בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#85 - ווען עלטערן האבן טענות, זאלסטו זיי אויסהערן מיט א גוטע געפיל
מוסדות, היכל הקודש, הדרכות, אחדות, טענות, חיזוק פאר מחנכים

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת בא, שובבי"ם, ד' שבט, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, בני ברק


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


שטארק זיך מיט דיין הייליגע ארבעט, די וועלט שטייט אויף דיר. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת קיט:): "אֵין הָעוֹלָם מִתְקַיֵּם אֶלָּא בִּשְׁבִיל הֶבֶל תִּינוֹקוֹת שֶׁל בֵּית רַבָּן", די וועלט שטייט נאר אויף די תורה פון קינדער; נאך זאגן זיי (בבא בתרא ח:) אויפן פסוק (דניאל יב, ג): "וּמַצְדִּיקֵי הָרַבִּים כַּכּוֹכָבִים לְעוֹלָם וָעֶד, 'אֵלּוּ מְלַמְּדֵי תִּינוֹקוֹת'", איינער וואס לערנט תורה מיט אידישע קינדער - איז צוגעגליכן צו די שטערנס פון די וועלט; מוהרא"ש זכרונו לברכה פלעגט דאס זייער שיין מסביר זיין, אז פינקט ווי מען קען נישט ציילן די שטערנס פון די וועלט - אזוי קען מען נישט ציילן וויפיל זכותים א מלמד האט; ווייל ער פלאנצט איין אין די קינדער תורה, יראת שמים און אמונה פשוטה אינעם אייבערשטן.


איך וויל דיך זייער בעטן, ווען עלטערן קומען מיט טענות - זאלסטו זיי אויסהערן און געבן א גוטע געפיל, נישט ענטפערן מיט גאוה: 'קענסט ארויסנעמען דיינע קינדער', פארט זענען זיי די עלטערן פון די קינדער.


בכן בעט איך דיך זייער, ווען מען האלט דיך פאר אויף זאכן וואס ווערן געטון אין חדר - זאלסטו אויסהערן און געבן די הרגשה אז מען וועט טון אלעס וואס מען קען זיי זאלן זיין צופרידן, מען זאגט נישט: 'קענסט ארויסנעמען דיינע קינדער', דאס איז נישט די וועג; בפרט ווען מען רעדט פון אנשי שלומינו, וואס אלע ווילן די חינוך פון היכל הקודש, אלע ווילן די קינדער זאלן אויפוואקסן מיט די עצות און שכל פון הייליגן רבי'ן; דארף מען זיך ליב האבן.


אפגערעדט ווען מען דארף טאקע פאררעכטן - דארף מען דאך זיכער אויסהערן און פאררעכטן; איך רעד אפילו ווען די עלטערן זענען נישט גערעכט - דארף מען אויך האבן גוטע מידות און וויסן ווי אזוי צו רעדן, נישט מיט גאווה און שחצנות ענטפערן, 'קענסט ארויסנעמען די קינדער'.


איך האף דו וועסט אננעמען מיינע רייד, ווייל עס פעלט א האר עס זאל צעפאלן ענקער חבורה וועגן נארישקייטן. דער סמ"ך מ"ם זיצט אויף די טרעפ אינדרויסן פון ענקער שול און ווארט אויף די רגע ווען וועט מען זיך שוין אנהויבן פיינט האבן, הי' לא תהיה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#84 - נישט מבטל זיין חדר און שולע צוליב די חתונה פון מיינע קינדער
מוסדות, חתונה, הדרכות

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת וארא, שובבי"ם, כ"ח טבת, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, מנהל תלמוד תורה היכל הקודש קרית ברסלב


איך וויל נישט מען זאל מבטל זיין חדר און שולע צוליב די חתונה פון מיינע קינדער, עס איז נישט קיין ענין זיך אריינצושלעפן פון שטעטל צו מיין שמחה, איך מיין עס זייער ערנסט; איך וויל נישט מען זאל קומען מיט די קינדער, אזוי ווי עס איז איינגעפירט ביי אנדערע חסידות'ן; געב עס איבער פאר אלעמען.


אונזער רבי'שע חתונה איז ראש השנה; מוהרא"ש האט מיר געזאגט ווען איך האב געפרעגט וואס צו ענטפערן פאר די עלטערן, אז מיר פארמאכן די חדר די גאנצע וואך פון ראש השנה ווען מיר אלע פארן צום הייליגן רבי'ן קיין אומאן אויף ראש השנה, האט מוהרא"ש מיר געזאגט: "דאס איז אונזער רבי'שע חתונה, אזוי ווי ביי אלע איז מען מבטל די חדר אינעם טאג וואס דער רבי מאכט חתונה, דאס איז אונזער רבי'ס חתונה".


איך האף דיין קאפ און מח איז ביי די קינדער און ביי די מלמדים, נישט אין אפיס. איך האב זיך געמאכט א גדר, איך גיי נישט אין אפיס ביז נאכמיטאג, איך זיץ רוב טאג מיט די בחורים; הלואי זאלסטו אויך אזוי טון, זיין פארנומען מיט די מלמדים און קינדער.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#83 - אויסלערנען די קינדער צו זיין פון די פארשעמטע, נישט די וואס פארשעמען
חינוך הילדים, מוסדות, חסידות ברסלב, בזיונות, הדרכות, חומש רש"י, ליצנות, חיזוק פאר מלמדים

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת וארא, שובבי"ם, כ"ו טבת, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, טברי'


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


א גרויסן יישר כח פאר אלעס וואס דו טוסט אין שול און אין תלמוד תורה, ווארט מיט סבלנות, עס וועט מיט דער צייט גרינגער ווערן.


לייג אריין אין די קינדער אמונה מיט יראת שמים, אויך זאלסטו זיך פארלייגן אויף די לימוד חומש מיט רש"י, לייג מער א דגוש אויף די לימוד חומש מיט רש"י - ווי אויף אנדערע לימודים, ווייל חומש רש"י - דאס איז יראת שמים, דאס ברענגט אריין אין די קינדער קדושה וטהרה.


בנוגע וכו'; די געב זיך בעיקר אפ מיט די קינדער, זארג נישט פאר די בחורים, עס איז צוויי וועלטן; דו געב דיין גאנצע הארץ, מח און כח - פאר די קינדער.


מאך נישט קיין נייע זאכן מיט לערנען חומש כסדרן; מוהרא"ש זכותו יגן עלינו האט מיר געזאגט ביים עפענען די חדר איך זאל נישט מאכן אנדערש פון די פריערדיגע צדיקים. ווייל איינער פון די אינגעלייט וואס האבן מיר געהאלפן עפענען די חדר האט זייער שטארק געוואלט מיר זאלן גיין מיט די פראגראם פון 'בן חמש למקרא', לערנען מיט די קינדער חומש כסדרן, מוהרא"ש האט מיר זייער געווארענט נישט משנה זיין קיין זוז כל שהוא פון די מסורה ווי די הייליגע צדיקים האבן געמאכט, נאר לערנען יעדע וואך פון די פרשת השבוע און ביי כיתה ג' אנהויבן לערנען משניות, אין כיתה ה' אנהויבן לערנען גמרא, און אזוי ווייטער.


בנוגע וכו'; מאך זיך נישט צוטון פון די חילול השם וואס איז געווען ביי ענק אין שטאט מיטן חוזק מאכן ברבים פון הייליגן רבי'ן און פון ברסלב'ער חסידים, עס וועט נישט העלפן דאס גיין רעדן צום וכו', מיר דארפן רעדן צום אייבערשטן, מיר דארפן וויינען צום אייבערשטן היתכן דער רבי איז אזוי פארשעמט, היתכן ברסלב'ער חסידים וואס זענען די צדיקי הדור, די וואס זענען מקבל אנפי שכינתא - פון זיי לאכט מען און מען שפעט.


עס איז טאקע זייער שווער וואס מיר גייען אריבער, די בזיונות וכו'; אבער פון די אנדערע זייט דארפן מיר וויסן אז דאס איז מתנות פון רבי'ן. דער רבי  - אויפן וועג צוריק פון ארץ ישראל - האט געזאגט: "איך האב ענק געברענגט א מתנה 'מחלוקת', פון יעצט וועט מען קריגן אויף מיר", און אזוי איז געווען. עס האט זיך אנגעהויבן א מחלוקת אויפן רבי'ן וואס האלט נאך אן ביזן היינטיגן טאג; וועסטו פרעגן וואס איז די מתנה? וואס האט מען פון בזיונות? נאר וויסן זאלסטו, דער רבי זאגט (חיי מוהר"ן, סימן תב): "תַּאֲמִינוּ לִי", גלייבט מיר, "שֶׁיֵּשׁ בְּיָדִי כֹּחַ לַעֲשׂוֹת שָׁלוֹם עִם כָּל הָעוֹלָם", איך האב די כח צו מאכן שלום מיט די גאנצע וועלט, "שֶׁלֹּא יִהְיֶה שׁוּם חוֹלֵק עָלַי", קיינער זאל מער נישט קריגן אויף מיר, "אֲבָל מָה אֶעֱשֶׂה שֶׁיֵּשׁ מַדְרֵגוֹת וְהֵיכָלוֹת כָּאֵלּוּ שֶׁאִי אֶפְשָׁר לָבֹא אֲלֵיהֶם רַק עַל יְדֵי מַחֲלֹקֶת", אבער וואס זאל איך טון אז עס איז דא אזעלכע הויכע מדריגות און אזעלכע היכלות וואס מען קען נישט צוקומען צו זיי נאר דורך מחלוקת, אזוי ווי מיר געפונען ביי משה רבינו עליו השלום. משה רבינו דער רבי פון כלל ישראל האט דאך געהאט אזא כח צו קענען צוזאמנעמען גאנץ כלל ישראל, אזוי ווי עס שטייט (שמות לה, א): "וַיַּקְהֵל משֶׁה אֶת כָּל עֲדַת בְּנֵי יִשְׂרָאֵל", משה רבינו האט צוזאמגענומען אלע אידן; משה רבינו איז דאך געווען די דעת פון כלל ישראל, ער האט געהאט די כח צו קענען צוציען צו זיך גאנץ כלל ישראל, דאך שטייט (שם לג, ח): "וְהִבִּיטוּ אַחֲרֵי משֶׁה", דרשנ'ען די הייליגע חכמים זכרונם לברכה (קדושין לג:) מען האט גערעדט אויף משה רבינו שלעכטס; ווי קען זיין אז אידישע קינדער זאלן רעדן אויף משה רבינו? וואס גייט דא פאר? וואס דארף אזוי זיין? זאגט דער רבי, אזוי מוז זיין, אויף א צדיק דארף מען קריגן.


זיי מחזק אנשי שלומינו זאלן קיינעם נישט וויי טון און קיינעם נישט ענטפערן, אויך די קינדער אין חדר זאלסטו אויסלערנען גוטע מידות, זיי זאלן זיין פון די פארשעמטע, נישט פון די וואס פארשעמען. מיינע קינדער פארשעמט מען נאכאלץ, די שכינים שפעטן. מיין קליינע טאכטער פון אכט יאר האט מיר געפרעגט פאריגע וואך: "טאטע, פארוואס לאכט מען נאר פון ברסלב?" זי פרעגט מיר: "ווער האט געזאגט פאר יעדן איינעם צו לאכן פון אונז? פארוואס לאכט מען נישט פון אנדערע שולעס?" וואס איז שייך צו ענטפערן פאר א קליינע מיידל? איך האב איר געזאגט: "דער רבי האט דאס געברענגט פון ארץ ישראל א מתנה פאר אונז, מיר זענען דעם אייבערשטנ'ס ליבהאבער, אזוי ווי עס שטייט (שופטים ה, לא): 'וְאֹהֲבָיו כְּצֵאת הַשֶּׁמֶשׁ בִּגְבוּרָתוֹ'" (שבת פח:).


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#82 - הדרכה פאר די חתונה
תודה והודאה, הפצה, הדרכות, חתן

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת שמות, שובבי"ם, כ"ב טבת, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד החתן ... נרו יאיר, בני ברק


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דאנק און לויב דעם אייבערשטן פאר די גרויסע חסדים וואס ער טוט מיט דיר, האסט זוכה געווען צו טרעפן א טייערע כלה פון א טייערע משפחה, דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט זוכה זיין צו אויפשטעלן א בית נאמן בישראל, א ליכטיגע שטוב מיט ליכטיגע דורות.


בנוגע וואו צו לערנען הדרכה פאר די חתונה; עס איז גוט זאלסט זיך ווענדן צו האברך משה שמואל נרו יאיר, דער מגיד שיעור אין אונזער ישיבה אין ירושלים, ער זאל דיך מדריך זיין מיט די הלכות צו דיין חתונה; ער וועט דיך מדריך זיין אזוי ווי מיר האבן מקבל געווען פון מוהרא"ש זכותו יגן עלינו.


גיי הפצה, פארגין פאר נאך בחורים און נאך אברכים די חיים טובים וואס דער רבי געבט אונז.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#81 - ס'איז נישט גוט נאכצוקוקן דעם מאן
שלום בית, שכל, הדרכות, עצות

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת ויגש, ז' טבת, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ...


איך האב ערהאלטן אייער לאנגע בריוו.


דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן א): "הַיֵּצֶר הָרָע מִתְלַבֵּשׁ עַצְמוֹ בְּמִצְווֹת", דער יצר הרע קומט צום מענטש, ער רעדט אים איין עס איז א מצוה, "וּמַטְעֶה אֶת הָאָדָם כְּאִלּוּ מְסִיתוֹ לַעֲשוֹת מִצְוָה", ער רעדט איין דעם מענטש מיט מצוות; ביי פרויען קומט ער זיי איינרעדן צו זיין פארנומען מיטן מאנ'ס עבודת השם, ביז ער צעשטערט די שלום בית, און די שכינה הקדושה גייט אוועק פון זיי רחמנא לצלן.


ווער האט אייך געבעטן צו האלטן חשבון ווען אייער מאן שטייט אויף? וואס קוקט איר אים נאך וואס ער טוט, וואו ער איז און אויב ער קומט צו די שיעורים? איך בעט אייך מיט רחמנות, גייט אוועק פון די משוגע'נע וועג, ווייל נישט נאר עס וועט נישט העלפן, נאר דאס וועט מאכן אייער מאן זאל דארפן אנהויבן מיט ליגנט, נאר איר אליינס וועט צוגרינד גיין.


נעמט זיך איין פליכט, פרייליך מאכן אייער מאן. אז ער שלאפט אריין אין טאג – זאלט איר זאגן: "שכוח אייבערשטער פאר מיין מאן", און אז ער גייט נישט דאווענען – איז דאס נישט אייער געשעפט.


איך ציטער וואס וועט דא זיין, איך האב אזויפיל געטון פאר ענקער שידוך און פאר ענקער לעבן, און יעצט הויבט זיך אן א פרישע געשעפט, איר הויבט אן מיט זיין רוחניות.


ווער ווייסט אויב דאס מאכט ער זאל נישט אויפשטיין פרי און גיין דאווענען, ער שפירט אז איר האט אים נישט אזוי ליב ווי אמאל און איר טראסט אים נישט.


אז איר ווילט האבן א מאן וואס שטייט אויף צייטליך, דאווענט מיט חיות און דינט דעם אייבערשטן – זאלט איר טון די איין זאך, מאכן זיכער ער זאל זיין פרייליך, איר זאלט נישט אויפהערן שמייכלען און גארנישט מער.


די אלע מענער וואס זענען מצליח – איז ווייל זיי האבן א ווייב וואס מאכט זיי פרייליך, א ווייב וואס האלט פון זיי; ווייל נאר דאס הויבט אויף א מענטש, ווען ער ווייסט 'מיין ווייב איז דא פאר מיר, זי קוקט מיך נישט נאך, זי געטרויעט מיר'.


נעמט אן מיינע ווערטער וואס איך שרייב אייך פון הארץ, וועט זיך אלעס טוישן צום גוטן.

#80 - הער אויף קריטיקירן דיין ווייב, געב איר נאר גוטע ווערטער
תודה והודאה, שלום בית, אידישע שטוב, הדרכות

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת מקץ, ב' טבת, ז' דחנוכה שנת תשפ"ד לפרט קטן


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


הער אויף קריטיקירן דיין ווייב, רעד נישט צו איר פון צניעות, רעד נישט צו איר פון זיך שערן די האר און פון זיך פארבן די אויגן; דו געב איר נאר גוטע ווערטער, די אנדערע זאכן וועט פון זיך אליינס נאכקומען. אז דער מאן געבט נאר גוטע וועטער, ער האט באמת ליב זיין ווייב און זעט אין איר נאר גוטס - קען ער מיט סבלנות און תפילה אלעס טוישן.


לאז אפ, זאג נישט קיין מוסר, קריטיקיר נישט; דו זאלסט איין זאך טון - נאר גוטע ווערטער, נאר זוכן גוטס.


איך האף דו וועסט מיך פאלגן, דו וועסט אויפהערן זיין פארנומען מיט איר אידישקייט; אנשטאט זיין פארנומען מיט אירע זאכן - זאלסטו זיין פארנומען מיט תודה והודאה לשם יתברך אז דו האסט א ווייב, א וואוילע ווייב, אן איידעלע ווייב, אפילו מיט די אויגן און מיט די האר איז זי זייער אן ערליכע, זאלסט איר גארנישט זאגן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א פרייליכן חנוכה.

#79 - א לייברעריי אין חדר פאר די קינדער
מוסדות, הדרכות, דאווענען

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת וישלח, ט"ז כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, מנהל תלמוד תורה היכל הקודש קרית ברסלב ליבערטי


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


בנוגע וכו'; עס איז גוט צו מאכן א לייברעריי אין חדר פאר די קינדער, איינקויפן ביכלעך מעשיות פון צדיקים, אז די קינדער זאלן ליינען מעשיות פון די הייליגע חכמים און פון צדיקים.


אבער נאר בתנאי אז דו וועסט באקוקן יעדע ביכל וואס מען ברענגט אין חדר; עס מוז זיין אונטער די השגחה פונעם מנהל. יעדע ביכל דארף ווערן באשטעטיגט אויב מען קען דאס קויפן, עס זאל חס ושלום נישט זיין קיין ביכלעך וואס זענען נישט ערליך.


בעט די מלמדים זאלן אריינלייגן א חיות אין דאווענען, די קינדער זאלן דאווענען אזוי ווי דער רבי האט געוואלט, אויפן קול און מיט פאטשן מיט א חיות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.





 


 





 

#78 - א גבאי דארף וויסן ווען צו זאגן, פאר וועם צו זאגן, און ווי אזוי צו זאגן
הדרכות, גבאי, אחדות

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת וישלח, ט"ז כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, גבאי בית המדרש היכל הקודש טברי'


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דו פרעגסט, היות עס זענען דא אינגעלייט וואס קומען צומאל ביינאכט צום גמרא שיעור און זיי ברענגען מיט זייער קליין קינד, דו ווילסט וויסן וואס איז ריכטיג.


ריכטיג איז צו קומען אין שול לערנען און דאווענען, א שול איז נישט געמאכט פאר בעבי-סיטינג, א שול איז פאר תורה ותפילה.


יעדע זאך האט אבער א כלל און א יוצא מן הכלל, דאס איז די שווערע ארבעט פון זיין א גבאי, צו וויסן ווען זאגט מען, פאר וועם זאגט מען און ווי אזוי זאגט מען. אזוי ווי דער הייליגער חתם סופר זכותו יגן עלינו טייטשט (הובא בספר ליקוטי חבר בן חיים, חלק א), חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות ו:): "כיון שנצטרך אדם לבריות", אז דאס מיינט מען נישט א מענטש וואס דארף צוקומען צו אנדערע, נאר דאס מיינט מען א רב אדער א גבאי, וואס מענטשן דארפן צוקומען צו אים, "פניו משתנה ככרום", זאגט מען אים, 'דו דארפסט האבן אפאר ערליי פנים'ער', א פנים וואס טוישט זיך, "שיודע להלך נגד רוחו של כל אחד ואחד", ער דארף וויסן ווי זיך אום צו גיין מיט יעדן איינעם; איינעם ווייזט מען א ווייכע פנים, איינעם מער א שטרענגע וכו'.


דער עיקר זאלסטו זען עס זאל זיין ליבשאפט אין ענקער ד' אמות; יא קליינע קינדער, נישט קליינע קינדער - נישט אין דעם ליגט די הצלחה פון דער שול, די הצלחה ליגט אין די ליבשאפט; ווייל ווען אלע מתפללים וועלן זיך שטארק ליב האבן - וועט שיינען אויף ענק די זיסע איינגענעמע ליכטיגקייט פונעם אייבערשטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.





 


 





 

#77 - וויי און ביטער אויב די קינדער פירן די שטוב
תפילה והתבודדות, חינוך הילדים, דרך ארץ, אידישע שטוב, הדרכות

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת וישלח, י"ד כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


עס איז נישט כדאי זיך אוועק צו ציען, איבעראל דארף מען רחמי שמים מיט קינדער.


גוטע קינדער האט מיט די תפילות פון די עלטערן. מען האט געפרעגט דעם הייליגן חתם סופר זכותו יגן עלינו ווי אזוי ער האט זוכה געווען צו אזעלכע גוטע קינדער, האט דער הייליגער חתם סופר געענטפערט: "יעדע נאכט בשעת איך האב געזאגט תיקון חצות האב איך אנגעפילט א כוס מיט טרערן, איך האב געבעטן פאר גוטע קינדער"; דאס איז דער וועג ווי אזוי מען איז זוכה צו ערליכע דורות.


דאס וואס איר שרייבט אז די קינדער קומען אהיים פון ישיבה און זיי זאגן 'מיר ווילן זיך פירן ווי די בחורים אין ישיבה וכו'', - מען טאר נישט ווערן דערשראקן, מען דארף זיי זאגן: "ביי אונז טוט מען אזוי", "ביי אונז אין די משפחה מאכט מען אזוי".


עלטערן דארפן נישט געבן קיין דין וחשבון פאר די קינדער ווי אזוי צו פירן א שטוב; וויי און ביטער איז פאר די וואס פרעגן די קינדער ווי אזוי צו פירן די שטוב, קינדער האבן ליב צו פרובירן באקומען וואס זיי דארפן, אבער באמת האבן זיי נאך מער ליב צו האבן עלטערן וואס ווייסן וואס זיי ווילן און זענען זיי מחנך אויף די גוטע וועג.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#76 - נישט אויפהעצן די קינדער איינער אויפן צווייטן
קדושה, חינוך הילדים, הדרכות, תפילות פון פרויען

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת ויצא, ז' כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


בנוגע וכו'; אז אייער טאכטער וויל נישט גיין צו איר טאטע – זאלט איר זי נישט צווינגען. איר קענט איר פרעגן מפעם לפעם 'אפשר ווילסט גיין צו דיין טאטע? דיין טאטע וויל דיך זען, ער בענקט זיך צו דיר', אבער נישט צווינגען; אז זי וויל נישט גיין - קען מען נישט צווינגען.


דער עיקר דארף מען אכטונג געבן נישט אויפהעצן די קינדער איינער אויפן צווייטן; דער טאטע זאל נישט העצן קעגן די מאמע און די מאמע זאל נישט העצן קעגן דער טאטע, ווייל דאס קען לא עלינו זיי צוגרינד לייגן.


אויף דעם וואס איר האט מורא אפשר וועט ער טון מיט די טעכטער מעשים אשר לא יעשו; די עצה אויף דעם איז - רעדן צו די קינדער שטענדיג פון זיך אכטונג געבן, קיינער קען נישט אנרירן אונטער די קליידער, און קיינער קען דיר נישט הייסן זאלסט יענעם אנרירן אונטער יענעמ'ס קליידער, און אויך אויף די קליידער וכו'; מען מוז רעדן צו קינדער פון קדושה, ווייל אז נישט היינט - וועט מארגן אונטערקומען איינער וואס קען חס ושלום אוועקלייגן דאס קינד אויפן לעבן.


בעטס דעם אייבערשטן זיי זאלן אויסוואקסן געזונט, ערליך און הייליג. עלטערן דארפן אסאך בעטן דעם אייבערשטן פאר די קינדער זיי זאלן אויסוואקסן ערליך און הייליג.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#75 - מען קען נאר קומען אין שולע אנגעטון איידל
צניעות, סקול, חינוך הילדים, הדרכות, בית פיגא

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת ויצא, ז' כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי', מנהלת בית פיגא קרית ברסלב ליבערטי


איך האב נישט קיין ווערטער אייך צו דאנקען פאר אלעס וואס איר טוט מיט אונזערע קינדער, נישטא קיין גרעסערע זאך ווי לערנען מיט קינדער די הייליגע תורה און די הייליגע אמונה.


איך בעט אייך זייער איר זאלט אכטונג געבן אויף די קינדער וואס קומען אין סקול – זיי זאלן קומען איידל אנגעטון, און זיכער די וואס לערנען און די וואס ארבעטן אין סקול - זאלן קומען אנגעטון איידל און רייך, נישט שלעפעריש און נישט אויסגעלאסן; מען קען נישט געבן קיין ארבעט פאר קינדער וואס קומען נישט אנגעטון איידל.


בנוגע די מיידלעך וואס קומען פאר חיזוק וכו'; ביטע זאגן פאר מרת ... זי זאל נישט ברענגען קיין מיידלעך אין סקול וואס רעספעקטירן נישט אונזער פלאץ. זי קען מחזק זיין מיידלעך און זיי האלטן ביי זיך אין שטוב, אבער אין בית פיגא קען מען נאר קומען ווער עס רעכנט זיך מיט די קינדער און מיט די מוסד. אזוי אויך דארף מען זאגן פאר מרת ... זי זאל קומען אנגעטון איידל.


געדענקט די ווארט וואס רבי נתן זאגט (לקוטי הלכות אבדה ומציאה הלכה ג, אות טו), עס שטייט אין די תורה די מצוה פון העלפן מענטשן, שטייט (שמות כג, ה): "עָזֹב תַּעֲזֹב עִמּוֹ", זאגן די הייליגע חכמים (בבא מציעא לב.): "עמו" - ער דארף אויך העלפן; זאגט רבי נתן, ווען מען וויל העלפן איינעם דארף יענער זיך וועלן אליינס העלפן. מיר קענען יעדן איינעם מחזק זיין, אבער אז די מיידל אדער ווייבל וויל זיך נישט העלפן, זיי ווילן נישט טון דאס ביסל; צו קומען צו אונזער פלאץ אנגעטון שיין און איידל - וויל איך נישט זיי זאלן צוריק קומען.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#74 - פארברענג און שפאציר מיט די קינדער, וועלן זיי דיך אויסהערן
ישיבה, הדרכות

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת תולדות, ראש חודש כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, מנהל מוסדות היכל הקודש


איך בעט דיך זייער, לייג אריין יראת שמים אין די בחורים, און מידות טובות. עס מיט זיי, פארברענג מיט זיי און שפאציר מיט זיי, אזוי וועלן זיי דיך אויסהערן.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סוטה י:) אברהם אבינו האט מגלה געווען עס איז דא א באשעפער דורך רופן געסט צו זיך אין שטוב און זיי געגעבן עסן און טרינקען, "לְאַחַר שֶׁאָכְלוּ וְשָׁתוּ עָמְדוּ לְבָרְכוֹ", ווען זיי האבן אפגעגעסן זענען זיי אים געקומען באדאנקען, "אָמַר לָהֶם, וְכִי מִשֶּׁלִּי אַכַלְתֶּם, מִשֶּׁל אֱלֹקֵי עוֹלָם אַכַלְתֶּם", האט זיי אברהם אבינו געזאגט: מיך דאנקט איר? די עסן איז נישט מיינס, דאס באלאנגט פארן אייבערשטן, "הוֹדוּ וְשִׁבְּחוּ וּבֵרְכוּ לְמִי שֶׁאָמַר וְהָיָה הָעוֹלָם", דאנקט דעם אייבערשטן וואס ער האט אלעס באשאפן; אזוי האט ער אריינגעברענגט דעם אייבערשטן אין אלע מענטשן, נאר אזוי האט ער געקענט אריינברענגען די אמונה אין די וועלט, דורך זיך אראפלאזן צו זיי דורך עסן און טרינקען, שפאצירן וכו' וכו'.


געב אכטונג, כל זמן דו ביסט מנהל אין ישיבה, נישט ווערן צו ערנסט. דו ווייסט דאך וואס פאסירט ווען מען ווערט עלטער, מען קען נישט מער ליידן די וועג ווי יונגע מענטשן פירן זיך, שפרינגען, טאנצן וכו' וכו'; מען הויבט אן געבן מוסר, יעדע זאך ווערט חוצפה. בעט איך דיר זייער, אן קיין ליצנות, פון איין זייט לייג אריין אין די קינדער יראת שמים, דרך ארץ און מידות טובות, אינאיינעם מיט דעם זאלסטו געדענקען ווי אזוי יונגע פירן זיך.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#73 - ווען און וויפיל צו עפענען שבת די מקוה אין בית המדרש
מקוה, ראש ישיבה, הדרכות, גבאי

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת תולדות, ב' כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, גבאי בית המדרש עצתו אמונה, קרית ברסלב


יעצט הער איך אז דו לאזט נוצן די מקוה פרייטאג צו נאכטס, און ווען מען וויל עס נוצן פאר מקוה טהרה – דעמאלט לאזטו נישט.


איך וואונדער זיך אויף דיר, פארוואס טוסטו דאס? עס איז דאך א חסרון אין צניעות; וואס דארף מען וויסן אויב מען נוצט יא אדער נישט? איך בין נישט צופרידן פון דעם, איך וויל נישט דו זאלסט עפענען פרייטאג צו נאכטס די מקוה פאר קיינעם; דאס האבן מיר געבויט אויסדרוקליך פאר א מקוה טהרה און דאס דארף זיין מיט די העכסטע מאס צניעות, אלע מתפללים ווייסן, נישטא קיין מקוה, נאר אינדערפרי קען מען נוצן די מקוה.


איך האף דו וועסט טון מיין ווילן און נישט זיין קלוגער. איך בין נישט ברוגז אז מען איז קלוגער און מען טוט אנדערש, אבער מיין נאמען נעם אראפ; כל זמן עס פאררופט זיך בנשיאת ראש ישיבה – דארף זיין דאס גרעסטע מאס איידלקייט וואס איז פארהאן.


אגב, וואס איז דאס עפענען די מקוה שבת נאכמיטאג אז מען זאל קאָלעצן אין מקוה בשעת מען מאכט שלש סעודות? נישטא קיין מקוה שבת נאכמיטאג; מילא איינער איז מקפיד אויף טבילת עזרא און ער בעט דיר צו עפענען – איז איין זאך, אבער אויסשטעלן א מנהג אז די קהילה גייט זיך באדן שבת נאכמיטאג – וויל איך נישט.


פרעג דעם דיין ווי הייס דו זאלסט אנשטעלן די מקוה אויף שבת, מען זאל זיך נישט ווייקן, צוליב חילול שבת.

#72 - כולל אינגעלייט זאלן לערנען בערך די זעלבע סעיפים
כולל, שטעטל, נחת, הדרכות

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת חיי שרה, כ"ג מר-חשון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד הרב רבי ... שליט"א, דיין ומו"ץ בקהילתינו


די גריסן פון כולל זענען געוואלדיג, אלע זאגן אזוינס האט מען נישט געזען, ווען מען גייט אריין אין שול זעט מען נאר התמדת התורה מיט עמלת בתורה.


איך וויל דיר בעטן זאלסט זען אז אלע כולל אינגעלייט זאלן לערנען מער ווייניגער די זעלבע סעיפים, אזוי זאל מען קענען מקבל זיין איינער פון צווייטן, נישט די חברותא לערנט הלכות בישול און א צווייטע חברותא לערנט הלכות בורר, און דער הלכות רפואה, נאר אלע זאלן לערנען בערך די זעלבע אפגערוקט.


נעכטן האב איך געטראפן רבי יצחק שליט"א פון יבנאל, ער האט מיר געגעבן אזעלכע גוטע גריסן אויפן כולל, ער זאגט, יעצט געפינט ער זיך פאר א וואך אין שטעטל, און ער האלט מיט אינדערפרי, פונקטליך צען אזייגער הויבט אן גיין א קול תורה, אזוינס און אזעלעכס, איך האב גרויס הנאה און גרויס נחת.


א גרויסן יישר כח פאר אלעס וואס דו העלפסט מיר, בעיקר עס זאל זיין א שטעטל געבויט אויף תורה ויראת שמים.

#71 - צוויי עצות צו קענען אנהויבן לעבן פונדאסניי מיט ליבשאפט און שלום
תפילה והתבודדות, תודה והודאה, צרות, שלום בית, חיזוק פאר פרויען, הדרכות, נקודות טובות, עצות, טערעפי

בעזרת ה' יתברך - ד' פרשת חיי שרה, כ"ה מר-חשון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


ווי ווייטאגליך איז צו הערן אייער לעבנ'ס געשיכטע; אזויפיל פיין, אזויפיל ווייטאג וואס איר זענט אריבער אין אייער לעבן, איר האט אזוי ארויסגעקוקט צו האבן א מאן וואס וועט אייך געבן ליבשאפט און אינאיינעם בויען א ווארעמע שטוב, און עס איז פינקט פארקערט...


איך קען אייך געבן צוויי שיינע עצות וואס וועט צוריק אוועק שטעלן אייער שטוב, ווי די שענסטע שנה ראשונה וואס איז דא אין די וועלט.


ערשטנס, איר זאלט פרובירן מיט אלע אייערע כוחות זיך אנשטרענגען צו שעצן אייער מאן; דאס איז נישט קיין זאך וואס מען קען זיך מאכן, דאס איז א זאך וואס דארף זיין פון הארץ, מיט אמת. איר זאלט אים אויפהערן נאכקוקן און נאכזוכן, זוכט אויף אין אים א ברעקעלע גוטס, א פינטעלע גוטס; טראכטס פון דעם און דאנקט דעם אייבערשטן אויף דעם - וועט צוביסליך פון די פינטלעך און ברעקלעך - ווערן איין שטיק גוטס.


צווייטנס, "תפילה והתבודדות"; איר זאלט יעדן טאג נעמען אפאר מינוט אליינס מיטן אייבערשטן, אים דערציילן די גאנצע געשיכטע וואס איר האט געשריבן אינעם בריוו, און נאך מער; נישט טראכטן אין קאפ די צרות וואס איר זענט אריבער און וואס איר גייט אריבער, נאר ארויסזאגן מיטן מויל פארן אייבערשטן אויף אייער שפראך, און אז איר רעדט בעסער אין ענגליש - זאלט איר דאס זאגן אויסדריקליך אין ענגליש, און בעטס דעם אייבערשטן עס זאל זיין שלום צווישן אייך און עס זאל געשען ניסים.


איך זאג אייך צו, אז איר וועט טון די צוויי עצות - וועט איר אנהויבן אייער לעבן פונדאסניי מיט די גרעסטע ליבשאפט און שלום. איך ווייס אז עס איז נישט גרינג; נאכן ליידן אזויפיל, און נאכן ארויסקוקן אזוי לאנג אויף א זיסע לעבן, און נאכן האבן געווען ביי איבער צוועלף טערעפיסטן, מערידזש קאונסלינג, ענערדזשי, און דיינים - זענט איר שוין מיואש, איר טראכט 'וואס קען שוין ווערן פון אונזער שטוב?' אבער דער אייבערשטער איז זייער זייער גרויס, עס קען פאסירן א נס אין די קומענדיגע רגע, אלעס קען ווערן אזוי זיס, און בכח די צדיקים מיט זייערע עצות קען מען געהאלפן ווערן.


דער עיקר זאלט איר אויפהערן נאכקוקן אייער מאן. ווען ער קומט נישט אהיים זאלט איר טראכטן מיט אלע כוחות אז ער איז אין שול, ער לערנט, און אז עס ווערט שפעט און איר ווערט מיד זאלט איר אים שיקן א שיינע הודעה, ווי למשל: "א גוטע נאכט, איך גיי שוין שלאפן", שרייבט אים: "איך האב געהאט זייער א שיינע טאג, איך האף דו אויך"; לויפט אים נישט נאך: "וואו ביסטו?" "ווען קומסטו?" ווייל אין אזא מצב וואס די שטוב האלט ביים צעפאלן, היה לא תהיה - דארף מען נעמען אן אנדערע וועג.


ווען ער קומט שוין יא אהיים זאלט איר נאר שמייכלען; וויינען וויינט מען נאר ווען קיינער זעט נישט, מען וויינט נישט פארן מאן און נישט פאר קינדער, נאר פארן אייבערשטן וויינט מען, נאר ווען קיינער זעט נישט; דעמאלט דארף מען זיך גוט אויסוויינען.


ווען מען זיצט ביים טיש מיט די קינדער זאגט הויך: "קינדער לאמיר דאנקען דעם אייבערשטן פאר אזא גוטע טאטע וואס מיר האבן", און אים געבן נאר גוטע ווערטער. אפילו עס דארף ווען זיין פארקערט, ער זאל אייך געבן גוטע ווערטער; איך זאג אייך עס וועט נאך קומען, אויב איר וועט זיין שטארק מיט די צוויי עצות, שעצן דעם מאן, און דאווענען און וויינען צום אייבערשטן - קומט א גרויסער נס.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#70 - נישט געזונט פאר קינדער ווען די עלטערן זענען נישט מחשיב די מוסד
חינוך הילדים, מוסדות, הדרכות

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת חיי שרה, כ"ב מר-חשון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, מנהל מוסדות היכל הקודש ירושלים


די לערערין ... שרייבט אז די קינדער פון משפחת ... זענען זייער צעמישט; אין שטוב הערן זיי איין זאך, און אין שולע הערן זיי אנדערש. זי שרייבט אז די מאמע לאכט אפ פון אונזער שולע, אויב אזוי איז נישט געזונט פאר די קינדער זאלן זיין ביי אונז.


קוק אריין אין דעם און זע וואס דו האסט צו טון, ווייל עס איז נישט גוט און נישט געזונט פאר קינדער זאלן לערנען אין א פלאץ וואו די עלטערן זענען נישט מחשיב. איך האב דאס געזען אלע יארן ביי אונזערע מוסדות אין אמעריקע, די קינדער וואס האבן געהערט אין שטוב ליצנות אויף די לימודים וואס מען לערנט אין חדר און אין סקול - האבן גארנישט געקענט מקבל זיין, און א טייל האבן ליידער אוועק געגליטשט השם ישמרינו.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#69 - קענסט אלעס טון, אבער פרייליך און צופרידן ווערט מען פון תורה און מצוות
שמחה, שלום בית, סדר דרך הלימוד, הדרכות, חמרות ופרישות, סיפוק, התבודדות

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת וירא, ט"ז מר-חשון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


ביסט גערעכט, מעגן מעג מען וכו'. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (נדרים כ:), א פרוי איז געקומען צו רבי, זי דערציילט אז איר מאן מאכט וואס ער וויל וכו', האט רבי געזאגט: "איך קען דיר נישט העלפן, די תורה לאזט אים וכו'"; אבער פרייליך און זאט ווערט מען נאר פון די הייליגע תורה און פון טון מצוות, עס העלפט נישט.


אז דו ווילסט זיין א צופרידענער, א פרייליכער - איז דאס נאר אז דו וועסט לערנען שיעורים אין משניות, גמרא, און אזוי ווייטער אויפן סדר דרך הלימוד (המבואר בשיחות הר"ן, סימן עו), און אז דו וועסט זיך מתבודד זיין, דו וועסט דערציילן דעם אייבערשטן דיין יוגנט, וואס דו ביסט אריבער און וואס דו גייסט נאכאלץ אריבער, דו וועסט בעטן און בעטן, ביז דו וועסט רייניגן דיין מח מחשבה.


לויף נישט נאך דיין ווייב; ווי מער מען לויפט נאך די ווייב - פארלירט מען דאס חשיבות אין אירע אויגן, די סדר אין שטוב דרייט זיך אויס, ביז זי הויבט אן שאפן אויפן מאן וואס דאס איז נישט גוט; לויף נאך די תורה, לויף נאך טון מצוות, און אודאי זאלסטו העלפן אין שטוב מיט די קינדער, און חס ושלום נישט וויי טון די ווייב, אבער נישט נאכלויפן.


עס איז שווער ארויס צו שרייבן מפני הצניעות, איך האף דו פארשטייסט און דו וועסט פאלגן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#68 - אז מען גייט מיט פריצות, פארטרייבט מען דעם אייבערשטן
צניעות, קדושה, הדרכות

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת וירא, י"ח מר-חשון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי', קרית ברסלב


געבט אכטונג וואס איר טוט, איך הער אז ביי אייך אין שטוב קומען יונגע ווייבלעך אן קיין שטרומפ, כלומר'ש קומט מען צו די שיעורים פון חיזוק.


וויל איך אייך זייער בעטן, זעט צו האבן א ריינע שטוב, א פלאץ פאר די שכינה הקדושה. אויב וועלן קומען ביי אייך ווייבלעך מיט פריצות רחמנא לצלן – וועט איר פארטרייבן די שכינה הקדושה פון אייער שטוב, אין די תורה שטייט (דברים כג, טו): "וְלֹא יִרְאֶה בְךָ עֶרְוַת דָּבָר וְשָׁב מֵאַחֲרֶיךָ", דער אייבערשטער זאגט, דורך פריצות – פארטרייבט מען מיך.


אויב א ווייבל אדער ווייבל קומט בפריצות, כלומר'ש נעמען חיזוק – וועט די חיזוק אריינגיין און ארויסגיין פון אויער אן קיין שום אויפטון.


אז איר פארשטייט בעסער – טוט וואס איר ווילט, איך זאג אייך, ענדערש מאכט מער נישט די פרויען צוזאמקום ביי אייך אין שטוב, אז עס האלט שוין אזוי צעלאזט, אז ווייבלעך קומען אן שטרומפ.

#67 - נישט בעטן קיין געלט ביים מדריך זיין חתנים וכלות
תודה והודאה, חתונה, שמחות, הדרכות

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת לך לך, י"א מר-חשון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד משפחת ... שיחיו, ירושלים


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


אז איר ווילט געבן חתן הדרכה פאר אייער זון החתן נרו יאיר, ווי אזוי מען לערנט אין היכל הקודש - קענט איר זיך ווענדן צום מגיד שיעור האברך משה שמואל נרו יאיר, מגיד שיעור אין היכל הקודש אין ירושלים; ער לערנט מיט אונזערע חתנים פון ארץ ישראל, ער לערנט פינקטליך וואס מוהרא"ש האט געזאגט צו לערנען, אן צולייגן אן אראפנעמען.


בנוגע באצאלן וכו'; מוהרא"ש האט אוועק געשטעלט מען זאל נישט בעטן קיין געלט ביים מדריך זיין חתנים וכלות, דעריבער בעט ער נישט קיין געלט, אבער דאס מיינט נישט אז מען זאל נישט געבן; עס איז ריכטיג צו געבן עפעס, ווייזן אז מען איז מכיר אין די ארבעט וואס ער טוט.


גייט צו די חתונה מיט די ריכטיגע הכנות, מיט תודה והודאה - וועט איר שפירן ביי די שמחה א שטארקע שמחה מיט א העכערקייט; נאר אז מען דאנקט און לויבט - קען מען נעמען די שמחה אזוי ווי מען דארף, אז נישט - דארף מען זיך אנטרינקען מיטן ביטערן טראפ; גייט קוקן ווי אזוי מחותנים זענען ביי זייערע קינדער'ס חתונות, אלע זענען אנגעטרינקען פון גרויס צער.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#66 - דאווענען שחרית איז די ערשטע זאך, וואס פריער איז בעסער
ישיבה, הדרכות

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת בראשית, כ"ו תשרי, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, ירושלים


איך האב זיך זייער געפרייט דיך צו זען שמחת תורה אין ישיבה, איך האב געווואלט רעדן מיט דיר אביסל ווי צו פירן די ישיבה אין ארץ ישראל אבער עס איז נישט אויסגעקומען צייט.


איין זאך וויל איך דו זאלסט מאכן אנדערש ווי ביי אונז, איך וויל שחרית זאל זיין פריער ווי איך דאווען מיט די בחורים, איך אליינס וויל אויך דאווענען פריער נאר מכמה סיבות איז עס אזוי. איך האף און איך בעט דעם אייבערשטן אז איין טאג וועל איך קענען ארומדרייען די סדר מיינע מיט די ישיבה און דאווענען גאר פרי, אזוי ווי דער הייליגער רבי האט אונז געלערנט (שיחות הר"ן, סימן לא) אז דאווענען שחרית איז די ערשטע זאך, און וואס פריער איז בעסער.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#65 - רבונו של עולם, וואס טו איך מיט'ן טעלעפאן?
טעלעפאן, הדרכות, ברכת המזון, חתן, תפילה

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת וזאת הברכה, גאט'ס נאמען, י"א תשרי, שנת תשפ"ד לפרטן קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


בעט דעם אייבערשטן זאלסט וויסן וואס צו טון אויב דו זאלסט האבן די סארט טעלעפאן; גייסט יעצט חתונה בויען דיין שטוב, דו גרייטסט זיך צו די חתונה – זאלסטו זיך מתבודד זיין טאג נאך טאג, בעט דעם אייבערשטן: "רבונו של עולם, איך וויל זיין גוט, איך וויל גוטע קינדער, וואס טו איך מיטן טעלעפאן? וואס טו איך אז עס ציט אזוי שטארק?"


אזוי זאלסטו בעטן און בעטן, ביז דער אייבערשטער וועט דיר העלפן, וועסט האבן א קלארקייט און שטארקקייט צו וויסן וואס צו טון.


נעם זיך פאר, לכבוד דעם נייעם יאר – צו בענטשן ברכת המזון פון איינעווייניג, פון א בענטשער.


א זיס יאר.





 


 





 

#64 - רעד מיט דיין ווייב אירע זאכן
שלום בית, חסידות ברסלב, אומאן, שכל, הדרכות

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת האזינו ב', ד' תשרי, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אז דיין ווייב זאגט דיר זאלסט אונטערשרייבן אז דו פארסט מער נישט קיין אומאן אויף ראש השנה, ווייל זי שפירט אז זי איז נישט אזוי חשוב ביי דיר, דו האלסט דעם רבי'ן חשוב'ער ווי איר – זאלסטו איר אודאי אונטערשרייבן אז דו פארסט נישט קיין אומאן, אבי עס זאל זיין שלום, און דו זאלסט איר האלטן זייער טייער, זאלסט איר געבן נאר גוטע ווערטער און זיך זארגן פאר איר אז זי זאל זיך שפירן די נענסטע צו דיר.


א אינגערמאן האט מיר דערציילט, נאך די חתונה האט ער אזוי סאך גערעדט צו זיין ווייב פון אלוקית ביז זיין ווייב פרעגט אים איין טאג: "וועם דארפסטו מער, מיך אדער אלוקית?" האט ער געזאגט: "אודאי אלוקית"; דער איד זאגט מיר: "עד היום לייד איך פון דעם..." ער האט נישט געכאפט דעם לימוד וואס דער רבי לערנט אונז, ער האט נישט געהאט מוהרא"ש זאל אים עפענען די אויגן ווי אזוי צו לעבן מיט די ווייב. מוהרא"ש לערנט אונז, מיט א ווייב רעדט מען אירע זאכן, מען לאזט זיך אראפ, מען רעדט פון קליידער, פון איינקויפן, פון שיך און שטרומפ, וואס זענען די זעלבע קאליר וכו' וכו' און מען ווארפט אמאל אריין ברעקלעך אמונה, מעשיות פון השגחה. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (תענית כג:) עס איז געווען א צדיק רבי יונה, ווען מען האט געדארפט אין שטוב עסן האט ער געזאגט פאר זיין ווייב אז ער האט גייט איינקויפן, און למעשה איז ער געגאנגען התבודדות; ער האט זיך באהאלטן אין א טיפע טאל און דארט האט ער זיך גוט אויסגעוויינט צום אייבערשטן, און שפעטער איז ער צוריק געקומען, האט ער מיט איר גערעדט איר שפראך, נישט פון אלוקית, נישט העכער פון איר דרגא; ער האט גערעדט די ביזנעס שפראך, אז ער זעט אז די פרייז גייט פאלן, טראכט ער ענדערש זאל מען איינקויפן מארגן.


שרייב אונטער פאר דיין ווייב. איך געדענק ביי מוהרא"ש אזא מעשה, איך בין געווען אין צימער ווען איינער פון אנשי שלומינו איז געקומען וויינען צו מוהרא"ש נאך ראש השנה אז זיין ווייב האט זיך אפגעשיידט פון אים, זי וויל מער נישט לעבן מיט אים - ביז ער זאגט צו אז ער פארט מער נישט קיין אומאן, זי פארלאנגט ער זאל אונטער שרייבן אז ער גייט מער נישט פארן קיין אומאן.


מוהרא"ש האט אים געזאגט: "אודאי זאלסטו אזוי טון, זאג איר צו אז דו פארסט מער נישט קיין אומאן"; מוהרא"ש האט אים געזאגט: "ווען דו זאגסט צו - זאלסטו טראכטן, דו זאגסט צו דו פארסט מער נישט, פינטל". אזוי ווי יעקב אבינו האט געזאגט פאר זיין טאטע יצחק (בראשית כז, יט): "אָנֹכִי עֵשָׂו בְּכֹרֶךָ", זאגן די הייליגע חכמים (תנחומא הישן, ט; הובא ברש"י) ער האט געזאגט "אָנֹכִי", איך בין, פינטל, איך בין ווער איך בין, "עֵשָׂו בְּכֹרֶךָ", עשיו איז דיין בכור. מוהרא"ש זאגט אים: "דו טראכט, איך זאג צו איך פאר נישט מער", פינטל, וואו? צו די לבנה, און מוהרא"ש זאגט אים: "זאלסט טאקע מער נישט פארן צו די לבנה, קיין אומאן אויף ראש השנה פאר איך יעדע יאר"; מוהרא"ש האט געשמייכלט, און ברוך השם יענער אינגערמאן איז צוריק מיט זיין ווייב און ער פארט יעדעס יאר קיין ראש השנה, מיט דעם וואס ער האט צוגעזאגט.


מען דארף טון אלעס אויף דער וועלט עס זאל זיין שלום אין שטוב, און אז די ווייב איז אנגעגעסן אויף ברסלב, זי שפירט אז דו דארפסט איר נישט און זי זאגט אז ברסלב איז שולדיג אין דעם - זאלסטו איר איבערבעטן און טון אלעס אויף דער וועלט אז זי זאל דאס נישט שפירן, זי זאל שפירן אז זי איז נומער איינס ביי דיר.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א גמר חתימה טובה.

#63 - פון וואו נעמסטו די סארט הנהגות פון סטראשען די ווייב?
כיבוד אב ואם, שלום בית, שווער און שוויגער, היכל הקודש, הדרכות

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת כי תבא לאומאן, י' אלול, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


וואס גייט פאר מיט דיר? ווער פארדרייט דיר דעם קאפ? פון וואו נעמסטו די סארט הנהגות פון סטראשען די ווייב?! דאס האסטו געלערנט אין היכל הקודש? אודאי זאלסטו גיין צו אירע עלטערן, און אז זי וויל נישט גיין צו דיינע עלטערן - זאלסטו חס ושלום איר נישט סטראשען מיט נישט גיין צו אירע עלטערן.


בכלל, פארוואס דערציילסטו דיין טאטן פריוואטע זאכן פון שטוב? וואס דארף ער וויסן פריוואטע זאכן, דאס וועט מאכן א גט חס ושלום, רוב גיטין קומט פון די עלטערן וואס מישן זיך אריין אין די לעבן פון די קינדער, דו זאלסט בשום אין אופן אריינמישן דיינע עלטערן; קוק וואס האט יעצט פאסירט, דיין טאטע האט גערופן שרייען אויף איר טאטע, און יעצט ברענט א פייער.


אז זי וויל נישט קומען צו דיינע עלטערן און זי ווייסט נישט ווי זיך צו פירן וכו' וכו' - זאלסטו איר נאכמער ליב האבן, נאכמער מחזק זיין און נאכמער דן זיין לכף זכות; זי האט נישט די לימודים פון רבי'ן. דו זאלסט מכבד זיין דיין שווער, דו זאלסט מכבד זיין דיין שוויגער, און דיין ווייב זאלסטו נאר אויפבויען.


רעד צום גבאי פון בית המדרש ... נרו יאיר, ער וועט דיך מחזק זיין און ווייזן די וועג פון רבי'ן, די רחמנות פון רבי'ן - ווי אזוי צו האלטן א שטוב.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#62 - א שאד צו זארגן, זארגן העלפט נישט, עס מאכט נאר שוואך דעם מענטש
קינדער, אמונה, הדרכות

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת ראה, י"ט מנחם-אב, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


זארג נישט, וועסט האבן קינדער. א שאד צו זארגן, זארגן העלפט נישט, זארגן מאכט נאר שוואך דעם מענטש; גלייב מיט אמונה אז דער אייבערשטער וועט דיר געבן קינדער.


קינדער האט נישט מיט קיין טבע, קינדער האט נאר מיטן אייבערשטן, די שליסל פון קינדער ליגט אינעם אייבערשטנ'ס הענט. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תענית ב.) "אמר רבי יוחנן, ג' מפתחות בידו של הקדוש ברוך הוא", רבי יוחנן זאגט, דריי שליסלען איז נאר אין די הענט פונעם אייבערשטן, "מפתח של גשמים, מפתח של חיה, ומפתח של תחיית המתים", מען דארף בעטן און בעטן און האבן סבלנות.


מאך פרייליך דיין ווייב, רעד צו איר, טרייסט איר, בפרט ווען עס קומט אן נאכאמאל די צייט וכו' - דעמאלט ווערט מען זייער צעבראכן; דארף דער מאן מיט חכמה טרייסטן מיט דבורי אמונה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.


 

#61 - געב אכטונג אויף דיין ווייב ווען זי איז נישט ביי די כוחות
שלום בית, הדרכות

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת דברים, כ"ח תמוז, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, קרית ברסלב


אין די וואכן וואס די ווייב ווארט למזל טוב - דארף מען האבן שכל נישט נאכלויפן וכו', מען דארף רחמנות האבן אויף זיי; אויב מען לויפט זיי נאך וכו' און די ווייב האט נישט קיין כח, עס איז איר שווער - קען זיין א בחינה פון די תשע מידות; בני אימה, בני אנוסה (נדרים כ:), וואס דער פסוק זאגט (יחזקאל כ, לח): "וּבָרוֹתִי מִכֶּם הַמֹּרְדִים וְהַפּוֹשְׁעִים בִּי".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.