בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#353 - מיט א ווייב רעדט מען און מען שמועסט אויס
שלאפן, חינוך הילדים, שלום בית, לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת וישב, כ' כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


מאך נישט קיין עסק פון דעם, עס וועט אריבערגיין. אזוי גייט עס ביי א טייל קינדער, זיי קומען אינמיטן די נאכט אין די מאמע'ס בעט, און מיט די צייט גייט עס אוועק.


שטארק זיך בלימוד התורה הקדושה, אויך זאלסטו שמועסן אין שטוב מיט דיין ווייב. מען דארף רעדן מיט די ווייב, אזוי קען מען דאווענען און לערנען, טון רצון השם. מיר געפינען ביי יעקב אבינו, ווען דער אייבערשטער האט אים געזאגט (בראשית לא, ג): "שׁוּב אֶל אֶרֶץ אֲבוֹתֶיךָ וּלְמוֹלַדְתֶּךָ וְאֶהְיֶה עִמָּךְ", גיי אוועק פון לבן, גיי צוריק צו די לאנד פון דיינע עלטערן, האט יעקב גערופן זיינע ווייבער און געשמועסט מיט זיי, אזוי ווי עס שטייט (שם, ד): "וַיִּשְׁלַח יַעֲקֹב וַיִּקְרָא לְרָחֵל וּלְלֵאָה הַשָּׂדֶה אֶל צֹאנוֹ", יעקב האט גערופן זיינע ווייבער אין פעלד און גערעדט מיט זיי; לכאורה, וואס איז דא צו רעדן? מען טוט וואס דער אייבערשטער הייסט; יעקב וואלט ווען געקענט זאגן "מען גייט" און שוין, אן רעדן, אן שמועסן; נאר די תורה לערנט אונז די וועג ווי צו טון וואס דער אייבערשטער הייסט, מיט א ווייב רעדט מען און מען שמועסט אויס, און אזוי קען מען טון וואס דער אייבערשטער הייסט.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#352 - נעם זיך מיט א זעקל ספרים, וועלן דיינע אויגן בלייבן אפגעהיטן
לימוד התורה, שמירת עינים, שמירה

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת וישב, כ' כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


די בעסטע זאך איז - זאלסט מיטנעמען א משניות, א גמרא - און זיין פארנומען מיט גורס זיין פרקים משניות און בלעטער גמרא, אזוי וועסטו זיך קענען היטן די אויגן.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תענית י:): "תלמידי חכמים שמהלכים בדרך ואין ביניהן דברי תורה ראויין לישרף", אז מען גייט אונטערוועגנס אן לערנען תורה - איז מען אין א סכנה פון ווערן פארברענט, אז מען היט נישט די אויגן אונטערוועגנס - ווערן די אויגן פארברענט, אבער מיט תורה ווערט מען נישט פארברענט. "למיגרס", זאגן תורה אויפן וועג - היט דעם מענטש פון אלעם שלעכטס.


נעם זיך מיט א זעקל ספרים; א חומש, משניות, גמרא, תהילים ועוד - וועסטו צוריק קומען בשלום אן קיין איין שלעכטע קוק.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#351 - ווי אזוי איז מען מצליח צו געדענקען און גוט קענען דאס לערנען?
כולל, תפילה והתבודדות, לימוד התורה, הלכה

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת ויצא, ח' כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


אז דו ווילסט מצליח זיין אין לערנען, דו ווילסט געדענקען דאס לערנען, און ווען דו ענדיגסט א סימן אין שלחן ערוך, א מקצוע – צו קענען די הלכות קלאר – זאלסטו בעטן דעם אייבערשטן אויף דעם; ביים דאווענען ביי אהבת עולם אינדערוואכן, און ביי אהבה רבה - זאלסטו זיך אפשטעלן און בעטן: "ותן בלבינו בינה להבין ולהשכיל וכו'". "והאר עינינו בתורתיך" – זאלסטו בעטן מיט טרערן אז עס זאל דיר ליכטיג ווערן די אויגן אין די תורה; אנשטאט זיצן אויף איין סעיף א לאנגע צייט און קוועטשן אזוי לאנג - זאלסטו דאווענען און וויינען צום אייבערשטן אז דו זאלסט זוכה זיין לכתרה של תורה.


גיי התבודדות יעדן טאג צופרי, אינמיטן טאג און ביינאכט, און בעט אסאך פאר דעם; זאלסט פארשטיין די תורה, און זוכה זיין ללמוד וללמד לשמור ולעשות.


ווייז דעם בריוו פאר אלע כולל אינגעלייט.

#350 - ארויסהעלפן א מקוה, א סגולה פאר זרע של קיימא
קינדער, מקוה, הפצה, סדר דרך הלימוד, לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת תולדות, ב' כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


פרעג דיין ווייב אויב זי וויל האבן די זכות פון רייניגן די מקוה טהרה צוויי מאל א וואך, דאס איז א גרויסע זכות צו נפקד ווערן בזרע של קיימא. צווינג עס נישט ארויף, פרעג איר אויב זי האט צייט און כח זיך מתנדב זיין פאר די הייליגע ארבעט.


דו זיי ממשיך צו לערנען קצת עיון מיט דיין חברותא, טור בית יוסף און שלחן ערוך. אין די איבריגע צייט זאלסטו לערנען חומש רש"י איינגעטיילט אויפן וואך, צוויי קאפיטלעך נ"ך, אכצן פרקים משניות, יום תהילים, די בלאט גמרא בבלי און ירושלמי, א פרק תוספתא, א פרק רמב"ם כסדרן, און טייל איין די תיקונים דאס צו ענדיגן יעדן חודש, אזוי אויך ליקוטי מוהר"ן, און נאכדעם גיי הפצה.


גיי שלאפן פרי, שטיי אויף לערנען פארטאגס, דעמאלט קען מען זייער מצליח זיין.


לאז מיר וויסן וועגן דיין ווייב.

#349 - מען שטייט אויף פארטאגס לערנען, דאס געבט מיר כוחות
שטעטל, עבודת השם, לימוד התורה, נחת

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת תולדות, כ"ט מר-חשון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


איך הער צוריק גוטע גריסן אויף דיר און אויפן שטעטל, אז דו און נאך אינגעלייט זיצן פארטאגס פינף אזייגער אין שול און מען לערנט פלייסיג, איך בין זייער פרייליך, און דאס געבט מיר פרישע כוחות ווייטער צו טון.


ווי דו ווייסט איז די שטעטל נישט געווען קיין גרינגע זאך אויפצושטעלן, און וויפיל דו ווייסט – ווייסטו נאכנישט אלעס; עס עפנט זיך נישט קיין שטעטל אזוי גרינג... עס ליגט אין דעם אסאך פלאג און מי, און מיין גאנצע כוונה איז – אויפשטעלן א מקום תורה ויראת שמים, א פלאץ וואס מען וועט לעבן אויף די וועג וואס מיר האבן מקבל געווען פון מוהרא"ש זכותו יגן עלינו.


איז דאס אז דו שטייסט אויף פארטאגס און נאך אינגעלייט, און מען זיצט און מען לערנט א צוויי שעה פארן דאווענען – איז מיר א גרויסע נחת און געבט מיר אסאך כוחות.


 

#348 - די גרויסקייט פון פרויען וואס לאזן דעם מאן לערנען די הייליגע תורה
כולל, חיזוק פאר פרויען, לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת תולדות, ג' כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


מרת ... תחי'


מען קען זיך נישט פארשטעלן דאס גרויסקייט פון די אידישע פרויען וואס לאזן דעם מאן לערנען די הייליגע תורה, און זיי זענען מוותר אויף אלעס אבי דער מאן זאל לערנען די הייליגע תורה. די הייליגע חכמים זכרונם לברכה זאגן (ברכות יז.) בזכות וואס א פרוי איז מוותר וכו' אז דער מאן זאל לערנען - וועט זי זוכה זיין צו שכר אויף די וועלט און אויף יענע וועלט.


איר ווייסט נישט ווי גליקליך איר זענט; איר ווייסט וויפיל פרויען וויינען צום אייבערשטן אז זייער מאן זאל האבן א שייכות מיט תורה? איר ווייסט וויפיל פרויען האבן נישט קיין רוה, זייער חלום איז געווען צו האבן א תורה שטוב, זיי ווארטן 'ווען וועט דער חלום מקוים ווערן...?' און אז איר האט זוכה געווען צו א מאן וואס לערנט מיט גרויס התמדה - זאלט איר דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן, און וואס מער מחזק זיין אייער מאן צו לערנען און דאווענען.


אין אנהויב איז שווער, מען פארברענגט ווייניג וכו', און מען האט נישט קיין געלט, מען קען נישט קויפן וכו' - אבער שפעטער איז זייער זיס.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#347 - טשעפע נישט דיין ווייב, אפילו זי עסט דיר אויף דיינע קישקעס
שמחה, שלום בית, עבודת השם, סבלנות, לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת נח, ד' מר-חשון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


טשעפע נישט דיין ווייב, אפילו זי עסט דיר אויף דיינע קישקעס. איך האב איר געשריבן א בריוו, זי איז גרייט זיך צו טוישן, ווארט מיט סבלנות, עס גייט נישט אין איין מינוט.


מיין טייערע ברודער, וואס וועט שוין זיין ווען דיין ווייב וועט לעבן מיט דיר אזוי ווי דו ווילסט וכו' וכו'? וועסטו נאכאלץ בלייבן הונגעריג וכו' וכו', דו וועסט וועלן עפעס אנדערש, און אז זי וועט דיר נאכגעבן - וועסטו ווייטער בלייבן הונגעריג וכו' וכו'. רבי נתן האט געזאגט: "די וועלט איז נישט און מען קען איר נישט באקומען, תורה תפילה איז יא און מען קען איר יא באקומען", די וועלט מאכט נישט זאט, אלעס אויסער תורה ותפילה - מאכט נישט זאט, ווען מען האט דאס נישט מיינט מען 'דאס פעלט' און 'נאך דאס פעלט', אבער באמת ווערט מען נאר זאט, פרייליך און צופרידן - פון תורה ותפילה. נאר אז דו וועסט זיך קובע זיין שיעורי תורה; א שיעור אין גמרא, א בלאט גמרא יעדן טאג, א פרק משניות וכו' וכו' - וועסטו זיין זאט, צופרידן און פרייליך.


איך דארף מקצר זיין.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#346 - נאר אז מען האט א צדיק וואס חזר'ט אמונה, קען מען זיך ראטעווען
אמונה, צדיקים, חסידות ברסלב, לימוד התורה, תכלית, חשבון הנפש, לשון הרע, ליצנות, התבודדות

בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש פרשת נח, ה' מר-חשון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיינע ליבע ברידער פון ארץ ישראל, ה' עליהם יחיו


פרשת נח איז א לימוד פאר אונז ווי אזוי מען קען זיך ראטעווען פון די מבול אין יעדן דור, דער מבול איז נישט נאר געווען אין נח'ס צייט, דער מבול איז אין יעדע דור בכלליות און ביי יעדע מענטש בפרטיות, און נאר אז מען האט א צדיק וואס חזר'ט מיטן מענטש אמונה - קען מען זיך ראטעווען.


מיינע טייערע ברידער, עס איז א גרויסע נס יעדן טאג וואס מיר זענען נאך אלץ מקורב און מיר האבן די תמימות, מיר לערנען און פאלגן וואס דער רבי לערנט אונז. מען דארף יעדן טאג דאנקען דעם אייבערשטן אז מיר זענען מקורב צום הייליגן רבי'ן, מען דארף יעדן טאג טאנצן: "אשרינו שזכינו להתקרב לרבינו", און ווען מיר זעען א חבר זיך אפקילן פון רבי'ן, מיר זעען ווי דער האט מער נישט די געפיל, און דער איז שוין ביי די לצים, און מען וואונדערט זיך 'ווי קען זיין אזא זאך? ווי קען זיין זיך אפקילן?' דארף מען זיך ענדערש וואונדערן 'ווי קען זיין אז איך האב נאך יא די זכי' צו זיין ביים צדיק? ווי קען זען אז איך וואס איך דארף נאך אזויפיל תשובה טון - האב די זכי' צו וויסן פון אזא רבי?' אזוי פלעגט רבי נתן זיך אלץ פארוואונדערן, "ואני – איך ווי אזוי איך בין און ווער איך בין, וואס עפעס לאזט מען מיר קומען צו אזא רבי? דאס איז ברוב חסדך אבוא ביתך – דאס איז חסדים פונעם אייבערשטן".


טייערע חברים, טייערע ברידער, אז איר הערט לשון הרע אויף צדיקים זאלט איר זיך גוט אויסוויינען צום אייבערשטן. דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א, סימן ה) דאס וואס מען הערט רעדן אויף צדיקים לשון הרע, אויף צדיקים וואס זענען מגלה ומפרסם די הייליגע אמונה - דאס איז נאר ווייל מען וויל דעם מענטש צוריק האלטן פון קענען תשובה טון צוליב זיינע פיל זינד. אזוי ווי מוהרא"ש דערציילט (פעלת הצדיק, סימן תכא), דער שווער פון הייליגן רבי נתן זכר צדיק וקדוש לברכה, הרב הגאון המפורסם רבי דוד צבי אויערבאך זכר צדיק לברכה פלעגט פארן צו צדיקים, קודם איז ער געווען ביים הייליגן צדיק רבי פנחס קאריצער זכותו יגן עלינו, עס איז אים זייער געפאלן די הנהגה פון דעם צדיק, אבער עס האט אים געשטערט פארוואס די חסידים דארט רעדן קעגן דעם צדיק רבי מיכל זלאטשובער זכותו יגן עלינו, עס האט אים זייער געשטערט. האט ער געטראכט אז ער וויל גיין צום צדיק רבי מיכל זלאטשובער זכותו יגן עלינו, ער וויל זען וואס דארט טוט זיך. ווען ער איז אנגעקומען צו רבי מיכל זלאטשובער זכותו יגן עלינו און צוגעזען זיין עבודה איז אים זייער געפאלן זיין התנהגות, אבער עס האט אים זייער געשטערט צו הערן פון זיינע חסידים לצנות אויף רבי פנחס קאריצער זכותו יגן עלינו; ער האט געזען אז דער איז אפגע'פסק'נט מיט זיינע מענטשן וכו' און דער איז אפגע'פסק'נט מיט זיינע מענטשן, האט ער אויפגעהערט צו גיין צו צדיקים און ער האט אנגעהויבן רעדן קעגן אלע צדיקים. ער פלעגט יעדן טאג מאכן א סעודה מיט זיינע קינדער און זיי אנווארענען זיי זאלן נישט האבן צוטון מיט צדיקים, און ווען רבי נתן האט חתונה געהאט פלעגט ער אויך מיטהאלטן די סעודות און הערן פעך און שוועבל אויף צדיקים.


עס האט זייער געשטערט פאר רבי נתן, פארוואס רעדט מען אויף צדיקים? וואס איז די מחלוקות, וואס פעלט דאס אויס? און ווען ער איז געקומען דעם ערשטן ראש השנה צום רבי'ן, האט ער געהערט די תורה וואס דער רבי האט געזאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן ה), דעמאלט איז אים פארענטפערט געווארן די שטארקע קשיא וואס האט אים לאנגע יארן געשטערט, דער רבי זאגט דארט: "וְתַאֲמִין, כִּי כָּל מַצּוּתָא וּמְרִיבָה שֶׁיֵּשׁ בֵּין הַצַּדִּיקִים הַשְּׁלֵמִים אֵין זֶה אֶלָּא כְּדֵי שֶׁיְּגָרְשׁוּ סִטְרִין אָחֳרָנִין", דו דארפסט גלייבן אז אלע מחלוקות וואס איז דא צווישן די צדיקים איז נאר ווייל מען וויל דיך פארטרייבן פון זיי, "כְּשֶׁאַתָּה שׁוֹמֵעַ מְרִיבוֹת שֶׁבֵּין הַצַּדִּיקִים תֵּדַע, שֶׁזֶּה מַשְׁמִיעִין אוֹתְךָ תּוֹכָחָה עַל שֶׁפָּגַמְתָּ בְּטִפֵּי מֹחֲךָ", ווען דו הערסט רעדן אויף צדיקים זאלסטו וויסן אז דאס איז נאר ווייל מען וויל דו זאלסט תשובה טון אויף וואס דו האסט פוגם געווען; רבי נתן האט געזאגט: "ווען איך האב געהערט די תורה פון רבי'ן איז מיר גלייך פארענטפערט געווארן פארוואס מען רעדט אויף צדיקים און מען קריגט זיך השם ישמרינו, נאר מיך צו פארטרייבן, אז איך בין נישט ראוי צו זיין צווישן זיי".


וואס מיינט איר, ווער רעדט אויף צדיקים? ווער זענען די וואס רעדן אויף צדיקים וואס זענען זיך מוסר נפש צו ברענגען אידישע קינדער צום אייבערשטן, זיי זענען גרייט אלעס צו פארלירן, אבי נאך א איד זאל לעבן א זיסע לעבן, לערנען די הייליגע תורה, זיך מתבודד זיין און פירן א שטוב מיט קדושה וטהרה? ווער רעדט? נאר בעלי עבירה. דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א, סימן סא) ווער עס רעדט אויף צדיקים וואס זענען מגלה ומפרסם דעם אייבערשטן אויף די וועלט - איז א סימן אז דער מענטש איז א בעל עבירה. דער רבי זאגט, דאס איז פשט וואס די הייליגע חכמים זאגן (עירובין כא:): "הלועג על דברי חכמים", ווער עס שפעט אויף צדיקים, "נידון בצואה רותחת", וועט באשטראפט ווערן מיט די סארט גיהנום; זאגט דער רבי פשט, "הלועג על דברי חכמים", ווער עס שפעט אויף צדיקים - "נידון בצואה רותחת" איז א סימן אז דער מענטש איז ווייט פונעם אייבערשטן, זיין מח איז פול מיט שלעכטע זאכן.


מיינע ליבע ברידער, איך בענק זיך זייער צו ענק, איך וויל שוין קומען אייך באזוכן, איך האף צום אייבערשטן איך וועל אייך נאך טרעפן, איר וועט אכטונג געבן פון לצים וואס רעדן קעגן הייליגע צדיקים. טענה'ט נישט מיט קיינעם, מאכט אייך א חשבון 'ווער ברענגט מיך צו די תורה, ווער שלעפט מיך צום חומש, צום משניות, צו די הייליגע גמרא? ווער שלעפט מיך אין שול דאווענען? ווער איז מיך מחזק ווי צו רעדן אין שטוב? ווער לערנט מיך חכמת החיים ווי זיך אכטונג געבן פון מענטשן? זיך אכטונג געבן פון חובות, וויסן ווי צו לעבן, און נאך טויזנטער טויזנטער זאכן? זאל איך גיין אויסהערן לצים וואס ווילן באמת רעדן קעגן דעם אייבערשטן?' דער הייליגער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן לח) אויפן פסוק (תהלים עג, ט): "שַׁתּוּ בַשָּׁמַיִם פִּיהֶם", זיי לייגן זייער מויל אין הימל, "וּלְשׁוֹנָם תִּהֲלַךְ בָּאָרֶץ", און זייער צינג גייט אויף דער ערד, די וואס רעדן אויף צדיקים - זיי ווילן רעדן אויפן אייבערשטן, אבער זיי שעמען זיך צו רעדן קעגן דעם באשעפער, רעדן זיי אויף צדיקים. דאס איז פשט אין פסוק "שַׁתּוּ בַשָּׁמַיִם פִּיהֶם", דאס וואס זיי רעדן מיטן מויל - ווילן זיי רעדן אויפן אייבערשטן, נאר זיי שעמען זיך צו רעדן אויפן אייבערשטן - "לְשׁוֹנָם תִּהֲלַךְ בָּאָרֶץ", רעדן זיי אויף צדיקים, אבער באמת "שַׁתּוּ בַשָּׁמַיִם פִּיהֶם".


מיינע הארציגע ברידער, שטארקט אייך מיט די עצות פון רבי'ן, גייט יעדן טאג אביסל שפאצירן און זייט אייך מתבודד, רעדט צום אייבערשטן אויף אייער שפראך. בעט אים אלעס וואס שטערט, אלעס וואס באדערט, דערצייל אלעס, און אנטלויפט צו די הייליגע תורה. מאכט אייך שיעורים אין חומש, משניות, גמרא וכו' וכו', און רעדט נישט מיט די אפגעקילטע חסידים, וועט אייך גוט זיין בזה ובבא, און אז נישט איז א גרויסע רחמנות. אזוי ווי דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן שנד): "עַל שְׁנֵי כִּתּוֹת אֲנָשִׁים יֵשׁ לִי רַחֲמָנוּת גָּדוֹל עֲלֵיהֶם", אויף צוויי גרופעס מענטשן האב איך גרויס רחמנות, "עַל אֵלּוּ אֲנָשִׁים שֶׁהָיוּ יְכוֹלִים לְהִתְקָרֵב אֵלַי וְאֵינָם מִתְקָרְבִים", אויף די וואס האבן געקענט מקורב ווערן צו מיר און ווערן נישט מקורב, "וְעַל אֵלּוּ הַמְקֹרָבִים אֵלַי וְאֵינָם מְקַיְּמִים אֶת דְּבָרַי", און אויף די וואס זענען מקורב צו מיר און פאלגן מיך נישט; "כִּי אֲנִי יוֹדֵעַ, שֶׁיִּהְיֶה עֵת, בְּעֵת שֶׁיִּהְיֶה הָאָדָם מֻנָּח עַל הָאָרֶץ עִם רַגְלָיו אֶל הַדֶּלֶת, אָז יִסְתַּכֵּל עַל עַצְמוֹ הֵיטֵב, וְיִתְחָרֵט מְאֹד מְאֹד עַל שֶׁלּא זָכָה לְהִתְקָרֵב אֵלַי, אוֹ שֶׁלֹּא קִיֵּם אֶת דְּבָרַי. כִּי אָז יֵדְעוּ שֶׁאִם הָיוּ מְקֹרָבִים אֵלַי וּמְקַיְּמִים אֶת דְּבָרַי, לֹא הָיָה שׁוּם דַּרְגָּא בָּעוֹלָם שֶׁלֹּא הָיִיתִי מְבִיאָם לְאוֹתָהּ הַמַּדְרֵגָה, אֲבָל לֹא יוֹעִיל אָז", ווייל עס וועט קומען א צייט ווען דער מענטש וועט ליגן מיט די פיס צום טיר, דאס מיינט ווען מען וועט שטארבן – (וואס דעמאלט לייגט מען אראפ דעם מענטש אויף דער ערד מיט די פיס אויסגעדרייט צום טיר), און דער מענטש וועט זיך דעמאלט אנקוקן ווי אזוי ער זעט אויס, און ער וועט חרטה האבן: 'פארוואס האב איך נישט געפאלגט דעם רבי'ן? ווען איך וואלט ווען געפאלגט דעם רבי'ן וואלט איך זוכה געווען צו צוקומען צו די גרעסטע מדריגות אויף דער וועלט', אבער עס וועט שוין זיין צו שפעט.


איך ווארט צו הערן פון די מצב המלחמה, אויב עס איז א צייט איך זאל קומען.


א גוט שבת.

#345 - זיי מוחל די וואס האבן דיר וויי געטון
אמונה, מחלוקת, לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת האזינו א', א' סליחות, כ"ד אלול, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


עס איז כדאי צו לערנען יעצט פאר די הייליגע טעג מסכת ראש השנה, מסכת יומא און מסכת סוכה. מוהרא"ש זאגט, אויסער די שיעורים קבועים וואס מיר האבן - איז גוט צו לערנען די מסכתא פונעם יום טוב וואס קומט, מוהרא"ש פלעגט דאס אנרופן א באקשיש (א באנוס רופט מען אין אראביש באקשיש).


זיי מוחל אלע וואס האבן דיר וויי געטון, האלט נישט קיין האס אין זיך, האלט נישט קיין פיינטשאפט אין זיך; חזר אמונה, אלעס וואס איז אריבער - איז פונעם אייבערשטן, עס איז נישט דער און נישט יענער.


אז מיר וועלן רייניגן אונזער הארץ פון שנאה, פון נקמה - וועט דער אייבערשטער אונז מוחל זיין.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#344 - מאך נישט קיין פלענער, טו צו דער זאך
שטעטל, לימוד התורה, תכלית

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת נצבים וילך, כ' אלול, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


ברוכים הבאים בשם השם, מיר פרייען זיך זייער פאר אזא חשוב'ע משפחה ביי אונז אין שטעטל, דער אייבערשטער זאל ענק באגליקן ענק זאלן קענען ערציען אין שטעטל ענקערע קינדער לתורה ויראת שמים.


טייערער ..., זיי זיך קובע צו לערנען פארטאגס; אין שטעטל איז דא צוויי וועגן, אדער קען מען זיין א גרויסער צדיק, אדער א גרויסער ליידיגגייער; אזוי האט רבי נתן געזאגט: "אין וואלד קען מען זיין אדער א גרויסער צדיק, זיך מתבודד זיין און עוסק זיין אין לימוד התורה, אדער זיין א גרויסער הולטיי"; בעט איך דיר זאלסט גיין שלאפן פרי און אויפשטיין פארטאגס, אז מען גייט שלאפן פרי – קען מען נאך זאגן תיקון חצות פארטאגס, נאכדעם לערנען אפאר שעה שיעורים כסדרן און נאכדעם אנהויבן דעם טאג.


מאך נישט קיין פלענער, טו צו דער זאך. עס זענען דא אינגעלייט וואס וואוינען שוין פיר יאר אין שטעטל און קענען זיך נישט צוזאמנעמען אויפצושטיין לערנען; טו צו דער זאך, זיי זיך קובע צו גיין שלאפן פרי, טו גארנישט ביינאכט.

#343 - ארויסהעלפן מיט'ן ענדיגן דעם בית החיים און די נייע מקוה
שטעטל, לימוד התורה, התבודדות

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת נצבים וילך, י"ט אלול, שנת תשפ"ג לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר, קרית ברסלב


א גרויסן יישר כח פארן העלפן די מוסד מיט שאפן געלט מיר זאלן קענען אנגיין און נישט צוזאמברעכן.


יעצט דארף איך האבן געלט צו ענדיגן דעם בית החיים, מיר דארפן פינף און זיבעציג טויזנט דאלער פאר די בית החיים. אויך דארף איך צוויי הונדערט טויזנט דאלער פאר די מקוה טהרה אין די נייע געגנט פון שטעטל.


עס איז דא נאך זאכן, אבער די צוויי זאכן דארף איך וויכטיג אויף יעצט.


לאז נישט אפ דיינע שיעורים; אין שטוב זאלסטו מאכן צייט צו העלפן און צו שמועסן מיט דיין ווייב, און שטיי אויף פארטאגס; זיי זיך קובע א צייט פארטאגס צו לערנען אין שול. פארטאגס איז גאר אנדערש, נישטא וואס צו ערלעדיגן, מען קען לערנען מיט א רואיגקייט.


אויך בעט איך דיר, גיי התבודדות; וואוינסט אין שטעטל, טו כאטשיג אין שטעטל וואס דער רבי זאגט, וואס האט מען פון שטעטל אז מען גייט נישט התבודדות צווישן די גראז צווישן די ביימער...


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#342 - זאגן משניות און גמרא נעמט אוועק אלע פראבלעמען
משניות, לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת דברים, ב' מנחם-אב, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וואס איז דא עפעס בעסער'ס ווי לערנען די הייליגע תורה; עס היילט אויס דעם מענטש פיזיש און גייסטיש, בפרט מיטן סדר דרך הלימוד פון הייליגן רבי'ן (המבואר בשיחות הר"ן, סימן עו) מען זאל לערנען אפילו אן פארשטיין, מען זאל זאגן פרקים משניות און בלעטער גמרא - איז דאך ממש א מחי'; דאס לעבן ווערט אזוי גוט און אזוי געשמאק.


זאגן משניות און גמרא נעמט אוועק אלע פראבלעמען; א שאד די וועלט ווייסט נישט פון די זיסע עצה פונעם סדר דרך הלימוד פון רבי'ן, אז מען קען לערנען אן פארשטיין, מען קען לערנען דורך זאגן די הייליגע ווערטער, מען קען לערנען אפילו מען פארגעסט. אזוי ווי דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן כו): "וְדַע שֶׁלֶּעָתִיד מַזְכִּירִין אֶת הָאָדָם כָּל מַה שֶּׁלָּמַד, אַף אִם שָׁכַח", אויף יענע וועלט דערמאנט מען די נשמה אלעס וואס זי האט געלערנט און פארגעסן, "גַּם בְּנֵי אָדָם הַשּׁוֹמְעִים הַתּוֹרָה שֶׁל הַצַּדִּיק הָאֱמֶת וְאֵינָם מְבִינִים אוֹתָהּ", אזוי אויך, אויב מען האט נישט פארשטאנען וואס מען לערנט - "לֶעָתִיד, בָּעוֹלָם הַבָּא, יָבִינוּ", וועט מען אויף יענע וועלט זוכה זיין דאס צו פארשטיין, "כִּי עִקַּר הַתּוֹרָה הִיא לְהַנְּשָׁמוֹת", ווייל דער עיקר וואס מען לערנט תורה איז פאר די נשמה, "שֶׁבָּעוֹלָם הַבָּא יִהְיוּ הַנְּשָׁמוֹת בְּקִיאִים וּמַשִּׂיגִים הֵיטֵב אֶת הַתּוֹרָה שֶׁלָּמַד וְשָׁמַע הָאָדָם בָּעוֹלָם הַזֶּה", אז אויף יענע וועלט זאלן די נשמות פארשטיין די תורה וואס זיי האבן געלערנט אויף די וועלט, "אַשְׁרֵי הַמְבַלֶּה יָמָיו בְּתוֹרָה וַעֲבוֹדָה הַרְבֵּה", וואויל איז דעם מענטש וואס פארברענגט זיינע טעג און יארן מיט תורה און מיט עבודת השם.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#341 - האלט מיט זיך שטענדיג א קליינע שפריצער
משניות, עבירות, היכל הקודש, לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת קרח, ב' תמוז, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


קענסט זיך נישט פארשטעלן וואס תורה טוט פאר'ן מענטש; אפילו א מענטש זאל זיין רחמנא לצלן אין שאול תחתית, אויב ער נעמט אויף זיך צו לערנען יעדן טאג תורה - וועט די תורה אים ארויסנעמען פון זיינע עבירות, און דער אייבערשטער וועט אים מוחל זיין אויף אלע זיינע עבירות. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ירושלמי ראש השנה פרק ד, הלכה ח): "כֵּיוָן שֶׁקִּבַּלְתֶּם עֲלֵיכֶם עוֹל תּוֹרָה, מַעֲלֵה אֲנִי עֲלֵיכֶם כְּאִילוּ לֹא חֲטָאתֶם מִיְמֵיכֶם", ווען א מענטש איז מקבל אויף זיך דעם עול תורה, דאס הייסט ער נעמט זיך פאָר צו לערנען יעדן טאג די הייליגע תורה – זאגט דער אייבערשטער: "רעכן איך אים כאילו ער האט קיינמאל נישט געזינדיגט".


לערן יעדן טאג א פרק משניות, דאס וועט דיך אויסוואשן און אראפנעמען פון דיר אלע פלעקן.


מענטשן פרעגן דיך כסדר: "איך הער אז דו ביסט א היכל הקודש'ניק..." ענטפער נישט "יא"; קודם נעם א משניות, זאג א פרק משניות און נאכדעם גיי זאג אים: "יא, איך בין א היכל הקודש'ניק, איך בין א תלמיד פון מוהרא"ש".


די וואס ליידן אויף אסטמא האלטן מיט זיך שטענדיג א קליינע שפריצער, וואס אויב זיי פארלירן דעם אטעם - געבן זיי זיך גלייך א שפריץ אריין פון די מעדעצין, אזוי קענען זיי אטעמען. משניות איז ממש דער זאך, מען דארף דאס טראגן מיט זיך צו קענען אנגיין מיטן לעבן, נישט ווערן פארכאפט אין עבירות.


אם ירצה ה' מארגן וועט זיין די וועכנטליכער ליל שיש שיעור אין שטעטל אין קרית ברסלב, עס וועט זיין נאך מעריב, אום צען אזייגער.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#340 - דאקטער לערנער לאזט נישט ארבעטן נאך פינף אזייגער
פרנסה, לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת שלח, כ"ג סיון, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


זיי זיך קובע א צייט צו לערנען אינדערפרי און ביינאכט, ווייל נאר אז מען האט א שיעור אין די הייליגע תורה אינדערפרי און ביינאכט - האט מען לעבן.


זאג פאר דיין בעל הבית אז דו האסט באקומען א בריוו פון דיין דאקטער אז דו קענסט נישט ארבעטן נאך פינף אזייגער, שפעטסטנ'ס זעקס אזייגער.


אז ער וועט דיר פרעגן דעם נאמען פונעם דאקטער, זאג: "דאקטער לערנער"; מוהרא"ש איז נאך געגאנגען צו דעם דאקטער.


פינפע צייט אדער זעקסע זאלסטו אהיים גיין, טו זיך איבער די ארבעט'ס קליידער און טו זיך אן שיינע קליידער. זאג פאר דיין ווייב און קינדער אז דו האסט א חתונה, דו מיט די תורה גייען חתונה האבן; גיי אין שול און זיי זיך קובע צו לערנען און לאך זיך גוט אויס, און זיי גרייט אז יעדן טאג גייען אונטערקומען א זייער זייער וויכטיגע זאך צו ערלעדיגן; זאלסטו זיך נישט לאזן פארדרייען, נאר גיי באהאלט זיך אין שול מיט די הייליגע משניות, גמרא און הלכה.

#339 - זיי שטארק מיט צוויי זאכן, ח"י פרקים משניות און מקוה יעדן טאג
מקוה, משניות, טעלעפאן, לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת שלח, כ"ג סיון, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך וויל דיך מחזק זיין זאלסט צוריק אנהויבן לערנען משניות.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (משניות קנים ג, ו) דער וואס לערנט, "כָּל זְמַן שֶׁמַּזְקִינִין", ווי עלטער ער ווערט, "דַּעְתָּן מִתְיַשֶּׁבֶת עֲלֵיהֶן", ווערט ער קלוגער, "זִקְנֵי עַם הָאָרֶץ", און די וואס לערנען נישט, "כָּל זְמַן שֶׁמַּזְקִינִין", ווי עלטער ער ווערט, "דַּעְתָּן מִטָּרֶפֶת עֲלֵיהֶן", ווערט ער נארישער און נארישער; ווייל נאר די תורה מאכט צופרידן, נאר די תורה געבט סיפוק.


טייערער ברודער, נעם צוריק דעם משניות, באניי זיך, אנשטאט האלטן דעם טעלעפאן און זוכן און קוקן נארישקייטן - נעם די הייליגע משניות און זאג נאך א משנה, נאך א פרק, דאס וועט דיר געבן חן; ווער עס לערנט תורה - באקומט חן, אזוי ווי עס שטייט (משלי ה, יט): "'אַיֶּלֶת אֲהָבִים וְיַעֲלַת חֵן', שֶׁמַּעֲלַת חֵן עַל לוֹמְדֶיהָ" (עירובין נד:).


אויך זאלסטו יעדן טאג גיין אין מקוה, זיי שטארק מיט די צוויי זאכן, ח"י פרקים משניות און זיך טובל'ען יעדן טאג אין מקוה. אז דו וועסט זיין שטארק אין דעם - וועסטו זייער מצליח זיין.

#338 - ווען דו האסט אפאר מינוט, זאלסטו גורס זיין משניות
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, משניות, לימוד התורה, התבודדות

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת שלח, כ"ג סיון, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


נעם מיט דיר שטענדיג א משניות'ל, און ווען דו האסט אפאר מינוט - זאלסטו גורס זיין משניות.


משנה איז די אותיות נשמה; משניות לייטערט אויס די נשמה. משנה איז די אותיות משנה; אז מען לערנט משנה - איז דאס משנה דעם מענטש, מען ווערט אן ערליכער איד.


אויך זאלסטו זיך יעדן טאג מתבודד זיין. רעד צום אייבערשטן אין דיין שפראך - אידיש; בעט דעם אייבערשטן:


"קרבנו לתורתך, זיי מיך מקרב צו די תורה, איך זאל לערנען תורה, איך זאל פארשטיין תורה, למדנו מצוותיך, לערן מיך דיינע מצוות, הורינו דרכיך, ווייז מיר דיינע וועגן, הט לבנו ליראה את שמך, בייג מיר צו דיר, בייג מיין הארץ איך זאל וועלן זיין גוט".


אין די צוויי עצות זאלסטו זיך שטארקן, תורה ותפילה - וועסטו קענען מנצח זיין די שווערע מלחמת היצר.

#337 - היכל הקודש איז נישט דער אדער יענער, נאר די שכל פון מוהרא"ש
תפילות אויף אידיש, היכל הקודש, סדר דרך הלימוד, מוהרא"ש, לימוד התורה, שיעורים כסדרן, לצנות

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת שלח, כ"ו סיון, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


היינט נאכט וועט נאך זיין דער ליל שישי שיעור אין ישיבה אין וויליאמסבורג, קומענדיגע וואך וועלן שוין די שיעורים זיין אין שטעטל, איך פאר שוין ארויס פארן זומער, זיין אין שטעטל, ביז די הייליגע טעג; ביז'ן נסיעה קיין אומאן. איך האף דו וועסט בלייבן, קְבִיעִין כֵּן תֶּהֱווּן בְּהַנְהוּ חֲבוּרָתָא, דו וועסט נישט פארכאפט ווערן בעצת מרגלים.


מען דארף האבן גרויס רחמי שמים צו ניצול ווערן פון לשון הרע, רכילות, ליצנות וכדומה; מען דארף בעטן דעם אייבערשטן:


"רבונו של עולם, העלף מיר איך זאל שטענדיג געדענקען וואס דער רבי האט געטון מיט מיר, וואס היכל הקודש האט מיט מיר געמאכט".


משה רבינו האט געגעבן א ברכה פאר יהושע בן נון ער זאל געראטעוועט ווערן פון די מרגלים, און כלב איז געלאפן צום מערת המכפלה דאווענען ער זאל געראטעוועט ווערן פון די לשון הרע; אזעלכע גרויסע צדיקים האבן אויך געדארפט רחמי שמים, תפילות און ברכות - צו בלייבן מיט משה רבינו, איז דאך כל שכן אונז, וואס מיר זענען אזוי ווי מיר זענען, מיר זענען אנגעשמירט פון קאפ ביז פיס מיט עבירות - דארפן מיר דאך זיכער רחמי שמים ניצול צו ווערן פון ליצנות.


געב זיך אכטונג פון א חסיד שנפל. דער הייליגער רבי נתן זאגט: "שמעתי מאדמו"ר", איך האב געהערט פון רבי'ן, אז א "חסיד שנפל גרוע ממשומד", א חסיד וואס האט זיך אפגעקילט - איז ערגער פון איינער וואס האט זיך גע'שמד'ט; ווייל איינער וואס האט זיך גע'שמד'ט וועט קיינער נישט אויסהערן, אבער איינער וואס זעט אויס ווי א חסיד און פון אינעווייניג איז ער פארלאשן, פול מיט ליצנות, אזא איינער הערט מען אויס און מען קען אלעס פארלירן.


היכל הקודש איז נישט דער און נישט יענער, היכל הקודש זענען די ספרים פון מוהרא"ש, די שכל פון מוהרא"ש, די עצות און חיזוק פון מוהרא"ש. אז מען לערנט יעדן טאג די בריוו, די קונטרסים און מען האט גוטע חברים מיט וועם מען איז זיך מחזק - אזא איינער פאלט נישט, אויב מען לערנט נישט די ספרים, די בריוו און קונטרסים, מען קוקט אויף דעם און מען קוקט אויף יענעם - אזא איינער קען אלעס אפלאזן.


זיי קלוג, הויב צוריק אן דיין שיעור אין משניות און גמרא, זאג די ווערטער אפילו אן קיין הבנה, און טענה נישט מיט קיינעם. מוהרא"ש זאגט אין די צוואה (צוואת מוהרא"ש, אות יג): "וֶוען אִיר וֶועט אָנְקוּמֶען אוֹיפְן עוֹלָם הָאֱמֶת דַאן וֶועט אִיר זִיךְ אַלֵיין אִיבֶּערְצַייגְן אִין דִי רִיכְטִיגְקֵייט פוּן דֶעם 'סֵדֶר דֶרֶךְ הַלִימוּד' וָואס דֶער רֶבִּי הָאט אוּנְז גֶעגֶעבְּן. עֶס אִיז אַ שָׁאד דִי צַייט זִיךְ צוּ טַעֲנָה'עֶן מִיט מֶענְטְשְׁן אִיבֶּערְן 'סֵדֶר דֶרֶךְ הַלִימוּד'. 'טַעֲמוּ וּרְאוּ כִּי טוֹב ה'' - פְּרוּבִּירְט עֶס אַלֵיין אוֹיס, וֶועט אִיר זֶען וִוי גֶעשְׁמַאק אוּן זִיס דָאס אִיז. וֶוען אִיר וֶועט זִיךְ צוּגֶעוואוֹינֶען צוּ לֶערְנֶען אוֹיפְן 'סֵדֶר דֶרֶךְ הַלִימוּד' וֶועט אִיר שְׁפִּירְן אַלֶע גוּטֶע טַעֲמִים דֶערִין, דָאס וֶועט אַייךְ גֶעבְּן אַ חִיוּת אוֹיף דִי וֶועלְט אוּן אוֹיף יֶענֶע וֶועלְט.


וואוֹיל אִיז דֶעם וָואס לָאזְט זִיךְ נִישְׁט נַארְן, עֶר וֵוייסְט אַז דֶער עִיקָר פַארְוָואס מֶען לֶערְנְט תּוֹרָה אִיז נָאר צוּ טוּן דִי וִוילְן פוּנֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן, מֶען לֶערְנְט כְּדֵי מְקַיֵים צוּ זַיין דִי מִצְוֹת פוּנֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן, צוּ מַאכְן אַ נַחַת רוּחַ פַארְן אֵייבֶּערְשְׁטְן. אוּן דַאן אִיז דָאס גַאנְצֶע לֶערְנֶען מַמָשׁ 'תּוֹרָה לִשְׁמָהּ' מֶען לֶערְנְט נָאר פַארְן אֵייבֶּערְשְׁטְן אוּן נִישְׁט אוֹיף צוּ בַּאקוּמֶען כָּבוֹד פוּן מֶענְטְשְׁן, צוּ הֵייסְן אַ רָב, אַ לַמְדָן, אַ צַדִיק אָדֶער אַ בַּעַל מְקוּבָּל, מֶען לֶערְנְט נָאר פָּשׁוּט פַארְן אֵייבֶּערְשְׁטְנְ'ס וֶועגְן, עֶס אִיז נִישְׁטָא קַיין גְרֶעסֶערֶע זַאךְ פוּן דֶעם. אוֹיבּ וֶועט אִיר מִיר פָאלְגְן מִיט דֶעם וֶועט אִיר בִּכְלַל נִישְׁט חֲרָטָה הָאבְּן, נִישְׁט אוֹיף דִי וֶועלְט אוּן נִישְׁט אוֹיף יֶענֶע וֶועלְט.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#336 - זיי שטארק ביי די ארבעט נישט צו רעדן מיט די גויים ניבול פה
סיום, פרנסה, לימוד התורה, ניבול פה

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת בהעלותך, ט"ו סיון, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


שרייב מיר דיינע סיומים, וועסטו מיך מחי' זיין. יעדע מאל איך הער אז דו לערנסט און דו מאכסט נאך א סיום - ביסטו מיך ממש מחי', דו געבסט מיר א שטיק געזונט.


טייערער ברודער, זאג יעדן טאג גמרא און משניות; נאר תורה מאכט פרייליך און צופרידן, נאר דער וואס לערנט - שפירט זיך גוט, שפירט א צופרידנקייט.


זיי שטארק ביי די ארבעט נישט צו רעדן מיט די גויים ניבול פה, ווייל אויב מען רעדט ניבול פה - ברענגט מען שרעקליכע צרות אויף זיך און די משפחה.


פון דיין ראש ישיבה וואס האט דיך זייער ליב.


 


 


 

#335 - ווער עס לערנט תורה, נעמט זיך די תורה אן פאר אים
לימוד התורה, שבועות

בעזרת ה' יתברך


                 יום ד' פרשת נשא א', ד' סיון, מ"ח לעומר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


יעצט קומט דער הייליגער יום טוב שבועות, מיר גייען נאכאמאל מקבל זיין די תורה.


ווער עס לערנט תורה - נעמט זיך די תורה אן פאר אים, די תורה היט אים און עס היט זיינע קינדער. אזוי ווי די הייליגע חכמים דערציילן (חגיגה טו:) עס איז אמאל געווען א הונגער יאר, עס איז נישט געווען וואס צו עסן, און די טאכטער פון אַחֵר איז געקומען צו רבינו הקדוש, זי האט אים געבעטן: "רֶבִּי, פַּרְנְסֵנִי", רבי געבט מיר עפעס עסן, האט רבינו הקדוש איר געפרעגט: "בַּת מִי אַתְּ", וועמענס טאכטער ביסטו? האט זי געענטפערט: "בִּתּוֹ שֶׁל אַחֵר אֲנִי", איך בין א טאכטער פון אַחֵר, האט רבינו הקדוש געזאגט מיט וואונדער: "עֲדַיִן יֶשׁ מִזַּרְעוֹ בָּעוֹלָם", ער האט נאך קינדער דא אויף די וועלט? עס שטייט דאך (איוב יח, יט): "לֹא נִין לוֹ וְלֹא נֶכֶד בְּעַמּוֹ וְאֵין שָׂרִיד בִּמְגוּרָיו", עס וועט נישט בלייבן קיין קינדער און אייניקלעך פון א רשע, האט זי געבעטן: "זְכֹר לְתוֹרָתוֹ וְאַל תִּזְכֹּר מַעֲשָׂיו", איך בעט דעם רבי'ן זאל געדענקען די תורה וואס ער האט געלערנט און נישט זיינע שלעכטע מעשים. ווען זי האט דאס ארויסגעזאגט איז אראפגעקומען א פייער פון הימל און פארברענט דאס בענקל פון רבינו הקדוש, זיך אנצונעמען פאר אים, האט רבינו הקודש זייער געוויינט און געזאגט: "וּמַה לַמִתְגַנִין בָּהּ כַּךְ, לַמִשְׁתַּבְּחִין בָּהּ עַל אַחַת כַּמָּה וְכַמָּה", מה-דאך ווען א רשע לערנט תורה קומט די תורה און נעמט זיך אן פאר אים, איז דאך אודאי און אודאי ווען אן ערליכער איד וואס גלייבט אינעם אייבערשטן לערנט תורה - וועט זיך זיכער די תורה אננעמען פאר אים.


היינט נאכט וועט זיין א שיעור, מיר וועלן זיך מחזק זיין מיטן הייליגן רבינ'ס עצות און שכל, זיך גרייטן פאר קבלת התורה


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#334 - די שידוך מיט'ן אייבערשטן דארף אנהאלטן
עבודת השם, לימוד התורה, דרך הלימוד, שבועות

בעזרת ה' יתברך


                 יום ב' פרשת נשא א', ב' סיון, מ"ו לעומר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


עס קומט א גרויסע חתונה די וואך, די שמחה ווערט גרעסער און גרעסער, מען גייט זוכה זיין צו מקבל זיין די תורה פונדאסניי. ביי אונז פירט מען זיך צו ליינען דעם ערשטן טאג שבועות - די תנאים, און דעם צווייטן טאג שבועות ליינען מיר די כתובה; ווי מיר אידישע קינדער בינדן זיך צו לעבן א גאנץ לעבן נאר מיט די תורה, נאר מיטן אייבערשטן.


די זאך איז נאר, מען דארף זען די שידוך זאל אנהאלטן, עס זאל זיין א קשר של קיימא. דער רבי האט א וועג ווי אזוי מיר זאלן קענען בלייבן א גאנץ יאר און א גאנץ לעבן - צוגעקלעבט צום אייבערשטן און צו די הייליגע תורה, דער רבי האט א וועג פאר יעדן איינעם צו לערנען תורה. דער רבי זאגט, איך קען ווייזן פארן גרויסן למדן אז ער פארשטייט נישט קיין לערנען, און פארן קלענסטן מענטש - אז ער קען יא לערנען.


קוק אריין אין רבינ'ס ווערטער - וועסטו זען אז עס איז דא פאר דיר אויך א וועג צו לערנען, און דו וועסט קענען אנהאלטן דיינע רצונות און קבלות פון יום טוב שבועות פאר א גאנץ יאר; וועסט האבן א וועג צו לערנען אפילו אן פארשטיין, אפילו אן געדענקען, אפילו אן קיין חברותא.


דא האסטו די הייליגע ווערטער פון רבי'ן (שיחות הר"ן, סימן עו): "טוֹב לִלְמֹד בִּמְהִירוּת וְלִבְלִי לְדַקְדֵּק הַרְבֵּה בְּלִמּוּדוֹ. רַק לִלְמֹד בִּפְשִׁיטוּת בִּזְרִיזוּת וְלִבְלִי לְבַלְבֵּל דַּעְתּוֹ הַרְבֵּה בִּשְׁעַת לִמּוּדוֹ מֵעִנְיָן לְעִנְיָן, רַק יִרְאֶה לְהָבִין הַדָּבָר בִּפְשִׁיטוּת בִּמְקוֹמוֹ", עס איז גוט מען זאל זיך צוגעוואוינען צו לערנען שנעל און נישט מדקדק זיין צופיל בשעת מען לערנט, נאר זען צו פארשטיין דעם פשטות הפשט, "וְאִם לִפְעָמִים אֵינוֹ יָכוֹל לְהָבִין דָּבָר אֶחָד, אַל יַעֲמֹד הַרְבֵּה שָׁם וְיַנִּיחַ אוֹתוֹ הָעִנְיָן וְיִלְמַד יוֹתֵר לְהַלָּן", און אויב מען פארשטייט נישט זאל מען נישט פארברענגען אסאך צייט אויף דעם ענין, ענדערש זאל מען גיין ווייטער, "וְעַל־פִּי הָרֹב יֵדַע אַחַר כָּךְ מִמֵּילָא מַה שֶּׁלֹּא הָיָה מֵבִין בִּתְחִלָּה, כְּשֶׁיִּלְמַד כְּסֵדֶר בִּזְרִיזוּת לְהַלָּן יוֹתֵר", און אז מען לערנט אסאך וועט מען שפעטער פארשטיין וואס מען האט פריער נישט אזוי גוט פארשטאנען.


דער רבי זאגט דארט ווייטער: "שֶׁאֵין צְרִיכִין בְּלִמּוּד רַק הָאֲמִירָה לְבַד, לוֹמַר הַדְּבָרִים כְּסֵדֶר", אפילו מען פארשטייט גארנישט זאל מען זאגן די ווערטער, "וּמִמֵּילָא יָבִין", און ביים סוף וועט מען פארשטיין. "וְלֹא יְבַלְבֵּל דַּעְתּוֹ בִּתְחִלַּת לִמּוּדוֹ שֶׁיִּרְצֶה לְהָבִין תֵּכֶף, וּמֵחֲמַת זֶה יִקְשֶׁה לוֹ הַרְבֵּה תֵּכֶף וְלֹא יָבִין כְּלָל. רַק יַכְנִיס מֹחוֹ בְּהַלִּמּוּד וְיֹאמַר כְּסֵדֶר בִּזְרִיזוּת וּמִמֵּילָא יָבִין", מען זאל נישט ווערן צעבראכן ווען מען זעט אז מען פארשטייט נישט וואס מען לערנט, וואס דאס אליינס - אז מען וויל גלייך פארשטיין - מאכט אז עס זאל זיין שווער צו פארשטיין דאס לערנען, נאר מען זאל בלויז זאגן די ווערטער כסדרן און מען וועט שוין פון זיך אליינס פארשטיין, "וְאִם לֹא יָבִין תֵּכֶף יָבִין אַחַר כָּךְ, וְאִם יִשָּׁאֲרוּ אֵיזֶה דְּבָרִים, שֶׁאַף עַל פִּי כֵן לֹא יוּכַל לַעֲמֹד עַל כַּוָּנָתוֹ, מַה בְּכָךְ", און אויב מען פארשטייט נישט דעם ערשטן מאל - וועט מען עס פארשטיין ביים צווייטן מאל; און אויב מען וועט נישט פארשטיין דעם צווייטן מאל - איז אויך גארנישט, "כִּי מַעֲלַת רִבּוּי הַלִּמּוּד עוֹלָה עַל הַכֹּל, וּכְמוֹ שֶׁאָמְרוּ רַבּוֹתֵינוּ זִכְרוֹנָם לִבְרָכָה: 'לִגְּמוֹר, וַהֲדַר לִסְבֹּר, וְאַף עַל גַּב דְּלָא יָדַע מַה קָאָמַר' שֶׁנֶּאֱמַר: 'גָּרְסָה נַפְשִׁי לְתַאֲבָה'", ווייל חכמינו זכרונם לברכה זאגן, אז א מענטש זאל קודם אסאך זאגן די ווערטער פון די הייליגע תורה, אפילו ער פארשטייט נישט וואס ער לערנט, און דערנאך זאל ער לערנען צו פארשטיין, "כִּי עַל יְדֵי רִבּוּי הַלִּמּוּד שֶׁיִּלְמַד בִּמְהִירוּת, וְיִזְכֶּה לִלְמֹד הַרְבֵּה, עַל יְדֵי זֶה יִזְכֶּה לַעֲבֹר כַּמָּה פְּעָמִים אֵלּוּ הַסְּפָרִים שֶׁלּוֹמֵד, לְגָמְרָם, וְלַחֲזֹר לְהַתְחִיל, וּלְגָמְרָם פַּעַם אַחַר פַּעַם, וְעַל יְדֵי זֶה מִמֵּילָא יָבִין וכו'", ווייל אז מען געוואוינט זיך צו צו לערנען שנעל, קען מען זוכה זיין צו לערנען זייער אסאך; מען איז זוכה איבערצוגיין יעדע זאך זייער אסאך מאל, ביז מען איז זוכה דאס צו פארשטיין.


רבי נתן זאגט דארט: "וְדִבֵּר הַרְבֵּה מְאֹד בְּעִנְיָן זֶה, וְאִי אֶפְשָׁר לְבָאֵר דְּבָרִים אֵלּוּ בִּכְתָב הֵיטֵב, אֲבָל בֶּאֱמֶת הוּא דֶּרֶךְ עֵצָה טוֹבָה מְאֹד בְּעִנְיַן הַלִּמּוּד, כִּי עַל יְדֵי זֶה יְכוֹלִים לִזְכּוֹת לִלְמֹד הַרְבֵּה מְאֹד, לִגְמֹר כַּמָּה וְכַמָּה סְפָרִים, וְגַם יִזְכֶּה לְהָבִין הַדְּבָרִים יוֹתֵר מֵאֲשֶׁר הָיָה לוֹמֵד בְּדִקְדּוּק גָּדוֹל, כִּי זֶה מְבַלְבֵּל מְאֹד מִן הַלִּמּוּד", דער רבי האט זייער אסאך גערעדט פונעם דרך הלימוד, אז מען זאל נישט זוכן צו פארשטיין גלייך ווען מען לערנט, נאר מען זאל לערנען אסאך אן פארשטיין, ביז מען וועט זוכה זיין צו פארשטיין.


ווען מען לערנט אויף דעם סדר דרך הלימוד איז מען זוכה אנצוקומען אסאך מער ווי ווען מען לערנט שטייט און מען קלערט אריין אין יעדע ווארט, וואס דאס שטערט נאר דאס לערנען, "וְכַמָּה בְּנֵי אָדָם פָּסְקוּ מִלִּמּוּדָם לְגַמְרֵי עַל יְדֵי רִבּוּי הַדִּקְדּוּקִים שֶׁלָּהֶם, וּמְאוּמָה לֹא נִשְׁאַר בְּיָדָם", און זייער אסאך מענטשן האבן אינגאנצן אויפגעהערט צו לערנען צוליב דעם וואס זיי האבן געלערנט און געקוועטשט וכו'.


"אֲבָל כְּשֶׁיַּרְגִּיל עַצְמוֹ לִלְמֹד בִּמְהִירוּת כַּנִּזְכָּר לְעֵיל, בְּלִי דִּקְדּוּקִים הַרְבֵּה, הַתּוֹרָה תִּתְקַיֵּם בְּיָדוֹ, וְיִזְכֶּה לִלְמֹד הַרְבֵּה מְאֹד, גְּמָרָא וּפוֹסְקִים כֻּלָּם, וְתַנַ"ךְ וּמִדְרָשִׁים וְסִפְרֵי הַזוֹהַר וְקַבָּלָה, וּשְׁאָר סְפָרִים כֻּלָּם", אבער אז א מענטש געוואוינט זיך צו צו לערנען שנעלערהייט - אזוי ווי אויבן דערמאנט, וועט ער זוכה זיין צו לערנען זייער אסאך; ער וועט לערנען די גאנצע תורה - גמרא מיט אלע פוסקים, תנ"ך מיט אלע מדרשים, און זוהר הקדוש, "וּכְבָר מְבֹאָר שִׂיחָתוֹ שֶׁל רַבֵּנוּ זִכְרוֹנוֹ לִבְרָכָה, שֶׁטּוֹב לָאָדָם שֶׁיַּעֲבֹר בְּחַיָּיו בְּכָל הַסְּפָרִים שֶׁל הַתּוֹרָה הַקְּדוֹשָׁה", אזוי ווי דער רבי האט געוואלט, אז מיר זאלן דורך לערנען כל התורה כולה, עיין שם.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#333 - כאפ זיך אן אין די הייליגע תורה
לימוד התורה, דף גמרא

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת נשא א', ג' סיון, מ"ז לעומר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר


כאפ זיך אן אין די הייליגע תורה, לערן יעדן טאג די הייליגע גמרא, לכל הפחות א בלאט גמרא בכל יום, און זיי שטארק מיט אמונה. זארג נישט, דו וועסט בקרוב טרעפן א גוטע שידוך.


פון דיין ראש ישיבה


 

#332 - שמועס מיטן אייבערשטן, וועסטו גוט שפירן און וועסט ווערן פרייליך
תפילה והתבודדות, לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת נשא א', ד' סיון, מ"ח לעומר, ערב חג השבועות, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


איך בענק זיך זייער נאך דיר, שוין א לאנגע צייט האב איך נישט געהערט פון דיר, איך האף אלעס איז גוט ביי דיר.


איך האף צום אייבערשטן אז דו לערנסט נאך, דו האסט נאך א שיעור אין מקרא, משנה, גמרא ועוד, די אלע דרשות וואס דו האסט געהערט אין ישיבה שפילט נאך אין דיין קאפ.


ליבער ברודער, גיי יעדן טאג אביסל שפאצירן און שמועס זיך אויס מיטן אייבערשטן. בעט אים דו זאלסט זיין אן ערליכער איד, דו זאלסט טרעפן א גוטע שידוך. שמועס מיטן אייבערשטן אין דיין שפראך, וועסטו זיך אזוי גוט שפירן, וועסט ווערן אזוי פרייליך.


א גוט יום טוב.


 

#331 - לערנען אין שטוב דיקא יעדן אויפדערנאכט
חינוך הילדים, שלום בית, טעלעפאן, לימוד התורה, אידישע שטוב, שיעורים כסדרן

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת נשא א', ד' סיון, מ"ח לעומר, ערב חג השבועות, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך וויל דיך מחזק זיין און אויפוועקן זאלסט זיך צוריק באנייען מיט דיינע שיעורים כסדרן, סיי אין מקרא - לערנען יעדן טאג אביסל חומש מיט תרגום לויט די טאג, זונטאג ביז שני, מאנטאג ביז שלישי. סיי מיט משנה - לערנען יעדן טאג כמה פרקים משניות, און ועל כולם גמרא - לערנען סיי דעם בלאט גמרא פונעם טאג, און סיי א שיעור אין ש"ס כסדרן.


טייערער ברודער, אז דו וועסט זיך קובע זיין צו לערנען אין שטוב דיקא יעדן אויפדערנאכט - וועט זיך אלעס טוישן צום גוטן. סיי דו וועסט ווערן מער פרייליך; עכט פרייליך. סיי דיין שלום בית; דיין ווייב וועט זיך פרייען דיך צו זען לערנען, ווי איידער שפילן מיט אפגעריסענעם טעלעפאן, ווי שטיין און קוקן אומבא'טעמ'טע סטעטוס. סיי דיינע קינדער וועלן וואקסן מיט יראת שמים.


פרוביר עס אויס, וועסט אנהויבן שפירן א גוטע טעם אין לעבן, וועסט אינדזשויען יעדן טאג.


פון דיין ראש ישיבה וואס האט דיך ליב.


 

#330 - זיי שטארק מיט די צוויי זאכן, דאווענען און לערנען
בית המדרש, לימוד התורה, דאווענען, דף גמרא, שבועות

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת נשא א', ד' סיון, מ"ח לעומר, ערב חג השבועות, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


לכבוד דעם הייליגן יום טוב שבועות זאלסטו זיך מקבל זיין צוויי זאכן:


איינס, גיין אין שול דאווענען די דריי תפילות.


צוויי, לערנען יעדן טאג דעם בלאט גמרא.


ליבער ברודער, זיי שטארק מיט די צוויי זאכן, דאווענען און לערנען. דער הייליגער רבי האט געזאגט (שיחות הר"ן, סימן רפז): "מַה יֵּשׁ לְהָאָדָם לַעֲשׂוֹת בְּזֶה הָעוֹלָם, אֵין צָרִיךְ כִּי אִם לְהִתְפַּלֵּל וְלִלְמֹד וּלְהִתְפַּלֵּל", וואס דארף א איד טון אויף דער וועלט? נאר דאווענען, לערנען און דאווענען.


איך בענק זיך זייער צו דיר, איך האב דיך זייער ליב.


 

#329 - וואויל איז דעם וואס איז נישט צוגעבינדן צום טעלעפאן
שלום בית, קעמפ, סיום, טעלעפאן, לימוד התורה, ישיבה, ראש ישיבה, דף גמרא, שבועות

בעזרת ה' יתברך


       יום ג' פרשת במדבר, כ"ה אייר, מ' לעומר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


מזל טוב פארן סיום מסכת כלאים ירושלמי, און מזל טוב פארן מארגנדיגע סיום מסכת סוטה, און די גרעסטע מזל טוב פארן אנהייבן מסכת גיטין; יעצט בזמן וואס מען גרייט זיך אויף קבלת התורה - הויבסטו אן לערנען יעדן טאג א בלאט גמרא, דאס וועט דיך אפהיטן פון אלעם שלעכטס.


שבועות וועל איך זיין מיטן אייבערשטנ'ס הילף אין קרית ברסלב, איך וועל דאווענען אלע תפילות אינעם בית המדרש אויף האשקי גאס.


אויך אם ירצה ה' זומער הבא עלינו לטובה וועל איך זיין מיט די בחורים אין שטעטל; די יאר הויבט זיך אן די קעמפס מיט א וואך פריער, מען הויבט אן פרשת חקת בלק. איך האף מיטן אייבערשטנ'ס הילף צו געבן שיעורים במשך די זומער וואכן אין 'היכל ראזענבערג'.


איך האב געמאכט א נייע זאך אין ישיבה, איך וויל דו זאלסט וויסן, מען קען נישט קומען אין ישיבה נאר מיט א ריינעם טעלעפאן. איך בעט זיך שוין ביי די בחורים א לאנגע צייט, יעצט האב איך געדארפט טון למעשה, איך האב געדארפט אוועק שיקן סיי בחורים און סיי אינגעלייט וואס דרייען זיך דא אין ישיבה; מען קען נישט קומען אין ישיבה מיט א טעלעפאן.


איך שרייב דיר דאס פאראויס, זאלסט וויסן אז איך מיין דיך אויך; מען קען נישט קומען אין ישיבה מיט א טעלעפאן.


איך האב נעכטן געשמועסט ביי די שיעור מיט די בחורים, זיי זאלן וויסן, וואס דיין ווייב וועט נאר פרובירן צו טון זי זאל זיין אינטערעסאנט פאר דיר, ווי אזוי זי וועט זיך אנטון, ווי שיין זי וועט זיך מאכן - וועט זי נישט קענען קאמפיטן מיטן טעלעפאן. אז דו וועסט האבן א טעלעפאן וועט דאס זיין מער אינטערעסאנט, און זי וועט ווארטן זאלסט געבן א בליק אויף איר און איר געבן אויפמערקזאמקייט, די שטוב וועט צעפאלן.


וואויל איז דעם וואס איז נישט צוגעבינדן צום טעלעפאן, ער איז צוגעבינדן צום אייבערשטן און צו די תורה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.