בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#7011 - לייג אלעס אין דער זייט, און טו כיבוד אב
כיבוד אב ואם

בעזרת ה' יתברך - ד' פרשת משפטים, כ"ב שבט, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


יעצט אז דיין טאטע דארף צוקומען צו די קינדער'ס הילף, ער האט זיך צעבראכן זיין פוס - זאלסטו אריבערגיין אים העלפן גיין און קומען.


עס איז אזוי נישט שיין צו הערן אז קיינער פון דיינע געשוויסטער קומען נישט, מען מאכט זיך נישט וויסנדיג, און נאר דער ברסלב'ער קינד געבט זיך אפ אזוי געטריי.


לייג אלע אנדערע זאכן אין דער זייט, און טו די מצוה פון כיבוד אב מיט די גאנצע הארץ, כיבוד אב ואם איז זייער א גרויסע מצוה; חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ירושלמי פאה א, א), אז דאס איז חמורות שבחמורות, דאס איז פון די הארבסטע מצוות וואס איז דא.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7010 - נאר אז מען היט די תורה איז דא אמת'ע ליבשאפט און שלום
שלום בית, אידישע שטוב, מורה דרך, הלכה

בעזרת ה' יתברך - ד' פרשת משפטים, כ"ב שבט, שנת תשפ"ה לפרט קטן


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


אז איר וועט היטן די הלכות וכו' - וועט איר זען ווי דער אייבערשטער וועט אייך העלפן, עס וועט קומען א רוח טהרה אין שטוב, אויף אייך און אויף אייער מאן; נאר אז מען היט די תורה איז דא אמת'ע ליבשאפט און אמת'ע שלום.


שטייט שטארק, אייזן שטארק - נישט זיך אוועק רירן פון די תורה; אין די טעג וואס מען דארף היטן הלכות איז נישטא קיין דריידלעך און קיין מעשיות, עס איז א שפיל מיט פייער.


בנוגע אייער מאן; אמאל פלעגט ער מיר שרייבן, ער האט געהאט א שטיקל קשר - האב איך אים געקענט מחזק זיין, היינט הער איך נישט פון אים; הלוואי וואלט ער צוריק געמאכט די קשר, וועל איך אים מחזק זיין ער זאל היטן שבת און זיין אן ערליכער איד.


אז מען רייסט זיך אפ פון צדיק איז גאר ביטער.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7009 - דריי עצות ארויסצוגיין פון אלעם שלעכטס
שמחה, בחור, התחזקות, משניות, נסיונות, התבודדות

בעזרת ה' יתברך - ד' פרשת משפטים, כ"ב שבט, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מיין טייערער ליבער הארציגער ... נרו יאיר


נעכטן נאכדעם וואס דו האסט מיר דערציילט וואס דו ביסט אלץ אריבער האב איך באקומען א זייער שטארקע רחמנות אויף דיר, מיין הארץ גייט אויס פון צער וואס דו ביסט אריבער, אז אין דיין אלטע ישיבה האט דיך א בחור מטמא געווען, דו ביסט אראפגעפאלן נעבעך אין די שרעקליכע עבירה פון פגם הברית, און נאכדעם האסטו זיך געקויפט שטילערהייט א טעלעפאן אפן צו די אינטערנעט און געזען גילוי עריות רחמנא לצלן, און זייט דעמאלט איז דיר ביטער די לעבן.


וויסן זאלסטו אז מיט די עצות פון הייליגן רבי'ן קען מען אלעס איבערדרייען און אלעס פאררעכטן, מען קען זוכה זיין צו ווערן א גרויסער צדיק. דער רבי האט זייער אסאך עצות, אבער בעיקר איז דאס די דריי עצות פון לערנען יעדן טאג תורה, יעדן טאג גיין התבודדות און זיין פרייליך.


זאג יעדן טאג אכצן פרקים משניות אפילו אן פארשטיין, דאס איז די בעסטע מעדעצין פאר ווער עס איז אריינגעפאלן אין מאוויס, ווייל דאס זאגן אכצן פרקים משניות בכל יום - רייניגט דעם מענטש, עס וואשט אויס די נשמה. אזוי ווי דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן יט): "שֶׁאֲפִילּוּ אוֹתָן הָאֲנָשִׁים הָרְחוֹקִים מִן הַקְּדֻשָּׁה מְאֹד, שֶׁנִּלְכְּדוּ בִּמְצוּדָה רָעָה, עַד שֶׁרְגִילִין בַּעֲבֵרוֹת חַס וְשָׁלוֹם רַחֲמָנָא לִצְלָן", אפילו א מענטש וואס איז זייער ווייט פון קדושה - ער טוט עבירות רחמנא לצלן, און ער איז שוין אראפגעפאלן אין שאול תחתית, "אַף עַל פִּי כֵן, הַכֹּחַ שֶׁל הַתּוֹרָה גָּדוֹל כָּל כָּךְ, עַד שֶׁיְּכוֹלָה לְהוֹצִיא אוֹתָם מִן הָעֲבֵרוֹת שֶׁרְגִילִין בָּהֶם חַס וְשָׁלוֹם, וְאִם יַעֲשׂוּ לָהֶם חֹק קָבוּעַ וְחִיּוּב חָזָק לִלְמֹד בְּכָל יוֹם וָיוֹם כָּךְ וְכָךְ, יִהְיֶה אֵיךְ שֶׁיִּהְיֶה, בְּוַדַּאי יִזְכּוּ לָצֵאת מִמְּצוּדָתָם הָרָעָה עַל יְדֵי הַתּוֹרָה, כִּי כֹּחַ הַתּוֹרָה גָּדוֹל מְאֹד"; אויב וועט ער זיך מאכן א קביעות צו לערנען יעדן טאג כך וכך, וועט ער סוף כל סוף ארויסגיין פון זיין בלאטע, ווייל די כח פון תורה איז אזוי גרויס אז עס נעמט ארויס דעם מענטש פון זיין שלעכטס; מוהרא"ש האט מקובל פון אנשי שלומינו אז ווען די רבי האט געזאגט די שיחה האט ער געמיינט מיט דעם דאס לערנען אכצן פרקים משניות.


לויט אנדערע שיטות איז אזא איינער וואס האט פוגם געווען בברית רחמנא לצלן, שוין א פארפאלענער, נישטא קיין וועג ארויס פאר אים, דערפאר ווען מוהרנ"ת האט געהערט פון רבי'ן אזעלכע קלארע ווערטער, אז מען קען נעמען א בעל עבירה און אים מאכן פאר א צדיק, האט ער געפרעגט דעם רבי'ן אויב דאס רעכנט אריין אויך דער וואס האט פוגם געווען בברית? האט דער רבי געשריגן אויף אים און געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תקעג): "דו ווייסט ווי גרויס די כח פון תורה איז? תורה איז העכער פון אלעס".


צווייטנס, זאלסטו זיך באשטימען א צייט יעדן טאג ערגעץ פריוואט וואו קיינער זעט נישט און הערט נישט וואס דו טוסט, און זאלסט זיך אויסרעדן דאס הארץ צום אייבערשטן. דערצייל אים די מעשה ווי דער בחור האט דיך גערופן אין א סעלער, קודם האסטו נישט געוואלט גיין און נאכדעם האט ער דיך געמוטשעט און דו ביסט געפאלן אין די נעץ, און ווי נאכדעם האסטו זיך שטילערהייט געקויפט א טעלעפאן, קיינער אין די וועלט האט נישט געוואוסט, דו האסט געקוקט די ערגסטע פון די ערגסטע, די אפפאל פון די אפפאל, וואס אפילו ביי די גוים, ביי די פעלקער - איז דאס אזוי געמיין, אז נאר די נידריגסטע קוקן דאס. אז דו קענסט שרייען מיט קולות צום אייבערשטן - וואלט נאך בעסער געווען, ווייל אז דו האסט מקלקל געווען דיינע מוחין - איז דאס די עצה, שרייען צום אייבערשטן ער זאל רחמנות האבן אויף דיר, ער זאל דיך באנייען, געבן פרישע מוחין וכו'.


און דער עיקר די דריטע זאך, שמחה; דו זאלסט טון אלעס אויף די וועלט צו זיין פרייליך, דאס וועט דיך היטן זאלסט נישט צוריק פאלן, ווייל ווען א מענטש איז פרייליך און דינט דעם אייבערשטן מיט שמחה - זאגט דער רבי (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן קסט) - היט אים דער אייבערשטער אליין אפ פון אלע שלעכטס, און דאס איז א שמירה אויף פגם הברית. אזוי ווי עס שטייט (תהילים קד, לד-לה): "אָנֹכִי אֶשְׂמַח בַּה', יִתַּמּוּ חַטָּאִים מִן הָאָרֶץ, וּרְשָׁעִים עוֹד אֵינָם", אז איך פריי זיך מיטן אייבערשטן, דעמאלט: "יִתַּמּוּ חַטָּאִים מִן הָאָרֶץ", איז מער נישט דא קיין עבירות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7008 - נאר מיט די דריי תפלות אין שול, קען מען האבן הצלחה
שידוכים, דאווענען, מנין

בעזרת ה' יתברך - ד' פרשת משפטים, כ"ב שבט, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מיין ליבער טייערער ... נרו יאיר


איך ווייס נישט וואס האט פאסירט מיט דיר, דו פלעגסט אמאל דאווענען די דריי תפילות מיט מנין, און יעצט זע איך אז דו ביסט מזלזל אין דאווענען.


איך וויל זיין דיין שדכן, און איך טראכט פון א גוטע שידוך פאר דיר, אבער איך וויל מיט דיר זיין אפן, איך קען זיין דיין שדכן נאר אז דו דאווענסט שחרית מנחה מעריב; אז מען דאווענט נישט די דריי תפילות - איז נישטא קיין טשענס מען זאל מצליח זיין, אזוי ווי א קאר קען נישט פארן נאר מיט געז, און אויך א לעקטערישע קאר קען נישט פארן נאר מיט בעטערי, אזוי אויך קען א איד נישט האבן הצלחה נאר אז ער גייט אין שול דאווענען די דריי תפילות.


הויב אן פונדאסניי צו גיין אין שול יעדן טאג דאווענען די דריי תפילות מיט מנין. אינדערפרי זאלסטו נישט גיין צו דיין ארבעט איידער דו דאווענסט, לאז די גאנצע וועלט קראכן, לאז אלעס צעפאלן, לאז די באנק אין א מיינעס, טו גארנישט פארן דאווענען, נאר נאכן דאווענען זאלסטו לויפן צו דיינע געשעפטן, אבער נישט פארן דאווענען. אזוי ווי דער הייליגער רבי האט געזאגט (שיחות הר"ן, סימן לא): "ראוי להזדרז להתפלל תמיד בבקר השכם בכל מה שיוכל", עס איז ריכטיג מען זאל זיך צואיילן צו דאווענען שטענדיג דאס פריסטע וואס מען קען נאר, "כי לפי גדל מעלת התפלה שיקרה מעלתה מאד מאד", ווייל דאווענען איז אזוי גרויס און טייער, אויב מען שטופט דאס אפ - קען מען דאס אינגאנצן פארלירן, "מי יודע אם יזכה אחר כך להתפלל", ווער ווייסט דען וואס וועט זיין, אויב מען וועט נאך קענען דאווענען, "על כן כל מה שיוכל להקדים עצמו ראוי לו לזרז מאד ולהקדים" דעריבער דארף מען דאווענען וואס פריער.


הלואי זאלסטו מיך אויסהערן, וועסטו נישט דערלייגן נישט אויף די וועלט און נישט אויף יענע וועלט.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7007 - יעדע ריר פון בית פיגא, שטיי איך אונטער דעם
חיזוק פאר מיידלעך, נייען, בית פיגא

בעזרת ה' יתברך - ד' פרשת משפטים, כ"ב שבט, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


תלמידות בית פיגא אכטע קלאס, שתחיו


יישר כח פארן מאכן קוגל פאר די חתונות פון אנשי שלומינו וואס קומט פאר אין ישיבה, ענק האבן א גרויסע מצוה, עס איז די מצוה פון הכנסת כלה.


מען האט שוין געמאכט אין די לעצטע פאר יאר אין ישיבה א חשבון פון קרוב צו הונדערט חתונות וואס איז בחינם פאר ביידע מחותנים, און נאר דורך די הילף פון די פרויען פון די לעידיס עקזילערי און פון די הילף פון די בית פיגא תלמידות - וואס העלפן אנגרייטן די קוגל און אלעס צושטעלן - קענען מיר דאס באווייזן.


איך וויל ענק אויך מחזק זיין ענק זאלן מיט האלטן די נייען, ענק מיינען אז עס איז איבריג, ענק מיינען אז עס איז א נישט וויכטיגע זאך; וואס זאל איך ענק זאגן, ענק וועלן זען נאך ענקער חתונה ווי וויכטיג דאס איז; ווייל די וואס האבן נישט געלערנט נייען - דארפן ארום לויפן פאר יעדע קלייניקייט צו א שניידער, יעדע ריר קאסט אזויפיל צייט און געלט, און די וואס לערנען זיך אין סקול נייען  - די קענען פאררעכטן די קליידער פון זיך, פון די מאן און קינדער.


טייערע תלמידות טראסטס מיך, איך וויל נישט לייגן אויף ענק נישט וויכטיגע זאכן, יעדע ריר פון בית פיגא; וואס מען זאל לערנען און וואס מען זאל מאכן - שטיי איך אונטער דעם, און אז ענק - די גרויסע תלמידות - וועלן זיך צושטעלן, ענק וועלן מיטהאלטן אלעס פון סקול - וועלן ענק מיר העלפן.


דער אייבערשטער זאל העלפן ענק זאלן האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7006 - עפן דיין טיר פאר חסד און צדקה
צדקה, חסד, דירה

בעזרת ה' יתברך - ד' פרשת משפטים, כ"ב שבט, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


... נרו יאיר, אנטווערפן


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אויף דיין פראגע וואס דו זאלסט זיך פארנעמען לכבוד דעם וואס דו ציסט זיך אריבער צו א נייע דירה.


נעם זיך פאר צו עפענען דיין טיר פאר חסד; ווען מען קלאפט פאר צדקה זאלסטו שטענדיג עפענען די טיר און געבן צדקה, און ווען א שכן קלאפט פאר א טובה - זאלסטו עפענען און טון די טובה, און ווען מען בעט דיר נעמען א קינד - זאלסטו עפענען די טיר.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שיר השירים רבה ו, יז), א טיר וואס מען עפנט נישט פאר צדקה - וועט מען דארפן עפענען פאר א דאקטער השם ישמרינו; זאלסטו שטענדיג עפענען דיין טיר פאר חסד און צדקה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7005 - האב שכל און בעט איבער דעם וועמען דו האסט פארשעמט
הכרת הטוב, מחלוקת, שטעטל, מדות טובות

בעזרת ה' יתברך - ד' פרשת משפטים, כ"ב שבט, שנת תשפ"ה לפרט קטן


מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


איך וויל דיר בעטן זאלסט איבערבעטן ... נרו יאיר, ער איז געקומען צו מיר און מיר געזאגט אז דו האסט אים זייער פארשעמט, ער האט דיר געגריסט שבת, און דו האסט געשריגן אויף אים וכו'; ער איז געווען מיט זיינע קינדער, ער איז אזוי באליידיגט, שוין אריבער אפאר טעג און ער האט געהאט טרערן אין די אויגן פון די בזיון.


ענדליך הער איך שוין אז מען גריסט זיך אין שטעטל, איז פארוואס דארף מען צוריק שרייען ווען מען באגריסט (און אפילו מען גייט מיט די ווייב, פאסט אויך אז מען באגריסט דעם מאן).


בפרט אז ער האט זיך מוסר נפש געווען פאר דיין שידוך, ער האט זיך איינגעשטעלט זיין לעבן דיר א חתן מאכן, דארפסטו געדענקען דיין גאנץ לעבן צו מכיר טובה זיין פאר די גוטס וואס ער האט געטון מיט דיר, און אויך נאך פיל טובות במשך די צייט וואס דו האסט געלערנט אין ישיבה, און דיין ווייב אין סקול.


איך בעט דיר זייער, האב שכל און בעט איבער ווייל אויב מען פארשעמט א צווייטן קען מען זייער ליידן.


מער האב איך נישט וואס צו שרייבן.



 

#7004 - דער וואס איז אין מוחין דגדלות, דער דארף נאכגעבן
שלום בית, גט

בעזרת ה' יתברך - ליל שישי פרשת יתרו, ט"ז שבט, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


חס ושלום מאכן א גט, און חס ושלום צעטיילן די טייערע פארפאלק; מען דארף איר מחזק זיין זי זאל נאכגעבן, אפילו זי איז גערעכט און ער איז נישט גערעכט; טון אלעס אבי די שטוב זאל בלייבן גאנץ.


נעמט די כלל אין לעבן, דער וואס איז אין מוחין דגדלות - דער דארף נאכגעבן, ווייל דער וואס איז אין מוחין דקטנות - האט דאך נישט קיין מוחין, און אז זי איז יעצט אין מוחין דגדלות - זאל זי זיין דער וואס איז מוותר.


און וואס איז דער סימן פון מוחין? דער וואס קומט פרעגן, דער וואס בעט הילף, דער איז ביי גדלות המוחין; אפילו מען איז זייער פארווייטאגט, אבער דאס אז מען וויל זיך העלפן, מען קומט בעטן אן עצה; דער דארף איינגיין און זיין דער קלוגער.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7003 - נפטר ווערן איז נישט קיין שרעקעדיגע זאך
חינוך הילדים, שטעטל, הדרכות, יום המיתה

בעזרת ה' יתברך - ליל שישי פרשת יתרו, ט"ז שבט, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, מנהל מוסדות היכל הקודש, קרית ברסלב


בנוגע וכו'; נפטר ווערן איז נישט קיין שרעקעדיגע זאך, מלמדים מעגן דערציילן פון נפטר ווערן, (ביי די יונגערע קלאסן דארף מען נישט רעדן קיין סאך פון דעם), און אז א קינד ווערט דערשראקן פון נפטר ווערן - געבט מען אים צו פארשטיין אז ביי ערליכע אידן איז דאס נישט שרעקעדיג, ווייל אז מען לערנט, מען דאווענט, מען טוט מצוות און מעשים טובים - גייט מען אין גן עדן מיט די הייליגע צדיקים.


בנוגע אויסטיילן די געהאלט האבלוועגס; ביסט גערעכט, מען קען נישט אויסטיילן האלבוועגס, אדער פאר יעדן אדער פאר קיינעם. איך וועל רעדן אין אפיס מען זאל מאכן אלע אויף איין מאל, ווייל איך וויל יא דו זאלסט אויסטיילן די געהאלט פאר די מלמדים, אזוי קענסטו געבן גוטע וועטער, צושרייבן א גוט ווארט, און אויב מען דארף חיזוק פאר שמירת הזמנים - קענסטו דאס גרינגער בעטן וכו'.


מיר דארפן זיך זייער שטארקן, איך האלט פאר מיינע אויגן די מעשה וואס דער רבי האט דערציילט מיטן הערש, דער הייליגער רבי האט דערציילט, א קעניג איז געגאנגען אין וואלד פאנגען חיות מיט זיינע מיניסטארן, דער קעניג האט אנגעהויבן נאכלויפן א הערש, ער האט נאר געוואלט כאפן דעם הערש. פלוצלונג האט אנגעהויבן גיין א שלאקס רעגן, די מענטשן וואס זענען מיטגעגאנגען מיטן קעניג האבן אנגעהויבן אהיימגיין, האט דער קעניג געזאגט: "איך מוז כאפן דעם הערש, אז ענק ווילן אהיימגיין גייט אהיים", און דער רבי האט אויסגעפירט: "איך מוז כאפן דעם הערש, ווער עס וויל - קען צוריקגיין".


אז איך קום אין שטעטל און איך נעם דעם סעווענטין כמספר 'טוב', און איך גיי ארויס ביי 'הונדערט און צוויי' כמנין 'צבי' - צו כאפן די הערש כמנין 'אמונה', און ווער עס וויל קען אהיים גיין.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7002 - אלע זאלן ארבעטן אינאיינעם, און רעדן מיט דרך ארץ
מוסדות, הדרכות

בעזרת ה' יתברך - ליל שישי פרשת יתרו, ט"ז שבט, שנת תשפ"ה לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר, מנהל מוסדות היכל הקודש, קרית ברסלב


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


ריכטיג איז אז דער מנהל זאל אויסטיילן די געהאלט פאר די מלמדים, די מנהלת זאל אויסטיילן די געהאלט פאר די טיטשערס, דער באס מענידזשער זאל אויסטיילן פאר די דרייווערס און אין אפיס זאל דער אדמיניסטראטער טיילן פאר די סעקריטעריס, אזוי איז ריכטיג מכמה טעמים.


איך האף עס וועט ווערן סדר אין אפיס, איך בעט דעם אייבערשטן אלע זאלן ארבעטן אינאיינעם, מען זאל רעדן מיט דרך ארץ, עס זאל נישט זיין קיין פיינטשאפט; ביים רבינ'ס זאך דארף מען סבלנות און תפילה, און זאכן וועלן קומען אין פלאץ.


(רעד מיטן אדמיניסטראטער אז אפילו לויט די נייע פלאן פון באצאלן וכו' - זאל מען האלטן די געהאלט אין אפיס ביז ווען מען וועט האבן די גאנצע געלט און עס וועט זיין פאר אלעמען, אזוי וועסטו קענען געבן אלעמען אויף איינמאל, איך וועל נאך רעדן מיט דיר פנים בפנים).


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7001 - די צער ווען צוויי געטרייע מענטשן קריגן זיך
מחלוקת, שטעטל, שלום

בעזרת ה' יתברך - ליל שישי פרשת יתרו, ט"ז שבט, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך וועל זיין שבת אין שטעטל וועל איך אים פרעגן פארוואס ער וויל נישט רעדן מיט דיר. איך האב שוין נישט קיין כח פאר די זאכן; פון איין זייט בין איך זייער דאנקבאר פאר אלע וואס העלפן מיר, אבער אז עס ווערט צווישן ענק רייבערייען... איך האב נישט קיין כח צו דעם.


איך דארף דאס אריבערגיין ווייל איך האב אפשר געמאכט צער פאר מוהרא"ש. ווען מען איז געקומען רעדן צו מוהרא"ש קעגן מיר - האט מוהרא"ש געהאט אסאך צער פארוואס מען קריגט זיך, איז דאס א פגם פאר מיר. יעצט דארף איך שפירן ווי עס שפירט ווען צוויי מענטשן וואס ביידע זענען געטריי, ביידע ווילן העלפן און צווישן זיך רעדט מען נישט.


זינג און טאנץ א גאנץ שבת מיט דיינע קינדערלעך, דאנק דעם אייבערשטן פאר די חסדים וואס ער טוט שטענדיג מיט דיר.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7000 - אין שטעטל דארף מען אויך רחמי שמים די שטוב זאל זיין מקורב
שטעטל, דירה, התבודדות

בעזרת ה' יתברך - ליל שישי פרשת יתרו, ט"ז שבט, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אז דו ווילסט קומען וואוינען אין שטעטל - אדרבה ואדרבה, אבער זאלסט וויסן אז אין שטעטל דארף מען אויך רחמי שמים אז די שטוב זאל זיין מקורב.


מאך התבודדות, פרעג דעם אייבערשטן אויב עס איז כדאי, אויב דו זאלסט קומען דא, אויב דיין ווייב וועט טרעפן אין שטעטל גוטע חבר'טעס וכו' וכו'. אודאי און אודאי איז די שטעטל א שיינע ווינקל פון אמונה, שמחה און יראת שמים, אבער אז מען איז נישט צופרידן וואו מען איז וכו' - מאן יימר אז דא וועט פלוצלונג ווערן גוט.


מאך התבודדות, בעט דעם אייבערשטן, פרעג אים: "טאטע וואו זאל איך וואוינען? זאל איך קומען אין שטעטל? זאל איך גיין ערגעץ אנדערש?" בעט און בעט ביז דו וועסט וויסן וואס דו האסט צו טון.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6999 - אז מען קומט אין צייט, קען מען בלייבן שלאפן אין דארמיטארי
שלאפן, ישיבה, חיזוק פאר מחנכים

בעזרת ה' יתברך - ליל שישי פרשת יתרו, ט"ז שבט, שנת תשפ"ה לפרט קטן


מיין טייערער ... נרו יאיר, מנהל מוסדות היכל הקודש בארץ הקודש


איך האב ערהאלטן די הודעה.


איך הער אז די בחורים אין ישיבה וואס שלאפן אין קווארטיר קומען שפעט אין ישיבה, זיי דאווענען נישט מיט מנין וכו'; וויל איך דיר בעטן זאלסט רעדן מיט אלע בחורים וואס שלאפן אין קווארטיר און זיי זאגן קלאר אז נאר אויב מען קומט צייטליך אין ישיבה - קען מען ווייטער ממשיך זיין צו שלאפן אין קווארטיר.


קריג זיך נישט מיט זיי, אבער זיי שטארק מיט דעם; נאר אז מען קומט אין צייט קען מען בלייבן שלאפן אין דארמיטארי, און נאר אז מען האלט די דירה ריין און ציכטיג.


שטארק זיך מיט דיין הייליגע ארבעט, די ארבעט איז שווער אבער עס איז זיס. אנדערע ארבעטן אויך שווער און ביטער, מיר דארפן זיך זייער שטארקן אז דאס איז אונזער פלאג און מיה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6998 - די שמחה פון די מצוה וועט אים היטן פון עבירות
תפילות אויף אידיש, שמחה, פסח

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת צו, י"ב ניסן, שנת תשפ"ה לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר


דער הייליגער אריז"ל זאגט (הובא בבאר היטב אורח חיים סימן תמז, סעיף קטן א): "הַנִזְהָר מִמַּשֶּׁהוּ חָמֵץ מוּבְטָח שֶׁלֹא יֶחֱטָא כָּל הַשָּׁנָה", ווער עס איז נזהר פון א משהו חמץ אום פסח, וועט א גאנץ יאר זיין אפגעהיטן פון עבירות; אלע פרעגן, וואס איז פשט אז מען פאלט יא אראפ אין עבירות? מען ווייסט נישט וואס צו טון מיט די ווערטער פונעם הייליגן אריז"ל. מוהרא"ש זאגט פשט, דער אריז"ל זאגט אז ווער עס איז נזהר פון א משהו חמץ אום פסח און ער פרייט זיך מיט דעם, ער האט חיות פון דעם אז ער עסט נישט קיין חמץ, דער וועט א גאנץ יאר זיין אפגעהיטן פון עבירות, די שמחה פון די מצוה וועט אים היטן פון עבירות.


בעט דעם אייבערשטן: "הייליגער באשעפער, העלף מיר איך זאל זיין פרייליך, איך זאל זיך פרייען מיט די מצוות, איך זאל מיך פרייען מיט די הייליגע מצות איך זאל מיך פרייען מיט שלא עשני גוי, העלף מיר איך זאל נישט פארגעסן קיין איין רגע פון דיר, איך זאל געדענקען אז קיינער קען גארנישט מאכן, גארנישט טון - נאר דו אליין מאכסט אלעס".


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן זוכה זיין צו (פסחים קטז:): "וְנֹאכַל שָׁם מִן הַזְּבָחִים וּמִן הַפְּסָחִים"; און צו (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.

#6997 - די ערשטע זאך טוט מען אן די ווייסע קיטל
הלכה, פסח, סדר נאכט

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת צו, י"א ניסן, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


מארגן נאכט איז בדיקת חמץ, על פי הלכה ווען עס ווערט נאכט טאר מען גארנישט טון, אויך נישט לערנען, מען דארף בודק חמץ זיין. מען איז בודק חמץ די יאר אזוי ווי אלע יארן, מען מאכט די ברכה, און נאכן ענדיגן בודק חמץ זיין זאגט מען כל חמירא וכו'. פרייטאג אינדערפרי פירט מען זיך אזוי ווי אלע יארן ערב פסח, מען פארברענט די חמץ, מען לאזט נישט איבער קיין חמץ, נאר לחם משנה פאר די שבת'דיגע סעודות, מען דארף אכטונג געבן דאס צו לייגן אין אן אפגעהיטענע פלאץ.


מארגן איז תענית בכורים, אויב דו ביסט א בכור, אדער דו האסט א קינד אונטער די בר מצוה א בכור - דארף מען מארגן מסיים זיין, אדער הערן א סיום, אז נישט - דארף מען פאסטן.


פסח ביינאכט הויבן מיר אן די סדר מיט: "קדש, ווען דער טאטע קומט אהיים פון שול טוט ער זיך אן די ווייסע קיטל", שטייט פון צדיקים, אז פסח ביינאכט רופט מען 'די סדר נאכט', ווייל דאס איז א סדר פאר די גאנצע יאר, אפשר לומר, דער רבי לערנט אונז (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן נד): "תֵּכֶף בַּבֹּקֶר בַּהֲקִיצוֹ", די ערשטע זאך אינדערפרי, "מִיָּד כְּשֶׁיִּפְתַּח אֶת עֵינָיו", גלייך ווען מען עפנט די אויגן, "קֹדֶם שֶׁיַּעֲשֶׂה שׁוּם דָּבָר", איידער מען הויבט אן עפעס טון, "יַזְכִּיר אֶת עַצְמוֹ תֵּכֶף בְּעָלְמָא דְּאָתֵי", זאל מען טראכטן פון יענע וועלט; דאס איז די ווייסע קיטל וואס דערמאנט פון די תכריכים, דאס איז קדש, והבן למעשה.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן זוכה זיין צו (פסחים קטז:): "וְנֹאכַל שָׁם מִן הַזְּבָחִים וּמִן הַפְּסָחִים"; און צו (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.

#6996 - לערנען תורה ברענגט געלט
פרנסה, לימוד התורה, דף גמרא

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת צו, י"א ניסן, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


היינט ענדיגן מיר מסכת סנהדרין און מארגן הויבן מיר אן מסכת מכות, איך וויל דיר בעטן זאלסט אנהויבן מסכת מכות, דאס איז דיין הצלחה בזה ובבא, דאס וועט דיר ברענגען שפע און הצלחה, דו וועסט ארויסגיין פון דיינע חובות. אזוי ווי דער רבי האט דערציילט (שיחות הר"ן, סימן קלז), עס זענען געווען צוויי אינגעלייט זייער נאנטע חברים, און איינער פון זיי האט געזען אויף זיין חבר אז ער האט געטון נישט קיין שיינע זאך, ער האט געטון א גרויסע עבירה, און נאך א שטיק צייט זעט ער ווי דער חבר הויבט אן מצליח זיין, און ער איז גאר געווארן א גרויסער ארעמאן, האט ער אנגעפאנגען האבן קשיות אויפן אייבערשטן 'פארוואס איז יענער רייך, יענער איז דאך א בעל עבירה?'


איינמאל האט ער געזען ווי עס שטייען א קופקע און עס הערט זיך ארויס פון דארט א גערודער ווי מען ציילט געלט, איז ער אהין געגאנגען און ער איז צוגעגאנגען צו די געלט, ווען ער האט געוואלט קומען נאנט האט מען אים אפגעשטעלט, מען זאגט אים: "ריר נישט צו צו די געלט, די געלט באלאנגט פאר דיין חבר", האט ער זיי געפרעגט: "איך פארשטיי נישט, פארוואס קומט אים אזויפיל געלט, איך האב דאך געזען מיט מיינע אויגן ווי ער טוט אן עבירה?" האט מען אים געענטפערט אזוי: "דיין חבר האט זיך קובע געווען צו לערנען יעדן טאג תורה, ער האט זיך פארגענומען חק ולא יעבור אז ער גייט לערנען יעדן טאג, אבער דו לערנסט גארנישט, דערפאר געבט מען פאר דיין חבר געלט אפילו ער האט געטון אן עבירה, ווייל 'מעות' איז די ראשי תיבות ו'אין ע'בירה מ'כבה ת'ורה (סוטה כא.), עבירה לעשט נישט אויס די תורה", קוק נאך די מעשה דארט.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן זוכה זיין צו (פסחים קטז:): "וְנֹאכַל שָׁם מִן הַזְּבָחִים וּמִן הַפְּסָחִים"; און צו (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.

#6995 - די איינציגסטע וועג צו שמחה איז דורך תפילה
תפילות אויף אידיש, שמחה, פסח

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת צו, י' ניסן, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


דער הייליגער אריז"ל זאגט (הובא בבאר היטב אורח חיים סימן תמז, סעיף קטן א): "הַנִזְהָר מִמַּשֶּׁהוּ חָמֵץ מוּבְטָח שֶׁלֹא יֶחֱטָא כָּל הַשָּׁנָה", ווער עס איז נזהר פון א משהו חמץ אום פסח, וועט א גאנץ יאר זיין אפגעהיטן פון עבירות; אלע פרעגן, וואס איז פשט אז מען פאלט יא אראפ אין עבירות? מוהרא"ש זאגט, פשט איז, ווער עס איז נזהר פון א משהו חמץ אום פסח און ער פרייט זיך מיט דעם, ער לעבט מיט דעם אז ער עסט נישט קיין חמץ - וועט א גאנץ יאר זיין אפגעהיטן פון עבירות, די שמחה פון די מצוה וועט אים היטן.


זיין פרייליך איז גאר א שווערע עבודה, מוהרא"ש זאגט עס איז גרינגער צו פאסטן משבת לשבת ווי צו זיין פרייליך, די איינציגסטע וועג זוכה זיין צו שמחה איז דורך תפילה, דורך בעטן דעם אייבערשטן, בעט: "הייליגער באשעפער העלף מיר, איך וויל זיין פרייליך, העלף מיר איך זאל האבן א שטארקע אמונה, איך זאל געדענקען אז אלעס ביסטו און דו ביסט אלעס, נישטא גארנישט אויסער דיר, דומם צומח חי מדבר, אלעס ביסטו".


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן זוכה זיין צו (פסחים קטז:): "וְנֹאכַל שָׁם מִן הַזְּבָחִים וּמִן הַפְּסָחִים"; און צו (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.

#6994 - זיין אינאיינעם מיט תלמידי היכל הקודש ביים רבינ'ס ראש השנה
אומאן

בעזרת ה' יתברך - ליל שישי פרשת יתרו, ט"ז שבט, שנת תשפ"ה לפרט קטן


... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך פריי זיך אזוי שטארק צו דיין בריוו, איך האב זיך זייער געבענקט צו הערן פון דיר. איך געדענק ביי מוהרא"ש ווען עס איז געקומען צו אים אן אייניקל פון רבי'ן איז ער געווארן זייער פרייליך צו רעדן און שמועסן מיט אים, אמאל בין איך געווען ביי מוהרא"ש אין בית המדרש און מוהרא"ש האט גערעדט אזוי פריינטליך מיט איינעם, מען האט געקענט אנזען אז מוהרא"ש איז עפעס מער פרייליך צו יענעם, מוהרא"ש רופט מיך צו און זאגט מיר: "דאס איז אן אייניקל פון רבי'ן".


בנוגע דיין פראגע אויב דו זאלסט נעמען א בעט אין אומאן ביי אונזער בנין, עס קאסט אסאך געלט און דו האסט נישט קיין וועג ווי צו האבן; אודאי איז כדאי צו בארגן געלט צו זיין אינאיינעם מיט תלמידי היכל הקודש ביים רבינ'ס ראש השנה, נעם שוין א בעט ווילאנג עס איז נאך דא, און זארג נישט פאר די הוצאות, דיין זיידע דער הייליגער רבי האט בפירוש געזאגט: "איך האב שוין אויסגעזארגט פאר די שפעזן צו קומען צו מיר".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6993 - העלף אריינברענגען דעם פסח אין שטוב
שמחה, פסח, חומרות

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת פקודי, כ"ו אדר, שנת תשפ"ה לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר


העלף אריינברענגען דעם פסח אין שטוב, העלף דיין ווייב, בעיקר זאלסטו איר געבן גוטע ווערטער און איר אויסהערן, ווייל דאס איז וואס געבט כח פאר די פרוי, ווען זי שפירט אז דער מאן הערט איר אויס און איז איר מחשיב.


זע אין די טעג זיך צו שטארקן מיט שמחה, זוך נישט קיין חומרות, זוך נישט קיין חכמות, זוך ווי דו קענסט מער זיין פרייליך, ווייל דער רבי איז געווען זייער שטארק קעגן חומרות (עיין שיחות הר"ן, סימן רלה), ווייל חכמינו זכרונם לברכה זאגן (עבודה זרה ג.): "אֵין הַקָּדוֹשׁ בָּרוּך הוּא בָּא בִּטְרוּנְיָא עִם בְּרִיּוֹתָיו", נאך זאגן די הייליגע חכמים (ברכות כה.): "לֹא נִתְּנָה תּוֹרָה לְמַלְאֲכֵי הַשָּׁרֵת", דער אייבערשטער האט נישט געגעבן די תורה פאר מלאכים נאר פאר אונז מענטשן לויט דעם וועג ווי אזוי מיר קענען דאס מקיים זיין; דאס איז לגבי סתם חומרות, אבער אפילו אויף דאס וואס שטייט פון די פריערדיגע (עיין בספר חרדים, פרק סא) אז יעדער איד זאל נעמען א מצוה וואס אין דעם וועט ער זייער מקפיד זיין און מחמיר זיין מיט אלע הידורים וכו', אזוי ווי מען זעט אין די גמרא (שבת קיח:): "אָבִיךָ בְּמַאי זָהִיר טְפֵי' וְכוּ'", מיט דעם אלעם זאגט דער רבי אז מען מיינט נישט צו זאגן אז דער מענטש זאל אריינלייגן אין די מצוה חומרות פון שטות, שגעון און מרה שחורה, מען מיינט נאר צו זאגן אז ער זאל נעמען איין מצוה וואס אין דעם מצוה זאל ער מדקדק זיין אן קיין נארישע חומרות. הלוואי זאלן מיר זוכה זיין צו מקיים זיין אלעס וואס דער אייבערשטער זאגט אין די תורה בפשיטות, ווייל דער עיקר אידישקייט איז תמימות ופשיטות, מען זאל זיך פרייען מיט די תורה ומצוות; עיין שם.


אפילו לגבי חומרות אום פסח האט דער רבי נישט געהאלטן אז מען זאל מקפיד זיין מיט חומרות וואס ברענגט מרה שחורה; דער רבי האט דערציילט אז ווען ער איז געווען יונג און ער האט נאכנישט געוואוסט דאס שעדליכקייט פון חומרות וכו' איז ער אויך אריינגעפאלן אין דעם. ווען עס איז געקומען דער יום טוב פסח האט ער נישט געוואוסט וואס צו טון; יעדעס מאל איז אים אריינגעקומען נאך און נאך חומרות, ביז איין מאל האט ער געטראכט צו זיך: 'וואס טוט מען צו האבן ריינע וואסער אויף פסח, ווי אזוי קען איך אכטונג געבן צו האבן ריינע וואסער אויף פסח אן קיין חשש חמץ?' דעמאלט איז געווען די סדר אז מען פלעגט אנשעפן וואסער פאר גאנץ פסח, אבער דער רבי האט געטראכט אז דאס איז נישט אזוי אויסגעהאלטן ווייל מען קען נישט אפהיטן די וואסער פאר דעם גאנצן יום טוב אז עס זאל נישט צו קומען צו דעם קיין משהו חמץ, ביז דער רבי האט געטראכט אז דאס בעסטע וואסער וואלט ווען געווען קוואל וואסער, ווייל א קוואל האלט דאך אין איין קוועלן פרישע וואסער כסדר אן קיין שום חשש חמץ. אבער דארט וואו דער רבי האט געוואוינט איז נישט געווען קיין קוואל וואסער, האט ער געטראכט אוועק צו פארן מיט די משפחה אויף יום טוב צו א פלאץ וואו עס איז דא א קוואל, אזוי שטארק זענען געווען זיינע חומרות אויף פסח; האט דער רבי אויסגעפירט: "אבער ברוך השם אז היינט דארף איך נישט קיין חומרות, היינט ווייס איך אז דער אייבערשטער האט געגעבן די תורה פאר מענטשן און נישט פאר מלאכים, היינט פריי איך זיך מיט די מצוות אליין".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6992 - זיי מקפיד אויף נטילת ידים, וועלן אלע שרעק אוועקגיין
פחדים, נעגל וואסער

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת יתרו, חמשה עשר בשבט, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


קען זיין דיין שרעק קומט פון זיך נישט וואשן די הענט ווען מען דארף. אין שלחן ערוך שטייט (אורח חיים סימן ד', סעיף יט), ווען מען שטייט אויף אינדערפרי דארף מען זיך אפגיסן די הענט, און ווען מען גייט אין בית הכסא דארף מען זיך נאכדעם אפגיסן די הענט, און ווען מען באדט זיך, און ווען מען שערט די נעגל אדער מען שערט די האר, אויך ווען מען טוט אויס די שיך, אויך ווען מען גייט צום דאקטער און מען נעמט ארויס בלוט, אדער מען גייט אין בית החיים - דארף מען זיך וואשן די הענט, און עס שטייט (שם), אז אויב מען וואשט זיך נישט די הענט, צום ביישפיל אויב מען האט זיך אפגעשוירן די נעגל און זיך נישט אפגעגאסן די הענט - באקומט מען א שרעק פאר א טאג און מען ווייסט נישט פון וואס מען שרעקט זיך, אזוי אויך אויב מען שערט זיך די האר און מען וואשט נישט די הענט - האט מען שרעק פאר דריי טעג.


זיי מקפיד אויף נטילת ידים, און בעט דעם אייבערשטן זאלסט האבן א שטארקע אמונה, וועלן אלע שרעק אוועק גיין.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6991 - ווארפסט אוועק די טעלעפאן, ווערסטו א חתן ביז א יאר
חברים, בחור, שידוכים, טעלעפאן

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת יתרו, חמשה עשר בשבט, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מיין טייערער ... נרו יאיר


א שאד אז דו קומסט מער נישט אין ישיבה, זייט דו האסט א שטילע באהאלטענע סמ'טעלעפאן קומסטו מער נישט, דו ביסט אויף גאנצע נעכט און דיינע יארן גייען דיר אריבער מיט גארנישט.


קום צוריק אין ישיבה, איך האב דיך ליב, איך וועל דיר העלפן מיט א גוטע שידוך, איך וויל דיין תכלית, דו זאלסט גוט חתונה האבן און אויפשטעלן א שיינע שטוב.


געב זיך אכטונג פון שלעכטע חברים וואס זענען נישט אין ישיבה און פארגינען נישט דיך צו זען ווי דו קומסט אין ישיבה, און בעיקר ווארף אוועק דיין טעלעפאן אין פייער, ווייל דאס איז די טיר צום גיהנום, א שאד פאר דיר און פאר דיין נשמה.


אז דו ווארפסט אוועק דיין טעלעפאן זאג איך דיר צו דו ווערסט א חתן ביז א יאר.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6990 - ארויסזאגן די ווערטער פון דאווענען שיין און קלאר
דאווענען, בית פיגא

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת יתרו, י"ג שבט, שנת תשפ"ה לפרט קטן


... תחי', תלמידה בית פיגא


איך הער שיינע זאכן אויף אייך פון די מנהלת און פון אייערע טיטשערס.


איך וויל אייך בעטן איר זאלט זיך פארלייגן צו דאווענען ערליך, ארויסזאגן די ווערטער שיין און קלאר. דאווענען איז די הייליגסטע זאך, בפרט פאר א בית פיגא תלמידה, וואס דאס איז דאך ברסלב'ע חסידות, צו דאווענען און בעטן דעם אייבערשטן.


דאס ווייסט איר אודאי אז דער רבי האט געוואלט מען זאל אים רופן 'רבינו נחמן בן פיגא', ווייל זיין מאמע פיגא האט אים מגדל געווען און אריינגעלייגט יראת שמים אין אים. זי פלעגט אים נעמען כסדר צום קבר פון איר זיידן דער הייליגער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו און דארט וויינען אז דער קינד זאל אויסוואקסן א גרויסער צדיק.


יעצט איז די צייט צו דאווענען און בעטן ביים אייבערשטן אויף א גוטע שידוך און אויף ערליכע געזונטע דורות.


געבט א גרוס פאר אייערע עלטערן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6989 - שבת ערב פסח
מנהגים, פסח, שלש סעודות, יוצרות, שבת הגדול

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת ויקרא, ראש חודש ניסן, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


היינט איז דעם רבינ'ס יום הולדת. מיר דארפן זיך באנייען, דער רבי האט געוואלט מיר זאלן נישט זיין אלט, שטענדיג זיין ניי, פריש. דער רבי האט זייער אויסגערומט דעם הייליגן צדיק רבי זושא זכותו יגן עלינו, דער רבי האט געזאגט: "דער צדיק רבי זושא איז ארום געגאנגען צוויי און צוואנציג יאר ברציפות מיטן זעלבן ברען צום אייבערשטן"; דאס איז א זייער א גרויסע מדריגה, ווייל בדרך כלל ווען מען הויבט אן דינען דעם אייבערשטן - הויבט מען אן מיט א ברען און נאכדעם פאלט מען, מען קילט זיך אפ; אבער דער הייליגער צדיק איז ארום געגאנגען מיטן זעלבן ברען פאר צוויי און צוואנציג יאר.


די זאכן, די מדריגות פון צדיקים - קענען מיר אויך באקומען, דאס איז די זאך ביים רבי'ן, דער רבי מיט זיינע עצות ברענגט אונז - פשוט'ע פארגרעבטע מענטשן - צו גאר שיינע זאכן.


די יאר געפאלט ערב פסח - שבת הגדול, זאגן מיר די יוצרות פון שבת הגדול שוין די וואך שבת; מען זאגט די יוצרות נאך הויכע שמונה עשרה, נאך קדיש תתקבל. אזוי אויך די דרשת שבת הגדול - זאגט מען די וואך שבת.


מוצאי שבת זאגט מען "ויהי נועם" און "ואתה קדוש" אזוי ווי אלע יארן, וויבאלד עס איז נאך דא א גאנצע וואכעדיגע וואך, ערב שבת איז דאך נישט קיין יום טוב ווייל שבת איז ערב פסח. מען מאכט קידוש לבנה, אויך עסט מען מלוה מלכה אזוי ווי א געווענליכע יאר.


קומענדיגע וואך שבת ערב פסח דאווענט מען ותיקין, ווייל מען דארף נאך קענען עסן די שבת'דיגע סעודה פאר סוף זמן אכילת חמץ. מען ציט נישט אויס דאס דאווענען, אויך ציט מען נישט אויס קריאת התורה. די הפטרה זאגט מען "וערבה".


בנוגע אויב מען צעטיילט די סעודה; עס זענען דא וואס פירן זיך אויך די יאר ווען ערב פסח געפאלט אין שבת - צו עסן שלש סעודות, זיי צעטיילן די סעודה אינדערפרי. הגם דער מחבר פסק'נט (אורח חיים סימן תמד, סעיף א) אז מען איז נישט יוצא די דריטע סעודה נאר נאך מנחה גדולה, און אין א יאר וואס ערב פסח געפאלט אום שבת קען מען שוין נישט עסן נאכמיטאג קיין חמץ, זאגט דער רמ"א מען זאל עסן פירות, דאך זענען דא שיטות וואס זאגן אז מען קען יא יוצא זיין די דריטע סעודה אינדערפרי, אזוי פסק'נט דער מגן אברהם (שם, סעיף קטן א).


מוהרא"ש האט זיך געפירט צו מאכן די דריטע סעודה מיט פירות און קוגל. מוהרא"ש שרייבט: "וְזוֹ הַשַּׁבָּת הַיְחִידָה שֶׁאֵין אוֹכְלִין סְעוּדָה שְׁלִישִׁית", דאס איז די איינציגסטע שבת וואס מען עסט נישט קיין דריטע סעודה שבת, "אֶלָּא פֵּירוֹת אוֹ פַּשְׁטִידָא מִתַּפּוּחֵי אֲדָמָה", מען עסט פרוכט און קארטאפל קוגל, "וְהוּא עַל פִּי זוֹהַר שֶׁאָמַר רֶבִּי שִׁמְעוֹן בַּר יוֹחָאִי שֶׁמִיָּמָיו לֹא בִּטֵּל סְעוּדָה שְׁלִישִׁית", דאס איז געבויט אויף די הייליגע ווערטער וואס שטייט אין זוהר הקדוש (פרשת אמור, צה.), אז רבי שמעון בן יוחאי האט זיין גאנצע לעבן געגעסן יעדע וואך דריי סעודת שבת, "אֶלָּא בְּעֶרֶב פֶּסַח שֶׁחָל לִהְיוֹת בְּשַׁבָּת", אויסער ווען עס איז אויסגעפאלן ערב פסח אום שבת, "שֶׁאָז לֹא נוֹטְלִים לֶחֶם מִשְׁנֶה כִּי אָסוּר לֶאֱכֹל חָמֵץ כְּבָר, שֶׁהוּא אַחַר הַזְּמַן וְאָסוּר לֶאֱכֹל מַצָה קוֹדֵם לֵיל פֶּסַח", וואס דעמאלט טאר מען נישט עסן קיין סעודה מיט לחם משנה; חמץ טאר מען נישט עסן ווייל עס איז שוין נאכן זמן, און מצה טאר מען אויך נישט עסן דעמאלט.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן זוכה זיין צו (פסחים קטז:): "וְנֹאכַל שָׁם מִן הַזְּבָחִים וּמִן הַפְּסָחִים"; און צו (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.

#6988 - זאג די תפילה אלע טעג פון חודש ניסן ביז פסח
תפילות אויף אידיש, פסח, יום כיפור קטן

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת פקודי, כ"ז אדר, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


היינט זאגן מיר יום כיפור קטן; ווען ראש חודש געפאלט אויס זונטאג פעדערט מען און מען זאגט יום כיפור קטן דאנערשטאג, היינט איז א טאג וואס מען טוט תשובה.


זאג די תפילה היינט און אויך אלע טעג פון חודש ניסן, ביז יום טוב פסח:


"הייליגער באשעפער העלף מיר איך זאל זוכה זיין צו מקבל זיין מיט פרייד די הייליגע טעג פון חודש ניסן, און איך זאל תשובה טון און אפלאזן אלע נארישקייטן. העלף מיר איך זאל אנקומען צו לערנען הלכות פסח, צו וויסן אלע הלכות אויף יום טוב, אז איך זאל חס ושלום נישט צוקומען צו די עבירה פון חמץ, און אויך זאל איך געראטעוועט ווערן פון האבן קשיות אויף דיר הייליגער באשעפער, וואס די צדיקים האבן אונז מגלה געווען אז חמץ מיינט מען אויך די שלעכטע מחשבות, די קשיות און תרעומות וואס מען האט אויפן אייבערשטן.


הייליגער באשעפער האב רחמנות אויף מיר, העלף מיר איך זאל געבן יעצט אין חודש ניסן אסאך צדקה, און אויך זאל איך ארום גיין צאמנעמען צדקה פאר משפחות וואס דארפן הילף אריינצוברענגען דעם יום טוב פסח, און בזכות וואס איך געב צדקה און איך נעם צאם צדקה - זאל איך געראטעוועט ווערן פון אלע קרענק, ובפרט פון חולי נופל רחמנא לצלן, איך זאל קיינמאל נישט פאלן, נישט בגשמיות און נישט ברוחניות.


הייליגער באשעפער העלף מיר איך זאל מקבל זיין דעם הייליגן יום טוב פסח מיט גרויס שמחה, און זוכה זיין צו מקיים זיין די אלע מצוות מיט גרויס שמחה, און איך זאל יעדן טאג באשטימען א צייט דיך צו דאנקען אויף אלע חסדים וואס דו מאכסט מיר שטענדיג, אמן סלה".


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן זוכה זיין צו (פסחים קטז:): "וְנֹאכַל שָׁם מִן הַזְּבָחִים וּמִן הַפְּסָחִים"; און צו (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.

#6987 - זע אז פסח זאל בלייבן ביי די קינדער מיט א גוטע טעם
חינוך הילדים, ראש ישיבה, הלכה, פסח

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת ויקרא, ה' ניסן, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


זע עס זאל זיין געשמאק אין שטוב ביים פסח מאכן, דאס איז די וויכטיגסטע פון אלצדינג; נאר אזוי וועלן די קינדער און דיינע דורות ליב האבן דעם אייבערשטן און ליב האבן די מצוות.


ווען דו טראכסט פון פסח וואס ווערט ביי דיר - גוט אדער ביטער? עס זענען דא בחורים און אינגעלייט וואס זאגן מיר, ווען זיי הערן דאס ווארט 'פסח' ווערט זיי נישט גוט, דאס קומט פון די חינוך וואס זיי האבן באקומען - דירעקט און נישט דירעקט; אז אין שטוב איז אנגעצויגן, מען שרייט, מען שלאגט, מען פארשעמט - וועלן די קינדער זייער גאנץ לעבן נישט וועלן הערן פון פסח און פון זיין א איד.


אויך זאלסטו וויסן, אויב דו ווילסט דיינע קינדער זאלן האבן ווייטער דא א געפיל ביי אונזער חבורה - זאלסטו מיך נישט ניצן פאר די שטעקן צו זיי; א זאך וואס דו ווילסט נישט געבן פאר דיינע קינדער - זאלסטו מיך נישט מאכן פאר דער שלעכטער. אז דיינע קינדער בעטן דיר זיי ווילן א טעלעפאן, א קאמפיוטער, א בייק, א קאמערע, אן עראפלאן, א העליקאפטער, א מאטער-סייקל - זאג נישט: "דער ראש ישיבה לאזט נישט"; ווייל דאן וועלן זיי אויפוואקסן מיט א פיינטשאפט אויף אונזער פלאץ, זיי וועלן ווארטן ווען קענען מיר שוין אוועק לויפן פון דא.


נעם דיינע קינדער צום דיין ווען דו גייסט פארקויפן די חמץ, קינדער דארפן אויפוואקסן מיטן זען זייער טאטע גיין צום דיין פרעגן א שאלה, און גייט פארקויפן די חמץ.


בנוגע ניצן חמץ'דיגע כלים פאר פסח; על פי הלכה מעג מען, מען דארף וויסן יעדע זאך ווי אזוי מען כשר'ט עס. אבער היינט איז ביליגער א נייע טאפ ווי צאלן פאר כשר'ן, איז זיכער כדאי זאלסט זיך איינקויפן פסח כלים (מען קען איינקויפן צוביסליך, יעדע יאר נאך אביסל). אויך באזונדערע טישטוכער, באזונדערע האנטוכער, באזונדערע אפווישטיכער, קינדער באטיס, קינדער צאמיס; מען לייגט דאס אוועק פון יאר צו יאר.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן זוכה זיין צו (פסחים קטז:): "וְנֹאכַל שָׁם מִן הַזְּבָחִים וּמִן הַפְּסָחִים"; און צו (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.