בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#6669 - שרייען אויף קינדער פון פארלוירנקייט, העלפט נישט
מוסדות, דרך ארץ, הדרכות, חיזוק פאר מחנכים

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת וירא, י"א מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, מנהל תלמוד תורה היכל הקודש קרית ברסלב


נעכטן איז געווען ביי מיר האברך ... נרו יאיר, ער איז געקומען רעדן צו מיר וועגן זיינע פריוואטע זאכן. בתוך הדברים האב איך אים געפרעגט אויב זיינע קינדער קומען אהיים פרייליך פון חדר, זאגט ער אז זיינע קינדער זענען זייער זייער פרייליך, נאר איין זאך, זיין קינד פון כיתה ... זאגט אז דער מלמד הערט נישט אויף שרייען: "דרך ארץ", "דרך ארץ", און אויך זיין זון פון כיתה ... זאגט אז דער מלמד דארף א גאנצן צייט שרייען: "דרך ארץ, דרך ארץ"; וויל איך דיר בעטן זאלסט מחזק זיין די מלמדים זיי זאלן וויסן וויפיל צו זאגן און וויפיל צו פארלאנגען, און אויב מען שרייט פון פארלוירנקייט העלפט נישט דאס שרייען, עס מאכט נאר ערגער.


אויך זאלסטו מיר מודיע זיין יעדע פרט ופרט וואס טוט זיך אין חדר; סיי פון די מלמדים און סיי פון די באס דרייווערס, פון די באס מלמדים און פון די מענידזשער; איך וויל זיין אין חדר, איך וויל וויסן יעדע פרט פון חדר, ווייל דאס איז ביי מיר וויכטיגער פון יעדע זאך.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6668 - א בחור האט נישט וואס צו פארן קיין ארץ ישראל
בחור, פרנסה, ישיבה, הדרכות, ארץ ישראל

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת וירא, י"א מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דו ווייסט אז איך בין דערקעגן פון פארן קיין ארץ ישראל, א בחור האט נישט וואס צו פארן קיין ארץ ישראל; איך ראט דיר זאלסט בלייבן אין אמעריקע. זוך דיר א פרנסה, מאך זיך א סדר היום, שיעורים אין תורה און אויך פרנסה, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (אבות ב, ב): "יָפֶה תַלְמוּד תּוֹרָה עִם דֶּרֶךְ אֶרֶץ, שֶׁיְּגִיעַת שְׁנֵיהֶם מְשַׁכַּחַת עָוֹן".


די אלע וואס רעדן דיך צו זאלסט פארן אויף ארץ ישראל און אויסניצן די צייט פון - ווי זיי רופן עס - "מאכן א לעבן" - די זענען נישט דיינע גוטע פריינד, די ווילן דיר נאר זען אוועק פון די אויגן, אזוי אויך די עלטערן וואס זענען גרייט צו צאלן טויזנטער דאלער פארן קינד ער זאל פארן אויף ארץ ישראל - דאס איז קודם אוועק פון די אויגן, דאס איז נישט ריכטיג.


ריכטיג איז זאלסט זיך מאכן אן ערנסטע סדר היום; דאווענען מיט מנין, לערנען שיעורים כסדרן, מקרא משנה גמרא וכו', און נעמען אן ארבעט, און ווארטן ביז דער אייבערשטער וועט העלפן וועסט טרעפן דיין שידוך.


בנוגע ארבעט וכו'; ווארט נישט ביז מען וועט דיך רופן צו ארבעטן פארן קעניג, נעם וואס פאר אן ארבעט מען טראגט אן, זיי נישט נאריש, זיי קלוג, "איזהו חכם, המכיר את מקומו" (עיין אבות ו, ו), ווער איז קלוג? דער וואס ווייסט זיין מצב, ער ווייסט דעם אמת אז 'איך בין גארנישט מיט נישט, אלעס איז נאר חסדי המקום'.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6667 - אז דער דיין האט גע'פסק'נט, זאל מען נישט איבערטראכטן
חיזוק פאר פרויען, אידישע שטוב, הלכה

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת וירא, י' מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איינמאל מען האט געפרעגט דעם דיין און דער דיין האט גע'פסק'נט - איז אזוי די הלכה; נישטא וואס צו איבער טראכטן, בפרט אין די הלכות פון א ריינע שטוב וכו'; אז דער דיין האט גע'פסק'נט איז אזוי די הלכה און אזוי דארף מען זיך פירן, און אז מען טראכט איבער - איז דאס נישט פון ערליכקייט.


דאס איבער טראכטן - איז מעשה יצר הרע, עס איז א גרויסע סכנה, עס קומט נישט פון צד הקדושה. דער רבי זאגט (עיין בשיחות בסוף סיפורי מעשיות), די וויכטיגסטע זאך צו זוכה זיין צו זיין ערליך און הייליג איז "נישט איבער טראכטן", נאך זאגט דער רבי (לקוטי מוהר"ן חלק א, סימן ה): "וְעִקָּר, לִשְׁמֹר מֹחוֹ שֶׁלֹּא יַחְמִיץ", מען דארף היטן די מח פון ווערן זויער, וואס דאס איז "סִטְרָא דְּמוֹתָא", א טויטע לעבן, "כִּדְאִיתָא", אזוי ווי עס שטייט אין זוהר הקדוש אויפן פסוק "'מַחְמֶצֶת', תַּמָּן סִטְרָא דְמוֹתָא", דאס איז די אנדערע זייט פון די קדושה, דאס איז טויט; אז מען טראכט איבער נאכן פרעגן - איז דאס נישט קיין לעבן.


פון היינט און ווייטער ווען איר האט א שאלה זאלט איר פרעגן אייער דיין, און ווען דער דיין ענטפערט - זאלט איר זיך זייער פרייען אז איר זענט א איד און איר פרעגט און פאלגט.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6666 - א תיקון פאר'ן זיך אויפרעגן
מקוה, כעס

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת חיי שרה, ט"ז מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אז דו האסט זיך אזוי אויפגערעגט - זאלסטו גיין אין מקוה, נאר דורך מקוה וועסטו צוריק ווערן זיך.


טובל זיך צען טבילות און האב אינזין די אותיות אל"ף ה"ה יו"ד ה"ה, יעדע טבילה האב אינזין אן אות, און בעט: "רבונו של עולם זיי מיר מוחל, איך נעם זיך פאר איך וועל זיך מער נישט אויפרעגן".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.



 

#6665 - מען קען נישט און מען טאר נישט קאנטראלירן די ווייב
שלום בית, הדרכות

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת חיי שרה, ט"ז מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מיין טייערער ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


בנוגע דיין ווייב וואס זי וויל גיין צו א רעבעצין וכו', אויסהערן אירע וכו'; וויסן זאלסטו, מען קען נישט און מען טאר נישט קאנטראלירן די ווייב, עס איז נישט שייך צו זאגן איך לאז דיך יא, איך לאז דיך נישט; מען קען שיין רעדן, זיך אויסשמועסן, און מיט תפילה און סבלנות איז מען זוכה צו זען א ישועה.


מוהרא"ש ברענגט א מאמר החכם: "מה שיעשה הזמן לא יעשה השכל", וואס די צייט וועט טון - קען די שכל נישט טון; לאז אפ דיין ווייב, פריי זיך זי האט דיר געלאזט פארן קיין אומאן, שטופ נישט, דו פיר זיך שיין מיט דרך ארץ, וועסטו זען ווי מיט די צייט וועט זי אויך באקומען א שטארקע געפיל צום רבי'ן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.



 

#6664 - נישט צו סאך צו וויינען, אביסל וויינען איז גוט
תהלים, וויינען, תפילות פון פרויען

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת חיי שרה, ט"ז מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איר זאלט וויסן אז ביים אייבערשטן זענט איר זייער חשוב, דער אייבערשטער ווארט און גליסט צו הערן ווי איר דאווענט און איר זאגט תהילים, אויבן אין הימל נעמט מען יעדע ווארט פון תפילה און פון תהילים און מען מאכט פון דעם א קרוין פארן אייבערשטן (שמות רבה כא, ד).


געבט אכטונג נישט צו סאך צו וויינען, אביסל וויינען איז גוט, אביסל זיך אויסוויינען צום אייבערשטן - ווי שטארק מען וויל זיין גוט און ווי שטארק מען בענקט זיך צו אים - דאס איז גוט, אבער א גאנצן טאג דארף מען זיין נאר פרייליך.


זאגט יעדן טאג תהילים, און ווען איר ענדיגט ספר תהילים זאלט איר אריינשרייבן ביים לעצטן דף אין אייער תהילים יעדע סיום.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.



 

#6663 - זיך אפגעבן מיט די קינדער מיט הארץ און געפיל
בית פיגא, חיזוק פאר מחנכים

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת חיי שרה, ט"ז מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד מרת ... תחי', מנהלת בית פיגא, קרית ברסלב ליבערטי


דאס וויכטיגסטע זאך פאר א מנהלת איז דאס געדענקען צו געבן גוטע ווערטער פאר די ארבעטער, פאר די טיטשערס; זיכער מאכן אז אלע טיטשערס, אלע ארבעטערס - קיינער ווערט נישט ב'עוולה'ט.


געבט פאר די טיטשערס גוטע ווערטער, עס זענען דא טיטשערס וואס זענען אנגעפילט מיט ספיקות, מחשבות און בלבולים אויב מען דארף זיי יא אדער נישט, דארפט איר געדענקען צו געבן גוטע ווערטער.


איך וויל בעטן מען זאל נעמען פאר די בעבי סיטינג פרויען וואס האבן א געפיל צו די קינדער, וואס טוישן די קינדער גלייך און געבן צו טרינקען פאר די קינדער גלייך ווען די קינדער דארפן דאס, די בעבי סיטינג אין סקול איז נישט פאר זיך אונטערהאלטן וכו', עס מוז זיין פרויען מיט הארץ און געפיל, נישט לאזן די קינדער נעגלעגטעד (פארלאזט).


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.



 

#6662 - וואס מיינט "אבות ובנים"?
חינוך הילדים, אבות ובנים

בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש פרשת וירא, י"ד מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


די וואך האבן מיר זייער א פרייליכע וואך, אברהם אבינו האט א נאמען געגעבן זיין זון 'יצחק', עס איז געווען א גרויסע שמחה, "כָּל הַשֹּׁמֵעַ יִצְחַק לִי" (בראשית כא, ו), יעדער איז געווען פרייליך. די הייליגע חכמים זאגן (הובא ברש"י, שם; בראשית רבה נג, ח): "בְּשָׁעָה שֶׁנִּפְקְדָה אִמֵּנוּ שָׂרָה", ווען שרה איז געהאלפן געווארן, "הַרְבֵּה עֲקָרוֹת נִפְקְדוּ עִמָּהּ", זענען אסאך עקרות געהאלפן געווארן, "הַרְבֵּה חוֹלִים נִתְרַפְּאוּ בוֹ בַיּוֹם", אסאך קראנקע זענען אויסגעהיילט געווארן, "הַרְבֵּה חֵרְשִׁים נִתְפַּקְחוּ", אסאך טויבע און שטומע זענען אויסגעהיילט געווארן, "הַרְבֵּה סוּמִים נִפְתְּחוּ", אסאך בלינדע זענען אויסגעהיילט געווארן, "הַרְבֵּה שׁוֹטִים נִשְׁתַּפּוּ", אסאך נארנים זענען קלוג געווארן, אלעס בזכות די אמונה; מען האט געזען אז עס נישטא קיין טבע, נישטא קיין מקרה, נישטא קיין מזל, עס איז דא א באשעפער וואס מאכט אלעס און טוט אלעס, אמונה ברענגט רפואה, און קריאה מעורר הזמן, אז מען ליינט די וואך די ניסים - קומט ישועות און רפואות.


איך וויל דיר בעטן זאלסט לערנען מיט דיינע קינדער מוצאי שבת ווען מען מאכט ביי ענק אין שול אבות ובנים, אבער זאלסט וויסן אז אבות ובנים מיינט נישט זאלסט פארהערן דיינע קינדער, זיי ווייזן אז זיי קענען נישט די לימודים; אבות ובנים איז פרייליך מאכן די קינדער, שמועסן מיט די קינדער, מיט יעדן קינד לויט זיין מצב, אויך אביסל לערנען, זיי ווייזן אז זיי קענען יא.


פאריגע וואך קומט צו מיר א טאטע ממש אויסער זיך, אז ביי אבות ובנים צעקריגט ער זיך מיט זיינע קינדער, זיי ווילן נישט לערנען, ער איז ממש אויסער זיך... איך זע אז נישט אלע ווייסן וואס אבות ובנים איז, עס איז א צייט צו געבן פאר יעדן קינד אפאר מינוט, אויסהערן און דערציילן און זיך זייער פרייליך מאכן.


 א גוט שבת.

#6661 - די ערשטע זאך איז צאלן רענט
צדקה, רענט

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת וירא, י"ג מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר


יעצט הער איך אז דו באצאלסט נישט קיין רענט, ביסט שולדיג פאר דיין לענדלארד שוין אפאר חדשים.


וויסן זאלסטו, מוהרא"ש האט אונז געלערנט, די ערשטע זאך איז צאלן רענט; עסן קען מען אהיים נעמען פון שמחות, פון שול, די שיריים פון שלש סעודות וכדומה, (אגב, מען קען קומען ביי אונז אין די מוסד אהיים נעמען ברויט, מילך, די איבריגע עסן וואס די קינדער לאזן איבער), רענט איז די ערשטע זאך וואס מען דארף באצאלן.


איך וויל נישט זאלסט לעבן א הפקר לעבן, איך וויל דו זאלסט שוין יעצט רופן דיין לענדלארד און אים מפייס זיין, און אים צוזאגן אז דו גייסט אים יעדן טאג ברענגען. און ווען דו ענדיגסט ארבעטן (אדער כולל) - זאלסטו זאגן שיינערהייט פאר דיין ווייב אז דו קענסט נישט אהיים גיין, דו דארפסט גיין ברענגען געלט פאר די דירה, און דו זאלסט גיין אויף די הייזער, און אז דו מאכסט פופציג דאלער, הונדערט דאלער - זאלסטו דאס טראגן צום לענדלארד, אים מפייס זיין און אים באצאלן.


ביי אונז אין די קהילה וועל איך נישט לאזן קיין הפקירות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6660 - זיי זיך מוסר נפש צו קומען אין שול
חינוך הילדים, בית המדרש, דאווענען

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת חיי שרה, י"ט מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר


גיי אין שול גלייך אינדערפרי, גיי נישט צו קיינעם, רעד נישט מיט קיינעם, שמועס נישט מיט קיינעם - ביז דו ענדיגסט דאווענען, פארפאס נישט קיין איין תפילה. זיי זיך מוסר נפש צו קומען אין שול, ווייל ווי אזוי דו וועסט זיך יעצט פירן, אפילו מיט די גאר קליינע קינדער - אזוי וועלן דיינע קינדער זיך פירן. דער רבי זאגט (ספר המדות אות תפילה, סימן לו): "מִי שֶּׁיֶּשׁ לוֹ בֵּית הַכְּנֶסֶת, וְאֵינוֹ נִכְנָס לְשָׁם לְהִתְפַּלֵּל, גּוֹרֵם גָּלוּת לְבָנָיו", ווער עס האט שול אין זיין שטאט און ער גייט נישט אין שול דאווענען - ברענגט ער אז זיינע קינדער זאלן דארפן גיין אין גלות; ווייל ווען קינדער זעען ווי דער טאטע גייט נישט אין שול זענען זיי אויך מזלזל אין דעם, זיי וועלן האבן חס ושלום א גלות לעבן רחמנא לצלן.


אזוי אויך, אז דו וועסט שמועסן ביים דאווענען וועלן דיינע קינדער בכלל נישט דאווענען. האלט די שול הייליג, מאך נישט קיין ביזנעס אין שול, קום אין שול מיט דרך ארץ, מיט כבוד, וויקל זיך איין אין טלית און בעט: "רבונו של עולם געב מיר ערליכע דורות, קינדער און אייניקלעך וואס וועלן לעבן מיט דיר, גיין בדרך התורה".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.



 

#6659 - א זכות צו בארגן געלט פאר די מוסדות
מוסדות, געלט

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת וירא, י"ב מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


אויב דו קענסט מיר בארגן געלט פאר א יאר צוויי; איך בארג נישט פאר מיר, איך בארג פאר די מוסד; וועסטו האבן א זכות וואס וועט בלייבן פאר אייביג.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6658 - זיי נישט קיין חי' רעה, טשעפע נישט דיין ווייב
שלום בית, התבודדות

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת חיי שרה, י"ח מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


גיי אין א ווינקל, רעד אפאר דיבורים צום אייבערשטן, הויב אן דיין טאג מיט רעדן צום אייבערשטן. עס קומט א צייט וואס דער וואס האט עוסק געווען אין די הייליגע הנהגה פון רעדן צום אייבערשטן - נאר דאס וועט אים באגלייטן ביזן בית החיים. מוהרא"ש פלעגט שטענדיג חזר'ן דעם מאמר חז"ל (תנא דבי אליהו רבה, פרק טו): "לְפִי שֶׁכָּל הַמַּרְבֶּה שִׂיחוֹת וּתְפִלּוֹת, הֵם הַמְלַוִּים אוֹתוֹ עַד שֶׁיַּגִּיעַ לְבֵית עוֹלָמוֹ", ווען א מענטש רעדט אסאך צום אייבערשטן און ער שמועסט אסאך צום אייבערשטן - דאס באגלייט אים ביזן קבר, אז מען קוקט אריין אין תנא דבי אליהו איז דא אן אנדערע גירסא, אבער מוהרא"ש האט געהאט אזא גירסא: "לְפִי שֶׁכָּל הַמַּרְבֶּה שִׂיחוֹת וּתְפִלּוֹת".


איך האב דיר שוין אסאך געשריבן און אסאך געבעטן זאלסט אכטונג געבן, זאלסט נישט טשעפען דיין ווייב. זיי נישט קיין חי' רעה, טשעפע נישט און דערמאן נישט קיין אלטע זאכן, דו ווילסט אויך נישט מען זאל דיך פארשעמען מיט אלטע זאכן, דו בעטסט דעם אייבערשטן ביים דאווענען: "אל תזכר לנו עוונת ראשונים", דערמאן נישט אלטע עבירות וואס מיר האבן געטון אין די יונגע יארן; אויב דו שטייסט און צאפסט איר בלוט מיט אלטע זאכן - איז פארוואס דיינע אלטע זאכן טאר מען נישט דערמאנען?


ווייסט וואס מוהרא"ש דערציילט, א איד איז אמאל געקומען צום רבי'ן וויינען אז דער גלח פון שטאט האט פארכאפט זיין טאכטער, דער רבי האט אים געגעבן א עצה ווי אזוי ער זאל איר ארויסכאפן פון דארט. נאכדעם וואס זי איז געראטעוועט געווארן פון דארט האט איר דער רבי גלייך א כלה געמאכט מיט א בחור א שוסטער, און דער רבי האט געבעטן דעם חתן ער זאלט קיינמאל נישט דערמאנען פאר זיין ווייב די מעשה וואס זי האט געהאט מיטן גלח, דער רבי האט אים מבטיח געווען אז אויב ער וועט איר קיינמאל נישט טשעפען מיט די אלטע מעשה וכו' וועט ער זוכה זיין צו קינדער צדיקים; וכך הוה, דער איד האט זוכה געווען צו קינדער צדיקים און גרויסע רבנים.


אויב דו ביסט מקבל אויף זיך מער נישט צו טשעפען מיט אלטע זאכן, מער נישט דערמאנען וכו' - וועסטו אויך זוכה זיין צו די ברכה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.



 

#6657 - בלייבן פרייליך ווען עס דרוקט
שמחה, פרויען צאמקום, דאגות

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת חיי שרה, י"ז מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


טויזנטער און צענדליגער טויזנטער מאל חזר'ט אונז מוהרא"ש די ווערטער פון די הייליגע חכמים זכרונם לברכהה (תנחומא שמיני, ב): "אֵין הַשִּׂמְחָה מַמְתֶּנֶת לָאָדָם. לֹא כָּל מִי שֶׁשָּׂמֵחַ הַיּוֹם שָׂמֵחַ לְמָחָר", מוהרא"ש בעט זיך ביי אונז, זיי פרייליך, שטופ עס נישט אפ אויף מארגן, וואס ווייסטו וואס מארגן וועט זיין, זיי פרייליך היינט, און אז דו האסט צרות און יסורים - זאלסטו נאכאלץ זיין פרייליך. מוהרא"ש דערציילט, עס איז געווען א ברסלב'ער חסיד רבי אהרן קיבליטשער זכרונו לברכה; ער איז געווען זייער א פרייליכער איד'ל, שטענדיג איז ער ארום געגאנגען מיט א שמייכל, אפילו ער איז געווען אן עני ואביון. ווען זיין ווייב פלעגט אים פרעגן: "אהרן, פארוואס ביסטו פרייליך, האסט דאך גארנישט?" האט ער איר געענטפערט: "דו גלייבסט דאך אז עס וועט נאך זיין גוט, נו, איך בארג אויס שמחה פון דעמאלט אויף יעצט"; זעט מען פון דעם דאס גרויסקייט פון איינער וואס גייט שטענדיג ארום מיט א שמייכל און ער דערהאלט זיך.


פריי זיך מיט 'שלא עשני גוי', א גוי ביסטו נישט, וואס דו זאלסט נאר נישט זיין, אבער א גוי ביסטו נישט; ביסט גע'מל'ט, ביסט אנגעפילט מיט מצות, חכמינו זכרונם לברכה זאגן (חגיגה כז.), אפילו פושעי ישראל - "מלאים מצוות כרימון", זענען אנגעפילט מיט מצוות אזוי ווי א מילגרוים; פריי זיך מיט 'שלא עשני גוי', די גרעסטע צדיקים האבן זיך מיט דעם מחי' געווען.


דער הייליגער קדושת לוי זכותו יגן עלינו האט געזאגט, אינדערפרי ווען ער איז זייער צעבראכן מאכט ער גלייך די ברכה 'שלא עשני גוי'. אויך זאגט מוהרא"ש אז עס ווערט געברענגט (ספר שם משמואל פרשת שמות, שנת תרע"ז), אויפן גאון וצדיק רבי יונתן אייבשיץ זכותו יגן עלינו, מען האט אים געהערט אויסלאזן די ברכה שלא עשני גוי, מען האט אים געפרעגט דערויף, האט ער געזאגט: "אינדערפרי ווען איך האב זיך דערמאנט אז איך בין א איד - האב איך אויסגעשריגן די ברכה", און אז די גרויסע צדיקים האבן זיך מחי' געווען מיט דעם - איז דאך זיכער אז מיר דארפן זיך זייער פרייען מיט דעם.


עצבות וועט נישט העלפן, דאגות וועט דיר נישט העלפן; דאגות וועט נאר ערגער מאכן, און עצבות וויל איך נישט זאגן וואס עס קען מאכן, דאס ערגסטע וואס קען נאר זיין, און אז דו ביסט געדרוקט אין פרנסה - קענסטו נאך בלייבן פרייליך, און אז עס דרוקט דיר עפעס אנדערש - זאלסטו נאך בלייבן פרייליך; מאך זיך נישט נאריש, די וועלט ענדיגט זיך נישט מיט דיין פראבלעם, מיר האבן א גרויסער באשעפער, מען דארף אים מוטשען ביז מען זעט די ישועה.


דיין ווייב זאלסטו מחזק זיין זי זאל קומען היינט נאכט צו די פרויען צאמקום, א שאד זי זאל פארפאסן די שיעור היינט נאכט, זי וועט אהיים גיין תחיית המתים, א נייע מענטש מיט פרישע כוחות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.



 

#6656 - א לעבעדיגע לעבן
תודה והודאה, התחדשות, ישיבה

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת חיי שרה, ט"ז מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


א פרישע סדרה, פרשת חיי שרה, שרה האט געלעבט; צדיקים לעבן, און אלע וואס זענען צוגעקלעבט צו זיי לעבן א לעבן. אז מען רעדט צום אייבערשטן יעדן טאג, מען דאנקט אים און מען בעט אים אויף אלעס וואס מען דארף - דאס איז לעבן, "לֹא הַמֵּתִים יְהַלְלוּ קָהּ", דער וואס דאנקט נישט דעם אייבערשטן איז א טויטער, "וַאֲנַחְנוּ נְבָרֵךְ קָהּ", מיר וועלן דאנקען דעם אייבערשטן, אנהויבן לעבן א לעבן וואס די הייליגע צדיקים געבן אונז, צו דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן.


לערן יעדן טאג אביסל פון הייליגן רבינ'ס ספרים, אפילו נאר אפאר מינוט - וועסט ווערן א נייער מענטש. דו קענסט דאך די מעשה מיטן בענקל, א איד האט אמאל געברענגט א בענקל פארן רבי'ן פאר א מתנה, האט אים דער רבי געפרעגט: "וויפיל צייט האט דיר גענומען צו מאכן דעם בענקל?" האט ער געענטפערט: "א האלבע יאר", האט אים דער רבי געפרעגט: "דו האסט געארבעט א גאנצן טאג במשך א האלבע דאס צו מאכן?" האט ער געענטפערט: "ניין, יעדן טאג א שעה צייט האב איך געבויט דעם בענקל", האט זיך דער רבי אנגערופן: "אזוי! דו האסט מיר אינזין געהאט א האלב יאר אלע טאג א שעה..." דער רבי האט מער הנאה געהאט פון דעם פרט אז דער איד האט געטראכט פון אים - מער ווי ער האט הנאה געהאט פונעם בענקל אליין; דאס אליין אז מען טראכט פון א צדיק - ברענגט פארן מענטש אלע ישועות.


באניי זיך מיט דיינע שיעורים כסדרן, בעיקר אין לימוד משניות און גמרא. מיר האבן אינעם היינטיגן דף (בבא בתרא, דף קמה), די גמרא זאגט אויפן פסוק (משלי טו, טו): "כָּל יְמֵי עָנִי רָעִים", אלע טעג פונעם ארעמאן זענען שלעכט, "וְטוֹב לֵב" און דער וואס האט א גוטע הארץ - "מִשְׁתֶּה תָמִיד", ער שפירט זיין גאנץ לעבן ווי ער זיצט ביי א מסיבה וואו מען טרינקט, ער איז אלץ פרייליך, די גמרא זאגט צוויי שיטות ווער עס איז ביי די בחינה פון 'וטוב לב משתה תמיד', איין שיטה איז דער וואס לערנט משניות, משניות איז א גרינגע לימוד, דער וואס לערנט משניות איז שטענדיג פרייליך, נאך א שיטה זאגט די גמרא, דאס איז דער וואס לערנט גמרא, דער איז אלץ פרייליך, ווייל גמרא מאכט פרייליך; מיר נעמען אן ביידע שיטות, נאר אזוי איז מען פרייליך.


די ישיבה גייט אן אזוי ווי די ערשטע יאר און נאך שענער, איך זיץ מיט די בחורים מהבוקר עד הערב, מען לערנט פלייסיג, מען רעדט נאר דעם רבינ'ס דיבורים, איך פרוביר צו טון וואס דער בערגער'ס זון האט געטון (סיפורי מעשיות, מעשה י), אפילו מען האט אזויפיל מאל שוין פארווארפן צוויי הונדערט מייל נאכן דערציילן דעם סוד ווי אזוי מען קען באקומען די בת קיסר, און נאכן ווערן - פון די אלע וועם מען האט געהאלפן - פארווארפן צוויי הונדערט מייל - איז ער געגאנגען פון פריש און דערציילט פאר פרישע תלמידים נאך מער עצות און נאך מער וועגן ווי אזוי מען קען זוכה זיין באקומען די בת קיסר, וד"ל.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.



 

#6655 - באצאל שכר לימוד
שכר לימוד

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת חיי שרה, ט"ז מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


באצאל שכר לימוד, איך דארף באצאלן דיינע קינדער'ס מלמדים און טיטשערס, פון וואו זאל איך נעמען געלט זיי צו באצאלן? וואס מיינט דאס זיך נישט וויסנדיג מאכן? וואס מיינט זיך אויסלאכן?! פון וואו זאל איך נעמען געלט צו באצאלן די געטרייע מלמדים און געטרייע טיטשערס? מוהרא"ש זאגט, עלטערן וואס מאכן זיך נישט וויסנדיג פון שכר לימוד וועלן...


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.



 

#6654 - די קינדער שלינגען אלע מעשיות וואס דו דערציילסט
הכרת הטוב, חיזוק פאר מלמדים

בעזרת ה' יתברך - מוצאי שבת קודש פרשת לך לך, ט' מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ר' ... נרו יאיר


איך האב געלערנט מיט מיין זון ... הצדיק נרו יאיר – די חומש מיט די רש"י'ס, אויך די משניות, און ער האט זייער גוט געקענט. איך בין זייער דאנקבאר פאר די שווערע ארבעט וואס דו לייגסט אריין אין מיינע קינדער.


אויך האט ער דערציילט די מעשה פון ניקנור, די ניסים וואס דער אייבערשטער האט געמאכט. די קינדער שלינגען אלע מעשיות וואס דו דערציילסט, עס גייט אריין אין זייערע ריינע הערצער און עס שלאגט ווארצלען, זיי וועלן וואקסן גרויסע ערליכע אידן.


יישר כח.

#6653 - קום צו די וועכנטליכע שיעורים, הערן וויכטיגע זאכן פאר'ן לעבן
היכל הקודש, שיעור

 


בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת וירא, י"א מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך וויל דיך מחזק זיין זאלסט קומען צו די וועכנטליכע שיעורים, די ליל שישי שיעורים; וועסט הערן וויכטיגע זאכן פארן לעבן.


דער הייליגער רבי אלימלך זכותו יגן עלינו זאגט אויפן פסוק (תהלים צה, י): "וְהֵם, לֹא יָדְעוּ דְרָכָי", 'והם' – אז מען בלייבט אינדער'היים', מען גייט נישט צו צדיקים, 'לֹא יָדְעוּ דְרָכָי', ווייסט מען נישט די וועג ווי צו דינען דעם אייבערשטן.


קען זיין אז די וועכנטליכע שיעורים זענען צו פשוט'ע זאכן, מען רעדט צו פשוט, פון שלום בית, חינוך הבנים והבנות, מען רעדט נישט פון קבלה וכו' וכו', אבער די פשוט'ע זאכן איז לעבנ'ס וויכטיג, אזוי ווי רב הונא האט געזאגט פאר זיין זון רבה (שבת פב.): "הוא עסיק בחיי דברייתא", ער רעדט פון לעבנ'ס וויכטיגע זאכן, "ואת אמרת במילי דעלמא", און דו זאגסט אז די דיבורים זענען צו פשוט.


קום צוריק, קום צו די הייליגע חבורה פון היכל הקודש, איך האב דיך ליב, איך וויל אזוי שטארק זיין נאנט מיט דיר.



 


 

#6652 - וויי וויי, פארוואס האב איך נישט געלערנט משניות?
משניות, תכלית, יום המיתה

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת וירא, י' מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


איך האב ערהאלטן דיין הודעה אז דו האסט זוכה געווען צו לערנען און צו מסיים זיין ששה סדרי משנה הונדערט פיר און אכציג מאל.


האסט מיך זייער מחי' געווען, דאס געבט מיר כח צו ווייטער מחזק זיין בחורים און אברכים צו לערנען אויפן סדר דרך הלימוד וואס דער הייליגער רבי האט אונז מגלה געווען (שיחות הר"ן, סימן עו), מען זאל לערנען אפילו בלי הבנה, אפילו מען פארשטייט נישט וואס מען לערנט.


עס קומט א טאג, עס קומט א צייט – וואס נאר משניות וועט העלפן, נאר משניות וועט זיין אינטערעסאנט; ווען דער מלאך מיט די טויזנט אויגן קומט און נעמט צי די נשמה, מען פאלט אראפ א טויטער, דעמאלט וועט מען חרטה האבן, דעמאלט וועט מען רחמנות האבן אויף זיך, מען וועט טראכטן 'וויי וויי, פארוואס האב איך נישט געלערנט משניות? פארוואס האב איך געשפעט פון סדר דרך הלימוד?' דעמאלט וועט גארנישט נוצן, נאר משניות.


אז דו דארפסט אן ארבעטער זאל דיר העלפן – גיי אין ישיבה אין שטעטל און נעם א בחור וכו', עס איז א גרויסע זכות וד"ל.



 

#6651 - לייג א בענקל צווישן די ביימער, און בעט דעם אייבערשטן
כולל, תפילה והתבודדות, הדרכות, היטן די צייט

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת וירא, י' מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער זון הרב ... שליט"א


איך האב גרויס נחת פון דיר, איך און מאמי תחי' פרייען זיך זייער צו באקומען גאר שיינע גריסן אויף דיר, פון דיין התמדת התורה און דיינע גוטע מידות ויראת שמים.


גיי שלאפן פרי, פעניע נישט אפ די נעכט, און שטיי אויף פרי, לערן דיינע שיעורים כסדרן בכל התורה כולה, מאך זיך א פלאן צו ענדיגן כל התורה כולה.


אויך זאלסטו גיין אין פעלד זיך מתבודד זיין, גיי הינטער דיין הויז, לייג א בענקל צווישן די ביימער, א קביעות'דיגע מקום, און בעט דעם אייבערשטן דו זאלסט זוכה זיין צו זיין א צדיק, נישט מסיח דעת זיין פון אים.


בנוגע כולל, בנוגע לערנען ספרי אחרונים וכו'; לערן בעיקר טור בית יוסף, מחבר רמ"א, טורי זהב און מגן אברהם; דאס זאלסטו לערנען און גוט קענען, מער פון דעם וועט דיך נאר מער צעמישן.


איך ווייס אז היינטיגע אברכים זיצן שעות און לערנען וכו', אבער פון זיידע זכרונו לברכה האב איך מקבל געווען צו לערנען הלכה; טור בית יוסף, שלחן ערוך, טורי זהב מגן אברהם; אז דו וועסט אזוי לערנען – וועסטו מצליח זיין.

#6650 - געבן א שמייכל פאר יעדן איינעם
שמחה, עבודת השם, חסד

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת חיי שרה, ט"ז מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


דיין עבודת השם איז – געבן א שמייכל און א גוט ווארט פאר יעדן איינעם וואס קומט אריין אין געשעפט, און אזוי אויך וועם דו באגעגנסט אין שול וכדומה.


וואלסטו געוואוסט וואס גייט אריבער אויף מענטשן, וואס פאר א ביטערנישן, וואס פאר א ווייטאג – השם ירחם, און מיט איין שמייכל, מיט איין גוטע ווארט – קען מען זיי אזוי מחי' זיין.


לאז זיך נישט צעברעכן פונעם יצר הרע וואס האקט דיר אין קאפ אז דו ביסט גארנישט ווערד, דו טו וואס דער רבי האט אונז געזאגט, דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן מג) מיר זאלן שמייכלען צו יעדן און באגרוסן יעדן איינעם, אזוי ווי די הייליגע חכמים זאגן (תענית כב.) פון די תְּרֵי בַּדְחֵי, "וּלְהַחֲיוֹת אָדָם אֵינוֹ דָּבָר רֵק".


דאס איז דיין זאך, דאס איז דיין תיקון, דאס איז דיין עבודת השם, געב יעדן א שמייכל, געב יעדן א גוט ווארט, בפרט פאר אנשי שלומינו, אויף זיי גייט איבער נאך מער, בבחינת (סוכה נב.): "כָּל הַגָדוֹל מֵחֲבֵירוֹ יִצְרוֹ גָדוֹל הֵימֶנוּ". זיי יעדן דן לכף זכות, פיר נישט מיט קיינעם קיין חשבונות, מיט קיינעם; רעד איידל, רעד שיין – וועסטו אלעס פאררעכטן, דו וועסט זוכה זיין צו עולם הבא.


ליין איבער די בריוו יעדע שבת.

#6649 - ווי מער שלעכטס מען רעדט, אלץ מער שידוכים ווערן
שידוכים, מאוויס, ישיבה

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת חיי שרה, ט"ז מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך פריי זיך זייער אז דו קומסט אין ישיבה, דו לערנסט דיינע שיעורים כסדרן, משניות און גמרא, איך האב זייער הנאה.


אויך בין איך זייער איבערגענומען פון דיינע גוטע מידות, פון דיין צוגעלאזנקייט צו אלע בחורים.


דו זיי ממשיך צו קומען אין ישיבה, דו וועסט בקרוב זוכה זיין צו טרעפן דיין שידוך. מוהרא"ש זכותו יגן עלינו האט מבטיח געווען פאר די בחורים אין ישיבה אז אלע וועלן טרעפן גוטע שידוכים. ווען מוהרא"ש פלעגט קומען אין ישיבה פלעגט ער חזר'ן די הבטחה, אז אלע בחורים אין ישיבה וועלן גוט חתונה האבן, און אזוי איז, צדיק גוזר והקדוש ברוך הוא מקיים, די ישיבה שטייט שוין קרוב צו צוואנציג יאר און שלעכטע מענטשן זוכן נאר צו רעדן שלעכט, און ווי מער שלעכטס מען רעדט – אלץ מער שידוכים ווערן.


קוק נישט קיין מאוויס, אפילו וואס דו טראכסט אז עס איז נישט שלעכט, קוק נישט גארנישט, האלט ריין דיינע אויגן.

#6648 - פרנסה ווענדט זיך אין שמירת הברית
קדושה, פרנסה, תיקון הכללי

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת חיי שרה, ט"ז מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


פרנסה האט נישט צוטון מיט וויפיל מען ארבעט און ווי קלוג מען איז, פרנסה האט מיט תיקון אות ברית קודש. דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן כט), ווער עס איז מתקן אות ברית קודש איז זוכה צו 'מן', צו לחם מן השמים, צו פרנסה בנקל, אין שמירת הברית איז אלעס תלוי; אז מען איז מתקן תיקון הכללי, "מִמֵּילָא יְתֻקַּן הַכֹּל בִּפְרָט".


דערפאר האט מוהרא"ש זכותו יגן עלינו איינגעפירט אין אלע שולן היכל הקודש, אז נאך שחרית זאל מען זאגן די תיקון הכללי, נישט אויסטון די תפילין ביז נאך די תיקון הכללי, ווייל אין דעם איז אלעס אנגעהאנגען.


זאלסטו זיך אזוי פירן, מהיום והלאה טו נישט אויס די תפילין נאר נאכן זאגן די תיקון הכללי. זאג די צען קאפיטלעך תהילים, די תיקון הכללי [קאפיטל טז, לב, מא, מב, נט, עז, צ, קה, קלז, קנ], דאס וועט דיר ברענגען פרנסה בנקל, און צו אלע ישועות און יעדן פרט.

#6647 - דער וואס זאגט תהילים, פאלט נישט אראפ
שמחה, תהלים, סדר דרך הלימוד

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת חיי שרה, ט"ז מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך בענק זיך צו דיר, איך האף אז אלעס איז גוט, איך האף דו לערנסט שיעורים כסדרן אויפ'ן רבינ'ס סדר דרך הלימוד וואס האט אונז געלערנט אז מען זאל לערנען אפילו אן פארשטיין, אזוי ווי אויסגעשמועסט (שיחות הר"ן, סימן עו).


שרייב מיר דיינע סיומים – וועסטו מיך מחי' זיין. באפלייס זיך אין משניות און אין גמרא. אויך זאלסטו זאגן יעדן טאג תהילים, דער רבי זאגט (שם, סימן צח), תהילים איז אזוי ווי א שטעקן וואס עלטערע מענטשן ליינען זיך אן דערויף, אזוי אויך, דער וואס זאגט תהילים – פאלט נישט אראפ, ער האט אויף וואס זיך אנצולאנען.


טייערער ברודער, וואלסטו געוואוסט ווי חשוב דו ביסט ביים אייבערשטן, ווי דער אייבערשטער בארימט זיך מיט דיר – וואלסטו געטאנצן פאר שמחה, וואלסט געווען משונה פרייליך, ווייל דער אייבערשטער האט אזוי ליב א איד, נאר דער סמ"ך מ"ם רעדט אונז איין אז מיר זענען גארנישט ווערד, און א רחמנות אויף די וואס גלייבן אים.


פון דיין ראש ישיבה וואס האט דיך ליב.

#6646 - נישטא אזא זאך ווי שלאגן קינדער
חינוך הילדים, התבודדות

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת חיי שרה, ט"ז מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


כאטש מיר האבן שוין גערעדט נעכטן, דאך וויל איך דיר שרייבן, אזוי וועסטו דאס קענען איבערליינען און וויסן ווי דו האסט זיך צו פירן.


נישטא אזא זאך ווי שלאגן קינדער, דער רבי האט נישט געהאלטן פון שלאגן קינדער, און אפילו דו וועסט זען ווי פעטש העלפט – זאלסטו געדענקען וואס דער רבי זאגט: "מיט גוטנ'ס וואלט מען בעסער גע'פועל'ט".


איך שרייב דיר דאס ווייל איך בין דערציטערט געווארן נעכטן ווען דו ביסט געווען ביי מיר און דערציילט אז דיין זון נרו יאיר כאפט יעדן טאג פון דיר פעטש, חס ושלום זיך אזוי אויפפירן, די פעטש צעברעכט דיין זון און עס מאכט אים נאר ווערן מער ווילד וכו'. אז דיין קינד איז ווילד, ער שלאגט די געשוויסטער וכו' וכו', דו קענסט עס נישט אפשטעלן – קענסטו אים לייגן אין א צימער (נישט קיין טונקעלע, נישט קיין שרעקעדיגע), און אים זאגן: "ווען דיין יצר הרע גייט ארויס זאלסטו קלאפן – וועלן מיר דיך ארויסנעמען", אבער חס ושלום שלאגן.


גיי אין פעלד ארום דיין שטוב און שריי צום אייבערשטן ער זאל דיר העלפן מיט דיינע קינדער, זיי זאלן אויסוואקסן געזונט און ערליך, אבער חס ושלום שלאגן.

#6645 - טו אלעס וואס מאכט פרייליך
שמחה, שלום בית

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת חיי שרה, ט"ז מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


דו ביסט זייער א געלונגענער, זייער א קלוגער, זייער פארשטענדליך, האסט א גוטע הארץ, בקיצור, דו ביסט אנגעפילט מיט אלע מעלות, אויך האסטו א גוט הארץ, נאר איין זאך פעלט דיר, און אז דו וועסט משלים זיין די זאך וואס פעלט – קענסטו זיך נישט פארשטעלן צו וואס דו וועסט זוכה זיין, עס פעלט דיר שמחה.


דו דארפסט ארבעטן נאר אויף דעם, צו זיין פרייליך, דיין התבודדות דארף זיין נאר אויף דעם, דיינע תפילות זאלן זיין: "באשעפער, זכינו להיות בשמחה, מאך מיך פרייליך".


טו אלעס וואס מאכט פרייליך, אפילו נארישע זאכן. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן כד): "צריך להכריח את עצמו בכח גדול להיות בשמחה תמיד ולשמח את עצמו בכל אשר יוכל, ואפלו במלי דשטותא", מען דארף זיך פרייליך מאכן אפילו מיט נארישע זאכן.


וועסט זען ווי אלעס וועט זיך דיר טוישן צום גוטן, אלע דמיונות, מחשבות וכו' וכו', אלעס וועט ווערן גוט, אפילו דיין שלום בית וועט ווערן אזוי גלאנציג ווען דו וועסט ווערן פרייליך.