בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#7546 - איינער אליין, און דערהאלט זיך אזוי שיין
בחור, התחזקות, אומאן

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת דברים, ד' מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


טייערע ... נרו יאיר


איך באוואונדער דיך ווי דו דערהאלסט זיך, ביסט איינער אליין, אן משפחה, און אזוי לאנג ווארטסטו אויף דיין שידוך און דו ביסט שטאלץ מיט דיין בארד און פיאות, דו ביסט שטאלץ מיט דיין אידישקייט, דו דאווענסט די דריי תפילות יעדן טאג, דו לערנסט דיינע שיעורים כסדרן; איך באוואונדער דיך.


איך בעט דיר זייער דו זאלסט זיך ווייטער האלטן שטארק, זאלסט נישט אפלאזן פון דיינע גוטע מעשים.


איך האף צו זיין דיין שדכן און דיך באגלייטן דיין לעבן ווי א טאטע און ווי א מאמע.


מען פארט שוין כמעט צום רבי'ן אויף ראש השנה, וועלן מיר זיך קענען אויסגיסן דאס הארץ און אראפלייגן ביים ציון די שווערע זעק און פעק און אהיים ברענגען נאר ישועות.

#7545 - א צייט זיך אפצורוען און זיין א מאמע
חיזוק פאר פרויען, בית פיגא

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת דברים, ד' מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


די קומענדיגע יאר זאלט איר נישט צוריק קומען אין בית פיגא, איר דארפט זיך אפרוען, איר דארפט קומען צו זיך פון אייער געבוירענער בכור; רוט זיך אפ פאר א יאר און נאכדעם וועט איר צוריק קומען זיין א טיטשער.


דא און דארט ווען מען זוכט א 'במקום' צו איבערנעמען א טיטשער פאר א טאג צוויי וכו', דאס קענט איר טון, דאס איז נישט אזוי שווער פארן מח.


צעברעכט זיך נישט, זייט פרייליך, יעדע זאך האט איר צייט, יעצט איז א צייט פון זיך אפרוען און זיין א מאמע פאר אייער קינד.

#7544 - א גוטע זיסע שלום בית, ווי טויבעלעך אין א זיסע חלום
שלום בית

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת ואתחנן, י' מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר


צו האבן שלום בית דארף מען געדענקען וואס מוהרא"ש האט אונז שטענדיג געזאגט, מען זאל נישט זוכן צו זיין גערעכט, נאר זוכן צו זיין קלוג, ווייל נאר אזוי קען מען האבן שלום בית; אז מען געבט נאך, מען איז א מוותר, מען קען זיך איינבייגן די קאפ, און נישט זיין גערעכט, נאר אזוי איז דא א שאנס צו האבן א זיסע שלום בית.


טייערער ברודער, זוך נישט צו זיין גערעכט, אוי ואבוי ווען מען זוכט צו זיין גערעכט, מען לעבט אפ א ביטערע לעבן און מען ווייזט אויף יעדן איינעם אז מען איז גערעכט, וואו מען גייט און וואו איז מען יעדן איינעם מסביר ווי גערעכט מען איז און ווי נישט גערעכט די ווייב איז; און? וואס איז יעצט? יעצט איז שוין גוט? יעצט איז פיין? ניין, גארנישט טוישט זיך נישט, מען ליידט ווייטער, ווייל מען וויל נישט איינבייגן די קאפ פארן אייבערשטן.


איך בעט דיר ליבער ברודער, פון היינט זאלסטו זיין קלוג און נישט זוכן צו זיין גערעכט; וועסטו נאך זוכה זיין צו א גוטע זיסע שלום בית, ווי צוויי טויבעלעך אין א זיסע חלום.

#7543 - איר קענט איבערדרייען אייער מאן צום גוטן
תודה והודאה, שלום בית, חיזוק פאר פרויען

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת ואתחנן, י' מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


וויסן זאלט איר, אייער מאן איז אריבער פון זיין טאטע שרעקליכע פיין, זיין טאטע איז א רוצח, ער האט אים אזוי געפייניגט ביז ער האט אים פארברענט זיין מח, און יעדע מאל איר וועט רעדן צו אייער מאן, אויב וועט ער שפירן ווי איר האלט אים פאר – וועט ער גלייך אנהויבן מיט ליגנט וכו', אזוי ווי אלס קינד און אלס בחור; דאס טוט ער נישט פאר שלעכטס, ער טוט דאס נישט אייך אויסצושפילן, דאס פאסירט פון זיך אליין, פון געוואוינהייט וכו'.


איר וויינט, איר דארפט א מאן, איר שפירט ווי איר לעבט אן א מאן, איר שפירט ווי איר האט נאך א קינד אין שטוב, איר זענט אויס מענטש, איר זאגט איר קענט נישט ווייטער אזוי אנגיין; טייערע מרת ..., איר זאגט דאך אזוי גוט, איר אליין זאגט די עצה, איר שפירט ווי איר לעבט מיט נאך א קינד, איז וואס טוט איר ווען אייער קינד פירט זיך אזוי אויף, זאגט ליגנט, דרייט ארום? וואלט איר נישט אוועק געווארפן די קינד, נאר געקוקט אויף די מעלות און געזוכט די פינטלעך גוטס, און ערווארטעט אז זיין ווייב זאל לעבן שיין מיט אים, אזוי אויך מיט אייער מאן, זוכט דאס גוטס, און דאנקט דעם אייבערשטן אז ער איז א גוטער, א ווייכער, א גוט הארץ, ער האט טאקע נישט די שטארקקייט וכו', אבער ער איז דאך פול מיט מעלות; אז איר וועט אזוי טון – וועט זיך אלעס איבער דרייען לטובה.

#7542 - ברסלב'ע בית השחיטה
שטעטל, שחיטה

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת ואתחנן, י' מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר


ברוכים הבאים בשם ה', איך פריי זיך אז אזא חשוב'ע משפחה איז געקומען וואוינען ביי אונז אין שטעטל, דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן ביידע הנאה האבן איינער פון צווייטן, דו זאלסט דא קענען אויפציען דיינע קינדער און אייניקלעך מיט יראת שמים און אמונה מיטן רבינ'ס עצות און חיזוק, און זען נאר נחת ביי די קינדער און אייניקלעך.


איך וויל בעטן אויב דו קענסט מיר העלפן עפענען א בית השחיטה מיט ברסלב'ע שוחטים און ברסלב'ע בודקים, וואו אלעס וועט צוגיין מיט תפילה והתבודדות, מען וועט באקוקן די חלף מיט תפילה און מיט טרערן, מען וועט שחט'ן מיט דביקות בה', ווייל אנשי שלומינו קוקן זייער ארויס צו עסן פלייש נאר פון שוחטים וואס לעבן מיטן רבינ'ס עצות, מיטן רבינ'ס יראת שמים.


לאז מיר וויסן מיט וואס איך קען העלפן די זאך זאל צושטאנד קומען.

#7541 - אוועקשטעלן די ישיבה אויפ'ן ריכטיגן וועג
ישיבה, הדרכות

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת ואתחנן, י' מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר


איך וויל דיר נאכאמאל מחזק זיין דו זאלסט מיר העלפן מיט די ישיבה. די מוסדות האבן זיך שיין אוועק געשטעלט, די חדר פירט דער מנהל און בית פיגא פירט די מנהלת, יעצט איז געקומען די צייט אוועק צו שטעלן די ישיבה. איך וואלט זיך זייער געפרייט אז דו זאלסט זיין דער מנהל, אבער דאס קען נישט גיין מיט נאך זאכן, אז דו נעמסט אויף דיר זיין מנהל מיינט דאס אז אלעס אנדערש פון ישיבה איז א טפל, און די ישיבה איז דער עיקר.


דערפאר ווארט איך צו הערן פון דיר אויב דו ווילסט פירן די ישיבה. מיר עפענען יעצט נאך א כתה, עס קומט ארויף פון תלמוד תורה א כתה בחורים, און איך וויל און איך ערווארט פון זיי שיינע זאכן, זיי זאלן אויסוואקסן ערליכע אידן.


אויב דו ווילסט זיין מנהל דארפסטו מודיע זיין אלע עלטערן אז מען דארף זיך פריש איינשרייבן, עס גייט נישט אויטאמאטיש, איך וויל די רעגיסטראציע זאל זיין פנים בפנים, דער טאטע זאל אראפקומען אין אפיס און זיך אויסנעמען די תנאים וואס מיר ווילן און וואס מיר פארלאנגען, אזוי וועלן מיר קענען מצליח זיין.


איך ווארט אויף א תשובה.

#7540 - א מלמד וואס שלאגט, קען נישט זיין מלמד
מלמדים, הדרכות

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת ואתחנן, י' מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


... נרו יאיר, קרית ברסלב


אפאר עלטערן זענען געקומען צו מיר מיט א טענה אז זייערע קינדער קומען אהיים און ווילן נישט גיין אין חדר, זיי זאגן דו שלאגסט די קינדער. איין טאטע האט מיר געזאגט אז ער גייט דיר געבן מכות פארן שלאגן זיין קינד שוין אפאר מאל דעם זומער.


איך וויל דיר קלאר מאכן, ביי מיר קענסטו מער נישט זיין קיין מלמד אויב דו שלאגסט די קינדער. מוהרא"ש האט א גוטע ארבעט פאר א מלמד וואס שלאגט קינדער, צו ארבעטן ביי די מיסט (וואס ווער עס ווייסט ווי די ארבעטערס ווארפן די קאנעס מיט רציחה); מוהרא"ש זאגט: "אנשטאט אויסגעבן רציחה אויף די קינדער – געב אויס די רציחה אויף די קאנעס".


על כן ווארן איך דיך, אויב דו וועסט אנרירן א קינד, ערשטנס וועסטו נישט זיין ביי מיר א מלמד, צווייטנס זיי גרייט אז די עלטערן וועלן דיך שלאגן און רופן די פאליציי; מער פון דעם האב איך נישט וואס צו זאגן.

#7539 - ווארענען די מלמדים נישט צו שלאגן קינדער
מלמדים, הדרכות

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת ואתחנן, י' מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, מנהל תלמוד תורה היכל הקודש קרית ברסלב ליבערטי


דעם שבת זענען געקומען צו מיר עלטערן אז דער מלמד ... – שלאגט און פראסקעט די קינדער, איין טאטע זאגט מיר איך גיי אים געבן מכות, א צווייטער זאגט מיר איך וועל רופן די פאליציי.


וויל איך דיר בעטן נאכאמאל, רעד צו די מלמדים און ווארן זיי אויב וועט איינער אנרירן א קינד. מוהרא"ש האט שוין יארן צוריק געזאגט אז מלמדים וואס האבן לויזע הענט, זיי שלאגן, ציפן, שטופן, גראדזשען – זאלן גיין ארבעטן ביי די מיסט, ווארפן די מיסט קאסטענעס, זיך דארט אויסגעבן די נערווען (די איין זאך איז נאכנישט דא אין שטעטל). און אז מען דארף אמאל געבן א פעטשל קען דער מלמד דאס נישט טון, ער זאל מכבד זיין דעם מנהל.


איך בין געווען פינף יאר מלמד ביי די כתה ט', וואס געווענליך דארט גייט פעטש וכו', איך האב קיין איין מאל נישט געניצט מיינע הענט, נישט געווען אזא זאך שלאגן, (אויסער איין פאטש, וואס א קינד האט געשריבן אויפן טאוועל ניבול פה, א מעשה פאר זיך), און אז מען בעט דער מנהל צו שלאגן זאל דער מנהל זוכן איינעם מער חשוב צו שלאגן, ווייל חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סנהדרין נח:): "הסוטר לועו של ישראל כאילו סוטר לועו של שכינה", ווער עס שלאגט א איד איז דאס כאילו ער פאטשט דעם אייבערשטן כביכול אין זיין פנים, השם ישמרינו.


איך בעט דיר זייער זאלסט שטיין אויף דעם דאס זאל נישט פאסירן מער ביי אונז.

#7538 - ביים דאווענען זאלסטו אלעס לייגן אין די זייט
גמרא, דאווענען, חתן

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת ואתחנן, י' מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר


שטארק זיך מיט דיין עבודת השם, שטארק זיך מיט דאווענען די דריי תפילות שחרית מנחה מעריב מיט מנין. ביים דאווענען זאלסטו אלעס לייגן אין די זייט, לעש אויס דיין טעלעפאן און רעד נישט מיט קיינעם, דאווען מיט א סידור און בעט פאר דיר און פאר דיינע דורות.


גייט זיך צו דיין חתונה מיט לערנען תורה, מאך זיך א קביעות צו לערנען גמרא און צו ענדיגן ש"ס לכבוד דיין חתונה, די בלעטער גמרא וואס מען לערנט – ברענגט א ליכטיגקייט אויפן מענטש, מען ווערט ארומגענומען מיט די מלאכים, די הייליגע מרכבה פאר די שכינה, ג'בריאל, מ'יכאל, ר'פאל, א'וריאל, ראשית תיבות גמר"א; דורך לערנען גמרא איז מען ארום גענומען מיט זיי און מיט די שכינה הקדושה, דעריבער אז דו גרייטסט זיך צו חתונה האבן זאלסטו לערנען אסאך גמרא, דאס וועט דיר ברענגען אלעס גוטס.

#7537 - רעד נישט מיט די לצים וואס דרייען זיך צווישן אונז
חסידות ברסלב, משניות, ליצנות

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת ואתחנן, י' מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


מאך זיך א קביעות צו לערנען יעדן טאג אכצן פרקים משניות. מוהרא"ש זאגט, משניות נעמט אראפ אלע פלעקן פון די נשמה, אפילו די גאר שטארקע איינגעגעסענע פלעקן וואס זעט אויס עס וועט שוין בלייבן, דורך משניות קומען זיי ארויס, און אפילו דו פארשטייסט נישט – זאלסטו זאגן די ווערטער. דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן עו), מען דארף נישט ביים לערנען נאר זאגן די ווערטער, און ביים סוף וועט מען פארשטיין.


טענה נישט מיט קיינעם, רעד נישט מיט די לצים וואס דרייען זיך צווישן אונז און פאררופן זיך ברסלב'ע..., זיי זענען טאקע ברסלב'ע, זיי זענען ברסלב'ע לצים... ברסלב'ע געפאלענע.


עס דערמאנט מיר א מעשה, מוהרא"ש איז געווען אין ברסלב ביים ציון פון מוהרנ"ת, און א הונט האט דארט געבילט, האט מוהרא"ש געזאגט: "קוקט אן עכטע ברסלב'ע הונט בילט", אויך האבן זיי דארט געזען אן עכטע ברסלב'ע גוי, אז ער וואוינט אין ברסלב איז ער א ברסלב'ער, אזוי אויך די לצים וואס דרייען זיך בתוכינו זענען ברסלב'ער, ווייל זיי דרייען זיך דא.


טייערער ברודער, זיי שטארק מיט לערנען ח"י פרקים משניות מיט שיעורים כסדרן בכל התורה כולה על פי סדר דרך הלימוד מרבינו – וועסטו אלעס פאררעכטן און אראפנעמען אלע פלעקן און זוכה זיין צו ווערן א גרויסער צדיק.

#7536 - ווי מער צו שפארן, און צאלן צוביסלעך די חובות
חובות, דירה, תיקון הכללי

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת ואתחנן, י' מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר


דו פרעגסט אויב דו זאלסט פארקויפן דיין הויז, היות דו האסט חובות פון א פערטל מיליאן דאלער וכו'.


לדעתי זאלסטו נישט פארקויפן די הויז, דארפסט דאך האבן א הויז וואו צו וואוינען. וואלט עס געווען א צווייטע הויז, אדער א זומער הויז – וואלט ריכטיג געווען צו פארקויפן, ווייל ווי מעג מען זיין שולדיג געלט און האבן דירות וכו', אבער אן ערשטע דירה וואו צו וואוינען – דאס דארפסטו דאך האבן, זאלסטו דאס נישט פארקויפן.


פארליר זיך נישט, דער אייבערשטער וועט מאכן וואונדער, דו וועסט ארויסקריכן פון דיינע חובות. געב אכטונג נישט צו לעבן ברייט, פרוביר ווי מער צו שפארן, און צאל צוביסליך די חובות.


זאג יעדן טאג די תיקון הכללי, זאג עס מיט טלית ותפילין נאך שחרית. דאס איז מסוגל פאר פרנסה און ארויס צו גיין פון אלע חובות.

#7535 - איבערבעטן יעדן וועם מען האט וויי געטון
חשבון הנפש, איבערבעטן

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת ואתחנן, י' מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר


דעם שבת נאכן דאווענען האב איך געהאט א נס, איך בין געפאלן און זיך גוט צעקלאפט אלע מיינע ביינער, א נס אז איך האב זיך געקענט אויפשטעלן און אהיים גיין מאכן די סעודה.


גלייך ווען דאס האט פאסירט האב איך געזאגט פאר דעם אינגערמאן וואס האט מיך געהאלפן אויפשטיין: "איך ווייס פארוואס דאס האט פאסירט, איך האב גלייך געמאכט א חשבון הנפש אז איך האב איינעם מצער געווען און איך דארף יענעם איבערבעטן".


פארוואס שרייב איך דיר דאס? ווייל דו ביסט יעצט אריבער וכו', און עס ווארט דיר א משפט וכו', זאלסטו זיך מאכן א חשבון הנפש און זאלסט איבערבעטן יעדן וועם דו האסט וויי געטון.


דא רעדט מען נישט פון גערעכט, אוודאי ביסטו אלץ גערעכט, איך טראכט אויך איך בין גערעכט, אבער אפילו אזוי, אפילו ווען מען איז גערעכט דארף מען אויך אכטונג געבן נישט וויי צו טון א צווייטן, און זיכער נישט שלאגן א צווייטן.


די הייליגע חכמים זאגן (סנהדרין נח:), ווער עס שלאגט א איד איז דאס אזוי ווי ער שלאגט כביכול דעם אייבערשטן, און ווער עס שפייט אויף א איד איז כאילו ער שפייט דעם אייבערשטן אין פנים, און אזוי ווייטער       ; זאלסטו זיך בארעכענען, און אויב זענען דא וואס זענען וויי געטון – זאלסטו איבערבעטן, ווייל דא רעדט מען נישט פון זיין גערעכט, אך און וויי פאר דעם וואס איז גערעכט און שלאגט, אזוי ווי דער רבי האט געזאגט פארן רב רבי אהרן ווען ער האט דערציילט דעם רבי'ן אז ער האט געגעבן א פראסק פאר איינעם, און ער האט מסביר געווען פארן רבי'ן אז ער איז גערעכט, האט אים דער רבי געזאגט: "און גערעכט זאלסטו אויך נישט זיין?" אזוי ווי צו זאגן, אוודאי ביסטו גערעכט, אוודאי האלסטו זיך גערעכט, און מיט וואלסטו דאס נישט געדארפט טון.


אז דו וועסט איבערבעטן אלע וועם דו האסט וויי געטון און זיך פארנעמען מער נישט צו ניצן קיין הענט אויף א איד – וועסטו ארויסגיין זכאי בדין.

#7534 - אויסהאלטן אן איידעם, ער זאל קענען לערנען
כולל, איידעם

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת ואתחנן, י' מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


איך בין זייער איבער גענומען פון דיר און דיין ווייב, ווי ענק האבן אזא שכל צו אויסהאלטן ענקער איידעם, אים געבן קעסט ער זאל קענען לערנען; דאס איז דאך אזא הייליגע זאך, צו קענען העלפן דעם איידעם זאל לערנען, ער זאל נישט צעקוועטשט ווערן פון דארפן צאלן רענט.


הלוואי וואלטן ענק דאס געקענט אריינברענגען צווישן אנשי שלומינו, מען זאל ענק נאכמאכן, אז די אינגעלייט וואס האבן חתונה זאלן נישט דארפן גלייך פארמאכן די גמרא צו ברענגען פרנסה. בפרט דא אין שטעטל, ביי די וואס האבן א דירה, דאס וואס האבן איבער געבויט די בעיסמענט, און אנשטאט קאלעקטן אפאר דאלער פון א טענענט – זאל מען דאס ענדערש געבן פארן זון אדער איידעם אן בעטן רענט, ער זאל קענען אביסל לערנען, זיך אנגרייטן בקדושה ובטהרה פארן לעבן.

#7533 - מ'דארף ערליכע שוחטים
שטעטל, שחיטה

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת ואתחנן, י' מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר


עס איז נאך מוצאי ט' באב, אבער איך טראכט שוין פון ערב יום כיפור; וואס וועט זיין די יאר, וועלן מיר האבן כפרות? וועלן מיר האבן אונזערע שוחטים? וועט דאס זיין כשר למהדרין בתכלית הכשרות? איך וועל דיר זאגן פארוואס איך פרעג, ווייל דער שוחט ... זאגט מיר אויף די שוחטים ... און ... אז זיי פאלן צוריק, זיי פארגעסן ווי מען שטעלט דעם מעסער, אויב אזוי וואס וועלן מיר טון ערב יום הכיפורים...


ובכן בעט איך דיר זייער, העלף מיר אז מיר זאלן האבן כפרות ערב יום כיפור מיט די בעסטע כשר'סטע הכשר. לכתחילה וויל איך אייגענע שוחטים, ברסלב'ע שוחטים, וואס זענען זיך מתבודד ביים שארפן דעם מעסער וכו', אבער אויב דאס ווי ... זאגט, וועלן מיר נישט האבן קיין כפרות, וואס וועט זיין...?


אפשר קענסטו מיט דיינע קינדער מיט דיין ברודער ריקן פאראויס די גאנצע פראצעדור און עפענען דעם בית השחיטה.


איך ווארט צו הערן פון דיר.

#7532 - שאפן געלט צו ארויפבויען א שטאק פאר די מוסדות
צדקה, מוסדות, אינוועסטמענט

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת ואתחנן, י' מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר


א גרויסן יישר כח פארן העלפן די מוסדות און די קהילה מיט די רענט קאמפיין, דער אייבערשטער זאל העלפן בזכות וואס דו העלפסט מיר אזוי געטריי זאלסטו האבן אלעס גוטס.


יעצט וויל איך דיר בעטן אויב דו קענסט מיר העלפן שאפן א מיליאן דאלער, מיר גרייטן זיך ארויף צו בויען נאך א שטאק אויף די בנין אין טשעסנאט, ווייל מיר האבן נישט קיין פלאץ צו גיין ווייטער מיט די חדר.


עס איז כדאי זאלסט נעמען צוואנציג אינגעלייט וואס זיי ווילן געבן, יעדער איינער פון זיי – פופציג טויזנט דאלער פאר א זכות, אן אייביגע זכות, וואו קינדער וועלן לערנען און דאווענען.


רעד צו דיין שותף ... און ענק ביידע זאלן אריינטאנצן אין די מצוה פון העלפן שאפן געלט פאר די חדר. זאג פאר די אינגעלייט בשמי אז עס איז די בעסטע אינוועסטמענט, נאר די געלט וועט בלייבן, אלעס אנדערש איז דמיונות, און אנשטאט קויפן נאך א הויז און נאך א הויז זאלן זיי מיר העלפן בויען מוסדות פאר אונזערע קינדער, אונזערע דורות.

#7531 - קום אין שול מיט א ווילן צו העלפן בויען די שול
רעדן, גבאי

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת ואתחנן, י' מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


אז די גבאים בעטן דיר צו רעדן ביי שלש סעודות וכדומה – זאלסטו נישט אפזאגן, ווייל עס איז א קלארע הלכה (אורח חיים סימן נג, סעיף טז; מג"א סקי"ז): "אין מסרבין לגדול", ווען א גרויסער מענטש, א חשוב'ער מענטש שיקט צו צום עמוד, אדער דאס גלייכן, טאר מען נישט אפזאגן, און ביים רבינ'ס שול זענען די גבאים שלוחים פון רבי'ן, זיי זענען משמש דעם רבי'ן; איז דאס א בחינה פון "אין מסרבין לגדול".


קום אין שול מיט א ווילן צו העלפן בויען די שול, העלפן בויען דעם רבינ'ס זאך; איז דאס מיטן דאווענען פארן עמוד, איז דאס מיט רעדן, איז דאס מיט אנגרייטן, רייניגן וכו' וכו', און קיינמאל זאלסטו נישט שטיין פון דער זייט וכו', און נישט מסרב זיין וכו'.

#7530 - די ליגנט אז דער אייבערשטער דארף מיך נישט
התחזקות, תשובה

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת דברים, ג' מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


טייערער ...


די מחשבות וואס שטורעמען אין מח, אז מען קען נישט תשובה טון, מען איז שוין א פארפאלענער, און כאילו דער אייבערשטער דארף מיך מער נישט וכו' וכו'; די מחשבות לאזן נישט דעם מענטש קומען צו ווערן א צדיק, די מחשבות זענען אזוי געפערליך, עס טוט דערווייטערן דעם מענטש פונעם אייבערשטן.


איך האב געזען אין אשר בנחל, מוהרא"ש זאגט, דאס איז פשט וואס דער רבי זאגט אין די ערשטע אות פון ספר המדות: "מִי שֶׁרוֹצֶה לְדַבֵּק אֶת עַצְמוֹ בְּהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ", ווער עס וויל זיך צוקלעבן צום אייבערשטן, "עַד שֶׁיֵּלֵךְ בְּמַחֲשַׁבְתּוֹ מֵהֵיכָל אֶל הֵיכָל", און ער זאל גיין מיט זיין מח מחשבה פון איין פאלאץ צו א העכערע פאלאץ, "וְיִרְאֶה אֶת הַהֵיכָלוֹת בְּעֵינֵי הַשֵּׂכֶל", און זוכה זיין צו זען די היכלות מיט זיינע אויגן, "יִשְׁמֹר אֶת עַצְמוֹ", זאל ער זיך אפהיטן, "מִלּוֹמַר שֶׁקֶר אֲפִלּוּ בְּטָעוּת", פון זאגן ליגנט אפילו בטעות; זאגט מוהרא"ש, דאס מיינט מען די ליגנט פון טראכטן אז דער אייבערשטער דארף מיך נישט, איך בין שוין פארפאלן, דאס פארשטעלט דאס ווערן נאנט צום אייבערשטן; די שקר מיינט דער רבי, והבן למעשה.

#7529 - עצות פאר ענקזייעטי און פאניק אטאקעס
פחדים, סגולות

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת דברים, ג' מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר


פאר ענקזייעטי און פאניק אטאקעס איז גוט צו גיין אין מקוה און זיך טובל'ען ש"י טבילות. ווייל דער רבי זאגט (ספר המדות אות פחד, סימן יח): "שְׁלשׁ מֵאוֹת וָעֶשֶׂר טְבִילוֹת", זיך טובל'ען דריי הונדערט און צען מאל, "מְבַטְּלִין הַפַּחַד", נעמט אוועק שרעק.


נאך א גוטע עצה אוועק צו נעמען די שרעק, "גַּם יִתֵּן מַתָּנָה לַצַּדִּיק", דורך געבן א מתנה פארן צדיק גייען אוועק די שרעק.


אויך דורך זיין געווארענט אין מאכן ברכות; פאר ברכות און נאך ברכות. ווייל דער רבי זאגט (שם, סימן יד): "מִי שֶׁאֵינוֹ נִזְהָר בְּבִרְכַּת הַנֶּהֱנִין תְּחִלָּה וָסוֹף", ווער עס איז נישט אפגעהיטן אין מאכן ברכות ביים עסן; פארן עסן און נאכן עסן – "פְּחָדִים בָּאִים עָלָיו", קומען אויף אים שרעק.


העיקר נעם אריין אמונה, חזר זיך אמונה, 'קיינער קען מיר גארנישט טון, קיינער קען מיר נישט גוטס טון און נישט שלעכטס טון, אלעס איז נאר דער אייבערשטער'; אזוי וועסטו זיין רואיג און פרייליך.

#7528 - פיר די מוסד ווי מען דארף עס פירן
מוסדות, הדרכות

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת מטות מסעי, כ"ח תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, מנהל מוסדות היכל הקודש בארץ הקודש


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


האב נישט מורא פון קיינעם, דו פיר די מוסד ווי מען דארף עס פירן, און אז עלטערן שרייען אויף דיר וכו' - זאלסטו זיך נישט לאזן צעברעכן, על מנת כן האב איך דיך אויפגענומען צו פירן מיינע מוסדות. איך האב געשריבן די משפחה אז זיי מוזן איבער בעטן, זיי קענען נישט אזוי רעדן צו די מנהל, און איך בעט דעם אייבערשטן זאל דיר געבן כח, און דער עיקר א גרויסע שכל - זיך נישט נעמען צום הארצן ווען איינער שרייט, נאר ווייטער טון וואס איז ריכטיג.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ויקרא רבה י, ב) אויפן פסוק (ישעיה ו, ח): "וָאֶשְׁמַע אֶת קוֹל ה' אֹמֵר, אֶת מִי אֶשְׁלַח וּמִי יֵלֶךְ לָנוּ", ישעיהו הנביא האט געזאגט אז ער האט שפאצירט ביי זיך אין בית המדרש, און פלוצלונג הערט ער ווי דער אייבערשטער זאגט: "וועם זאל איך שיקן צו די אידן מיט א נבואה? איך האב זיי געשיקט דעם נביא עמוס - האבן די אידן חוזק געמאכט פון אים"; זיי האבן געזאגט: "קען דען זיין אז דער אייבערשטער האט אויסגעקליבן עמוס צו זיין א נביא, ער האט דאך נישט קיין קלארע דיבור", אזוי ווי די הייליגע חכמים זאגן, פארוואס הייסט ער עמוס? ווייל ער איז געווען עָמוֹס בִּלְשׁוֹנוֹ, ער האט נישט געקענט רעדן קלאר; "האב איך זיי געשיקט א צווייטע נביא – מיכה, ער זאל זיי זאגן נביאות, האבן די אידן אים געשלאגן", אזוי ווי עס שטייט "בַּשֵּׁבֶט יַכּוּ עַל הַלְּחִי אֵת שֹׁפֵט יִשְׂרָאֵל"; "וועם קען איך שיקן צו די אידן?" האט ישעיהו הנביא געזאגט: "וָאֹמַר הִנְנִי שְׁלָחֵנִי", איך בין מסכים צו גיין, האט אים דער אייבערשטער געזאגט: "בָּנַי טַרְחָנִים הֵם, סַרְבָּנִים הֵם, מְקַבֵּל אַתָּה עָלֶיךָ לִלְקוֹת וּלְהִתְבַּזּוֹת מֵהֶם?" מיינע קינדער זענען שווערע קינדער, זיי זענען ווידערשפעניגער, דו קענסט באשטיין צו זיין זייער נביא אפילו זיי וועלן דיר שלאגן און פארשעמען? האט ישעיהו הנביא געענטפערט: "עַל מְנַת כֵּן", האט אים דער אייבערשטער געזאגט: "וועסטו זיין מער ווי אלע נביאים".


זעט מען פון דעם, אז ווען איינער נעמט זיך אונטער צו העלפן דעם אייבערשטנ'ס קינדער, 'עַל מְנַת לִלְקוֹת וּלְהִתְבַּזּוֹת מֵהֶם', איז ער זוכה צו זייער גרויסע זאכן.


דעריבער בעט איך דיר זייער, שטארק זיך און זיי ווייטער ממשיך צו פירן די הייליגע מוסדות היכל הקודש בארץ הקודש וואס פירט זיך על טהרת הקודש - ביתר שאת וביתר עוז. זיי מחזק די מלמדים, די טיטשערס, די קינדער, די בחורים, אפשר מן השמים פירט מען אזוי, אז דו זאלסט שפירן א צעבראכנקייט, אזוי וועסטו טראכטן פון די מלמדים וואס זענען צעבראכן אויף פיץ-פיצלעך, און דו וועסט זיי מחזק זיין.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7527 - נישט גערעכט
חינוך הילדים, מוסדות

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת מטות מסעי, כ"ח תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד משפחת ... שיחיו


דער מנהל האט מיר דערציילט אז ענקער זון ... נרו יאיר, לעצטנס זעט מען אים אסאך מאל שלאגן אנדערע קינדער, שטופן, שטויסן און אראפווארפן. נעכטן האט דער מנהל אים נאכאמאל געזען שלאגן, האט ער אים צוגערופן און געגעבן א פאטש, און געזאגט שטארק אז מען טאר נישט שלאגן אנדערע קינדער. שפעטער באקומט ער א טעלעפאן פון דיר, און מען האט גערעדט און זיך פארשטאנען, דערנאך האסטו אים נאכאמאל גערופן און געזאגט אז דיין ווייב איז אויפן ליין און וויל רעדן מיט אים. זי האט גערעדט זייער נישט שיין, מיט א מורא'דיגע זלזול און שפעט, געשריגן און געזידלט, זי האט גערעדט צו אים ווי מען רעדט צו דער גרעסטער פארברעכער אין לאנד, אויף זייער א מיאוס'ע וועג, דער מנהל איז ממש אויסער זיך פון דעם, ער איז אזויפיל משקיע אין אייער קינד; סיי ער און סיי די מלמדים, מען לייגט אריין אין אים אן א שיעור כוחות, און איר האט נאך קיינמאל נישט גערופן זיך באדאנקען, יעצט איז די ערשטע מאל וואס איר רופט און שפייט אין פנים. דער מנהל שרייבט מיר "איך בין גלייך געפארן אין פעלד אויסגיסן מיין הארץ צום אייבערשטן, אבער נאכאלץ קען איך זיך נישט אפכאפן פון דעם, כפיות טובה עד היכן?"


איך פארלאנג ענק זאלן אים איבערבעטן און מיט ארבעטן מיט אים, ער איז מיין שליח, ער איז מיין פארטרעטער, איך האלט מיט יעדע ריר אין חדר; ווייל נאר אז מען וועט מיט ארבעטן מיט די מנהל און מלמדים וועלן ענק קענען ווייטער ממשיך זיין שיקן ביי אונז אין די מוסד.

#7526 - נישט רעדן צווישן די מיידלעך פון שידוכים
חיזוק פאר מיידלעך, שידוכים, ניבול פה

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת מטות-מסעי, כ"ה תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


דאס וואס איר טראכט פון חתונה האבן, איר ווילט חתונה האבן, די מחשבות נעמען איבער אייער מח; דאס איז נארמאל, דאס איז די נאטור, אז מען וויל חתונה האבן, און מיטן אייבערשטנ'ס הילף וועט איר חתונה האבן, איר וועט באקומען א גוטע שידוך, אויפשטעלן אן ערליכע שטוב.


אבער איין זאך בעט איך זייער, איך בעט עס פון אייך און אזוי אויך פון אלע תלמידות בית פיגא, איך וויל נישט מען זאל רעדן צווישן די מיידלעך פון שידוכים, עס איז נישט קיין גוטע זאך און עס וועט מיר זייער וויי טון אויב ענק וועלן מיך נישט פאלגן, ענק וועלן רעדן צווישן ענק פון שידוכים, ווייל חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת לג.): "הכל יודעין" וכו', טראכטן איז איין זאך, אבער ווער עס רעדט ניבול פה - וועט באקומען א גרויסע שטראף, דעריבער וויל איך ענק זאלן נישט רעדן פון שידוכים און פון חתונה האבן, אלס א גדר נישט צוקומען צו רעדן נישט גוטע זאכן.


איך האף איר וועט מיך פאלגן און אלע בית פיגא תלמידות וועלן מיך פאלגן, וועלן ענק נישט חרטה האבן, עס וועט ענק זיין גוט.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7525 - ווען דער טאטע טשעפעט און מאכט חוזק
כיבוד אב ואם

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת מטות-מסעי, כ"ה תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אז דיין טאטע טשעפעט דיך, ער מאכט חוזק פון דיר - זאלסטו אים ווייטער מכבד זיין. חס ושלום זיך מתחצף זיין צו אים, זיי מקבל באהבה וואס קומט אויף דיר, בפרט פון א טאטע און א מאמע. דארפסט נישט אויפהייבן יעדע מאל די טעלעפאן, קענסט אויסלעשן די טעלעפאן און לערנען און דאווענען מיט התמדה רבה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7524 - מ'פלאנצט איין, און ס'וואקסן אויף ערליכע אידישע דורות
טעלעפאן, ישיבה, הדרכות, חיזוק פאר מחנכים

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת מטות-מסעי, כ"ה תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מיין טייערער ... נרו יאיר


בנוגע די טעלעפאונס אין ישיבה וכו'; אויב די בחורים שפילן און שטערן ביים סדר הישיבה איז גוט זאלסט זיי ערשט זאגן דאס נישט צו טון, און זאג זיי אז אויב מען וועט שטערן די סדר הישיבה, די שיעורים וכו' - קען מען נישט האבן קיין טעלעפאן, און אז עס העלפט נאכאלץ נישט - וועסטו דאס אוועקנעמען, אזוי וועט די ישיבה נישט געשטערט ווערן.


ווער נישט שוואך און ווער נישט צעבראכן; זיין א ראש ישיבה, טון מיט בחורים - איז נישט קיין גרינגע זאך, מען דארף האבן אסאך סבלנות, און דער עיקר דארף מען גלייבן אז די ווערטער פון אמונה, פון קדושה ויראת שמים וואס מען רעדט צו די בחורים - איז א בחינה ווי פלאנצן זומען, מען זעט נישט ווי מען טוט אויף, עס איז בבחינת הלך ילך ובכה, אבער ביים סוף איז בא יבוא ברנה נושא אלמותיו, עס איז ברנה יקצורו, עס וואקסן אויף ערליכע אידישע דורות.


איך בעט דיר זייער, דראפע זיך און דערהאלט זיך מיט אלע דיינע כוחות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7523 - א זילבערנע עטרה אויפן טלית
עטרה

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת מטות-מסעי, כ"ה תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך זע דו האסט זיך געקויפט א נייעם טלית אן אן עטרה; עס איז יא כדאי זאלסט גיין מיט א טלית מיט אן עטרה. אין ארץ ישראל איז נישט איינגעפירט די זאך פון גיין א זילבערענע עטרה אויפן טלית, אבער דא ביי אונז איז יא איינגעפירט צו גיין מיט א זילבערנע עטרה אויפן טלית, צו מכבד זיין די מצוות, האלטן טייער די טלית.


טו צוריק אן די טלית מיט די זילבערנע עטרה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7522 - עסן ביי די עלטערן די פלייש וואס זיי געבן
כיבוד אב ואם, צניעות, חיזוק פאר פרויען, כשרות, הדרכות

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת דברים, ב' מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


 ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


וויסן זאלט איר אז אייער צניעות איז אזוי הייליג און טייער אין הימל, עס ברענגט ישועות סיי פאר ענק און סיי פאר די גאנצע וועלט, ווייל בזכות די פרויען וואס גייען אנגעטון איידל און באשיידן - ווערט די וועלט אפגעהיטן פון שלעכטס.


אויף אייער פראגע וואס צו טון ווען ענק גייען צו אייער שווער און מען געבט דארט פלייש וואס איז נישט למהדרין מן המהדרין וכו', וואס זאלן ענק טון; ענק קענען עסן ביי די עלטערן די פלייש וואס זיי געבן, אז די עלטערן זאלן נישט ווערן וויי געטון.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.