בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#1152 - אנהויבן בויען דעם עירוב
שטעטל, גמרא, עירוב

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת שמות, ט"ו טבת, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, תושב קרית ברסלב ליבערטי.


א גרויסן יישר כח פאר'ן קומען היינט נאכמיטאג אין בית המדרש הערן דעם שיעור פונעם בעל מכשיר שליט"א, וועלכער האט אויסגעלערנט ווי אזוי צו בויען דעם עירוב.


איך האף אז דו וועסט קענען מארגן קומען העלפן אנהויבן בויען דעם עירוב, מיט דעם וועלן מיר באפעסטיגן דעם שטעטל. אזוי ווי דער הייליגער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו האט געזאגט אויפ'ן פסוק (חבקוק ג, יב): "בְּזַעַם תִּצְעַד אָרֶץ", אז זע"ם איז ראשי תיבות: ז'ביחה, ע'ירוב, מ'קוה; מיט די דריי זאכן טוט מען באפעסטיגן דעם פלאץ.


זע צו לערנען דעם בלאט גמרא יעדן טאג; מיר האבן ברוך ה' אין שטעטל צוויי שיעורים, א שיעור פארטאגס און א שיעור ביינאכט. זאלסטו קומען לערנען א בלאט גמרא יעדן טאג, דאס וועט דיר געבן כח איבערצוקומען אלע דיינע שוועריקייטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע דיינע וועגן.

#1151 - מחנך זיין די קינדער צו רעדן איידל
חינוך הילדים, שלום בית, חובות, ניבול פה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת ויחי, י"ב טבת, שנת תש"פ לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


אז אייער זון קומט אהיים פון חדר מיט מיאוס'ע ווערטער, זאלט איר אים מחנך זיין און אים לערנען נישט צו רעדן אזעלכע ווערטער.


דייקא יעצט ווען ער איז נאך גאר קליין - איז די צייט פון חינוך, יעצט איז די צייט אים אויסצולערנען רעדן איידל; אח און וויי פאר די עלטערן וואס מאכן זיך נישט וויסנדיג, זיי לאזן די קליינע קינדער רעדן מיאוס'ע ווערטער מיט די טענה אז "זיי זענען נאך קליין, עס איז נישט געפערליך וכו'".


חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (תנא דבי אליהו רבא, פרק יג): "מַעֲשֶׂה בְּאָדָם אֶחָד שֶׁהָיָה עוֹמֵד הוּא וּבְנוֹ בְּבֵית הַכְּנֶסֶת; וְכָל הָעָם הָיוּ עוֹנִין אָמֵן וְהַלְלוּיָהּ אַחַר הָעוֹבֵר לִפְנֵי הַתֵּיבָה, וּבְנוֹ עוֹנֶה דְּבָרִים שֶׁל תִּפְלוּת, וְלֹא אָמַר לוֹ אָבִיו שׁוּם דָּבָר", עס איז געווען אמאל יום טוב סוכות אין שול, אלע מתפללים האבן שיין געדאווענט הלל און עס איז געווען א איד וואס זיין זון האט נישט געדאווענט און נישט געזאגט הלל, נאר ער האט גערעדט ניבול פה וכו' אין שול הויעך פאר אלעמען, "וְאָמְרוּ לוֹ הַבְּרִיּוֹת שֶׁיִּמְחֶה בִּבְנוֹ, וְהֵשִׁיב וְאָמַר לָהֶם: 'מָה אֶעֱשֶׂה לוֹ? תִּינוֹק הוּא! יְשַׂחֵק!'" מענטשן זענען געגאנגען רעדן צו דעם איד ער זאל אכטונג געבן אויף זיין זון, מען האט אים געזאגט: "געב אכטונג אויף דיין זון, ער דאווענט נישט און ער רעדט שמוציג וכו'", דער איד האט זיך נישט וויסנדיג געמאכט, ער האט געזאגט: "ס'איז גארנישט, ער איז נאך א קינד", "שׁוּב לְמָחָר עָשָׂה כֵּן, כָּל אוֹתָן יְמֵי הֶחָג עָנָה בְּנוֹ דְּבָרִים שֶׁל תִּפְלוּת וְלֹא אָמַר לוֹ אָבִיו שׁוּם דָּבָר". אזוי איז געווען א גאנץ יום טוב סוכות, טאג נאך טאג, מען האט אים געבעטן ער זאל אכטונג געבן אויף זיינע קינדער, אבער ער האט אלץ געזאגט: "ס'איז גארנישט, ער איז נאך א קינד", "לֹא יָצְתָה אוֹתָהּ שָׁנָה לֹא שְׁנִיָּה וְלֹא שְׁלִישִׁית עַד שֶׁמֵּתוּ אִשְׁתּוֹ וּבָנָיו וּבֶן בְּנוֹ וְיָצְאוּ לוֹ חֲמֵשׁ עֶשְׂרֵה נְפָשׁוֹת בְּתוֹךְ בֵּיתוֹ, וְלֹא נִשְׁתַּיֵּר לוֹ אֶלָּא שְׁנֵי בָּנִים: אֶחָד חִגֵּר וְסוּמָא וְאֶחָד שׁוֹטֶה וְרָשָׁע", פירט אויס אליהו הנביא: עס איז נישט אריבער אפאר יאר ביז זיין גאנצע משפחה איז אים אויסגעשטארבן און עס איז נאר געבליבן צוויי קינדער - איינער א בלינדער און א הינקעדיגער, און א קינד א שוטה א רשע; זעט מען פון דעם אז מען דארף מחנך זיין קינדער אפילו ווען זיי זענען נאך גאר קליין.


בנוגע ענקערע חובות וכו', אז איר קענט נישט אויסהאלטן ווען אייער מאן איז בעצבות פון זיינע חובות; איר זאלט זען אים צו מאכן פרייליך, איר זאלט אויפהייבן זיין מוט ער זאל ארויסגיין פון זיין קטנות הדעת, דורכדעם וועט ער ארויסגיין פון אלע חובות. רוב מאל פאסירט אז די חובות פארמאכט דעם מח פונעם מענטש אז מען קען זיך נישט צוזאמנעמען אויף גארנישט, אבער די ווייב - זי קען פרייליך מאכן דעם מאן ער זאל ארויסגיין פון זיין קטנות הדעת, ער זאל גיין ארבעטן, ער זאל גיין הפצה וכו' וכו'.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1150 - עפן נישט אויף דיין מאן'ס אויגן צו די גוי'אישע וועלט
חברים, שלום בית, חיזוק פאר פרויען, מאוויס

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת ויחי, י"א טבת, שנת תש"פ לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


דאנקטס דעם אייבערשטן אז איר האט אן ערליכער מאן; איר האט באקומען א ריינער מאן וואס ווייסט נישט פון עבירות, ער האט געלערנט ביי מיר אין ישיבה און איז געווען זויבער אלע יארן, זאלט איר אים שעצן און ארויף קוקן.


איר זענט צוויי טייערע יונגע ביימעלעך; אז איר וועט זיך פירן מיט די תורה, איר וועט אכטונג געבן נישט צו קוקן קיין שום מאווי"ס וועט איר זוכה זיין אז די שכינה וועט רוען ביי אייך אין שטוב, איר וועט זוכה זיין צו געזונטע ערליכע קינדער, בנים צדיקים.


הערטס נישט אויס אייער שוועסטער וואס וויל אייך איבער רעדן צו קוקן מאווי"ס השם ישמרינו; אייער שוועסטער איז אייך מקנא מיט אייער שיינע לעבן, זי האלט נישט אויס צי זען ווי שיין איר לעבט, איר האט א מאן א תלמיד היכל הקודש, א מאן וואס לעבט א לעבן, דער לעבן איז אים לעבעדיג, דער לעבן איז אים אנגעפולט מיט טעם; הערטס נישט אויס די אלע חבר'טעס וואס רעדן אייך צו איר זאלט קוקן מאווי"ס מיט אייער מאן. נעבעך, זייער לעבן איז אן א טעם, דערפאר דארפן זיי זוכן מיטלען ווי אזוי אנצופולן זייער צייט, זיי פרובירן זיך פרייליך צו מאכן מיט זאכן וואס מאכט נאר מער דעפרעסט; איר דארפט דאס נישט, איר האט אן ערליכער מאן, א פרייליכער מאן.


וואס וועט איר טון ווען אייער מאן וועט חס ושלום זיך צוכאפן צו דעם, איר וועט אים עפענען די אויגן און ער וועט זען די גוי'שע וועלט, די פרייע וועלט און ער וועט מער נישט גיין אין כולל לערנען, ער וועט מער נישט גיין אין שול דאווענען, ער וועט מער נישט אהיים קומען, ער וועט זיצן ערגעץ באהאלטן מיט א לעפטאפ אזוי ווי די "יושבי חושך וצלמות" וואס זיצן אין די פינסטערניש, אין די שאטן פון טויט; וואס וועט איר דעמאלט זאגן? ווער וועט אייך דעמאלט קענען העלפן?


מרת ... תחי', וויפיל פרויען וויינען און שרייען אז זיי האבן נישט קיין שטוב, זיי האבן נישט קיין לעבן, זיי האבן נישט קיין טאטע פאר זייערע קינדער, זיי האבן נישט קיין לייב און לעבן - ווייל זייערע מענער זענען צוגעקלעבט צי מאווי"ס! אז איר האט א טייערע מאן וואס וויל נאר אייך, ער וויל נאר קוקן אויף אייך, ער וויל נאר טראכטן פון אייך, פארוואס זאלט איר אים שלעפן צו קוקן די סעריע מאווי"ס פון ... וואס איז איין שטיק שמוץ, איין שטיק ניאוף?!


איך בעט אייך, זייטס נישט ברוגז אויף מיר; נעמטס אן די ווערטער אויף א פאזעטיווער וועג, קוקטס נישט אויף דעם בריוו ווי א מוסר בריוו, ווי א שארפע בריוו; דאס איז בכלל נישט קיין מוסר, דאס איז פשוט אייך צו העלפן מיט אייער לעבן.


איך האף אז די ווערטער וואס גייען ארויס פון מיין הארץ וועט אריין גיין אין אייער הארץ און איר וועט זיך פרייען מיט אייער טייערער וואוילער מאן און אים נאר שלעפן צום אייבערשטן.

#1149 - קוק נישט קיין מאוויס בשום אין אופן
שלום בית, מאוויס

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת ויחי, י"א טבת, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד תלמידי היקר ... נרו יאיר.


איך בעט דיר זייער זאלסט נישט קוקן די שמוציגע מאווי"ס פון ...; עס איז איין שטיק ניאוף, איין שטיק שמוץ. פרייע מענטשן מאכן דאס, זיי פארשטעלן זיך ווי היימישע אידן וכו' כדי אריין צו נארן תמימות'דיגע מענטשן ווי דיר, און ליידער מעשה שטן הצליח, זייער אסאך פרומע אידן קוקן דאס און ווערן אזוי אריין געשלעפט אין עבירות רחמנא לצלן.


איך בעט דיר זייער זאלסט נישט קוקן די מאווי"ס; אפילו דיין ווייב וויינט און שרייט פארוואס דו ווילסט נישט קוקן צוזאמען מיט איר וכו', זאלסטו איר נישט צוהערן; ביי דעם איז געזאגט געווארן וואס דער הייליגער רבי זאגט (ספר המידות אות עצה, סימן ט): "הַהוֹלֵךְ אַחַר עֲצַת אִשְׁתּוֹ, נוֹפֵל בְּגֵיהִנֹּם", ווער עס גייט נאך די עצה פון זיין ווייב וועט ביים סוף אנקומען אין גיהנום; זאג פאר דיין ווייב: "איך קען מער נישט קוקן די מאווי"ס", אפילו זי זאגט דיר אז איר שוועסטער קוקט די מאווי"ס מיט איר מאן, די חבר'טע קוקט מיט איר מאן מאווי"ס, און אפילו זי זאגט דיר בשם דיין שווער אז מען מעג דאס קוקן זאלסטו בשום פנים ואופן נישט קוקן די מאווי"ס.


איך בעט דיר זייער, זיי שטארק ווי אייזן נישט צו קוקן קיין מאווי"ס, אפילו דיין ווייב מוטשעט דיר; נישט דאס מיינט שלום בית, נישט מיט דעם דארף מען נאכגעבן די ווייב. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (בבא מציעא, נט:): "אִתְּתָךְ גּוּצָא, גְחִין וְתִלְחוֹשׁ לָהּ", אז דיין ווייב איז קליין (קליינקעפיג), בייג דיך אראפ צו איר און הער איר אויס, דאס איז ווען עס קומט צי "מִילֵי דְעָלְמָא" און צו "מִילֵי דְבֵיתָא", ווען עס קומט צו וועלט זאכן און צו שטוב זאכן וכדומה, דארט דארף מען מקיים זיין דעם "אִתְּתָךְ גּוּצָא, גְחִין וְתִלְחוֹשׁ לָהּ", בייג אראפ דיין גאוה און הער אויס וואס זי זאגט, אבער ווען עס קומט צי "מִילֵי דִשְׁמַיָּא" - ווען עס קומט צו תורה, תפילה און שמירת המצות וכדומה, דארט טאר מען נישט נאכגעבן קיין ריר; א מאן דארף האבן שטארקע פרינציפן וואס ער בייגט זיך נישט דערביי פאר קיינעם, בפרט ווען עס קומט צו קדושה, צו זיין הייליג; אפילו זי וויינט און שרייט טאר מען נישט נאכגעבן.


זיי איר מכבד און רעד שיין צו איר, וועט זי נישט דארפן די עקלדיגע מאווי"ס, זיץ מיט איר און פארברענג מיט איר וועט זי אפלאזן די שמוץ.


איך וועל איר שרייבן אפאר ווערטער.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1148 - ווער עס היט שבת איז אים דער אייבערשטער מוחל אויף אלע זיינע עבירות
שבת קודש, תשובה, קידוש ה'

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ויחי, עשרה בטבת, שנת תש"פ לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


אשריך ואשרי חלקך אז דו האסט תשובה געטון און דו היטסט שבת קודש, די הייליגע חכמים זאגן (שבת קיח:): "הַמְשַׁמֵּר שַׁבָּת כְּהִלְכָתָהּ אֲפִילוּ עוֹבֵד עֲבוֹדָה זָרָה כְּדוֹר אֱנוֹשׁ מוֹחֲלִין לוֹ", ווער עס היט שבת איז אים דער אייבערשטער מוחל אויף אלע זיינע עבירות, אפילו ער איז זייער זינדיג און ער האט געדינט עבודה זרה רחמנא לצלן; ווען א מענטש איז זוכה און ער היט אפ דעם הייליגן שבת ווארט אים זייער א גרויס שכר בזה ובבא.


בנוגע שטארבן אויף קידוש השם וכו'; עס איז דא נאך א גרויסע מדריגה, דאס איז צו לעבן אויף קידוש השם. ווען עס קומט דיר אריין אין קאפ מחשבות פון שטארבן אויף קידוש השם זאלסטו זיך פארנעמען אז דו גייסט פון היינט אן לעבן אויף קידוש השם, אלע דיינע מעשים זאלן זיין נאר צו הייליגן דעם אייבערשטן, אלע דיינע דיבורים זאלן זיין מיט'ן כוונה אריין צו ברענגען אין נאך מענטשן אמונה.


שטארק זיך, דער אייבערשטער איז מיט דיר; זיי פרייליך אז דו האסט תשובה געטון און דו פירסט זיך מיט די תורה. מיט שמחה וועסטו ארויס גיין פון אלע דיינע פראבלעמען; אז דו וועסט זיין פרייליך וועסטו זען ווי דו גייסט ארויס פון אלע שוועריקייטן, אזוי ווי עס שטייט אין פסוק (ישעיהו נה, יב): "כִּי בְשִׂמְחָה תֵצֵאוּ", דורך שמחה גייט מען ארויס פון אלע פראבלעמען (עיין ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן כד).


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1147 - גיי אנגעטון איידל וועסטו באקומען אן ערליכער בחור
צניעות, חיזוק פאר מיידלעך, שידוכים, תהלים

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת ויחי, ט' טבת, שנת תש"פ לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך פריי זיך זייער פאר דיין בריוו און איך פריי זיך אז דו האסט געענדיגט תהילים די ערשטע מאל אין דיין לעבן.


הייב אן נאכאמאל תהילים, זאג יעדן טאג תהילים; אין תהילים ליגן אלע ישועות און אלע ברכות.


וואס דו דארפסט זאלסטו בעטן דעם אייבערשטן; רעד צום אייבערשטן אויף דיין אייגענע שפראך, וועסטו זען גרויסע ניסים.


זע צו גיין אנגעטון איידל וועסטו באקומען אן ערליכער בחור, א בחור מיט יראת שמים. אז דו וועסט אכטונג געבן צו גיין אנגעטון צניעות'דיג און צו רעדן צניעות'דיג  - וועט דער אייבערשטער מאכן מיט דיר גרויסע ניסים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1146 - וואס מיידלעך קענען טון אין די ליידיגע צייט
כיבוד אב ואם, חברים, חיזוק פאר מיידלעך, תהלים, קריאת שמע, מוזיק

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ויחי, עשרה בטבת, שנת תש"פ לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דו שרייבסט אינעם בריוו אז אסאך מאל שפירסטו זיך אליינס אויף די וועלט, דו פרעגסט וואס דו קענסט טון.


די גרעסטע זאך וואס דו קענסט טון איז העלפן דיין מאמע, דו קענסט זיך נישט פארשטעלן דאס גרויסקייט פון העלפן די מאמע מיט די שטוב ווירטשאפט, נאך אביסל וועסטו חתונה האבן און דו וועסט אויך האבן קינדער, ערשט דעמאלט וועסטו כאפן וואס איז א מאמע, דעמאלט וועסטו פארשטיין ווי אויסגעמוטשעט א מאמע איז מיט די שטוב ארבעט. דעריבער זאלסטו שטענדיג העלפן דיין מאמע; ווען דו שפירסט זיך ליידיג און אומעטיג פרעג דיין מאמע: "וואס קען איך טון?" מאך די וועש, אדער די געשיר, אדער רוים צוזאם די שטוב, אדער קאך און באק וכו' וכו'.


אויך זאלסטו זאגן אביסל תהילים; פרוביר צו זאגן דעם יום תהילים און זיי זיך מתבודד, בעט דעם אייבערשטן יעדע זאך וואס דו דארפסט, בעיקר זאלסטו אסאך בעטן פאר דיין שידוך און פאר דיינע קומענדיגע דורות.


אויך קענסטו רעדן מיט חבר'טעס; היינט איז זייער גרינג צו זיין פארבינדן מיט גוטע חבר'טעס דורך רעדן אויפן טעלעפאן, זיי מחזק אנדערע וועסטו אליינס ווערן מחוזק.


בנוגע הערן מוזיק בשעת מען ליינט קריאת שמע; דו קענסט הערן מוזיק בשעת דו ליינסט קריאת שמע. געב אכטונג צו הערן נאר מוזיק פון ערליכע בעלי מנגנים, דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן ג): "מִי שֶׁשּׁוֹמֵעַ נְגִינָה מִמְּנַגֵּן רָשָׁע קָשֶׁה לוֹ לַעֲבוֹדַת הַבּוֹרֵא", ווער עס הערט ניגונים פון נישט אן ערליכער זינגער וועט אים אנקומען שווער צו דינען דעם אייבערשטן, "וּכְשֶׁשּׁוֹמֵעַ מִמְּנַגֵּן כָּשֵׁר וְהָגוּן, אֲזַי טוֹב לוֹ", ווידער אויב מען הערט ניגונים פון אן ערליכן זינגער וועט עס אים צוהעלפן צו עבודת השם.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1145 - עצות אז דאס קינד זאל האבן צו עסן
שלום בית, סגולות, תהלים, גמרא

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ויגש, ג' טבת, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר.


אז דיין ווייב מוטשעט זיך מיט'ן געבן צו עסן פאר'ן קינד זאלסטו טון די עצה וואס דער רבי זאגט (ספר המידות, אות בנים, סימן סה): "הַשִּׁירוֹת וְהַתִּשְׁבָּחוֹת, שֶׁאוֹמְרִין קֹדֶם אוֹר הַיּוֹם, הוּא סְגֻלָּה לְבָנִים. גַּם לְאִשָּׁה שֶׁנֶּחְסַר חֲלָבָהּ", אז מען שטייט אויף פארטאגס, מען זינגט און מען לויבט דעם אייבערשטן – איז דאס א סגולה פאר קינדער און אויך א סגולה פאר א פרוי וואס האט ווייניג מילך, "גַּם לְאִשָּׁה רָעָה שֶׁהִיא כַּעֲסָנִית", אויך פאר א פרוי וואס רעגט זיך שנעל אויף.


נעם די עצה פון רבי'ן וואס איז בדוק ומנוסה, שטיי אויף פארטאגס - יעצט ווינטער ווערט שפעט טאג דארף מען נישט אויפשטיין אזוי פרי - נעם א תהלים און זאג קאפיטלעך תהלים מיט געזאנג צום אייבערשטן, דאנק אים און לויב אים אויף די נסים וואס ער טוט מיט דיר, צווישן די קאפיטלעך זאלסטו זיך מתבודד זיין, דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן, וועסטו זען ווי דיין ווייב וועט האבן גענוג און נאך מילך.


אז דו וועסט אויפשטיין פרי וועסטו שוין אויך קענען קומען צום שיעור גמרא און דאווענען מיט מנין, אזוי וועסטו אנהויבן דעם טאג ווי עס דארף צו זיין.


פון דיין ראש ישיבה וואס האט דיר זייער ליב און בעט פאר דיר.


 

#1144 - צוואנציג יאר נאך די חתונה מסיים געווען צום ערשטן מאל א גאנצע מסכתא
הפצה, סיום, חובות, גמרא

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת ויחי, ח' טבת, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז יעצט צוואנציג יאר נאך דיין חתונה האסטו מסיים געווען די ערשטע מאל א גאנצע מסכתא; במשך די פארלאפענע צוואנציג יאר האסטו פרובירט אלע וועגן און דו האסט נישט מצליח געווען צו לערנען און ענדיגן, נאר יעצט ווען דו האסט אנגעהויבן דעם דרך הלימוד פון רבי'ן (המבואר בשיחות הר"ן, סימן עו) האסטו מצליח געווען צו ענדיגן מסכת נדה.


יעצט זאלסטו אנהייבן ש"ס כסדרן; לערן יעדן טאג א בלאט, קוק נישט אויף דעם וואס דו פארשטייסט יא אדער נישט, גיי כסדרן יעדן טאג א בלאט.


חוץ מזה זאלסטו האבן נאך א שיעור אין ש"ס צו לערנען אסאך בלעטער גמרא, דאס וועט דיר ברענגען נאנט צום אייבערשטן. ווען דו וועסט האבן אביסל צייט זאלסטו לערנען בלעטער גמרא וועסטו ביז א קורצע צייט ענדיגן ש"ס, במשך דיין לעבן קענסטו נאך לערנען און ענדיגן זייער אסאך מאל ש"ס דאס איז נישט קיין סתירה מיט'ן דף גמרא; מען דארף האבן ביידע, סיי דעם בלאט גמרא און סיי א באזונדערע שיעור.


בנוגע וכו'; זיי מיר מוחל, איך בין זייער פארנומען און איך קום נישט אן צו ענטפערן גלייך, איך וועל פרובירן דאס בעסטע דיר צו ענטפערן ווי שנעלער.


וואס דו דארפסט זאלסטו בעטן פונעם אייבערשטן, וועסטו זען גרויסע ניסים.


בנוגע דיינע חובות וכו'; זיי מפיץ דעם רבינ'ס עצות, נעם קונטרסים וואס מוהרא"ש האט געשריבן און זיי דאס מפיץ וועסטו האבן גרויס שפע. גיי צווישן אחינו בני ישראל מעדות המזרח, די ספרד'ישע אידן וואס מען האט זיי אוועק געריסן פונעם דרך התורה; זיי נעמען די ספרים זייער שיין און זיי געבן צדקה.


אז דו וועסט עוסק זיין אין הפצה וועסטו האבן שפע, עס וועט דיר קיינמאל נישט פעלן קיין געלט, דו וועסט האבן גרויס שפע.

#1143 - מתרגם זיין "עצתו אמונה"
הפצה, מדות טובות, בריוו, עצתו אמונה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת ויגש, ד' טבת, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב יעצט ערהאלטן דעם ספר עצתו אמונה וואס דו ביסט מתרגם; עס איז הערליך שיין, דאס וועט צוריק ברענגען אסאך בחורים און אינגעלייט צום אייבערשטן.


טייערער ברודער שטארק זיך; זיי ממשיך מיט'ן איבער טייטשן די בריוו און פארשפרייט דאס צווישן בחורים און אינגעלייט, ווער עס ווייסט אביסל וואס טוט זיך אפ היינט מיט בני הנעורים... עס גייט אריבער אויף זיי שווערע ביטערע נסיונות און די ספרים איז זיי מחזק, דאס איז געשריבן אויף א שפראך וואס זיי פארשטייען.


וואס דארף מען מער פון א טובה טון פאר א אידן; מחזק זיין א צווייטער איד. דער הייליגער בעל התניא האט נאכגעזאגט פון זיין רבי'ן דער הייליגער מגיד פון מעזריטש זכותו יגן עלינו וואס האט געהערט פונעם הייליגן בעל שם טוב זכותו יגן עלינו דעם דיבור: "א נשמה קומט אראפ אויף די וועלט און לעבט דא אפ זיבעציג אכציג יאר - נאר כדי א טובה טון פאר א צווייטן איד"; הער ווערטער וואס הייסט א טובה טון פאר א צווייטן איד: "עס לוינט זיך צו לעבן זיבעציג יאר אבי א טובה צו טון פאר א צווייטן"; וואס הייסט א טובה טון א איד? נאר אז מען איז יענעם מזכה מיט תורה, תפילה, מצוות ומעשים טובים.


איך דארף מקצר זיין ווייל איך בין זייער פארנומען, איך וועל דיר נאך שרייבן מער באריכות.

#1142 - אז מען לערנט גמרא גייט מען ארויס פון צרות און יסורים
גמרא, סיום הש"ס

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת ויגש, ד' טבת, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


אשריך ואשרי חלקך! וואויל איז דיר און וואויל איז דיין חלק אז דו האסט זוכה געווען צו לערנען און ענדיגן ש"ס. עס איז באוויסט וואס דער רבי האט געזאגט: "ווער עס ענדיגט ש"ס איז זוכה ממשיך צו זיין אויף זיך א צלם אלוקים".


יעצט זאלסטו נאכאמאל אנהייבן ש"ס; לערנען און ענדיגן, לערנען און ענדיגן, אזוי זאלסטו טון דיין גאנץ לעבן.


אז מען לערנט גמרא גייט מען ארויס פון צרות און יסורים; גמרא מאכט פרייליך. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סנהדרין כד.) אויפ'ן פסוק (איכה ג, ו): בְּמַחֲשַׁכִּים הוֹשִׁיבַנִי כְּמֵתֵי עוֹלָם – "זֶה תַּלְמוּד בַּבְלִי"; פרעגט מוהרא"ש, ווי קען מען זאגן אויף תלמוד בבלי, די הייליגע גמרא, אז דאס איז א טונקלקייט, א טויטקייט? זאגט מוהרא"ש א שיינעם פשט, אז חכמינו זכרונם לברכה זאגן פאר א מענטש וואס באקלאגט זיך: "מיין לעבן איז מיר טונקל", "מיין לעבן איז מיר טויט", עס איז דא אן עצה פאר דיר, נעם די הייליגע גמרא און לערן דאס, "בְּמַחֲשַׁכִּים הוֹשִׁיבַנִי" - דער לעבן איז דיר פינסטער, "כְּמֵתֵי עוֹלָם" - דו שפירסט ווי א טויטער מענטש, איז דא פאר דיר אן עצה, "זֶה תַּלְמוּד בַּבְלִי" - נעם די הייליגע גמרא, דאס וועט דיר מאכן ליכטיג, דאס וועט דיר מאכן לעבן.


איך פריי זיך מיט מיט דיין סיום הש"ס פונדערווייטענס אבער בקירוב לבבות .

#1141 - פארוואס קאסט דער שבת אסאך געלט?
הכרת הטוב, שבת קודש, סיום הש"ס, קשיות

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת ויגש, ב' טבת, זאת חנוכה, שנת תש"פ לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


די אלע וואס טענה'ן אז דער שבת קאסט אסאך געלט, "היתכן דער ראש ישיבה רעדט אזויפיל מען זאל שפארן געלט, וואס גייט דא פאר וכו' וכו'?" איר דארפט אליינס פארשטיין אז דאס איז נישט וואס באדערט זיי באמת, עס באדערט עפעס אנדערש וכו', זיי קענען נישט זאגן אפן וואס באדערט זיי, אז זיי וועלן זאגן זייערע טענות וועט מען זיי נישט אויסהערן, עס איז דא אסאך צו רעדן דערוועגן וכו'.


בעטס דעם אייבערשטן איר זאלט קיינמאל נישט פארגעסן די טובות וואס איר האט באקומען פון דעם הייליגן פלאץ און וואס איר באקומט נאך אלץ. אז איר האט באמת נישט קיין געלט צו קומען וועט קיינער נישט זיין ברוגז אז איר קומט נישט, איין זאך בעט איך אייך, נעמט נישט קיין טייל מיט די וכו'.


איר האט זוכה געווען צו טייערע זון און טייערע איידעמער פון דעם הייליגן ישיבה, אז איר וועט ווייטער שעצן דעם פלאץ און געדענקען וואס איר באקומט דא, וועט איר זוכה זיין צו חתונה מאכן אלע קינדער און האבן נחת פון זיי.

#1140 - די כלי צו מקבל זיין אלע ברכות איז "שלום"
תפילה והתבודדות, חינוך הילדים, חנוכה, שלום בית

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת ויגש, ב' טבת, זאת חנוכה, שנת תש"פ לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


היינט זאת חנוכה איז א גרויסע טאג, היינט קען מען פועל'ן ביים אייבערשטן גרויסע ניסים, בעטס דעם אייבערשטן פאר אייך פאר אייער מאן און בעיקר פאר אייערע דורות זיי זאלן זיין ערליכע אידן וועט איר זוכה זיין צו קינדער צדיקים. חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (תנא דבי אליהו רבא, פרק יח): "מַעֲשֶׂה בְּכֹהֵן אֶחָד שֶׁהָיָה יְרֵא שָׁמַיִם בַּסֵּתֶר", עס איז געווען א כהן זייער אן ערליכער איד, "וְהָיוּ לוֹ עֲשָׂרָה בָּנִים מֵאִשָּׁה אַחַת, שִׁשָּׁה זְכָרִים וְאַרְבַּע נְקֵבוֹת", ער האט געהאט צען קינדער - זעקס זון און פיר טעכטער, "וּבְכָל יוֹם וָיוֹם הָיָה מִתְפַּלֵּל, וּמִשְׁתַּטֵּחַ, וּמִתְחַנֵּן, וּמְבַקֵּשׁ רַחֲמִים, וּמְלַחֵךְ בִּלְשׁוֹנוֹ עָפָר, כְּדַי שֶׁלֹא יֵצֵא אֶחָד מֵהֶן לִידֵי עֲבֵירָה וְלִידֵי דְּבַר מְכֹעָר", ער פלעגט זיך יעדן טאג אראפווארפן אויף דער ערד וויינען און בעטן דעם אייבערשטן אז אלע זיינע קינדער זאלן זיין ערליכע אידן; "אָמְרוּ לֹא יָצְתָה אוֹתָהּ שָׁנָה וְלֹא שֵׁנִית וְלֹא שְׁלִישִׁית, עַד שֶׁבָּא עֶזְרָא וְהֶעֱלָה אֶת יִשְׂרָאֵל מִבָּבֶל, וְהֶעֱלָה אֹתוֹ כֹּהֵן עִמָּהֶם, לֹא נִכְנַס אֹתוֹ כֹּהֵן לְבֵית עוֹלָמוֹ, עַד שֶׁרָאָה כֹּהֲנִים גְּדוֹלִים וּפִרְחֵי כְּהוּנָה מִבָּנָיו וּמִבְּנֵי בָּנָיו עַד חֲמִשִּׁים שָׁנָה, וְאַחַר כָּך נִכְנַס אוֹתוֹ כֹּהֵן לְבֵית עוֹלָמוֹ", ביז ער האט זוכה געווען ארויף צו גיין קיין ארץ ישראל מיט אלע זיינע קינדער צוזאמען מיט עזרא הסופר און אלע זיינע קינדער זענען געווארן כהנים אינעם בית המקדש. דער כהן האט זוכה געווען צו קינדער און אייניקלעך וואס אלע פון זיי האבן געטון די עבודה אין בית המקדש; זעט מען פון דעם אז תפילה איז די עצה זוכה צו זיין צו ערליכע קינדער.


בפרט היינטיגע טעג וואס עס פאלן שטיקער פון כלל ישראל, פון יעדע שטוב זעט מען קינדער וואס גייען אוועק פון אידיש'ן וועג, עס כאפט א פחד און א שרעק צו זען ווי פון די שענסטע און בעסטע משפחות פאלן אוועק קינדער, בחורים דרייען זיך מיט טעלעפאונס וואס איז אפן צו אלע עבירות, מען קוקט אויף דעם עבירות, מיידלעך ווארפן אראפ פון זיך צניעות, זיי גייען אנגעטון נישט איידל השם ישמרינו, דארפן מיר וויינען און בעטן און שרייען צום אייבערשטן פאר אונזערע דורות זיי זאלן בלייבן אויפ'ן דרך התורה.


היינט זאת חנוכה איז א טאג וואס מען קען פועל'ן ישועות, אבער מיר דארפן מאכן א כלי צו קענען נעמען די ברכות און ישועות פונעם אייבערשטן, א מענטש בעט דעם אייבערשטן ער זאל אים העלפן, דער אייבערשטער וויל אים העלפן אבער ער האט נישט קיין כלי צו קענען נעמען די ברכות און ישועות. דאס איז אזוי ווי א מענטש קומט בעטן ער וויל טרינקען ער איז דורשטעריג, אבער אז ער האט נישט קיין כלי קען מען אים נישט געבן קיין טרינקען, וואס איז די כלי? חכמינו זכרונם לברכה זאגן (עוקצין ג, יב): "לֹא מָצָא הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא כְּלִי מַחֲזִיק בְּרָכָה לְיִשְׂרָאֵל אֶלָּא הַשָּׁלוֹם", ביים אייבערשטן איז דער גרעסטער זאך שלום; שלום איז די כלי וואס דער אייבערשטער פארלאנגט פון אונז, אז מען לעבט בשלום האט מען א כלי לקבל אלע ברכות, אז מען בעט זיך איבער מען געבט נאך, מען איז מוותר מאכט מען זיך א גרויסע כלי מען קען נעמען אן א שיעור ברכות און ישועות פונעם אייבערשטן.


וואס מיינט שלום? זאגט דער הייליגער רבי (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן פ): "שֶׁמְּחַבֵּר תְּרֵי הֲפָכִים", ווען מען שטעלט צוזאמען צוויי פארקערט זאכן - דאס איז שלום, אזוי ווי עס שטייט (איוב כה, ב): "עוֹשֶׂה שָׁלוֹם בִּמְרוֹמָיו", דער אייבערשטער מאכט שלום אין הימל צווישן די מלאכים פון פייער און די מלאכים פון וואסער, "שֶׁהֵם תְּרֵי הֲפָכִים - כִּי מַיִם מְכַבֶּה אֵשׁ", זיי זענען צוויי פארקערטע זאכן, ווייל וואסער לעשט אויס פייער, "וְהַקָּדוֹשׁ בָּרוּך הוּא עוֹשֶׂה שָׁלוֹם בֵּינֵיהֶם וּמְחַבְּרָם יַחַד", גייט דער אייבערשטער און מאכט שלום צווישן זיי און ער באהעפט זיי צוזאמען.


זעט מען וואס מיינט שלום, מען איז מחבר צוויי פארקערטע זאכן; יעדער מענטש האט זיינע נאטורן, זיין וועג ווי אזוי ער טראכט, קיינער טראכט נישט ווי דער צווייטער, חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סנהדרין לח.): "לְהַגִּיד גְּדוּלָּתוֹ שֶׁל מֶלֶך מַלְכֵי הַמְּלָכִים הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא, שֶׁאָדָם טוֹבֵעַ כַּמָּה מַטְבְּעוֹת בְּחוֹתָם אֶחָד וְכוּלָּן דּוֹמִין זֶה לָזֶה, אֲבָל הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא טוֹבֵעַ כָּל אָדָם בְּחוֹתָמוֹ שֶׁל אָדָם הָרִאשׁוֹן וְאֵין אֶחָד מֵהֶן דּוֹמֶה לַחֲבֵירוֹ", ווען א מענטש מאכט א זאך, קען ער מאכן א פארעם דערפון און נוצן דעם פארעם נאכצומאכן די זעלבע זאך און אלעס וואס ער מאכט מיט דעם פארעם זעט אויס די זעלבע, אבער דער אייבערשטער האט באשאפן אן א שיעור מענטשן אויף דער וועלט, אלע זעען אויס ווי אדם הראשון אבער קיין איינער זעט נישט אויס גענוי ווי דער אנדערער און זיכער טראכט נישט איינער ווי דער צווייטער.


בעט איך אייך זייער, מאכטס אייך א כלי צו קענען נעמען די ברכות פונעם אייבערשטן, לעבטס בשלום מיט אייער מאן, אפילו ער האט פארקערטע נאטורן פון אייך, ער איז פייער און איר זענט וואסער, אדער פארקערט – איר זענט פייער און ער איז וואסער, שלום איז ווען עס איז דא צוויי פארקערטע מענטשן מיט פארקערטע נאטורן אבער ביידע ווילן איין זאך, ביידע ווילן טון דעם רצון השם, אויפשטעלן א ערליכע שטוב, ערליכע אידישע דורות, קינדער און קינד'ס קינדער וואס וועלן דינען דעם הייליגן באשעפער.


איר זאלט זוכה זיין צו א גמר חתימה טובה און א גוט קוויטל.

#1139 - ס'איז א חוב אויפ'ן מלמד צו רעדן צו די קינדער זיי זאלן זיין הייליג
חינוך הילדים, מלמדים, חנוכה, חסידות ברסלב, תפלין, קמיע

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת מקץ, כ"ח כסליו, ד' דחנוכה, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


בנוגע רעדן צו קינדער וכו'; אודאי זאלסטו רעדן צו קינדער פון זיין הייליג בקדושת הברית. עס ליגט א חוב אויפ'ן מלמד צו רעדן צו די קינדער זיי זאלן זיין הייליג, נישט צורירן מיט די הענט וכו'; וויפיל בחורים וויינען אז מען האט זיי נישט מחנך געווען זיי זאלן זיין הייליג און דערפאר האב זיי זיך צוגעוואוינט צו טון שלעכטס רחמנא לצלן, ווען מען וואלט ווען גערעדט צו זיי אין די יונגע יארן קלארע ווערטער וואלטן זיי זיך נישט געמוטשעט אין די עלטערע יארן.


פארשטייט זיך אז ווען מען רעדט דארף מען אכטונג געבן ווי אזוי מען רעדט וכו'; מען דארף רעדן צו זיי לפי דרגתם, לויט זייער עלטער, זיי נישט דערשרעקן וכו'. דאס בעסטע איז אז מען זאגט: "דער אייבערשטער לאזט נישט לייגן די הענט וכו', עס איז א גרויסע עבירה אויב מען לייגט די הענט דארט"; אז דו וועסט רעדן צו דיינע תלמידים וועסטו זיי מציל זיין פון אלעם שלעכטס.


בנוגע קומען שבת חנוכה דאווענען מיט ברסלב'ע חסידים ניצול צו ווערן פון עולם התוהו; אודאי זאלסטו קומען דאווענען צווישן ברסלב'ע חסידים כאטשיג איין תפילה, קוק אריין אין ספר פעולת הצדיק (סימן תתמו) די גאנצע מעשה באריכות וואס דער רבי האט דערציילט מיט'ן רב וואס האט געהאט א חבר און זיי האבן צווישן זיך אפגעמאכט מיט א 'תקיעת כף' אז ווער עס וועט פריער נסתלק ווערן וועט קומען דערציילן פאר'ן צווייטן וואס עס טוט זיך אפ אויבן אין הימל. דער רב איז קודם נפטר געווארן און עס איז אריבער געלאפן גאנצע אכט און צוואנציג יאר ביז ער איז געקומען אין חלום צו זיין חבר, עס האט זיך אויסגעשטעלט אז דער רב האט בכלל נישט געוויסט אז ער איז נפטר געווארן, ער איז נעבעך געווען אין עולם התוהו אכט און צוואנציג יאר; ווען דער רבי האט אויסגעפירט די מעשה האט דער רבי געזאגט בזה הלשון: "ווער עס וועט קומען צו מיר דריי מאל א יאר - 'ראש השנה', 'שבת חנוכה' און 'שבועות', וועט געראטעוועט ווערן פון דעם עונש פון עולם התוהו"; א פחד פון א מעשה, א מענטש גייט אוועק מזה העולם און זיין נשמה דריידט זיך אין 'עולם התוהו', ער מיינט אז ער לעבט נאך; דאס איז שרעקליכע יסורים פאר די נשמה.


בנוגע אויב מען מעג טראגן שבת די קמיע פון מוהרא"ש אין א מקום וואס איז נישט דא קיין עירוב; די פוסקים נעמען אן (עיין משנה ברורה סימן שח, סעיף קטן קכט) אז אפילו א קמיע וואס איז נישט קיין קמיע מומחה, עס איז נישט קלאר אז עס העלפט, קען מען טראגן היינטיגע צייטן וואס מיר האבן נישט קיין געהעריגע רשות הרבים, כל שכן אין דעם פאל וואס די קמיע פון מוהרא"ש איז איתמחי גברא ואיתמחי קמיע קען מען דאס טראגן שבת; מען דארף נאר אכטונג געבן עס זאל זיין אנגעטון אויפ'ן גוף, מען טאר דאס נישט האלטן אין די הענט אדער אין טאש (עיין משנה ברורה סימן שא, סעיף קטן פח).


איך האב נישט געוויסט אז דו קוקסט מיר אזוי נאך וכו'; איך זאג יא דעם לשם יחוד פאר'ן לייגן תפילין, נאר אסאך מאל ווען עס ווערט שפעט, איך בין אזוי טרוד וכו' זאג איך דעם לשם יחוד פאראויס, פאר איך קום אריין אין שול וכו'.


דער עיקר בעט איך דיר זייער, שטארק זיך; בעט דעם אייבערשטן זאלסט בלייבן מקושר צום הייליגן רבי'ן אויף די וועלט און אויף יענע וועלט, געב א קוק דער הייליגער רבי נתן וואס ער איז דאך געווען אזוי מקושר צום רבי'ן, ווער איז נאך געווען אזוי נאנט מיטן רבי'ן ווי רבי נתן, דאך האט ער געבעטן דעם רבי'ן ער זאל אים צובינדן צו אים ער זאל נישט אוועק גיין, דער רבי האט געזאגט פאר רבי נתן: "איך האב דיר שוין אריין געכאפט אין מיין זאק", האט רבי נתן געזאגט: "רבי, בינד מיר צו אינעם זאק איך זאל נישט אוועק גיין".


א ליכטיגן חנוכה.

#1138 - פארוואס שטאמלט דאס קינד
חינוך הילדים, רפואה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וישב, כ"א כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד האברך היקר ... נרו יאיר.


אז א קינד שטאמלט ביים רעדן איז דאס פון פחדים; קען זיין אז דארט אין ... פלעי גרופ לייגט א טיטשער פחדים אויף די קינדער, פון דעם הייבט ער אן שטאמלען (סטאדער"ן).


זיי מברר אויב דאס קומט טאקע פון דעם, האלט דיין קינד אין שטוב אפאר טעג און זע אויב דאס ווערט בעסער; אויב עס ווערט אים בעסער זאלסטו רעדן מיט די טיטשערס זיי זאלן זיך אומגיין מער ווייך צו אים.


דער עיקר זאלסטו אסאך בעטן דעם אייבערשטן פאר גוטע ערליכע געזונטע קינדער, ווייל קינדער זענען אזוי ווי ביימעלעך און די תפילות זענען צוגעגליכן צו וואסער; פונקט ווי ביימער וואקסן נאר אז מען באוואסערט זיי אזוי וואקסן די קינדער אויף געזונטע און ערליכע דורך תפילות פון עלטערן.

#1137 - רעדן שיין צו א צווייטן
חנוכה, שטעטל, מדות טובות, נקודות טובות, אחדות

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת מקץ, כ"ד כסליו, ערב חנוכה, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב זייער הנאה געהאט צו זיין דעם שבת אין שטעטל, בעיקר האב איך הנאה געהאט פון די געשמאקע לופט וואס מען שפירט דארט; ווי אלע לעבן צוזאמען מיט ליבשאפט, מען גרויסט זיך נישט איינער אויפ'ן צווייטן, מען קוקט גוט איינער אויפ'ן צווייטן.


היינט נאכט גייען מיר צינדן די הייליגע חנוכה ליכט; עס ווערט געברענגט פון צדיקים (עיין בספר בני יששכר מאמרי חודש כסלו – טבת, מאמר ב - אור תורה, אות כא) אז בשעת מען צינדט אן די מנורה קומט אראפ זייער א גרויסע הייליגקייט און מען קען פועל'ן זייער גרויסע זאכן. זאלסטו זיך אויסבעטן ביי די ליכט; זאלסט בעטן דעם אייבערשטן אז דו זאלסט זוכה זיין צו לערנען און דאווענען און אויפציען דיינע קינדער זיי זאלן זיין ערליכע אידן.


איך בעט דיר זייער זאלסט רעדן שיין צו אנדערע; רעד נישט שטעכעדיג, רעד נישט פליקעדיג, רעד שיין און איידל. מוהרא"ש האט איינגעפירט מען זאל זאגן פאר'ן דאווענען די תפילה פון הייליגן רבי ר' אלימלך זכותו יגן עלינו, אין די תפילה בעט מען דעם אייבערשטן: "וְשֶׁנְּדַבֵּר כָּל אֶחָד אֶת חֲבֵירוֹ בְּדֶרֶךְ הַיָשָׁר וְהָרָצוּי לְפָנֶיךְ", מיר זאלן רעדן שיין און איידל איינער מיט'ן צווייטן, אזוי ווי עס פאסט פאר דיר אייבערשטער.


איך ווארט און האף אז עס וועט ביי אונז מקוים ווערן וואס דער הייליגער רבי האט געזאגט (חיי מוהרן, סימן רצב): "הָעוֹלָם רָאוּי שֶׁיִתְמְהוּ עַל גוֹדֶל הָאַהֲבָה שֶׁיֵשׁ בֵּינֵינוּ", די וועלט וועט זיך וואונדערן אויף די גרויסע ליבשאפט וואס עס איז דא צווישן אונז; מוהרא"ש זאגט אז ליידער ליידער איז דער שיחה נאכנישט מקוים געווארן אין ברסלב, ער האפט אז אין "היכל הקודש" וועט די שיחה מקוים ווערן - אז די וועלט וועט זיך וואונדערן אויף די ליבשאפט וואס איז דא צווישן אונז; איך האף אז דאס וועט זיין ביי אונז אין שטעטל.


איך בעט דיר נאכאמאל זאלסט רעדן שיין צו א צווייטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן מקבל זיין די קדושה פון חנוכה, מיר זאלן זוכה זיין צו זען די ליכטיגקייט פונעם אור הגנוז אין די תורה.

#1136 - נאר קוקן גוט אויף אלעמען
מחלוקת, שטעטל, מדות טובות, נקודות טובות, אחדות

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת מקץ, כ"ד כסליו, ערב חנוכה, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך בעט דיר זייער זאלסט קוקן מיט א גוט אויג אויף אלע איינוואוינער אין שטעטל; איך ווייס אויך אלעס וואס דו שרייבסט מיר, איך ווייס נאך מער וואס דו ווייסט נישט און וואס דו ווילסט נישט וויסן וכו'.


נאר מיט גוט'ן וועסטו פועל'ן, און נאר מיט קוקן גוט אויף אלעמען וועסטו מצליח זיין. אנשטאט שרייען אויף האברך ... נרו יאיר זאלסטו שיין רעדן צו אים; ער איז נעבעך אויפגעוואקסן אין אזא חינוך, ביי זיי אין שטוב איז דאס די וועג ווי אזוי מען רעדט. אלעס גייט מיט שטעכן, פליקן, פארשעמען און וויי טון; דאס איז ביי זיי דער: "גוט מארגן", "גוטן טאג" און "גוטע נאכט", שטעכן, פליקן, פליקן און שטעכן. ווען דו וואלסט ווען געהאט אזא חינוך ווי אים וואלסטו געווען אסאך ערגער, ווען דו וואלסט ווען געהאט זיינע יונגע יארן וואלסטו געפליקט און געשטאכן אסאך מער.


דעריבער זאלסטו שיין רעדן צו אים און צו די אנדערע אינגעלייט, זיי זאלן אכטונג געבן ווי אזוי מען רעדט איינער צום צווייטן. זאג זיי אז אויב זיי ווילן מיר געבן כח זאלן זיי רעדן שיין איינער מיט'ן צווייטן, ווייל איך שפיר אויך וואס רבי נתן האט געשפירט, רבי נתן האט געזאגט: "ווען איך זע צוויי 'טרעגערס' קריגן זיך, שטעכט עס מיר ביי די זייט"; מיר שטעכט ביים הארץ ווען מען קריגט זיך און מען רעדט נישט שיין איינער צום צווייטן.


חזר איבער מיט זיי וואס מיר האבן גערעדט שבת אינדערפרי, "אויב מען וועט זיך האלטן איינאיינעם וועט איר מצליח זיין און דער שטעטל וועט זיין א גוטע פלאץ פאר אונזערע קינדער און איינקלעך זיי זאלן אויסוואקסן ערליכע אידן".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1135 - עס איז זייער א גרויסע מצוה צו מאכן שידוכים
שידוכים, שדכנים

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וישב, כ"א כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


זיי מחזק דיין ווייב תחי' זי זאל ווייטער עוסק זיין אין מאכן שידוכים, עס איז זייער א גרויסע מצוה צו מאכן שידוכים; די מצוה איז א בחינה פון מת מצוה, ווייל עס זענען נישט דא צופיל וואס זענען עוסק אין דעם, אפילו די וואס זענען עוסק אין דעם דארפן זייער אסאך חיזוק, ווייל מען ווערט פארשעמט, מען כאפט אריין זאפטיגע בזיונות וכו', וכו'.


פרעג איר אויב זי קען אנטראגן דעם שידוך פון ... פאר ...; לדעתי איז א שאד אז עס זאל זיך אפהאלטן צוליב די לבוש. איינמאל ער וועט רעדן מיט איר וועט ער מסכים זיין צו גיין ווייטער, ער איז זייער א וואוילער און א קלוגער. דער זוהר הקדוש זאגט (תיקוני  זוהר, תיקון כא, דף ס:) אז א טיפש קוקט אויפ'ן קלייד, אבער א חכם קוקט וואס ליגט אונטער'ן לבוש; איינמאל ער וועט זיך טרעפן און רעדן וועט ער ארויסגיין פון זיין קטנות, ער וועט מסכים זיין חתונה צו האבן לשם שמים און אויפשטעלן אידישע דורות.


שטארק זיך, זיי ממשיך מיט'ן מפיץ זיין דעם רבינ'ס ליכט פאר אנדערע, בעיקר פאר בני הנעורים, בחורים און מיידלעך; ווייל אויף זיי גייט אריבער ביטערע נסיונות וכו', און נאר דער רבי האט א שפראך צו זיי.

#1134 - זיי ממשיך מיט דיינע שיעורים כסדרן
חברים, לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וישב, כ"א כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


עס קומט מיר נישט אויס צו רעדן מיט דיר אזוי אפט, אבער טראכטן טראכט איך פון דיר גאר אסאך; איך בין מתפלל פאר דיר יעדן איינציגסטן טאג, איך בין זיכער אז נאך אביסל וועסטו געהאלפן ווערן.


זיי ממשיך מיט דיינע שיעורים כסדרן אין מקרא, משנה, גמרא און הלכה, וכו', וכו'; סוף כל סוף וועט נאר דאס בלייבן מיט אונז, תורה, תפלה ומעשים טובים – דאס בלייבט איבער.


איך וויל מיט דיר רעדן וכו' אזוי ווי אמאל; איך האב דיר ליב אזוי ווי אמאל.


פון דיין ראש ישיבה וואס ווארט פאר דיין ישועה.

#1133 - מ'רעדט צום אייבערשטן און ס'ווערט גרינגער
תפילה והתבודדות

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וישב, כ"א כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר.


איך פריי זיך אזוי שטארק צו הערן פון דיר אז דו פירסט זיך מיט די הנהגה וואס דער הייליגער רבי האט אונז געגעבן "תפלה והתבודדות"; דו ביסט זיך מתבודד יעדן טאג, דו גיסט זיך אויס דיין הארץ צום אייבערשטן אויף דיין פשוט'ע שפראך ביז עס ווערט דיר גרינגער, דו שפירסט זיך ארומגענומען מיט'ן אייבערשטן.


קוק צו וואס דער רבי ברענגט אונז צו; מיר זענען פשוט'ע מענטשן, מיר זענען נאך זייער ווייט פון עפעס שייכות צו הייליגקייט, דאך לייגט דער רבי אריין אין אונז אזא גרויסע און הייליגע הנהגה, מיר זאלן לעבן מיט'ן אייבערשטן, מיר זאלן שפאצירן מיט אים; רעדן און שמועסן מיט אים, דארפן מיר זייער פרייליך זיין.


זיי ממשיך מיט דיין גוטע פירונג; שטארק זיך, ברעך נישט אונטער; דו האלסט שוין ממש פאר דיין ישועה, דו ביסט אזוי יונג און דו ביסט שוין אזויפיל אריבער, צער און יסורים וואס עלטערע גייען נישט אריבער און דאך ביסטו פעלזן פעסט, דו שטארקסט זיך יעדן טאג פונדאסניי. בעט איך איך דיר: "ברעך נישט אונטער", נאך אביסל וועסטו האבן דיין ישועה.

#1132 - זיי מקפיד אויף נעגל וואסער
נעגל וואסער

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וישב, כ"א כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד האברך היקר ... נרו יאיר.


מזל טוב פאר די אפשערן פון דיין זון נרו יאיר; דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט זען נחת ביי אים און פון אלע קינדער געזונטערהייט צוזאמען מיט דיין ווייב תחי'.


זיי מקפיד אויף "נעגל וואסער"; פאר דו גייסט שלאפן זאלסטו אנגרייטן נעגל וואסער פאר דיר, פאר דיין ווייב און פאר דיין זון נרו יאיר. אינדערפרי זאלסטו נישט אראפגיין פון בעט אן אפגיסן נעגל וואסער און אויך זאלסטו אפגיסן דיינע קינדער; אז דו ביסט נישט אין שטוב ווען זיי שטייען אויף זאל דיין ווייב זיי אפגיסן.


מענטשן מיינען אז נעגל וואסער איז א נישט וויכטיגע זאך; באמת איז דאס א יסוד היסודות אין א אידישע שטוב, עס נעמט ארויס אלע שלעכטע און בייזע כחות, עס ברענגט קדושה וטהרה.

#1131 - איך ווארט און קוק ארויס אויפ'ן "שבת התוועדות - שבת סיום הש"ס"
שבת קודש, סיום הש"ס

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וישב, כ"א כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


ברוך ה' איך בין אנגעקומען אהיים בשלום; א גרויסן יישר כח פאר'ן מיר העלפן מיט די נסיעה, די וועגן זענען געווען זייער גוט.


אויך א גרויסן דאנק פאר'ן אהערשטעלן דעם "שבת התוועדות – שבת סיום הש"ס"; איך זע ווי שווער דו ארבעסט פאר'ן שבת, איך בין דיר זייער דאנקבאר, איך ווארט און קוק ארויס אויפ'ן שבת וואו אלע וועלן זיך צוזאמנעמען, זיך שטארקן מיט אונזער מתנה וואס דער אייבערשטער האט אונז געגעבן; א מתנה דעם רבי'ן, א מתנה רבי נתן, א מתנה מוהרא"ש, א מתנה התבודדות, א מתנה דעם סדר דרך הלימוד וכו', וכו'; מען וועט קיינמאל נישט קענען ענדיגן אויסרעכענען וואס דער רבי געבט אונז.

#1130 - לאז דיין ווייב גיין צניעות'דיג
צניעות, שלום בית, הדרכות, חומרות

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וישב, כ"א כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער טייערער ... נרו יאיר.


מיש נישט אויס די יוצרות; ווען איך רעד קעגן לעבן מיט חומרות ופרישות וכו', וכו', מיינט דאס נישט צו זאגן אז מען זאל אוועק ווארפן דאס צניעות. אך און וויי פאר דעם וואס מאכט אוועק צניעות און טוט אן זיין ווייב בגדי פריצות, אויסגעשניטן, קורץ און שמאל וכו', וכו'.


פארדריי נישט דעם רבינ'ס ווערטער; די מעשה פונעם בעל תפלה וואס דער רבי דערציילט (סיפורי מעשיות, מעשה יב), אז דער בעל תפלה האט געטראגן זיינע מענטשן חוץ לישוב, זיי האבן געהאט דארט א טייכל, ביימער און פירות, און "'אויף קליידער האט מען גארנישט געקוקט', ווייל ווי אזוי מען גייט גייט מען"; טייטש דאס נישט אויס אז דעם בעל תפילה'ס לייט האבן נישט געקוקט אויף צניעות, חס ושלום אזוי צו זאגן.


איך בעט דיר מיין טייערער ליבער תלמיד, דו האסט באקומען א טייערע ווייב, א "בית פיגא" תלמידה, זי איז אן איידעלע פרוי, זי הערט און לערנט פון אונזער מנהלת תחי' ווי אזוי צו לעבן א לעבן מיט'ן אייבערשטן; בעט איך דיר זאלסט איר נישט אונטער רייסן און אוועק מאכן איר צניעות.


רוב מענער ווייסן נישט פונקטליך וואו עס הייבט זיך אן צניעות און וואו עס ענדיגט זיך; לאז איר פאלגן איר מנהלת תחי' וואס לערנט מיט זיי אזוי שיין און אזוי ערליך וואו עס הייבט זיך אן צניעות ביי די האלז, ביי די ערמל און ביי די פיס וכו', וכו'.


דו וועסט נישט זיין פרייליכער ווען זי וועט זיך אויסשניידן ארום די האלז, עס וועט דיר נישט בעסער ווערן, עס איז בלויז א דמיון פאר א שטיק צייט.


איך שרייב דיר דעם בריוו אויפ'ן פליגער, אויפ'ן וועג אהיים פון ארץ ישראל; געב איבער פאר אלע פרישע אברכים וואס האבן יעצט חתונה געהאט, איך וויל רעדן מיט זיי זונטאג נאכט ביי מיר אין שטוב, זייער וויכטיג. איך וויל אייך מדריך זיין ווי אזוי מוהרא"ש האט אונז געלערנט – סיי דער חלק פון לעבן מיט די ווייב אן חומרות ופרישות וכו', וכו', און סיי די אנדערע חלק, פון נישט זוכן אוועק צו מאכן וואס מען לערנט אין בית פיגא, צו גיין אנגעטון שיין און איידל.


שטארק זיך און שטארק דיין ווייב תחי', זיי איר מחזק, רעד צו איר שיינע ווערטער אזוי ווי א ברסלב'ער חסיד רעדט, אזוי ווי ערליכע אידן רעדן; וועסטו מאכן א פלאץ ביי דיר אין שטוב פאר השראת השכינה און דו וועסט זוכה זיין צו אלע ברכות.


איך וועל דיר נאך שרייבן אויף דעם כלל וואו און וואס דער רבי מיינט אז מען זאל זיך אכטונג געבן פון חומרות און וואו מען דארף יא אכטונג געבן וכו'.


איך האב דיר ליב.

#1129 - א קינד וויינט צו זיינע עלטערן וואס זענען פאר'שיכור'ט אינעם טעלעפאן
ניגונים, הפצה, סמארטפאון

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וישב, כ"א כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


מיר האבן ארויסגעגעבן א ניגון ווי א קינד וויינט צו זיינע עלטערן, ער געבט ארויס זיינע געפילן ווי ער שפירט זיך נישט אזוי אינטערעסאנט ביי זיינע עלטערן, ווייל זיי זענען פאר'שיכור'ט אינעם טעלעפאן.


אויך האבן מיר געמאכט אויף דעם ניגון א מוזיק ווידיאו, מיר האבן עס געוויזן ביי די פרויען ביים חינוך אווענט.


וויל איך דיר בעטן דו זאלסט דאס פארשפרייטן ווי מער דו קענסט; לייג עס אויף אלע וועבסייטס, בלאגס וכו', וכו'; אפשר וועלן מיר קענען פועל'ן ביי נאך איין משפחה זיי זאלן נישט אריינברענגען אין שטוב קיין שום כלי וואס מען קען זען דערויף מאווי"ס, קליפס וכו', וכו'.


היינט קען מען זיין א גרויסער מפיץ אן ארומגיין אין די גאסן און אין הייזער; מען קען זיצן אין א באקוועמע אפיס און פון דארט פארשפרייטן פאר צענדליגער טויזנטער מענטשן עצות און חיזוק בעבודת ה'.

#1128 - מאך הפצה פאר כולל אינגעלייט
שלום בית, הפצה, עצתו אמונה, הדרכות

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וישב, כ"א כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד האברך היקר לי ... נרו יאיר.


וואויל איז דיר אז דו האסט אנגעהויבן גיין הפצה; דו פארשפרייטסט די ליכטיגע עצות פון רבי'ן פאר אנדערע. עס איז א גרויסע רחמנות אויף מענטשן וואס ווייסן נישט פון די שיינע זיסע וועגן פון רבי'ן.


בעיקר זאלסטו גיין צווישן כולל אינגעלייט, זיי דארפן נאך דאס מערסטע חיזוק; די אינגעלייט, יונגע אברכים וואס האבן יעצט חתונה געהאט זיי דארף מען עפענען די אויגן זיי זאלן זען אז מען קען לעבן א לעבן, זיין דבוק צום אייבערשטן צוזאמען מיט די ווייב.


רוב אינגעלייט ווייסן נישט דערפון, זיי האבן יסורים ווייל פון איין זייט ציט זיי אהיים צו גיין צו די ווייב און פון די אנדערע זייט האט מען זיי אזוי פארדריידט דעם קאפ אז מען טאר נישט טראכטן פון די ווייב, מען זאל נישט צופיל אהיים גיין וכו', זיי קוקן אויף די ווייב ממש כאילו כפאו שד.


בעט איך דיר זייער, זוך אויף די קונטרסים "עצתו אמונה" וואס האבן אין זיך הנהגות פאר אינגעלייט, וואו זיי וועלן קענען ארויס נעמען רמזים, זיין א מבין דבר מתוך דבר, וויסן ווי אזוי צו לעבן אן ערליכע לעבן מיט די ווייב, זוכה זיין צו האבן א ריינעם מח, א זויבערע מחשבה און קענען דינען דעם אייבערשטן בשמחה ובטוב לב.