בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#7496 - "ליכט פון אמונה" חלק דריי
הפצה, עצתו אמונה

בעזרת ה' יתברך - זומער, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


א מתנה פאר מרת ... תחי'


איך האב יעצט געזען די "ליכט פון אמונה" חלק דריי, וואס איר האט געשריבן אין ענגליש, איבער געטייטשט פון די הייליגע ספר "עצתו אמונה", איך בין זייער איבערגענומען פון די שיינע רייכע ארבעט.


דער אייבערשטער זאל אייך געבן כח און מח צו קענען איבערטייטשן אלע חלקים און מזכה זיין נשמות ישראל וואס קענען נאר ענגליש.

#7495 - די שול זאל זיך פירן נארמאל
דרך ארץ, בית המדרש, גבאי

בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש פרשת פנחס, מברכין אב, כ"ב תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר, גבאי בית המדרש היכל הקודש קרית ברסלב, רחוב ירושלים


זע עס זאל זיין דרך ארץ אין שול, די שול זאל נישט זיין א פלעי גראונד און א פלעי גרופ, מען זאל נישט אריינברענגען אין שול קיין קערידזשעס און בייקס.


עס איז זייער שיין אז אינגעלייט ווילן העלפן אין שטוב, זיי נעמען ארויס די פיצלעך קינדער, זיי בעבי-סיטן; זייער שיין, זייער וואויל, אבער נישט אין שול. די שול איז נישט קיין פלאץ פאר דעם, אויך זאלסטו זען אז די מתפללים זאלן קומען אנגעטון מיט דרך ארץ ווי עס פאסט פאר א שול, לאז נישט קומען מיט קלות ראש, א שול איז נישט קיין מקוה, און נישט קיין פארוויילונגס ארט.


פארשטייט זיך זאלסט רעדן שיין און איידל, אבער עס מוז זיין דרך ארץ, עס מוז זיין א פנים פון א שול. ענקער שול איז אויף רחוב ירושלים, זאלסטו זיך לערנען פון די גבאים אין ירושלים, ווי זיי פירן א הערליכע שול מיט אזויפיל ליבשאפט און די זעלבע צייט שטארק אין א פארעם.


איך האב באקומען א בריוו פון א אינגערמאן מלא טענות, היתכן מען האט אים געזאגט יום טוב שבועות ביינאכט אין ירושלים שול אז ער קען נישט קומען מיט א ווייסע קאפל (מען רעדט נישט פון די וואס גייען קאפטענעס מיט ווייסע קאפלעך), ער טענה'עט, היתכן, ער האט זיך געוואלט שפירן דערהויבן, האט ער זיך אנגעטון א ווייסע קאפל און דער גבאי זאגט אים: "ר' איד, היינט איז נישט פורים, אדער טו אן א שווארצע קאפל, אדער גיי צו די עכטע פליטעס"; דער בריוו האט מיך אזוי פרייליך געמאכט, צו זען אז ענדליך האבן מיר א שול וואו די גבאים פארשטייען וואס איך וויל און וואס מוהרא"ש האט געוואלט, עס זאל זיין מיט דרך ארץ, און נישט משונה קרן.


הענג אויף די בריוו ביי ענק אין שול, און שטיי שטארק מיט געפיל און זיכערקייט אז די שול זאל זיין נארמאלע ד' אמות.

#7494 - פיר זיך אויף נארמאל
דרך ארץ, רייכערן

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת פנחס, י"ח תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך וויל דיר בעטן זאלסט זיך פירן נארמאל דא ביי אונז אין די קהלה. היינט האב איך געזען אין מקוה ווי דו וועיפסט נאכן זיך אויסטון וכו' מיט דיין לעקטעריק צוגארעטל. איך וויל דיר בעטן, פיר זיך אויף נארמאל.


איך טראכט צו מיר, דאס דארף איך אויך זאגן? איך האב דיר שוין געשריבן זאלסט נישט רייכערן אינדרויסן פון שול, לדעתי איז עס א שטיקל חוצפה, שטיין און רייכערן ביים אריינגאנג פון שול, א שול וואס טראגט דעם רבינ'ס נאמען. שפעטער האב איך געזען ווי דו רייכערסט אין שול ביים דאווענען די לעקטעריק צוגארעטל, איך האב דיר געבעטן נישט רייכערן אין שול, עס איז נישט קיין דרך ארץ, און יעצט האלט עס אין מקוה; פיר זיך אויף נארמאל ווי עס פאסט פאר א תלמיד היכל הקודש.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.



 

#7493 - יעדע קינד זאל באקומען גוטע ווערטער מיט ווארעמקייט
הדרכות, חיזוק פאר מלמדים

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת פנחס, י"ח תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


וואויל איז דיר אז די ביסט געווארן א מלמד ביי אונז אין תלמוד תורה פאר די טייערע קינדער שלא טעמו טעם חטא, וואס אויף זייער תורה שטייט די וועלט. די הייליגע חכמים זכרונם לברכה זאגן (שבת קיט:), די גאנצע וועלט שטייט אויף די תורה פון תינוקות של בית רבן שלא טעמו טעם חטא.


פארגעס נישט צו געבן אסאך גוטע וועטער פאר יעדן קינד, אמאל איז מען אזוי פארנומען מיט אוועק שטעלן די דרך ארץ וואס איז זייער וויכטיג, עס מוז זיין דרך ארץ, עס מוז זיין דיסציפלין, אבער אז מען איז פארנומען מיט דעם - פארגעסט מען צו געבן גוטע ווערטער מיט ווארעמקייט פאר די קינדער, וואס דאס איז נאך מער וויכטיגער פון אלצדינג.


איך וויל דיר בעטן זאלסט זיך אנצייכענען אין א ביכל, האלטן א חשבון - אז יעדע קינד זאל באקומען גוטע ווערטער מיט ווארעמקייט.


אויב מען דארף באשטראפן א קינד - זאלסטו דאס איבער געבן פארן מנהל, און אז דער מנהל דארף געבן א פאטש - זאל ער אויך זוכן איינעם וועם דאס איבערצוגעבן, ווייל דער רבי לערנט אונז אז מיט גוטן פועל'ט מען, און אז מען האט גע'פועל'ט מיט שלעכטן דארף מען וויסן אז מיט גוטן וואלט מען גיכער און שענער גע'פועל'ט.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.



 

#7492 - א שאד זיך אויפצועסן, רעד זיך דורך מיט'ן גבאי
כשרות, גבאי

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת פנחס, י"ח תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


... נרו יאיר, לאנדאן


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אז דו וועסט רעדט צום גבאי, אים בעטן מען זאל געבן פאר שלש סעודות אין שול עסן געמאכט מיט הכשרים וואס אלע עסן, נישט קיין בדיעבד'יגע הכשרים - וועט ער זיכער אזוי טון. ענק האבן א גוטע גבאי, עס איז א שאד זיך אויפצועסן, א שאד צו זיין אנגעגעסן איינער אויפן צווייטן, בפרט אויף די גבאים וואס מיר האבן ממנה געווען; זיי זענען בעלי שכל, מען דארף זיך נאר דורך רעדן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.



 

#7491 - די שול זאל בלייבן מיט א פנים פון א שול
דרך ארץ, שטעטל, בית המדרש, גבאי

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת פנחס, י"ח תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, גבאי בית המדרש לקוטי מוהר"ן


איך האב זייער הנאה געהאט צו דאווענען נעכטן מנחה מעריב ביי ענק אין שול און זיין ביים אויספאסטן. די שול ביי ענק אין ווילידזש דערמאנט מיר די אנהויב פון די שטעטל, קליין און שיין, אלע טעמים.


איין זאך וויל איך דיר בעטן, זאלסט בעטן די מתפללים זאלן קומען אין שול מיט הוט און רעקל, מען רעדט נישט דא פון פרעמדע, מען רעדט דא פון אונזערע חברים, תלמידי היכל הקודש, זאלן קומען אין שול מיט דרך ארץ, אנגעטון ווי עס פאסט. דו אלס גבאי מעגסט זאגן, די גבאים דארפן זען אז די שול זאל בלייבן מיט א פנים פון א שול, עס איז דאך פארט נישט א שוויץ באד.


בנוגע די עירוב וכו'; איך וועל רעדן מיט ... מען זאל אנהויבן מאכן די עירוב ארום ענקער געגנט.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.



 

#7490 - וואו פרעגסטו דיינע שאלות?
שאלות, אידישע שטוב

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת מטות-מסעי, כ"ה תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך פרעג כסדר דעם דיין שליט"א אויב די אינגעלייט קומען פרעגן שאלות, אויב אלע היטן הלכות וכו'. דער דיין זאגט מיר אלץ, אלע קומען פרעגן, אלע זענען ערליך; ער לויבט מיר כסדר אויס די אינגעלייט פון שטעטל ווי אלע היטן הלכות מיט קדושה וטהרה.


יעצט האט מיר דער דיין געזאגט, ער האט אריינגעטראכט אז דו קומסט נישט פרעגן קיין שאלות, האסט אים נאך קיינמאל נישט געפרעגט קיין שאלה, דאס איז מיר א שטיקל וואונדער, אז דו וואוינסט שוין דא א שיינע שטיק צייט און דו ביסט נאך נישט געקומען פרעגן קיין איין מאל א שאלה.


איך האף צום אייבערשטן אז דו היטסט הלכות, וואלטן מיר געוואוינט אין א שטאט מיט נאך דיינים וואלט איך געטראכט זיכער פרעגסטו דיינע שאלות ביי א דיין, מן הסתם גייסטו צו אן אנדערער דיין, אבער דא אין שטעטל ווען עס איז נישטא נאך דיינים - איז וואו פרעגסטו דיינע שאלות?!


אז מען היט הלכות האט מען געזונטע קינדער און אז מען היט נישט קיין הלכות, מען היט נישט טהרת המשפחה - איז געפערליך געפערליך. וויל איך דיך מחזק זיין זאלסט פרעגן דיינע שאלות ביים דיין, זאלסט היטן הלכות, דיין שטוב זאל זיין געבויט אויף די תורה הקדושה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7489 - שווייג און שווייג, זיך אפרוען און שווייגן
שלום בית, התחזקות, שבת קודש, בזיונות

בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש פרשת פנחס, מברכין אב, כ"ב תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


אז מען שרייט אויף דיר - שווייג, און אז עס איז אין שטוב - זאלסטו זיכער אפשווייגן, און אז דיין ווייב רעדט צו דיר נישט שיין - זאלסטו דאס נעמען פאר כפרת עוונות; וואלסטו געוואוסט וואס מען קומט אפ מיט דעם וואס די ווייב רעדט שטעכעדיג, מיט זלזול; וויפיל עונשים קשים ומרים מען נעמט אראפ - וואלסטו דאס אנגענומען מיט ליבשאפט.


איך בעט דיר מיין ליבער טייערער קינד, שווייג און שווייג, און ווען דו האסט מער נישט כח, דו שפירסט אז דו קענסט מער נישט, אלעס האט א שיעור - זאלסטו שווייגן, נעם עס אן באהבה, דאס וועט אראפנעמען פון דיר אלע ראסט און שמוץ. ווייל ווען מען זינדיגט, מען קוקט איין שלעכטע קוק, מען האט איין שלעכטע מחשבה...


מוהרא"ש זאגט אז דער הייליגער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו האט אונז מגלה געווען א סוד, ווער עס איז פוגם במחשבה - ליידט פון די קינדער, ווער עס איז פוגם בדיבור - ליידט פון די ווייב, און ווער עס איז פוגם במעשה - ליידט פון מענטשן. מוהרא"ש איז מסביר די ווערטער, אז מען היט נישט דעם דיבור, מען ענטפערט צוריק - דעמאלט ליידט מען אין שטוב, ווייל מען טאר נישט ענטפערן אין שטוב, מען טאר נישט אויפווייזן אז זי איז נישט גערעכט. דאס איז וואס די הייליגע חכמים זאגן (חולין פט.): "אמר רבי אילעא, אין העולם מתקיים אלא בשביל מי שבולם את עצמו בשעת מריבה", די וועלט שטייט נאר אויב מען האלט איין דעם דיבור ביי א קריגעריי, מען ענטפערט נישט צוריק, און אויב מען ענטפערט, מען טוט וויי - פאלט איין די וועלט.


יעצט קומט שבת, וויל איך דיר בעטן זאלסט זיך בארעכענען און זיך שוין אויפהערן קריגן, און אז דיין ווייב איז די וואס הויבט אן קריגן, זי הויבט אן פארשעמען - זאלסטו חס ושלום ענטפערן, איך בעט דיר שווייג און שווייג, און ווען דו האסט מער נישט קיין כח - זאלסטו זיך אפרוען און שווייגן, און אז זי שרייט - זאלסטו זיך פארשטעלן ווי דו ביסט ביים בית דין של מעלה און מען איז דיך דן אויף דיינע מעשים און די בזיונות נעמט אלעס אוועק.


איך בין אין שטעטל זומער, איך בין זיך מחי'; א ריינע פלאץ, א פרייליכע פלאץ, אינדערפרי לערנען איך דעם בלאט גמרא מיט אינגעלייט, און ביינאכט זיץ איך מיט די בחורים און מיר רעדן פון רבי'ן.


א גוט שבת.

#7488 - אייבערשטער ראטעווע מיך, איך ווער פארברענט
תפילות אויף אידיש, בין המצרים, צדקה, משניות, גמרא, שמירת עינים

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת פנחס, כ' תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


דער יצר הרע פלאקערט און ברענט, דער יצר הרע פון קוקן אויף פרעמדע ברענט און בריט, ער לאזט נישט אפ, ער ווארפט אראפ אן רחמנות. די איינציגסטע עצה איז - נאכאמאל גיין שרייען צום אייבערשטן: "אייבערשטער איך וויל זיין אן ערליכער איד, איך וויל זיין אפגעהיטן, אייבערשטער ראטעווע מיך, איך ווער פארברענט, עס פלאקערט אין מיר תאות ניאוף, וויפיל איך פרוביר ווער איך נאר ווייטער און ווייטער פון דיר, העלף מיר..."


אויך זאלסטו זיך מאכן א שיעור אין משניות. דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן יט): "אֲפִילּוּ אוֹתָן הָאֲנָשִׁים הָרְחוֹקִים מִן הַקְּדֻשָּׁה מְאֹד, שֶׁנִּלְכְּדוּ בִּמְצוּדָה רָעָה, עַד שֶׁרְגִילִין בַּעֲבֵרוֹת חַס וְשָׁלוֹם רַחֲמָנָא לִצְלָן", אפילו א מענטש וואס איז זייער ווייט פון קדושה, ער טוט עבירות רחמנא לצלן און ער איז שוין אראפגעפאלן אין שאול תחתית, "אַף עַל פִּי כֵן, הַכֹּחַ שֶׁל הַתּוֹרָה גָּדוֹל כָּל כָּךְ, עַד שֶׁיְּכוֹלָה לְהוֹצִיא אוֹתָם מִן הָעֲבֵרוֹת שֶׁרְגִילִין בָּהֶם חַס וְשָׁלוֹם. וְאִם יַעֲשׂוּ לָהֶם חֹק קָבוּעַ וְחִיּוּב חָזָק לִלְמֹד בְּכָל יוֹם וָיוֹם כָּךְ וְכָךְ, יִהְיֶה אֵיךְ שֶׁיִּהְיֶה, בְּוַדַּאי יִזְכּוּ לָצֵאת מִמְּצוּדָתָם הָרָעָה עַל יְדֵי הַתּוֹרָה, כִּי כֹּחַ הַתּוֹרָה גָּדוֹל מְאֹד", אויב וועט ער זיך מאכן א קביעות צו לערנען יעדן טאג 'כך וכך' - וועט ער סוף כל סוף ארויסגיין פון זיין בלאטע, ווייל די כח פון תורה איז אזוי גרויס, אז עס נעמט ארויס דעם מענטש פון זיין שלעכטס.


אויך זאלסטו זיך מאכן א קביעות צו לערנען גמרא, און אז דו פארשטייסט נישט די גמרא - זאלסטו ווייטער לערנען אפילו אן פארשטיין, זאג די ווערטער פון די הייליגע גמרא. לערנען גמרא און זאגן גמרא פארברענט די קליפה וואס ווארפט אראפ אין פגם הברית הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, בפרט גמרא. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א, סימן ריד): "תַּלְמוּד בְּגִימַטְרִיָּא אוֹתִיּוֹת שֶׁל שְׁמָהּ 'לִילִית'", תלמוד באטרעפט אזוי ווי די קליפה וואס ווארפט אראפ דעם מענטש אין פגם הברית רחמנא לצלן, תלמו"ד באטרעפט פיר הונדערט אכציג, און די קליפה לילי"ת באטרעפט אויך פיר הונדערט אכציג, "עַל כֵּן יֵשׁ כֹּחַ בְּלִמּוּד הַתַּלְמוּד לְהַכְנִיעַ אוֹתָהּ", אז מען לערנט גמרא איז מען מכניע די קליפה.


האלט מיט דיר א פושקע, און ווען דו ווילסט א ישועה - לייג אריין אפאר פרוטות און בעט אין אידיש, אין דיין מאמע לשון, אויף דיין שפראך: "הייליגער באשעפער געב מיר א ישועה, העלף מיר..." וועסטו זען ישועות.


יעצט אין די דריי וואכן גייט מען נישט אין פלעצער וואס זענען מסוכן, עס שטייט אין שלחן ערוך (אורח חיים, סימן תקנ"א) אז קטב און מרירי זוכן ווי צו שעדיגן השם ישמרינו.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.



 

#7487 - דער רבי לאזט אונז נישט איינשלאפן
אמונה, חסידות ברסלב, שטעטל

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת פנחס, י"ח תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


שטארק זיך מיט אמונה אינעם אייבערשטן, אז אלעס וואס פאסירט איז פונעם אייבערשטן, עס איז נישטא דער און יענער, עס איז אלעס דער אייבערשטער וואס פארשטעלט זיך אין דומם, צומח, חי און אין מדבר. אז דו האסט זיך צוקלעמט דיין פינגער - איז עס נישט פון א טעות און נישט וועגן אים און וועגן דעם, עס איז ווייל מען האט אויסגערופן אין הימל דו זאלסט זיך יעצט צוקלעמען דיין פינגער, און אז דיין קאר האט געכאפט א קראץ און אז א רעדל האט געפלאצט וכו' וכו' - איז עס נישט דער און נישט יענער, עס איז אלעס פון הימל.


וואס איז ברסלב'ע חסידות? דער רבי חזר'ט מיט אונז אמונה, אז דער אייבערשטער פירט אלעס, מאכט אלעס און טוט אלעס. דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן לג): "אֵצֶל הָעוֹלָם אֱמוּנָה הוּא דָּבָר קָטָן, וְאֶצְלִי אֱמוּנָה הוּא דָּבָר גָּדוֹל מְאֹד", ביי די וועלט איז אמונה א קלייניקייט, אבער ביי מיר איז דער עיקר אמונה, "וְעִקַּר הָאֱמוּנָה הִיא בְּלִי שׁוּם חָכְמוֹת וַחֲקִירוֹת כְּלָל, רַק בִּפְשִׁיטוּת גָּמוּר כְּמוֹ שֶׁהַנָּשִׁים וְהַהֲמוֹן עַם הַכְּשֵׁרִים מַאֲמִינִים", אן קיין חקירות און אן קיין חכמות, נאר פשוט אזוי ווי פרויען און פשוט'ע מענטשן גלייבן.


דער רבי לאזט אונז נישט איינשלאפן, דער רבי וועקט אונז אויף מיר זאלן לויפן צום אייבערשטן, מיר זאלן רעדן צו אים, מיר זאלן אים דאנקען און לויבן; ווי מער מען רעדט צום אייבערשטן - אלץ שטערקער ווערט די אמונה איינגעבאקן אינעם מענטש. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן מד): "הָאֱמוּנָה תּוֹלָה בְּפֶה שֶׁל אָדָם", אזוי ווי עס שטייט אין פסוק (תהלים פט, ב) "אוֹדִיעַ אֱמוּנָתְךָ בְּפִי"; ווי מער א מענטש געוואוינט זיך צו צו רעדן פונעם אייבערשטן - אלץ שטערקער ווערט אין אים איינגעבאקן די אמונה.


איך בין זיך ממש מחי' צו זיין זומער אין שטעטל מיט אנשי שלומינו, א פלאץ פון תמימות, א פלאץ פון שמחה, עס איז א מחי' צו זיין דא, מען הערט נאר רעדן איידל, מען הערט נאר רעדן שיין.


היינט נאכט איז דא א פרויען צאמקום, זע צו זיין אין שטוב אז דיין ווייב זאל קענען גיין. עס איז זייער וויכטיג די וועכנטליכע שיעורים, דיין ווייב זאל קומען.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7486 - רייס אויס די עקלדיגע מידה פון כעס
תפילות אויף אידיש, סגולות, כעס

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת מטות-מסעי, כ"ה תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


וואש זיך אינדערפרי אויף ברויט. דער רבי זאגט (ספר המדות אות כעס, סימן יז): "סגולה לכעס שיאכל פת שחרית", עסן פת שחרית איז א סגולה צו ווערן געראטעוועט פון כעס, און אויך איז דאס מסוגל אוועקצונעמען אלע קרענק. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (בבא קמא צב:) פת שחרית נעמט אוועק דריי און אכציג קרענק; דעריבער איז כדאי זיך צו וואשן אינדערפרי, עסן ברויט, און בענטשן מיט א סידור וואס דאס איז מסוגל פאר עשירות.


כעס איז זייער אן עקלדיגע מידה, אלע צרות קומען פון כעס, ווייל דורך כעס פארגעסט מען פונעם אייבערשטן. דער רבי זאגט (ספר המדות אות הרהורים, סימן טז): "על ידי כעס בא הרהורי עבודה זרה", דורך כעס קומט מען צו טראכטן פון עבודה זרה; וואלט מען געהאט א שטארקע אמונה אז אלעס וואס פאסירט איז פונעם אייבערשטן - וואלט מען זיך נישט אויפגערעגט, מען וואלט אלעס געקענט ליידן און דערהייבן, און דורך כעס פארלירט מען די אמונה, מען קומט צו ספיקות אינעם אייבערשטן רחמנא לצלן.


דעריבער בעט איך דיר זייער, רייס אויס די עקלדיגע מידה פון כעס, בפרט אין שטוב זאלסט זיך נישט כעס'ן אויף דיין ווייב, עס איז א גרויסע עבירה, דאס ברענגט אויף דיר צרות השם ישמרינו, די געלט פארלירט מען דורך כעס, און די נשמה פארלירט מען דורך כעס, עס וועט דיר גארנישט העלפן די כעס, ביי התבודדות זאלסטו זיך אויסשמועסן מיטן אייבערשטן:


"רבונו של עולם איך וויל א שטארקע אמונה אין דיר, איך זאל נישט פארגעסן פון דיר, יעדע מאל עפעס גייט מיר נישט - פאל איך אריין אין א כעס, איך פיר זיך אויף ווי א נישט נארמאלער, איך שריי, איך צעברעך זאכן, איך שלאג, איך ווער ממש ווי א חיה אן דעת, בעט איך דיר אייבערשטער העלף מיר איך זאל נישט פארגעסן פון דיר פאר איין רגע, איך זאל בלייבן מיט א שטארקע אמונה אין דיר, איך זאל זיין פרייליך, רואיג און נישט בכעס".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7485 - שולד געפילן וועלן נישט העלפן
תפילות אויף אידיש, חיזוק פאר פרויען, שולד געפילן

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת פנחס, כ"א תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מרת ...


בנוגע וואס מיר האבן גערעדט פון די שולד געפילן וואס פייניגן אייך, אז איר זענט שולדיג וכו' אז זי איז אראפ פון די אידישע וועג רחמנא לצלן, און דאס איז צוליב דעם וואס איר האט זי געטשעפעט וכו' וכו'.


די שולד געפילן וועלן אייך נישט העלפן, די שולד געפילן וועט איר נישט צוריק ברענגען צום אייבערשטן, עס ווערט נאר אייך אריינלייגן אין דעפרעסיע און אייך חרוב מאכן; ענדערש זאלט איר זאגן יעדן טאג א תפילה צום אייבערשטן פאר איר, בעטס אויף אייער אייגענע שפראך, אין אידיש, א תפילה, זאגט:


"הייליגער באשעפער העלף אז ... זאל תשובה טון, זי זאל צוריק קומען צו די תורה וועג, הייליגער באשעפער האב רחמנות אויף ...'ס נשמה און אויף אלע פארבלאנזשעטע נשמות, אידישע טייערע נשמות וואס זענען פארבלאנזשעט, וואס האבן אפגעלאזט די תורה.


הייליגער באשעפער ברענג זיי אלע צוריק צו דיר, און אויך אויף מיר האב רחמנות, איך בין א רחמנות, עס פייניגט מיר מיין געוויסן, איך הער נישט אויף טראכטן אויף וואס איך האב געטון ווען איך בין געווען יונג און נאריש, זיי מיר מוחל און נעם אן מיין צעבראכן הארץ, איך קען נישט זיין א געזונטע מאמע און א געזונטע ווייב אזוי, מאך מיך פרייליך, אנא ה' הושיעה נא".


זאגט די תפילה יעדן טאג וועט די שולד געפיל אוועק גיין, און זי וועט תשובה טון און חתונה האבן און אויפשטעלן אידישע דורות.

#7484 - פרויען צוזאמקום פאר די וואס מאכן שוין חתונה
שטעטל, פרויען צאמקום

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת פנחס, כ"א תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר וזוגתו תחי'


איך בין יעצט זומער אין שטעטל, איך בין שוין דא אפאר וואכן, איך זע דיינע קינדער, אלע חתונה געהאט, אלע אזוי ליכטיג און טייער, אלע מענער קומען אין שול טאג טעגליך דאווענען און לערנען, און אויך די טעכטער און די שנירן זענען אלע איידל און ערליך, פירן שיינע שטובער, דאס איז זיכער א שטיקל באצאלונג פאר אלעס וואס ענק טוען די אלע יארן פארן רבי'ן; סיי דו און סיי דיין ווייב תחי' מיט די לעידיס עקזילערי, די חתונות אין ישיבה, די ילד שעשועים, די פארטיס פאר די מוסד, און אזוי ווייטער.


איך וויל בעטן אויב איר קענט מאכן וועכנטליך די פרויען שיעור פאר די פרויען וואס מאכן שוין חתונה די קינדער, עס איז בעסער פאר זייער יארגאנג זיך צאמקומען און זיך מחזק זיין, אביסל שמועסן ווען די טעכטער און שנירן זענען נישט אונטער די פיס, און פאר נאך סיבות; עס וועט זיין א גרויסע תועלת פאר די קהילה.

#7483 - נעגל וואסער נעמט אראפ אלע פחדים
פחדים, תודה והודאה, נעגל וואסער

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת פנחס, כ"א תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך בין זייער צופרידן צו הערן אז איר האט זיך מקבל געווען אפצוגיסן נעגל וואסער ביים בעט און דאס האט אוועק גענומען די פחדים, פאניק אטאקעס און ענקזייעטי; איר זענט שוין רואיג און פרייליך.


עס איז ממש אזוי, נעגל וואסער נעמט אראפ אלע פחדים; אזוי שטייט אין שלחן ערוך (אורח חיים סימן ד', סעיף יט), אז די אלע צייטן וואס מען דארף וואשן די הענט, אויב מען וואשט נישט – האט מען אומזיסטע שרעק, מען ווייסט נישט פון וואס די שרעק קומט.


אויך דורך דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן גייען אוועק די רוחות רעות; דורך זאגן טעגליך: "שכוח אייבערשטער פאר אלעס וואס דו געבסט מיר, פאר אזויפיל גוטס, פאר אזויפיל חסדים".

#7482 - שרעקליכע נסיונות צו קוקן עבירות
תפילות אויף אידיש, שמירת עינים

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת פנחס, כ"א תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר


איך בין זייער איבערגענומען פון דיר, ווי דו שטארקסט זיך אויף דיינע נסיונות, און דו קויפסט נישט קיין סמארטפאון. איך בין זייער צופרידן פון דיר, און איך האף צום אייבערשטן אז דו וועסט בלייבן פעלזן פעסט נישט צו האבן די כלי וואס נעמט אוועק יעדע ברעקל יראת שמים.


דא האסטו א קליינע תפילה צו בעטן דעם אייבערשטן יעדן טאג:


"הייליגער באשעפער ראטעווע מיך, דער יצר הרע ברענט אין מיר, איך האב שרעקליכע נסיונות צו קוקן עבירות. איך ווייס נישט וואס צו טון, איך שפיר ווי איך גיי אט אט דורכפאלן און זיך קויפן א כלי צו קוקן נאוף. הייליגער באשעפער היט מיך, האב רחמנות אויף מיר, איך וויל נישט פארלירן מיין יראת שמים, איך וויל נישט פארלירן מיין ווייב, מיינע קינדער, איך וויל זיין א צדיק, איך וויל זיין אפגעהיטן, איך וויל אמונה, איך וויל קדושה..."


אזוי זאלסטו בעטן יעדן טאג דעם אייבערשטן, און לייג צו דיינע אייגענע תפילות, ביז דער אייבערשטער וועט רחמנות האבן אויף דיר.

#7481 - נישט דערשרעקן קינדער מיט א חי'
פחדים, כיבוד אב ואם, חינוך הילדים, ווידיאו

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת פנחס, כ"א תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר


בנוגע וואס מיר האבן גערעדט וכו'; מען טאר נישט זאגן פאר קינדער "א קאץ גייט קומען", "א הונט גייט קומען", דאס איז א גרויסע סכנה; קוק אין ספר קב הישר וואו ער שרייבט דארט די גרויסע סכנה פון זאגן פאר א קינד אז א חי' גייט קומען (עיין ספר של"ה שער האותיות אות ד, סימן לב).


אז מען וויל די קינד זאל נישט נעמען פון פריזער קעיק וכו', קען מען אויסלערנען די קינדער, און זאגן נאכאמאל און נאכאמאל נישט צו עפענען אליין די פריזער, דאס איז די וועג, אבער חס ושלום דערשרעקן מיט א קאץ, מיט א הונט...


ובנוגע די פראגע וואס מען טוט אז מען גייט צו עלטערן און די באבע ווייזט פאר די אייניקלעך ווידיאוס, קליפס וכו'; דאס איז זייער א הייקעלע פראגע, ווייל עלטערן דארף מען זייער מכבד זיין, און עס איז נישט שייך מוסר צו זאגן, די ריכטיגע וועג איז, זאגן איידל און שיין אז די קינדער זענען נישט צוגעוואוינט צו דעם, זיי ווערן דערשראקן, זיי קענען נישט נאכדעם אויסהערן אין חדר, אבער חס ושלום זאגן מוסר פאר עלטערן.

#7480 - וואס בלייבט דען פונעם מענטש?
תודה והודאה, משמש דעם רבי'ן

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת פנחס, כ"א תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך האב הנאה אז דו העלפסט די מוסדות, איך פריי זיך אז דו האסט א געפיל, דו לייגסט אריין דיינע כוחות אין זאכן וואס בלייבט; ווייל אז מען טראכט נאר אביסל אריין, וואס בלייבט דען פונעם מענטש? די יארן גייען אריבער און עס בלייבט גארנישט איבער, נאר תורה תפילה און גוטע מעשים, און דאס ביסל וואס מען איז משמש דעם רבי'ן, דאס ביסל וואס מען טוט אויפצושטעלן אידישקייט, שול'ן, מקוואות, ישיבות, חדר און מיידל שולע, כוללים וכו'.


דאנק דעם אייבערשטן פאר די חסדים, גיי א שפאציר און שמועס זיך אויס מיטן אייבערשטן, זאג אים ווי שטארק דו ווילסט זיין ערליך, דאווענען דריי תפילות מיט מנין, און לערנען און דאווענען.

#7479 - איך וויל אזוי שטארק ליב האבן שבת
תפילות אויף אידיש, שבת קודש

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת פנחס, כ"א תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מרת ...


בנוגע וואס איר זאגט אז שבת איז אייך נישט קיין פרייליכע צייט, איר ווערט לאנגווייליג (באורד), איר בעט א תפילה אויף דעם; דא האט איר א תפילה:


"הייליגער באשעפער איך דאנק דיך פאר אלע חסדים, פאר אלעס גוטס וואס דו טוסט מיט מיר, פאר מיין מאן און קינדער, אלעס איז מיר אזוי גוט, אלעס איז אזוי זיס, איין זאך איז מיר שווער, ווען עס קומט שבת ווער איך נישט פרייליך, איך ווארט שבת זאל אריבערגיין, על כן באתי, דעריבער קום איך צו דיר, העלף מיר, איך וויל ליב האבן שבת, איך וויל זיין פרייליך שבת; וואס איז מיט מיר? ווי קען זיין אזוינס? שבת איז דאך אזא הייליגע טאג, שבת איז דאך הייליג, שבת איז שיין, שבת איז פיין, שבת איז ריין. איך וויל דיך ליב האבן אייבערשטער, איך וויל אזוי שטארק ליב האבן שבת, איך זאל שוין אפווארטן שבת פון פרייטאג נאכמיטאג, זיין אנגעטון שבת'דיג, צינדן לעכט אביסל פריער, און זיך נישט יאגן מוצאי שבת אוועק צו גיין פון שבת.


הייליגער באשעפער העלף מיר איך זאל ליב האבן צו זיין א איד, ליב האבן יעדע אידישע מנהג, יעדע אידישע קלייד, יעדע אידישע עסן, און אזוי ווייטער".

#7478 - אראפגענומען סטעטוס, בזכות די שיעורים
אומאן, ראש השנה, נייעס, סטאטוס

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת מטות-מסעי, כ"ה תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


האסט מיך זייער דערפרייט מיט די גוטע נייעס אז דו קוקסט מער נישט קיין סטעטוס וכדומה, דו האסט אראפגענומען די זאכן פון דיין טעלעפאן, דו שרייבסט מיר אז דאס קומט בזכות פון די אלע שיעורים וכו'; איך האב זיך זייער מחזק געווען ווייטער צו געבן שיעורים, איבערגעבן וואס איך האב מקבל געווען פון מוהרא"ש זכותו יגן עלינו, ווי מען קען זוכה זיין צו א זיסע האניגדיגע לעבן אז מען היט זיך די אויגן.


נאך אביסל פארן מיר צום הייליגן רבי'ן אויף ראש השנה, ביים רבי'ן וועלן מיר זוכה זיין צו אלע תיקונים, און אפילו עס איז שווער די נסיעה וכו', האט דאך שוין דער רבי געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תד), יא עסן, נישט עסן, יא שלאפן, נישט שלאפן, יא דאווענען וכו', העיקר קומען קיין אומאן לקבל את התיקונים.

#7477 - הייזער אין די נייע געגנט פון שטעטל
שטעטל

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת מטות-מסעי, כ"ה תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


איך דאנק דיך פארן מיר העלפן אין שטעטל מיטן ברענגען הייזער פאר אנשי שלומינו, און איך וויל דו זאלסט וויסן, מיר וועלן בקרוב אנהויבן ארבעטן אויפן עירוב אינעם נייעם געגנט עס זאל זיין באקוועם פאר אנשי שלומינו.


איך וויל דיר נאכאמאל בעטן זאלסט פרובירן באזעצן די נייע געגנט מיט א סדר, לייגן איינער נעבן די אנדערער, נישט ווארפן מזרח, מערב, צפון, דרום; עס זאל זיין גרינג פאר אנשי שלומינו.


איך האב נאך אפאר גוטע משפחות וואס ווילן גיין אין די נייע געגנט, זיי ווילן גוטע הייזער פאר גוטע פרייזן, איך וועלן רעדן מיט דיר.


...


לערן יעדן טאג די בלאט גמרא, אפילו אן הבנה, דאס וועט דיך באשיצן פון אלעם שלעכטס.

#7476 - ווען קינדער פון שכנים שלאגן
חינוך הילדים, שלום, שכנים

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת מטות-מסעי, כ"ה תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


נישט יעדע מאמע ווייסט וואס צו טון ווען די קינדער קריגן זיך, חס ושלום אנרירן א פרעמדע קינד, און אז מען זעט א שכן'ס קינד שלאגט אייער קינד – טאר מען נישט שלאגן. (מען דארף אפשטעלן די קריגעריי אבער נישט שלאגן), און אז איר זעט ווי א שכן'טע שלאגט אייער קינד ווייל אייער קינד האט געשלאגן איר קינד – איז דאס נישט ריכטיג.


איך בעט דעם אייבערשטן עס זאל זיין ליבשאפט און שלום צווישן אנשי שלומינו און צווישן נשות אנשי שלומינו. מיר קענען זייער מצליח זיין מיט אחדות, בפרט צווישן די פרויען. אויב וועט זיין צווישן אונז ליבשאפט קענען מיר צוריק ברענגען די גאנצע וועלט צום אייבערשטן, און דעריבער זוכט דער סמ"ך מ"ם ווי ער קען מאכן מחלוקת צווישן אנשי שלומינו, אז מיר זאלן נישט מצליח זיין.


דורך קוקן אויף אנדערע מיט רחמנות – גייט ארויס די אכזריות, אזוי קען מען זיין מיט אלעמען בשלום.

#7475 - בעטן ברחמים ובתחנונים און ווארטן מיט געדולד
קינדער, רפואה

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת מטות-מסעי, כ"ה תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב אסאך געטראכט וואס איז ריכטיג ענק זאלן טון זוכה זיין צו קינדער, אויב ענק זאלן מאכן טיפולים, מען קען זאגן יא מאכן, מען קען זאגן נישט מאכן; פאר ענק איז גוט זיך איבער צו געבן צום אייבערשטן, אים בעטן ברחמים ובתחנונים און ווארטן מיט געדולד ביז די הילף וועט קומען.


איך בעט פאר ענק, און איך גלייב אז דער אייבערשטער וועט מאכן גרויסע ניסים און ענק וועלן זען בקרוב א ישועה.

#7474 - מזמור לתודה וועט עפענען די טויערן פון הימל
תודה והודאה, הלכה

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת מטות-מסעי, כ"ד תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


נעמט זיך פאר צו זאגן יעדן טאג קאפיטל ק', מזמור לתודה, און ביי די ווערטער 'כי טוב ה' זאלט איר זיך טייטשן די ווערטער "ווייל דער אייבערשטער איז גוט", 'לעולם חסדו', "אויף אייביג זענען זיינע גענאדע", 'ועד דור ודור אמונתו', "און אין אלע דורות איז זיין באגלייבטקייט".


דאס וועט עפענען די טויערן פון הימל, אייך ברענגען א ישועה, איר וועט זיין געזונט און שטארק, איר וועט זען ניסים.


אויך זאלט איר זיך שטארקן און היטן די הלכות טהרה, ווייל טהרת המשפחה היט די קערפער פון אלע שרעקעדיגע קרענק, השם ישמרינו.

#7473 - טו וואס אהרן הכהן האט געטון
מחלוקת, שלום

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת מטות-מסעי, כ"ד תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


בנוגע וכו'; זיי אהרן הכהן, טו וואס אהרן הכהן האט געטון, חכמינו זכרונם לברכה זאגן (אבות א, יב): "הֱוֵי מִתַּלְמִידָיו שֶׁל אַהֲרֹן, אוֹהֵב שָׁלוֹם וְרוֹדֵף שָׁלוֹם", ער האט ליב געהאט שלום, ווען ער האט געזען צוויי מענטשן קריגן זיך – האט ער פאר זיי ביידע געזאגט ליגנט אז דער צווייטער האט חרטה און ער וויל אים האלזן און קושן וכו' וכו', שפעטער האבן זיי זיך צאמגעטראפן און זיך ארום גענומען מיט גרויס ליבשאפט (אבות דרבי נתן יב, ג).


אזוי זאלסטו טון ווען דו רעדסט מיט ..., זאלסט אים זאגן ווי שטארק ... האט חרטה און קען זיך נישט מוחל זיין, ווי שטארק ער וויל שלום מאכן, און ווען דו רעדסט מיט ... זאלסטו זאגן די זעלבע ווערטער, טראכט נישט פון זאגן ליגנט, ווייל ערשטנ'ס, די הייליגע חכמים זאגן (יבמות סה:): "מותר לשנות בדבר השלום", מען מעג זאגן אנדערש פון די ווארהייט עס זאל זיין שלום, צווייטנס, עס איז נישט ליגנט, ווייל אין אמת'ן ווילן אלע זיין גוט, נאר דער יצר הרע פארדרייט און רייצט אן דעם מענטש צוליב גאווה וכו' – זיך צו קריגן, אבער באמת ווילן אלע טאקע שלום.


די וואך שבת ראש חודש מנחם אב איז די יארצייט פון אהרן הכהן, מיר דארפן זיך פארנעמען צו טון די זאך וואס ער האט געטון, נאכלויפן שלום, ווייל שלום איז דעם אייבערשטנ'ס נאמען, און אויף שלום שטייט די וועלט.

#7472 - גיין הפצה לשם שמים
הפצה, פרנסה, קאמפיין

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת מטות-מסעי, כ"ד תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


דו פרעגסט וואס דו קענסט טון, דו גייסט הפצה אבער מענטשן געבן דיר פרוטות, עס דעקט זיך נישט דיינע הוצאות.


גיי הפצה לשם שמים, לתקן עולם במלכות שקי, להפנות אליך כל רשעי ארץ; האב אינזין דעם אייבערשטן, האב אינזין צוריק צו ברענגען נאך אידן צום אייבערשטן, וועט די שפע קומען און דו וועסט האבן גרויס הצלחה.


אויב חס ושלום מען טראכט פון געלט איז מען א גרויסער רחמנות, דעמאלט האט מען נישט די געלט און נישט די הפצה, מען בלייבט מיט גארנישט. אזוי האב איך געזען במשך די יארן, די מפיצים וואס די קאפ שטייט גראד, די קאפ טראכט פונעם אייבערשטן – די זענען מצליח מיט אלעס, סיי מיט פרנסה, סיי מיט די קינדער וכו' וכו'.


די יאר פרשת עקב הבא עלינו לטובה מאכן מיר נאכאמאל די יערליכע "אנשי חיל" קאמפיין, איך האף דו וועסט מיר העלפן מער פון דיינע כוחות.