בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#86 - וואס צו לערנען ווען די כוללים זענען פארשפארט
כולל, שלום בית, משניות, לימוד התורה, גמרא

בעזרת ה' יתברך


יום ב' לסדר טהרה, כ"ו ניסן, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


דיין ווייב האט מיר געשריבן אין דיין נאמען, אז דו ווילסט וויסן ווי אזוי דו זאלסט זיך פירן מיט דיינע לימודים, בפרט יעצט ווען די כולל איז פארמאכט, וואס דו זאלסט לערנען.


דאס בעסטע איז אין אנהויב צו לערנען אסאך משניות און אסאך גמרא; די צוויי לימודים האבן א מורא'דיגע סגולה. משניות איז משנה דעם מענטש, מען באקומט א שכל הישר, דער מח ווערט מיושב, מען ווייסט ווי אזוי זיך צו פירן אין לעבן. און גמרא האט א כח אז עס פארברענט אלע קליפות וואס מען האט באשאפן במשך אלע יארן דורך די עבירות, בפרט וואס איז באשאפן געווארן פון די עבירה פון פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן.


דעריבער זאלסטו זיך פלייסן אין די צוויי לימודים; זע צו זאגן לכל הפחות יעדן טאג ח"י פרקים משניות, דאס וועט דיר אינגאנצן משנה זיין מן הקצה אל הקצה, עס וועט דיר אינגאנצן טוישן, "מִשְׁנָה" איז די אותיות "מְשַׁנֶה"; ווי מער א מענטש זאגט משניות איז ער זיך מְשַׁנֶה אינגאנצן און ער ווערט ריין. משניות שלעפט ארויס דעם מענטש פון די טיפסטע בלאטע, אזוי ווי מען זעט אז מִשְׁנָה איז די ראשי תיבות (תהילים ל, ד): "הֶ'עֱלִיתָ מִ'ן שְׁ'אוֹל נַ'פְשִׁי", אז מען זאגט משניות נעמט עס ארויס דעם מענטש פון די טיפסטע שמוציגסטע פלעצער וואו ער איז רחמנא לצלן אריינגעפאלן.


אויך זאלסטו לערנען אסאך גמרא; איין שיעור זאלסטו האבן אינעם דף היומי, נאכדעם א באזונדערע שיעור אין ש"ס כסדרן, און נאך א שיעור, זאלסט נעמען איין מסכתא און דאס איבער חזר'ן מאה פעמים ואחד, הונדערט און איין מאל; דאס וועט פארברענען אלע שלעכטס, אזוי ווי דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן ריד): "תַּלְמוּד בְּגִימַטְרִיָּא אוֹתִיּוֹת שֶׁל שְׁמָהּ 'לִילִית', עַל כֵּן יֵשׁ כֹּחַ בְּלִמּוּד הַתַּלְמוּד לְהַכְנִיעַ אוֹתָהּ", 'תלמוד' באטרעפט די זעלבע ווי די נאמען פון די קליפה וואס מאכט א מענטש זינדיגן אין פגם הברית און ווען מען לערנט גמרא איז מען מכניע די קליפה; מען זעט טאקע אז דער סמ"ך מ"ם האט זייער מורא פון בלעטער גמרא, ער וועט אלעס לאזן דעם מענטש טון, אבי נישט עפענען א גמרא.


נאכדעם קענסטו האבן שיעורים אין נ"ך, אין תוספתא, אין מדרשים און אין זוהר וכו', וכו', אן קיין פרעשור; ווען מען האט איבריגע צייט כאפט מען אריין נאך א לימוד און נאך אפאר שורות וכו'.


זיי מחזק דיין ווייב תחי' זי זאל נישט מורא האבן פון וכו'; בזכות וואס זי פארשפרייט די אמונה פאר אנדערע פרויען, זי איז מחזק פרויען אין מיידלעך וועט זי האבן א גרינגע לידה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#85 - זיך אויפפירן שיין אינדערהיים ווען ס'איז נישטא קיין חדר
כיבוד אב ואם, סדר דרך הלימוד, לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' לסדר טהרה, כ"ו ניסן, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז דו נוצט אויס די צייט, אפילו עס איז נישט דא קיין חדר, אלע חדרים זענען פארשלאסן און פארשפארט - דאך לערנסטו אסאך גמרא אויפ'ן סדר דרך הלימוד פון הייליגן רבי'ן וואס האט אונז געגעבן אזא זיסע וועג צו לערנען (שיחות הר"ן, סימן עו), אפילו מען האט נישט קיין חברותא מען פארשטייט נישט וואס מען לערנט - דאך לערנט מען, מען זאגט די הייליגע ווערטער פון די גמרא.


זע צו רעדן שיין צו דיין טאטע מאמע; כיבוד אב ואם איז זייער א גרויסע מצוה, עס איז אזוי גרויס אז די תורה גלייכט צו מכבד זיין עלטערן צו מכבד זיין דעם אייבערשטן, אזוי ווי די הייליגע חכמים זאגן (מכילתא פרשת יתרו, פרשה ח): דער אייבערשטער זאגט: "מען דארף מורא האבן פון מיר און מיר מכבד זיין", אזוי אויך זאגט דער אייבערשטער אז מען דארף מורא האבן פון די עלטערן און זיי מכבד זיין.


שרייב מיר נאך, איך האב ליב ווען דו שרייבסט מיר.

#84 - א סיום הש"ס ביים ליל הסדר
בחור, מוהרא"ש, לימוד התורה, סיום הש"ס, היטן די צייט, פסח

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת ויקרא, כ"ט אדר, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר,


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך בין אזוי פרייליך צו הערן די גוטע נייעס אז דו גייסט מאכן א סיום הש"ס ביים ליל הסדר; עס איז זייער א פאסיגע צייט צו מאכן דעמאלט דעם סיום הש"ס, די גאנצע משפחה וועט זיך פרייען צו זען ווי א יונגער בחור נוצט אויס די צייט מיט לימוד התורה אויפ'ן סדר דרך הלימוד פון רבי'ן. דאס איז די וועג ארויס צו גיין פון מצרים, פון אלע טומאות, אזוי ווי דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן יא): ווען משה רבינו איז געקומען צו פרעה בעטן ער זאל ארויס שיקן די אידן פון מצרים ווייל דער אייבערשטער וויל זיי געבן די תורה ביים בארג סיני, האבן אים די כישוף מאכער'ס געפרעגט: "תֶּבֶן אַתָּה מַכְנִיס לַעֲפָרִים?" דו ווילסט נעמען אידן וואס זענען עֲפָרִים אזוי ווי ערד - אויף זייער א נידעריגע מדריגה, און אין זיי ווילסטו אריין ברענגען 'תֶּבֶן' - געטליכקייט?! האט זיי משה רבינו געענטפערט: "אָמְרֵי אֱנָשֵׁי: לְמָתָא יַרְקָא, יַרְקָא שְׁקֻל", ער האט זיי געזאגט: "יא, מען קען נעמען א מענטש, אפילו ער איז טיף אין דער ערד; ער ליגט אין בלאטע, ער איז נעבעך אריין געפאלן אין גראבע עבירות, ער איז באמת א שטיק 'עָפָר', און אים צו ברענגען צו די גרעסטע מדריגות", אויב וועט דער מענטש אנהייבן זאגן די ווערטער פון די הייליגע תורה, "אָמְרֵי אֱנָשֵׁי" - זאגן און זאגן בלעטער גמרא, זאגן פרקים משניות, וועט ער זוכה זיין תשובה צו טון, "יַרְקָא" איז א לשון פון תשובה, עיין שם.


יעצט ווען דו ענדיגסט ש"ס זאלסטו נעמען א מסכתא און דאס לערנען הונדערט און איין מאל, נאכאמאל און נאכאמאל און נאכאמאל, אזוי ווי מוהרא"ש האט געשריבן אינעם בריוו אפאר שעה פאר'ן הסתלקות וואו ער בעט אלע בחורים תלמידי היכל הקודש מען זאל נעמען א מסכתא און דאס לערנען מאה פעמים ואחד פאר זיין נשמה, איך ברענג דיר אראפ דעם בריוו, דעם לשון וואס מהורא"ש האט געשריבן אפאר שעה פאר'ן הסתלקות:


"שָׁלוֹם וּבְרָכָה לִינִיקֵי הַצֹאן הַתַּלְמִידִים הַיְקָרִים אֶצְלִי אֵלוּ שֶׁלּוֹמְדִים בְּמִסְגֶּרֶת "הֵיכַל הַקוֹדֶשׁ" בְּ"בֵּית מְנַחֶם" וְכֵן בְּ"בֵּית שְׁלֹמֹה" וּבְ"תִּפְאֶרֶת הַתּוֹרָה"


אִיךְ בֶּעט אַייךְ זֵייעֶר אוֹיבּ אִיר וִוילְט עֶפֶּעס טוּן פַאר מַיין זְכוּת, זָאל יֶעדֶער אֵיינֶער פוּן עֶנְק נֶעמֶען אַ מַסֶכְתָּא, סֵיי וֶועלְכֶע מַסֶכְתָּא גְמָרָא אִיר וִוילְט, אוּן מִיט דֶעם אַלֵיין וָואס אִיר וֶועט נֶעמֶען עֶפֶּעס אַ מַסֶכְתָּא אוּן דָאס אִיבֶּערְ'חַזְרְ'ן הוּנְדֶערְט אוּן אֵיין מָאל, וֶועט אִיר מִיר אַרוֹיפְבְּרֶענְגֶען אַזוֹי הוֹיךְ וָואס מֶען קֶען גָארְנִישְׁט אוֹיסְמָאלְן אוּן אָפְּשַׁאצְן בִּכְלַל.


דֶערִיבֶּער אִיז דָאס מַיין בַּקָשָׁה פוּן אַייךְ, אַז אִיר זָאלְט אִיבֶּערְ'חַזְרְ'ן אֵיין מַסֶכְתָּא הוּנְדֶערְט אוּן אֵיין מָאל אוּן מַזְכִּיר זַיין מַיין נָאמֶען, אוּן מִיט דֶעם וֶועט אִיר מִיר אַרוֹיפְבְּרֶענְגֶען הוֹיךְ הוֹיךְ הוֹיךְ.


אַזוֹי אוֹיךְ בֶּעט אִיךְ אַייךְ אַז אִיר זָאלְט זִיךְ נִישְׁט חַבֶר'ן מִיט קַיין שׁוּם בָּחוּר וָואס גְלִיטְשְׁט לֵיידֶער אַוֶועק.


אִיר זָאלְט קוּמֶען כְּסֵדֶר צוּ מַיין קֵבֶר מִתְפַּלֵל צוּ זַיין דָארְטְן אוּן רֶעדְן צוּם אֵייבֶּערְשְׁטְן דָארְטְן, אוּן לֶערְנֶען תּוֹרָה דָארְט, אוּן אִיךְ וֶועל אַייךְ דַאנְקְבַּאר זַיין פַאר דֶעם. אִיךְ וֶועל אַוַודַאי הֶערְן אַלֶעס וָואס אִיר בֶּעט, אוּן אִיךְ וֶועל פְּרוּבִּירְן צוּ טוּן אַייעֶר וִוילְן.


נָאר נֶעמְט אַייךְ פָאר צוּ הָאבְּן גוּטֶע מִדוֹת, אוּן אִיר זָאלְט זַיין גֶעוואוֹינְט צוּ קוּמֶען בַּיי מַיין קֵבֶר אוּן אִיךְ וֶועל עֶרְפִילְן אַייעֶר גֶעבֶּעט פוּן אַייעֶר הַארְץ צוּם גוּטְן".


דאס איז די עצה פאר שמירת עיניים, דאס איז די עצה פאר אלע פראבלעמען, דאס איז די עצה צו ווערן פרייליך.


געב א גריס פאר דיין טאטע; זאג אים אז איך בענק זיך נאך אים, איך האב זייער ליב תלמידי היכל הקודש.

#83 - פרשת פרה רייניגט מען זיך אויף יום טוב פסח
תפילה והתבודדות, קדושה, תשובה, לימוד התורה, פסח

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת כי תשא-פרה, י"ז אדר, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד די חשוב'ע חבורה תלמידי היכל הקודש ברסלב בירושלים עיר הקודש, ה' עליהם יחיו.


איך שרייב אייך אפאר ווערטער, דאס זאלט איר לערנען צוזאמען ביי שלוש סעודות.


איך וויל אייך זייער בעטן אז בשעת מען לערנט פאר זאל מען נישט שמועסן; עס דארף זיין שטיל, מען דארף זיצן מיט דרך ארץ, נאר אזוי קען מען מקבל זיין די גוטע עצות.


די וואך שבת איז זייער א גרויסער שבת, מען ליינט די פרשה פון טהרת ישראל, די פרשה פון פרה אדומה; מיט דעם איז מען מקיים (הושע יד, ג): 'וּנְשַׁלְּמָה פָרִים שְׂפָתֵינוּ', דאס איז די הכנה צו קענען מקבל זיין דעם הייליגן יום טוב פסח, אזוי ווי דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן עד): "אַחַר פּוּרִים קוֹרִין פָּרָשַׁת פָּרָה שֶׁהִיא הֲכָנָה לְפֶסַח, כִּי פָּרָשַׁת פָּרָה קוֹרִין כְּדֵי שֶׁיִּהְיוּ נִזְהָרִין לִטָּהֵר מִטֻּמְאַת מֵת, כְּדֵי שֶׁיִּהְיוּ טְהוֹרִין לַעֲשׂוֹת הַפֶּסַח", ווי אזוי איז מען זיך מטהר פון טמאת מת? דורך: 'וּנְשַׁלְּמָה פָרִים שְׂפָתֵינוּ', מיט'ן רעדן צום אייבערשטן, אזוי ווי דער פסוק זאגט (הושע, שם): "קְחוּ עִמָּכֶם דְּבָרִים וְשׁוּבוּ אֶל ה', אִמְרוּ אֵלָיו כָּל תִּשָּׂא עָוֹן וְקַח טוֹב, וּנְשַׁלְּמָה פָרִים שְׂפָתֵינוּ"; אז מען רעדט צום אייבערשטן, מען דערציילט אים אלעס וואס גייט אריבער, דורכדעם ווערט מען ריין פון אלעס אויף וואס מען דארף תשובה טון, און דער אייבערשטער איז מוחל אויף אלעס.


דער הייליגער רבי האט אונז געגעבן א מתנה וואס הייסט 'התבודדות'; א מענטש זאל גיין אין א פלאץ וואו קיינער איז נישט דארט און זיך אויסרעדן זיין הארץ צום אייבערשטן אויף זיין אייגענע שפראך, ער זאל דערציילן פאר'ן אייבערשטן אלעס וואס גייט אריבער אויף אים. ווען א מענטש זאגט פאר'ן אייבערשטן אז ער וויל זיין ערליך; ער וויינט צו אים: "רבונו של עולם, וואס זאל איך טון אז דער יצר הרע ווארפט מיר אראפ נאכאמאל און נאכאמאל? וויפיל מאל איך נעם זיך פאר צו זיין וואויל פאל איך נאכאמאל אראפ!" דורכדעם נעמט ער אראפ פון זיך אלע עונשים; דער אייבערשטער איז אים מוחל און נעמט אים צוריק.


בפרט א מענטש וואס דער יצר הרע האט אים געפאנגען אין זיין נעץ, ער זינדיגט אין די מיאוס'ע עבירה פון פגם הברית, זאל ער נעמען די עצה פון התבודדות און זאגן דעם אייבערשטן וואס ער וויל באמת טון, ער זאל זאגן: "רבונו של עולם, באמת וויל איך זיין ערליך, ריין און הייליג, אבער עס גייט מיר נישט, איך האלט אין איין אראפפאלן אין די עבירה פון פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, עס איז מיר נמאס דאס לעבן"; ווען מען טוט דאס, מען קומט צום אייבערשטן און מען גיסט זיך אויס דאס הארץ, נעמט דער אייבערשטער אלע זיינע תפילות און ער איז זוכה דורכדעם אויסצומעקן אלע קליפות ומשחיתים וואס ער האט באשאפן דורך זיינע מעשים.


איך וויל אייך מחזק זיין איר זאלט לערנען יעדן טאג; יעדער זאל לערנען זיינע שיעורים כסדרן על פי סדר דרך הלימוד פון רבי'ן (שיחות הר"ן, סימן עו), אביסל חומש רש"י מיט'ן תרגום, אביסל משניות און אסאך בלעטער גמרא. גמרא פארברענט דעם יצר הרע; דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן ריד): "תַּלְמוּד בְּגִימַטְרִיָּא אוֹתִיּוֹת שֶׁל שְׁמָהּ 'לִילִית', עַל כֵּן יֵשׁ כֹּחַ בְּלִמּוּד הַתַּלְמוּד לְהַכְנִיעַ אוֹתָהּ", 'תלמוד' באטרעפט די זעלבע ווי די נאמען פון די קליפה וואס מאכט א מענטש זינדיגן אין פגם הברית, ווען מען לערנט גמרא איז מען מכניע די קליפה; דערפאר האט דער סמ"ך מ"ם זייער מורא פון א דף גמרא, אלעס וועט ער לאזן דעם מענטש טון, אבי נישט עפענען א גמרא.


איך בין נאך נישט געווען ביי אייך אין שול אין ירושלים, אבער מיין הארץ איז מיט ענק; איך טראכט פון ענק און איך בעט פאר ענקער הצלחה.


מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף, ווען איך וועל זיין אין ארץ ישראל וועל איך קומען צו אייך זיך מחזק זיין אינאיינעם.

#82 - שעצן דעם מאן'ס לימוד התורה
שלום בית, לימוד התורה, נחת

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת תצוה, ו' אדר, שנת תש"פ לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


אם ירצה ה' דעם קומענדיגן שבת - פרשת תצוה (זכור) ענדיגן מיר מסכת ברכות; אייער מאן נרו יאיר לערנט יעדן טאג דעם דף גמרא, ער גייט אויך מסיים זיין דעם שבת מסכת ברכות, וואלט געווען א גוטע זאך איר זאלט אים מאכן א שיינע סעודה לכבוד די סיום, דאס וועט אים זייער מחזק זיין, עס וועט אים געבן א גוטע שטופ אנצוהויבן דעם קומענדיגן זונטאג מסכת שבת.


מיט חכמה קען מען אויפהייבן דעם מאן זייער הויך; א קלוגע פרוי ווייסט ווי אזוי צו מאכן איר מאן זאל זיין אן ערליכער איד. חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (בראשית רבה יז, ז): "מַעֲשֶׂה בְּחָסִיד אֶחָד", עס איז געווען א מעשה מיט א חסיד וואס האט געהאט א ערליכע פרוי און זיי האבן נישט זוכה געווען צו קינדער, האבן זיי אפגעמאכט צווישן זיך אז וויבאלד זיי האבן נישט קיין קינדער וועלן זיי זיך גט'ן און אזוי האבן זיי געטון, "הָלַךְ זֶה וְנָשָׂא רְשָׁעָה אַחַת, וְעָשְׂתָה אוֹתוֹ רָשָׁע", דער חסיד האט חתונה געהאט מיט נישט אן ערליכע פרוי און מיט די צייט האט זי אים געמאכט פאר א רשע, "הָלְכָה זֹאת וְנִשַֹּׂאת לְרָשָׁע אֶחָד, וְעָשְׂתָה אוֹתוֹ צַדִּיק", ווידער די ערליכע פרוי האט חתונה געהאט מיט א מאן א רשע און זי האט אים געמאכט פאר א צדיק, "הֱוֵי, שֶׁהַכֹּל מִן הָאִשָּׁה", זעט מען פון דעם אז די פרוי האט מורא'דיגע כוחות, זי קען איבער דרייען איר מאן אים מחזק זיין און אים אויפהייבן.


וואויל איז פאר די פרוי וואס האלט טייער איר מאן וואס לערנט תורה, וועט זי זוכה זיין צו שיינע דורות.

#81 - הייליגער באשעפער מאך מיר זיס די תורה
משניות, לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת יתרו, י"ח שבט, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וואויל איז דיר - א קינד פון ניין יאר אלט, אז דו האסט אנגעהויבן לערנען משניות!


דער הייליגער זוהר זאגט (כי תצא רעז:): "מָארֵי מִשְׁנָה, דְּאִינּוּן מַלְאֲכֵי הַשָּׁרֵת מַמָּשׁ", די אלע וואס לערנען משניות ווערן אזוי ריין און הייליג ממש ווי מלאכים, "וּבְגִין דָּא אוֹקְמוּהָ מָארֵי מַתְנִיתִין, עַל בַּר נָשׁ אִי יְהֵא כְּמַלְאַךְ יְיָ צְבָקוֹת תּוֹרָה יְבַקְשׁוּ מִפִּיהוּ, וְאִי לָאו לֹא יְבַקְשׁוּ תּוֹרָה מִפִּיהוּ", די אלע וואס לערנען משניות ווערן אזוי ווי די הייליגע מלאכים וואס באדינען דעם אייבערשטן און זענען זוכה צו לערנען תורה מיט אנדערע אידן וכו'.


ווען מען הויבט אן לערנען שפירט מען נישט גלייך דאס זיסקייט פון די תורה, מען פארשטייט נישט גלייך אין אנהויב וואס מען לערנט; מען דארף אסאך בעטן דעם אייבערשטן מען זאל זוכה זיין צו שפירן די זיסקייט פון די תורה, און צו פארשטיין וואס מען לערנט.


דער הייליגער רבי האט דערציילט פון זיינע יונגע קינדער יארן (שבחי הר"ן, אות ח), "וְסִפֵּר שֶׁכָּל לִמּוּדוֹ בָּא לוֹ בִּיגִיעָה גְּדוֹלָה", אז עס איז אים זייער שווער אנגעקומען צו לערנען ווען ער איז געווען יונג, "כִּי בִּתְחִלָּה הָיָה לוֹמֵד מִשְׁנַיוֹת וְלֹא הָיָה מֵבִין לִמּוּדוֹ", ער האט געלערנט משניות אבער ער האט נישט פארשטאנען וואס ער לערנט, "וְהָיָה בּוֹכֶה הַרְבֵּה לִפְנֵי הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ שֶׁיָּאִיר עֵינָיו", וואס האט ער געטון? ער האט זייער אסאך געוויינט צום אייבערשטן אז ער וויל זוכה זיין צו פארשטיין, "וְהָיָה בּוֹכֶה וּבוֹכֶה כָּל כָּךְ עַד שֶׁזָּכָה שֶׁיּוּכַל לִלְמוֹד מִשְׁנָיוֹת", איך האב אזוי סאך געוויינט צום אייבערשטן - זאגט דער רבי - ביז איך האב זוכה געווען צו קענען לערנען און פארשטיין משניות. "וְכֵן אַחַר כָּךְ לָמַד שְׁאָר סְפָרִים וְלֹא הָיָה מֵבִין גַּם כֵּן", נאכדעם האט דער רבי געלערנט אנדערע ספרים און ער האט נישט פארשטאנען וואס ער לערנט, "וְהָיָה בּוֹכֶה וּבוֹכֶה גַּם כֵּן הַרְבֵּה מְאד עַד שֶׁזָּכָה לַהֲבִינָם", האט ער ווייטער געוויינט צום אייבערשטן ער זאל זוכה זיין צו פארשטיין, ביז דער אייבערשטער האט אים געהאלפן אז ער האט פארשטאנען אלעס וואס ער האט געלערנט.


יעדן אינדערפרי ווען דו זאגסט ברכת התורה זאלסטו בעטן דעם אייבערשטן: "וְהַעֲרֶב נָא ה' אֱלֹקֵינוּ אֶת דִּבְרֵי תוֹרָתְךָ, הייליגער באשעפער מאך מיר זיס די תורה, איך וויל שפירן א טעם אין די תורה, איך וויל פארשטיין דאס לערנען", דורכדעם וועסטו זוכה זיין צו פארשטיין און צו שפירן די הייליגקייט וואס ליגט אין משניות.


גיי ווייטער מיט דיין גוטע וועג, וועסטו אויסוואקסן א גרויסער צדיק.

#80 - לערנען פלייסיג די הייליגע גמרא
תפילה והתבודדות, לימוד התורה, גמרא

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת בשלח, ח' שבט, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד הילד הנחמד ... נרו יאיר.


דיין טאטע האט מיר געשריבן אז דו לערנסט פלייסיג די הייליגע גמרא. וואויל איז דיר; דו האסט שכל און דו נוצט אויס דיינע יונגע יארן, ביי די ניין יאר אלט לערנסטו ש"ס.


אפילו דו פארשטייסט נישט די ווערטער פון די גמרא זאלסטו זאגן די הייליגע ווערטער און דו זאלסט בעטן דעם אייבערשטן דו זאלסט זוכה זיין צו פארשטיין. טו וואס דער הייליגער רבי האט געטון ווען ער איז געווען א קינד, אזוי ווי דער רבי האט דערציילט (שבחי הר"ן, אות ח): עס איז אים זייער שווער אנגעקומען צו לערנען ווען ער איז געווען יונג, "כִּי בִּתְחִלָּה הָיָה לוֹמֵד מִשְׁנַיוֹת וְלֹא הָיָה מֵבִין לִמּוּדוֹ", ער האט געלערנט משניות אבער ער האט נישט פארשטאנען וואס ער לערנט, "וְהָיָה בּוֹכֶה הַרְבֵּה לִפְנֵי הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ שֶׁיָּאִיר עֵינָיו", וואס האט ער געטון? ער האט זייער אסאך געוויינט צום אייבערשטן אז ער וויל זוכה זיין צו פארשטיין, "וְהָיָה בּוֹכֶה וּבוֹכֶה כָּל כָּךְ עַד שֶׁזָּכָה שֶׁיּוּכַל לִלְמוֹד מִשְׁנַיוֹת", איך האב אזוי סאך געוויינט צום אייבערשטן - זאגט דער רבי - ביז איך האב זוכה געווען צו קענען לערנען און פארשטיין משניות. "וְכֵן אַחַר כָּךְ לָמַד שְׁאָר סְפָרִים וְלא הָיָה מֵבִין גַּם כֵּן", נאכדעם האט דער רבי געלערנט אנדערע ספרים און ער האט נישט פארשטאנען וואס ער לערנט, "וְהָיָה בּוֹכֶה וּבוֹכֶה גַּם כֵּן הַרְבֵּה מְאֹד עַד שֶׁזָּכָה לַהֲבִינָם", האט ער ווייטער געוויינט צום אייבערשטן ער זאל זוכה זיין צו פארשטיין, ביז דער אייבערשטער האט אים געהאלפן אז ער האט פארשטאנען אלעס וואס ער האט געלערנט.


געב א גרוס פאר דיין טאטע.

#79 - וויפיל איז די שיעור השתדלות פאר פרנסה?
תפילה והתבודדות, פרנסה, לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וארא, כ"ד טבת, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך פריי זיך זייער שטארק צו הערן פון דיר אז דו נעמסט חיזוק פון די בריוו און פון די שיעורים; אז מען קוקט מיט אן אמת זעט מען אז נאר דער רבי קען שטארקן דעם מענטש מיט די שיינע עצות.


בנוגע דיין פראגע: "וויפיל איז די שיעור השתדלות פאר פרנסה?" דער עיקר זאלסטו אכטונג געבן אז עס זאל דיר נישט שטערן פון דאווענען שחרית, מנחה און מעריב, אויך זאלסטו איבערלאזן צייט ארויסצוכאפן אביסל חומש יעדן טאג, אפאר פרקים משניות און לכל הפחות א בלאט גמרא. ארבעטן פון צאת החמה ביז צאת הנשמה, אן קיין דאווענען, אן קיין לערנען, אן קיין מקוה און אן קיין התבודדות - איז נישט קיין השתדלות פאר פרנסה, עס איז קיין פרנסה נישט.


דער אייבערשטער זאל דיר בענטשן זאלסט האבן הצלחה אין דיין נייע ביזנעס. נעם אריין דעם רבי'ן פאר א שיתוף וועסטו גאר שיין מצליח זיין; געב דיין מעשר, דיינע צדקות פאר דעם הייליגן רבינ'ס ספרים, העלף פארשפרייטן דעם רבינ'ס ליכטיגע עצות פאר נאך אידן - וועסטו שטארק מצליח זיין.

#78 - נעם נישט קיין חלק אין די בחירות
תפילה והתבודדות, הפצה, פרנסה, לימוד התורה, מלכות הרשעה

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת וארא, כ"ב טבת, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וואויל איז דיר אז דו נוצט אויס די צייט מיט לימוד התורה; יעצט ווען דו האסט נישט קיין ארבעט זיצטו אין שטוב און דו לערנסט אויפ'ן סדר דרך הלימוד (המבואר בשיחות הר"ן, סימן עו), דער אייבערשטער וועט דיר העלפן דו וועסט זוכה זיין צו האבן פרנסה. דער הייליגער רבי זאגט (ספר המידות, אות ממון, סימן צז): "מִי שֶׁאֵין לוֹ פַּרְנָסָה יַעֲסֹק בַּתּוֹרָה, וְאַחַר כָּךְ יִתְפַּלֵּל עַל פַּרְנָסָה, בְּוַדַּאי יִתְקַבֵּל תְּפִלָּתוֹ", ווער עס וויל פרנסה זאל לערנען תורה און נאכדעם זאל ער בעטן דעם אייבערשטן, וועט דער אייבערשטער זיכער צוהערן זיין געבעט.


אז דו וועסט עוסק זיין אין הפצה וועסטו זיכער האבן פרנסה בשפע; מוהרא"ש האט מבטיח געווען אז ווער עס וועט גיין הפצה וועט שטענדיג האבן געלט אין טאש. בפרט אין ארץ ישראל, וואס דארט האסטו מיליאנען אידישע קינדער וואס מען האט זיי ליידער אוועק געריסן פון די אמונה און ווען מען איז זיי מזכה מיט די הייליגע ספרים און קונטרסים זענען זיי זיך מורא'דיג מחי'; זיי געבן זייער שיין צדקה, בפרט אחינו בני ישראל די ספרדי'שע אידן נעמען זייער שיין די קונטרסים.


בנוגע אויב דו זאלסט זיך משתתף זיין אין די בחירות. מען פארדרייט דיר א קאפ, דער גדול הייסט שטימען פאר דעם און די גדולים הייסן שטימען פאר דעם, דו ווילסט וויסן וואס צו טון; שטיי ווייט פון די גאנצע זאך און נעם נישט קיין חלק אין די בחירות, מיר שטימען נאר פאר'ן אייבערשטן, מיר נעמען נישט קיין חלק מיט די ערב רב וואס זענען מורד במלכות שמים.


שטארק זיך מיט'ן רבינ'ס עצות, בפרט די עצה פון התבודדות; דער הייליגער רבי האט אונז געגעבן א מתנה וואס רופט זיך 'התבודדות', א מענטש זאל זיך אויסרעדן זיין הארץ צום אייבערשטן אויף זיין אייגענע שפראך, אויף זיין מאמע לשון; מען זאל גיין אויף א פלאץ וואו קיינער איז נישט דארט און זיך אויסשמועסן דאס הארץ, מען זאל דערציילן פאר'ן אייבערשטן אלעס וואס גייט אריבער ברוחניות ובגשמיות, ווי דער יצר הרע ווארפט דיר אלץ אראפ, און אז וויפיל מאל דו ווילסט שוין זיין גוט פאלסטו נאכאמאל צוריק אראפ.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#77 - די בעסטע עצה און די בעסטע סגולה איז תפלה
תפילה והתבודדות, צרות, ישועות, לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת שמות, י"ז טבת, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר.


די בעסטע עצה און די בעסטע סגולה איז תפלה; עס איז א רחמנות אויף מענטשן וואס מיינען אז 'דער וועט מיר העלפן, יענער וועט מיר העלפן', ווען נאר דער אייבערשטער העלפט.


חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (תוספתא נדה, פרק ה-ז): "מַעֲשֶׂה בְּתִינוֹק אֶחָד שֶּׁהָיוּ בָּאִין בַּסְּפִינָה", אמאל איז א קינד געפארן מיט נאך אסאך מענטשן אויף א שיף, "וְעָמַד עֲלֵיהֶן נַחְשׁוֹל", און עס האט אויסגעבראכן א שטורעם ווינט, "וְהָיוּ זוֹעַקִין לֵאלֹהֵיהֶם", האבן די מענטשן אנגעהויבן שרייען צו זייערע אפגעטער, "אָמַר לָהֶן אוֹתוֹ הַתִּינוֹק", האט זיך דאס קינד אנגערופן און געזאגט "עַד מָתַי אַתֶּם נְשַׁטִין?" ווי לאנג נאך וועט איר זיך נארן? "זָעֲקוּ לְמִי שֶּׁבָּרָא הַיָּם!" שרייט צום אייבערשטן וואס האט באשאפן דעם ים; זעט מען פון דעם אז עס איז נאריש צו גיין צו דעם אדער צו יענעם, נאר דער אייבערשטער קען העלפן.


איך בעט דיר זייער, זיי נישט מוותר אויף דיינע שיעורים, זיי שטארק מיט לימוד גמרא – א דף גמרא יעדן טאג, און אויך מיט לערנען הלכה יעדן טאג.


יעצט ווען מיר האלטן אין די טעג פון שובבי"ם הויב אן א פרישע שיעור אין תיקוני זוהר, דאס וועט אויסוואשן דיין נשמה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#76 - זיי ממשיך מיט דיינע שיעורים כסדרן
חברים, לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וישב, כ"א כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


עס קומט מיר נישט אויס צו רעדן מיט דיר אזוי אפט, אבער טראכטן טראכט איך פון דיר גאר אסאך; איך בין מתפלל פאר דיר יעדן איינציגסטן טאג, איך בין זיכער אז נאך אביסל וועסטו געהאלפן ווערן.


זיי ממשיך מיט דיינע שיעורים כסדרן אין מקרא, משנה, גמרא און הלכה, וכו', וכו'; סוף כל סוף וועט נאר דאס בלייבן מיט אונז, תורה, תפלה ומעשים טובים – דאס בלייבט איבער.


איך וויל מיט דיר רעדן וכו' אזוי ווי אמאל; איך האב דיר ליב אזוי ווי אמאל.


פון דיין ראש ישיבה וואס ווארט פאר דיין ישועה.

#75 - יעדער אינגערמאן זאל קובע זיין צייטן צו לערנען
לימוד התורה, סדר היום

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת וישלח, ט"ו כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער תלמיד ... נרו יאיר.


איך האב גרויס הנאה פון דיר, בעיקר אז דו ביסט קובע עתים לתורה; דו שטייסט אויף פארטאגס לערנען אין כולל בוקר להלכה. אויך ביסטו קובע עתים לתורה ביינאכט, דו לערנסט דעם בלאט גמרא יעדע נאכט ביים שיעור פון האברך היקר לי מאוד ... נרו יאיר.


איך האב געהאט די זכיה צו משמש זיין אונזער גרויסע זיידע, קארלסבורגער רב שליט"א, פאריגע וואך; איך האב געזאגט: "זיידי האט אן אייניקל וואס וואוינט אין ברסלב'ע שטעטל און לערנט פלייסיג פארטאגס און ביינאכט", זיידי האט זייער הנאה געהאט, ער האט מיר געזאגט: "האסט מיר געמאכט א נחת רוח".


הלוואי זאלן אלע אינגעלייט קומען אינדערפרי לערנען פאר'ן דאווענען; דער טאג איז אן אנדערע טאג ווען מען הייבט אן מיט תורה, דאס איז דער יסוד פון אונזער שטעטל, יעדער אינגערמאן זאל קובע זיין צייטן צו לערנען. מיט תורה, עבודה און גמילות חסדים בויט זיך די וועלט.


דו ארבעסט דאך דורכן טאג צווישן די גראז און ביימער, זאלסטו שעפשען תפילות א גאנצע צייט פאר דיר און פאר אלע אידן, מיר זאלן זיין אפגעהיטן פון אלעם שלעכטס.


א גוט שבת.

#74 - איך ליידן דיר פערזענליך צום שבת סיום הש"ס
חברים, היכל הקודש, סדר דרך הלימוד, לימוד התורה, סיום הש"ס

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת וישב, י"ח כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר.


איך ליידן דיר פערזענליך צום שבת סיום הש"ס – שבת התוועדות תלמידי הישיבה, תלמידי היכל הקודש, שבת פרשת ויגש אין די קראו"ן פלאז"א האטעל.


איך וועל זיך זייער פרייען אז דו וועסט אנטייל נעמען, זיך מחזק זיין אז מיר ווייסן פון דעם הייליגן רבינ'ס עצות, פון דעם דרך הלימוד וואס דער רבי האט אונז געגעבן (המבואר בשיחות הר"ן, סימן עו), א וועג צו לערנען תורה פאר יעדן איינציגסטן איד, אפילו מען האט א שוואכע פארשטאנד, אפילו מען איז טרוד מיט פארשידענע טרדות וכו', וכו', קען מען נאך אלץ לערנען תורה יעדן טאג, און ביז א קורצע צייט קומט מען אן זייער אסאך. מען קען זוכה זיין ביז א פאר יאר צו לערנען און ענדיגן כל התורה כולה; תורה, נביאים, כתובים, ששה סדרי משנה ובריתות, בבלי און ירושלמי, ספרא, ספרי און מכילתא, אלע מדרשים, רמב"ם, טור שלחן ערוך, און אזוי ווייטער.


איך ווארט אויף דיר, איך בענק נאך דיר און איך קוק ארויס אויף דיר; איך האף און איך ווארט ווען דו וועסט קומען אין ישיבה לערנען און דאווענען פאר'ן גיין צו די ארבעט, אדער נאך א טאג ארבעט, אדער לכל הפחות צום ליל שישי שיעור לאברכים.


קיינער וועט נישט האבן פון דעם אז דו דרייסט זיך צווישן תלמידי היכל הקודש, נאר דו אליינס און דיינע קינדער; דו וועסט מרוויח זיין פון זיין א חלק פון רבינ'ס לייט.


איך האב דיר ליב.

#73 - זע צו לערנען אביסל אין שטוב
מקוה, שלום בית, לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת וישב, י"ח כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער זון ... נרו יאיר.


איך הער זייער גוטע גרוסן פון די אברכי הכולל אז דו לערנסט זייער פלייסיג מיט א גרויסע התמדה; יעדעס מאל איך הער גוטע גרוסן אויף דיר געבט דאס מיר כח און אויך מאמי תחי' באקומט דערפון כח, ווייל דאס איז אונזער גאנצע שטרעבן אז אונזערע קינדער און אייניקלעך זאלן זיין ערליכע אידן, לערנען די הייליגע תורה.


איך בין יעצט אויפן וועג קיין ארץ ישראל, איך פאר קיין יבנאל צו מוהרא"ש; איך דארף אפגעבן א דאנק און א לויב אז מיר האבן זוכה געווען דיר צו פירן אונטער די חופה, דו האסט באקומען א טייערע ערליכע ווייב.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט זוכה זיין אז די שכינה זאל רוען ביי דיר אין שטוב. זע צו לערנען אביסל אין שטוב; אפילו דו לערנסט א גאנצן טאג אין כולל דאך זאלסטו אביסל לערנען אין שטוב, ווייל א פרוי האט ליב צו זען פון דער נאנט ווי איר מאן לערנט, און שפעטער ווען די קינדער וואקסן אויף איז זייער וויכטיג זיי זאלן זען ווי דער טאטע לערנט אין שטוב.


זיי נזהר אין מקוה; זאלסט נישט פארפאסן קיין מקוה אויף קיין שום פאל, וועסטו זוכה זיין צו גרויסע זאכן.

#72 - קביעת עתים לתורה
שטעטל, לימוד התורה, הלכה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ויצא, ה' כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן


 


 לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר.


איך פריי זיך זייער צו הערן פון דיר אז דו ביסט קובע עתים לתורה, דו לערנסט פארטאגס אין כולל בוקר הלכות טהרה; טור בית יוסף און שלחן ערוך מיט אלע נושאי כלים. אויך לערנסטו ביינאכט גמרא, דו האלסט מיט דעם דף גמרא וואס מיר לערנען.


איך האף צו קומען באזוכן אין שטעטל לכל הפחות איינמאל א וואך, סיי ענק צו מחזק זיין און סיי איך זאל האבן חיזוק. ווען איך גיי צו אייך אין שטעטל ווער איך זייער איבערגענומען פון אייך, צו זען אזא שיינע חבורה טייערע משפחות וואס לעבן מיט די לימודים וואס מוהרא"ש זכרונו לברכה האט אונז געלערנט – מיט אזא אחדות, מיט אזא ליבשאפט.


א גרוס פון דיין טאכטער; פאריגע וואך דאנערשטאג בין איך געווען אויף א באזוך אין חדר און אין סקול, וואס זאל איך דיר זאגן, מיר האבן זיך נישט וואס צו שעמען פון קיין שום מוסד אין די וועלט.


די קינדער וואקסן אויף על טהרת הקודש, זיי לעבן מיט אמונה. די מיידלעך זענען זייער צניעות'דיג, ממש ווי אזוי מוהרא"ש האט געוואלט.

#71 - איך האב זיך געפריידט דיר צו טרעפן לערנען פארטאגס
שטעטל, לימוד התורה, הלכה

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת לך לך, י' חשון, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


איך האב זייער הנאה געהאט דיר צו זען לערנען אין כולל בוקר זעקס אזייגער פארטאגס אזוי פלייסיג בהתמדה רבה.


איך האב בדוקא נישט געזאגט פאראויס אז איך גיי קומען, ווייל איך האב געוואלט זען ווי אזוי עס זעט אויס א פשוט'ע טאג אן דעם ראש ישיבה; איך מוז דיר זאגן אז עס האט מיר געגעבן פרישע כחות אנצוגיין ווייטער מיט מיין ארבעט.


איך האף צו פועל'ן ביי נאך אינגעלייט זיי זאלן קומען לערנען אין כולל פאר'ן דאווענען; עס מוז נישט זיין אז אלע זאלן לערנען דעם לימוד הלכות טהרה – טור, בית יוסף, ב"ח, שולחן ערוך וכו'. איך וועל רעדן צו נאך אינגעלייט זיי זאלן קומען לערנען פארטאגס זייערע פריוואטע שיעורים, שיעורים כסדרן, ווייל דער גאנצער טאג איז גאר אנדערש ווען מען הויבט דאס אן מיט תורה.


ווייז דעם בריוו פאר דיין ווייב, זאל זי אויך הנאה האבן אז איר מאן לערנט פלייסיג. זאג איר אז איך האב ערהאלטן איר בריוו, איך האב זייער הנאה צו הערן אז די שכינה רוט צווישן אייך.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#70 - דאנק דעם אייבערשטן אויף די ניסים ונפלאות פון די גאנצע יאר
תודה והודאה, ראש השנה, לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת נצבים, כ"ה אלול, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר.


נאך אזא יאר וואס איז אריבער אויף דיר, אזויפיל נסים ונפלאות וואס דו האסט געהאט; ביסט אפאר מאל געווען אין שפיטאל, געלעגן אויפ'ן טיש וואו מען האט דיר אפערירט, און יעצט ביסטו געזונט און שטארק.


יעצט ווען מיר שטייען נאכאמאל פאר ראש השנה ווען מען גייט אפשרייבן א נייע בלעטל, מי יחיה, מי בקיצו; וואונטש איך דיר א געזונטע יאר ברמ"ח איברים ושס"ה גידים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט אויפציען דיינע קינדער געזונטערהייט צוזאמען מיט דיין אשת חיל און האבן א זיס ליכטיג יאר.


איך וואונדער זיך אויב דו גייסט נאך אן מיט דיינע לימודים אזוי ווי אמאל; דו פלעגסט מיר אלעמאל דערציילן דיינע סיומים מיט א שמייכל און א חיות, אבער עס איז שוין א לאנגע צייט וואס איך הער נישט פון דיינע סיומים. בכלל פלעגן מיר האבן אמאל מער שייכות, איך וואונדער זיך צי דו האסט געהאט חלישות הדעת פון מיר וכדומה, אדער פשוט איז אלעס גוט נאר איך פון מיין זייט בין איך מער פארנומען.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#69 - האסט ארויסגע'גנב'עט יעדן טאג אביסל תורה?
לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת נצבים, כ"ה אלול, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר.


איך וויל דיר מחזק זיין דו זאלסט לערנען אביסל משניות, חומש און גמרא; נאר דאס וועלן מיר מיט נעמען אויף יענע וועלט.


איך געדענק ווי פלייסיג דו האסט געלערנט אין ישיבה, יעצט ווען דו ביסט טרוד על המחי' ועל הכלכלה ברענגען פרנסה, זאלסטו אויך ארויסכאפן אביסל תורה.


דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן רפד) אויף דעם וואס חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת לא.) ווען א מענטש קומט ארויף נאך די פטירה אויף יענע וועלט פרעגט מען אים: "קָבַעְתָּ עִתִּים לַתּוֹרָה?" זאגט דער רבי, אז 'קֶבַע' איז א לשון פון 'גְּזֵלָה', אזוי ווי עס שטייט (משלי כב, כג): "וְקָבַע אֶת קֹבְעֵיהֶם נָפֶשׁ", מען פרעגט די נשמה: "דו האסט ארויסגע'גנב'עט יעדן טאג אביסל תורה?" דערפאר זאלסטו זיך שטארקן צו לערנען יעדן טאג אביסל חומש - שנים מקרא ואחד תרגום, אביסל משניות און גמרא.


איך האב דיר ליב און איך פריי זיך זייער דיר צו זען; איך זע דיר טאקע ווייניג ווייל דו וואוינסט ווייט פון מיר, אבער איך טראכט אסאך פון דיר.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#68 - תורה ברענגט געלט
שמחה, צרות, פרנסה, לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת נצבים, כ"ג אלול, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך בעט דיר זייער זאלסט זיך שטארקן און ווייטער אנגיין מיט דיינע גוטע מעשים; זיי שטארק אין דאווענען די דריי תפילות און אויך זאלסטו ווייטער ממשיך זיין מיט דיינע שיעורים אין חומש, משניות און גמרא. ובזכות וואס דו לערנסט וועסטו האבן גרויס שפע, אזוי ווי דער רבי האט דערציילט (שיחות הר"ן, סימן קלז): עס זענען געווען צוויי אינגעלייט זייער נאנטע חברים, איינמאל האט איינער געזען אויף זיין חבר אז ער האט געטון נישט קיין שיינע זאך, נאכדעם האט ער געזען ווי דער חבר האט געטון א גרויסע עבירה, האט ער זיך אפגעטיילט פון אים. נאך א שטיק צייט זעט ער ווי דער חבר הייבט אן מצליח צו זיין, אבער ער איז געווארן א גרויסער ארעמאן, האט ער אנגעפאנגען האבן קשיות אויפ'ן אייבערשטן: 'איך ווייס דאך אז יענער האט געטון א גרויסע עבירה, פארוואס גייט אים אזוי גוט? ער איז מצליח, ער איז א גרויסער עושר', איינמאל האט ער געזען ווי עס שטייט א קופקע און עס הערט זיך ארויס פון דארט א גרידער ווי מען ציילט געלט, איז ער אהין געגאנגען און איז צוגעגאנגען צו די געלט, ווען ער האט געוואלט קומען נאנט האט מען אים אפגעשטעלט, מען האט אים געזאגט: "ריר נישט צו צו די געלט, די געלט באלאנגט פאר דיין אלטער חבר", האט ער זיי געפרעגט: "איך פארשטיי נישט, פארוואס קומט אים אזויפיל געלט, איך האב דאך געזען מיט מיינע אויגן ווי ער טוט אן עבירה?" האט מען אים געענטפערט אזוי: "דיין חבר האט זיך קובע געווען צו לערנען יעדן טאג תורה, ער האט זיך פארגענומען חק ולא יעבור אז ער גייט לערנען יעדן טאג, אבער דו לערנסט גארנישט, דערפאר געבט מען פאר דיין חבר געלט אפילו ער האט געטון אן עבירה ווייל מעות' איז נוטריקון די ראשי תיבות וְ'אֵין עֲ'בֵירָה מְ'כַבֶּה תּ'וֹרָה (סוטה כא.), עבירה לעשט נישט אויס די תורה", קוק נאך די מעשה דארט.


אפילו דו גייסט אריבער שווערע צייטן זאלסטו ווייטער זיין פרייליך; גלייב באמונה שלימה אז אלעס איז לטובה און עס וועט דיר בעסער ווערן. עס איז געווען א ברסלב'ער חסיד רבי אהרן קובליטשער זכרונו לברכה, ער איז געווען זייער א פרייליכער איד'ל און שטענדיג איז ער ארום געגאנגען מיט א שמייכל, ער איז געווען א עני ואביון; ווען זיין ווייב פלעגט אים פרעגן: "אהרן, פארוואס ביסטו אזוי פרייליך, האסט דאך גארנישט?!" האט ער איר געענטפערט: "דו גלייבסט דאך אז ס'וועט נאך זיין איין טאג גוט און דעמאלט וועלן מיר זיין זייער פרייליך, איך בארג אויס שמחה פון דעמאלט אויף יעצט"; זעט מען פון דעם דאס גרויסקייט פון איינער וואס גייט שטענדיג ארום מיט א שמייכל און ער דערהאלט זיך.


איך פריי זיך זייער יעדעס מאל דו קומסט ארויף אין ישיבה, איך האב דיר זייער ליב; דו ביסט מיר איינגעקריצט אין מיין הארץ.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.


 

#67 - לערן תורה יעדן טאג
שטעטל, לימוד התורה, הלכה

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש לסדר כי תבוא לאומאן, כ' אלול, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


שטארק זיך טייערער ... נרו יאיר מיט דיינע שיעורים כסדרן; הייב אן דעם טאג מיט מקרא – לערן יעדן טאג אביסל חומש רש"י מיט'ן תרגום, זונטאג ביז שני, מאנטאג ביז שלישי און אזוי ווייטער, אזוי אז ביז סוף וואך וועסטו ענדיגן די גאנצע פרשה שנים מקרא ואחד תרגום.


נאכדעם זאלסטו לערנען משנה; אז דו קענסט לערנען ח"י פרקים משניות איז נישט דא קיין גרעסערס פון דעם. משניות איז מזכך דעם מענטש, עס טוישט דעם מענטש פון שלעכטס צו גוט. ווען מענטשן וואלטן געוויסט דאס גרויסקייט פון משניות וואלט מען נישט אפגעלאזט דעם משניות.


נאכדעם מאך זיך א שיעור אין ש"ס; הייב אן ש"ס כסדרן, לערן א בלאט נאך א בלאט.


אויך זאלסטו לערנען הלכה; דער הייליגער רבי האט געהייסן (שיחות הר"ן, סימן כט): "שֶׁכָּל בַּר יִשְׂרָאֵל מֻכְרָח לִלְמוֹד בְּכָל יוֹם אֵיזֶה הֲלָכָה בְּשֻׁלְחָן עָרוּךְ", יעדער איד מוז לערנען יעדן טאג הלכה.


איך האף מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף גלייך נאך סוכות צו עפענען א כולל ערב אין שטעטל וואו מען וועט לערנען הלכה; הלכות טהרה פאר אברכים. איך וויל זייער שטארק אז דו זאלסט קומען אין כולל לערנען הלכה.


בנוגע הכנסת אורחים וכו'; עס איז זייער א גרויסע מצוה אריינצונעמען געסט, אבער מען דארף וויסן ווי איין און ווי אויס. צו די סעודות קענסטו רופן בחורים, אבער צום שלאפן איז נישט כדאי אריין צו נעמען א בחור וד"ל.


א גוט שבת.


א כתיבה וחתימה טובה.

#66 - ששה סדרי משנה די זעכצנסטע מאל
יבנאל, סיום, משניות, לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' לסדר כי תבוא לאומאן, י"ח אלול, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז דו האסט מסיים געווען ששה סדרי משנה די זעכצנסטע מאל, דו האסט געמאכט דעם סיום אין יבניאל ביים ציון פון מוהרא"ש.


זיי נישט ברוגז אויף מיר אז איך קום נישט אן דיר צוריק צו שרייבן, ווייל איך בין זייער פארנומען אין די טעג, אבער יעדע מאל דו שרייבסט מיר ליין איך יעדעס ווארט און איך פריי זיך זייער.


שטארק זיך ווייטער מיט לערנען די הייליגע תורה; געב א קוק וואס מוהרא"ש זכרונו לברכה שרייבט אין די צוואה (אות יג): "וּכְשֶׁתַּגִיעוּ לְעוֹלָם הָאֱמֶת אָז תִּיוָכְחוּ צִדְקַת "סֵדֶר דֶּרֶך הַלִימוּד" שֶׁל רַבֵּינוּ זַ"ל", ווען איר וועט ארויף קומען אויף יענע וועלט וועט איר זיך איבערצייגן די ווארהייט פונעם הייליגן רבינ'ס "סדר דרך הלימוד"; "וְעַל כֵּן מַה וְלָמָּה לָכֶם לְהִתְוַכֵּחַ?! טַעֲמוּ וּרְאוּ כִּי טוֹב הַשֵּׁם, הַרְגִילוּ עַצְמְכֶם לָזֶה וְאָז תִּרְאוּ וְתִּרְגְשׁוּ כָּל מִינֵי טַעֲמִים בְּחַיֵּיכֶם", דעריבער זאלט איר זיך נישט טענה'ן מיט קיינעם, נאר געוואוינט אייך צו צו לערנען לויט דעם סדר דרך הלימוד, דעמאלט וועט איר זען און שפירן אלע טעמים אויף די וועלט, "כִּי הַתּוֹרָה הִיא חִיוּתֵנוּ בָּעוֹלָם הַזֶה וּבָעוֹלָם הַבָּא, חִיוּת גַּשְׁמִי וְחִיוּת רוּחְנִי", ווייל די תורה איז אונזער לעבן אויף די וועלט און אויף יענע וועלט, די תורה געבט אונז לעבן סיי בגשמיות און סיי ברוחניות, "אַשְׁרֵי מִי שֶׁאֵינוֹ מַטְעֶה עַצְמוֹ בָּזֶה הָעוֹלָם כְּלָל, וְיוֹדֵעַ אַשֶׁר עִיקָר הַלִימוּד הוּא רַק לַעֲשׂוֹת רְצוֹנוֹ יִתְבָּרַך וְלוֹמֵד עַל מְנָת לְקַיֵים מִצְווֹתָיו יִתְבָּרַך וְלַעֲשׂוֹת נַחַת רוּחַ לוֹ יִתְבָּרַך", וואויל איז דעם מענטש וואס לאזט זיך נישט נארן און ווייסט אז דער עיקר לימוד התורה איז צו טון דעם רצון פונעם אייבערשטן, עיין שם.


געב איבער א ווארימע גריס פאר האברך היקר לי ... נרו יאיר, איך ווארט צו הערן פון אים.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#65 - עפענען א ישיבה על שם רביז"ל
אמונה, לימוד התורה, אמונת חכמים, ישיבה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת ראה, כ"ח מנחם-אב, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ידידי היקר והנעלה הר"ר ... שליט"א.


לנכון קבלתי מכתבך.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז כבוד מעלתו וויל נאכאמאל עפענען א ישיבה על שם רביז"ל, ועיקר המטרה הוא להכניס בתוך בחורי חמד דעת רביז"ל ועצותיו הקדושים איך שיכולים לזכות להרגיש את נועם זיו חיות אלקותו יתברך, ואת הדרך הלימוד שלו כמבואר בשיחות הר"ן, סימן ע"ו.


על כן באתי לאחל את ברכתי אז כבוד מעלתו זאל זוכה זיין להצליח עם כל התלמידים, והעיקר זאלסטו זיך מחזק זיין נישט מורא צו האבן פון קיינעם, נישט קוקן אויף קיינעם נאר גיין מיט די תורה פון אחד הי' אברהם (ליקוטי מוהר"ן, השמטה).


העיקר תכניס בהם אמונה פשוטה ואמונת חכמים, כמו שאמר רבינו לרבי נתן זכרונו לברכה: "כשתכתוב בענין "אמונה" או "צדיק" תרחיב את העט"; כי אי אפשר להנצל ולצאת מהחושך כי אם על ידי התקרבות אל הצדיק האמת אשר מגלה אמונתו ואמתתו יתברך.


ויהי רצון שתשרה שכינה במעשה ידיכם, אמן.


בברכת כתיבה וחתימה טובה.

#64 - שיקן די מענער לערנען
שלום בית, חיזוק פאר פרויען, לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת ראה, כ"ה מנחם-אב, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


שטארק זיך מיט אלע דיינע כחות צו זיין פרייליך; דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן כד): "מִצְוָה גְּדוֹלָה לִהְיוֹת בְּשִׂמְחָה תָּמִיד", עס איז א גרויסע מצוה צו זיין פרייליך; אלע ווייטאגן גייען אוועק ווען מען איז פרייליך.


זיי מחזק דיין מאן נרו יאיר ער זאל גיין צום שיעור יעדע אויפדערנאכט; דו קענסט זיך נישט פארשטעלן דאס גרויסקייט פון לערנען א דף גמרא יעדן טאג. פרויען זענען פטור פון לימוד התורה, אבער אינעם זכות וואס זיי שיקן די מענער לערנען און זיי טוען זיי אפווארטן – דורכדעם זענען די פרויען זוכה צו באקומען עולם הבא, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות יז.): "אֲמַר לֵיהּ רַב לְרַבִּי חִיָּא: נָשִׁים בְּמַאי זָכְיָן?" אויף וואס פאר א גוטע מעשים באקומען די פרויען שכר, זיי האבן דאך נישט די מצוה פון לערנען די הייליגע תורה? האט אים רבי חייא געענטפערט: "בְּאַקְרוּיֵי בְנַיְהוּ לְבֵי כְנִשְׁתָּא וּבְאַתְנוּיֵי גֻבְרַיְהוּ בֵּי רַבָּנַן, וְנָטְרִין לְגֻבְרַיְהוּ עַד דְּאָתוּ מִבֵּי רַבָּנַן", פארן שיקן די קינדער אין חדר לערנען תורה, און פאר'ן אפווארטן די מענער ביים אהיים קומען פון כולל וואו זיי לערנען תורה.


איך האב גרויס נחת פון ענק; דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט אויפשטעלן ערליכע אידישע דורות און איר זאלט זיין א לעבעדיגע ביישפיל פאר אלע משפחות אין שטעטל ווי אזוי תלמידי היכל הקודש דארפן זיך פירן.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.


 

#63 - די גרעסטע כיבוד אב ואם איז ווען מ'פירט זיך ערליך
תפילה והתבודדות, כיבוד אב ואם, לימוד התורה, הלכה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת ראה, כ"ח מנחם-אב, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער תלמיד ... נרו יאיר, תלמוד ישיבת תפארת התורה.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וואויל איז דיר אז דו נוצט אויס דיינע יונגע יארן מיט'ן לערנען די הייליגע תורה; איך האב זיך זייער געפרייט צו זען דעם חשבון וויפיל דו האסט זוכה געווען צו לערנען דעם יאר, אזויפיל פרקים משניות און דפים גמרא, וכו', וכו'.


איך שיק דיר צוריק דעם בריוו וואס דו האסט מיר געשריבן, איך וויל דו זאלסט דאס ווייזן פאר דיין טאטע און מאמע; זאלן זיי זען נחת פון דיר. ווייז זיי דעם בריוו, דעם חשבון וואס דו האסט אפגעשריבן, וויפיל תורה דו האסט געלערנט דעם יאר – וועסטו זיי מחי' זיין.


דאס איז די גרעסטע כיבוד אב ואם, אז עלטערן זעען ווי זייער קינד לערנט און פירט זיך מיט גוטע מידות, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (יומא פו.) אויפ'ן פסוק (דברים ו, ה): "וְאָהַבְתָּ אֵת ה' אֱלֹהֶיךָ" - "שֶׁיְּהֵא שֵּׁם שָׁמַיִם מִתְאַהֵב עַל יָדְךָ", א מענטש דארף זען אז דורך אים זאלן מענטשן ליב האבן דעם אייבערשטן; ווען א מענטש לערנט די הייליגע תורה און ער איז משמש תלמידי חכמים, אויב פירט ער זיך אויף מיט דרך ארץ, וואס זאגן מענטשן? "אַשְׁרֵי אָבִיו, אַשְׁרֵי רַבּוֹ, שֶׁלִּמְּדוֹ תּוֹרָה", וואויל זענען זיינע עלטערן און וואויל איז פאר זיינע רבי'ס וואס האבן אים געלערנט תורה. ווידער פארקערט, ווען מען זעט א מענטש וואס לערנט נישט, זאגט מען: "אוֹי לָהֶם לַבְּרִיוֹת שֶׁלא לָּמְדוּ תּוֹרָה", וויי איז פאר די מענטשן וואס לערנען נישט קיין תורה; קוק ווי שיין דער מענטש וואס לערנט תורה פירט זיך אויף, אויף אים איז געזאגט געווארן דער פסוק (ישעיהו מט, ג): "וַיֹּאמֶר לִי עַבְדִּי אָתָּה, יִשְׂרָאֵל אֲשֶׁר בְּךָ אֶתְפָּאָר", דער אייבערשטער זאגט: "איך בארים זיך מיט דיר". אבער דער וואס פירט זיך נישט אויף מיט דרך ארץ, וואס זאגן מענטשן? "אוֹי לּוֹ לִפְלוֹנִי שֶׁלָּמַד תּוֹרָה, אוֹי לּוֹ לְאָבִיו וּלְרַבּוֹ שֶׁלִּמְּדוֹ תּוֹרָה", וויי פאר אים און וויי פאר זיינע עלטערן און רבי'ס וואס האבן אים געלערנט וכו'; עיין שם.


בנוגע עסן פאר'ן דאווענען וכו', דו ווילסט וויסן וואס צו טון מחמת דיין רגילות צו עסן פאר'ן דאווענען; די בעסטע זאך איז דו זאלסט דאווענען גלייך ווען דו שטייסט אויף. גיי אין מקוה, זוך א מנין און שטעל זיך דאווענען, ווייל מען טאר נישט עסן פאר'ן דאווענען, דאס איז א בפירוש'ע הלכה (שלחן ערוך אורח חיים, סימן פט, סעיף ג).


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#62 - פריש דיך אויף
אומאן, התחדשות, לימוד התורה, ישיבה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת ראה, כ"ה מנחם-אב, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איכה - וואו ביסטו?! איך האב נאכנישט פארגעסן פון דיר! איך בענק צו הערן פון דיר! איך ווארט דו זאלסט מיר שרייבן אפילו אפאר שורות – וועסטו מיר מחי' זיין.


איך בעט דיר זייער קום קיין אומאן; דער רבי האט געהייסן קומען קיין אומאן אויף ראש השנה, דארט וועסטו אויס'פועל'ן ישועות שלא כדרך הטבע.


כאפ זיך אן בלימוד התורה; לערן יעדן טאג כאטשיג א דף גמרא. דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן ריד): "תַּלְמוּד בְּגִימַטְרִיָּא אוֹתִיּוֹת שֶׁל שְׁמָהּ 'לִילִית', עַל כֵּן יֵשׁ כֹּחַ בְּלִמּוּד הַתַּלְמוּד לְהַכְנִיעַ אוֹתָהּ", תלמוד איז די אותיות פון די קליפה וואס מאכט זינדיגן א מענטש בפגם הברית, און מיט גמרא איז מען מבטל די קליפה.


א שאד אז דו קומסט נישט ארויס אונז באזוכן אין קעמפ - כאטשיג איינמאל במשך דעם זומער; קום קוקן די ישיבה וואו דו האסט פארברענגט אלע דיינע יארן. די ישיבה גייט אן; דער ראש ישיבה געבן יעדן טאג דרשות - פונקט ווי פאר צען יאר צוריק, מיט די זעלבע פרישקייט, ממש א גן עדן!


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע דיינע וועגן.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.