בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת תולדות, כ"ה מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית יואל

שלמה המלך זאגט (משלי כה, כד): "טוֹב שֶׁבֶת עַל פִּנַּת גָּג", עס איז בעסער צו זיצן אליין אויף א ווינקל פון א דאך, "מֵאֵשֶׁת מִדְיָנִים", ווי צו זיין אין שטוב מיט א ווייב וואס קריגט זיך, "וּבֵית חָבֶר", און ווי איידער צו גיין צום חבר'ס הויז רעדן מיט זיין פרוי.

יש לומר נאך א פשט, רוב פסוקים פון משלי איז געשריבן די פסוקים – די ערשטע חלק פסוק קומט בעצם נאכן צווייטן חלק פסוק, קען מען זאגן אויך דא, "מֵאֵשֶׁת מִדְיָנִים", אז מען האט א ווייב א קריגערישע פרוי, וואס זאל מען טון? זאגט דער פסוק: "טוֹב שֶׁבֶת עַל פִּנַּת גָּג", ווי איידער זיך קריגן איז בעסער זיך זוכן א ווינקל און זיך אויסרעדן דאס הארץ מיטן אייבערשטן, זיך מתבודד זיין און בעטן דעם אייבערשטן עס זאל זיין שלום בית, די שכינה זאל רוען אין שטוב, מען זאל זיך ליב האבן, מען זאל רעדן שיין.

"וּבֵית חָבֶר", אויב מען פאלט, מען גייט מיט חברים, מען שמועסט מיט פרעמדע רחמנא לצלן, וואס איז די עצה? "טוֹב שֶׁבֶת עַל פִּנַּת גָּג", גיי אין א ווינקעלע און שריי: "רבונו של עולם, איך בין אזוי געפאלן, רבונו של עולם איך וויל זיין גוט", דורך תפילה והתבודדות איז מען זוכה מען הויבט אן שפירן אז דאס איז גוט, מען זאגט 'טוֹב שֶׁבֶת עַל פִּנַּת גָּג', די בעסטע זאך אויף די וועלט איז זיין נאנט מיטן אייבערשטן, והבן למעשה.

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת תולדות, כ"ה מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד מיין ליבער ... נרו יאיר

שלמה המלך זאגט (משלי כה, כא): "אִם רָעֵב שֹׂנַאֲךָ", ווען דיין פיינט איז הונגעריג, "הַאֲכִלֵהוּ לָחֶם", געב אים צו עסן ברויט, "וְאִם צָמֵא", און אויב ער איז דורשטיג, "הַשְׁקֵהוּ מָיִם", טרונק אים אן מיט וואסער.

חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סוכה נב.) ווער איז דער פיינט? דער פיינט מיינט מען דעם יצר הרע, "אִם רָעֵב שֹׂנַאֲךָ", אויב דער יצר הרע מאכט דיך הונגעריג צו טון עבירות רחמנא ליצלן, "וְאִם צָמֵא", ער מאכט דיך דורשטיג צו שלעכטס – איז דא איין עצה, "הַאֲכִלֵהוּ לָחֶם", געב אים עסן ברויט, דאס מיינט מען די הייליגע תורה, "הַשְׁקֵהוּ מָיִם", טרונק אים אן מיט וואסער, דאס מיינט מען די הייליגע תורה, דאס קילט אפ די פייער פון טון עבירות. אזוי ווי דער הייליגער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן יט) וואס זאל מען טון ווען מען פאלט אין עבירות? וואס זאל מען טון ווען מען האט א ברענעדיגע יצר הרע? וואס זאל מען טון ווען מען קוקט זיך אן ווי מען האלט אין איין אראפפאלן? "אַף עַל פִּי כֵן, הַכֹּחַ שֶׁל הַתּוֹרָה גָּדוֹל כָּל כָּךְ", אויב מען וועט לערנען תורה, "בְּוַדַּאי יִזְכּוּ לָצֵאת מִמְּצוּדָתָם הָרָעָה", וועט מען ארויסגיין פון די עבירות.

נאך זאגט דער רבי (שם, סימן כג), וואויל איז דער וואס איז זוכה צו עסן יעדן טאג כמה פרקים משניות און צו טרינקען אפאר קאפיטלעך תהילים; דאס איז מרומז אין דעם פסוק, דורך עסן משניות און טרינקען תהילים קען מען זיך ראטעווען פונעם שונא.

וואויל איז דעם וואס פאלגט און טוט די עצות, וועט אים זיין גוט בזה ובבא, אמן.

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת תולדות, כ"ד מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

איך פריי זיך זייער יעדע מאל איך זע דיך קומען אין ישיבה, איך זע דו ביסט שטארק מיט דאווענען און מיט אנטון טלית ותפילין, דאס איז די הייליגסטע זאך, דער וואס טוט אן טלית ותפילין ווערט ניצול פון חיבוט הקבר און פון אלעם שלעכטס.

מאך זיך א קביעות צו זאגן תהילים יעדן טאג, און פלעכט אריין דיינע אייגענע תפילות – וועסטו זען גרויסע ישועות.

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת תולדות, כ"ד מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, וזוגתו תחי'

בשם די גאנצע קהילה טוען מיר זיך באדאנקען פאר ענק פארן אהערשטעלן די חתונות אין ישיבה, אנשי שלומינו זאלן קענען חתונה מאכן פאר בחינם, זיי זאלן זיך קענען פרייען מיט אמת'ע פרייד, עס זאל זיי נישט דרוקן חובות השם ישמרינו.

געב איבער פאר דיין ווייב זי זאל וויסן די גרויסע זכי' פון העלפן משמש זיין דעם רבי'ן, יעדע זאך וואס מען העלפט די קהילה וואס טראגט דעם רבינ'ס נאמען – איז זייער חשוב, ובפרט אז מען העלפט אנשי שלומינו צוקענען לעבן אן חובות, לעבן אן ווערן צעדרוקט און צעקוועטשט פון לעבן פאר אנדערע, אויסגעבן און בארגן געלט – פאר אנדערע, ה' ישמרינו.

קומענדיגע וואך וועט זיין נאך צוויי חתונות, און דעם ווינטער קומט נאך חתונות. די יאר וועט זיין די אכציגסטע חתונה אין שול; אכציג חתונות מיינט הונדערט זעכציג מחותנים, זיי געהאלפן גיין צו זייער קינד'ס חתונה אן קיין חובות, אן קיין דאגות, נאר מיט שמחה.

דאס דארף ענק געבן כח און מוט – ווייטער ממשיך זיין מיט די גרויסע מצוה.

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת תולדות, כ"ד מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב

עס איז גוט דו זאלסט זיך קובע זיין צו גיין צום דיין'ס שיעור גמרא יעדע אויפדערנאכט, עס איז גוט דו זאלסט האבן א שיעור קבוע אין לערנען דעם בלאט גמרא.

אז מען לערנט תורה ווערט מען אויסגעהיילט בגוף ונפש, די שטערקסטע טעראפי, די גרעסטע פראפעסארן קענען נישט העלפן דעם מענטש אזוי ווי א בלאט גמרא העלפט, ניטאמאל א פינטל העלפן וויפיל א בלאט גמרא העלפט. לערנען תורה לשמה, פארן אייבערשטן – 'נעשה לו סם חיים', עס איז מעדעצין וואס מאכט לעבן, אויך ווערט מען פרייליך, אויך ווערט מען זיכער מיט זיך.

איך האב נאך אסאך צו שרייבן, איך דארף אבער גיין צו די בחורים, זיי ווארטן אויף מיר. דאס קען איך דיר זאגן, דו וועסט מיר דאנקען פארן דיך מחזק זיין אויף דעם.

אויך וויל איך דיר בעטן זאלסט אריינקומען יעדע פאר וואכן, עס איז גוט און וויכטיג צו בלייבן מקושר.

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת תולדות, כ"ג מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר

אז דיין קאפ פליט דיר אוועק, דו קענסט זיך נישט קאנצעטרירן ביים לערנען וכו' – זאלסטו ביי ברכה התורה אינדערפרי זיך אויסוויינען ביי די תפילה פון 'והערב נא ה' אלקינו', זאג עס מיט כוונה און מיט הייסע טרערן.

אויך ביים דאווענען, ביי 'אהבת עולם' זאלסטו זיך בעטן ביים באשעפער: "אבינו אב הרחמן, המרחם, רחם נא עלינו, ותן בליבנו בינה להבין ולהשכיל", זאג עס מיט א ניגון, מיט הארץ, מיט טרערן, בעט זיך ביים אייבערשטן ער זאל דיר עפענען די קאפ דו זאלסט פארשטיין דאס לערנען, בעט זיך ביים אייבערשטן דו זאלסט זוכה זיין צו שפירן א טעם אין לערנען; נאר אזוי איז מען זוכה צו לערנען, צו פארשטיין לערנען און צו שפירן א זיסקייט אין לערנען.

אלע צדיקים און תלמידי חכמים האבן זיך געפלאגט אין אנהויב, אלע האבן אין אנהויב נישט געשפירט א געשמאק, און מיט תפילה און מיט עקשנות האבן זיי זוכה געווען צו פארשטיין דאס לערנען און צו שפירן א זיסקייט.

גיי יעדן טאג א שפאציר און בעט דעם אייבערשטן: "הייליגער באשעפער, איך וויל פארשטיין לערנען, איך וויל ליב האבן און הנאה האבן פון לערנען", בעט און בעט, און לערן אפילו אן טעם, ביז די תורה וועט דיר ווייזן איר פנים.

איך האב דיך ליב, איך בעט פאר דיר.

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת תולדות, כ"ג מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר

אז דו גייסט אנהויבן ארבעטן אויף די לוח פאר קומענדיגע יאר, שנת תשפ"ו, וויל איך דו זאלסט טוישן די לימוד נ"ך, אנשטאט צוויי קאפיטלעך א טאג – זאלסטו מאכן איין קאפיטל א טאג און גיין מיט די סדר פון קהילת היכל הקודש ביבנאל, בנשיאות הרב רבי יצחק שליט"א. עס לוינט מיט צו גיין אויפן זעלבן סדר הלימודים, און נישט זיין אפגעטיילט.

שטארק זיך מיט אמונה, שטארק זיך מיט שמחה, נאר מיט אמונה און שמחה – קען מען אריבערגיין די וועלט, אריבערגיין אלע שטורעמישע וואסערן, אזוי ווי דער נביא זאגט (ישעי' מג, ב): "כִּי תַעֲבֹר בַּמַּיִם", אז דו גייסט אריבער שטורעמישע וואסערן, "אִתְּךָ אָנִי", געדענק אז איך – באשעפער – בין מיט דיר, "וּבַנְּהָרוֹת", און גרויסע טייכן - "לֹא יִשְׁטְפוּךָ" – וועלן דיך נישט פארשוועמען; נאר מיט אמונה, מען גלייבט אז דער אייבערשטער איז מיט מיר, ביי מיר און נעבן מיר – נאר אזוי קען מען אריבערגיין די שווערסטע מצבים.

איך בעט פאר דיר, איך בעט פאר דיין ווייב, ענק זענען אין מיינע תפילות.

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת תולדות, כ"ג מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

איך בענק זיך אזוי צו דיר, איך האף צום אייבערשטן אז אלעס איז גוט ביי דיר, ביי דיין משפחה מיט דיין ווייב און קינדער.

בעט אויף אמונה, בעט יעדן טאג דעם אייבערשטן אויף א קלארע לויטערע אמונה, ווייל דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן לב), ווער עס האט אמונה, אפילו ער גייט אריבער שווערע טעג חס ושלום, "יוּכַל לְנַחֵם עַצְמוֹ", קען ער זיך טרייסטן, "וּלְהַחֲיוֹת אֶת עַצְמוֹ", און זיך מחי' זיין, "כִּי הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ יְרַחֵם עָלָיו", אז דער אייבערשטער וועט זיך דערבארעמען אויף אים, און אז אלעס איז לטובה און פאר זיין כפרה, "וּבַסּוֹף יֵיטִיב לוֹ הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ", און ביים סוף וועט אים דער אייבערשטער גוט מאכן, "בָּעוֹלָם הַזֶּה אוֹ בָּעוֹלָם הַבָּא", אדער דא אדער שפעטער, אבער אן אמונה ווען מען גייט אריבער שוועריקייטן האט מען זיך נישט צו וועם צו ווענדן, נישטא קיין טרייסט.

דאס רעדן צום אייבערשטן און דאס בעטן דעם אייבערשטן, דאס אליין בויט אויף די אמונה, מען ווערט שטערקער און קלארער מיט די אמונה.

שכוח פאר אלעס וואס דו העלפסט די קהילה, דער רבי וועט דיר נישט שולדיג בלייבן.

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת חיי שרה, י"ט מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

דאס אז אייער מאן שטייט אויף שפעט - האט נישט מיט אייך, דאס טאר נישט מאכן איר זאלט אים אראפקוקן; מען קען האבן א גאר גוטע לעבן אפילו מען שטייט נישט אויף פרי.

איר מיט אייער חכמת נשים - קענט אים העלפן ארויסגיין פון זיין דעפרעסיע און אים מאכן פרייליך. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (נדה מה:): "מְלַמֵּד שֶׁנָתַן הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא בִּינָה יְתֵירָה בָּאִשָּׁה יוֹתֵר מִבָּאִישׁ", דער אייבערשטער האט געגעבן פאר א פרוי מער קלוגשאפט ווי פאר א מאן; וואס איז די בינה יתירה? ארויפקוקן און געבן א גוטע געפיל, אים מאכן שפירן ווי ער איז יא ווערד; דאס ארבעט וואונדערליך, ווי נאר די פרוי הויבט אן קוקן גוט, ווי נאר די פרוי הויבט אן טראכטן גוט - ווערט דער מאן אויפן מינוט בעסער און פרייליכער.

פרעגט אים אויב ער וויל איר זאלט אים העלפן אויפשטיין, אים וועקן; נאר אויב ער וויל, און נאר אים צו מאכן פרייליך, און מיט גוט קוקן און מיט האלטן טייער - קען מען טוישן דעם מאן פון איין עקסטרעם ביזן אנדערן.

זעט אין שטוב זאל זיין פרייליך, עס זאל גיין פרייליכע מוזיק, און עס זאל זיין צאמגענומען די שטוב, ווייל שמחה איז די שליסל פאר הצלחה. אזוי ווי דער רבי זאגט (ספר המדות אות שמחה חלק ב', סימן א): "מִי שֶּׁהוּא שָׂמֵחַ תָּמִיד, עַל יְדֵי זֶּה הוּא מַצְלִיחַ", ווער עס איז פרייליך איז מצליח.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת חיי שרה, י"ט מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר, אדמיניסטראטער מוסדות היכל הקודש

איך וויל דיר בעטן, אויב דו זעסט אז דו וועסט נישט האבן צו באצאלן סוף וואך די מלמדים און די איינגעשטעלטע - זאלסטו אריבערגיין צו משפחות פון אנשי שלומינו וואס האבן א געפיל און הארץ, קלאפ אויף זייער טיר און רעד צו זייער הארץ זיי זאלן דיר העלפן דעקן די מלמדים, מען זאל זיי קענען געבן די געהאלט, זיי זאלן קענען קומען אין חדר לערנען מיט די קינדער מיט ישוב הדעת.

איך בין דיר גרייט צו העלפן ארויפגיין מיט דיר צו אנשי שלומינו יעדע נאכט צו קענען דעקן די איינגעשטעלטע, ווייל דאס איז ביי מיר וויכטיגער ווי אלעס.

דער אייבערשטער האט אונז געהאלפן ביז אהער וועט ער אונז ווייטער העלפן, זאג די תפילה וואס מוהרא"ש האט אונז געשריבן מיט יארן צוריק. ווען מיר זענען געקומען וויינען צו מוהרא"ש וואס מיר קענען טון צו באצאלן די מלמדים האט אונז מוהרא"ש דעמאלט געשריבן די שיינע תפילה:

"רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם! זֶע וִוי אִיךְ זִינְק אִין חוֹבוֹת, נֶעם מִיךְ אַרוֹיס פוּן אַלֶע מַיינֶע צָרוֹת וָואס אִיךְ בִּין אַרַיין אִין דֶעם, אִיךְ זָאל קֶענֶען אָפְּגֶעבְּן אַלֶע חוֹבוֹת, גֶעבּ מִיר שֶׁפַע אִיךְ זָאל זִיךְ נִישְׁט דַארְפְן מוּטְשֶׁען, וָוארוּם מַיין גַאנְץ כַּוָונָה אִיז נָאר אוֹיפְבּוֹיעֶן אַ יְשִׁיבָה אוּן אַ תַּלְמוּד תּוֹרָה וואוּ דִי תַּלְמִידִים וֶועלְן רֶעדְן נָאר פוּן דִיר, אוּן זֵיי וֶועלְן לֶערְנֶען פְלַייסִיג דַיין הֵיילִיגֶע תּוֹרָה. אִיבֶּערְדֶעם הָאבּ אוֹיף מִיר רַחֲמָנוּת אוּן גֶעבּ מִיר חֵן אִין דַיינֶע אוֹיגְן, אוּן הֶער צוּ מַיין תְּפִלָה אוּן מַיין גֶעבֶּעט, אוּן שֶׁענְק מִיר אַ שֶׁפַע אִיךְ זָאל קֶענֶען אָפְּצָאלְן אַלֶע חוֹבוֹת, אוּן עֶס זָאל מִיר נִתְרַחֵב וֶוערְן בְּגַשְׁמִיוּת וּבְרוּחְנִיוּת מֵעַתָּה וְעַד עוֹלָם אָמֵן סֶלָה".

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת חיי שרה, י"ט מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן

מיין טייערער ... נרו יאיר

אז מען טראגט דיר אן א שידוך - זאלסטו פון דיין זייט זאגן יא, לאז די זיידענע ווארט פון "באשערט", אויב עס איז באשערט וועט עס ווערן און אפשר איז עס נישט באשערט; לאז דאס פאר די צד השני, אז אויב עס איז נישט באשערט זאלן זיי זאגן ניין, דו פון דיין זייט זאג יא; ווייל עס לוינט נישט צו זיין א פלג גוף, אראפפאלן אין די ביטערע עבירות פון פוגם זיין בברית.

טייערער ..., שטארק זיך מיט אלע דיינע כוחות, הער נישט אויף בעטן דעם אייבערשטן ער זאל רחמנות האבן אויף דיר. מוהרא"ש זאגט, עס איז דא א מלאך הקדוש "עזריאל" וואס ער איז געשטעלט אין הימל ארויפצוטראגן די תפילות פון בחורים און מיידלעך וואס וויינען און שרייען און בעטן דעם אייבערשטן זיי זאלן חתונה האבן און אזוי ארום ניצול ווערן פון עבירות. עס איז דא אין דעם גרויסע סודות וואס מען קען נישט אנטפלעקן, ווער דער מלאך איז און וואס זיין זאך איז.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת חיי שרה, י"ט מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד משפחת ... שיחיו

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

זיכער וואלט בעסער געווען ווען מען קען אריינלייגן אן עזות דקדושה אינעם קינד, אז ער זאל זיך נישט שעמען פון זיינע חברים אנצוטון צוויי פאר תפילין, דורך רעדן צו אים פון דאס גרויסקייט פון אנטון צוויי פאר תפילין רש"י און רבינו תם, אבער אז מען זעט אז ער שעמט זיך און די חבירים וועלן לאכן פון אים - איז נישט כדאי צו דוחק זיין את השעה.

דאס איז איינע פון די זאכן וואס האט אונז געשטופט צו עפענען ברסלב'ע מוסדות, אז די קינדער זאלן אויפוואקסן מיט א געפיל צום רבי'ן, און נישט האבן קיין בושה פון תפילין דרבינו תם, פון פארן אויף אומאן און אפגערעדט פון סדר דרך הלימוד וכו' וכו', ווייל דער רבי האט געהייסן מען זאל אנטון פון די בר מצוה ביידע פאר תפילין, און אז דער רבי האט אזוי געהייסן איז זיכער אז אזוי דארף מען טון. אויך רבי נתן זאגט (לקוטי הלכות תפילין הלכה ה', אות כח): "וְעַל כֵּן כָּל מִי שֶׁרוֹצֶה לְקָרֵב אֶת עַצְמוֹ לְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ וְכוּ' צָרִיךְ לְהָנִיחַ תְּפִילִין דְּרַבֵּנוּ תַּם כְּמוֹ שֶׁהִזְהִיר רַבֵּינוּ זִכְרוֹנוֹ לִבְרָכָה אֶת אֲנָשָׁיו לְהָנִיחַ תְּפִילִין דְּרַבֵּנוּ תַּם", ווער עס וויל מקורב ווערן צום אייבערשטן זאל מקפיד זיין אנצוטון תפילין דרבינו תם, אזוי ווי דער הייליגער רבי האט מזהיר געווען זיינע מענטשן; און קוקט אריין אין זיינע הייליגע ווערטער וואס ער שרייבט ווייטער, מורא'דיגע ווערטער (שם, אות כט): "וְעַל כֵּן עַכְשָׁיו בְּעִקְּבוֹת מְשִׁיחָא בְּסוֹף הַגָּלוּת צְרִיכִים לִזָּהֵר מְאֹד לְהָנִיחַ תְּפִילִין דְּרַבֵּנוּ תַּם כְּמוֹ שֶׁהִזְהִירוּ כָּל הַצַּדִּיקִים אֲמִתִּיִּים שֶׁהָיוּ בְּיָמֵינוּ", אין די היינטיגע טעג וואס מען האלט שוין ממש ביי די גאולה, מיר גייען שוין אט אט ארויס פון גלות, דארף מען זייער אכטונג געבן אנצוטון תפילין דרבינו תם, אזוי ווי אלע צדיקים האבן אונז מזהיר געווען, "כִּי עַכְשָׁיו הִתְגַּבֵּר הַבַּעַל דָּבָר מְאֹד מְאֹד מַחֲמַת שֶׁרוֹאֶה שֶׁקָּרוֹב לָבֹא קִצּוֹ", ווייל דער יצר הרע איז זיך זייער מתגבר זעענדיג ווי זיין סוף קומט שוין, דערפאר דארפן מיר האבן ביידע פאר תפילין זיך צו קענען קריגן מיט אים.

דער אייבערשטער זאל העלפן ענק זאלן זען אסאך נחת ביי דעם קינד און ביי אלע קינדער, אלע זאלן אויסוואקסן ערליכע אידן.

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת חיי שרה, י"ט מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן

... תחי', תלמידה בית פיגא

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

ערשטנס וויל איך אייך זאגן אז איך האב זייער הנאה צו הערן די שיינע גריסן אויף אייך פון אייערע לערערינס, ווי שיין איר פירט זיך מיט דרך ארץ, און פון אייערע גוטע מידות, איר מאכט מיר א נחת רוח.

אייערע עלטערן גייען אריבער שווערע צייטן, זיי זענען זייער געדרוקט אין געלט, זאלט איר זיי נאר העלפן, און חס ושלום נישט גיסן אויל צום פייער, זיך אפרעדן וכו'. בעטס דעם אייבערשטן פאר אייערע עלטערן זיי זאלן האבן שפע, און זייט נישט ברוגז אויף זיי אז זיי קויפן אייך נישט קיין קליידער, זיי זענען זייער געדרוקט. זייט מכבד אייערע עלטערן, אין דעם זכות וועט איר זען אז דער אייבערשטער וועט מאכן גרויסע ניסים מיט ענק, עס וועט קומען גרויס שפע, מען וועט קענען קויפן קליידער פאר די קינדער, און מען וועט קענען קויפן עסן, עס וועט שוין נישט זיין הונגער.

בתנאי אז איר וועט נאר העלפן אייערע עלטערן און נישט ארויס ווייזן פאר זיי אז איר זענט צעבראכן פון די מצב וואס הערשט אין שטוב, נאר העלפן און זיך פירן מיט גרויס דרך ארץ.

איר דארפט זיך זייער שטארקן, און גלייבן אינעם אייבערשטן, אז דער אייבערשטער מאכט נישט קיין שלעכטס, און נאך אביסל וועט זיך אלעס איבערדרייען לטובה.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת חיי שרה, י"ט מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

איך פריי זיך אזוי צו זען עפעס פון דיר און צו הערן פון דיר, איך בענק זיך זייער נאך ענק, און איך קען שוין קוים ווארטן ווען ענק קומען צוריק.

איך בין דיר נאך שולדיג א גרויסע דאנק פאר די הערליכע הכנסת אורחים, ארייננעמען מיך און מיין משפחה שמחת תורה אין ענקער דירה און זארגן דאס איינצורישן מיט יעדע פרט ופרט, מיר האבן זיך זייער מחי' געווען צו זיין ביי ענק אין די דירה, אין די זכות פון הכנסת אורחים זאלן ענק מצליח זיין און האבן אלע ברכות.

מיר ווארטן שוין זייער שטארק אויף ענק.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת חיי שרה, י"ט מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד משפחת ... שיחיו, קרית ברסלב

איך האב ערהאלטן א הערליכע גרוס פון די מנהלת תחי' אויף אייער טאכטער ... תחי'. עס איז דא ביי איר כיתה עפעס א שטיק צווישן די קינדער נישט צו דאווענען בקול, די קינדער מיינען אז דאווענען בקול איז עפעס וואס איז געמאכט פאר קליינע קינדער, אבער אייער טאכטער מאכט זיך נישט צו טון פון קיינעם, זי איז ממש פון די איינציגסטע, מיט ממש נאך צוויי דריי קינדער - וואס דאווענען אויפן קול.

איך וויל ענק געבן די נחת און איך וויל ענק בעטן ענק זאלן ווייזן די בריוו פאר אייער טאכטער תחי', און איר געבן עפעס א גוטע נאש לכבוד שבת, און לכבוד דעם וואס זי איז אזוי דערוואקסן צו טון וואס איז ריכטיג און דאווענען אויפן קול, אפילו ווען זי איז ממש פון די איינציגסטע.

דער אייבערשטער זאל ענק בענטשן מיט נחת ביי אלע קינדער.

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת תולדות, כ"ד מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

בלייב אין שטוב ביינאכט, גיי נישט ארויס, אפילו פאר עבודת השם, דין דעם אייבערשטן אין שטוב; מען קען זיצן אין שטוב און זיך מתבודד זיין כאילו מען איז אין פעלד, אויך קען מען לערנען אין שטוב, מען קען זיין דבוק צום אייבערשטן אין שטוב מיט העלפן די ווייב, מיט לייגן שלאפן די קינדער, מיט מסדר זיין און אויפרוימען וכו'.

בוי זיך א ב'י'ת' נצחי, לערן יעדן טאג א בלאט ב'בלי, א בלאט י'רושלמי, און א פרק ת'וספתא; מוהרא"ש זאגט, אז מען לערנט די דריי לימודים - בויט מען זיך א בית נצחי. היינט ענדיגט מען נאכאמאל ששה סדרי תוספתא און מארגן הויבט מען אן נאכאמאל אינאיינעם לערנען יעדן טאג א פרק תוספתא, מוהרא"ש האט דאס איינגעפירט מיט יארן צוריק ביי תלמידי היכל הקודש, צו לערנען יעדן טאג בבלי ירושלמי און תוספתא.

יעצט איז די צייט צו אינוועסטן אין דעם, ווייל באלד וועט ארויפגיין די פרייז און דו וועסט שרייען 'א שאד איך האב נישט געקויפט און אינוועסטירט ווען עס איז געווען שייך'; אויף יענע וועלט וועט מען שוין נישט קענען אינוועסטירן אין דעם. דו קענסט דאס באווייזן, לערן יעדן טאג א פרק, עס נעמט נישט לאנג.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת תולדות, כ"ג מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

עס איז געווען זייער א שיינעם שבת אין ישיבה, מען האט זיך מחזק געווען מיט דעם הייליגן רבינ'ס התחזקות, מיר האבן גערעדט ביי שלש סעודות פון וואס דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן שח), אז עס פינקט פארקערט ווי מענטשן מיינען, אז דער וואס האט אלעס - דער האט, און דער וואס האט נישט - דעם פעלט, עס איז פינקט פארקערט, דער וואס דארף גארנישט - דער האט אלעס. דאס איז פשט וואס חכמינו זכרונם לברכה זאגן (אבות ו, ד): "וְחַיֵּי צַעַר תִּחְיֶה, וכו', אִם אַתָּה עֹשֶׂה כֵן, אַשְׁרֶיךָ וְטוֹב לָךְ, אַשְׁרֶיךָ בָּעוֹלָם הַזֶּה וְטוֹב לָךְ לָעוֹלָם הַבָּא", ווי קען זיין 'וטוב לך לעולם הזה' - ווען מען האט גארנישט? מילא 'וטוב לך לעולם הבא' – פיין, אבער אז מען עסט א שטיקל ברויט מיט זאלץ און מען טרינקט אביסל וואסער וכו', אויף אזא איינעם זאגסטו 'וטוב לך לעולם הבא'?! זאגט דער רבי, ווי מער א מענטש האט און ווי מער א מענטש וויל באקומען די וועלט - אלץ מער פעלט אים און אלץ מער צער און יסורים גייט מען אריבער; נישטא קיין עולם הזה, נאר אז מען לויפט צום אייבערשטן און צו די תורה און מען אנטלויפט פון די וועלט - דעם איז גוט.

מיט דעם קען מען פארשטיין וואס שטייט אין פסוק (בראשית כד, א): "וַה' בֵּרַךְ אֶת אַבְרָהָם בַּכֹּל", דער אייבערשטער האט געבענטשט אברהם 'בכל', מיט אלעס, און די הייליגע חכמים זאגן (בבא בתרא יז.): "שְׁלֹשָׁה הִטְעִימָן הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא בָּעוֹלָם הַזֶה מֵעֵין הָעוֹלָם הַבָּא", דריי האבן זוכה געווען צו האבן אויף דער וועלט מעין עולם הבא: אברהם, יצחק און יעקב; ביי אברהם שטייט (בראשית כד, א): "וַה' בֵּרַךְ אֶת אַבְרָהָם 'בַּכֹּל'"; ביי יצחק שטייט (שם כז, לג): "וָאֹכַל 'מִכֹּל'", און ביי יעקב שטייט (שם לג, יא): "וְכִי יֶשׁ לִי 'כֹל'"; אז מען טראכט אריין זעט מען אז די הייליגע אבות זענען דורך שווערע ביטערע נסיונות, איז וואס זאגט מען זיי האבן געהאט אלעס? נאר וואס דען, ווען מען לעבט מיטן אייבערשטן, מען דארף גארנישט, מען וויל גארנישט, מען וויל נאר טון די רצון השם - דער האט אלעס, דער האט נישט קיין קשיות אויפן אייבערשטן. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (אבות ה, ג): "עֲשָׂרָה נִסְיוֹנוֹת נִתְנַסָּה אַבְרָהָם אָבִינוּ", דער אייבערשטער האט אויספרובירט די אבות מיט ביטערע שווערע נסיונות, "וְעָמַד בְּכֻלָּם", זיי האבן נישט געהאט קיין קשיות אויפן אייבערשטן, דערפאר האבן זיי געהאט בַּכֹּל, מִכֹּל, כֹּל. אזוי ווי דער רבי האט דערציילט די מעשה פונעם הייליגן 'תם' (סיפורי מעשיות, מעשה ט) וואס האט גארנישט געהאט און אין די זעלבע צייט אלעס געהאט, ער איז שטענדיג פרייליך געווען, ער האט געהאט אלע פיינע מאכלים און משקאות, און אלע סארט קליידער וכו'.

מאך זיך א שיעור אין רבינ'ס ספרים, מאך זיך א שיעור אין ספר אשר בנחל, וועסטו נישט זיין בקטנות הדעת, דו וועסט אנהויבן שפירן ווי דו האסט בכל מכל כל, דו וועסט שפירן טעם עולם הבא.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת חיי שרה, י"ח מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

שלמה המלך זאגט (משלי יב, טו): "דֶּרֶךְ אֱוִיל יָשָׁר בְּעֵינָיו", דער נאַר פרעגט נישט קיין עצות פון צדיקים, ער האלט אז ער ווייסט אלעס, ער איז זיכער אז זיין וועג איז א גלייכע, "וְשֹׁמֵעַ לְעֵצָה", און דער וואס פרעגט און בעט עצות – "חָכָם", איז א קלוגער; ווייל אפילו מען זאל זיין ווייט פון קדושה, ווייט פון מידות טובות, אויב הערט מען זיך צו צו די עצות פון צדיק, וועט מען ביים סוף זוכה זיין אויך צו ווערן א צדיק, און אז מען טוט די עצות פון צדיק, מען גייט יעדן טאג התבודדות, מען רעדט זיך אויס צום אייבערשטן, און אפילו מען האט נאכנישט קיין פליסיגע דיבורים ביי התבודדות, זאגט מען: "רבונו של עולם, איך וויל רעדן צו דיר, איך וויל טראכטן פון דיר, איך וויל דאווענען, איך וויל לערנען", מען בעט: "רבונו של עולם, שוין אזוי לאנג וויל איך זוכה זיין צו אריינקומען צו די קדושה, און עס גייט מיר נישט, איך בין נאך אזוי ווייט, איך בין אזוי אין נישט גוטע זאכן וכו' וכו'" – ווערט מען מיט די צייט א צדיק.

אויך מיט די עצות פון סדר דרך הלימוד, לערנען אפילו אן פארשטיין, און אפילו אן קיין געפיל (כמבואר בשיחות הר"ן, סימן עו); מיט די צייט איז מען זוכה צו פארשטיין און ליב האבן די תורה, והבן למעשה.

... טייערער, אז מיר וועלן פאלגן דעם רבינ'ס עצות, וועלן מיר זוכה זיין צו קומען צו די העכסטע מדריגות.

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת חיי שרה, י"ח מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד מיין ליבער ... נרו יאיר

שלמה המלך זאגט (משלי יב, ה): "מַחְשְׁבוֹת צַדִּיקִים", די געדאנקען פון צדיקים – "מִשְׁפָּט", איז צו טון גערעכטיגקייט, "תַּחְבֻּלוֹת רְשָׁעִים", די געדאנקען פון רשעים – "מִרְמָה", איז פאלשקייט.

מען קען זאגן נאך א פשט, דער צדיק לעבט אמונה, אזוי ווי עס שטייט (חבקוק ב, ד): "וְצַדִּיק בֶּאֱמוּנָתוֹ יִחְיֶה", ער ווייסט אז דער אייבערשטער טוט נישט קיין אומרעכט, אלעס וואס דער אייבערשטער טוט איז בצדק ובמשפט, און ווען עפעס פאסירט ווייסט ער אז דאס איז מיט א חשבון צדק און ער איז נישט חשוד "דְעָבִיד דִּינָא בְּלֹא דִינָא" (ברכות ה:), דער אייבערשטער ברענגט נישט קיין שטראף ווען עס קומט נישט, אלעס אלעס איז פינקטליך מיט אן אויסגערעכנטקייט; דאס זאגט דער פסוק, 'מַחְשְׁבוֹת צַדִּיקִים', די געדאנקען פונעם צדיק, 'מִשְׁפָּט', איז אז דער אייבערשטער טוט אלעס מיט משפט, אזוי ווי מען האט געזען ביי צדיקים, ווען עס האט פאסירט עפעס שלעכט, פון א קלייניקייט ביז א גרויסע זאך, האבן זיי אלץ געזאגט: "צדיק הוא ה', דער אייבערשטער איז גערעכט".

מוהרא"ש דערציילט, דער הייליגער חתם סופר זכותו יגן עלינו האט זיך אמאל זיין קנעפל צוריסן און אראפגעפאלן, האט דער הייליגער חתם סופר געזאגט: "איך ווייס פארוואס עס קומט מיר", ווייל די צדיקים לעבן מיט חשבון הנפש, מה שאין כן די רשעים, וואס האבן נישט קיין אמונה, זיי זאגן אז אלעס איז מרמה, אלעס איז פאלש חס ושלום.

וואויל איז דעם וואס איז דבוק צום צדיק אמת, וועט ער זוכה זיין צו אמונה, והבן למעשה.

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת חיי שרה, י"ח מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

איך האב זייער הנאה געהאט פון רעדן מיט דיר נעכטן נאכט, בעיקר האב איך הנאה געהאט צו זען ווי דו דערהאלסט זיך אזוי שיין, דו ביסט אזוי שטארק, ביסט אזויפיל אריבער אין לעבן, ביסט אזוי יונג מיט אזויפיל געליטן, אזויפיל צער און יסורים ווי מען האט דיך געפייניגט, און דאך איז דיין אמונה שטארק און דיין אמונת חכמים אין רבי'ן און אין די הייליגע תלמידים.

ביסט דאך יעצט געווען ביי מוהרא"ש'ס ציון, האסט מסיים געווען תהילים, וועסטו זיכער בקרוב טרעפן דיין שידוך, אזוי האט מוהרא"ש מבטיח געווען, ווער עס וועט קומען קיין יבנאל און אויסזאגן תהילים ביי זיין ציון, וועט ער נישט רוען ביז ער וועט אים מאכן א שידוך.

בלייב שטארק, לערן דיינע שיעורים כסדרן און זיי זיך מתבודד, זאג ארויס דעם אייבערשטן וואס באדערט דיך, וועסטו זען ישועות.

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת חיי שרה, י"ח מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

די תורה לערנט אונז עצות אין יעדן פרט, ווי אזוי מען זאל זיך פירן, וואס מען זאל טון. אז דו דארפסט א שידוך, דו ווילסט שוין האבן דיין לעבן, עס איז דיר ביטער שווער צו זיין א פלג גוף, אליין, זאלסטו טון וואס שטייט אין די פרשה (בראשית כד, סג), "וַיֵּצֵא יִצְחָק לָשׂוּחַ בַּשָּׂדֶה", יצחק איז געגאנגען שמועסן אין פעלד מיטן אייבערשטן, חכמינו זכרונם לברכה זאגן: "אין שיחה אלא תפילה" (ברכות כו:), "לִפְנוֹת עָרֶב", פארנאכטס, נאך א פשט, "לִפְנוֹת עָרֶב", עס איז אים געווען טונקל, פינסטער; אז מען האט נישט חתונה, מען איז אליין, איז פינסטער. אזוי ווי די הייליגע חכמים זאגן (יבמות סב:): "כָּל אָדָם שֶׁאֵין לוֹ אִשָּׁה שָׁרוּי בְּלֹא שִֹמְחָה, בְּלֹא בְּרָכָה, בְּלֹא טוֹבָה", אן א שידוך איז טונקל וכו', יצחק איז געגאנגען דאווענען, בעטן דעם אייבערשטן: "הייליגער באשעפער געב מיר א שידוך, הייליגער באשעפער איך וויל נישט זיין אליין, איך וויל חתונה האבן", "וְהִנֵּה גְמַלִּים בָּאִים", און ער האט באקומען זיין שידוך.

טייערער ..., גיי יעדן טאג אין א שטילע פלאץ, פאר מיט דיין קאר צו א וואסער, צו א שטילע פארק און גיי דארט א שפאציר (אן די טעלעפאן), און בעט דעם אייבערשטן, הייב אויף דיינע אויגן צום הימל, הייב אויף דיינע הענט צום הימל און זאג: "רבונו של עולם, העלף מיר", אויך דאנק, זאג שכוח אייבערשטער.

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת חיי שרה, י"ח מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

אליעזר עבד אברהם, ווען מען האט אים געשיקט ברענגען א שידוך פאר יצחק, וואס האט ער געטון? ער האט זיך אוועקגעשטעלט אינדרויסן פון שטאט און געבעטן דעם אייבערשטן, אזוי האט ער געקענט ברענגען א שידוך.

פארוואס איז די תורה אזוי לאנג מאריך אין די מעשה? די תורה וויל אונז ווייזן וואס מיר זאלן טון פאר א שידוך, מעשה אבות סימן לבנים, אז מען דארף א שידוך איז דא איין עצה, גיין אינדרויסן פון שטאט אין א שטילע ווינקל, און בעטן דעם אייבערשטן: "רבונו של עולם העלף מיר, ברענג מיר מיין שידוך, איך וויל שוין נישט זיין אליין, איך וויל חתונה האבן, איך וויל נישט זיין א פלג גוף, א האלבער, הייליגער באשעפער איך טו תשובה, איך גיי שוין זיין גוט, איך האב חרטה אויף אלעס וואס איך האב געזינדיגט, נעם אן מיין תשובה און געב מיר מיין שידוך, און געב מיר מיין שידוך, און געב מיר א גוטע לעבן".

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת חיי שרה, י"ז מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ליבער הארציגער ... נרו יאיר

איך בין אזוי בצער פון וואס דו גייסט אריבער, עס טוט מיר אזוי וויי אז מען נעמט דיר מיט דיינע געשוויסטער צו עדות זאגן קעגן די טאטע; נישט גענוג די עלטערן קריגן זיך, וואס דאס אליין איז אזוי ווייטאגליך פאר די קינדער – נעמט מען ענק צו שלאגן איינער דעם צווייטן.

איך בעט דיר ברחמים, שטייט פון דער זייט, רעד נישט צו קיינעם קעגן דיין טאטע מאמע, דריי זיך ארויס מיט חכמה, זיי מקיים וואס דער רבי זאגט (ספר המידות אות פחד חלק ב', סימן ג): "מִי שֶׁבּוֹרֵחַ מִן הַצָּרָה, הוּא פִּקֵּחַ", דער וואס אנטלויפט פון א צרה איז קלוג; נישטא נאך א צרה ווי די צרה פון מחלוקת.

בזכות וואס דו ביסט מקיים מצות כיבוד אב ואם, בזכות וואס דו וועסט זיך נישט מישן אין די מחלוקת וועסטו זוכה זיין בקרוב טרעפן דיין שידוך, און צו בנים ובני בנים עוסקים בתורה ובמצוות.

נעם די עצה פון הייליגן רבי'ן, יעדן טאג זאלסטו גיין אין א ווינקל, א ליידיגע פלאץ, און זיך אויסשמועסן דיין הארץ אויף אידיש מיטן אייבערשטן, רעד צו אים כידבר איש אל רעהו, ווי מען רעדט צו א גוטער פריינט, דערצייל אים דיין לעבן, דערצייל אים דיין פרשה בפרטיות ובפרטי פרטיות, און בעט אים פאר א שידוך, פאר א גוט לעבן, דאס און נאר דאס וועט זיין דיין ישועה.

אויך זאלסטו בעטן פאר שמחה, ווייל דאס איז דער עיקר, אז מען איז פרייליך האט מען אלעס.

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת חיי שרה, ט"ז מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוועלע.

לכבוד דיין יום הולדת זאלסטו זיך פארנעמען צו אויסהערן חזרת הש"ץ אין סידור און נישט טון אנדערע זאכן.

בנוגע וכו'; גיי נישט ארויס ביינאכט פון שטוב, גיי שלאפן צייטליך, און אויב דו ביסט נישט מיד – זאלסטו לערנען אין שטוב.

בנוגע וכו'; הער נישט אויס די לצים, עס וועט דיר נאר צעשטורעמען דיין מח. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן לח), "רוח סערה עושה דברו", דורך רעדן און הערן שטותים והבלים – ווערט א שטורעם ווינט, מען פארלירט די ישוב הדעת.

זע צו צאלן רענט אין צייט, און אז דו האסט נישט – זאלסטו גיין אויף די הייזער צאמנעמען צדקה, און באצאלן יעדן ערשטן למספרם.

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת חיי שרה, ט"ז מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

בנוגע אייער עלף יעריגער זון וואס ווערט שנעל נערוועז און אויפגערעגט וכו' וכו', די געשוויסטער ווערן פון אים וויי געטון וכו', די בעסטע זאך איז – אים געבן כבוד און אים מאכן פארנומען מיט העלפן, מאכן, טראגן און ברענגען, אזוי וועט ער זיין פארנומען מיט העלפן און נישט האבן קיין צייט זיך צו קריגן.

די קינדער וואס האלטן זיך אין איין קריגן מיט די געשוויסטער – די זענען בדרך כלל גאר קליגע און געלונגענע, די מח ארבעט זיי שנעל און זיי מוזן האבן וואס צו טון, און אז נישט – פארהאנקען זיי זיך כסדר מיט די ארומיגע.

מהיום זאלט איר איבערלאזן זאכן וואס איר אדער אייער מאן קענען ערלעדיגן, און אים דאס געבן צו ערלעדיגן, ווי איינקויפן, טראגן צו משפחה, ברענגען וכו', אויך זאל מען אים לויבן און אויסרימען, דאס וועט אים אויפבויען זייער שטארק, און עס וועט ארויסקומען זיינע טאלאנטן.

זיכער זאלט איר נישט פארגעסן פון די עצה פון תפילה והתבודדות, בפרט ווען עס קומט צו טון די דריי גרויסע הייליגע מצוות וואס מען האט ספעציעל געגעבן פאר פרויען, נדה, חלה און הדלקת הנר, ביי די זמנים דארף מען בעטן פאר די קינדער. וויפיל מען בעט איז ווייניג, ביי די לעכט זאלט איר אויסרעכענען יעדן קינד מיטן נאמען און בעטן פאר יעדן קינד, אזוי אויך ביים אפשיידן חלה לכבוד שבת קודש זאלט איר שטילערהייט שעפשען צום אייבערשטן תפילות פאר די קינדער און אויך ביי די אנדערע מצוה.