בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#5130 - מען נעמט דיך נישט אן אלס מלמד, ווייל דו ביסט א ברסלב'ער
חסידות ברסלב, פרנסה, חיזוק פאר מלמדים

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת כי תבא לאומאן, י' אלול, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, לינדען


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


עס זאל דיר נישט באנק טון אז מען האט דיך אפגעזאגט פון זיין א מלמד, זיי האבן אויפגענומען א נייעם מנהל וואס האט נישט ליב ברסלב'ער חסידים. ער האט מיך אויך ארויסגעווארפן פון מיין מלמדות צוליב ברסלב, דאנק דעם אייבערשטן אז מען נעמט דיך נישט אן אלס מלמד צוליב דעם אז דו ביסט א ברסלב'ער.


א איד איז אמאל געקומען צום הייליגן חפץ חיים זכותו יגן עלינו און זייער געוויינט: "רבי, מיין קו - מיין פרנסה געבער - איז מיר געשטארבן"; דער איד האט פארמאגט א קו וועלכע ער פלעגט מעלקן און פארקויפן די מילך, פון דעם האט ער געהאט פרנסה. איין צופרי קומט ער אריין אין שטאל און טרעפט זיין קו טויט און ער איז זייער באזארגט וואס גייט זיין ווייטער; דער חפץ חיים האט אים געוואלט בארואיגן, אבער דער איד וויינט און שרייט אז ער גייט שוין שטארבן פאר הונגער ווייל ער האט מער נישט קיין פרנסה, זאגט אים דער חפץ חיים זכרונו לברכה: "דיין פרנסה געבער איז דער אייבערשטער, און ער וועט דיר ווייטער געבן פרנסה; חס ושלום צו טראכטן אז דיין פרנסה איז געקומען פון א קו, נאר די וועג ווי אזוי דו האסט געהאט פרנסה איז געווען דורך די קו און יעצט וועט קומען דיין פרנסה דורך אן אנדערע וועג".


האב נישט מורא, וועסט האבן פרנסה, רעד זיך נישט איין פאר איין מינוט אז דיין פרנסה קומט פון זיין א מלמד ביי זיי, בפרט יעצט ווען דער מנהל דארף אליינס רחמי שמים, פארלאז זיך אויפן אייבערשטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#5129 - קומען קיין אומאן אויף ראש השנה, אבער נאר מיט שלום בית
שלום בית, סבלנות, אומאן

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת נצבים וילך, כ' אלול, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


געב אכטונג אויף דיין שלום בית, אז דיין ווייב לאזט דיך נישט גיין קיין אומאן - זאלסטו רעדן מיט איר שיין; חס ושלום נישט וויי טון, חס ושלום שטעכן מיט ווערטער אדער פארשעמען. דער רבי האט געהייסן קומען קיין אומאן אויף ראש השנה אבער נאר מיט שלום בית, אן שלום בית פארלירט מען אלעס.


דער הייליגער רבי נתן האט געזאגט: "שלום בית איז זייער זייער וויכטיג, ווייל ווער עס האט שלום בית האט אנדערע מוחין". רבי נתן האט דערציילט, ווען ער איז מקורב געווארן צום רבי'ן און ער האט נישט געהאט קיין געלט צו קענען פארן צום רבי'ן, האבן אים חברים צוגערעדט ער זאל פארקויפן זיין ווייב'ס טיכל. דאס איז געווען ווערד אסאך געלט, עס האט געהאט אריינגענייט אין זיך שיינע טייערע שטיינער וכו', און אזוי וועט ער האבן געלט צו פארן צום רבי'ן. אבער רבי נתן האט פארשטאנען אז אויב ער וועט דאס טון - וועט דאס ערגער מאכן די מצב אין שטוב און ער האט זיך נישט צוגעהערט צו די חבירים.


שפעטער פלעגט רבי נתן דאנקען דעם אייבערשטן אויף דעם וואס ער האט נישט געפאלגט די חבירים, ער האט נישט וויי געטון זיין ווייב; ער האט געזאגט: "וואלט איך ווען פארקויפט איר טיכל וואלט געווען נאכדעם א גט - וואלט איך נישט געקענט מקבל זיין פון רבי'ן"; ווייל דעם רבינ'ס ליכטיגקייט קען מען נאר מקבל זיין מיט א ריינעם מח, מיט א הייליגע מח, און דאס גייט נאר אז מען איז אן אדם השלם.


זיי זיך נישט מייאש, מיט תפילה און סבלנות וועסטו אנקומען.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#5128 - זיין פרייליך אפילו ווען מען איז גוט צעבראכן
שמחה, התחזקות, הפצה, צדקה

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת כי תבא לאומאן, י"ד אלול, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


טייערער חבר, טייערער מחותן


וואס מיינסטו, איך בין געמאכט פון אייזן? איך בין נישט קיין מענטש? אוי ווי צעבראכן איך בין, איך שפיל דעם שפיל פון מוהרא"ש, וואס האט אונז אויסגעלערנט צו זיין פרייליך אפילו מען איז גוט צעבראכן. מוהרא"ש האט אלץ געהאט א שמייכל, אלץ געווען מיט א ליכטיגע פנים, אבער אין אפיס פריוואט פלעגט ער אזוי וויינען... מען פלעגט קענען ארויסהערן אזעלכע בכיות... בבחינת (ירמי' יג, יז): "בְּמִסְתָּרִים תִּבְכֶּה נַפְשִׁי מִפְּנֵי גֵוָה", וואס שטייט ביים אייבערשטן, ווי כביכול ער וויינט אין באהעלטעניש, "בבתי גואי", אבער "בבתי בראי" – איז (דברי הימים א טז-כז): "עֹז וְחֶדְוָה בִּמְקֹמוֹ" (חגיגה ה:).


איך בין אויך גוט צעבראכן, אבער דאס איז נישט וואס מען מעג ווייזן פאר אנדערע, דעריבער בעט איך דיר מיין ליבער חבר, מיין ליבער מחותן, גיי אן ביתר שאת וביתר עוז; גיי נאך געלט פאר די ישיבה, האלט אן די דריי זאכן: גיין נאך געלט פאר די מוסדות, קומען אין ישיבה מחזק זיין די בחורים, טאקע זיין מנהל, נישט נאר דעם טיטול און אויך מאכן חיזוק יומי וכו'.


איך פריי זיך זייער צו זיין א מחותן מיט דיר.

#5127 - א שאד זיך אפצוקילן פון א חבורה וואס מען לערנט אמונה מיט יראת שמים
תפילות אויף אידיש, היכל הקודש, לשון הרע, התבודדות

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת כי תבא לאומאן, י"ד אלול, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר


מיין הארץ שפירט אז דו האסט עפעס שלעכטס אויף מיר, מן הסתם האסטו מקבל געווען לשון הרע. עס איז א שאד זאלסט זיך אפקילן פון אזא חבורה וואס מען לערנט אמונה מיט יראת שמים, א שאד צו פארלירן אזויפיל גוטס, אזויפיל נצחיות.


על כל פנים, די עצה פון התבודדות – דאס לאז נישט אפ; גיי התבודדות און שריי: "רבונו של עולם, העלף מיר, פיר מיך אויפן אמת'ן וועג, ווי קען איך וויסן אויב איך נאר זיך, העלף מיר איך זאל זיך נישט אפנארן, העלף מיר איך זאל נישט פארפירט ווערן, הורינו ה' דרכך, אהלך באמתך".


ליבער ברודער, איך בין גארנישט בייז אויף דיר, אדרבה, איך בעט יעדן טאג פאר דיר און פאר דיין הצלחה, אויך בעט איך פאר מיר, איך זאל זיך נישט נארן, איך זאל זיך נישט פארפירן און זיך זאל קיינעם נישט פארפירן, איך ווארט אויף ישועת ה'.

#5126 - ארויסהעלפן מיט די חתונות אין ישיבה
ישיבה, חתונה

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת כי תבא לאומאן, י' אלול, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


מארגן וועט זיין א חתונה אין ישיבה, אויך מיטוואך; איך וויל בעטן אלע וואס קענען ארויסהעלפן מיט מאכן עסן וכדומה - זאלן זיך מעלדן צו מרת ... תחי'; עס איז א גרויסע זאך אנטייל צו נעמען אין די גרויסע מצוה.


נאר מיט די הילף פון אנשי שלומינו וועלן מיר קענען ווייטער אנגיין מיט חתונות אין ישיבה, מיר האלטן שוין קרוב צו פופציג חתונות; שטעלט אייך פאר, פופציג חתונות איז הונדערט מחותנים; הונדערט משפחות האבן שוין חתונה געמאכט בחינם, און נאר מיט די הילף פון אנשי שלומינו; איינער מאכט א קעיק, א צווייטער א סאלאט, א דריטער אביסל פלייש און קוגל און מען קען חתונה מאכן אן חובות.


איך דאנק אייך אלע פארן מיר העלפן טון און אויספירן מוהרא"ש'ס ווילן.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#5125 - אויסשמועסן מיט'ן אייבערשטן וועגן שערן די האר
תפילה והתבודדות, חיזוק פאר פרויען, תהלים, שערן די האר

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת כי תבא לאומאן, י"ג אלול, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז איר שטארקט זיך מיט די עצות פון רבי'ן, איר זאגט תהלים; איר האט שוין געענדיגט די פיר און דרייסיגסטע מאל תהלים.


בנוגע זיך אפשערן די האר; איך האב מקבל געווען פון מוהרא"ש צוויי קבלות אין דער זאך פון זיך אפשערן. איינס, דאס הארבקייט פון גיין מיט אפענע האר אין שטוב, אז דאס ברענגט אלע קללות, און אז די שענסטע זאך, די הייליגסטע זאך – אז א פרוי זאל זיך אינגאנצן אפשערן אירע האר, מיט דעם ברענגט זי אריין הייליגקייט אין שטוב און עס קומען הייליגע דורות; נישטא קיין ווערטער ארויסצוברענגען וואס דאס איז אפשערן די האר.


צווייטנס האב איך מקבל געווען פון מוהרא"ש, אז מען זאל חס ושלום נישט באצווינגען די פרוי דאס צו טון, מען זאל נאר רעדן פון דאס גרויסקייט, פון די הייליגקייט דערפון און מחזק זיין צו בעטן דעם אייבערשטן מען זאל טון וואס איז ריכטיג, אבער נישט באצווינגען.


דעריבער וועל איך אייך נאר מחזק זיין איר זאלט דאווענען, זיך גוט מתבודד זיין, דאס אויסשמועסן מיטן אייבערשטן - ווי שווער עס איז אייך דאס צו טון, און פון די אנדערע זייט ליינט איר אזויפיל בריוו פון מוהרא"ש פון דאס גרויסקייט דערפון, און דורך תפילה וועט איר קומען צו א קלארקייט, איר  וועט וויסן וואס צו טון.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#5124 - קום וואוינען פאר רענט אין שטעטל, און נאכדעם וועסטו קענען קויפן
שטעטל, דירה, בית נצחי

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת כי תבא לאומאן, י"ג אלול, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך וועל זיך זייער פרייען אז דו וועסט קומען וואוינען ביי אונז אין שטעטל קרית ברסלב ליבערטי, מיר פרייען זיך פאר יעדע ערליכע משפחה וואס קומט, און וויל זיין א חלק אין אונזער הייליגע קהלה.


בנוגע קויפן א הויז אין שטעטל; מיר האבן געמאכט א נייע זאך, מיר פארקויפן מער נישט קיין הייזער פאר משפחות וואס וואוינען נישט אין שטעטל, ווער עס וויל קומען וואוינען אין שטעטל - קען זיך מעלדן צום ועד וואס זענען געשטעלט אויף דעם, דינגען א דירה און קומען וואוינען און ערשט נאכדעם גייט מען ארויף אויף די ליסטע פון קענען קויפן. ווייל ווי דו ווייסט איז יעצט שווער צו קויפן נייע הייזער, עס קומען נישט ארויף קיין סאך נייע הייזער און אויך בויען גייט שוין אביסל שטייטער, און משפחות פון שטעטל האבן טענות פארוואס מען פארקויפט פאר משפחות וואס קומען בכלל נישט ארויס וואוינען. לעצטנס האבן זיך אפאר משפחות געקויפט הייזער פאר זומער און נאכן זומער זענען זיי צוריק אין שטאט, מען האט טענות פארוואס מען שטעלט נישט צו קודם פאר די איינוואוינער און זיי זענען גערעכט; דעריבער האבן מיר געמאכט א נייע זאך, נישטא מער פארקויפן א הויז פאר מענטשן וואס וואוינען נישט אין שטעטל.


זיי נישט ברוגז, איך וויל דיך נישט אוועק שטופן, איך ארבעט גאר שווער פאר די שטעטל, איך וויל נאר דאס גוטס פון די איינוואוינער; קום וואוינען פאר רענט און נאכדעם וועסטו קענען קויפן.


קויף זיך א בית נצחי, לערן יעדן טאג א בלאט ב'בלי, א בלאט י'רושלמי און א פרק ת'וספתא, די דריי לימודים אז מען לערנט - בויט מען זיך אן אייביגע הויז. די הויז פון ציגל און ליים - לאזט מען איבער דא, אבער די תורה הקדושה דאס איז אן אייביגע הויז, דאס איז אמת'ע רייכטום. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת קכ.) אויפן פסוק (ישעי' ג, ז): "'וּבְבֵיתִי אֵין לֶחֶם וְאֵין שִׂמְלָה', זֶה שֶׁאֵין בְּיָדִי לֹא מִקְרָא וְלֹא מִשְׁנָה וְלֹא תַּלְמוּד", א מענטש וואס לערנט נישט יעדן טאג אביסל חומש, א פרק משניות און א דף גמרא - איז דער גרעסטער ארעמאן, און פארקערט, דער וואס לערנט יעדן טאג חומש, משניות, גמרא וכו' - דער איז אן עושר, דער האט א הויז פאר אייביג.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#5123 - נישט צו האבן צוטון מיט אינשי דלא מעלי
חברים, אמונה, פרנסה, ליצנות

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת כי תבא לאומאן, י"ג אלול, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


דארפסט זיך יעצט פארנעמען נישט צו האבן צוטון מיט אינשי דלא מעלי. דאס אליין אז דו ביסט געגאנגען ארבעטן ביי אן אפיקורס, א איד וואס מאכט חוזק פון די תורה, מאכט חוזק פון תחיית המתים - איז נישט אויסגעהאלטן, האסט געדארפט אליין וויסן אז ער וועט דיר ביים סוף בא'גנב'ענען און אומגליקליך מאכן; ווייל א איד וואס לאכט זיך אויס פון די תורה, ער שפעט פונעם אייבערשטן - אזא איינער איז נישט קיין מענטש וועם מען קען געטרויען; יעצט זעסטו אין וואס פאר א פלאנטער דו ביסט.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#5122 - מיטנעמען די שבת'דיגע קליידער קיין אומאן
הפצה, אומאן, ראש השנה, בגדי שבת

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת נצבים וילך, כ' אלול, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


פאק זיך איין די שענסטע קליידער, מאך זיך נישט נאריש מיט קטנות הדעת פון מיט נעמען ווי ווייניגער אויפן וועג כדי זיך גרינגער מאכן; אן א הוט, אן א שטריימל, אן בעקיטשעס; פארגעס נישט, מיר פארן צום רבי'ן, דארפן מיר קומען מיט די בגדי מלכות; עס איז ראש השנה, דארפן מיר זיך אנטון מיט די שענסטע קליידער.


ברענג זיך א ווייסע בעקיטשע, מיר פירן זיך צו גיין ראש השנה ווייס; א ווייסע בעקיטשע, א ווייסע קאפל, ברענג זיך מיט שיינע שבת'דיגע שיך, אלע שבת'דיגע וועש.


איך וויל דיר בעטן אויב דו קענסט מיטנעמען ספרים פאר די מפיצים, עס איז א גרויסע זכות צו העלפן די מפיצים, אויך איז דאס א סגולה אז די פעקלעך זאלן אנקומען. אז דו קענסט קומען מוצאי שבת א' סליחות נעמען א זעקל ספרים און דאס ברענגען אין אונזער בנין און דאס מיר איבערגעבן.


ביים רבינ'ס ציון קען מען פועל'ן ישועות שלא כדרך הטבע. מוהרא"ש זאגט נאך בשם רבי אברהם בן רבי נחמן זכרונו לברכה: "אז מען עקשנ'ט זיך ביים ציון, קען מען אלעס פועל'ן".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#5121 - א מעמד הסיומים אין אומאן
סיום, דרך הלימוד

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת נצבים וילך, י"ט אלול, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


מיר פארן מיטן אייבערשטנ'ס הילף קומענדיגע וואך צום רבי'ן, יעדער איינער קומט מיט זיינע אוצרות, מיט זיינע סיומים; איך האף מיר וועלן מאכן א מעמד הסיומים אין אומאן, אלע וועלן קומען מסיים זיין וואס מען האט געלערנט במשך די יאר אויפן סדר דרך הלימוד פון הייליגן רבי'ן - לערנען שנעל כסדרן.


דער דרך הלימוד פון הייליגן רבי'ן (המבואר בשיחות הר"ן, סימן עו) - איז פאר יעדן איינעם, פונעם שוואכסטן קאפ ביזן טיפסטן קאפ; דער וואס פארשטייט לערנען - פאר אים זאגט דער רבי: "רַק יִרְאֶה לְהָבִין הַדָּבָר בִּפְשִׁיטוּת בִּמְקוֹמוֹ. וְאִם לִפְעָמִים אֵינוֹ יָכוֹל לְהָבִין דָּבָר אֶחָד, אַל יַעֲמֹד הַרְבֵּה שָׁם וְיַנִּיחַ אוֹתוֹ הָעִנְיָן וְיִלְמַד יוֹתֵר לְהַלָּן", און פאר דעם וואס ווייסט גארנישט, ניטאמאל די פירוש המילות - פאר אים זאגט דער רבי: "שֶׁאֵין צְרִיכִין בְּלִמּוּד, רַק הָאֲמִירָה לְבַד, לוֹמַר הַדְּבָרִים כְּסֵדֶר, וּמִמֵּילָא יָבִין"; דער רבי וויל איין זאך: מען זאל נישט אויפהערן לערנען, צוליב דעם אז מען וויל בעסער לערנען.


איך וויל נישט זיך טענה'ן מיט דיר, איך האב נישט קיין צייט צו די נארישע זאכן וואס דו טענה'עסט, איך קען דיר אפשרייבן די ווערטער פון רבי'ן און דו אליין וועסט זען וואס דער רבי זאגט, און אז דו ווילסט בלייבן מיט דיין עקשנות  - איז דאס דיין פארלוסט. דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן עו): "טּוֹב לִלְמֹד בִּמְהִירוּת וְלִבְלִי לְדַקְדֵּק הַרְבֵּה בְּלִמּוּדוֹ רַק לִלְמֹד בִּפְשִׁיטוּת בִּזְרִיזוּת וְלִבְלִי לְבַלְבֵּל דַּעְתּוֹ הַרְבֵּה בִּשְׁעַת לִמּוּדוֹ מֵעִנְיָן לְעִנְיָן, רַק יִרְאֶה לְהָבִין הַדָּבָר בִּפְשִׁיטוּת בִּמְקוֹמוֹ", עס איז גוט מען זאל זיך צוגעוואוינען צו לערנען שנעל און נישט מדקדק זיין צופיל בשעת מען לערנט, נאר זען צו פארשטיין דעם פשטות הפשט, "וְאִם לִפְעָמִים אֵינוֹ יָכוֹל לְהָבִין דָּבָר אֶחָד, אַל יַעֲמֹד הַרְבֵּה שָׁם וְיַנִּיחַ אוֹתוֹ הָעִנְיָן וְיִלְמַד יוֹתֵר לְהַלָּן", און אויב מען פארשטייט נישט זאל מען נישט פארברענגען אסאך צייט אויף דעם ענין, ענדערש זאל מען גיין ווייטער, "וְעַל פִּי הָרֹב יֵדַע אַחַר כָּךְ מִמֵּילָא מַה שֶּׁלֹּא הָיָה מֵבִין בִּתְחִלָּה, כְּשֶׁיִּלְמַד כְּסֵדֶר בִּזְרִיזוּת לְהַלָּן יוֹתֵר", און אז מען לערנט אסאך - וועט מען שפעטער פארשטיין וואס מען האט פריער נישט אזוי גוט פארשטאנען.


נאכדעם ברענגט רבי נתן אז דער רבי האט געזאגט: "שֶׁאֵין צְרִיכִין בְּלִמּוּד רַק הָאֲמִירָה לְבַד, לוֹמַר הַדְּבָרִים כְּסֵדֶר", אפילו מען פארשטייט גארנישט זאל מען זאגן די ווערטער, "וּמִמֵּילָא יָבִין", און ביים סוף וועט מען פארשטיין. "וְלֹא יְבַלְבֵּל דַּעְתּוֹ בִּתְחִלַּת לִמּוּדוֹ שֶׁיִּרְצֶה לְהָבִין תֵּכֶף, וּמֵחֲמַת זֶה יִקְשֶׁה לוֹ הַרְבֵּה תֵּכֶף וְלֹא יָבִין כְּלָל. רַק יַכְנִיס מֹחוֹ בְּהַלִּמּוּד וְיֹאמַר כְּסֵדֶר בִּזְרִיזוּת וּמִמֵּילָא יָבִין", מען זאל נישט ווערן צעבראכן ווען מען זעט אז מען פארשטייט נישט וואס מען לערנט, וואס דאס אליין - אז מען וויל גלייך פארשטיין - מאכט אז עס זאל זיין שווער צו פארשטיין דאס לערנען, מען זאל נאר זאגן די ווערטער כסדרן און מען וועט שוין פון זיך אליין פארשטיין, "וְאִם לֹא יָבִין תֵּכֶף, יָבִין אַחַר כָּךְ, וְאִם יִשָּׁאֲרוּ אֵיזֶה דְּבָרִים, שֶׁאַף עַל פִּי כֵן לֹא יוּכַל לַעֲמֹד עַל כַּוָּנָתוֹ, מַה בְּכָךְ", און אויב מען פארשטייט נישט דעם ערשטן מאל, וועט מען עס פארשטיין ביים צווייטן מאל; און אויב מען וועט נישט פארשטיין דעם צווייטן מאל - איז אויך גארנישט, "כִּי מַעֲלַת רִבּוּי הַלִּמּוּד עוֹלָה עַל הַכֹּל, וּכְמוֹ שֶׁאָמְרוּ רַבּוֹתֵינוּ זִכְרוֹנָם לִבְרָכָה: 'לִגְּמוֹר, וַהֲדַר לִסְבֹּר, וְאַף עַל גַּב דְּלָא יָדַע מַה קָאָמַר' שֶׁנֶּאֱמַר: "גָּרְסָה נַפְשִׁי לְתַאֲבָה", ווייל חכמינו זכרונם לברכה זאגן, אז א מענטש זאל קודם אסאך זאגן די ווערטער פון די הייליגע תורה, אפילו ער פארשטייט נישט וואס ער לערנט, און דערנאך זאל ער לערנען צו פארשטיין, "כִּי עַל יְדֵי רִבּוּי הַלִּמּוּד, שֶׁיִּלְמַד בִּמְהִירוּת, וְיִזְכֶּה לִלְמֹד הַרְבֵּה, עַל יְדֵי זֶה יִזְכֶּה לַעֲבֹר כַּמָּה פְּעָמִים אֵלּוּ הַסְּפָרִים שֶׁלּוֹמֵד, לְגָמְרָם, וְלַחֲזֹר לְהַתְחִיל, וּלְגָמְרָם פַּעַם אַחַר פַּעַם, וְעַל יְדֵי זֶה מִמֵּילָא יָבִין וכו'", ווייל אז מען געוואוינט זיך צו צו לערנען שנעל, קען מען זוכה זיין צו לערנען זייער אסאך; מען איז זוכה איבערצוגיין יעדע זאך זייער אסאך מאל, ביז מען איז זוכה דאס צו פארשטיין.


רבי נתן זאגט דארט ווייטער: "וְדִבֵּר הַרְבֵּה מְאֹד בְּעִנְיָן זֶה, וְאִי אֶפְשָׁר לְבָאֵר דְּבָרִים אֵלּוּ בִּכְתָב הֵיטֵב, אֲבָל בֶּאֱמֶת הוּא דֶּרֶךְ עֵצָה טוֹבָה מְאֹד בְּעִנְיַן הַלִּמּוּד, כִּי עַל יְדֵי זֶה יְכוֹלִים לִזְכּוֹת לִלְמֹד הַרְבֵּה מְאֹד, לִגְמֹר כַּמָּה וְכַמָּה סְפָרִים, וְגַם יִזְכֶּה לְהָבִין הַדְּבָרִים יוֹתֵר, מֵאֲשֶׁר הָיָה לוֹמֵד בְּדִקְדּוּק גָּדוֹל, כִּי זֶה מְבַלְבֵּל מְאֹד מִן הַלִּמּוּד", דער רבי האט זייער אסאך גערעדט פונעם דרך הלימוד, אז מען זאל נישט זוכן צו פארשטיין גלייך ווען מען לערנט, נאר מען זאל לערנען אסאך אן פארשטיין, ביז מען וועט זוכה זיין צו פארשטיין; ווען מען לערנט אויף דעם סדר דרך הלימוד איז מען זוכה אנצוקומען אסאך מער ווי ווען מען לערנט שטייט און מען קלערט אריין אין יעדע ווארט, וואס דאס שטערט נאר דאס לערנען, "וְכַמָּה בְּנֵי אָדָם פָּסְקוּ מִלִּמּוּדָם לְגַמְרֵי עַל יְדֵי רִבּוּי הַדִּקְדּוּקִים שֶׁלָּהֶם, וּמְאוּמָה לֹא נִשְׁאַר בְּיָדָם", און זייער אסאך מענטשן האבן אינגאנצן אויפגעהערט צו לערנען צוליב דעם וואס זיי האבן געלערנט און געקוועטשט וכו', "אֲבָל כְּשֶׁיַּרְגִּיל עַצְמוֹ לִלְמֹד בִּמְהִירוּת כַּנִּזְכָּר לְעֵיל, בְּלִי דִּקְדּוּקִים הַרְבֵּה, הַתּוֹרָה תִּתְקַיֵּם בְּיָדוֹ, וְיִזְכֶּה לִלְמֹד הַרְבֵּה מְאֹד, גְּמָרָא וּפוֹסְקִים כֻּלָּם, וְתַנַ"ךְ, וּמִדְרָשִׁים, וְסִפְרֵי הַזוֹהַר וְקַבָּלָה, וּשְׁאָר סְפָרִים כֻּלָּם", אבער אז א מענטש געוואוינט זיך צו צו לערנען שנעלערהייט - אזוי ווי אויבן דערמאנט, וועט ער זוכה זיין צו לערנען זייער אסאך, און ער וועט לערנען די גאנצע תורה - גמרא מיט אלע פוסקים, תנ"ך, מיט אלע מדרשים, און זוהר הקדוש, "וּכְבָר מְבֹאָר שִׂיחָתוֹ שֶׁל רַבֵּנוּ זִכְרוֹנוֹ לִבְרָכָה, שֶׁטּוֹב לָאָדָם שֶׁיַּעֲבֹר בְּחַיָּיו בְּכָל הַסְּפָרִים שֶׁל הַתּוֹרָה הַקְּדוֹשָׁה", אזוי ווי דער רבי האט געוואלט אז מיר זאלן דורך לערנען כל התורה כולה. עיין שם.


מיר וועלן זיך זען אין אומאן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#5120 - בענקען, גלוסטן, און האפן, אנצוקומען צום הייליגן רבי'ן אין אומאן
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, אומאן, תיקון הכללי

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת נצבים וילך, י"ח אלול, שנת תשפ"ג לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר


חסדי השם מיר פארן שוין אט אט צום הייליגן רבי'ן קיין אומאן אויף ראש השנה; וויסן זאלסטו, כדי אנצוקומען צום רבינ'ס ציון - איז דער עיקר דאס בענקען און גליסטן, בענקען און האפן - נאר אזוי קומט מען אן, און נאר אזוי איז מען זוכה צו מקבל זיין די תיקונים.


געוואוין זיך צו צו זאגן יעדן טאג נאך שחרית די תיקון הכללי, און אז דו קענסט גיין אין א ליידיגע פלאץ זיך גוט אויסקרעכצן, זיך גוט אויסשרייען, א פלאץ וואו קיינער וועט נישט הערן דיינע קולות - שריי זיבעציג מאל, ע' קלין: "רבונו של עולם העלף מיר, רבונו של עולם האב אויף מיר רחמנות, רבונו של עולם נעם מיך ארויס פון שאול תחתית, רבונו של עולם זיי מיר מוחל אויף מיינע חטאים, עוונות ופשעים, איך טו תשובה מיט אן אמת"; אזוי זאלסטו שרייען זיבעציג מאל בקולי קולות - וועסטו זוכה זיין צו ווערן א נייער מענטש.


נאכדעם דורכן טאג זאלסטו נאר זיין פרייליך, טון וואס דו האסט צו טון, דאווענען און לערנען.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#5119 - קום קיין אומאן, פון וועם האסטו מורא?
אומאן, ראש השנה, התבודדות

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת נצבים וילך, י"ח אלול, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


מיר קומען שוין נענטער צום גרויסן יום הדין ראש השנה; ביי אחינו בני ישראל מעדות המזרח זאגט מען שוין א גאנצע חודש סליחות, ביי אונז הויבט מען אן קומענדיגע וואך מוצאי שבת. יעצט זאגן מיר א קליינעם סליחות, לדוד ה' אורי וישעי.


איך האף דו וועסט צעברעכן דיינע מניעות און קומען צום רבי'ן אויף ראש השנה. מאך זיך א חשבון, די אלע מענטשן פון וועם דו האסט מורא, קיינער פון זיי קענען דיך נישט העלפן און אויך נישט שלעכטס טון, איז וואס האסטו צו קוקן אויף בערל, שמערל, חצקל, גרונם; טו וואס איז גוט פאר דיין נשמה, פאר דיין עתיד, פאר דיין נצחיות; כאפ דיין טלית און תפילין און קום צום רבי'ן זאל דיך מתקן זיין.


רבי נתן האט געזאגט: "דאנקען גאט אז נאך ראש השנה איז יום כיפור, בעט מען זיך איבער און מען איז זיך מוחל איינער דעם צווייטן".


ברודער, גיי התבודדות און באניי זיך מיטן סדר דרך הלימוד (המבואר בשיחות הר"ן, סימן עו), מאך זיך א ציל צו ענדיגן כל התורה כולה, פאלג די עצות פון רבי'ן, וועט דיר גוט זיין בזה ובבא. דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן שנד): "אויף צוויי כיתות מענטשן האב איך גרויס רחמנות, אויף די מענטשן וואס זענען נישט מקורב געווארן צו מיר און אויף די מענטשן וואס האבן יא געוויסט פון מיר אבער האבן מיך נישט געפאלגט, ווייל איך ווייס אז עס וועט קומען א צייט ווען מען וועט ליגן מיט די פיס צום טיר, דעמאלט וועט דער מענטש גרויס חרטה האבן פארוואס ער איז נישט מקורב געווארן צו מיר און פארוואס ער האט מיך נישט געפאלגט, ווייל אויב וואלט ער געווען מקורב צו מיר און מיך געפאלגט, וואלט נישט געווען קיין דרגא אויף דער וועלט וואס ער וואלט נישט צוגעקומען דערצו, אבער דעמאלט וועט שוין גארנישט נוצן, עס וועט שוין זיין צו שפעט".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#5118 - וואס טוט מען ביים אנקומען צום הייליגן רבינ'ס ציון אין אומאן
תהלים, אומאן, תיקון הכללי, וידוי

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת נצבים וילך, י"ז אלול, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


בנוגע אומאן וכו'; די ערשטע זאך ווען דו קומסט אריין צו די הייליגע פלאץ, קודש הקדשים, ביים ציון - זאלסטו צוגיין צום ציון און געבן א קוש, זאלסט געבן א פרוטה לצדקה, זאגן "הרינו מקשר עצמי" און אנהויבן זאגן די צען קאפיטלעך תהלים, די תיקון הכללי – שטייט, ווארט ביי ווארט.


ווען דו ענדיגסט די תיקון הכללי זאלסטו זאגן די תפילה פון רבי נתן, שטייטליך ווארט ביי ווארט. זאלסט מאכן השתטחות און זיך מתוודה זיין אויף אלע חטאים עוונות ופשעים, זאלסט דערציילן אלעס אין דיין שפראך (אידיש), אלעס וואס דו האסט געטון פון ווען דו ביסט געבוירן געווארן ביז די רגע וואס דו ביסט ביים ציון, און ווען דו ענדיגסט זיך מתודה זיין - זאלסטו אנהויבן בעטן פאר דיר און פאר אלע אידן, אלע זאלן תשובה טון און אז דו זאלסט טון נאר די ווילן פונעם אייבערשטן.


ווען דו ענדיגסט מיט די ווידוי און מיט די בקשות - זאלסטו אנהויבן ספר תהלים, און אז דו וועסט קענען ענדיגן גאנץ תהילים - איז דאס זייער א גרויסע זאך, און אז נישט - זאלסטו נישט ווערן מבולבל.


אויב דו קענסט - זיי מיך מזכיר ביים ציון, די טובות וואס דו האסט באקומען פון מיר.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#5117 - זיך עקשנ'ען ביים ציון פאר א שידוך
שידוכים, משניות, אומאן, נסיונות, תפילה

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת כי תבא לאומאן, י"ד אלול, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מיין טייערער ... נרו יאיר


מיר פארן יעצט קיין אומאן צום הייליגן רבי'ן, ביים ציון אין אומאן קענסטו פועל'ן דיין שידוך; זאלסט זיך עקשנ'ען ביים ציון, זאלסט וויינען צום אייבערשטן, דערצייל אים ווי ביטער שווער עס איז צו זיין א בחור, ווי דו האלסט אין איין פאלן, ווי דער יצר הרע פלאקערט און עס איז ממש נישט מעגליך צו זיין הייליג – וועסטו פועל'ן דיין שידוך.


איך וויל דיר אבער זייער בעטן, געב נישט אויף, גלייב ווייטער אינעם אייבערשטן און גלייב ווייטער אין תפילה; לאז נישט דער שטן דיך אוועקנעמען פון די אמונה און דיך אפקילן פון תפילה.


זיי נישט מוותר אויף קיין איין טאג אָן ח"י פרקים משניות.


דיין ראש ישיבה.

#5116 - אז דו וועסט זיין פרייליך שבת, וועסטו אלעס מתקן זיין פונעם גאנצן יאר
שמחה, שבת קודש

בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש פרשת כי תבא לאומאן, ט"ו אלול, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


עס קומט שבת, שבת ווערט מען צוגעקלעבט נאך מער צום אייבערשטן, שבת איז א צייט וואס מען ווערט זייער נאנט צום אייבערשטן, דארפסטו זיך זייער פרייען און טון אלעס אויף דער וועלט צו זיין א גאנץ שבת פרייליך.


עס איז נאך געבליבן צוויי שבתים די יאר, מיר קענען אין די צוויי שבתים פאררעכטן אלע שבתים פון די יאר; אז דו וועסט זיין פרייליך שבת, דו וועסט זיין בשלום - וועסטו אלעס מתקן זיין פונעם גאנצן יאר.


קויף א שיינע מתנה פאר דיין ווייב אז זי שיקט דיך צום רבי'ן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#5115 - וויכטיגע פרטים בנוגע די נסיעה קיין אומאן אויף ראש השנה
שמחה, אומאן, תפילה, תפלת הדרך

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת כי תבא לאומאן, י' אלול, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


מיר גרייטן זיך שוין אויף די נסיעה צום הייליגן רבי'ן קיין אומאן, איך וויל דיר שרייבן עטליכע וויכטיגע פרטים בנוגע די נסיעה:


ערשטנס, זאלסטו בעטן דעם אייבערשטן אלעס זאל זיין אויפן ריכטיגן וועג, מיר זאלן אנקומען בשלום מיט די פעקלעך, עס זאל נישט זיין קיין שטרויכלונגען אויף די וועג. מען דארף אסאך תפילה אלעס זאל גיין ווי עס דארף צו זיין, אן תפילה איז מען אין א גרויסע סכנה; מען קען זיך גרייטן, אלעס, אבער אויב מען מאכט נישט קיין תפילה - קען די גאנצע זאך זיין איין גרויסע דורכפאל; נאר תפילה, נאכאמאל תפילה און א דריטע מאל תפילה. הייב אויף דיינע אויגן צום אייבערשטן: "הייליגער באשעפער העלף מיר איך זאל זוכה זיין אנצוקומען בשלום אין אומאן, קומען צום הייליגן רבינ'ס ציון און זיך דארט קענען אויסגיסן מיין הארץ, איך זאל קענען תשובה טון".


צווייטנס זאלסט זיין זייער פרייליך; ווער עס פארט קיין אומאן אויף ראש השנה - דארף זיך זייער פרייען. אזוי ווי דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תג): "מִי שֶׁזּוֹכֶה לִהְיוֹת עַל רֹאשׁ הַשָּׁנָה רָאוּי לוֹ לִשְׂמֹחַ מְאֹד מְאֹד", דער רבי האט געזאגט, ווער עס קומט צו אים אויף ראש השנה - דארף זיין פרייליך א גאנץ יאר.


דריטנס, עס זאל דיך נישט אנגיין די זאכן ארום און ארום, דער עיקר קום קיין אומאן; וואו דאווענען און וואו איינצושטיין - דאס איז נישט דער עיקר, דער עיקר זאלסט קומען קיין אומאן, זיין ראש השנה אין אומאן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#5114 - אין די אלול טעג דארף מען אריינברענגען שמחה אין די גאנצע שטוב
שמחה, שלום, תשובה, אומאן, אחדות, מניעות, חודש אלול, התבודדות

בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש פרשת כי תבא לאומאן, ט"ו אלול, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיינע טייערע חברים, טייערע ליבע ברידער, תלמידי היכל הקודש בארץ ישראל, ה' עליהם יחיו


מיר גרייטן זיך שוין צו די נסיעה קיין אומאן וואו אלע קומען צום הייליגן רבי'ן אויף ראש השנה. יעדער איינער האט זיך זיינע מניעות און מיט תפילה וועלן מיר אלע איבערקומען אונזערע מניעות; דאווענט צום אייבערשטן מען זאל האבן כח זיך צו שטארקן אויף די מניעות.


מניעות איז א גוטע זאך. נעכטן ביים ליל שישי שיעור האבן מיר געלערנט די ווערטער פון הייליגן רבי'ן (לקוטי מוהר"ן חלק א, סימן סו) אז מניעות איז נאר להגדיל החשק, צו מאכן די חשק גרעסער און שטערקער; דעריבער פלעגן אונזערע לייט דאווענען מען זאל איבערקומען די מניעות, מען האט נישט געדאווענט מען זאל בכלל נישט האבן קיין מניעות, ווייל בעצם די מניעה איז א גוטע זאך, עס מאכט אזוי בענקען, האפן און וועלן, מען דארף נאר האבן כח דאס צו קענען בייקומען.


טייערע ברידער, טייערע חברים, איין זאך בעט איך ענק, זייט נישט פארנומען מיט א צווייטנ'ס עבודת השם, יעדער זאל דינען דעם אייבערשטן לויט זיין דרגא און נישט זארגן פאר א צווייטנ'ס רוחניות, (איך מיין נישט די גבאים וואס דארפן זארגן אז די שול זאל זיך פירן מיט דרך ארץ). אז מען זעט שלעכטס ביי אנדערע איז דאס די אייגענע חסרון, אזוי ווי רבי נתן האט געזאגט פאר זיין תלמיד רבי נחמן טולטשינער זכרונו לברכה: "ווען איך זע שלעכטס ביי אנדערע; אדער האב איך זיך נאכנישט מתבודד געווען, אדער האב איך זיך נישט גענוג מתבודד געווען, וואלט איך זיך מתבודד געווען - וואלט איך נישט געזען קיין שלעכטס ביי יענעם".


מוהרא"ש זאגט, עס פלעגט זיין ביי אנשי שלומינו וואס פלעגן ענטפערן פאר די וואס קומען מיט מוסר: "איך בעט אייך, לאזט מיר ארבעטן אויף מיין עבודת השם, עס איז מיין מצוה, ביטע זארגט נישט פאר מיר"; אז אלע פון אייך וועלן אפלאזן יענעמ'ס עבודת השם, מען וועט נישט זארגן פאר יענעמ'ס ערליכקייט - וועט דער ס"מ אונז נישט קענען צעטיילן, מיר וועלן בלייבן צוגעקנופט צום רבי'ן.


אויך זאלט איר אריינברענגען שמחה אין שטוב, אין די ווייב און קינדער, בפרט יעצט אין די אלול טעג ווען מענטשן פארדרייען די יוצרות, מען הערט נישט אויף אנשרעקן מיט עונשים און מיט צרות, דארף מען אריינברענגען שמחה אין זיך און אין די גאנצע שטוב, אז מען זאל נישט ווערן אנגעשטעקט מיט עצבות און מרה שחורה.


דעם קומענדיגן וואך מאנטאג נצבים וילך, ח"י אלול - געפאלט די געבורטס טאג פון הייליגן צדיק דער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו, מוהרא"ש זאגט בשם דעם הייליגן בעל התניא זכותו יגן עלינו, אז דאס קומט אונז ווייזן וואס דער הייליגער בעל שם טוב האט אויפגעטון, דער בעל שם טוב האט אריינגעברענגט א חיות אין אלול. איידער דער הייליגער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו איז געקומען אויף די וועלט האט מען תשובה געטון פון פחד פון עונשים, מען האט תשובה געטון נישט ריכטיג, נאר פון ציטערן פון ביטערע פיין, און דער הייליגער צדיק דער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו האט אריינגעברענגט ח"י אלול - א 'חיות' אין 'אלול', מען זאל תשובה טון פון ליבשאפט. דער דרך הבעל שם טוב זכותו יגן עלינו איז תשובה מאהבה, און דרך המוסר איז תשובה מיראה; ח"י אלול - א חיות אין אלול.


איך בעט אייך זייער, מיר קומען קיין אומאן צום רבי'ן, מיר מוזן זיך רייניגן אונזער הארץ, ארויסנעמען אלע פינטלעך וואס מען האט אין הארץ אויף אנדערע. מוהרא"ש פלעגט וויינען ביי תקיעת שופר: "אויב געפינט זיך איינער אין שול וואס האט פיינט א צווייטן - זאל ער ארויסגיין פון שול"; עס איז געווען אזא התעוררות, מיר אלע האבן תשובה געטון מיט אונזער גאנצע הארץ.


איך בעט אייך מיינע ליבע ברידער, מיר קומען צום רבי'ן, לאמיר קומען מיט די שיחה וואס דער הייליגער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן רצב): "הָעוֹלָם רָאוּי שֶׁיִּתְמְהוּ עַצְמָן עַל הָאַהֲבָה שֶׁבֵּינֵינוּ", די וועלט וועט זיך וואונדערן אויף די גרויסע ליבשאפט וואס הערשט צווישן אייך; מוהרא"ש האט געשריבן אן א שיעור בריוו און געוויינט אז יעדן דיבור פון רבי'ן איז מקוים געווארן אבער דעם דיבור – נאכנישט; וויפיל האט מוהרא"ש געוויינט און געבעטן אז אין "היכל הקודש" זאל מען מקיים זיין דעם דיבור.


מען קען זיך נישט פארשטעלן וואס פאר א תיקונים מען איז זוכה ביים הייליגן רבינ'ס ציון, עס איז דא סודות צווישן אנשי שלומינו וואס מען קען נישט רעדן דערפון, סוד ה' ליראיו - וואס דער ציון טוט מיטן מענטש, אפילו איינער וואס איז געבוירן געווארן מיט א פגם וכו', הורתו שלא בקדושה, ער האט א פלעק וואס מען קען נישט אראפנעמען פון זיך, אבער ביים רבינ'ס ציון קען מען דאס אויך פאררעכטן, (עס אז א סוד וואס מען קען נישט רעדן אפן דערפון); דארפן מיר זיך זייער פרייען אז מיר קומען צו אזא מקום קדוש.


איך בענק זיך אזוי צו ענק, איך וויל ענק אזוי טרעפן אין אומאן, איך ווארט שוין אויף די שמחה, אויף די ברכות פון שהחיינו; אלע יארן אין אומאן פלעגט זיין אזעלכע שמחות און ריקודים פון אנשי שלומינו, מען האט אויסגעשריגן: "שהחיינו!" א טייל האבן געמאכט אפילו די ברכה פון מחיה המתים; ונזכה ונחיה ונראה.


א גוט שבת.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#5113 - גיין רעדן אין שולעס וואס איז אלול און וואס איז תשובה
חיזוק פאר מיידלעך, תשובה, חודש אלול

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת כי תבא לאומאן, י"ג אלול, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


אודאי זאלט איר גיין רעדן אין שולעס וואס איז אלול און וואס איז תשובה; עס איז נישטא קיין גרעסערע זכות פון רעדן פאר מיידלעך אין סקולס, זיי ווייזן די ליבשאפט וואס דער אייבערשטער האט צו אונז אידישע קינדער און ווי גוט איז צו גיין אין די וועגן פון די תורה.


מען שרעקט צופיל אן די קינדער, בפרט אלול ווארפט מען א פחד, און קליינע מוחות קענען עס אננעמען נישט ריכטיג, און עס קען זיין אמאל אז מען ווערט שטארק דערשראקן און מיואש; מען דארף רעדן פון די רחמנות וואס דער אייבערשטער האט צו אונז, ווי שטארק ליב דער אייבערשטער האט אונז און ווי חשוב עס איז אפילו נאר א גוטע ווילן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.


 

#5112 - ראש השנה איז נישט קיין צייט צו פארברענגען
חברים, שלום בית, אומאן, ראש השנה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת נצבים וילך, י"ט אלול, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


זיי מחזק דיין ווייב זי זאל זיין ראש השנה ביי אירע עלטערן; אז דו פארסט אויף אומאן צום הייליגן רבי'ן דארפסטו זארגן פאר איר, קענסט איר נישט איבערלאזן און אנטלויפן.


ראש השנה איז נישט קיין צייט פון פארטי'ען, ראש השנה זענען אפן אויבן די ספרים פון לעבן און די ספרים פון טויט, עס איז נישט קיין צייט צו נעמען א דירה פון אפאר חברט'עס און פארברענגען; זי האט חשוב'ע עלטערן, זאלסט איר מחזק זיין צו גיין צו זיי.


ביסט אזוי טייער, ביסט אזוי וואויל, בעט איך דיר דו זאלסט רעדן צו דיין ווייב שיין און ווייך, זי איז א צדיקת.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#5111 - נעם נישט אריין קיין בחורים שלאפן ביי דיר
צניעות, מורה דרך

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת כי תבא לאומאן, י"ג אלול, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


נעם נישט אריין קיין בחורים שלאפן ביי דיר; א יונגע פארפאלק דארף זייער אכטונג געבן די הויז זאל זיין בצניעות. האסט א קליינע הויז און א יונגע ווייב, עס איז נישט ריכטיג אריינצונעמען געסט און זיכער נישט בחורים - אפילו קרובים, און אז דו נעמסט אריין דיין ברודער און ער שלאפט אריין אין טאג אריין; וויי געוואלד, עס איז דאך אן איסור יחוד, דו גייסט ארויס אינדערפרי און דו לאזט א בחור שלאפן ביי דיר אין שטוב - דאס איז געפערליך.


זיי נישט ברוגז אז איך זאג דיר, איך האב אויך נישט געוואוסט וואס איז ריכטיג, איך פלעג אויך ארייננעמען צו מיר בחורים וואס האבן נישט געהאט וואו צו שלאפן (דאס איז א באזונדערע מעשה, אז דיקא די בחורים וואס איך האב אריינגענומען צו מיר אין שטוב און זיך אפגעגעבן מיט זיי - די זענען געווארן פאר מיר גרויסע עזות פנימ'ער), ביז מוהרא"ש האט מיר איינמאל געזאגט, ווען איך האב דערציילט אויף א בחור אז ער האט נישט וואו צו שלאפן, ער איז ממש א היימלאזער - אז ער שלאפט ביי מיר - האט מיר מוהרא"ש אנגעקוקט שטרענג און געזאגט קלאר און שארף: "נעם נישט אריין קיין בחורים שלאפן ביי דיר אין שטוב"; פון יענע נאכט האט זיך ביי מיר אלעס געטוישט, איך האב פארמאכט די שטוב, אוועק געשיקט די בחורים.


איך דאנק דעם אייבערשטן אז איך האב געטראפן א צדיק ער זאל מיך מדריך זיין אויף טריט און שריט זאגן וואס צו טון און וואס איז ריכטיג.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#5110 - זיין א מלמד איז היינט די גרעסטע מצוה וואס איז דא
התחזקות, חיזוק פאר מלמדים

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת כי תבא לאומאן, י"ג אלול, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר, מלמד בתלמוד תורה היכל הקודש


שטארק זיך מיט דיין הייליגע ארבעט; זיין א מלמד איז פון די הייליגסטע זאכן אין די וועלט. די גאנצע וועלט שטייט אויף די תורה פון תינוקות של בית רבן, און ווער שטייט אונטער זייער תורה? די מלמדים; קומט אויס אז די וועלט שטייט אויף מלמדים.


איך ווייס אז עס איז ביטער שווער צו זיין א מלמד, איך בין א מלמד שוין איבער צוואנציג יאר, איך בין יארן צוריק געווען א מלמד פאר קינדער פון דרייצן יאר, און די לעצטע פופצן יאר בין איך א מלמד פאר קינדער פון דרייצן ביז צוואנציג יאר, או ווי איך ווייס וואס א מלמד איז, ווי שווער עס איז, וויפיל ארבעט מען לייגט אריין טאג ביי טאג, אבער וואס זאל איך דיר זאגן, ארבעטן שווער - איז ביי יעדן איינעם, האסט נישט קיין השגה וואס טוט זיך יעצט אין די וועלט, מענטשן ארבעטן ביטער שווער, ביז מען גייט ממש אראפ פון זינען. מען ארבעט ארום דעם טאג פון צופרי ביז ביינאכט, און אזוי יעדן טאג, מען פאלט פון די כוחות און מען דעקט זיך נישט, מענטשן ווערן ממש משוגע. איך באקום יעדן טאג בריוו פון אינגעלייט ווי זיי שרייבן אז אט אט צערייסן זיך די נערווען, זיי שרייען: "ראטעוועט!" "געוואלד!"


דאס זאל זיין פאר דיר א שטיקל טרייסט אז דיין ארבעט איז כאטשיג הייליגע ארבעט, די שווערע ביטערע שעות - איז דיינע, די שווערע ביטערע מי און הארעוואניע - דאס לייגט מען אוועק פאר דיר אויף די וועלט און אויף יענע וועלט. זיין א מלמד, אויפבויען אידישע קינדער צו זיין ערליכע אידן - איז היינט די גרעסטע מצוה וואס איז דא; הלואי זאלן אלע אנשי שלומינו עוסק זיין אין די הייליגע זאך, לערנען מיט אידישע קינדער, האבן א חלק אין מחנך זיין קינדער לתורה וליראת שמים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#5109 - בעט דעם אייבערשטן פאר א געזונטע קינד
קינדער, תפילה

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת כי תבא לאומאן, י"ג אלול, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


בעט דעם אייבערשטן פאר א געזונטע קינד. מוהרא"ש זכותו יגן עלינו פלעגט ענטפערן פאר אינגעלייט וואס זענען געקומען בעטן א אינגל, א מיידל: "בעט דעם אייבערשטן פאר א געזונט קינד, פאר ערליכע דורות".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#5108 - א טעם גן עדן אין די זופ
סיפורי צדיקים, עצתו אמונה, תמימות, תפילה, חיזוק למפיץ

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת ואתחנן, ו' מנחם-אב, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב ליבערטי


איך בעט דיר מיין ליבער טייערער ברודער, שטארק זיך מיט אלע דיינע כוחות, טראכט נישט קיין איין רגע פון אפלאזן די הייליגע ארבעט פון מחי' זיין אידישע קינדער; וואלסטו געוואוסט וויפיל ווארטן אויף די בריוו, גאנצע משפחות ווארטן ווען עס קומט שוין ארויס נאך א קונטרס עצתו אמונה, נאך א ספר עצתו אמונה, זייער גאנצע שבת איז אנגעהאנגען אין דעם - וואלסטו געטאנצט פאר שמחה פאר די גרויסע זכות וואס דו האסט.


עס גייט אריבער אויף יעדן איינעם וואס גייט אריבער, און נאר די בריוו איז זיי מחזק.


דא האסטו נאך א מעשה פאר די קינדער עצתו אמונה.


דער הייליגער צדיק רבי אלימלך פון ליזענסק זכותו יגן עלינו ווען ער איז געווען אויף דער עלטער איז אים שווער געוען צו עסן, מען האט אים געדארפט זייער שטארק בעטן ער זאל עפעס טועם זיין צו האבן כח ווייטער צו לעבן.


אמאל האט דער הייליגער צדיק געזאגט פאר זיין זון: "עס איז דא א זופ וואס איך האב יארן צוריק געגעסן, א גוטע זופ, א געשמאקע זופ; גיי צו דעם דארף, צו דעם קרעטשמע און בעט פון די פרוי זאל דיר געבן פון די גוטע זופ, 'טייגל יוהך זופ', ווייל נאר די איין זופ קען איך פארנעמען".


דער זון האט זיך זייער געוואונדערט, 'וואו קען זיין דער צדיק זאל געדענקען א זופ וואס ער האט געגעסן שוין לאנג צוריק אין א קרעטשמע, דער צדיק איז העכער פון געדענקען א טעם פון א זופ...' אבער אז דער צדיק זאגט - פאלגט מען; אזוי האט ער געטון, ער איז געגאנגען צו יענעם דארף, מען האט געבעטן די פרוי פון די קרעטשמע אויב זי קען צושטעלן א טייגל יוהך זופ.


נאכן קאכן די זופ האט מען איר געבעטן זי זאל אויסזאגן דער סוד ווי אזוי מען מאכט אזא גוטע זופ, האט די פרוי געזאגט: "איך בין ארעם, איך האב נישט וואס אריינצולייגן אין די זופ, איך שטעל א טאפ, איך לייג אריין וואסער און אביסל שאלאכץ פון מייערן, און איך זאג צום אייבערשטן 'גרויסער גאט, דו האסט אזוי סאך גן עדן אויבן אין הימל, איך בעט דיר, לייג אריין אין די טאפ אביסל טעם גן עדן', דאס איז דער סוד פון די גשמאקע זופ".


דעמאלט האט מען פארשטאנען וואס דער הייליגער צדיק האט געזאגט, אז ער דארף פון יענעם זופ, ער האט געוואלט לערנען זיינע קינדער זיי זאלן זען וואס פאסירט ווען מען רעדט צום אייבערשטן מיט תמימות; אפילו א פשוט'ע פרוי, אז זי בעט דעם אייבערשטן יעדע זאך - קען זי זוכה זיין צו שפירן א גן עדן לעבן.


טייערע קינדער, מיר גייען שוין פון היינט אן יעדע זאך בעטן דעם אייבערשטן.


בעט דעם מעלער זאל מאלן א בילד ווי א פרוי שטייט אין א קאך ביים טאפ, אינעם טאפ איז דא וואסער, נעבן טאפ איז דא א זעקל מעל און די פרוי קוקט ארויף און בעט א תפילה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#5107 - פון וואו נעמסטו די סארט הנהגות פון סטראשען די ווייב?
כיבוד אב ואם, שלום בית, שווער און שוויגער, היכל הקודש, הדרכות

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת כי תבא לאומאן, י' אלול, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


וואס גייט פאר מיט דיר? ווער פארדרייט דיר דעם קאפ? פון וואו נעמסטו די סארט הנהגות פון סטראשען די ווייב?! דאס האסטו געלערנט אין היכל הקודש? אודאי זאלסטו גיין צו אירע עלטערן, און אז זי וויל נישט גיין צו דיינע עלטערן - זאלסטו חס ושלום איר נישט סטראשען מיט נישט גיין צו אירע עלטערן.


בכלל, פארוואס דערציילסטו דיין טאטן פריוואטע זאכן פון שטוב? וואס דארף ער וויסן פריוואטע זאכן, דאס וועט מאכן א גט חס ושלום, רוב גיטין קומט פון די עלטערן וואס מישן זיך אריין אין די לעבן פון די קינדער, דו זאלסט בשום אין אופן אריינמישן דיינע עלטערן; קוק וואס האט יעצט פאסירט, דיין טאטע האט גערופן שרייען אויף איר טאטע, און יעצט ברענט א פייער.


אז זי וויל נישט קומען צו דיינע עלטערן און זי ווייסט נישט ווי זיך צו פירן וכו' וכו' - זאלסטו איר נאכמער ליב האבן, נאכמער מחזק זיין און נאכמער דן זיין לכף זכות; זי האט נישט די לימודים פון רבי'ן. דו זאלסט מכבד זיין דיין שווער, דו זאלסט מכבד זיין דיין שוויגער, און דיין ווייב זאלסטו נאר אויפבויען.


רעד צום גבאי פון בית המדרש ... נרו יאיר, ער וועט דיך מחזק זיין און ווייזן די וועג פון רבי'ן, די רחמנות פון רבי'ן - ווי אזוי צו האלטן א שטוב.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#5106 - אז דו פארסט אויף אומאן, ביסטו נישט קיין רודף
שלום בית, מחלוקת, אומאן

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת כי תבא לאומאן, י"ד אלול, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


ברודער, וואס פארלירסטו זיך, ווער נישט אויס, ווער נישט צעפאלן; דו גיי ווייטער די וועג וואס מיר האבן געלערענט ביי מוהרא"ש, רעד שיין צו דיין ווייב און לאז נישט מען זאל דיך מאכן פאר א רודף; עס זענען דא שלעכטע מענטשן וואס האבן א וועג צו רודפ'ן א צווייטן ביז צום טויט און נאך מאכן יענעם שפירן ווי יענער איז גאר דער רודף.


אז דו פארסט אויף אומאן - ביסטו נישט קיין רודף, און אז יענער זאגט: "איך קען נישט מער, איך גיי שטארבן" - האט דאס נישט מיט דיר, דאס איז יענעמ'ס מידות וואס יענער דארף אויסארבעטן.


איך וועל נאך רעדן מיט דיר באריכות הרברים פנים בפנים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.