בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת יתרו, י"ח שבט, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר, מאנטריאל

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

אז דיין זון זאגט דיר אז זיין רבי שלאגט אים - זאלסטו אריבערגיין צום מלמד רעדן מיט אים; פרעג אים אויב דיין קינד איז וואויל, גיי אריין מיט אים אין א שמועס און פרעג אים איבער דעם וואס דיין זון זאגט אז מען שלאגט אים; בעט אים ער זאל אים נישט שלאגן, ער זאל רעדן מיט אים.

אוי ווי עלטערן דארפן בעטן דעם אייבערשטן פאר די קינדער; מען שיקט די אינגלעך אין חדר און די מיידלעך אין סקול, עלטערן האבן נישט קיין אנונג וואס גייט פאר דארט, וואס טוט זיך דארט; צי דער קינד כאפט מכות רצח, צי ער כאפט אריין בזיונות, און חס ושלום צי ער איז אפגעהיטן פון קראנקע מענטשן.

גיס תפילות, דו און דיין ווייב - פאר די קינדער. מוהרא"ש האט דערציילט, איינמאל איז א איד געקומען צום הייליגן חפץ חיים זכותו יגן עלינו און געבעטן א ברכה אויף גוטע קינדער, האט זיך דער הייליגער חפץ חיים אויפגעשטעלט פון זיין פלאץ און ארויסגענומען פון ספרים שאנק אן אלטער תהלים וואס איז געווען אויפגעבלאזן פון נאסקייט, ער האט דאס געוויזן פאר דעם איד און אים געזאגט: "זעסט? דאס איז דער תהלים פון מיין מאמע עליה השלום, וואו זי פלעגט יעדן טאג וויינען אז זי זאל האבן גוטע קינדער; אזוי איז מען זוכה צו גוטע קינדער".

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת יתרו, חמשה עשר בשבט, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד משפחת ... שיחיו, ירושלים

איך בין נישט אין ירושלים, מיין גוף איז נישט דארט, אבער מיין מח מחשבה איז דארט. איך טראכט פון אונזער בית המדרש יעדן טאג, איך פרעג זיך נאך וואס דארט טוט זיך. אויך ווען איך הער אז איינער פארט קיין ארץ ישראל - זאג איך יענעם ער זאל גיין באזוכן אונזער שול און זיך מחזק זיין מיט תלמידי היכל הקודש.

בנוגע די חדר היכל הקודש; איך בין זייער פרייליך פאר ענק, איר וועט יעצט האבן א פלאץ פאר ענקערע קינדער און אייניקלעך זאלן אויפוואקסן ערליכע אידן, אזוי ווי דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן שנח): "אזוי ווי איך מיין אן ערליכער איד"; זיי וועלן אויפוואקסן מיט אמונה, און ליב האבן דעם אייבערשטן און די תורה.

איך וועל ענק העלפן מיט געלט, איך זוך יעצט אויפצונעמען א גבאי צדקה וואס זאל זיין געשטעלט צו העלפן די מוסדות אין ירושלים.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת יתרו, חמשה עשר בשבט, שנת תשפ"ב לפרט קטן

מרת ... תחי'

נעכטן ווען איר זענט געווען ביי מיר מיט אייער מאן נרו יאיר האב איך געזען וואס דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן רסג): "אָמַר שֶׁזֶּה מַעֲשֶׂה בַּעַל דָּבָר, שֶׁמַּנִּיחַ אֶת עַצְמוֹ עַל זֶה מְאֹד, לְקַלְקֵל הַשָּׁלוֹם שֶׁל בְּנֵי הַנְּעוּרִים, כְּדֵי שֶׁיִּתָּפְסוּ בִּמְצוּדָתוֹ חַס וְשָׁלוֹם עַל יְדֵי זֶה", דער יצר הרע פארגינט נישט עס זאל זיין שלום צווישן מאן און ווייב, ער זוכט צו מאכן א פירוד.

דערפאר בעט איך אייך זייער, לאזט נישט דעם יצר הרע אריין ביי אייך אין שטוב, נעמט אריין די שכינה הקדושה. יעדעס מאל איר טראכט עפעס שלעכטס אויף אייער מאן - דאס איז דער יצר הרע! אפילו עס זעט אויס ווי איר זענט גאר דער פרומער און ער איז דער גוי - איז דאס דער יצר הרע, ווען איר טראכט גוטס אויף אים - דאס איז קדושה!

די הייליגע חכמים זאגן (ברכות לא:) שמואל הנביא'ס מאמע האט געזאגט פאר עלי הכהן (שמואל-א א, טו): "לֹא אֲדֹנִי", דו ביסט נישט קיין גרויסער מענטש; א גרויסער מענטש, אן ערליכער איד - קוקט נישט שלעכט, מיט דעם וואס דו קוקסט שלעכט אויף מיר - ווייס איך "לֹא אֲדֹנִי", - דו ביסט נישט קיין צדיק; זעט מען פון דעם אז ווי נאר מען קוקט שלעכט - איז מען נישט קיין צדיק.

נעכטן אינדערפרי האב איך געהאט א ברית, מיין שוואגער האט מכבד געווען מיין מאמע מיט קוואטערשאפט, היות מיין טאטע שליט"א איז יעצט אין מירון האט מיר מיין מאמע געבעטן איך זאל זיין קוואטער מיט איר. בשעת'ן אריינברענגען דעם קינד האב איך געבעטן אליהו הנביא פאר אייך, איך זאלט געהאלפן ווערן מיט זרע של קיימא.

איך זאג אייך צו, אויב איר נעמט זיך אונטער צו רעדן שיין צו אייער מאן נרו יאיר, זאג איך אייך צו קינדער.

אייער מאן איז א גוטער, ער זוכט נישט צו זאגן ליגנט, ער איז אזוי אויפגעוואקסן; זיין טאטע האט אים אזוי טערארעזירט אז עס זאגט זיך אלץ ליגנט, אבער ער איז באמת א טייערער אינגערמאן.

אז איר וועט רעדן שיין צו אים - וועט איר האבן זרע של קיימא.

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת שמות, כ' טבת, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

איך פריי זיך זייער צו הערן אז דו האסט א גוטע שלום בית און דיין ווייב זאגט זי איז זייער צופרידן פון דיר. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ילקוט משלי, רמז תתקלז): "אַשְׁרֵי אָדָם שֶׁאִשְׁתּוֹ מֵעִידָתוֹ", וואויל איז דעם מענטש וואס זיין ווייב זאגט אויף אים אז ער איז ערליך, אז ער איז א צדיק.

טאנץ פאר שמחה אז עס איז דא גוטע נייעס, איר ווארט למזל טוב; דיקא דורך קינדער ווערט די שלום שטערקער, און די קשר - א קשר של קיימא, קינדער מאכט מען זאל זיך אנהייבן קענען. עס אז נישט וואר וואס דו זאגסט אז דו האסט קוים חתונה געהאט, דו קענסט זיך נאכנישט מיט דיין ווייב און שוין ווארט איר וכו'; ווער האט דיר איינגערעדט די שטותים אז מען דארף זיך קודם באקענען און קינדער שטערט פון זיך באקענען?! די שיטות און סברות קומט פון די לינקע מענטשן, מענטשן וואס דרייען אויס די וועג ווי אזוי דער אייבערשטער האט באשאפן די וועלט, עס איז א גרויסע ליגנט, אן קינדער איז די לעבן בכלל נישט קיין לעבן. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (בראשית רבה עא, ו) אן קינדער איז די לעבן א טויטע לעבן; אך און וויי פאר די יונגע פארפעלקער וואס לאזן זיך פארפירן און האלטן זיך אפ וכו' צוליב די טפשות פון זיך באקענען, ווייל נאר דורך קינדער באקענט מען זיך.

נאכאמאל, טאנץ פאר שמחה; דאנק דעם אייבערשטן אז נאך אביסל וועסטו זיך אנהייבן באקענען מיט דיין ווייב.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת ויחי, י"א טבת, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

יעצט ווען איינער האט דיך בא'גנב'עט מיט א האלב מיליאן דאלער - זאלסטו שוין גלייבן וואס מוהרא"ש לערנט אונז, מיר זאלן קיינעם נישט געטרויען.

אז מען קען אוועקלייגן געלט - דארף מען דאס קיינעם נישט דערציילן, קיינער דארף נישט וויסן דיינע חשבונות. אויב מען זאגט פאר משפחה אדער נאנטע וויפיל געלט מען האט - וועלן זיי נאכדעם קומען מיט א שפיל דאס ארויס'גנב'ענען, דעריבער דארף מען קיינעם נישט זאגן פריוואטע חשבונות.

שטארק זיך מיט תפילה במנין; שחרית, מנחה און מעריב זאלסטו דאווענען מיט מנין מיט מסירות נפש. דאווענען מיט מנין ברענגט דבר שבמנין, אזוי זאגט מוהרא"ש, דאווענען ברענגט שפע. דאווענען האלט דעם איד בקדושת ישראל, דאווענען מאכט אז די קינדער זאלן זיך נישט דארפן מוטשען, זיי זאלן נישט זיין פארטריבענע (עיין ספר המידות, אות תפילה, סימן לו).

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת שמות, ט"ו טבת, שנת תשפ"ב לפרט קטן

מרת ... תחי'

איר האט מיר געפרעגט וואס איר קענט זיך פארנעמען א גוטע קבלה פאר א רפואה פאר אייער קינד.

נעמט זיך פאר נישט צו רעדן פון אנדערע מענטשן; איך מוז אייך זאגן עס איז א עקלדיגע זאך צו רעדן טאג און נאכט פון אנדערע, מען האט גארנישט פון רעדן פון א צווייטנ'ס פריוואטע זאכן. די הייליגע חכמים זאגן (תענית ח.) ווען משיח וועט קומען וועלן די חיות גיין צום שלאנג און אים פרעגן: "פארוואס בייסטו מענטשן? וואס פאר א הנאה האסטו פון דעם?! ווען מיר פארציקן א באשעפעניש האבן מיר הנאה, מיר האבן וואס צו עסן, מיר שטילן אונזער הונגער; אבער דו שלאנג - וואס האסטו פון בייסן אנדערע און זיי פאר'סם'ן, דו עסט זיי דאך נישט אויף, דו שפירסט נישט קיין טעם אין דעם? דו שפירסט דאך נאר א טעם פון ערד!" וועט די שלאנג ענטפערן: "וואס ווילט איר פון מיר? פרעגט דעם 'בעל הלשון' - דער וואס רעדט לשון הרע, דער וואס פלאפלט און דערציילט לשון הרע, פרעגט אים וואס פאר א הנאה ער האט פון דעם; ער איז דאך אויך א שלאנג, ער שטעכט יעדן איינעם מיט זיינע לשון הרע'ס און האט גארנישט דערפון?"

אז איר וועט מער נישט רעדן פון יענעמ'ס צרות - וועט איר זען א גרויסע ישועה, אייער קינד וועט האבן א רפואה שלימה.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת ויגש, ה' טבת, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיינע טייערע

יעצט ווען איר האט זיך דערוויסט אז איר ווארט נישט, די זאק איז ליידיג, וויל איך אייך זייער בעטן איר זאלט נישט אריינפאלן אין קיין עצבות.

איך ווייס עס איז אייך זייער שווער, איר האט געמיינט אז איר ווארט שוין וכו', איר ווילט שוין זייער שטארק זוכה זיין צו זרע של קיימא; בעט איך אייך, זייט נישט צעבראכן, נעמט ארויס דאס גוטס, איר זעט פון דעם אז איר קענט האבן קינדער, איר זענט געזונט; איר וועט נאך האבן א שטוב מיט קינדער.

שטארקט אייך, ווערט נישט פארלוירן; לאזט נישט אריין ביי ענק די עצבות ומרה שחורה, ווערט נישט פארכאפט אין ספיקות: 'וואס גייט זיין? ווען וועט עס זיין? ווער זאגט עס גייט זיין?' מוהרא"ש זאגט, אלע ספיקות קומט פון טומאת עמלק, עמלק איז בגימטריא ספק, ער מאכט די אלע ספיקות פון (שמות יז, ז): "הֲיֵשׁ ה' בְּקִרְבֵּנוּ אִם אָיִן"; דער רבי קעמפט מיט עמלק, דער רבי זאגט (עיין ספורי מעשיות, מעשה א): "עס איז בודאי יא דא", ישועת ה' כהרף עין!

חזק, חזק, ונתחזק!

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת ויחי, י"א טבת, שנת תשפ"ב לפרט קטן

מרת ... תחי'

איר קענט גיין צום ציון פון הרב הקדוש מריבניץ זכותו יגן עלינו; צו א ציון פון א צדיק גייען אפילו פרויען. גייט אינאיינעם מיט אייער מאן נרו יאיר; ער זאל שטיין ביי די מענער זייט און איר זאלט שטיין ביי די פרויען זייט און בעטס פאר קינדער - וועט איר פועל'ן ישועות.

מוהרא"ש זכותו יגן עלינו פלעגט זייער אסאך גיין צום ציון פון הרב הקדוש מריבניץ זכותו יגן עלינו; ווען מוהרא"ש איז געווען אין מאנסי אויף א שמחה - איז ער צוגעגאנגען צום ציון מתפלל זיין. אזוי טו איך אויך, ווען איך בין אין מאנסי - גיי איך ארויף צום ציון הנ"ל, מען זעט דארט גרויסע ישועות.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת מקץ, כ"ה כסליו, א' דחנוכה, שנת תשפ"ב לפרט קטן

מרת ... תחי', אשת מיין טייערער תלמיד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

איר קענט זיך נישט פארשטעלן וואס איר האט דא געטון, איר האט געטון א זאך נענטער צו ברענגען די גאולה; מיט'ן זיך אפשערן די האר האט איר געברענגט די גאולה א טריט נענטער.

דער הייליגע צדיק רבי פנחס קאריצער זכותו יגן עלינו פלעגט וויינען: "די גאולה הענגט אויף א האר!" פלעגט דער הייליגער רבי זכותו יגן עלינו פון סאטמאר זאגן: "דאס מיינט ער צו זאגן אויף די האר פון אידישע טעכטער"; אידישע פרויען קענען ברענגען די גאולה, ווען אלע אידישע פרויען וואלטן זיך אפגעשוירן זייער האר וואלט שוין פון לאנג געווען די גאולה.

איך שטיי און שטוין אויף אייער מסירות נפש, ווי איר האט געטון אזא זאך, זיך אפגעשוירן די האר! ביי אונז איז דאס אויך א מסירות נפש, אבער דאך איז עס נישט אזוי שווער נאכדעם וואס מיר וואקסן אויף מיט דעם; אונזער מאמע, אונזער באבע, אונזערע שוועסטערס - אלע שערן זיך אפ די האר, עס איז א זאך וואס מיר וואקסן אויף דערמיט, אבער ביי אייך איז אנדערש, איר זענט געגאנגען קעגן אייער משפחה, אלע פון אייך גייען מיט די אייגענע האר; אייער מאמע, אייערע געשוויסטער - אלע בארומען זיך מיט די האר, און איר זענט צוריק געגאנגען צו די אמת'ע מסורה און אראפגענומען די האר - די שדים, די מחלות און צרות; וואויל איז אייך, וואויל איז אייער חלק.

אין דעם זכות וועט איר האבן ערליכע קינדער; קינדער צדיקים, קינדער תלמידי חכמים, קינדער יראי השם.

טענה'עט זיך נישט מיט קיינעם; אויב מען טענה'עט זיך - ווערט מען נאר אפגעשוואכט, ליצנות זעט אלץ אויס שטערקער פונעם אמת, דעריבער איז נישט כדאי זיך צו טענה'ען מיט קיינעם, נאר טון וואס דער אייבערשטער זאגט, וואס צדיקים זאגן.

איך שיק אייך א מתנה א געבענטשטע זילבערנע ה קייטל; די רבי זאגט דאס איז מסוגל פאר קינדער (ספר המדות אות בנים, חלק ב', סימן ח).

א ליכטיגן חנוכה.

בעזרת ה' יתברך

א' פרשת מקץ, כ"ה כסליו, א' דחנוכה, שנת תשפ"ב לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך זיץ יעצט ביי די הייליגע ליכט, איך בין מתפלל פאר ענק, פאר אייער אייניקל, ער זאל האבן א רפואה שלימה – זיין געזונט און שטארק; בזכות די הייליגע מצוה פון נר חנוכה וועט דער אייבערשטער אים שיקן א גאנצע רפואה.

שטארקט אייך מיט אמונה; נאר מיט אמונה קען מען דורכגיין אלע שווערע צייטן. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן קנה): "אֱמוּנָה הִיא בְּחִינַת כֹּחַ הַגּוֹדֵל וְכֹחַ הַצּוֹמֵחַ", אמונה מאכט וואקסן, אמונה געבט כח אנצוגיין, "אֲזַי אֵין מַזִּיק לוֹ שׁוּם דָּבָר", קיין שום זאך קען אים נישט שאדן מאכן, "וְאֵינוֹ יָרֵא מִשּׁוּם אָדָם וְשׁוּם דָּבָר", און מען האט נישט מורא פון קיין שום זאך, פון קיין שום מענטש, "כִּי לֹא אִכְפַּת לֵהּ שׁוּם דָּבָר", עס גייט אים גארנישט אן, מען איז ארומגענומען מיט'ן אייבערשטן.

זאגט פאר אייערע קינדער זיי זאלן זאגן די פרשה פון ראש חודש, "ובראשי חדשיכם". דער רבי זאגט (שם, סימן קנא): "כְּשֶׁהַתִּינוֹק חוֹלֶה, חַס וְשָׁלוֹם, יֹאמְרוּ אָז גַּם כֵּן הָאִישׁ וְהָאִשָּׁה פָּרָשַׁת 'וּבְרָאשֵׁי חָדְשֵׁיכֶם'".

איך ווארט איר זאלט מיר מבשר זיין גוטע בשורות.

בעזרת ה' יתברך

ג' פרשת וישב, כ' כסליו, שנת תשפ"ב לפרט קטן

מרת ... תחי'

זארגט נישט, איר וועט האבן קינדער; פארלירט זיך נישט, זייט נישט מקנא קיינעם; איר וועט האבן א שיינע משפחה מיט קינדער.

איך בין יעצט אינמיטן א נסיעה אין אייראפע, מיר זענען יעצט ביים גרעניץ צווישן אונגארן און רומעניא, מען ווארט דא מען זאל אונז דורכלאזן, קען איך שרייבן אביסל בריוו.

איך בעט פאר ענק ביי אלע צדיקים; איך האב מזכיר געווען אייער נאמען אין אוהעל און אין קערעסטיר, איר וועט בקרוב זען א ישועה.

זאגט יעדן טאג אביסל תהלים און בעטס דעם אייבערשטן אויף אידיש פאר אייך, פאר אייער מאן און פאר אייערע קומענדיגע דורות.

נעמט זיך פאר צו צינדן שבת ליכט אפאר מינוט פריער; צום ביישפיל, אז דער זמן הדלקה איז 4:20 זאלט איר צינדן 4:10 אדער 4:15, און בעטס ביי די ליכט: "רבונו של עולם, געב מיר קינדער צדיקים, קינדער וואס וועלן לערנען די הייליגע תורה און דיך דינען, קינדער וואס וועלן ליכטיג מאכן די וועלט. רבונו של עולם, מאך מיך פרייליך, העלף מיר איך זאל ליב האבן מיין מאן, מיר זאלן לעבן מיט אמת'ע ליבשאפט", אמן.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת וישב, י"ט כסליו, קערעסטיר, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, מאנסי

פארליר זיך נישט, דו וועסט האבן קינדער. טו די סגולה פון רבי'ן, דער רבי זאגט (ספר המדות אות בנים, סימן כב): "מַה יַּעֲשֶׂה אָדָם וְיִהְיֶה לוֹ בָּנִים", וואס זאל א מענטש טון צו האבן קינדער? "יְפַזֵּר מְעוֹתָיו לַעֲנִיִּים", ער זאל געבן צדקה, "וִישַׂמַּח אֶת אִשְׁתּוֹ", און ער זאל פרייליך מאכן זיין ווייב; טו די צוויי עצות, געב דיינע צדקות צו פארשפרייטן דעם רבינ'ס עצות ביי ענק אין שטאט און מאך פרייליך דיין ווייב. רעד שיין צו איר, דערציילט נישט דיין מאמע פריוואטע זאכן צווישן דיר און דיין ווייב; אז דיין מאמע זוכט אריינצוקריכן אין פריוואטע זאכן - זאלסטו זיך מיט חכמה ארויסדרייען.

גיי אריבער יעדן טאג צום ציון פון הרב הקדוש מריבניץ זכותו יגן עלינו, זיי זיך דארט מתבודד, בעט דעם אייבערשטן פאר קינדער, בעט דעם אייבערשטן אין אידיש, דיין שפראך; דערצייל אים אויס דיין הארץ.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת וישב, כ"א כסליו, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

אז דיין ווייב איז נישט רואיג מיט די זאך וואס בוני עולם וויל מאכן - זאלסטו עס נישט מאכן, ווייל קינדער איז א זאך וואס דער אייבערשטער געבט; קינדער קען מען נישט געבן, קינדער קען מען נישט מאכן, נאר דער אייבערשטער אליינס געבט קינדער; נאר וואס דען, אויב די ווייב זאגט אז זי וויל טון עפעס, זי וויל גיין צום דאקטער, זי וויל גיין צו בוני עולם, זי וויל טון, זי וויל מאכן, זי וויל נישט ווארטן - דעמאלט טוט מען אלעס וואס מען קען, פארשטייט זיך נאר מיט דעת תורה. אבער אין דיין פאל וואס דיין ווייב איז אינגאנצן נישט צופרידן מיט די זאכן פון בוני עולם, איז ווער שטופט דיר צו טון די אלע זאכן? פארוואס דארפסטו דאס טון? איז דאך בעסער דו זאלסט נאכאמאל גיין צום אייבערשטן, נאכאמאל גיין צום פושקע, אריינווארפן אפאר פרוטות און בעטן: "תן לי בנים - באשעפער געב מיר קינדער" (ספר המידות אות צדקה חלק ב', סימן יד; תפלה חלק ב', סימן ט).

גיי נישט צוריק צו זיי, עס פעלט בכלל נישט אויס; איין קאפיטל תהלים מיט הייסע טרערן טוט מער אויף ווי דאס וואס זיי ווילן מאכן מיט ענק, אפאר ווערטער צום אייבערשטן פון הארץ איז מער ווערד פון די גרעסטע דאקטורים; זאלסטו גארנישט מאכן.

איך האף דו וועסט זיך שטארקן, דו וועסט נאכאמאל צוריק גיין צום אייבערשטן, אים בעטן בתמימות ובפשיטות מיט רחמים ותחנונים: "הייליגער באשעפער, איך דאנק דיר פאר אלעס וואס דו טוסט מיט מיר, העלף מיר אייבערשטער איך זאל געהאלפן ווערן מיט קינדער, העלף מיר בזכות די צדיקים וואס האבן זיך מוסר נפש געווען פאר דיינעט וועגן"; אזוי זאלסטו בעטן טאג נאך טאג, און אפילו הונדערט מאל א טאג - ביז דו וועסט געהאלפן ווערן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת וישלח, י"ד כסליו, שנת תשפ"ב לפרט קטן

מרת ... תחי' ברסלב, ליבערטי

דא האט איר א שיינע תפלה צו זאגן יעדן טאג פון די חדשים:

"רבונו של עולם איך דאנק דיר פאר אלע חסדים וואס דו טוסט מיט מיר, איך דאנק דיר אז איך בין חתונה געהאט, איך האב א מאן, און יעצט ווארט איך בשעה טוב ומוצלחת א שמחה.

איך בעט דיר זייער, העלף מיר, מאך מיר א גרינגע לידה, העלף מיר עס זאל אלעס אריבערגיין גרינג, בנקל ובנחת. דער קינד זאל זיין געזונט ברמ"ח איברים ושס"ה גידים, דער קינד זאל אויסוואקסן א גרויסער צדיק.

העלף מיר בזכות די צדיקים וואס האבן זיך מוסר נפש געווען זייער גאנץ לעבן פאר דיינעט וועגן, העלף מיר בזכות די אבות הקדושים אברהם אבינו, יצחק אבינו און יעקב אבינו, בזכות משה רבינו, אהרן הכהן, יוסף הצדיק און דוד המלך, בזכות דער גרויסער צדיק רבי יצחק לוריא אשכנזי און דער גרויסער צדיק רבי ישראל בעל שם טוב און בזכות רבינו נחמן בן פיגא ותלמידיו, ובזכות רבינו מוהרא"ש זכר צדיקים לברכה, יהיו לרצון אמרי פי והגיון לבי לפניך ה' צורי וגואלי".

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת ויצא, ה' כסליו, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר וזוגתו תחי' ברסלב, ליבערטי

אוודאי און אוודאי זאלט איר ארייננעמען געסט אויף סעודות שבת, עס זענען דא יונגע משפחות אין שטעטל וואס האבן נישט זייערע עלטערן דארט, זיי זוכן וואו צו עסן סעודות שבת; איז א גרויסע מצוה אריין צו נעמען געסט.

געב נאר אכטונג עס זאל זיין מיט יראת שמים; די מענער זיצן אויבן אן נעבן דיר און די ווייבער פון אונטן ביי די אנדערע זייט, אויך זאלסטו זען מען זאל רעדן פון מעשיות פון תפילה, מעשיות פון הפצה, מעשיות פון צדיקים וכדומה.

הכנסת אורחים ראטעוועט פון שלעכטס. דער הייליגער רבי זאגט (ספר המדות אות הכנסת אורחים, חלק א', סימן ב): "עִיר שֶׁאֵין בָּהּ הַכְנָסַת אוֹרְחִים", א שטאט וואו עס איז נישטא קיין הכנסת אורחים, "בָּאִים לִידֵי גִּלּוּי עֲרָיוֹת", ברענגט דאס צו עבירות, "וְעַל יְדֵי גִּלּוּי עֲרָיוֹת בָּא עֲלֵיהֶם הֲרִיגָה", השם ישמרינו.

קינדער וואס וואקסן אויף מיט הכנסת אורחים – ווערן בעלי חסד. ביי מיינע עלטערן זעען שטענדיג געווען געסט, מען פלעגט איינקויפן ספעציעלע נאש און טרינקען ווען מיר האבן געהאט געסט; עס איז געווען אזא שמחה אין שטוב צו קענען מקיים זיין די מצוה פון הכנסת אורחים.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת ויצא, ה' כסליו, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי

זארג נישט וועגן קינדער, בארואיג דיין ווייב; זאג איר זי זאל נישט ווערן דערשראקן פון וואס דער דאקטער זאגט. דאס איז זייער זאך, זיי דערשרעקן מענטשן, זיי זאגן עתידות, זיי מיינען זיי ווייסן, זיי ווייסן גארנישט; קינדער האט מיט'ן אייבערשטן. די הייליגע חכמים זאגן (תענית ב.): "שְׁשָׁה מַפְתְּחוֹת בְּיָדוֹ שֶׁל הַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא [...] מַפְתֵּחַ שֶׁל חַיָּה", די שליסל פון קינדער ליגט אין דעם אייבערשטנ'ס האנט.

פרעג דיין ווייב אויב זי איז וויליג אריינצונעמען געסט צו א סעודה, אויב זי איז מסכים - זאלסטו ארייננעמען בחורים וואס קומען אין שטעטל און האבן נישט וואו צו עסן. דער רבי זאגט (ספר המידות אות הכנסת אורחים, סימן ג): "הַכְנָסַת אוֹרְחִים מְזַכֶּה אֶת הָאִשָׁה לְבָנִים", די מצוה איז מסוגל פאר קינדער.

אויך זאלסטו געבן צדקה צו דרוקן ספרי רבינו ותלמידיו, דאס איז מסוגל פאר קינדער.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת ויצא, ה' כסליו, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי

איך הער זייער גוטע גרוסן פון דיין מלמד נרו יאיר אויף דיר, ער זאגט אז דו פירסט זיך אויף מיט דרך ארץ און דו לערנסט פלייסיג.

איך פריי זיך זייער צו הערן די גוטע גרוסן, איך האף צום אייבערשטן אז דו ביסט מקרב אלע קינדער, דו לעבסט בשלום מיט זיי אלע.

איינער פון די עלטערן האבן מיר געזאגט אז זיין קינד וויינט אינדערהיים אז מען טשעפעט אים אין חדר; איך האף אז עס איז נישט אמת, איך האף אז עס איז נישט דו, איך וועל רעדן צו יענער קינד, אפשר איז עס נאר אן איינרעדעניש.

על כל פנים, דיר בעט איך דו זאלסט יעדן ליב האבן, יעדן געבן גוטע ווערטער. דו ביסט א טייער קינד, איך האב דיר זייער ליב, איך האף דו וועסט אויסוואקסן א גרויסער צדיק.

מוהרא"ש זאגט, א צדיק ווערט מען ווען מען בייגט זיך איין פאר א צווייטן איד. די אות צדיק איז אזוי ווי אן איינגעבויגענע מענטש וואס טראגט א יוד אויף די פלייצע 'צ'.

אויך בעט איך דיר זייער זאלסט מיר שרייבן בריוו, אמאל פלעגסטו מיר שרייבן איין מאל א וואך; איך ווארט אויף דיינע בריוו.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת ויצא, ה' כסליו, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי

איך פריי זייך צו הערן אז דיין זון נרו יאיר קען שוין ליינען, ער זאגט שוין תהילים. דאס איז א מורא'דיגער לימוד נישט צו אויפגעבן; אז מען גייט שטייטליך מיט סבלנות - קומט מען אן זייער ווייט.

דער עיקר זאלסטו אים אויפבויען, חס ושלום פארשעמען אדער וויי טון. מען כאפט זיך נישט, מען מיינט אז קינדער זענען אנדערש פון דערוואקסענע, מען מיינט אז מען קען טשעפען, שטעכן און פארשעמען; מען ווייסט נישט אז קינדער האבן די זעלבע געפילן ווי דערוואקסענע און אויב מען טוט זיי וויי, מען טשעפעט זיי, מען מאכט זיי אוועק - הרג'עט עס זיי, עס לאזט זיי נישט אויפוואקסן, זיי בלייבן דערשלאגן א גאנץ לעבן.

אלע נערווען צאמבראכן ה' ירחם קומען פון דעם וואס מען האט וויי געטון קינדער, זיי דערנידערט און פארשעמט.

הייב אויף דיינע קינדער, בפרט דעם קינד וואס מוטשעט זיך מיט'ן ליינען, געב אים אן א שיעור גוטע ווערטער, וועט ער אויפוואקסן געזונט.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת תולדות, כו מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן

מרת ... תחי'

חכמינו זכרונם לברכה זאגן (יומא מז.) "אָמְרוּ לָהּ חֲכָמִים: מַה עָשִֹיתָ שֶׁזָּכִיתָ לְכַּ?" די חכמים האבן געפרעגט די פרוי קמחית זי זאל אויסזאגן איר סוד ווי אזוי זי האט זוכה געווען אז אלע אירע קינדער זענען געווען כהנים גדולים אין בית המקדש.

איך מיין מען דארף אייך אויך פרעגן, וואס איז די סוד אז אלע אייערע קינדער, איינס ביי איינס - זענען כהנים גדולים? נאך העכער פון כהנים גדולים - זיי זענען אלע מלמדים ביי אונז אין תלמוד תורה, זיי זענען גוטע מלמדים, שכל'דיגע מלמדים, ווארעמע און הארציגע מלמדים, זיי בויען אויף די קינדער; אויך אייערע טעכטער זענען טיטשערס - וואס איז דער סוד?

ווער איז דען רייכער פון א אידישע מאמע וואס זעט אירע קינדער גיין אין די וועג פון די תורה? וואס נאך קען א מענטש האבן? וואס מער קען מען האבן? דאנקט און לויבט דעם אייבערשטן און געבט איבער די סוד פאר אנדערע, זאלן אלע זוכה זיין צו קינדער וואס זענען כהנים גדולים.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת ויצא, ד' כסליו, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

זאג דיין ווייב אז זי דארף נישט מורא האבן פון האבן אין שפיטאל.

בעט דעם אייבערשטן אלעס זאל אריבער גיין בנקל ובנחת. מוהרא"ש זאגט מען זאל לערנען די תורה אין לקוטי מוהר"ן חלק ב, סימן ב, און זאגן די תפילה (לקוטי תפילות חלק ב', סימן ב) דאס איז מסוגל להולדה.

די ארבעט פונעם מאן איז נאר בארואיגן; ווי אזוי בארואיגט מען? ווען מען רעדט דבורי אמונה, מען זאגט: "דער אייבערשטער איז דא, דער אייבערשטער היט אונז, דער אייבערשטער איז מיט אונז"; יעדעס ווארט אמונה נעמט אוועק אלע שרעק און נארישע פחדים.

איך ווארט צו הערן גוטע בשורות.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת חיי שרה, כ"א מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

זע צו דרייוון לויט די געזעץ, נישטא קיין חכמות ביים דרייוון, בפרט ווען מען פירט קינדער – מוז מען זיין זייער פארזיכטיג.

געב צדקה פאר דו הייבסט אן פארן; בעט א תפלה, זאג תפילת הדרך; צופרי זאג דאס מיט די ברכה און נאכדעם זאג די תפילה אן די חתימה, אזוי זאגט מוהרא"ש.

זארג נישט, נאך אביסל וועסטו א חתן ווערן.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת תולדות, כ"ז מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

בנוגע די מוסד וכו'; זאלסט פארלאנגען ביים בית דין אז דיינע קינדער זאלן גיין אין ערליכע מוסדות, זי זאל נישט לייגן די קינדער אין נישט פרומע מוסדות.

צווייטנס, זאלסט זען צו האבן די קינדער ביי דיר וואס מער; סתם אזוי ווען מען צעטיילט זיך השם ירחם גייען די קינדער צו די מאמע, אבער אז די מאמע וויל אוועק נעמען די קינדער פון די אידישע וועג - זאלסטו פרובירן מיט דיינע לויערס אויף אלע וועגן אז די קינדער זאלן זיין וואס מער ביי דיר.

בנוגע אויב דו מעגסט ווייזן פאר דיינע קינדער ווידיאוס פון שיעורים פון התחזקות; בדרך כלל איז נישט גוט צו ווייזן פאר קינדער קיין שום ווידיאו, אפילו פון גוטע זאכן; אבער ביי דיר איז א יוצא מן הכלל, אין דיין פאל ווען די מאמע ווייזט זיי נישט גוטע זאכן השם ירחם - זאלסטו זיי יא ווייזן שיעורי תורה, שיעורי חיזוק.

בנוגע וואס דו זאלסט זיי ענטפערן ווען די קינדער פרעגן דיר: "טאטי, פארוואס פירסטו זיך איין וועג און מאמי פירט זיך אן אנדערע וועג?" זאלסטו זיי זאגן: "מען דארף בעטן דעם אייבערשטן אז אלע אידן זאלן תשובה טון, אלע אידן זאלן גיין אין די וועג פון די תורה"; רעד נישט צו זיי קעגן זייער מאמע דירעקט, נאר: "מען דארף מתפלל זיין אז מאמי זאל תשובה טון".

בנוגע אויף וואס דו זאלסט קוקן ביי א שידוך, אויף וואס דו זאלסט זיך שטעלן, וואס קען מען פארקוקן וכו'; דאס איז נישט נוגע יעצט, כל זמן דו ביסט נאך חתונה געהאט איז נישטא אזא זאך רעדן פון א שידוך, נאך די גט וועט מען רעדן.

בעט דעם אייבערשטן ער זאל רחמנות האבן אויף דיר, אויף דיינע קינדער און אויף אלע אידן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת חיי שרה, כ"א מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

פאר געזונטערהייט און זאלסט צוריק קומען געזונטערהייט. איך וויל מיט דיר שיקן א מתנה פאר דער בר מצוה בחור, ...'ס זון. איך האב גרויס הכרת הטוב פאר משפחת ..., זיי האבן געעפנט ביי זיי אין שטוב דעם בית המדרש היכל הקודש ירושלים, אויך ביי זיי אין שטוב דרוקט מען די גליונות און די נייע ספרים עצתו אמונה איש אמונות, וואס אזויפיל מענטשן האבן ממש לעבן פון דעם.

אויך שיק איך דיר א זילבערנע ה, געב דאס פאר ..., אויך געב אים די בריוו. ער איז א גרויסער מפיץ, ער רוט נישט, ער איז א פלאם פייער, ער שטייט אונטער די אלע פרישע מקורבים.

לאז גריסן אלע חברים, דערצייל זיי וואס דא טוט זיך; דערצייל זיי ווי פארנומען איך בין, זיי האבן אסאך מאל חלישות הדעת אז איך ענטפער נישט זייערע בריוו, בפרט די חבורות בעטן יעדע וואך א בריוו, אויך די שול אין ירושלים בעטן יעדע וואך א בריוו און איך קום נישט אן אלץ זיי צו שרייבן, דערצייל זיי וואס ליגט אויף מיר, זיי זאלן מיר דן זיין לכף זכות.

דא האסטו א מעשה פאר די קינדער עצתו אמונה פרשת תולדות, די מעשה פונעם בענקל, ווי דער רבי האט הנאה געהאט אז דער שוחט האט געטראכט יעדן טאג פון רבי'ן א האלבע יאר אין איין צי.

די מלמדים און טיטשערס נעמען די עצתו אמונה פאר קינדער און ליינען דאס מיט די קינדער, אזוי וועלן זיי אריינלייגן אין די קינדער די זאך פון טון פאר'ן רבי'ן, אויך די עלטערן וועלן ארויסנעמען אן התעוררות, זיי וועלן אנהייבן טון עפעס פאר'ן רבי'ן יעדן טאג.

דא האסטו די מעשה:

ווער האט היינט געטראכט פון רבי'ן? ווער האט היינט עפעס געטון פאר'ן רבי'ן?

אלע קינדער וואונדערן זיך: 'וואס דארף מען טראכטן פון רבי'ן? וואס דארף מען טון פאר'ן רבי'ן?' די קינדער ווייסן שוין, יעצט גייט מען דערציילן א שיינע מעשה פון רבי'ן.

קינדער איר זענט גרייט?!

קינדער, קוקט וואס דער שוחט פון טעפליק שלעפט, ער שלעפט א גרויסע בענקל, אזא שיינע בענקל! קוק די שיינע בלומעלעך, די צוויי לייבן ביי די הענטלעך, דאס איז דאך עפעס הערליך שיין, אויסנאם שיין; דאס איז האנט ארבעט! איין שטיק וואונדער! אלע באוואונדערן דעם בענקל, מען קען זיך נישט גענוג אפזעטיגן פון קוקן אויף דעם בענקל, "מאכט פלאץ!" שרייען אלע, ער וויל אריינגיין צום הייליגן רבי'ן, ער האט געמאכט דעם בענקל פאר'ן רבי'ן.

דער איד עפנט אויף די טיר, ער שטייט שוין ביים רבינ'ס שטוב, ער זאגט: "רבי, איך האב געברענגט א מתנה, א בענקל! איך האב דאס אליינס געמאכט, איך האב דאס אויסגעשניצט מיט מיינע הענט!" דער רבי באטראכט דעם בענקל און פרעגט: "זאגט מיר, ווי לאנג האט אייך גענומען צו מאכן דעם שיינעם בענקל?" דער איד ענטפערט: "רבי, דער בענקל האט מיר גענומען צו מאכן א האלבע יאר", "א האלבע יאר?" - פרעגט דער רבי, "דאס האסטו געמאט א גאנצן טאג פאר א האלבע יאר אין איין צי?" זאגט דער איד: "ניין, איך האב נישט געארבעט א גאנצן טאג אויף דעם, איך האב יעדן טאג געארבעט איין שעה צו בויען דעם בענקל פאר א האלבע יאר", רופט זיך אן דער רבי: "אזוי? דו האסט געטראכט פון מיר יעדן טאג א שעה, א האלבע יאר אין איין צי?" דער רבי האט געשמייכלט, דער רבי האט זייער הנאה געהאט.

קינדער, איר ווייסט פון וואס דער רבי האט הנאה געהאט? פון די שיינע בענקל אדער פון דעם אז דער איד האט יעדן טאג געטראכט פון רבי'ן פאר א שעה? טייערע קינדער, מוהרא"ש זאגט אונז אז דער רבי האט מער הנאה געהאט פון דעם אז דער איד האט געטראכט יעדן טאג פון רבי'ן, ער האט יעדן טאג עפעס געטון פאר'ן רבי'ן - ווי פונעם בענקל אליינס... דער בענקל איז טאקע זייער א שיינע בענקל, איר אלע האט שוין געזען דעם בענקל, עס ליגט אין בית המדרש, מען מאכט דערויף ברית'ן, מען נוצט דאס פאר די כסא של אליהו; אבער דער וואס לעבט מיט א צדיק, טראכט פון צדיק און טוט עפעס יעדן טאג פאר'ן צדיק - דאס איז נאך מער חשוב ביים רבי'ן.

קינדער, מיר גייען יעדן טאג עפעס טון פאר'ן רבי'ן; די אינגלעך וועלן ריין מאכן די חדר, די מיידלעך וועלן ריין מאכן אין סקול, אלע וועלן אכטונג געבן צו האלטן ריין די באס, מיר וועלן העלפן אוועק פאקן די ספרים אין שול; ווייל אלעס וואס מען טוט אין שול, חדר און סקול - איז העלפן דעם רבי'ן. דער רבי קוקט פון גן עדן און זעט ווי מיר טוען פאר אים, ווי מיר טראכטן פון אים, ווי מיר זענען אים משמש; 'משמש' מיינט 'מיר באדינען אים'; דער רבי שמייכלט צו אונז, ער האט ליב ווען מען איז צוגעבינדן צו אים.

אלע קינדער, לאמיר זינגען: "אשרינו שזכינו ל'שמש' את רבינו, אשרינו! אשרינו!"

מאך א בילד ווי א איד האלט א בענקל אין דער הייעך, ער זאל נאך מאלן דעם בענקל וואס מיר האבן אין שול, דעם רבינ'ס בענקל; און פון דער זייט שטייען מענטשן און באוואונדערן זיך.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת חיי שרה, כ' מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר, ירושלים

איך האב יעצט א שליח קיין ארץ ישראל, שיק איך דיר א מתנה א זילבערנע קייטל מיט די אות ה געבענטשט פון מוהרא"ש זכרונו לברכה; דאס איז א סגולה פאר קינדער. דער רבי זאגט (ספר המדות אות בנים, חלק ב', סימן ח): "הֵא הַנַּעֲשֶׂה מִכֶּסֶף", א זילבערנע ה, "מְסֻגָּל לִפְרִיָּה וּרְבִיָּה", איז א סגולה פאר קינדער; דיין ווייב קען דאס אנטון ווי אזוי זי איז באקוועם, אפן אדער צוגעדעקט.

איך האב דיין ענוועלאפ פון פדיון נפש פון ערב ראש השנה אויף מיין טיש, איך זע דיין נאמען און דיין ווייב'ס נאמען; איך בעט פאר ענק איר זאלט זוכה זיין לזרע של קיימא במהרה.

העיקר זאלסטו ממשיך זיין בהפצה; געדענק וואס דער רבי האט געזאגט (שיחות הר"ן, סימן רנג) ווען אפאר מענטשן זענען געקומען בעטן פאר קינדער: "מָה הָרַעַשׁ הַזֶּה", וואס טומלט איר? "הֲלֹא עִקַּר תּוֹלְדוֹתֵיהֶם שֶׁל צַדִּיקִים מַעֲשִׂים טוֹבִים", דער עיקר קינדער ביי ערליכע אידן איז די גוטע מעשים, "בְּוַדַּאי אִם אֶפְשָׁר לִזְכּוֹת לְבָנִים בְּגַשְׁמִיּוּת בְּוַדַּאי מַה טּוֹב", אוודאי איז גוט צו האבן קינדער, "אֲבָל הָעִקָּר הוּא לָשׂוּם לֵב לְהִתְקָרֵב לְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ", דער עיקר דארף מען עוסק זיין בעבודת ה'.

דו וועסט נאך זוכה זיין צו א שטוב מיט קינדער, נאר שטארק זיך בהפצה, ווער נישט זאט; ביי גשמיות איז שייך צו ווערן זאט, נאך עסן ווערט מען זאט וכו' וכו', אבער ביי הפצה דארף מען פלאקערן און ברענען, נאך א איד מקרב זיין צום אייבערשטן, נאך א בחור זאל וויסן אז ער קען זיין א צדיק, נאך א שטוב זאל וויסן אז זיי קענען לעבן מיט שלום בית, מיט די שכינה הקדושה.

טייערער ..., איך האב דיר ליב באהבת נפש, איך בענק זיך נאך דיר, איך בעט פאר דיר.

בעזרת ה' יתברך

ליל שישי פרשת וירא, ט"ז מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

איך האב זייער הנאה אז דו האסט זיך מקבל געווען צו דאווענען די דריי תפילות מיט מנין, דו ביסט זייער מקפיד צו גיין אין שול אלע דריי תפילות.

ווען א איד גייט אין שול דריי מאל א טאג דאווענען שחרית, מנחה און מעריב - היט אים דער אייבערשטער. אויך איז דאס א סגולה פאר קינדער, די קינדער ליידן נישט קיין צרות בזכות וואס דער טאטע דאווענט מיט מנין, אזוי ווי דער הייליגער רבי זאגט (ספר המדות אות בנים, סימן נב): "יַקְדִּים וְיַחְשִׁיךְ לְבֵית הַכְּנֶסֶת, עַל יְדֵי זֶה יַאֲרִיךְ יְמֵי בָנָיו", אז מען גייט אין שול צופרי און ביינאכט - לעבן די קינדער; און פארקערט חס ושלום, אויב מען גייט נישט אין שול, זאגט דער רבי (שם אות תפלה, סימן לו): "גּוֹרֵם גָּלוּת לְבָנָיו", ווערן די קינדער פארטריבן.

איך וויל דיר בעטן א טובה, זאג מיר נישט אפ; זיי מחזק דיין ווייב זי זאל גיין אנגעטון איידל, זי דארף אביסל חיזוק, זי איז זייער וואויל אבער זי ווערט נאכגעשלעפט. דו דארפסט איר געבן גוטע ווערטער ווען זי טוט זיך אן איידל, זי איז געווען אלץ מיידל זייער איידל, יעצט ווערט זי צעפאלן פון די משפחה וכו'.

דו ווילסט דאך גוטע קינדער; נעם די עצה וואס דער רבי זאגט (ספר המדות אות בנים, סימן ט): "צְנִיעוּת שֶׁבָּאִשָּׁה מְזַכָּה לָהּ לְבָנִים הֲגוּנִים", א פרוי וואס פירט זיך איידל און צניעות'דיג וועט זוכה זיין צו גוטע קינדער.