא חַי וְקַיָּם", אז דער אייבערשטער בלייבט אויף אייביג, "הַטּוֹב", דער אייבערשטער איז גוט, "וּמֵטִיב לָרָעִים וְלַטּוֹבִים", און ער טוט גוטס מיט שלעכטע מענטשן און מיט גוטע מענטשן, "הַסּוֹבֵל, וּמַעְלִים עַיִן מִסּוֹרְרִים", דער אייבערשטער ווארט מיט געדולד מען זאל תשובה טון, "הַפּוֹתֵחַ שַׁעַר לְדוֹפְקֵי בִתְשׁוּבָה", דער אייבערשטער עפנט אויף די טיר פאר די וואס קלאפן און ווילן תשובה טון, "וְכֹל מַאֲמִינִים", מיר אלע גלייבן, "שֶׁהוּא פְּתוּחָה יָדוֹ", אז דער אייבערשטער שטרעקט אויס די הענט מיר זאלן צוריק קומען צו אים, "הַצּוֹפֶה לָרָשָׁע וְחָפֵץ בְּהִצָּדְקוֹ", ער זוכט אינעם רשע גוטס אים צו קענען בארעכטיגן, און אזוי ווייטער; דאס וואלט מען געדארפט לערנען מיט קינדער, די רחמנות פונעם אייבערשטן, די גרויסקייט פון תשובה.


איך ווייס אז עס איז אייך שווער צו הערן די ווערטער מוסדות היכל הקודש; עס איז גרינגער ווען מען קען בלייבן נארמאל און קומען שטילערהייט איינמאל א וואך אין שול הערן חיזוק, וואס דארף מען יעצט ארויסנעמען די קינדער פון די מוסדות וואו זיי לערנען און זיך גיין קריגן מיט די משפחה וכו' וכו'? איך ווייס ווי אזוי איר שפירט יעצט ביים ליינען דעם בריוו, איר וואלט ענדערש געוואלט די וואך זאל נישט זיין קיין בריוו, איר ווערט דערשראקן ווען איר הערט רעדן פון מוסדות. מיר זענען דאס אויך אריבער מיט יארן צוריק ווען מיר האבן געעפנט די מוסדות, אבער יעצט ווען מיר האבן מוסדות זעען מיר די נס פון האבן א פלאץ פאר די קינדער, וואו מען צעהאקט זיי נישט מיט די שרעקעדיגע דרשות.


איינער פון די אינגעלייט וואס דאווענען אין אייער שול דערציילט מיר אז זיין זון האט געבעטן דעם מלמד אויב מען קען אויסלעשן דעם ערקאנדישן ווייל עס איז אים זייער קאלט; דער קינד איז א דאר קינד און דער מלמד איז מער א פולער מענטש, א הייסער מענטש, און דער קינד ווארפט זיך פאר קעלט, דער מלמד ענטפערט אים מיט חוזק: "אויב דו ביסט קאלט גיי אהיים ברענג א מאנטל", דער קינד זיצט פארפרוירן פאר קעלט, און דער מלמד מאכט חוזק פון אים: "טו אן א מאנטל!" אינמיטן זומער. א טאג שפעטער בעט דער קינד נאכאמאל מיט גרויס דרך ארץ: "רבי, עס איז מיר קאלט!" דער מלמד רופט אויס: "אלע קינדער זאלן קומען מיט מיר אין אן אנדערע כתה, דארט וועלן מיר קענען אנצינדן דעם ערקאנדישן, און דו בלייב דא אליינס"; איך פרעג אייך, דאס איז נארמאל? איך פרעג אייך, דאס קומט זיך פאר א קינד וואס זאגט 'איך בין קאלט'?


איך קען אייך דערציילן אסאך אזעלכע מעשיות פון ענקערע קינדער, ירושלימ'ע מעשיות; איך וויל אייך נישט אויפהאלטן, מען דארף שוין גיין בענטשן און דאווענען מעריב; דער עולם וויל שוין אהיים גיין, מען דארף קומען צו סליחות.


איך האף צום אייבערשטן צו עפענען בקרוב מוסדות וואו מיר וועלן קענען מחנך זיין די קינדער, זיי ווייזן די רחמנות פונעם אייבערשטן.


מאכט א מנין מוצאי שבת אין שול; ביי אונז איז דער מנהג צו זאגן סליחות מוצאי שבת מיט די בגדי שבת. לאמיר בעטן דעם אייבערשטן פון אונזער הארץ: "'פְּנֵה נָא אֶל הַתְּלָאוֹת וְאַל לַחֲטָאוֹת'; רבונו של עולם קוק אויף דעם וואס אידישע קינדער ליידן, קוק נישט אויף אונזערע זינד, רבונו של עולם קוק וויפיל אידן זענען נעבעך נישט געזונט, וויפיל אידן מוטשען זיך אויף פרנסה, וויפיל מוטשען זיך מיט שידוכים".


דער אייבערשטער זאל שוין רחמנות האבן אויף אונז און עס זאל שוין זיין: "תִּכְלֶה שָׁנָה וְקִלְלוֹתֶיהָ", די יאר זאל זיך ענדיגן מיט אלע שלעכטע זאכן, "תָּחֵל שָׁנָה וּבִרְכוֹתֶיהָ", עס זאל קומען א נייע יאר, נאר מיט גוטס פאר אלע אידן.


איך ווארט אויף אייך אלע אין אומאן.


א פרייליכן שבת.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#40 - בעטן אויף אלעס, אבער נישט אויף א שלא כדרך הטבע
תפילה והתבודדות, סיפורי צדיקים, נסים

בעזרת ה' יתברך


יום ד' לסדר כי תבוא לאומאן, י"ז אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


עס איז נישט קיין סתירה דאס וואס דער רבי זאגט (ספר המדות תפילה, סימן יט): "אָסוּר לְהַטְרִיחַ אֶת הַשֵּׁם לְשַׁנּוֹת אֶת הַטֶּבַע", מען טאר נישט מטריח זיין דעם אייבערשטן זאל טוישן די טבע, מיט דעם וואס דער רבי זאגט (שם, סימן לז): "עַל כָּל הַדְּבָרִים, הֵן עַל דָּבָר גָּדוֹל הֵן עַל דָּבָר קָטָן, תִּתְפַּלֵּל", אויף יעדע זאך, סיי קלייניקייטן און סיי גרויסע זאכן, אויף יעדע זאך זאל מען בעטן דעם אייבערשטן; ווייל חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (תענית כד.) עס איז געווען אמאל ביים אמורא רבי יוסי דמן יוקרת, ער האט געדינגען ארבעטערס זאלן ארבעטן אין זיין פעלד, די ארבעטערס האבן געווארט אונטער א פייגן בוים אז זייער בעל הבית רבי יוסי זאל זיי ברענגען עסן, ווען זיי האבן געזען אז ער קומט נישט, האבן זיי זיך געוואנדן צו זיין זון און אים געבעטן: "ברענג אונז עסן, מיר זענען זייער הונגעריג", רופט זיך אן רבי יוסי'ס זון: "תאנה, תאנה", פייגנבוים, פייגנבוים, "הוציאי פירותיך", געב ארויס דיינע פייגן, "ויאכלו פועלי אבא", מיין טאטנ'ס ארבעטערס זאלן האבן וואס צו עסן; דער קינד האט געבעטן דעם אייבערשטן אויף א זאך וואס איז קעגן די טבע און אז מען בעט דעם אייבערשטן העלפט ער, "אפיקו ואכלו", עס איז געשען די נס, די בוים האט ארויסגעגעבן אויפ'ן פלאץ פרישע פייגן, די ארבעטערס האבן געגעסן און זיי זענען זאט געווארן, גלייך נאכדעם איז רבי יוסי געקומען און זיך אנטשולדיגט פאר זיינע ארבעטערס, ער האט זיי געבעטן זיי זאלן אים מוחל זיין פאר'ן קומען שפעט, "דהאי דנגהנא אמצוה טרחנא", דאס וואס איך האב זיך אזוי פארזוימט, ווייל איך בין געווען פארנומען מיט א מצוה און עס האט זיך פארשלעפט ביז יעצט; זאגן אים די ארבעטערס: "רחמנא לישבעך כי היכי דאשבען ברך", דער אייבערשטער זאל דיר זעטיגן אזוי ווי דיין זון האט אונז געזעטיגט, האט זיך רבי יוסי געוואונדערט 'פון וואו האט ער געהאט עסן פאר אייך אלע?' האבן זיי אים דערציילט די גאנצע מעשה, האט ער געזאגט פאר זיין זון, מען טאר נישט אזוי בעטן: "אתה הטרחת את קונך להוציא תאנה פירותיה שלא בזמנה", דו האסט געבעטן דער אייבערשטער זאל ארויסגעבן די פייגן פאר די צייט? מען טאר נישט אזוי בעטן! ער וואלט געדארפט בעטן: "הייליגער באשעפער, העלף די מענטשן זאלן האבן צו עסן", נישט בעטן אויף א שלא כדרך הטבע'דיגע וועג.


וואויל איז דעם מענטש וואס לעבט מיט תפילה, זיין לעבן איז תפילה; אזוי ווי דוד המלך זאגט (תהלים מב, ט): "תְּפִלָּה לְאֵל חַיָּי".


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#39 - קיינמאל נישט אוועקגיין פונעם צדיק
צדיקים, אומאן, ראש השנה, סיפורי צדיקים, אמונת חכמים, עצתו אמונה

בעזרת ה' יתברך


יום א' לסדר כי תבוא לאומאן, י"ד אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


לכבוד מיין ליבער ... נרו יאיר


פאר פרשת כי תבוא וויל איך לייגן א מעשה פון אומאן; איך שיק דיר די מעשה וואס איז געווען ביים רבי'ן דעם לעצטן ראש השנה, ווי דער רבי האט געזאגט פאר'ן רב ער זאל נישט קומען און נאכדעם האט דער רבי געקרעכצט: "וואו איז דער רב? פארוואס איז ער נישט געקומען?"


דאס איז זייער א וויכטיגע זאך צו וויסן אין לעבן; ווען מען פרעגט א צדיק וואס צו טון - ענטפערט דער צדיק לויט יענעמ'ס מח, דער צדיק זאגט נישט אנדערש ווי יענער וויל הערן, ווייל מען קען נישט זאגן דעם מענטש ער זאל טון אנדערש ווי יענער וויל הערן.


מאך א בילד ווי איינער שטופט אוועק א צווייטן מיט א דיקע שטעקן און יענער כאפט זיך אן, ער גייט נישט אוועק; מאך די בילד עס זאל זיין אינטערעסאנט, די קינדער זאלן דאס גוט איינקריצן אין זיך, זיי זאלן בלייבן צוגעבינדן צום רבי'ן זייער גאנץ לעבן, אפילו עס וועט איבערגיין וואס וועט איבערגיין.


מעשה:


קינדער, ווער פון ענק קומט קיין אומאן?


שוין וואכן פאר ראש השנה גרייטן זיך ברסלב'ער חסידים אויף די נסיעה קיין אומאן, קיינער וויל נישט פארפאסן א ראש השנה ביים רבי'ן, די גאנצע וועלט איז דאך אנגעהאנגען אין רבינ'ס ראש השנה. יעדער מאכט זיינע הכנות, מען גרייט זיך אויף די נסיעה, אבער דער רב, דער ברסלב'ער רב, רבי אהרן זכרונו לברכה - ער ווייסט נישט וואס צו טון; די ראשי הקהלה פון ברסלב בעטן אים יעדעס יאר ער זאל זיי נישט איבערלאזן, זיי האבן א טענה: "ווער וועט דאווענען פאר'ן עמוד? ווער וועט בלאזן שופר?" זיי זאגן פאר'ן רב: "איר קענט דאס נישט טון פאר אונז, איר קענט אונז נישט איבערלאזן, די יאר בלייבט דער רב מיט אונז!"


דער רב זכרונו לברכה ווייסט נישט וואס צו טון, פון איין זייט וויל ער נישט פארפאסן דעם רבינ'ס ראש השנה, ער וויל זיין אין אומאן, פון די צווייטע זייט האט ער אסאך דרוק פון די ראשי קהילה. רבי אהרן איז מחליט אז ער גייט פרעגן דעם רבי'ן, דער רבי זאגט פאר'ן רב: "אודאי זאלסטו נישט קומען, ווי אזוי קענסטו קומען ראש השנה קיין אומאן? דו קענסט דאך נישט איבערלאזן דיין קהילה", רבי אהרן זאגט דעם רבי'ן: "אבער רבי, איך האב דאך געהערט פון רבי'ן אז זיין ראש השנה ביים רבי'ן איז גרעסער פון אלעם", זאגט אים דער רבי: "דעמאלט פארוואס קומסטו נישט?" ענטפערט דער רב: "איך קען נישט איבערלאזן די קהילה", "אויב אזוי" - זאגט דער רבי "בלייב מיט דיין קהילה".


רבי אהרן איז געבליבן אין ברסלב, ער איז נישט געקומען צום רבי'ן קיין אומאן. ראש השנה פרעגט דער רבי: "וואו איז דער רב, רבי אהרן?" דעם רבי'ן האט זייער וויי געטון אז ער איז נישט געקומען, דער רבי האט געזאגט: "אלעס דארף מען פאלגן א צדיק, אויסער ווען דער צדיק זאגט מען זאל נישט קומען צו אים אויף ראש השנה, דעמאלט טאר מען נישט פאלגן, נאר מען דארף קומען צו אים".


שפעטער ווען דער הייליגער רבי נתן האט געטראפן דעם רב רבי אהרן, פרעגט אים רבי נתן: "אהרן, וואו ביסטו געווען? פארוואס ביסטו נישט געקומען צום רבי'ן?" האט דער רב געענטפערט: "דער רבי האט מיר געזאגט איך זאל נישט קומען", זאגט אים רבי נתן: "נישט זיין ביים רבי'ן ראש השנה?! ווען דער רבי זאל נעמען א דראנג און האקן אויף מיר און מיר אוועק שטופן וואלט איך אויך נישט אוועק געגאנגען פון אים".


טייערע קינדער, מיר לערנען ארויס פון די מעשה צוויי זאכן, איינס אז אלעס דארף מען פאלגן א צדיק, אויסער ווען דער צדיק זאגט מען זאל נישט קומען צו אים, דעמאלט טאר מען נישט פאלגן; דער צדיק דארף ענטפערן לויט וואס יענער וויל, לויט יענעמ'ס מח, א צדיק ענטפערט וואס יענער וויל הערן.


צווייטנס, דאס גרויסקייט פון זיין ביים רבי'ן ראש השנה. אפילו דער צדיק שטופט אוועק, ער האקט מיט א האלץ - זאל מען זיך גוט אנכאפן און נישט אוועקגיין. בפרט מוז מען קומען קיין אומאן אויף ראש השנה, ווייל דער רבי האט געזאגט אז יעדער דארף קומען קיין אומאן, קיינער טאר נישט פעלן. ראש השנה גייט מען דן זיין יעדן מענטש וואס וועט זיין מיט אים דעם קומענדיגן יאר, ראש השנה איז דער גרויסער יום הדין, אלע ציטערן, אלע טוען תשובה. דער רבי האט געזאגט: "אלע זאלן קומען קיין אומאן, איך וועל יעדן איינעם מתקן זיין.


אלע קינדער זינגען: "אומאן אומאן, ראש השנה; אומאן אומאן, ראש השנה; אומאן אומאן ראש השנה!"


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#38 - מקושר מיט'ן רבי'ן אויף די וועלט און אויף יענע וועלט
צדיקים, חסידות ברסלב, אומאן, סיפורי צדיקים, בריוו, אמונת חכמים, רבינו ז"ל

בעזרת ה' יתברך


יום א' לסדר כי תבוא לאומאן, י"ד אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיינע טייערע ליבע הארציגע בני ברק'ער חברים, אנשי שלומינו, וואס זענען זוכה צו טרינקען פונעם נחל נובע מקור חכמה.


איך באקום כמעט יעדן טאג בריוו פון בחורים און אינגעלייט פון חבורת בני ברק וואס בעטן זיך אז דער ראש ישיבה זאל שרייבן א בריוו ספעציעל פאר די חבורה. ווען איך ליין די בריוו וואס איר בעט טראכט איך צו מיר 'היינט גיי איך שרייבן א בריוו פאר זיי, איך מוז שרייבן'; אבער עס פאסירט דאס וואס פאסירט, איך שרייב נישט. גלייבט מיר, איך בין זייער אנגעשטרענגט, איך קום נישט אן צו וואס איך דארף טון, דעריבער ווערט עס אפגעשטופט נאכאמאל און נאכאמאל; יעצט האב איך אפאר מינוט, די בחורים פארן היינט אהיים פון שטעטל - קען איך יעצט שרייבן.


טייערע ברידער, שטארקט אייך מיט די עצות פון רבי'ן; דער וואס איז מקושר מיט'ן רבי'ן דא - דער וועט זיין אויבן אין הימל מקושר מיט'ן רבי'ן. דער הייליגער רבי האט דערציילט (חיי מוהר"ן, סימן קא) עס איז געווען א איד, א תלמיד פון הרב הקדוש רבי מנחם מענדל פון וויטעבסק זכותו יגן עלינו, ווען ער איז נפטר געווארן זענען געקומען די מלאכי חבלה און אים איינגערעדט אז ער לעבט נאך און ער איז עוסק אין מסחר, מען האט אים אריינגעשלעפט אין עולם התוהו, כאילו ער טוט ביזנעס, ער האט אנגעהויבן דמיונ'ען אז ער פארט צום יריד וכו'. דער איד איז געווען זייער דבוק צום גרויסן צדיק, ער פלעגט כסדר פארן צום הייליגן צדיק, אויפ'ן וועג צום יריד זאגט דער איד: "איך וויל גיין צו מיין רבי, הרב הקדוש רבי מענדעלע זכותו יגן עלינו", האבן אים די ארבעטערס - וואס זענען געווען מלאכים - אפגערעדט; זיי האבן אים געזאגט: "מען וועט גיין שפעטער וכו'", אזוי איז געווען אפאר מאל, ער האט געוואלט גיין צו זיין רבי און די מלאכים האבן אים אפגערעדט, ביז ער האט זיי געזאגט: "יעצט גיי איך ענק שוין נישט פאלגן, איך גיי צו מיין הייליגער רבי", און וויפיל זיי האבן אים געזאגט אז עס לוינט זיך נישט פאר די געשעפטן, האט ער געזאגט: "עס גייט מיך גארנישט אן, זאל איך פארלירן מיינע געשעפטן, איך פאר צו מיין רבי!" און ער האט זיך אנגעפאנגען שלאגן מיט זיי, ער האט געשריגן: "איר זענט מיינע ארבעטערס און איר דארפט מיר פאלגן!" האבן זיי אים אויסגעזאגט דעם אמת: "זאלסט וויסן אז דו ביסט א מת - א טויטער מענטש און דו גייסט נישט אין ערגעץ, דו קומסט מיט אונז", האט ער געשריגן: "איך וויל גיין צו מיין רבי!" האבן זיי אים געזאגט: "מה דאך פריער ווען מיר האבן געשפילט מיט דיר, מיר האבן דיר איינגערעדט א גאנצע מעשה כאילו דו לעבסט, דו ארבעטסט און מיר זענען דיינע ארבעטערס האבן מיר דיך נישט געלאזט גיין, יעצט וואס דו ווייסט שוין דעם אמת אז דו ביסט טויט און מיר זענען מלאכי חבלה - דארפן מיר דיך זיכער נישט פאלגן", עס איז געגאנגען קולות ביז דער בית דין של מעלה האט געפרעגט וואס די קולות זענען, האט מען זיי געזאגט וואס עס גייט פאר, האט בית דין של מעלה גע'פסק'נט אז זיי מוזן אים לאזן גיין צו זיין רבי וויבאלד ער פלעגט כסדר גיין צו זיין רבי, און דער הייליגער רבי מענדעלע זכותו יגן עלינו האט אים געגעבן א תיקון.


האט דער רבי אויסגעפירט די מעשה, אז א מענטש איז שטארק דא אויף די וועלט מיט א צדיק - וועט אים דער צדיק מתקן זיין.


גייט א טענצל: "אומאן אומאן, ראש השנה! אומאן אומאן, ראש השנה!!" מיר דארפן זיך זייער פרייען אז מיר פארן שוין קומענדיגע וואך צום רבי'ן קיין אומאן; דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תג): "מִי שֶׁזּוֹכֶה לִהְיוֹת עַל רֹאשׁ הַשָּׁנָה, רָאוּי לוֹ לִשְׂמֹחַ מְאֹד מְאֹד", ווער עס איז געווען ביי מיר ראש השנה דארף זיך זייער פרייען, אזוי ווי עס שטייט (נחמיה ח, י): "אִכְלוּ מַעֲדַנִּים וּשְׁתוּ מַמְתַּקִּים", עסט גוטע זאכן און טרינקט זיסע געטראנקען, "כִּי חֶדְוַת ה' הִיא מָעֻזְּכֶם", אונזער שטארקייט איז - זיך פרייען מיט'ן אייבערשטן.


איך האף אייך אלע צו זען אין אומאן.


א כתיבה וחתימה טובה.

#37 - מעשיות פון רבי'ן וואס מ'קען זיך אפלערנען פון דעם
סיפורי צדיקים, עצתו אמונה, כעס

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת כי תצא, ז' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


די וואך וויל איך שרייבן פאר די קינדער די מעשה וואס האט פאסירט ביים רבי'ן, ווען דער גבאי איז איינגעשלאפן און די עסן איז פארברענט געווארן, ווי דער רבי האט נישט געשריגן זיין נאמען, דער רבי האט געזאגט פאר רבי נתן אז ער וויל נישט קומען צו כעס, דעריבער האט ער גענומען ענדערש די וועג פון נישט שרייען, ווייל ווען מען שרייט יענעמ'ס נאמען און יענער מאכט זיך נישט וויסנדיג - ווערט מען בכעס.


איך לייג מעשיות פון רבי'ן וואס די קינדער קענען זיך אפלערנען פון דעם ווי צו אויסארבעטן די מידות און ווערן גרויסע צדיקים; דא האסטו די מעשה, איך האב עס געשריבן אויפ'ן וועג פאר קינדער:


רבי נתן שפאצירט זיך אזוי געלאסן, ער גייט צום רבי'ן, ער וויל הערן פון רבי'ן אביסל חיזוק; ער שמעקט א שווערע גערוך, עס שמעקט פון פייער, ער וואונדערט זיך 'פון וואו קומט דער גערוך?' ער הייבט אויף די אויגן און זעט א שווארצע רויעך ארויסקומען פון די פענסטער פון רבינ'ס שטוב, ער הייבט אן שרייען: "פייער! פייער! אוי וויי! עס ברענט!! וואו איז דער רבי?!"


רבי נתן לויפט אריין מיט איין אטעם, ער זעט ווי די גאנצע שטוב איז אנגעפולט מיט רויעך, דער גבאי האט איינגעדרימלט און בטעות האט ער געלאזט א קוגל אויפ'ן פייער און עס האט זיך פארברענט, דאס איז די שווארצע רויעך. רבי נתן נעמט ארויס די פארברענטע קוגל און טראגט עס ארויס אינדרויסן, ער עפנט אלע פענסטערס כדי די רויעך זאל ארויסגיין און גייט קוקן וואו דער רבי איז, אפשר שלאפט דער רבי.


ער קומט אריין אין רבינ'ס שלאף צימער און זעט ווי דער רבי ליגט אין בעט מיט א שמייכל; רבי נתן פארשטייט נישט וואס גייט דא פאר, ער פרעגט דעם רבי'ן מיט גרויס דרך ארץ: "רבי, איך פארשטיי נישט, יעצט ווען איך זע דעם רבי'ן אויף, דער רבי שלאפט נישט, דער רבי האט דאך מיט געהאלטן די מעשה, פארוואס האט דער רבי נישט געשריגן דעם גבאי'ס נאמען אים אויפצואוועקן ער זאל אראפנעמען די קוגל פון פייער? פארוואס ליגט דער רבי אין בעט שטיל?"


דער רבי שמייכלט און זאגט: "ווען מען רופט איינעם און יענער הערט נישט, זאגט מען העכער, און ווען יענער הערט נישט זאגט מען נאך העכער, ביז מען שרייט און מען רעגט זיך אויף יענעם; איך וויל זיך נישט אויפרעגן, איך וויל נישט ווערן בכעס, האב איך נישט געשריגן זיין נאמען, איך האב געבעטן דעם אייבערשטן עס זאל גארנישט פאסירן מיט קיינעם, און קוק ווי דער אייבערשטער האט מיר געהאלפן".


טייערע קינדער, וואס לערנען מיר זיך פון די מעשה? מיר לערנען זיך ווי שטארק דער הייליגער רבי האט מורא געהאט פון צוקומען צו כעס; ער איז ענדערש געבליבן שטיל און געלאסן מיט די שלעכטע גערוך פון די פארברענטע עסן ווי איידער צוקומען זיך אויפצורעגן.


לאמיר אלע אינאיינעם בעטן דעם אייבערשטן, הייליגער באשעפער, אלע קינדער זאגן שיין: "הייליגער באשעפער, העלף מיר איך זאל זיך קיינמאל נישט אויפרעגן, איך זאל ענדערש פארקוקן אויף זאכן וואס איז נישט באקוועם און זיך נישט אויפרעגן, הייליגער באשעפער איך וויל זיין א צדיק, איך וויל געדענקען אז עס קען גארנישט פאסירן מיט מיר, דו היטסט מיר".


לייג א בילד ווי דער רבי ליגט אין בעט מיט א שמייכל און דער גבאי שלאפט אין דער זייט אויף א בענקל, און עס גייט א רויעך פון טאפ אדער אויוון.


איך האב אסאך צו רעדן מיט דיר בנוגע ווי אזוי צו פירן דעם בית המדרש, ווי אזוי צו רעדן מיט די אינגעלייט, איך וועל דיר נאך שרייבן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#36 - די הארבקייט פון שלעכטע מחשבות
קינדער, סיפורי צדיקים, עצתו אמונה, מחשבות

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת שופטים, ב' דראש חודש אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


די וואך מאך א בילד ווי אזוי עס הענגט א טיכל אויפ'ן זייגער וואס הענגט אויפ'ן וואנט בשעת איינער פארבט די וואנט, און ווי דער רבי ווייזט יענעם מיט די האנט, אזוי ווי איינער האלט יענעם פאר 'וואס טוסטו?!'


די וואך וועלן מיר לייגן די מעשה ווי דער רבי האט פארגעהאלטן רבי נתן פארוואס ער האט צוגעדעקט די זייגער מיט א פרויען טיכל. דער רבי האט אזוי שטארק אכטונג געגעבן מיר זאלן האבן ריינע מחשבות, מען זאל נישט טראכטן פאר איין רגע א שלעכטע מחשבה, אזוי ווי דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן קיד): "סֶע הָאט אַ פָּנִים אַז מֶע מוּז זִיךְ פוּן אַ הִרְהוּר זֵייעֶר הִיטְן; האט דער רבי געזאגט פאר רבי נתן: "מיט א טיכל פארדעקסטו דעם זייגער? דו ווייסט נישט אז עס זענען דא שוואכע מוחות וואס פון קוקן אויף א טיכל האבן זיי שוין שלעכטע מחשבות?!"


איך שרייב דיר די מעשה ווי אזוי מען שרייבט דאס פאר קינדער:


טייערע קינדער, ביים הייליגן רבי'ן איז געווען דער עיקר מען זאל האבן ריינע מחשבות, טראכטן נאר פון גוטע זאכן, נישט טראכטן פון נישט גוטע זאכן; ווייל אויב מען האט א ריינעם געדאנק דעמאלט קען מען זיין א גרויסער צדיק.


איינמאל האט מען געפארבט דעם רבינ'ס הויז, עס איז געווען אין די טעג פאר דעם יום טוב פסח, מען האט איבערגעפארבט די שטוב פון רבי'ן, און רבי נתן דער געטרייער תלמיד האט געהאלפן מיט אלעס וואס מען האט געדארפט. אויפ'ן וואנט איז געווען א שיינעם גרויסן זייגער, האט רבי נתן געזוכט עפעס וואס מען קען איבערדעקן די זייגער עס זאל נישט ווערן שמוציג, ער האט ארויפגעלייגט א טיכל אויפ'ן זייגער.


ווען דער רבי האט געזען מיט וואס ער דעקט צו די זייגער, האט דער רבי געזאגט: "מיט א פרויען טיכל דעקסטו איבער דעם זייגער? דו ווייסט נישט אז עס איז דא אזעלכע מענטשן וואס ווען זיי זעען א טיכל הייבן זיי שוין אן טראכטן פון נישט גוטע מחשבות, נישט מיט דעם זאלסטו דאס צודעקן".


טייערע קינדער, מיר לערנען זיך ארויס פון די מעשה ווי שטארק מען זאל זיך אכטונג געבן אויף וואס מען קוקט און אכטונג געבן פון וואס מען טראכט, אזוי וועלן מיר זיין גרויסע צדיקים; ווייל נאר אז מען היט זיך די אויגן און די מחשבה קען מען זיין א גרויסער צדיק.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן זיין אפגעהיטן פון אלעם שלעכטס; מען דארף דערציילן פאר די קינדער מעשיות פון רבי'ן, מעשיות וואס זיי וועלן ארויסנעמען פון דעם ווי אזוי צו זיין ערליכע אידן.


זיי געזונט.


א כתיבה וחתימה טובה.


 

#35 - לאז זיך נישט נאך, דיין ישועה וועט זיכער אנקומען
שידוכים, אמונה, התחזקות, צדיקים, אומאן, התחדשות, סיפורי צדיקים

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת שופטים, ג' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


טייערער ..., איך בעט דיר דערהאלט זיך, איך בעט דיר פון מיין הארץ געב נישט אויף, לאז זיך נישט נאך. איך ווייס אז דו ביסט זייער צעבראכן, דו ווארטסט שוין אזוי לאנג אויף דיין שידוך, דו האסט שוין געטון אלע סגולות און אזויפיל גוטע זאכן, דו האסט שוין נישט קיין כח צו גלייבן אז עס גייט טאקע געשען, אז דו גייסט יא טרעפן דיין שידוך. דאך בעט איך דיר פון מיין הארץ, בלייב גלייבן, בלייב שטארק, ווער צוריק שטארק; האב נישט קיין טענות אויפ'ן אייבערשטן, האב נישט קיין ספיקות אין אמונה, אידישע קינדער בלייבן שטארק אפילו זאל זיין וואס זאל זיין.


דער הייליגער בעלזא רב זכותו יגן עלינו, ווען ער איז געזיצן שבעה נאך זיין ברודער דער בילגורייער רב זכרונו לברכה איז געווען ביי אים איינער פון די גרויסע רבי'ס, נאכן זאגן דעם נוסח "המקום ינחם אתכם" וכו', האט ער צוגעלייגט: "מען זאל נישט וויסן פון קיין צער", דער הייליגער בעלזא רב איז געווארן זייער צוקאכט און זיך אנגערופן: "צער?! דער אייבערשטער האט מיר נאך קיינמאל נישט מצער געווען"; ער האט דאס איבערגעזאגט אפאר מאל: "צער?! דער אייבערשטער מאכט נישט קיין צער".


דאס איז די גרויסקייט פון די צדיקים, ביי זיי איז אלץ גוט, זיי גלייבן אזוי שטארק (ברכות ס:): "כָּל מַה דְּעָבֵיד רַחְמָנָא לְטָב עָבֵיד"; און דאס איז די זאך פון הייליגן רבי'ן, ער ברענגט דאס אריין אין אונז פשוט'ע מענטשן, פארגרעבטע און מגושמ'דיגע מענטשן, מיר זאלן אויך האבן אן השגה אין איידלקייט, מיר זאלן וויסן אז אלעס וואס דער אייבערשטער טוט איז גוט.


איך בעט דיר מיין ליבער ברודער, דראפע זיך און דערהאלט זיך, לאז זיך נישט נאך. מיר פארן יעצט צום רבי'ן, דארט וועסטו פועל'ן דיין שידוך, אבער געדענק, דאס וועט נאר געשען אז דו וועסט זיך נישט נאכלאזן, דו וועסט ארומגיין פרייליך, דו וועסט זיך אנטון שיין, פרישע וועש; גיין אין שול דאווענען שחרית, מנחה און מעריב; זיך קובע זיין שיעורים כסדרן על פי סדר דרך הלימוד פון רבי'ן (כמבואר בשיחות הר"ן, סימן ע"ו); זיין פרייליך, נישט ארומגיין מיט א זויערקייט.


פון דיין ראש ישיבה וואס האט דיר ליב און ווארט אויף דיין ישועה.


א כתיבה וחתימה טובה.


 

#34 - הפצה איז די גרעסטע תיקון
הפצה, תשובה, אומאן, ראש השנה, פרנסה, סיפורי צדיקים

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת עקב, כ"א מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיינע טייערע חברים, תלמידי היכל הקודש פון ירושלים, ה' עליהם יחיו


מיר האבן די וואך געסט פון ירושלים, דריי אינגעלייט זענען געקומען באזוכן ביי אונז, מיר האבן זייער הנאה זיך צו מחזק זיין אינאיינעם; איך האף אייך אלע צו זען אין אומאן ראש השנה הבא עלינו לטובה ביים הייליגן רבי'ן.


איך בעט אייך זייער, לייגט אוועק אלע מניעות, קוקט נישט אויף גארנישט; דער רבי זאגט קומען קיין אומאן - דארף מען פאלגן. דער הייליגער רבי זאגט (חיי מוהר"ן, סימן תג): "הָרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי עוֹלֶה עַל הַכֹּל", זיין ביי מיר ראש השנה איז גרעסער פון אלעס, "וְהָיָה פֶּלֶא אֶצְלִי, מֵאַחַר שֶׁהַמְּקֹרָבִים שֶׁלִּי מַאֲמִינִים לִי, וְלָמָּה לֹא יִזָּהֲרוּ כָּל הָאֲנָשִׁים הַמְקֹרָבִים אֵלַי, שֶׁיִּהְיוּ כֻּלָּם עַל רֹאשׁ הַשָּׁנָה, אִישׁ לֹא יֵעָדֵר", איך וואונדער זיך אויף מיינע תלמידים וואס גלייבן אין מיר, פארוואס זאלן זיי נישט מעורר זיין מיינע מענטשן אז אלע זאלן קומען צו מיר אויף ראש השנה?! קיינער טאר נישט פעלן! "כִּי כָּל עִנְיָן שֶׁלִּי הוּא רַק רֹאשׁ הַשָּׁנָה", מיין גאנצע זאך איז ראש השנה, "וְהִזְהִיר לַעֲשׂוֹת כְּרוּז, שֶׁכָּל מִי שֶׁסָּר אֶל מִשְׁמַעְתּוֹ, וּמְקֹרָב אֵלָיו, יִהְיֶה עַל רֹאשׁ הַשָּׁנָה אֶצְלוֹ, לֹא יֶחְסַר אִישׁ", און דער רבי האט געהייסן מען זאל מודיע זיין פאר אלע מענטשן וואס גלייבן אין אים, אז ער האט געהייסן קומען צו אים אויף ראש השנה, "וּמִי שֶׁזּוֹכֶה לִהְיוֹת עַל רֹאשׁ הַשָּׁנָה, רָאוּי לוֹ לִשְׂמֹחַ מְאֹד מְאֹד, אִכְלוּ מַעֲדַנִּים וּשְׁתוּ מַמְתַקִּים, כִּי חֶדְוַת ה' הִיא מָעֻזְּכֶם", און ווער עס איז זוכה צו זיין ביי אים אויף ראש השנה דארף זיך זייער פרייען א גאנץ יאר, עיין שם.


שטארקט זיך אין הפצה, יעדער איינער פון ענק זאל האבן עפעס א חלק אין פארשפרייטן די הייליגע עצות פון רבי'ן פאר די וועלט; הפצה דאס איז די גרעסטע זאך ביים אייבערשטן, נישטא קיין גרעסערע זאך ביים אייבערשטן ווי דער וואס איז עוסק און צוריק ברענגען אידישע קינדער צו אים, מוהרא"ש האט דערציילט, ווען דער הייליגער צדיק רבי יצחק מדראביטש זכותו יגן עלינו איז נפטר געווארן, איז רש"י הקדוש אים אנטקעגן געקומען אויבן אין הימל און אים געפרעגט: "וואס פאר א גוטע מעשים טוט אייער זון רבי מיכעלע זלאטשובער אז אויבן אין הימל מאכט מען אזא רעש פון אים?" האט דער טאטע רבי יצחק מדראביטש געענטפערט: "ער לייגט אריין כוחות אין דאווענען וכו'", האט אים רש"י הקדוש געזאגט: "פאר דעם אליינס וואלט מען נישט געמאכט אזא רעש דא אין הימל פון אים; אסאך צדיקים לייגן אריין כוחות אינעם דאווענען און מען מאכט נישט אזא גרויסע עסק פון זיי", האט דער טאטע געזאגט: "ער לערנט זייער פלייסיג", האט אים רש"י הקדוש געענפערט: "דאס קען אויך נישט זיין די סיבה, ווייל אסאך צדיקים לערנען פלייסיג די הייליגע תורה, און פאר דעם אליינס רעש'ט זיך נאך נישט", האט ער געזאגט: "צוליב זיין חסד און צדקה וכו'", האט רש"י נאכאלץ נישט מסכים געווען, ביז רבי יצחק מדראביטש האט אים געזאגט: "אפשר ווייל ער ברענגט צוריק מענטשן צום אייבערשטן? ער איז עוסק אין דעם זייער שטארק", האט רש"י הקדוש געזאגט: "יעצט פארשטיי איך שוין פארוואס ער איז אזוי חשוב".


הפצה איז די גרעסטע תיקון; לאמיר זיך נישט אפנארן, לאמיר זיך נאר דערמאנען איין מינוט ווער מיר זענען, וואס מיר האבן אלץ געטון און וואס מיר דארפן אלץ פארעכטן; פאסטן - דאס איז נישט פאר אונזערע כוחות, און אויך האט דער רבי געזאגט מיר זאלן נישט פאסטן, אבער דער הייליגער אריז"ל זאגט (שער רוח הקודש, תיקון כז) אז מען זינדיגט אין פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה, דארף מען פאסטן פ"ד תענתים; דאס איז ווען מען זינדיגט איין מאל און אויב מען איז אראפגעפאלן צען מאל, הונדערט מאל רחמנא לצלן, ווי קען מען אפילו אנהייבן טראכטן פון פאסטן?! וואס קענען מיר טון צו פאררעכטן? הפצה! דער הייליגער רבי זאגט (ספר המידות, אות ניאוף, סימן מא): "תִּקּוּן לְהוֹצָאַת זֶרַע לְבַטָּלָה, שֶׁיִּשְׁתַּדֵּל לְהַחֲזִיר בְּנֵי אָדָם בִּתְשׁוּבָה", דער וואס ברענגט צוריק מענטשן צום אייבערשטן - דער פאררעכט די עבירה פון פגם הברית.


הפצה ברענגט שפע, מוהרא"ש זאגט: "ווער עס גייט הפצה, וועט שטענדיג האבן געלט אין טאש"; דאס איז א פאקט, די אלע וואס גייען פארשפרייטן די הייליגע ספרים און קונטרסים - די אלע האבן שטענדיג שפע.


איך ווארט אייך צו זען אין אומאן ראש השנה.


א פרייליכן ליכטיגן שבת.

#33 - דער נייער וועג, וואס פירט צום אלטן וועג
קינדער, תפילה והתבודדות, חסידות ברסלב, סיפורי צדיקים, עצתו אמונה, מאגאזינען

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ואתחנן, י"א מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך בעט דיר זייער, שטארק זיך מיט דיין הייליגע ארבעט; דו האסט נישט קיין אנונג וויפיל הונדערטער און טויזנטער מענטשן זענען זיך מחי' וועכנטליך. איך באקום בריוו פון אזויפיל משפחות וואס זיי זאגן אז די עצתו אמונה קונטרסים וואס ערשיינט וועכנטליך - דאס איז זייער וועג ווייזער אין לעבן; זייט זיי האבן אנגעהויבן באקומען די וועכנטליכע קונטרסים נעמען זיי נישט אריין אין שטוב קיין שום פרעמדע ליין מאטריאל, זיי נעמען זייער הדרכה ווי אזוי צו פירן די שטוב - פון די קונטרסים.


איך שרייב דיר דאס כדי דו זאלסט וויסן וואס דו טוסט; זאלסט נישט טראכטן קיין איין רגע אפצולאזן די הייליגע ארבעט פון מגיה זיין און אויסשטעלן די קונטרסים עס זאל זיין גרייט אין צייט יעדע וואך.


איך האף אז דו וועסט בקרוב ענדיגן די ספרים איש אמונות פון שנת תש"פ, דאס וועט מחזק זיין אזויפיל משפחות; עס איז דא דארט חיזוק פאר אלע נסיונות, פאר אלע איבערגייאכטס.


איך שיק דיר א מעשה פאר די 'קינדער עצתו אמונה', די מעשה פון רבי'ן ווי דער רבי האט געזאגט פאר'ן בעל עגלה: "איך גיי אויף א נייעם וועג, וואס די נייע וועג פירט צום אלטן וועג".


די נייע וועג פירט צוריק צום אלטן וועג


טייערע קינדער, מיר דארפן זיך זייער פרייען אז מיר ווייסן פון הייליגן רבי'ן; דער רבי ברענגט אונז נאנט צום אייבערשטן, דער רבי האט אזעלכע גוטע וועגן ווי אזוי מיר קענען ווערן גרויסע צדיקים; ווער וויל הערן די וועג פון רבי'ן ווי אזוי צו ווערן א צדיק?


דער הייליגער רבי איז אמאל געפארן אין וועג און אינמיטן האט מען נישט געקענט ווייטער פארן, די וועג איז געווארן אנגעלייגט מיט וועגענער, דער בעל הגעלה האט זיך גוט אויסגעקענט מיט זייטיגע וועגן, ער האט אוועקגעדרייט די פערד זאלן אריין פארן אין וואלד און ער זאגט פאר'ן רבי'ן: "איך נעם א נייעם וועג, אבער באלד וועט איר זען ווי די נייע וועג פירט צוריק צום אלטן וועג".


דער הייליגער רבי איז זייער צופייערט געווארן, דער רבי רופט זיך אן: "דאס טו איך, איך בין אראפ פון וועג, איך האב גענומען א נייעם וועג, אבער די נייע וועג פירט צו די גאר אלטע וועג, די וועג וואס אונזערע עלטערן אברהם אבינו, יצחק אבינו און יעקב אבינו זענען געגאנגען; ביז יעצט איז געווען א וועג פון תעניתים און סיגופים, ווער עס האט געוואלט זיין א צדיק האט גענומען די וועג פון טון שווערע עבודות, פאסטן און זיך פייניגן, אבער יעצט, זאגט דער רבי, האב איך א נייעם וועג, א וועג פון התבודדות און תפילה; ווער עס וויל זיין א צדיק דארף שוין נישט פאסטן, דורך התבודדות און תפילה קען מען ווערן א גרויסער צדיק".


אלע קינדער ווייסן שוין יעצט ווי אזוי מען ווערט א צדיק; אז מען רעדט אסאך צום אייבערשטן, מען גייט התבודדות, מען גייט אין א פלאץ וואו קיינער איז נישט דארט, מען רעדט צום אייבערשטן אין די שפראך וואס מען איז געוואוינט צו רעדן, מען בעט אים: "הייליגער באשעפער, איך וויל זיין אן ערליכער איד, הייליגער באשעפער, איך וויל זיין א צדיק", אזוי איז מען זוכה צו ווערן א צדיק.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#32 - נוץ די מעשה פון עצתו אמונה פאר קינדער, צו רעדן צו די קינדער פון קדושה
קדושה, חינוך הילדים, סיפורי צדיקים

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת מטות מסעי, כ"ח תמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


די קומענדיגע וואך זאלסטו לייגן אין די 'קינדער עצתו אמונה' די מעשה ווי אזוי דער רבי האט זיך געטראפן די נאכט פון זיין חתונה מיט זיין תלמיד רבי שמעון.


איך שרייב דיר די מעשה אויף א וועג ווי אזוי מען רעדט צו קינדער; איך לייג אריין אין די מעשה די גרויסקייט פון קדושה און פון זיך אכטונג געבן פון שלעכטע חברים, ווייל ווי דו ווייסט דאך איז א שווערע זאך ביי אסאך עלטערן צו רעדן קלאר צו די קינדער פון קדושה; רוב עלטערן רעדן נישט צו די קינדער פון זיך אכטונג געבן נישט צו לייגן די הענט ביים אות ברית קודש, מען זאגט נישט אן זיך אכטונג געבן פון מניוולים, און אז מען ווייסט נישט - קען מען אראפפאלן אין פוגם זיין בברית, מען איז פוגם ביסוד, און אז עס איז נישטא קיין יסוד גייט אלעס חרוב.


איך האף אז די עלטערן וואס ליינען פאר פאר די קינדער די וועכנטליכע מעשה פון "קינדער עצתו אמונה", וועלן האבן א פתח ווי אזוי צו רעדן צו די קינדער, אזוי וועלן זיי אויפוואקסן הייליג און ריין.


א גוטן טאג קינדער'לעך, מען גייט יעצט דערציילן די "קינדער עצתו אמונה"; אלע קינדער קומען צום טיש, אלע ווארטן שוין א גאנצע וואך מיט דורשט, ווען גייט טאטי און מאמי דערציילן די מעשה פון עצתו אמונה.


דער טאטע הייבט אן ליינען די "קינדער עצתו אמונה"; ער ווערט זייער ערנסט, ער זאגט פאר די קינדער: "די וואך דארפט איר זיך גוט צוהערן, עס איז א שיינע מעשה וואס מען קען זיך לערנען פון דעם זייער אסאך".


דער טאטע פרעגט: "קינדער, ווער ווייסט וואס איז די גרעסטע סכנה פאר'ן מענטש?" די קינדער ווילן הערן וואס, פון וואס דארפן מיר זיך היטן? וואס קען אונז לייגן אין א סכנה? דער טאטע זאגט: "איידער איך וועל אייך ענטפערן די ערשטע פראגע, וויל איך אייך פרעגן נאך א פראגע, ווער ווייסט וויפיל יאר איז געווען דער רבי ווען ער האט חתונה געהאט?" און דער טאטע הייבט אן דערציילן:


דער הייליגער רבי האט חתונה געהאט ווען ער איז געווען א קינד פון דרייצן יאר, ער האט חתונה געהאט יונג, בקדושה ובטהרה; גלייך נאך זיין בר מצוה איז ער געווארן א חתן און אביסל שפעטער איז געווען די חתונה, די כלה איז געווען א גרויסע צדקת, זי האט געהייסן סאשיא, א טאכטער פון רבי אפרים פון שטאט זאסלאב.


וויבאלד דער רבי איז געקומען צו פארן צו א נייע שטאט האט דער רבי געוואלט וויסן ווער פון די קינדער פון אוסיאטין זענען גוטע קינדער, דער רבי האט געוואלט האבן גוטע חברים, ערליכע חברים, ער האט זייער מורא געהאט פון זיך חבר'ן מיט קינדער וואס טוען עבירות, ווייל אויב מען חבר'ט זיך מיט קינדער וואס רעדן מיאוס'ע ווערטער, קען מען חס ושלום ווערן מיט געשלעפט מיט זיי, אזוי אויך איז דא קינדער וואס זיי באהאלטן זיך מיט אנדערע קינדער און זיי כאפן זיך אן דארט וואו דער אייבערשטער לאזט נישט (דער טאטע זאל געבן צו פארשטיין פאר די קינדער וואו דער אייבערשטער לאזט נישט לייגן די הענט), זיי מיינען מען קען זיך באהאלטן פונעם אייבערשטן, זיי ווייסן נישט אז עס איז מלא כל הארץ כבודו, דער אייבערשטער איז איבעראל.


דער רבי האט נישט געקענט די קינדער פון די שטאט אוסיאטין, האט דער רבי געזוכט צווישן די קינדער ווער עס איז ערליך און ווער נישט, ביז ער האט געטראפן א קינד מיט'ן נאמען שמעון, דער רבי לויפט צו אים און מאכט זיך כאילו ער וויל נישט זיין ערליך, עכט איז דער רבי שוין דעמאלט געווען א גרויסער צדיק, נאר ער האט געוואלט זען אויב שמעון וויל זיין ערליך, אויב שמעון וויל זיין גוט; האט ער זיך געמאכט ווי ער וויל נישט זיין גוט, דער אינגל שמעון פון אוסיאטין האט זיך זייער דערשראקן, ער האט געמיינט אז דער רבי איז נישט ערליך, ער האט גארנישט געענטפערט פאר'ן רבי'ן. ווען דער רבי האט געזען ווי ער מאכט זיך נישט וויסנדיג האט אים דער רבי געפרעגט: "דו ביסט נישט קיין מענטש? דו ווילסט נישט טון וואס אלע טוען?" רופט זיך אן שמעון: "איך בין א תם, איך האב ליב תמימות", דער רבי האט אויפגעלאכטן און געזאגט: "עס זעט אויס ווי מיר וועלן זיין נאנטע חברים". דער רבי האט אים גערופן אין א זייט און אים אויסגעזאגט דעם אמת, אז ער האט אים געוואלט אויספרובירן זען אויב ער איז ערליך, ער האט אים דערציילט אז די אנדערע קינדער זענען זייער ווייט פונעם אייבערשטן, זיי זענען פוגם און טוען עבירות רחמנא לצלן.


דער רבי האט גענומען זיין נייער ערליכער חבר שמעון און ארויס מיט אים אין פעלד, ער האט דארט מיט אים גערעדט ווי גוט עס איז צו דינען דעם אייבערשטן און ווי נאריש די וועלט איז, דער רבי האט אים געזאגט: "איך האב דאך היינט חתונה, דארף איך זיכער אנהייבן דינען דעם אייבערשטן"; שמעון האט זיך גוט צוגעהערט צו זיין נייער חבר – דער הייליגער רבי, און ער איז געווארן א גרויסער צדיק, אן ערליכער איד.


טייערע קינדער, אויב א חבר נעמט דיר אין א שטילע פלאץ און ער וויל דיר אנכאפן אויף א פלאץ וואו דער אייבערשטער לאזט נישט - זאלסטו אוועק לויפן פון אים! אויב איינער וויל דיר אנרירן ביים אות ברית קודש - זאלסטו שרייען: "גיוואלד! ראטעוועט!" זאלסט נישט מורא האבן צו שרייען, ווייל אויב דו וועסט זיך לאזן וועט זיין זייער ביטער. נעם א גוטער חבר מיט וועם צו שפילן, לויפן, טאנצן און שפרינגען. קינדער וואס רעדן איידל, מיט זיי דארף מען זיך חבר'ן; דעמאלט וועט איר אלע אויסוואקסן גרויסע צדיקים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#31 - מ'דארף זייער אכטונג געבן אויף איסור יחוד
קדושה, סיפורי צדיקים, הלכה, מלכות הרשעה

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת מטות-מסעי, כ"ד תמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איסור יחוד ביי א פעטער מיט א ניס איז גארנישט אנדערש ווי ביי א פרעמדע; דו טארסט נישט זיין מיט דיין ניס אליין. פון די דריי יאר הייבט זיך אן איסור יחוד, מענטשן ווייסן נישט, מען כאפט זיך נישט, מען לאזט איבער די קינדער ביי ברידער און שוועסטער; מען איז עובר אויף איסור יחוד.


אזוי אויך ביי א נעפיו מיט א מומע איז אויך דא איסור יחוד; פון די ניין יאר טאר מען נישט זיין מיט א מומע אליין אין א הויז, הגם עס זענען דא וואס זאגן אז עס איז נישטא קיין איסור יחוד ביי א נעפיו מיט א מומע (עיין רבינו ירוחם נתיב כ"ג חלק א', קצב-א'; ועוד), אבער מיר זענען נישט מקיל נאר אויב עס איז א גרויסער שעת הדחק און מען באקומט א היתר פון א רב.


געב זיך זייער אכטונג נישט עובר צו זיין אויף איסור יחוד, לויט רוב פוסקים איז איסור יחוד אן איסור דאורייתא (טור אבן העזר סימן כב, ועוד ראשונים); מענטשן קענען נישט די הלכות, מען ווייסט נישט ווי הארב דאס איז.


עס ווערט געברענגט א שרעק פון א מעשה (קונטרס שביבי לב להרב הגאון רבי אליהו לפיאן זכרונו לברכה, אות קכד) וואס האט פאסירט מיט די טאכטער פונעם הייליגן צדיק רבי יעקב זכר צדיק לברכה, דער רב פון שטאט ליסא, דער מחבר פונעם ספר נתיבות המשפט. נאך זיין פטירה האט זיין ווייב די אלמנה געדארפט איינרישן זיין טאכטער צו חתונה האבן, זי איז געפארן מיט א גוי איינקויפן אלעס פאר די טאכטער'ס חתונה, דער גוי דער בעל עגלה האט זיך בארעכנט אינמיטן וועג אז ער גייט זיי אויסנארן, ער האט זיי גענומען צו זיך אהיים, די מאמע מיט די כלה זענען אנגעקומען צום גוי אין שטוב, דער גוי האט גערופן זיינע חברים, זיי האבן צוגענומען די גאנצע געלט פון די מאמע און זיי האבן געוואלט פארברענען די מאמע מיט די כלה. זיי האבן אנגעצינדן די אויוון און זיי האבן שוין געוואלט אריינווארפן די מאמע מיט די כלה אין אויוון, פלוצלונג איז אנגעקומען דארט א דייטשער אפיציר און די רוצחים זענען אנטלאפן, דער אפיציר האט אויפגעבינדן די מאמע מיט די כלה, זיי צוריק געגעבן די געלט און זיי אהיים געטראגן.


ביינאכט חלומ'ט זיך די כלה ווי איר טאטע דער הייליגער צדיק קומט איר אין חלום און זאגט איר: "ווען איך האב זיך דערוויסט אז איר זענט אין א צרה בין איך ארויף אין זייער א הויכע פלאץ אין הימל, איך האב געבעטן מען זאל רחמנות האבן אויף ענק, האט מען געענטפערט אז מען קען נישט רחמנות האבן אויף ענק ווייל איר האט עובר געווען אויף איסור יחוד מיט דעם גוי, האב איך געבעטן מען זאל רחמנות האבן אויף ענק בזכות די תורה וואס איך האב געלערנט, בזכות דער ספר נתיבות המשפט וואס איך האב מחבר געווען, האט מען ענק באפרייט; געב אכטונג אויף דעם, איר זאלט נישט נכשל ווערן אין איסור יחוד". די כלה האט דאס פארציילט פאר די ראשי קהילה און זיי האבן דאס פארשריבן, מען זאל געדענקען די מעשה, כדי מען זאל זיך אכטונג געבן פון דעם איסור.


בנוגע דאס וואס די מלכות הרשעה שלעפט דיר צו קומען ביי זייער טריפה'נע מיליטער; נעם די עצה פון רבי'ן, דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן כד; ועיין ליקוטי הלכות נפילת אפים, הלכה ד' אות ה): "עַל כֵּן צָרִיךְ לְהַכְרִיחַ אֶת עַצְמוֹ בְּכֹחַ גָּדוֹל לִהְיוֹת בְּשִׂמְחָה תָּמִיד, וּלְשַׂמֵּחַ אֶת עַצְמוֹ בְּכָל אֲשֶׁר יוּכַל וַאֲפִילּוּ בְּמִלֵּי דִּשְׁטוּתָא", מען קען נישט זיין פרייליך נאר אז מען מאכט זיך נאריש, דורך מילתא דשטותא; אז דו וועסט פאלגן דעם רבי'ן, דו וועסט זיך נאריש מאכן - וועסטו פטור ווערן פון זייער טריפה'נע מיליטער, דו וועסט זוכה זיין צו זיין פרייליך, ודי למבין.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 


 

#30 - מעשיות פאר קינדער
קינדער, חינוך הילדים, הפצה, הדפסה, סיפורי צדיקים, עצתו אמונה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת בלק, י"ב תמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב ליבערטי


אשריך ואשרי חלקיך אז דו ביסט עוסק אין אזא הייליגע ארבעט, דו ביסט מסדר אזוי שיין די בריוו פון ספר איש אמונות, דו ביסט דאס מגיה זייער גוט, מען טרעפט נישט קיין טעותים.


דא האסטו א מעשה פאר 'עצתו אמונה פאר קינדער':


קינדער, ווער ווייסט ווי אזוי מען ווערט א צדיק?


די קינדער שרייען אלע: "אז מ'רעדט צום אייבערשטן!"


זייער גוט, אז מען רעדט צום אייבערשטן ווערט מען א גרויסער צדיק, אזוי האט דער הייליגער רבי געזאגט, ער האט זוכה געווען צו ווערן א גרויסער צדיק ווייל ער האט אסאך גערעדט צום אייבערשטן. פון ווען ער איז געווען א קליין קינד, האט ער זייער אסאך געוויינט צום אייבערשטן, ביז ער איז געווארן א גרויסער צדיק.


דער רבי האט דערציילט, ווען ער איז געווען א קליין קינד האט ער זייער שטארק געוואלט שפירן א טעם אין שבת קודש, פרייטאג נאכמיטאג איז ער געגאנגען זיך טובל'ען אין מקוה לכבוד שבת קודש און ער איז געגאנגען אין שול, ער האט געוואלט עפעס טון כדי זוכה זיין צו שפירן א טעם אין שבת. איינמאל האט דער רבי געזען א איד זאגן שיר השירים ביי זיין שטענדער, דער רבי האט געטראכט 'איך וויל אויך שפירן א טעם אזוי ווי דער איד וואס זאגט שיר השירים אזוי בא'טעמ'ט', האט ער זיך אריינגעזעצט אינעם שטענדער, דער איד האט זיך נישט וויסנדיג געמאכט, ער האט נישט געטראכט אז דאס איז מאדנע, וואס זיצט א קינד אינעם שטענדער? ער האט געטראכט אז דאס איז די וועג פון קליינע קינדער, זיי שפילן זיך, זיי טוען אינטערעסאנטע זאכן.


אבער דער רבי האט דאס נישט געטון אלץ נארישע קינדערישע זאכן, דער רבי איז געזיצן אינעם שטענדער און געוויינט, ער האט געוויינט: "הייליגער באשעפער, איך וויל אויך שפירן א טעם אינעם שבת, הייליגער באשעפער, איך וויל זיין א צדיק", דער רבי איז דארט געזיצן א לאנגע צייט.


דער איד האט פארגעסן אז דער רבי זיצט דארט, ביז ווען עס איז שוין געווארן שפעט ביינאכט, דעמאלט איז דער רבי ארויסגעקומען, און דער רבי האט געשפירט ווי ער זעט א גרויסע ליכטיגקייט פון זיצן אזוי לאנג אין די טונקל.


אלע קינדער וואס וועלן טון וואס דער רבי האט געטון, איר וועט גיין אין א שטילע פלאץ בעטן דעם אייבערשטן, וועלן אלע ווערן גרויסע צדיקים.


שטארק זיך מיט דיין ארבעט, זיי נישט קיין מסתפק במיעוט, ווער נישט זאט; טראכט אלץ 'וואס נאך קען מען טון מיט די ליכטיגע עצות פון רבי'ן, עס זאל אריינגיין אין די וועלט?' נעם צוזאמען אלע מעשיות פאר קינדער און געב ארויס א באזונדערע ספר מעשיות פאר קינדער, דאס וועט זיין א גרויסע זאך; די מפיצים וועלן דאס טיילן ביי די הייזער, מענטשן וועלן דאס כאפן.

#29 - זיך היטן די אויגן און נישט זוכן כבוד פון מענטשן
תפילות אויף אידיש, גאווה, סיפורי צדיקים, שמירת עינים, פאליטיק, זומער

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת שלח, כ"ב סיון, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד טייערע אנשי שלומינו, תלמידי היכל הקודש בני ברק, ה' עליהם יחיו


שטארק אייך אינאיינעם מיט די עצות פון רבי'ן. אנטלויפט פון פאליטיק; פאליטיק מאכט פארגעסן פונעם אייבערשטן, מען פארגעסט אז דער אייבערשטער איז דער וואס פירט די וועלט, ער איז דער בעל הבית; נישט די פארטיי איז גוט און נישט יענע פארטיי איז שלעכט, אלעס איז איין שטיק בלאף, איין שטיק שקר.


בכלל זאלט איר נעמען די כלל, ווען איר הערט רעדן; דער פארקויפט דאס, א צווייטער פארקויפט יענץ, יעדער שרייט ער פארקויפט אמת; אז מען רעדט נישט פון אייבערשטן איז אלעס בלאף.


מוהרא"ש זאגט, ווען וועט מען קענען ליינען די צייטונגען? ווען מען וועט זען אין די גרויסע העדליינס שטיין: "אין עוד מלבדו! מלא כל הארץ כבודו!" דעמאלט וועט איר קענען ליינען די צייטונג, אבער ווי לאנג עס שטייט אז דער רבי האט געהאט הונדערט טויזנט מענטשן און יענער רבי האט געהאט א מיליאן מענטשן - איז דאס הבל הבלים און נישט כדאי אריין צו נעמען אין האנט.


שטארקט אייך אין די זומער טעג מיט שמירת עיניים; איידער איר גייט ארויס פון שטוב זאלט איר בעטן דעם אייבערשטן אויף אייער שפראך אפאר ווערטער: "רבונו של עולם היט מיר מיינע אויגן; העלף מיר איך זאל צוריק קומען אהיים אן קיין איין שלעכטע קוק".


מוהרא"ש האט אונז דערציילט צוויי מורא'דיגע מעשיות וואס דער הייליגער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו האט דערציילט פאר זיינע תלמידים, א מעשה פון אן עושר און א מעשה פון א קמצן. עס איז געווען א גרויסער עושר, זייער א רייכער מענטש, וואס האט נישט געגעבן קיין איין פרוטה פאר צדקה; ער איז געווען א גרויסער קמצן, אזוי רייך ווי ער איז געווען - אזוי קארג איז ער געווען. די ארעמעלייט זענען געווען זייער ברוגז אויף אים, זיי פלעגן אים שעלטן מיט אלע קללות. ווען ער איז נפטר געווארן האט מען אים באצאלט אזוי ווי ער האט זיך אויפגעפירט, מען האט אים מבזה געווען בשעת זיין לוי' און בשעת'ן מקבר זיין האבן די ארעמעלייט געשטערט די קבורה, מען האט געשריגן מען זאל אים נישט מקבר זיין ווייל ער איז געווען א שרעקליכער קמצן, און פאר אזא מענטש קומט נישט קיין כבוד המת רחמנא לצלן.


אזוי ווי ער איז נפטר געווארן איז געווארן א גרויסער רעש אין שטאט, ווייל דער בעקער האט מער נישט געגעבן קיין ברויט מיט חלות פאר די ארעמעלייט, און דער פרוכט סוחר האט מער נישט פארקויפט פאר די עניים קיין פרוכט און גרינצייג, דער פלייש געשעפט האט מער נישט געגעבן קיין פלייש פאר די ארעמעלייט. ווען מען האט זיי געפרעגט פארוואס זיי געבן מער נישט קיין עסן, האבן די סוחרים געענטפערט אז ביז יעצט פלעגט דער עושר זיי געבן געלט, ער האט זיי באשוואוירן אז זיי טארן נישט דערציילן אז ער געבט די געלט, ער האט געוואלט מען זאל אים האלטן פאר א גרויסער קמצן און היות ער איז געשטארבן - קענען זיי מער נישט געבן קיין עסן.


נאך א מעשה האט דער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו דערציילט. עס איז געווען א בעל מנגן וואס פלעגט ארום גיין צו חתונות זינגען און שפילן, און וויבאלד ביי חתונות איז דא אסאך פרויען און ער האט נישט געוואלט נכשל ווערן מיט ראיות אסורות האט ער זיך געמאכט ווי ער איז בלינד און ער האט זיך פארקלעבט די אויגן, יעדער האט געמיינט אז ער איז טאקע בלינד. ווען דער בעל מנגן איז נפטר געווארן איז ארויסגעקומען דער סוד אז ער איז נישט געווען בלינד, נאר וויבאלד ער האט נישט געוואלט נכשל ווערן מיט ראיות אסורות האט ער זיך פארבינדן זיינע אויגן און מען האט געמיינט אז ער איז בלינד.


דער הייליגער בעל שם טוב האט אויסגעפירט די צוויי מעשיות און געפרעגט זיינע תלמידים: "זאגט מיר ווער איז געווען גרעסער, דער וואס האט זיך געמאכט בלינד זיין גאנצע לעבן כדי ער זאל נישט נכשל ווערן מיט א שלעכטן קוק, אדער דער עושר וואס מען האט געמיינט אז ער איז א קמצן, און זיין גאנץ לעבן האט ער אריינגעכאפט בזיונות, און מען האט אים געשאלטן מיט אלע קללות פון די ארעמעלייט?" די תלמידים זענען געווען מורא'דיג צוקאכט פון ביידע מעשיות און זיי האבן געענטפערט: "ביידע זענען זייער גרויס", האט דער בעל שם טוב געזאגט: "אין הימל קען מען אויך נישט מכריע זיין ווער עס איז געווען גרעסער, ביידע זענען זייער גרויס".


מיר דארפן זיך שטארקן פון די מעשיות אז מיר זאלן זיך היטן די אויגן און נישט זוכן כבוד פון מענטשן; אלעס וואס מיר טוען זאל זיין נאר פאר'ן אייבערשטן.


איך האף איר גרייט זיך צו קומען קיין אומאן; מאכט שוין אייערע פלענער ווייל מען געבט זיך איין דריי און עס איז שוין ראש השנה.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.