בעזרת ה' יתברך
יום ה' פרשת וישב, כ"ד כסליו, ערב חנוכה, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר
איך פריי זיך זייער יעדעס מאל דו קומסט אין ישיבה; ווען דו קומסט זע איך דיר מיט א ספר - אדער א משניות אדער א גמרא. איך האב הנאה דיר צו זען לערנען שיעורים כסדרן אויפ'ן וועג וואס דער רבי האט אונז געגעבן (שיחות הר"ן, סימן עו).
א גרוס פון דיינע קינדערלעך, זיי זענען זייער וואויל און דרך ארץ'דיג.
איך בין דיר מכיר טובה פאר אלעס וואס דו העלפסט די מוסד.
יישר כח.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת וישלח, י"ד כסליו, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, תלמיד ישיבה תפארת התורה ברסלב.
הבחור ... נרו יאיר האט מיר דערציילט אז דו זארגסט פאר אים, דו רופסט אים פון צייט צו צייט עסן, דו ביסט אים מחזק. ער זאגט מיר אז דאס איז פאר אים ממש וויכטיג; ער האט נעבעך נישט קיין שטוב, ער איז עלנד, איינער אליין.
וויסן זאלסטו, דאס וואס דו טוסט איז זייער חשוב ביים אייבערשטן; דער אייבערשטער האט ליב ווען איינער טוט מיט א צווייטן חסד.
אין דעם זכות פון מחזק זיין אנדערע בחורים וואס האבן נישט קיין שטוב - וועסטו זוכה זיין צו בויען א שטוב, דו וועסט טרעפן א גוטע שידוך.
איך בעט דיר זייער "דראפע זיך", "דערהאלט זיך"; לאז נישט אפ די משניות, די גמרא; לערן דיינע שיעורים כסדרן, דאס וועט דיר ברענגען צו די שענסטע זאכן.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת וישלח, י"ד כסליו, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ליכטיגער זון ... נרו יאיר.
יעדעס מאל איך באקום א בילד ווי דו לערנסט - ווער איך זייער פרייליך; דיין ווייב תחי' שיקט כסדר בילדער ווי דו לערנסט אין שטוב, דאס מאכט מיר זייער פרייליך, אויך ווייז איך עס פאר מאמי תחי'. דאס איז אונזער גאנצער באגער, אז אונזערע קינדער זאלן לערנען די הייליגע תורה און זיך פירן מיט יראת שמים.
געוואוין זיך צו צו גיין התבודדות יעדן פארטאגס; ווען דו שטייסט אויף אינדערפרי זאלסטו דאס טון, דעמאלט איז דער קאפ, דער מח - נאך לויטער, איז דאן א גוטע צייט זיך צו מתבודד זיין, בעטן דעם אייבערשטן מען זאל זוכה זיין אים צו דינען.
מאך זיך א סדר אנצוקומען צו ענדיגן "כל התורה כולה"; הייב אן א שיעור אין זוהר הקדוש, לערן צוביסליך אויף א סדר, ביז דו וועסט דאס מסיים זיין, נאכדעם זאלסטו אנהייבן מדרש און אזוי ווייטער.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת וישלח, ט"ו כסליו, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד הילד הנחמד ... נרו יאיר, ירושלים.
די גבאים פון בית המדרש האבן מסדר געווען איך זאל קענען זען אין אמעריקע אין ישיבה וואס עס טוט זיך אין בית המדרש אין ירושלים.
איך זע אן אינטערעסאנטע זאך, טאג נאך טאג קומט אריין א קינד אין בית המדרש און זיצט און לערנט בהתמדה רבה; איך האב זיך נאכגעפרעגט ווער דאס איז ביז מען האט מיר דערציילט פון דיין התמדה, אז דו לערנסט יעדן טאג פערצן בלאט גמרא אויפ'ן סדר דרך הלימוד פון הייליגן רבי'ן.
די יונגע יארן זענען די שענסטע יארן, וואס מען לערנט אין די יונגע יארן דאס בלייבט אויף א גאנץ לעבן; חכמינו זכרונם לברכה זאגן (אבות ד, כ): "הַלּוֹמֵד יֶלֶד לְמַה הוּא דוֹמֶה, לִדְיוֹ כְתוּבָה עַל נְיָר חָדָשׁ". דער הייליגער רבי זאגט (ספר המידות, אות תשובה, סימן עג): "הָעַבְדוּת שֶׁאָדָם עוֹבֵד אֶת הַשֵּׁם בְּבַחֲרוּתוֹ כָּל יוֹם, עֶרְכּוֹ יָקָר מִשָּׁנִים רַבּוֹת שֶׁל עֲבוֹדָה לְעֵת זִקְנָתוֹ", יעדן טאג עבודת השם אין די יונגע יארן איז חשוב'ער פון עטליכע יאר עבודת השם אויף דער עלטער; אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת קנד.): "יַנְקוּתָא כְּלִילָא דְוַרְדָא", די שענסטע זמן פונעם מענטש זענען זיינע יונגע יארן.
שטארק זיך און זיי ממשיך ווייטער מיט דיין התמדה; לאז זיך נישט שטערן פון קיינעם, ווען דו לערנסט זאלסטו נישט קוקן אויף קיינעם. קוק נישט אויף קיינעם; דו זיץ אין דיין ווינקעלע און זאג די הייליגע ווערטער פון די גמרא, וועסטו זוכה זיין צו ווערן א גרויסער צדיק.
קענסט זיך נישט פארשטעלן וואס פאר א נחת איך האב יעדעס מאל איך זע דיך לערנען מיט התמדה.
געב איבער פאר אלע בחורים וואס קומען לערנען אז דער ראש ישיבה האט שטארק הנאה פון די וואס זענען זיך קובע צו לערנען זייערע שיעורים כסדרן - מקרא, משנה, גמרא און אזוי ווייטער.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת תולדות, ראש חודש כסליו, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד החתן ... נרו יאיר.
מזל טוב! דו גייסט יעצט חתונה האבן, וועסטו קענען זיין אן ערליכער איד, לערנען תורה בטהרה; איך האף דו וועסט אויסנוצן דיינע יונגע יארן נאך די חתונה מיט תורה און עבודת השם.
געב אכטונג פון די וואס זוכן אריין צו שטעקן די נאז וכו'; רעד נישט מיט אנדערע קיין איין ווארט וואס איך האב דיר געלערנט, אלע הדרכות וואס דו האסט געלערנט איז נאר צווישן דיר און דיין ווייב תחי'.
געב אכטונג פון די וואס מאכן אן ערנסטן פנים און פרעגן קשיות וכו'; רעדן פון די זאכן איז ניבול פה, דאס איז נישט פאר שמועסן, דאס איז נאר פאר די וואס זענען מדריך חתנים. בפרט אז דו גייסט קיין ארץ ישראל, דארט זענען דא כמה בטלנים איכא בשוקא - אסאך גייען דארט ליידיג; געווענליך די ליידיגגייערס - די רעדן ניבול פה. דער רבי זאגט (ספר המדות, אות נאוף, חלק ב', סימן י): "אִישׁ בָּטֵל שֶׁאֵין עוֹסֵק בְּשׁוּם עֵסֶק, עַל יְדֵי זֶה תַּאֲוָתוֹ מְרֻבָּה בְּמִשְׁגָּל וּמְדַבֵּר דִּבְרֵי טִנוּף תָּמִיד", על פי רוב, די אלע וואס גייען ליידיג די ליגן אין די תאוה.
פיר זיך מיט די עצות וואס דו האסט געלערנט די אלע יארן אין ישיבה; זיי זיך קובע שיעורים בכל התורה כולה, יעצט איז די צייט צו לערנען פלייסיג. אויך זאלסטו זיך מתבודד זיין; מאך זיך א באשטומטע צייט צו רעדן מיט'ן אייבערשטן אויף דיין אייגענע שפראך און מאך פרייליך דיין ווייב.
בעזרת ה' יתברך
יום א' פרשת ויצא, ו' כסליו, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר, חיפה.
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
איך פריי זיך זייער צו הערן אז דו האסט זוכה געווען צו ענדיגן די ערשטע מאל ששה סדרי משנה אין דיין לעבן; אויך האסטו שיעורים אין בבלי און ירושלמי. דער טעם וואס מען שפירט ווען מען לערנט אויפ'ן סדר דרך הלימוד (שיחות הר"ן, סימן עו) - דאס קען מען נישט מסביר זיין, מען שפירט א טעם פון גן עדן, מען שפירט זיך גליקליך און צופרידן.
בלייב ביי דיין חסידות, גיי ווייטער צום טיש, זינג די זמירות און די ווארעמע ניגונים; דאס וועט דיר עפענען דיין הארץ. דער רבי זאגט (שיחות הר"ן סימן רעג): "טוֹב לְהָאָדָם לְהַרְגִּיל אֶת עַצְמוֹ שֶׁיּוּכַל לְהַחֲיוֹת אֶת עַצְמוֹ עִם אֵיזֶה נִגּוּן", עס איז זייער גוט מען זאל זיך מחי' זיין מיט א ניגון, "כִּי נִגּוּן הוּא דָּבָר גָדוֹל וְגָבוֹהַּ מְאֹד מְאֹד וְיֵשׁ לוֹ כֹּחַ גָדוֹל לְעוֹרֵר וּלְהַמְשִׁיךְ אֶת לֵב הָאָדָם לְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ", ווייל מיט א ניגון קען מען זיך זייער אויפוועקן צוריק צו קומען צום אייבערשטן.
לערן ווייטער אויפ'ן דרך הלימוד פון רבי'ן; אפילו דו פארשטייסט נישט וואס דו לערנסט - זאלסטו זאגן די ווערטער און בעט דעם אייבערשטן דו זאלסט זוכה זיין צו פארשטיין. דער רבי האט דערציילט ווי אזוי ער האט אנגעפאנגען לערנען ווען ער איז געווען א יונג קינד (שבחי הר"ן, אות ח): "וְסִפֵּר שֶׁכָּל לִמּוּדוֹ בָּא לוֹ בִּיגִיעָה גְּדוֹלָה", דער רבי האט דערציילט אז עס איז אים זייער שווער אנגעקומען צו לערנען ווען ער איז געווען יונג, "כִּי בִּתְחִלָּה הָיָה לוֹמֵד מִשְׁנַיוֹת וְלֹא הָיָה מֵבִין לִמּוּדוֹ", ער האט געלערנט משניות אבער ער האט נישט פארשטאנען וואס ער לערנט, "וְהָיָה בּוֹכֶה הַרְבֵּה לִפְנֵי הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ שֶׁיָּאִיר עֵינָיו", וואס האט ער געטון? ער האט זייער אסאך געוויינט צום אייבערשטן אז ער וויל זוכה זיין צו פארשטיין, "וְהָיָה בּוֹכֶה וּבוֹכֶה כָּל כָּךְ עַד שֶׁזָּכָה שֶׁיּוּכַל לִלְמוֹד מִשְׁנַיוֹת", איך האב אזוי סאך געוויינט צום אייבערשטן - זאגט דער רבי - ביז איך האב זוכה געווען צו קענען לערנען און פארשטיין משניות. "וְכֵן אַחַר כָּךְ לָמַד שְׁאָר סְפָרִים וְלֹא הָיָה מֵבִין גַּם כֵּן", נאכדעם האט דער רבי געלערנט אנדערע ספרים און ער האט נישט פארשטאנען וואס ער לערנט, "וְהָיָה בּוֹכֶה וּבוֹכֶה גַּם כֵּן הַרְבֵּה מְאֹד עַד שֶׁזָּכָה לַהֲבִינָם", האט ער ווייטער געוויינט צום אייבערשטן ער זאל זוכה זיין צו פארשטיין, ביז דער אייבערשטער האט אים געהאלפן אז ער האט פארשטאנען אלעס וואס ער האט געלערנט.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום א' פרשת ויצא, ו' כסליו, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר.
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
איך וועל פרובירן צו ענטפערן אויף דיין ווייטאג.
עס טוט מיר זייער וויי אז דו און דיין ווייב שפירן זיך גע'קנס'עט אז דער מנהל שליט"א האט גערופן זאגן אז דיין זון ני"ו קען נישט קומען אין חדר וכו'; פארוואס זאלט איר טראכטן שלעכטס אז מיר טוען דאס אויף צו סטראשען די עלטערן?! מיר ווילן נאר מחנך זיין דיין זון, מיר ווילן נאר ער זאל פון היינט אכטונג געבן וכו'. ווען מיינע קינדער ווערן גע'קנס'עט און אהיים געשיקט, אפילו איך פארשטיי נישט פונקטליך פארוואס, לייג איך אלע מיינע פריוואטע געפילן אין דער זייט; איך געב אכטונג אויף זייער חינוך, צו זיין איינשטימיג מיט זייערע מלמדים.
פארוואס נעמסטו עס ווי א סטראשע? וואס וועט געשען אז דיין זון וועט רופן איבערבעטן? וואס וועט פאסירן אז דיין זון וועט זען אז ער דארף אנהייבן פאלגן? וואו קומט אריין אין בילד אנדערע קינדער? לאמיר זאגן אז אנדערע קינדער זענען אויך שולדיג, וואס האט דאס מיט דיר? פריי זיך אז מען בויט אויף "דיין" קינד, מען לערנט אים אויס ווי אזוי זיך צו פירן.
עס שטערט מיר דאס וואס דו שרייבסט אז מען האט גענומען דיין קינד פאר א "כפרה הינדל"; דער מנהל און די מלמדים ארבעטן זייער געטריי, זיי געבן זייער אכטונג נישט צו נעמען א קינד פאר א ביישפיל אדער ווי דו רופסט עס "כפרה הינדל", און אז מען האט אים געזאגט ער קען נישט קומען וכו' - דארפסטו מיט דיין ווייב מיט ארבעטן מיט זיי אז דיין זון ני"ו זאל פון יעצט אכטונג געבן.
אז עלטערן לאכן זיך אונטער ווען דער מנהל אדער מלמד שיקט אהיים זייער קינד, דער קינד שפירט ווי ער האט א פלאץ וואו זיך ארויסצודרייען - דעמאלט איז א שאד דאס שיקן אין חדר; דער קינד קען נישט מקבל זיין, ער ווייסט ביי זיך 'מיין טאטע מאמע לאכן פונעם מנהל און מלמד'.
איך האב געהאט די זעלבע מעשה פאריגע וואך, איך האב געדארפט אהיים שיקן פינף מיידלעך פון אונזער סקול "בית פיגא" ווייל זיי האבן זיך נישט געפירט מיט דרך ארץ; די מיידלעך וואס די עלטערן האבן מיט געארבעט מיט'ן מוסד און עס נישט גענומען פערזענליך, זיי האבן געזאגט פאר די קינדער אז זיי גייען זוכן אן אנדערע סקול ווייל אין ברסלב קענען זיי מער נישט גיין, אין ברסלב ביים רבי'ן מוז זיין דרך ארץ; זיי האבן געוויזן א ווייטאג אויף זייער פנים און די קינדער האבן געשפירט ווי עס טוט באמת וויי פאר די עלטערן ווי אזוי זיי פירן זיך, די עלטערן האבן נישט געגעבן גערעכט פאר די קינדער ווען זיי האבן גענוצט תירוצים וכו', - די מיידלעך וועלן מצליח זיין, די מיידלעך זענען שוין מצליח, מען זעט עס שוין אן אויף זיי, טאג טעגליך ווערן זיי מער און מער דרך ארץ'דיג אין סקול און זיי וועלן זיך פירן א גאנץ לעבן - אויך צו זייערע עלטערן - מיט דרך ארץ.
די אנדערע מיידלעך וואס די עלטערן זענען באליידיגט געווארן, זיי האבן גערופן מיט אן א שיעור טענות, פארוואס זאגט מען נישט? פארוואס זאגט מען יא? פארוואס שיקט מען אהיים? פארוואס שיקט מען נאר "מיין" טאכטער אהיים? די און די מיידל איז אויך נישט דרך ארץ'דיג, פארוואס איר שיקט מען נישט אהיים? מיין טאכטער איז בכלל נישט שולדיג! מיט נאך טויזנט קשיות; די וועלן זיך מוטשען מיט זייערע קינדער, ווייל קינדער וואס זענען נישט מחונך ווי אזוי זיך צו פירן אין סקול - די פירן זיך צו די עלטערן אויך מיט חוצפה. מיר וועלן זיך נישט אזוי לאנג מוטשען מיט זייער דרך ארץ, עס גייט אריבער אפאר יאר און זיי וועלן אלע ארויסגיין פון סקול, אבער צו די עלטערן וועלן זיי זיך חוצפה'נען א גאנץ לעבן.
דאס וואס דו ביסט פארווייטאגט אז דו האסט נישט מיט וועם צו רעדן, יעדעס מאל דו רופסט די מוסד מיט א טענה זאגט מען דיר 'קענסט ארויסנעמען דיינע קינדער', דאס איז א שטארקע טענה; איך האב נישט געוואוסט פון דעם, דאס איז נישט די וועג און מען טאר נישט אזוי ענטפערן. אויב דו זעסט ביי דיר אז עס נישטא צו וועם צו רעדן קענסט זיך ווענדן צו מיר, קענסט מיר שרייבן יעדן טאג אפאר ווערטער, איך בין גרייט צו הערן און פארבעסערן די מוסד אין יעדע הינזיכט.
איך באקום זייער אסאך בריוו; איך קום טאקע נישט אן צו ענטפערן יעדע בריוו, אבער איך ליין זיי אלע, און וואס עס האט צוטון מיט חינוך הבנים והבנות איז ביי מיר דאס ערשטע. איך וועל פאררעכטן יעדע קלייניקייט, אזוי ווי איך האב געטון גלייך ווען איך האב געהערט וואס טוט זיך אין חדר האב איך גערופן דעם מנהל שליט"א און אים דערציילט פון די פרשה וכו' און מען האט אהיים געשיקט דיין זון; דאס קומט פון מיר, דאס האט גארנישט מיט'ן מנהל.
איך וועל פאררעכטן דאס וואס דו שרייבסט אז דו בעטסט שוין חדשים דעם מענידזשער פון די טרענספארטעישן און ער שאקלט מיט'ן קאפ, מען טוט נישט גארנישט; א שאד צו רעדן צו אים, ער איז בסך הכל מענידזשער אויף די טעכנישע זאכן, פאררעכטן, אויל טשענדזש, ווער עס זאל דרייוון וכו'. אויב איז דא זאכן וואס מען איז נישט צופרידן דארף מען רעדן מיט'ן מנהל, א שאד איר רעדט צום נישט ריכטיגן מענטש.
בנוגע די ווייטאג אז דיין זון קען נישט די גמרא; איך ווייס נישט פון וואס דו רעדסט, דיין זון קען גוט די גמרא. ווען עס קומט מיר אויס רעד איך מיט אים אין לערנען און איך זע אז ער קען זייער גוט, ער האט א שארפע קאפ און פארשטייט זייער גוט דאס לערנען; הלואי זאלן אלע קענען אזוי קלאר ווי ער קען די גמרא.
דאס וואס עס שטערט דיר אז ווען דו רעדסט מיט'ן מלמד, דו זאגסט אים אז דיין זון פארשטייט נישט אזוי גוט, זאגט ער דיר צוריק מיט ביטול: "דער עיקר ער זאל זיין אן ערליכער איד"; דאס איז דאך טאקע דער עיקר, חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת לא.) רבה בר רב הונא זאגט: "כָּל אָדָם שֶׁיֵּשׁ בּוֹ תּוֹרָה וְאֵין בּוֹ יִרְאַת שָׁמַיִם", ווען א מענטש האט נאר תורה, ער האט נישט קיין יראת שמים - "דּוֹמֶה לְגִזְבָּר שֶׁמָּסְרוּ לוֹ מַפְתֵּחוֹת הַפְּנִימִיּוֹת וּמַפְתֵּחוֹת הַחִיצוֹנוֹת לֹא מָסְרוּ לוֹ", איז ער צוגעגליכן צו א גבאי וואס האט די אינעווייניגסטע שליסלען אבער ער האט נישט די שליסלען אריין צו קומען פון אינדרויסן, "בְּהֵי עָיִיל", קען ער נישט אריין קומען, נאך זאגן חז"ל (שם): "חֲבָל עַל דְּלֵית לֵיהּ דַּרְתָּא וְתַרְעָא לְדַרְתָּא עָבִיד", א שאד פאר דער וואס האט נישט קיין גארטן און מאכט א טויער אריין צו גיין, ער האט דאך נישט וואו אריין צו קומען... נאך זאגן חז"ל (יומא עב:) רבא האט געזאגט פאר זיינע תלמידים: "בְּמָטוּתָא מִינַּיְיכוּ, לָא תֵּירְתוּן תַרְתֵּי גֵיהִנָּם", איך בעט ענק איר זאלט נישט האבן צוויי מאל דעם גיהנום, איין מאל אויף די וועלט ווען איר פלאגט זיך, איר האט נישט קיין הנאה פון די וועלט און נאכדעם אויף יענע וועלט וועט איר גארנישט האבן, ווייל עס איז אן קיין יראת שמים, וועט גארנישט בלייבן פון דעם.
יעצט צום צווייטן ווייטאג, עס טוט דיר וויי פארוואס דיין טייערער חבר האברך ... נרו יאיר קען נישט קיין שטיקל גמרא; ערשטנס ער האט נישט געלערנט אין אונזער חדר, ער האט געלערנט אין א "געהעריגע", "מסודר'דיגע" און "נארמאלע" תלמוד תורה; וואס האט דאס מיט אונזער חינוך צוטון?! צווייטנס, איך האב געמיינט דו גייסט מיר זאגן אז עס טוט דיר זייער וויי ווען דו קוקסט ארום זעסטו ווי אן א שיעור בחורים גייען ארויס לתרבות רעה, זיי לייגן נישט קיין תפילין און היטן נישט קיין שבת - מיט'ן קענען לערנען גוט א שטיקל גמרא; אויף דעם דארף מען זיין פארווייטאגט, אויף דעם דארפן מיר אלע ציטערן, 'וואס וועט זיין מיט אונזערע קינדער?' 'ווער ווייסט וואס גייט זיין?' אנשטאט דעם ביסטו פארווייטאגט אז דיין חבר קען נישט קיין שטיקל גמרא; דיין חבר איז א רחמנות? ער איז נישט קיין רחמנות. ער איז א דוגמא פון א תלמיד הישיבה, ער איז אריין געקומען צו מיר ביי די פערצן יאר, נישט נאר ער האט נישט געקענט לערנען, ער האט נישט געקענט זיין נאמען און ווייל ער האט געלערנט אין ישיבה, ער האט געהערט אזויפיל דרשות פון חיזוק, פון יראת שמים - האט זיך אין אים אנגעצינדן א פייער פון עבודת השם און ער דינט דעם אייבערשטן מיט א ריינקייט, מיט א תמימות; ער לערנט א גאנצן טאג אויפ'ן רבינ'ס סדר דרך הלימוד (שיחות הר"ן, סימן עו), נאך אביסל וועט ער זוכה זיין צו דיבור בדעה, ער וועט אנקומען צו שמחת תורה (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן עד), ער איז נישט קיין רחמנות, ער וועט זוכה זיין צו זיין א גדול בתורה; זייער אסאך גדולי ישראל האבן זוכה געווען צו וואס זיי האבן זוכה געווען נאר ווייל זיי האבן געהאט א שטארקע חשק און רצון, אפילו זיי האבן נישט פארשטאנען וכו' - האבן זיי ביים סוף פארשטאנען.
נעכטן נאכט האבן מיר מסיים געווען מסכת עירובין; ביסט דאך געווען ביים סיום האסטו אודאי געזען דעם אויבן אן, דער אויבן אן איז געווען אינגעלייט תלמידים פון ישיבה, תלמידים פון תלמוד תורה "היכל הקודש"; זיי לערנען יעדן טאג פאר שיעורים אין גמרא, זיי לערנען פאר דעם בלאט גמרא; איינער אין בארא פארק, איינער אין קרית יואל, בלומינגראוו און ליבערטי; אונזער חדר האט ארויסגעגעבן גרויסע תלמידי חכמים, נאך אביסל וועלן מיר האבן דיינים - תלמידים פון אונזער חדר.
איך האף אז דו וועסט ארויסנעמען די ווייטאג פון הארץ, דו וועסט האבן אן אנדערע בליק אויף די תלמוד תורה און אויב עפעס שטערט דיר זאלסטו נישט ווארטן א לאנגע צייט ביז דו שרייבסט - נאר גלייך שרייבן אדער רופן, אזוי וועלן מיר אינאיינעם קענען מחנך זיין אונזערע קינדער און שניידן די שיינע פרוכט.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת תולדות, ראש חודש כסליו, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר, אלעד.
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
איך פריי זיך זייער צו הערן פון דיר, שוין א לאנגע צייט וואס איך ווארט צו הערן פון דיר; פון דיין התמדת התורה, פון דיינע סיומים. האסט מיר ממש דערפריידט מיט די גוטע נייעס אז דו לערנסט ווייטער אויפ'ן רבינ'ס דרך הלימוד, דו האסט שוין מסיים געווען משניות און אפאר מסכתות אין ש"ס.
טייערער ..., ווער נישט צעבראכן אז דו האסט פארלוירן דיין חשק צו לערנען, ווער נישט צעקלאפט אז דו האסט נישט די חשק פון אמאל. וויסן זאלסטו אז אלע גרויסע מענטשן, אלע גדולי ישראל - זענען דאס אריבער; קוק וואס דער רבי זאגט (שבחי הר"ן, אות ח): "וְסִפֵּר שֶׁכָּל לִמּוּדוֹ בָּא לוֹ בִּיגִיעָה גְּדוֹלָה", דער רבי האט דערציילט אז עס איז אים זייער שווער אנגעקומען צו לערנען ווען ער איז געווען יונג, עס איז אים נישט אנגעקומען גרינג.
דעריבער בעט איך דיר זייער זאלסט ווייטער לערנען פלייסיג, ווארט נישט ביז דו וועסט האבן חשק, לערן אן חשק; מאך זיך כאילו דו האסט חשק, די חשק התורה וועט שפעטער קומען. מאך זיך א סדר וויפיל פרקים משניות און בלעטער גמרא דו לערנסט יעדן טאג, נישט קיין חילוק יא חשק נישט חשק, וועסטו אויסוואקסן א גרויסער צדיק.
נאך איין זאך, זיי זיך מתבודד יעדן טאג; זיך א פלאץ וואו קיינער געפונט זיך נישט, גיי אהין פאר אפאר מינוט און רעד זיך אויס דאס הארץ צום אייבערשטן, בעט דעם אייבערשטן ער זאל דיר מאכן א חשק צו לערנען און דאווענען, זאג אים: "רבונו של עולם העלף מיר, איך וויל זיין אן ערליכער איד"; דורכדעם וועסטו זוכה זיין צו אלע מדריגות. דער רבי האט אונז געזאגט כמה פעמים, מען קען נישט זיין קיין ערליכער איד נאר דורך די הנהגה פון התבודדות.
שרייב מיר נאך בריוו; שרייב מיר אלע דיינע סיומים.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ה' פרשת חיי שרה, כ"ה מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר, תלמוד תורה היכל הקודש ברסלב, וויליאמסבורג.
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
איך פריי זיך זייער צו הערן פון דיינע מלמדים אז דו ביסט א וואויל קינד, דו פירסט זיך מיט דרך ארץ. ביים הייליגן רבי'ן איז די ערשטע זאך געווען דרך ארץ; דער הייליגער רבי האט געזאגט: "וֶוען קֵסָרִין אוּן קֶענִיגְן וָואלְטְן גֶעוואוּסְט וָואס פַאר אַ דֶּרֶךְ אֶרֶץ אִיךְ לֶערְן מִיט מַיינֶע מֶענְטְשְׁן, וָואלְטְן זֵיי גֶעשִׁיקְט זֵיֶיערֶע קִינְדֶער לֶערְנֶען בַּיי מִיר דֶּרֶךְ אֶרֶץ"; אז דו וועסט זיך ווייטער פירן מיט דרך ארץ וועסטו מיר מאכן אסאך נחת.
אויף דיין פראגע וואס דו זאלסט ענדערש לערנען - משניות אדער גמרא; איך וויל דיר פרעגן, ווען דו קומסט צו א שמחה וואו עס איז דא א גרויסע אויסוואל פון אסאך סארטן עסן, צום ביישפיל אייער שפייז, טונא פיש און א סאלאט - פון וואס וואלסטו גענומען? איך מיין דו וואלסט גענומען פון אלעס אביסל, אזוי זאלסטו טון ווען עס קומט צו לערנען. די תורה איז אזוי ווי א טיש מיט עסן, "כְּשֻׁלְחָן הֶעָרוּךְ וּמוּכָן לֶאֱכֹל (רש"י שמות כא, א)"; זאלסטו נעמען אביסל משניות, אביסל גמרא און אויך אביסל תהילים.
נעם נישט קיין פרעשור אז דו דארפסט לערנען אסאך, לערן אביסל פון אלעס. רבי נתן פלעגט זאגן "פון ווען איך האב געהערט פון רבי'ן 'מְעַט גַם כֵּן טוֹב, אביסל איז אויך גוט'; פון דעמאלט האט איך זייער מצליח געווען".
ווייז דעם בריוו פאר אלע דיינע חברים, זיי זאלן האבן חיזוק פון דעם; זיי זאלן אלע אנהייבן לערנען גמרא און משניות.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ה' פרשת וירא, י"ח מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.
איך האב פריער גערעדט מיט ר' ... נרו יאיר, ער האט מיר דערציילט ווי פלייסיג דו לערנסט צוזאמען מיט די אנדערע כולל אינגעלייט.
עס האט מיר זייער דערפריידט, ממש זה חלקי מכל עמלי, דאס איז מיר ווערד פון מיין פלאג און מי, צו הערן ווי פלייסיג די תלמידי הכולל לערנען.
איך וועל אם ירצה ה' זיין קומענדיגע וואך שבת אין שטעטל, וועל איך באצאלן אלע כולל אינגעלייט פאר אלע וואכן פון חודש חשון.
שטארק זיך און שטארק אלעמען, בפרט דיין ווייב תחי'; ווען דו קומסט אהיים, דו עסט נאכטמאל, די צייט וואס דו ביסט אין שטוב - זאלסטו מיט איר פארברענגען. הער נישט קיין הא"ט ליינ"ס, נישטא וואס צו הערן, זיי מאלן וואסער; די זעלבע נייעס גייט איבער און איבער און איבער, יעדע מאל מיט אנדערע נעמען; רעד צו דיין ווייב און הער איר אויס.
בעזרת ה' יתברך
יום ה' פרשת וירא, י"ח מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.
זיי מיר מודיע אויב דו קענסט שאפן א באס, מיר מאכן א שבת התוועדות פאר תלמידות בית פיגא אין שטעטל, אם ירצה ה' שבת פרשת ויצא; לאז מיר וויסן וויפיל עס קאסט און צי דו קענסט זיי ארויפטראגן פרייטאג און צוריק ברענגען זונטאג.
זיי נישט מותר אויף א טאג אן לערנען דיינע שיעורים אין מקרא, משנה, גמרא און הלכה.
אויך זאלסטו ארויפקומען אין ישיבה; איך בענק נאך דיר, איך ווארט אויף דיר, דו וועסט באקומען נאר גוטע זאכן אין ישיבה.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת וירא, ט"ו מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר, קרית ברסלב.
מזל טוב פאר דיין ניי געבוירענעם מיידל, דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מגדל זיין דיינע קינדער און זען פון זיי אידיש נחת, ליכטיגע דורות.
איך בעט דיר זייער זיי זיך קובע צו לערנען פארטאגס; קום אין בית המדרש לערנען, איך וויל זייער אז אלע אינגעלייט זאלן קומען פארטאגס לערנען אין בית המדרש.
נאר דאס בלייבט פונעם מענטש. טראכט אריין, וואס האט מען פונעם לעבן; די גאנצע לעבן איז איין שטיק שוועריקייט, מען ארבעט א גאנצן טאג - פארוואס? פאר וועם? זיך צו קענען אויסהאלטן ביז מען ווערט עלטער און שוין. דעמאלט קען מען שוין נישט ארבעטן, דעמאלט זיצט מען און מען ווארט אז די טאג זאל זיך ענדיגן, אנהייבן און ענדיגן. אבער אז מען לערנט תורה איז דער לעבן א לעבן; ווען מען ווערט עלטער ווערט מען נאר יונגער און פרייליכער, מען האט וואס אהיים צו ברענגען אויף יענע וועלט.
איך בעט דיר זייער, גיי שלאפן פרי; אין שטעטל איז נישטא וואס צו טון ביינאכט, עס איז א מחי', מען קען זיך לייגן נאך מעריב און אויפשטיין פארטאגס לערנען.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת לך לך, ט' מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב.
איך וויל דיר מחזק זיין זאלסט קומען יעדן אינדערפרי אין בית המדרש לערנען.
אז דו ווילסט מצליח זיין זאלסטו זיך קובע זיין צו לערנען פארטאגס; קום אין בית המדרש לערנען - וועסטו אויפלעבן דעם שטעטל און נאך אינגעלייט וועלן זיך קובע זיין צו קומען לערנען.
אויך אויף דער נאכט זאלסטו קומען לערנען, די הייליגע חכמים זאגן (ברכות ח.) מען האט געפרעגט רבי יוחנן: "אין וואס פאר א זכות האבן די מענטשן פון חוץ לארץ אריכות ימים?" האט ער געענטפערט: "מְקַדְּמִי וּמְחַשְּׁכִי לְבֵי כְנִשְׁתָּא", ווייל זיי זענען זיך קובע שיעורים אינדערפרי און אויף דער נאכט; דאס זאגט דער רבי (ספר המידות, אות בנים, סימן נב): "יַקְדִּים וְיַחְשִׁיךְ לְבֵית הַכְּנֶסֶת", מען זאל קומען אינדערפרי און ביינאכט אין בית המדרש, "עַל יְדֵי זֶה יַאֲרִיךְ יְמֵי בָנָיו", דורכדעם וועלן די קינדער האבן אריכות ימים.
זיי מיר מודיע אויב דו ווילסט לערנען מיט א חברותא אדער דיר איז גוט צו לערנען אליינס; אז דו דארפסט א חברותא וועל איך דיר צושטעלן א חברותא.
איך ווארט שוין צו הערן אז אין שטעטל אין שול איז א מקום תורה בייטאג און ביינאכט.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת לך לך, ט' מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב ליבערטי.
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
אז דיין ווייב תחי' איז גרייט צו העלפן אויסלערנען די מיידלעך ווי אזוי מען נייעט - זאל זי זיך פארבינדן מיט מרת ... תחי', זי איז געשטעלט פאר די סקול. איך וועל אויך רעדן מיט איר זי זאל אויסארבעטן מיט דיין ווייב תחי' ווען צו קומען, אז די קינדער זאלן קענען די פאך, זיי זאלן קענען נייען.
האסט מיר זייער דערפריידט אז דו האסט שוין מסיים געווען ספר אור החיים הקדוש, רמב"ן און כלי יקר; יעדעס יאר ביסטו מעביר סדרה שנים מקרא ואחד תרגום מיט איינע פון די פירושים און לכבוד דעם נייעם יאר האסטו גענומען איינע פון די הייליגע חסידישע ספרים, פון די תלמידי המגיד זכותו יגן עלינו; אז מען גיין אויף דעם סדר, יעדעס יאר נעמט מען נאך א ספר - קען מען צוביסלעך אריבערגיין כל התורה כולה.
זיי זיך קובע צו לערנען אינדערפרי אין בית המדרש, זיי מחזק דעם בית המדרש עס זאל זיין א מקום פון תורה; איך וויל דער שטעטל זאל זיין א מקום פון תורה ותפלה.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת לך לך, ח' מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.
איך בעט דיר זייער נוץ אויס דיינע יונגע יארן מיט תורה ותפלה, יעצט איז דיין שענסטע צייט; דו האסט חתונה געהאט, האסט אן אשת חיל, קענסטו יעצט לערנען תורה בטהרה, מיט א ריינע מח.
קום צייטליך אין כולל און לאז זיך נישט שטערן פון קיינעם, אז עס קומען אריין אינגעלייט אינמיטן טאג, זיי זוכן צו שמועסן וכו', זאלסטו זיך ארויסדרייען; אין די צייט וואס מען לערנט איז גארנישט דא, נאר לערנען.
העלף מיר בויען דעם שטעטל "קרית ברסלב"; נאר מיט לערנען תורה, נאר דורך קביעת עתים לתורה - וועלן מיר האבן א שיינע שטאט.
די הייליגע חכמים זאגן (מגילה ג:) וואס מאכט א שטאט זאל ווערן א שטאט? אויב עס זענען דא צען מענטשן וואס לערנען און דאווענען.
ווייז דעם בריוו פאר די אנדערע כולל אינגעלייט.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת לך לך, ט' מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר.
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
בלייב מיט די ארבעט, עס איז דא גענוג צייט צו לערנען; זיי זיך קובע אויפצושטיין פארטאגס, מאך זיך א סדר צו לערנען אינדערפרי חומש רש"י מיט'ן תרגום, אויך זאלסטו לערנען פאר'ן דאווענען לכל הפחות א בלאט גמרא. אז עס בלייבט איבער צייט זאלסטו לערנען פרקים משניות, אינמיטן טאג זאלסטו זיך מאכן צייט פאר תהילים.
עס איז באוואוסט אז דער הייליגער סאטמאר רבי זכותו יגן עלינו האט נישט געוואלט מאכן קיין כוללים. ווען מען איז אים געקומען פרעגן אויב מען זאל גיין אין כולל פלעגט ער אויספרעגן וויפיל שעה מען לערנט, ער האט געזאגט: "ביז אכט שעה א טאג דארף מען נישט קיין כולל, יעדער בעל הבית וואס ארבעט דארף אריין שטופן פאר'ן ארבעט און נאכן ארבעט - אכט שעה צו לערנען".
נעם אריין דעם אייבערשטן אין די ארבעט; מען קען ארבעטן און זיין דבוק צום אייבערשטן, מען קען זיין צוגעקלעבט צום אייבערשטן אן דעם וואס איינער זאל אפילו וויסן. א גאנצן צייט ביי די ארבעט זאלסטו רעדן צום אייבערשטן און אכטונג געבן אויף שמירת עיניים, אזוי וועט די גאנצע טאג זיין איין שטיק דביקות צום אייבערשטן.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת וזאת הברכה, מחרת יום הכיפורים, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער זון ... נרו יאיר.
איך וויל דיר מחזק זיין זאלסט ארויסכאפן צו לערנען יעדן טאג; אפילו יעצט אום חודש תשרי וואס עס איז נישטא קיין כולל דארף מען לערנען די הייליגע תורה.
דו ווייסט דאך ווי שטארק מוהרא"ש פלעגט חוזק מאכן פון "בין הזמנים"; מוהרא"ש פלעגט זאגן: "נישטא אזא זאך ווי 'בין הזמנים', איינמאל איז דא 'בין הזמנים', ווען א מענטש שטארבט, צווישן די מיתה און דאס באגראבן - דעמאלט איז 'בין הזמנים', דעמאלט האט דער נפטר גרויס צער, ה' ישמרינו, אבער כל זמן מען לעבט איז נישטא 'בין הזמנים'".
איך בעט דיר זייער טייערער ... נרו יאיר, נוץ אויס דיינע יונגע יארן; יעצט האסטו דיינע שענסטע יארן. האסט חתונה געהאט, האסט שוין א ליכטיג קינד, האסט אן אשת חיל; זאלסטו לערנען און דאווענען.
איך און מאמי האבן אזויפיל נחת יעדעס מאל מיר הערן גוטע גריסן אז דו לערנסט און דאווענסט, דאס געבט אונז כח אויף ווייטער.
יישר כח פאר'ן דאווענען פסוקי דזמרה, עס איז געווען זייער שיין.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת וזאת הברכה, מחרת יום הכיפורים, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד ...
איך בין דיר דאנקבאר אז דו העלפסט מיר מיט אלעס וואס מען דארף, אבער איך מוז דיר זאגן אז איך וועל מער הנאה האבן צו זען אז דו לערנסט יעדן טאג דיינע שיעורים כסדרן.
מיין גאנצע הנאה איז צו הערן פון די תלמידים אז זיי לערנען יעדן טאג חומש, משניות, גמרא און הלכה.
איך בין נישט רואיג אז דו ביסט געבליבן אין שטעטל העלפן נאר אז איך וועל הערן אז דו לערנסט, אויב דו לערנסט נישט זאלסטו שוין צוריק קומען.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת וזאת הברכה, מחרת יום הכיפורים, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.
לכבוד דעם נייעם יאר וויל איך דיר מחזק זיין דו זאלסט זיך אוועקרייסן יעדן טאג אפאר מינוט פון אלעס און לויפן צו די תורה.
דו מוזט לערנען יעדן טאג אביסל חומש, דו מוזט לערנען יעדן טאג כאטשיג 'איין' פרק משניות און ועל כולם א בלאט גמרא.
איך האב זיך זייער געפרייט אז דו ביסט געווען מיט אונז יום טוב.
א זיס יאר פאר דיר, פאר דיין ווייב און קינדער.
בעזרת ה' יתברך
ערב שבת קודש לסדר כי תבוא לאומאן, ט"ו אלול, שנת תש"פ לפרט קטן
לכבוד מיינע טייערע חברים, ליבער ברידער, תלמידי היכל הקודש ירושלים, שיחיו.
ווערט נישט דערשראקן און פארלוירן פון די גאנצע פחד און בלבול וואס מען מאכט וועגן אומאן; מיר דארפן בעטן דעם אייבערשטן מיר זאלן זוכה זיין צו קומען צום רבי'ן, מיט תפילה וועלן מיר אנקומען.
איך בעט אייך לאזט אייך נישט נארן, מאכט נישט פון עיקר טפל און פון טפל עיקר; געדענקט וואס דער רבי וויל פון אונז, דער רבי וויל מיר זאלן לערנען און דאווענען און לעבן מיט'ן אייבערשטן.
איך וויל אייך מחזק זיין איר זאלט יעדן טאג לערנען אביסל חומש רש"י מיט'ן תרגום, דאס ברענגט יראת שמים. ליידער ליידער קען מען אויסקוקן פון אינדרויסן ווי ווייס איך וואס אבער מען לערנט נישט קיין חומש רש"י, מען איז נישט מעביר סדרה און מען האט נישט קיין יראת שמים.
דער הייליגער רבי מרדכי'לע מנאדבורנא זכותו יגן עלינו איז אמאל געקומען באזוכן דעם בעל ערוגת הבושם זכותו יגן עלינו, האט אים דער ערוגת הבושם געבעטן ער זאל באזוכן זיין ישיבה, ער זאל זען ווי פלייסיג זיינע תלמידים לערנען און ווי ערליך זיי פירן זיך אויף, דער הייליגער רבי מרדכי'לע מנאדבורנא זכותו יגן עלינו איז אריבערגעגאנגען אין די ישיבה זען די בחורים, ווען ער איז ארויסגעקומען האט ער געזאגט פאר'ן ערוגת הבושם: "זיי האבן נישט קיין יראת שמים!" האט דער ערוגת הבושם געפרעגט: "רבי, פארוואס זאגט איר אזוי?!" האט ער אים געענטפערט: "ווייל זיי לערנען נישט קיין חומש רש"י!" זעט מען פון דעם אז אויב מען וויל האבן יראת שמים דארף מען לערנען יעדן טאג אביסל חומש מיט רש"י.
מוהרא"ש פלעגט כמעט יעדע שיעור רעדן צו אונז מיר זאלן זיך נישט לאזן נארן, מיר זאלן לערנען יעדן טאג חומש רש"י מיט'ן תרגום פון אנהייבן וואך, זונטאג ביז שני, מאנטאג ביז שלישי, און אזוי ווייטער.
חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות ח.): "לְעוֹלָם יַשְׁלִים אָדָם פַּרְשִׁיוֹתָיו עִם הַצִּבּוּר שְׁנַיִם מִקְרָא וְאֶחָד תַּרְגוּם, שֶׁכָּל הַמַּשְׁלִים פַּרְשִׁיוֹתָיו עִם הַצִּבּוּר מַאֲרִיכִין לּוֹ יָמָיו וּשְׁנוֹתָיו", ווער עס איז מעביר סדרה וועט זוכה זיין צו אריכות ימים ושנים; דער אריז"ל זאגט מען זאל מעביר סדרה זיין פרייטאג - ערב שבת, אבער מען טאר זיך נישט לאזן נארן. מען דארף שטענדיג קוקן אויף זיך און זיך מאכן א חשבון: וואס טו איך? האב איך געעפנט א חומש די וואך? האב איך מעביר סדרה געווען פאריגע וואך? אז מען הייבט אן פון זונטאג און יעדן טאג לערנט מען אביסל חומש רש"י מיט'ן תרגום איז מען זוכה אז מען ענדיגט יעדע וואך די סדרה און מען איז זוכה צו לעבן מיט די פרשה יעדן טאג.
איך בעט אייך מיינע טייערע ברידער פון ירושלים, תלמידי היכל הקודש, לערנט יעדן טאג אפאר פרקים משניות. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ויקרא רבה, פרשה ו): "אֵין כָּל הַגָּלֻיּוֹת הַלָּלוּ מִתְכַּנְסוֹת אֶלָּא בִּזְכוּת מִשְׁנַיוֹת", משיח וועט קומען נאר בזכות וואס מען לערנט משניות, נאך זאגן חז"ל (סנהדרין מב.): "בְּמִי אַתָּה מוֹצָא מִלְחַמְתָּהּ שֶׁל תּוֹרָה, בְּמִי שֶּׁיֵּשׁ בְּיָדוֹ חֲבִילוֹת שֶׁל מִשְׁנָה", דער וואס לערנט משניות דער איז זוכה צו מקבל זיין די תורה; מען קען זיך גארנישט פארשטעלן וואס פאר א כח משניות האט און וואס עס טוט פאר'ן מענטש, ווען א מענטש איז זוכה צו לערנען יעדן טאג משניות וועט ער זוכה זיין צו זייער גרויסע זאכן.
דער עיקר בעט איך אייך, טענה'ט נישט מיט קיינעם; א שאד די צייט, א שאד צו ענטפערן. מוהרא"ש זכרונו לברכה שרייבט אין די צוואה (אות יג): "וּכְשֶׁתַּגִיעוּ לְעוֹלָם הָאֱמֶת אָז תִּיוָכְחוּ צִדְקַת 'סֵדֶר דֶּרֶךְ הַלִימוּד' שֶׁל רַבֵּינוּ זַ"ל", ווען איר וועט ארויף קומען אויף יענע וועלט וועט איר זיך איבערצייגן די ווארהייט פונעם הייליגן רבינ'ס סדר דרך הלימוד; "וְעַל כֵּן מַה וְלָמָּה לָכֶם לְהִתְוַכֵּחַ?! טַעֲמוּ וּרְאוּ כִּי טוֹב הַשֵּׁם, הַרְגִילוּ עַצְמְכֶם לָזֶה וְאָז תִּרְאוּ וְתִּרְגְשׁוּ כָּל מִינֵי טַעֲמִים בְּחַיֵּיכֶם", דעריבער זאלט איר זיך נישט טענה'ען מיט קיינעם, נאר געוואוינט אייך צו צו לערנען לויט דעם סדר דרך הלימוד, דעמאלט וועט איר זען און שפירן אלע טעמים אויף די וועלט, "כִּי הַתּוֹרָה הִיא חִיוּתֵנוּ בָּעוֹלָם הַזֶה וּבָעוֹלָם הַבָּא, חִיוּת גַּשְׁמִי וְחִיוּת רוּחְנִי", ווייל די תורה איז אונזער לעבן אויף די וועלט און אויף יענע וועלט, די תורה געבט אונז לעבן סיי בגשמיות און סיי ברוחניות, "אַשְׁרֵי מִי שֶׁאֵינוֹ מַטְעֶה עַצְמוֹ בָּזֶה הָעוֹלָם כְּלָל, וְיוֹדֵעַ אַשֶׁר עִיקָר הַלִימוּד הוּא רַק לַעֲשׂוֹת רְצוֹנוֹ יִתְבָּרַךְ וְלוֹמֵד עַל מְנָת לְקַיֵים מִצְווֹתָיו יִתְבָּרַךְ וְלַעֲשׂוֹת נַחַת רוּחַ לוֹ יִתְבָּרַךְ", וואויל איז דעם מענטש וואס לאזט זיך נישט נארן און ווייסט אז דער עיקר לימוד התורה איז צו טון דעם רצון פונעם אייבערשטן, עיין שם.
איך האף זיך צו זען מיט אייך אין אומאן.
א פרייליכן שבת.
בעזרת ה' יתברך
יום ד' לסדר כי תבוא לאומאן, י"ג אלול, שנת תש"פ לפרט קטן
לכבוד הילד ... נרו יאיר, תלמוד תורה היכל הקודש ברסלב, ליבערטי.
איך פריי זיך זייער צו הערן פון דיין מלמד גוטע גריסן אויף דיר; ווי פלייסיג דו לערנסט און ווי שיין דו פירסט זיך, דו מאכסט מיר אזויפיל נחת מיט דעם.
יעצט איז דיינע בעסטע יארן; זאלסטו אויסנוצן די טעג מיט לערנען און דאווענען. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת קנד.): "יַנְקוּתָא כְּלִילָא דְוַרְדָא", די שענסטע זמן פונעם מענטש זענען זיינע יונגע יארן.
ווען מען ענדיגט לערנען זאלסטו העלפן רייניגן די שול, דו מיט דיינע חברים.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' לסדר כי תבוא לאומאן, י"א אלול, שנת תש"פ לפרט קטן
לכבוד האברך היקר לי ... נרו יאיר
עס איז מיר היינט א גרויסע שמחה אז מיר האבן געעפנט אונזער צווייטע כולל; מיר האבן שוין איין כולל אין וויליאמסבורג, היינט האבן מיר געעפנט די צווייטע כולל אין קרית ברסלב ליבערטי.
יעצט וועט די שטעטל וואקסן מער און מער, ווייל אז די פלאץ איז געבויט אויף תורה האט דאס א קיום.
איך בין זייער פרייליך צו הערן גוטע גריסן אויף דיר אז דו לערנסט פלייסיג; איך וויל דיר מחזק זיין זאלסט זיך נישט לאזן שטערן פון קיינעם. אז עס קומען אריין מענטשן דורכ'ן טאג אין שול וואס זוכן וואס צו טון מיט זייער צייט זאלסטו זיך נישט לאזן שטערן, זאלסט ווייטער לערנען פלייסיג וועלן זיי פון זיך אליינס אוועק גיין.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.
בעזרת ה' יתברך
א' לסדר כי תבוא לאומאן, י"א אלול, שנת תש"פ לפרט קטן
לכבוד מיינע טייערע תלמידים שיחיו, תושבי קרית ברסלב ליבערטי
איך האב זיך זייער מחי' געווען צו זיין צווישן אייך דורכאויס די זומער וואכן צוזאמען מיט די בחורים; אין בין צוריק געפארן קיין וויליאמסבורג אבער איך וועל ווייטער זיין מיט אייך.
איך וויל זייער שטארק בעטן אלע אינגעלייט מען זאל קומען לערנען אינדערפרי פאר'ן דאווענען. מען וועט דאווענען יעדן טאג זיבן אזייגער; איך וויל אייך מחזק זיין איר זאלט אלע קומען לערנען אינדערפרי, דער טאג איז אן אנדערע טאג ווען מען לערנט אינדערפרי, דער טאג איז אן אנדערע טאג ווען מען הייבט דאס אן מיט לערנען און דאווענען און א מקוה, עס איז דא א ברכה אינעם טאג; אמאל קען מען ארבעטן ביטער שווער א גאנצן טאג אבער עס איז נישטא קיין ברכה אינעם טאג, אבער אז מען הייבט אן דעם טאג מיט תורה ותפילה איז דא א ברכה אין די ארבעט.
נאכן דאווענען זאלט איר טאנצן; צינדט אן לעבעדיגע מוזיק פאר אפאר מינוט און טאנצט: "אשרינו מה טוב חלקינו שזכינו להתקרב לרבינו!" ווי גליקליך זענען מיר אז מיר ווייסן פון רבי'ן, ווי גליקליך זענען מיר אז מיר האבן א רבי וואס לערנט אונז ווי אזוי זיך צו דערהאלטן, נישט ווערן פארלוירן ווען עס גייט נישט ווי מען וויל.
אויך זאלט איר קומען דאווענען מנחה מעריב און מיט האלטן דעם שיעור גמרא, אבער נישט בלייבן ביינאכט שמועסן; ביינאכט דארף מען זיין אין שטוב מיט די ווייב און קינדער, מען קען נישט בלייבן אינדרויסן שמועסן.
נוצט אויס די פעלדער און וועלדער מיט התבודדות; עס איז אזוי געשמאק צו שפאצירן אין שטעטל מיט'ן אייבערשטן, זיך אויסשמועסן דאס הארץ און אים בעטן מען זאל נישט פארפאלן ווערן, מען זאל זיין ערליך.
שרייבט מיר וואס איר ווילט פרעגן און וויסן, איך וועל אייך גלייך ענטפערן.
דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת כי תצא, ד' אלול, שנת תש"פ לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר.
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
מזל טוב פאר דיין סיום מסכתא!
איך האב זייער הנאה געהאט צו זען בילדער פון די שיינע סעודה פון דיין סיום.
דו האסט א קלוגע ווייב, זי ווייסט ווי אזוי דיר צו שטארקן זאלסט ווייטער לערנען; דאנק דעם אייבערשטן פאר די מתנה וואס ער האט דיר געגעבן, האסט באקומען א קלוגע פרוי וואס איז דיר מחזק צו לערנען און דאווענען.
לערן ווייטער אויפ'ן סדר דרך הלימוד פון הייליגן רבי'ן (המבואר בשיחות הר"ן, סימן עו), דורכדעם וועסטו זוכה זיין אין א קורצע צייט צו לערנען און ענדיגן כל התורה כולה.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.
בעזרת ה' יתברך
יום א' פרשת כי תצא, ג' אלול, שנת תש"פ לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר, ירושלים.
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
איך פריי זיך זייער צו הערן די גוטע נייעס, אז דו האסט זוכה געווען צו לערנען און ענדיגן גאנץ ש"ס; דו לערנסט אויפ'ן סדר דרך הלימוד פון הייליגן רבי'ן און דו נוצט אויס דיינע שיינע יונגע יארן.
חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת קנד.): "יַנְקוּתָא כְּלִילָא דְוַרְדָא", די שענסטע זמן פונעם מענטש זענען זיינע יונגע יארן; דער הייליגער רבי זאגט (ספר המידות, אות תשובה, סימן עג): "הָעַבְדוּת שֶׁאָדָם עוֹבֵד אֶת הַשֵּׁם בְּבַחֲרוּתוֹ כָּל יוֹם, עֶרְכּוֹ יָקָר מִשָּׁנִים רַבּוֹת שֶׁל עֲבוֹדָה לְעֵת זִקְנָתוֹ", יעדן טאג עבודת השם אין די יונגע יארן איז חשוב'ער פון עטליכע יארן עבודת השם אויף דער עלטער.
יעצט זאלסטו נעמען איין מסכתא און דאס איבערגיין איינמאל און נאכאמאל און נאכאמאל, הונדערט און איין מאל, און ווען דו ענדיגסט דאס טון מיט איין מסכתא זאלסטו נעמען נאך א מסכתא, ביז דו וועסט לערנען און חזר'ן גאנץ ש"ס הונדערט און איין מאל.
וואס דו דארפסט און וואס דו ווילסט - דערצייל דעם אייבערשטן אויף דיין שפראך.
זיי מכבד דיינע עלטערן; העלף דיין טאטע מיט'ן מסדר זיין דעם בית המדרש. עס איז א גרויסע זכות צו זיין א געטרייער משמש פאר'ן רבינ'ס בית המדרש.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.
