בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#111 - זיי זיך קובע צו לערנען אין בית המדרש
חברים, שטעטל, בית המדרש, לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת לך לך, ט' מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב.


איך וויל דיר מחזק זיין זאלסט קומען יעדן אינדערפרי אין בית המדרש לערנען.


אז דו ווילסט מצליח זיין זאלסטו זיך קובע זיין צו לערנען פארטאגס; קום אין בית המדרש לערנען - וועסטו אויפלעבן דעם שטעטל און נאך אינגעלייט וועלן זיך קובע זיין צו קומען לערנען.


אויך אויף דער נאכט זאלסטו קומען לערנען, די הייליגע חכמים זאגן (ברכות ח.) מען האט געפרעגט רבי יוחנן: "אין וואס פאר א זכות האבן די מענטשן פון חוץ לארץ אריכות ימים?" האט ער געענטפערט: "מְקַדְּמִי וּמְחַשְּׁכִי לְבֵי כְנִשְׁתָּא", ווייל זיי זענען זיך קובע שיעורים אינדערפרי און אויף דער נאכט; דאס זאגט דער רבי (ספר המידות, אות בנים, סימן נב): "יַקְדִּים וְיַחְשִׁיךְ לְבֵית הַכְּנֶסֶת", מען זאל קומען אינדערפרי און ביינאכט אין בית המדרש, "עַל יְדֵי זֶה יַאֲרִיךְ יְמֵי בָנָיו", דורכדעם וועלן די קינדער האבן אריכות ימים.


זיי מיר מודיע אויב דו ווילסט לערנען מיט א חברותא אדער דיר איז גוט צו לערנען אליינס; אז דו דארפסט א חברותא וועל איך דיר צושטעלן א חברותא.


איך ווארט שוין צו הערן אז אין שטעטל אין שול איז א מקום תורה בייטאג און ביינאכט.

#110 - מסיים זיין חומש רש"י, אין צוגאב צו א פרישע פירוש יעדעס יאר‎‎
סקול, שטעטל, בית המדרש, לימוד התורה, מעביר סדרה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת לך לך, ט' מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב ליבערטי.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אז דיין ווייב תחי' איז גרייט צו העלפן אויסלערנען די מיידלעך ווי אזוי מען נייעט - זאל זי זיך פארבינדן מיט מרת ... תחי', זי איז געשטעלט פאר די סקול. איך וועל אויך רעדן מיט איר זי זאל אויסארבעטן מיט דיין ווייב תחי' ווען צו קומען, אז די קינדער זאלן קענען די פאך, זיי זאלן קענען נייען.


האסט מיר זייער דערפריידט אז דו האסט שוין מסיים געווען ספר אור החיים הקדוש, רמב"ן און כלי יקר; יעדעס יאר ביסטו מעביר סדרה שנים מקרא ואחד תרגום מיט איינע פון די פירושים און לכבוד דעם נייעם יאר האסטו גענומען איינע פון די הייליגע חסידישע ספרים, פון די תלמידי המגיד זכותו יגן עלינו; אז מען גיין אויף דעם סדר, יעדעס יאר נעמט מען נאך א ספר - קען מען צוביסלעך אריבערגיין כל התורה כולה.


זיי זיך קובע צו לערנען אינדערפרי אין בית המדרש, זיי מחזק דעם בית המדרש עס זאל זיין א מקום פון תורה; איך וויל דער שטעטל זאל זיין א מקום פון תורה ותפלה.

#109 - דו האסט חתונה געהאט, קענסטו יעצט לערנען תורה בטהרה
כולל, שטעטל, לימוד התורה, חתונה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת לך לך, ח' מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


איך בעט דיר זייער נוץ אויס דיינע יונגע יארן מיט תורה ותפלה, יעצט איז דיין שענסטע צייט; דו האסט חתונה געהאט, האסט אן אשת חיל, קענסטו יעצט לערנען תורה בטהרה, מיט א ריינע מח.


קום צייטליך אין כולל און לאז זיך נישט שטערן פון קיינעם, אז עס קומען אריין אינגעלייט אינמיטן טאג, זיי זוכן צו שמועסן וכו', זאלסטו זיך ארויסדרייען; אין די צייט וואס מען לערנט איז גארנישט דא, נאר לערנען.


העלף מיר בויען דעם שטעטל "קרית ברסלב"; נאר מיט לערנען תורה, נאר דורך קביעת עתים לתורה - וועלן מיר האבן א שיינע שטאט.


די הייליגע חכמים זאגן (מגילה ג:) וואס מאכט א שטאט זאל ווערן א שטאט? אויב עס זענען דא צען מענטשן וואס לערנען און דאווענען.


ווייז דעם בריוו פאר די אנדערע כולל אינגעלייט.

#108 - ס'איז דא גענוג צייט צו לערנען, אפילו מען ארבעט
פרנסה, לימוד התורה, שמירת עינים

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת לך לך, ט' מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


בלייב מיט די ארבעט, עס איז דא גענוג צייט צו לערנען; זיי זיך קובע אויפצושטיין פארטאגס, מאך זיך א סדר צו לערנען אינדערפרי חומש רש"י מיט'ן תרגום, אויך זאלסטו לערנען פאר'ן דאווענען לכל הפחות א בלאט גמרא. אז עס בלייבט איבער צייט זאלסטו לערנען פרקים משניות, אינמיטן טאג זאלסטו זיך מאכן צייט פאר תהילים.


עס איז באוואוסט אז דער הייליגער סאטמאר רבי זכותו יגן עלינו האט נישט געוואלט מאכן קיין כוללים. ווען מען איז אים געקומען פרעגן אויב מען זאל גיין אין כולל פלעגט ער אויספרעגן וויפיל שעה מען לערנט, ער האט געזאגט: "ביז אכט שעה א טאג דארף מען נישט קיין כולל, יעדער בעל הבית וואס ארבעט דארף אריין שטופן פאר'ן ארבעט און נאכן ארבעט - אכט שעה צו לערנען".


נעם אריין דעם אייבערשטן אין די ארבעט; מען קען ארבעטן און זיין דבוק צום אייבערשטן, מען קען זיין צוגעקלעבט צום אייבערשטן אן דעם וואס איינער זאל אפילו וויסן. א גאנצן צייט ביי די ארבעט זאלסטו רעדן צום אייבערשטן און אכטונג געבן אויף שמירת עיניים, אזוי וועט די גאנצע טאג זיין איין שטיק דביקות צום אייבערשטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#107 - נישטא אזא זאך ווי 'בין הזמנים'
כולל, לימוד התורה, בין הזמנים

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וזאת הברכה, מחרת יום הכיפורים, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער זון ... נרו יאיר.


איך וויל דיר מחזק זיין זאלסט ארויסכאפן צו לערנען יעדן טאג; אפילו יעצט אום חודש תשרי וואס עס איז נישטא קיין כולל דארף מען לערנען די הייליגע תורה.


דו ווייסט דאך ווי שטארק מוהרא"ש פלעגט חוזק מאכן פון "בין הזמנים"; מוהרא"ש פלעגט זאגן: "נישטא אזא זאך ווי 'בין הזמנים', איינמאל איז דא 'בין הזמנים', ווען א מענטש שטארבט, צווישן די מיתה און דאס באגראבן - דעמאלט איז 'בין הזמנים', דעמאלט האט דער נפטר גרויס צער, ה' ישמרינו, אבער כל זמן מען לעבט איז נישטא 'בין הזמנים'".


איך בעט דיר זייער טייערער ... נרו יאיר, נוץ אויס דיינע יונגע יארן; יעצט האסטו דיינע שענסטע יארן. האסט חתונה געהאט, האסט שוין א ליכטיג קינד, האסט אן אשת חיל; זאלסטו לערנען און דאווענען.


איך און מאמי האבן אזויפיל נחת יעדעס מאל מיר הערן גוטע גריסן אז דו לערנסט און דאווענסט, דאס געבט אונז כח אויף ווייטער.


יישר כח פאר'ן דאווענען פסוקי דזמרה, עס איז געווען זייער שיין.

#106 - איך האב מער הנאה ווען דו לערנסט תורה
לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וזאת הברכה, מחרת יום הכיפורים, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ...


איך בין דיר דאנקבאר אז דו העלפסט מיר מיט אלעס וואס מען דארף, אבער איך מוז דיר זאגן אז איך וועל מער הנאה האבן צו זען אז דו לערנסט יעדן טאג דיינע שיעורים כסדרן.


מיין גאנצע הנאה איז צו הערן פון די תלמידים אז זיי לערנען יעדן טאג חומש, משניות, גמרא און הלכה.


איך בין נישט רואיג אז דו ביסט געבליבן אין שטעטל העלפן נאר אז איך וועל הערן אז דו לערנסט, אויב דו לערנסט נישט זאלסטו שוין צוריק קומען.

#105 - זיך אוועקרייסן יעדן טאג אפאר מינוט און לויפן צו די תורה
לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וזאת הברכה, מחרת יום הכיפורים, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


לכבוד דעם נייעם יאר וויל איך דיר מחזק זיין דו זאלסט זיך אוועקרייסן יעדן טאג אפאר מינוט פון אלעס און לויפן צו די תורה.


דו מוזט לערנען יעדן טאג אביסל חומש, דו מוזט לערנען יעדן טאג כאטשיג 'איין' פרק משניות און ועל כולם א בלאט גמרא.


איך האב זיך זייער געפרייט אז דו ביסט געווען מיט אונז יום טוב.


א זיס יאר פאר דיר, פאר דיין ווייב און קינדער.

#104 - א שאד די צייט זיך צו טענה'ן מיט מענטשן
פחדים, התחזקות, וויכוחים, אומאן, לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש לסדר כי תבוא לאומאן, ט"ו אלול, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיינע טייערע חברים, ליבער ברידער, תלמידי היכל הקודש ירושלים, שיחיו.


ווערט נישט דערשראקן און פארלוירן פון די גאנצע פחד און בלבול וואס מען מאכט וועגן אומאן; מיר דארפן בעטן דעם אייבערשטן מיר זאלן זוכה זיין צו קומען צום רבי'ן, מיט תפילה וועלן מיר אנקומען.


איך בעט אייך לאזט אייך נישט נארן, מאכט נישט פון עיקר טפל און פון טפל עיקר; געדענקט וואס דער רבי וויל פון אונז, דער רבי וויל מיר זאלן לערנען און דאווענען און לעבן מיט'ן אייבערשטן.


איך וויל אייך מחזק זיין איר זאלט יעדן טאג לערנען אביסל חומש רש"י מיט'ן תרגום, דאס ברענגט יראת שמים. ליידער ליידער קען מען אויסקוקן פון אינדרויסן ווי ווייס איך וואס אבער מען לערנט נישט קיין חומש רש"י, מען איז נישט מעביר סדרה און מען האט נישט קיין יראת שמים.


דער הייליגער רבי מרדכי'לע מנאדבורנא זכותו יגן עלינו איז אמאל געקומען באזוכן דעם בעל ערוגת הבושם זכותו יגן עלינו, האט אים דער ערוגת הבושם געבעטן ער זאל באזוכן זיין ישיבה, ער זאל זען ווי פלייסיג זיינע תלמידים לערנען און ווי ערליך זיי פירן זיך אויף, דער הייליגער רבי מרדכי'לע מנאדבורנא זכותו יגן עלינו איז אריבערגעגאנגען אין די ישיבה זען די בחורים, ווען ער איז ארויסגעקומען האט ער געזאגט פאר'ן ערוגת הבושם: "זיי האבן נישט קיין יראת שמים!" האט דער ערוגת הבושם געפרעגט: "רבי, פארוואס זאגט איר אזוי?!" האט ער אים געענטפערט: "ווייל זיי לערנען נישט קיין חומש רש"י!" זעט מען פון דעם אז אויב מען וויל האבן יראת שמים דארף מען לערנען יעדן טאג אביסל חומש מיט רש"י.


מוהרא"ש פלעגט כמעט יעדע שיעור רעדן צו אונז מיר זאלן זיך נישט לאזן נארן, מיר זאלן לערנען יעדן טאג חומש רש"י מיט'ן תרגום פון אנהייבן וואך, זונטאג ביז שני, מאנטאג ביז שלישי, און אזוי ווייטער.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות ח.): "לְעוֹלָם יַשְׁלִים אָדָם פַּרְשִׁיוֹתָיו עִם הַצִּבּוּר שְׁנַיִם מִקְרָא וְאֶחָד תַּרְגוּם, שֶׁכָּל הַמַּשְׁלִים פַּרְשִׁיוֹתָיו עִם הַצִּבּוּר מַאֲרִיכִין לּוֹ יָמָיו וּשְׁנוֹתָיו", ווער עס איז מעביר סדרה וועט זוכה זיין צו אריכות ימים ושנים; דער אריז"ל זאגט מען זאל מעביר סדרה זיין פרייטאג - ערב שבת, אבער מען טאר זיך נישט לאזן נארן. מען דארף שטענדיג קוקן אויף זיך און זיך מאכן א חשבון: וואס טו איך? האב איך געעפנט א חומש די וואך? האב איך מעביר סדרה געווען פאריגע וואך? אז מען הייבט אן פון זונטאג און יעדן טאג לערנט מען אביסל חומש רש"י מיט'ן תרגום איז מען זוכה אז מען ענדיגט יעדע וואך די סדרה און מען איז זוכה צו לעבן מיט די פרשה יעדן טאג.


איך בעט אייך מיינע טייערע ברידער פון ירושלים, תלמידי היכל הקודש, לערנט יעדן טאג אפאר פרקים משניות. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ויקרא רבה, פרשה ו): "אֵין כָּל הַגָּלֻיּוֹת הַלָּלוּ מִתְכַּנְסוֹת אֶלָּא בִּזְכוּת מִשְׁנַיוֹת", משיח וועט קומען נאר בזכות וואס מען לערנט משניות, נאך זאגן חז"ל (סנהדרין מב.): "בְּמִי אַתָּה מוֹצָא מִלְחַמְתָּהּ שֶׁל תּוֹרָה, בְּמִי שֶּׁיֵּשׁ בְּיָדוֹ חֲבִילוֹת שֶׁל מִשְׁנָה", דער וואס לערנט משניות דער איז זוכה צו מקבל זיין די תורה; מען קען זיך גארנישט פארשטעלן וואס פאר א כח משניות האט און וואס עס טוט פאר'ן מענטש, ווען א מענטש איז זוכה צו לערנען יעדן טאג משניות וועט ער זוכה זיין צו זייער גרויסע זאכן.


דער עיקר בעט איך אייך, טענה'ט נישט מיט קיינעם; א שאד די צייט, א שאד צו ענטפערן. מוהרא"ש זכרונו לברכה שרייבט אין די צוואה (אות יג): "וּכְשֶׁתַּגִיעוּ לְעוֹלָם הָאֱמֶת אָז תִּיוָכְחוּ צִדְקַת 'סֵדֶר דֶּרֶךְ הַלִימוּד' שֶׁל רַבֵּינוּ זַ"ל", ווען איר וועט ארויף קומען אויף יענע וועלט וועט איר זיך איבערצייגן די ווארהייט פונעם הייליגן רבינ'ס סדר דרך הלימוד; "וְעַל כֵּן מַה וְלָמָּה לָכֶם לְהִתְוַכֵּחַ?! טַעֲמוּ וּרְאוּ כִּי טוֹב הַשֵּׁם, הַרְגִילוּ עַצְמְכֶם לָזֶה וְאָז תִּרְאוּ וְתִּרְגְשׁוּ כָּל מִינֵי טַעֲמִים בְּחַיֵּיכֶם", דעריבער זאלט איר זיך נישט טענה'ען מיט קיינעם, נאר געוואוינט אייך צו צו לערנען לויט דעם סדר דרך הלימוד, דעמאלט וועט איר זען און שפירן אלע טעמים אויף די וועלט, "כִּי הַתּוֹרָה הִיא חִיוּתֵנוּ בָּעוֹלָם הַזֶה וּבָעוֹלָם הַבָּא, חִיוּת גַּשְׁמִי וְחִיוּת רוּחְנִי", ווייל די תורה איז אונזער לעבן אויף די וועלט און אויף יענע וועלט, די תורה געבט אונז לעבן סיי בגשמיות און סיי ברוחניות, "אַשְׁרֵי מִי שֶׁאֵינוֹ מַטְעֶה עַצְמוֹ בָּזֶה הָעוֹלָם כְּלָל, וְיוֹדֵעַ אַשֶׁר עִיקָר הַלִימוּד הוּא רַק לַעֲשׂוֹת רְצוֹנוֹ יִתְבָּרַךְ וְלוֹמֵד עַל מְנָת לְקַיֵים מִצְווֹתָיו יִתְבָּרַךְ וְלַעֲשׂוֹת נַחַת רוּחַ לוֹ יִתְבָּרַךְ", וואויל איז דעם מענטש וואס לאזט זיך נישט נארן און ווייסט אז דער עיקר לימוד התורה איז צו טון דעם רצון פונעם אייבערשטן, עיין שם.


איך האף זיך צו זען מיט אייך אין אומאן.


א פרייליכן שבת.


 

#103 - נאכ'ן לערנען זאלסטו העלפן רייניגן די שול
קינדער, ריינקייט, לימוד התורה, יונגע יארן

בעזרת ה' יתברך


יום ד' לסדר כי תבוא לאומאן, י"ג אלול, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד הילד ... נרו יאיר, תלמוד תורה היכל הקודש ברסלב, ליבערטי.


איך פריי זיך זייער צו הערן פון דיין מלמד גוטע גריסן אויף דיר; ווי פלייסיג דו לערנסט און ווי שיין דו פירסט זיך, דו מאכסט מיר אזויפיל נחת מיט דעם.


יעצט איז דיינע בעסטע יארן; זאלסטו אויסנוצן די טעג מיט לערנען און דאווענען. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת קנד.): "יַנְקוּתָא כְּלִילָא דְוַרְדָא", די שענסטע זמן פונעם מענטש זענען זיינע יונגע יארן.


ווען מען ענדיגט לערנען זאלסטו העלפן רייניגן די שול, דו מיט דיינע חברים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#102 - כולל היכל הקודש אין קרית ברסלב ליבערטי
כולל, שטעטל, לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' לסדר כי תבוא לאומאן, י"א אלול, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד האברך היקר לי ... נרו יאיר


עס איז מיר היינט א גרויסע שמחה אז מיר האבן געעפנט אונזער צווייטע כולל; מיר האבן שוין איין כולל אין וויליאמסבורג, היינט האבן מיר געעפנט די צווייטע כולל אין קרית ברסלב ליבערטי.


יעצט וועט די שטעטל וואקסן מער און מער, ווייל אז די פלאץ איז געבויט אויף תורה האט דאס א קיום.


איך בין זייער פרייליך צו הערן גוטע גריסן אויף דיר אז דו לערנסט פלייסיג; איך וויל דיר מחזק זיין זאלסט זיך נישט לאזן שטערן פון קיינעם. אז עס קומען אריין מענטשן דורכ'ן טאג אין שול וואס זוכן וואס צו טון מיט זייער צייט זאלסטו זיך נישט לאזן שטערן, זאלסט ווייטער לערנען פלייסיג וועלן זיי פון זיך אליינס אוועק גיין.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#101 - לערנען יעדן טאג אינדערפרי
תפילה והתבודדות, שטעטל, פרנסה, לימוד התורה, מנין

בעזרת ה' יתברך


א' לסדר כי תבוא לאומאן, י"א אלול, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיינע טייערע תלמידים שיחיו, תושבי קרית ברסלב ליבערטי


איך האב זיך זייער מחי' געווען צו זיין צווישן אייך דורכאויס די זומער וואכן צוזאמען מיט די בחורים; אין בין צוריק געפארן קיין וויליאמסבורג אבער איך וועל ווייטער זיין מיט אייך.


איך וויל זייער שטארק בעטן אלע אינגעלייט מען זאל קומען לערנען אינדערפרי פאר'ן דאווענען. מען וועט דאווענען יעדן טאג זיבן אזייגער; איך וויל אייך מחזק זיין איר זאלט אלע קומען לערנען אינדערפרי, דער טאג איז אן אנדערע טאג ווען מען לערנט אינדערפרי, דער טאג איז אן אנדערע טאג ווען מען הייבט דאס אן מיט לערנען און דאווענען און א מקוה, עס איז דא א ברכה אינעם טאג; אמאל קען מען ארבעטן ביטער שווער א גאנצן טאג אבער עס איז נישטא קיין ברכה אינעם טאג, אבער אז מען הייבט אן דעם טאג מיט תורה ותפילה איז דא א ברכה אין די ארבעט.


נאכן דאווענען זאלט איר טאנצן; צינדט אן לעבעדיגע מוזיק פאר אפאר מינוט און טאנצט: "אשרינו מה טוב חלקינו שזכינו להתקרב לרבינו!" ווי גליקליך זענען מיר אז מיר ווייסן פון רבי'ן, ווי גליקליך זענען מיר אז מיר האבן א רבי וואס לערנט אונז ווי אזוי זיך צו דערהאלטן, נישט ווערן פארלוירן ווען עס גייט נישט ווי מען וויל.


אויך זאלט איר קומען דאווענען מנחה מעריב און מיט האלטן דעם שיעור גמרא, אבער נישט בלייבן ביינאכט שמועסן; ביינאכט דארף מען זיין אין שטוב מיט די ווייב און קינדער, מען קען נישט בלייבן אינדרויסן שמועסן.


נוצט אויס די פעלדער און וועלדער מיט התבודדות; עס איז אזוי געשמאק צו שפאצירן אין שטעטל מיט'ן אייבערשטן, זיך אויסשמועסן דאס הארץ און אים בעטן מען זאל נישט פארפאלן ווערן, מען זאל זיין ערליך.


שרייבט מיר וואס איר ווילט פרעגן און וויסן, איך וועל אייך גלייך ענטפערן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#100 - מזל טוב פאר דיין סיום מסכתא
שלום בית, סיום, לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת כי תצא, ד' אלול, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


מזל טוב פאר דיין סיום מסכתא!


איך האב זייער הנאה געהאט צו זען בילדער פון די שיינע סעודה פון דיין סיום.


דו האסט א קלוגע ווייב, זי ווייסט ווי אזוי דיר צו שטארקן זאלסט ווייטער לערנען; דאנק דעם אייבערשטן פאר די מתנה וואס ער האט דיר געגעבן, האסט באקומען א קלוגע פרוי וואס איז דיר מחזק צו לערנען און דאווענען.


לערן ווייטער אויפ'ן סדר דרך הלימוד פון הייליגן רבי'ן (המבואר בשיחות הר"ן, סימן עו), דורכדעם וועסטו זוכה זיין אין א קורצע צייט צו לערנען און ענדיגן כל התורה כולה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#99 - האסט געענדיגט ש"ס, הויב אן א מסכתא 101 מאל
כיבוד אב ואם, בחור, בית המדרש, לימוד התורה, יונגע יארן, סיום הש"ס

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת כי תצא, ג' אלול, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, ירושלים.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן די גוטע נייעס, אז דו האסט זוכה געווען צו לערנען און ענדיגן גאנץ ש"ס; דו לערנסט אויפ'ן סדר דרך הלימוד פון הייליגן רבי'ן און דו נוצט אויס דיינע שיינע יונגע יארן.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת קנד.): "יַנְקוּתָא כְּלִילָא דְוַרְדָא", די שענסטע זמן פונעם מענטש זענען זיינע יונגע יארן; דער הייליגער רבי זאגט (ספר המידות, אות תשובה, סימן עג): "הָעַבְדוּת שֶׁאָדָם עוֹבֵד אֶת הַשֵּׁם בְּבַחֲרוּתוֹ כָּל יוֹם, עֶרְכּוֹ יָקָר מִשָּׁנִים רַבּוֹת שֶׁל עֲבוֹדָה לְעֵת זִקְנָתוֹ", יעדן טאג עבודת השם אין די יונגע יארן איז חשוב'ער פון עטליכע יארן עבודת השם אויף דער עלטער.


יעצט זאלסטו נעמען איין מסכתא און דאס איבערגיין איינמאל און נאכאמאל און נאכאמאל, הונדערט און איין מאל, און ווען דו ענדיגסט דאס טון מיט איין מסכתא זאלסטו נעמען נאך א מסכתא, ביז דו וועסט לערנען און חזר'ן גאנץ ש"ס הונדערט און איין מאל.


וואס דו דארפסט און וואס דו ווילסט - דערצייל דעם אייבערשטן אויף דיין שפראך.


זיי מכבד דיינע עלטערן; העלף דיין טאטע מיט'ן מסדר זיין דעם בית המדרש. עס איז א גרויסע זכות צו זיין א געטרייער משמש פאר'ן רבינ'ס בית המדרש.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#98 - אמאל פלעגסטו מיר דערציילן דיינע סיומים
סיום, לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת מטות-מסעי, כ"ג תמוז, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר.


איך האף צום אייבערשטן אז אלעס איז גוט ביי דיר; מיט דיין משפחה און מיט דיינע ליכטיגע קינדער.


אמאל פלעגסטו מיר דערציילן דיינע סיומים; איך פלעג ארויסקוקן און ווארטן צו הערן אז דו לערנסט משניות און גמרא, לעצטנס הער איך דאס נישט, מיר זעען זיך ווייניגער.


איך האף אז די משניות און גמרא האסטו נישט אפגעלאזט און דו וועסט עס נישט אפלאזן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#97 - אז די תלמידים שטארקן זיך, געבט דאס כח צו גיין ווייטער
הפצה, אומאן, ראש השנה, לימוד התורה, ראש ישיבה, תלמיד

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת פנחס, שבעה עשר בתמוז, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן פון דיר, בפרט אז דו לערנסט יעדן טאג א בלאט גמרא; אפילו דו ביסט פארנומען צו ברענגען פרנסה גנב'עסטו אראפ אפאר מינוט צו לערנען און דאווענען.


איך פריי זיך זייער אז דו האסט א חלק אין הפצה מיט דעם וואס דו שיקסט ארויס חיזוק יומי פאר טויזנטער מענטשן יעדן טאג; דאס איז די גרעסטע הפצה, מיט איין דרוק אין קנעפל קומסטו אן צו טויזנטער מענטשן.


דו האסט מיר זייער דערפריידט מיט דיין בריוו; הלואי וואלסטו מיר געשריבן מער. איך ארבעט זייער שווער מיט די בחורים, אסאך מאל קומט מיר אריין אין מחשבה: 'וואס פעלט מיר אויס די שווערע ארבעט?' אבער ווען איך הער צוריק אזעלכע שיינע גריסן, ווען איך באקום בריוון פון תלמידים וואו זיי שרייבן ווי זיי גייען ווייטער אן אין לעבן מיט די לימודים - געבט דאס מיר כח אויף ווייטער.


איך וועל רעדן מיט ... נרו יאיר ער זאל דיר פרובירן אריין צו שטופן זאלסט קענען זיין מיט אונז אינעם בנין אין אומאן אויף ראש השנה, איך האף אז עס איז נאך דא בעטן צו דינגען.


א פרייליכן שבת.

#96 - וויפיל מסירות נפש דו האסט אריינגעלייגט אינעם עירוב
תפילה והתבודדות, שטעטל, שבת קודש, לימוד התורה, עירוב

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת פנחס, ט"ז תמוז, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך בין געווען מאנטאג בודק זיין דעם עירוב מיט הרב שטיינמעץ שליט"א, איך קען זיך נישט איבער קומען פונעם עירוב; וויפיל מסירות נפש דו האסט אריינגעלייגט אינעם עירוב, צענדליגער וואכן און חדשים וואס דו האסט געבויט דעם עירוב, אנגעהויבן ווינטער אין די שנייען און רעגן און יעצט זומער אין די ברענעדיגע היצן.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (אבות ה, יח): "כָּל הַמְזַכֶּה אֶת הָרַבִּים - אֵין חֵטְא בָּא עַל יָדוֹ", נישטא נאך אזא מזכה את הרבים ווי מאכן אן עירוב אז מענטשן זאלן נישט נכשל ווערן אין חילול שבת; עס איז זייער שווער אין שטעטל - סיי מיט'ן חלק פון טראגן און נאכדעם מיט תחומים, סיי ביי די איינוואוינער און סיי ביי די געסט, ממילא יעצט ווען דו האסט מתקן געווען דעם עירוב האסטו געהאלפן אלע זאלן זיין אפגעהיטן פון חילול שבת - וועט דער אייבערשטער דיר אפהיטן פון שלעכטס.


נאך אביסל וועסטו טרעפן א גוטע שידוך, דו וועסט אויפשטעלן א שיינע אידישע שטוב.


אפילו יעצט ווען דו העלפסט מיר אזוי געטריי פון פארטאגס ביז אויף דער נאכט צו ענדיגן דעם עירוב - דארפסטו האבן שכל אראפ צו כאפן אביסל חומש רש"י יעדן טאג, אביסל משניות יעדן טאג, אביסל גמרא און אזוי ווייטער, א טאג אן תורה איז קיין טאג נישט.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#95 - מיט'ן סדר אוצר היומי קען מען גרינג אנקומען צו לערנען כל התורה כולה
לימוד התורה, קליידער

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת פנחס, ט"ז תמוז, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך וויל אז דו זאלסט זיך פארבינדן מיט ..., באשטעל פון אים אפאר סעטס פונעם אוצר היומי.


איך זע אז רוב אנשי שלומינו האבן נאך נישט געלערנט די פופצן שיעורים וואס מוהרא"ש האט אוועק געשטעלט צו לערנען פאר תלמידי היכל הקודש; עס גייט אריבער די טעג, עס גייט אריבער די יארן - און נאך אביסל גייען מיר שוין צוריק צום אייבערשטן; ווי גרויס וועט זיין די בושה ווען מען וועט אונז פרעגן וואס מיר האבן געטון די אלע יארן.


איך גיי מאכן אן התעוררות ביי אנשי שלומינו מען זאל אנהייבן לערנען דעם סדר אוצר היומי, אזוי האט מען א גרינגע וועג צו לערנען און אנקומען צו לערנען כל התורה כולה.


שטארק זיך און זיי נישט צעפאלן; איך ווייס אז איך ווייס נישט ווי שטארק צעבראכן דו ביסט, ווער אויף די וועלט קען דען פארשטיין די צער פון בחורים, דאך בעט איך דיר טייערער ... זאלסט זיך האלטן שטארק, נאך אביסל ווען עס וועט ווערן טאג וועט מען שוין נישט געדענקען פונעם נאכט.


זיי מקפיד צו גיין אנגעטון שיין און ריין, נישט מאדערן; חסידיש, שיין און ריין.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#94 - ווארט נישט ביז דו וועסט ווערן מסודר
וויכוחים, לימוד התורה, תכלית, היטן די צייט, זומער

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת חקת-בלק, י"א תמוז, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיינע טייערע ליבע חברים שיחיו, תלמידי היכל הקודש ירושלים.


איך בעט אייך זייער איר זאלט זיך שטארקן צו לערנען יעדן טאג אביסל תורה; שטופט נישט אפ די שיעורים אויף שפעטער, אויף מארגן וכדומה.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (אבות ב, ד): "אַל תֹּאמַר לִכְשֶׁאֶפָּנֶה אֶשְׁנֶה", זאג נישט 'ווען איך וועל זיך מסדר זיין וועל איך לערנען', ווייל "שֶׁמָּא לֹא תִפָּנֶה", עס קען זיין אז דו וועסט אייביג בלייבן נישט מסודר; עס זענען פארהאן מענטשן וואס קענען זיך נישט מסדר זיין, שטענדיג האבן זיי וואס צו ערלעדיגן און עס גייט אריבער דער טאג, עס גייט אריבער דער וואך, דער יאר און מען קערט זיך צוריק צום אייבערשטן אן קיין תורה, אן גארנישט.


דער רבי האט געזאגט (שיחות הר"ן, סימן כג): "אויבן אין הימל שרייען די נשמות 'מיר זענען הונגעריג, מיר דארפן עסן; מיר זענען דארשטיג, געבטס אונז צו טרינקען', און ווען מ'וויל זיי געבן עסן און טרינקען זאגן זיי, 'נישט דאס מיינען מיר, מיר דארפן עסן און טרינקען פון תורה און עבודת ה'', אזוי אויך זענען דא נשמות וואס זענען נאקעט, זיי שרייען און בעטן זיך: 'מיר זענען נאקעט, געבטס אונז קליידער מיט וואס זיך צוצודעקן', און ווען מ'וויל זיי געבן קליידער אנצוטון זאגן זיי 'נישט דאס מיינען מיר, מיר דארפן מצוות און מעשים טובים", און דער רבי האט אויסגעפירט: "וואויל איז דעם מענטש וואס עסט יעדן טאג אפאר פרקים משניות, טרינקט קאפיטלעך תהילים און טוט זיך אן מיט מצוות ומעשים טובים".


איך מוז מקצר זיין, איך בין יעצט זייער טרוד; מיר דארף מסדר זיין צווישן די בערג א פלאץ פאר די בחורים, אינגלעך און מיידלעך, מיר קענען נישט זיין אין שטאט. ביי אונז איז זייער שווער אין שטאט זומער, די גוים זענען זייער געמיין, זיי גייען אויסגעטון ווי די חיות, עס פלאקערט א פייער אין גאס; מיר ציען זיך אוועק פון שטאט פאר די זומער וואכן צו זיין אביסל צווישן די בערג, צווישן די גראז און ביימער צו קענען דינען דעם אייבערשטן ריינערהייט.


איך האב נישט קיין וועג ווי אזוי צו שיקן די בריוו, דאך האב איך זיך זייער אנגעשטרענגט צו קענען שיקן דעם קליינעם בריוו פאר אייך ווייל איך האב ענק זייער ליב; איך זע ענקער שטארקייט, ענקער אחדות און ענקער ווילן. איך וועל אייך נאך שרייבן מער במשך די זומער וואכן.


איין זאך בעט איך ענק טייערע ברידער פון ירושלים, גייט נישט אין קיין וויכוחים מיט קיינעם; אז איר הערט ווי מען שפעט פון רבי'ן, פונעם רבינ'ס תלמידים - זאלט איר שווייגן, אונזער זאך איז נישט קיין וויכוחים, אונזער זאך איז נישט נצחון; מיר דארפן נישט פארענטפערן דעם רבי'ן, מיר דארפן נישט טענה'ען מיט יעדן פארעך, מיר דארפן זיך נאר מחי' זיין מיט דעם וואס מיר האבן זוכה געווען צו וויסן פון אזא רבי.


אז איר כאפט זיך אריבער מתפלל זיין ביי מקומות הקדושים זאלט איר בעטן פאר מיר, יואל בן ריצא רעכיל - איך זאל האבן כח ווייטער צו משמש זיין דעם רבי'ן, פארשפרייטן זיינע עצות אין די וועלט.


א פרייליכן שבת.

#93 - נוץ אויס דיינע יונגע יארן מיט לערנען די הייליגע תורה
תפילה והתבודדות, לימוד התורה, יונגע יארן

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת קרח, ג' תמוז, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, אנטווערפן.


איך פריי זיך זייער יעדעס מאל דו לאזט מיר איבער א מעסעדזש וויפיל דו לערנסט.


זאלסט ווייטער ממשיך זיין מיט דיין התמדת התורה; נוץ אויס דיינע יונגע יארן מיט לערנען די הייליגע תורה, וועסטו זוכה זיין צו ווערן א גרויסער צדיק.


וואס דו דארפסט - בעט דעם אייבערשטן, רעדט צו אים אויף אידיש, אויף דיין מאמע לשון - וועסטו זען גרויסע ניסים.


יעדעס מאל דו מאכסט א סיום מסכתא זאלסטו מיר רופן, און אז איך הייב נישט אויף - זאלסטו איבער לאזן א מעסעדזש.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#92 - א קלוג אינגל נוצט אויס די צייט
קינדער, סיום, לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת נשא א', ראש חודש סיון, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד הילד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז דו האסט גענדיגט מסכת ברכות.


עס זענען פארהאן טאטעס און זיידעס וואס האבן נאך נישט געענדיגט מסכת ברכות און דו ביסט א אינגל פון ניין יאר אלט, און דו האסט שכל אויסצוניצן די צייט מיט לערנען און דאווענען.


איך האב זייער ליב די שיינע ברסלב'ע קרוין וואס דו האסט געמאלן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#91 - אז מ'פירט זיך הייליג, האט מען א גליקליך לעבן
קינדער, קדושה, לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת נשא א', ראש חודש סיון, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד הילד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


עס איז זייער א גרויסע עבירה אנצורירן דעם אות ברית קודש; עס איז אזוי הארב אז די הייליגע חכמים זאגן (שבת קח:): "יָד לָאַמָּה תִּקָּצֵץ", די הענט וואס רירט אן דעם ברית זאל ווערן אפגעשניטן; ווייל דאס ברענגט די וועלט זאל חרוב ווערן.


דו בעסט מיר איך זאל דיר שרייבן חיזוק דו זאלסט נישט אנרירן וכו'; דו קענסט זיך נישט פארשטעלן ווי גוט עס איז דעם מענטש וואס טוט דעם ווילן פונעם אייבערשטן, און פארקערט, ווי שטארק מען ליידט אויב מען פאלגט נישט וואס דער אייבערשטער זאגט. אויב דו וועסט זיך היטן און נישט לייגן די הענט אויפ'ן אות ברית קודש וועסטו זיין אייביג פרייליך, דו וועסט נישט האבן קיין קשיות אויפ'ן אייבערשטן, דו וועסט האבן פרנסה, דו וועסט האבן דיין שידוך אין צייט און האבן שלום בית, אבער אויב חס ושלום מען היט נישט דעם אות ברית קודש איז מען שטענדיג טרויעריג, מען האט קשיות און ספיקות אין די אמונה, מען פארלירט די געלט, מען פארלירט די שידוך און אפילו מען האט יא חתונה קומט מען זיך נישט אויס מיט די ווייב.


זיי קלוג, ווען דו האסט איבעריגע צייט זאלסטו זאגן פרקים משניות און קאפיטלעך תהילים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#90 - דאווענען אום יום טוב שבועות מיט ברסלב'ע חסידים
חסידות ברסלב, לימוד התורה, אחדות, שבועות, תיקון ליל שבועות

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת במדבר-מברכים החודש, כ"ח אייר, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיינע טייערע חשוב'ע חברים תלמידי היכל הקודש ירושלים עיר הקודש, ה' עליהם יחיו.


מיר קומען שוין נענטער און נענטער צו קבלת התורה ווען מיר גייען זוכה זיין צו מקבל זיין די תורה פונדאסניי.


איר ווייסט אודאי דעם סיפור וואס איז געווען ביי רבי נתן, אמאל יום טוב שבועות איז ער געגאנגען פתיחת הארון און ווען ער האט ארויס גענומען דעם ספר תורה פון ארון הקודש האט ער זיך מורא'דיג צופלאמט און אנגעהויבן טאנצן: "א נייע תורה!" "א נייע תורה!" - האט ער געשריגן, און אלע אנשי שלומינו זענען געווארן אזוי פרייליך אז זיי זענען אויך צוגעגאנגען טאנצן מיט רבי נתן זכרונו לברכה; דאס איז געווען רבי נתן, ער איז געווען פריש, אלץ איז געווען ניי; א נייע יום טוב, א נייע תורה, א נייע טאג.


אז מען גייט צו צום יום טוב שבועות מיט אזא הכנה איז אלעס אנדערש; מען גרייט זיך מיט שמחה צו מקבל זיין די תורה, א נייע תורה. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ספרי, לג): אויפ'ן פסוק (דברים ו, ו): אֲשֶׁר אָנֹכִי מְצַוְּךָ הַיּוֹם – "לֹא יִהְיוּ בְּעֵינֶיךָ כִּיְשָׁנָה, אֶלָּא כַּחֲדָשָׁה שֶׁהַכֹּל רָצִין לִקְרָאתָהּ", ווען מען לערנט תורה דארף דאס זיין מיט א התחדשות; א נייע תורה.


איך האף צום אייבערשטן אז איר וועט דאווענען אינאיינעם אום יום טוב שבועות, שבועות איז איינע פון די צייטן וואס מען פלעגט קומען צום רבי'ן; בחיים חיותו פון הייליגן רבי'ן איז געווען דריי זמנים ווען מען פלעגט קומען צום רבי'ן: 'ראש השנה', 'שבת חנוכה' און 'שבועות', נאכן רבינ'ס הסתלקות - שרייבט רבי נתן - קומט מען ווייטער צום רבי'ן נאר אויף ראש השנה. אויף שבת חנוכה און יום טוב שבועות פארט מען נישט צום רבי'ן, דאס וואס מען זעט היינט נסיעות קיין אומאן אויף שבת חנוכה און שבועות דאס איז פון די סוכני נסיעות (טרעוועל אגענטן) וואס ווילן מאכן פרנסה וכו'.


איר זאלט פרובירן דאווענען אינאיינעם אום יום טוב שבועות, ווייל וואו צען מענטשן פון אנשי שלומינו קומען זיך צאם - דארט איז דער רבי. אזוי ווי דער רבי האט געזאגט בשעת ער איז אוועק געפארן פון ברסלב קיין אומאן; דער רבי איז געשטאנען ביים טיר פון זיין שטוב, ער האט ארויפגעלייגט זיין האנט אויף די מזוזה און געזאגט: "תִּרְאוּ לְהִתְקַבֵּץ יַחַד, וּלְהִתְפַּלֵּל יַחַד", איר זאלט זיך האלטן צוזאמען און דאווענען צוזאמען, "כִּי אִם תִּתְפַּלְּלוּ בְּכַוָּנָה, אוּלַי תּוּכְלוּ לְהַמְשִׁיךְ אוֹתִי לְכָאן עוֹד הַפָּעַם", ווייל אויב איר וועט זיך האלטן צוזאמען און דאווענען צוזאמען, וועט איר מיר קענען ממשיך זיין צו אייך (חיי מוהר"ן, סימן קפז)".


איך האלט אין איין באקומען שיינע גריסן פון אייער חבורה; איך האב אזוי הנאה צו הערן ווי שיין איר לעבט מיט ליבשאפט איינער מיט'ן צווייטן, ווי מען איז מקרב יעדן איינעם וואס קומט. איך בין טאקע ווייט בריחוק מקום אבער מיין הארץ איז מיט אייך; איך ווארט און האף צו קענען קומען קיין ארץ ישראל זיך טרעפן מיט אייך און זיך מחזק זיין אינאיינעם.


איך שיק אייך דעם תיקון ליל שבועות וואס מיר האבן געמאכט; א שאד איר זאלט נישט זוכה זיין צו די גרויסע תיקונים וואס קומען אראפ יום טוב שבועות. זייער אסאך מענטשן זאגן נישט דעם תיקון ליל שבועות צוליב דעם וואס עס נעמט זייער לאנג, וואלטן זיי ווען געוואוסט אז דער גאנצער תיקון ליל שבועות נעמט נישט מער ווי א האלבע שעה און נאך אביסל - וואלטן אלע דאס געזאגט.


דעריבער האבן מיר געדרוקט דעם תיקון ליל שבועות אזוי ווי מוהרא"ש זכרונו לברכה האט אונז געהייסן, מען זאל זאגן נאר דעם ערשטן פסוק און דעם לעצטן פסוק פון יעדע סדרה אין חמשה חומשי תורה און פון יעדע ספר אין נ"ך, נאכדעם לערנט מען די תרי"ג מצוות און אז עס בלייבט איבער צייט איז מען זיך מתבודד.


שבועות ביינאכט איז נישט א צייט צו פארברענגען מיט חברים מיט שטותים והבלים; שבועות ביינאכט איז זייער א גרויסע נאכט, דערפאר דארף מען זייער אכטונג געבן נישט צו שמועסן ביינאכט; מען קען אין דעם נאכט פועל'ן אסאך ישועות. די אלע וואס בלייבן אויף סתם צו רייכערן און שמועסן איז א גרעסערער תיקון אז זיי זאלן גיין שלאפן, אדער לערנט מען אדער איז מען זיך מתבודד מיט'ן אייבערשטן; מען בעט דעם אייבערשטן אז מען זאל זוכה זיין צו לערנען א גאנץ יאר שיעורים אין כל התורה כולה און זיין דבוק אין אים.


א פרייליכן ליכטיגן יום טוב.

#89 - לערנען תורה מיט קינדער
קינדער, חינוך הילדים, צרות, לימוד התורה, קאראנע וויירוס

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת אחרי-קדושים, ה' אייר, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


יעצט זע איך אז שוין לאנגע חדשים וואס דו ווארטסט אויף אן ענטפער און איך בין נישט אנגעקומען דיר צו ענטפערן; זיי מיר מוחל, איך האב אזויפיל זאכן וואס איך דארף טון און איך קום פשוט נישט אן דערצו; איך קום נישט אן צו ענטפערן צען פראצענט פון די בריוון וואס קומען אן טעגליך, יעצט האב איך באמערקט דיין בריוו שרייב איך דיר צוריק.


קודם כל א גרויסן יישר כח פאר די צדקה, עס איז געווען פאר מיר ממש ווי מָן פון הימל; יענעם טאג האב איך געדארפט האבן זייער וויכטיג טויזנט דאלער, איך האב געבעטן דעם אייבערשטן און ביינאכט ווען איך האב געעפנט די פאסט האב איך באקומען די מן פונעם אייבערשטן דורך דיר - דער גוטער שליח.


איך בעט דיר זייער, זיי ממשיך מיט דיין הייליגע ארבעט פון לערנען מיט קינדער די הייליגע תורה, די הייליגע אמונה; אפילו יעצט ווען די רעגירונג האט פארשלאסן אלע חדרים און ישיבות זאלסטו ווייטער לערנען מיט די קינדער אויף א וועג וואס מען קען; אדער אויפ'ן טעלעפאן אדער זאלסטו רופן אפאר קינדער און לערנען מיט זיי.


מענטשן זענען דערשראקן פון די קאראנע וויירוס, מען כאפט נישט אז מען דארף זיין אסאך מער דערשראקן אז די חדרים זענען פארמאכט! די וועלט קען נישט האבן א קיום נאר אז מען לערנט תורה מיט קינדער, זיי היטן די גאנצע לאנד פון אלע צרות. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (מדרש איכה, פתיחתא ב): "מָאן אִינוּן נְטוּרֵי קַרְתָּא" ווער זענען די וואס היטן אפ די שטאט פון שלעכטס? "אֵלּוּ סוֹפְרִים וּמְשַׁנִּים, שֶׁהֵם הוֹגִים וּמְשַׁנִּים וּמְשַׁמְרִין אֶת הַתּוֹרָה בַּיוֹם וּבַלַּיְלָה", די מלמדים וואס לערנען תורה מיט די קינדער, זיי היטן אפ די שטאט פון אלעם שלעכטס.


מען דארף שרייען "גיוואלד!" אויף די גזירה פון פארמאכן די תלמוד תורה'ס און ישיבות; די הייליגע חכמים זאגן (מסכת כלה רבתי, פרק ב): "בְּכָל יוֹם מַלְאָךְ יוֹצֵא מִלִּפְנֵי הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא לְחַבֵּל אֶת הָעוֹלָם", יעדן טאג גייט ארויס א מלאך פונעם אייבערשטען חרוב צו מאכן די וועלט, "כֵּיוָן שֶׁהַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא מִסְתַּכֵּל בְּתִינוֹקוֹת שֶׁל בֵּית רַבָּן, מִיָּד נֶהְפַּך כַּעֲסוֹ לְרַחֲמִים", אבער ווען דער אייבערשטער זעט ווי אידישע קינדער לערנען די הייליגע תורה, דריידט זיך איבער זיין כעס צו רחמנות; נאך זאגן די הייליגע חכמים (בראשית רבה סה, כ): ווען די גוים זענען געקומען צו בלעם בן בעור אים פרעגן ווי אזוי קען מען בייקומען די אידן, האט בלעם זיי געזאגט: "גייט ארום אין די שולן, אויב וועט איר זען 'תִּינוֹקוֹת מְצַפְצְפִין בְּקוֹלָן' - קינדער וואס לערנען די הייליגע תורה, 'אֵין אַתֶּם יְכוֹלִים לְהִזְדַּוֵוג לָהֶם' - וועט מען זיי קיינמאל נישט קענען בייקומען. ווייל זייער פאטער יצחק אבינו האט זיי מבטיח געווען אז ווילאנג עס וועט זיין 'הַקּוֹל קוֹל יַעֲקֹב' – מען וועט הערן די קול ווי קינדער לערנען תורה, קען נישט עשו'ס הענט שולט זיין אויף זיי".


איך בעט דיר טייערער ..., זיי ממשיך מיט מסירות נפש צו לערנען יעדן טאג מיט די קינדער, עס זאל דיר נישט באדערן אז דו קומסט נישט אן צו לערנען אזוי סאך ווי אמאל, ווייל לערנען מיט קינדער איז מער פון אלעס; איך פארשטיי דיר גאר גוט, ווייל איך פלעג אויך האבן דעם שולד געפיל ווען איך האב געעפנט די ישיבה, איך האב פארלוירן מיין צייט צו לערנען פאר מיר מיינע שיעורים כסדרן; פארדעם פלעג איך אניאגן זייער אסאך, ביז מוהרא"ש פלעגט מיר זייער שטארקן און מיר געגעבן די שכל צו וויסן אז ביים אייבערשטן איז מער חשוב לִלְמוֹד וּלְלַמֵּד - לערנען מיט קינדער, לערנען מיט בחורים און אינגעלייט; עס איז נישט דא קיין חשוב'ערע זאך ביים אייבערשטן ווי לערנען תורה מיט קינדער.


שטארק דיין ווייב; נאר אמונה איז איר רפואה, אמונה היילט אויס דעם מענטש, ווי מער מען רעדט פונעם אייבערשטן אלץ מער ווערט מער רואיג און פרייליך.

#88 - זיך שטארקן מיט תורה און תפלה, די גרויסקייט פון מוהרא"ש'ס ציון
מקוה, יבנאל, מוהרא"ש, לימוד התורה, מאגאזינען, צייטונגען, ארץ ישראל, ירושלים, קאראנע וויירוס, ספירה

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש לסדר טהרה, א' דראש חודש אייר, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיינע טייערע חברים תלמידי היכל הקודש בירושלים.


"רַבּוֹת מַחֲשָׁבוֹת בְּלֶב אִישׁ (משלי יט, כא)", א מענטש טראכט און מאכט פלענער אבער דער אייבערשטער פירט די וועלט. מיר האבן געהאט אין פלאן צו זיין די וואך מיט די ישיבה אין ארץ ישראל; זייט מוהרא"ש איז נסתלק געווארן פאר איך מיט די עלטערע בחורים יעדעס יאר אויף א נסיעה קיין ארץ ישראל, מיר זענען געווענליך א וואך צייט אין יבנאל עיר ברסלב, היי יאר איז אויך געווען אין פלאן צו קומען קיין ארץ ישראל אבער דער אייבערשטער האט זיך באוויזן פאר די גאנצע וועלט; אלע לענדער אן קיין אויסנאם זעען דעם 'יד השם', אז עס איז דא א 'מנהיג לבירה', עס איז דא א פירער וואס פירט אלעס און מען קען גארנישט טון אן אים, עס העלפט נישט קיין שטארקייט, עס נוצט נישט קיין טעכנעלאגיע, קיין פארגעשריטנקייט און אויך נישט קיין געלט, איין זאך העלפט, אז מען דאווענט און מען בעט דעם אייבערשטן, נאר דאס העלפט.


איך בענק זיך שוין זייער צו ענק, צו יעדן פון אייך באזונדער און נאך מער בענק איך זיך צום הייליגן ציון פון מוהרא"ש; איך ווארט שוין צו קענען גיין אביסל מתפלל זיין ביי דעם הייליגן פלאץ און זוכה זיין צו תשובה.


איך ווייס נישט צי איר אלע ווייסן פון דעם פלאץ און איבער דאס הייליגקייט פון דעם פלאץ, עס איז נישט פשוט וואס מען שפירט דארט ביי דעם הייליגן פלאץ; מוהרא"ש שרייבט אין זיין צוואה (צוואת מוהרא"ש, סימן ה): "וּכְמוֹ בַּחַיִּים חַיּוּתִי נִתְעוֹרְרוּ עַל יָדִי אֲנָשִׁים בִּתְשׁוּבָה", אזוי ווי ווען איך האב געלעבט זענען דורך מיר נתעורר געווארן מענטשן תשובה צו טון, "כְּמוֹ כֵּן עַכְשָׁיו לְאַחַר הִסְתַּלְקוּתִי לְעֵילָא כְּשֶׁיָבוֹאִי אֶל קִבְרִי יִתְעוֹרְרוּ בִּתְשׁוּבָה שְׁלֵימָה", אזוי אויך נאכדעם וואס איך וועל אוועק גיין פון דער וועלט, ווען מען וועט קומען צו מיין קבר, וועט מען אויך נתעורר ווערן צו תשובה טון, "וְיַמְשִׁיכוּ לְעַצְמָם יְשׁוּעוֹת וּפְלָאוֹת בְּעֶזְרָתוֹ יִתְבָּרַךְ, וְאֶהְיֶה לָהֶם לְמֵלִיץ יוֹשֶׁר בַּשָׁמַיִם, וְלֹא אָנוּחַ וְלֹא אֶשְׁקוֹט עַד שֶׁיִּהְיֶה לְמִי שֶׁבָּא אֶל קִבְרִי לְהִתְפַּלֵּל וְלִלְמוֹד יְשׁוּעָה שְׁלֵימָה מִן הַשָּׁמַיִם", און איך וועל נישט רוען ביז איך וועל פועל'ן פאר דעם מענטש וואס איז געקומען צו מיר - א ישועה.


דאס זעט מען ממש במציאות; ווען מען קומט קיין יבנאל צום ציון פון מוהרא"ש כאפט אן פאר'ן מענטש א מורא'דיגע התעוררות תשובה צו טון. אדרבה, פרובירט דאס אויס; פאר אייך ירושלימ'ער אידן איז דאס גרינגער צו טון ווי פאר אונז אמעריקאנער אידן; עס קען זיין אז פון איין זייט איז דאס שווערער פאר ירושלימ'ער, ווייל אין ירושלים זענען דא אסאך לצים השם ישמרינו, אבער איך פארשטיי פון אייך אז צווישן אייך - אין חבורת היכל הקודש ירושלים - איז נישט דא קיין לצנות, מען לעבט מיט תמימות ופשיטות, אזוי ווי דער הייליגער תם פלעגט שטענדיג זאגן (סיפורי מעשיות, מעשה ט' - מחכם ותם): "נאר אן לצנות", איז דאך פאר אייך גרינגער זיך אריבער צו כאפן קיין יבנאל, ביי דעם מקום קדוש.


איך האף בקרוב צו קענען קומען קיין ארץ ישראל וואו מיר וועלן זיך מחזק זיין אינאיינעם מיט די זיסע עצות פון הייליגן רבי'ן.


איך האב געהערט די גוטע נייעס אז די מדינה של גיהנום לאזט שוין גיין אין מקוה און מען לאזט שוין דאווענען מיט מנין, זאלט איר זיין שטארק מיט מקוה; בפרט יעצט בימי הספירה זאגט דער רבי אז מען דארף מער מקפיד זיין אויף טבילת עזרא (ספר המדות, אות ספירת העומר, חלק ב', סימן ב): "בְּיוֹתֵר צָרִיךְ לְהִזָּהֵר לִטְבֹּל לְקִרְיוֹ בִּימֵי עֹמֶר".


בכלל איז מקוה געווען ביים רבי'ן די ערשטע זאך; דער רבי האט געזאגט: "דאס ערשטע איז מקוה (שיחות הר"ן, סימן קמא)"; ווען מען וויל מתקן זיין וואס מען האט פוגם געווען בכלליות און בפרטיות אין פגם הברית איז די ערשטע זאך 'מקוה'. נאך זאגט דער הייליגער רבי (ספר המידות, אות המתקת הדין, סימן כב): "עַל יְדֵי טְבִילַת מִקְוֶה נִתְבַּטֵּל הַצָּרוֹת, וִישׁוּעָה בָּאָה", אז מען טובל'ט זיך אין מקוה איז מען מבטל אלע צרות און מען איז זוכה צו א ישועה; נאך זאגט דער רבי (שם, סימן פא): "הַמִּקְוֶה מַמְתִּיק הַדִּין", אז מען גייט אין מקוה נעמט מען אוועק אלע דינים.


שטארקט אייך יעדער איינער פון אייך מיט אייערע שיעורים כסדרן, יעדער זאל לערנען אויף זיין וועג, אחד המרבה ואחד הממעיט, דער עיקר זאל מען לערנען יעדן טאג אביסל פון די פיר לימודים: מקרא, משנה, גמרא און מדרש, ווייל די פיר לימודים זענען קעגן די פיר וועלטן עשיה, יצירה, בריאה און אצילות, ווען מען לערנט די פיר לימודים ברענגט מען אויף זיך אזעלכע ליכטיגקייטן וואס מען קען זיך נישט פארשטעלן. אפילו אין אנהייב וועט זיין שווער די לימודים, קען זיין מען וועט נישט פארשטיין אלעס, זאלט איר אבער נישט קוקן אויף דעם, זייטס ממשיך מיט'ן גורס זיין, זאגט די הייליגע ווערטער - ביז דער אייבערשטער וועט העלפן איר וועט זוכה זיין צו פארשטיין די הייליגע תורה.


איך וויל אייך בעטן א פריוואטע טובה, יעצט פסח איז געווען א באשרייבונג פון די ישיבה אין איינע פון די ארץ ישראל'דיגע מאגאזינען; איר ווייסט דאך אלע אז איך וויל נישט האבן קיין שייכות מיט קיין שום מאגאזין, אלע מיינע תלמידים ווייסן דאס און שטייען אוועק פון דעם ווי מען שטייט אוועק פון גרף של רעי. איך האף אז דאס איז נישט געווען פון איינער פון אייער חבורה; איך בעט אייך שטייט אוועק פון דעם, דאס ברענגט נישט קיין כבוד, דאס ברענגט נישט גארנישט. מיר האבן אונזער וועג פון הפצה, דאס איז דורך פארשפרייטן די ספרים, קונטרסים און דיסקים וכו'. אונזער זאך איז תורה ותפילה; איך זוך נישט צו האבן מיט זיי און איך וויל נישט האבן מיט זיי צו טון, איך נעם נישט אריין ביי מיר אין שטוב קיין שום מאגאזין און קיין שום צייטונג, נישט קיין גוי'שע און זיכער נישט קיין אידישע.


פון די אידישע צייטונגען און מאגאזינען דארף מען מער אנטלויפן ווי פון די גוי'שע, ווייל ווען מען ליינט גוי'שע צייטונגען ליינט מען נאר די נייעס, מען נעמט נישט אן קיין שום אנדערע זאך, מען ליינט נישט די השקפות פאר'ן לעבן ווייל מען ווייסט אז דאס איז חזיר טריף, אבער ווען מען ליינט די אידישע צייטונגען און מאגאזינען כאפט מען נישט וואס מען נעמט אריין אין זיך, מען ליינט זיך אן מיט פארדרייטע זאכן אומוואוסנדיג.


שטארקט אייך טייערע ברידער מיט תורה ותפילה; אפילו יעצט ווען מענטשן זענען פארלוירן וועגן די קורונה טאר מען זיך נישט פארלירן. מען זיצט אין שטוב מיט די קינדער שוין אפאר וואכן, דארף מען זיין א העלד און מחזק זיין די ווייב און קינדער, נישט ארום גיין מיט אן אראפגעלאזטן נאז, מען דארף זיך פרייליך מאכן.


א פרייליכן שבת און א גוטן חודש.

#87 - איך האף צו זען ווי דו לערנסט פלייסיג
לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך


יום א' לסדר טהרה, כ"ה ניסן, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער זון ... נרו יאיר.


איך האף און איך בעט און איך ווארט און איך שטרעב צו זען ווי דו לערנסט פלייסיג; צו זען דיין לעבן זאל זיין נאר מיט תורה.


איך בעט דיר מיין טייערער ליכטיגער ליבער זון ..., לערן פלייסיג, ווייל נאר דאס בלייבט פונעם מענטש. גיי אין די וועגן פון דיינע גרויסע זיידעס וואס זייער גאנצע לעבן און שטרעבן איז לערנען און דינען דעם אייבערשטן.


איך בעט פאר דיין הצלחה.


דיין טאטע.