בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#3930 - יישר כח פאר'ן העלפן די מוסדות, אבער מען דארף מיטארבעטן צוזאמען
מוסדות, לימוד התורה, אחדות

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת שופטים, ב' אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי


עס איז א שאד אז דו ווילסט נישט מיט ארבעטן מיט מיר; פון איין זייט העלפסטו טאקע זייער געטריי, אבער די זאך פון נישט וועלן מיט ארבעטן מיט מיר - איז ממש א שאד.


בכן בעט איך דיר זאלסט מיר מודיע זיין וואס דיין פלאן איז. איך וועל זיך זייער פרייען אויב דו ווילסט בלייבן ארבעטן פאר אונזערע מוסדות, אבער דאס קען נאר ארבעטן אז דו וועסט מיט ארבעטן מיט ... נרו יאיר און ... נרו יאיר.


איך בייס מיר מיינע ליפן א גאנץ זומער, יעדן טאג טראכט איך 'אפשר היינט, אפשר היינט וועלן זיך זאכן אנהויבן רוקן'; יעצט וויל איך א תשובה, יא אדער ניין; איך וועל זיך נישט באליידיגן אז דו גייסט ארויס, און איך וועל זיך פרייען אז דו בלייבסט דא מיט נארמאלקייט.


זע צו לערנען יעדן טאג לכל הפחות דעם בלאט גמרא, אויך אפאר פרקים משניות; דאס וועט דיר געבן אן אמת'ע שמחה, דו וועסט שפירן גליקליך.


א כתיבה וחתימה טובה.

#3929 - וואויל איז דעם וואס די ווייב זאגט עדות אויף אים
שלום בית, פרנסה, מוהרא"ש

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת שופטים, ב' אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי


איך האב יעצט געזען א בריוו וואו דיין ווייב תחי' שרייבט ווי שיין דו פירסט זיך, און ווי דו לערנסט אין שטוב, זי שרייבט אז דו רעדסט צו איר אזוי ווייך און הארציג.


אמאל בין איך געווען אין צימער ביי מוהרא"ש מיט נאך איינעם פון אנשי שלומינו, יענער האט דערציילט פאר מוהרא"ש עפעס פון זיין ווייב, ווי זי זאגט פאר אלעמען אז איר מאן איז גוט און ערליך, רופט זיך מוהרא"ש אן הויך: "חכמינו זכרונם לברכה זאגן דאך (מדרש משלי ה, יח): 'אשרי אדם שאשתו מעידתו', וואויל איז דעם וואס די ווייב זאגט עדות, 'מיין מאן איז אן ערליכער איד'"; די ווייב זעט דאך דעם מענטש אין אלע צייטן, אין צייטן וואס אלעס פירט זיך כהוגן, און אין צייטן וואס עס פירט זיך שלא כהוגן, זי זעט אויב דער מאן פארלירט זיך, ער שרייט אויף איר, אדער ער פארלירט זיך נישט.


גיי ווייטער מיט דיין גוטע וועג, לערן שיעורים כסדרן און זיי זיך מתבודד - וועסטו זוכה זיין צו שפירן טעם גן עדן בזה העולם.


דיין ווייב וויל וויסן אויב עס איז א גוטע עצה זי זאל פארקויפן פערפיום; זאג איר אדרבה ואדרבה.


א כתיבה וחתימה טובה.

#3928 - נאכ'ן ערשטן קינד הויבט זיך אן א נייע לעבנ'ס שטייגער
קינדער, תודה והודאה, אידישע שטוב

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת שופטים, ב' אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


אזוי איז ביי אלעמען, נאכן ערשטן קינד דארף מען זיך צוגעוואוינען צום נייעם לעבנ'ס שטייגער. ביז יעצט איז מען נישט געווען צוגעבינדן צו גארנישט, מען איז געקומען און געגאנגען ווען מען האט געוואלט און וואס מען האט געוואלט, יעצט, מיט א קינד - גייט זיך נישט און עס קומט זיך נישט, עס איז דא א נייע סדר; דער קינד מאכט סדר, ווען ער וויל נישט שלאפן וועקן זיך אויף די עלטערן, און ווען דאס קינד איז נישט רואיג ווערן אלע אומרואיג, דאס איז א נייע זאך פאר א יונגע מאמע'לע.


אבער דאס איז נישט שלעכט אדער שווער, עס איז פשוט אנדערש פונעם לעבן ביז אהער, און ווען עס וועט אריבערגיין אביסל צייט און איר וועט שוין זיין צוגעוואוינט צום נייעם לעבן - וועט איר נאר וועלן נאך קינדער.


דאנקט און לויבט דעם אייבערשטן אז איר האלט אין די האנט א געזונט קינד; אייערע ליפן זאלן נישט אויפהערן זאגן: "שכוח אייבערשטער!"


א כתיבה וחתימה טובה.


 

#3927 - צאמנעמען צדקה פאר אונזערע מוסדות אין ירושלים על טהרת הקודש
צדקה, מוסדות, אידיש געלט, חתונה, שמחות

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת שופטים, ב' אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


מיר דארפן דו זאלסט זיך נעמען צו די עבודה, צאמנעמען צדקה פאר אונזערע מוסדות אין ירושלים על טהרת הקודש.


היינט האט זיך געעפנט די סקול "בית פיגא" אין ירושלים, דארפן מיר צאלן סיי מלמדים און סיי טיטשערס; בעט איך דיר זייער דו זאלסט צאמנעמען צדקה מען זאל קענען צאלן צייטליך די איינגעשטעלטע.


איך ווייס אז דו מאכסט חתונה אין צוויי וואכן ארום, דו ביסט טרוד מיט דיין שמחה, אבער געב א טראכט וויפיל וואלט דיר געקאסט חתונה צו מאכן דיין קינד אן מוהרא"ש און וויפיל קאסט דאס דיר יעצט...? די גאנצע שמחה, הכל בכל מכל כל - קאסט דיר נישט קיין צען טויזנט דאלער; האסטו דאך כח און צייט צו העלפן דעם רבינ'ס מוסדות.


מיר נעמען נישט קיין געלט פון די ערב רב, מיר האבן נישט קיין שטיצע פון קיינעם; אונזער גאנצע הכנסה איז פון אנשי שלומינו וואס האבן א געפיל אין בויען נאך מוסדות היכל הקודש ארום און ארום די וועלט.


א כתיבה וחתימה טובה.


 

#3926 - מאך מיר פשוט'ע זיצן אויפ'ן פליגער, נעבן מיינע קינדער
חינוך הילדים, הכרת הטוב, אומאן, ראש השנה, פליגער

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת שופטים, ב' אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, מאנסי


קודם כל, א גרויסן יישר כח פאר'ן מיר מאכן טיקעטס צו פארן צום רבי'ן אויף ראש השנה, א באזונדערע יישר כח פאר'ן מיר אויסבארגן; איך בעט דעם אייבערשטן איך זאל דיר שוין קענען באצאלן.


איך קען נישט פארן אין ביזנעס קלאס פאר צוויי סיבות, איינס, בעגער"ס קענ"ט ב"י טשוז"י, איך קען נישט אויף יענעמ'ס חשבון - נעמען די טייערע, און אפילו איינער וועט וועלן צאלן פאר דעם - קען איך אויך נישט; איך דארף זיצן נעבן מיינע קינדער, איך וויל אכטונג געבן אויף זייער יראת שמים, זיי זאלן נישט קוקן קיין מאוויס; איין שלעכטע קוק - קען זיי אפ'הרג'ענען זייער לעבן.


מאך מיר פשוט'ע זיצן נעבן מיינע קינדער, מיינע חתונה געהאטע קינדער זענען נאך אויך קינדער; איך וויל אויף זיי אויך אכטונג געבן, אויף זייער יראת שמים.


א כתיבה וחתימה טובה.


 

#3925 - דיין שיינע צעטל אנגעפילט מיט אזויפיל תורה
כיבוד אב ואם, דרך ארץ, לימוד התורה, נחת, דאווענען

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת כי תצא, י' אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, ירושלים


דער מנהל האט מיר דערציילט ווי פלייסיג דו לערנסט, ער דערציילט מיר אז ער האט מיט דיר אפגעמאכט, היות דו דאווענסט שוין פריער, דו האסט שוין בר מצוה געהאט, דו דאווענסט מיט מנין; איז בשעת די קינדער דאווענען אין חדר - דעמאלט לערנסטו דיינע שיעורים כסדרן על פי סדר דרך הלימוד פון רבי'ן (המבואר בשיחות הר"ן, סימן עו), דו לערנסט מקרא, משנה, גמרא. דער מנהל האט מיר באוויזן דעם צעטל, דעם חשבון וואו דו צייכנסט זיך אליינס אויף יעדן טאג וויפיל דו לערנסט; איך האב זייער הנאה געהאט צו זען דיין צעטל אנגעפילט מיט אזויפיל תורה.


... טייערער, איך וויל דו זאלסט אין שטוב אויך זיין א גרויסער צדיק, דו זאלסט פאלגן דיינע עלטערן מיט גרויס דרך ארץ; אזוי וועסטו מיר מאכן גרויס נחת.


קומענדיגע מאל איך קום קיין ארץ ישראל וועל איך קומען אין חדר ענק באזוכן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#3924 - וואלט איך נישט געקענט פארן קיין אומאן, וואלט איך געשיקט מיינע קינדער
חינוך הילדים, אומאן, ראש השנה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת כי תצא, י"א אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר


איך האב דיר ליב, וועל איך דיר זאגן וואס איך וואלט געטון אין דיין מצב.


ווען איך קען ווען נישט פארן קיין אומאן, זיין ביים רבי'ן אויף ראש השנה - וואלט איך געשיקט מיינע קינדער צום רבי'ן. איך זאג דיר נישט וואס דו זאלסט טון, איך זאג דיר וואס איך וואלט ווען געטון.


פארן קיין אומאן איז נישט קיין שיינע זאך, א מנהג אדער אן ענין; פארן אויף אומאן זיין ביים רבי'ן ראש השנה - אין דעם איז תלוי אלעס, אין דעם איז אנגעהאנגען די גאולה; דאס איז תיקונים וואס מיר האבן נישט קיין השגה דערין, איז דאך נישט קיין פראגע וואס מען זאל טון.


שטארק זיך מיט דיין הייליגע ארבעט, שטארק זיך מיט'ן פארשפרייטן די זיסע עצות פון רבי'ן, שטארק זיך מיט פרייליך מאכן אידישע קינדער.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#3923 - זמנים פאר ראש השנה שנת תשפ"ג הבא עלינו לטובה
הפצה, אומאן, ראש השנה, היטן די צייט

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת כי תצא, י' אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


אשריך ואשרי חלקך אז דער טאג גייט דיר אריבער מיט אזעלכע הייליגע זאכן; יעדע רגע איז פאר הפצה, צו פארשפרייטן דעם הייליגן רבינ'ס עצות פאר די גאנצע וועלט.


קרעכץ נישט אז דו קומסט נישט אן מיט די ארבעט. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות כה:): "לֹא נִתְּנָה תּוֹרָה לְמַלְאֲכֵי הַשָּׁרֵת", מיר זענען נישט קיין מלאכים, מיר זענען מענטשן; וויפיל מען קען טון - דארף מען טון, אז מען טוט דאס מערסטע וויפיל מען קען - מאכט דער אייבערשטער ניסים. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (בבא בתרא צט.): "מָקוֹם אָרוֹן אֵינוֹ מִן הַמִּדָּה", דער ארון האט נישט בדרך הטבע קיין פלאץ אין קדשי קדשים, עס איז נישט שייך אריינצושטופן מיט כח, דער אייבערשטער האט געמאכט א נס אז עס האט יא געהאט פלאץ; אזוי איז ביי אלעם, ווען מען געבט זיך איבער צום אייבערשטן - געשעט א נס און עס איז דא צייט און פלאץ.


איך שיק דיר דא די זמנים פאר ראש השנה שנת תשפ"ג הבא עלינו לטובה. מאך א שיינעם צעטל, דרוק עס אינעם גליון, און אויך זאל מען דאס אנגרייטן אויפצוהענגען אינעם בנין אין אומאן, אלע זאלן וויסן ווען מען דאווענט און ווען עס וועט זיין שיעורים:


מוצאי שבת כי תבוא וועלן מיר זאגן סליחות אום איינס אזייגער.


שבת פרשת נצבים וועלן מיר זיין מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף אין אומאן. די זמן הדלקת הנרות אין אומאן איז בשעה 6:45.


מיר וועלן דאווענען מנחה און קבלת שבת בשעה 7:30, נאך די סעודה וועט זיין א באטע, מיר וועלן זינגען זמירות און רעדן פון הייליגן רבי'ן.


שבת אינדערפרי וועלן מיר דאווענען שחרית בשעה 9:30, נאכן דאווענען וועט מען פארלערנען ספורי מעשיות.


מנחה וועט מען דאווענען בשעה 7:00, נאך מנחה וועט זיין שלש סעודות.


מוצאי שבת ביי חצות וועלן מיר זאגן סליחות, אום 1:00 נאך סליחות וועט מען קענען מאכן פדיון נפש.


ערב ראש השנה אינדערפרי וועלן מיר דאווענען שחרית אום 8:00, נאכן דאווענען וועט זיין פדיון נפש.


זמן הדלקת הנרות ערב ראש השנה איז 6:30, מען וועט דאווענען דעם לעצטן מנחה פונעם יאר ערב ראש השנה ביים זמן הדלקת הנרות.


שחרית ביידע טעג ראש השנה וועט זיין 8:00


5:00 וועט מען גיין תשליך, מנחה וועט זיין 6:00, און 6:30 וועט זיין די דרשה.


דעם צווייטן טאג ראש השנה וועט מען אויך דאווענען מנחה 6:00, און די דרשה וועט זיין 6:30.


די זמן פון מוצאי יום טוב איז 8:00.


געב איבער פאר האברך ... ער זאל צושטעלן שטרות פרוזבול פאר'ן גאנצן עולם.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#3922 - עס לוינט זיך צו ווארטן מיט געדולד דאס ביסל צייט ביז'ן שידוך
צניעות, חיזוק פאר מיידלעך, שידוכים, תהלים, סבלנות

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת כי תצא, י' אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


ווארטס מיט געדולד, עס לוינט זיך צו ווארטן דאס ביסל צייט ביז דער אייבערשטער וועט אייך שיקן אייער שידוך; איך ווייס אז עס איז אייך זייער שווער, איר שפירט ווי איר קענט נישט זיין אליין, איר קענט פשוט נישט מער; דאך בעט איך אייך, ווארטס מיט געדולד.


גייט נישט צווישן בחורים און געבט אכטונג נישט צו רעדן מיט בחורים און אפילו נישט קוקן אויף זיי, זוכט זיך נישט קיין צרות, עס נעמט איין רגע און מען קען פארלירן די וועלט און יענע וועלט; איין בלינק מיט די אויגן און מען פארלירט אלעס. ליידער אסאך מיידלעך ווערן אזוי פארפאלן, ווען זיי באקומען א שמייכל אדער א שיינע ווארט וכו'.


בעטס דעם אייבערשטן איר זאלט זיין פרייליך, בעטס אים איר זאלט קענען היטן שבת, בעטס אים איר זאלט האבן כח אויס צו ווארטן ביז אייער שידוך קומט. איר קענט זיך נישט פארשטעלן דאס גרויסקייט פון רעדן צום אייבערשטן, ווען א מענטש גיסט זיך אויס דאס הארץ צום אייבערשטן, בפרט א בחור אדער א מיידל וואס קומען צום אייבערשטן און בעטן אים ער זאל רחמנות האבן - ווערט אלעס אפגעשטעלט אין הימל, דער אייבערשטער אליינס קומט און הערט אויס די געבעט, און מען באקומט א ישועה.


זאגט יעדן טאג דעם יום תהילים.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#3921 - א שיינע ספר תהילים פאר די תלמידות פון די נייע שולע אין ירושלים
תפילה והתבודדות, סקול, תהלים, דרך ארץ

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת כי תצא, ח' אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן


... תחי', בית פיגא ירושלים


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז איר האט ליב די נייע שולע בית פיגא אין ירושלים, איר לערנט שיינע זאכן, און איר זאגט תהילים; איר האט שוין געזאגט צען מאל גאנץ ספר תהילים. איך וועל אם ירצה ה' שיקן א מתנה א שיינע ספר תהילים פאר אלע תלמידות פון אונזער נייע שולע בית פיגא ירושלים.


זעט זיך צו פירן מיט דרך ארץ. ביים רבי'ן איז געווען דרך ארץ זייער א וויכטיגע זאך, דער רבי האט זיך אויסגעדרוקט: "ווען די קסרין און קעניגן וואלטן געוויסט וואס פאר א דרך ארץ איך לערן מיט מיינע לייט, וואלטן זיי געשיקט זייערע קינדער צו מיר איך זאל זיי לערנען דרך ארץ".


וואס איר דארפט זאלט איר בעטן דעם אייבערשטן. געוואוינט זיך צו צו בעטן דעם אייבערשטן אויף אייער שפראך, אויף אידיש; ווי מער מען רעדט און מען שמועסט מיט'ן אייבערשטן - ווערט מען מער זיכער מיט זיך, מען ווערט זייער א שטארקער מענטש.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#3920 - וואויל איז אייך אז איר זענט מכבד אייערע עלטערן
כיבוד אב ואם, חיזוק פאר מיידלעך, תהלים

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת כי תצא, ח' אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


... תחי', בית פיגא ירושלים


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


וואויל איז אייך אז איר זענט מכבד אייערע עלטערן, כיבוד אב ואם איז זייער א גרויסע מצוה. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תנא דבי אליהו רבה, פרשה כו): "כָּל הָעוֹלָם כּוּלוּ שֶׁל הַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא", די גאנצע וועלט איז דעם אייבערשטנ'ס, "וְאֵין הַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא מְבַקֵּשׁ מֵהָאָדָם, רַק שֶׁיְכַבֵּד אָב וָאֵם", און דער אייבערשטער בעט נישט פונעם מענטש נאר די איינע זאך, ער זאל מכבד זיין טאטע מאמע.


איך פריי זיך זייער אז איר זאגט תהילים און אז איר האט שוין געזאגט צען מאל גאנץ ספר תהילים.


איך וועל ענק אלע שיקן א מתנה א שיינע גרויסע ספר תהילים, פאר אלע תלמידות פון אונזער נייע שולע בית פיגא ירושלים.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#3919 - אנטלויף פון פרישות, הלואי זאלן מיר זיין פשוט'ע אידן
הדרכות, מורה דרך, הלכה, ספרים, חמרות ופרישות

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת כי תצא, י' אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


ווארף ארויס דעם ספר פון שטוב; מוהרא"ש האט מיר געזאגט איך זאל ארויסווארפן דעם ספר פון שטוב. דער בעל מחבר פונעם ספר האט אינזין געהאט לשם שמים, אבער דאס מאכט גרויסע חרבנות.


ברודער, אנטלויף פון פרישות; הלואי זאלן מיר זיין פשוט'ע אידן, טון רצון השם, טון אלעס וואס שטייט אין שולחן ערוך. פרישות איז פאר צדיקים, פאר מלאכים; מענטשן ווי מיר זענען, הלואי זאלן מיר פשוט'ע אידן מקיים זיין וואס שטייט אין שלחן ערוך.


מוהרא"ש פלעגט שטענדיג נאכזאגן וואס רבי אברהם בן רבי נחמן זכרונו לברכה פלעגט זאגן ווען מען פלעגט אים בעטן הדרכות פון בינו לבינה וכו': "קִינְדֶערְלֶעךְ, הִיט אַייךְ פוּן כְּרִיתוּת"; דאס הייסט מען זאל זיך אכטונג געבן אין הלכות טהרה, מען זאל חזר'ן די הלכות וכו', דאס גוט קענען - כדי נישט צו נכשל ווערן אין די הלכות, אבער ווען מען מעג - מעג מען אלעס וכו'.


עס איז שווער צו שרייבן באריכות פון דברים שהצניעות יפה להם; אויב דו שפירסט אז עס פעלט דיר אין דעם ענין וכו' וכו' - זוך אויף אן ערליכער איד וואס זאל דיך מדריך זיין ווי אזוי די תורה זאגט מען זאל לעבן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#3918 - בעטן און בעטן, אבער נישט ווערן צעדרוקט
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, שידוכים, תהלים, סבלנות

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת כי תצא, י' אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


זארגט נישט, איר וועט האבן בקרוב א גוטע שידוך. נאר איין זאך בעט איך אייך איר זאלט אכטונג געבן, נישט אריינגיין אין קיין לחץ. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות סד.): "כָּל הַדּוֹחַק אֶת הַשָּׁעָה", ווער עס ווערט צעדרוקט פון די צייט, ער זאגט 'יעצט מוז איך האבן וואס איך בעט', 'יעצט מוז געשען וואס איך דארף', "הַשָּׁעָה דוֹחַקְתּוֹ", וועט ער צעדרוקט ווערן, ער וועט אלעס פארלירן.


נעמט די עצה פון רבי'ן, דער רבי זאגט (ספר המדות אות רחמנות, סימן יא): "עַל יְדֵי בַּקָּשַׁת רַחֲמִים, זוֹכֶה לַעֲשוֹת שִׁידוּכִים טוֹבִים וְהַגוּנִים", דורך תפילה איז מען זוכה צו טון גוטע שידוכים; דאס איז די עצה סיי פאר א בחור, סיי פאר א מיידל וואס ווארטן אויף זייער שידוך, מען זאל בעטן דעם אייבערשטן: "הייליגער באשעפער, העלף מיר איך זאל טרעפן מיין ריכטיגע שידוך שנעל און גרינג"; מיט תפילה פועל'ט מען א שידוך.


זאגט יעדן טאג דעם יום תהילים, און שרייבט מיר אייערע סיומים.


א גוט געבענטשט יאר.

#3917 - אפילו א קליינע זאך מאכט אין הימל א גרויסע רעש
תהלים, סיפורי צדיקים, קבלה טובה, מוהרנ"ת ז"ל, יום הולדת

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת כי תצא, י' אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


... תחי'


נעמט זיך פאר א גוטע זאך לכבוד אייער יום הולדת, עס דארף נישט זיין א גרויסע זאך. רבי נתן האט געפרעגט דעם רבי'ן נאך זיין מאמע'ס פטירה וואס ער זאל טון לטובת איר נשמה, האט אים דער רבי געזאגט: "פון היינט און ווייטער זאג די ברכה פון אשר יצר מיט כוונה לטובת איר נשמה"; אפילו א קליינע זאך מאכט אין הימל א גרויסע רעש.


זאגט יעדן טאג תהילים, מה טוב ומה נעים אויב איר קענט זאגן יעדן טאג דעם יום תהילים; זונטאג יום ראשון, מאנטאג יום שני און אזוי ווייטער, און אז איר קענט זאגן נאר אביסל - זאגט אביסל.


א גוט געבענטשט יאר.


 

#3916 - געב אכטונג דיין ווייב זאל נישט באקומען קיין לחץ פון דיר
שלום בית, חסידות ברסלב, אומאן, ראש השנה

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת כי תצא, ח' אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר


דיין ווייב שרייבט מיר אז דו ווערסט ברוגז ווען דו קומסט אהיים און די שטוב איז נישט צאמגענומען, זי בעט איך זאל דיר מחזק זיין אז דו זאלסט נישט ווערן ברוגז אויף איר; זי ווארט יעצט וכו', עס איז איר נישט גרינג מיט די קינדער און מיט די ווארטן.


טייערער ברודער, דער רבי האט אונז געזאגט מיר זאלן מכבד זיין די ווייב, מיר זאלן אכטונג געבן אויף איר (שיחות הר"ן, סימן רסד). מוהרא"ש פלעגט אזויפיל רעדן פון שלום בית, פון העלפן אין שטוב; אז דאס איז עבודת השם. בעט איך דיר, זע צו העלפן אין שטוב, זע צוצולייגן א האנט, בפרט אין די טעג וכו'.


ווארף נישט קיין פחד אין שטוב, לייג נישט קיין אימה יתירה. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (גיטין ו:): "כָּל הַמֵּטִיל אֵימָה יְתֵירָה בְּתוֹךְ בֵּיתוֹ", ווער עס ווארפט א פחד אויף זיין ווייב און קינדער, "סוֹף הוּא בָּא לִידֵי שָׁלֹשׁ עֲבֵירוֹת, גִלוּי עֲרָיוֹת, שְׁפִיכוּת דָּמִים, וְחִלּוּל שַׁבָּת", וועט נאכדעם צוקומען צו די דריי הארבע עבירות פון גלוי עריות, שפיכות דמים און חילול שבת; געב אכטונג דיין ווייב זאל נישט באקומען קיין לחץ פון דיר, זי זאל נישט לעבן אונטער דרוק אז אט קומסטו שוין אהיים און די שטוב איז נישט גרייט. א ברסלב'ער חסיד דארף מכבד זיין די ווייב, אז די ווייב זאל שוין ציילן די מינוטן 'ווען קומט שוין מיין מאן אהיים און ער וועט מיר העלפן, איך וועל זיך קענען אפרוען'.


אפילו דו ביסט עוסק אין די העכסטע זאך, דו ביסט מפיץ די ספרים און קונטרסים פון מוהרא"ש - דארף דאס אויך זיין מיט א צמצום; עס קען נישט גיין אויפ'ן חשבון פון די ווייב און קינדער.


מיר גרייטן זיך שוין יעצט צו קומען צום רבי'ן, מיר פארן קיין אומאן אויף ראש השנה, מיר דארפן פאלגן דעם רבי'ן; אז מען קומט צום רבי'ן דארף מען פאלגן דעם רבי'ן. דו ווייסט אודאי דעם סיפור, רבי נתן איז אמאל געגאנגען צום רבינ'ס ציון אינאיינעם מיט זיין תלמיד רבי נחמן טולטשינער, אויפ'ן וועג צום ציון האט זיך צעריסן די רעקל פון רבי נחמן טולטשינער, האט אים רבי נתן געזאגט: "גיי פאררעכט דיר דיין רעקל, ווייל דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן קכז) מען זאל אכטונג געבן אז די בגדים זאלן נישט זיין צעריסן", אבער רבי נחמן טולטשינער האט זייער שטארק געוואלט זיין אינאיינעם מיט רבי נתן ביים ציון איז ער מיטגעגאנגען מיט רבי נתן, ער האט געטראכט ער וועט שפעטער פארנייען זיין רעקל, האט אים רבי נתן געזאגט: "פארוואס קומסטו צו א רבי, אז דו פאלגסט נישט דעם רבי'ן?"


איך ווייס אז דו ביסט א גוטער מאן, איך בין דיר נישט חושד אז דו ביסט א גבר אלים; דיין ווייב תחי' שרייבט זייער שיין אויף דיר, דעריבער שרייב איך דיר, איך ווייס אז דו וועסט אננעמען וואס איך זאג דיר. לייג נישט קיין דרוק אויף איר, דיין ווייב טאר נישט האבן א פרעשור אז דו קומסט שוין באלד אהיים און דו וועסט נישט זיין צופרידן מיט די שטוב, זי דארף ארויסקוקן דו זאלסט אהיים קומען איר העלפן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#3915 - אפילו מען האט געכאפט א קלאפ, דארף מען נאכאלץ זיין פרייליך
קינדער, התחזקות, סיפורי צדיקים, עצתו אמונה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת עקב, כ' מנחם-אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


שטארק זיך מיט דיין הייליגע ארבעט, די גאנצע וועלט ווארט אויף דיר; מען ווארט אויף די נייע ספרים עצתו אמונה, איש אמונות. מענטשן זענען היינטיגע טעג אזוי צעבראכן, עס גייט אריבער אויף זיי אזויפיל צרות ויסורים און נאר די חיזוק פון הייליגן רבי'ן - דאס איז זיי מחזק; עס געבט זיי כח צו בלייבן שטארק מיט די הייליגע אמונה.


דא האסטו א מעשה פאר די קינדער עצתו אמונה:


א שיינע חתונה, לעבעדיגע מוזיק, דער גאנצער עולם טאנצט אזוי לעבעדיג; אויך דער הייליגער רבי זכותו יגן עלינו איז דארט, די מוזיק שפילט שיין, איינער פייפט מיט א פייפער, איינער שפילט אויפ'ן פידל אויך איז דא א טראמפייטער מיט א פויקער. דער קאנדאקטער מאכט מיט די הענט ארויף און אראפ אלע זאלן שפילן אינאיינעם, דער עולם איז זייער פרייליך, עס איז גאר א לעבעדיגע חתונה.


עפעס אינטערעסאנט האט פאסירט, דער פויקער איז געווען זייער מיד און אינמיטן פויקן איז ער איינגעשלאפן; אלע קוקן ווי די מוזיק שפילט און ווי דער פויקער שלאפט, דער קאנדאקטער באמערקט ווי דער פויקער שלאפט.


פלוצלונג: "פאטש!!!" "פאטש!!!" דער קאנדאקטער האט געגעבן א פאטש פאר'ן פויקער, דער פויקער האט זיך געגעבן א כאפ אויף און גלייך אנגעהויבן צוריק צו פויקן, ער קלאפט און פויקט כאילו לא היה.


דער הייליגער רבי זעט די מעשה און רופט זיך אן: "א פאטש געכאפט און פרייליך געקלאפט", דער רבי זאגט פאר די תלמידים: "פון יעדע זאך וואס מען זעט דארף מען ארויסנעמען חיזוק פאר עבודת השם, מיר לערנען זיך פונעם פויקער אז אפילו מען האט געכאפט א קלאפ - דארף מען נאכאלץ זיין פרייליך; אפילו עס גייען אריבער שווערע טעג דארף מען ווייטער פאטשן און קלאפן, טאנצן און שפרינגען".


קינדער לאמיר זינגען: "אלעס וואס דער אייבערשטער טוט איז זיכער גוט, אפילו ווען עס זעט אויס שלעכט - ווייס איך אז ער איז גערעכט".


מאך א בילד ווי אזוי מען שפילט מוזיק; א פייפער מיט א פידל, א טרומפייטער מיט א פויקער, דער קאנדאקטער געבט א פאטש און מען טאנצט אין דער זייט.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#3914 - עס איז אזוי וויכטיג אויסצוהערן די ווייב
חברים, שלום בית

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת שופטים, ב' אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, וויליאמסבורג


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


האסט מיר אזוי מחי' געווען מיט דיין בריוו אז דו האסט זיך נאכאמאל מקבל געווען נישט צו גיין ביינאכט צו פארטיס וואו מען הוליעט און טרינקט; ענדערש בלייבסטו אין שטוב מיט דיין אשת חיל.


טייערער ברודער, הארציגער חבר; מיר פארן דאך שוין כמעט צום הייליגן רבי'ן קיין אומאן אויף ראש השנה. דיין ווייב תחי' איז דיר געטריי, זי לאזט דיר פארן, זי שיקט דיך קיין אומאן מיט שמחה, פארוואס זאלסטו איר זיין א כפוי טובה? זי וויל זיין מיט דיר, זי וויל דו זאלסט אהיים קומען רעדן מיט איר, שמועסן מיט איר און בעיקר איר אויסהערן; לאז אפ די שיכורים, די ליידיגע מענטשן, גיי נישט צו קיין פארטיס, אפילו מען פאררופט עס מיט'ן נאמען "סיום", ענדערש גיי אהיים און פארטי מיט דיין ווייב; פארברענג מיט איר, הער איר אויס, הער אויס אירע מעשה'לעך, עס איז אזוי וויכטיג אויסצוהערן א ווייב, דאס מאכט איר גוט אויפ'ן הארץ.


מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף גיי איך קומענדיגע וואך זונטאג צוריק אין שטאט פאר צוויי שבתים - כי תצא און כי תבוא, און דינסטאג נצבים פארן מיר קיין אומאן.


א כתיבה וחתימה טובה.


 

#3913 - ווי קענסטו שרייבן מיט חוצפה אז צום גדלי' וועט מען עסן פרישטאג?
ראש השנה, תעניתים, שרייבן, וועבסייט

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת שופטים, ב' אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית יואל


וואויל איז דיר אז דו העלפסט פארשפרייטן דעם הייליגן רבי'ן, דו העלפסט מיט די וועבסייט, דו שרייבסט די נייעס.


אבער פון די אנדערע זייט בין איך זייער דערציטערט געווארן צו ליינען די נייעס אז צום גדלי' וועט זיין צוגעשטעלט א נארהאפטיגע פרישטאג און אויפ'ן באן וועט זיין צוגעשטעלט עסן; דאס איז א חוצפה און א פריקת עול.


אלע יארן פארן מיר צוריק קיין אמעריקע אום צום גדלי', קומט אויס אז מען דארף פאסטן מער ווי א טאג, זענען דא פוסקים וואס זאגן אז מען קען שוין אויספאסטן ווען עס ווערט נאכט אין אומאן (הרב וואזנער זכרונו לברכה), אבער אין א פאל ווי היי יאר, וואס מען פארט צוריק א טאג נאך צום גדלי' - איז דאס א געהעריגע פאסט טאג; איז ווי קענסטו שרייבן מיט חוצפה אז צום גדלי' וועט מען עסן א נארהאפטיגע פרישטאג?!


אויב אזא זאך שטייט אויף אונזער וועבסייט פארמאך איך היינט דעם וועבסייט. איך קום נישט אן צו ליינען אלעס וואס די שרייבערס אין די קהילה שרייבן, די נייעס האב איך געליינט און אזוינס טאר מען נישט שרייבן; זע שוין צו פאררעכטן די נייעס און געב אכטונג אזוינס זאל נישט פאסירן נאכאמאל.

#3912 - איך וויל נישט בשום אין אופן נעמען געלט פון טייטל-1 פאר די מוסדות
מוסדות, געלט, טהרת הקודש

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת שופטים, ב' דראש חודש אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי


ערשטנס א גרויסן יישר כח פאר'ן אראפנעמען פון מיר די גרויסע יאך פון די מוסדות, דו העלפסט מיר זייער געטריי אז די מוסד זאל זיך פירן גוט, און מען זאל צאלן די איינגעשטעלטע אין צייט.


בנוגע נעמען פון די שטאט געלט פאר טייטל-1; איך וויל נישט בשום אין אופן נעמען געלט פון טייטל-1, איך וויל נישט די שטאט זאל זיך מישן אין אונזער הייליגע חינוך. טייטל-3 קענסטו נעמען, אבער טייטל-1 וויל איך נישט נעמען. מיין זיידע קארלסבורגער רב זכרונו לברכה האט גע'פסק'נט אז דאס איז אסור, און אויך מיין עלטער פעטער, מאנטיווידעא רב זכרונו לברכה האט גע'פסק'נט אז דאס איז אסור צו נעמען.


אונזערע מוסדות וויל איך עס זאל זיין אויסדרוקליך על טהרת הקודש; נישט נאר געשריבן אויף זיי צעטלעך: "מוסדות על טהרת הקודש". אויך ביי אונזערע מוסדות אין ארץ ישראל וויל איך נישט נעמען קיין איין פרוטה פון די רשעים, פון די ערב רב.


זארג נישט, דער אייבערשטער וועט העלפן מיר וועלן קענען צאלן ווייטער די איינגעשטעלטע. מוהרא"ש זכותו יגן עלינו האט מיר שטענדיג געמוטיגט - ווען איך פלעג קומען פרעגן וואס וועט דא זיין? מיר האבן נישט קיין איין פרוטה - מיט די ווערטער: "באלד וועט זיין גרויס שפע".


א כתיבה וחתימה טובה.

#3911 - אין אפאר יאר ארום וועלן זיין נאך דיינים, תלמידים פון אונזער כולל
כולל, צדקה, דיינים

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת שופטים, ב' דראש חודש אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך האב זייער הנאה געהאט צו זיצן מיט דיר היינט ביי א סעודת ראש חודש מיט נאך אפאר חברים וואס האבן א געפיל צו העלפן די כולל.


מן הסתם האסטו אביסל געזען מיט דיינע אויגן במשך די זומער וואכן די התמדה פון די אינגעלייט, זיי לערנען זייער פלייסיג; זיי לערנען, זיי מוטשען זיך ביז זיי קומען ארויס קלאר אין די הלכה.


יעצט איז פונקט א יאר פון די הכתרה פונעם דיין שליט"א, און בעזר ה' אין אפאר יאר ארום וועט זיין נאך אן הכתרה פאר נאך דיינים, אינגעלייט תלמידים פון אונזער כולל. שרייב אראפ דעם דאטום, תשפ"ח, וועט זיין שיינע זאכן אין די קהילה, מיר וועלן אויפנעמען נאך דיינים.


וואויל איז דיר אז דו האסט א חלק אין העלפן די כולל אינגעלייט זיי זאלן קענען באקומען זייער געהאלט צייטליך.


איך האף אז דו האסט אויך הנאה געהאט פון די סעודת ראש חודש.


א כתיבה וחתימה טובה.

#3910 - ווער נישט דערשראקן פון דאקטורים, דאנק און בעט וועט אלעס זיין גוט
קינדער, תפילה והתבודדות, שמחה, תודה והודאה, סגולות, רפואה, שמות הצדיקים, וויינען, דאקטורים

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת שופטים, ב' דראש חודש אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


זיי נישט דערשראקן פון וואס די דאקטורים זאגן פאראויס, אז עס פעלט א שטיק מח פונעם קינד, זיי דערשרעקן דיר אז דאס קינד וועט זיין געלעמט חס ושלום; זיי מחזק דיין ווייב און זי זאל דיך צוריק מחזק זיין, נעם די סגולה פון בעטן דעם אייבערשטן און אים דאנקען פאר אלע חסדים.


ווי מער מען דאנקט דעם אייבערשטן - עפענען זיך אויף ריזיגע טויערן אין הימל און עס גיסט אראפ ניסים ונפלאות; בדוק ומנוסה, מענטשן דערציילן אותות ומופתים, זאכן שלא כדרך הטבע פון די סגולה פון תודה והודאה.


דאס וואס דו זאגסט אז דיין ווייב וויינט וכו'; מען מעג וויינען, מען דארף וויינען; עס איז נישט נישט קיין חסרון אין אמונה ובטחון אז מען וויינט, מען דארף אבער אין די זעלבע צייט זיין פרייליך, מען דארף וויינען מיט שמחה און תקוה, נאר נישט זיין בעצבות ובמרה שחורה. דער הייליגער רבי האט זייער אסאך געוויינט, אבער עס איז געווען מיט שמחה, מיט האפענונג. אז מען פריידט זיך מיט אמונה, מען פריידט זיך מיט'ן אייבערשטן - זענען די טרערן זיסע טרערן, נישט זאלציג און ביטער.


ווער נישט דערשראקן פון דאקטורים, דער רבי זאגט שוין מיט איבער צוויי הונדערט יאר צוריק ווער און וואס דאקטורים זענען, זיי ארבעטן האנט ביי האנט מיט'ן מלאך המות.


מוהרא"ש זאגט בשם צדיקים, די תורה זאגט (שמות כא, יט): "וְרַפֹּא יְרַפֵּא", זאגן די הייליגע חכמים (ברכות ס.): "מכאן שניתנה רשות לרופא לרפאות", אז מען האט געגעבן רשות פאר דאקטורים נאר צו היילן, נישט צו דערשרעקן.


אז דו און דיין ווייב וועלן יעדן טאג דאנקען דעם אייבערשטן פאר אלעס גוטס, און אויך בעטן פאר'ן קינד זאל געבוירן ווערן געזונט ברמ"ח איברים ושס"ה גידים, און זאגן שמות הצדיקים - וועט דער אייבערשטער מאכן גרויסע ניסים.


א כתיבה וחתימה טובה.

#3909 - אשריך שזכית צו העלפן קויפן דעם נייעם בנין פאר'ן בית הדפוס
צדקה, הדפסה

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת שופטים, ב' דראש חודש אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, סטעטן איילענד


אשריך שזכית צו נעמען אנטייל אינעם קויפן דעם נייעם בנין פאר'ן בית הדפוס אין קרית ברסלב ליבערטי, צו דרוקן די הייליגע ספרים, קונטרסים, גליונות; התחזקות און שכל פון הייליגן רבי'ן ווי מיר האבן מקבל געווען פון מוהרא"ש זכותו יגן עלינו.


מיט'ן נעמען אנטייל אין "אבני היסוד" האסטו זיך געמאכט א גוטע אינוועסטמענט פאר די וועלט און פאר יענע וועלט, און גוטע זכותים פאר'ן יום הדין.


א כתיבה וחתימה טובה.

#3908 - לאז נישט אפ די הייליגע ארבעט פון צאמנעמען צדקה פאר'ן בית הדפוס
צדקה, הדפסה, מוהרא"ש

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת שופטים, ב' דראש חודש אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי


א גרויסן יישר כח פאר'ן ארבעטן צאמצונעמען צדקה פאר'ן בית הדפוס, מען זאל קענען דרוקן אן אויפהער די הייליגע ספרים, קונטרסים און גליונות, מחזק זיין אידישע קינדער.


ביי מוהרא"ש איז געווען הדפסה והפצה דאס שווארץ אפל פון זיין אויג. מוהרא"ש האט זיך מוסר נפש געווען זיין גאנץ לעבן צו דרוקן און פארשפרייטן דעם רבינ'ס ספרים פאר די גאנצע וועלט.


מוהרא"ש האט נחת אויבן אין הימל צו זען ווי מיר האלטן אן די הייליגע ארבעט, זיין הייליגע הנהגה; מיר דרוקן און פארשפרייטן די ספרים אן אפשטעל.


שטארק זיך ביתר שאת וביתר עוז, לאז נישט אפ די הייליגע ארבעט פון צאמנעמען צדקה פאר'ן בית הדפוס דיין גאנץ לעבן.


א גרויסן יישר כח פאר'ן אנטייל נעמען אינעם קויפן דעם נייעם בנין.


א כתיבה וחתימה טובה.

#3907 - א מתנה פאר'ן אנטייל נעמען אינעם נייעם בנין פאר'ן בית הדפוס
צדקה, הדפסה

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת שופטים, ב' דראש חודש אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך געב דיר א מתנה דעם ספר לקוטי מוהר"ן פאר אן אות אז דו האסט אנטייל גענומען אינעם קויפן דעם נייעם בנין פאר'ן בית הדפוס אין קרית ברסלב ליבערטי, וואו מיר דרוקן וועכנטליך טויזנטער ספרים, קונטרסים און גליונות.


אויך געפונען זיך דארט די אפיסעס פאר אלע אקטיוויטעטן פון הדפסה והפצה אן-ליין, ווי צענדליגער טויזנטער ווערן מחוזק מיט'ן רבינ'ס עצות.


א כתיבה וחתימה טובה.

#3906 - די ספרים, קונטרסים און גליונות וועלן אראפוועגן דעם וואגשאל לטובה
צדקה, הדפסה, ראש השנה

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת שופטים, ב' דראש חודש אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי


די מתנה איז פאר'ן העלפן קויפן דעם נייעם בנין פאר'ן בית הדפוס אין קרית ברסלב ליבערטי, וואו מען דרוקט שוין וועכנטליך טויזנטער ספרים, קונטרסים און גליונות, ועוד ועוד - לחזק עם ישראל.


דאס אז דו האסט א געפיל פאר הדפסה והפצה - איז מיר זייער חשוב, איך קוועל פון נחת ווען איך הער אז די תלמידי הישיבה האבן א שטארקע געפיל צום רבי'ן, צו דרוקן די ספרים און דאס פארשפרייטן אין די וועלט.


דאס וועט דיר צוניץ קומען ביים יום הדין, ווען מען משפט דעם מענטש וואס זיין יאר וועט זיין מיט אים און זיינע קינדער; אלע ספרים, קונטרסים און גליונות וועט מען אפיר נעמען און עס וועט אראפוועגן דעם וואגשאל לטובה.


א כתיבה וחתימה טובה.